ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΕΙΔΟΣ ΗΜΕΡΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΕΡΙΚΩΣ ΑΠΑΣΧ/ΜΕΝΩΝ Τεύχος 34 Ιανουάριος 2015 Ηλεκτρονική Έκδοση ΕΤΩΝ

Transcript

1 ΕΡΓΑΤΙΚΗ & ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Τεύχος 34 Ιανουάριος 2015 Ηλεκτρονική Έκδοση ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ ΕΤΩΝ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΕΙΔΟΣ ΗΜΕΡΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΕΡΙΚΩΣ ΑΠΑΣΧ/ΜΕΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

2 περιεχόμενα Ο σκοπός του περιοδικού... άρθρα Επιδότηση λόγω κυοφορίας [μητέρων απασχολούμενων σε ατομική επιχείρηση μέλους οικογενείας] - σελ. 8 Η πολιτική των μνημονίων των ετών και οι συνέπειες της στις εργασιακές σχέσεις και τις αποδοχές των εργαζομένων - σελ. 3 Παροχές σε είδος που χορηγούνται στους εργαζόμενους με εξαρτημένη σχέση εργασίας και νομολογιακή αντιμετώπιση τους - σελ. 10 Πιστοποιητικό υγείας - σελ. 14 οι συνδρομητές μας ρωτούν... εμείς απαντούμε! - σελ. 19 ανακοινώσεις Νέες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας για το σελ. 13 Κυριακές που θα λειτουργήσουν τα καταστήματα κατά το έτος σελ. 18 εγκύκλιοι - έγγραφα Ηλεκτρονική υποβολή μεταβολών ωρών εργασίας μετά το Ν. 4310/ Εγκ /847/ ΘΕΜΑ: Διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή της παραγράφου 1 του άρθρου 55 του Ν. 4310/2014 (Α 258) - σελ9 Με απόλυτη γνώση των Εργασιακών και Ασφαλιστικών θεμάτων φιλοδοξούμε να παρέχουμε έγκαιρα και υπέυθυνα, υπηρεσίες και πληροφορίες σε αυτούς τους τομείς. Για πολλά χρόνια τώρα εμείς οι άνθρωποι της ΠΙΜ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ, προσωπικό και ειδικοί συνεργάτες μελετούμε, ταξινομούμε, αναλύουμε κάθε πτυχή του εργατικού και ασφαλιστικού συστήματος της χώρας μας. Τεκμηριώνουμε κάθε θέμα με τρόπο ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί πρακτικά απο τον υπεύθυνο ανθρώπινου δυναμικού, τον υπεύθυνο προσωπικού, τον φοροτέχνη λογιστή, τον κάθε σχετικό ενδιαφερόμενο παρέχοντας πληροφόρηση και βοήθεια στα πιο περίπλοκα ζητήματα που μπορεί κανείς να συναντήσει! Προσφέρουμε τις πληροφορίες αυτές ύστερα από επίπονη εργασία με παραπομπές στην νομολογία, σε ερμηνευτικές εγκύκλιους, σε συμβάσεις, σε διατάγματα, ώστε να αποτελεί χρήσιμο βοήθημα στους αναγνώστες. Η έκδοση του περιοδικού έχει ως στόχο να πετύχει στο μέγιστο δυνατό βαθμό την τεκμηρίωση σε συνδυασμό με την έγκυρη ενημέρωση των ενδιαφερομένων σε θέματα που αφορούν την απασχόληση, τις αμοιβές καθώς επίσης την ασφάλιση και τα στοιχεία που είναι απαραίτητα στη διαχείριση ανθρωπίνου δυναμικού. Αντώνης Δεσπότης Διευθύνων Σύμβουλος νομολογία Ημέρες ασφάλισης μερικώς απασχολούμενων Απόφαση 223/2012 Διοικητικού Πρωτοδικείου Χαλκίδας - σελ. 15 Ηλεκτρονική Έκδοση Περιοδικού: Τεύχος 34 Ιανουάριος ΠΙΜ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ Με την επιφύλαξη όλων των δικαιωμάτων. Κυκλοφορεί κάθε μήνα από την ΠΙΜ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ Ο.Ε. Λ. Κωνσταντινουπόλεως 325, Αθήνα Τηλεφωνο: 210/ , Fax: 210/ Υπεύθυνος έκδοσης: Αντώνης Δεσπότης Ηλεκτρονική Διεύθυνση: gr

3 άρθρο Η πολιτική των μνημονίων των ετών και οι συνέπειες της στις εργασιακές σχέσεις και τις αποδοχές των εργαζομένων >> Μελέτη Χρήστου Καρατζά [Νομικού, Εργατολόγου] Όπως είναι γνωστό τα θέματα των γενικών ό- ρων εργασίας και της αμοιβής των απασχολουμένων με εξαρτημένη σχέση εργασίας στην Χώρα μας, ρυθμίζονται αφενός από το Σύνταγμά μας του έτους 1975 και αφετέρου από τους ειδικούς εργασιακούς νόμους. Ειδικότερα οι αποδοχές τους ρυθμίζονταν μέχρι το έτος 2009 από τον σε εκτέλεση του άρθρου 22 του Συντάγματος ψηφισθέντα το έτος 1990 νόμο Ο νόμος αυτός όσο ίσχυσε ως είχε, πριν δηλαδή τις τροποποιήσεις του με τους μνημονιακούς νόμους, λειτούργησε αρκετά ικανοποιητικά σε σχέση με τον προηγούμενο όμοιο νόμο 3239 του έτους 1955, κατά γενική ομολογία τόσο των κοινωνικών εταίρων (Οργανώσεις Εργοδοτών και Εργαζομένων), όσο και της επιστημονικής κοινότητας των νομικών και της νομολογίας των δικαστηρίων. Με το νόμο εξ άλλου αυτόν επιλύθηκαν από τα όργανα του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (Ο.ΜΕ.Δ.), χιλιάδες εργατικές διαφορές στα πλαίσια της διαδικασίας της Μεσολάβησης και της Διαιτησίας. Έτσι από το έτος 1991 οι συλλογικές διαφορές απαγκιστρώθηκαν από την δέσμευση του Κράτους, που ίσχυε μέχρι την ψήφισή του, και ανατέθηκαν αποκλειστικά, με συνταγματική επιταγή, στους κοινωνικούς εταίρους. Την λειτουργία του θεσμού αυτού ήρθε να διαταράξει αρχικά ο Ν. 3845/2010, το πρώτο δηλαδή Μνημόνιο που ψήφισε η Χώρα μας με τους δανειστές μας της Ε.Ε. και του Δ.Ν.Τ., με το άρθρο δεύτερο παρ. 7 του οποίου ορίσθηκε ότι καταργείται η γνωστή μας ιεράρχηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, που είχαν ως κατώτερη βάση τους όρους αμοιβής και εργασίας της Εθνικής Γενικής Σ.Σ.Ε., σύμφωνα με το άρθρο 8 του Ν. 1876/1990 και ότι στο μέλλον θα μπορούν οι κοινωνικοί εταίροι μέσω των Σ.Σ.Ε., να ορίζουν αποδοχές των εργαζομένων ακόμη και κάτω των ορίων της Εθνικής Γεν. Σ.Σ.Ε. Ευτυχώς για τη Χώρα μας και τους θεσμούς της δεν βρέθηκαν μεταξύ των κοινωνικών εταίρων «ριψάσπιδες» και έτσι η διάταξη αυτή δεν βρήκε ανταπόκριση από τους κοινωνικούς εταίρους και καμία Σ.Σ.Ε. δεν υπογράφθηκε με το περιεχόμενο που όριζε ο νόμος αυτός. Δεύτερη επέμβαση στο θεσμό έγινε με το άρθρο 13 του Ν. 3899/2010 με το οποίο τροποποιήθηκε το άρθρο 3 του Ν. 1876/1990 και επιτράπηκε η υπογραφή, ειδικών, όπως τις χαρακτήρισε η διάταξη, επιχειρησιακών Σ.Σ.Ε. Με τις νέες Σ.Σ.Ε. αυτές τα μέρη (ο επιχειρηματίας - εργοδότης δη- Ιανουάριος

4 Με την υιοθέτηση των μέτρων ιδιαίτερα του δεύτερου αυτού Μνημονίου, στο μέρος τουλάχιστον που αφορούν τις εργασιακές σχέσεις, επιδιώκεται προφανώς η κατάργηση των διαφόρων δεσμεύσεων του ισχυρότερου μέρους στην εργασιακή σύμβαση, δηλαδή των εργοδοτών, δεσμεύσεις και περιορισμοί που έχουν καθιερωθεί και στη Χώρα μας μέσω των Διεθνών Συμβάσεων Εργασίας (Δ.Σ.Ε.), που έχουν ψηφισθεί από τη Διεθνή Κοινότητα (ΟΗΕ-Διεθνές Γραφείο Εργασίας), ως ελάχιστα όρια της κοινωνικής προστασίας, που επιβάλλονται για μία αξιοπρεπή διαβίωση ανθρώπινων όντων. Η μόνη συνεχώς επαναλαμβανόμενη, χωρίς να πείθει, αιτιολογία για την πολιτική αυτή είναι ότι αποσκοπεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας των επιχειρήσεων, με παράλληλο σκοπό τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων, ώστε να αυξηθεί η απασχόληση και να μειωθεί η ανεργία. Και η προσπάθεια αυτή ευτυχώς δεν καταξιώθηκε στην πράξη. Επίσης πρέπει να τονίσουμε ότι στη Χώρα μας η πολιτική επί των μισθών και των εργασιακών σχέσεων γενικά ασκείται με συνταγματικές επιταγές κυρίως και κατά προτεραιότητα με βάση την αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης, η οποία θεμελιώνεται στο άρθρο 7 του Ν. 1876/1990, από τους κοινωνικούς εταίρους, μέσω της υπογραφής των συλλογικών συμβάσεων εργασίας σε όλα τα επί- πεδα και δευτερευόντως από την Πολιτεία. Έτσι λαδή από τη μια πλευρά και το σωματείο των εργαζομένων της επιχείρησης από την άλλη), μπορούσαν να συμφωνήσουν, σε αντίθεση προς το άρθρο 10 του Ν. 1876/1990, αποδοχές και όρους εργασίας κατώτερους μεν από την οικεία κλαδική συλλογική ρύθμιση, όχι όμως κατώτερους από τους όρους αμοιβής και εργασίας που ίσχυαν με την ισχύουσα κάθε φορά Εθνική Γεν. Σ.Σ.Ε. Και το μέτρο αυτό, αν και ευνοϊκότερο από αυτό του πρώτου Μνημονίου του 2010, δεν βρήκε ανταπόκριση στη μεγάλη μάζα των επιχειρήσεων (Μικρών ή Μεγάλων), παρά σε ελάχιστες που δέχθηκαν να συμφωνήσουν σε τέτοιας μορφής Σ.Σ.Ε. Έτσι φθάσαμε στην τρίτη νομοθετική επέμβαση στο θεσμό των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, που έγινε με το άρθρο 37 του Ν. 4024/ 2011, με το οποίο καταργήθηκε το αμφιβόλου συνταγματικότητας άρθρο 13 του Ν. 3899/2010 και ορίσθηκε ότι οι εργοδότες μπορούν να υπογράφουν επιχειρησιακές Σ.Σ.Ε., όχι μόνο με αντίστοιχα επιχειρησιακά σωματεία εργαζομένων ή αντίστοιχα κλαδικά σωματεία, αλλά και με Ενώσεις Προσώπων που προβλέπονται στο άρθρο 1 του Ν. 1264/1982. Οι Ενώσεις αυτές των εργαζομένων της επιχείρησης αναγνωρίζονται ως οιονεί πρωτοβάθμια σωματεία, που με την ίδρυση τους και την κατάθεση του ιδρυτικού τους καταστατικού στην Γραμματεία του Ειρηνοδικείου της περιοχής τους, αποκτούν ικανότητα υπογραφής συλλογικής σύμβασης εργασίας, σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν.1876/1990, αρκεί το καταστατικό τους να υπογραφεί από τα 3/5 των μισθωτών που εργάζονται στην επιχείρηση, ανεξαρτήτως αριθμού εργαζομένων σ αυτή.* Τέτοιες συλλογικές συμβάσεις έχουν υπογραφεί αρκετές μέχρι σήμερα σε όλη τη Χώρα, με τις οποίες δυστυχώς συμφωνήθηκε μείωση των αποδοχών των εργαζομένων στις επιχειρήσεις αυτές, όχι όμως ευτυχώς κάτω από τα όρια της Εθνικής Γεν. Σ.Σ.Ε. Τα μέτρα αυτά των αρμοδίων Υπουργείων Οικονομίας και Εργασίας, όπως και οι άσκοπες επεμβάσεις της νομοθετικής εξουσίας στις ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις δεν απέδωσαν, όπως αποδεικνύεται από τη συνέχιση της προσπάθειάς τους εξεύρεσης ακόμη δυσμενέ- * Για τις Ενώσεις αυτές βλ. περισσότερα στο Βιβλίο μου «ΟΙ ΕΡΓΑ- ΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΩΝ ΕΤΩΝ » Έκδοση ΠΙΜ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ - Σεπ/βριος στερων για τους εργαζομένους όρων, και έτσι ακολούθησε η τέταρτη νομοθετική επέμβαση εντός 2ετίας, που αποτελεί πρωτοφανές και απαράδεκτο, για την ιστορία του συλλογικού μας εργατικού δικαίου, φαινόμενο. Τι επιδιώκεται με τις νέες αυτές ρυθμίσεις Ιανουάριος 2015

