ΠΩΣ Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ;

Transcript

1 Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΟ ΚΟΣΜΟ ΠΩΣ Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ; ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΚΛΟΥΚΙΝΙΩΤΗ ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΡΙΟΦΥΛΛΗ ΑΝΝΑΣ ΜΑΝΙΚΑ ΜΕΓΑΚΛΗ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ 8 ο Γ.Ε.Λ. ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:

2 Ευχαριστίες : Ευχαριστούμε θερμά την καθηγήτρια μας, Παναγοπούλου Π.,που με την υπομονή της κατάφερε να μας βοηθήσει και να μας καθοδηγήσει για να φέρουμε εις πέρας αυτή την εργασία. 2

3 Περιεχόμενα : ΕΙΣΑΓΩΓΗ.4 ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΗΓΕΣ 5 ΕΝΟΤΗΤΑ 1 η Τρίτος Κόσμος: απόλυτη φτώχεια..6 ΕΝΟΤΗΤΑ 2 η Αίτια παιδικής θνησιμότητας.10 ΕΝΟΤΗΤΑ 3 η Τρόποι αντιμετώπισης της παιδικής θνησιμότητας..24 ΕΝΟΤΗΤΑ 4 η Αποτελέσματα 28 ΕΝΟΤΗΤΑ 5 η Συμπεράσματα 29 ΕΝΟΤΗΤΑ 6 η Κριτική του εγχειρήματος 30 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...31 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 32 3

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ : Υπέρτατη αξία των σύγχρονων κοινωνιών μας είναι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Γι αυτό και εμείς επιλέξαμε στην εργασία αυτή να ασχοληθούμε με την φτώχεια στον αναπτυσσόμενο κόσμο και ποιο συγκεκριμένα με την παιδική θνησιμότητα, τη σημαντικότερη απόρροιά της. Σκοπός μας λοιπόν, είναι η ευαισθητοποίηση όλων έτσι ώστε να επιτύχουμε την γρήγορη, αν όχι άμεση, εξάλειψη αυτού του δυσάρεστου φαινομένου. 4

5 Eίδη έρευνας και πηγές Η ακόλουθη εργασία στηρίχτηκε ολοκληρωτικά σε βιβλιογραφική έρευνα. Οι κυριότερες πηγές εύρεσης πληροφοριών ήταν το Internet και ορισμένα περιοδικά. Αυτό έγινε κυρίως διότι το Internet είναι εύκολο στην χρήση του αλλά και επειδή μας παρέχει μια απεριόριστη ποικιλία δεδομένων. 5

6 Ενότητα 1η Τρίτος Κόσμος: απόλυτη φτώχεια. Μόνο όταν θα έχεις κόψει το τελευταίο δέντρο, θα έχεις ψαρέψει το τελευταίο ψάρι, και θα έχεις μολύνει τον τελευταίο ποταμό, θα κατανοήσεις ότι δεν μπορείς να φας χρήματα. 6

7 Αφήγημα από την ινδιάνικη φυλή Cree Πάνω από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων το ένα τρίτο στην υποσαχάρια Αφρική, ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα. Απόρροια αυτού του γεγονότος είναι ότι τη στιγμή, που γράφονται αυτές οι γραμμές πεθαίνουν 22 παιδιά από την πείνα! 10 εκατ. παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο από την πείνα (Κάθε 3 δευτερόλεπτα πεθαίνει ένα παιδί από την πεινά) Άλλο ένα παιδί μόλις πέθανε από την πείνα! Ας παραθέσουμε πρώτα κάποιους ορισμούς για να κατανοήσουμε το φαινόμενο της παιδικής θνησιμότητας. Πρώτα ας ορίσουμε την κυριότερη αιτία της παιδικής θνησιμότητας, την φτώχεια. Ως απόλυτη φτώχεια ορίζεται: Ένα γεύμα την ημέρα με ελάχιστη κατανάλωση δημητριακών σε μορφή χυλού. Ως φτώχεια ορίζεται : Δύο γεύματα την ημέρα ή και περισσότερα με μικρή κατανάλωση δημητριακών. Εκτός από γάλα μια φορά την εβδομάδα, δεν υπάρχει άλλη ζωική πρωτεϊνούχα τροφή. Ως οριακή φτώχεια ορίζεται: δύο γεύματα την ημέρα με κατανάλωση δημητριακών ή ρυζιού, δύο και τρεις φορές την εβδομάδα κατανάλωση γάλακτος. Μία φορά την εβδομάδα κρέας. 7

8 Αποδεκτή: Δύο ως τρία γεύματα την ημέρα με ικανοποιητική κατανάλωση δημητριακών και ρυζιού, λαχανικά τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, δύο φορές την εβδομάδα κρέας. Απότοκο της απόλυτης φτώχειας είναι ο θάνατος και ειδικότερα αυτό που μας μελαγχολεί περισσότερο είναι μια ειδικότερη έκφανση του θανάτου, η παιδικά θνησιμότητα. Εάν η πείνα, λοιπόν, είχε πρόσωπο, θα ήταν το πρόσωπο μιας γυναίκας και αυτό γιατί οι γυναίκες και τα παιδιά τους είναι τα πρώτα θύματα της πείνας και της φτώχειας. Ως βρεφική θνησιμότητα ή δείκτης βρεφικής θνησιμότητας (Infant mortality rate, IMR) ορίζεται (αναλογικά) ο αριθμός των θανάτων βρεφών ηλικίας 8

