ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕ ΥΑ ΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΤΙΜΩΝ (ΜΕΤΡΟ 1.4)

Transcript

1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕ ΥΑ ΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΤΙΜΩΝ (ΜΕΤΡΟ 1.4) 1

2 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Ι.ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ι.1.ΓΕΝΙΚΑ Ι.2.ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ Ο ΗΓΟΥ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΙ.ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΙ.1.ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΣΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΙΙ.2.ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΙ.3.ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΒΑΘΜΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕ Ο ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΙΙ.4. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΙΙΙ. ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2

3 Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ι.1. ΓΕΝΙΚΑ Η διαδικασία επιλογής και ένταξης των πράξεων ακολουθεί τα παρακάτω βήµατα, µε σηµείο εκκίνησης την έγκριση του Συµπληρώµατος Προγραµµατισµού και των κριτηρίων ένταξης από την Επιτροπή Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράµµατος: 1. Σχεδιασµός και προετοιµασία της διαδικασίας ένταξης από την Ε.Υ..Ε.Π. Στερεάς Ελλάδας 1.1.Οµαδοποίηση πράξεων των µέτρων 1.2.Αντιστοίχιση δυνητικών τελικών δικαιούχων µε οµάδες πράξεων 1.3.Επιλογή του τύπου της αξιολόγησης 1.4.Καθορισµός της µεθοδολογίας αξιολόγησης 2. Πρόσκληση προς τους τελικούς δικαιούχους 3. Υποβολή προτάσεων από τους τελικούς δικαιούχους 4. Αξιολόγηση των προτάσεων από τη διαχειριστική αρχή 5. Αποστολή των προτάσεων που αξιολογήθηκαν στα αρµόδια Υπουργεία για την διατύπωση γνώµης 6. Εισήγηση και έκδοση απόφασης ένταξης από τον Γενικό Γραµµατέα της Περιφέρειας Ι.2. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ «ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ» Η αξιολόγηση των προτάσεων σύµφωνα µε τα κριτήρια και τις διαδικασίες του Προγράµµατος, περιλαµβανοµένων της συµµόρφωσης προς τους κανόνες για εκτίµηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της νοµοθεσίας και των πολιτικών για την ισότητα ευκαιριών, αποτελεί θεµελιώδες και ουσιαστικό στοιχείο για τη διασφάλιση της νοµιµότητας και της κανονικότητας των πράξεων που συγχρηµατοδοτούνται από τα ιαρθρωτικά Ταµεία. Ιδιαίτερη σηµασία για τη διασφάλιση της αντικειµενικότητας και της αµεροληψίας κατά τη διαδικασία αξιολόγησης έχει αφενός η απλότητα και σαφήνεια των κριτηρίων κατά την πρόσκληση αφετέρου ο καθορισµός συγκεκριµένης µεθοδολογίας αξιολόγησης των πράξεων. 3

