CO 2 (C.C.S.(Capture and Storage of CO 2 ) στην

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "CO 2 (C.C.S.(Capture and Storage of CO 2 ) στην"

Transcript

1 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΟΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΔΕΣΜΕΥΣΗΣ και ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ του CO 2 (C.C.S.(Capture and Storage of CO 2 ) στην ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ της ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Από Γ. Χατζηγιάννη, γεωλόγο ΙΓΜΕ ΗΜΕΡΙΔΑ ΙΕΝΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ, 2007

2 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Κλιματική Αλλαγή Πολύ πρόσφατα δόθηκε στη δημοσιότητα η νέα έκθεση του ΟΗΕ (Διακυβερνητικό Σώμα για την Κλιματική Αλλαγή, I.P.C.C.) με την οποία εκφράζεται πλέον με πιθανότητα 90% ότι η κλιματική αλλαγή οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι προβλέψεις της έκθεσης για τις επιπτώσεις στον πλανήτη αφορούν (πάντα σε σχέση με το 1990) στην: άνοδο της μέσης θερμοκρασίας από 1,1 6,4 o C, άνοδο της στάθμης των ωκεανών από εκ., ένταση της δραστηριότητας των τροπικών κυκλώνων και τυφώνων, και αύξηση της ξηρασίας Υπεύθυνες για την κλιματική αλλαγή θεωρούνται οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με πρωτεύοντα ρόλο αυτόν του CO 2. Είναι πλέον κοινά αποδεκτό ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συμβάλλουν στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη με τις προαναφερθείσες καταστρεπτικές προβλέψεις από τις επιπτώσεις της. Η ζήτηση πρωτογενών πηγών ενέργειας αυξάνεται συνέχεια και οι προβλέψεις της Δ.Ο.Ε. (2006) φαίνονται στην επόμενη διαφάνεια.

3 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΖΗΤΗΣΗ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΟΙ ΑΠΕ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΓΡΗΓΟΡΑ ΑΛΛΑ ΟΙ ΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ ΘΑ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΝ ΜΕΧΡΙ Η ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΕΛΑΦΡΑ. ΟΙ ΕΚΠΟΜΠΕΣ CO 2 ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. (ΠΗΓΗ ΙΕΑ, 2006)

4 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΙΩΣΗΣ ΕΚΠΟΜΠΩΝ CO 2 ΤΡΕΙΣ ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΙΩΣΗΣ: ΜΕΙΩΣΗ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΛΛΑΓΗ ΑΠΌ ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΣΕ ΑΛΛΑ ΜΕ ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ (ΠΥΡΗΝΙΚΑ, Α.Π.Ε.) Πρόβλημα η παραπέρα αύξηση πυρηνικής ενέργειας. Οι ΑΠΕ δεν μπορούν από μόνες τους να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση Συνεπώς οι συμβατικές πηγές ενέργειας (fossil fuels) θα συνεχίσουν να παρέχουν ~70-80% ολικής κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας ΤΕΧΝΗΤΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ (ΣΥΛΛΗΨΗ και ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ) ΕΙΤΕ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΑΠΌ ΧΛΩΡΙΔΑ Είναι σημαντικό ότι ένας τρόπος δεν αρκεί για τη μείωση αλλά απαιτείται συνδυασμός περισσοτέρων.

5 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η Δ. Α. CO 2, (C.C.S.) Περιλαμβάνει τις ακόλουθες διαδικασίες: Διαχωρισμό του CO 2 από βιομηχανικές και ενεργειακές πηγές Μεταφορά σε θέση αποθήκευσης του CO 2 Εισπίεση στην αποθήκη (ταμιευτήρα) του CO 2 Συνεχή παρακολούθηση (monitoring) του αποθηκευμένου CO 2

6 ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ Δ.Α. CO2 Υπάρχουν πολλές πτυχές του θέματος: Η επιστημονική και Η τεχνική Αφορούν τη δυνατότητα για την Δ.Α. Η περιβαλλοντική, σεβασμός στο Περιβάλλον Η οικονομική που αφορά το κόστος Δ.Α., Η κοινωνική, αφορά την αποδοχή της κοινωνίας για τη νέα τεχνολογία.

