ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΚΣΖΝΗΑΣΡΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΟΜΔΑ ΚΛΗΝΗΚΩΝ ΚΛΗΝΗΚΖ ΣΩΝ ΕΩΩΝ ΤΝΣΡΟΦΗΑ ΜΟΝΑΓΑ ΥΔΗΡΟΤΡΓΗΚΖ-ΜΑΗΔΤΣΗΚΖ

Transcript

1 ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΚΣΖΝΗΑΣΡΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΟΜΔΑ ΚΛΗΝΗΚΩΝ ΚΛΗΝΗΚΖ ΣΩΝ ΕΩΩΝ ΤΝΣΡΟΦΗΑ ΜΟΝΑΓΑ ΥΔΗΡΟΤΡΓΗΚΖ-ΜΑΗΔΤΣΗΚΖ ΜΔΣΑΣΡΑΤΜΑΣΗΚΖ ΚΟΗΛΗΟΚΖΛΖ ΣΟ ΚΤΛΟ ΚΑΗ ΣΖ ΓΑΣΑ: ΑΝΑΓΡΟΜΗΚΖ ΜΔΛΔΣΖ ΥΡΗΣΗΝΑ ΗΕΗΟΠΚΟΤ ΚΣΖΝΗΑΣΡΟ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΦΟΗΣΖΣΡΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΓΗΑΣΡΗΒΖ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ 2011

2 Σξηκειήο εμεηαζηηθή επηηξνπή Λπζζίκαρνο Γ Παπάδνγινπ Αλ. Καζεγεηήο Υεηξνπξγηθήο Κηεληαηξηθήο ρνιήο ΑΠΘ, επηβιέπσλ Ηζαάθ Κεζίζνγινπ Αλ. Καζεγεηήο Υεηξνπξγηθήο, Ηαηξηθήο ρνιήο ΑΠΘ, κέινο Βαζηιηθή Σζηψιε Λέθηνξαο Υεηξνπξγηθήο Σκήκα Κηεληαηξηθήο Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο, κέινο 2

3 Περίιεψε ηελ παξνχζα εξγαζία κειεηήζεθαλ 44 δψα κε κεηαηξαπκαηηθή θνηιηνθήιε, 22 ζθχινη θαη 22 γάηεο, πνπ πξνζθνκίζηεθαλ ζηελ Κιηληθή ησλ δψσλ ζπληξνθηάο ηεο Κηεληαηξηθήο ρνιήο ηνπ ΑΠΘ, ηε ρξνληθή πεξίνδν Ηαλνπάξηνο 2000 Απξίιηνο Σα 32 δψα αλήθαλ ζε αθαζφξηζηε θπιή θαη ε ειηθία ηνπο θπκαηλφηαλ απφ 0,15 έσο 15 έηε. Σα 20 απφ ηα 44 δψα ήηαλ γέλνπο ζειπθνχ θαη ηα 23 γέλνπο αξζεληθνχ. ην 43,18% ησλ πεξηζηαηηθψλ ε αηηία πξφθιεζεο ηεο θήιεο ήηαλ ηξνραίν αηχρεκα, ζην 22,72% δήγκαηα ζθχινπ, ζην 2,72% πηψζε απφ χςνο. Καηά ηελ πξνζθφκηζε ησλ δψσλ ζηελ θιηληθή ζην 88,63% απηψλ ππήξραλ θιηληθά ζπκπηψκαηα ζπκβαηά κε θήιε. ην 40,9% ησλ δψσλ δελ δηαπηζηψζεθαλ ζπλνδά ηξαχκαηα. ηα δψα πνπ παξνπζίαζαλ ζπλνδά ηξαχκαηα απηά αθνξνχζαλ ζην 65,21% ην κπνζθειεηηθφ ή ην λεπξηθφ ζχζηεκα, ζην 13% ην αλαπλεπζηηθφ ζχζηεκα, ζην 8,69% ην γελλεηηθφ ζχζηεκα θαη ζην 8,69% ην δέξκα. ην 75% ησλ δψσλ ε θήιε αληηκεησπίζηεθε κε ρεηξνπξγηθή απνθαηάζηαζε ηεο ξήμεο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο. ην 27,27% ησλ δψσλ πνπ ρεηξνπξγήζεθαλ εκθαλίζηεθαλ κεηεγρεηξεηηθέο επηπινθέο φπσο δηάζπαζε ηνπ ηξαχκαηνο ηνπ δέξκαηνο, ππνηξνπή ηεο θήιεο, εκθάληζε αηκαηψκαηνο / νηδήκαηνο ζηελ ηνκή, εκθάληζε πεξηηνλίηηδαο θαη εκθάληζε ζπξηγγίνπ ιφγσ χπαξμήο μέλνπ ζψκαηνο. Summary Forty four cases, 22 dogs and 22 cats, with traumatic abdominal herniation, that were presented between January 2000 and April 2010 were included in the study. Twenty animals were females and 32 were males and their age ranged from 0.15 to 15 years. Forty three percent of the traumatic abdominal hernias were the result of vehicular trauma, 22.72% resulted from bite wounds inflicted by another dog and 2.72% were the result of fall. An abdominal herniation was identified during the initial physical examination in 88.63% of the cases. Sixty five percent of the animals had concurrent orthopedic and neurological trauma, 13% had respiratory tract trauma, 8.69% had genitourinary system trauma and 8.69% had skin trauma. Seventy five percent of the cases had surgical reconstruction of the hernia. Postoperative complications appeared in 27.27% of the animals and included wound dehiscence, hernia recurrence, hematoma or seroma formation, peritonitis and skin sinus associated with a foreign 3

4 body. Fort five percent of the dogs and 56% of the cats had a good outcome after having a follow-up ranged from months and months respectively. Δηζαγωγή Χειροσργική ανατομική τοσ κοιλιακού τοιτώματος Οη επξχηαηνη θαη πιαηείο κχεο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο, νη νπνίνη ζρεκαηίδνπλ καδί κε ηηο απνλεπξψζεηο ηνπο ηελ κπψδε θαη ηελ ηελνληψδε βάζε απηνχ, δηαηάζζνληαη ζε ηξεηο επάιιειεο ζηηβάδεο, ππεξθαιχπηνληαο ν έλαο ηνλ άιιν κε αληίζεην πξνζαλαηνιηζκφ ησλ ηλψλ ηνπο. Οη πξνζθχζεηο ηνπο εληνπίδνληαη ζην πξφζζην ρείινο ηνπ εβηθνχ νζηνχ, ζηελ νζθπτθή ρψξα θαη ζην νπίζζην ηκήκα ηνπ ζψξαθα θαη ζρεκαηίδνπλ ην πιάγην θαη θαηψηεξν ηνίρσκα ηεο θνηιίαο. Οη απνλεπξψζεηο ησλ κπψλ απηψλ ζρεκαηίδνπλ δνκέο φπσο ε ιεπθή γξακκή ζηε κέζε ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο, ν πξνεβηθφο ηέλνληαο θαη ν βνπβσληθφο ζχλδεζκνο νπηζζίσο. 1 Απφ έμσ πξνο ηα κέζα νη κχεο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο είλαη: ν έμσ ινμφο θνηιηαθφο, ν έζσ ινμφο θνηιηαθφο, ν νξζφο θνηιηαθφο θαη ν εγθάξζηνο θνηιηαθφο κπο. Ο νξζφο θνηιηαθφο κπο εθηείλεηαη θαηά κήθνο ηεο ιεπθήο γξακκήο, απφ ην πξφζζην ρείινο ηνπ εβηθνχ νζηνχ έσο ην ζηέξλν θαη ηηο ηειεπηαίεο γλήζηεο πιεπξέο. Οη ινμνί θαη ν εγθάξζηνο θνηιηαθφο κπο βξίζθνληαη ζηελ πιάγηα επηθάλεηα ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο. Γεληθά, νη κχεο απηνί εθηείλνληαη απφ ηελ έμσ επηθάλεηα ησλ πιεπξψλ, ηελ νζθπτθή ρψξα ή ηελ ιαγφληα αθξνινθία έσο ηε ιεπθή γξακκή, ηνλ πξνεβηθφ ηέλνληα θαη ην πξφζζην ρείινο ηνπ εβηθνχ νζηνχ. Ο νξζφο θνηιηαθφο κπο πεξηβάιιεηαη απφ κία ηλψδε ζήθε (ζήθε ηνπ νξζνχ θνηιηαθνχ), ε νπνία ζρεκαηίδεηαη απφ ηηο απνλεπξψζεηο ηνπ εγθάξζηνπ θαη ησλ δχν ινμψλ θνηιηαθψλ κπψλ. 2 Ο έμσ ινμφο θνηιηαθφο κπο θαιχπηεη ηκήκα ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο θαη ην πιάγην θνηιηαθφ ηνίρσκα. Σν κπψδεο ηκήκα ηνπ δηαρσξίδεηαη ζην ζσξαθηθφ θαη ζην νζθπτθφ ηκήκα. Σν ζσξαθηθφ ηκήκα εθθχεηαη απφ ηελ 9 ε κέρξη ηελ 10 ε πιεπξά θαη ην νζθπτθφ ηκήκα απφ ηελ ζσξαθνζθπτθή πεξηηνλία θαη ηελ ιαγφληα αθξνινθία. Οη ίλεο ηνπ εθηείλνληαη νπηζζίσο θαη θνηιηαθά. Ζ απνλεχξσζε ηνπ έμσ ινμνχ θνηιηαθνχ δηαρσξίδεηαη ζε θνηιηαθή θαη ππειηθή. Ζ θνηιηαθή απνλεχξσζε, ε νπνία είλαη θαη ε κεγαιχηεξε, πξνέξρεηαη απφ ην ζσξαθηθφ ηκήκα ηνπ κπφο, δηέξρεηαη εμσηεξηθά ηνπ νξζνχ θνηιηαθνχ κπφο θαη ελψλεηαη ζηε ιεπθή γξακκή κε ηελ αληίζηνηρε ηνπ αληίζεηνπ πιαγίνπ θαη εθηείλεηαη νπηζζίσο κέρξη ην πξφζζην ρείινο ηνπ εβηθνχ νζηνχ. Ζ ππειηθή απνλεχξσζε πξνέξρεηαη απφ ην νζθπτθφ ηκήκα ηνπ κπφο θαη 4

5 ζπλελψλεηαη κε ηνλ βνπβσληθφ ζχλδεζκν. Ο βνπβσληθφο ζχλδεζκνο είλαη έλα ηλψδεο πέηαιν πνπ εθηείλεηαη κεηαμχ ηνπ πξφζζηνπ ρείινπο ηνπ εβηθνχ θαη ηνπ ιαγφληνπ νζηνχ, πάλσ ζηελ απφιεμε ηνπ κείδνλνο ςνΐηε θαη ηνπ ιαγφληνπ κπφο. 2 Ο έζσ ινμφο θνηιηαθφο κπο θαιχπηεηαη απφ ηνλ έμσ ινμφ θνηιηαθφ κπ. Δθθχεηαη απφ ηελ ιαγφληα αθξνινθία, ηηο εγθάξζηεο απνθχζεηο ησλ νζθπτθψλ ζπνλδχισλ, ηελ ζσξαθνζθπτθή πεξηηνλία θαη ηνλ βνπβσληθφ ζχλδεζκν θαη δηέξρεηαη πξνζζίσο θαη θνηιηαθά. Σν κπψδεο ηκήκα ηνπ κεηαηξέπεηαη ζε πιαηηά απνλεχξσζε ζην χςνο ηνπ πιεπξηθνχ νξίνπ ηνπ νξζνχ θνηιηαθνχ κπφο. ρεκαηίδεη κε ηελ απνλεχξσζε ηνπ έμσ ινμνχ θνηιηαθνχ κπφο ην έμσ θχιν ηεο ζήθεο ηνπ νξζνχ, ην νπνίν ζπλελψλεηαη ζην χςνο ηεο ιεπθήο γξακκήο κε απηφ ηνπ άιινπ πιαγίνπ. Σν νπίζζην ηκήκα ηνπ κπφο ζρεκαηίδεη ην θνηιηαθφ ζηφκην ηνπ βνπβσληθνχ πφξνπ (ην επηπνιήο ζηφκην ηνπ βνπβσληθνχ πφξνπ ζρεκαηίδεηαη απφ ην βνπβσληθφ ζχλδεζκν). 1 Ο εγθάξζηνο θνηιηαθφο κπο είλαη ν εζψηεξνο κπο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο. Δθθχεηαη απφ ηελ έζσ επηθάλεηα ηεο 12 εο θαη 13 εο πιεπξάο θαη απφ ηηο εγθάξζηεο απνθχζεηο ησλ νζθπτθψλ ζπνλδχισλ. Σν νπίζζην φξηφ ηνπ βξίζθεηαη ζην χςνο ηεο ιαγφληαο αθξνινθίαο θαη ε απνλεχξσζή ηνπ εμαληιείηαη πξηλ πιεζηάζεη ηνλ βνπβσληθφ ζχλδεζκν. Σν κπψδεο ηκήκα ηνπ κεηαηξέπεηαη ζε απνλεχξσζε ζην χςνο ηνπ πιεπξηθνχ νξίνπ ηνπ νξζνχ θνηιηαθνχ κπφο θαη απνηειεί ην έζσ θχιν ηεο ζήθεο ηνπ νξζνχ θνηιηαθνχ κπφο. 1 Ο νξζφο θνηιηαθφο κπο δελ ζρεκαηίδεη απνλεχξσζε φπσο νη άιινη κχεο θαη εθηείλεηαη κέζα ζηε ζήθε, ε νπνία ζρεκαηίδεηαη απφ ηηο απνλεπξψζεηο ησλ άιισλ θνηιηαθψλ κπψλ. Δθθχεηαη απφ ην πξφζζην ρείινο ηνπ εβηθνχ νζηνχ κέζσ ηνπ πξνεβηθφπ ηέλνληα θαη θαηαθχεηαη ζηνπο πιεπξηθνχο ρφλδξνπο ησλ ηειεπηαίσλ γλεζίσλ πιεπξψλ ζην ζηέξλν. Οη ίλεο ηνπ εθηείλνληαη θαηά κήθνο ηεο ιεπθήο γξακκήο. 1 Ζ ιεπθή γξακκή απνηειεί ηελνληψδε ηαηλία, ε νπνία εθηείλεηαη απφ ηελ μηθνεηδή απφθπζε ηνπ ζηέξλνπ κέρξη ην πξφζζην ρείινο ηνπ εβηθνχ νζηνχ, φπνπ ζπγρσλεχεηαη κε ηνλ πξνεβηθφ ηέλνληα. 1 Ο πξνεβηθφο ηέλνληαο είλαη έλα ηλψδεο πέηαιν απφ θνιιαγφλεο ίλεο, ην νπνίν απνηειεί ηελ πξνο ηα πίζσ πξνέθηαζε ηνπ νξζνχ θνηιηαθνχ κπφο αιιά ηαπηφρξνλα δέρεηαη ηελ πξφζθπζε ησλ απνλεπξψζεσλ ησλ ηζρλψλ κπψλ, ηνπ έζσ, ηνπ έμσ ινμνχ θαη ηνπ εγθάξζηνπ θνηιηαθνχ κπφο. Πξνζθχεηαη ζην πξφζζην ρείινο ηνπ εβηθνχ νζηνχ θαη εθηείλεηαη απφ ηε ιαγνλνεβηθή πξνεμνρή θαη ηνλ ηέλνληα ηνπ ηζρλνχ κπφο κέρξη ηηο αληίζηνηρεο δνκέο ηνπ αληίζεηνπ πιαγίν. 3 Ο πξνεβηθφο ηέλνληαο πεξηγξάθεηαη ζην ζθχιν αιιά ζηε γάηα δελ ππάξρεη ηέηνηα επδηάθξηηε δνκή. ηε 5

