Χορευτικά σώµατα και ιστορία: αναλύοντας τρεις στιγµές από την ιστορία του χορού στην Ελλάδα. Στεριανή Τσιντζιλώνη

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Χορευτικά σώµατα και ιστορία: αναλύοντας τρεις στιγµές από την ιστορία του χορού στην Ελλάδα. Στεριανή Τσιντζιλώνη"

Transcript

1 Χορευτικά σώµατα και ιστορία: αναλύοντας τρεις στιγµές από την ιστορία του χορού στην Ελλάδα Στεριανή Τσιντζιλώνη Ο χορός, κατά την ιστορική του πορεία, έχει επιδείξει διαφορετικές σωµατικές τεχνικές που χαρακτηρίζονται από γεωγραφική διασπορά, αποτελούν πεδία ενσώµατης πράξης και γνώσης και έχουν σε κάθε χορογραφικό έργο ένα πεπερασµένο ορίζοντα ερµηνειών ανάλογα µε τις ιστορικές, κοινωνικές, ιδεολογικές και πολιτισµικές συνδηλώσεις του. Δηλαδή, τόσο οι ίδιες οι τεχνικές αποτελούν µια κοινωνικο-ιστορική κατασκευή όσο και η διασπορά, ενσωµάτωση, χρήση και ερµηνεία τους ορίζεται από τα κοινωνικά, ιστορικά ιδεολογικά και πολιτισµικά συµφραζόµενα. Σύµφωνα µε τη θεωρητικό του χορού Susan Leigh Foster η χορογραφία µπορεί να εκληφθεί ως µια «θεωρικοποίηση των σχέσεων ανάµεσα στο σώµα και τον εαυτό, το φύλο, την επιθυµία, την ατοµικότητα, τη συλλογικότητα και την εθνικότητα». 1 Εποµένως, ο χορός αποκτά νόηµα σε σχέση µε δύο κώδικες, τη συντακτική και δοµική σχέση της κίνησης µε τις κινητικές γλώσσες, φόρµες, τεχνικές (δηλαδή τον κόσµο του χορού και την ιστορία του) και τη σχέση του µε τον κόσµο (δηλαδή µε κώδικες εξωχορευτικούς). Η παρουσίαση αυτή έχει ως στόχο να αναδείξει εντάσεις και ζητήµατα που εγείρει µια ενσώµατη µελέτη της ελληνικής ιστορίας µέσα από το πρίσµα ενός διαπολιτισµικού εργαλείου όπως οι χορευτικές τεχνικές, εκκινώντας από το κεντρικό ερώτηµα αυτού του συνεδρίουˑ δηλαδή πώς µπορούµε να µελετήσουµε την ιστορία του έντεχνου χορού στην Ελλάδα µέσα από το πρίσµα της συνέχειας, της ασυνέχειας ή της ρήξης. Εστιάζοντας σε έναν κοινό άξονα, αυτόν της χορογραφικής διαπραγµάτευσης ιδεών και όψεων σχετικών µε την Ελληνική αρχαιότητα, η παρουσίαση αποσκοπεί να φωτίσει τις µετατοπίσεις και αλλαγές που παρουσιάστηκαν εντάσσοντας έτσι το χορευτικό σώµα σε µια ιστορική και πολιτισµική συζήτηση. Η έννοια του αρχαίου χορευτή είναι ένα ιδεολόγηµα µε διαφορετικά περιεχόµενα και φόρµες που χρησιµοποιήθηκε διεθνώς κατά κόρον στην ιστορία του χορού γιατί «το αρχαίο παράδειγµα µπορούσε να επιλύσει διάφορα ζητήµατα-πρόβληµα του χορού αλλά κυρίως γιατί λειτούργησε Στεριανή Τσιντζιλώνη (PhD, MA) tsintziloni.steriani@gmail.com Panagiotara, B. & Tsintziloni, S. «A shifting landscape: Contemporary Greek dance and conditions of crisis», Journal of Greek Media & Culture, Volume 1, Number 1, Intellect, (2015): 29-45, διαθέσιµο στο 1 Foster. 1996: xiii. 1

2 ως νοµιµοποιητική αυθεντία». 2 Στην ελληνική περίπτωση επιπλέον, η σχέση του χορού µε την ελληνική αρχαιότητα αποτέλεσε στοιχείο των γενικότερων διαχρονικών εκφάσεων και ζηµώσεων για θέµατα ταυτότητας όπως εκφράστηκαν στην ελληνική ιστορία µε τις πολιτικές, ιδεολογικές και αισθητικές συνδηλώσεις τους. Η συγκεκριµένη παρουσίαση εστιάζει σε τρία έργα του λεγόµενου σύγχρονου χορού, όπως αυτός διαµορφώθηκε στην Ελλάδα και πιο συγκεκριµένα τα έργα: Ορχηστική Επίδειξη της Σχολής Πράτσικα (Ωδείο Ηρώδου Αττικού, 18 & 23 Ιουνίου 1938, χορογραφία: Κούλα Πράτσικα), Αρχαϊκά (Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Ιούνιος 1949, Χορογραφία: Κούλα Πράτσικα & Αγάπη Ευαγγελίδη) και Δάφνις και Χλόη (Θέατρο Αποθήκη, Φεβρουάριος 1995, χορογραφία: Κωνσταντίνος Ρήγος) µε στόχο να αναδείξει µετατοπίσεις και αλλαγές στη διαχείριση της χορευτικής/σωµατικής τεχνικής ως φορέα και ένδειξη γενικότερων ιδεολογικών και ιστορικών αλλαγών. Η µελέτη του έντεχνου χορού στην Ελλάδα κινείται αναδεικνύοντας είτε τη θετική δυναµική του χορού διαχρονικά, είτε ξαναγράφοντας την ιστορία και ασκώντας κριτική σε πρόσωπα και γεγονότα. Στην ουσία όµως και οι δύο προσεγγίσεις ανατροφοδοτούν µια µελέτη του χορού ως φαινοµένου που αναπτύσσεται µε µια τάση προς τον πλουραλισµό, και τη χειραφέτηση του χορευτικού σώµατος. Αυτό που αντιπροτείνεται εδώ βασίζεται εφ ενός στην άποψη του Walter Benjamin 3 ότι το παρελθόν κάνει την εµφάνισή του σε στιγµές κινδύνου, και στη θέση του Michael Foucault 4 ότι δυνάµεις που δεν κυριαρχούν αλλά υπολείπονται σε κάποια ιστορική στιγµή δεν εξαφανίζονται, αλλά αναδύονται σε κάποια άλλη ιστορική συγκυρία. Προτείνεται λοιπόν ότι η παραγωγή και πρόσληψη κάθε έργου είναι συνυφασµένες µε ένα πλέγµα ισορροπιών δυνάµεων όπου τέµνονται καλλιτεχνικά, ιστορικά, πολιτισµικά και πολιτικά ζητήµατα αναδεικνύοντας έτσι τα «ιδεολογικά συµφραζόµενα των αισθητικών πρακτικών» 5 τα οποία µετατοπίζονται όχι πάντα µε ορατούς τρόπους. Κατά συνέπεια, οι όποιες αλλαγές στο χρόνο συµβαίνουν νοούνται µέσα από δυναµικές υπολοιπόµενων, υπόγειων δυνάµεων που έµειναν ανεκλπήρωτες και αναδείονται στην επιφάνεια σε µεταγενέστερο χρόνο. Οι αλλαγές της χρήσης του σώµατος αναδεικνύουν ότι η χορευτική προσέγγιση της αρχαιότητας όχι µόνο υπέστη αλλαγές και µετατοπίσεις αλλά ότι αυτές ακριβώς οι αλλαγές αποτελούν τα σηµεία 2 Macintosh, 2010: 2. 3 Benjamin, [online]. 4 Foucault, 2001: Desmond, 1997: 1. 2

3 τοµής ιδεών και εννοιών που ο χορός µοιράζεται και διαπραγµατεύεται µε το κοινωνικόιστορικό του πλαίσιο. Η δεκαετία του 1930 είναι κοµβικό σηµείο για το χορό στην Ελλάδα, µε ηγετική µορφή αυτή της Κούλας Πράτσικα ( ). Η γενναιολογία του µοντέρνου χορού ως διακριτού πολιτισµικού πεδίου διαµορφώνεται τη δεκαετία αυτή αλλά οι διεργασίες, προϋποθέσεις και συντεταγµένες έχουν προηγηθεί. Η χώρα είχε γνωρίσει ήδη από τις αρχές του αιώνα το µοντέρνο χορό µέσα από τις επισκέψεις διεθνούς φήµης καλλιτεχνών όπως η Ισιδώρα Ντάνκαν, η Λόι Φούλερ ή η Ρούµπυ Τζίνερ. Κινούµενη στους ανώτερους κοινωνικούς κύκλους των Αθηνών, η Κούλα Πράστικα και οι πρακτικές της εγκολπώθηκαν και αξιοποίησαν προϋπάρχουσες διεργασίες που εφάπτονταν του κοινωνικού και του σωµατικού. Πιο συγκεκριµένα, τις πρακτικές του Λυκείου των Ελληνίδων όσον αφορά στη δηµιουργία ενός ιδεώδους «γυναίκειας άσκησης, µετριοπαθούς, αρµονικής και καλαίσθητης, συµβατής µε την αντίληψη της θηλυκότητας και µε τις αξίες και τα πρότυπα συµπεριφοράς των γυναικών των µεσαίων και ανώτερων στρωµάτων». 6 Και δεύτερον, µε τους πειραµατισµούς της Εύας Πάλµερ-Σικελιανού ( ) για το χορό της αρχαίας τραγωδίας µέσω των οποίων συντελέστηκε η µετάβαση από το κείµενο στο χορεύον σώµα µετεγγράφοντας σε αυτό το αφήγηµα της συνέχειας του ελληνισµού. 7 Κατά την άποψη της κριτικού του χορού Νατάσα Χασιώτη ο µοντέρνος χορός στην Ελλάδα φαίνεται να είναι το αποτέλεσµα των δύο βασικών χορευτικών κέντρων των αρχών του 20 ου αιώνα, της Γερµανίας και των ΗΠΑ. Συνεχίζοντας διευκρινίζει ότι η επιρροή της Γερµανίας διαφαίνεται κυρίως στις εκπαιδευτικές µεθόδους της κίνησης και στην επιρροή του συστήµατος του Emile-Jacques Dalcroze, ενώ από την Αµερική ήρθε η επιροή µιας αρχαιοπρεπούς Ελληνικότητας του χορού της Ισιδώρας Ντάνκαν. Τέλος, υποστηρίζει η Χασιώτη ότι η πρώτη επιρροή λειτούργησε ως µέθοδος ενώ η δεύτερη ως σκοπός και µαζί διαµόρφωσαν την χορογραφική παραγωγή στην Ελλάδα για πολλές δεκαετίες 8. Η Κούλα Πράτσικα σπούδασε το σύστηµα ρυθµικής του Ελβετού παιδαγωγού Emile-Jacque Dalcroze ( ) 9 και θεώρησε ότι βρήκε σε αυτό την πεµπτουσία της Ελληνικής 6 Φουρναράκη, 2010: Glytzouris, 2010: Hassiotis, 2001a [on line]. 9 Ο Emile-Jacques Dalcroze είναι ο δηµιουργός ενός συστήµατος µουσικοκινητικής αγωγής γνωστό µε το όνοµα ρυθµική (eurhythmics),που αποσκοπούσε στη βιωµατική εµπειρία του ρυθµού και της µουσικής µέσα από ασκήσεις βασισµένες στον αυτοσχεδιασµό του µαθητή. Το 1910 µαζί µε τον Adolf Appia ίδρυσαν το σχολείο του Hellerau 3