7 Χαρακτηριστικά της Δ.Α. CO 2 Α) Η δέσμευση CO 2 μπορεί να εφαρμοστεί σε μεγάλες σημειακές πηγές εκπομπών αερίων. Σημειακές εκπομπές από παγκόσμιες στατικές πηγές CO 2 (>0,1 MtCO 2 /year) Process Number of sources Emissions (Mt CO 2 per year) Fossil fuels Power 4,942 10,539 Cement production 1, Refineries Iron and steel industry Petrochemical industry Oil and gas processing N/A 50 Other sources Biomass Bioethanol and bioenergy Total 7,887 13,466 Πηγή: ICCP, 2000.

8 Schematic diagram of possible CCS systems Β) Πιθανές μέθοδοι αποθήκευσης CO2 : SRCCS Figure TS-1 Γεωλογική, σε κατάλληλες υπεδαφικές αποθήκες (ταμιευτήρες) σε βάθη >1.000 μ. από επιφάνεια εδάφους Ωκεανοί σε βάθη αρκετών χιλιάδων μέτρων (>3.000 μ.). Ορυκτολογική σε ανόργανα πυριτικά και ανθρακικά ορυκτά Βιομηχανική χρήση (ελάχιστη)

9 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ CO 2 Η Γεωλογική Αποθήκευση είναι η πιο αποδοτική από τις 4 πιθανές μεθόδους αποθήκευσης. Αποτελεί τον κρίσιμο παράγοντα στη Δ.Α. επειδή χωρίς επαρκή αποθηκευτική ικανότητα η δέσμευση είναι άχρηστη. ΣΤΑΔΙΑ: ΕΙΣΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ CO 2 ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ (ΑΠΟΘΗΚΗ ΣΤΗ ΓΕΩΣΦΑΙΡΑ). ΣΥΝΕΧΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ (MONITORING) ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ και ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΓΕΩΣΦΑΙΡΑΣ (ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ): ΠΕΔΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ και ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΓΑΙΑΝΘΡΑΚΩΝ ΒΑΘΕΙΣ ΥΔΡΟΦΟΡΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΠΑΛΑΙΑ ΟΡΥΧΕΙΑ και ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΟΡΥΚΤΟΥ ΑΛΑΤΙΟΥ

10 Δέσμευση (διαχωρισμός του CO2) Schematic diagram of possible CCS systems Overview of CO2 capture processes and systems Συστήματα και διαδικασίες δέσμευσης CO 2. Ώριμη τεχνολογία. Υψηλό ακόμη κόστος ανά τόνο CO 2. SRCCS Figure TS-3 Βιομηχανική Μονάδα δέσμευσης CO 2 μετά την καύση.

11 Μεταφορά του CO 2 H μεταφορά του CO2, για μεγάλες ποσότητες (> μερικών εκατ. τόνων ανά έτος) και μέχρι χλμ. απόσταση γίνεται με αγωγούς. Για μικρές ποσότητες ή για μεγαλύτερες αποστάσεις ακόμη και διασχίζοντας τη θάλασσα η μεταφορά με τάνκερς μπορεί να είναι πιο οικονομική. Στις ΗΠΑ η μεταφορά με αγωγούς λειτουργεί ως ώριμη τεχνολογία. Εδώ χλμ. αγωγών μεταφέρουν >40 εκατ. Τόνους CO2 ανά έτος. Τοποθέτηση αγωγού μεταφοράς CO2 από τερματικό σταθμό φυσικού αερίου στη Β. Νορβηγία προς το πεδίο Snovhit (φωτ. STATOIL).

12 Εναλλακτικοί τρόποι Γεωλογικής Αποθήκευσης Methods for storing CO2 in deep underground geological formations SRCCS Figure TS-7

13 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ, ΤΕΧΝΗΤΑ (Υπόγειος ταμιευτήρας φυσικού αερίου, Βερολίνο)

14 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΑΠΟΘΗΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΕ Gt CO 2 Βαθείς αλμυροί υδροφορείς Εξαντληθέντες ταμιευτήρες υδρογονανθράκων 930 Κοιτάσματα άνθρακα 30 ΣΥΝΟΛΟ Παγκόσμιες εκπομπές 25 Gt CO 2 / έτος Πηγή ΙΕΑ, 2004