6 γάηα νη θνηιηαθνί κχεο πξνζθχνληαη απεπζείαο ζην πξφζζην ρείινο ηνπ εβηθνχ νζηνχ θαη έρνπλ ηελ ίδηα ιεηηνπξγία κε ηνλ πξνεβηθφ ηέλνληα ηνπ ζθχινπ. 4 Οη θνηιηαθνί κχεο ππνβαζηάδνπλ ηα θνηιηαθά ζπιάρλα, ελεξγνχλ σο εθπλεπζηηθνί κχεο, θπξίσο ζε θαηαζηάζεηο δχζπλνηαο, ζπκπηέδνληαο ηα ζπιάρλα. Καηά ηελ ζπζηνιή ηνπο απμάλεηαη ε ελδνθνηιηαθή πίεζε, ε νπνία εληζρχεη ηε ζπζηνιή ησλ ζπιαρληθψλ κπψλ θπξίσο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο νχξεζεο, ηεο αθφδεπζεο θαη ηνπ ηνθεηνχ 1. Ο ξφινο ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα απνδίδεηαη ζηε ζηήξημε θαη ελίζρπζε ησλ θνηιηαθψλ κπψλ ζε πεξηπηψζεηο αχμεζεο ηεο ελδνθνηιηαθήο πίεζεο. 3 Κήλες Χο θήιε νξίδεηαη ε πξφπησζε ελφο νξγάλνπ ή ηκήκαηνο ηνπ δηακέζνπ ελφο ειιείκαηνο ζην ηνίρσκα ηεο ζσκαηηθήο θνηιφηεηαο ζηελ νπνία βξίζθεηαη. 5 Δμσηεξηθή θνηιηνθήιε νλνκάδεηαη ε θήιε πνπ πξνθχπηεη φηαλ ην έιιεηκκα πνπ επηηξέπεη ηελ πξφπησζε θνηιηαθνχ πεξηερνκέλνπ βξίζθεηαη ζην εμσηεξηθφ θνηιηαθφ ηνίρσκα. Δζσηεξηθή θνηιηνθήιε νλνκάδεηαη ε θήιε πνπ αλαπηχζζεηαη κέζσ ελφο ζηνκίνπ θαη βξίζθεηαη εζσηεξηθά ηεο θνηιίαο ή ηνπ ζψξαθα (πρ. δηαθξαγκαηνθήιε, νηζνθαγνθήιε). Οη εμσηεξηθέο θνηιηνθήιεο κπνξεί λα βξίζθνληαη ζε νπνηνδήπνηε ζεκείν ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο φπσο ζηνλ νκθαιφ, ζην βνπβσληθφ ζηφκην, ζην κεξηαίν δαθηχιην ή ζην φζρεν. Σα ζπζηαηηθά ηεο θήιεο είλαη ν θειηθφο δαθηχιηνο ή ζηφκην πνπ απνηειεί ην πεξηνξηζηηθφ φξην ηεο ξήμεο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο, ν θειηθφο ζάθνο ν νπνίνο κπνξεί λα ππάξρεη ή λα απνπζηάδεη θαη ην θειηθφ πεξηερφκελν. 6,7 ηελ αιεζή θήιε ην πεξηερφκελν βξίζθεηαη κέζα ζε πεξηηνλατθφ ζάθν. Οη ςεπδείο θήιεο επηηξέπνπλ πξφπησζε νξγάλνπ δηακέζνπ θπζηθνχ αλνίγκαηνο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο θαη ην πεξηερφκελν πνπ πξνπίπηεη ζπάληα πεξηβάιιεηαη απφ πεξηηνλατθφ ζάθν. 8 Ο θειηθφο ζάθνο βνεζάεη ζηελ ειάηησζε ησλ ζπκθχζεσλ πνπ ζρεκαηίδνληαη αλάκεζα ζηα φξγαλα πνπ πξνπίπηνπλ θαη ζηνπο γχξσ ηζηνχο. Έηζη, νη θήιεο, νη νπνίεο πεξηβάιινληαη απφ θειηθφ ζάθν είλαη ζπλήζσο αλαηάμηκεο (ηα φξγαλα εχθνια κεηαθηλνχληαη καδί κε ηνλ θειηθφ ζάθν κέζα ζηελ θνηιηαθή θνηιφηεηα). 9 Οη ςεπδείο θήιεο ζπλήζσο είλαη επίθηεηεο θαη πξνθχπηνπλ χζηεξα απφ ηξαπκαηηζκφ ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο (κεηαηξαπκαηηθέο θνηιηνθήιεο) ή χζηεξα απφ δηάζπαζε πξνεγνχκελεο ρεηξνπξγηθήο ηνκήο (κεηεγρεηξεηηθέο θνηιηνθήιεο). 9 Πξφζθαηα ζε κηα εξγαζία έγηλε αλαθνξά ζηηο θήιεο πνπ πξνθχπηνπλ φηαλ θάπνην ζιαζηηθφ ηξαχκα ελεξγεί ζην νπίζζην ζσξαθηθφ ηνίρσκα θαη έρεη σο ζπλέπεηα ην θάηαγκα ηεο 12 εο πιεπξάο κε ην θαηαγκαηηθφ άθξν λα δηεηζδχεη κέζσ 6

7 ηνπ δηαθξάγκαηνο ζην πεξηηφλαην θαη ζηνπο κχεο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο πξνθαιψληαο πξφπησζε νξγάλνπ κέζσ ηνπ θνηιηαθνχ ειιείκκαηνο. Σν δέξκα κέλεη αλέπαθν εμαηηίαο ηεο ειαζηηθφηεηαο θαη ηεο επηθαλεηαθήο ζέζεο ηνπ. Ζ θήιε απηή πιεξεί ηα θξηηήξηα ηεο κεηαηξαπκαηηθήο θνηιηνθήιεο. 5 πλήζσο πεξηερφκελν ηεο θήιεο απνηεινχλ φξγαλα ή ηζηνί πνπ βξίζθνληαη ζε άκεζε γεηληίαζε. Χζηφζν, πεξηερφκελν θήιεο κπνξεί λα απνηειέζνπλ αθφκα θαη πην απνκαθξπζκέλα φξγαλα πνπ είλαη επθίλεηα ή δηαζέηνπλ καθξείο αγγεηαθνχο κίζρνπο. 9 Οη κεηαηξαπκαηηθέο θνηιηνθήιεο ηαμηλνκνχληαη αλάινγα κε ηελ εληφπηζε ζε θνηιηαθέο, πιάγηεο θνηιηαθέο, βνπβσληθέο, πξνεβηθέο, κεξνθήιεο θαη ππνρφλδξηεο 5 θαη αλάινγα κε ηελ θαηάζηαζε ησλ ζπιάρλσλ πνπ πξνπίπηνπλ θαη ηε κεηαβνιή ηεο ιεηηνπξγηθήο ηνπο ηθαλφηεηαο ζε αλαηάμηκεο ή κε αλαηάμηκεο θαη ζε πεξηζθηγκέλεο ή κε πεξηζθηγκέλεο. 6,7 Οη πεξηζζφηεξεο κεηαηξαπκαηηθέο θνηιηνθήιεο πξνθαινχληαη απφ ακβιχ ηξαπκαηηζκφ (ηξνραίν αηχρεκα, ιάθηηζκα, πηψζε). ε κηα κειέηε κε 21 κεηαηξαπκαηηθέο θνηιηνθήιεο, αλαθέξεηαη φηη νη 17 πξνθιήζεθαλ απφ ακβιχ ηξαχκα θαη νη 4 απφ δηαηηηξαίλνλ ηξαχκα. 9,10 Ζ εληφπηζε ηεο θήιεο εμαξηάηαη απφ παξάγνληεο φπσο ε θαηεχζπλζε ηνπ ηξαχκαηνο θαη νη αιιαγέο ζηελ ελδνθνηιηαθή πίεζε. Όηαλ θαηά ηνλ ηξαπκαηηζκφ νη θνηιηαθνί κχεο είλαη ζε ζχζπαζε θαη ε γισηηίδα αλνηρηή, παξαηεξείηαη κηθξή αχμεζε ηεο ελδνθνηιηαθήο πίεζεο, κε απνηέιεζκα ηελ πξφθιεζε ηξαχκαηνο απνζπαζηηθνχ ηχπνπ ζε ηζηνχο κε κηθξή ειαζηηθφηεηα (θαηαθχζεηο κπψλ θαη νζηά). Σέηνηεο θήιεο είλαη ε βνπβσλνθήιε, νη πιάγηεο θνηιηαθέο (απνθφιιεζε κπψλ απφ ηελ πξφζθπζή ηνπο ζηηο εγθάξζηεο απνθχζεηο ησλ νζθπτθψλ ζπνλδχισλ) θαη απηέο πνπ ζπλνδεχνληαη απφ ξήμε ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα. Ζ ξήμε ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα ζπρλά ζπλδέεηαη κε ηαπηφρξνλε ξήμε ηνπ βνπβσληθνχ ζπλδέζκνπ (ζπλχπαξμε κεηαηξαπκαηηθήο κεξνθήιεο ή βνπβσλνθήιεο). Σξαπκαηηζκνί πνπ πξνθαινχλ αηθλίδηα αχμεζε ηεο ελδνθνηιηαθήο πίεζεο κε θιεηζηή ηε γισηηίδα, έρνπλ σο ζπλέπεηα ξήμε ειαζηηθψλ ηζηψλ. 7,9 Όηαλ ε πεξηνρή, ζηελ νπνία ελεξγεί κία ακβιεία δχλακε είλαη κεγάιεο έθηαζεο, απνπζηάδεη ε ιχζε ζπλέρεηαο ηνπ δέξκαηνο αιιά πξνθαιείηαη ξήμε βαζχηεξα ζε ιηγφηεξν ειαζηηθνχο ηζηνχο φπσο κχεο θαη πεξηηνλίεο. 5 Οη θήιεο ηνπ ππνρνλδξίνπ πξνθαινχληαη φηαλ ε έθθπζε ηνπ έμσ ινμνχ θνηιηαθνχ κπφο θαη ηνπ εγθάξζηνπ θνηιηαθνχ κπφο απνζπάηαη απφ ηηο πιεπξέο θαη ζπρλά ζπλππάξρνπλ κε ξήμε ηνπ δηαθξάγκαηνο. 9,10 Γηαηηηξαίλνληα ηξαχκαηα (δήγκαηα, καραηξηέο, βιήκαηα) κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ θήιε ζε νπνηνδήπνηε ζεκείν ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο. Σξαπκαηηζκνί ιφγσ 7

