ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΗΣ ΜΠΑΤΑΡΙΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ MOVEMENT ASSESSMENT BATTERY FOR CHILDREN-2 ΜΟΥΣΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΟΥΡΑΝΙΑ Α.Ε.Μ.: 44/05 Μεταπτυχιακή διατριβή, που υποβάλλεται στο καθηγητικό σώμα για την ολοκλήρωση των απαιτήσεων για την απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου του Τμήματος Επιστήμης Φυσική Αγωγής και Αθλητισμού του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Απόδοση και Υγεία (Σχολική Φυσική Αγωγή) Εγκεκριμένο από το καθηγητικό σώμα: 1 ος Επιβλέπων: Κουρτέσης Θωμάς, Ph.,D., Επίκουρος καθηγητής Δ.Π.Θ.-Τ.Ε.Φ.Α.Α. 2 ος Επιβλέπων: Αγγελούσης Νίκος,Ph.,D., Επίκουρος καθηγητής Δ.Π.Θ.-Τ.Ε.Φ.Α.Α 3 ος Επιβλέπων: Καμπάς Αντώνιος,Ph.,D., Επίκουρος καθηγητής Δ.Π.Θ.-Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2008

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΜΟΥΣΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΟΥΡΑΝΙΑ: Αξιοπιστία της μπαταρίας αξιολόγησης Movement Assessment Battery for Children-2 (Υπό την επίβλεψη του κ. Κουρτέση Θωμά) Σκοπός της παρούσης έρευνας ήταν, να εξετάσει αν και κατά πόσο το κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for Children 2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), για την ανίχνευση παιδιών με κινητικές δυσκολίες είναι αξιόπιστο. Στην έρευνα συμμετείχαν 33 παιδιά ( 16 αγόρια και 17 κορίτσια) Γ Γυμνασίου (14-15 ετών). Το τεστ που χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα έρευνα για την αξιολόγηση των παιδιών είναι το κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for Children-2. Κάθε παιδί αξιολογήθηκε δύο φορές κάτω από τις ίδιες συνθήκες. Οι δύο μετρήσεις είχαν διάστημα μεταξύ τους μια εβδομάδα. Ο συντελεστής συσχέτισης ICC του συνολικού σκορ ήταν 0,759, αποτέλεσμα που χαρακτηρίζει το τεστ ως αξιόπιστο. Όσον αφορά τη μεταβλητότητα των δύο μετρήσεων το δείγμα δεν παρουσίασε σημαντικές μεταβολές. Επίσης, οι τιμές των t-test για όλες τις ασκήσεις έδειξαν ότι υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο μετρήσεων μόνο στις δύο ασκήσεις «αναστροφή καρφιών» και «υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι». Συμπερασματικά, το Movement ABC-2 τεστ είναι ένα αξιόπιστο εργαλείο ανίχνευσης παιδιών με κινητική αδεξιότητα, ηλικίας από 3-16 ετών και σύμφωνα με την παρούσα έρευνα αυτό έχει επιβεβαιωθεί για την τρίτη ηλικιακή κατηγορία. 3

3 ABSTRACT MOUSAFEIROPOULOU OURANIA: Reliability of battery of evaluation Movement Assessment Battery for Children-2 (Under the supervisor of Dr. Kourtessis Thomas) The purpose of this study was to examine the reliability of the motor test Movement Assessment Battery for Children - 2(Henderson, Sugden & Barnett, 2007). The sample was 33 children (16 boys and 17 girls) of third grade in High school (14-15 years). Each child was evaluated two times under the same conditions. The interval between two measurements was one week. T-test results showed statistical semantic difference between two measurements for the general movement score. The Intraclass Correlation Coefficient (ICC) for the total score was 0,759. The sample did not perform any significant differences to the variability of the two measurements. Also the values of t-test for all tasks showed, that exist statistically important differences between first and second measurement in two tasks "turning pegs" and "catching with one hand". Movement ABC-2 test seems to be a reliable tool for the detection of children with kinetic difficulties, aged from 3-16 years and according to the present study this has been confirmed for the third age-band. 4

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ABSTRACT... 4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 5 ΛΙΣΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΩΝ... 7 ΛΙΣΤΑ ΠΙΝΑΚΩΝ... 8 ΛΙΣΤΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ... 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ I Εισαγωγή Σκοπός Υποθέσεις Περιορισμοί Οριοθετήσεις Ορισμοί ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας Ανάγκη για Ανίχνευση και Αξιολόγηση Κινητικά τεστ Αξιοπιστία αξιοπιστία του Movement ABC Έρευνες για την αξιοπιστία του Movement ABC και του Movement ABC-2 τεστ. 25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ Μεθοδολογία Δείγμα

5 3.2. Όργανα μέτρησης Κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for children Περιεχόμενο του τεστ Βαθμολόγηση, κριτήρια διαφοροποίησης και νόρμες του τεστ Διαδικασία Μέτρησης Στατιστική ανάλυση ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙV Αποτελέσματα Περιγραφική στατιστική Αξιοπιστία MABC Συντελεστής συσχέτισης ICC Συντελεστής Μεταβλητότητας Κινητική αξιολόγηση των ασκήσεων για τις δύο μετρήσεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ V Συζήτηση Κινητική Αξιολόγηση Ασκήσεις Γενική Συζήτηση Σύνοψη ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI Συμπεράσματα - Προτάσεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII Βιβλιογραφία Παράρτημα

6 ΛΙΣΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΩΝ Παράρτημα 1. Σελίδα Υλικό, προετοιμασία, περιγραφή των δεξιοτήτων, των διαδικασιών εξοικείωσης, της αξιολόγησης και βαθμολόγησης. 74 Παράρτημα 2. Φύλλο αξιολόγησης για την ηλικιακή κατηγορία 3 (11 16 ετών) Παράρτημα 3. Νόρμες δεδομένων. 99 Παράρτημα 4. Άδεια γονέων, για την συμμετοχή των παιδιών τους στην έρευνα

7 ΛΙΣΤΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Σελίδα 1. Διαγνωστικά κριτήρια για DCD Αριθμός και περιγραφικά στοιχεία μαθητών και μαθητριών Ασκήσεις τρίτης ηλικιακής κατηγορίας ετών Μέσοι όροι και τυπικές αποκλίσεις των κινητικών σκορ για τις δύο μετρήσεις Περιγραφικά στατιστικά μέτρα για τη μικρότερη και τη μεγαλύτερη τιμή, τη μέση τιμή και την τυπική απόκλιση για την 1 η μέτρηση Περιγραφικά στατιστικά μέτρα για τη μικρότερη και τη μεγαλύτερη τιμή, τη μέση τιμή και την τυπική απόκλιση για την 2 η μέτρηση Τιμές ICC όλων των μεταβλητών Τυπικά σφάλματα των μεταβλητών από τις διαφορές των δύο μετρήσεων Ζευγαρωτές παρατηρήσεις ανάμεσα στα κινητικά σκορ των ασκήσεων των δύο μετρήσεων 53 8

8 ΛΙΣΤΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σελίδα 4.1. Μέσοι όροι των κινητικών σκορ για τις δύο μετρήσεις Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση επιδεξιότητα χεριών- αναστροφή καρφιών Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση επιδεξιότητα χεριών- σχηματισμός τριγώνου με παξιμάδια και βίδες Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση επιδεξιότητα χεριών- σχέδιο αφήνοντας το ίχνος Συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό σκορ της επιδεξιότητας χεριών Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση στόχευση και υποδοχή- υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση στόχευση και υποδοχή- πέταμα αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο Συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό σκορ της στόχευσης και υποδοχής Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση στατική ισορροπία- ισορροπία σε δύο βάσεις Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση δυναμική ισορροπία- περπάτημα προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση δυναμική ισορροπία- αναπήδηση στο ένα πόδι Ζικ-Ζακ Συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό σκορ της ισορροπίας Συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό κινητικό σκορ..52 9

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ I Εισαγωγή Η κινητική αδεξιότητα αναφέρεται στο σύνδρομο συμπεριφορών που σχετίζονται με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα στην απόκτηση και εκτέλεση κινητικών δεξιοτήτων (Κουτσούκη, 1997). Οι παραπάνω κινητικές δυσκολίες έχουν εξεταστεί από διάφορους ερευνητές και έχουν περιγραφεί με διαφορετικούς μέχρι τώρα όρους, όπως δυσπραξία, απραξία (Walton, Ellis & Court, 1962), αδεξιότητα (Dare & Gordon, 1970;Wall, 1982), προβλήματα κινητικού συντονισμού (Maeland, 1992) κοκ. Ο όρος που έχει επικρατήσει στην διεθνή βιβλιογραφία είναι «Developmental Coordination Disorder» (DCD) σύμφωνα με το DSM-IV (Diagnostic and Statistic Manual of Mental Disorders-IV, 1994, 2000). Στη σύγχρονη ελληνική βιβλιογραφία η κινητική αδεξιότητα αναφέρεται ως Αναπτυξιακή Διαταραχή του Κινητικού Συντονισμού (ΑΔΚΣ) (Κουρτέσης, 1997). Η επίσημη ορολογία και από την Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) (1992;1993) είναι ενός συνδρόμου με μια κινητική διαταραχή και υποστηρίζεται από ένα σύνολο τεσσάρων, αν και αόριστα διατυπωμένων, κριτηρίων, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο στάδιο της διαφοροποίησης DCD από άλλες αναταραχές της παιδικής ηλικίας (δείτε τον πίνακα 1). Δύο πρόσφατες συνεδριάσεις των ερευνητών και των επαγγελματιών από όλο τον κόσμο έχουν συμφωνήσει και υποστηρίζουν τη χρήση του όρου DCD (Polatajko, Fox & Missiuna, 1995, Sugden, 2006). Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση (DSM-IV) (1994), τα συμπτώματα της ΑΔΚΣ εμφανίζονται από την προσχολική ηλικία και μπορούν να οδηγήσουν σε δυσκολίες στην κινητική μάθηση, στην αδρή και λεπτή κίνηση, προβλήματα στην άρθρωση λόγου, στην αντιληπτική-εκφραστική ικανότητα κοκ, που είναι τόσο έντονα ώστε να 10

10 επιδρούν αρνητικά στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής του ατόμου. Τα κινητικά προβλήματα που αναφέρθηκαν, εφόσον δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλές σχολικές επιδόσεις σε συναισθηματικές διαταραχές και σε προβλήματα συμπεριφοράς (Dewey, Kaplan, Crawford & Wilson, 2002; Schoemaker & Kalverboer, 1994; Dare & Gordon,1970). Επιπρόσθετα μπορούν να προκαλέσουν άγχος, έλλειψη αυτοπεποίθησης κατά την κίνηση και έλλειψη ενδιαφέροντος για τη φυσική δραστηριότητα (Wall, McClements, Bouffard, Findlay & Taylor, 1985), χαμηλή αυτοεκτίμηση (Piek, Dworcan, Barret & Coleman, 2000) και απουσία γενικών ενδιαφερόντων (Cantell, Smyth & Ahonen, 1994; Causgrove Dunn & Watkinson, 1994; Geuze & Borger, 1993; Missiuna, 1994; Rose, et al., 1998). Πίνακας 1: Διαγνωστικά κριτήρια για DCD (όπως διατυπώνεται από DSM IV-TR (2000), σελίδα 58) Α. Η απόδοση στις καθημερινές δραστηριότητες που απαιτούν τον κινητικό συντονισμό είναι ουσιαστικά κάτω από αυτόν που αναμένεται, λαμβάνοντας υπόψη την μετρημένη νοημοσύνη και την χρονολογική ηλικία του προσώπου. Αυτό μπορεί να είναι από τις χαρακτηριστικές καθυστερήσεις σε κύρια κινητικά σημεία όπως (π.χ. περπάτημα, σύρσιμο, κάθισμα), και άλλα χαρακτηριστικά "της αδεξιότητας", όπως την κακή απόδοση στον αθλητισμό, ή την κακή γραφή. Β. Η διαταραχή στο κριτήριο Α παρεμποδίζει σημαντικά την ακαδημαϊκή επίδοση ή στις καθημερινές δραστηριότητες. Γ. Η διαταραχή δεν οφείλεται σε μια γενική φυσική κατάσταση (π.χ. εγκεφαλική παράλυση, ημιπληγία ή μυϊκή δυστροφία) και δεν ανταποκρίνεται στα κριτήρια μιας κυρίαρχης αναπτυξιακής διαταραχής. Δ. Εάν η νοητική καθυστέρηση είναι παρούσα, οι κινητικές δυσκολίες είναι παραπάνω σε σχέση με εκείνους που συνδέονται συνήθως με αυτήν. 11

11 Η σημασία της κινητικής απόδοσης ως προϋπόθεση για την πρόσβαση στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών και για την ένταξη στην κοινωνική ζωή σε μια όμοια ομάδα έχει τεκμηριωθεί καλά (Goldin-Meadows,1999; Wilson,2002; Pine, Lufkin & Messer, 2004). Έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά με χαμηλό επίπεδο κινητικής είναι συχνά κοινωνικά απομονωμένα και μπορούν να αναπτύξουν ποικίλα προβλήματα αργότερα στη ζωή τους. Για πολλά παιδιά, η έλλειψη κινητικού συντονισμού είναι μόνο ένα συστατικό μιας σειράς προβλημάτων, τα οποία περιλαμβάνουν την ομιλία και την γλώσσα, την ανάγνωση, την προσοχή ή και άλλα προβλήματα κοινωνικά και συναισθηματικά (Henderson, Sugden, Barnett, 2007). Σύμφωνα με τους Wall και συν. (1985), τα παιδιά με ΑΔΚΣ υπολείπονται σε σχέση με τα παιδιά ίδιας χρονολογικής ηλικίας στην απόκτηση και διατήρηση των γνωστικών σχημάτων (διαδικαστική γνώση), που ελέγχουν και καθοδηγούν την εκτέλεση κινητικών δεξιοτήτων. Οι κινητικές αυτές δεξιότητες είναι αποτέλεσμα τόσο νευρομυϊκής ωρίμανσης, όσο και απόκτησης κινητικών εμπειριών μέσα από την αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον. Άρα οι «χαμηλές» κινητικές επιδόσεις των παιδιών με ΑΔΚΣ μπορεί να οφείλονται στη χαμηλή αλληλεπίδρασή τους με το περιβάλλον και/ή τα προβλήματα της νευρομυϊκής τους ωρίμανσης (Κουτσούκη, 1998). Σύμφωνα με τους Καμπίτση και Χαραχούσου - Καμπίτση (1999) η αξιοπιστία ενός τεστ ορίζεται ως ο βαθμός στον οποίο το τεστ αυτό μετρά σταθερά αυτό που πρέπει να μετρά και μάλιστα με την ίδια ακρίβεια πάντοτε. Σε ένα αξιόπιστο τεστ μπορεί να μετρηθεί πολλές φορές ένας παράγοντας και να καταλήγει πάντα στο ίδιο αποτέλεσμα, με την προϋπόθεση όμως αυτός ο παράγοντας να μην μεταβάλλεται κατά την διάρκεια του χρόνου που μεσολαβεί ανάμεσα στις μετρήσεις. Όσο περισσότερο αξιόπιστο είναι ένα τεστ τόσο πιο πραγματικό είναι και το σκορ, που έχει εξαχθεί από τις μετρήσεις. Η αξιοπιστία ενός τεστ εκφράζεται αριθμητικά σαν συντελεστής που το μέγεθός του κυμαίνεται από 0.00 έως

12 Όσο μεγαλύτερος είναι ο συντελεστής, τόσο πιο αξιόπιστο είναι και το τεστ στο οποίο αναφέρεται. Σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση το ενδιαφέρον για τα παιδιά με τις διαταραχές συντονισμού αυξάνεται συνεχώς. Μέσα στο σχολικό πληθυσμό, υπολογίζεται ότι περίπου 5%-8% των παιδιών αποτυγχάνουν να αναπτύξουν την ικανοποιητική κινητική ικανότητα για να επιτρέψουν την κανονική πρόοδο στο σχολείο γενικά και ιδιαίτερα στη φυσική αγωγή (Betts & Underwood, 1992; Morris & Whiting, 1971; Sudgen & Wright, 1998). Οι τελευταίες έρευνες που λάμβαναν χώρα, γινόταν με τη χρήση του κινητικού τεστ Movement ABC (Henderson & Sudgen, 1992), του οποίου η εγκυρότητα και η αξιοπιστία έχει πιστοποιηθεί (Barnett & Henderson, 1998; Geuze, Jongmans, Schoemaker & Smits-Engelsman, 2001). Οι Henderson, Sugden & Barnett, (2007) ανέπτυξαν το κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for Children 2 (ΜΑΒC-2) το οποίο είναι μια δεύτερη έκδοση του ΜΑΒC με κάποιες τροποποιήσεις και βελτιώσεις του τεστ. Μελέτες αξιοπιστίας που χρησιμοποίησαν το τεστ ΜΑΒC (1992) και επικύρωσαν την αξιοπιστία του, μπορούν να βεβαιώσουν και την αξιοπιστία του ΜΑΒC-2 λόγω του περιεχομένου του τεστ που είναι αρκετά παρόμοιο. Παρόλα αυτά είναι απαραίτητο να διεξαχθούν περαιτέρω έρευνες για την αξιοπιστία του ΜΑΒC-2. Το γεγονός αυτό είναι στο οποίο συνίσταται η αναγκαιότητα της παρούσης έρευνας, στην επικύρωση της αξιοπιστίας του ΜΑΒC-2. Η σημασία της παρούσης έρευνας έγκειται στην αναγκαιότητα για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας του κινητικού τεστ Movement Assessment Battery for Children-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), καθώς επίσης και στην αναγκαιότητα χρήσης ενός σταθμισμένου κινητικού τεστ και για τον ελλαδικό χώρο. Έτσι, η ορθή διάγνωση της κινητικής αδεξιότητας, μέσω του κινητικού τεστ Movement Assessment Battery for Children-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), θα αποτελέσει ένα βήμα για πιο αξιόπιστο και σωστότερο εντοπισμό των παιδιών με κινητικές δυσκολίες. Έτσι, θα μπορέσει να υπάρξει δημιουργία προγραμμάτων 13

13 παρέμβασης και αντιμετώπισης του φαινομένου, καθώς μέσα από έρευνες έχει επισημανθεί η σπουδαιότητα της ειδικής μεταχείρισης και βοήθειας τόσο από ειδικούς, όσο και από τους δασκάλους μέσα στο σχολείο των παιδιών που αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες (Dare & Gordon, 1970; Wright & Sugden, 1998) Σκοπός Σκοπός της παρούσης έρευνας ήταν, να εξετάσει αν και κατά πόσο το κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for Children 2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), είναι αξιόπιστο για χρήση στην ελληνική πραγματικότητα Υποθέσεις Οι παρακάτω μηδενικές υποθέσεις εξετάσθηκαν στην παρούσα έρευνα: 1. Δεν θα υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά στο συνολικό σκορ του κινητικού τεστ Movement ABC-2 μεταξύ πρώτης και δεύτερης μέτρησης ως προς την εφαρμογή και την λειτουργικότητά του. 2. Δεν θα υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά στα σκορ των σετ μεταξύ πρώτης και δεύτερης μέτρησης ως προς την εφαρμογή και την λειτουργικότητα του κινητικού τεστ Movement ABC Δεν θα υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά στα σκορ των ασκήσεων μεταξύ πρώτης και δεύτερης μέτρησης ως προς την εφαρμογή και την λειτουργικότητα του κινητικού τεστ Movement ABC-2. 14

14 1.3. Περιορισμοί 1. Θεωρήθηκε πως τα παιδιά κατέβαλαν το μέγιστο της προσπάθειάς τους, κατά την κινητική αξιολόγησή τους (πρώτη και δεύτερη μέτρηση), χωρίς αυτό όμως να μπορέσει να ελεγχθεί αντικειμενικά. 2. Στην παρούσα έρευνα τα παιδιά αξιολογήθηκαν από την κατηγορία που αντιστοιχεί στα έτη της ηλικίας τους, ανεξάρτητα από την ηλικία των μηνών τους. Έτσι ένα παιδί δεκατεσσάρων ετών και ενός μέχρι και δώδεκα μηνών αξιολογήθηκε από την ηλικιακή κατηγορία για παιδιά δεκατεσσάρων ετών, σύμφωνα με το βιβλίο οδηγιών του κινητικού τεστ Movement ABC-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). 3. Θεωρήθηκε ότι ο εξεταστής και ο εξεταζόμενος βρίσκονταν στην ίδια κατάσταση και στις δύο μετρήσεις. 4. Καθ όλη τη διάρκεια της έρευνας, ο έλεγχος των καθημερινών κινητικών δραστηριοτήτων των παιδιών δεν μπόρεσε να ελεγχθεί και να αξιολογηθεί. 5. Η δυνατότητα γενίκευσης των συμπερασμάτων που προέκυψαν από την παρούσα έρευνα αφορούν το συγκεκριμένο πληθυσμό από τον οποίο προέρχεται και το δείγμα της έρευνας Οριοθετήσεις 1. Και οι δύο μετρήσεις έλαβαν χώρα σε κλειστό ειδικά διαμορφωμένο χώρο, μέσα στο σχολείο του κάθε παιδιού, χωρίς την παρουσία άλλων ατόμων μέσα στο χώρο εξέτασης, πλην αυτή του εξεταστή. 2. Η αξιολόγηση του κάθε παιδιού έγινε ατομικά και ολοκληρώθηκε στη διάρκεια μιας φάσης. 15