15 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΚΑΛΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΜΕΓΑΛΟΥ ΌΓΚΟΥ CO 2. ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΗΔΗ ΣΕ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ, ΓΑΙΑΝΘΡΑΚΕΣ και ΒΑΘΕΙΣ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΟΥΣ ΥΔΡΟΦΟΡΕΙΣ. ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΠΟΛΥΕΤΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΌ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΕ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΑΡΚΕΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ. Όπως σε ΗΠΑ, ΚΑΝΑΔΑ, ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ, Ε.Ε., ΙΑΠΩΝΙΑ (CASTOR, ENCAP, SACS, CO 2 STORE, CO 2 SINK, NGCAS, GEO-SEQ, RECOPOL, GESTCO, NASCENT, CCP, WEYBURN, GEODISK, κ.α.) ΚΑΠΟΙΑ ΕΡΓΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ (SLEIPNER, WEYBURN, ΙΝ SALAH, SNOHVIT) ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΙΓΜΕ ( ) 2 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΑΠΌ 5 Ο Π.Π. της Ε.Ε.: TO GESTCO TO NASCENT ΚΑΙ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟ GEOCAPACITY ΣΤΟΧΟΣ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΙ ΔΥΝΑΤΗ Η ΜΕΙΩΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΠΌ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΜΕ ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ.

16 Ωριμότητα τεχνολογίας CCS CCS component CCS technology Research phase a Demonstration phase b Economically feasibleunder specific conditions c Mature market d Capture Post-combustion X Pre-combustion X Oxyfuel combustion X Industrial separation (natural gas processing, ammonia production) X Transportation Pipeline X Shipping X Geological storage Enhanced Oil Recovery (EOR) Xe Gas or oil fields X Saline formations X Enhanced Coal Bed Methane recovery (ECBM)f X Ocean storage Direct injection (dissolution type) X Direct injection (lake type) X Mineral carbonation Natural silicate minerals X Waste materials X Industrial uses of CO2 X

17 Εργα όπου γίνεται ή προβλέπεται να γίνει Γεωλογική Αποθήκευση CO 2 Weyburn Canada ,000-5,000 20,000,000 EOR In Salah Algeria ,000-4,000 17,000,000 Gas field Sleipner Norway ,000 20,000,000 Saline formation K12B Netherlands ,000,000 Enhanced gas (1,000 planned for 2006+) recovery Frio U.S.A Saline formation Fenn Big Valley Canada ECBM Qinshui Basin China ECBM Yubari Japan ECBM Recopol Poland ECBM Gorgon (planned) Australia ~ ,000 unknown Saline formation Snøhvit (planned) Norway ,000 unknown Saline formation

18 Έργο SLEIPNER, Νορβηγία

19 Έργο SLEIPNER

20 ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΣ ΣΚΑΡΙΦΗΜΑ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ SLEIPNER Sleipner Α Γεώτρηση έκχυσης CO2 CO2 Σχηματισμός Utsira Παραγωγικές γεωτρήσεις ανατολικού Sleipner

21 Έργο: In Salah, Αλγερία

22 Quaternary 2 river grave l glacial till 20 m ΕΡΓΟ: WEYBURN, Καναδάς Shallow aquifers sanstone and shale 300 m Cretac eous/tertiary 65 Mesozoic sandstone and shal e 1500 m Moose Jaw Regina Sub-Mesozoic Unconformity 250 Midale beds Paleozoic limes tone, dolostone, and anhy drite 3500 m Weyburn potash, and salt Precambrian basement Sandstone igneous and metamorphic rocks age of rock in millions of years man tle Courtesy GeoScape Geol. Survey of Canada

23 Feasibility study ( ) K12-B a 3 phase-project Operational implementation test ( ) 20 kt CO 2 /y about 22 /t CO 2 Scale-up potential of 400 kt CO 2 /an about 8 /t CO 2 based on maximum CO 2 removal capacity of MDEA plant Reservoir size estimated to 8Mt CO 2, i.e. 0.5% of the industrial emission of the Netherlands over 20 years.