8 ζπκπινθψλ κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ πνιιαπιέο θήιεο ζην ξαρηαίν θαη πιάγην θνηιηαθφ ηνίρσκα 6. Άκεζνο ηνπηθφο ηξαπκαηηζκφο απφ ακβιχ αληηθείκελν έρεη σο ζπλέπεηα ηνλ δηαρσξηζκφ ηνπ ηνηρψκαηνο ζην ζεκείν ηεο πξνζβνιήο θαη κπνξεί λα πξνθαιέζεη εθηεηακέλε ζχλζιηςε, ξήμε ή απφζπαζε ελδνθνηιηαθψλ νξγάλσλ. 9,10 Γηακπεξή ηξαχκαηα (δαγθψκαηα, καραηξηέο, βιήκαηα) κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ ξήμε ζε νπνηνδήπνηε ζεκείν ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο. Δηδηθφηεξα ηα δήγκαηα απνηεινχλ ζπλδπαζκφ ακβιέσο θαη δηακπεξνχο ηξαχκαηνο θαη ελέρνπλ κεγαιχηεξε πηζαλφηεηα ηξαπκαηηζκνχ ελδνθνηιηαθψλ νξγάλσλ. 11 Εψα κε κεηαηξαπκαηηθή θνηιηνθήιε εκθαλίδνπλ ζε πνζνζηφ 75% ζπλνδά ηξαχκαηα θαη θπξίσο νξζνπαηδηθέο θαθψζεηο, πνπ ζπλήζσο αθνξνχλ ηελ πχειν, θαθψζεηο ζην αλαπλεπζηηθφ, πεπηηθφ θαη γελλεηηθφ ζχζηεκα. 9,10 Οη ηξαπκαηηζκνί απφ δηαηηηξαίλνληα φξγαλα κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ ξήμε θαη δηάηξεζε ελδνθνηιηαθψλ νξγάλσλ θαη κπνξεί λα απεηιήζνπλ άκεζα ηε δσή ηνπ δψνπ ηηο κεηαηξαπκαηηθέο θνηιηνθήιεο, ιφγσ ηεο απνπζίαο θειηθνχ ζάθνπ, ππάξρεη κεγαιχηεξε πηζαλφηεηα δεκνπξγίαο ζπκθχζεσλ κεηαμχ ησλ νξγάλσλ πνπ πξνπίπηνπλ θαη ησλ παξαθείκελσλ ηζηψλ. Δπίζεο, είλαη πηζαλφηεξε ε πεξίζθημε ιφγσ ηεο άκεζεο ζπκπίεζεο πνπ αζθείηαη ζην αγγεηαθφ δίθηπν ησλ νξγάλσλ, ηνπ νηδήκαηνο, ηεο ζπζηνιήο ηνπ θειηθνχ ζηνκίνπ ή ηεο ζπζηξνθήο ηνπ αγγεηαθνχ κίζρνπ. 7,10 Ζ πεξίζθημε ή ε ζπζηξνθή ηνπ αγγεηαθνχ κίζρνπ ησλ ελδνθνηιηαθψλ νξγάλσλ έρεη σο ζπλέπεηα ηελ ηζραηκηθή λέθξσζε θαη ηελ δηάηξεζε ηνπο. Οη πεξηζθηγκέλεο θήιεο είλαη ζπλήζσο επψδπλεο, ραξαθηεξίδνληαη απφ νίδεκα θαη γξήγνξα νδεγνχλ ζε θαηάπησζε, θαηαπιεμία θαη ζεςαηκία. 12 Ζ θιηληθή εμέηαζε είλαη ζεκαληηθή ζηελ δηάγλσζε θπξίσο ησλ αλαηάμηκσλ θειψλ. Καηά ηελ ςειάθεζε ηα φξγαλα πνπ πξνπίπηνπλ αλαηάζζνληαη ζηελ θνηιηαθή θνηιφηεηα αθήλνληαο κηα επίπεδε επηθάλεηα κε ςειαθεηφ δαθηχιην ζην θνηιηαθφ ηνίρσκα. 10,12 Σα ελδνθνηιηαθά φξγαλα πνπ πξνπίπηνπλ ζηνλ ππνδφξην ηζηφ ή κεηαμχ ησλ κπτθψλ ζηηβάδσλ εκθαλίδνληαη σο ππνδφξηεο δηνγθψζεηο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο θαη ζπρλά πξνθαινχλ αζπκκεηξία ηνπ θνηιηαθνχ πεξηγξάκκαηνο. 12 ε κεξηθέο πεξηπηψζεηο είλαη δπλαηή ε δηαπίζησζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο θήιεο κε ήπηα ςειάθεζε. 8 Όηαλ ππάξρεη ππνδφξηα ή θαηά κήθνο ησλ πεξηηνληψλ κεηαλάζηεπζε νξγάλσλ είλαη δπλαηή ε παξνπζία νηδήκαηνο ζε κεγάιε έθηαζε γχξσ απφ ην ζεκείν ηεο ξήμεο. Αλάινγα κε ην πεξηερφκελν ηεο θήιεο, ε δηφγθσζε κπνξεί λα απμνκεηψλεηαη ζε κέγεζνο θαη λα κεηαβάιιεηαη ην ζρήκα θαη ε ζχζηαζε ηεο. Ζ δηφγθσζε κπνξεί λα απμάλεηαη ζε κέγεζνο κε ηηο θνηιηαθέο ζπζπάζεηο, γηα 8

9 παξάδεηγκα θαηά ην βήρα ή ην γάβγηζκα. Ζ ζηαδηαθή αχμεζε ηνπ κεγέζνπο απνηειεί έλδεημε πξφπησζεο θάπνηνπ θνίινπ νξγάλνπ. 10,13 Ζ δηάγλσζε ησλ θειψλ κε αζαθή φξηα ή ησλ κε αλαηάμηκσλ είλαη δχζθνιε εηδηθά φηαλ ππάξρεη κεξηθή ξήμε ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο θαη ην εμσηεξηθφ κπτθφ ζηξψκα παξακέλεη άζηθην. Οη θήιεο απηέο ζα πξέπεη λα δηαθνξνπνηνχληαη απφ άιιεο ππνδφξηεο κάδεο φπσο λενπιάζκαηα, ελαπνζέζεηο ιηπψδνπο ηζηνχ, αηκαηψκαηα, θχζηεηο, απνζηήκαηα θαη ιεκθνγάγγιηα. 10 Πίλαθας 1 Λίζηα δηαθνξηθήο δηάγλσζεο δηνγθψζεσλ ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο ΓΗΑΦΟΡΗΚΖ ΓΗΑΓΝΩΖ Κήιε Απφζηεκα Κχζηε Αηκάησκα Νεφπιαζκα Γηνγθσκέλα ιεκθνγάγγιηα Οίδεκα 9

10 Πίλαθας 2 ηνηρεία απαξαίηεηα γηα ηελ δηαθνξηθή δηάγλσζε δηνγθψζεσλ ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο ΣΟΗΥΔΗΑ ΓΗΑ ΣΖΝ ΓΗΑΦΟΡΗΚΖ ΓΗΑΓΝΩΖ Ηζηνξηθφ Δληφπηζε ηεο δηφγθσζεο Φειάθεζε ηεο δηφγθσζεο Αξηζκφο δηνγθψζεσλ Άιια ζηνηρεία απφ ηελ θιηληθή εμέηαζε Παξαθέληεζε ηεο δηφγθσζεο Τπεξερνηνκνγξαθία ηηο ρξφληεο θήιεο ε δηάγλσζε ηίζεηαη εχθνια θαζψο ν θειηθφο δαθηχιηνο δηαθξίλεηαη ρσξίο δπζθνιία. ε πεξηζθηγκέλεο θήιεο ην δψν εκθαλίδεη πφλν, αλνξεμία θαη θαηάπησζε. 8 Σν θνχξεκα ηνπ ηξηρψκαηνο ηεο θνηιηάο κπνξεί λα απνθαιχςεη ηξαχκαηα πνπ ππνδειψλνπλ ην αίηην. Οη νμείεο θήιεο είλαη επψδπλεο θαηά ηελ ςειάθεζε θαη κπνξεί λα είλαη αλαηάμηκεο σο έλα βαζκφ. Χζηφζν, ε παξνπζία νηδήκαηνο, νη εθρπκψζεηο θαη ν πφλνο ζπρλά θαζηζηνχλ αθφκα θαη ηελ ήπηα ςειάθεζε αλέθηθηε. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ε ςειάθεζε αλαβάιιεηαη κέρξη λα γίλνπλ πεξαηηέξσ εμεηάζεηο θαη εξέκεζε ή αλαηζζεζία ηνπ δψνπ. 10 Ζ θιηληθή εηθφλα πνηθίιεη αλάινγα κε ην κέγεζνο, ηελ εληφπηζε ηεο θήιεο θαη ηα ζπλνδά ηξαχκαηα. ε θάπνηεο πεξηπηψζεηο ε θήιε αξρηθά δελ είλαη εκθαλήο εμαηηίαο ηεο ζνβαξφηεηαο ησλ ηξαπκαηηζκψλ. 11 Ο αθηηλνινγηθφο θαη ππεξερνηνκνγξαθηθφο έιεγρνο είλαη ζεκαληηθνί γηα ηε δηάγλσζε ηεο θήιεο θαη ηελ εθηίκεζε ησλ ζπλνδψλ ηξαπκάησλ. Ο αθηηλνινγηθφο έιεγρνο ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη ηελ ιήςε αθηηλνγξαθεκάησλ ζε δχν πξνβνιέο, ξαρηνθνηιηαθή ή θνηιηνξαρηαία θαη πιάγηα. Σα αθηηλνινγηθά επξήκαηα ηεο θήιεο πεξηιακβάλνπλ αζπλέρεηα ηεο γξακκήο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο, πνπ ππνδειψλεη απψιεηα ηεο ζπλέρεηαο ηνπ ηνηρψκαηνο θαη πηζαλά ηελ χπαξμε αεξνπιεζψλ εληεξηθψλ ειίθσλ ζηνλ ππνδφξην ηζηφ. Ζ δηάγλσζε γίλεηαη δχζθνια φηαλ ην πεξηερφκελν ηεο θήιεο πεξηέρεη πγξφ. Ο ππεξερνηνκνγξαθηθφο έιεγρνο είλαη 10

11 δηαγλσζηηθφο ζηηο πεξηπηψζεηο απηέο. Δπηπιένλ, ε θνηιηαθή θνηιφηεηα ζα πξέπεη λα εμεηάδεηαη γηα ηελ χπαξμε ειεπζέξνπ αέξα, γεγνλφο πνπ ππνδειψλεη δηάηξεζε θάπνηνπ νξγάλνπ ή δηαηηηξαίλνλ ηξαχκα. Ζ δηφγθσζε ηεο θνηιηαθήο θνηιφηεηαο θαη ε απψιεηα ηεο επθξίλεηαο ησλ ελδνθνηιηαθψλ νξγάλσλ απνηεινχλ ελδείμεηο παξνπζίαο ειεπζέξνπ πγξνχ ζηελ θνηιηαθή θνηιφηεηα. Δπίζεο, θαηά ηνλ αθηηλνινγηθφ έιεγρν ζα πξέπεη λα δηεξεπλάηαη ε παξνπζία θαηαγκάησλ, κε έκθαζε ζηελ πεξηνρή ηεο ππέινπ θαη ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο. Δπίζεο, ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο απαηηείηαη αθηηλνγξάθεζε ηνπ ζψξαθα γηα λα δηαπηζησζεί ε χπαξμε πλεπκνζψξαθα, δηαθξαγκαηνθήιεο ή ζιαζηηθψλ ηξαπκάησλ ηνπ πλεχκνλα. 11 ε πεξίπησζε πνπ ν απιφο αθηηλνινγηθφο έιεγρνο δελ είλαη δηαγλσζηηθφο ε έγρπζε ζθηεξνγφλνπ νπζίαο ελδνπεξηηνλατθα κπνξεί λα βνεζήζεη ζηε ζθηαγξάθεζε ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο. 13 Οη ζθηεξνγφλεο απηέο νπζίεο φκσο ζπάληα ρξεζηκνπνηνχληαη επεηδή ζηα χπνπηα δψα ζπλήζσο γίλεηαη ιαπαξνηνκή ε νπνία θαη ζα νδεγήζεη ζηελ νξηζηηθή δηάγλσζε. 13 Ζ παξαθέληεζε ησλ δηνγθψζεσλ κε ιεπηή βειφλα βνεζάεη ζηε δηαθνξηθή δηάγλσζε αιιά ζπάληα δηελεξγείηαη. 10 Σα θιηληθά επξήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ξήμε ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα είλαη ζπρλά αζαθή. Ζ ςειάθεζε, ν αθηηλνινγηθφο θαη ππεξερνηνκνγξαθηθφο έιεγρνο βνεζνχλ ζηελ δηάγλσζε. Καηά ηελ θιηληθή εμέηαζε θαη ηελ ςειάθεζε ηεο θνηιίαο κπνξεί λα δηαπηζησζνχλ εθρπκψζεηο, νίδεκα, πφλνο θαη παξνπζία εληεξηθψλ ειίθσλ ζηνπο ππνδφξηνπο ηζηνχο. ε θάπνηεο πεξηπηψζεηο ε ςειάθεζε ησλ εληεξηθψλ ειίθσλ κπνξεί λα είλαη αδχλαηε ηηο πξψηεο εκέξεο κεηά ηνλ ηξαπκαηηζκφ. ε αξθεηέο πεξηπηψζεηο ε δηάγλσζε γίλεηαη θαηά ηελ δηελέξγεηα ρεηξνπξγηθήο επέκβαζεο γηα ηελ απνθαηάζηαζε άιισλ ζπλνδψλ ηξαπκαηηζκψλ. ηε ξήμε ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα ε απνθαηάζηαζε κπνξεί λα θαζπζηεξήζεη αξθεηέο εκέξεο εάλ ρξεηαζηεί, θαζψο νη ξήμεηο απηέο νδεγνχλ ζε κεγάια θνηιηαθά ειιείκκαηα, κε απνηέιεζκα λα κεηψλνληαη νη πηζαλφηεηεο γηα εγθισβηζκφ θαη πεξίζθημε ηνπ πεξηερνκέλνπ. 4 ε πεξίπησζε ζνβαξνχ ηξαπκαηηζκνχ δίλεηαη πξνηεξαηφηεηα ζηελ απνθαηάζηαζε ηεο θαξδηαθήο θαη αλαπλεπζηηθήο ιεηηνπξγίαο θαη ζηελ ζηαζεξνπνίεζε ηνπ δψνπ ψζηε λα πξνιεθζνχλ επηπινθέο θαηά ηελ αλαηζζεζία. ηαζεξνπνηεκέλα δψα ρσξίο ζνβαξά ελδνθνηιηαθά ηξαχκαηα, θαηάγκαηα ή λεθξψζεηο ζην ππεξθείκελν δέξκα δελ ρξεηάδνληαη επείγνπζα απνθαηάζηαζε ησλ θειψλ. Σα δηαηηηξαίλνληα ηξαχκαηα ηεο θνηιίαο πξέπεη λα επηδέλνληαη κέρξη λα νινθιεξσζεί ε παξνρή ππνζηεξηθηηθήο ζεξαπείαο. Αλαηάμηκεο θήιεο κεγάινπ κεγέζνπο ππνζηεξίδνληαη εμσηεξηθά κε επίδεζε θαη δελ απαηηνχλ επείγνπζα ρεηξνπξγηθή αληηκεηψπηζε. Αληίζεηα, απηή 11