4 Σκοπός του παρόντος παραρτήµατος είναι η περιγραφή και αποσαφήνιση της συγκεκριµένης µεθοδολογίας «συγκριτικής αξιολόγησης µε δυαδικό σύστηµα βαθµολόγησης, και σύστηµα πολλαπλών τιµών». Η ανάπτυξη µεθοδολογίας συγκριτικής αξιολόγησης ανήκει στην ευθύνη της Ε.Υ..Ε.Π., ανάλογα µε τη φύση και το είδος της οµάδας πράξεων για την οποία απευθύνει πρόσκληση υποβολής προτάσεων. Η συγκεκριµένη µεθοδολογία περιγράφει τα βασικά βήµατα που θα ακολουθήσει η Ε.Υ.. του Ε.Π. Στ.Ελλάδας για την αξιολόγηση προτάσεων στο Μέτρο 1.4 «Λοιπές Υποδοµές σχετικά µε την ανάπτυξη της γεωργίας» του ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας , που θα υποβληθούν σε συνέχεια σχετικής Πρόσκλησης που αφορά τις κατηγορίες πράξεων «Κατασκευή και Βελτίωση Αγροτικής Οδοποιίας». ΙΙ.ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΙ.1.ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΣΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ Για την αξιολόγηση χρησιµοποιούνται τα κριτήρια που εγκρίθηκαν για το Μέτρο 1.4 από την Επ. Παρ. του Ε.Π. Στ.Ελλάδας µε την περαιτέρω ανάλυση, εξειδίκευση και προσαρµογή αυτών που έκανε η Ε.Υ..Ε.Π. για τις ανάγκες της κατηγορίας ή οµάδας πράξεων που αφορά η παρούσα πρόσκληση και είναι συνηµµένα σ αυτή. ΙΙ.2.ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Όλα τα κριτήρια που έχουν προσδιοριστεί καθώς και το κριτήριο Ε6 της κατηγορίας κριτηρίων Ε «Σκοπιµότητα (Οικονοµική βιωσιµότητα και κοινωνικό όφελος) πράξης» λαµβάνουν δυαδικές τιµές του τύπου ΝΑΙ /ΟΧΙ. Τα κριτήρια Ε2, Ε4 και Ε6 της κατηγορίας κριτηρίων Ε «Σκοπιµότητα (Οικονοµική βιωσιµότητα και κοινωνικό όφελος) πράξης» που επιδέχονται βαθµολόγηση µε χρήση πολλαπλών τιµών 0,1,2. Τα κριτήρια που βαθµολογούνται είναι ισοβαρή. Ορισµός κριτηρίων αποκλεισµού Όλα τα κριτήρια όλων των επί µέρους κατηγοριών πλην της κατηγορίας «Σκοπιµότητα» που λαµβάνουν δυαδικές τιµές του τύπου ΝΑΙ/ΟΧΙ αποτελούν κριτήρια αποκλεισµού. Για όλα δηλαδή τα παραπάνω κριτήρια η πρόταση πρέπει να λαµβάνει θετική τιµή (ΝΑΙ). Για την κατηγορία κριτηρίων: Σκοπιµότητα της πράξης, κριτήριο αποκλεισµού που λαµβάνει δυαδικές τιµές του τύπου ΝΑΙ/ΟΧΙ ορίζεται το : Ε7 ειδικότερα: Ε.7. Κοινωνικο-οικονοµικές επιπτώσεις. Επίσης, το κριτήριο 2 «Επάρκεια προόδου των απαιτουµένων αδειοδοτήσεων, µελετών και εγκρίσεων που αφορούν τα επι µέρους στάδια (υποέργα ) της πράξης» και το κριτήριο Ε1 «Κρισιµότητα του προβλήµατος που προτείνεται να αντιµετωπιστεί 4