4 εκπαίδευσης και της Ελληνικής αρχαιότητας συνολικά, που πίστευε πως είναι ο ρυθµός, ο χορός και η µουσική. 10 Κατά την Πράτσικα ο χορός είναι µια τέχνη που πηγάζει από το θρησκευτικό αίσθηµα και µεταχειρίζεται το σώµα ως όργανό του για να εκφράσει όλα τα πάθη και τις αλήθειες. Έτσι προσέγγισε την αρχαιότητα µέσα από το ρυθµό ως µια φαινοµενολογική µελέτη ενός υπερβατικού Ελληνικού πνεύµατος που θα µπορούσε να αποτελέσει το πλαίσιο µιας ολιστικής (σώµα-νους) διαπαιδαγώγησης και αυτή η ολότητα αποτέλεσε γι αυτήν το ιδανικό της Αρχαιότητας που επιδίωκε. Η παιδαγωγική αυτή προσέγγιση είχε εξαιρετική σηµασία για το άτοµο καθώς µέσω του ρυθµού µπορούσε να ενώσει σώµα και πνεύµα, ένα ιδανικό που, σύµφωνα µε την Πράτσικα, φιλοσοφικά και αισθητικά βασιζόταν στις Ελληνικές αρχές της οµορφιάς και του ουµανισµού. 11 Μετά την ίδρυση της σχολής της στην Αθήνα το 1930 η Πράτσικα παρουσιάζει συστηµατικά το έργο της σε δηµόσιες επιδείξεις που περιλαµβάνουν «επιδείξεις βαδίσµατος, δρόµου, πηδήµατος, γυµνασµάτων κορµού και σπονδυλικής στήλης, εντάσεως, χαλαρώσεως, παλών, σύνθετων κινήσεων» 12. Επίσης, οι περιγραφές στο τύπο της εποχής επεσήµαιναν ότι «τα 15 εκείνα κορίτσι απελευθέρωσαν το κορµί των από κάθε ψεύτικη, µηχανική κίνηση ή στάσι» και ότι «απέκτησαν ελαφρότητα, χαρά που πηγάζει από την ισορροπία εσωτερικού και εξωτερικού κόσµου». 13 Άλλοι έβλεπαν στο έργο της Πράτσικα µια καθαρά ελληνική εργασία και «ένα κορµί-οργανο δια του οποίου εκφράζουν την ψυχή τους. Ένα σώµα όχι φυλακή του πνεύµατος ή της ψυχής αλλά µια κατοικία µέσα στην οποία αυτή αναπνέει, κινείται, εκδηλώνεται ελεύθερα. Σας δίνουν την εντύπωση τα κορίτσια εκείνα πουλιών, τα οποία µόλις απηλέγγησαν από δεσµα που τους είχαν δεµένα τα µέλη και τα φτερά τους». 14. Παρατηρώντας τις φωτογραφίες που συνοδεύουν τα άρθρα των εφηµερίδων της εποχής διαπιστώνει κανείς µια ποικιλία κινήσεων και µια σχεδόν άναρχη και µη-οµοµοιόµορφη κίνηση των σωµάτων που αναδίδει αυθορµητισµό και έντασηˑ µια πρωτόλεια ενέργεια και δυναµική των σωµάτων. έξω από τη Δρέσδη (Γερµανία), το οποίο µεταφέρθηκε έξω από τη Βιέννη µετά τον Πρώτο Παγκόσµιο Πόλεµο και µετονοµάστηκε σε Hellerau-Laxenburg. Εκεί φοίτησε η Πράτσικα από το 1927 µέχρι το Το σύστηµα του Dalcroze, παρότι βασικά ήταν ένα µουσικό σύστηµα, είχε εξαιρετική επίδραση στις εξελίξεις του χορού τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ. 10 Πράτσικα, 1991: Πράτσικα, 1991: Δ.Σ.Δ. 1932: Δ.Σ.Δ. 1932: Δ.Σ.Δ. 1934: 2. 4

5 Οι πρακτικές αυτές και οι ιδέες της Πράτσικα εντάσσονται σε ένα γενικότερο κλίµα συζητήσεων των αρχών του αιώνα για ένα υγιές σώµα ως αντίβαρο στις αρνητικές επιπτώσεις του πολιτισµού, για τον κοινωνικό ρόλο των γυναικών ως µητέρες του έθνους, αλλά και µε προτάγµατα απελευθέρωσης και χειραφέτησης, φαινόµενα που ήταν διάχυτα σε Ευρώπη και Αµερική την ίδια περίοδο. Πρόκειται για ένα ανοµοιογενές και ετερόκλητο σύνολο ιδεών και κινηµάτων που καλύπτουν ένα ευρύ φάσµα ιδεολογιών από κοινωνικές ουτοπίες και αναρχοαυτόνοµες κοινότητες, µέχρι µεταφυσικές ενοράσεις και φασίζουσες ιδέες πέρι φυλής και έθνους. Θα µπορούσαµε λοιπόν να συνοψίσουµε τις δυναµικές στο χορό της δεκαετίας του 1930 ως σχετικών µε µια κληρονοµιά από την κλασική αρχαιότητα, σε συνάρτηση µε συστήµατα όπως η ρυθµική του Νταλκρόζ και σε µια ενσώµατη διαµόρφωση της συνέχειας του ελληνισµού µε το συγκερασµό στοιχείων από τη λαϊκή, τη βυζαντινή και την αρχαία παράδοση, ακολουθώντας το πρότυπο της Εύα Πάλµερ Σικελιανού και του Λυκείου Ελληνίδων. Όλα αυτά διαµορφώνουν ένα µοντέλο χορευτή, άρα καλλιτεχνικής αισθητικής και σωµατικής κουλτούρας που οριοθετείται και αντιπαραβάλλεται µε άλλα µοντέλα της εποχής, όπως το µπαλέτο, διεκδικόντας την κοινωνική διάκριση και κατά συνέπεια την καθιέρωση ή ακόµα την κυριαρχία. Όπως διαπιστώνει και ο Δηµήτρης Τζιόβας: «Η ελληνικότητα αναδεικνύεται ως το αριστοκρατικό ιδεολόγηµα των νέων φιλελεύθερων διανοούµενων και συγγραφέων αντιπροσωπεύοντας τον ιδεαλιστικό τους ελιγµό ανάµεσα στις συµπληγάδες του χοντροκοµµένου λαϊκισµού του παρελθόντος και του απειλητικού κοινωνισµού του παρόντος». 15 Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το χορευτικό σώµα µε την πραγµατική και συµβολική διάσταση της χειραφέτησης και της αυτο-κυριαρχίας αποτελεί ένα σχετικά άµορφο ακόµα, αλλά δυναµικό, όχηµα διαχείρησης κοινωνικών (µεσαία και ανώτερη τάξη), έµφυλων (γυναικείο) και εθνικών ζυµώσεων. Η πρώτη ορατή αλλαγή στη σωµατική τεχνική της Πράτσικα, διαφαίνεται το 1938, όταν ιδρύει το επαγγελµατικό τµήµα της σχολής της και αρχίζει έτσι η επίσηµη περίοδος θεσµοθέτησης της επαγγελµατικής χορευτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Αν και η ίδια δεν χορεύει (γεγονός εξαιρετικά σπάνιο για χορογράφους του µοντέρνου χορού) και σύµφωνα µε κείµενα των µαθητριών της, σχεδόν πάντα χορογραφεί µε τη βοήθεια µαθητριών της, εντούτοις αποφασίζει να µπει στο χώρο της παράστασης, δηλαδή της χορογραφίας ως αυτόνοµο θεατρικό είδος που 15 Τζιόβας, 1989: 39. 5