9 κάτω του ενός έτους ανά ζωντανές γεννήσεις. Σχετικές στατιστικές κατηγορίες είναι οι ακόλουθες: 1. Περιγεννητική θνησιμότητα: Περιλαμβάνει τη θνησιμότητα των εμβρύων από την 22 η εβδομάδα της εγκυμοσύνης μέχρι και την 7 η ημέρα μετά τη γέννηση των νεογνών. 2. Νεογνική θνησιμότητα: Περιλαμβάνει τη θνησιμότητα των νεογνών στις πρώτες 28 ημέρες μετά τη γέννησή τους. 3. Μετανεογνική θνησιμότητα: Περιλαμβάνει τη θνησιμότητα των βρεφών μετά την 28 η ημέρα, αλλά πριν συμπληρωθεί το 1 ο έτος από γέννησή τους. 4. Παιδική θνησιμότητα: Περιλαμβάνει τη θνησιμότητα των νηπίων από το 1 ο μέχρι το 5 ο έτος από τη γέννησή τους. Ιστορικά, η βρεφική θνησιμότητα, αφορούσε ένα σημαντικό ποσοστό των βρεφών που γεννιόταν. Στη δεκαετία του 1850 στην Αμερική εκτιμούταν σε 216,8 για τους λευκούς και σε 340,0 για τους Αφροαμερικανούς, αλλά ο δείκτης μειώθηκε σημαντικά, ιδιαίτερα στο Δυτικό Κόσμο, τις τελευταίες δεκαετίες. Το γεγονός αυτό αποδίδεται στην πρόοδο της βασικής υγιεινή και την πρόοδο της ιατρικής τεχνολογίας. Ωστόσο, στον αναπτυσσόμενο κόσμο η κατάσταση είναι αντιστρόφως ανάλογη. 9

10 Ενότητα 2η Αίτια παιδικής θνησιμότητας 10

11 1. Ακατάλληλες συνθήκες κατά τη γέννηση : Οι ακατάλληλες συνθήκες κατά τη γέννηση - που σημαίνει ανύπαρκτη ή ελάχιστη φροντίδα στις μητέρες και έλλειψη εκπαιδευμένου ιατρικού προσωπικού στις γέννες - προξενούν το μεγαλύτερο αριθμό θανάτων που μπορούν να προληφθούν (23% όλων των θανάτων). Οι άνθρωποι του τρίτου κόσμου ζουν εξαθλιωμένοι σε παραγκουπόλεις, σε καταυλισμούς και σε απομονωμένους οικισμούς και σπανιότατα είναι δυνατή η πρόσβαση σε νοσοκομεία. Η έρευνα του Ο.Η.Ε. έδειξε, ότι οι μισές από τις έγκυες γυναίκες που ζουν σε αγροτικές περιοχές φέρνουν στον κόσμο τα παιδία τους στις κατοικίες τους, χωρίς την βοήθεια ειδικών. Ακόμα όμως και όταν εξασφαλίζεται η πρόσβαση στο νοσοκομείο η νοσηρότητα της κατάστασης αντί να βελτιώνεται είτε παραμένει στάσιμη είτε χειροτερεύει. Για παράδειγμα, σε κανένα κράτος του Sahel δεν υπάρχει πρόνοια δωρεάν ιατροφαρμακευτικής βοήθειας, ούτε καν στα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού, με αποτέλεσμα η πρόσβαση στην υγεία των 11

12 απομακρυσμένων αγροτικών κοινοτήτων να είναι εξαιρετικά δυσχερής αν όχι αδύνατη. Σύμφωνα με έρευνα του Multiple Indicator Cluster Surveys (MICS), το υγειονομικό προσωπικό είναι ανεπαρκές αφού αντιστοιχεί ένας ιατρός για κατοίκους, μια νοσοκόμα για κατοίκους και μια μαία για κατοίκους. Ακόμη, η έλλειψη εξοπλισμού των κέντρων υγείας και η δύσκολη πρόσβαση του πληθυσμού σε υγειονομική και φαρμακευτική περίθαλψη, λόγω αποστάσεων, αλλά και λόγω κόστους των φαρμάκων, επιδεινώνει την κατάσταση. Περισσότερες από γυναίκες πέθαναν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού το 2008 και κάθε χρόνο όλο και περισσότερες υφίστανται τραυματισμούς που μπορεί να προκαλέσουν μόνιμες αναπηρίες και οι οποίες οδηγούν σε κοινωνική απομόνωση. Πολλοί από αυτούς τους θανάτους θα μπορούσαν να αποφευχθούν, αν οι εγκυμονούσες παρακολουθούνται από ειδικευμένους επαγγελματίες με επαρκή εξοπλισμό και προμήθειες και αν έχουν πρόσβαση σε επείγουσα μαιευτική περίθαλψη. 2. Μολυσματικές και παρασιτικές ασθένειες : 12