15 3. Και οι δύο μετρήσεις γίνονταν την ίδια μέρα της εβδομάδος, ώρα και στο ίδιο μέρος για κάθε παιδί και κάτω από τις ίδιες συνθήκες θερμοκρασίας και φωτεινότητας. 4. Η σειρά με την οποία εκτελέστηκαν οι δεξιότητες ήταν αυτή με την οποία προτείνεται από το Βιβλίο Οδηγιών του κινητικού τεστ Movement Assessment Battery for Children-2 (Henderson,Sugden & Barnett, 2007). 5. Επιλέχθηκαν 6 Γυμνάσια, από τα 8 που διαθέτει η πόλη της Κοζάνης, τα οποία πληρούσαν τις προϋποθέσεις για να εκτελεστεί η έρευνα (κλειστούς χώρους, σταθερή θερμοκρασία και επαρκή φωτεινότητα). 6. Από κάθε Γυμνάσιο, με τη μέθοδο της λοταρίας επιλέχθηκαν δύο παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι από το κάθε τμήμα που διέθετε το κάθε σχολείο. 7. Η κάθε μέτρηση διαρκούσε λεπτά. 8. Ο εξεταστής ήταν ο ίδιος και στις δύο μετρήσεις. 9. Το επίπεδο σημαντικότητας ορίστηκε στο p< Ορισμοί Για τους σκοπούς της συγκεκριμένης έρευνας οι όροι που χρησιμοποιήθηκαν ορίσθηκαν ως εξής: Αναπτυξιακή διαταραχή του κινητικού συντονισμού (ΑΔΚΣ): ή ΑΔΚΣ ορίζεται ως ένα σύνδρομο συμπεριφορών που σχετίζονται με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα στην απόκτηση και εκτέλεση κινητικών δεξιοτήτων (Κουτσούκη, 1997). Μετακίνηση: κινητικά πρότυπα που επιτρέπουν στο άτομο να κινείται αποτελεσματικά στον περιβάλλον του σε σχέση με σταθερά σημεία βαδίζοντας, τρέχοντας, πηδώντας ή γλιστρώντας (Gallaue & Ozmun, 1997). Χειρισμός: τα κινητικά πρότυπα για το χειρισμό αντικειμένων μέσα από την αδρή ή τη λεπτή κίνηση (Gallaue & Ozmun, 1997). 16

16 Ισορροπία: η ικανότητα του ατόμου να διατηρήσει το σώμα του σταθερό. Χωρίζεται στη δυναμική και τη στατική ισορροπία. Η δυναμική ισορροπία αφορά στη διατήρηση της ισορροπίας ενώ υπάρχει αλλαγή της θέσης του κέντρου βάρους του σώματος. Η στατική ισορροπία αφορά στη διατήρηση ισορροπίας όταν δεν υπάρχει αλλαγή της θέσης του κέντρου βάρους του σώματος (Gallaue & Ozmun, 1997). Παιδιά με κινητική αδεξιότητα: είναι τα παιδιά εκείνα που δεν εμφανίζουν γνωστά νευρολογικά προβλήματα, ωστόσο αποτυγχάνουν να εκτελέσουν κινητικές δεξιότητες ανάλογες με το περιβάλλον στο οποίο ζουν, με αποδεκτή απόδοση (Wall, 1982). Στην συγκεκριμένη έρευνα παιδιά με κινητική αδεξιότητα θα θεωρηθούν τα παιδιά εκείνα των οποίων η κινητική τους απόδοση στο κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for Children-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), θα βρίσκεται κάτω της 15 ης ποσοστιαίας θέσης, σε σχέση με τις νόρμες του τεστ που έχουν οριστεί για την εκάστοτε ηλικία. Κινητική απόδοση: ο βαθμός που κάποιος μπορεί να πετύχει έναν καλά καθορισμένο σκοπό κατά περίσταση με τη μεγαλύτερη δυνατή σιγουριά επιτυχίας και την όσο το δυνατό ελάχιστη φυσική και πνευματική κατανάλωση ενέργειας αλλά και με την ελαχιστοποίηση του χρόνόυ που απαιτείται (Schmidt, 1993). Στην συγκεκριμένη έρευνα Κινητική απόδοση θα είναι το κινητικό σκορ από την εφαρμογή του κινητικού τεστ Movement Assessment Battery for Children-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Αξιοπιστία: η ακρίβεια και σταθερότητα των αποτελεσμάτων μιας μέτρησης μετά την πάροδο του χρόνου και μεταξύ διαφορετικών εξεταστών (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Στην συγκεκριμένη έρευνα η αξιοπιστία του Movement Assessment Battery for Children-2 (ΜΑΒC-2) θα μετρηθεί με την μορφή test-retest. 17

17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας Η παρούσα έρευνα έχει σχεδιαστεί για να ερευνήσει αν και κατά πόσο το κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for Children- 2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007) για την ανίχνευση και αξιολόγηση παιδιών με κινητικές δυσκολίες είναι αξιόπιστο. Το κεφάλαιο που ακολουθεί χωρίζεται στα εξής τέσσερα μέρη: 2.1. Ανάγκη για Ανίχνευση και Αξιολόγηση, 2.2. Κινητικά τεστ, 2.3. Αξιοπιστία του Movement ABC-2, 2.4. Έρευνες για την αξιοπιστία του Movement ABC και του Movement ABC Ανάγκη για Ανίχνευση και Αξιολόγηση Οι περισσότεροι επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί με το φαινόμενο της Αναπτυξιακής Δυσλειτουργίας της Συναρμογής, έχουν τονίσει το πόσο σημαντικός παράγοντας είναι η έγκαιρη αξιολόγηση των παιδιών με κινητική αδεξιότητα (Haubenstricker, 1982; Keogh, Sugden, Raynald, & Calkins, 1979; Wall, Reid & Paton, 1990; Maeland, 1992; Henderson & Sugden, 1992). Η έγκαιρη διάγνωση των αδέξιων παιδιών μπορεί να οδηγήσει στην εφαρμογή ενός κατάλληλου προγράμματος αντιμετώπισης (Wright & Sugden, 1998; Larkin & Parker, 1998), το οποίο να γίνει αποτελεσματικότερο, όσο νωρίτερα εφαρμοστεί το κατάλληλο παρεμβατικό πρόγραμμα (Schoemaker, Hijkema & Kalverboer, 1994; Wall, Reid & Paton., 1990). Έτσι, λόγω του φαινομένου της κινητικής αδεξιότητας έγινε υπαρκτή η ανάγκη για τη δημιουργία ενός αξιόπιστου και έγκυρου κινητικού τεστ, εύκολο στη χρήση, έτσι ώστε να μπορεί να 18

18 χρησιμοποιηθεί μέσα στο σχολικό περιβάλλον σαν εργαλείο για μία αρχική αναγνώριση των παιδιών που αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες (Morris & Whiting, 1971) Κινητικά τεστ Οι μέθοδοι που έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι τις μέρες μας για την ανίχνευση της ΑΔΚΣ ποικίλουν. Παλιότερα η διαδικασία αυτή γινόταν μέσα από τη λεπτομερή παρατήρηση περιγραφή διαφόρων παραμέτρων της κίνησης, των σωματικών και ψυχολογικών χαρακτηριστικών των παιδιών, χωρίς όμως να υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα κριτήρια ανίχνευσης (Baker, 1981). Για την ανίχνευση της ΑΔΚΣ χρησιμοποιήθηκαν διάφορα ερευνητικά εργαλεία που περιλάμβαναν κινητικές δοκιμασίες. Η μεγάλη ανομοιογένεια όμως στα χαρακτηριστικά των παιδιών με ΑΔΚΣ καθώς και οι διαφορές στο βαθμό σοβαρότητας, καθιστούν πάντοτε δύσκολη την διαδικασία ανίχνευσης (Maeland, 1992). Αρκετά είναι τα όργανα μέτρησης που έχουν χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση του φαινομένου της Αναπτυξιακής Δυσλειτουργίας της Συναρμογής. Η Maeland (1992) αναφέρεται σε τρεις μεθόδους ανίχνευσης των παιδιών με ΑΔΚΣ και προχωρά σε συγκρίσεις των αποτελεσμάτων τους. Στην έρευνα αυτή, η ανίχνευση της ΑΔΚΣ πραγματοποιήθηκε με το Test of Motor Proficiency (TMP) (Gubbay, 1975), το Test of Motor Impairment (TOMI) (Stott, Moyes & Henderson, 1984) και με την κρίση του δασκάλου. Τα δύο πρώτα ερευνητικά εργαλεία αφορούσαν σε κινητικές δοκιμασίες αδρής και λεπτής κινητικότητας ενώ η κρίση του δασκάλου για την κίνηση των παιδιών εξετάστηκε μέσα από συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας και οι τρεις μέθοδοι ανίχνευσαν σχεδόν το ίδιο ποσοστό παιδιών με ΑΔΚΣ, αλλά υπήρχαν διαφορές στα συγκεκριμένα παιδιά που ανιχνεύτηκαν σε κάθε περίπτωση. Η ερευνήτρια συμπέρανε ότι το γεγονός αυτό οφειλόταν πιθανά στην ετερογένεια του πληθυσμού των παιδιών με ΑΔΚΣ, στη διαφορετική 19

19 δομή των ερευνητικών εργαλείων και στα κριτήρια με βάση τα οποία έγινε η ανίχνευση από τους δασκάλους. Τέλος το ΤΟΜΙ κρίθηκε ως το πιο αξιόπιστο εργαλείο ανίχνευσης της ΑΔΚΣ (Mealand, 1992). Οι Rose, Larkin και Berger (1998), χρησιμοποίησαν το McCarron Assessment of Neuromuscular Development (MAND) για την ανίχνευση της ΑΔΚΣ (McCarron, 1982). Το ΜAND σχεδιάστηκε για την αξιολόγηση της κινητικής απόδοσης, μέσα από δέκα δοκιμασίες λεπτής και αδρής κίνησης. Το ΜΑΝD είναι ένα σταθμισμένο εργαλείο που όμως δεν έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως για την ανίχνευση της ΑΔΚΣ. Οι Wiart και Darrah (2001) παρουσίασαν και συνέκριναν τέσσερα ερευνητικά όργανα που έχουν χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση της ΑΔΚΣ: α) το Bruininks - Oseretsky Test of Motor Proficiency (BOTMP) (Bruininks, 1978), β) το Movement Assessment Battery for Children (MABC ) (Henderson & Sugden,1992), γ) το Test of Gross Motor Developmental Motor Scales (TGMD) (Ulrich, 1985) και δ) το Peabody Developmental Motor Scales (PDMS) (Folio & Fewell, 1983). Σύμφωνα με τους Wiart και Darrah (2001), τα τέσσερα παραπάνω ερευνητικά εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανίχνευση διαταραχών του κινητικού συντονισμού, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του καθενός από αυτά. Το πιο δημοφιλές τεστ της σύγχρονης βιβλιογραφίας, μιας και οι περισσότερες πλέον έρευνες γίνονται με τη χρήση του, είναι το Movement ABC (Henderson & Sugden,1992), (Maeland, 1992; Candell, Smyth & Ahonen, 1994; Geuze & Borger, 1993; Wright & Sugden, 1996; Barnett & Henderson, 1998; Leemrijse, Meijer, Vermeer, Lambregts & Ader, 1999;Geuze, Jongmans, Schoemaker & Smits-Engelsman, 2001; Simons & Schwarz, 2001; Pless, Carlsson, Sundelin & Persson, 2002; Chow & Henderson, 2003; Van Waelvelde et al., 2007; Born Fiers et al. 2007). Το MABC σχεδιάστηκε έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από εκπαιδευτικούς όσο και από άλλες ειδικότητες για την ανίχνευση της ΑΔΚΣ. Σύμφωνα με τους Piek kai Edwards (1997), το MABC προέρχεται από 20

20 προηγούμενα ερευνητικά εργαλεία που έχουν χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση κινητικών δυσκολιών, όπως: α) το Test of Motor Proficiency (TMP) (Gubbay, 1975), β) το Test of Motor Impairment (TOMI) (Stott, Moyes & Henderson, 1984) και γ) το Motor Competence Checklist (MCC) (Sugden & Sugden 1991). Η ευκολία στη χρήση του και η αποτελεσματικότητα στην ανίχνευση, καθιστούν το MABC ένα ευρέως διαδεδομένο ερευνητικό όργανο Αξιοπιστία αξιοπιστία του Movement ABC-2 Η αξιοπιστία μιας δοκιμής αναφέρεται στην ακρίβεια, τη συνέπεια και τη σταθερότητα των αποτελεσμάτων ενός τεστ μετά από ένα χρονικό διάστημα και μεταξύ διαφορετικών εξεταστών. Όταν ένα τεστ έχει την επαρκή αξιοπιστία έπειτα ο χρήστης μπορεί να είναι βέβαιος ότι τα αποτελέσματα που λαμβάνονται από ένα άτομο θα παραμείνουν ευρέως συνεπή, παρά τις παραλλαγές σε ποιόν θα κάνει το τεστ και σε ποια περίπτωση (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Όπως ο Ulrich (2000) έχει παρατηρήσει, εάν ένας εξεταστής χρησιμοποιήσει ένα αναξιόπιστο τεστ, ένα παιδί μπορεί να εντοπιστεί ότι έχει κάποιο πρόβλημα και κατόπιν να επανελεγχτεί μερικές ημέρες αργότερα και να διαπιστωθεί ότι το πρόβλημα είχε εξαφανιστεί. Φυσικά το πρόβλημα δεν εξαφανίστηκε πραγματικά. Το τεστ είτε είχε παραγάγει έναν ψεύτικο αποτέλεσμα στην αρχική δοκιμή, είτε υπήρξε μια αποτυχία της ανίχνευσης στον επανέλεγχο. Επίσης, εάν μια δοκιμή δεν είναι αξιόπιστη έπειτα και η εγκυρότητά της, ο βαθμός στον οποίο το τεστ, στην πραγματικότητα, μετρά αυτό που ισχυρίζεται ότι θέλει να μετρήσει, θα συμβιβαστεί επίσης. Η αξιοπιστία μπορεί να υπολογιστεί με διάφορους μεθόδους. Σύμφωνα με τον Καμπίτση (1990), η αξιοπιστία ενός τεστ υπολογίζεται με τη μέθοδο των επαναλαμβανόμενων μετρήσεων (test-retest method). O συντελεστής της αξιοπιστίας που 21

21 υπολογίζεται με την μέθοδο αυτήν ονομάζεται και συντελεστής σταθερότητας και βγαίνει από την συσχέτιση των σκορ που αποκτήθηκαν όταν ένα τεστ έχει πραγματοποιηθεί δύο φορές στα ίδια άτομα. Η πιο συνηθισμένη διαδικασία είναι η επανάληψη όλου του τεστ με τα ίδια άτομα και κάτω από τις ίδιες συνθήκες. Επίσης, η αξιοπιστία ενός τεστ μπορεί να υπολογιστεί με την μέθοδο της διχοτόμησης και με τη μέθοδο των αντιστοίχων μορφών. Στην τελευταία δυο τεστ πανομοιότυπα εκτός από τα πραγματικά αντικείμενα μετρούν την ίδια μεταβλητή, έχουν τον ίδιο αριθμό ατόμων, δομή, δυσκολία και δίνονται στα άτομα ταυτόχρονα και υπολογίζεται κατόπιν ο συντελεστής συσχέτισή τους. Ωστόσο, για την ύπαρξη ενός σταθμισμένου τεστ παρατηρούνται προβλήματα και στον τρόπο με τον οποίο γίνεται η στατιστική ανάλυση του τεστ. Στην περίπτωση για παράδειγμα του κινητικού τεστ Movement Assessment Battery for Children-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), οι μεταβλητές που μετρώνται (εξαρτημένες), είναι το συνολικό σκορ του κινητικού τεστ, σκορ των ενοτήτων και οι επιμέρους δεξιότητες των ενοτήτων. Σύμφωνα με τους Καμπίτση και Χαραχούσου Καμπίτση (1999), ο σχεδιασμός ανάλυση διακύμανσης πολλαπλών μεταβλητών με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις (ΜΑΝΟVA) παρουσιάζει τόσο πλεονεκτήματα, όσο και μειονεκτήματα. Τα πλεονεκτήματα είναι ότι απαιτείται μικρότερος αριθμός υποκειμένων για την απόκτήση του ίδιου αριθμού παρατηρήσεων και ότι είναι πολύ πιο ισχυρός από εκείνον με τις ανεξάρτητες ομάδες, γιατί εξαλείφονται οι διαφορές μεταξύ των ομάδων, αφού τα ίδια τα άτομα που συμμετείχαν στην αρχική μέτρηση συμμετέχουν και στις επόμενες μετρήσεις (Kenny, 1987). Τα μειονεκτήματα του σχεδιασμού αντίστοιχα είναι η επίδραση της αρχικής μέτρησης στην επαναμέτρηση, η επίδραση της σειράς με την οποία γίνονται οι επαναλαμβανόμενες μετρήσεις και τέλος η επίδραση της μάθησης από την μία μέτρηση στην άλλη (learning effect). Οι Rinne, Pasanen, Miilunpalo και Oja (2001), στην έρευνά τους μελέτησαν αν υπάρχει επίδραση της μάθησης από την αρχική μέτρηση στις δύο ακολουθούμενες επαναμετρήσεις 22

22 που έγιναν. Οι ερευνητές εξέτασαν εννέα βασικές δεξιότητες μέσα στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν και οι δεξιότητες με μπάλα, της στατικής ισορροπίας και του διαδοχικού βαδίσματος προς τα μπροστά και πίσω (δυναμική ισορροπία). Το δείγμα αποτελούνταν από ενήλικες (ηλικίας ετών) και έγιναν τρεις μετρήσεις μέσα σε χρονικό διάστημα μιας εβδομάδος. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι υπάρχει αρκετά θετική σχέση εκμάθησης των δεξιοτήτων χειρισμού της μπάλας και της ισορροπίας, ανάμεσα στην πρώτη μέτρηση και στις επαναμετρήσεις που έγιναν. Επειδή η αξιοπιστία και η εγκυρότητα ενός τεστ μπορούν να ποικίλουν σύμφωνα με τους τύπους ατόμων που εξετάζονται και το σκοπό που εξυπηρετεί το τεστ, οι ιδιότητες του οργάνου πρέπει να ερευνηθούν επανειλημμένα έως ότου να συσσωρευτεί ένα ικανοποιητικό υλικό της έρευνας (Yan & Ulrich, 2002). Τα τελευταία χρόνια, έχει υπάρξει μια αλλαγή στη σκέψη για το ποιος πρέπει να επικυρώσει τα τεστ και πώς αυτό πρέπει να γίνει. Η πιο πρόσφατη έκδοση του Standards for Education and Psychological Testing, παραδείγματος χάριν, δίνει το βάρος από κοινού, στον υπεύθυνο για την ανάπτυξη του τεστ και στο χρήστη του τεστ (AERA, APA, NCME, 1999). Μελέτες αξιοπιστίας που χρησιμοποίησαν την έκδοση του κινητικού τεστ ΜΑΒC (1992), αν και μερικές από τις αλλαγές που έγιναν στο τεστ ΜΑΒC-2 (2007) μπορούν να θεωρηθούν ουσιαστικές (π.χ. η επέκταση των ορίων ηλικίας), το περιεχόμενο των στοιχείων θεωρείται παρόμοιο και έτσι τα αποτελέσματά τους μπορούν να αντιπροσωπεύουν και το ΜΑΒC-2 (Barnett & Henderson, 1998, Geuze, Jongmans, Schoemaker & Smits-Engelsman, 2001, Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Η inter-rater αξιοπιστία μετρά το βαθμό με τον οποίο οι ελεγκτές συμφωνούν σχετικά με το αποτέλεσμα που συνδέεται με την απόδοση ενός παιδιού. Kατά τη διάρκεια των ετών, έχει αποδειχθεί ότι το MABC μπορεί να χρησιμοποιηθεί σοβαρά από εργοθεραπευτές, φυσιοθεραπευτές, παιδίατρους, ψυχολόγους και καθηγητές φυσικής αγωγής. Δύο πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν αυτήν την αξίωση (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Οι Chow & 23