24 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΚΟΣΤΟΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ Τα στάδια και το σχετικό κόστος αναφέρονται ενδεικτικά: 1. Σύλληψη και διαχωρισμός του CO 2 από τα καυσαέρια: κόστος $5-115/τόνο 2. Μεταφορά με διάφορους τρόπους (δίκτυο σωλήνων, δεξαμενόπλοια, τραίνα, κ.α.): κόστος 8 $/τόνο CO2. 3. Γεωλογική αποθήκευση στον υπεδαφικό ταμιευτήρα (ανάλογα με την περίπτωση) $10/τόνο CO2 (συμπεριλαμβάνει παρακολούθηση (monitoring) της κίνησης του αερίου στον ταμιευτήρα). 4. Αποθήκευση σε ωκεανούς 5-30 $/τόνο. 5. Ορυκτολογική αποθήκευση $/τόνο. Σήμερα το μεγαλύτερο εμπόδιο στην εκτεταμένη χρήση της τεχνολογίας είναι το κόστος και ειδικά του διαχωρισμού που ανέρχεται στο 80% του συνολικού. Έτσι στον τομέα αυτό επικεντρώνεται κυρίως η έρευνα.

25 Ενδεικτικό κόστος επί μέρους συνιστωσών Δ.Α. CO 2

26 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ GESTCO Γεωλογική Αποθήκευση CO 2 που προέρχεται από την καύση συμβατικών ενεργειακών πόρων Geological Survey of Belgium

27 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Στόχοι του Ερευνητικού Έργου ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ: Είναι η γεωλογική αποθήκευση μία εφικτή μέθοδος ; Είναι τεχνικά δυνατή ; Ποιο θα είναι το κόστος ; Τι και που θα αποθηκευτεί ; Υπάρχει προτιμητέα προσέγγιση στην αποθήκευση ; Τεχνικά / Οικονομικά / Νομικά / Ασφαλής

28 Περιοχές μελέτης έργου GESTCO

29 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Περιοχές Μελέτης Στη Χώρα

30 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Μελέτη Στη Χώρα Βάση δεδομένων των σημείων σημαντικών ποσοτήτων εκπομπών CO 2. Μελέτη κατάλληλων ταμιευτήρων και εκτίμηση δυναμικού αποθήκευσης. Προσομοίωση του όλου συστήματος αποθήκευσης σε 2 τυπικούς ταμιευτήρες (κοίτασμα πετρελαίου Πρίνου και βαθύς υδροφορέας Θερμαϊκού κόλπου). Η προσομοίωση επεξεργάστηκε σενάρια διαχωρισμού, μεταφοράς και εισπίεσης, για την πρώτη εκτίμηση του κόστους που συνεπάγονται. Μελέτη ασφάλειας, σύγκρουσης χρήσεων.

31 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Βάση Δεδομένων Για Εκπομπές CO2 Καταγραφή των μεγάλων πηγών, κάθε είδους, εκπομπής CO2. Παρουσίαση σε χάρτες με χρήση G.I.S. Σύνδεση των θέσεων των εκπομπών με πιθανούς ταμιευτήρες. Ενημέρωση ευρωπαϊκής βάσης δεδομένων εκπομπών και εισαγωγή σε Web G.I.S..

32 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Εκτίμηση Δυναμικού Αποθήκευσης CO 2 σε κοιτάσματα Υ/Α Τα 4 γνωστά σήμερα κοιτάσματα υδρογονανθράκων έχουν δυναμικό αποθήκευσης 26 εκ. τόνων CO 2 : α/α ΟΝΟΜΑ OOIP (sm 3 ) UR (sm 3 ) ΣΥΣΤΑΣΗ ΥΔΡΟΓ/ΚΑ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΣΕ χιλ. τονους 1 PRINOS* 40* *10 6 OIL S. KAVALA 1*10 9 GAS * *10 6 OIL KATAKOLO 0.3*10 9 GAS EPANOMI 0.5*10 9 GAS 2000 TOTAL *Το κοίτασμα Πρίνου έχει δυνατότητα αποθήκευσης του CO 2 από σταθμό ηλεκτροπαραγωγής Φ.Α. των Σαπών Κομοτηνής για 25 έτη.