13 Όπως είναι οι : οξείες αναπνευστικές λοιμώξεις (18%), η διάρροια(15%), η ελονοσία (10%), η ιλαρά (5%) το AIDS (4%) και η χολέρα. Το άρθρο 6 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού υποχρεώνει τα συμβαλλόμενα μέρη να «διασφαλίσουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό την επιβίωση και την ανάπτυξη του παιδιού.» Το άρθρο 24 επικαλείται το δικαίωμα κάθε παιδιού «στο μέγιστο δυνατό επίπεδο υγείας και στη χρήση εγκαταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης για την αποκατάσταση της υγείας του.» Σχεδόν 8 εκατομμύρια παιδιά πέθαναν το 2010 πριν να φτάσουν στην ηλικία των 5 ετών - τα περισσότερα από πνευμονία, διάρροια. Στον αναπτυσσόμενο κόσμο η υψηλή συγκέντρωση φτώχειας σε συνδυασμό με τις ανεπαρκείς υπηρεσίες οδηγεί στην παιδική θνησιμότητα. Τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού συχνά προκαλούν επιδημίες που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια, σε κοινότητες οι οποίες είναι ήδη πιο ευάλωτες, εξαιτίας της υψηλής πυκνότητας του πληθυσμού και της συνεχούς εισροής νέων μολυσματικών παραγόντων. Το ποσοστό εμβολιασμού βελτιώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά παραμένει χαμηλό στις παραγκουπόλεις και τους αυθαίρετους οικισμούς. Για το AIDS υπολογίζεται ότι πάνω από παιδιά έχουν μολυνθεί από τον ιό, ενώ πάνω από 9 εκ. παιδιά έχουν μείνει ορφανά λόγω AIDS. Σε σχετική έκθεση της υπηρεσίας UNAIDS αναφέρεται 13

14 ότι 'Σύμφωνα με τα διεθνή στοιχεία για το AIDS, το 30% των εφήβων, που σήμερα είναι 15 χρόνων και ζούν σε οκτώ χώρες νοτίως της Σαχάρας, μέσα στα επόμενα χρόνια θα πέσουν θύματα της επιδημίας του AIDS. Στη Μοζαμβίκη, το 15% των κοριτσιών ηλικίας 15 έως 24 ετών είναι φορείς και το 75% αγνοεί πως να προστατευτεί από την ασθένεια. Η περιοχή της Αφρικής, νότια της Σαχάρας είναι η πλέον σοβαρά προσβεβλημένη. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι οι νέες μολύνσεις από τον ιό του AIDS (HIV), μειώνονται μέσω της βελτίωσης στην πρόσβαση σε υπηρεσίες πρόληψης της μετάδοσης του ιού από τη μητέρα στο παιδί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή του θηλασμού. Το 2010 το ποσοστό αυτών των μολύνσεων παιδιών μειώθηκε κατά περίπου το ένα τέταρτο, σε σχέση με το Πάρα την πρόοδο αυτή, περίπου μωρά την ημέρα μολύνθηκαν από τις μητέρες τους το Επίσης, άνθρωποι την ημέρα, ηλικίας ετών προσβλήθηκαν τη χρονιά αυτή, κυρίως ως αποτέλεσμα μη ασφαλούς σεξ ή της χρήσης μη αποστειρωμένων συριγγών Τη βασικότερη αιτία θανάτου, παιδιών κάτω των πέντε ετών αποτελεί η πνευμονία σύμφωνα με τη UNICEF. Οι κύριοι παράγοντες που προκαλούν την ασθένεια είναι η ιλαρά και ο κοκίτης, που μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό. Το 99% των θανάτων παιδιών από πνευμονία συμβαίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το μεγαλύτερο φορτίο στη μάχη κατά της πνευμονίας πέφτει στους φτωχότερους, που ήδη αντιμετωπίζουν πάρα πολλά. 14

15 Ένα παιδί από φτωχή οικογένεια, σε μια φτωχή χώρα, διατρέχει πολλαπλάσιο κίνδυνο να πεθάνει από πνευμονία, από ότι ένα παιδί στο πλουσιότερο 20% του πληθυσμού, ανεφέρει ο Δρ. Mickey Chopra, υπεύθυνος του Τομέα Υγείας της UNICEF. Σύμφωνα με τη UNICEF, η έγκαιρη και αποτελεσματική θεραπεία για την πνευμονία μπορεί να σώσει ζωές, αλλά η διάγνωση μπορεί να είναι προβληματική σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, οι οποίες μπορεί να μη διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό. Οι φτωχές κοινότητες - με βάση τα όσα υποστηρίζει η ανθρωπιστική οργάνωση - συχνά βασίζονται σε οικιακές συνταγές ή αναζητούν περίθαλψη εκτός του επίσημου συστήματος φροντίδας υγείας. Επίσης, όπως αναφέρεται, λιγότερο από το ένα τρίτο των παιδιών με πνευμονία λαμβάνουν αντιβιοτικά στις αναπτυσσόμενες χώρες, με τη Νότια Ασία να παρουσιάζει μέσο όρο μόλις 18%. Για την ελονοσία παρατηρείται ότι το τσίμπημα ενός κουνουπιού μπορεί να θέσει σε κίνδυνο χιλιάδες ανθρώπινες ζωές. Στις επιδημίες της ελονοσίας ο πυρετός, ο έντονος πονοκέφαλος, ο εμετός και άλλα συμπτώματα γρίπης μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και σε εσωτερική αιμορραγία, σε κώμα ή και θάνατο. Τα παιδία αποδεικνύονται μια ιδιαίτερα ευπαθής ομάδα αποτελώντας το 75% των θυμάτων της ασθένειας που μπορεί να αντιμετωπιστεί με εμβόλια, κουνουπιέρες και αποξηράνσεις για τον περιορισμό των κουνουπιών. 15