12 επηβάιιεηαη ζηηο πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο ην δψν δελ ζηαζεξνπνηείηαη ή ππάξρεη επηδείλσζε ηεο θαηάζηαζεο παξά ηελ εληαηηθή ζεξαπεία. Εψα κε έλδεημε ζνβαξνχ ελδνθνηιηαθνχ ηξαπκαηηζκνχ ή κε δηαηηηξαίλνληα ηξαχκαηα είλαη ππνςήθηα γηα επείγνπζα ρεηξνπξγηθή επέκβαζε. Δπίζεο, πξννδεπηηθή αχμεζε ηνπ κεγέζνπο ηεο θήιεο ή κεηαηξνπή ηεο ζε κε αλαηάμηκε, απνηεινχλ ελδείμεηο γηα άκεζε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε. 10 Οη θχξηνη ζηφρνη ηεο ρεηξνπξγηθήο απνθαηάζηαζεο ηεο θήιεο είλαη: ε αλάηαμε ηνπ πεξηερνκέλνπ, ε αλαηνκηθή απνθαηάζηαζε ηνπ ειιείκκαηνο, ρσξίο ηάζε, ε εθηνκή ηνπ θειηθνχ ζάθνπ θαη ε κείσζε ηνπ λεθξνχ ρψξνπ πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ αλάηαμε ηεο θήιεο. 6,7,12 Ζ πξνεηνηκαζία ηνπ ρεηξνπξγηθνχ πεδίνπ πξέπεη λα είλαη εθηεηακέλε θαζψο, ε ζέζε ηνπ θειηθνχ δαθηπιίνπ, ηδίσο ζηελ νμεία κεηαηξαπκαηηθή θνηιηνθήιε, είλαη ζπρλά δχζθνιν λα δηαπηζησζεί. Δπίζεο, ζπρλά απαηηείηαη, δηεχξπλζε ηεο ηνκήο, θπξίσο ζε πνιιαπιέο θήιεο πνπ πξνθαινχληαη απφ δήγκαηα. Πεξηνξηζκέλε πξνεηνηκαζία ηνπ ρεηξνπξγηθνχ πεδίνπ γίλεηαη ζηηο απιέο, ρσξίο επηπινθέο, ρξφληεο θήιεο κε εχθνια ςειαθεηφ θειηθφ δαθηχιην. 10 Ζ πξνζπέιαζε πνηθίιιεη αλάινγα κε ηελ ρξνληφηεηα ηεο θήιεο. ε πξφζθαηεο θήιεο, ή ζε πνιιαπιέο θήιεο ε πξνζπέιαζε γίλεηαη απφ ηε κέζε γξακκή γηαηί ε ελδνθνηιηαθή απνθαηάζηαζε ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο είλαη πην εχθνιε απφ ηελ εμσθνηιηαθή. ηηο ρξφληεο θήιεο ε πξνζπέιαζε γίλεηαη κε ηνκή ζηελ πεξηνρή ηνπ θειηθνχ δαθηπιίνπ. 10,11 ε θήιεο ηνπ ππνρφλδξηνπ ή ηνπ πιάγηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο ε πξνζπέιαζε γίλεηαη απφ ηε κέζε γξακκή ή κε ηνκή ζηελ πεξηνρή ηνπ θειηθνχ δαθηπιίνπ. 11 Καηά ηελ ζεξαπεία ησλ θειψλ ζα πξέπεη λα ηεξνχληαη νη βαζηθέο αξρέο ηεο ρεηξνπξγηθήο. Ζ λεαξνπνίεζε αθνξά θπξίσο ζηελ αθαίξεζε λεθξσκέλνπ ιίπνπο, κπψλ, δέξκαηνο θαη πεξηηνλίαο. Ζ ηνπνζέηεζε παξνρέηεπζεο εμαξηάηαη απφ ην αίηην. Σα δήγκαηα πξνθαινχλ ζπλήζσο εθηεηακέλεο θαθψζεηο ησλ ηζηψλ θαη κεγάια δεξκαηηθά ειιείκκαηα. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ηα ειιείκκαηα δέξκαηνο αθήλνληαη αλνηρηά θαη ζηηο θήιεο απηέο αληελδχθλεηηαη ε ρξήζε πιεγκάησλ γηα ηελ απνθαηάζηαζή ηνπο, θαζψο ζεσξνχληαη κνιπζκέλεο. 7,10 Κήιεο πνπ πξνθαινχληαη απφ ακβιχ ηξαπκαηηζκφ ζπλήζσο δελ έρνπλ κεγάιν έιιεηκκα θαη θιείλνπλ επηηπρψο κε ζπξξαθή ηνπ θειηθνχ δαθηπιίνπ. ηηο θήιεο πνπ παξνπζηάδεηαη κεγάιν έιιεηκκα (ρξφληεο θήιεο κε κεγάιε κπτθή βξάρπλζε θαη απνπζία ειαζηηθφηεηαο) κπνξεί λα ρξεηαζηεί απνθαηάζηαζε κε ηε ρξήζε θξεκλνχ, πιέγκαηνο ή κνζρεχκαηνο. 10 Γηα ην ζθνπφ απηφ αλαθέξεηαη ε ρξήζε θξεκλνχ απφ ηελ πξφζζηα επηθάλεηα ηνπ ξαπηηθνχ 12

13 κπφο ή απφ ηελ πεξηηνλία ηεο νζθπτθήο κνίξαο ηνπ έμσ ινμνχ θνηιηαθνχ κπφο, ζπλζεηηθά πιέγκαηα (Marlex ή Prolene) ή ελζέκαηα απφ νξνγφλν ρηηψλα ιεπηνχ εληέξνπ ρνίξνπ (SIS). 10,12 ηηο θήιεο ηνπ ππνρνλδξίνπ είλαη πξνηηκφηεξν λα ζπκπεξηιακβάλεηαη ζηε ζπξξαθή ε γεηηληάδνπζα πιεπξά θαηά ην πέξαζκα ησλ ξακκάησλ. 8 Διιείκκαηα νιηθνχ πάρνπο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο ίζσο είλαη δχζθνιν λα θιείζνπλ ρσξίο ηε δεκηνπξγία δεπηεξνγελψλ ειιεηκκάησλ ή ηνκψλ γηα ηε κείσζε ηεο ηάζεο. Μηα ηδαληθή ηερληθή γηα ηελ απνθαηάζηαζε ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο ζα πξνζέδηδε ηζρπξή ππνζηήξημε ζηα θνηιηαθά φξγαλα, κε ηε κηθξφηεξε ηάζε θαη ηε κηθξφηεξε λνζεξφηεηα θαη ζλεηφηεηα. 14 Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ επηηπρή ζχγθιεηζε είλαη ε ζσζηή επηινγή ξακκάησλ θαη ξαθψλ θαη ε ζσζηή ηνπνζέηεζε ησλ ξακκάησλ. Σν κέγεζνο ησλ ξακκάησλ ζα πξέπεη λα είλαη ην θαηάιιειν, ψζηε λα κελ ηξαπκαηίδνληαη νη ηζηνί. Σα ξάκκαηα θαηά ην πέξαζκά ηνπο, πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ ηζρπξνχο ηζηνχο φπσο πεξηηνλίεο, ζπλδέζκνπο ή νζηά. Ζ ζπξξαθή ησλ κπψλ πξέπεη λα γίλεηαη θαηά ζηξψκαηα, αλ θαη απηφ δελ είλαη πάληα εθηθηφ φηαλ ππάξρνπλ εθηεηακέλεο θαθψζεηο ή ηα ρείιε ησλ κπψλ έρνπλ αλαπηχμεη ίλσζε. Υξεζηκνπνηνχληαη ζπλζεηηθά κνλφθισλα απνξξνθήζηκα ξάκκαηα (polyglyconate ή polydioxanone) θαη ξαθέο πνπ κεηψλνπλ ηελ ηάζε (xηαζηή, νξηδφληηα ή θάζεηα επηζηξεθφκελεο). Σα ξάκκαηα αξρηθά ηνπνζεηνχληαη ρσξίο λα δέλνληαη νη θφκπνη θαη πξψηα δέλνληαη νη θφκπνη απηψλ πνπ βξίζθνληαη βαζχηεξα ζην ηξαχκα. 10 Σα κνζρεχκαηα ή πιέγκαηα θαζειψλνληαη κε ρσξηζηέο ξαθέο κε κνλφθισλα κε απνξξνθήζηκα ξάκκαηα. 13 Δάλ κεηά ηελ απνθαηάζηαζε ηεο θήιεο ππάξρεη κεγάινο λεθξφο ρψξνο ζα πξέπεη λα ηνπνζεηεζεί παξνρέηεπζε κε ζθνπφ ηελ απνκάθξπλζε ησλ πγξψλ θαη ηνπ αίκαηνο θαη ηελ πξφιεςε ηεο κφιπλζεο ζε κηα ήδε επηξξεπή θνηιφηεηα. 13 Απφ κηα κνιπζκέλε θνηιηαθή θνηιφηεηα πξέπεη λα ιεθζνχλ θαιιηέξγεηεο πξηλ ηελ έθπιπζε θαη ζην δψν πξέπεη λα ρνξεγεζεί αληηβηνηηθή αγσγή κε θεθαινζπνξίλε θαη ακηλνγιπθνζίδεο πεξηκέλνληαο ηα απνηειέζκαηα ηεο δνθηκήο επαηζζεζίαο. 13 ηε ξήμε ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα ε πξνζπέιαζε γίλεηαη κε ηνκή απφ ηε κέζε γξακκή. Ζ εηδηθή ηνπνζέηεζε ηνπ δψνπ, κε ηα νπίζζηα άθξα λα είλαη ζε θάκςε θαη λα θέξνληαη πξνο ηα εκπξφο, δηεπθνιχλεη ηελ απνθαηάζηαζε θαη κεηψλεη ηελ ηάζε θαηά ηε ζχγθιεηζε. πληζηάηαη ε ηνπνζέηεζε ξνινχ πεηζέηαο θάησ απφ ηελ πχειν γηα λα πξνθιεζεί θάκςε ηνπ θνξκνχ. 11 πλήζσο ν πξνεβηθφο ηέλνληαο απνζπάηαη ζην χςνο ηνπ εβηθνχ νζηνχ. Πξέπεη λα δνζεί έκθαζε ζηα αγγεία θαη ηα λεχξα πνπ 13

14 δηαηξέρνπλ ηελ πεξηνρή. Ζ απνθαηάζηαζε κπνξεί λα γίλεη θαη κε πξνεγνχκελε δηάλνημε νπψλ ζην πξφζζην ρείινο ηνπ εβηθνχ. Σα ξάκκαηα πεξλνχλ απφ ην ξερζέληα ηέλνληα ή ηε κπτθή πεξηηνλία θαη έπεηηα απφ ηηο νπέο ζην εβηθφ νζηφ. Όια ηα ξάκκαηα ηνπνζεηνχληαη αξρηθά θαη δέλνληαη κεηά ψζηε λα κεησζεί ε ηάζε θαηά ηε ζχγθιεηζε. Αλ ν ηέλνληαο θαη ε κπτθή πεξηηνλία έρνπλ ζξπκκαηηζηεί ή αλ ε ηάζε είλαη κεγάιε, ηφηε ζπληζηάηαη ε ηνπνζέηεζε πιέγκαηνο πνιππξνππιελίνπ πνπ ζα θαζεισζεί ζηε κπτθή πεξηηνλία θαη ην εβηθφ νζηφ. 11 Ζ κεηεγρεηξεηηθή αγσγή εμαξηάηαη απφ ηε θχζε θαη ην κέγεζνο ηνπ ηξαπκαηηζκνχ. Σν δψν πξέπεη λα δηαηεξείηαη ήζπρν θαη λα παξαθνινπζείηαη ζηελά γηα εκθάληζε πεξηηνλίηηδαο ή κφιπλζεο ηνπ ηξαχκαηνο. πληζηάηαη ε ηνπνζέηεζε επίδεζεο ζηελ θνηιηαθή ρψξα γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ ηζηψλ θαη ηελ απνθπγή ηπρφλ απηνηξαπκαηηζκνχ. Ζ θνηιηά πξέπεη λα ςειαθάηαη θαζεκεξηλά απφ ην ρεηξνπξγφ έηζη ψζηε νπνηαδήπνηε επηπινθή λα αληηκεησπηζηεί άκεζα. 13 ε ξήμε ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα ζα πξέπεη λα γίλεηαη εθηίκεζε ηνπ πφλνπ θαη ησλ δσηηθψλ ιεηηνπξγηψλ. Δπίζεο, απαηηείηαη πεξηνξηζκφο ηεο θηλεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο γηα 4-6 εβδνκάδεο, εηδηθά ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ρξεζηκνπνηήζεθε πιέγκα. 4 Οη κεηεγρεηξεηηθέο επηπινθέο (πίλαθαο 3) δηαθξίλνληαη ζε δηεγρεηξεηηθέο, πξψηκεο κεηεγρεηξεηηθέο (2 εβδνκάδεο κεηά ηελ ρεηξνπξγηθή επέκβαζε) θαη απψηεξεο κεηεγρεηξεηηθέο (πεξηζζφηεξν απφ 2 εβδνκάδεο) θαη ζρεηίδνληαη κε αλεπαξθή εθηίκεζε ηνπ δψνπ, ειιηπή πξνεηνηκαζία ηνπ ρεηξνπξγνχ ή ηνπ δψνπ θαη θαθή ρεηξνπξγηθή ηερληθή. Οη ζπλεζέζηεξεο επηπινθέο ηεο κεηαηξαπκαηηθήο θνηιηνθήιεο είλαη ε αλάπηπμε νηδήκαηνο θαη αηκαηψκαηνο εμαηηίαο ηεο ππεξβνιηθήο λεαξνπνίεζεο θαη ηεο αλεπαξθνχο αηκφζηαζεο, ε κφιπλζε, ε νπνία πξνθαιεί θαζπζηέξεζε ζηελ επνχισζε, ε εκθάληζε ζπξηγγίνπ ζε πεξίπησζε ρξήζεο πιέγκαηνο θαη ηέινο ε ππνηξνπή