5 από την πράξη» που επιδέχονται βαθµολόγηση µε χρήση πολλαπλών τιµών, αποτελούν κριτήρια αποκλεισµού στην περίπτωση που η πρόταση σ αυτά λάβει την τιµή µηδέν (0). ΙΙ.3.ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΒΑΘΜΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕ Ο ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ Για κάθε κατηγορία κριτηρίων προσδιορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις προκειµένου η πρόταση να λαµβάνει θετική αξιολόγηση για την εν λόγω κατηγορία. Α. ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΕΙ ΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ Προϋπόθεση θετικής αξιολόγησης: Η πράξη πρέπει να λαµβάνει θετική αξιολόγηση (ΝΑΙ) σε όλα τα κριτήρια της κατηγορίας αυτής. Β. ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΜΕ ΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ Προϋπόθεση θετικής αξιολόγησης: Η πράξη πρέπει να λαµβάνει θετική αξιολόγηση (ΝΑΙ) σε όλα τα κριτήρια της κατηγορίας αυτής. Γ. ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Προϋπόθεση θετικής αξιολόγησης: Η πράξη πρέπει να λαµβάνει θετική αξιολόγηση (ΝΑΙ) σε όλα τα κριτήρια της κατηγορίας αυτής.. ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Προϋπόθεση θετικής αξιολόγησης: Η πράξη θεωρείται ότι λαµβάνει συνολικά θετική αξιολόγηση (ΝΑΙ) για την εν λόγω κατηγορία όταν τηρούνται και οι δύο ακόλουθες προϋποθέσεις: Λαµβάνει θετική αξιολόγηση (ΝΑΙ) στα κριτήρια 1, 6, 7 και 8. Λαµβάνει βαθµό (1) δηλαδή βαθµό διάφορο του µηδενός στο κριτήριο 2. Ε. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ) Προϋπόθεση θετικής αξιολόγησης: Η πράξη θεωρείται ότι λαµβάνει συνολικά θετική αξιολόγηση (ΝΑΙ) για την εν λόγω κατηγορία όταν τηρούνται και οι δύο ακόλουθες προϋποθέσεις: Λαµβάνει θετική αξιολόγηση (ΝΑΙ) στο κριτήριο Ε7 και Λαµβάνει βαθµό (1) ή (2) δηλαδή βαθµό διάφορο του µηδενός στα κριτήρια Ε1. ΣΤ. ΛΟΙΠΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Προϋπόθεση θετικής αξιολόγησης: Η πράξη πρέπει να λαµβάνει θετική αξιολόγηση (ΝΑΙ) σε όλα τα κριτήρια της κατηγορίας αυτής. Επιπρόσθετα η κάθε πρόταση λαµβάνει έναν συνολικό βαθµό (Σ.Β.) ο οποίος προκύπτει ως άθροισµα των βαθµών των επί µέρους κριτηρίων που επιδέχονται βαθµολόγηση µε πολλαπλές τιµές. 5