23 Henderson (2003) εξέτασαν την inter-rater αξιοπιστία και την test-retest αξιοπιστία, χρησιμοποιώντας δύο ελεγκτές με τα αρκετά διαφορετικά υπόβαθρα και εκπαίδευση, ο ένας ήταν πεπειραμένος σχολικός ψυχολόγος, και ο άλλος ένας σχετικά άπειρος εργοθεραπευτής. Με εξαίρεση ενός ενιαίου στοιχείου, οι δια-συσχετισμοί κατηγορίας (ICCs) για την interrater αξιοπιστία υπερέβησαν 0,95. Μια επέκταση της προηγούμενης μελέτης πραγματοποιήθηκε από τους Bom Fiers, Smits-Engelsman, Henderson & Henderson (2007), που σύγκριναν την ακρίβεια των εκτιμήσεων που έγιναν από 131 Ολλανδούς φυσιοθεραπευτές, οι οποίοι δούλευαν σε κλινικές και εξέταζαν παιδιά με κινητικές δυσκολίες. Η απόδοση των εννέα παιδιών που έλαβαν μέρος στην έρευνα, ένα σε κάθε ηλικία από 4 έως 12 έτη (δηλ. κάλυπταν όλες τις ηλικιακές κατηγορίες του ΜΑΒC) ήταν βιντεοσκοπημένη. Έπειτα παρουσιάστηκε στους θεράποντες για εκτίμηση. Κάθε θεράπων σημείωσε δύο βίντεο, και εργαζόταν ανεξάρτητα μεταξύ τους και με την παρουσία ενός μικρού αριθμού άλλων θεράποντων (μέγιστο εννέα ανά ομάδα). Δεδομένου ότι η ταξινόμηση των παιδιών με κινητικά προβλήματα ή όχι ήταν το μέτρο της μεγαλύτερης ανησυχίας σε εκείνους που εργάζονται σε αυτές τις κλινικές, όλα τα αποτελέσματα ήταν γύρω στη 15 η ποσοστιαία μονάδα. Οι συντελεστές kappa κυμάνθηκαν από 0,94 έως 1,00 για τα εννέα παιδιά που αξιολογήθηκαν. Για όλα τα τεστ, ανεξάρτητα από το σχήμα τους, η σταθερότητα ή η συνέπεια πού ένα δεδομένο αποτέλεσμα ορίζεται στην απόδοση ενός ατόμου στις διαφορετικές περιπτώσεις, είναι ένα κρίσιμο μέτρο. Τουλάχιστον τρεις πιθανές πηγές μεταβλητότητας θα μπορούσαν να προκύψουν όταν ένα παιδί εξετάζεται επανειλημμένα από τον ίδιο ελεγκτή. Ο πρώτος είναι η τυχαία αστάθεια της απόδοσης. Όλα τα παιδιά έχουν τις καλές ημέρες και τις κακές ημέρες. Είναι επομένως πιθανό ότι η απόδοση ενός μεμονωμένου παιδιού σε οποιαδήποτε τεστ να είναι μεταβλητή, ανεξάρτητα από το ποιος κάνει το τεστ. Αυτό είναι πιθανό να συμβάλει στη διαφορά τυχαίου λάθους. Η δεύτερη πηγή προέρχεται από την πιθανή μεταβλητότητα του 24

24 ελεγκτή στην εκτίμηση της απόδοσης του παιδιού. Για παράδειγμα εάν ο ελεγκτής είχε έναν πονοκέφαλο εκείνη την ημέρα ή είχε αξιολογήσει ένα χαρακτηριστικά αναπτυσσόμενο παιδί αμέσως μετά από ένα δείγμα παιδιών με το σύνδρομο Asperger, όπου το μεγαλύτερο μέρος είχε κινητικές δυσκολίες. Μια τρίτη πηγή μεταβλητότητας θα μπορούσε να εμφανιστεί εάν η επαναλαμβανόμενη δοκιμή άλλαζε το αληθινό επίπεδο ικανότητας, επειδή το παιδί, υπό κάποια έννοια, "θα μάθει το τεστ", γνωστός και ως επίδραση πρακτικής (Henderson, Sugden & Barnett, 2007) Έρευνες για την αξιοπιστία του Movement ABC και του Movement ABC-2 τεστ Τρεις πρόσφατες έρευνες παρατίθενται για να καταδείξουν τη σταθερότητα των αποτελεσμάτων σε παιδία που αξιολογήθηκαν με το ΜABC τεστ. Ο Croce, Horvat και McCarthy (2001) έλεγξαν την αξιοπιστία test-retest και στις τέσσερις ηλικιακές κατηγορίες. Εκατόν έξι παιδιά μεταξύ των ηλικιών 5 και 12 ετών εξετάστηκαν δύο φορές από τον ίδιο ελεγκτή, μετά από μια εβδομάδα. Το ICC για τα συνολικά αποτελέσματα σε ολόκληρο το δείγμα ήταν 0,95, κυμαινόμενο στις ηλικιακές κατηγορίες από 0,92 μέχρι 0,98. Μια έρευνα, που περιλαμβάνει 138 παιδιά ηλικίας 4 μέχρι τα 6 έτη των Chow και Henderson (2003), εξέθεσε τρεις εκτιμήσεις της αξιοπιστίας, δύο βασισμένες στα ακατέργαστα αποτελέσματα των στοιχείων και μια βασισμένη στα συνολικά αποτελέσματα του τεστ. Οι εξεταστικές συνεδρίες ήταν μεταξύ δύο και τριών εβδομάδων μετά από την πρώτη μέτρηση για κάθε παιδί. Η αξιοπιστία test-retest ήταν λίγο χαμηλότερη από ότι είχε αναφερθεί από τους Croce και συν. (2001), αλλά εντούτοις τα αποτελέσματα ήταν αποδεκτά. Οι ICCs για τα μεμονωμένα στοιχεία του τεστ κυμάνθηκαν από 0,64 έως 0,86, με έναν μέσο όρο 0,77 για το τεστ συνολικά. Πάλι δόθηκε έμφαση και στις δύο έρευνες στην κατηγοριοποίηση των παιδιών με κινητική αδεξιότητα και όχι. 25

25 Τέλος, ο Van Waelvelde και συν. (2007) εξέτασε την αξιοπιστία του τεστ με την μορφή test-retest, χρησιμοποιώντας φυσιοθεραπευτές για να αξιολογήσουν 37 παιδιά ηλικίας 4 και 5 ετών, τα οποία ήταν επιλεγμένα και χαρακτηρισμένα από τους δασκάλους τους, ότι είχαν "τις χειρότερες κινητικές δεξιότητες στην κατηγορία τους". Κάθε παιδί εξετάστηκε τρεις φορές σε διαστήματα 21 ημερών από τους ίδιους ελεγκτές. Για αυτήν την συγκεκριμένη ομάδα παιδιών, η απόδοση στο τεστ βελτιωνόταν και πέρα από τις τρεις συνεδρίες και οι συντάκτες συστήνουν το συχνό επανέλεγχο σε τέτοια σύντομα χρονικά διαστήματα. Παρά την επίδραση πρακτικής, εντούτοις οι ICCs για τα συνολικά αποτελέσματα του τεστ ήταν υψηλά 0,88. Όταν τα αποτελέσματα των παιδιών ήταν γύρω από την 15 η ποσοστιαία μονάδα, ο συντελεστής kappa ήταν καλός (0,72). Εν περιλήψει, οι μελέτες που αναθεωρούνται μέχρι τώρα εξυπηρετούν δύο σκοπούς. Κατ' αρχάς, δείχνουν ότι η αξιοπιστία του τεστ είναι αποδεκτή και μπορεί να βεβαιωθεί, υπό τον όρο ότι οι ελεγκτές προετοιμάζονται καλά και ακολουθούν τις οδηγίες για τη διαχείριση του τεστ όσο το δυνατόν περισσότερο και δεύτερον, τα στοιχεία όσον αφορά τα μεμονωμένα στοιχεία του τεστ και οι προτάσεις που έγιναν από τους ελεγκτές αποδείχθηκαν ανεκτίμητα στην αναθεώρηση του τεστ και στην επανασυγγραφή των οδηγιών (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Όσον αφορά την αξιοπιστία του ΜABC-2 τεστ (2007) οι Visser, Jongmans, και Volman (2004), την επικύρωσαν με έρευνα που διεξήχθη στις Κάτω Χώρες και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω του ότι το δείγμα αποτελείται από παιδιά 3 ετών τα οποία ανήκουν στην πρώτη ηλικιακή κατηγορία και δεν υπήρχε προηγούμενη μέτρηση σε αυτήν την ηλικία. Το δείγμα αποτελούνταν από 55 παιδιά, όλα ηλικίας 3 ετών και εξετάστηκαν δύο φορές από τον ίδιο ελεγκτή, με ένα διάστημα μεταξύ των συνεδριών 11 ημερών. Για συντομία τα στοιχεία που διατηρήθηκαν είναι αυτά που περιλαμβάνονται στο ΜABC-2 τεστ. Ο συντελεστής συσχετισμού PEARSON αποκάλυψε ότι η αξιοπιστία test-retest ήταν μάλλον χαμηλή για την απόδοση με το μη-προτιμημένο χέρι (NP). Δεδομένου ότι το NP χέρι 26

26 ήταν πάντα δοκιμασμένο δεύτερο, αυτό πιθανό να δείχνει την κούραση σε κάποια κεντρική διαδικασία. Από τους υπόλοιπους συντελεστές, εκείνους για το πέρασμα κλωστής σε βελόνα, των χαντρών, ο σχεδιασμός του ίχνους και της στατικής ισορροπίας, τα αποτελέσματα κυμάνθηκαν στο 0,70. Περαιτέρω τρία στοιχεία, τα νομίσματα ταχυδρόμησης, η σύλληψη και η ισορροπία, ήταν οριακά αξιόπιστα με τους συντελεστές να κυμαίνονται μεταξύ 0,65 και 0,68. Το μόνο μη αξιόπιστο αποτέλεσμα ήταν η στόχευση του στόχου, όπου ο συντελεστής ήταν 0,49. Αυτά τα στοιχεία που λήφθηκαν μαζί με τις ποιοτικές παρατηρήσεις προέτρεψαν μερικές αλλαγές στον εξοπλισμό του τεστ και βοήθησαν στην επανεξέταση των οδηγιών. Οι αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στο ΜABC-2 τεστ στην πρώτη ηλικιακή κατηγορία ήταν ικανοποιητικές και επιβεβαιώθηκαν από τα στοιχεία που λήφθηκαν από τα 20 παιδιά της κύριας μελέτης του ΜABC-2, όπου συντελεστές αξιοπιστίας ήταν 0,91, 0,86 και 0,89 για τα τρία χειρωνακτικά στοιχεία επιδεξιότητας και 0,48 και 0,68 για τα στοιχεία στόχευσης και υποδοχής αντίστοιχα. Στα τελευταία στοιχεία οι συντελεστές ήταν λιγότερο αξιόπιστοι (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Σε έρευνα των Chow, Chan, Chain & Lau s (2002) εξετάστηκαν δύο μορφές αξιοπιστίας inter-rater και test-retest. Τριανταένα έφηβοι αξιολογήθηκαν από τρεις τελειόφοιτους σπουδαστές επαγγελματικής θεραπείας, που εκπαιδεύθηκαν από τον πρώτο συντάκτη, το μεταφραστή του ΜABC στα κινέζικα, και έναν πολύ πεπειραμένο ελεγκτή για να χρησιμοποιήσουν το τεστ. Για το inter-rater συστατικό της μελέτης, ένας ελεγκτής αξιολόγησε το παιδί, ενώ ένας δεύτερος πρόσεξε και σημείωσε την απόδοση του παιδιού ανεξάρτητα. Για το τμήμα test-retest, όλα τα παιδιά εξετάστηκαν δύο εβδομάδες αργότερα από τον ίδιο ελεγκτή. Όλα τα παιδιά ολοκλήρωσαν τα οκτώ στοιχεία από την αρχική δοκιμή ΜABC συν δύο πιθανά νέα στοιχεία. Στο τμήμα των δεξιοτήτων χειρισμού, η έρευνα περιελάμβανε το κόψιμο ενός ελέφαντα, που απορρίφθηκε τώρα, συν μια πιθανή εναλλακτική λύση, η οποία δεν ήταν επίσης ικανοποιητική. Αυτό το τμήμα περιλαμβάνει 27

27 τώρα το σχηματισμό τριγώνου με βίδες και παξιμάδια. Αυτή η μελέτη έδειξε ότι το άλμα και το χτύπημα είχαν την απαράδεκτα χαμηλή αξιοπιστία (ICC = 0.52), και ότι η αντικατάστασή τους ήταν αναγκαία. Για τα υπόλοιπα στοιχεία από τα επτά στοιχεία που διατηρούνται στο ΜABC-2 τεστ, οι inter-rater και test-retest εκτιμήσεις αξιοπιστίας για ήταν καλές. Μια ακόμη μελέτη που διεξήχθη για την ανάπτυξη της τρίτης ηλικιακής κατηγορίας του ΜABC-2 τεστ του Faber και Nijhuis-Van der Sanden (2004), περιλαμβάνει 64 νέους ενηλίκους ηλικίας μεταξύ 18 και 28 ετών. Αυτοί οι συντάκτες ενδιαφερόντουσαν πρώτιστα για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των παιδιών γεννημένων με κίνδυνο κινητικών προβλημάτων (π.χ. πρόωρα μωρά), και ενδιαφέρθηκαν για την καταλληλότητα του τεστ για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας των 16 ετών (το ανώτερο όριο του κανονικού δείγματός μας). Αυτή η ομάδα νέων ενηλίκων εξετάστηκε στην πειραματική έκδοση της ΑΒ3 ηλικιακής ομάδας που χρησιμοποιήθηκε από τον Chow και συν. (2002). Δεκατέσσερις από αυτήν την μεγαλύτερη ομάδα εξετάστηκαν δύο φορές από τον ίδιο ελεγκτή και άλλοι 16 εξετάστηκαν πάλι από έναν διαφορετικό ελεγκτή. Προκειμένου να ερευνήσουν ποιο από τα 11 πειραματικά στοιχείά θα ήταν κατάλληλο για τη διατήρηση στην τελική έκδοση, οι Faber και Nijhuis υπολόγισαν Cronbach άλφα για τα διαδοχικά σύνολα στοιχείων. Με μια εξαίρεση (ο αμφίχειρος στόχος), τα οκτώ στοιχεία που βρήκαν την μεγαλύτερη συσχέτιση είναι εκείνα που διατηρήθηκαν στο ΜABC-2 τεστ. Προκειμένου να εξεταστεί η inter-rater και test-retest αξιοπιστία οι Faber και Nijhuis διαίρεσαν έπειτα το δείγμα τους σε εκείνους επάνω από τη 15 η ποσοστιαία μονάδα και σε εκείνους που ήταν κάτω. Υπολογίζοντας ένα συνολικό αποτέλεσμα στο τεστ, ο inter-rater ICC ήταν 0,79. Επίσης παρουσιάζεται σε αυτήν την μελέτη το στοιχείο όσον αφορά τη σταθερότητα των αποτελεσμάτων επάνω από και κάτω από την 15 η ποσοστιαία θέση για κάθε στοιχείο. Για την inter-rater σταθερότητα, αυτές οι τιμές κυμάνθηκαν από 0,79 ως 100%. Για την inter-rater οι ισοδύναμες τιμές ήταν 88 με 100%. 28

28 Παράλληλα με την κύρια έρευνα της βρετανικής τυποποίησης, μια μικρή μελέτη που ερευνά τη σταθερότητα των αποτελεσμάτων των παιδιών στην τελική έκδοση του τεστ πραγματοποιήθηκε. Η έρευνα περιελάμβανε 60 παιδιά, 20 από κάθε ζώνη ηλικίας. Όλα τα παιδιά εξετάστηκαν δύο φορές με ένα ελάχιστο διάστημα μιας εβδομάδας και ένα μέγιστο δύο εβδομάδων. Οι συσχετισμοί Pearson s υιοθετήθηκαν για να καθορίσουν την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων. Για το συνολικό σκορ, ο συντελεστής αξιοπιστίας ήταν 0,80, και θεωρήθηκε γενικά καλός. Για τα μεμονωμένα συστατικά αποτελέσματα, όλοι οι συντελεστές υπερέβησαν ένα κριτήριο αποδοχής > 0,70 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Όσον αφορά την αξιοπιστία του ΜABC-2 τεστ (2007), χρειάζεται περαιτέρω έρευνα μιας και οι έρευνες που έχουν γίνει έως τώρα βρισκόταν στην ουσία σε πειραματικό στάδιο και είχαν προηγηθεί της τελικής έκδοσης του τεστ. Το γεγονός αυτό είναι στο οποίο συνίσταται η αναγκαιότητα της παρούσης έρευνας, μιας και θα αποτελέσει βήμα σημαντικό τόσο για την βεβαίωση της αξιοπιστίας του τεστ Movement Assessment Battery for Children- 2 όσο και για τα γενικότερα αποτελέσματά του. 29

29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ Μεθοδολογία Η παρούσα έρευνα έχει σχεδιαστεί για να ερευνήσει την αξιοπιστία του κινητικού τεστ MABC-2, μέσω δύο επαναλαμβανόμενων μετρήσεων. Το κεφάλαιο που ακολουθεί χωρίζεται στα εξής τέσσερα μέρη: 3.1. Δείγμα της έρευνας, 3.2. Όργανα μέτρησης, Κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for children-2, Περιεχόμενο του τεστ, Βαθμολόγηση, κριτήρια διαφοροποίησης και νόρμες του τεστ, 3.3. Διαδικασία μέτρησης, 3.4. Στατιστική ανάλυση 3.1. Δείγμα Στην παρούσα έρευνα το δείγμα αποτέλεσαν 33 μαθητές Γ Γυμνασίου, μαθητές (n = 16) και μαθήτριες (n = 17). Η ηλικία των παιδιών που συμμετείχαν ήταν ετών. Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 177,79 μήνες και η τυπική απόκλιση 3,93 μήνες. Τα παραπάνω στοιχεία αναφέρονται και στον πίνακα 3.1. Πίνακας 3.1. Αριθμός και περιγραφικά στοιχεία μαθητών και μαθητριών. Τάξη Ν (Αγ / Κορ) Μέσος όρος Τ. Απόκλιση Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή (σε ηλικία (σε μήνες) (σε μήνες) (σε μήνες) μήνες) Γ Γυμνασίου 33 (16/17) 177,79 3, Επιλέχθηκαν 6 Γυμνάσια από τα 8 που διαθέτει ο Δήμος Κοζάνης, τα οποία διαθέτανε κλειστό χώρο, με επαρκή φωτεινότητα και σχεδόν σταθερή θερμοκρασία, ώστε να μπορεί να 30

30 πραγματοποιηθεί σε αυτόν τον χώρο η έρευνα. Οι μαθητές και οι μαθήτριες που συμμετείχαν στην έρευνα επιλέχθηκαν από αυτά τα 6 Γυμνάσια. Από κάθε σχολείο επιλέχθηκαν με τη μέθοδο της λοταρίας δύο μαθητές (1 αγόρι και 1 κορίτσι) από κάθε τμήμα που διέθετε το σχολείο. Σε ένα Γυμνάσιο, επιλέχθηκαν από το ίδιο τμήμα δύο κορίτσια λόγω μη προθυμίας των αγοριών. Επίσης ένα κορίτσι δεν συμπεριλήφθηκε τελικά στο δείγμα αν και συμμετείχε και στις δύο μετρήσεις επειδή δεν μπόρεσε να εκτελέσει καθόλου και στις δύο μετρήσεις τις δεξιότητες που εκτελούνταν με το αριστερό χέρι. Έτσι ενώ το δείγμα αρχικά ήταν 34 μαθητές και μαθήτριες, τελικά το δείγμα αποτέλεσαν 33 μαθητές και μαθήτριες. Όλοι οι μαθητές και οι μαθήτριες συμμετείχαν και στις δύο μετρήσεις Όργανα μέτρησης Κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for children-2 Το τεστ που χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα έρευνα για την αξιολόγηση των παιδιών είναι το κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for Children-2 (Movement ABC-2) των Henderson, Sugden & Barnett, (2007), το οποίο αποτελεί μια δέσμη αξιολόγησης, ειδικά σχεδιασμένη για να ανιχνεύει και να αξιολογεί παιδιά που αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες. Το Movement ABC αποτελείται από τρία μέρη: α) από το Μovement ABC-2 test, το οποίο είναι τυποποιημένο και σχεδιασμένο έτσι ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί ατομικά και απαιτεί από το παιδί την εκτέλεση κάποιων ασκήσεων με συγκεκριμένο τρόπο, β) από το ερωτηματολόγιο (Movement ABC-2 Checklist, Henderson,Sugden & Barnett, 2007), το οποίο μπορεί να συμπληρωθεί από καταρτισμένους εκπαιδευτικούς, δασκάλους, καθηγητές Φυσικής Αγωγής ή γονείς και να δώσει μια πρώτη προσέγγιση στην αξιολόγηση των κινητικών δυσκολιών και γ) από το Βιβλίο Οδηγιών. Στην παρούσα έρευνα χρησιμοποιήθηκε 31

