Ο περί της Ρύθμισης των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων και για Συναφή Θέματα Νόμος του 2016 [Ν.73(Ι)/2016]

Transcript

1 Ο περί της Ρύθμισης των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων και για Συναφή Θέματα Νόμος του 2016 [Ν.73(Ι)/2016] Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας 1

2 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ: 4 ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ MODERNISATION PROJECT Επισκόπηση και αξιολόγηση των αρμοδιοτήτων, δραστηριοτήτων και διαδικασιών του ΓΛτΔ (functional review) Εφαρμογή της λογιστικής βάσης των δεδουλευμένων (accruals accounting) Απόκτηση και εφαρμογή ολοκληρωμένου συστήματος Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων (ERP) Εκσυγχρονισμός πλαισίου Δημοσίων Συμβάσεων 2

3 Στοιχεία που συνθέτουν το σύστημα των Δημοσίων Συμβάσεων Ηλεκτρονικό Σύστημα Νομικό πλαίσιο Προσλαμβανόμενη αξία για αποδοτικές δαπάνες Οργανωτική Δομή και κουλτούρα Ανθρώπινο Δυναμικό 3

4 Σκοπός/Βασικές Πρόνοιες Επαναλαμβάνονται οι βασικές αρχές δηλαδή οι αρχές της ίσης μεταχείρισης, της αποφυγής διακρίσεων, της αμοιβαίας αναγνώρισης, της αναλογικότητας και η αρχή της διαφάνειας. Ο νέος Νόμος εκσυγχρονίζει τις διαδικασίες για να αυξηθεί η αποδοτικότητα των δημόσιων δαπανών Βοηθά στη επίτευξη των στόχων της στρατηγικής για έξυπνη, αειφόρα και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη - «Ευρώπη 2020»: Διευκολύνεται η συμμετοχή μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, οι αγοραστές μπορούν να αξιοποιήσουν καλύτερα τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων για την επίτευξη κοινών κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων. Διευκρινίζονται βασικές έννοιες και όροι για να κατοχυρωθεί η ασφάλεια δικαίου και να ενσωματωθούν ορισμένες πτυχές από τη σχετική πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 4

5 Ευρωπαϊκή Νομοθεσία Νέες Οδηγίες Δημοσίων Συμβάσεων Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβούλιου της 28 Μαρτίου 2014 σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων. Οδηγία 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβούλιου της 28 Μαρτίου 2014 σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών. Οδηγία 2014/23/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28 Μαρτίου 2014 σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης. 5

6 Εθνική νομοθεσία σε ισχύ Ο περί της Ρύθμισης των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων και για Συναφή Θέματα Νόμος του 2016 [Ν.73(Ι)/2016] αντικατέστησε τον Ν.12(Ι)/2006 από 28 Απριλίου Οι περί της Διαχείρισης της Εκτέλεσης Δημοσίων Συμβάσεων και των Διαδικασιών Αποκλεισμού των Οικονομικών Φορέων από τις Διαδικασίες Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Κανονισμοί του 2016 [ΚΔΠ 138/2016] αντικατέστησαν τους Κ.Δ.Π. 115/2004 από 28 Απριλίου Οι περί του Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Προμηθειών, Έργων και Υπηρεσιών (Γενικοί) Κανονισμοί του 2007 [Κ.Δ.Π. 201/2007]. Ο περί του Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Συμβάσεων Προμηθειών, Έργων και Υπηρεσιών στους Τομείς του Ύδατος, της Ενέργειας, των Μεταφορών και των Ταχυδρομικών Υπηρεσιών και για Συναφή Θέματα Νόμος του 2006 [Ν.11(Ι)/2006]. Ο περί του Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Ορισμένων Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Παροχής Υπηρεσιών που Συνάπτονται από Αναθέτουσες Αρχές ή Αναθέτοντες Φορείς στους Τομείς της Άμυνας και της Ασφάλειας [Ν.173(Ι)/2011]. Ο περί των Διαδικασιών Προσφυγής στον Τομέα της Σύναψης των Δημοσίων Συμβάσεων Νόμος του 2010 [Ν. 104(Ι)/2010]. 6

7 Άλλες Σχετικές Νομοθεσίες/ Οδηγίες/ Κανονισμοί Προώθηση καθαρών και ενεργειακώς αποδοτικών οχημάτων οδικών μεταφορών - Ν.40(Ι)/2011 εξακολουθεί να είναι σε ισχύ. Αρμόδιο τμήμα: Τμήμα Περιβάλλοντος Οδηγός για τη συμπερίληψη περιβαλλοντικών παραμέτρων στις Δημόσιες Συμβάσεις 3 η έκδοση, Απρίλιος 2016 (Buying Green αρμόδιο τμήμα: Τμήμα Περιβάλλοντος Εξοπλισμός γραφείου Οχήματα Κτίρια Κοινωνικές αγορές - Οδηγός για τη συνεκτίμηση κοινωνικών πτυχών στις Δημόσιες Συμβάσεις ( ). Περιλαμβάνονται μέτρα που υιοθετήθηκαν με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 27/3/2012 και αναφέρονται αναλυτικά στην εγκύκλιο ΓΛ/ΑΑΔΣ 58. 7

8 ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ Προκαταρκτικές διαβουλεύσεις της αγοράς (Άρθρο 37) Πριν την έναρξη μιας διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να διεξάγουν διαβουλεύσεις με την αγορά, προκειμένου να προετοιμάσουν τη διαδικασία σύναψης σύμβασης και να ενημερώσουν τους οικονομικούς φορείς για τα σχέδια και τις απαιτήσεις όσον αφορά τη σύμβαση. Μπορούν να ζητούν ή να δέχονται συμβουλές από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, αρχές, οργανωμένα σύνολα ή οικονομικούς φορείς. Οι εν λόγω συμβουλές μπορούν να χρησιμοποιούνται για το σχεδιασμό και τη διεξαγωγή της διαδικασίας, εφόσον δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη στρέβλωση του ανταγωνισμού και την παραβίαση των αρχών της ίσης μεταχείρισης, διαφάνειας και της αποφυγής των διακρίσεων. 8

9 ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ Προηγούμενη εμπλοκή υποψηφίων ή προσφερόντων (Άρθρο 38) Όταν ένας οικονομικός φορέας συμμετείχε στη ετοιμασία των εγγράφων του διαγωνισμού και θα συμμετέχει στο διαγωνισμό, θα πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για τη μη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Τα μέτρα περιλαμβάνουν τη γνωστοποίηση στους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν στο διαγωνισμό των σχετικών πληροφοριών που ανταλλάχθηκαν στο πλαίσιο της προηγούμενης εμπλοκής του οικονομικού φορέα κατά την προετοιμασία της διαδικασίας, καθώς και τον προσδιορισμό επαρκών προθεσμιών για την παραλαβή των προσφορών. Ο εν λόγω οικονομικός φορέας αποκλείεται από τη διαδικασία μόνο εάν δεν υπάρχει άλλος τρόπος να διασφαλιστεί η αρχή της ίσης μεταχείρισης. Πριν από οποιονδήποτε αποκλεισμό, παρέχεται η ευκαιρία στον οικονομικό φορέα να αποδείξει ότι η συμμετοχή του στην προετοιμασία της διαδικασίας δεν είναι δυνατόν να προκαλέσει στρέβλωση του ανταγωνισμού. Στη έκθεση αξιολόγησης τεκμηριώνονται τα μέτρα που λαμβάνονται. 9

10 ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ Αρχές που εφαρμόζονται στις διαδικασίες (Άρθρο 4) 1. Οι αναθέτουσες αρχές αντιμετωπίζουν τους οικονομικούς φορείς ισότιμα και χωρίς διακρίσεις και ενεργούν με διαφανή και αναλογικό τρόπο. 2. Ο σχεδιασμός των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων δεν γίνεται με σκοπό τον αποκλεισμό τους από το πεδίο εφαρμογής του Νόμου ή τον τεχνητό περιορισμό του ανταγωνισμού. Ο ανταγωνισμός θεωρείται ότι περιορίζεται τεχνητά όταν οι διαδικασίες έχουν σχεδιαστεί με σκοπό την αδικαιολόγητα ευνοϊκή ή δυσμενή μεταχείριση ορισμένων οικονομικών φορέων. 3. Οι αναθέτουσες αρχές λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να εξασφαλίσουν ότι, κατά την εκτέλεση των δημόσιων συμβάσεων, οι οικονομικοί φορείς τηρούν τις ισχύουσες υποχρεώσεις στους τομείς του περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, που έχουν θεσπισθεί με το ενωσιακό δίκαιο, το εθνικό δίκαιο, συλλογικές συμβάσεις ή διεθνείς διατάξεις περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, οι οποίες απαριθμούνται στο Νόμο. 10