6 ΙΙ.4. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Η έναρξη της διαδικασίας αξιολόγησης των υποβληθέντων προτάσεων, µε το σύστηµα της Συγκριτικής αξιολόγησης γίνεται µετά την λήξη της προθεσµίας υποβολής των προτάσεων στην ΕΥ ΕΠ Στερεάς Ελλάδας. ΙΙ.4.1.ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΑ ΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Η διαδικασία αξιολόγησης εφαρµόζεται µε χρήση δύο επί µέρους διακριτών και διαδοχικών σταδίων. Η ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου µε θετική αξιολόγηση της πρότασης αποτελεί προϋπόθεση για τη συνέχιση της αξιολόγησης στο δεύτερο στάδιο. Αν από το πρώτο στάδιο η πρόταση αξιολογηθεί αρνητικά, η αξιολόγησή της σταµατά και η πρόταση απορρίπτεται. Αναλυτικότερα: Πρώτο Στάδιο: Στο πρώτο στάδιο αξιολογούνται οι δύο επί µέρους κατηγορίες κριτηρίων: Α. Η φύση και είδος της πράξης (το αποδεκτό της πρότασης) Β. Η συµβατότητα µε εθνικές και κοινοτικές πολιτικές (η κανονικότητα της πράξης) Μετά την αξιολόγηση των επί µέρους κατηγοριών κριτηρίων που αναφέρθηκαν, ολοκληρώνεται η αξιολόγηση του πρώτου σταδίου. Εφόσον για τις παραπάνω κατηγορίες η πράξη αξιολογείται θετικά, σύµφωνα µε τα όσα αναφέρονται πιό πάνω στην παράγραφο ΙΙ.3, η αξιολόγηση της πράξης συνεχίζεται στο δεύτερο στάδιο. εύτερο στάδιο: Η πράξη αξιολογείται ως προς τις ακόλουθες κατηγορίες κριτηρίων µε τη σειρά που παρουσιάζεται: Γ. Η πληρότητα της πράξης. Η ωριµότητα της πράξης Ε. Η σκοπιµότητα της πράξης ΣΤ. Έλεγχος ως προς τα λοιπά κριτήρια ΙΙ.4.2.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των επί µέρους κατηγοριών κριτηρίων που περιλαµβάνονται στο δεύτερο στάδιο, διατυπώνεται το αποτέλεσµα της αξιολόγησης. Εφόσον η πράξη πληροί τις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί προκειµένου να λάβει θετική αξιολόγηση σε κάθε κατηγορία κριτηρίων, θεωρείται ότι λαµβάνει συνολικά θετική αξιολόγηση. Ταυτόχρονα καταγράφεται ο Συνολικός Βαθµός (Σ.Β.) της πρότασης όπως προκύπτει από το άθροισµα, των επί µέρους βαθµών των κριτηρίων, που επιδέχονται πολλαπλές τιµές. Το αποτέλεσµα της αξιολόγησης της κάθε πρότασης καταγράφεται συµπληρώνοντας Φύλλο Αξιολόγησης. Το Φύλλο Αξιολόγησης υπογράφεται από όλα τα φυσικά πρόσωπα που συµµετέχουν στην διαδικασία αξιολόγησης και ιδίως από τον αρµόδιο Προϊστάµενο της Μονάδας και τον Προϊστάµενο της Ε.Υ..Ε.Π. Με βάση τη συνολική βαθµολογία που λαµβάνει η πρόταση κατατάσσεται σε σειρά σε Τυποποιηµένο Πίνακα Κατάταξης (ΤΠΚ). Στον εν λόγω Πίνακα συµπεριλαµβάνονται όλες οι Θετικά αξιολογηθείσες προτάσεις σύµφωνα µε τα 6