31 το κινητικό τεστ Movement ABC-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), με σκοπό να εξεταστεί η αξιοπιστία του συγκεκριμένου τεστ. Το κινητικό τεστ Movement ABC-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), είναι ένα όργανο αξιολόγησης που βασίζεται σε νόρμες. Οι νόρμες του τεστ καλύπτουν τις ηλικίες τριών έως δεκαέξι ετών. Το τελικό σκορ που συγκεντρώνει κάθε παιδί, δείχνει τον βαθμό στον οποίο το κάθε παιδί βρίσκεται κάτω από το επίπεδο της ηλικίας του. Είναι εύκολο στη μετακίνηση και στη χρήση του και παρέχει αντικειμενική, ποσοτική και ποιοτική αξιολόγηση. Η ώρα που απαιτείται για να εφαρμοσθεί το τεστ κυμαίνεται από 20 μέχρι 40 και εξαρτάται από την ηλικία, το βαθμό των κινητικών δυσκολιών του παιδιού καθώς επίσης και από την εμπειρία του εξεταστή Περιεχόμενο του τεστ Το κινητικό τεστ Movement ABC-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), είναι ειδικά σχεδιασμένο ώστε να «ανιχνεύει» και να αξιολογεί παιδιά με κινητικές δυσκολίες, παρέχοντας επιπλέον κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση των δυσκολιών, μέσω της χρήσης ποιοτικών παρατηρήσεων του τεστ, που δίνει την δυνατότητα στον ερευνητή να κάνει παράλληλα με την αντικειμενική κινητική αξιολόγηση. Πρέπει να σημειωθεί, εντούτοις, ότι το ΜΑΒC-2 από μόνο του δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να κάνει μια διάγνωση μιας κινητικής διαταραχής, όπως η αναπτυξιακή διαταραχή συντονισμού (DCD). Περισσότερο, προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως τμήμα μιας μπαταρίας αξιολόγησης. Εάν ένα παιδί αποδειχτεί από τα αποτελέσματα του τεστ ότι διακρίνεται από κινητική αδεξιότητα, θα ήταν χρήσιμο να υπάρξουν τα πρόσθετα στοιχεία, τα οποία θα βοηθούσαν να διευκρινίσουν τη φύση της δυσκολίας μετακίνησης και, όπου είναι δυνατόν, η αιτία του. (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). 32

32 Το ΜΑΒC-2 τεστ περιλαμβάνει τρεις ενότητες: α) επιδεξιότητα χεριών, β) στόχευση και υποδοχή και γ) ισορροπία (στατική και δυναμική). Αποτελείται από 24 ασκήσεις σύνολο, (από οκτώ ασκήσεις για κάθε ηλικιακή κατηγορία). Το τεστ διαχωρίζεται σε τρεις ηλικιακές κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τις ηλικίες τριών 3-6 ετών, η δεύτερη κατηγορία 7-10 ετών και η τρίτη κατηγορία τις ηλικίες ετών. Τα χαρακτηριστικά των ασκήσεων είναι ίδια για κάθε κατηγορία αλλά διαφοροποιείται το ασκησιολόγιο. Το Βιβλίο Οδηγιών του τεστ παρέχει οδηγίες σχετικά με την προετοιμασία που χρειάζεται για την κάθε άσκηση, τα ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια της κάθε άσκησης και την αναλυτική περιγραφή της, επίσης παρέχει οδηγίες για τον τρόπο επεξήγησης και επίδειξης της κάθε άσκησης, για τις προσπάθειες εξοικείωσης, την τυπική διαδικασία και το πρωτόκολλο βαθμολόγησης. Για τη συγκεκριμένη έρευνα θα χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση των μαθητών, οι ασκήσεις της τρίτης ηλικιακής κατηγορίας του κινητικού τεστ Movement ABC-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Οι συγκεκριμένες ασκήσεις της τρίτης ηλικιακής κατηγορίας φαίνονται στον Πίνακα 3.2. Πίνακας 3.2. Ασκήσεις τρίτης ηλικιακής κατηγορίας ετών Movement ABC-2 Επιδεξιότητα χεριών Στόχευση και υποδοχή Ασκήσεις -Αναστροφή καρφιών -Σχηματισμός τριγώνου με παξιμάδια και βίδες -Σχέδιο αφήνοντας το ίχνος -Υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι -Πέταμα αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο Στατική & δυναμική ισορροπία -Ισορροπία σε δυο ξύλινες βάσεις -Περπάτημα προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα -Αναπήδηση στο ένα πόδι Ζικ-Ζακ Όσον αφορά το Movement ABC-2 Checklist απευθύνεται στις ηλικίες από 5-12 ετών και εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο ένα παιδί διαχειρίζεται τους καθημερινούς στόχους που αντιμετωπίζονται στο σπίτι και στο σχολείο. Είναι μια οικονομική μέθοδος αξιολόγησης της 33

33 ικανότητας μετακίνησης των παιδιών, και μπορεί να ολοκληρωθεί από έναν δάσκαλο, το γονέα ή άλλο επαγγελματία που γνωρίζει το παιδί. Για έναν ενήλικο η συμπλήρωση του checklist διαρκεί 10 λεπτά ή και λιγότερο. Το ΜABC-2 Checklist αποτελείται από ένα κινητικό μέρος και ένα μη-κινητικό. Το κινητικό μέρος αποτελείται από 30 στοιχεία, τα οποία ομαδοποιούνται σε δύο ισάριθμα τμήματα και κάθε ένα από τα οποία εξετάζει την απόδοση του παιδιού σε ένα διαφορετικό πλαίσιο κινήσεων: α) ενός στατικού ή/και προβλέψιμου περιβάλλοντος και β) ενός δυναμικού ή/και απρόβλεπτου περιβάλλοντος. Το μη-κινητικό τμήμα είναι ίδιο με αυτό που περιλαμβάνεται στο τεστ και εξετάζει τις πτυχές της συμπεριφοράς, όπως η έλλειψη προσοχής ή η αποδιοργάνωση, οι οποίες είναι γνωστό ότι παρεμποδίζουν τη δυνατότητα να εκτελεσθούν ή/και να μαθευτούν οι κινητικές δεξιότητες (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Το MABC-2 Checklist παρέχει στους χρήστες ένα συνολικό κινητικό αποτέλεσμα, το οποίο καταγράφεται στο traffic light system όπου παρουσιάζει εάν ένα παιδί ανήκει στην κατηγορία χωρίς προβλήματα (πράσινη ζώνη), ή στην κατηγορία κινδύνου (κίτρινη ζώνη) ή στην κατηγορία με σοβαρότερα προβλήματα μετακίνησης (κόκκινη ζώνη). Αν και τα αποτελέσματα για το μη-κινητικό τμήμα μπορεί να ληφθεί για ερευνητικούς λόγους, στις πρακτικές τοποθετήσεις συστήνεται μια ποιοτικότερη ερμηνεία (Henderson, Sugden & Barnett, 2007) Βαθμολόγηση, κριτήρια διαφοροποίησης και νόρμες του τεστ Ανάλογα με την επίδοση σε κάθε άσκηση (δευτερόλεπτα, βήματα, υποδοχές ή επιτυχίες κ.λ.π. ανάλογα με τη δοκιμασία) το κάθε παιδί λαμβάνει και ένα αντίστοιχο κινητικό σκορ σύμφωνα και με τις νόρμες που αντιστοιχούν σε κάθε ηλικία. Στο τέλος, τα σκορ και των οκτώ ασκήσεων αθροίζονται και βγαίνει το συνολικό κινητικό σκορ. Στο Παράρτημα 2 34

34 παραθέτεται το φύλλο βαθμολόγησης για την τρίτη ηλικιακή κατηγορία που χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα έρευνα. Το συνολικό κινητικό σκορ υποδεικνύει το βαθμό που το παιδί υπολείπεται κινητικά, σε σύγκριση με το επίπεδο της ηλικίας του. Το συνολικό κινητικό αποτέλεσμα, καταγράφεται στο traffic light system και τα όρια διαφοροποίησης είναι: από την 16 η ποσοστιαία θέση και άνω δεν σημειώνεται κάποια ένδειξη κινητικής δυσκολίας (πράσινη ζώνη), από την 6 η 15 η ποσοστιαία θέση βρίσκεται σε οριακή κατάσταση έχοντας κάποια κινητικά προβλήματα και κατατάσσεται στην κατηγορία των παιδιών που βρίσκονται «σε κίνδυνο» (κίτρινη ζώνη) και εάν το συνολικό κινητικό σκορ αντιστοιχεί από την 5 η ποσοστιαία θέση και κάτω, τότε παρουσιάζει σοβαρές κινητικές δυσκολίες (κόκκινη ζώνη). Στο Παράρτημα 3, παρατίθενται οι νόρμες σύμφωνα με τις οποίες κατατάσσεται το κάθε παιδί στην αντίστοιχη κατηγορία Διαδικασία Μέτρησης Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Γ Γυμνασίου αξιολογήθηκαν με το κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for Children-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Σε κάθε σχολείο επιλέχθηκε ένας κλειστός χώρος με σταθερή θερμοκρασία και επαρκή φωτεινότητα. ο χώρος αυτός διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις οδηγίες του Βιβλίου Οδηγιών (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν σε αυτούς τους ειδικά διαμορφωμένους κλειστούς χώρους σε κάθε σχολείο, που συνήθως ήτανε το γυμναστήριο του σχολείου ή η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Κατά τη διάρκεια των μετρήσεων ληφθήκανε όλα τα μέτρα για την ασφάλεια των μαθητών που συμμετείχαν στην έρευνα. Επίσης, έγινε προσπάθεια να μειωθούν στο ελάχιστο οι εξωτερικοί θόρυβοι, ώστε να μην διασπάται η προσοχή των μαθητών κατά την εκτέλεση των δεξιοτήτων. Κάθε μαθητής ή μαθήτρια αξιολογήθηκε ατομικά, από τον ίδιο τον 35

35 ερευνητή, σε μέρες και ώρες που είχαν συμφωνηθεί με τα παιδιά και εγκριθεί από τις εκάστοτε διευθύνσεις των σχολείων. Πριν από τη διαδικασία της αξιολόγησης των παιδιών, ο ερευνητής επισκέφτηκε όλα τα Γυμνάσια που συμμετείχαν στην έρευνα προκειμένου να γνωριστεί με τους μαθητές και τις μαθήτριες, έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί από τα παιδιά ως γνωστό και οικείο πρόσωπο. Το γεγονός αυτό θα μείωνε το άγχος των μαθητών κατά τη διάρκεια των μετρήσεων. Οι μαθητές που κληρώθηκαν για να συμμετάσχουν στην έρευνα, τους δόθηκε μία υπεύθυνη δήλωση και τους ζητήθηκε να υπογραφεί από τους κηδεμόνες τους, προκειμένου να εγκρίνουνε τη συμμετοχή τους στην έρευνα. Όλοι οι κηδεμόνες των παιδιών ανταποκριθήκανε θετικά όσον αφορά στη συμμετοχή των μαθητών, συμπληρώνοντας την ειδική άδεια προκειμένου να συμμετάσχουν τα παιδιά στην έρευνα (Παράρτημα 4). Όλα τα παιδιά που πήραν μέρος στην έρευνα καθώς επίσης και ο εξεταστής κατά τη διάρκεια του κινητικού τεστ φορούσαν αθλητικά ρούχα και παπούτσια. Ο ερευνητής παραλάμβανε κάθε παιδί από το μάθημά του έτσι ώστε κανένα από τα παιδιά δεν είχε την δυνατότητα να παρακολουθεί την εκτέλεση του τεστ από άλλο συμμαθητή ή συμμαθήτρια του. Μετά το τέλος του τεστ, ο ερευνητής συνόδευε το παιδί πίσω στο μάθημά του, και στη συνέχεια παραλάμβανε το επόμενο παιδί. Κατά αυτόν τον τρόπο διασφαλίστηκε το ενδεχόμενο, ότι κανένα παιδί δεν γνώριζε τις ασκήσεις που θα εκτελέσει εκ των προτέρων, ιδιαίτερα κατά την πρώτη μέτρηση, στην οποία και δεν γνώριζαν τις κινητικές δεξιότητες. Πριν αρχίσει η διαδικασία εκτέλεσης των δεξιοτήτων, ο εξεταστής αφιέρωνε 5 περίπου λεπτά συζητώντας με το κάθε παιδί και εξηγώντας το τι επρόκειτο να ακολουθήσει. Αυτό γίνονταν και στις δύο μετρήσεις. Με αυτό τον τρόπο ο ερευνητής προσπαθούσε να αποβάλλει από τα παιδιά, τυχόν φόβο και άγχος που μπορεί να υπήρχε από τα παιδιά πριν την έναρξη του τεστ. Οι ώρες που επιλέχθηκαν για τις αξιολογήσεις των παιδιών, ήταν οι ώρες λειτουργίας του σχολείου και ήταν οι ίδιες και στις δύο μετρήσεις. 36

36 Πραγματοποιήθηκαν δύο μετρήσεις για το κάθε παιδί, όπου έγινε προσπάθεια, ώστε να επικρατούν ίδιες συνθήκες για τον κάθε μαθητή ή μαθήτρια καθ όλη τη διάρκεια της έρευνας. Η επαναμέτρηση έγινε μετά από μια εβδομάδα. Έτσι, κάθε παιδί που αξιολογούνταν μία μέρα της εβδομάδος, η επαναμέτρηση του ίδιου παιδιού γίνονταν μετά από μια εβδομάδα την ίδια μέρα, την ίδια ώρα και στον ίδιο χώρο. Αρχικά, συμπληρώνονταν το φύλλο βαθμολόγησης από τον εξεταστή και τον μαθητή. Στη συνέχεια όλες οι ασκήσεις του κινητικού τεστ εφαρμόστηκαν με τη σειρά που αναφέρονταν στο Βιβλίο Οδηγιών (Henderson, Sugden & Barnett, 2007) με σκοπό να διατηρηθεί η εγκυρότητα του τεστ. Τέλος, όσον αφορά την επαναμέτρηση, όπως προαναφέρθηκε έγινε κάτω από τις ίδιες συνθήκες και με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο έγινε και η 1 η μέτρηση. Όλοι οι μαθητές και οι μαθήτριες συμμετείχαν και στις δύο μετρήσεις. Οι ευθύνες του αξιολογητή της παρούσης έρευνας ήταν: α) να διατηρεί το ενδιαφέρον του παιδιού χωρίς άγχος κατά την διάρκεια της αξιολόγησης δίνοντας μόνο θετική ενίσχυση, β) να αξιολογεί το παιδί με βάση του φύλου βαθμολόγησης και των διαδικασιών του κινητικού τεστ (Movement Assessment Battery of Children-2, Henderson, Sugden & Barnett, 2007) και γ) να επιδεικνύει σωστά και να καθοδηγεί το παιδί βάσει των κατευθύνσεων που παραθέτονται στο Βιβλίο Οδηγιών του κινητικού τεστ Στατιστική ανάλυση Μετά τη συλλογή των δεδομένων έγινε η στατιστική ανάλυση για την διεξαγωγή των αποτελεσμάτων. Έγινε περιγραφική στατιστική για τον υπολογισμό των μέσων όρων και τυπικών αποκλίσεων. Για τη διερεύνηση της αξιοπιστίας του MABC-2 υπολογίστηκαν ο δείκτης Intraclass Correlation Coefficient (ICC), το τυπικό σφάλμα για το συνολικό σκορ κάθε μεταβλητής και ο συντελεστής μεταβλητότητας. Τέλος, για να διερευνηθεί η πιθανή επίδραση της μάθησης (learning effect) από την πρώτη στην δεύτερη μέτρηση 37

37 χρησιμοποιήθηκε η ανάλυση των ζευγαρωτών παρατηρήσεων t-test. Η στατιστική ανάλυση έγινε με το λιγισμικό πρόγραμμα SPSS (v. 15.0). 38

38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙV Αποτελέσματα Το κεφάλαιο που ακολουθεί χωρίζεται στα εξής μέρη: 4.1 Περιγραφική στατιστική. 4.2 Αξιοπιστία MABC Συντελεστής συσχέτισης ICC Συντελεστής μεταβλητότητας. 4.3 Κινητική αξιολόγηση για τις δύο μετρήσεις. 4.1 Περιγραφική στατιστική Στον Πίνακα 4.1 και στο Σχήμα 4.1 παραθέτονται οι μέσοι όροι και οι τυπικές αποκλίσεις για τους τρεις κινητικούς τομείς και τη γενική κινητική επίδοση των μαθητών και μαθητριών για τις δύο μετρήσεις. Πίνακας 4.1. Μέσοι όροι και τυπικές αποκλίσεις των κινητικών σκορ για τις δύο μετρήσεις. ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ Επιδ. Χεριών Επιδ.Στόχευσης & Υποδοχής Επιδ. Ισορροπίας Γενικό Κιν.Σκορ Μ.Ο. Τυπική Απόκλιση Μ.Ο. Τυπική Απόκλιση Μ.Ο. Τυπική Απόκλιση Μ.Ο. Τυπική Απόκλιση 1 η Μέτρηση 27,79 5,17 20,97 4,20 28,94 6,20 78,05 10,39 2 η Μέτρηση 29,55 5,21 21,88 3,52 30,20 5,04 81,64 9,14 Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα φαίνεται ότι οι μέσοι όροι και οι τυπικές αποκλίσεις τόσο για τις τρεις κινητικές κατηγορίες όσο και για το γενικό κινητικό σκορ δεν παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στην πρώτη και στην δεύτερη μέτρηση. Στους κινητικούς τομείς της επιδεξιότητας των χεριών και της στόχευσης και υποδοχής η διαφορά της τυπικής απόκλισης είναι μικρότερη της μονάδας και στον κινητικό τομέα της 39

39 ισορροπίας και του γενικού κινητικού σκορ η διαφορά της τυπικής απόκλισης είναι λίγο μεγαλύτερη της μονάδας. Στο Σχήμα 4.1 που ακολουθεί, παρατηρείται ότι οι μέσοι όροι τόσο για τις τρεις κινητικές κατηγορίες όσο και για το γενικό κινητικό σκορ δεν παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στην πρώτη και στην δεύτερη μέτρηση. Η μικρότερη διαφορά στους μέσους όρους παρατηρείται στην επιδεξιότητα της στόχευσης και υποδοχής, όπου η διαφορά της πρώτης με την δεύτερη μέτρηση είναι μικρότερη της μονάδας. Στις υπόλοιπες κινητικές κατηγορίες και στο γενικό κινητικό σκορ η διαφορά ανάμεσα στις δύο μετρήσεις είναι περίπου δύο μονάδες. Σχήμα 4.1. Μέσοι όροι των κινητικών σκορ για τις δύο μετρήσεις. 1 Η ΜΕΤΡΗΣΗ 1. 2 Η ΜΕΤΡΗΣΗ Για τις παρακάτω μεταβλητές βρέθηκαν περιγραφικά στατιστικά μέτρα και για τις δύο μετρήσεις. Ειδικότερα υπολογίστηκαν η μικρότερη και η μεγαλύτερη τους τιμή, η μέση τιμή (το βασικότερο μέτρο κεντρικής τάσης) και η τυπική απόκλιση ( το βασικότερο μέτρο διασποράς). 40

40 Πίνακας 4.2. Περιγραφικά στατιστικά μέτρα για τη μικρότερη και τη μεγαλύτερη τιμή, τη μέση τιμή και την τυπική απόκλιση για την 1 η μέτρηση N ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΜΕΣΗ ΤΥΠΙΚΗ Επιδεξιότητα χεριώναναστροφή καρφιών Επιδεξιότητα χεριώνσχηματισμός τριγώνου με παξιμάδια και βίδες Επιδεξιότητα χεριώνσχέδιο αφήνοντας το ίχνος Επιδεξιότητα χεριώνσυνολικό σκορ Στόχευση και υποδοχήυποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι Στόχευση και υποδοχήπέταμα αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο Στόχευση και υποδοχήσυνολικό σκορ Στατική ισορροπίαισορροπία σε δύο ξύλινες βάσεις Δυναμική ισορροπία- Περπάτημα προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα Δυναμική ισορροπία- Αναπήδηση στο ένα πόδι Ζικ-Ζακ Ισορροπία συνολικό σκορ Συνολικό κινητικό σκορ ΤΙΜΗ ΑΠΟΚΛΙΣΗ