6 υπερβαίνει την απλή σχολική επίδειξη, γεγονός που καταδείχνει την ανάγκη για θεσµοθέτηση του χορού ως καλλιτεχνικού έργου τέχνης. Στην παράσταση Ορχηστική Επίδειξη της Σχολής Πράτσικα (Ωδείο Ηρώδου Αττικού, 18 & 23 Ιουνίου 1938, χορογραφία: Κούλα Πράτσικα & Ραλλού Μάνου) συµπλέκονται ετερογενή στοιχεία (αρχαιοελληνικά θέµατα, δηµοτικοί χοροί, ρυθµικές ασκήσεις, κλασσική Δυτική µουσική) δίχνοντας τα πρώτα βήµατα προς µια µετάλλαξη. Το χορευτικό σώµα, σώµα επαγγελµατιών πια, αποκτά εκλέπτυνση και αρµονία. Από µέσο έκφρασης και εξωτερίκευσης γίνεται ένα όργανο εγγραφής της ιδεολογικής συζήτησης για την αδιάσπαστη συνέχεια του ελληνισµού και ενός αισθητικού ιδανικού που ακροβατεί ανάµεσα στην αρχαιοπρέπεια και στην ακαδηµαϊκή αυστηρότητα. Σε αυτή τη µετάβαση το τι κάνει το χορευτικό σώµα µοιάζει να περνάει σε δεύτερη µοίρα, όπως φαίνεται από τις λιγοστές περιγραφές της κίνησης που υπάρχουν στα δηµοσιεύµατα της εποχής. Αυτό που µοιάζει να έχει σηµασία είναι το τί αναπαριστά ή συµβολίζει (θεµατολογία) αλλά κυρίως το πώς, δηλαδή µε ποιόν τρόπο: «...ζωντανεµένη κατά τον αρµονικότερον τρόπον από τα κορίτσια εκείνα, τα οποία πειθαρχηµένα, εµψυχωµένα από το υγιές πνεύµα του χορού, απατέλουν ένα αδιάσπαστο σύνολον». 16 Τα χαρακτηριστικά αυτά επανέρχονται τροποποιηµένα προς µια πιο αυστηρή κατεύθυνση στο έργο Αρχαϊκά (Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Ιούνιος 1949, Χορογραφία: Κούλα Πράτσικα & Αγάπη Ευαγγελίδη), το οποίο σύµφωνα µε την Πράτσικα ήταν η καλύτερη δουλειά της. 17 Γράφει µάλιστα η ίδια: «Ο καλλιτεχνικός σκοπός είναι «το πλησίασµα της ορχηστικής των αρχαίων Ελλήνων και η αναβίωσις της µέσα στα πλαίσια της συγχρόνου ζωής µας». Επισηµαίνει επίσης ότι η παράσταση έχει ως επαγγελµατικό στόχο: «Το ανέβασµα της ορχηστικής τέχνης εις το πνευµατικόν επίπεδο (όπως της ταιριάζει) και η απόµακρυνση της από την αισθησιακή βαθµίδα που την έχει κατεβάσει η εποχή µας». Τέλος, η παράσταση επιτελεί και κοινωνικό σκοπό: «Να τονιστεί µε έναν τρόπον χειροπιαστόν πόσο ζωντανά υπάρχει η παλαιά παράδοσις και η συνέχειά της σήµερα. Επιπλέον ο µόνος τρόπος δια να αποφύγοµεν την πνευµατικήν αναρχιαν και να βοηθήσωµεν όλοι δια την ανασυγκρότηση της πατρίδας µας και δια την κάθαρσιν της 16 Δ.Σ.Δ. 1938: Παλαιολόγου, 2000: 37. 6

7 ψυχής µας είναι να σκύψουµε µε σεβασµό πάνω στις πανάρχαιες ρίζες µας να τις πιστέψουµε εµείς οι ίδιοι ότι υπήρχαν πάντοτε και να αντλήσουµε από αυτές δυνάµεις για το µέλλον». 18 Η χορογραφία δεν ήταν αναβίωση του αρχαίου χορού αλλά µια εργασία που σύµφωνα µε τον Μίνω Δούνια: «σκοπός της ήταν να πλησιάσει την ουσία του αρχαίου πνεύµατος, να δώσει σάρκα και οστά στις θείες σκιές και να τις κινήσει σύµφωνα µε τον παλµό των αρχαίων ρυθµών». 19 Η διαφορά όµως µε τις µέχρι τότε παρουσιάσεις της Σχολής κα τη φιλοσοφία της ρυθµικής ως εκπαιδευτικό µέσο είναο ότι: «Οι χορεύτριες (σολίστ και σύνολα) ερµήνεψαν και χόρεψαν µε λαµπρή οµοιογένεια και άρτια τεχνική τους διάφορους χορούς. Υπήρχε µια αρχιτεκτονική και στο µέρος και στο όλο. Αρχιτεκτονική σύνθεσης και χώρου». Η σύνθεση θα µπορούσε να µουσικούς όρους να χαρακτηριστεί ως πολυφωνική» 20 Αυτό δηλαδή που τόσο οι κριτικές, όσο και το οπτικό υλικό αποκαλύπτουν είναι πως το συγκεκριµένο έργο έχει µια απόλυτα οργανωµένη, δοµηµένη και εγκεφαλική σύνθεση η οποία υπάγεται σε ένα ελληνικό και για την ακρίβεια, αρχαιοελληνικό πρόταγµα, το οποίο φυσικά δεν είναι καινούριο, αλλά για πρώτη φορά η Πράτσικα προτάσσει και γραπτά το όραµά της ως αντίβαρο της κοινωνικής αναρχίας µέσα από ένα χορευτικό σώµα απόλυτα ευθυτενές, οµοιόµορφο και συντεταγµένο στο συλλογικό σώµα. Είναι εξαιρετικά αντιφατικό το γεγονός ότι αυτά τα εκλεπτυσµένα, αρµονικά και απόλυτα πειθαρχηµένα σώµατα των χορευτικών παραστάσεων είναι σε πλήρη αντίθεση µε την παιδαγωγική φιλοσοφία και πρακτική της Πράτσικα που βασιζόταν στον αυτοσχεδιασµό και τη δηµιουργικότητα των µαθητών. Τοποθετώντας το έργο στο χρονικό του πλαίσιο, τον Ιούλιο του 1949 δηλαδή λίγο πριν το τέλος του εµφυλίου πολέµου, τι περιεχόµενο µπορούµε άραγε να δώσουµε στην αναρχία που αναφέρεται στις σηµειώσεις της χορογράφου; Η χορευτική τεχνική, η χρήση του σώµατος, διϋλίστηκε και αποστειρώθηκε από την Ελληνοκεντρική ιδεολογία της εποχής µε τις εξής συνέπειες: 1. Ενώ αρχικά οι ξένες επιρροές ή τα αντιδάνεια εξελληνίζονται ώστε να µπορούν να αποτέλουν µέρος της εργασίας των ελλήνων χορογράφων, στη συνέχεια, οι σχέσεις αυτές σχεδόν αποκρίπτονται και ανάγονται κατ ευθείαν σε ένα αρχαιοελληνικό παρελθόν αποκόβοντας τις εδώ χορογραφικές δηµιουργίες από το διεθνές γίγνεσθαι. Στο µεσοπόλεµο δηλαδή οι πρακτικές της Πράτσικα ήταν πλήρως συγχρονισµένες τόσο µε τη 18 Παλαιολόγου, 2000: Δούνιας στην Πράτσικα (1991): Χαµουδόπουλος στην Πράτσικα (1991):

8 γηγενή κατάσταση όσο και µε τις διεθνείς αναζητήσεις, ενώ µετά το 2 ο Παγκόσµιο Πόλεµο η αρχαιοελληνικής πρόταση έµοιαζε εντελώς εκτός εποχής ενταγµένη στο διεθνές πλαίσιο. 2. Υπήρξε µια µετατόπιση στην κινητική φόρµα και τη χρήση του σώµατος από ένα παιχνίδι δυναµικών, ποιοτήτων και αισθήσεων έγινε σταδιακά µια γραµµική, στοιβαρή, απόλυτα αρµονική, σχεδόν στατική χρήση του σώµατος. Η ποιοτική αυτή διαφορά της κίνησης αφέθηκε ανεξερεύνητη µέχρι τώρα και η υπόθεση εργασίας που τίθεται εδώ είναι πως αυτή η µεταστροφή δεν ήταν άσχετη µε την πολιτικές και ιδεολογικές διεργασίες της Μεταξικής, και της εµφυλιακής περιόδου. Τα πειθαρχηµένα δηλαδή σώµατα των αρχαιοελληνικών παραστάσεων αποτελούν το πρόπλασµα και το προσχέδιο ενός ολόκληρου έθνους που έπρεπε να ελεγχθεί, να καθαρθεί και να δοξαστεί µέσα από τις στάχτες του. Στο τελευταίο µέρος εξετάζεται το έργο Δάφνις και Χλόη, σε χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου που παρουσιάστηκε στο θέατρο Αποθήκη το Φεβρουάριο του Στη δεκαετία του 1990 για τους περισσότερους ανθρώπους του χορού αλλά και κριτικούς και κοινό, ο χορός ήταν ένα εκφραστικό µέσο ικανό να επικοινωνήσει στα πλαίσια της µη-λεκτικής επικοινωνίας. Με αυτό τον τρόπο θεωρείται ότι ο χορός υπερβαίνει γλωσσικά όρια, εθνικά σύνορα και εθνοτικές διακρίσεις αλλά αντιθέτως ενώνει τους ανθρώπους µέσα από µια άµεση και αληθή επικοινωνία. Η ελληνική κοινωνία, ήταν ακόµα γενικά συντηρητική απέναντι στο σώµα, µια στάση που πηγάζει από το δυισµό του Ντεκάρτ ενισχυµένη από την Χριστιανική ορθόδοξη στάση απέναντι στο σώµα και από τις κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες της χώρας. Παράλληλα όµως αυτή η δεκαετία είναι µια εποχή που η ελληνική τηλέοραση (µε τα ιδιωτικά πλέον κανάλια να µεσουρανούν) αρχίζει να παρουσιάζει σόου µε µουσκοχορευτικά νούµερα, εκποµπές που µπαίνουν σε χιλιάδες αν όχι εκατοντάδες ελληνικά σπίτια. Σε συνδιασµό µε την άνθηση της κουλτούρας των γυµναστηρίων διαφαίνεται µια αλλαγή στάσης απέναντι στο σώµα προς µια εµπορευµατοποιηµένη και ψυχαγωγική διάσταση, η οποία όµως κρύβει µια εξοικοίωση και απενοχοποίηση του σώµατος και τη δηµιουργία αυτού που θα µπορούσαµε να χαρακτηρίσουµε ως τη δηµιουργία ενός κοινού πιο ευαισθητοποιηµένου απέναντι στην κίνηση και άρα «κινητικά µορφωµένου» (movement literate). Ο χορός επίσης έγινε ένα µαζικό φαινόµενο της νεανικής κουλτούρας σε κλαµπ και πάρτυ κυρίως µέσα από το φαινόµενο rave της δεκαετίας του