11 Μείωση των απαιτούμενων εγγράφων Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης επίσημη υπεύθυνη δήλωση ως προκαταρκτική απόδειξη. e-certis ηλεκτρονικό σύστημα παροχής πληροφόρησης σχετικά με τα διάφορα πιστοποιητικά σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις που ισχύουν στις χώρες της ΕΕ. IMI ηλεκτρονικό σύστημα αλληλοενημέρωσης και συνεργασίας μεταξύ των Αρμοδίων Αρχών Δημοσίων Συμβάσεων των κρατών μελών. Απευθείας λήψη δικαιολογητικών από αναθέτουσες αρχές μέσω πρόσβασης σε εθνική βάση δεδομένων. Επίσημοι κατάλογοι εγκεκριμένων οικονομικών φορέων και πιστοποίηση από οργανισμούς δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου (Άρθρο 64) 11

12 ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Επιβολή και εποπτεία (Άρθρα 83, 85, 86) Μεταξύ άλλων, η Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων: παρέχει πληροφορίες σχετικά με την πρακτική εφαρμογή των στρατηγικών πολιτικών της Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατόπιν αιτήματός της, μεριμνά για τη δωρεάν παροχή ενημέρωσης και καθοδήγησης σχετικά με την ερμηνεία και την εφαρμογή της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων, ώστε να βοηθούνται οι αναθέτουσες αρχές και οι οικονομικοί φορείς, ιδίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στην ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας, παρέχει υποστήριξη στις αναθέτουσες αρχές σε ότι αφορά το σχεδιασμό και τη διεξαγωγή των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων. θέτει στη διάθεση του κοινού τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων παρακολούθησης με τα κατάλληλα μέσα πληροφόρησης, αποτελεί το σημείο αναφοράς για τη συνεργασία της Δημοκρατίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας περί διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων, 12

13 ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Επιβολή και εποπτεία (Άρθρα 83, 85, 86) (συνέχεια) διαβιβάζει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανά τριετία έκθεση παρακολούθησης, η οποία περιλαμβάνει κατά περίπτωση: i. πληροφορίες σχετικά με τις συχνότερες αιτίες πλημμελούς εφαρμογής ή έλλειψης ασφάλειας δικαίου, περιλαμβανομένων ενδεχόμενων διαρθρωτικών ή επαναλαμβανόμενων προβλημάτων στην εφαρμογή της νομοθεσίας ii. το επίπεδο συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων iii. την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη δέουσα αναφορά περιπτώσεων απάτης, διαφθοράς, σύγκρουσης συμφερόντων και άλλων ανάλογων σοβαρών παρατυπιών στον τομέα των συμβάσεων, 13

14 Κατώτατα όρια (Άρθρο 9) ΚΑΤΩΤΑΤΑ ΟΡΙΑ ευρώ για τις δημόσιες συμβάσεις έργων ευρώ για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών που ανατίθενται από κεντρικές κυβερνητικές αρχές ευρώ για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών που ανατίθενται από μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές ευρώ για δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που αφορούν κοινωνικές και άλλες ειδικές υπηρεσίες (Παράρτημα XIV). Οι μέθοδοι υπολογισμού της εκτιμώμενης αξίας είναι σχεδόν οι ίδιοι με το ισχύον νομικό καθεστώς. Η εκτιμωμένη αξία ισχύει τη στιγμή της αποστολής της προκήρυξης διαγωνισμού, ή, στις περιπτώσεις όπου δεν προβλέπεται προκήρυξη διαγωνισμού, τη στιγμή που η αναθέτουσα αρχή αρχίζει τη διαδικασία σύναψης σύμβασης. Αναθεωρήσεις των κατώτατων ορίων θα κοινοποιούνται στις αναθέτουσες αρχές με εγκύκλιο της Αρμόδιας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων. 14

15 ΕΙΔΙΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ Κοινωνικές και άλλες ειδικές υπηρεσίες (Άρθρα 74 76, Παράρτημα ΧIV) Καλύπτουν υπηρεσίες με ειδικά χαρακτηριστικά βάσει των οποίων δεν είναι κατάλληλη η εφαρμογή των κανονικών διαδικασιών σύναψης συμβάσεων, όπως ορισμένες κοινωνικές, υγειονομικές και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, οι οποίες αναφέρονται στο παράρτημα XIV. Σχετική η Εγκύκλιος ΓΛ/ΑΑΔΣ 75Δ. Για συμβάσεις αξίας πέραν των 750,000 (κατώτατο όριο ΕΕ), κριτήριο ανάθεσης η βέλτιστη σχέση τιμής - ποιότητας. Κάτω από το εν λόγω όριο, η ανάθεση μπορεί να γίνεται βάσει της τιμής ή του κόστους. Ελάχιστες υποχρεώσεις αναθετουσών αρχών: i. Προκήρυξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης. ii. Γνωστοποίηση συναφθείσας σύμβασης. iii. Καθορισμός διαδικασίας που ακολουθείται, καταγραμμένη και δικαιολογημένη. iv. Καταρτισμός εγγράφων διαγωνισμού (τεχνικές προδιαγραφές, διαδικασία αξιολόγησης, κριτήριο ανάθεσης, προθεσμία υποβολής προσφορών κ.α.). 15

16 Διευκόλυνση της πρόσβασης των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Υποδιαίρεση συμβάσεων σε τμήματα (Άρθρο 43) Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποφασίζουν να αναθέτουν μια σύμβαση υπό τη μορφή χωριστών τμημάτων. Εάν δεν το πράξουν, αναφέρουν τους βασικούς λόγους της απόφασής τους για μη διαίρεση σε τμήματα στα έγγραφα της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, ή στην έκθεση αξιολόγησης. Η αιτιολόγηση δεν υπόκειται σε προσφυγή. Στην προκήρυξη σύμβασης ή στην πρόσκληση επιβεβαίωσης ενδιαφέροντος, διευκρινίζεται αν οι προσφορές υποβάλλονται για ένα, περισσότερα ή για όλα τα τμήματα. Δύναται να περιορίζεται ο αριθμός των τμημάτων που μπορούν να ανατεθούν σε έναν προσφέροντα, εφόσον ο μέγιστος αριθμός των τμημάτων ανά προσφέροντα ορίζεται στην προκήρυξη ή στην πρόσκληση επιβεβαίωσης ενδιαφέροντος. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αναθέτουν συμβάσεις συνδυάζοντας πολλά ή όλα τα τμήματα, εφόσον αυτό αναφέρεται στην προκήρυξη ή στην πρόσκληση επιβεβαίωσης ενδιαφέροντος. 16

17 Διευκόλυνση της πρόσβασης των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Υπεργολαβία (Άρθρο 71) Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητεί από τον προσφέροντα να αναφέρει στην προσφορά του το τμήμα της σύμβασης που προτίθεται να αναθέσει υπό μορφή υπεργολαβίας σε τρίτους, καθώς και τους υπεργολάβους που προτείνει. Στα έγγραφα της σύμβασης δύναται να ρυθμίζεται ο τρόπος πληρωμής απευθείας στον υπεργολάβο δίχως να αίρουν την ευθύνη του κυρίως εργολάβου, και να περιλαμβάνονται κατάλληλοι μηχανισμοί που επιτρέπουν στον κυρίως εργολάβο να εγείρει αντιρρήσεις ως προς αδικαιολόγητες πληρωμές. Στα έργα ή/και στη συντήρηση, μετά την ανάθεση της σύμβασης και το αργότερο κατά την έναρξη των εργασιών, ο κυρίως εργολάβος αναφέρει την επωνυμία, τα στοιχεία επικοινωνίας και τους νόμιμους εκπροσώπους των υπεργολάβων του, εφόσον είναι γνωστά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή καθώς και για οποιεσδήποτε αλλαγές. 17

18 Διευκόλυνση της πρόσβασης των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Υπεργολαβία (Άρθρο 71) (συνέχεια) Οι υπεργολάβοι θα πρέπει να προσκομίζουν και αυτοί υπεύθυνη δήλωση σχετικά με τους λόγους αποκλεισμού ή/και τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Τα προαναφερθέντα μπορούν να επεκταθούν υπεργολάβων. και στους υπεργολάβους των Η αναθέτουσα αρχή απαιτεί από τον οικονομικό φορέα να αντικαταστήσει υπεργολάβο για τον οποίο συντρέχουν υποχρεωτικοί λόγοι αποκλεισμού. Δύναται να απαιτήσει την αντικατάσταση οικονομικού φορέα για τον οποίο συντρέχουν δυνητικοί λόγοι αποκλεισμού. Εναλλακτικές προσφορές (Άρθρο 42) Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να επιτρέπουν ή να απαιτούν από τους προσφέροντες να υποβάλλουν εναλλακτικές προσφορές εφόσον: 1. Υπάρχει ανάλογη αναφορά στη προκήρυξη. 2. Πρέπει να συνδέονται με το αντικείμενο της σύμβασης. 18