15 Πίλαθας 3 Γηεγρεηξεηηθέο θαη κεηεγρεηξεηηθέο επηπινθέο ηεο ρεηξνπξγηθήο απνθαηάζηαζεο ηεο θήιεο ΓΗΔΓΥΔΗΡΖΣΗΚΔ ΔΠΗΠΛΟΚΔ Δπηπινθή αλαηζζεζίαο Αηκνξξαγία Σξαπκαηηζκφο ελδνθνηιηαθψλ νξγάλσλ Πεξίζθημε θήιεο Δθηεηακέλε κφιπλζε ρεηξνπξγηθνχ πεδίνπ Αδπλακία ζχγθιεηζεο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο ιφγσ ηάζεο Αλεπαξθήο κπτθφο ηζηφο ζηα ρείιε ηνπ θειηθνχ δαθηπιίνπ ΠΡΩΗΜΔ ΜΔΣΔΓΥΔΗΡΖΣΗΚΔ ΔΠΗΠΛΟΚΔ Οίδεκα Αηκάησκα Γεξκαηίηηδα Μφιπλζε Γηάζπαζε ηξαχκαηνο θαη εθζπιαρληζκφο Πφλνο ΑΠΩΣΔΡΔ ΜΔΣΔΓΥΔΗΡΖΣΗΚΔ ΔΠΗΠΛΟΚΔ Γεξκαηηθφ ζπξίγγην Τπνηξνπή θήιεο H ρεηξνπξγηθή απνθαηάζηαζε ηεο θήιεο ζα πξέπεη λα γίλεηαη εθφζνλ ην δψν έρεη ζηαζεξνπνηεζεί επαξθψο. Δθφζνλ ππάξρεη δπλαηφηεηα ζα πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη ηπρφλ ζπζηεκαηηθά λνζήκαηα, ελψ παρχζαξθα δψα ζα πξέπεη λα ππνβάιινληαη ζε δηαηηεηηθή αγσγή γηα απψιεηα βάξνπο. Ζ απνθπγή ησλ επηπινθψλ ζηεξίδεηαη ζηελ πιήξε θαηαλφεζε ηεο αλαηνκηθήο ηεο πεξηνρήο, ζηελ επηινγή ηεο θαηάιιειεο ηερληθήο θαη ζηελ άξηηα εθηέιεζή ηεο. Ζ ηήξεζε ησλ ρεηξνπξγηθψλ αξρψλ φπσο ε ζρνιαζηηθή ηερληθή, ν ήπηνο ρεηξηζκφο ησλ ηζηψλ, ε ρξήζε ησλ θαηάιιεισλ ξακκάησλ θαη βεινλψλ, ε απνθπγή πεξίζθημεο ηζηψλ θαη ε εμάιεηςε ηνπ λεθξνχ ρψξνπ κεηψλεη ζεκαληηθά ηηο πηζαλφηεηεο επηπινθψλ. Ο κεηεγρεηξεηηθφο 15

16 έιεγρνο ηνπ δψνπ επηβάιιεηαη γηα ηελ έγθαηξε δηάγλσζε κφιπλζεο, δηάζπαζεο θαη γηα ηελ πξφιεςε πεξίζθημεο, πεξηηνλίηηδαο ή εθζπιαρληζκνχ. Ζ άζθεζε πεξηνξίδεηαη κέρξη λα ππάξμεη επνχισζε ηνπ ηξαχκαηνο. Καηαζηάζεηο πνπ πξνθαινχλ αχμεζε ηεο ελδνθνηιηαθήο πίεζεο φπσο εκεηφο, βήραο, ηεηλεζκνί γηα νχξεζε ή αθφδεπζε, πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη πξηλ ηελ ρεηξνπξγηθή επέκβαζε. 10 Οη ζηφρνη γηα ηελ πξφιεςε ησλ επηπινθψλ θαηά ηελ αληηκεηψπηζε κίαο κεηαηξαπκαηηθήο θνηιηνθήιεο ζπλνςίδνληαη ζηνλ πίλαθα 4. Πίλαθας 4 ηφρνη γηα ηελ πξφιεςε ησλ επηπινθψλ 10 ΠΡΟΔΓΥΔΗΡΖΣΗΚΟΗ ΣΟΥΟΗ Καηαλφεζε απφ ην ρεηξνπξγφ θαη ηνλ ηδηνθηήηε ησλ πηζαλψλ επηπινθψλ ηαζεξνπνίεζε ηνπ δψνπ πξηλ ηε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε Άζεπηε πξνεηνηκαζία ηνπ ρεηξνπξγηθνχ πεδίνπ Καηαλφεζε ηεο αλαηνκηθήο ηεο πεξηνρήο ΓΗΔΓΥΔΗΡΖΣΗΚΟΗ ΣΟΥΟΗ Άζεπηε ηερληθή χγθιεηζε ράζκαηνο ρσξίο ηάζε χγθιεηζε κε ρξήζε επαξθνχο ηζρπξνχ ηζηνχ Αλαηνκηθή ζχγθιεηζε σζηή εθηέιεζε ηεο ηερληθήο ΜΔΣΔΓΥΔΗΡΖΣΗΚΟΗ ΣΟΥΟΗ Έιεγρνο ηνπ αζζελή κεηεγρεηξεηηθά Πξψηκε αλαγλψξηζε επηπινθήο θαη αληηκεηψπηζή ηεο Μείσζε ησλ παξαγφλησλ πνπ πξνθαινχλ αχμεζε ηεο ελδνθνηιηαθήο πίεζεο Ζ πξφγλσζε εμαξηάηαη απφ ηα ζπλνδά ηξαχκαηα θαη ζπάληα ζρεηίδεηαη κε ηε ζχγθιεηζε ηεο θήιεο. 10 Γεληθά ε πξφγλσζε είλαη θαιή θαη ε ππνηξνπή ηεο θήιεο φρη ζπρλή. Σα πεξηζζφηεξα δψα έρνπλ εμαίξεηε επηβίσζε φηαλ εθαξκφδνληαη νη θαηάιιειεο ηερληθέο. Ζ πξφγλσζε κεηά απφ απνθαηάζηαζε ηεο ξήμεο ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα είλαη πνιχ θαιή. 3 16

17 θνπφο απηήο ηεο αλαδξνκηθήο εξγαζίαο ήηαλ ε κειέηε 44 πεξηζηαηηθψλ κεηαηξαπκαηηθήο θνηιηνθήιεο ζηα κηθξά δψα. ηελ κειέηε ζπκπεξηιήθζεθαλ νη παξάκεηξνη: αηηηνινγία, ζπκπησκαηνινγία, δηάγλσζε, ρεηξνπξγηθή αληηκεηψπηζε θαη κεηεγρεηξεηηθή παξαθνινχζεζε. ηελ δηεζλή βηβιηνγξαθία δελ ππάξρεη κειέηε κε ηφζν κεγάιν αξηζκφ πεξηζηαηηθψλ. Τιηθά θαη κέζοδοη ηελ κειέηε ζπκπεξηιήθζεθαλ ζπλνιηθά 44 δψα, 22 ζθχινη θαη 22 γάηεο, ζηα νπνία δηαγλψζηεθε κεηαηξαπκαηηθή θνηιηνθήιε. Σα δψα απηά πξνζθνκίζηεθαλ ζηελ Μνλάδα Υεηξνπξγηθήο Μαηεπηηθήο ηεο Κιηληθήο Εψσλ πληξνθηάο ηνπ Α.Π.Θ. απφ ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 2000 έσο ηνλ Απξίιην ηνπ Απφ ηελ κειέηε απνθιείζηεθαλ δψα πνπ έπαζραλ απφ κε κεηαηξαπκαηηθέο θνηιηνθήιεο (πρ. κεηεγρεηξεηηθή θνηιηνθήιε, βνπβσλνθήιε, νζρενθήιε, νκθαινθήιε, δηαθξαγκαηνθήιε, πεξηλετθή θήιε θαη εθζπιαρληζκφ. ε θάζε πεξηζηαηηθφ έγηλε ιεπηνκεξήο ιήςε ηζηνξηθνχ, πιήξεο θιηληθή εμέηαζε θαη αθηηλνινγηθφο έιεγρνο. Γεληθή εμέηαζε αίκαηνο (PCV, OΠ) θαη έιεγρνο βηνρεκηθψλ παξακέηξσλ (BUN, Creat, ALP, ALT) έγηλε ζε 14 πεξηζηαηηθά. Έκθαζε δφζεθε ζηα αίηηα πξφθιεζεο ηεο θήιεο, ζηελ εληφπηζή ηεο θαη ζηελ παξνπζία ή φρη επηπινθψλ θαη ζπλνδψλ ηξαπκάησλ. ηα πεξηζηαηηθά ζηα νπνία έγηλε ρεηξνπξγηθή απνθαηάζηαζε ηεο θήιεο κειεηήζεθαλ ε πξνζπέιαζε, ε ζχγθιεηζε ηνπ ειιείκκαηνο, ηα ξάκκαηα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαη ηα ρεηξνπξγηθά επξήκαηα. Γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο εμέιημεο ησλ πεξηζηαηηθψλ θαη ηελ αληαπφθξηζή ηνπο ζηελ αγσγή έγηλε επηθνηλσλία κε ηνπο ηδηνθηήηεο ησλ δψσλ. Ζ παξαθνινχζεζε ηεο έθβαζεο ησλ πεξηζηαηηθψλ έγηλε κέρξη ηνλ Μάτν ηνπ Αποηειέζκαηα Απφ ηνπο 22 ζθχινπο πνπ κειεηήζεθαλ ην 36,36% ήηαλ ζειπθά δψα θαη ην 63,63% αξζεληθά φια αθέξαηα. Σν 9% ησλ ζθχισλ ήηαλ ζηεηξσκέλα ζειπθά δψα. Απφ ηηο 22 γάηεο ην 54,54% ήηαλ ζειπθέο γάηεο φιεο αθέξαηεο θαη ην 40,9% αξζεληθνί γάηνη θαη κφλν έλαο ζηεηξσκέλνο. Ζ ειηθία ησλ ζθχισλ θπκαηλφηαλ απφ 1,8 κήλεο κέρξη 180 κήλεο κε κέζν φξν εκθάληζεο ηνπο 90,9 κήλεο. ηηο γάηεο ε ειηθία εκθάληζεο θπκαίλνληαλ απφ 2 κέρξη 120 κήλεο, κε κέζν φξν εκθάληζεο ηνπο 61 κήλεο. Απφ ηνπο 22 ζθχινπο ην 72,72% ήηαλ αθαζφξηζηεο θπιήο θαη ην 22,72% αλήθε ζε ακηγείο θπιέο (ηξεηο ζθχινη Poodle, 17