9 Αυτή η έκθεση σε χορευτικές εµπειρίες και η ενσώµατη εµπλοκή µεγάλης µερίδας ανθρώπων σχετίζεται στενά µε µια νέα αίσθηση ταυτότητας, ένα ζήτηµα που µοιράζεται ο έντεχνος χορός της εποχής αυτής µε την ποπ κουλτούρα. Ο Chris Shilling υποστηρίζει ότι το σώµα αποκτά ολοένα και περισσότερη σηµασία για τον σύγχρονο άνθρωπο και την αίσθηση της ταυτότητάς του. 21 Υπογραµµίζει επίσης µια στροφή του σύγχρονου ανθρώπου από τη δουλειά µε έµφαση στην παραγωγή, η οποία αποτέλεσε τη βάση του καπιταλισµού, στην κατανάλωση και τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου. Επιπλέον, στην καταναλωτική κοινωνία σύµφωνα µε τον Mike Featherstone το σώµα παρουσιάζει τον εαυτό του ως αντικείµενο προς έκθεση. 22 Υπάρχει κατά συνέπεια µια ένταση ανάµεσα στο σώµα ως τόπο αίσθησης της ταυτότητας του σύγχρονου ανθρώπου και το σώµα σε έκθεση όπως είναι επάνω στη σκηνή. Ο χορός γίνεται έτσι ένας µηχανισµός µε διπλό ρόλο: να εκθέτει ιδανικά σώµατα ή να διερευνά και να προτείνει νέες µορφές ενεργοποίησης του υποκειµένου. Η µέχρι τώρα πορεία του χορού διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα έχει δείξει ότι µπορεί να κινηθεί µε άνεση και στα δύο αυτά πλαίσια. Αν εντάξουµε το Δάφνις και Χλόη του Κωνσταντίνου Ρήγου στη γενικότερη χορογραφική διαπραγµάτευση της σχέσης µε την αρχαιότητα, τη συγκεκριµένη ιστορική στιγµή αυτή θα πρέπει να συνδιαστεί µε τις αγωνίες του εκσυγχρονισµού της εποχής, άρα µε τη θέση της χώρας στον ευρωπαϊκό χάρτη στα τέλη του 20 ου αιώνα. Ως χορογραφικό έργο το Δάφνις και Χλόη πρωτοχορογραφήθηκε από το ρώσο Michel Fokine ( ) σε µουσική του Γάλλου συνθέτη Maurice Ravel ( ) για το περίφηµο συγκρότηµα των Ρωσικών Μπαλέτων του Ντιαγκίλεφ το Τόσο το έργο του Fokine όσο και του Ρήγου βασίζονται στο βουκολικό οµότιτλο µυθιστόρηµα του Λόγκου (δεύτερο µισό του 2 ου αιώνα µ.χ), που αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού κοριτσιού και ενός αγοριού που µεγάλωσσαν ως βοσκοί και ανακαλύπτουν τον έρωτά τους. Η θεωρητικός του χορού Vida Midgelow εξετάζοντας την έννοια της επαναπροσέγγισης ενός µπαλέτου/έργου τονίζει ότι πάντα ενυπάρχει ένας διάλογος µε την παράδοση παρά µια επιβεβαίωση. Οι χορογράφοι έχουν επιδείξει µια έντονη διεργασία κατά την προσέγγιση τέτοιων έργων όπου «εµφανίζεται ένα παλίµψηστο το οποίο προκαλεί συγκεκριµένες διπλές αναγνώσεις, καθώς το έργο βρίσκεται ανάµεσα σε ένα διπλό πλαίσιο το οποίο επικαλείται και ταυτόχρονα 21 Shilling, 1993: Featherstone, 1982: 22. 9

10 αµφισβητεί την ίδια του την πηγή». 23 Το έργο του Ρήγου εµπεριέχει στην κινησιολογία του αναφορές σε άλλα έργα µπαλέτου (όπως το Apres Midi d une Faune), κάνει αναχρονισµούς και µετατοπίσεις που µπορούν να εκλειφθούν ως µία πολύ διαφορετική προσέγγιση από τις µέχρι τότε συνηθισµένες χορογραφικές πρακτικές στην Ελλάδα. Ο Ρήγος χρησιµοποίησε ως αφορµή το θέµα για να διαπραγµατευτεί ζητήµατα ενός (υποτιθέµενου) χαµένου παραδείσου, της ανθρώπινης βίας, του ερωτισµού και του πολιτισµού. Στο πρωτότυπο µπαλέτο ο Φοκίν και ο Ραβέλ τοποθετούν το ελληνικό στοιχείο σε «ένα χρονικά και εδαφικά αποµακρυσµένο τόπο, σε µια εξωτική χώρα του ήλιου, του έρωτα σε άκρη της Ευρωπης σε µια περασµένη εποχή». 24 Ο Ρήγος αντιστρέφει την οπτική το τοποθετεί στε ένα Δυτικό πλαίσιο, και µάλιστα µε αναφορές στο τέλος του 19 ου αιώνα και το fin-de-siècle και µε αυτό τον τρόπο δεν αντιπαραβάλει µια κινητική γλώσσα του χορού που είναι Δυτική µε ένα θέµα που αναφέρεται στην Ελλάδα αλλά φέρνει, εξ ολοκλήρου, κινησιολογία, αισθητική και χορογραφία µέσα στη Δυτική παράδοση. Αντί να αναπαραστήσει ένα αρχαϊκό παρελθόν όπως ο Λόγκος, ή µια µπαλετική προσέγγιση της Αρκαδίας, όπως ο Φοκίν, ο Ρήγος επανατοποθέτησε το έργο στην Ευρώπη του 19 ου αιώνα (σκηνικά, κοστούµια) και εστιάσε σε µια χρήση του σώµατος που κάνει αναφορές στις συµβάσεις και τους τρόπους συµπεριφοράς µιας ανώτερης τάξης και της ίδιας της ιστορίας του µπαλέτου. Ταυτόχρονα υπαινίσσεται και την ανατροπή τους από τη σεξουαλικότητα και τον ερωτισµό των υλικών σωµάτων, αφήνοντας οποιαδήποτε αναφορά σε αρχαιοελληνικά στοιχεία να πλανάται σαν φάντασµα στο µυαλο των θεατών. Ο τρόπος µε τον οποίον η χορογραφία του Ρήγου διαπραγµατεύεται το παρελθόν είναι µέσα από διαρκείς διαθλάσεις και µετατοπίσεις. Στη συγκεκριµένη ιστορική στιγµή η χορογραφία προσοµοιάζει ή προαναγγέλλει τον τρόπο µε τον οποίο η εικόνα της Ελλάδας αποκτά πολιτική, συµβολική και πολιτιστική προτεραιότητα. Ο τρόπος µε τον οποίο το έργο κοιτάει στο παρελθόν και στο µέλλον ταυτόχρονα, µέσα από την επαναπροσέγγιση ενός παλιού έργου σε σύγχρονες συνθήκες ανάγνωσής του, και ο τρόπος που προσεγγίζει το τοπικό (ελληνικό θέµα) και το διεθνές (ιστορία του µπαλέτου συνολικά) αφήνει να διαφανεί ένα µοντέλο διαχείρησης των αντιθέσεων αυτών που αντιστοιχεί σε ευρύτερες πολιτικο-ιδεολογικές διεργασίες. 23 Midgelow, 2007: Mawer, 2006:

11 Το χορευτικό σώµα του Κωνσταντίνου Ρήγου αναδύει όλη την ιδιοσυγκασιακή, προσωπική διάσταση που πήρε η αναζήτηση της ταυτότητας της δεκαετία αυτή, ωθώντας κάποιες φορές στα άκρα τη χρήση του (όπως µε τη χρήση γυµνού) ενώ παράλληλα διατηρεί στερεοτυπικά έµφυλα χαρακτηριστικά στη χρήση του. Το σηµαντικότερο όµως είναι ότι έθεσε την ελευθερία και την ένταση της κίνησης, στο σηµείο τοµής ανάµεσα σε µια εµπορεύσιµη και καταναλωτική εκδοχή του σώµατος και σε µια κριτική θέση διαχείρησης ελληνικών θεµάτων από το χορό στην Ελλάδα. Ξαναβλέποντας την ιστορία του χορού µε µια οπτική που δεν επιδιώκει να αποδείξει την πρόοδο αλλά να εστιάσει στις διαστρωµατώσεις, τις µεταθέσεις και τις πολυπλοκότητες που υπάρχουν, θα µπορούσαµε να ισχυριστούµε ότι για την Κούλα Πράτσικα, η χορευτική πρακτική και τεχνική του σώµατος είναι συνδεδεµένη µε την εθνική ή ακόµα και εθνικιστική ιδεολογία, µε ζητήµατα ενσώµατης πρακτικής των γυναικών στη δηµόσια σφαίρα αλλά αποτελεί και µέσο ολιστικής (σωµατικής και πνευµατικής) καλλιέργειας, κυρίως των θηλυκών γόνων της ανώτερης αθηναϊκής κοινωνίας. 25 Σταδικά, και κυρίως µεταπολεµικά στρέφεται στον χορό ως θεατρική πρακτική µέσα σε ένα πρότυπο πειθαρχικού και πειθήνιου σώµατος συµβατού µε τον πολιτικό και κοινωνικό συντηρητισµό της εποχής του εµφυλίου. Η µεταδικτατορική εποχή έφερε µια έκρηξη των σωµάτων ύστερα από µια εποχή (πραγµατικής, συµβολικής και ιδεολογικής) καταπίεσης, στρέφοντας έτσι το ενδιαφέρον στη χρήση του σώµατος και τις σηµασίες του. Μπορεί δηλαδή να δει κανείς την εποχή της Πράτσικα του Μεσοπολέµου ως µια εποχή κυριαρχίας διαφόρων (εθνικιστικών, µοντερνιστικών) Λόγων που υποσκέλιζαν τις άλλες παραµέτρους. Αυτό µετατοπίζεται σταδιακά, καθώς στη µεταπολεµική Ελλάδα περνάµε σε µια ανάδειξη της θεσµικής διάστασης που την προηγούµενη περίοδο ήταν υπαρκτή αλλά υπολανθάνουσα. Τέλος, η ενσώµατη διάσταση αποκτά ορµή καθώς οι άλλοι δύο παράγοντες υποχωρούν από τη δεκαετία του 1980 και µετά, ενώ παράλληλα η καταναλωτική οπτική της εποχής βρίσκει στο χορευτικό σώµα ένα γόνιµο πεδίο αξιοποίησης. Βιβλιογραφία Benjamin, Walter. On the Concept of History. Μτφρ. D. Redmon [Online]. Διατίθεται στο: [ανακτήθηκε 2 Δεκεµβρίου 2010], (1940) Desmond, J. «Introduction» στο Desmond, Jane, ed. Meaning in Motion. New Cultural Studies of Dance, Durham and London: Duke University Press, (1997): Tsintziloni, (2012):