19 Διευκόλυνση της πρόσβασης των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Όροι εκτέλεσης της σύμβασης (Άρθρο 70) Οι όροι της σύμβασης μπορούν να περιλαμβάνουν οικονομικές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές παραμέτρους ή παραμέτρους που αφορούν την καινοτομία και την απασχόληση υπό την προϋπόθεση ότι συνδέονται με το αντικείμενο της σύμβασης. Συμφωνίες-πλαίσιο (Άρθρο 30) Οι συμφωνίες-πλαίσιο χρησιμοποιούνται ευρέως και θεωρούνται αποτελεσματική τεχνική σύναψης συμβάσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Δεν υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις από το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς. 19

20 Ηλεκτρονικές Διαδικασίες Κανόνες που εφαρμόζονται στις επικοινωνίες (Άρθρο 55, Παράρτημα ΙV) Υποχρεωτική υποβολή προσφορών με ηλεκτρονικά μέσα για συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία πάνω από τα κατώτατα όρια της ΕΕ Εφαρμόζεται ήδη με την Εγκύκλιο ΓΛ/ΑΑΔΣ 71 ημερ. 21/8/2015. Υπάρχουν εξαιρέσεις. Ηλεκτρονική διάθεση των εγγράφων διαγωνισμού (Άρθρο 52) Υποχρεωτική 16/12/ Εφαρμόζεται ήδη με την Εγκύκλιο ΓΛ/ΑΑΔΣ 64 ημερ. Υπάρχουν εξαιρέσεις αλλά η προθεσμία υποβολής προσφορών παρατείνεται κατά 5 ημέρες. Ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί (Άρθρο 32) Ηλεκτρονικοί κατάλογοι (Άρθρο 33) 20

21 Ευελιξία στις Διαδικασίες Επιλογή των διαδικασιών (Άρθρα 23-29) Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να εφαρμόζουν όλες τις διαδικασίες που προβλέπονται στη νέα νομοθεσία: 1. ανοικτή ή κλειστή διαδικασία, 2. συμπράξεις καινοτομίας, 3. ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση ή ανταγωνιστικό διάλογο (υπό προϋποθέσεις), 4. διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (υπό προϋποθέσεις) 3 άρθρα. 21

22 Ευελιξία στις Διαδικασίες H χρήση της ανταγωνιστικής διαδικασίας με διαπραγμάτευση και του ανταγωνιστικού διαλόγου επιτρέπεται στις ακόλουθες περιπτώσεις: Σε περίπτωση που οι ανάγκες της αναθέτουσας αρχής δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν χωρίς προσαρμογή των άμεσα διαθέσιμων λύσεων. Η σύμβαση περιλαμβάνει σχεδιασμό ή καινοτόμες λύσεις Η σύμβαση δεν είναι δυνατόν να ανατεθεί χωρίς προηγούμενες διαπραγματεύσεις λόγω ειδικών περιστάσεων που σχετίζονται με τη φύση, την πολυπλοκότητα ή τη νομική ή χρηματοοικονομική οργάνωση ή λόγω των κινδύνων που συνδέονται με αυτά. Οι τεχνικές προδιαγραφές δεν είναι δυνατόν να καθοριστούν με επαρκή ακρίβεια. 22

23 Ευελιξία στις Διαδικασίες Έπειτα από ανοικτή ή κλειστή διαδικασία, υποβάλλονται μόνο μη κανονικές ή απαράδεκτες προσφορές. Δύναται να μην δημοσιεύεται προκήρυξη σύμβασης εφόσον στη διαδικασία περιλαμβάνονται αποκλειστικά όλοι οι προσφέροντες που πληρούν τα ποιοτικά κριτήρια επιλογής και υπέβαλαν προσφορές σύμφωνες προς τις τυπικές απαιτήσεις του προηγούμενου διαγωνισμού. Μη κανονικές προσφορές δεν πληρούν τις προϋποθέσεις των εγγράφων της διαδικασίας σύναψης σύμβασης ή παρελήφθησαν καθυστερημένα ή κρίνονται ασυνήθιστα χαμηλές ή υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία συμπαιγνίας ή διαφθοράς. Απαράδεκτες προσφορές υποβάλλονται από προσφέροντες που δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα ή προσφέροντες των οποίων η τιμή υπερβαίνει τον προϋπολογισμό της αναθέτουσας αρχής, όπως αυτός καθορίστηκε και τεκμηριώθηκε πριν την έναρξη της διαδικασίας σύναψης σύμβασης. 23

24 Προθεσμίες για συμβάσεις πέραν των κατωτάτων ορίων της ΕΕ Προθεσμίες Ανοικτή διαδικασία Κανονική Προκαταρκτική προκήρυξη Επείγουσα κατάσταση που αιτιολογείται Μη Κεντρικές 35* Κλειστή διαδικασία Ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση Ανταγωνιστικός διάλογος Σύμπραξη καινοτομίας 30+30* * με κοινή συμφωνία, με ελάχιστη με κοινή συμφωνία, με ελάχιστη * -5 με ηλεκτρονική υποβολή προσφορών º προκαταρκτική προκήρυξη που δεν χρησιμοποιείται η ίδια ως μέσο προκήρυξης του διαγωνισμού 24

25 Λόγοι αποκλεισμού (Άρθρο 57) ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Οικονομικοί φορείς εναντίον των οποίων υπάρχει τελεσίδικη καταδικαστική απόφαση, ή παραδοχή τους ή καταγγελία εναντίον τους η οποία εξετάστηκε κατά συνοπτικό τρόπο μετά την υποβολή στοιχείων αποκλείονται υποχρεωτικά από διαδικασίες σύναψης συμβάσεων λόγω συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση, διαφθορά, απάτη, τρομοκρατικά εγκλήματα, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, παιδική εργασία και άλλες μορφές εμπορίας ανθρώπων. Υποχρέωση αποκλεισμού οικονομικών φορέων για τους πιο πάνω λόγους όταν αυτοί ισχύουν για μέλος του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του οικονομικού φορέα, ή έχει εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχου σε αυτό. Υποχρέωση αποκλεισμού οικονομικών φορέων όταν έχει διαπιστωθεί από δικαστική ή διοικητική απόφαση με τελεσίδικη και δεσμευτική ισχύ ότι οικονομικός φορέας έχει αθετήσει τις υποχρεώσεις του για την καταβολή φόρων ή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης. Δυνητικός αποκλεισμός οικονομικών φορέων όταν μπορεί να αποδειχθεί με τα κατάλληλα μέσα ότι οικονομικός φορέας έχει αθετήσει τις πιο πάνω υποχρεώσεις 25 καταβολής φόρων ή εισφορών.

26 ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Λόγοι αποκλεισμού (Άρθρο 57)(συνέχεια) Εάν ο οικονομικός φορέας έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, είτε καταβάλλοντας τους φόρους ή τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης που οφείλει, είτε υπαγόμενος σε δεσμευτικό διακανονισμό για την καταβολή τους τα πιο πάνω παύουν να ισχύουν. Οι αναθέτουσες αρχές δύνανται, κατ εξαίρεση, να παρεκκλίνουν από τον υποχρεωτικό αποκλεισμό για τους λόγους που αναφέρονται πιο πάνω για επιτακτικούς λόγους δημόσιου συμφέροντος, όπως δημόσιας υγείας ή προστασίας του περιβάλλοντος. Το ίδιο ισχύει, όταν ο υποχρεωτικός αποκλεισμός λόγω ύπαρξης δικαστικής ή διοικητικής απόφασης με τελεσίδικη και δεσμευτική ισχύ για την αθέτηση των υποχρεώσεων για καταβολή φόρων ή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης θα ήταν δυσανάλογος, ιδίως όταν μόνο μικρά ποσά των φόρων ή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης δεν έχουν καταβληθεί ή όταν ο οικονομικός φορέας ενημερώθηκε σχετικά με το ακριβές ποσό που οφείλεται σε χρόνο κατά τον οποίο δεν είχε τη δυνατότητα να λάβει μέτρα πριν από την εκπνοή της προθεσμίας αίτησης συμμετοχής ή υποβολής προσφοράς. 26

27 ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Λόγοι αποκλεισμού (Άρθρο 57)(συνέχεια) Έξι νέοι λόγοι αποκλεισμού. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης σύμβασης οποιονδήποτε οικονομικό φορέα : 1. Ο οποίος δεν τηρεί τις ισχύουσες υποχρεώσεις του στους τομείς του περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, που έχουν θεσπισθεί με το ενωσιακό δίκαιο, το εθνικό δίκαιο, συλλογικές συμβάσεις ή διεθνείς διατάξεις περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, οι οποίες απαριθμούνται στο Παράρτημα Χ. 2. Ο οποίος συνήψε συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. 3. Για σύγκρουση συμφερόντων που δεν μπορεί να θεραπευθεί με άλλα, λιγότερο παρεμβατικά, μέσα. 4. Για στρέβλωση του ανταγωνισμού από την πρότερη συμμετοχή του στην προετοιμασία της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, που δεν μπορεί να θεραπευθεί με άλλα, λιγότερο παρεμβατικά, μέσα. 27