16 3. Νερό, αποχετευτικά δίκτυα και υγιεινή : Σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού «το υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας» συμπεριλαμβάνει την παροχή καθαρού πόσιμου νερού και την εξάλειψη των κινδύνων από τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Το μη ασφαλές νερό, τα ελλιπή αποχετευτικά δίκτυα και οι ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης ευθύνονται για την απώλεια πολλών ζωών κάθε χρόνο, συμπεριλαμβανομένων περίπου 1,2 εκατομμυρίων παιδιών κάτω των 5 ετών, που πεθαίνουν από διάρροια. Σε περιοχές που δεν διαθέτουν κατάλληλες εγκαταστάσεις υγιεινής και μπορούν να έχουν μόνο μια πηγή νερού, οι προμήθειες μπορούν εύκολα να μολυνθούν από βακτήρια που προέρχονται από ανθρώπινα απόβλητα και σκουπίδια. Επομένως, η πρόσβαση σε πόσιμο νερό συνήθως προϋποθέτει μεγάλες ουρές και μεγάλο κόστος. Η δυνατότητα πρόσβασης σε ασφαλές νερό και η ύπαρξη ευκολιών υγιεινής και αποχέτευσης, η οποία υπολογίζεται ότι μειώνει τους θανάτους παιδιών κατά 55% είναι ένα απλό όνειρο για δισεκατομμύρια ανθρώπους. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα ευρήματα της 'Εκτίμησης 2000 για την Παγκόσμια Παροχή Νερού & Εγκαταστάσεων 16

17 Υγιεινής', πάνω από 2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι σ' όλο τον κόσμο εξακολουθούν να μην έχουν ικανοποιητικές εγκαταστάσεις υγιεινής, ενώ 1,1 δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν έχουν κάποια βελτιωμένη παροχή νερού. Υπάρχουν 4 δισεκατομμύρια κρούσματα διάρροιας στον κόσμο ετησίως, με 2,2 εκατομμύρια θανάτους (κυρίως μεταξύ παιδιών κάτω των 5 ετών). Στην Αφρική, το 30% των αποθεμάτων νερού επαρχιακών περιοχών δεν είναι διαθέσιμα σε κάποια συγκεκριμένη στιγμή. Στην Ασία, Λατινική Αμερική και Καραϊβική τα ποσοστά είναι αντίστοιχα 17% και 4%. Το ποσοστό επεξεργασίας λυμάτων ανέρχεται στο 14% στην Λατινική Αμερική, ενώ στην Αφρική είναι αμελητέο. Στη Λατινική Αμερική και την Καραιβική, μόνο ένα 41% των αγροτικών περιοχών έχει αποχετευτικό σύστημα, ενώ μόνο το 46% έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Τα πράγματα στην Αφρική είναι ακόμα πιο δυσοίωνα. Μόλις το ένα τέταρτο των αγροτικών κοινοτήτων έχει δυνατότητα πρόσβασης σε ασφαλές νερό, ενώ υπό φυσιολογικών συνθηκών λιγότερο από το 20% του πληθυσμού της Αιθιοπίας έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Στην Κένυα, στα επισκοπικά τμήματα, ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 90% των δοχείων που προορίζονται για νερό είναι στεγνά και οι άνθρωποι πρέπει να βαδίσουν πάνω από 25 χιλιόμετρα για να βρουν νερό. Στην Τουρκάνα, οι γυναίκες πρέπει να σκάψουν περισσότερο από 6 μέτρα στα στεγνά ποτάμια, προκειμένου να αποκτήσουν λίγο πόσιμο νερό, ενώ οι αποστάσεις του νερού από τα βοσκοτόπια έχουν αυξηθεί κατά 17