12 Featherstone, M. The Body in Consumer Culture, in Theory Culture Society [online], London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage, διατίθεται στο: [ανακτήθηκε στις 12/2/2010], (1982): Foster, S. L. Reading Dancing: Bodies and Subjects in Contemporary American Dance. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press, (1986) Foucault, M. Madness and Civilisation: A History of Insanity in the Age of Reason, London and New York: Routledge Classics (2001) Glytzouris, A. «Resurrecting Ancient Bodies: The Tragic Chorus in Prometheus Bound and Suppliant Women at the Delphic Festivals in 1927 and 1930, The International Journal of the History of Sport, 27:12, (2010): Hassiotis, N. «A Century of Contemporary Dance in Greece», Sarma [Online]. Διατίθεται στο: [ανακτήθηκε 26 Ιουνίου 2005], (2001) Macintosh, F. «Introduction» στο Macintosh, Fiona ed. The Ancient Dancer in the Modern World. Responses to Greek and Roman Dance, Oxford & New York: Oxford University Press, (2010): 1-15 Mawer, D. Greekness and myth in Daphnis et Chloé in Mawer, Deborah. The Ballets of Maurice Ravel. Creation and Interpretation, Aldershot & Burlington: Ashgate Publishing, (2006): Midgelow, V. Reworking the Ballet: Counter Narratives and Alternative Bodies, London & New York: Routledge, (2007) Shilling, C. The Body and Social Theory, London: Sage Publications, (1993) Tsintziloni, S. Modernising Contemporary Dance and Greece in the Μid-1990s: Three Case Studies from SineQuaNon, Oktana Dancetheatre and Edafos Company. Ανέκδοτη διδακτορική διατριβή. London: University of Roehampton, (2012) Δ.Σ.Δ. «Η χθεσινή επίδειξις των µαθητριών της Κ. Πράτσικα», Ελεύθερον Βήµα, 26 Μαϊου, (1932): 2 Δ.Σ.Δ. «Η αυριανή επίδειξις της σχολής Κούλας Πράτσικα», Η Βραδυνή, 1 Ιουνίου, (1934): 2 Δ.Σ.Δ. «Η ορχηστική επίδειξις της Σχολής Πράτσικα», Η Βραδυνή, 21 Ιουνίου, (1938): 2 Δούνιας Μ. «Η αρχαϊκή ορχηστική παράστασις της σχολής Κούλας Πράτσικα», στην Πράτσικα, Κ. Κούλα Πράτσικα. Έργα και Ηµέρες, Αθήνα: Ursa Minor & Ευθύνη, (1991): Παλαιολόγου, Χρ. Κούλα Πράτσικα:Η συνεισφορά της στην εξέλιξη του χορού στην Ελλάδα. Μελέτη του έργου της βάσει του αρχειακού υλικού, Μεταπτυχιακή εργασία, Αθήνα: Πανεπιστήµιο Αθηνών, Τµήµα Θεατρικών Σπουδών, (2000) Πράτσικα, Κ. Κούλα Πράτσικα. Έργα και Ηµέρες, Αθήνα: Ursa Minor & Ευθύνη, (1991) Τζιόβας, Δ. Οι µεταµορφώσεις του εθνισµού και το ιδεολόγηµα της ελληνικότητας στο µεσοπόλεµο, Αθήνα: Οδυσσέας, (1989) Φουρναράκη, Ε. «Γυναικεία Σωµατική Κουλτούρα και Επινόηση Eθνικών Παραδόσεων: συµβολές της ενώσεως των Ελληνίδων και του Λυκείου των Ελληνίδων ( )» στο Αβδελά, Ε. Λύκειο των Ελληνίδων. 100 χρόνια, Αθήνα: Πολιτιστικό Ίδρυµα Οµίλου Πειραιώς, (2010): Χαµουδόπουλος, Δ. Α. «Η Ορχηστική Παράστασις της Σχολής Κ. Πράτσικα» στην Πράτσικα, Κ. Κούλα Πράτσικα. Έργα και Ηµέρες, Αθήνα: Ursa Minor & Ευθύνη, (1991):

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΩΣ ΜΟΡΦΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΑΓΑΘΟ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΩΣ ΜΟΡΦΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΑΓΑΘΟ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Το πρόγραμμα Το Πρόγραμμα με τίτλο «Το θέατρο ως μορφοπαιδευτικό αγαθό και καλλιτεχνική έκφραση στην εκπαίδευση και την κοινωνία» υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου

Διαβάστε περισσότερα

12 Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΧΟΡΟΣ στην εκπαιδευση

12 Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΧΟΡΟΣ στην εκπαιδευση προλογοσ Το βιβλίο αυτό αποτελεί καρπό πολύχρονης ενασχόλησης με τη θεωρητική μελέτη και την πρακτική εφαρμογή του παραδοσιακού χορού και γράφτηκε με την προσδοκία να καλύψει ένα κενό όσον αφορά το αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Κοινωνικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛ201 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΩΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος: The nation, Europe and the world: Textbooks and Curricula in Transition

Τίτλος: The nation, Europe and the world: Textbooks and Curricula in Transition ACADEMIA ISSN, 2241-1402 http://hepnet.upatras.gr Volume 4, Number 1, 2014 BOOK REVIEW Τίτλος: The nation, Europe and the world: Textbooks and Curricula in Transition Συγγραφέας: Hanna Schlisser, Yasemin

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης;

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης; ΕΘΝΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ Παραδοχές Εκπαίδευση ως μηχανισμός εθνικής διαπαιδαγώγησης. Καλλιέργεια εθνικής συνείδησης. Αίσθηση ομοιότητας στο εσωτερικό και διαφοράς στο εξωτερικό Αξιολόγηση ιεράρχηση εθνικών ομάδων.

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιοι Μαθητικοί Καλλιτεχνικοί Αγώνες 2006 ΑΓΩΝΕΣ ΧΟΡΟΥ 2006

Πανελλήνιοι Μαθητικοί Καλλιτεχνικοί Αγώνες 2006 ΑΓΩΝΕΣ ΧΟΡΟΥ 2006 Πανελλήνιοι Μαθητικοί Καλλιτεχνικοί Αγώνες 2006 ΑΓΩΝΕΣ ΧΟΡΟΥ 2006 1 ΑΓΩΝΕΣ ΧΟΡΟΥ Α ) Οι Αγώνες Χορού περιλαµβάνουν τρεις κύριους τοµείς : Αγώνες Ελληνικών Παραδοσιακών χορών. Αγώνες Κλασικού Μπαλέτου.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ Α. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Β. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ: Αποστολή και όραμα του «ΚΡΥΦΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ» Στόχοι και εμφάσεις σχολικής χρονιάς 2015 2016 Ωρολόγιο πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Η σταδιακή ανάπτυξη της δοµής του, ήταν και το µοντέλο για όλα τα πρώτα ανάλογα εργαστήρια του Θεοδώρου, τα οποία κινούνταν σε αυτήν την θεµατική.

Η σταδιακή ανάπτυξη της δοµής του, ήταν και το µοντέλο για όλα τα πρώτα ανάλογα εργαστήρια του Θεοδώρου, τα οποία κινούνταν σε αυτήν την θεµατική. ΠΟΛΥΤΕΧΝΟ από το 2000 µέχρι σήµερα ένα εργαστήρι σκηνικής έκφρασης και δηµιουργίας, ή µια πρόταση ασκήσεων δηµιουργικής φαντασίας -------------------------------------------- (α) αντικείµενο και ιστορικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΜΙΛΟΥ

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΜΙΛΟΥ ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΜΙΛΟΥ Σχ. Έτος: 2014 15 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ: NEΩΤΕΡΟ ΘΕΑΤΡΟ «Η ΦΟΝΙΣΣΑ» : Μια άλλη ανάγνωση ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός http://users.uoa.gr/~dhatziha/ Διαφάνεια:

Διαβάστε περισσότερα

Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις

Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Α/ Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Απλή Αν κάνετε αναζήτηση µιας λέξης σε ένα αρχαιοελληνικό σώµα κειµένων, αυτό που θα λάβετε ως αποτέλεσµα θα είναι: Μια καταγραφή όλων των εµφανίσεων της λέξης στο συγκεκριµένο

Διαβάστε περισσότερα

Η Καλλιτεχνική Αγωγή στην Εκπαίδευση Ιστορική διαδρομή

Η Καλλιτεχνική Αγωγή στην Εκπαίδευση Ιστορική διαδρομή Η Καλλιτεχνική Αγωγή στην Εκπαίδευση Ιστορική διαδρομή Επιμορφωτικό Σεμινάριο για εκπαιδευτικούς 1 ης & 2 ης Εκπ. Περιφ. Καβάλας Δρ. Δρ. Θανάσης Διαλεκτόπουλος Η ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΙΣΤΟΡΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Θεατρικό Παιχνίδι και Δραματοποίηση

Θεατρικό Παιχνίδι και Δραματοποίηση Θεατρικό Παιχνίδι και Δραματοποίηση 1 Βιωματικό Πρόγραμμα Επιμόρφωσης: Θεατρικό Παιχνίδι και Δραματοποίηση Διάρκεια: 5 μήνες (αναλογία σε ώρες 50) Ημέρες & ώρες μαθημάτων: 2 Σάββατα το μήνα (10:00-14:00)

Διαβάστε περισσότερα

Ρυθµός Κίνηση Χορός Ενοποίηση µουσικοκινητικής αγωγής - χορού. ρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύµβουλος Φ.Α.