5 τόσο παλαιότερα αλλά κυρίως τα τελευταία χρόνια και δη από το έτος 1998 με το Ν.2639 (ΦΕΚ 205 τ. Α ) η νομοθεσία της Πολιτείας επιδιώκει την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων με την καθιέρωση ευέλικτων μορφών απασχόλησης, που έχουν ως αποτέλεσμα τις μειώσεις των αποδοχών των εργαζομένων, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, την αύξηση της ανεργίας, τον περιορισμό των κοινωνικών παροχών, την κατάργηση προνοιακών επιδομάτων και γενικά κοινωνικών παροχών κ.λπ. Έτσι, πρώτο μέλημα της προτελευταίας και πλέον σημαντικής νομοθετικής παρέμβασης του Ν. 4046/2012, (ακολούθησε η ψήφιση του Ν. 4093/2012), που κινείται πέραν προφανώς των συνταγματικών* ορίων, υπήρξε ο στόχος της προσβολής των όρων της Εθνικής Γενικής Σ.Σ.Ε, με την διαχρονική ισχύ της οποίας (από το 1975 μέχρι σήμερα), εργοδότες και εργαζόμενοι, παρά τις όποιες αντιθέσεις και αντιπαραθέσεις τους, έχουν βάλει τα θεμέλια ενός ελάχιστου κοινωνικού εργασιακού καθεστώτος ευνοϊκότερου εκείνου της Πολιτείας. Ήδη είναι γνωστό ότι με την Εθνική Γενική Σ.Σ.Ε. όλων των προηγουμένων ετών, προς τιμή και των δύο πλευρών των κοινωνικών εταίρων (εργοδοσία και εργαζόμενοι), έχουν τροποποιηθεί επί το ευνοϊκότερο για τους εργαζομένους όλες σχεδόν οι μονομερώς δημόσιας τάξης διατάξεις των νόμων για τα χρονικά όρια εργασίας, για τις κανονικές άδειες ανάπαυσης των εργαζομένων, για τις πρόσθετες άδειες, έχουν βελτιωθεί υπέρ των εργαζομένων όλες οι προβλεπόμενες από άλλες διατάξεις άδειες των εργαζομένων κ.λπ. ΛΑΕΚ κ.λπ.), Με τη δέσμευση δε που έχει τεθεί από το άρθρο 22 του Συντάγματος στην Πολιτεία να σέβεται και να λαμβάνει πάντοτε υπόψη της τις συλλογικές συμφωνίες της αγοράς εργασίας, τις οποίες έχουν αποδεχθεί οι εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων και προς τον σκοπό μη ακύρωσης των μέτρων αυτών από τα δικαστήρια, αφού έρχονται σε πρόδηλη αντίθεση με τις αντισυνταγματικές επιταγές, προτιμήθηκε η ανάληψη της ευθύνης τους από το Υπουργικό Συμβούλιο με Πράξη του που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Έτσι, σε εκτέλεση των διατάξεων του Ν. 4046/2012, που είναι ασαφείς και νομοτεχνικά απαράδεκτες για τους έμπειρους στα νομοτεχνικά, στο μέρος τουλάχιστον που * Βλ.την ΣτΕ 2307/2014 στην ΕΕργΔ 2014 σελ. 666 αφορούν στην διαμόρφωση των νέων εργασιακών σχέσεων, ιδιαίτερα για τους όρους αμοιβής της μισθωτής εργασίας, (Σ.Σ.Ε., Δ.Α., Κ.Υ.Α., Νόμοι κ.λπ.) εκδόθηκε η αριθμ. 6/ Π.Υ.Σ. (ΦΕΚ 38 τ. Α της 28/2/2012), με την οποία εξειδικεύτηκαν οι διατάξεις του παραπάνω νόμου ως εξής: Α. Όσον αφορά τους αμειβόμενους με την Εθνική Γενική Σ.Σ.Ε.: Η τιμωρία άρχισε από αυτούς που αμείβονται από όλους μας λιγότερο δηλαδή αυτούς που αμείβονται με τα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων της Εθνικής Γενικής Σ.Σ.Ε. Αυτό δε προτιμήθηκε για να αποδειχθεί ότι άλλος είναι ο σκοπός της λήψης επειγόντως των μέτρων αυτών και όχι μόνο η οικονομική εξαθλίωσή τους. Έτσι αντίθετα στις συνταγματικές επιταγές (άρθρο 22 Σ) και στους μέχρι σήμερα γνωστούς σε όλους μας νόμους 2112/1920, για την καταγγελία των ατομικών συμβάσεων εργασίας, Α.Ν. 539/1945, για τις κανονικές άδειες των εργαζομένων, Π.Δ. έτους 1932, για την 8ωρη ημερήσια εργασία κ.λπ., αλλά και τις βασικές αρχές του Αστικού μας Κώδικα (Α.Κ.), δόθηκε το δικαίωμα στον εξαθλιωμένο από τη βαριά φορολογία και λοιπά βάρη που τον έχουν φορτώσει εργοδότη, να κερδοσκοπήσει σε βάρος των μισθωτών που απασχολεί μειώνοντας μονομερώς, χωρίς δηλαδή τη συγκατάθεσή τους τις αποδοχές τους σε ποσοστό 22%. Ειδικά δε για τους νέους εργαζομένους ηλικίας μέχρι 25 ετών, είτε ήδη εργαζόμενους είτε νεοπροσλαμβανόμενους, οι οποίοι καίτοι υπάγονται στις διατάξεις ισχύουσας κλαδικής ή ομοιοεπαγγελματικής Σ.Σ.Ε, μειώθηκαν από κατά 32%. Περαιτέρω για την υλοποίηση των σκοπών του Ν. 4046/2012 με την Π.Υ.Σ. αυτή ορίζεται ότι : 1) Οι συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας κάθε μορφής (κλαδικές, ομοιοεπαγγελματικές, επιχειρησιακές, Εθνικές Γενικές κ.λπ.), συνάπτονται εφεξής για ορισμένο χρονικό διάστημα ισχύος, η διάρκεια του οποίου δεν μπορεί να είναι μικρότερη από ένα έτος ούτε να υπερβαίνει τα τρία έτη. 2) Τα άρθρα 74 του Ν. 3863/2010 και 43 του Ν. 3986/2011, με τα οποία είχαν ορισθεί πάλι, αλλά με άλλη αιτιολογία ή μάλλον χωρίς καμία αιτιολογία, μειώσεις των αποδοχών των μαθητευομένων μισθωτών και των νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας νεαρών προσώπων κάτω των 25 ετών, με ρητή διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 1 της Π.Υ.Σ. αυτής καταργούνται από Ιανουάριος