18 μέσο ώρα στα 60 χιλιόμετρα, γεγονός που επηρεάζει ουσιωδώς το στοιχειώδες σύστημα εξασφάλισης διατροφής, καθώς η θνησιμότητα των ζώων έχει ανέλθει από 20 σε 90%. Τα αποχετευτικά δίκτυα, επίσης, παραμένουν ένα σημαντικό ζήτημα - όσο αυξάνεται ο πληθυσμός των πόλεων, τόσο αυξάνεται κι ο αριθμός των ανθρώπων που συνηθίζουν να μην αφοδεύουν σε αποχωρητήρια. Αυτός ο αριθμός αυξήθηκε κατά 20% μεταξύ 1990 και Οι επιπτώσεις της υπαίθριας αφόδευσης σε πολυπληθείς αστικές γειτονιές είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικές για τη δημόσια υγιεινή. Εκεί όπου υπάρχουν δημόσια αποχωρητήρια, είναι συνήθως κοσμοβριθή, κακοδιατηρημένα και μολυσμένα ενώ η ειδική πρόβλεψη για τα παιδιά είναι σπάνια. Ο συνωστισμός και οι ανθυγιεινές συνθήκες καθιστούν τις παραγκουπόλεις περιοχές ιδιαιτέρως υψηλού κινδύνου για μεταδοτικές ασθένειες. Χωρίς επαρκή πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό ή σε επαρκείς ποσότητες νερού για τη βασική υγιεινή, η υγεία των παιδιών κινδυνεύει. Η βελτίωση της πρόσβασης και της ποιότητας των υπηρεσιών θα είναι ζωτικής σημασίας για να μειωθεί η παιδική θνησιμότητα και νοσηρότητα. 4. Υποσιτισμός : 18

19 Ο υποσιτισμός συντελεί στους περισσότερους από τους μισούς θανάτους παιδιών. Υποσιτισμός είναι η λήψη λιγότερης τροφής από την κανονική ποσότητα, με αποτέλεσμα να μην τρέφεται καλά ο οργανισμός και να μην αναπτύσσεται ομαλά το σώμα - ανεπαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών. Ο υποσιτισμός μαστίζει έντονα περιοχές της Αφρικής και της Νότιας Ασίας. Ο υποσιτισμός είναι αποτέλεσμα της φτώχειας ή της σιτοδείας που υπάρχει στις περιόδους πολέμου, ξηρασίας κλπ. Γενικά το φαινόμενο οδηγεί σε μείωση της ποιότητας ζωής του ατόμου. Μάλιστα, εάν το πρόβλημα συνεχιστεί για πολύ μπορεί να επιφέρει και θάνατο. Περίπου παιδιά στο Κέρας της Αφρικής κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους εξαιτίας του υποσιτισμού που οφείλεται στην ξηρασία που πλήττει την περιοχή. Σχεδόν δύο εκατ. παιδιά έχουν ανάγκη από τροφή, σύμφωνα με την οργάνωση η οποία εκφράζει φόβους ότι η κατάσταση μπορεί να χειροτερέψει από το 2012 αν δεν υποχωρήσει η ξηρασία. Χρειάζονται ακόμη τέσσερις με πέντε μήνες μέχρι την επόμενη σοδειά, την ώρα που αρκετοί άνθρωποι είναι ήδη πολύ αδύναμοι ή πολύ φτωχοί για να αναζητήσουν βοήθεια σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή της Unicef Αντονι Λέικ. Το Κέρας της Αφρικής πλήττεται από τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων έξι δεκαετιών, η οποία επιδεινώνει την ήδη υπάρχουσα ανθρωπιστική κρίση στη Σομαλία, εξαιτίας του 20ετούς εμφύλιου πολέμου που σπαράσσει τη χώρα. Εξάλλου, 19

20 σύμφωνα με τον Οργανισμού του ΟΗΕ για τα Τρόφιμα και την Γεωργία (FAO) στο Κέρας της Αφρικής 12 εκατομμύρια άνθρωποι στερούνται τις ημέρες αυτές τροφή αντιμετωπίζοντας κρίσιμη κατάσταση. Στο λεγόμενο Κέρας της Αφρικής περιλαμβάνονται το Τζιμπουτί, η Αιθιοπία, η Κένυα, η Σομαλία και η Ουγκάντα. Ο αγώνας κατά του υποσιτισμού των παιδιών σημείωσε πρόοδο τα τελευταία χρόνια σε όλον τον κόσμο, αλλά δεν έχουν επιτευχθεί ακόμα οι στόχοι που έχει ορίσει ο ΟΗΕ εξαιτίας των ανεπαρκών αποτελεσμάτων στην υποσαχάρια και στη νότια Αφρική. Τα Ηνωμένα Έθνη είχαν δεσμευτεί στα τέλη της δεκαετίας του '90 ότι θα μειωθεί μέχρι το 2015 στο μισό το ποσοστό των παιδιών που υποσιτίζονται. Με βάση τα ανθρωπομετρικά δεδομένα-το ύψος και το βάρος των παιδιών ανάλογα με την ηλικία τους-η έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό Lancet εκτιμά πως οι στόχοι του ΟΗΕ δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν παρά μόνο σε 61 από τις 141 χώρες που συμπεριλαμβάνονται στη μελέτη. Από την έρευνα προκύπτει πως το 2011 το 29,9% των παιδιών κάτω των πέντε ετών-314 εκατομμύρια-παρουσιάζουν σημαντικές καθυστερήσεις στην ανάπτυξή τους, έναντι 47,2% το Σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί στην Λατινική Αμερική και στην Ασία, ειδικά στην Κίνα και το Βιετνάμ. Παρά την πρόοδο στη νότια Ασία, η περιοχή παραμένει πολύ ευάλωτη, με περίπου τα μισά από το σύνολο των ελλιποβαρών παιδιών στον κόσμο. Προβλήματα στην ανάπτυξη αντιμετωπίζουν τα παιδιά στο Μπουρούντι, το 20