41 Πίνακας 4.3. Περιγραφικά στατιστικά μέτρα για τη μικρότερη και τη μεγαλύτερη τιμή, τη μέση τιμή και την τυπική απόκλιση για την 2 η μέτρηση N ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΜΕΣΗ ΤΥΠΙΚΗ Επιδεξιότητα χεριώναναστροφή καρφιών Επιδεξιότητα χεριώνσχηματισμός τριγώνου με παξιμάδια και βίδες Επιδεξιότητα χεριώνσχέδιο αφήνοντας το ίχνος Επιδεξιότητα χεριώνσυνολικό σκορ Στόχευση και υποδοχήυποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι Στόχευση και υποδοχήπέταμα αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο Στόχευση και υποδοχήσυνολικό σκορ Στατική ισορροπίαισορροπία σε δύο ξύλινες βάσεις Δυναμική ισορροπία- Περπάτημα προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα Δυναμική ισορροπία- Αναπήδηση στο ένα πόδι Ζικ-Ζακ Ισορροπία συνολικό σκορ Συνολικό κινητικό σκορ ΤΙΜΗ ΑΠΟΚΛΙΣΗ

42 4.2. Αξιοπιστία MABC Συντελεστής συσχέτισης ICC Με στόχο τον εντοπισμό συσχετίσεων ανάμεσα στην 1 η και στην 2 η μέτρηση, υπολογίστηκε ο συντελεστής συσχέτισης Intraclass Correlation Coefficient ( ICC). Για να κριθεί αξιόπιστο ένα τεστ, θα πρέπει ο ICC να είναι από 0,8 και πάνω. Πίνακας 4.4. Τιμές ICC όλων των μεταβλητών ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ICC Επιδεξιότητα χεριών- αναστροφή 0,715 καρφιών Επιδεξιότητα χεριών- σχηματισμός 0,452 τριγώνου με παξιμάδια και βίδες Επιδεξιότητα χεριών- σχέδιο 0,489 αφήνοντας το ίχνος Επιδεξιότητα χεριών- συνολικό 0,716 σκορ Στόχευση και υποδοχή- υποδοχή 0,694 αντικειμένου με το ένα χέρι Στόχευση και υποδοχή- πέταμα 0,120 αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο Στόχευση και υποδοχή- συνολικό 0,485 σκορ Στατική ισορροπία- ισορροπία σε 0,815 δύο ξύλινες βάσεις Δυναμική ισορροπία- Περπάτημα 0,692 προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα Δυναμική ισορροπία- Αναπήδηση 0,482 στο ένα πόδι Ζικ-Ζακ Ισορροπία συνολικό σκορ 0,816 Συνολικό κινητικό σκορ 0,759 Σύμφωνα με την τιμή του ICC του συνολικού σκορ του παραπάνω πίνακα (0,759) το τεστ κρίνεται οριακά ως αξιόπιστο. 43

43 Συντελεστής Μεταβλητότητας Στον παρακάτω πίνακα συνοψίζονται τα τυπικά σφάλματα των μεταβλητών που δημιουργήθηκαν από τις διαφορές των δύο μετρήσεων. Οι τιμές των τυπικών σφαλμάτων είναι μικρές, γεγονός που είναι καλό. Η μεγαλύτερη τιμή τυπικού σφάλματος παρουσιάστηκε στο συνολικό κινητικό σκορ (4,076) και η μικρότερη τιμή τυπικού σφάλματος παρουσιάστηκε στην άσκηση «Δυναμική ισορροπία- Αναπήδηση στο ένα πόδι Ζικ-Ζακ» (0,858). Πίνακας 4.5. Τυπικά σφάλματα των μεταβλητών από τις διαφορές των δύο μετρήσεων ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΤΥΠΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ Επιδεξιότητα χεριών- αναστροφή καρφιών 11,11% Επιδεξιότητα χεριώνσχηματισμός τριγώνου με παξιμάδια και βίδες 15,29% Επιδεξιότητα χεριών- σχέδιο αφήνοντας το ίχνος 25,13% Επιδεξιότητα χεριών- συνολικό σκορ 8,966% Στόχευση και υποδοχή- υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι 9,753% Στόχευση και υποδοχή- πέταμα αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο 21,24% Στόχευση και υποδοχή- συνολικό σκορ 12,38% Στατική ισορροπία- ισορροπία σε δύο ξύλινες βάσεις 11,98% Δυναμική ισορροπία- Περπάτημα προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα 24,29% Δυναμική ισορροπία- Αναπήδηση στο ένα πόδι Ζικ-Ζακ 8,096% Ισορροπία συνολικό σκορ 8,093% Συνολικό κινητικό σκορ 5,202% 44

44 Για να σχολιαστεί η μεταβλητότητα των δύο μετρήσεων χρησιμοποιήθηκε και ο συντελεστής μεταβλητότητας. Ο συντελεστής αυτός παίρνει τιμές κάτω από 10% εάν το υπό εξέταση δείγμα είναι ομοιογενές. Για κάθε παιδί και κάθε δεξιότητα βρέθηκε ο συντελεστής μεταβλητότητας για τις μετρήσεις του κάθε δείγματος. Στη συνέχεια λήφθηκε ο μέσος όρος των συντελεστών μεταβλητότητας για κάθε δεξιότητα. Στη συνέχεια ακολουθούν γραφήματα, όπου φαίνεται ο συντελεστής μεταβλητότητας όλων των παιδιών και για τις δώδεκα μεταβλητές. ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα 4.2. Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση επιδεξιότητα χεριών- αναστροφή καρφιών Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση επιδεξιότητα χεριών- αναστροφή καρφιών παρουσιάζει μικρές μεταβολές (με εξαίρεση το πρώτο και το δωδέκατο παιδί) ανάμεσα στα 33 παιδιά κινούμενος κοντά στο επιθυμητό 10%. 45

45 35 ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα 4.3. Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση επιδεξιότητα χεριών- σχηματισμός τριγώνου με παξιμάδια και βίδες Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση επιδεξιότητα χεριών- σχηματισμός τριγώνου με παξιμάδια και βίδες, παρουσιάζει κάποιες μέτριες μεταβολές για τα 6 από τα 33 παιδιά, όπου ο συντελεστής μεταβλητότητας κυμαίνεται γύρω στο 20% - 30%. Ενώ στα υπόλοιπα 27 παιδιά ο συντελεστής κυμαίνεται κοντά στο επιθυμητό 10%. ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα 4.4. Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση επιδεξιότητα χεριών- σχέδιο αφήνοντας το ίχνος 46

46 Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση επιδεξιότητα χεριών- σχέδιο αφήνοντας το ίχνος, παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές (στο δεύτερο και στο όγδοο παιδί) και κάποιες μέτριες μεταβολές σε άλλα 8 παιδιά όπου ο συντελεστής μεταβλητότητας κυμαίνεται γύρω στο 30%. Στα υπόλοιπα 23 παιδιά ο συντελεστής κυμαίνεται κοντά στο επιθυμητό 10%. 30 ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα 4.5. Συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό σκορ της επιδεξιότητας χεριών Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό σκορ της επιδεξιότητας χεριών, εκτός από οχτώ περιπτώσεις που βρίσκεται λίγο πιο πάνω του 10%, στα υπόλοιπα 25 παιδιά κυμαίνεται κάτω από το επιθυμητό 10%. 47

47 30 ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα 4.6. Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση στόχευση και υποδοχή- υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση στόχευση και υποδοχή- υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι, εκτός από εννιά περιπτώσεις που βρίσκεται λίγο πιο πάνω του 10%, στα υπόλοιπα 24 παιδιά κυμαίνεται κάτω από το επιθυμητό 10%. 70 ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα 4.7. Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση στόχευση και υποδοχή- πέταμα αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο 48

48 Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση στόχευση και υποδοχή- πέταμα αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο, σε τέσσερις περιπτώσεις παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές, σε πέντε βρίσκεται κοντά στο 20% και στα υπόλοιπα 24 παιδιά κυμαίνεται κάτω από το επιθυμητό 10%. 35 ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα 4.8. Συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό σκορ της στόχευσης και υποδοχής Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό σκορ της στόχευσης και υποδοχής, εκτός από εννιά περιπτώσεις που βρίσκεται λίγο πιο πάνω του 10%, στα υπόλοιπα 24 παιδιά κυμαίνεται κάτω από το επιθυμητό 10%. 49

49 ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα 4.9. Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση στατική ισορροπία- ισορροπία σε δύο βάσεις Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση στατική ισορροπία- ισορροπία σε δύο βάσεις, εκτός από οχτώ περιπτώσεις, όπου βρίσκεται λίγο πιο πάνω του 10%, στα υπόλοιπα 25 παιδιά κυμαίνεται κάτω από το επιθυμητό 10%. 80 ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση δυναμική ισορροπία- περπάτημα προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα 50

50 Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση δυναμική ισορροπία- περπάτημα προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα, παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές σε πέντε περιπτώσεις όπου βρίσκεται λίγο πάνω του 40%, μέτριες μεταβολές σε τρεις περιπτώσεις και στα υπόλοιπα 25 παιδιά κυμαίνεται κάτω από το επιθυμητό 10%. 35 ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα Συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση δυναμική ισορροπία- αναπήδηση στο ένα πόδι Ζικ-Ζακ. Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για την άσκηση δυναμική ισορροπία- αναπήδηση στο ένα πόδι Ζικ-Ζακ, εκτός από τρεις περιπτώσεις όπου κυμαίνεται γύρω στο 30%, στα υπόλοιπα 30 παιδιά κυμαίνεται πολύ πιο κάτω από το επιθυμητό 10%. 51

51 30 ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα Συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό σκορ της ισορροπίας Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό σκορ της ισορροπίας, εκτός από επτά περιπτώσεις που βρίσκεται λίγο πιο πάνω του 10%, στα υπόλοιπα 26 παιδιά κυμαίνεται κάτω από το επιθυμητό 10%. ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΤΑΒΛ.(%) ΠΑΙΔΙΑ Σχήμα Συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό κινητικό σκορ 52

52 Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα ο συντελεστής μεταβλητότητας για το συνολικό κινητικό σκορ, εκτός από τέσσερις περιπτώσεις, όπου κυμαίνεται λίγο πιο πάνω του 10%, στα υπόλοιπα 29 παιδιά κυμαίνεται κάτω από το επιθυμητό 10%. 4.3 Κινητική αξιολόγηση των ασκήσεων για τις δύο μετρήσεις Αρχικά, είχε επίσης υποτεθεί, πως δεν θα υπάρξουν διαφορές στα κινητικά σκορ των ασκήσεων ανάμεσα στις δυο μετρήσεις. Για τον έλεγχο αυτής της υπόθεσης πραγματοποιήθηκαν t-test. Τα αποτέλεσμα των t-test συνοψίζονται στον παρακάτω Πίνακα 4.6. Πίνακας 4.6. Ζευγαρωτές παρατηρήσεις ανάμεσα στα κινητικά σκορ των ασκήσεων των δύο μετρήσεων Ζευγαρωτές Διαφορές Τεστ Ζευγαρωτών Παρατηρήσεων 95% Διάστημα Εμπιστοσύνης για τις διαφορές μεταξύ των μετρήσεων t Βαθμοί Ελευθερίας Σημαντικότητα Κατώτερο Επιδεξιότητα χεριών- Αναστροφή καρφιών Επιδεξιότητα χεριών- Σχηματισμός τριγώνου με παξιμάδια και βίδες Επιδεξιότητα χεριών- Σχέδιο αφήνοντας το ίχνος Στόχευση και υποδοχή- Υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι Στόχευση και υποδοχή- Πέταμα αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο Κατώτερο Ανώτερο -1,5991 -,5774-4,334 33,000* -1,1697,2285-1,370 33,180-1,3317,9199 -,372 33,712-1,9594 -,5112-3,471 33,001* -1,7418,2712-1,486 33,147 53

53 Στατική ισορροπία- Ισορροπία σε δυο ξύλινες βάσεις Δυναμική ισορροπία- Περπάτημα προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα Δυναμική ισορροπία- Αναπήδηση στο ένα πόδι Ζικ-Ζακ -,7492,4550 -,497 33,623-1,8581,0345-1,960 33,058 -,5364,3011 -,572 33,571 p <.05* Από τις τιμές των t-test (0.000, 0.180, 0.712, 0.001, 0.147, 0.623, 0.058, ) εξάγονται τα ακόλουθα συμπεράσματα: υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο μετρήσεων στην άσκηση της επιδεξιότητα χεριών- αναστροφή καρφιών και στην άσκηση της στόχευσης και υποδοχής- υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι ενώ δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές σε όλες τις υπόλοιπες ασκήσεις. 54

54 ΚΕΦΑΛΑΙΟ V Συζήτηση H σπουδαιότητα προσεκτικής ανίχνευσης και αξιολόγησης έχει τονιστεί από την πλειοψηφία των επιστημόνων που έχουν ασχοληθεί με το θέμα (Henderson & Sugden, 1992; Wright & Sugden, 1998). Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που καθιστούν δύσκολη την έγκαιρη ανίχνευση. Η σημαντικότερη δυσκολία ακόμη και σήμερα αποτελεί η έλλειψη ενός απόλυτα αξιόπιστου και έγκυρου τεστ το οποίο θα εξασφάλιζε την ακριβή αξιολόγηση του φαινομένου της Αναπτυξιακής Δυσλειτουργία της Συναρμογής (Cratty, 1994). Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει, αν και κατά πόσο το κινητικό τεστ Movement Assessment Battery for Children 2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007) είναι αξιόπιστο, για χρήση στην ελληνική πραγματικότητα. Η αξιοπιστία ενός τεστ μπορεί να υπολογιστεί με διάφορους μεθόδους. Σύμφωνα με τον Καμπίτση (1990), η αξιοπιστία ενός τεστ μπορεί να υπολογιστεί και με τη μέθοδο των επαναλαμβανόμενων μετρήσεων (test-retest method), η οποία χρησιμοποιήθηκε και στην παρούσα έρευνα. Κινητική Αξιολόγηση Ασκήσεις Η σημασία της παρούσης έρευνας έγκειται στην αναγκαιότητα για αξιολόγηση της αξιοπιστίας του κινητικού τεστ Movement Assessment Battery for Children-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), καθώς επίσης και στην αναγκαιότητα χρήσης ενός σταθμισμένου κινητικού τεστ και για τον ελλαδικό χώρο, ώστε το τεστ με τη χρήση του να αποτελέσει ένα βήμα για πιο αξιόπιστο και σωστότερο εντοπισμό των παιδιών με κινητικές δυσκολίες. Στην παρούσα έρευνα συμμετείχαν 33 παιδιά της Γ Γυμνασίου τάξης, ηλικίας ετών (16 αγόρια και 17 κορίτσια), τα οποία αξιολογήθηκαν δύο φορές με διαφορά η μία αξιολόγηση από την άλλη μιας εβδομάδας. Τα αποτελέσματα της έρευνας στην περιγραφική 55

55 αξιολόγηση των αποτελεσμάτων έδειξαν ότι για το γενικό κινητικό σκορ στη δεύτερη μέτρηση τα παιδιά παρουσίασαν μεγαλύτερο κινητικό σκορ. Η βελτίωση του γενικού κινητικού σκορ κατά τη διάρκεια των μετρήσεων, ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι συμμετείχαν και στις δύο μετρήσεις πολλά παιδιά που δεν είχαν σοβαρές κινητικές δυσκολίες. Ήταν επομένως, αναπόφευκτο να υπάρχει βελτίωση του κινητικού σκορ, μιας και υπήρχε μάθηση και των δεξιοτήτων του κινητικού τεστ από τα παιδιά που δεν είχαν κινητικές δυσκολίες. Τα παιδιά αυτά, βελτιώσανε το κινητικό τους σκορ, με αποτέλεσμα και ο μέσος όρος του κινητικού σκορ των παιδιών να ελαττωθεί από μέτρηση σε μέτρηση και επομένως, να εμφανίσει βελτίωση. Σε ότι αφορά τους επιμέρους τομείς του τεστ, φάνηκε ότι οι μαθητές και οι μαθήτριες και στις τρεις κατηγορίες εμφάνισαν βελτίωση. Τα αποτελέσματα αυτά συμφωνούν με έρευνα του Van Waelvelde και συν. (2007), που εξέτασαν την αξιοπιστία του τεστ με την μορφή test-retest, χρησιμοποιώντας φυσιοθεραπευτές για να αξιολογήσουν 37 παιδιά ηλικίας 4 και 5 ετών, τα οποία ήταν επιλεγμένα και χαρακτηρισμένα από τους δασκάλους τους, ότι είχαν "τις χειρότερες κινητικές δεξιότητες στην κατηγορία τους". Κάθε παιδί εξετάστηκε τρεις φορές σε διαστήματα 21 ημερών από τους ίδιους ελεγκτές και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η απόδοση στο τεστ βελτιωνόταν από μέτρηση σε μέτρηση. Με στόχο τον εντοπισμό συσχετίσεων ανάμεσα στην πρώτη και στην δεύτερη μέτρηση, υπολογίστηκε ο συντελεστής συσχέτισης Intraclass Correlation Coefficient ( ICC). Ο συντελεστής ICC χρησιμοποιήθηκε για το συνολικό σκορ, για κάθε μια από τις ασκήσεις ξεχωριστά και για το συνολικό σκορ της κάθε κινητικής κατηγορίας. Από τα αποτελέσματα φαίνεται ότι στις έξι από τις δώδεκα μεταβλητές ο συντελεστής συσχέτισης ήταν κοντά στο 0.8 ενώ στις υπόλοιπες ήταν κάτω του 0,8. Η άσκηση όπου ο ICC παρουσίασε την χαμηλότερη τιμή είναι «πέταμα αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο» ενώ στις μεταβλητές του 56

56 συνολικού κινητικού σκορ, του συνολικού σκορ της ισορροπίας και των ασκήσεων «περπάτημα προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα», «ισορροπία σε δύο βάσεις», «υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι» και «αναστροφή καρφιών» οι τιμές του ICC είναι ικανοποιητικές και κυμαίνονται κοντά στο 0,8. Όσον αφορά το γενικό κινητικό σκορ η τιμή του ICC είναι 0,759, γεγονός που πιστοποιεί την οριακή αξιοπιστία του τεστ. Όσον αφορά την αξιοπιστία του ΜABC-2 τεστ (2007), σε συμφωνία με την παρούσα έρευνα είναι η έρευνα των Chow, Chan, Chain & Lau s (2002) οι οποίοι εξέτασαν δύο μορφές αξιοπιστίας inter-rater και test-retest. Τριανταένα έφηβοι αξιολογήθηκαν από τρεις τελειόφοιτους σπουδαστές επαγγελματικής θεραπείας, που εκπαιδεύθηκαν από τον πρώτο συντάκτη, το μεταφραστή του ΜABC στα κινέζικα, και έναν πολύ πεπειραμένο αξιολογητή για να χρησιμοποιήσουν το τεστ. Για το inter-rater συστατικό της μελέτης, ένας αξιολογητής αξιολόγησε το παιδί, ενώ ένας δεύτερος πρόσεξε και σημείωσε την απόδοση του παιδιού ανεξάρτητα. Για το τμήμα test-retest, όλα τα παιδιά εξετάστηκαν δύο εβδομάδες αργότερα από τον ίδιο αξιολογητή. Όλα τα παιδιά ολοκλήρωσαν τα οκτώ στοιχεία από την αρχική δοκιμή ΜABC συν δύο πιθανά νέα στοιχεία. Στο τμήμα των δεξιοτήτων χειρισμού, η έρευνα περιελάμβανε το κόψιμο ενός ελέφαντα, που απορρίφθηκε τώρα, συν μια πιθανή εναλλακτική λύση, η οποία δεν ήταν επίσης ικανοποιητική. Αυτό το τμήμα περιλαμβάνει τώρα το σχηματισμό τριγώνου με βίδες και παξιμάδια. Αυτή η μελέτη έδειξε ότι το άλμα και το χτύπημα είχαν την απαράδεκτα χαμηλή αξιοπιστία (ICC = 0.52), και ότι η αντικατάστασή τους ήταν αναγκαία. Για τα υπόλοιπα στοιχεία από τα επτά στοιχεία που διατηρούνται στο ΜABC-2 τεστ, οι inter-rater και test-retest εκτιμήσεις αξιοπιστίας ήταν καλές. Τα αποτελέσματα της παρούσης έρευνας, συμφωνούν επίσης κατά ένα μέρος με τους Visser, Jongmans, και Volman (2004), οι οποίοι την επικύρωσαν με έρευνα που διεξήχθη στις Κάτω Χώρες και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω του ότι το δείγμα αποτελείται από παιδιά 3 ετών τα οποία ανήκουν στην πρώτη ηλικιακή κατηγορία και δεν υπήρχε 57