6 3) Οι μειώσεις αυτές των νομίμων αποδοχών των εργαζομένων μπορούσαν να γίνουν από τον εργοδότη είτε άμεσα και αναδρομικά από , είτε αργότερα, και προφανώς μέχρι σήμερα, αν βεβαίως για τον σκοπό αυτό έχει επιφυλαχτεί ο εργοδότης. Τούτο έχει την έννοια αφενός ότι οι μειώσεις αυτές ή στο ύψος αυτό που ορίζει η Π.Υ.Σ. δεν είναι υποχρεωτικό να διενεργηθούν από τον καλόπιστο εργοδότη και αφετέρου ότι μπορούν να συμφωνηθούν με τους εργαζομένους που απασχολούν στις επιχειρήσεις τους όροι αμοιβής τους διαφορετικοί είτε μέσω μιας επιχειρησιακής Σ.Σ.Ε., είτε μέσω των ατομικών συμβάσεων. 4) Με την παρ. 4 του άρθρου 1 της Π.Υ.Σ. αυτής ορίζεται ότι συμφωνίες σε ατομικό επίπεδο για καταβολή ακόμη μεγαλύτερων μειώσεων είναι άκυρες, που σημαίνει ότι οι συμφωνίες, συλλογικές ή ατομικές, που προβλέπουν μειώσεις μικρότερες από αυτές της Π.Υ.Σ. ή αυξήσεις αποδοχών είναι νόμιμες και έγκυρες. Β. Όσον αφορά τις λοιπές Συλλογικές ρυθμίσεις (Κλαδικές, Ομοιοεπαγγελματικές, Επιχειρησιακές) : Με το άρθρο 2 της Π.Υ.Σ. ορίζεται ότι: 1) Όλες οι Σ.Σ.Ε. που ίσχυαν κατά την και δεν είχαν λήξει ούτε είχαν καταγγελθεί και είχαν συμπληρώσει 24 μήνες από την έναρξη της ισχύος τους ή και πάνω από 24 μήνες, έληξαν υποχρεωτικά και χωρίς καμία ενέργεια των ενδιαφερομένων μερών, που τις έχουν υπογράψει, την ) Όλες οι Σ.Σ.Ε. οι οποίες την βρίσκονταν σε ισχύ για χρονικό διάστημα μικρότερο των 24 μηνών, έληξαν υποχρεωτικά με τη συμπλήρωση 3 ετών από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος τους, εκτός αν καταγγέλθηκαν νωρίτερα από την ημερομηνία αυτή. 3) Όλες οι Σ.Σ.Ε. των δύο παραπάνω περιπτώσεων, μετά τη λήξη τους ή την καταγγελία τους, θα εξακολουθήσουν να ισχύουν επί τρεις (3) μήνες ακόμη αντί των 6 μηνών που όριζε η παρ. 4 του άρθρου 9 του Ν. 1876/1990 (Μετενέργεια). Συγκεκριμένα η διάταξη αυτή, πέρα της σμίκρυνσης του χρόνου της μετενέργειας από 6 σε 3 μήνες, ορίζει ότι οι όροι της Σ.Σ.Ε. που έληξε, αν ήταν ορισμένου χρόνου ή καταγγέλθηκε αν ήταν αορίστου χρόνου, εξακολουθούν να ισχύουν επί ένα τρίμηνο ακόμη από τη λήξη τους και εφαρμόζονται και στους μισθωτούς που προσλαμ- 6 βάνονται στο διάστημα αυτό του τριμήνου, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 8 του Ν. 1876/1990. Η παρ. αυτή του άρθρου 8 ορίζει ότι οι κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές Σ.Σ.Ε. δεσμεύουν μόνο όσους εργοδότες και εργαζόμενοι είναι μέλη των οργανώσεων που τις υπογράφουν και ότι μετά τη λήξη του τριμήνου οι υφιστάμενοι όροι εργασίας εξακολουθούν να ισχύουν μέχρις ότου λυθεί ή τροποποιηθεί η ατομική σχέση εργασίας. Επιπλέον με την επόμενη παρ. 4 του άρθρου 2 της Π.Υ.Σ. ορίζεται ότι όσες από τις παραπάνω Σ.Σ.Ε. είχαν ήδη λήξει ή είχαν καταγγελθεί, εξακολούθησαν να ισχύουν και να δεσμεύουν τα μέρη που τις υπέγραψαν για ένα τρίμηνο από την , ημερομηνία δημοσίευσης στο ΦΕΚ του Ν. 4046/ ) Μετά τη λήξη του τριμήνου, δηλαδή μετά την , όσες Σ.Σ.Ε. από αυτές είχαν ανανεωθεί με την υπογραφή νέων ομοίων, θα ισχύουν οι νέες διατάξεις που θα ορίσουν τα μέρη. Αν όμως έχουν αποτύχει τόσο οι μεταξύ των μερών διαπραγματεύσεις όσο και η διαδικασία της μεσολάβησης τους Ο.ΜΕ.Δ., στον οποίο μπορούσαν κάθε μέρος χωριστά ή μαζί και τα δύο μέρη (εργοδότες και εργαζόμενοι) αν ήθελαν να προσφύγουν για υπογραφή νέας Σ.Σ.Ε., εξακολούθησαν και εξακολουθούν μέχρι σήμερα να ισχύουν, μέχρι να συμφωνηθεί νέα Σ.Σ.Ε. Από τις διατάξεις τους όμως που αφορούν οικονομικά θέματα (μισθοί, επιδόματα κ.λπ.), θα ισχύουν εκτός από τους βασικούς μισθούς και τα βασικά ημερομίσθια και τα εξής τέσσερα επιδόματα: α) Χρόνου υπηρεσίας, (Διετίες, τριετίας, πενταετίες κ.λπ.) β) τέκνων, γ) σπουδών, και δ) επικίνδυνης εργασίας, εφόσον βεβαίως τα επιδόματα αυτά προβλέπονται από την συγκεκριμένη Σ.Σ.Ε. στην οποία υπάγεται κάθε μισθωτός. Τούτο σημαίνει ότι όσοι κανονιστικοί όροι των Σ.Σ.Ε. δεν αποτελούν μέρος των αποδοχών (ενότητα α ) των εργαζομένων, κατά την έννοια του άρθρου 10 του Ν.1876/1990, που αφορά τη συρροή των Σ.Σ.Ε. και ισχύει μέχρι σήμερα, εξακολουθούν να ισχύουν όπως είναι π.χ. οι διατάξεις για τις πρόσθετες άδειες των εργαζομένων, την παροχή γάλακτος και τροφής, τα μειωμένα ωράρια εργασίας, το διάλειμμα εργασίας, τα έξοδα κίνησης, τα μεταφορικά κ.λπ. (Μετενέργεια θεσμικών όρων). Ειδικότερα όσον αφορά την κατάργηση του επιδόματος γάμου από το περιεχόμενο των Σ.Σ.Ε. αυτών, παρότι αυτό διατηρείται για όσους αμείβονται με την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. και ο εργοδότης τους Ιανουάριος 2015

7 σύμφωνα με το Ν. 4093/2012 είναι μέλος σε μία από τις εργοδοτικές οργανώσεις που υπογράφουν την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε., έχουμε την άποψη ότι όπως προαναφέρθηκε αποτελεί απαράδεκτη, παράνομη, απαγορευμένη και επομένως και ανήθικη επέμβαση της Πολιτείας στις συμφωνίες των κοινωνικών εταίρων. 5) Κατά ρητή διάταξη εξ άλλου του άρθρου 2 της Π.Υ.Σ. αυτής, οι όροι των Σ.Σ.Ε. που δεν θα ανανεωθούν με νέα σύμβαση, μπορούν να τροποποιηθούν στο μέλλον είτε με νέα Σ.Σ.Ε. είτε ακόμη και με ατομικές συμβάσεις μέχρις όμως του επιπέδου της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε όπως ισχύει σήμερα μετά το Ν. 4093/2012 (Νομοθετημένος μισθός). Να σημειωθεί δε ότι όσα αναφέρονται παραπάνω αφορούν και τις Διαιτητικές Αποφάσεις (Δ. Α.) που εκδίδονται από τους Διαιτητές του Ο.ΜΕ.Δ. σε περίπτωση αποτυχίας απ ευθείας υπογραφής Σ.Σ.Ε. από τα μέρη. Γ. Επίλυση των συλλογικών διαφορών με Διαιτητική Απόφαση Αν δεν υπογραφεί νέα Σ.Σ.Ε. απ ευθείας από τα μέρη, μπορούν αυτά να προσφύγουν στις διαδικασίες Μεσολάβησης του Ο.ΜΕ.Δ., είτε μονομερώς είτε, κατά την Π.Υ.Σ., με συμφωνία των δύο μερών. Αν δεν υπογραφεί όμως νέα Σ.Σ.Ε. ούτε με τη διαδικασία της Μεσολάβησης του Ο.ΜΕ.Δ., προσφυγή στη Διαιτησία για την επίλυση της συλλογικής διαφοράς εργασίας που δημιουργήθηκε, η Π.Υ.Σ. αυτή όριζε ότι μπορεί να γίνει στο εξής μόνο αν συμφωνούν και οι δύο πλευρές (εργοδότες και εργαζόμενοι). Με την αριθμ. 2307/2014 όμως απόφαση του Σ.τ.Ε κρίθηκε ότι οι ειδικότερες αυτές διατάξεις της Π.Υ.Σ. 6/2012 είναι αντίθετες προς το Σύνταγμα και έτσι έπαυσαν να ισχύουν. Στην περίπτωση επομένως αυτή οι Διαιτητικές Αποφάσεις που θα εκδοθούν στο μέλλον, θα εκδίδονται αφενός έστω και στην περίπτωση μονομερούς προσφυγής στη διαδικασία αυτή της Διαιτησίας, τηρουμένων βεβαίως τα όσα επιτάσσονται για το θέμα αυτό στο Ν. 1876/1990, όπως ισχύει μετά το Ν. 4303/ 2014 και αφετέρου θα ρυθμίζουν όλα τα θέματα που τίθεται προς διαπραγμάτευση στη συλλογική διαφορά και όχι μόνο τις διαφοροποιήσεις των μισθών των εργαζομένων όπως όριζε η διάταξη της Π.Υ.Σ. που κρίθηκε με την παραπάνω απόφαση του Σ.τ.Ε. αντισυνταγματική. Δ. Το πάγωμα επιδομάτων χρόνου εργασίας Σύμφωνα με το άρθρο 4 της παραπάνω Π.Υ.Σ. αναστέλλονται από οι διατάξεις όλων των Σ.Σ.Ε. και προφανώς και της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε., αφού στην Π.Υ.Σ. δεν γίνεται καμία επιφύλαξη γι' αυτή, οι οποίες προβλέπουν αυξήσεις μισθών και ημερομισθίων περιλαμβανομένων και των επιδομάτων χρόνου εργασίας, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας ( διετίες, τριετίες, πενταετίες κ.λπ. ). Αυτό Ιανουάριος

8 έχει ως συνέπεια ότι από οι νόμιμες αποδοχές όλων των εργαζομένων θα παραμείνουν σταθερές, αν δεν τροποποιηθεί η διάταξη αυτή με νεότερο νόμο ή αν δεν υπογραφούν νέες Σ.Σ.Ε., με τις οποίες να χορηγούνται αυξήσεις των μισθών / ημερομισθίων και να επαναχορηγούνται ρητά όλα τα επιδόματα και προσαυξήσεις του χρόνου εργασίας των εργαζομένων. Εύλογα επομένως προκύπτει ότι με την υπογραφή νέων Σ.Σ.Ε. θα παύσει να ισχύει ο περιορισμός του άρθρου 4 της Π.Υ.Σ. αυτής ( πάγωμα τριετιών), για όσους βεβαίως εργοδότες και εργαζομένους θα δεσμεύει η νέα αυτή Σ.Σ.Ε., σύμφωνα με το άρθρο 8 του Ν. 1876/1990. Ε. Άρση της μονιμότητας και της αδυναμίας καταγγελίας των αορίστου χρόνου συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων Με το άρθρο 5 της Π.Υ.Σ. ορίζεται ότι από παύουν να ισχύουν οι διατάξεις όσων Σ.Σ.Ε. περιλαμβάνουν διάταξη με ισχύ κανονιστική, ότι οι υπαγόμενοι στο πεδίο ισχύος τους μισθωτοί δεν απολύονται από τον εργοδότη παρά μόνο μετά την συμπλήρωση ορισμένου χρόνου εργασίας (π.χ. 35ετία) ή μετά τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων λήψης πλήρους σύνταξης γήρατος, όπως αυτές ορίζονται από το Ταμείο συνταξιοδότησης στο οποίο υπάγονται (Πρόκειται ειδικά για τις Σ.Σ.Ε. του προσωπικού των ΔΕΚΟ ή των ΚΤΕΛ). Για τους μισθωτούς αυτούς θα ισχύουν πλέον, όπως για όλους τους λοιπούς εργαζομένους της Χώρας, οι διατάξεις του Ν. 2112/ 1920, για την καταγγελία των αορίστου χρόνου συμβάσεων εργασίας, δηλαδή η επίδοση μονομερούς καταγγελίας και αποζημίωσης. Αυτά θα ισχύουν πλέον όχι μόνο για το προσωπικό που σήμερα απασχολούνται σε εταιρείες του δημόσιου τομέα, αλλά και για το προσωπικό των εταιρειών που είχαν ιδρυθεί ως ΔΕΚΟ και στην συνέχεια εξήλθαν από αυτόν έστω και αν είναι εισηγμένες πλέον στο ΧΑΑ. Να σημειωθεί τέλος ότι όλα τα παραπάνω αφορούν τις νόμιμες αποδοχές των εργαζομένων μόνο, όχι δε τις τυχόν ανώτερες αποδοχές που καταβάλλονται στους εργαζόμενους με βάση ατομικές συμφωνίες ή οικειοθελώς από τους εργοδότες. Οι ανώτερες αυτές καταβαλλόμενες αποδοχές μπορούν να μειωθούν μόνο με τροποποιητικές ατομικές συμβάσεις, τις οποίες ο κοινός νομοθέτης δεν μπορεί με οποιονδήποτε τρόπο και αν εκφρασθεί, να τις καταργήσει!! άρθρο Επιδότηση λόγω κυοφορίας [ μητέρων απασχολούμενων σε ατομική επιχείρηση μέλους οικογενείας] Οι εργαζόμενες μητέρες, που είναι σύζυγοι ή συγγενείς α και β βαθμού, οι οποίες παρέχουν στις υπηρεσίες τους σε ατομική επιχείρηση μέλους οικογένειας από (άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 4075/12) καλύπτονται ασφαλιστικά και για τον κλάδο συνεισπραττόμενων οργανισμών ήτοι Ο.Α.Ε.Δ. - Ο.Ε.Κ. - Ο.Ε.Ε., κι ως εκ τούτου από την ισχύ του νόμου καθίστανται δικαιούχες της ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας (ΑΥΑΚΠ 33891/ 505/08 Α παρ. 1. η οποία εκδόθηκε ως εξουσιοδότηση του άρθρου 142 εδ. ζ του Ν. 3655/08, εγκ. 20/09) εφόσον βέβαια πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από τις σχετικές διατάξεις για τους λοιπούς εργαζόμενους. Η ανωτέρω διάταξη ισχύει και για τις περιπτώσεις που το Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ. είσπραξε εισφορές μέχρι βάσει πακέτου κάλυψης το οποίο συμπεριελάμβανε εισφορές υπέρ του λογαριασμού ανεργίας του Ο.Α.Ε.Δ., οπότε στην προκειμένη περίπτωση θα τύχουν εφαρμογής οι διατάξεις της τυπικής ασφάλισης και της γενικής αρχής του δικαίου. (Εγγ / ) (Βλέπε περιοδικό συν εργασία τεύχος Μαΐου 2013 σελ. 11)... 8 >> του Σπύρου Nιάρχου - τ. Επιθ. ΙΚΑ Ιανουάριος 2015