7 αποτελέσµατα της αξιολόγησης της ΕΥ ΕΠ, τοποθετιµένες κατά φθίνουσα σειρά. Ο Πίνακας επικυρώνεται από τον Γενικό Γραµµατέα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Στην περίπτωση ένταξης της πράξης το Φύλλο Αξιολόγησης επισυνάπτεται ενυπόγραφο στην Απόφαση Ένταξής της. ΙΙΙ.ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Η Ε.Υ..Ε.Π. Στερεάς Ελλάδας αξιολογεί µόνο τις προτάσεις που υποβάλλονται σε συνέχεια της συγκεκριµένης πρόσκλησης. Η έναρξη της διαδικασίας αξιολόγησης των προτάσεων και η ολοκλήρωσή της, γίνεται αµέσως µετά την λήξη της προθεσµίας υποβολής των προτάσεων στην Ε.Υ..Ε.Π. Στερεάς Ελλάδας. Οι προτάσεις που υποβάλλονται εκπρόθεσµα ή χωρίς τη χρήση του τυποποιηµένου Τεχνικού ελτίου Έργου / Υποέργου απορρίπτονται και ενηµερώνεται άµεσα ο υποψήφιος Τελικός ικαιούχος. Σε περίπτωση που πρόταση αποκλείεται σύµφωνα µε το αποτέλεσµα αξιολόγησης µιας κατηγορίας κριτηρίων του δευτέρου σταδίου, η Ε.Υ..Ε.Π. δύναται να διακόψει την αξιολόγηση. Μπορεί ωστόσο να προβεί στην αξιολόγηση και των άλλων κατηγοριών κριτηρίων του σταδίου αυτού, ώστε, αφενός η αιτιολογηµένη απόρριψη της πρότασης να περιλαµβάνει κρίση σε µεγαλύτερο εύρος της πρότασης και αφετέρου να υποδειχθούν στον δυνητικό Τελικό ικαιούχο και άλλες ελλείψεις και αδυναµίες της πρότασής του, για το ενδεχόµενο µελλοντικής επανυποβολής της. Σε ειδικά θέµατα κατά την αξιολόγηση, η Ε.Υ..Ε.Π., µπορεί να υποστηριχθεί και µε υπηρεσίες εξωτερικών εµπειρογνωµόνων. Σε κάθε περίπτωση η Ε.Υ..Ε.Π. διατηρεί την ευθύνη για την αξιολόγηση της πρότασης. Κατά τη διαδικασία της αξιολόγησης η Ε.Υ..ΕΠ. µπορεί εφόσον το κρίνει απαραίτητο και προβλέπεται στην πρόσκληση, να ζητήσει από τον Τελικό ικαιούχο να διευκρινίσει, συµπληρώσει ή να τεκµηριώσει περαιτέρω τα ήδη υποβληθέντα στοιχεία της πρότασης, όταν για παράδειγµα δεν δίδονται επαρκή στοιχεία για να αξιολογηθεί η πράξη ως προς ένα ποσοτικό ή ποιοτικό κριτήριο, θέτοντας εύλογη προθεσµία γι αυτό στον Τελικό ικαιούχο. Η Ε.Υ..Ε.Π. µπορεί επίσης να κάνει αυτοψία στο έργο, στις περιπτώσεις που αυτό έχει ξεκινήσει. Εφόσον τούτο αναφέρεται ρητά στην πρόσκληση, η Ε.Υ..Ε.Π. διατηρεί το δικαίωµα αναπροσαρµογής του περιεχόµενου της πρότασης του Τελικού ικαιούχου (π.χ. ως προς τον προϋπολογισµό ή το φυσικό αντικείµενο). Σε κάθε περίπτωση το οριστικό Τ..Ε./Υ. µε τις επιτρεπόµενες τροποποιήσεις θα συµπληρώνεται οριστικά και επανυποβάλεται από τον Τελικό ικαιούχο, πριν την έκδοση απόφασης ένταξης την οποία και θα συνοδεύει ως αναπόσπαστο τµήµα της. Οι εντάξεις των πράξεων στο Μέτρο, µε βάση τον τύπο της συγκριτικής αξιολόγησης γίνονται, τηρώντας αυστηρά την σειρά των θετικά αξιολογηµένων πράξεων, στον Τυποποιηµένο Πίνακα Κατάταξης (Τ.Π.Κ.), ο οποίος έχει επικυρωθεί από τον Γενικό Γραµµατέα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Σε κάθε περίπτωση λαµβάνεται υπόψη η τήρηση του διαθέσιµου από την πρόσκληση προϋπολογισµού. Σε περίπτωση που η πρόσκληση αφορά πέραν της µίας κατηγορίας πράξεων ή οµάδες πράξεων πρέπει να υπάρχει ο ενδεικτικός επιµερισµός του προϋπολογισµού στις οµάδες αυτές που αναγράφεται στην πρόσκληση λαµβάνοντας υπόψη τους στόχους του µέτρου. Η ένταξη των πράξεων µπορεί να γίνεται µέχρι εξαντλήσεως του διαθέσιµου προϋπολογισµού της πρόσκλησης και χωρίς υπέρβαση αυτού. Σε περίπτωση που υπάρχει υπόλοιπο προς διάθεση, µπορεί επίσης να ενταχθεί η επόµενη θετικά αξιολογηθείσα πρόταση µε τις εξής προϋποθέσεις: 1. εν προκαλείται υπέρβαση του προϋπολογισµού της πρόσκλησης µεγαλύτερη του διαθέσιµου υπολοίπου 1. 7

8 2. Η υπέρβαση αυτή δεν υπερβαίνει το 10% του προϋπολογισµού της πρόσκλησης. 3. εν προκαλείται υπέρβαση του διαθέσιµου προϋπολογισµού του µέτρου. Σε περίπτωση ισοβαθµίας των προτάσεων, εντάσσονται στο Μέτρο όλες οι προτάσεις που ισοβαθµούν εφόσον τηρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις 2 και 3. Σε αντίθετη περίπτωση καµµία από τις προτάσεις που ισοβαθµούν δεν εντάσσεται στο Μέτρο. 1 Π.χ. Προϋπολογισµός πρόσκλησης 100. Εντάσσονται x προτάσεις συνολικού προϋπολογισµού 95. Υπόλοιπο=5. Αν την επόµενη θετικά αξιολογηθείσα έχει προϋπολογισµό 7, τότε υπέρβαση =2 < 5, άρα µπορεί να ενταχθεί. Αν έχει προϋπολογισµό 11, τότε υπέρβαση=6>5, άρα δεν µπορεί να ενταχθεί. 8