21 Νίγηρα, αλλά και στο Αφγανιστάν, την Υεμένη και το Ανατολικό Τιμόρ. «Υπάρχουν ακόμα πάρα πολλά παιδιά που δεν λαμβάνουν αρκετή τροφή», επισημαίνει ο καθηγητής Μαζίντ Εζάτι, ένας από τους εισηγητές της έρευνας, η οποία υπογραμμίζει την ανάγκη για «μια δίκαιη οικονομική ανάπτυξη» και για πολιτικές που θα ευνοούν τους μικρούς αγρότες. 5. Ένοπλες συρράξεις και κοινωνική αστάθεια : Οι συνεχιζόμενες ένοπλες συγκρούσεις είχαν καταστρεπτικές συνέπειες για τους άμαχους πληθυσμούς, με κατάφωρες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που περιλάμβαναν παράνομους φόνους, σεξουαλική βία και στρατολόγηση παιδιών, ως στρατιωτών. Οι εξαναγκασμένες εξαφανίσεις και οι θάνατοι από πείνα και ασθένειες εξαιτίας των ένοπλων συρράξεων συνεχίζονται σε μεγάλη κλίμακα. Οι συρράξεις στη Σομαλία και στις ανατολικές περιοχές της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό κλιμακώθηκαν το Τον Ιανουάριο, η Αφρικανική Ένωση ενέκρινε την ανάπτυξη ειρηνευτικής δύναμης στη Σομαλία (AMISOM), χωρίς όμως ρητή εντολή να προστατεύει αμάχους. Λιγότερο από το ένα πέμπτο των προγραμματισμένων στρατιωτών είχαν αναπτυχθεί μέχρι το τέλος του έτους. 21

22 Τον Ιανουάριο, η Αφρικανική Ένωση ενέκρινε την ανάπτυξη ειρηνευτικής δύναμης στη Σομαλία, χωρίς όμως ρητή εντολή να προστατεύει αμάχους. Περιοχές στο Νταρφούρ του Σουδάν, στο ανατολικό Τσαντ και στις βόρειες περιοχές της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας συνέχισαν να αντιμετωπίζουν συρράξεις και εκτεταμένη ανασφάλεια. Στο Νταρφούρ, οι ένοπλες ομάδες που εμπλέκονται στη σύγκρουση διασπάστηκαν και πολλαπλασιάστηκαν, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο τις προοπτικές για πολιτική λύση. Τον Ιούλιο, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εξουσιοδότησε την ανάπτυξη στο Νταρφούρ υβριδικής δύναμης στρατιωτών του ΟΗΕ και της Αφρικανικής Ένωσης. Όμως, η ανάπτυξή τους καθυστέρησε καθώς η κυβέρνηση του Σουδάν ήγειρε εμπόδια και κράτη-μέλη του ΟΗΕ δεν παρείχαν τον απαραίτητο στρατιωτικό εξοπλισμό για την ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής δύναμης. Το Σεπτέμβριο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εξουσιοδότησε μια πολυδιάστατη παρουσία στο Τσαντ και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, παράλληλα με την ευρωπαϊκή στρατιωτική επιχείρηση. Όμως, μέχρι το τέλος του χρόνου καμία από τις δυνάμεις αυτές δεν είχε αναπτυχθεί. Στο βόρειο Νίγηρα ξέσπασαν μάχες, που συνοδεύτηκαν από παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανάμεσα σε κυβερνητικές δυνάμεις και μια ένοπλη αντικυβερνητική ομάδα, της οποίας ηγούνται Τουαρέγκ. Έγιναν κάποια βήματα για την επίλυση συρράξεων: 22

23 το Μάρτιο υπογράφηκε ειρηνευτική συμφωνία στην Ακτή Ελεφαντοστού, ενώ συνεχίστηκαν οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό της σύγκρουσης στη βόρεια Ουγκάντα. Η διάδοση των όπλων μικρού διαμετρήματος παρέμεινε πολύ μεγάλο πρόβλημα. Συχνά, τα εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν έγιναν σεβαστά ή δεν επιτηρήθηκαν επαρκώς Αντιλαμβανόμαστε επομένως ότι οι πολεμικές συγκρούσεις και ανυπαρξία κράτους πρόνοιας οδηγεί στην παιδικά θνησιμότητα. 23