Ρυθµός Κίνηση Χορός Ενοποίηση µουσικοκινητικής αγωγής - χορού. ρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύµβουλος Φ.Α. Ρυθµός Κίνηση Χορός Ενοποίηση µουσικοκινητικής αγωγής - χορού στα δηµοτικά σχολεία µε Ε.Α.Ε.Π. ρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύµβουλος Φ.Α. Η θεµατική ενότητα «ρυθµός-κίνηση-χορός» στη σχολική Φυσική Αγωγή

Διαβάστε περισσότερα

η φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού

η φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού 1 η φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού Το βιβλίο αυτό, του ψυχοθεραπευτή Gestalt Πέτρου Θεοδώρου, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΒΙΒΛΙΟΦΟΡΟΣ και σε Ελληνική και

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΜΕ ΤΟ ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ: ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ. Ο κοινωνικός ρόλος της τέχνης

Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΜΕ ΤΟ ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ: ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ. Ο κοινωνικός ρόλος της τέχνης Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΜΕ ΤΟ ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ: ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ. Ο κοινωνικός ρόλος της τέχνης ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ τέχνη επικοινωνία προσωπική ανάπτυξη κοινωνική συνοχή Ο πολιτισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Νικόλαος Χ. Μπέκας Greek classroom of Masterστην "Κοινωνική Παιδαγωγική και μάχη ενάντια στη νεανική

Διαβάστε περισσότερα

Μουσική Παιδαγωγική Θεωρία και Πράξη

Μουσική Παιδαγωγική Θεωρία και Πράξη Μουσική Παιδαγωγική Θεωρία και Πράξη Σκοποί Στόχοι - Δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος και τον τόνο της αποτίμησης γ) τα στοιχεία της ιστορικής

Διαβάστε περισσότερα

Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας

Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Η παιδαγωγική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) 1. Ειδικοί σκοποί. Σωματικός τομέας (Ψυχοκινητικός)

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) 1. Ειδικοί σκοποί. Σωματικός τομέας (Ψυχοκινητικός) ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ι. Α'- Β' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ 1. Ειδικοί σκοποί Ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων: κιναισθητική αντίληψη, οπτική αντίληψη, ακουστική αντίληψη, αντίληψη μέσω της

Διαβάστε περισσότερα

Νεοελληνικός Πολιτισμός

Νεοελληνικός Πολιτισμός ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Η ταυτότητα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους Γρηγόρης Πασχαλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ Σχολή

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια»

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» «ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» 1 ο Γενικό Λύκειο Πάτρας Ερευνητική Εργασία Β Τάξης Σχολικού έτους 2012-2013 Ομάδα Ε Ας φανταστούμε μία στιγμή το σχολείο των ονείρων μας.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 2015

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 2015 Α1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 2015 Ο συγγραφέας αναφέρεται στα μνημεία της ελληνικής αρχαιότητας και κυρίως στους χώρους θέασης και ακρόασης. Τους θεωρεί εξαιρετικής σημασίας καθώς συνδέονται με

Διαβάστε περισσότερα

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Δομή επιμόρφωσης 1 η Μέρα Γνωριμία ομάδας Παρουσίαση θεωρητικού υποβάθρου Προσομοίωση : α) Επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το ΕΠΜ_2014 Εκπαιδευτικό Έργο «Το Κινητό Μουσείο»

Διαβάστε περισσότερα

II29 Θεωρία της Ιστορίας

II29 Θεωρία της Ιστορίας II29 Θεωρία της Ιστορίας Ενότητα 15: Αντώνης Λιάκος Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας Τί κοινό έχουν; 2 Το παρόν στο παρελθόν 1 Raphael Samuel, Theatres of memory. Past and Present in contemporary

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός αναφοράς e-artined για τη Διδασκαλία Σχολικών Γνωστικών Αντικειμένων μέσω του Χορού

Οδηγός αναφοράς e-artined για τη Διδασκαλία Σχολικών Γνωστικών Αντικειμένων μέσω του Χορού Οδηγός αναφοράς e-artined για τη Διδασκαλία Σχολικών Γνωστικών Αντικειμένων μέσω του Χορού "The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία

Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Ενότητα 5: Δραστηριότητες εξοικείωσης με τον σύγχρονο χορό στο πλαίσιο της γενικής παιδείας: Επιλογές για σπουδή στη δομή της κίνησης. Γαλάνη

Διαβάστε περισσότερα

Ο Χορός στα Προγράμματα Σπουδών της Φυσικής Αγωγής. Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής

Ο Χορός στα Προγράμματα Σπουδών της Φυσικής Αγωγής. Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ο Χορός στα Προγράμματα Σπουδών της Φυσικής Αγωγής Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ο ρόλος του χορού στην εκπαίδευση Ο χορός είναι κίνηση φυσική δραστηριότητα. Συνεπώς είναι θεματικό

Διαβάστε περισσότερα

Η 6η Δέσμη ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

Η 6η Δέσμη ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ Η 6η Δέσμη ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ Η Δέσμη Καλών Τεχνών προσφέρεται ως επιλογή στους μαθητές της Β' και Γ' λυκείου. Για την 6η Δέσμη δεν υπάρχει στην Α' λυκείου αντίστοιχη ΟΜΠ (Ομάδα Μαθημάτων Προσανατολισμού), έτσι

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α.

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Τι θα Δούμε. Γιατί αλλάζει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών. Παιδαγωγικό πλαίσιο του νέου Α.Π.Σ. Αρχές του νέου Α.Π.Σ. Μαθησιακές περιοχές του νέου

Διαβάστε περισσότερα

ιετές εκπαιδευτικό πρόγραµµα Θεατρικό παιχνίδι & εµψύχωση οµάδας

ιετές εκπαιδευτικό πρόγραµµα Θεατρικό παιχνίδι & εµψύχωση οµάδας ιετές εκπαιδευτικό πρόγραµµα Θεατρικό παιχνίδι & εµψύχωση οµάδας 2 0 1 6-2 0 1 7 ιάρκεια προγράµµατος : 240 ώρες (1 ΣΚ / µήνα στη διάρκεια δύο ετών) Κόστος : 700 / έτος (έως 10 δόσεις των 70 ) ηλώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας

Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας Μαρία Δημοπούλου Υπεύθυνη Π.Ε Α Δ/νσης Π.Ε Αθηνών Συντονίστρια Τοπικού Δικτύου «Αειφόρα σχολεία Α Δ/νσης Π.Ε Αθηνών» ΤΟΠΙΚΟΥΔΙΚΤΥΟ ςχολειων AEΙΦΟΡΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ»

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Περιληπτική Απόδοση Κειμένων ΑΣΚΗΣΗ: Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου που ακολουθεί σε μία παράγραφο 100 έως 120 λέξεων. (Πανελλαδικές Εξετάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Οµάδα θεατρικού παιχνιδιού

Οµάδα θεατρικού παιχνιδιού Οµάδα θεατρικού παιχνιδιού 2 0 1 6-2 0 1 7 ιάρκεια : 80 ώρες (1 ΣΚ / µήνα) Κόστος : 700 / έτος (έως 10 δόσεις των 70 ) ηλώσεις συµµετοχής : έως 26-09-2016 Στοιχεία επικοινωνίας : 210-8259.289 info@ergastiripaixnidiou.gr

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις της ΕΛΣ. Αλέξανδρος Ευκλείδης Σκηνοθέτης Δρ. Θεατρολογίας 11/05/2014

Εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις της ΕΛΣ. Αλέξανδρος Ευκλείδης Σκηνοθέτης Δρ. Θεατρολογίας 11/05/2014 Εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις της ΕΛΣ Αλέξανδρος Ευκλείδης Σκηνοθέτης Δρ. Θεατρολογίας 11/05/2014 Η Εθνική Λυρική Σκηνή επενδύει στην εκπαίδευση για τη δημιουργία αφενός μιας νέας γενιάς Ελλήνων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΔΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΔΗ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013 2014 ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΔΗ ΘΕΑΤΡΟΥ Κατά το τρέχον σχολικό έτος, οι μαθητές των Ε και ΣΤ τάξεων του σχολείου μας, στα πλαίσια της υλοποίησης προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων, προχώρησαν στην

Διαβάστε περισσότερα

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία του Πολιτισμού

Κοινωνιολογία του Πολιτισμού Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Κοινωνιολογία του Πολιτισμού Ενότητα 7: Τέχνη -κουλτούρα - κριτική θεωρία Επίκ. Καθηγητής: Νίκος Φωτόπουλος e-mail: nfotopoulos@uowm.gr Τηλ. Επικοινωνίας: 23850-55150 Παιδαγωγικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2010 Σκοπός του σεμιναρίου Το σεμινάριο

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Λογοτεχνίας

Διδακτική της Λογοτεχνίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Λογοτεχνίας Ενότητα 2: Σκοποί της διδασκαλίας της λογοτεχνίας ll Βενετία Αποστολίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργική Μέθοδος ρυθμικού και θεατρικού παιχνιδιού