18 έλαο Γθέθαο, έλαο Γεξκαληθφο πνηκεληθφο). Απφ ηηο γάηεο ην 72,72% ήηαλ αθαζφξηζηεο θπιήο θαη ην 18,18% αλήθε ζε ακηγείο θπιέο (ηξεηο γάηεο Siam θαη κία Πεξζηθή). ηνπο ζθχινπο πνπ κειεηήζεθαλ ηα αίηηα ηεο θήιεο ήηαλ ηξνραίν αηχρεκα (50%) θαη δήγκαηα ζθχινπ (31,81%). ην 36,36% ησλ γαηψλ ε θήιε πξνθιήζεθε απφ ηξνραίν αηχρεκα, ζην 13,63% απφ δήγκαηα ζθχινπ θαη ζην 4,54% απφ πηψζε απφ χςνο. Οη ζθχινη πξνζθνκίζηεθαλ ζηελ θιηληθή γηα πεξαηηέξσ δηεξεχλεζε ζε ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ θπκαηλφηαλ απφ 0,08 εκέξεο έσο 25 εκέξεο κε κέζν φξν ηηο 5,28 εκέξεο. Σν 31,81% ησλ ζθχισλ πξνζθνκίζηεθε ηελ εκέξα πξφθιεζεο ηεο θήιεο, ην 54,54% ηελ 12 ε κέξα θαη ην 4,54% αξγφηεξα. Οη γάηεο πξνζθνκίζηεθαλ ζε ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ θπκαηλφηαλ απφ 0,12 εκέξεο έσο 90 εκέξεο κεηά ην αηχρεκα κε κέζν φξν ηηο 10,5 εκέξεο. Σν 18,18% ησλ γαηψλ πξνζθνκίζηεθε ηελ εκέξα πξφθιεζεο ηεο θήιεο, ην 45,45% ην πξψην δεθαήκεξν θαη ην 9% αξγφηεξα. Καηά ηελ πξνζθφκηζε ησλ ζθχισλ ζηελ θιηληθή ζην 95,45% ππήξραλ θιηληθά επξήκαηα ζπκβαηά κε ηελ θήιε θαη ε δηάγλσζε ηέζεθε απφ ηελ θιηληθή εμέηαζε ελψ ζην 4,54% ε δηάγλσζε έγηλε ρεηξνπξγηθά. ην 81,81% ησλ γαηψλ ε δηάγλσζε ηέζεθε απφ ηελ θιηληθή εμέηαζε, ζην 13,63% ε δηάγλσζε επηβεβαηψζεθε θαηά ηε ρεηξνπξγηθή δηεξεχλεζε ελψ ζην 4,54% δελ αλαθέξνληαη ηα θιηληθά επξήκαηα. ε πνζνζηφ 63,63% ησλ ζθχισλ ππήξραλ θιηληθά επξήκαηα θαη απφ άιια ζπζηήκαηα, ελψ ζην 36,36% κφλν απφ ηελ θήιε. ε πνζνζηφ 36,36% ησλ γαηψλ ππήξραλ θιηληθά επξήκαηα θαη απφ άιια ζπζηήκαηα, ζην 13,63% ησλ γαηψλ κφλν απφ άιια ζπζηήκαηα, ελψ ζην 45,45% ππήξραλ κφλν θιηληθά επξήκαηα θνηιηνθήιεο. Σα θιηληθά επξήκαηα απφ άιια ζπζηήκαηα αθνξνχζαλ ην κπνζθειεηηθφ, ην λεπξηθφ, ην αλαπλεπζηηθφ, ην γελλεηηθφ ζχζηεκα θαη ην δέξκα. Καηά ηελ θιηληθή εμέηαζε ν θειηθφο δαθηχιηνο ήηαλ ςειαθεηφο ζε πνζνζηφ 18,18% ησλ ζθχισλ θαη 13,63% ησλ γαηψλ. Ζ θήιε ήηαλ αλαηάμηκε ζε πνζνζηφ 40,9% ησλ ζθχισλ θαη 27,27% ησλ γαηψλ. ηα ππφινηπα δψα δελ αλαθέξεηαη αλ ππήξρε αλαηάμηκε δηφγθσζε. Αλαθνξηθά κε ηελ εληφπηζε ηεο θήιεο, ζε πνζνζηφ 22,72% ησλ ζθχισλ ήηαλ ζηελ θαηψηεξε επηθάλεηα ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο, ζην 18,18% ζηε βνπβσληθή ρψξα, ζην 22,72% ζην πιάγην θνηιηαθφ ηνίρσκα θαη ζην 13,63% ζηελ ππνρφλδξηα ρψξα. ηηο γάηεο ζην 22,72% ησλ πεξηζηαηηθψλ ε θήιε εληνπηδφηαλ ζηελ θαηψηεξε επηθάλεηα ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο, ζην 31,81% ζην πιάγην θνηιηαθφ ηνίρσκα, ζην 4,54% ζηελ ππνρφλδξηα ρψξα, ελψ ζην 40,9% δελ αλαθέξεηαη ε εληφπηζε. 18

19 Απεηθνληζηηθέο εμεηάζεηο γηα επηβεβαίσζε ηεο θνηιηνθήιεο, γηα δηεξεχλεζε ησλ ζπιάρλσλ πνπ πξνέπηπηαλ θαη γηα δηαπίζησζε ζπλνδψλ ηξαπκάησλ έγηλαλ ζην 77,27% ησλ ζθχισλ. ε 2 πεξηζηαηηθά (9%) ην πεξηερφκελν ηεο θήιεο ήηαλ έληεξν θαη ζε άιια 2 (9%) ην πεξηερφκελν δελ αλαθέξεηαη. ε 7 ζθχινπο (31,81%) δηαπηζηψζεθαλ ζπλνδά ηξαχκαηα. ην 86,36% ησλ γαηψλ έγηλαλ απεηθνληζηηθέο εμεηάζεηο. ε 2 πεξηζηαηηθά (9%) ην πεξηερφκελν ηεο θήιεο ήηαλ εγθπκνλνχζα κήηξα θαη 8 πεξηζηαηηθά (18,18%) έληεξν. ην 18,18% ησλ γαηψλ δηαπηζηψζεθαλ ζπλνδά ηξαχκαηα πνπ αθνξνχζαλ θπξίσο ζην κπνζθειεηηθφ ζχζηεκα. ην 13,63% ησλ ζθχισλ παξνπζηάζηεθε ππνζεξκία θαη ζην 4,5% ππεξζεξκία, κε ρακειφηεξε θαηαγεγξακκέλε ζεξκνθξαζία ηνπο 36 C θαη πςειφηεξε ηνπο 39,6 C. ην 9% ησλ ζθχισλ αλαθέξζεθε εκεηφο, ελψ ζηηο γάηεο δελ αλαθέξζεθε. ην 50% ησλ ζθχισλ ν αηκαηνθξίηεο θπκαηλφηαλ απφ 19,5% έσο 50,8%, κε κέζν φξν 38,9%. Με βάζε ηελ θπζηνινγηθή δηαθχκαλζε ηνπ αηκαηνθξίηε απφ 37,1% έσο 55%, ζε 4 πεξηζηαηηθά (18,18%) δηαπηζηψζεθε ρακειφο αηκαηνθξίηεο. ην 13,6% ησλ γαηψλ ν αηκαηνθξίηεο θπκαηλφηαλ απφ 25% έσο 41,5%, κε κέζν φξν 33,1%. ε 2 πεξηζηαηηθά γαηψλ (9%) δηαπηζηψζεθε ρακειφο αηκαηνθξίηεο. ην 50% ησλ ζθχισλ νη νιηθέο πξσηεΐλεο θπκαίλνληαλ απφ 5gr/dl έσο 8,4gr/dl κε κέζν φξν 6,8gr/dl. Χο θπζηνινγηθή δηαθχκαλζε ζεσξήζεθαλ ηηκέο απφ 5,5 gr/dl έσο 8gr/dl. ε 2 πεξηζηαηηθά ζθχισλ (9%) δηαπηζηψζεθαλ ρακειέο ηηκέο. Σν έλα απφ απηά ήηαλ λεαξφ δψν νπφηε πξνθαλψο ε ηηκή δελ ήηαλ παζνινγηθή θαη ζην δεχηεξν ζπλππήξρε κε ρακειφ αηκαηνθξίηε. ην 9% ησλ ζθχισλ δηαπηζηψζεθαλ απμεκέλεο νιηθέο πξσηεΐλεο. ε 1 πεξηζηαηηθφ απφ απηά ζπλππήξρε κε αηκαηνθξίηε πνπ πιεζίαδε ην αλψηεξν θπζηνινγηθφ φξην. ην 9% ησλ γαηψλ έγηλε κέηξεζε νιηθψλ πξσηετλψλ πνπ θπκαίλνληαλ ζηα θπζηνινγηθά φξηα, κε κέζν φξν 7,5gr/dl. Χο θπζηνινγηθή δηαθχκαλζε γηα ην νπξετθφ άδσην (BUN) ζεσξήζεθαλ ηηκέο απφ 10 mgr/dl έσο 38 mgr/dl θαη γηα ηελ θξεαηηλίλε απφ 0,7 mgr/dl έσο 1,3 mgr/dl. ην 22,7% ησλ ζθχισλ έγηλε κέηξεζε ηνπ BUN θαη νη ηηκέο θπκαίλνληαλ ζηα θπζηνινγηθά φξηα, κε κέζν φξν 22,8 mgr/dl. ην 36,36% ησλ ζθχισλ έγηλε κέηξεζε ηεο θξεαηηλίλεο θαη νη ηηκέο θπκαίλνληαλ ζηα θπζηνινγηθά φξηα, κε κέζν φξν 1 mgr/dl. ην 4,54% ησλ γαηψλ έγηλε κέηξεζε ηνπ BUN θαη ηεο θξεαηηλίλεο θαη νη ηηκέο θπκαίλνληαλ ζηα θπζηνινγηθά φξηα. Χο θπζηνινγηθή δηαθχκαλζε γηα ηε δξαζηεξηφηεηα ηεο αιαληλνακηλνηξαλζθεξάζεο (ALT) ζεσξήζεθαλ ηηκέο απφ 18U/L έσο 62 U/L. ην 36,36% ησλ ζθχισλ ε ηηκή ηεο ALT θπκαίλνληαλ απφ 30U/L κέρξη 950U/L, κε κέζν φξην 254,125 U/L. ην 22,72% ησλ ζθχισλ ε ηηκή ηεο ALT δηαπηζηψζεθε απμεκέλε. 19

20 ηηο γάηεο ε ALT κεηξήζεθε κφλν ζε 1 πεξηζηαηηθφ θαη ε ηηκή ηεο θπκάλζεθε κέζα ζηα θπζηνινγηθά φξηα. Χο θπζηνινγηθή δηαθχκαλζε γηα ηε δξαζηεξηφηεηα ηεο αιθαιηθήο θσζθαηάζεο (ALP) ζεσξήζεθαλ ηηκέο απφ 32 U/L έσο 149 U/L. ην 22,72% ησλ ζθχισλ ε ηηκή ηεο ALP θπκαίλνληαλ απφ 35U/L έσο 1940U/L, κε κέζν φξν 618,2U/L. ην 13,63% ησλ ζθχισλ ε ηηκή ηεο ALP δηαπηζηψζεθε απμεκέλε. ε θακηά γάηα δελ κεηξήζεθε ε ηηκή ηεο ALP. ε 2 κφλν πεξηζηαηηθά ζθχισλ δηαπηζηψζεθαλ απμεκέλεο ηηκέο θαη γηα ηηο δχν παξακέηξνπο (ALP θαη ALT). ην 50% ησλ ζθχισλ θαηά ηε δηάγλσζε δηαπηζηψζεθε κφλν κεηαηξαπκαηηθή θνηιηνιήιε, ζην 36,36% ζπλππήξρε νξζνπαηδηθφ ή λεπξνινγηθφ πξφβιεκα, ζην 9% ξήμε πξνεβηθνχ ηέλνληα, ζην 4,54% βνπβσλνθήιε, ζην 4,54% αλαπλεπζηηθή δηαηαξαρή θαη ζην 4,54% πξφβιεκα ζην γελλεηηθφ ζχζηεκα. ην 50% ησλ γαηψλ θαηά ηε δηάγλσζε δηαπηζηψζεθε κφλν κεηαηξαπκαηηθή θνηιηνθήιε, ζην 36,36% ζπλππήξρε κε νξζνπαηδηθφ ή λεπξνινγηθφ πξφβιεκα, ζην 4,54% ππήξρε ξήμε πξνεβηθνχ ηέλνληα, ζην 4,54% ξήμε εληέξνπ, ζην 4,54% ηξαπκαηηζκφο ηνπ νπξνπνηεηηθνχ ζπζηήκαηνο θαη ζην 9% αλαπλεπζηηθή δηαηαξαρή. ην 81,81% ησλ ζθχισλ έγηλε ρεηξνπξγηθή απνθαηάζηαζε ηεο θήιεο. ην 13,63% αθνινπζήζεθε ζπληεξεηηθή αγσγή θαη ζην 4,54% έγηλε επζαλαζία. ην 4,54% ησλ ζθχισλ πνπ ρεηξνπξγήζεθαλ δηαπηζηψζεθε πεξίζθημε εληέξνπ. ην 81,81% ησλ γαηψλ έγηλε ρεηξνπξγηθή απνθαηάζηαζε ηεο θήιεο. ην 13,63% αθνινπζήζεθε ζπληεξεηηθή αγσγή θαη ζην 4,54% έγηλε επζαλαζία. ην 27,27% ησλ γαηψλ παξάιιεια κε ηε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε γηα απνθαηάζηαζε ηεο θήιεο έγηλε θαη επέκβαζε ζην γελλεηηθφ ζχζηεκα (ΧΤΔ, ή θαηζαξηθή). ε κηα γάηα (4,54%) έγηλε εληεξεθηνκή θαη εληεξναλαζηφκσζε. Απφ ηνπ ζθχινπο πνπ ρεηξνπξγήζεθαλ ζην 23,2% έγηλε κέζε ιαπαξνηνκή, ζην 52,94% ηνκή πάλσ ζηελ θήιε θαη ζην 23,52% δελ αλαθέξεηαη ε πξνζπέιαζε. Απφ ην ζχλνιν ησλ γαηψλ πνπ ρεηξνπξγήζεθε ζην 43,75% έγηλε κέζε ιαπαξνηνκή, ζην 18,75% έγηλε ηνκή πάλσ ζηελ θήιε θαη ζην 37,5% ε πξνζπέιαζε δελ αλαθέξεηαη. Γηα ηελ απνθαηάζηαζε ηνπ ειιείκκαηνο ζην 22,72% ησλ ζθχισλ ρξεζηκνπνηήζεθε κνλφθισλν απνξξνθήζηκν ξάκκα, ζην 4,54% πνιχθισλν απνξξνθήζηκν ξάκκα, ζην 4,54% πνιχθισλν κε απνξξνθήζηκν ξάκκα, ζην 31,8% κνλφθισλν κε απνξξνθήζηκν ξάκκα, ζην 13,03% δελ αλαθέξεηαη ν ηχπνο ξακκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε, ελψ ην 22,72% ησλ ζθχισλ δελ ππνβιήζεθε ζε ρεηξνπξγηθή απνθαηάζηαζε ηεο θήιεο. ην 4,54% ησλ ζθχισλ έγηλε ζπλερήο ξαθή, ζην 54,54% ρσξηζηέο ξαθέο θαη ζην 18,18% δελ αλαθέξεηαη ν ηξφπνο ζχγθιεηζεο. Γηα ηε 20