57 προηγούμενη μέτρηση σε αυτήν την ηλικία. Το δείγμα αποτελούνταν από 55 παιδιά, όλα ηλικίας 3 ετών και εξετάστηκαν δύο φορές από τον ίδιο ελεγκτή, με ένα διάστημα μεταξύ των συνεδριών 11 ημερών. Για συντομία τα στοιχεία που διατηρήθηκαν είναι αυτά που περιλαμβάνονται στο ΜABC-2 τεστ. Ο συντελεστής συσχετισμού PEARSON αποκάλυψε ότι η αξιοπιστία test-retest ήταν μάλλον χαμηλή για την απόδοση με το μη-προτιμημένο χέρι (NP). Δεδομένου ότι το NP χέρι ήταν πάντα δοκιμασμένο δεύτερο, αυτό πιθανό να δείχνει την κούραση σε κάποια κεντρική διαδικασία. Από τους υπόλοιπους συντελεστές, εκείνους για το πέρασμα κλωστής σε βελόνα, των χαντρών, ο σχεδιασμός του ίχνους και της στατικής ισορροπίας, τα αποτελέσματα κυμάνθηκαν στο 0,70. Περαιτέρω τρία στοιχεία, τα νομίσματα ταχυδρόμησης, η σύλληψη και η ισορροπία, ήταν οριακά αξιόπιστα με τους συντελεστές να κυμαίνονται μεταξύ 0,65 και 0,68. Το μόνο μη αξιόπιστο αποτέλεσμα ήταν η στόχευση του στόχου, όπου ο συντελεστής ήταν 0,49. Αυτά τα στοιχεία που λήφθηκαν μαζί με τις ποιοτικές παρατηρήσεις προέτρεψαν μερικές αλλαγές στον εξοπλισμό του τεστ και βοήθησαν στην επανεξέταση των οδηγιών. Οι αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στο ΜABC-2 τεστ στην πρώτη ηλικιακή κατηγορία ήταν ικανοποιητικές και επιβεβαιώθηκαν από τα στοιχεία που λήφθηκαν από τα 20 παιδιά της κύριας μελέτης του ΜABC-2, όπου συντελεστές αξιοπιστίας ήταν 0,91, 0,86 και 0,89 για τα τρία χειρωνακτικά στοιχεία επιδεξιότητας και 0,48 και 0,68 για τα στοιχεία στόχευσης και υποδοχής αντίστοιχα. Στα τελευταία στοιχεία οι συντελεστές ήταν λιγότερο αξιόπιστοι. Μια ακόμη μελέτη που διεξήχθη για την ανάπτυξη της τρίτης ηλικιακής κατηγορίας του ΜABC-2 τεστ του Faber και Nijhuis-Van der Sanden (2004), περιλαμβάνει 64 νέους ενηλίκους ηλικίας μεταξύ 18 και 28 ετών. Αυτοί οι συντάκτες ενδιαφερόντουσαν πρώτιστα για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των παιδιών γεννημένων με κίνδυνο κινητικών προβλημάτων (π.χ. πρόωρα μωρά), και ενδιαφέρθηκαν για την καταλληλότητα του τεστ για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας των 16 ετών (το ανώτερο όριο του κανονικού δείγματός μας). 58

58 Αυτή η ομάδα νέων ενηλίκων εξετάστηκε στην πειραματική έκδοση της ΑΒ3 ηλικιακής ομάδας που χρησιμοποιήθηκε από τον Chow και συν. (2002). Δεκατέσσερις από αυτήν την μεγαλύτερη ομάδα εξετάστηκαν δύο φορές από τον ίδιο ελεγκτή και άλλοι 16 εξετάστηκαν πάλι από έναν διαφορετικό ελεγκτή. Προκειμένου να ερευνήσουν ποιο από τα 11 πειραματικά στοιχείά θα ήταν κατάλληλο για τη διατήρηση στην τελική έκδοση, οι Faber και Nijhuis υπολόγισαν Cronbach άλφα για τα διαδοχικά σύνολα στοιχείων. Με μια εξαίρεση (ο αμφίχειρος στόχος), τα οκτώ στοιχεία που βρήκαν την μεγαλύτερη συσχέτιση είναι εκείνα που διατηρήθηκαν στο ΜABC-2 τεστ. Προκειμένου να εξεταστεί η inter-rater και test-retest αξιοπιστία οι Faber και Nijhuis διαίρεσαν έπειτα το δείγμα τους σε εκείνους επάνω από τη 15 η ποσοστιαία μονάδα και σε εκείνους που ήταν κάτω. Υπολογίζοντας ένα συνολικό αποτέλεσμα στο τεστ, ο inter-rater ICC ήταν 0,79. Ακόμη παράλληλα με την κύρια έρευνα της βρετανικής τυποποίησης, πραγματοποιήθηκε και μια μικρή μελέτη που ερευνά τη σταθερότητα των αποτελεσμάτων των παιδιών στην τελική έκδοση του τεστ τις οποίας τα αποτελέσματα είναι σύμφωνα με της παρούσας έρευνας. Η έρευνα περιελάμβανε 60 παιδιά, 20 από κάθε ζώνη ηλικίας. Όλα τα παιδιά εξετάστηκαν δύο φορές με ένα ελάχιστο διάστημα μιας εβδομάδας και ένα μέγιστο δύο εβδομάδων. Οι συσχετισμοί Pearson s υιοθετήθηκαν για να καθορίσουν την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων. Για το συνολικό σκορ, ο συντελεστής αξιοπιστίας ήταν 0,80, και θεωρήθηκε γενικά καλός. Για τα μεμονωμένα συστατικά αποτελέσματα, όλοι οι συντελεστές υπερέβησαν ένα κριτήριο αποδοχής > 0,70 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Σύμφωνα με Henderson, Sugden και Barnett (2007) για όλα τα τεστ, ανεξάρτητα από το σχήμα τους, η σταθερότητα ή η συνέπεια που ένα δεδομένο αποτέλεσμα ορίζεται στην απόδοση ενός ατόμου στις διαφορετικές περιπτώσεις, είναι ένα κρίσιμο μέτρο. Τουλάχιστον τρεις πιθανές πηγές μεταβλητότητας θα μπορούσαν να προκύψουν όταν ένα παιδί εξετάζεται επανειλημμένα από τον ίδιο ελεγκτή. Ο πρώτος είναι η τυχαία αστάθεια της απόδοσης. Όλα 59

59 τα παιδιά έχουν τις καλές ημέρες και τις κακές ημέρες. Είναι επομένως πιθανό ότι η απόδοση ενός μεμονωμένου παιδιού σε οποιαδήποτε τεστ να είναι μεταβλητή, ανεξάρτητα από το ποιος κάνει το τεστ. Αυτό είναι πιθανό να συμβάλει στη διαφορά τυχαίου λάθους. Η δεύτερη πηγή προέρχεται από την πιθανή μεταβλητότητα του ελεγκτή στην εκτίμηση της απόδοσης του παιδιού. Για παράδειγμα εάν ο ελεγκτής είχε έναν πονοκέφαλο εκείνη την ημέρα ή είχε αξιολογήσει ένα χαρακτηριστικά αναπτυσσόμενο παιδί αμέσως μετά από ένα δείγμα παιδιών με το σύνδρομο Asperger, όπου το μεγαλύτερο μέρος είχε κινητικές δυσκολίες. Μια τρίτη πηγή μεταβλητότητας θα μπορούσε να εμφανιστεί εάν η επαναλαμβανόμενη δοκιμή άλλαζε το αληθινό επίπεδο ικανότητας, επειδή το παιδί, υπό κάποια έννοια, "θα μάθει το τεστ", γνωστός και ως επίδραση πρακτικής. Επίσης, στα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας υπολογίστηκαν και οι τιμές του συντελεστή μεταβλητότητας των δύο μετρήσεων, οι οποίες κρίθηκαν ικανοποιητικές. Η τιμή του συντελεστή μεταβλητότητας για το συνολικό σκορ είναι κατά πολύ μικρότερη του 10%, που αποδεικνύει ότι δεν υπάρχουν μεταβολές στο δείγμα. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν t-test για την κάθε άσκηση ξεχωριστά, όπου από τα αποτελέσματα εξάγεται το συμπέρασμα ότι υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο μετρήσεων μόνο στην άσκηση της επιδεξιότητα χεριών- αναστροφή καρφιών και στην άσκηση της στόχευσης και υποδοχής- υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι ενώ δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές σε όλες τις υπόλοιπες ασκήσεις. Κάποιοι ακόμα περιορισμοί που μπορεί να επηρεάζουν το αποτέλεσμα και να δικαιολογήσουν και την στατιστικά σημαντική διαφορά που παρουσιάστηκε στα δύο σετ και στα δύο ασκήσεις, είναι ότι τα παιδία μπορεί να μην κατέβαλαν το μέγιστο της προσπάθειάς τους κατά την κινητική τους αξιολόγηση και στις δύο μετρήσεις, καθώς επίσης και ότι η αξιολόγηση τους αντιστοιχεί στα έτη της ηλικίας τους, ανεξάρτητα από την ηλικία των μηνών τους. Έτσι ένα παιδί δεκατεσσάρων ετών και ενός μέχρι και δώδεκα μηνών, 60

60 αξιολογείται με την ηλικιακή κατηγορία για παιδιά δεκατεσσάρων ετών, σύμφωνα με το βιβλίο οδηγιών του κινητικού τεστ Movement ABC-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). Τέλος, καθ όλη την διάρκεια της έρευνας δεν μπόρεσε να ελεγχθεί και να αξιολογηθεί η καθημερινή κινητική δραστηριότητα των παιδιών. Γενική Συζήτηση Σύνοψη Πολλά ήταν τα κινητικά τεστ που προσπάθησαν να αξιολογήσουν και να ανιχνεύσουν παιδιά με κινητικές δυσκολίες. Το Test of Motor Impairment (Stott et al., 1984), ήταν ένα από αυτά. H βελτιωμένη μορφή του Test of Motor Impairment (Stott et al., 1984) είναι το Movement Assessment Battery of Children των Henderson και Sugden (1992), το οποίο έχει αξιολογηθεί ως αξιόπιστο και έχει εφαρμοστεί στις περισσότερες χώρες του κόσμου, όπως Σουηδία (Rosbland & Gard, 1998), Κίνα (Chow & Henderson, 2003), Βέλγιο (Simons & Schwarz, 2001), Ιαπωνία (Chow, Henderson & Barnett, 2001; Miyahara et al., 1998), Αγγλία (Smyth & Mason, 1997), Σιγκαπούρη (Wright, Sugden, Ng & Tan, 1994), Ολλανδία (Smits- Engelsman, Henderson & Michels, 1998) καθώς και στην Ελλάδα (Ελληνούδης, 2001; Kourtessis, Tzetzis, Kioumourtzoglou & Mavromatis, 2001; Μαχαιρίδου, 2002). Το πιο πρόσφατο τεστ είναι Movement Assessment Battery for Children-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007), του οποίου η αξιοπιστία εξετάστηκε στην παρούσα έρευνα. Η αναγκαιότητα της χρήσης ενός σταθμισμένου και αξιόπιστου κινητικού τεστ είναι επιτακτική μιας και το ποσοστό των παιδιών που αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες κυμαίνεται από 4% έως και 15% (Hendreson et al., 1982; Wright et al., 1994). Από όλα τα παραπάνω συμπεράσματα συνοψίζεται ότι η αξιοπιστία του κινητικού τεστ ΜABC-2 (2007) επιβεβαιώνεται. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας στις περισσότερες περιπτώσεις των ασκήσεων, στα σετ και στο γενικό κινητικό σκορ του τεστ δεν υπήρχαν στατιστικά σημαντικές διαφορές, καθώς επίσης δεν υπήρχε και στατιστικά σημαντική 61

61 διαφορά ανάμεσα στις δύο μετρήσεις μεταξύ αγοριών και κοριτσιών. Παρόλα αυτά είναι επιτακτική ανάγκη η περαιτέρω έρευνα για την αξιοπιστία του κινητικού τεστ ΜABC-2 (2007) για όλες της ηλικιακές κατηγορίες, έτσι ώστε να βελτιωθεί αργότερα αν κριθεί απαραίτητο. 62

62 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI Συμπεράσματα - Προτάσεις Με βάση τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας και λαμβάνοντας υπ όψιν τους περιορισμούς και τις οριοθετήσεις εξάγονται τα παρακάτω συμπεράσματα: 1. Το Movement ABC-2 τεστ (Henderson, Sugden & Barnett, 2007) είναι ένα αξιόπιστο εργαλείο ανίχνευσης παιδιών με κινητική αδεξιότητα, ηλικίας από 3-16 ετών και σύμφωνα με την παρούσα έρευνα αυτό έχει επιβεβαιωθεί για την τρίτη ηλικιακή κατηγορία. 2. Η τιμή του ICC είναι 0,759, γεγονός που πιστοποιεί την αξιοπιστία του τεστ. 3. Η άσκηση όπου ο ICC παρουσίασε την χαμηλότερη τιμή είναι «πέταμα αντικειμένου σε στόχο στον τοίχο». 4. Στις μεταβλητές του συνολικού κινητικού σκορ, του συνολικού σκορ της ισορροπίας και των ασκήσεων «περπάτημα προς τα πίσω ακουμπώντας τα δάχτυλα στη φτέρνα», «ισορροπία σε δύο βάσεις», «υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι» και «αναστροφή καρφιών» οι τιμές του ICC είναι ικανοποιητικές και κυμαίνονται κοντά στο 0,8. 5. Όσον αφορά την μεταβλητότητα των δύο μετρήσεων και σύμφωνα με τον συντελεστή μεταβλητότητας δεν βρέθηκαν μεταβολές στο δείγμα, αφού για το συνολικό σκορ η τιμή του συντελεστή μεταβλητότητας ήταν κατά πολύ μικρότερη του 10%. 6. Από τις τιμές των t-test για όλες τις ασκήσεις συμπεραίνεται ότι υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο μετρήσεων στις ασκήσεις 63

63 «αναστροφή καρφιών» και «υποδοχή αντικειμένου με το ένα χέρι» ενώ δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές σε όλες τις υπόλοιπες ασκήσεις. Έπειτα από την ανάλυση των αποτελεσμάτων της παρούσας μελέτης, τα παρακάτω επιμέρους θέματα προτείνονται για περαιτέρω έρευνα, προκειμένου να διεξαχθούν σαφέστερα συμπεράσματα, έτσι, ώστε να διαμορφωθεί μια πληρέστερη εικόνα σχετικά με την αξιοπιστία του κινητικού τεστ Movement ABC-2 (Henderson, Sugden & Barnett, 2007). - Είναι απαραίτητη η αξιολόγηση μεγαλύτερου αριθμού παιδιών και από τις τρεις ηλικιακές κατηγορίες, τα οποία θα αξιολογηθούν σε περισσότερες από δύο μετρήσεις, έτσι ώστε να υπάρχει καλύτερη εικόνα σχετικά με την αξιοπιστία του κινητικού τεστ Movement ABC. - Στη χώρα μας, είναι απαραίτητη η αξιολόγηση ακόμη μεγαλύτερου αριθμού παιδιών και από τις τρεις ηλικιακές κατηγορίες του Movement ABC με σκοπό την ανίχνευση ακριβούς ποσοστού των παιδιών που αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες, - Η διεξαγωγή διαχρονικών ερευνών, στις οποίες τα παιδιά με κινητικές δυσκολίες θα αξιολογούνται σε διαφορετικές ηλικίες είναι απαραίτητη για τη διαλεύκανση θεμάτων που αφορούν τη φύση των κινητικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν και την εξέλιξη της κινητικής τους κατάστασης. - Τα παιδιά των οποίων το κινητικό σκορ παρουσιάζει διακυμάνσεις ανάμεσα στις μετρήσεις, θα πρέπει να αξιολογούνται περισσότερες φορές ώστε να υπάρχει σαφέστερη εικόνα. 64

64 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII Βιβλιογραφία American Educational Research Association, American Psychological Association, & National Council on Measurement in Education (1999). Standards for education and psychological testing. Washington, DC: Author Baker, J. (1981). A psycho-motor approach to the assessment and treatment of clumsy children. Physiotherapy, 67(12), Barnett, A.L., & Henderson, S.E. (1998). An annotated bibliography of studies using the TOMI/Movement ABC: London: The Psychological Corporation Betts, M. y Underwood, G.L. (1992) The experience of three low motor ability pupils ininfant physical education. The Bulletin of Physical Education, 28, 3, Bom Fiers, M., Smits-Engelman, B.C., Henderson, S.E., & Henderson, L. (2007). Inter-rater reliability of the Movement Assessment Battery for Children. Submitted. Bruininks, R. H. (1978). Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency. Examiners Manual. Circle Pines, MN: American Guindance Service. Cantell, M. H., Smyth, M. M., & Ahonen, T. P. (1994). Clumsiness in adolescence: Educational, motor and social outcomes of motor delay at 5 years. Adapted Physical Activity Quarterly, 11, Causgrove Dunn, J. L.,&Watkinson,E.J.(1994).A study of the relationship between physical awkwardness and children's perceptions of physical competence. Adapted Physical Activity Quarterly, 77,

65 Chow, S., Chan, L.L., ChaVi, C.P.S., Lau, C.H.Y. (2002). Reliability of the experimental version of the Movement ABC. British Journal of Therapy and Rehabiliation, 9, Chow, S.M. & Henderson, S.E. (2003). Interrater and test-retest reliability of Movement Assessment Battery for Chinese preschool children. American Journal Occupational Therapist, 57 (5): Chow, S.M. & Henderson, S.E. & Barnett, A.L. (2001). The Movement Assessment Battery for Children: a comparison of 4-year-old to 6- year- old children from Hong Kong and the United States. American Journal Occupational Therapist, 55(1): Cratty, B.J. (1994). Clumsy child syndromes: Descriptions, evaluation and remediation. U.S.A.: Harwood Academic Publishers. Crawford, S.G., Wilson, B.N. & Dewey, D. (2001). Identifying developmental coordination disorder: consistency between tests. Physiology Occupational Therapist Pediatric, 20 (2-3): Croce, R.V., Horvat, M., & McCarthy, E. (2001). Reliability and concurrent validity of the Movement Assessment Battery for Children. Perceptual and Motor Skills, 93, Dewey, D., Kaplan, B. J., Crawford, S. G., & Wilson, B. N. (2002). Developmental coordination disorder: Associated problems in attention, learning, and psychological adjustment. Human Movement Science, 21, Ελληνούδης, Θ. (2001). Η επίδραση του παράγοντα ηλικία στην ανίχνευση και αξιολόγηση των κινητικών δυσκολιών σε παιδιά δημοτικού σχολείου. Mεταπτυχιακή διατριβή. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Κομοτηνή. Faber, I.R., & Nijhuis van der Sanden, M.W.G. (2004). The Movement Assessment Battery for Children. Standardisation and reliability of Age Band 5: young adults. Unpublished manuscript. 66

66 Folio, M. R., & Fewell, R. R. (1983). Peabody Developmental Motor Scale and Activity Cards. Austin, TX: PRO-ED. Gallahue, D. L., & Ozmtin, J. C. (1997). Fundamental movement abilities. Understanding Motor Development. Infants, Children, Adolescents, Adults (4 th ed.), 77, Boston: WCB/McGraw-Hill. Geuze, R, H., & Borger, H. (1993). Children who are clumsy: Five years later. Adapted Physical Activity Quarterly, 10, Geuze, R.H., Jongmans, M.J., Schoemaker, M.M., Smits-Engelsman, B.C.M. (2001). Clinical and research diagnostic criteria for Developmental Coordination Disorder: a review and discussion. Human Movement Science, 20, Goldin-Meadows, S. (1999). The role of gesture in communication and thinking. Trends In Cognitive Sciences, 3, Gubbay, S. S. (1975). The clumsy child. A study of developmental apraxic and agnostic ataxia. Major problems in neurology, 5. London: Saunders Co. Ltd. Haubenstricker, J.L. (1982, May). Motor development in children with learning disabilities. Journal of Physical Education, Recreation and Dance, Henderson, L., Rose, P, & Henderson, S.E. (1992). Reaction time and movement time in children with Developmental Coordination Disorder. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 33, 895, 905. Henderson, S. E. & Sugden, D. A. (1992). Movement Assessment Battery for Children. London: The Psychological Corporation. Henderson, S. E., Sugden, D. A. & Barnett, A. L. (2007). Movement Assessment Battery for Children-2. London: Harcourt Assessment. Henderson, S. E. & Hall, D. (1982). Concomitants of clumsiness in young school children. Developmental Medical and Child Neurology, 24,