24 Ενότητα 3η Τρόποι αντιμετώπισης παιδικής θνησιμότητας 24

25 Η βελτίωση της παιδικής επιβίωσης δεν απαιτεί πάντα χρήματα. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι η υιοθέτηση απλών συμπεριφορών μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικές όσο τα φάρμακα. Η εκμάθηση των γυναικών για τη σημασία του θηλασμού ή η αποφυγή κρύων μπάνιων στα νεογέννητα μπορεί να ανατρέψουν τους αρνητικούς δείκτες. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 90% των παιδικών θανάτων μπορεί αν αποτραπεί απλά και μόνο με την χορήγηση στο παιδί ενός μείγματος άλατος, ζάχαρης και νερού και με την αύξηση της εισόδου υγρών στον οργανισμό. Ειδικότερα απαιτούνται : εξασφάλιση καλύτερης πρόσβασης σε τρόφιμα για τους φτωχότερους πληθυσμούς, παροχή γάλακτος σε παιδιά σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και δημοτικά σχολεία, αύξηση του αριθμού των επαγγελματιών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, ώστε να μειωθεί η μητρική θνησιμότητα, βελτίωση της πρόσβασης στην εξοικονόμηση νερού, ιδίως μέσω δεξαμενών βρόχινου νερού και καλύτερων αποχετευτικών εγκαταστάσεων, Διασφάλιση από μέρους των κέντρων λήψης αποφάσεων του αγώνα κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και τη χρηματοδότησή του από τις αναπτυγμένες χώρες.άσκηση πίεσης 25

26 για την τήρηση της καταβολής της Αναπτυξιακής Βοήθειας (ODA) των ανεπτυγμένων κρατών στο 0,7% του ΑΕΠ (NGP), Δημιουργία διεθνούς οργάνου με τη συμμετοχή του ΟΗΕ, των κυβερνήσεων, των MKO και του ιδιωτικού τομέα, για την παρακολούθηση και τον έλεγχο αποστολής και κατανομής της βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες, το οποίο θα κοινοποιεί τις Εκθέσεις του και μέσα από τον τύπο κάθε χώρας, Ενίσχυση του ρόλου των ΜΚΟ που μπορούν να παίξουν καταλυτικό ρόλο στη καταπολέμηση της φτώχειας, Ανάληψη από μέρους της Ε.Ε. συγκεκριμένων ενεργειών κατά της φτώχειας για την αύξηση της συνεκτικότητας μεταξύ της εμπορικής και της πολιτικής συνεργασίας και για την ανάπτυξη κοινής γεωργικής πολιτικής, Υλοποίηση της πρωτοβουλίας 20/20 του ΟΗΕ Οι πρωτοβουλίες «Εκπαίδευση για όλους» της UNESCO και της Παγκόσμιας Τράπεζας σε συνδυασμό με άλλα μέτρα, να στοχεύουν σε: υποχρεωτική και δωρεάν εκπαίδευση για αγόρια και κορίτσια, περιορισμό της πρόωρης σχολικής διαρροής, προώθηση της σχολικής επανένταξης, κατάρτιση του εκπαιδευτικού προσωπικού, υλικοτεχνική υποδομή, προώθηση των νέων τεχνολογιών, Εξασφάλιση εκπαίδευσης των γυναικών, 26

27 Διεθνής κινητοποίηση για την εξασφάλιση παροχής ασφαλούς - πόσιμου νερού καθώς και συνθηκών υγιεινής σε σπίτια και σχολεία, Προώθηση ειρήνης και πολιτικής σταθεροποίησης, Χορήγηση εμβολίων και αντικειμένων πρώτης ανάγκης( συμπληρώματα διατροφής, κουνουπιέρες). Όπως έλεγε ο Gandhi, η γη διαθέτει επαρκείς πόρους για να ικανοποιήσει τις ανάγκες όλων, εφόσον βεβαία σταματήσει η απληστία ορισμένων. Το 20% του παγκοσμίου πληθυσμού ελέγχει το 75% των παγκόσμιων πόρων. Το ελέγχει και το εμπορεύεται κερδοσκοπώντας μέσω των πολυεθνικών εταιρειών της γεωργίας, της ιδιωτικοποίησης των νερών και των νόμων του παγκοσμίου εμπορίου. Η μάχη για την καταπολέμηση της φτώχειας είναι πρώτα από όλα θέμα πολιτικό και απαιτεί σύνθετες προσεγγίσεις και άλλες στρατηγικές. Το όλο δράμα εκτυλίσσεται όπως το περιγράφει ο νομπελίστας οικονομολόγος Amartya Sen, «Η πείνα δεν οφείλεται σε έλλειψη τροφίμων, αλλά στο γεγονός ότι τα χαμηλότερα στρώματα της κοινωνίας δεν έχουν τα μέσα ώστε να προμηθευτούν τα αναγκαία για την επιβίωση τους». 27

28 Ενότητα 4η Αποτελέσματα Ο πολιτισμένος κόσμος καθώς και οι αρμόδιες οργανώσεις κυβερνητικές και μη, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν με όλες τους τις δυνάμεις το φαινόμενο της παιδικής θνησιμότητας και κατ επέκταση τη φτώχεια που την προκαλεί. Η φτώχεια στον πλανήτη πρέπει να εξαλειφθεί. Κάθε άνθρωπος, άνδρας - γυναίκα, αγόρι - κορίτσι πρέπει να ζει με αξιοπρέπεια και όνειρα για ένα καλύτερο μέλλον. Πιστεύουμε ότι η εκπαίδευση είναι το ισχυρότερο όπλο στα χέρια των φτωχών και περιθωριοποιημένων ανθρώπων που αγωνίζονται να απελευθερωθούν από τις διακρίσεις και τις κοινωνικές αδικίες. Σε πολλές περιπτώσεις η εκπαίδευση σώζει άμεσα ζωές και προστατεύει τους ανθρώπους από πολλές ολέθριες ασθένειες που μαστίζουν τις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες. Η Action Aid υποστηρίζει ότι η εκπαίδευση των γυναικών οδηγεί άμεσα στη μείωση της παιδικής θνησιμότητας και του υποσιτισμού, ενώ βελτιώνει σημαντικά την οικονομική κατάσταση των φτωχών οικογενειών. Τελειώνουμε πιστεύοντας ότι η καταπολέμηση της έσχατης φτώχειας ξεκινά από το δικαίωμα των φτωχών ανθρώπων στην εκπαίδευση. 28