9 εγκύκλιος Ηλεκτρονική υποβολή μεταβολών ωρών εργασίας μετά το Ν. 4310/ Μετά τον παραπάνω νόμο, με το άρθρο 55, ορίσθηκε ότι καταργείται το ειδικό βιβλίο τροποποίησης ωρών εργασίας κ.λπ. και η ενημέρωση στο Σ.ΕΠ.Ε. θα γίνεται πλέον, από , ηλεκτρονικά. Για την εφαρμογή του παραπάνω νόμου εκδόθηκε η υπ' αριθμ /847/ εγκύκλιος, που έχει ως εξής: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ Εγκ /847/ ΘΕΜΑ: Διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή της παραγράφου 1 του άρθρου 55 του Ν. 4310/2014 (Α 258). Με την περίπτωση Α της παραγράφου 1 του άρθρου 55 του Ν. 4310/2014 (Α 258) θεσμοθετείται με διαφορετικό τρόπο η υποχρέωση του εργοδότη να ενημερώνει την Επιθεώρηση Εργασίας για κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων του. Ειδικότερα, με τη νέα διάταξη προβλέπεται ότι σε περίπτωση αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, ο εργοδότης υποχρεούται να καταχωρεί στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» της υποπαραγράφου ΙΑ.3 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του Ν. 4152/2013 (Α 107) συμπληρωματικούς πίνακες προσωπικού, μόνον ως προς τα στοιχεία που μεταβάλλονται, το αργότερο ως και την ίδια ημέρα της μεταβολής και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους. Από την 8/12/2014, ημερομηνία δημοσίευσης του Ν. 4310/2014, καταργείται κάθε άλλη διάταξη που ρυθμίζει με διαφορετικό τρόπο την υποχρέωση που απορρέει από την περίπτωση Α της παραγράφου 1 του άρθρου 55 του νόμου αυτού. Επομένως, καταργείται και η υποχρέωση τήρησης και συμπλήρωσης, εκ μέρους του εργοδότη, του Ειδικού Βιβλίου τροποποίησης ωραρίου εργασίας και υπερωριών που προβλεπόταν από τη διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 14 του Ν. 4225/2014 (Α 2). Ως εκ τούτου, από την έναρξη ισχύος του Ν. 4310/ 2014, το Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» θα έχει πλέον τη δυνατότητα να δέχεται συμπληρωματικούς πίνακες προσωπικού (Έντυπο Ε4 συμπληρωματικός ωραρίου) αναφορικά με αλλαγές ή τροποποιήσεις του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων. Επιπλέον, σύμφωνα με την περίπτωση Β της παραγράφου 1 του άρθρου 55 του εν λόγω νόμου, με το οποίο διατηρείται σε ισχύ η διάταξη του άρθρου 80 του Ν.4144/2013 (Α 88), επανέρχεται η υποχρέωση του εργοδότη να τηρεί το Ειδικό Βιβλίο Υπερωριών, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 80 του Ν.4144/2013. Στο Ειδικό Βιβλίο Υπερωριών θα πρέπει να καταχωρείται η υπερωριακή απασχόληση που πραγματοποιείται εντός των νομίμων ορίων που προβλέπονται από τις σχετικές διατάξεις ανά κατηγορία εργαζομένων, η οποία καθίσταται νόμιμη μόνο με την καταγραφή της στο Ειδικό Βιβλίο Υπερωριών. Ακόμη τονίζεται ότι εξακολουθεί να ισχύει η υποχρέωση του εργοδότη να γνωστοποιεί στο Σ.ΕΠ.Ε. ηλεκτρονικά, μέσω του Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» και εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου κάθε μήνα, το σύνολο των νομίμων υπερωριών που πραγματοποιήθηκαν, ανά εργαζόμενο, κατά τον προηγούμενο μήνα. Τέλος, επισημαίνεται ότι με την ανωτέρω διάταξη που καθιερώνει την υποχρέωση ηλεκτρονικής υποβολής συμπληρωματικών πινάκων προσωπικού για κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας το αργότερο ως και την ίδια ημέρα της μεταβολής και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους, διευκολύνεται και βελτιώνεται δραστικά ο έλεγχος της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας. Ιανουάριος

10 10 άρθρο Παροχές σε είδος που χορηγούνται στους εργαζόμενους με εξαρτημένη σχέση εργασίας και νομολογιακή αντιμετώπιση τους Χρήστου Καρατζά [Νομικού, Εργατολόγου] Μετά την ψήφιση του Ν. 4172/2013 για τη φορολογία εισοδήματος (ΦΕΚ 167 Α ) και τις σχετικές εγκύκλιες οδηγίες του Υπ. Οικονομικών, για την εφαρμογή των διατάξεών του, που αφορούν στη φορολογική μεταχείριση των παροχών σε είδος που χορηγούνται από τους εργοδότες, τόσο στο προσωπικό που απασχολούν με σχέση εξαρτημένης εργασίας, όσο και στα συνεργαζόμενα με αυτούς άτομα με άλλες σχέσεις (έργου, ανεξαρτήτων υπηρεσιών, εντολής κ.λπ.), έχουν δημιουργηθεί και πλανώνται ερωτήματα και έχουν διατυπωθεί επ αυτών από οικονομολόγους - φοροτεχνικούς διάφορες απόψεις σχετικά με την ορθή φορολογική αντιμετώπιση των παροχών αυτών. Οι περισσότερες από αυτές όμως παραλείπουν να αναφερθούν, παράλληλα με τη τοποθέτησή τους στις νέες αυτές διατάξεις, όσον αφορά ιδιαίτερα για τις παροχές αυτές που χορηγούνται από εργοδότες σε εργαζομένους με σχέση εξαρτημένης εργασίας, και στην υπάρχουσα επί του θέματος πάγια, παλαιότερη αλλά τη σύγχρονη, νομολογία των δικαστηρίων, όπως και η τελευταία με αριθμό 29/2014 του Σ.τ.Ε., με την οποία, όσον αφορά τα θέματα αυτά, επιβεβαιώνοντας την παλαιότερη νομολογία έκρινε καιταεξής: 1. Αρχικά υπενθυμίζουμε ότι κατά τη θεωρία του δικαίου και τη νομολογία των δικαστηρίων «Μισθό αποτελεί κάθε παροχή του εργοδότη προς τον μισθωτό η οποία έχει οικονομική αξία και χορηγείται ως αντάλλαγμα της εργασίας του σε χρήμα ή σε είδος και ως μέσο βιοπορισμού του» (Βλ. Ευάγ. Δημητρακόπουλος - Εργατική Νομοθεσία 1988 σελ. 132, Ι. Κουκιάδης - Εργατικό Δίκαιο 2005 σελ. 621, άρθρο 648 ΑΚ, Άρθρο 119 Συνθ. ΕΟΚ, Α.Π. 7/1993, 1628/1998, 1443/1996, Σ.τ.Ε 1335/ 1994, 29/2014 κ.λπ.). Σύμφωνα δε με τις διατάξεις των άρθρων 648, 653, 662, και 663 του Α. Κ., είναι νόμιμη η συμφωνία των μερών στη σύμβαση εργασίας όπως ο μισθός και γενικά οι πάσης φύσεως αποδοχές καταβάλλονται στον εργαζόμενο είτε σε χρήμα μόνο, είτε εν μέρει σε χρήμα και εν μέρει σε είδος (βλ. άρθρο 4 ΔΣΕ 95/1949 και ενδεικτικά τις Α.Π. 774/2003, 167/1969, 765/1987, Εφετ. Αθηνών 9928/1979, 1029/1980 κ.λπ., και Γ. Σιμωνέτος - Μελέτη την ΕΕΔ 1949 σελ. 873). Επίσης πάγια γίνεται δεκτό από τη θεωρία και τη νομολογία ότι όποια παροχή στους εργαζομένους χαρακτηρίζεται ευθέως από το νόμο ως αποζημίωση, δεν αποτελεί υπό προϋποθέσεις μισθό και άρα παροχή ασφαλιστέα και φορολογητέα, είτε χορηγείται σε Ιανουάριος 2015