67 Hoare, D. (1994). Subtypes of development coordination disorder. Adapted Physical Activity Quarterly, 11, Καμπίτσης, Χ. & Χαραχούσου Καμπίτση, Υ. (1999). Τεχνικές Έρευνας στις Αθλητικές Επιστήμες, Στατιστική Ανάλυση Αξιολόγηση, Εκδ. Μαίανδρος, Θεσσαλονίκη. Καμπίτσης, Χ. (1990). Η επιλογή των τεστ και η επεξεργασία τους., Αθλητικές Μετρήσεις., Εκδ. Salto, Θεσσαλονίκη. Keogh, J.F., Sugden, D.A, Raynald, C.L., & Calkins, J.A. (1979). Identification of clumsy children: Comparisons and comments. Journal of Human Movement Studies, 5, Kourtessis, T., Tzetzis, G., Kioumourtzoglou, E., & Mavromatis, G. (2001). The effects of an intensive recreational intervention program on children with movement difficulties. New Zealand Journal of Disability Studies, 9, Κουρτέσης, Θ. (1997). Αποτελέσματα εξάσκησης μέσα στο νερό σε παιδιά με προβλήματα στην κίνηση. Διδακτορική διατριβή. Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού. Κουτσούκη, Δ. (1997). Ειδική Φυσική Αγωγή. Θεωρία και Πρακτική. Αθηνά: Εκδόσεις Συμμετρία. Κουτσούκη, Δ. (1998). Κινητικές Διαταραχές και Εξέλιξη. Θεωρία και Μεθοδολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Αθλότυπο. Larkin, D. & Parker, H.E. (1998). Teaching landing to children with and without developmental coordination disorder. Pediatric Exercise Science,10, Leemrijse, C., Meijer, G. O., Vermeer, A., Lambregts, B. & Ader, J. H. (1999). Detecting individual change in children with mild to moderate motor impairment: the standard error of measurement of Movement ABC. Clinical Rehabilitation, 13, Maeland, A.F. (1992). Identifiction of children with motor coordination problems. Adapted Physical Activity Quarterly, 9,

68 Μαχαιρίδου, Μ. (2002). Η ικανότητα των εκπαιδευτικών στην αναγνώριση και την αξιολόγηση παιδιών με κινητική αδεξιότητα. Αδημοσίευτη μεταπτυχιακή διατριβή. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη. McCarron, L. T. (1982). MAND McCarron assessment of neuromuscular development.dallas, TX: Common Market Press. Missiuna, C. (1994). Motor skill acquisition in children with developmental coordination disorder. Adapted Physical Activity Quarterly, 11, Miyahara, M., Tsujii, M., Hanai, T., Jongmans, M., Barnett, A., Henderson, S.H., Hori, M., Nakanishi, K., & Kageyama, H. (1998). The Movement Assessment Battery for Children: A preliminary investigation of its usefulness in Japan. Human Movement Science, 17, Morris, P.R. & Whiting, H.T.A. (1971). Motor impairment and compensatory education. London: G. Bell and Sons, LTD. Pick, J. P., & Edwards K. (1997). The identification of children with developmental coordination disorder by class and physical education teachers. British Journal of Educational Psychology, 67, Pick, J. P., Dworcan, M., Barret, N. C., & Coleman, R. (2000). Determinants of self-worth in children with and without developmental coordination disorder. International Journal of Disability, Development and Education, 47 (3), Pine, K., Lufkin, N., & Messer, D. (2004). More gestures than answers: Children learning about balance. Developmental Psychology, 40, Pless, M., Carlsson, M., Sundelin, C., & Persson, K. (2002). Preschool children with developmental coordination disorder: A short-term follow-up of motor status at seven to eight years of age. Acta Paediatr, 91,

69 Polatajko, H.J., Fox, A.M., Missiuna, C. (1994). An international consensus on children with developmental coordination disorder. Canadian Journal of Occupational Therapy, 62, 3-6. Rinne, M.B., Pasanen, M.E., Miilunpalo, S.I. & Oja, P. (2001). Test retest reproducibility and inter-rater reliability of a motor skill test battery for adults. Journal Sports Medicine, 22 (3): Rosbland, B., & Gard, L. (1998). The assessment of children with developmental coordination disorders in Sweden: A preliminary investigation of the suitability of the Movement ABC. Human Movement Science, 17, Rose, B., Larkin, D., & Berger, B. G. (1998). The importance of motor coordination for children's motivational orientations in sport. Adapted Physical Activity Quarterly, 15(4), Schoemaker, M.M., Hijkema, M.G.J. & Kalverboer, A.F. (1994). Physiotherapy for clumsy children: An Evaluation study. Developmental Medicine and Child Neurology, 36, Schoemaker, M. M., & Kalverboer, A. (1994). Social and affective problems of children who are clumsy: How early do they begin? Adapted Physical Activity Quarterly, 11, Schmidt, R.A. (1993). Motor learning and performance: From Principles to practice. Ε. Κιουμουρτζόγλου (Επιμέλεια Ελλ. Έκδοσης). Αθήνα Εκδόσεις Αθλότυπο. Simons, J. & Schwarz, K. (2001). Psychomotor development of children with psychiatric disorders assessed by Movement-ABC-Checklist and Movement-ABC-Test. Rehabilitation (Stuttgart), 40(1), Smits Engelsman, B.C.M., Henderson, S.E., & Michels, C.G.J. (1998). The assessment of children with developmental coordination disorders in the Nederlands: The relationship 70

70 between the Movement Assessment Battery for Children And Korperkoordination Test für Kinder. Human Movement Science, 17, Smyth, M.M. & Mason, U.C. (1997). Planning and execution of action in children with and without development coordination disorder. Journal Children Psychology Psychiatry, 38 (8), Stott, D. H., Moyes, F. A., & Henderson, S. E. (1984). Manual: Test of Motor Impairment (Henderson Revision). San Antonio, TX: Psychological Corporation. Sugden, D.A. (Ed.) (2006). Leeds Consensus Statement: ESRC Seminar Research Series. Cardiff: Discovery Trust. Sugden, D., & Sugden, L. (1991). The assessment of movement skill problems in 7 and 9 year old children. British Journal of Educational Psychology, 61, Sudgen, D. and Wright, H. (1998) Motor coordination disorders in children. London: SagePubli. Ulrich, D. A. (1985). Test of Gross Motor Development. Austin, TX: PRO-ED. Ulrich, D.A. (2000). Test of Gross Motor Development. Austin, TX: Pro-Ed. Van Waelvelde, H., Peersman, W., Lenoir, M., Smits Engelsman, B.C.M. (2007). Convergent validity between the Movement Assessment Battery for Children and the Peabody Developmental Motor Scales-2. Adapted Physical Activity Quarterly, 24, Visser, J., & Jongmans, M. (2004). Extending the Movement Assessment Battery for Children to be suitable for 3-year-olds in the Netherlands. Unpublished manuscript. Wall, A. E. (1982). Physically awkward children: A motor development perspective. In S. P. Das, R. Mulcahy and A. E. Wall (Eds), Theory and research in Learning Disabilities, N.Y.:Plenum Press. 71

71 Wall, A. E., Me Clements, J., Bouflfard, M., Findlay, H., & Taylor, M. J. (1985). A knowledgebased approach to motor development: Implications for the physically awkward. Adapted Physical Activity Quarterly, 2, Wall, A.E., Reid, G., & Paton, J. (1990). The syndrome of physical awkwardness. In G. Reid (Ed) Problems in movement control. North Holland: Elsevier Science Publishers B.V. Walton, J. N., Ellis, E., & Court, S. D. M. (1962). Clumsy children: Developmental apraxia and agnosia. Brain, 85, Wiart, L., & Darrah, J. (2001). Review of four tests of gross motor development. Developmental Medicine & Child Neurology, 43, Wilson, M. (2002). Six views of embodied cognition. Psychonomic Bulletin & Review, 9, World Health Organisation (1992). The /CD-70 Classification of Mental and Behavioural disorders. Clinical descriptions and diagnostic guidelines. Geneva: World Health Organisation. World Health Organisation (1993). The /CD- 7 0 Classification of Mental and Behavioural disorders. Diagnostic criteria for research. Geneva: World Health Organisation Wright, C. H., & Sugden, A. D. (1998). A school Based Intervention Programme for Children with Developmental Coordination Problem. European Journal of Physical Education. 3, Wright, H.C., & Sugden, D.A. (1996). The nature of developmental coordination disorder: Inter- and Intragroup Differences. Adapted Physical Activity Quarterly, 13, Wright, C. H., Sugden, D. A., Ng & Tan, J. (1994). Identification of children with movement problems in Singapore: Usefulness of the Movement ABC Checklist. Adapted Physical Activity Quarterly, 11,

72 Yun, J., Ulrich, D.A., (2002) Estimating Measurement Validity: A Tutorial. Adapted Physical Activity Quarterly 19,

73 Παράρτημα 1 Υλικό, προετοιμασία, περιγραφή των δεξιοτήτων, των διαδιακασιών εξοικίωσης, της αξιολόγησης και βαθμολόγησης 74

74 Επιδεξιότητα χεριών # 1 Ηλικιακή κατηγορία 3 (11 16 Ετών) Αναστροφή «καρφιών» Υλικό Μπλε βάση τοποθέτησης 12 κίτρινα/κόκκινα καρφάκια επιτραπέζιο mat πατάκι χρονόμετρο Προετοιμασία Τοποθέτηση του επιτραπέζιου mat εμπρός από το παιδί σε απόσταση 2,5cm από την άκρη του τραπεζιού. Τοποθέτηση της βάσης πάνω στο mat πατάκι με την μικρή πλευρά προς το μέρος του παιδιού. Τα 12 καρφάκια τοποθετούνται στην βάση με το ίδιο χρώμα από πάνω. Περιγραφή της δεξιότητας Το παιδί διατηρεί τη βάση σταθερή με το ένα χέρι και τοποθετεί το άλλο στο πατάκι παράλληλα με την βάση. Με το σήμα εκκίνησης, το παιδί αρχίζει να σηκώνει τα καρφάκια (ένα τη φορά) και να τα επανατοποθετεί ανεστραμμένα, έτσι ώστε να φαίνεται το άλλο χρώμα όσο πιο γρήγορα μπορεί. Ο χρόνος ξεκινάει όταν το ελεύθερο χέρι απομακρινθει από το πατάκι. Ο χρόνος σταματά μόλις το παιδί αφήσει το τελευταίο καρφάκι στην τρύπα. Εξετάζεται πρώτα το κυρίαρχο χέρι έπειτα το άλλο. Δοκιμάζονται και τα δύο χέρια. Επίδειξη Κατά την επίδειξη επεξήγηση της δοκιμασίας, πρέπει να δίνεται έμφαση:. στο σταθερό κράτημα της βάσης. στο ότι τα καρφάκια αντιστρέφονται μόνο με το χέρι και όχι με τη βοήθεια του σώματος, της βάσης τοποθέτησης ή του τραπεζιού. στο ότι χρησιμοποιείται μόνο ένα χέρι κατά την διάρκεια της προσπάθειας. στο ότι το παιδί να δουλεύει σε οποιαδήποτε εντολή όσο πιο γρήγορα μπορεί 75

75 Φάση εξάσκησης Δίνεται μια προσπάθεια εξάσκησης για κάθε χέρι που αποτελείται από την αναστροφή των έξι καρφιών. Η πρακτική εξάσκησης για κάθε χέρι πρέπει να προηγείται της τυπικής δοκιμασίας για εκείνο το χέρι. Εάν το παιδί αλλάξει ή χρησιμοποιήσει και τα δύο χέρια, επανατοποθετήσει τα καρφάκια με την βοήθεια του σώματος, της βάσης ή του τραπεζιού, ο εξεταστής διακόπτει αμέσως και κάνει τη διόρθωση ή την επίδειξη. Τυπική/ές δοκιμασία/ες Το μέγιστο δύο για κάθε χέρι, ξεκινόντας από το χέρι που χρησιμοποιείται για το γράψιμο. Η δεύτερη δοκιμασία δίνεται μόνο εάν η πρώτη προσπάθεια του παιδιού διαρκεί περισσότερο από τον καθορισμένο χρόνο που αναγράφεται στο φύλλο αξιολόγησης και που αντιστοιχεί στην συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία και χέρι. Κατά τη διάρκεια της τυπικής δοκιμασίας δεν πρέπει να δίνεται βοήθεια. Βαθμολόγηση - κυρίαρχο χέρι - Ο αριθμός των δευτερολέπτων που χρειάζεται το παιδί για να ολοκληρώσει μία επιτυχημένη προσπάθεια. - Αποτυχημένη προσπάθεια (F) είναι όταν το παιδί:. χρησιμοποιήσει το σώμα, τη βάση ή το τραπέζι για να επανατοποθετήσει τα καρφάκια στο χέρι. αλλάξει χέρι ή χρησιμοποιήσει δύο χέρια κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας. αφού έχει ολοκληρωθεί η προσπάθεια, το παιδί έχει αφήσει ένα ή περισσότερα καρφάκια με το λάθος χρώμα από επάνω. ρίξει ένα καρφάκι κάτω - R για άρνηση ή I για ακαταλληλότητα 76

76 Επιδεξιότητα χεριών # 2 Σχηματισμός τριγώνου με παξιμάδια και βίδες Υλικό 3 κίτρινες λουρίδες 3 ανοιχτά παξιμάδια και βίδες μοντέλο ολοκληρωμένου τριγώνου επιτραπέζιο mat πατάκι χρονόμετρο Προετοιμασία Τοποθέτηση του επιτραπέζιου mat εμπρός από το παιδί σε απόσταση 2,5cm από την άκρη του τραπεζιού. Τοποθέτηση του ολοκληρωμένου τριγώνου στο τραπέζι ακριβώς μπροστα από το επιτραπέζιο πατάκι. Τοποθέτηση των τριών κίτρινων λουρίδων σε οριζόντιες σειρές πάνω στο πατάκι παράλληλα με την μεγάλη πλευρά του. Τοποθέτηση των τριών βιδών σε μια οριζόντια σειρά πάνω από την κίτρινη λουρίδα που βρίσκεται στην κορυφή, με ένα παξιμάδι ακριβώς πάνω από την κάθε λουρίδα. Περιγραφή της δεξιότητας Το παιδί τοποθετεί και τα δύο χέρια στο πατάκι. Με το σήμα εκκίνησης, το παιδί αρχίζει να κατασκευάζει το τρίγωνο. Τα αντικείμενα μπορούν να επιλεγούν και να δεθούν μαζί με οποιαδήποτε σειρά. Ο χρόνος ξεκινάει όταν το παιδί απομακρίνει το πρώτο χέρι από το πατάκι. Στην διάρκεια της δοκιμασίας το παιδί μπορεί να υιοθετήσει οποιαδήποτε θέση για τα χρια/ βραχίονες, π.χ. οι αγκώνες/βραχίονες τους μπορούν να στηριχτούν στο τραπέζι, μπορούν να κρατήσουν τα υλικά επάνω μπροστά στο πρόσωπο. Εντούτοις, μόλις ανυψωθεί, κάποιο από τα αντικείμενα δεν θα πρέπει να το ξανακουμπήσει στο επιτραπέζιο πατάκι. Ο χρόνος σταματά μόλις το παιδί βιδώσει το τελευταίο παξιμάδι επάνω στην τελευταία βίδα (έτσι ώστε το κεφάλι της βίδας να είναι επίπεδο με την επιφάνεια του παξιμαδιού). Επίδειξη Κατά την επίδειξη επεξήγηση της δοκιμασίας, πρέπει να δίνεται έμφαση:. στο ότι όταν ένα αντικείμενο απομακρυνθεί, δεν θα πρέπει να ξαναφεθεί στο πατάκι 77

77 . στο ότι τα αντικείμενα πρέπει να κρατιούνται στα χέρια και να μην στηρίζονται στο τραπέζι ή στο σώμα. στο ότι τα παξιμάδια βιδώνονται έως ότου το κεφάλι της βίδας να είναι επίπεδο με την επιφάνεια του παξιμαδιού αλλά όχι πολύ σφιχτά, να μπορούν να περιστραφούν.. στο ότι το παιδί να δουλεύει όσο πιο γρήγορα μπορεί Φάση εξάσκησης Δίνεται στο παιδί μια προσπάθεια εξάσκησης. Ο εξεταστής πρέπει να ενώσει τις δύο λουρίδες μαζί με ένα παξιμάδι και με μία βίδα κατά την επίδειξη, κατόπιν το παιδί μπορεί να ολοκληρώσει το τρίγωνο ως πρακτική. Αυτό επιτρέπει στο παιδί να εκτελέσει όλες τις ενέργειες και να δει την τελική διαμόρφωση που απαιτείται. Εάν το παιδί ενώνει τις λουρίδες μαζί με λάθος τρόπο, στηρίζει οποιαδήποτε από τα αντικείμενα στο τραπέζι ή στο σώμα κατά την διάρκεια εκτέλεσης του στόχου, ή βιδώσει τα παξιμάδια πάρα πολύ σφιχτά ή πάρα πολύ χαλαρά, ο εξεταστής διακόπτει αμέσως και κάνει τη διόρθωση ή την επίδειξη. Τυπική/ές δοκιμασία/ες Το μέγιστο δύο. Η δεύτερη δοκιμασία δίνεται μόνο εάν η πρώτη προσπάθεια του παιδιού διαρκεί περισσότερο από τον καθορισμένο χρόνο που αναγράφεται στο φύλλο αξιολόγησης και που αντιστοιχεί στην συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία. Κατά τη διάρκεια της τυπικής δοκιμασίας δεν πρέπει να δίνεται βοήθεια. Βαθμολόγηση - Ο αριθμός των δευτερολέπτων που χρειάζεται το παιδί για να ολοκληρώσει ένα τρίγωνο σωστά. - Αποτυχημένη προσπάθεια (F) είναι όταν το παιδί:. ενώσει τις λουρίδες με λάθος τρόπο. στηρίξει οποιαδήποτε από τα αντικείμενα στο τραπέζι ή στο σώμα κατά την διάρκεια εκτέλεσης της δοκιμασίας. ρίξει ένα αντικείμενο κάτω - R για άρνηση ή I για ακαταλληλότητα 78

78 Επιδεξιότητα χεριών # 3 Σχέδιο αφήνοντας το ίχνος Υλικό ΑΒ3 Σχέδιο αφήνοντας το ίχνος- αφαίρεση του φύλλου μέσα από το φύλλο αξιολόγησης, κόψιμο της σελίδας συμφωνα με τις διάτρητες γραμμές, ωστέ το κάθε σχέδιο να είναι ξεχωριστά. BIC Atlantis κόκκινο στυλό λεπτή μύτη Λεία βάση για γράψιμο που να μην είναι σκληρή ή ολίσθηση Προετοιμασία Το παιδί κάθεται μπροστά στο τραπέζι με τα δύο πόδια στο έδαφος και τα χέρια του /της ακουμπισμένα με άνεση στο τραπέζι. Το σχέδιο και το στυλό τοποθετούνται στο κέντρο μπροστά στο παιδί. Περιγραφή της δοκιμασίας Εκκίνηση από το ποδήλατο, το παιδί σχεδιάζει μια συνεχή γραμμή ακολουθώντας το σχέδιο χωρίς να ξεπερνά τα όρια. Εάν το παιδί σηκώνει το στυλό δεν θεωρείται λάθος εφόσον συνεχίσει από το σημείο που σταμάτησε. Επιτρέπετε στο παιδί να περιστρέψει το φύλλο έως 45 ο, έτσι είναι ευκολότερη η εκτέλεση του στόχου. Δοκιμάζεται μόνο το κυρίαρχο χέρι. Επίδειξη Ένα από τα σχέδια μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίδειξη και ως έγγραφο πρακτικής του παιδιού. Κατά την επίδειξη επεξήγηση της δοκιμασίας, πρέπει να δίνεται έμφαση:. στο ότι να σταθεροποιείται το φύλλο με το μη-κυρίαρχο χέρι.. στο ότι η γραμμή πρέπει να είναι μέσα στα όρια. στο ότι το στυλό πρέπει να είναι συνεχώς σε επαφή με το χαρτί και ο σχεδιασμός της γραμμής προς μια κατεύθυνση.. στο ότι το παιδί μπορεί να σχεδιάζει όσο πιο αργά θέλει έτσι ώστε να σχεδιάζει μέσα στα όρια 79