28 ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Λόγοι αποκλεισμού (Άρθρο 57)(συνέχεια) 5. Εάν ο οικονομικός φορέας έχει επιδείξει σοβαρή ή επαναλαμβανόμενη πλημμέλεια κατά την εκτέλεση ουσιώδους απαίτησης προηγούμενης δημόσιας σύμβασης της ίδιας ή άλλης αναθέτουσας αρχής που είχε ως αποτέλεσμα την πρόωρη καταγγελία της προηγούμενης σύμβασης, αποζημιώσεις ή άλλες παρόμοιες κυρώσεις. 6. εάν ο οικονομικός φορέας επιχειρεί να επηρεάσει με αθέμιτο τρόπο τη διαδικασία λήψης αποφάσεων ή να αποκτήσει εμπιστευτικές πληροφορίες που ενδέχεται να του αποφέρουν αθέμιτο πλεονέκτημα ή να παράσχει παραπλανητικές πληροφορίες που μπορεί να επηρεάσουν ουσιωδώς τις αποφάσεις για τον αποκλεισμό, την επιλογή ή την ανάθεση. 28

29 ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Λόγοι αποκλεισμού (Άρθρο 57)(συνέχεια) Ο αποκλεισμός μπορεί να γίνεται ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας όταν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού οικονομικού φορέα λόγω πράξεών του είτε πριν είτε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Ο οικονομικός φορέας που αντιμετωπίζει κάποιο λόγο αποκλεισμού μπορεί να προσκομίζει στοιχεία στην αναθέτουσα αρχή προκειμένου να αποδείξει ότι τα διορθωτικά μέτρα που έλαβε επαρκούν για να αποδείξουν την αξιοπιστία του. Εάν τα στοιχεία κριθούν επαρκή, ο εν λόγω οικονομικός φορέας δεν αποκλείεται από τη διαδικασία σύναψης σύμβασης. Οικονομικός φορέας που έχει αποκλειστεί από την Επιτροπή Αποκλεισμού (ΚΔΠ 138/2016), δεν μπορεί να κάνει χρήση του πιο πάνω κατά την περίοδο του αποκλεισμού του. Η Επιτροπή Αποκλεισμού δύναται να επιβάλλει μέγιστη ποινή αποκλεισμού για 5 χρόνια από την ημερομηνία καταδίκης ή της παραδοχής ή της καταγγελίας για τους υποχρεωτικούς λόγους αποκλεισμού, και 3 χρόνια από την ημερομηνία που έλαβε γνώση για το σχετικό γεγονός για τους δυνητικούς λόγους αποκλεισμού. Αποκλείονται και οι ενώσεις οικονομικών φορέων στις οποίες συμμετέχει οικονομικός φορέας στον οποίο έχει επιβληθεί ποινή αποκλεισμού. 29

30 Γενικές αρχές (Άρθρο 56) Διαδικαστικές απαιτήσεις Η σύμβαση ανατίθεται βάσει των κριτηρίων ανάθεσης, εφόσον η αναθέτουσα αρχή επαληθεύσει ότι τηρούνται όλα τα ακόλουθα: i. η προσφορά συνάδει με τις απαιτήσεις, τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που προβλέπονται στα έγγραφα της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, και ii. δεν συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού του προσφέροντα και πληρούνται τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. Στις ανοικτές διαδικασίες, μπορεί να αποφασίζεται να εξεταστούν οι προσφορές πριν από την επαλήθευση της μη ύπαρξης λόγων αποκλεισμού και της πλήρωσης των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής. Τηρουμένων των αρχών της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας, όταν οι πληροφορίες ή τα δικαιολογητικά που πρέπει να υποβληθούν από τους οικονομικούς φορείς στην προσφορά τους είναι ελλιπείς ή λανθασμένες ή όταν λείπουν συγκεκριμένα έγγραφα, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να ζητούν από τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς να υποβάλλουν, να συμπληρώνουν, να αποσαφηνίζουν ή να ολοκληρώνουν τις σχετικές πληροφορίες ή τα δικαιολογητικά εντός εύλογης προθεσμίας. 30

31 Διαδικαστικές απαιτήσεις Καθορισμός προθεσμιών (Άρθρο 44) Για τον καθορισμό των προθεσμιών παραλαβής των προσφορών και των αιτήσεων συμμετοχής, οι αναθέτουσες αρχές λαμβάνουν υπόψη την πολυπλοκότητα της σύμβασης και τον χρόνο που απαιτείται για την προετοιμασία των προσφορών. Οι αναθέτουσες αρχές παρατείνουν την προθεσμία παραλαβής των προσφορών: 1. όταν, για οποιοδήποτε λόγο, οι πρόσθετες πληροφορίες, αν και ζητήθηκαν από τον οικονομικό φορέα σε εύθετο χρόνο, δεν παρέχονται το αργότερο έξι ημέρες πριν από την προθεσμία που ορίζεται για την παραλαβή των προσφορών ή 4 μέρες σε επισπευσμένη διαδικασία. 2. όταν τα έγγραφα υφίστανται σημαντικές αλλαγές. Η διάρκεια της παράτασης είναι ανάλογη με τη σπουδαιότητα των πληροφοριών ή των αλλαγών. Όταν οι πρόσθετες πληροφορίες δεν έχουν ζητηθεί σε εύθετο χρόνο ή δεν έχουν σημασία για την προετοιμασία κατάλληλων προσφορών, οι αναθέτουσες αρχές δεν οφείλουν να παρατείνουν τις προθεσμίες. 31

32 Διαδικαστικές απαιτήσεις Κριτήρια επιλογής (Άρθρο 58, Παράρτημα ΧΙΙ) Τα κριτήρια επιλογής μπορεί να αφορούν μόνο : α) την καταλληλότητα για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας β) την οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια, γ) την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα. Τα κριτήρια πρέπει να σχετίζονται και είναι ανάλογα με το αντικείμενο της σύμβασης. Ο ελάχιστος ετήσιος κύκλος εργασιών που απαιτείται να έχουν οι οικονομικοί φορείς δεν υπερβαίνει το διπλάσιο της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης, εκτός από δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις. Η πείρα μπορεί να επεκταθεί πέραν των 5 χρόνων για έργα και των 3 χρονών για προμήθειες και υπηρεσίες εφόσον αιτιολογηθεί και είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση ικανοποιητικού επιπέδου ανταγωνισμού. 32

33 Διαδικαστικές απαιτήσεις Στήριξη στις ικανότητες άλλων φορέων (Άρθρο 63) Όσον αφορά τα κριτήρια που σχετίζονται με τους τίτλους σπουδών και τα επαγγελματικά προσόντα ή με τη σχετική επαγγελματική πείρα, οι οικονομικοί φορείς μπορούν να βασίζονται στις ικανότητες άλλων φορέων μόνο εάν αυτοί θα εκτελέσουν τις εργασίες ή τις υπηρεσίες για τις οποίες απαιτούνται οι συγκεκριμένες ικανότητες. Πρέπει να υπάρχει σχετική δέσμευση των φορέων αυτών. Στην περίπτωση συμβάσεων έργων, συμβάσεων υπηρεσιών και εργασιών τοποθέτησης και εγκατάστασης στο πλαίσιο σύμβασης προμηθειών, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να απαιτούν την εκτέλεση ορισμένων κρίσιμων καθηκόντων απευθείας από τον ίδιο τον προσφέροντα. Όταν υπάρχει στήριξη για οικονομικούς λόγους, μπορεί να απαιτείται η από κοινού ευθύνη για την εκτέλεση της σύμβασης. Η αναθέτουσα αρχή απαιτεί από τον οικονομικό φορέα να αντικαταστήσει ένα φορέα που δεν πληροί σχετικό κριτήριο επιλογής ή για τον οποίο συντρέχουν υποχρεωτικοί λόγοι αποκλεισμού. Δύναται να απαιτήσει την αντικατάσταση οικονομικού φορέα για τον οποίο συντρέχουν δυνητικοί λόγοι αποκλεισμού. 33