21 ζχγθιεηζε ηνπ θειηθνχ δαθηπιίνπ ζηηο γάηεο, ζην 13,63% ρξεζηκνπνηήζεθε κνλφθισλν απνξξνθήζηκν ξάκκα, ζην 31,81% κνλφθισλν κε απνξξνθήζηκν ξάκκα, ζην 27,27% δελ αλαθέξεηαη ν ηχπνο ξακκάησλ, ελψ ην 27,27% δελ ππνβιήζεθε ζε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε ην 27,27% ησλ γαηψλ έγηλαλ ρσξηζηέο ξαθέο, ζην 4,54% ζπλερήο ξαθή, ελψ ζην 40,9% δελ αλαθέξεηαη ν ηξφπνο ζχγθιεηζεο. ην 50% ησλ ζθχισλ ε ζχγθιεηζε έγηλε ζε 1 ζηξψκα, ζην 13,63% ζε 2 ζηξψκαηα θαη ζην 13,63% δελ αλαθέξεηαη ν ηχπνο ζχγθιεηζεο. ην 13,63% ησλ ζθχισλ ηνπνζεηήζεθε παξνρέηεπζε. ην 45,45% ησλ γαηψλ ε ζχγθιεηζε έγηλε ζε 1 ζηξψκα, ζην 27,27% ησλ γαηψλ δελ αλαθέξεηαη ν ηχπνο ζχγθιεηζεο, ελψ ην 27,27% δε ρεηξνπξγήζεθε. ην 4,54% ησλ γαηψλ ηνπνζεηήζεθε παξνρέηεπζε θαη ζην 4,54% ε ζχγθιεηζε ηνπ ππνδφξηνπ ηζηνχ θαη ηνπ δέξκαηνο έγηλε κε επνχισζε θαηά δεχηεξν ζθνπφ. Απφ ην ζχλνιν ησλ ζθχισλ κφλν έλαο (4,54%) λνζειεχηεθε πξνεγρεηξεηηθά 1 εκέξα θαη ην 27,27% κεηεγρεηξεηηθά. Ζ κεηεγρεηξεηηθή λνζειεία θπκαηλφηαλ απφ 1 έσο 4 εκέξεο κε κέζν φξν ηηο 2,5 εκέξεο. Απφ ην ζχλνιν ησλ γαηψλ 1 γάηα (4,45%) λνζειεχηεθε πξνεγρεηξεηηθά 2 εκέξεο θαη 9% κεηεγρεηξεηηθά. Ζ κεηεγρεηξεηηθή λνζειεία θπκαηλφηαλ απφ 1 έσο 2 εκέξεο κε κέζν φξν ηελ 1,5 εκέξα. Σν 9% ησλ γαηψλ λνζειεχηεθε γηα ζηαζεξνπνίεζε γηα 3 έσο 4 εκέξεο κε κέζν φξν ηηο 3,5 εκέξεο. ην 35,29% ησλ ζθχισλ πνπ ρεηξνπξγήζεθαλ εκθαλίζηεθαλ κεηεγρεηξεηηθέο επηπινθέο. Απφ ην ζχλνιν ησλ επηπινθψλ ζην 33,33% δηαπηζηψζεθε δηάζπαζε ηξαχκαηνο, ζην 33,33% αλάπηπμε νηδήκαηνο ή αηκαηψκαηνο ζηελ ηνκή, ζην 16,6% πεξηηνλίηηδα, ζην 16,6% ππνηξνπή ηεο θήιεο θαη ζην 16,6% εκθάληζε ζπξηγγίνπ ζηελ ηνκή ιφγσ μέλνπ ζψκαηνο. ην 18,75% ησλ γαηψλ πνπ ρεηξνπξγήζεθαλ εκθαλίζηεθαλ κεηεγρεηξεηηθέο επηπινθέο. Απφ ην ζχλνιν ησλ επηπινθψλ ζην 66,6% δηαπηζηψζεθε ππνηξνπή ηεο θήιεο θαη ζην 33,3% αλάπηπμε νξψδνπο ζπιινγήο. Μεηά απφ παξαθνινχζεζε ησλ ζθχισλ, πνπ θπκαηλφηαλ απφ 0,13 έσο 108 κήλεο κε κέζν φξν ηνπο 19,98 κήλεο, ζην 31,81% δελ ππάξρνπλ ζηνηρεία γηα ηελ εμέιημε, ζην 45,45% ε εμέιημε ήηαλ πνιχ θαιή θαη ζην 13,63% ε εμέιημε δελ ήηαλ θαιή παξά ηε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε. Μεηά απφ παξαθνινχζεζε ησλ γαηψλ, πνπ θπκαηλφηαλ απφ 0,1 έσο 78 κήλεο κε κέζν φξν 31,88 κήλεο, ζην 31,81% ησλ γαηψλ δελ ππάξρνπλ ζηνηρεία γηα ηελ εμέιημε, ζην 56% ε εμέιημε ήηαλ πνιχ θαιή, ην 4,54% απεβίσζε πξηλ ηε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε θαη ην 9% δελ είρε θαιή εμέιημε κεηά ηε ρεηξνπξγηθή 21

22 επέκβαζε. ην 9% ησλ γαηψλ ε θήιε παξακέλεη ρσξίο λα επεξεάδεηαη ε πνηφηεηα δσήο ηεο γάηαο. σδήηεζε Σα απνηειέζκαηα ηεο εξγαζίαο έδεημαλ φηη ζην 43,18% ησλ δψσλ ε θήιε πξνθιήζεθε απφ ζιαζηηθφ ηξαχκα (ηξνραίν) θαη κφλν ζην 22,72% απφ δήγκαηα ζθχινπ. Σα απνηειέζκαηα ζπκθσλνχλ κε κηα εξγαζία ζε 21 δψα φπνπ ζηα 17 ε θήιε πξνήιζε απφ ακβιχ ηξαπκαηηζκφ θαη ζηα 4 απφ δήγκαηα ζθχινπ 9,10 θαη κε κηα άιιε εξγαζία 15 ζε 24 δψα φπνπ κφιηο ην 15% ησλ θειψλ ησλ ζθχισλ θαη ην 18% ησλ θειψλ ησλ γαηψλ πξνήιζε απφ επίζεζε ζθχισλ. Αληίζεηα, ζε κία εξγαζία ζε 36 ζθχινπο θαη γάηεο ζην 54% ησλ ζθχισλ θαη ζην 40% ησλ γαηψλ ην αίηην ηεο θήιεο ήηαλ ηα δήγκαηα ζθχινπ. 5 Ζ δηαθνξά απηή ελδερνκέλσο λα νθείιεηαη ζην κεγάιν πνζνζηφ ησλ δψσλ ζην νπνίν δελ αλαθέξεηαη αηηία πξφθιεζεο ηεο θήιεο (31,81%). 5 Ζ αλαινγία αξζεληθψλ/ζειπθά δψα πνπ εκθάληζαλ θήιε είλαη 23/20, δειαδή εκθαλίδνληαη ζρεδφλ κε ηελ ίδηα ζπρλφηεηα ζηα δχν θχια θαη ηα απνηειέζκαηα ζπκπίπηνπλ κε ηελ αλαινγία 17/19, κε ηελ νπνία εκθαλίδνληαη ζε κηα εξγαζία κε 36 δψα, 5 ελψ έξρνληαη ζε αληίζεζε κε ηα απνηειέζκαηα ηνπ Waldron θαη ζπλ. (1986), φπνπ ε αλαινγία αξζεληθψλ πξνο ζειπθά δψα είλαη 15/ ην 88,63% ησλ δψσλ ε δηάγλσζε ζηεξίρζεθε ζηα θιηληθά επξήκαηα. Μφλν ζε 4 δψα (1 ζθχινο θαη 3 γάηεο) ε δηάγλσζε ηεο θήιεο έγηλε ρεηξνπξγηθά. Πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη θαη ηα 4 απηά δψα παξνπζίαδαλ ζπλνδά ηξαχκαηα θαη ε κία γάηα θπνθνξνχζε. Σα απνηειέζκαηά καο ζπκθσλνχλ κε πξνεγνχκελε εξγαζία φπνπ απφ ηα 36 δψα ζηα 28 ε δηάγλσζε βαζίζηεθε ζηα θιηληθά επξήκαηα. Ζ θαζπζηέξεζε ζηε δηάγλσζε ζηα ππφινηπα δψα εθείλεο ηεο εξγαζίαο πξνέθπςε είηε απφ ηελ αλεπαξθή θιηληθή εμέηαζε, είηε απφ ηελ απηφκαηε αλάηαμε ηνπ πεξηερνκέλνπ ζηελ θνηιηαθή θνηιφηεηα θαηά ηελ θιηληθή εμέηαζε. Ζ θαζπζηέξεζε ζηε δηάγλσζε είλαη ελδεηθηηθή ηεο δπζθνιίαο δηαπίζησζεο θαη αμηνιφγεζεο φισλ ησλ θιηληθψλ επξεκάησλ ζε δψα πνπ πξνζθνκίδνληαη κε πνιιαπιά ηξαχκαηα. Γηα λα γίλεη έγθαηξε δηάγλσζε ησλ κεηαηξαπκαηηθψλ θνηιηνθειψλ ν θιηληθφο θηελίαηξνο ζα πξέπεη λα θάλεη ελδειερή θιηληθή εμέηαζε ελψ ζηνπο πνιπηξαπκαηίεο ζα πξέπεη λα δηεξεπλάηαη πάληα ε πηζαλφηεηα χπαξμεο θήιεο. ε πεξηζηαηηθά, ζηα νπνία δελ παξαηεξείηαη βειηίσζε παξά ηελ αληηκεηψπηζε ησλ ήδε δηαγλσζκέλσλ ηξαπκάησλ, ζε δψα κε πνιιαπιά νηδήκαηα ή ζπκπηψκαηα πνπ δελ εξκελεχνληαη απφ ηελ δηάγλσζε πνπ έρεη ήδε ηεζεί ζα πξέπεη λα ππάξρεη πάληα ππνςία παξνπζίαο κεηαηξαπκαηηθήο θνηιηνθήιεο. 22