Δημιουργική Μέθοδος ρυθμικού και θεατρικού παιχνιδιού Δημιουργική Μέθοδος ρυθμικού και θεατρικού παιχνιδιού ΕΝΟΤΗΤΑ 7:ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Γαλάνη Μαρία (Μάρω) PhD Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης 1 Σκοποί ενότητας Γνωριμία με την

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ - ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ - ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ - ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Υπάρχει µεγάλη ποικιλία θεµάτων που θα µπορούσαν να δοθούν ως συνθετικές δηµιουργικές εργασίες. Όποιο θέµα όµως και να δοθεί, θα ήταν καλό να έχει ως στόχο τη στροφή του

Διαβάστε περισσότερα

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις Έργο: «Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο - για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο)» Επιμορφωτικό Σεμινάριο Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Η Στέγη ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη

Η Στέγη ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη Εκπαίδευση Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΓΑΠΑΕΙ ΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ Η Στέγη ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη 18, 19 & 20 Δεκεμβρίου 2015 Μουσικό εργαστήριο για παιδιά που βρίσκονται στο αυτιστικό φάσμα. Το εργαστήριο πραγματοποιείται για

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αρ. Πρωτ.: 1631

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αρ. Πρωτ.: 1631 ΡΕΘΥΜΝΟ: 6/05/2011 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αρ. Πρωτ.: 1631 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Π. & Δ. ΕΚΠ/ΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΩΤ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ;

III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ; III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ; Eρωτήματα ποιες επιλογές γίνονται τελικά; ποιες προκρίνονται από το Π.Σ.; ποιες προβάλλονται από το εγχειρίδιο; ποιες υποδεικνύονται από το ίδιο το αντικείμενο; με

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ 4 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012 13 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΤΜΗΜΑ : Α4 ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΡΑΖΑΚΗ, ΜΑΡΙΑ ΜΕΡΑΜΒΕΛΙΩΤΑΚΗ, ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑ ΑΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ : ΕΥ. ΣΕΡ ΑΚΗ 1 Ο ρόλος του οίκου

Διαβάστε περισσότερα

Η τέχνη του χορού. Αν δεν χορεύεις, χαραμίζεις τα πόδια σου

Η τέχνη του χορού. Αν δεν χορεύεις, χαραμίζεις τα πόδια σου Η τέχνη του χορού Αν δεν χορεύεις, χαραμίζεις τα πόδια σου Tι είναι ο χορός; Ο χορός είναι μορφή καλλιτεχνικής και αθλητικής έκφρασης η οποία γενικά αναφέρεται στην κίνηση του σώματος, συνήθως ρυθμική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ ΦΛΩΡΙΝΑ 2014 1 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ : «ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΟΥΣ ΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ» ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΣ : ΠΟΥΓΑΡΙ ΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νάκου Αλεξάνδρα Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δημιουργεί μία αίσθηση ασάφειας αφού επιδέχεται πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει συνεχής διάλογος και προβληματισμός ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΟ, ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ

ΦΥΛΟ, ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Κογκίδου ήµητρα Χαιρετισµός στην ηµερίδα του Παιδαγωγικού Τµήµατος ηµοτικής Εκπαίδευσης στο Α.Π.Θ. ΦΥΛΟ, ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Κατά τα δύο προηγούµενα ακαδηµαϊκά έτη το Α.Π.Θ. προσφέρει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. Βιωματικό, Επιμορφωτικό Σεμινάριο. Αθήνα. Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2018

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. Βιωματικό, Επιμορφωτικό Σεμινάριο. Αθήνα. Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2018 1 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Βιωματικό, Επιμορφωτικό Σεμινάριο Μουσικοκινητικής και Ψυχοκινητικής Αγωγής Αθήνα Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2018 Επιστημονική υπεύθυνη : Μπουρνέλλη Νίτσα, Καθηγήτρια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οι τρεις διαστάσεις της μάθησης Αλέξης Κόκκος Ο Knud Illeris, ο σημαντικότερος ίσως θεωρητικός της μάθησης σήμερα, στο κείμενό του «Μια

Διαβάστε περισσότερα

Γλαύκη Γκότση, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης

Γλαύκη Γκότση, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης Γλαύκη Γκότση, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης Γυναίκες καλλιτέχνες και δημόσιος χώρος στη σύγχρονη Ελλάδα: όροι και όρια μιας σχέσης Διάχυτη είναι στις μέρες μας η αντίληψη ότι πλέον οι αντιξοότητες, θεσμικές

Διαβάστε περισσότερα

Η Κατασκευή Μουσικών Οργάνων µε απλά υλικά ως δραστηριότητα ευαισθητοποίησης µαθητών και ενηλίκων σε θέµατα αποδοχής της αναπηρίας

Η Κατασκευή Μουσικών Οργάνων µε απλά υλικά ως δραστηριότητα ευαισθητοποίησης µαθητών και ενηλίκων σε θέµατα αποδοχής της αναπηρίας Η Κατασκευή Μουσικών Οργάνων µε απλά υλικά ως δραστηριότητα ευαισθητοποίησης µαθητών και ενηλίκων σε θέµατα αποδοχής της αναπηρίας Νικόλας Τσαφταρίδης (MA, PhD) Ε.Ε.Π. Μουσικής Αγωγής Τµήµα Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση

Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση Κωδικός μαθήματος: ΚΕΠ 302 Διδάσκων: Δημήτρης Θ. Ζάχος Πιστωτικές μονάδες: 10 Χρόνος και τόπος διεξαγωγής: Τετάρτη 6-9 αίθουσα 907 Εισαγωγικά Η επιτυχής συμμετοχή σ ένα

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Νέοι και πρότυπα ψυχαγωγίας (4601)

Κείμενο Νέοι και πρότυπα ψυχαγωγίας (4601) Κείμενο Νέοι και πρότυπα ψυχαγωγίας (4601) Ως ψυχαγωγία θεωρείται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα που επιτρέπει στους ανθρώπους να αξιοποιούν δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο τους. Η δραστηριότητα μπορεί να

Διαβάστε περισσότερα

Βιωματικές δράσεις: Επιμορφωτικό Εργαστήρι Εκπαιδευτικών

Βιωματικές δράσεις: Επιμορφωτικό Εργαστήρι Εκπαιδευτικών Περιφερειακή Ενότητα Νομού Τρικάλων Δ/ΝΣΗ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Θεσμοί της Αυτοδιοίκησης και της κεντρικής Κυβέρνησης φιλικοί στο παιδί Βιωματικές δράσεις: Επιμορφωτικό Εργαστήρι

Διαβάστε περισσότερα

στις οποίες διαμορφώθηκαν οι ιστορικοί και οι πολιτισμικοί όροι για τη δημοκρατική ισότητα: στη δυτική αντίληψη της ανθρώπινης οντότητας, το παιδί

στις οποίες διαμορφώθηκαν οι ιστορικοί και οι πολιτισμικοί όροι για τη δημοκρατική ισότητα: στη δυτική αντίληψη της ανθρώπινης οντότητας, το παιδί 160 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Τα δικαιώματα του παιδιού και οι συνέπειες της αναγνώρισής τους σε διεθνές επίπεδο αντιπροσωπεύουν μια τεράστια αλλαγή των αντιλήψεων και των νοοτροπιών για το παιδί, γεγονός που συνοδεύτηκε

Διαβάστε περισσότερα

Χοροκινητική θεραπεία (Dance Movement Therapy)

Χοροκινητική θεραπεία (Dance Movement Therapy) Χοροκινητική θεραπεία (Dance Movement Therapy) Νίνα ΑΑκαΑάη Χοροθεραπεύτρια, Καθηγήτρια Χορού όρος αυτός αναφέρεται στο μοντέλο της χοροθεραπείας το οποίο αναπτύχθηκε στις Η.Π.Α μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΕΡΩΤΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΒΕΡΟΝΑ; Μικρός οδηγός για δραστηριότητες μελέτης κινηματογραφικών μεταφορών από θεατρικά έργα του Σαίξπηρ

ΠΩΣ ΕΡΩΤΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΒΕΡΟΝΑ; Μικρός οδηγός για δραστηριότητες μελέτης κινηματογραφικών μεταφορών από θεατρικά έργα του Σαίξπηρ ΠΩΣ ΕΡΩΤΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΒΕΡΟΝΑ; Μικρός οδηγός για δραστηριότητες μελέτης κινηματογραφικών μεταφορών από θεατρικά έργα του Σαίξπηρ αρχική εκδοχή: Θεοδωρίδης Μ. (2006), «Πώς ερωτεύονται στη Βερόνα; σκέψεις για

Διαβάστε περισσότερα

«Οπτικοακουστική Παιδεία:... αδιέξοδα και διαδρομές»

«Οπτικοακουστική Παιδεία:... αδιέξοδα και διαδρομές» «Οπτικοακουστική Παιδεία:... αδιέξοδα και διαδρομές» (Πρόγραμμα Σπουδών για την Οπτικοακουστική Έκφραση) εισηγητής: Μένης Θεοδωρίδης Αγαπητοί φίλοι, Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους διοργανωτές για την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (μάθημα επιλογής) Α τάξη Γενικού Λυκείου Α) Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος επιλογής «Ελληνικός και Ευρωπαϊκός πολιτισμός»,

Διαβάστε περισσότερα

Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Ζωή Διονυσίου

Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Ζωή Διονυσίου Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία

Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Ενότητα 6: Βασικές κατευθύνσεις για τη διδασκαλία του χορού στο πλαίσιο της εκπαίδευσης. Δημιουργική μέθοδος Γαλάνη Μαρία (Μάρω) PhD Παιδαγωγικό

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτιστικά Γεγονότα 2008

Πολιτιστικά Γεγονότα 2008 Πολιτιστικά Γεγονότα 2008 Ρόδος, µια Πόλη Τέχνης και Πολιτισµού Ο Πολιτισµός ήταν πάντα ένα αναπόσπαστο κοµµάτι της ζωή στην Ρόδο. Ο Δήµος Ροδίων οργανώνει καθ όλη την διάρκεια της χρονιάς, µε έµφαση στους