34 Διαδικαστικές απαιτήσεις Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές (Άρθρο 69) Οι προσφορές που φαίνονται ασυνήθιστα χαμηλές ενδέχεται να βασίζονται σε τεχνικά, οικονομικά ή νομικά προβληματικές πρακτικές. Οι αναθέτουσες αρχές απαιτούν από τους οικονομικούς φορείς συγκεκριμένες εξηγήσεις για την τιμή ή το κόστος που προτείνουν στην προσφορά τους. Η αναθέτουσα αρχή δύναται να απορρίψει μια ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά μόνο εάν τα παρεχόμενα στοιχεία δεν εξηγούν κατά τρόπο ικανοποιητικό το χαμηλό επίπεδο της τιμής ή του κόστους. Η απόρριψη είναι υποχρεωτική στις περιπτώσεις όπου η αναθέτουσα αρχή έχει διαπιστώσει ότι η ασυνήθιστα χαμηλή τιμή ή κόστος είναι αποτέλεσμα της μη συμμόρφωσης με την ενωσιακή ή εθνική νομοθεσία στους τομείς του περιβαλλοντικού, κοινωνικού ή εργατικού δικαίου. Εάν διαπιστωθεί ότι μια προσφορά είναι ασυνήθιστα χαμηλή λόγω κρατικής ενίσχυσης, η προσφορά μπορεί να απορρίπτεται αποκλειστικά για αυτό το λόγο μόνο μετά από διαβούλευση με τον προσφέροντα, και εφόσον αυτός δεν μπορεί να αποδείξει ότι η εν λόγω ενίσχυση χορηγήθηκε νόμιμα. 34

35 Διαδικαστικές απαιτήσεις Κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων (Άρθρο 67) Το κριτήριο ανάθεσης είναι μόνο η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά η οποία μπορεί να καθοριστεί βάσει: 1. Της τιμής 2. Του κόστους, όπως η κοστολόγηση του κύκλου ζωής 3. Της βέλτιστης σχέσης τιμής-ποιότητας H βέλτιστη σχέση τιμής-ποιότητας, εκτιμάται βάσει κριτηρίων όπως ποιοτικών, περιβαλλοντικών και/ή κοινωνικών πτυχών, η οργάνωση, τα προσόντα και η πείρα του προσωπικού, οι όροι παράδοσης και εξυπηρέτηση μετά την πώληση. Να συνδέονται με το αντικείμενο της συγκεκριμένης δημόσιας σύμβασης. Επιτρέπεται ο ανταγωνισμός μόνο βάσει ποιοτικών κριτηρίων όπου το στοιχείο του κόστους λαμβάνει τη μορφή σταθερής τιμής ή κόστους. 35

36 Διαδικαστικές απαιτήσεις Κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων (Άρθρο 67) Στην περίπτωση των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών η ανάθεση θα γίνεται μόνο βάσει της βέλτιστης σχέσης τιμής ποιότητας, εκτός εάν συντρέχουν αιτιολογημένοι λόγοι. Τα κριτήρια ανάθεσης θεωρούνται ότι συνδέονται με το αντικείμενο της σύμβασης εφόσον συνδέονται με τα έργα, τις προμήθειες ή τις υπηρεσίες που θα παρασχεθούν στο πλαίσιο της σύμβασης σε σχέση με οποιαδήποτε πτυχή της και σε οποιαδήποτε από τα στάδια του κύκλου ζωής της. Τα κριτήρια ανάθεσης διασφαλίζουν τη δυνατότητα αποτελεσματικού ανταγωνισμού και συνοδεύονται από προδιαγραφές που επιτρέπουν την αποτελεσματική επαλήθευση των πληροφοριών που παρέχονται από τους προσφέροντες. Εάν υπάρχουν αμφιβολίες, οι αναθέτουσες αρχές επαληθεύουν αποτελεσματικά την ακρίβεια των πληροφοριών και αποδείξεων τις οποίες παρέχουν οι προσφέροντες. Στα έγγραφα διευκρινίζεται η σχετική στάθμιση των κριτηρίων και εάν δεν είναι δυνατή η στάθμιση, τα κριτήρια επισημαίνονται με φθίνουσα σειρά σπουδαιότητας. 36

37 Διαδικαστικές απαιτήσεις Κοστολόγηση του κύκλου ζωής (Άρθρο 68). Περιλαμβάνει: 1. Κόστος που βαρύνει την αναθέτουσα αρχή ή άλλους χρήστες, όπως το κόστος απόκτησης, χρήσης, συντήρησης, και διάθεσης κατά το τέλος του κύκλου ζωής. 2. Το κόστος που οφείλεται σε περιβαλλοντικές εξωτερικές παρενέργειες που συνδέονται με το προϊόν, την υπηρεσία ή τα έργα στη διάρκεια του κύκλου ζωής, εφόσον η χρηματική αξία του μπορεί να προσδιοριστεί και να επαληθευτεί, όπως το κόστος των εκπομπών ρύπων. Στα έγγραφα καθορίζονται τα δεδομένα που πρέπει να υποβάλουν οι προσφέροντες και η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί για την κοστολόγηση του κύκλου ζωής. 37

38 Διαδικαστικές απαιτήσεις Κοστολόγηση του κύκλου ζωής (Άρθρο 68) (συνέχεια) Η μέθοδος για την αξιολόγηση του κόστους που οφείλεται σε περιβαλλοντικές εξωτερικές παρενέργειες πρέπει: 1. να βασίζεται σε κριτήρια που μπορούν να επαληθευτούν με αντικειμενικό τρόπο και δεν εισάγουν διακρίσεις, και 2. να είναι προσιτή σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, και 3. τα απαιτούμενα δεδομένα να μπορούν να παρασχεθούν με εύλογες προσπάθειες από τους οικονομικούς φορείς. Στις περιπτώσεις όπου η μέθοδος υπολογισμού του κόστους του κύκλου ζωής έχει καταστεί υποχρεωτική με νομοθεσία θα πρέπει να χρησιμοποιείται η συγκεκριμένη μέθοδος. (Οδηγία σχετικά με την προώθηση καθαρών και ενεργειακώς αποδοτικών οχημάτων οδικών μεταφορών 2009/33/ΕΚ). 38

39 Διαδικαστικές απαιτήσεις Τεχνικές προδιαγραφές (Άρθρο 39, Παράρτημα VII) Οι τεχνικές προδιαγραφές μπορούν να αναφέρονται στην ειδική διαδικασία ή μέθοδο παραγωγής ή παροχής των ζητούμενων έργων, προμηθειών ή υπηρεσιών ή σε ειδική διαδικασία άλλου σταδίου του κύκλου ζωής τους εφόσον συνδέονται με το αντικείμενο της σύμβασης και βρίσκονται σε αναλογία με την αξία και τους στόχους της. Για συμβάσεις που προορίζονται για χρήση από φυσικά πρόσωπα, οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με τρόπο ώστε να λαμβάνουν υπόψη τα κριτήρια προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρίες ή τον σχεδιασμό για όλους τους χρήστες. Εφόσον υπάρχουν πρότυπα προσβασιμότητας θα πρέπει να γίνεται παραπομπή σε αυτά. Οι τεχνικές προδιαγραφές διατυπώνονται ως επιδόσεις ή λειτουργικές απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών ή με παραπομπή σε τεχνικές προδιαγραφές βάσει προτύπων, ή συνδυασμό αυτών. 39

40 Διαδικαστικές απαιτήσεις Σήματα (Labels), εκθέσεις δοκιμών, πιστοποίηση (Άρθρα 40, 41) Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να απαιτούν συγκεκριμένο σήμα (π.χ. ECOLABELS) ως αποδεικτικό της συμμόρφωσης προς τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά, εφόσον πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που καθορίζονται στο νόμο. Η αναθέτουσα αρχή αποδέχεται παρόμοια σήματα (π.χ. Nordic swan vs Blue angel) ή άλλα αποδεικτικά μέσα που πληρούν τις απαιτήσεις του σήματος. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να απαιτούν από τους οικονομικούς φορείς να προσκομίζουν έκθεση δοκιμών ή πιστοποιητικό που έχει εκδοθεί από οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης ως αποδεικτικό μέσο συμμόρφωσης με απαιτήσεις ή κριτήρια που αναφέρονται στις τεχνικές προδιαγραφές, τα κριτήρια ανάθεσης ή τις προϋποθέσεις εκτέλεσης της σύμβασης. Γίνονται δεκτά και άλλα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα, π.χ. τεχνικός φάκελος κατασκευαστή. 40

41 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΕ Προθεσμίες Κανονική Επείγουσα κατάσταση που αιτιολογείται Ανοικτή διαδικασία Κλειστή διαδικασία Ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση Ανταγωνιστικός διάλογος 14 - Σύμπραξη καινοτομίας 14 - Συνοπτική διαδικασία [Άρθρο 90(1)(γ)] 7-41

42 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΕ Προθεσμίες ως ο πίνακας. Καθορίζεται προθεσμία για παροχή πρόσθετων πληροφοριών από τις αναθέτουσες αρχές: 4 μέρες πριν την προθεσμία υποβολής προσφορών. Για επείγουσες διαδικασίες, 3 μέρες πριν την προθεσμία υποβολής προσφορών. Συνοπτικές διαδικασίες (Άρθρο 90, Εγκύκλιος ΓΛ/ΑΑΔΣ 75Ε) 1. Για συμβάσεις εκτιμώμενης αξίας μέχρι ευρώ για προμήθειες και έργα και μέχρι ευρώ για υπηρεσίες, η αναθέτουσα αρχή δύναται να αναθέτει απευθείας τη σύμβαση. 2. Για συμβάσεις εκτιμώμενης αξίας μέχρι ευρώ για προμήθειες και έργα και μέχρι ευρώ για υπηρεσίες, η αναθέτουσα αρχή δύναται να ζητά την υποβολή γραπτών ή προφορικών προσφορών από περιορισμένο αριθμό οικονομικών φορέων. 42