11 χρήμα είτε σε είδος (π.χ. η ΚΥΑ 21091/ 1946, που προβλέπει την παροχή στους εργαζομένους αποζημίωση για την εκτός έδρας εργασία τους, ο Ν. 2112/1920, που προβλέπει την καταβολή αποζημίωσης λόγω λύσης των αορίστου χρόνου συμβάσεων εργασίας κ.λπ., οι παροχές που χορηγούνται για την αποπληρωμή δαπανών τις οποίες πραγματοποίησε ο μισθωτός για να εκτελέσει την ανατεθείσα σ αυτόν εργασία, και κυρίως οι παροχές που χορηγούνται στους εργαζομένους όχι για να αυξήσουν το εισόδημά τους και να βελτιώσουν τον βιοπορισμό τους αλλά αποκλειστικά για εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών της επιχείρησης όπως μέσα μετακίνησης (μοτοσικλέτες, αυτοκίνητα, στολές, εργαλεία, Η/Υ, κινητά τηλέφωνα κ.λπ.). 2. Για τις τελευταίες αυτές γίνεται ευρεία αναφορά στη θεωρία και στη νομολογία λόγω της δυσκολίας διαπίστωσης του σκοπού χορήγησής τους στην πράξη για το αν και κατά πόσο αποσκοπούν, παρά τον χαρακτηρισμό τους ως τοιούτων, στην επαύξηση ή την ενίσχυση του εισοδήματος των εργαζομένων (βλ. Α.Π. 930/ 1983, 926/1982, 774/ /2008, ΣτΕ 2031/ 1983, 29/2014 κ.λπ., Ι. Κουκιάδη Εργατικό Δίκαιο Γ έκδοση σελ. 621 επόμ., Ευάγ. Δημητρακόπουλο Εργατική νομοθεσία 1988 σελ. 131 επ. - Γ. Λεβέντη - Κ. Παπαδημητρίου Ατομικό Εργατικό Δίκαιο έκδοση ΔΕΝ 2011 σελ ). Στην προσπάθεια δε του σύγχρονου νομοθέτη να συλλάβει τη φορολογητέα ύλη από εισοδήματα της Ζ πηγής του Κ. Φ. Ε. μάλλον καθ υπερβολή, κατά τη γνώμη του γράφοντος, και επεμβαίνοντας α- δόκιμα στους δεδομένους και γενικά αποδεκτούς από την επιστήμη και τη νομολογία ορισμούς του εργατικού δικαίου και από τις Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας μιας εκατονταετίας, που έ- χει κυρώσει και η Χώρα μας με εσωτερικούς νόμους (βλ. π.χ ΔΣΕ 95/1949 και Ν. 3248/1955), όρισε στα άρθρα 12, 13 και 14 του νόμου 4172/ 2013 τα εξής, για τους σκοπούς βεβαίως του Κ. Φ. Ε, χωρίς όμως να λάβει υπόψη του, ως όφειλε, (παρότι κατ αντίφαση αναφέρεται και στις έννοιες του εργατικού δικαίου τις οποίες υποτίθεται ότι έλαβε υπόψη), τους αντίστοιχους σκοπούς και τις έννοιες της εργατικής νομοθεσίας για το μισθό και τις λοιπές παροχές της εξαρτημένης ιδιαίτερα σχέσης εργασίας, ώστε να μη δημιουργείται σύγχυση και αντίθεση της εφαρμοστέας νομοθεσίας στους πολίτες που εφαρμόζουν τη νομοθεσία αυτή. 3. Συγκεκριμένα με το άρθρο 12 του νόμου αυτού ορίσθηκε αφενός ότι «Το ακαθάριστο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως εισοδήματα σε χρήμα ή σε είδος που αποκτώνται στο πλαίσιο υφιστάμενης, παρελθούσας ή μελλοντικής εργασιακής σχέσης» και αφετέρου ότι «Για τους σκοπούς του Κ.Φ.Ε., εργασιακή σχέση υφίσταται ό- ταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες: α) στο πλαίσιο σύμβασης εργασίας, σύμφωνα με το εργατικό δίκαιο, β) βάσει σύμβασης, προφορικής ή έγγραφης, με την οποία το φυσικό πρόσωπο αποκτά σχέση εξαρτημένης εργασίας με άλλο πρόσωπο, το οποίο έχει το δικαίωμα να ορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, το χρόνο και τον τόπο εκτέλεσης των υπηρεσιών». Παρότι δε ο νόμος αυτός, όσον αφορά τις παροχές σε είδος που χορηγούνται στα πλαίσιο της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αναφέρεται στις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, στη συνέχεια διατυπώνει ορισμούς και έννοιες που έρχονται σε α- ντίθεση με τους ορισμούς της, που ωστόσο έχουν πάγια διαμορφωθεί στη επιστήμη του εργατικού δικαίου και έχουν αναγνωρισθεί και χρησιμοποιούνται από τη δικαστική διαδικασία. Έτσι π.χ. χαρακτηρίζει ως «Μισθό», που αποτελεί αποκλειστικά έννοια σύμφυτη της εργασιακής σύμβασης και μόνο, (βλ. Άρθρο 648 Α.Κ.) αντί του ορθού «αντιμισθία ή εργολαβική αμοιβή κ.λπ.» την αμοιβή που καταβάλλεται σε άλλες σχέσεις συνεργασίας, όπως αυτές: α) του μέλους Δ.Σ. εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, β) του δικηγόρου, σε αντίθεση με τον Δικηγορικό Κώδικα (βλ. άρθρο 44 Ν. 4194/ Ιανουάριος

12 2013), γ) των εργολάβων που λαμβάνουν εργολαβική αμοιβή σύμφωνα με τα άρθρα 681 επόμ. του Α.Κ. Επίσης η διάταξη αυτή χαρακτηρίζει ως «Μισθό» αντί του ορθού «λοιπές αποδοχές», εκτός από αυτές που πράγματι είναι «μισθός» και κατά την έννοια του εργατικού δικαίου, (όπως π.χ. οι αποδοχές αδείας, τα επιδόματα εορτών κ.λπ.) τα επιδόματα ενοικίου, για το οποίο η νομολογία έχει κρίνει υπό ποιες προϋποθέσεις το επίδομα αυτό μπορεί να θεωρηθεί «Μισθός» (βλ. Α.Π. 746/ ΔΕΝ 1994 σελ. 445, 1871/ ΔΕΝ 1989 σελ. 913, Εφετ. Αθηνών 5258/ ΔΕΝ 2003 σελ. 14), τα έξοδα ταξιδιού, για τα οποία επίσης η νομολογία έχει αποφανθεί στις περισσότερες των περιπτώσεων αντίθετα, (βλ. Α.Π. 823/ ΔΕΝ 1989 σελ. 532, 1165/ ΕλλΔνη τόμος 41σελ. 395, 43/ ΔΕΝ τόμος 49 σελ. 1291, 389/ ΔΕΝ 2008 σελ. 1339), η αποζημίωση που καταβάλλεται για τη λύση ή καταγγελία της εργασιακής σχέσης, για την οποία ρητά στον ίδιο το Ν. 4172/2013 (άρθρο 15) ορίζεται ότι δεν αποτελεί μισθό και φορολογείται με ειδικό τρόπο, το ασφάλισμα που καταβάλλεται εφάπαξ ήμετη μορφή περιοδικής παροχής στο πλαίσιο ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων για το οποίο η νομολογία έχει από καιρού καταλήξει πότε και σε ποιες περιπτώσεις αποτελεί μισθό και σε ποιες όχι (βλ. τις Α.Π. 1033/ ΔΕΝ 2005 σελ. 222, 665/ ΔΕΝ 2000 σελ. 1525, 91/ ΔΕΝ 2008 σελ. 722). 4. Κατά δε το άρθρο 13 του νόμου αυτού, που επιγράφεται «Παροχές σε είδος» ορίζεται ότι με την επιφύλαξη των διατάξεων των παραγράφων 2, 3, 4 και 5 οποιεσδήποτε παροχές σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή (για ανεξήγητους λόγους) ένα συγγενικό πρόσωπο αυτού, που δεν συνδέεται με τον εργοδότη με κάποια σχέση συνεργασίας, συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημά του στην αγοραία αξία τους, εφόσον η συνολική αξία των παροχών σε είδος υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά φορολογικό έτος. Παράλληλα όμως με την παρ. 2 του άρθρου αυτού ε- ξαιρούνται από τη μη φορολόγηση το δάνειο που λαμβάνει ο μισθωτός από τον εργοδότη του υπό ορισμένες περιπτώσεις που τις θεωρεί ως «Μισθό» αν το δάνειο υπερβαίνει τους τρεις μηνιαίους μισθούς, όπως και την αγοραία αξία της παραχώρησης κατοικίας σε εργαζόμενο όσο διαρκεί η σχέση εργασίας. 5. Επίσης με το άρθρο 14 του νόμου αυτού, που επιγράφεται «απαλλαγές εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις», ορίζονται σε αντίθεση με τα παραπάνω ποιες παροχές και υπό ποιες προϋποθέσεις περιοριστικά δεν θεωρούνται «μισθός» όπως: α) Η αποζημίωση εξόδων διαμονής και σίτισης και η ημερήσια αποζημίωση που έχουν καταβληθεί μεν από τον εργαζόμενο αλλά αποκλειστικά για σκοπούς της επιχειρηματικής δραστηριότητας του εργοδότη, β) Οι κρατήσεις υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων, οι οποίες επιβάλλονται με νόμο, γ) Η αξία των διατακτικών σίτισης αξίας έως έξι (6) ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα, δ) οι παροχές ασήμαντης αξίας μέχρι του ποσού των είκοσι επτά (27) ευρώ ετησίως και σιωπά για τις λοιπές παροχές όπως είναι οι στολές και τα εργαλεία εργασίας, (βλ. Σ.τ.Ε 2031/ ΔΕΝ 1984 σελ. 887, οι παροχές για λόγους πρόληψης ατυχημάτων και για την 12 Ιανουάριος 2015

13 υγιεινή παρουσία των εργαζομένων στην επιχείρηση, τα έξοδα παράστασης, η αξία καυσίμων για το ΙΧΕ αυτοκίνητο που παραχωρήθηκε από την εταιρεία καθώς και η παροχή ΙΧΕ αυτοκινήτου με περιορισμό κίνησης χιλιομέτρων και καυσίμων και μόνο για υπηρεσιακές μετακινήσεις, (Εφετ. Αθηνών 1060/ ΔΕΝ 1988 σελ. 82, 6140/ ΔΕΝ 1985 σελ. 968), η παροχή τροφής όταν χορηγείται για την πληρέστερη εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών της επιχείρησης (Α.Π. 930/ 1983, 926/1982, 369/1981) κ.λπ. Ιδιαίτερα όσον αφορά την παραχώρηση από τον εργοδότη σε εργαζόμενο, χωρίς διάκριση της θέσης και του βαθμού του στην ιεραρχία της επιχείρησης, όπως αδικαιολόγητα γίνεται στο νόμο αυτόν, ΙΧΕ αυτοκινήτου, πάγια η νομολογία των δικαστηρίων έχει κρίνει ότι και αν ακόμη η χρήση του αυτοκινήτου παραχωρείται από διάταξη νόμου ή όρου της ατομικής σύμβασης εργασίας, έστω και αν παρέχουν κάποια ωφέλη στον εργαζόμενο εφόσον η κυρία και βασική αιτία χορήγησής του είναι η εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών της επιχείρησης και οφείλουμε κάθε φορά να ερευνούμε και να διαπιστώνουμε τον σκοπό αυτόν προκειμένου η παροχή αυτή να κριθεί ως φορολογητέα ή μη και δεν αποτελεί εξ ορισμού φορολογητέα παροχή ως επαύξηση του μισθού, όπως γίνεται στο νόμο αυτόν, ιδιαίτερα για τα ανώτερα στελέχη των επιχειρήσεων (βλ. Α.Π. 774/ ΔΕΝ 2003 σελ. 1300, Χ. ΓΚΟΥΤΟΣ ΔΕΝ 2000 σελ. 422) Όσον αφορά την έννοια των παροχών σε είδος που χορηγούνται σε εργαζομένους με σχέση εξαρτημένης εργασίας, υπενθυμίζουμε στους συντάκτες των εγκυκλίων διαταγών του Υπ. Οικονομικών το άρθρο 9 του Ν. 2336/995 (ΦΕΚ 1189 τα Α ), στο οποίο ώφειλε η νεότερη νομοθεσία να αναφερθεί ή άλλως να το παρακάμψει με την άμεση κατάργησή του, με βάση το οποίο ορίζεται μεταξύ των άλλων και ότι «Παροχές σε είδος στους εργαζομένους οι οποίας χορηγούνται αυτούσιες εξ ελευθεριότητος του εργοδότη. δεν θεωρούνται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες ούτε υπόκεινται σε κοινωνικοασφαλιστικές ή άλλες κρατήσεις και αποτελούν παραγωγικές και λειτουργικές δαπάνες των επιχειρήσεων, εφόσον εξυπηρετούν λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης, συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητάς της και στην ποιότητα των συνθηκών εργασίας ή αποτελούν μέτρα για την υγεία και ασφάλεια της εργασίας και χορηγούνται προσωπικά προς τους δικαιούχους μόνο αυτούσια και όχι σε χρήμα». Στη συνέχεια παραθέτουμε συγκεκριμένες περιπτώσεις παροχών σε είδος που έχουν κριθεί από τα δικαστήρια ότι χορηγούνται, εκτός αντίθετης συμφωνίας η οποία πρέπει να αποδεικνύεται δικαστικά, μόνο για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών των επιχειρήσεων και επομένως δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως μισθός και δη φορολογητέος ή ασφαλιστέος: α) Η παροχή καυσίμων (βενζίνης) για την κίνηση του υπηρεσιακού ή του ιδιωτικού ΙΧΕ αυτοκινήτου (Α.Π. 167/1969), β) η παροχή ΙΧΕ αυτοκινήτου με ή χωρίς ή οδηγό (Εφετ. Αθηνών 9928/1979, Α.Π. 1029/1980, Α.Π. 688/1981, 774/2003 κ.λπ.) γ) η χρήση Μαζικού Μέσου Μεταφοράς προσωπικού της επιχείρησης για τη μεταφορά των εργαζομένων (Εφετ. Αθηνών 1060/1987και 6145/ 1985) δ) η παροχή κατοικίας ως κίνητρο για να προσελκύσει ο εργοδότης προσωπικό που κατοικεί μακριά από τον τόπο που θα εργασθούν (Α.Π. 930/1983, 1297/1983, 926/1982, 1069/1981, Εφετ. Αθηνών 5258/2001 κ.λπ.), ε) η παροχή τροφής σε είδος (Α.Π. 930/1983, 369/1981, 513/ 1975, 527/1969, 774/2003 κ.λπ.), στ) η παροχή υποδημάτων εργασίας (Σ.τ.Ε 2031/1983, Α.Π. 68/ 1972). n e w s Νέες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας για το 2014 Κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας για τους όρους αμοιβής και εργασίας των εργαζόμενων στις πρακτορειακές επιχειρήσεις όλης της χώρας που είναι μέλη της Διεθνούς Ναυτικής Ένωσης (Δ.Ν.Ε). Σ.Σ.Ε ( Π.Κ.13/ ) Ιανουάριος