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικά Θέματα Διδακτικής Εννοιών της Φυσικής για την Προσχολική Ηλικία

Ειδικά Θέματα Διδακτικής Εννοιών της Φυσικής για την Προσχολική Ηλικία Ειδικά Θέματα Διδακτικής Εννοιών της Φυσικής για την Προσχολική Ηλικία Ενότητα 1η: Παιδιά, Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας, Εκπαίδευση Κώστας Ραβάνης Σχολή Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός του σεµιναρίου

Σκοπός του σεµιναρίου ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Επιστηµονική υπεύθυνη : ΜΠΟΥΡΝΕΛΛΗ Π. Αν. Καθηγήτρια

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΕΣ & ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Κων/νος Καλέμης, Άννα Κωσταρέλου, Μαρία Αγγελική Καλέμη Εισαγωγή H σύγχρονη τάση που επικρατεί

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων

Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων Ενότητα 5: Η Έννοια της Κριτικής Συνειδητοποίησης Γιώργος Κ. Ζαρίφης

Διαβάστε περισσότερα

Δ Φάση Επιμόρφωσης. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γραφείο Διαμόρφωσης Αναλυτικών Προγραμμάτων. 15 Δεκεμβρίου 2010

Δ Φάση Επιμόρφωσης. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γραφείο Διαμόρφωσης Αναλυτικών Προγραμμάτων. 15 Δεκεμβρίου 2010 Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Δημοτικής, Προδημοτικής και Ειδικής Εκπαίδευσης για τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα (21-22 Δεκεμβρίου 2010 και 7 Ιανουαρίου 2011) Δ Φάση Επιμόρφωσης Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παιδική ηλικία είναι ένα ζήτημα για το οποίο η κοινωνιολογία έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως σήμερα βρίσκεται υπό εξέλιξη ένα πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα για τον πολιτισμό στην Αθήνα Βασικά συμπεράσματα

Έρευνα για τον πολιτισμό στην Αθήνα Βασικά συμπεράσματα Έρευνα για τον πολιτισμό στην Αθήνα Βασικά συμπεράσματα Αντιλήψεις για τις πολιτιστικές επιλογές που προσφέρει η Αθήνα o Ορατότητα πολιτιστικών εκδηλώσεων στην Αθήνα Γενική πεποίθηση των κατοίκων της Αθήνας

Διαβάστε περισσότερα

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Πάτρα, Δεκέμβρης 2012 Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την πληροφόρηση; Πώς μπορεί η φωτογραφία να είναι τέχνη, εάν είναι στενά συνδεδεμένη με την αυτόματη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής θα διδάσκεται από φέτος στην Ε και Στ Δημοτικού. Πρόκειται για μάθημα βιωματικού χαρακτήρα, με κύριο

Διαβάστε περισσότερα

Μουσικοκινητική Αγωγή

Μουσικοκινητική Αγωγή Μουσικοκινητική Αγωγή Τι είναι η Μουσικοκινητική Αγωγή Αρχές της Μουσικοκινητικής Αγωγής (Carl Orff) Παιδαγωγικές βάσεις της Μουσικοκινητικής Αγωγής Ποιοι οι στόχοι της Μουσικοκινητικής Αγωγής Αυτοσχεδιασμός

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση για τη νέα ψηφιακή πραγματικότητα

Εκπαίδευση για τη νέα ψηφιακή πραγματικότητα Εκπαίδευση για τη νέα ψηφιακή πραγματικότητα Αναστοχοθεσία του Εκπαίδευση Εκπ/κου συστήματος Οικονομικές / πολιτιστικές αλλαγές Διάδοση της ψηφιακής τεχνολογίας Ψηφιακή Οικονομία Στοιχεία Η ψηφιακή οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία

Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Ενότητα 5: Contact improvisation. Γαλάνη Μαρία (Μάρω) PhD Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης 1 Σκοπός της ενότητας Η θεωρητική προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία

Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Ενότητα 7: Βασικές κατευθύνσεις για τη διδασκαλία του χορού στο πλαίσιο της εκπαίδευσης. Μέθοδος μίμησης προτύπου Γαλάνη Μαρία (Μάρω) PhD Παιδαγωγικό

Διαβάστε περισσότερα

Η ελληνική και η ευρωπαϊκή ταυτότητα

Η ελληνική και η ευρωπαϊκή ταυτότητα ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΝΔΟΦΡ/ΚΗΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: (4) ΚΕΙΜΕΝΟ Η ελληνική

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α )

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α ) 29 Μαΐου 2014 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α ) Α1. Ο συγγραφέας του κειμένου αναφέρεται στη σημασία του δημιουργικού σχολείου στη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Morela Eri, PhD Έννοια της Ολυμπιακής Παιδείας Μορφωτική διαδικασία που αποσκοπεί στην αγωγή των νέων σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Με ποιούς τρόπους μπορεί να αξιοποιηθεί η τέχνη ως μέσο διδασκαλίας της Ευρωπαϊκής Ιστορίας

Με ποιούς τρόπους μπορεί να αξιοποιηθεί η τέχνη ως μέσο διδασκαλίας της Ευρωπαϊκής Ιστορίας Με ποιούς τρόπους μπορεί να αξιοποιηθεί η τέχνη ως μέσο διδασκαλίας της Ευρωπαϊκής Ιστορίας Europe at Schools through Art and Simulation (EuropeStARTS) Δράσης KA1 του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Jean Monnet

Διαβάστε περισσότερα

ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ. Πάντα,το φαινόμενο αυτό κέντριζε το ενδιαφέρον και την περιέργεια των ανθρώπων οι οποίοι προσπαθούσαν να το κατανοήσουν.

ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ. Πάντα,το φαινόμενο αυτό κέντριζε το ενδιαφέρον και την περιέργεια των ανθρώπων οι οποίοι προσπαθούσαν να το κατανοήσουν. ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ Πάντα,το φαινόμενο αυτό κέντριζε το ενδιαφέρον και την περιέργεια των ανθρώπων οι οποίοι προσπαθούσαν να το κατανοήσουν. Όταν οι άνθρωποι παρακολουθούν από τα Μ.Μ.Ε εκρήξεις ηφαιστείων το θέαμα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων των Α, Β και Γ τάξεων Καλλιτεχνικού Γυμνασίου και των Α, Β και Γ τάξεων Γενικού Καλλιτεχνικού Λυκείου»

ΘΕΜΑ: «Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων των Α, Β και Γ τάξεων Καλλιτεχνικού Γυμνασίου και των Α, Β και Γ τάξεων Γενικού Καλλιτεχνικού Λυκείου» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Κουτούζης Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Αναγνώσεις σε επίπεδα

Μανώλης Κουτούζης Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Αναγνώσεις σε επίπεδα Μανώλης Κουτούζης Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Αναγνώσεις σε επίπεδα η έννοια της κουλτούρας στις κοινωνικές επιστήμες αποτελεί μια από τις βασικές εννοιολογικές κατηγορίες για την

Διαβάστε περισσότερα

Α. Δράσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Πάφος 2017»

Α. Δράσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Πάφος 2017» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ΣΤΟΧΟΣ 3 ος : Η αξιοποίηση του πολιτιστικού πλούτου του συνόλου των κατοίκων της Ευρώπης και η ανάδειξη των κοινών στοιχείων και της πολυμορφίας των ευρωπαϊκών πολιτισμών, μέσα από πολιτιστικές

Διαβάστε περισσότερα

1 Ος ΥΠΟ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟΧΟΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

1 Ος ΥΠΟ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟΧΟΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 1 Ος ΥΠΟ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟΧΟΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Τι εννοούμε με τον όρο «μαθησιακά αποτελέσματα»; ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΑΣΕΙΣ Ποια είναι τα αναμενόμενα οφέλη από την

Διαβάστε περισσότερα

Πήραμε 24 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια. 1. Τα δρώμενα της ημερίδας ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες σας; Μετρήθηκαν 24 «Ναι» και κανένα «Όχι».

Πήραμε 24 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια. 1. Τα δρώμενα της ημερίδας ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες σας; Μετρήθηκαν 24 «Ναι» και κανένα «Όχι». Αξιολόγηση ημερίδας «Σχολικές επισκέψεις σε μουσεία στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης» 11 Ιανουαρίου 2014, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αθήνα Πήραμε 24 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια. 1. Τα

Διαβάστε περισσότερα

Αντιγόνη Σοφοκλέους. Στ

Αντιγόνη Σοφοκλέους. Στ «5η Διημερίδα (αλληλο-)διδακτικής. Διδάσκοντας με λογισμό και με όνειρο. Έμπνευση και Δημιουργία στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Σχολικό έτος 2016-17.» Διοργάνωση:

Διαβάστε περισσότερα

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 12:25 Σελίδα 2 από 6 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 06/06/2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΣΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο μαθήματος 4 Προβολή ταινίας «Ρεμπέτικο» Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2016

Σχέδιο μαθήματος 4 Προβολή ταινίας «Ρεμπέτικο» Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2016 Σχέδιο μαθήματος 4 Προβολή ταινίας «Ρεμπέτικο» Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2016 Η «ανάγνωση» της ταινίας Στόχοι: Η συνεργασία του εκπαιδευτικού με τους

Διαβάστε περισσότερα

Για ένα όμορφο, χαρούμενο και δημιουργικό ξεκίνημα.

Για ένα όμορφο, χαρούμενο και δημιουργικό ξεκίνημα. Για ένα όμορφο, χαρούμενο και δημιουργικό ξεκίνημα. ΠAIΔIKOΣ ΣTAΘMOΣ συννεφούλα Σ' ένα όμορφο καταπράσινο κήπο 2 στρεμμάτων με δένδρα, λουλούδια, παιχνίδια και πολλή αγάπη, δημιουργήσαμε τον χώρο που θέλαμε

Διαβάστε περισσότερα