43 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΕ Συνοπτικές διαδικασίες (Άρθρο 90, Εγκύκλιος ΓΛ/ΑΑΔΣ 75Ε) (συνέχεια) 3. Για συμβάσεις εκτιμώμενης αξίας μέχρι ευρώ για προμήθειες και έργα και μέχρι ευρώ για υπηρεσίες, η αναθέτουσα αρχή δύναται να αναθέτει σύμβαση ως ακολούθως: i. Η αναθέτουσα αρχή καταρτίζει έγγραφα διαγωνισμού, τα οποία αποστέλλει σε τουλάχιστον 4 οικονομικούς φορείς της αιτιολογημένης επιλογής της, όταν από τις προκαταρτικές διαβουλεύσεις της αγοράς προκύπτει εύλογα ότι ενδιαφέρονται να υποβάλουν προσφορά. Η αποστολή των εγγράφων διαγωνισμού σε λιγότερους από 4 οικονομικούς φορείς πρέπει να δικαιολογείται επαρκώς. ii. iii. Η προθεσμία για την υποβολή των προσφορών δεν δύναται να είναι μικρότερη των 7 ημερών από την ημερομηνία αποστολής της σχετικής πρόσκλησης. Οι προσφορές υποβάλλονται μέχρι την καθορισμένη ημερομηνία και ώρα που αναφέρεται στην πρόσκληση για υποβολή προσφορών. Καμία σύμβαση δεν δύναται να κατατμηθεί με σκοπό την ευνοϊκή εφαρμογή των διατάξεων του εν λόγω άρθρου. 43

44 Τροποποίηση συμβάσεων Τροποποίηση συμβάσεων κατά τη διάρκειά τους (Άρθρο 72) Αποσαφηνίζονται οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες συμβάσεις ή συμφωνίες πλαίσιο μπορούν να τροποποιούνται χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης: 1. Όταν οι τροποποιήσεις, ανεξαρτήτως της χρηματικής αξίας τους, προβλέπονται στα έγγραφα της αρχικής σύμβασης με τη μορφή σαφών, ακριβών και ρητών ρητρών αναθεώρησης, συμπεριλαμβανομένων ρητρών αναθεώρησης τιμών ή προαιρέσεων. Οι εν λόγω ρήτρες ορίζουν το πεδίο και τη φύση των ενδεχόμενων τροποποιήσεων ή προαιρέσεων, και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Οι προβλεπόμενες ρήτρες δεν μπορούν να μεταβάλουν τη συνολική φύση της σύμβασης ή της συμφωνίας πλαισίου. 44

45 Τροποποίηση συμβάσεων Τροποποίηση συμβάσεων κατά τη διάρκειά τους (Άρθρο 72)(συνέχεια) 2. Για συμπληρωματικά έργα, υπηρεσίες ή προμήθειες από τον αρχικό ανάδοχο τα οποία έχουν καταστεί απαραίτητα και δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, όταν η αλλαγή εργολάβου: i. δεν μπορεί να γίνει για οικονομικούς ή τεχνικούς λόγους, π.χ. απαιτήσεις εναλλαξιμότητας ή διαλειτουργικότητας με τον εξοπλισμό, τις υπηρεσίες ή τις εγκαταστάσεις που αποκτήθηκαν με την αρχική σύμβαση, και ii. θα συνεπαγόταν σημαντική αναστάτωση ή ουσιαστική επικάλυψη δαπανών για την αναθέτουσα αρχή. Στην περίπτωση αυτή η όποια αύξηση της τιμής δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης. Σε περίπτωση διαδοχικών τροποποιήσεων, ο εν λόγω περιορισμός ισχύει για την αξία κάθε τροποποίησης. 45

46 Τροποποίηση συμβάσεων Τροποποίηση συμβάσεων κατά τη διάρκειά τους (Άρθρο 72)(συνέχεια) 3. Όταν πληρούνται οι ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις: i. η ανάγκη τροποποίησης προέκυψε λόγω περιστάσεων που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν από μια επιμελή αναθέτουσα αρχή, ii. iii. η τροποποίηση δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της σύμβασης, η όποια αύξηση της τιμής δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαισίου. Σε περίπτωση διαδοχικών τροποποιήσεων, ο εν λόγω περιορισμός ισχύει για την αξία κάθε τροποποίησης. 46

47 Τροποποίηση συμβάσεων Τροποποίηση συμβάσεων κατά τη διάρκειά τους (Άρθρο 72)(συνέχεια) 4. όταν νέος ανάδοχος αντικαθιστά εκείνον στον οποίο είχε ανατεθεί αρχικώς η σύμβαση λόγω: i. ρητής ρήτρας αναθεώρησης ή προαίρεσης στα έγγραφα της αρχικής σύμβασης, ή ii. iii. μερικής ή ολικής διαδοχής του αρχικού αναδόχου, κατόπιν εταιρικής αναδιάρθρωσης, περιλαμβανομένων της εξαγοράς, της συγχώνευσης και της αφερεγγυότητας, από άλλο οικονομικό φορέα ο οποίος πληροί τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής που καθορίστηκαν αρχικά, εφόσον η διαδοχή δεν συνεπάγεται άλλες ουσιώδεις τροποποιήσεις της σύμβασης και δεν έχει στόχο την αποφυγή της εφαρμογής του Νόμου, ή όταν η ίδια η αναθέτουσα αρχή αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις του αναδόχου έναντι των υπεργολάβων του. 47

48 Τροποποίηση συμβάσεων Τροποποίηση συμβάσεων κατά τη διάρκειά τους (Άρθρο 72)(συνέχεια) 5. όταν οι τροποποιήσεις, ανεξαρτήτως της χρηματικής αξίας τους, δεν είναι ουσιώδεις. Οι αναθέτουσες αρχές που τροποποιούν σύμβαση στις περιπτώσεις 2 και 3 πιο πάνω δημοσιεύουν σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 6. οι συμβάσεις μπορούν να τροποποιούνται επίσης χωρίς νέα διαδικασία, όταν η αξία της τροποποίησης είναι κατώτερη και των δύο ακόλουθων τιμών: i. των κατώτατων ορίων της ΕΕ ii. του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης για συμβάσεις υπηρεσιών και προμηθειών και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης για συμβάσεις έργων. Ωστόσο, η τροποποίηση δεν μπορεί να μεταβάλλει τη συνολική φύση της σύμβασης ή της συμφωνίας πλαισίου και όταν επέρχονται διαδοχικές τροποποιήσεις, η αξία τους εκτιμάται βάσει της καθαρής σωρευτικής αξίας των διαδοχικών τροποποιήσεων. 48

49 Τροποποίηση συμβάσεων Τροποποίηση συμβάσεων κατά τη διάρκειά τους (Άρθρο 72)(συνέχεια) Νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης απαιτείται σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις. Ουσιώδεις τροποποιήσεις είναι οι αλλαγές που καθιστούν τη σύμβαση ουσιωδώς διαφορετική, από εκείνη η οποία έχει συναφθεί αρχικώς, δηλαδή : 1. η τροποποίηση εισάγει όρους οι οποίοι, εάν αποτελούσαν μέρος της αρχικής διαδικασίας, θα είχαν οδηγήσει στη συμμετοχή διαφορετικών υποψηφίων από αυτούς που επιλέχθηκαν αρχικώς ή στην αποδοχή άλλης προσφοράς από εκείνη που επελέγη αρχικώς ή θα προσέλκυαν και άλλους συμμετέχοντες στη διαδικασία, ή 2. η τροποποίηση αλλάζει την οικονομική ισορροπία της σύμβασης υπέρ του αναδόχου κατά τρόπο που δεν προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση, ή 3. η τροποποίηση επεκτείνει σημαντικά το αντικείμενο της σύμβασης, ή 4. όταν νέος ανάδοχος αντικαθιστά τον αρχικό ανάδοχο σε περιπτώσεις διαφορετικές από αυτές που αναφέρθηκαν στο σημείο 4 πιο πάνω. 49

50 Τερματισμός συμβάσεων Τερματισμός Συμβάσεων (Άρθρο 73) Οι αναθέτουσες αρχές έχουν τη δυνατότητα, τουλάχιστον στις ακόλουθες περιστάσεις και υπό τις προϋποθέσεις που ορίζει ο περί Συμβάσεων Νόμος, να προβλέπουν στα έγγραφα της σύμβασης τη δυνατότητα τερματισμού μιας δημόσιας σύμβασης κατά τη διάρκεια της εκτέλεσής της, εφόσον: 1. η σύμβαση έχει υποστεί ουσιώδη τροποποίηση, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. 2. ο ανάδοχος, τη στιγμή της ανάθεσης της σύμβασης, τελούσε σε μια από τις καταστάσεις υποχρεωτικού αποκλεισμού (άρθρο 57(1)). 3. η σύμβαση δεν έπρεπε να ανατεθεί στον ανάδοχο λόγω σοβαρής παραβίασης των υποχρεώσεων από τις Συνθήκες και το Νόμο, σύμφωνα με απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 50