14 άρθρο Π Υ ΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΕΙΑΣ του Σπύρου Νιάρχου / τ. επιθ. ΙΚΑ 14 Όσοι απασχολούνται ή επιθυμούν να απασχοληθούν σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος ή και έχουν άμεση ή έμμεση επαφή με τα τρόφιμα, πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με πιστοποιητικό υγείας, στο οποίο θα βεβαιώνεται ότι ο κάτοχός του υποβλήθηκε σε ιατρικές εξετάσεις και δεν βρέθηκε να πάσχει από μεταδοτικό ή άλλο νόσημα, μη συμβατικό με την απασχόλησή του. Για την απόκτηση του πιστοποιητικού υγείας, οι εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος, εκτός από την ιατρική κλινική εξέταση, η οποία θα γίνεται από κρατικό ή ιδιώτη γιατρό, θα υποβάλλονται υποχρεωτικά όλοι σε ακτινογραφία θώρακος, ενώ οι χειριστές τροφίμων επιπλέον θα υποβάλλονται σε καλλιέργεια και παρασιτολογική κοπράνων. Σε ειδικές περιπτώσεις που η σχετική εργατική Νομοθεσία προβλέπει την ενσωμάτωση του βιβλιαρίου εργασίας και υγείας των απασχολούμενων σε ορισμένες κατηγορίες επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος (π.χ. ξενοδοχειακές επιχειρήσεις), οι κάτοχοι των βιβλιαρίων αυτών οφείλουν να υποβάλλονται στις απαραίτητες ιατρικές (κλινικές και εργαστηριακές) εξετάσεις, σύμφωνα με τα ανωτέρω. Απαγορεύεται ο χειρισμός των τροφίμων και η με οποιαδήποτε ιδιότητα είσοδος σε χώρους εργασίας με τρόφιμα οποιουδήποτε προσώπου που πάσχει από νόσημα ή είναι φορέας νοσήματος που μεταδίδεται δια των τροφών ή προσώπου με μολυσμένα τραύματα ή πάσχοντες με δερματική μόλυνση, έλκη, διάρροια, βήχα, καταρροή με πυρετό ή ίκτερο εάν υφίσταται κίνδυνος άμεσης ή έμμεσης μόλυνσης του τροφίμου. Κάθε πρόσωπο απασχολούμενο σε επιχείρηση τροφίμων ή ποτών, το οποίο έχει προσβληθεί και ενδέχεται να έλθει σε επαφή με τρόφιμα πρέπει να αναφέρει αμέσως την ασθένεια ή τα συμπτώματα και αν είναι δυνατόν τα αίτιά τους στον υπεύθυνο της επιχείρησης. Η υγεία των άμεσων χειριστών τροφίμων που εισέρχονται στους χώρους επεξεργασίας και συσκευασίας και χειρίζονται τρόφιμα ή επιβλέπουν τους χειριστές είναι ευθύνη της επιχείρησης. Για το σκοπό αυτό η επιχείρηση πρέπει να αποδεικνύει με εσωτερικές διαδικασίες ότι οι εργαζόμενοι γνωρίζουν τις απαιτήσεις και ότι η επιχείρηση προβαίνει σε επαρκείς ελέγχους. Συνεπώς απαιτείται υψηλός βαθμός καθαριότητας από κάθε πρόσωπο που εργάζεται σε χώρους, όπου γίνονται εργασίες με τρόφιμα, το ο- ποίο πρόσωπο πρέπει να φορά κατάλληλο, καθαρό και, όταν είναι αναγκαίο, προστατευτικό ρουχισμό. Το πιστοποιητικό υγείας ισχύει για πέντε (5) χρόνια από την έκδοσή του και ανανεώνεται μετά τη λήξη του, επαναλαμβάνοντας όλες τις εξετάσεις (ιατρική και κλινική εξέταση κ.λπ.). Το εν λόγω πιστοποιητικό φυλάσσεται στις επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος και θα επιδεικνύονται όταν ζητούνται στα αρμόδια όργανα υγειονομικού ελέγχου (Οι ΥΔ 8405/92, Άρθρο 14 της Α1β/8577/83, όπως αντικαταστάθηκαν με την ΥΔ Υ1γ/ΓΠ/οικ / , ΦΕΚ 1199 τ. Β ). Για την έκδοση του Πιστοποιητικού Υγείας χρειάζονται: 1. α. Για τους Έλληνες πολίτες (Αστυνομική ταυτότητα, Διαβατήριο ή άλλο δημόσιο έγγραφο που να πιστοποιεί την ταυτότητα), β. Για τους αλλοδαπούς (Διαβατήριο και Άδεια Διαμονής ή επίσημο έγγραφο, που να πιστοποιεί ότι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα και έχουν δικαίωμα να εργασθούν). 2. Μια (1) φωτογραφία. Ιανουάριος 2015

15 νομολογία Οι μισθωτοί «παλαιοί» και «νέοι» ασφαλισμένοι που αμείβονται με μηνιαίο μισθό και παρέχουν τις υπηρεσίες τους ανελλιπώς σε επιχείρηση που εφαρμόζει σύστημα 5νθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, με ημερήσια απασχόληση ίση ή μεγαλύτερη του 1/2 του νόμιμου ωραρίου, π.χ. 8 : 2 = 4 ώρες, σε αντιδιαστολή με την παρ.3 του Άρθρου 18 του Κανονισμού Ασφάλισης, αναγνωρίζουν στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ είκοσι πέντε (25) ημέρες κατά μήνα, κατ' εφαρμογή της διάταξης της παρ. 2 του Άρθρου 18 του ΚΑ. (βλ. σχετική απόφαση του Σ.τ.Ε. 2331/03, / περιοδικό Απριλίου 2012, σελ. 10). Για διευκρίνιση των λόγων που επιβάλουν την ασφάλιση των εργαζομένων με πενθήμερο για 25 ημέρες και όχι για 22, όπως υποστηρίζει το ΙΚΑ, σας γνωστοποιούμε παρακάτω την Απόφαση 223/2012 του Διοικητικού Πρωτοδικείου Χαλκίδας. Επιμέλεια: Σπύρος Nιάρχος - τ. Επιθ. ΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΧΑΛΚΙΔΑΣ απόφαση 223/2012 [...] 2. Επειδή, στο Άρθρο 38 του Ν. 1892/1990 (ΦΕΚ 101 Α ) ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι «1. Κατά τη σύσταση της σύμβασης εργασίας ή κατά τη διάρκειά της ο εργοδότης και ο μισθωτός μπορεί με έγγραφη ατομική σύμβαση να συμφωνήσουν, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, ημερήσια ή εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη ή μηνιαία εργασία, η οποία θα είναι μικρότερης διάρκειας από την κανονική (μερική απασχόληση Η παροχή της συμφωνημένης εργασίας των μερικώς απασχολούμενων πρέπει να είναι συνεχόμενη και να παρέχεται μία φορά την ημέρα Οι αποδοχές των μερικών απασχολούμενων μισθωτών δεν μπορεί να είναι κατώτερες από αυτές που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις για τους απασχολούμενους κατά το κανονικό ωράριο για την ίδια εργασία και αντιστοιχούν στις ώρες εργασίας της μερικής απασχόλησης. Οι αποδοχές των μερικώς απασχολούμενων μισθωτών προσαυξάνονται κατά επτάμισι τοις εκατό (7,5%).εφόσον αμείβονται με το κατώτατο, κατά τις κείμενες διατάξεις, όριο αποδοχών και το ωράριο απασχόλησής τους είναι μικρότερο των τεσσάρων (4) ωρών ημερησίως» (το τελευταίο εδάφιο προστέθηκε με το Άρθρο 7 του Ν. 2874/2000 ΦΕΚ 288 Α ). Στο επόμενο δε Άρθρο 39 ορίζονται και τα εξής: «1. Η υποχρεωτική ασφάλιση των μερικώς απασχολούμενων στους οικείους οργανισμούς κύριας και επικουρικής ασφάλισης. Χωρεί με βάση τις ισχύουσες διατάξεις. 2. Κατ' εξαίρεση, στην ασφάλιση του μερικώς απασχολούμενου, ανεξαρτήτως του αν αμείβεται με μισθό ή ημερομίσθιο, αναγνωρίζονται όλες οι ημέρες εργασίας που πραγματοποιεί σε κάθε μισθολογική περίοδο, εφαρμοζομένων αναλόγως και των διατάξεων για την αναγνώριση περισσότερων ημερών εργασίας επί πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. 4. Οι εισφορές υπολογίζονται στις καταβαλλόμενες αποδοχές, σε καμία όμως περίπτωση για τον υπολογισμό των εισφορών για κάθε ημέρα εργασίας που αναγνωρίζεται στην ασφάλιση και τους Ιανουάριος