23 ηελ παξνχζα κειέηε ην 31,81% ησλ θνηιηνθειψλ εληνπίδνληαλ ζην θαηψηεξν θνηιηαθφ ηνίρσκα, ην 9% ζηελ ππνρφλδξηα ρψξα θαη ην 27,27% ζην πιάγην θνηιηαθφ ηνίρσκα. Σα απνηειέζκαηα απηά έξρνληαη ζε αληίζεζε κε εθείλα κηαο άιιεο κειέηεο ζε 36 δψα φπνπ ην 54% ησλ θειψλ εληνπίδνληαλ ζην πιάγην θνηιηαθφ ηνίρσκα. 5 Ζ δηαθνξά απηή ζα κπνξνχζε λα απνδνζεί ζηα δηαθνξεηηθά αίηηα πξφθιεζεο θαη θαηά ζπλέπεηα ζηε δηαθνξεηηθή δχλακε θξνχζεο πνπ αζθήζεθε. 10 Σα ακβιέα ηξαχκαηα πξνθαινχλ ζπρλφηεξα θήιεο ζην θαηψηεξν θνηιηαθφ ηνίρσκα, ζηελ ππνρφλδξηα, ζηε βνπβσληθή θαη ζηελ πξνεβηθή ρψξα. Αληίζεηα ηα δηαηηηξαίλνληα ηξαχκαηα πξνθαινχλ πην ζπρλά θήιεο ζην πιάγην θνηιηαθφ ηνίρσκα ιφγσ ηεο κεησκέλεο ειαζηηθφηεηαο πνπ εκθαλίδεη ε πεξηνρή θαη ηεο έιιεηςεο ππνζηήξημεο απφ ηνλ νξζφ θνηιηαθφ κπ. 5,9 ηελ παξνχζα εξγαζία αλαθέξεηαη κφλν έλα πεξηζηαηηθφ κε θνηιηνθήιε ζηελ ππνρφλδξηα ρψξα, ην νπνίν πξνθιήζεθε απφ ακβιχ ηξαχκα (ηξνραίν αηχρεκα). Αληίζεηα, ζε άιιε εξγαζία αλαθέξνληαη 4 πεξηζηαηηθά θνηιηνθήιεο ζηελ ππνρφλδξηα ρψξα, ζηα νπνία ην αίηην πξφθιεζεο ήηαλ δήγκαηα ζθχινπ. 5 ην 50% ησλ δψσλ βξέζεθε φηη ππήξραλ θαη άιινη ζπλνδνί ηξαπκαηηζκνί. πγθεθξηκέλα, ζε 16 πεξηζηαηηθά νη ζπλνδέο βιάβεο (36,36%) αθνξνχζαλ ζην κπνζθειεηηθφ ή ζην λεπξηθφ ζχζηεκα, ζε 2 πεξηζηαηηθά ζην πεπηηθφ, ζε 1 πεξηζηαηηθφ ζην νπξνπνηεηηθφ θαη ζε 3 πεξηζηαηηθά ζην αλαπλεπζηηθφ ζχζηεκα. Σα πεξηζζφηεξα πξνβιήκαηα πνπ αθνξνχζαλ ζην κπνζθειεηηθφ ζχζηεκα πξνθιήζεθαλ απφ ακβιχ ηξαπκαηηζκφ. Ζ ξήμε ηεο νπξνδφρνπ θχζηεο ζε 1 πεξηζηαηηθφ πξνθιήζεθε απφ ηξνραίν αηχρεκα. Σα απνηειέζκαηα απηά ζπκθσλνχλ κε κειέηε, ζηελ νπνία ζην 44% ησλ δψσλ πνπ παξνπζηάδνπλ κεηαηξαπκαηηθή θνηιηνθήιε ζπλππάξρνπλ θαη άιινη ζνβαξνί ηξαπκαηηζκνί. Χο πην ζπρλέο ζπλππάξρνπζεο θαθψζεηο αλαθέξνληαη ηα θαηάγκαηα ππέινπ θαζψο θαη θαθψζεηο ησλ καιαθψλ ηζηψλ ηνπ αλαπλεπζηηθνχ, ηνπ πεπηηθνχ θαη ηνπ γελλεηηθνχ ζπζηήκαηνο. 4 χκθσλα κε κηα κειέηε βξέζεθε φηη ζε 11 απφ ηα 36 πεξηζηαηηθά θνηιηνθειψλ ζπλππήξραλ νξζνπαηδηθά πξνβιήκαηα, ηα νπνία πξνθιήζεθαλ απφ ηξνραίν αηχρεκα. 5 Απηφ εμεγείηαη απφ ηηο εμαηξεηηθά κεγάιεο δπλάκεηο πνπ αλαπηχζζνληαη θαηά ηελ πξφζθξνπζε. ηελ παξνχζα εξγαζία ζε 2 πεξηζηαηηθά δηαπηζηψζεθε ηξαπκαηηζκφο ζην πεπηηθφ ζχζηεκα. ην έλα απφ απηά ην αίηην ήηαλ δήγκαηα ζθχινπ θαη ζην άιιν ηξνραίν αηχρεκα. Καη ζηα δχν δψα έγηλε εληεξεθηνκή θαη εληεξναλαζηφκσζε. ην έλα απφ απηά δηαπηζηψζεθαλ πνιιαπιά θαηάγκαηα ππέινπ νπφηε ελδέρεηαη ν ηξαπκαηηζκφο ηνπ πεπηηθνχ ζσιήλα λα πξνθιήζεθε απφ ηα αηρκεξά θαηαγκαηηθά 23

24 άθξα ησλ νζηψλ ηεο ππέινπ. Οη Shaw θαη ζπλ. (2003) αλαθέξνπλ φηη ζε 5 απφ ηα 36 δψα ηεο κειέηεο ηνπο ζπλππήξραλ ηξαπκαηηζκνί ηνπ πεπηηθνχ ζπζηήκαηνο, εμαηηίαο δεγκάησλ ζθχινπ. 5 Σν κηθξφ πνζνζηφ ζπλχπαξμεο θνηιηνθειψλ θαη θαθψζεσλ ηνπ πεπηηθνχ πξνθαλψο νθείιεηαη ζηελ ηθαλφηεηα ησλ ζσιελνεηδψλ ζρεκαηηζκψλ λα αληηζηαζκίδνπλ ηνλ ακβιχ ηξαπκαηηζκφ ρσξίο εκθαλή θάθσζή ηνπο. 5 Ζ ξήμε ηεο νπξνδφρνπ θχζηεο, πνπ δηαπηζηψζεθε ζε 1 πεξηζηαηηθφ ηεο εξγαζίαο καο, απνδίδεηαη ζην φηη πηζαλψο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηξνραίνπ αηπρήκαηνο ήηαλ πιήξεο κε νχξν, νπφηε ε απμεκέλε πίεζε ζην εζσηεξηθφ ηεο νδήγεζε ζε ξήμε. Απφ ηα παξαπάλσ θαζίζηαηαη ζαθέο, φηη ιφγσ ηνπ πςεινχ πνζνζηνχ ζπλνδψλ ηξαπκάησλ είλαη ζθφπηκν λα γίλεηαη ιεπηνκεξήο θιηληθφο θαη εξγαζηεξηαθφο έιεγρνο ηεο θνηιηαθήο θαη ηεο ζσξαθηθήο θνηιφηεηαο ζε φια ηα δψα πνπ πξνζθνκίδνληαη κε κεηαηξαπκαηηθή θνηιηνθήιε. 5 ηελ παξνχζα κειέηε δηαπηζηψζεθε ξήμε πξνεβηθνχ ηέλνληα ζε 3 απφ ηα 44 πεξηζηαηηθά (1 γάηα, 2 ζθχινη). ηνπο δχν ζθχινπο ε ξήμε πξνήιζε απφ ακβιχ ηξαπκαηηζκφ (ηξνραίν αηχρεκα) ελψ ζηε γάηα ήηαλ άγλσζηεο αηηίαο. ηελ δηεζλή βηβιηνγξαθία ππάξρνπλ ιίγεο αλαθνξέο ζε θνηιηνθήιεο κε ξήμε ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα θαη νη πεξηζζφηεξεο αθνξνχλ ην ζθχιν. Οη Waldron θαη ζπλ. (1986) αλαθέξνπλ φηη ζε 10 απφ ηα 24 δψα κε κεηαηξαπκαηηθή θνηιηνθήιε φπνπ ζπλππήξρε ξήμε ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα, κφλν ηα 3 ήηαλ γάηεο. 15 Ζ ξήμε ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα έρεη σο ζπλέπεηα ηελ δεκηνπξγία ζεκαληηθνχ ειιείκκαηνο ζην θνηιηαθφ ηνίρσκα θαη ζπκβαίλεη θπξίσο έπεηηα απφ ζιαζηηθφ ηξαχκα αλ θαη ν αθξηβήο κεραληζκφο πξφθιεζεο δελ έρεη κειεηεζεί. Σν απνηέιεζκα ηεο εξγαζίαο καο ζπκθσλεί κε ην απνηέιεζκα κηαο εξγαζίαο πνπ έγηλε ζε 7 γάηεο, ζηελ νπνία ζε φιεο ε ξήμε πξνήιζε απφ ηξνραίν αηχρεκα 3 θαζψο θαη κε ην απνηέιεζκα κηαο εξγαζίαο πνπ αθνξνχζε ζε 36 δψα, ζηελ νπνία ζε φια ηα δψα κε ξήμε πξνεβηθνχ ηέλνληα, ην αίηην ήηαλ ηξνραίν αηχρεκα. 5 Ο κεραληζκφο πξφθιεζεο ηεο ξήμεο ηνπ πξνεβηθνχ ηέλνληα ζηηο παξαπάλσ κειέηεο θαίλεηαη λα ζρεηίδεηαη κε ηηο εμαηξεηηθά κεγάιεο δπλάκεηο πνπ αλαπηχζζνληαη θαηά ηελ πξφζθξνπζε κε απηνθίλεην. 5 ε φια ηα πεξηζηαηηθά ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, πνπ αληηκεησπίζηεθαλ ρεηξνπξγηθά, ην έιιεηκκα δελ ήηαλ κεγάισλ δηαζηάζεσλ, νη θαθψζεηο ησλ παξαθείκελσλ ηζηψλ ήηαλ πεξηνξηζκέλεο θαη ε βξάρπλζε ησλ κπψλ ήηαλ κηθξνχ βαζκνχ. Καηά ζπλέπεηα δελ ρξεηάζηεθε λα ρξεζηκνπνηεζεί θάπνην κφζρεπκα ή πιέγκα γηα ηελ θάιπςε ηνπ ειιείκκαηνο. ε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο ε ζχγθιεηζε ηνπ ειιείκκαηνο έγηλε κε απιή 24

25 ζπξξαθή ησλ παξαθείκελσλ ηζηψλ. ε ρξφληεο ή κεγάινπ κεγέζνπο θήιεο ε απνθαηάζηαζε ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο κε απιή ζπξξαθή παξνπζηάδεη δπζθνιία κπνξεί. ε απηήλ ηελ πεξίπησζε κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ δηάθνξεο ηερληθέο γηα ηε ζχγθιεηζε ηνπ θειηθνχ δαθηπιίνπ. ην ζθχιν ρξεζηκνπνηνχληαη βηνινγηθά πιηθά φπσο ιεπηφ έληεξν ρνίξνπ θαη άιια κνζρεχκαηα θαη ζπλζεηηθά ελζέκαηα φπσο πνιππξνππιέλην, πνιπεζηέξαο, πνιπεζπιέλην, λάηινλ θ.α. κε αξθεηά θαιά απνηειέζκαηα. Παξφιν πνπ ππάξρνπλ αλαθνξέο ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ηνπο, ππάξρεη απμεκέλνο θίλδπλνο γηα κεηεγρεηξεηηθφ πφλν, κφιπλζε, αλάπηπμε νηδήκαηνο θαη απαηηείηαη κεγάιε εκπεηξία απφ ην ρεηξνπξγφ γηα ηελ επηηπρεκέλε ρξήζε ησλ ηερληθψλ απηψλ. 13,14 ε κηα κειέηε πνπ αθνξνχζε ηε ζχγθιεηζε ειιείκκαηνο ζε κεηαηξαπκαηηθέο θνηιηνθήιεο ζε ζθχινπο θαη γάηεο, ρξεζηκνπνηήζεθε κφζρεπκα απφ ηνλ πξφζζην ξαπηηθφ κπ. Παξφιν πνπ απηή ε ηερληθή ππφζρεηαη πνιιά, ν πξφζζηνο ξαπηηθφο κπο πεξηέρεη κηθξή πνζφηεηα θνιιαγφλσλ ηλψλ θαη αδπλαηεί λα ππνζηεξίμεη ηθαλνπνηεηηθά ην θνηιηαθφ ηνίρσκα, εηδηθά θάησ απφ ζπλζήθεο απμεκέλεο ελδνθνηιηαθήο πίεζεο θαη έληνλεο άζθεζεο. 10 Γηα ηνλ ίδην ζθνπφ έρεη ρξεζηκνπνηεζεί ε πεξηηνλία ηεο νζθπτθήο κνίξαο ηνπ έμσ ινμνχ θνηιηαθνχ κπφο, ε νπνία είλαη ειαζηηθή θαη επθίλεηε. Ζ ηερληθή απηή κπνξεί λα εθαξκνζηεί ζε ειιείκκαηα ηεο πιάγηαο ζσξαθηθήο θαη ηεο θνηιηαθήο ρψξαο αθφκα θαη πέξαλ ηεο ιεπθήο γξακκήο. Σν πιενλέθηεκα ηεο είλαη φηη ε ειαζηηθή πεξηηνλία κπνξεί λα θηλεηνπνηεζεί θαη λα πεξηζηξαθεί ψζηε λα θαιπθζνχλ ειιείκκαηα αθφκα θαη ζηε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ πιάγηνπ θνηιαθνχ ηνηρψκαηνο. Δπίζεο, κπνξεί λα εληζρχζεη ηηο αδχλακεο πεξηνρέο ηνπ θνηιηαθνχ ηνηρψκαηνο αθφκα θαη αλ δελ ππάξρεη έιιεηκκα νιηθνχ πάρνπο. Ζ δηαηήξεζε ηεο ιεηηνπξγηθήο ηθαλφηεηαο θαη αθεξαηφηεηαο ηνπ θξεκλνχ ζε παξνπζία κφιπλζεο, θάλεη ηελ ηερληθή απηή λα πιενλεθηεί έλαληη ηεο ρξήζεο ζπλζεηηθψλ πιηθψλ, ηα νπνία δελ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε κνιπζκέλα ηξαχκαηα. 14 Ο ηδαληθφο θξεκλφο πξέπεη λα είλαη πιαηχο, ιεπηφο, αμηφπηζηνο θαη δηαζέζηκνο ακθνηεξφπιεπξα θαη λα δεκηνπξγεί ηελ ειάρηζηε λνζεξφηεηα ζην δφηε. Σα απνηειέζκαηα ηεο παξαπάλσ κειέηεο έδεημαλ φηη ν θξεκλφο απφ ηελ πεξηηνλία ηνπ έμσ ινμνχ θνηιηαθνχ κπφο, δηαζέηεη ηα παξαπάλσ θξηηήξηα. 14 ηελ παξνχζα εξγαζία πξνεγρεηξεηηθή λνζειεία έγηλε ζε 1 δψν, ην νπνίν παξνπζίαδε ξήμε νπξνδφρνπ θχζηεο κεηά απφ ηξνραίν αηχρεκα, κε ζηφρν ηελ ζηαζεξνπνίεζε ηεο γεληθήο ηνπ θαηάζηαζεο. Λακβάλνληαο ππφςηλ φηη ε πξνζθφκηζε ησλ δψσλ ζηελ Κιηληθή Εψσλ πληξνθηάο ηνπ Α.Π.Θ έγηλε θαηά κέζν φξν 7,6 εκέξεο κεηά ηνλ 25