51 ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Διαδικασίες σύναψης συμβάσεων οι οποίες άρχισαν, αλλά δεν ολοκληρώθηκαν κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του νέου Νόμου, θα διεκπεραιωθούν κατά το δυνατό σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου Νόμου. Νοείται ότι η εφαρμογή του νέου Νόμου σε εκκρεμείς διαδικασίες δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό οποιουδήποτε οικονομικού φορέα ή την αφαίρεση οποιουδήποτε δικαιώματος απέκτησε ή θα αποκτούσε με το προηγούμενο νομικό καθεστώς. 51

52 Κ.Δ.Π. 138/2016 Οι περί της Διαχείρισης της Εκτέλεσης Δημοσίων Συμβάσεων και των Διαδικασιών Αποκλεισμού των Οικονομικών Φορέων από τις Διαδικασίες Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Κανονισμοί του

53 Κ.Δ.Π. 138/2016 Καταργούν την εφαρμογή των Κανονισμών 115 του 2004 Οι Κανονισμοί εφαρμόζονται, όχι μόνο από όλες τις κεντρικές κυβερνητικές αρχές (Υπουργεία, Ανεξάρτητα Γραφεία και Υπηρεσίες) αλλά και από όλες τις αναθέτουσες αρχές του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα (Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Οργανισμούς Δημοσίου Δικαίου). Θέματα για τα οποία σύμφωνα με την προηγούμενη νομοθεσία εφαρμόζετο η διαδικασία νέου διαγωνισμού (διαδικασία διαπραγμάτευσης) με υφιστάμενο ανάδοχο (όπως συμπληρωματικά έργα, υπηρεσίες, προμήθειες κλπ.) τώρα σύμφωνα με το άρθρο 72(ι)(β) και (γ) του Νόμου 73(Ι)/2016 εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Κεντρικής Επιτροπής Αλλαγών και Απαιτήσεων (Κ.Ε.Α.Α) [Κανονισμός 4 (5)] και τυγχάνουν εξέτασης ως τροποποίηση της υφιστάμενης σύμβασης. Τηρουμένων των προνοιών του Κανονισμού 41, οι νέοι Κανονισμοί εφαρμόζονται όχι μόνο σε συμβάσεις που συνάπτονται μετά την ημέρα δημοσίευσης τους, αλλά και στις ισχύουσες συμβάσεις που συνήφθησαν προηγουμένως. Προς τούτο εφιστάται η προσοχή, ιδίως στις μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές, ως προς την υποχρέωση τους εφαρμογής των Κανονισμών για αλλαγές και απαιτήσεις που προκύπτουν σε υφιστάμενες συμβάσεις ή έχουν ήδη προκύψει αλλά των οποίων η εξέταση δεν έχει ολοκληρωθεί. 53

54 Κ.Δ.Π. 138/2016 Κυριότερες καινοτομίες όσον αφορά τους νέους Κανονισμούς ΚΔΠ 138/ συνέχεια Περιλαμβάνονται Κανονισμοί που αφορούν τη στέρηση του δικαιώματος συμμετοχής οικονομικών φορέων από τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων και τη σύσταση και λειτουργία της Επιτροπής Αποκλεισμού. Κανονισμός 37. Περιλαμβάνονται Κανονισμοί που αφορούν τις Διαχειριστικές Επιτροπές και τα όρια της εξουσίας τους για θέματα αλλαγών και απαιτήσεων, ανάλογα με αυτά των Τμηματικών Επιτροπών Αλλαγών και Απαιτήσεων (Τ.Ε.Α.Α.). Κανονισμός 24. Παρέχεται η δυνατότητα στην Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων, υπό κάποιες προϋποθέσεις, να εγκρίνει εκ των υστέρων αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν χωρίς την τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται στους Κανονισμούς. Κανονισμός 19(3). Για δημόσιες συμβάσεις έργων με αξία σύμβασης μέχρι , δεν εφαρμόζονται τα ανώτατα όρια που αφορούν τον Προϊστάμενο της αναθέτουσας αρχής, ο οποίος έχει εξουσία χειρισμού όλων των αλλαγών ανεξαρτήτως της αξίας αυτών. (Πίνακας Ι) 54

55 Κ.Δ.Π. 138/2016 Υπεύθυνος Συντονιστής ΑΡΜΟΔΙΑ ΟΡΓΑΝΑ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ Αλλαγών και Απαιτήσεων 55

56 Τι είναι; Κ.Δ.Π. 138/2016 (α) Συντονιστής της Σύμβασης: Για συμβάσεις πέραν των 2000,00 (μη περιλαμβανομένου του ΦΠΑ) υποχρεωτικά ορίζεται Συντονιστής από τον Προϊστάμενο της Αναθέτουσας Αρχής (Α/Α) (Κανονισμός 6). Ο Συντονιστής μιας σύμβασης μεριμνά για την εύρυθμη και αποτελεσματική διαχείριση κάθε σύμβασης και για την διασφάλιση των συμφερόντων της Α/Α (Κανονισμός 3). (β) Τμηματική Επιτροπή: Εκτός των περιπτώσεων όπου έχει συσταθεί Διαχειριστική Επιτροπή συστήνονται από τον Προϊστάμενο της Α/Α μόνιμες ή προσωρινές για συγκεκριμένες συμβάσεις Τμηματικές Επιτροπές Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΤΕΑΑ) (Κανονισμός 7) Για μή Κεντρική Αναθέτουσα Αρχή ο Κανονισμός 7(4) παρέχει το δικαίωμα όπως ο Συντονιστής της σύμβασης να εκτελεί τα καθήκοντα της ΤΕΑΑ. Τα μέλη της ΤΕΑΑ είναι δημόσιοι λειτουργοί που κατέχουν τεχνική ή/και επαγγελματική κατάρτιση επί των θεμάτων που καλούνται να επιληφθούν. 56

57 Κ.Δ.Π 138/2016 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΛΛΑΓΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ Η Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων συστήνεται με βάση τους παρόντες Κανονισμούς. Κανονισμός 10 (1) και αποτελείται από: Το Γενικό Λογιστή της Δημοκρατίας ή το Βοηθό του ή τον εκπρόσωπό του, ως Πρόεδρο Το Γενικό Διευθυντή Γενικής Διεύθυνσης ΕΠΣΑ ή τον εκπρόσωπό του Το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Μεταφορών Επικοινωνιών και Εργων ή τον εκπρόσωπό του Το Διευθυντή του Τμ. Δημοσίων Έργων ή τον εκπρόσωπό του Το Διευθυντή του Τμ. Αναπτύξεως Υδάτων ή τον εκπρόσωπό του Το Διευθυντή του Τμ. Πολεοδομίας & Οικήσεως ή τον εκπρόσωπό του 57

58 Κ.Δ.Π. 138/2016 Σε υφιστάμενες συμβάσεις για συμπληρωματικά έργα, υπηρεσίες ή προμήθειες από τον ανάδοχο στον οποίο ανατέθηκε η σύμβαση τα οποία έχουν καταστεί απαραίτητα ή όταν η ανάγκη τροποποίησης προέκυψε λόγω περιστάσεων που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν (διαδικασία διαπραγμάτευσης με προηγούμενη νομοθεσία) Για προτεινόμενες αλλαγές ή τροποποιήσεις στη σύμβαση που υπερβαίνουν τα όρια της Τ.Ε.A,A, Για χρονικές και οικονομικές απαιτήσεις που υπερβαίνουν τα όρια της ΤΕΑΑ ή εάν εμπίπτουν στα όρια της ΤΕΑΑ και υπάρχει διαφωνία μεταξύ της ΤΕΑΑ και των προϊσταμένων των Αναθετουσών Αρχών Μεταβίβαση Σύμβασης ή αλλαγή αναδόχου ή ανάληψη εκτέλεσης της σύμβασης από την ίδια την αναθέτουσα αρχή Προσοχή: 1.Οι τροποποιήσεις ή προαιρέσεις απαγορεύεται να μεταβάλουν τη συνολική φύση της σύμβασης ή της συμφωνίας πλαίσιο 2.Οι αναθέτουσες αρχές που τροποποιούν σύμβαση στις περιπτώσεις συμπληρωματικών έργων, υπηρεσιών ή προμηθειών ή τροποποιήσεων που προέκυψαν λόγω περιστάσεων που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν, δημοσιεύουν τη σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. Αλλαγές εκ των υστέρων κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις 58