16 16 ορισμούς της προηγούμενης παραγράφου, δεν μπορεί να ληφθούν υπόψη αποδοχές μικρότερες των αντιστοιχουσών στο εκάστοτε τεκμαρτό ημερομίσθιο της ειδικής ασφαλιστικής κλάσης του Ι.Κ.Α... 5.». 3. Επειδή, το Άρθρο 18 του Κ.Α. του Ι.Κ.Α. (Απόφαση Υπουργού Εργασίας 55575/ , ΦΕΚ 816 τ. Β ), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με την 21/21/320/ απόφαση του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών (ΦΕΚ 200 τ. Β ), ορίζει τα εξής: «1. Εάν δια την παροχήν εργασίας συνεφωνήθη η καταβολή μηνιαίου μισθού ως ημερήσιος μισθός του ησφαλισμένου λογίζεται το εικοστόν πέμπτον του μηνιαίου μισθού, εκτός εάν ο ησφαλισμένος δεν απησχολήθη καθ' όλον τον μήνα και δεν εδικαιούτο δια τας ημέρας καθ' ας δεν ειργάσθη μισθού, οπότε ο αριθμός είκοσι πέντε (25) μειούται κατά τον αριθμόν των ημερών δι' ας δεν κατεβλήθη μισθός. 2. Εάν δια την παροχήν εργασίας συνεφωνήθη η καταβολή αποδοχών υπολογιζομένων καθ' ημέραν, εβδομάδα, δεκαήμερον, εικοσαήμερον κ.λπ., ο ημερήσιος μισθός του ησφαλισμένου εξευρίσκεται διαιρουμένου του λαμβανομένου παρ αυτού δι' εκάστην μισθοδοτικήν περίοδον ποσού δια του αριθμού των ημερών καθ' ας παρέσχεν ούτος εργασίαν ή δι' ας δικαιούται αποδοχών εν όλω ή εν μέρει. 3. Εάν εις τας ως άνω περιπτώσεων των παρ. 1 και 2 του παρόντος άρθρου ο εξευρισκόμενος ημερήσιος μισθός υπολείπεται του τεκμαρτού ημερομισθίου (Τ.Η.) της εκάστοτε ισχύουσας πρώτης (1ης) ασφαλιστικής κλάσεως λόγω παροχής εργασίας καθ' ημέραν επί χρόνου ελάσσονα του 1/2 του νομίμου ωραρίου πλήρως απασχολήσεως του ισχύοντος δι' εκάστην κατηγορίαν απασχολουμένων, αι εν ασφαλίσει ημέραι εργασίας κατά μήνα εξευρίσκονται δια της διαιρέσεως του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών τούτων δια του ποσού του εκάστοτε ισχύοντος τεκμαρτού ημερομισθίου της πρώτης ασφαλιστικής κλάσεως. Το τυχόν προκύπτον εκ της διαιρέσεως κλάσμα θεωρείται πλήρης ημέρα εργασίας δι' ην ο ησφαλισμένος και ο εργοδότης υποχρεούνται εις την καταβολήν της εισφοράς της πρώτης ασφαλιστικής κλάσεως. 4.». 4. Επειδή, από τις διατάξεις αυτές του Κανονισμού Ασφαλίσεως του Ι.Κ.Α. προκύπτει ότι για να γίνει ο υπολογισμός των υπαγόμενων στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. ημερών εργασίας με τον ειδικό τρόπο που προβλέπεται στην παρ. 3 του Άρθρου 18 αυτού, πρέπει να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: α) ο ημερήσιος μισθός που εξευρίσκεται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 του ίδιου άρθρου να υπολείπεται του τεκμαρτού ημερομισθίου της εκάστοτε ισχύουσας πρώτης (1ης) ασφαλιστικής κλάσης και β) τούτο να οφείλεται στην παροχή καθημερινής εργασίας επί χρόνο μικρότερο του μισού του νόμιμου ωραρίου πλήρους απασχόλησης που ισχύει για κάθε κατηγορία απασχολούμενων. Συνεπώς, εάν η καθημερινή αυτή εργασία παρέχεται επί χρόνο ίσο με το μισό ή μεγαλύτερο από το μισό του πιο πάνω ωραρίου, για την εξεύρεση των ημερών εργασίας που υπάγονται στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παραγράφου 3 του Άρθρου 18 του πιο πάνω Κανονισμού (ΣτΕ 2331/2003, Δ.Εφ.Αθ. 2247/2009). 5. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Η προσφεύγουσα εργάζονταν ως γραμματέας, από έως τον Οκτώβριο του 2005, στο συμβολαιογραφείο του. με ατομική σύμβαση εργασίας για πέντε (5) ημέρες την εβδομάδα και για τέσσερις (4) ώρες ημερησίως, ενώ για την παρεχόμενη εργασία είχε συμφωνηθεί η καταβολή μηνιαίου μισθού (σχετ. οι εντός του φακέλου, αναγγελία πρόσληψης, ατομική σύμβαση εργασίας και οι Πίνακες Προσωπικού του ανωτέρω εργοδότη θεωρημένων από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας). Κατόπιν ελέγχου που διενεργήθηκε από αρμόδια όργανα του Ιδρύματος εκδόθηκαν οι και 19750/2006 αποφάσεις του Διευθυντή του Περιφερειακού Υπ/τος Ι.Κ.Α. Χαλκίδας με τις οποίες ακυρώθηκαν συνολικά 183 ημέρες ασφάλισης χρονικής περιόδου έως , έως , έως , καθώς και 138 ημέρες ασφάλισης χρονικής περιόδου από έως λόγω μειωμένης απασχόλησης (4ωρη 5ήμερη απασχόληση) στον ανωτέρω εργοδότη ο οποίος την ασφάλιζε για 26 ημέρες εργασίας, αντί του ορθού, κατά τους ισχυρισμούς του Ι.Κ.Α. των 22 ημερών ανά μήνα. Κατά των ανωτέρω αποφάσεων του Διευθυντή η προσφεύγουσα άσκησε την 6648/ ένστασή της με την οποία υποστήριξε ότι ο Κανονισμός του Ι.Κ.Α. προβλέπει ασφάλιση για 22 ημέρες όταν ο ασφαλισμένος απασχολείται καθημερινά σε χρόνο μικρότερο του 1/2 και στην περίπτωσή της η απασχόληση είναι πραγματικά ο μισός χρόνος. Όμως με την προσβαλλόμενη απόφαση της ΤΔΕ κρίθηκαν αβάσιμοι οι ισχυρισμοί αυτοί και απορρίφθηκε η ένσταση. Ήδη η προσφεύγουσα με την κρινόμενη προσφυγή της ζητά την ακύρωση της αποφάσεως της ΤΔΕ, προβάλλοντας, μεταξύ άλλων, ότι μη νομίμως το καθ' ου ακύρωσε συνολικά 321 ημέρες εργασίας της, ενώ θα έπρεπε να τις είχε υπολογίσει κατ' εφαρμογή των διατάξεων του Άρθρου 39 του Ν. 1892/1990 και των παρ. 1 και 2 του Άρθρου 18 του Κανονισμού Ασφαλίσεως σε 25 μηνιαίως, καθόσον η ημερήσια απασχόλησή της με το μειωμένο ωράριο αντιστοιχούσε ακριβώς στο 1/2 του νόμιμου ωραρίου πλήρους απασχόλησης. Αντιθέτως, το καθ' ου Ίδρυμα με την 10337/ έκθεση των απόψεών ζητά την απόρριψη της προσφυγής και επικαλείται τις διατάξεις του Άρθρου 8 παρ. 2 και 25 παρ. 4,5,7,8 και 9 του Α.Ν. 1846/51 και Ιανουάριος 2015

17 του Άρθρου 18 του ΚΑ Ι.Κ.Α. σύμφωνα με τις οποίες ο αριθμός των ημερών που αναγνωρίζονται στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. είναι ανάλογος με τον τρόπο αμοιβής, τις ώρες και ημέρες εργασίας και με το αν το προσωπικό κάποιας επιχείρησης απασχολείται με το σύστημα της πενθήμερης εβδομαδιαίας απασχόλησης. Τονίζει ότι -όπως αναφέρεται και στο Α34/606/ 32/ απαντητικό έγγραφο Διοίκησης του Ι.Κ.Α. προς το Υπουργείο Γεωργίας- στον μισθωτό που αμείβεται με μηνιαίο μισθό ή ημερομίσθιο και απασχολείται με το σύστημα της πενθήμερης εβδομαδιαίας απασχόλησης αναγνωρίζουν στην ασφάλιση για κάθε εβδομάδα μη συνεχούς απασχολήσεως τόσες ημέρες όσες είναι και οι ημέρες εργασίας, προσαυξάνονται όμως κατά μία ποσοστιαία μονάδα μόνο στην περίπτωση που κατά την εβδομάδα αυτή παρασχέθηκε εργασία πλήρους ωραρίου επί τρεις τουλάχιστον ημέρες. Επίσης, συνεχίζει, ότι σύμφωνα με το Άρθρο 18 παρ. 3 του ΚΑ Ι.Κ.Α. ρυθμίζεται ο τρόπος υπολογισμού των ημερών εργασίας για τους μερικώς απασχολούμενους κατά μήνα. Συγκεκριμένα, αν ο ημερήσιος μισθός ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό του τεκμαρτού ημερομισθίου της 1ης ασφαλιστικής κλάσης, τότε στον μισθωτό αναγνωρίζονται τόσες ημέρες εργασίας όσες και οι ημέρες απασχόλησης. Εξάλλου, όπως προκύπτει και από τα δεδομένα του φακέλου, ενδεικτικά, ο ημερήσιος μισθός της ασφαλισμένης για το έτος 2000 αντιστοιχούσε σε δρχ. (ήτοι δρχ.: 25 ημερ. μηνιαίως = 3.560) μεγαλύτερος του τεκμαρτού ημερομισθίου της 1ης ασφαλιστικής κλάσης το οποίο αντιστοιχούσε το εν λόγω διάστημα σε δρχ., καθώς και ο αντίστοιχος μισθός για το 2001 αντιστοιχούσε σε δρχ. (ήτοι δρχ.: 25 ημερ. μηνιαίως = 3.896) μεγαλύτερος του τεκμαρτού ημερομισθίου της 1ης ασφαλιστικής κλάσης το οποίο αντιστοιχούσε το εν λόγω διάστημα σε δρχ. 6. Επειδή, με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Δικαστήριο λαμβάνοντα υπόψη του ότι: 1) από τη διάταξητουάρθρου18παρ.3τουκανονισμούασφαλίσεως του Ι.Κ.Α. προκύπτει ότι για να γίνει ο υπολογισμός των υπαγόμενων στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. ημερών εργασίας με τον ειδικό τρόπο που προβλέπεται στην παράγραφο αυτή θα πρέπει να συντρέχουν οι εξής δύο προϋποθέσεις: α) ο ημερήσιος μισθός που εξευρίσκεται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 του ίδιου άρθρου να υπολείπεται του τεκμαρτού ημερομισθίου της εκάστοτε ισχύουσας πρώτης (1ης) ασφαλιστικής κλάσης και β) τούτο να οφείλεται στην παροχή καθημερινής εργασίας επί χρόνο μικρότερο του νόμιμου ωραρίου πλήρους απασχόλησης που ισχύει για κάθε κατηγορία απασχολούμενων (ΣτΕ 2331/2003). 2) Στην εξεταζόμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από τους Πίνακες Προσωπικού θεωρημένων από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας. Συνεπώς, καθημερινή εργασία την οποία παρείχε η ασφαλισμένη στον ανωτέρω εργοδότη αντιστοιχούσε σε χρόνο ίσομετομισότουπλήρουςωραρίου.3)περαιτέρω, όπως συνάγεται και από τα στοιχεία του φακέλου (σκέψη 5 - τελευταία περίοδος) ο ημερήσιος μισθός της ασφαλισμένης ήταν μεγαλύτερος από το ποσό του τεκμαρτού ημερομισθίου της 1ης ασφαλιστικής κλάσης και συνεκτιμώντας, εν προκειμένω, δεν συντρέχουν και οι δύο προϋποθέσεις που θέτει η παρ. 3 του Άρθρου 18 του Κανονισμού Ασφάλισης του Ι.Κ.Α. κρίνει ότι δεν χωρεί εφαρμογή της ειδικής μεθόδου εξεύρεσης των ασφαλιστέων ημερών εργασίας που προβλέπει η παρ. 3 του Άρθρου 18 του Κανονισμού Ασφάλισης του Ι.Κ.Α., αλλά η κάθε ημέρα απασχόλησης της προσφεύγουσας στον ανωτέρω εργοδότη πρέπει να θεωρείται υπαγόμενη στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 1 και 2 του Άρθρου 18. Επομένως, η Τ.Δ.Ε. που με την προσβαλλόμενη απόφασή της έκρινε αντίθετα, εσφαλμένα ερμήνευσε το νόμο και εκτίμησε τα πραγματικά περιστατικά και για το λόγο αυτό η απόφασή της πρέπει να ακυρωθεί, κατά παραδοχή σχετικού λόγου της προσφυγής. 7. Επειδή, κατ' ακολουθία των ανωτέρω πρέπει να γίνει δεκτή η προσφυγή και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση της Τ.Δ.Ε. και να αποδοθεί το κατατεθέν παράβολο στην προσφεύγουσα (Άρθρο 277 παρ. 9 εδ. α Κ.Δ.Δικ.), ενώ εκτιμώντας τις περιστάσεις να απαλλαγεί εν όλω το καθ' ου Ίδρυμα από τη δικαστική δαπάνη της προσφεύγουσας (Άρθρο 275 παρ. 1 εδ. ε Κ.Δ.Δικ.). ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Δέχεται την προσφυγή Αναγνωρίζει ότι η προσφεύγουσα για τα χρονικά διαστήματα από έως , έως , έως , έως απασχολήθηκε στον εργοδότη υπαγόμενη στην πλήρη ασφάλιση του Ι.Κ.Α. για 25 ημέρες εργασίας μηνιαίως. Ακυρώνει την 53/Συν.05/ απόφαση της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής του Υποκαταστήματος Ι.Κ.Α. Χαλκίδας. Ιανουάριος