79 . στο ότι το φύλλο να βρίσκεται σε άνετη γωνία, εξήγηση στο ότι μπορούν να κινούν λίγο το φύλλο έως ότου η γωνία να είναι άνετη (αυτό μπορεί να διαφέρει ανάμεσα σε αριστερόχειρες και δεξιόχειρες). Φάση εξάσκησης Δίνεται μία προσπάθεια εξάσκησης. Επειδή η διαδικασία είναι χρονοβόρα, μόνο ένα μικρό μέρος του σχεδίου απαιτείται. Εάν ο εξεταστής χρησιμοποιήσει το μισό σχέδιο για την επίδειξη επεξήγησης της δοκιμασίας, το παιδί μπορεί να συνεχίσει το υπόλοιπο μισό για την εξάσκηση. Εάν το παιδί ξεπεράσει ένα όριο, αφήσει ένα κενό στην γραμμή, αντιστρέψει την κατεύθυνση του ίχνους ή στρέψει το φύλλο περισσότερο από 45 ο, ο εξεταστής διακόπτει το παιδί αμέσως και κάνει τη διόρθωση ή την επίδειξη. Τυπική/ές δοκιμασία/ες Το μέγιστο δύο. Αν το παιδί ολοκληρώσει την πρώτη προσπάθεια χωρίς λάθος, δεν απαιτείται δεύτερη προσπάθεια. Κατά τη διάρκεια της τυπικής δοκιμασίας δεν πρέπει να δίνεται καμία βοήθεια. Βαθμολόγηση 3.1 Χέρι που χρησιμοποιήθηκε. 3.2 Ο αριθμός των λαθών, 0 για την προσπάθεια που ολοκληρώθηκε χωρίς λάθος 3.3 Αποτυχημένη προσπάθεια (F) αν το παιδί:. αλλάζει την κατεύθυνση του σχεδιασμού. στρέψει το φύλλο περισσότερο από 45 ο - R για άρνηση ή I για ακαταλληλότητα Τα λάθη θα σημειωθούν όταν ολοκληρωθεί η προσπάθεια. Χρησιμοποίηση των κριτηρίων βαθμολόγησης που παρουσιάζονται στο παράρτημα Α και καταγραφή του αριθμού των αποκλίσεων στο φύλλο αξιολόγησης. 80

80 Στόχευση και Υποδοχή # 1 Πιάσιμο μπάλας με το ένα χέρι Υλικό Μπαλάκι του τένις Χρωματιστή αυτοκόλλητη ταινία Προετοιμασία Το παιδί θα πρέπει να εξεταστεί σε άδειο χώρο και μακριά από εμπόδια. Μετρήστε μια απόσταση 2 μέτρων από ένα λείο τοίχο και σημειώστε το σημείο με ένα κομμάτι χρωματιστή κολλητική ταινία. Περιγραφή της δοκιμασίας Το παιδί πετά την μπάλα στον τοίχο, καθώς στέκεται πίσω από τη γραμμή και την πιάνει με ένα χέρι, χωρίς να αναπηδήσει η μπάλα στο έδαφος. Δοκιμάζονται και τα δύο χέρια - αριστερό και δεξί. Επίδειξη Κατά την επίδειξη της δοκιμασίας, πρέπει να δίνεται έμφαση στο ότι :. το παιδί πρέπει να στέκεται πίσω από τη γραμμή κατά το πέταγμα της μπάλας.. κατά το πιάσιμο της μπάλας το παιδί μπορεί να περνά επάνω από τη γραμμή ή από το πλάι όταν αυτό είναι απαραίτητο. η μπάλα πρέπει να ρίχνεται στον τοίχο με αρκετή δύναμη, ώστε να έχει καλή επιστροφή. η μπάλα πρέπει να πιάνεται πριν χτυπήσει στο έδαφος. το πιάσιμο της μπάλας πρέπει να γίνεται με το χέρι και όχι να παγιδεύεται στο σώμα ή στα ρούχα. Φάση εξάσκησης Δίνονται πέντε προσπάθειες εξάσκησης για κάθε χέρι. Η φάση εξάσκησης για κάθε χέρι θα πρέπει να προηγείται των επίσημων δοκιμών για εκείνο το χέρι. Το πέταγμα της μπάλας με δύο χέρια δεν έχει επιπτώσεις, αλλά εάν ο εξεταστής κρίνει ότι το παιδί είναι καλύτερο να 81

81 χρησιμοποιεί το ένα χέρι τότε θα πρέπει να ενθαρρύνει το παιδί. Εάν το παιδί περάσει την γραμμή ρίψης, παγιδεύσει την μπάλα στο σώμα, δεν πετά αρκετά δυνατά και/ή επιτρέπει την μπάλα να αναπηδά πριν την υποδοχή της, ο εξεταστής διακόπτει το παιδί αμέσως και κάνει τη διόρθωση ή την επίδειξη. Τυπική/ές δοκιμασία/ες Δέκα για το κάθε χέρι. Κατά την διάρκεια της τυπικής δοκιμασίας δεν πρέπει να δίνεται βοήθεια. Εάν παρ όλα αυτά το παιδί αποτύχει σε κάποια προσπάθεια, ο εξεταστής πρέπει να υπενθυμίσει το λάθος πριν από την επόμενη προσπάθεια. Βαθμολόγηση 3.4 Ο αριθμός των επιτυχημένων προσπαθειών από τις Μια υποδοχή δεν μετρά εάν το παιδί:. ξεπερνά τη γραμμή κατά το πέταγμα της μπάλας. επιτρέπει την αναπήδηση της μπάλας, πριν την πιάσει. πιάσει την μπάλα παγιδεύοντας την στο σώμα ή στα ρούχα - R για άρνηση ή I για ακαταλληλότητα εάν το παιδί δεν μπορεί να εκτελέσει την δοκιμασία. 82

82 Στόχευση και Υποδοχή#2 Ρίψη μπάλας σε στόχο στον τοίχο Υλικό Μπαλάκι του τένις Στόχος τοίχου Χρωματιστή αυτοκόλλητη ταινία Προετοιμασία Το παιδί θα πρέπει να εξεταστεί σε άδειο χώρο και μακριά από εμπόδια. Μετρήσετε μια απόσταση 2,5 μέτρων από ένα λείο τοίχο, όπου θα τοποθετηθεί ο στόχος και σημαδεύεται το σημείο με ένα μικρό κομμάτι ταινίας. Σιγουρέψτε το στόχο στον τοίχο με ταινία ή με το μπλέ καρφί, έτσι ώστε η χαμηλότερη άκρη του, να είναι στο ίδιο ύψος με την κορυφή του κεφαλιού του παιδιού. Περιγραφή δοκιμασίας Το παιδί πετά το μπαλάκι στον τοίχο, προσπαθώντας να χτυπήσει στον κόκκινο στόχο. Ενώ επάνω ή κάτω από τον ώμο ρίψη συστήνεται, η ρίψη που γίνεται και με τα δύο χέρια και είναι επιτυχής δεν τιμωρείται. Η μπάλα κατά την επιστροφή δεν είναι απαραίτητο να πιαστεί. Επίδειξη Κατά την επίδειξη επεξήγηση της δοκιμασίας, πρέπει να δίνεται έμφαση:. στο ότι τα πόδια πρέπει να μένουν πίσω από τη γραμμή κατά τη ρίψη. στο ότι το παιδί μπορεί να κάνει τη ρίψη είτε από επάνω είτε από κάτω από τον ώμο. στο ότι η ρίψη της μπάλας γίνεται με το ένα μόνο χέρι Φάση εξάσκησης Δίνονται πέντε προσπάθειες εξάσκησης. Κατά τη διάρκεια αυτών των προσπαθειών το παιδί μπορεί να αλλάζει χέρι εάν το επιθυμεί, και πρέπει να ενθαρρύνεται να δοκιμάζει διαφορετικές θέσεις, εάν χρειάζεται. Εάν το παιδί ξεπερνάει την γραμμή κατά την ρίψη ή 83

83 ρίχνει με τα δύο χέρια, ο εξεταστής διακόπτει το παιδί με την πρώτη ευκαιρία και κάνει τη διόρθωση ή την επίδειξη. Τυπική / ές δοκιμασία/ ες Δέκα προσπάθειες. Κατά τη διάρκεια της τυπικής δοκιμασίας δεν πρέπει να δίνεται βοήθεια. Εάν παρ όλα αυτά το παιδί αποτύχει σε κάποια προσπάθεια, ο εξεταστής πρέπει να υπενθυμίσει το λάθος πριν από την επόμενη προσπάθεια. Βαθμολόγηση - Χέρι που χρησιμοποιείται για τις προσπάθειες. 3.6 Ο αριθμός των επιτυχημένων ρίψεων από τις 10 προσπάθειες χωρίς να περάσει την γραμμή κατά την ρίψη (ο χαρακτηριστικός ήχος που ακούγεται από το πλαστικό στόχος όταν χτυπά η μπάλα, μπορεί να βοηθήσει τον εξεταστή). - R για άρνηση ή I για ακαταλληλότητα εάν το παιδί δεν μπορεί να εκτελέσει την δοκιμασία. 84

84 Στατική Ισορροπία#1 Ισορροπία σε δύο βάσεις Υλικό Χρονόμετρο 2 βάσεις ισορροπίας Το παιδί πρέπει να φοράει αθλητικά παπούτσια (ιδανικά είναι αυτά που φοριούνται συνήθως για το μαθημα της Φυσικής Αγωγής) Προετοιμασία Το παιδί εξετάζεται σε ένα άδειο χώρο, μακριά από εμπόδια. Ο εξεταστής έχει την ευθύνη να τοποθετήσει τις βάσεις σε αντιολισθητικό έδαφος (μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα χαλιά πατώματος). Συνδέστε το τέλος των βάσεων ισσοροπίας στο σημείο που οι προεξοχές στις άκρες συνδέονται με τις εσοχές. Οι στενές λουρίδες των βάσεων πρέπει να είναι προς τα πάνω. Ο εξεταστής πρέπει να έχει καλή θέα των ποδιών του παιδιού και να είναι σε θέση να δει εάν οι άκρες των ποδιών ακουμπούν τις βάσεις. Εάν χρειαστεί σκύβει κάτω για καλύτερη ορατότητα. Περιγραφή της δοκιμασίας Το παιδί στέκεται με το ένα πόδι μπροστά από το άλλο (πτέρνα στη μύτη των δαχτύλων) επάνω στις βάσεις ισορροπίας, για 30. Μόλις το παιδί βρει θέση ισορροπίας, αρχίζει η χρονομέτρηση. Η χρονομέτρηση σταματά κάθε φορά που σημειώνεται κάποιο λάθος. Επίδειξη Κατά την επίδειξη επεξήγηση της δοκιμασίας, πρέπει να δίνεται έμφαση:. στο πως θα επιτευχθεί η θέση ισορροπίας αυτό επιτυγχάνεται με το να τοποθετηθεί το ένα πόδι με το περισσότερο βάρος στην πίσω βάση πρώτα και κατόπιν να τοποθετηθεί το άλλο πόδι στην βάση εμπρός. στο ότι κανένα πόδι δεν πρέπει να σηκωθεί από τις βάσεις κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας.. στο ότι οι πλευρές των ποδιών δεν πρέπει αγγίζουν τις βάσεις. στο ότι τα χέρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διατήρηση της ισορροπίας 85

85 Φάση εξάσκησης Δίνεται μία προσπάθεια εξάσκησης 15. Κατά τη διάρκεια αυτής της προσπάθειας, ο εξεταστής πρέπει να βοηθά το παιδί να βρει τη θέση ισορροπίας, του κρατά το χέρι αν χρειαστεί. Το παιδί μπορεί για μια φορά να αλλάξει πόδι, εάν δεν αισθάνεται άνετα. Αν το παιδί σηκώσει το ένα πόδι από τις βάσεις ή αγγίξει τις βάσεις με τις πλευρές των ποδιών, ο εξεταστής διακόπτει αμέσως και κάνει τη διόρθωση ή την επίδειξη. Τυπική/ές δοκιμασία/ες Το μέγιστο δύο προσπάθειες 30. Αν το παιδί διτηρήσει την ισορροπία του για 30, δεν απαιτείται δεύτερη προσπάθεια. Κατά τη διάρκεια της τυπικής δοκιμασίας δεν πρέπει να δίνεται βοήθεια. Βαθμολόγηση - Ο αριθμός των δευτερολέπτων (μέχρι τα 30 ) που το παιδί διατηρεί την ισορροπία του χωρίς να:. μετακινήσει ένα πόδι από τη βάση. αγγίξει το έδαφος με οποιοδήποτε πόδι. μετακινήσει τις βάσεις από την αρχική θέση. αγγίξει τις πλευρές των βάσεων με τις πλευρές των παπουτσιών - R για άρνηση ή I για ακαταλληλότητα 86

86 Δυναμική Ισορροπία #2 Περπάτημα προς τα πίσω Υλικό Χρωματιστή κολλητική ταινία Το παιδί πρέπει να φοράει αθλητικά παπούτσια (ιδανικά είναι αυτά που φοριούνται συνήθως για το μαθημα της Φυσικής Αγωγής) Προετοιμασία Το παιδί εξετάζεται σε ένα άδειο χώρο, μακριά από εμπόδια. Με κολλητική ταινία σχηματίζεται μια γραμμή μήκους 4,5 m στο έδαφος. Ο εξεταστής θα πρέπει να έχει τέτοια θέση ώστε να βλέπει καθαρά από τα πλάγια τα πόδια του παιδιού, κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας. Περιγραφή της δοκιμασίας Ξεκινώντας με την πτέρνα του ενός ποδιού να αγγίζει την άκρη της γραμμής τοποθετώντας σε κάθε του βήμα την άκρη των δαχτύλων του ενός ποδιού στην πτέρνα του άλλου. Ένα βήμα ολοκληρώνεται όταν το βάρος έχει μεταφερθεί στο επόμενο πόδι. Επίδειξη Κατά την επίδειξη επεξήγηση της δοκιμασίας, πρέπει να δίνεται έμφαση:. στο ότι τα πόδια πρέπει να παραμένουν επάνω στη γραμμή σε όλη τη διάρκεια της δοκιμασίας. στο ότι η επαφή πτέρνας δακτύλων του ποδιού γίνεται σε κάθε βήμα. στο ότι δεν πρέπει να μετατοπίζει το πόδι πάνω στην γραμμή. στο ότι επιτρέπεται να κοιτά προς τα πίσω, εάν αυτό είναι απαραίτητο Φάση εξάσκησης Δίνεται μία προσπάθεια εξάσκησης, η οποία αποτελείται από πέντε βήματα. Εάν το παιδί αφήσει κενό μεταξύ των βημάτων ή δεν τοποθετεί ακριβώς τα ποδια πάνω στην γραμμή, ο εξεταστής διακόπτει το παιδί αμέσως και κάνει τη διόρθωση ή την επίδειξη. 87

87 Τυπική/ές δοκιμασία/ες. Το μέγιστο δύο των 15 βημάτων ή έως το τέλος της γραμμής, οποιοδήποτε από τα δύο συμβεί πρώτα. Εάν το παιδί ολοκληρώσει τα 15 βήματα ή φτάσει στο τέλος της γραμμής χωρίς λάθος, έπειτα δεν απαιτήται δεύτερη προσπάθεια. Κατά τη διάρκεια της τυπικής δοκιμασίας δεν πρέπει να δίνεται βοήθεια. Βαθμολόγηση - Ο αριθμός των σωστών βημάτων που κάνει το παιδί από την αρχή της γραμμής χωρίς να:. αφήνει διάστημα μεταξύ πτέρνας δακτύλων. πατά έξω από τη γραμμή. αγγίξει το έδαφος με το ελεύθερο πόδι, με σκοπό να διατηρήσει την ισορροπία του. αναπροσαρμώσει το πόδι του στην γραμμή, αφότου το έχει ήδη τοποθετήσει - Εάν το παιδί φτάσει στο τέλος της γραμμής χωρίς λάθος, κυκλώνεται το «Ναι» και καταγράφεται ως αποτέλεμα το 15, δηλαδή το μέγιστο αποτέλεσμα ακόμα και αν έγιναν λιγότερα βήματα. - R για άρνηση ή I για ακαταλληλότητα 88

88 Δυναμική Ισορροπία #3 Ζικ-Ζακ Κουτσό Υλικό 6 πατάκια δαπέδου: 3 κίτρινα, 2 μπλε και ένα με στόχο Χρωματιστή κολλητική ταινία Το παιδί πρέπει να φοράει αθλητικά παπούτσια (ιδανικά είναι αυτά που φοριούνται συνήθως για το μαθημα της Φυσικής Αγωγής) Προετοιμασία Το παιδί εξετάζεται σε ένα άδειο χώρο, μακριά από εμπόδια. Με κολλητική ταινία σχηματίζεται μια γραμμή μήκους 4,5 m στο έδαφος και τα έξι πατάκια τοποθετούνται πάνω Ζικ-Ζακ έτσι ώστα να καλύπτουν ακριβώς την γραμμή. Οι μικρές πλευρές των χαλιών είναι από την πλευρά του παιδιού και τα χρώματα εναλλάσονται. Ένα κίτρινο πατάκι τοποθετείται από την μια πλευρά και το πατάκι με το στόχο από την άλλη. Εάν το πάτωμα είναι ολισθηρό, τα πατάκια στερεοποιούνται με ταινία, ώστε να μην κινούνται κατά την διάρκεια της δοκιμασίας. Περιγραφή της δοκιμασίας Το παιδί ξεκινάει με το ένα πόδι στο πρώτο κίτρινο πατάκι. Άπο στάσιμη θέση το παιδί κάνει 5 συνεχόμενες αναπηδήσεις διαγώνια από το ένα πατάκι στο άλλο, σταματώντας στο πατάκι με το στόχο. Η τελευταία αναπήδηση δεν μετράει αν το παιδί δεν τελειώσει σε θέση ισορροπίας ή κάνει επιπλέον αναπήδηση πέρα από το πατάκι. Το παιδί μπορεί να επιλέξει με ποιο πόδι θα ξεκινήσει πρώτα. Και τα δύο πόδια εξετάζονται. Επίδειξη Κατά την επίδειξη επεξήγηση της δοκιμασίας, πρέπει να δίνεται έμφαση:. στο ότι η αναπήδηση γίνεται πάνω στα χαλιά, μέσα στα όρια τους. στο ότι γίνεται μια αναπήδηση κάθε φορά. στο ότι οι αναπηδήσεις πρέπει να γίνονται χωρίς διακοπή. στο ότι το ελεύθερο πόδι δεν πρέπει να αγγίξει το έδαφος ή το πατάκι 89

89 . στο ότι τελειώνοντας τις αναπηδήσεις το παιδί θα πρέπει να βρίσκεται σε μια ισορροπιμένη, ελεγχόμενη θέση στο τελευταίο χαλί- αυτό επιτυγχάνεται με την κάμψη του γόνατος για να προσαρμοστεί η αναπήδηση και να ελεγχθεί η ορμή. Φάση εξάσκησης Δίνεται μία προσπάθεια εξάσκησης για το κάθε πόδι, η οποία αποτελείται από αναπηδήσεις από το πρώτο κίτρινο πατάκι έως το πατάκι με το στόχο. Η φάση εξάσκησης πρέπει αμέσως να προηγηθεί της τυπικής δοκιμής για εκείνο το πόδι. Εάν οι αναπηδήσεις του παιδιού είναι έξω από ένα όριο, κάνει περισσότερες από μία αναπήδηση σε ένα πατάκι, αγγίξει με το ελεύθερο πόδι το πατάκι ή το έδαφος, σταματήσει σε οποιοδήποτε άλλο πατάκι πέρα του τελευταίου ή χάσει την ισορροπία κατά την προσγείωση στο τελευταίο πατάκι, ο εξεταστής διακόπτει το παιδί αμέσως και κάνει τη διόρθωση ή την επίδειξη. Τυπική/ές δοκιμασία/ες Το μέγιστο δύο για κάθε πόδι. Εάν το παιδί ολοκληρώσει τις 5 αναπηδήσεις τέλεια, έπειτα δεν απαιτείται δεύτερη προσπάθεια για εκείνο το πόδι. Κατά τη διάρκεια της τυπικής δοκιμασίας δεν πρέπει να δίνεται βοήθεια. Βαθμολόγηση - Ο αριθμός των σωστών διαδοχικών αναπηδήσεων από την αρχή (μέγιστο 5) χωρίς να:. αναπηδήσει πάνω ή έξω από τα όριου του χαλιού. κάνει δύο ή και περισσότερες διαδοχικές αναπηδήσεις σε ένα πατάκι. αγγίξει με το ελεύθερο πόδι το πάτωμα ή το πατάκι. σταματήσει σε οποιοδήποτε άλλο πέρα από το τελευταίο πατάκι. χάσει την ισορροπία κατά την προσγείωση στο τελευταίο πατάκι - R για άρνηση ή I για ακαταλληλότητα 90

90 Παράρτημα 2 Φύλλο αξιολόγησης ηλικιακή κατηγορία 3 (11-16 ετών) 91

91 ΚΙΝΗΤΙΚΟ ΤΕΣΤ: Movement Assessment Battery for Children - 2 ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 3 (Ηλικίες ετών) ΟΝΟΜΑ: ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΧΟΛΕΙΟ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΘΗΚΕ ΑΠΟ: ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΧΕΡΙ (χέρι που γράφει): ΦΥΛΟ: ΤΑΞΗ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ: ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ: ΕΤΟΣ ΜΗΝΑΣ ΗΜΕΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ- STANDARD SCORE 92