59 Κ.Δ.Π. 138/2016 Ποιοι έχουν ευθύνη να αποφασίζουν για τροποποιήσεις (μη ουσιώδεις αλλαγές) Κανονισμός Συντονιστής της σύμβασης Αποφασίζει σύμφωνα με τα όρια του που καθορίζονται στον Πίνακα Ι [Κανονισμός 19(1)(γ)(i)]. Ο Προϊστάμενος της Α/Α μπορεί κατά το διορισμό του Συντονιστή να ζητήσει όπως οι αποφάσεις του να υποβάλλονται κοντά του για έγκριση. [Κανονισμός 4(α)] Ο Συντονιστής μιας σύμβασης μπορεί να μετέχει στην Επιτροπή Αξιολόγησης, στην Επιτροπή Παραλαβής, δεν μπορεί να συμμετέχει σε ΤΕΑΑ, ΚΕΑΑ. Ο Συντονιστής μιας σύμβασης σε όλες τις περιπτώσεις όταν τίθενται θέματα που θα εξεταστούν από άλλα όργανα (όπως τροποποιήσεις που υπερβαίνουν τα όρια του, χρονικές ή/και οικονομικές απαιτήσεις, αλλαγές εκ των υστέρων, αλλαγή συμβασιούχου κλπ) ετοιμάζει εμπεριστατωμένες εισηγητικές εκθέσεις προς την ΤΕΑΑ, τις διαβιβάζει προς τον Προϊστάμενο της αναθέτουσας αρχή ο οποίος διατηρεί το δικαίωμα της διαφωνίας. 2. ΤΕΑΑ Αποφασίζει για τροποποιήσεις που υπερβαίνουν τα όρια του Συντονιστή και εμπίπτουν στα όρια της ΤΕΑΑ όπως καθορίζεται στον Πίνακα Ι. [Κανονισμός 19(1)(γ)(ii)] 59

60 ΚΕΑΑ [Κανονισμός 19(1)(γ)(iii)] Κ.Δ.Π. 138/2016 Όταν η αξία της προτεινόμενης αλλαγής υπερβαίνει τα όρια που καταγράφονται στον Πίνακα Ι για την άσκηση εξουσίας από τον Προϊστάμενο της αναθέτουσας αρχής, αυτός μεριμνά ώστε να διαβιβαστούν στην ΚΕΑΑ η έκθεση του Συντονιστή της σύμβασης, η εισήγηση της ΤΕΑΑ και η δική του τεκμηρίωση, σε περίπτωση διαφωνίας. Σε τέτοια περίπτωση, η ΚΕΑΑ έχει εξουσία: (iiiα) είτε να εγκρίνει την αλλαγή και να επικυρώσει, εν όλω ή εν μέρει, την απόφαση του Προϊσταμένου της αναθέτουσας αρχής ή του εξουσιοδοτημένου αντιπροσώπου του για πραγματοποίηση τροποποίησης, ή (iiiβ) να δώσει συγκεκριμένες οδηγίες στην αναθέτουσα αρχή για επανεξέταση του θέματος από την ΤΕΑΑ, τον Προϊστάμενο της αναθέτουσας αρχής ή τον εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπό του και επαναφορά του εν νέου στην ΚΕΑΑ, με βάση την ίδια διαδικασία, ή 60

61 ΚΕΑΑ [Κανονισμός 19(1)(γ)(iii)] - συνέχεια Κ.Δ.Π. 138/2016 (iiiγ) να απορρίψει την τροποποίηση και να ακυρώσει, εν όλω ή εν μέρει, την απόφαση του Προϊστάμενου της αναθέτουσας αρχής ή του εξουσιοδοτημένου αντιπροσώπου του. (iiiδ) σε κάθε περίπτωση, στην έκθεση του Συντονιστή της σύμβασης, του Προϊστάμενου της αναθέτουσας αρχής ή του εξουσιοδοτημένου αντιπροσώπου του και στην εισήγηση της ΤΕΑΑ, αναφέρονται και τεκμηριώνονται οι λόγοι για τους οποίους προέκυψε η ανάγκη τροποποίησης. 61

62 Κ.Δ.Π. 138/2016 Νοείται ότι, σε περίπτωση που η ανάγκη τροποποίησης προέκυψε από ατέλειες ή και ελλείψεις της μελέτης ή άλλης προπαρασκευαστικής υπηρεσίας, επί της οποίες είχε βασισθεί η σύμβαση, θα πρέπει να παρατίθενται οι απόψεις του Συμβούλου/Μελετητή επί της αναγκαιότητας της προτεινόμενης αλλαγής, εκτός εάν αυτό είναι πρακτικά αδύνατο, οπόταν σε τέτοια περίπτωση καταγράφεται το γεγονός που καθιστά πρακτικά αδύνατη αυτή την παράθεση. 62

63 Κ.Δ.Π. 138/2016 Πότε μια αλλαγή θεωρείται ουσιώδης [Νόμος 73(Ι)2016, άρθρο 72(4)] Η τροποποίηση σύμβασης ή συμφωνίας-πλαίσιο κατά τη διάρκειά της θεωρείται ουσιώδης κατά την έννοια της παραγράφου (ε) του εδαφίου (1), όταν καθιστά τη σύμβαση ή την συμφωνία-πλαίσιο ουσιωδώς διαφορετική, ως προς το χαρακτήρα, από εκείνη η οποία συνήφθη αρχικώς. Εν πάση περιπτώσει, με την επιφύλαξη των εδαφίων (1) και (2), η τροποποίηση θεωρείται ουσιώδης όταν πληρούται μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: (α) Η τροποποίηση εισάγει όρους οι οποίοι, εάν αποτελούσαν μέρος της αρχικής διαδικασίας σύναψης σύμβασης, θα είχαν οδηγήσει στη συμμετοχή διαφορετικών υποψηφίων από αυτούς που επιλέχθηκαν αρχικώς ή στην αποδοχή άλλης προσφοράς από εκείνη που επελέγη αρχικώς ή θα προσέλκυαν επιπλέον συμμετέχοντες στη διαδικασία σύναψης σύμβασης. 63

64 Κ.Δ.Π. 138/2016 Πότε μια αλλαγή θεωρείται ουσιώδης [Νόμος 73(Ι)2016, άρθρο 72(4)] συνέχεια (β) η τροποποίηση αλλάζει την οικονομική ισορροπία της σύμβασης ή της συμφωνίαςπλαίσιο υπέρ του αναδόχου, κατά τρόπο που δεν προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση ή συμφωνία-πλαίσιο (γ) η τροποποίηση επεκτείνει σημαντικά το αντικείμενο της σύμβασης ή της συμφωνίαςπλαίσιο (δ) όταν νέος ανάδοχος αντικαθιστά τον ανάδοχο στον οποίο είχε ανατεθεί αρχικώς η σύμβαση σε περιπτώσεις διαφορετικές από τις προβλεπόμενες στην παράγραφο (δ) του εδαφίου (1). 64

65 Κ.Δ.Π. 138/2016 Ποιοι έχουν ευθύνη να αποφασίζουν για χρονικές και οικονομικές απαιτήσεις [Κανονισμοί 21&22] Ο Συντονιστής δεν έχει δικαίωμα να αποφασίζει γι αυτές. Ετοιμάζει εμπεριστατωμένη έκθεση και την αποστέλλει στην ΤΕΑΑ όπου καταγράφονται λεπτομερώς οι αιτίες που σχετίζονται με την αιτούμενη παράταση και οι εκτιμώμενες οικονομικές ή άλλες επιπτώσεις. Η ΤΕΑΑ για την περίπτωση των χρονικών απαιτήσεων αφού τις υπολογίσει με την αξία των προβλεπόμενων ποινικών ρήτρων, ανεξάρτητα εάν η χρονική παράταση είναι με ή χωρίς αποζημίωση, εάν εμπίπτει στα όρια της σύμφωνα με τον Πίνακα ΙΙ, αποφασίζει επί του θέματος και διαβιβάζει την τεκμηριωμένη απόφαση της στον Προϊστάμενο της Α/Α για επικύρωση ή απόρριψη. 65

66 Κ.Δ.Π. 138/2016 Χρονικές και οικονομικές απαιτήσεις [Κανονισμοί 21&22] Σε περίπτωση απόρριψης το θέμα παραπέμπεται από τον Προϊστάμενο της Α/Α ή τον εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο του μαζί με τις δικές του τεκμηριωμένες θέσεις και εισηγήσεις στην ΚΕΑΑ για λήψη οριστικής απόφασης. Τα ίδια πιο πάνω ισχύουν και για τις οικονομικές απαιτήσεις. Εφίσταται η προσοχή ότι για σκοπούς υπολογισμού των ορίων των ΤΕΑΑ πρέπει να λαμβάνονται υπόψη αθροιστικά οι προηγούμενες εγκρίσεις. Τα ίδια ισχύουν αναλογικά και για τις Διαχειριστικές Επιτροπές. 66