18 ανακοίνωση Κυριακές που θα λειτουργήσουν τα καταστήματα κατά το έτος 2015 Σύμφωνα με τα άρθρα 15 και 16 του Ν 4177/ 2013 και 108 του Ν. 4314/2014 τα καταστήματα όλης της Χώρας θα μπορούν να λειτουργήσουν νόμιμα και να απασχολήσουν το προσωπικό τους, χωρίς δηλαδή να απαιτείται άδεια από τις αρμόδιες αρχές του Υπ. Ανάπτυξης και Εργασίας αντίστοιχα, κατά τις 8 Κυριακές του έτους που είναι οι εξής: Στις 18η Ιανουαρίου (Πρώτη Κυριακή μετά τη δεύτερη Δευτέρα του μηνός αυτού). Στις 5 Απριλίου (Κυριακή των Βαΐων) Στις 3 Μαΐου (Κυριακή του πρώτου 10ημέρου του μηνός Μαΐου). Στις 19 Ιουλίου (Πρώτη Κυριακή μετά τη δεύτερη Δευτέρα του μηνός αυτού). Στις 8 Νοεμβρίου (Κυριακή του πρώτου 10ημέρου του μηνός αυτού). Στις 13 Δεκεμβρίου (Πρώτη από τις 2 Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα) Στις 20 Δεκεμβρίου (Δεύτερη από τις 2 Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα) Στις 27 Δεκεμβρίου (τελευταία Κυριακή του έτους). Το νέο βιβλίο του κ. Χρήστου Καρατζά, με τίτλο «ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΩΝ ΕΤΩΝ » αποτελεί ένα σύγχρονο πλήρως ενημερωμένο βοήθημα για όσους ασχολούνται στην πράξη, και όχι μόνο, με τις μεταβολές στην ισχύουσα εργατική νομοθεσία στην Χώρα μας. Με τα υποδείγματα για τις τροποποιητικές συμβάσεις εργασίας, για μειώσεις ή πάγωμα αποδοχών, αλλαγές στις ώρες και ημέρες εργασίας των εργαζομένων, (πενθήμερο εξαήμερο), με τα πρακτικά διαβούλευσης, τις διαδικασίες καθιέρωσης εκ περιτροπής και μειωμένης εργασίας ή διευθέτησης του χρόνου εργασίας και διαθεσιμότητας καθώς και τους πίνακες αποδοχών και αποζημιώσεων λόγω λύσης των αορίστου χρόνου συμβάσεων εργασίας, οι χρήστες του βιβλίου αυτού θα έχουν άμεση και έγκυρη τη λύση κάθε σχετικού ερωτήματός τους και έτσι θα αποφεύγονται λάθη και παραλείψεις που σήμερα δυστυχώς στοιχίζουν ακριβά στις επιχειρήσεις με τα επιβαλλόμενα από το ΣΕΠΕ, ΙΚΑ κλπ βαρύτατα πρόστιμα. Επίσης στο βιβλίο έχουν καταχωρισθεί παράλληλα αυτούσιες οι διατάξεις των νόμων των ετών με παραπομπή στο οικείο ΦΕΚ προς επιβεβαίωση. Σελίδες: 950 IBSN: δείτε περισσότερα στο: ΟΙ ΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΧΕΣΕΙΣ Ε Σ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Ε ΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 18 Ιανουάριος 2015

19 οι συνδρομητές μας ρωτούν... εμείς απαντούμε! Επιμέλεια: Άννα Καμπάνη ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Κ Α Χ ΣΥΜΒΑΣΗΣ Ε ΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΟΡΙΣΤΟΥ ΡΟΝΟΥ ΡΓΑΤΟΤΕΧΝΙΤΩΝ Σε περίπτωση απόλυσης εργατοτεχνίτη ισχύει η ίδια διάταξη με τους υπαλλήλους για το πάγωμα της προϋπηρεσίας την 12/11/2012; Επίσης, μπορεί η αποζημίωση εργατοτεχνίτη να δοθεί σε δόσεις; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: 1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3198/1955 και της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. που ρυθμίζουν τα θέματα της καταγγελίας των αορίστου χρόνου συμβάσεων εργασίας των εργατ/τών, οι εργτ/τες αυτοί που απολύονται δικαιούνται αποζημίωση ανάλογα με τα χρόνια εργασίας τους στον τελευταίο εργοδότη χωρίς περιορισμό, όπως προβλέπεται από το Ν. 4093/2012 για τους υπαλλήλους και επομένως η αποζημίωσή τους σε ημερομίσθια θα υπολογισθεί για όλο το διάστημα από την πρόσληψή τους μέχρι την ημέρα απόλυσής τους, αφού ο Ν. 4093/2012 δεν εφαρμόζεται επ αυτών. 2. Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 74 του Ν. 3863/2010 η αποζημίωση απόλυσης μπορεί να καταβληθεί σε δόσεις μόνο για τους μισθωτούς που έχουν υπαλληλική ιδιότητα και απολυόμενοι δικαιούνται την αποζημίωσή τους σε μηνιαίες αποδοχές και όχι σε ημερομίσθια, όπως οι εργατοτεχνίτες. Ε Π Ε Κ ΕΡΙΤΡΟΠΗΣ ΡΓΑΣΙΑ Επιχείρηση απασχολεί προσωπικό με εκ περιτροπής απασχόληση 2 ημέρες την εβδομάδα 7 ώρες την ημέρα. Εάν ο εργαζόμενος απασχοληθεί και τρίτη ημέρα μέσα στην εβδομάδα χωρίς ρεπό άλλη μέρα, θα πρέπει να δηλωθεί στο Π.Σ. Εργάνη ως τροποποίηση ωραρίου ή πρέπει να γράψουμε τον εργαζόμενο στο βιβλίο υπερωριών και να αναγγελθεί στο Π.Σ. Εργάνη το πρώτο 15νθημερο του επομένου μήνα. ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η πρόσθετη εργασία μιας ημέρας στην περίπτωση της συμφωνημένης διήμερης εκ περιτροπής εργασίας δικαιολογείται, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν. 3846/2010, μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις και όχι σε συνήθεις συνθήκες εργασίας αφού η συχνή χρήση πρόσθετων ημερών απασχόλησης θα μετατρέψει αυτομάτως τη σύμβαση εργασίας από εκ περιτροπής σε πλήρη εργασία. Αν ωστόσο χρειασθεί εκτάκτως να απασχοληθεί ο εργαζόμενος που μας ρωτάτε μία ημέρα επιπλέον σε κάποια εβδομάδα, θα πρέπει να υποβληθεί ηλεκτρονικά, μετά το Ν. 4310/2014, για τη νομιμότητά της συμπληρωματικός πίνακας Ε4 στο ΣΕΠΕ πριν την έναρξη της εργασίας της πρόσθετης αυτής ημέρας. Σε καμία περίπτωση όμως οι ώρες εργασίας του της ημέρας αυτής θεωρούνται ώρες υπερωριακής εργασίας και δεν επιτρέπεται να δηλωθούν με το βιβλίο υπερωριών το επόμενο 15θήμερο. Δ Χ Σ Π ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ Α ΩΡΟ ΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΤΗΝ ΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Πως πρέπει να υπολογιστεί το δώρο Χριστουγέννων και το επίδομα αδείας σε εργαζόμενο του οποίου η σύμβαση άλλαξε από πλήρη απασχόληση σε μερική και το αντίθετο. Πρέπει να υπολογιστεί με τον μισθό που έχει μετά την αλλαγή ή θα πρέπει να υπολογιστεί ανάλογα με τους μήνες που έχει δουλέψει με τον πριν την αλλαγή μισθό και με τους μήνες που έχει δουλέψει με τον μετά την αλλαγή μισθό; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Επειδή τα επιδόματα εορτών Πάσχα και Χριστουγέννων αποτελούν, σύμφωνα με την ΚΥΑ 19040/1982 και τη σχετική νομολογία των δικαστηρίων, ένα μέρος των συμφωνημένων και καταβαλλομένων αποδοχών των εργαζομένων, σε κάθε περίοδο εργασίας πλήρους ή μειωμένης απασχόλησης υπολογίζεται και το αναλογούν δώρο των εργαζομένων. Ιανουάριος

20 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ σεμινάρια ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ για το 2014 μέχρι και το ν. 4255/2014 Θέματα που θα αναπτυχθούν: Η ΝΕΑ ΕΘΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2014 Ηλεκτρονική Υποβολή Εντύπων (Ε3- Ε10) σύμφωνα με τις νέες διατάξεις Νέο βιβλίο κανονικών αδειών Νέα διάταξη για την χορήγηση εκκαθαριστικών σημειωμάτων Άλλες διατάξεις που επέρχονται με το πολυνομοσχέδιο Πραγματοποίηση Υπερωριακής Εργασίας - Πότε επιτρέπεται Τήρηση Βιβλίου Υπερωριών - Ενημέρωση Σ.ΕΠ.Ε. Μεταβολές στην Οργάνωση Χρόνου Εργασίας Μισθωτών ( Ωράρια Εργασίας, Ρεπό) Καταγγελία Συμβάσεων Εργασίας Αορίστου και Ορισμένου Χρόνου Θέματα Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (Σ.Σ.Ε.) Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις κατά παραβατών εργοδοτών Μετατροπή Πενθήμερης Εργασίας σε Εξαήμερη Μειώσεις - Αυξήσεις Αποδοχών Τρέχοντα θέματα εργατικής νομοθεσίας Ημερομηνίες & ώρες διεξαγωγής σεμιναρίου: Παρασκευή 9 Ιανουαρίου 2015, 9 π.μ. - 2 μ.μ Τρίτη 20 Ιανουαρίου 2015, 4 μ.μ. - 9 μ.μ. ΕΡΓΑΤΙΚΗ & ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Αγαπητοί συνεργάτες, Με μεγάλη χαρά σας ενημερώνουμε ότι το ηλεκτρονικό περιοδικό, που έτυχε της μεγάλης αποδοχής σας, έκλεισε τον 3ο χρόνο έκδοσης! Συνεχίζουμε λοιπόν, καλύπτοντας ένα μεγάλο κενό στον τομέα της άμεσης ηλεκτρονικής πληροφόρησης.