29 Ενότητα 5 η Συμπεράσματα Ενώ στο δυτικό κόσμο η παιδική θνησιμότητα τις τελευταίες δεκαετίες μειώνεται, στον αναπτυσσόμενο κόσμο η κατάσταση είναι αντιστρόφως ανάλογη. Τα αίτια της παιδικής θνησιμότητας εντοπίζονται α)στις ακατάλληλες συνθήκες κατά τη γέννηση β)στις μολυσματικές και παρασιτικές ασθένειες γ)στα νερά, αποχετευτικά δίκτυα και γενικότερα στην υγιεινή. δ)στον υποσιτισμό και ε)στις ένοπλες συρράξεις και στην κοινωνική αστάθεια. Οι τρόποι αντιμετώπισης της παιδικής θνησιμότητας αφορούν κυρίαρχα την παγκόσμια πολιτική σκηνή. Η εκπαίδευση θεωρούμε ότι είναι το σημαντικότερο μέσο για να αντιμετωπιστεί η παιδική θνησιμότητα. 29

30 Ενότητα 6η Αναστοχαστική κριτική του εγχειρήματος : Μέσα από αυτή την εργασία μας δόθηκε η ευκαιρία να κατανοήσουμε το νόημα της ομαδικής δουλειάς. Ανάμεσα στα άτομα της ομάδας δημιουργήθηκαν σχέσεις κατανόησης και σεβασμού των απόψεων του καθενός. Φυσικά υπήρξαν διαφωνίες, καθώς αυτό το είδος εργασίας μας ήταν πρωτόγνωρο, αλλά καταφέραμε να τις διαχειριστούμε και να συντονίσουμε τις επιμέρους εργασίες μας επιτυχώς. Τέλος οι εμπειρίες που αποκτήσαμε μέσα από αυτό το εγχείρημα σίγουρα θα μας μείνουν και θα μας βοηθήσουν σε παρόμοιες μελλοντικές δραστηριότητες. 30

31 Βιβλιογραφία : Ιωάννου, Σοφία. (2002) Επιδημίες/Μία μαζική απειλή. Περιοδικό «Γιατροί χωρίς σύνορα» (Οκτώβριος, Νοέμβριος Δεκέμβριος) Παιδική θνησιμότητα LIMOKTONIA (2012) Ανασύρθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2012 από Παιδική θνησιμότητα EKRIKTIKO(2012) Ανασύρθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2012 από Παιδική θνησιμότητα WIKIDOT (2012) Ανασύρθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2012 από Παιδική θνησιμότητα PAIDIATROS (2012) Ανασύρθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2012 από Παιδική θνησιμότητα UNICEF (2012) Ανασύρθηκε στις 5 Νοεμβρίου ο ΓΕΛ Σεπτέμβριος

32 Παράρτημα : Διαγράμματα με Στατιστικά Στοιχεία & Πίνακας με Στατιστικά Δεδομένα ΘΑΝΑΤΟΙ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 5 ΕΤΩΝ ΓΙΑ ΚΑΘΕ 1000 ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ: Η ΠΤΩΣΗ ΣΤΟ ΠΡΟΣΔΟΚΙΜΟ ΖΩΗΣ ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΔΟΚΙΜΑΖΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ AIDS ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ 32

33 ΜΕΡΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ SAHEL* ΚΡΑΤΗ Πληθυσµός (εκατοµµύρια) Ανάπτυξη Μέσος όρος ζωής (έτη) ,4 Ο,5 1,4 12,7 2,9 1,5 13,1 11,1 2,6 2,0 3,4 2,6 2,5 3,0 3,2 2,7 2,8 47,5 70,4 55,7 47,9 52,7 44,7 44,4 55,7 43,6 33

34 Αναλφαβητισµός ενηλίκων (%) 87,2 24,3 62,2 81,0 48,8 60,4 85,6 60,7 Πληθυσµός που ζει 44,9 50,0 59,3 72,3 25,9 60,0 61,4 26,3 µε λιγότερο από 1$ Πληθυσµός σε υποθρεψία εκτός κρίσεων (%) 19,0 27,0 29,0 10,0 34,0 24,0 28,0 *Η ζώνη του δυτικού SAHEL περιλαµβάνει τις χώρες 1. Μπουργκίνα Φάσο, 2. Πράσινο Ακρωτήρι, 3. Γκάµπια, 4. Μαλί, 5. Μαυριτανία, 6. Γουινέα, 7. Νίγηρας,8. Σενεγάλη, 9. Τσαντ. Πηγή Pnud ( www. Undp. Org). 34