33 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Δυναμικό αποθήκευσης σε σχέση με τις πηγές εκπομπών CO 2 Όλες οι μεγάλες πηγές εκπομπών CO 2, στη χώρα, βρίσκονται στην ξηρά. Οι μεγαλύτερες βρίσκονται στη Β. Ελλάδα και αφορούν στους ΑΗΣ με λιγνίτη (28000 ktons/έτος) και 1 στην Πελοπόννησο (4800 ktons/έτος). Μερικές σημαντικές πηγές βρίσκονται κοντά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (διϋλιστήρια, τσιμεντοβιομηχανίες, χημικές βιομηχανίες, ΑΗΣ). Κοντά στα κύρια κοιτάσματα υδρογονανθράκων του Β. Αιγαίου βρίσκεται ο ΑΗΣ Κομοτηνής (φυσικό αέριο) με ετήσιες εκπομπές 734 ktons CO 2. Υπολογίστηκε ότι το κοίτασμα Πρίνου μπορεί να αποθηκεύσει αυτές τις εκπομπές για 25 χρόνια λειτουργίας του ΑΗΣ. Το κόστος για τη δέσμευση αυτή φαίνεται στον επόμενο πίνακα.

34 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Δυναμικό αποθήκευσης βαθειών υδροφορέων σε σχέση με τις πηγές εκπομπών CO 2 Οι υδροφορείς που μελετήθηκαν βρίσκονται στο Β. Αιγαίο (λεκάνη Πρίνου), Δ. Θεσσαλονίκη και Μεσσεληνική αύλακα. Η γεωλογική δομή είναι σε Ηωκαινικές και Μειοκαινικές ιζηματογενείς λεκάνες. Το δυναμικό αποθήκευσης ανέρχεται σε 2200 εκατ. t CO 2 με πολύ καλή ποιότητα αποθήκευσης για το Αιγαίο Θεσσαλονίκη και χαμηλή για τη Μεσσεληνική αύλακα. Το βάθος μέχρι την οροφή των ταμιευτήρων υπερβαίνει τα 1200 m. Για τους ταμιευτήρες αυτούς δεν υπάρχουν συγκρουόμενες άλλες χρήσεις. Ίσως μόνο για το πεδίο αερίου της Ν. Καβάλας από πιθανή χρήση ως αποθήκη εισαγόμενου φυσικού αερίου. Στον επόμενο πίνακα φαίνονται αναλυτικά οι αποθηκευτικές δυνατότητες.

35 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Εκτίμηση Δυναμικού Αποθήκευσης CO 2 σε βαθειούς υδροφορείς CO2 STORAGE POTENTIAL IN N. AEGEAN AQUIFERS EXCLUDING HYDROCARBON FIELDS Aquifer Age Position Depth to top of form. Area avrg thickness Net/gros s Porosity Pore volume Open or Closed density of CO2 h st STORAGE CAPACITY km2 m % km3 O or C kg/m3 (Mt CO2) PRINOS Miocene offshore , ,95 O 750 0, W. THESSALONIKI Eocene onshore , ,20 O 750 0, W. THESSALONIKI, sstone Eocene onshore ,9 10 3,21 O 750 0, ALEXANDRIA Eocene onshore ,75 8 0,76 O 750 0,06 34 MESOHELLENIC BASIN Aquitaine onshore ,6 10 4,8 o 750 0,

36 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Σενάριο κόστους αποθήκευσης για το εργοστάσιο Ν. Καρβάλης και τον υδροφορέα Πρίνου (ανάλυση με DSS). costs N. Karvali to Prinos aquifer total costs energy costs O&M capture compression transport storage investment avoidance costs (euro/mg CO2 avoided)

37 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Σενάριο κόστους αποθήκευσης για τον ΑΗΣ Κομοτηνής και τον υδροφορέα Πρίνου (ανάλυση με DSS). costs Komotini to Prinos aquifer total costs energy costs O&M capture compression transport storage investment avoidance costs (euro/mg CO2 avoided)

38 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Τομή λεκάνης Δ. Θεσσαλονίκης W AGRIOSSYKIA 1 ALEXANDRIA 1 LOUDIAS 1 GIORDINO 2 GIORDINO 1 E-NE C 70 C C Υ Π Ο Μ Ν Η Μ Α 80 C 3000 Πλειοτεταρτογενή ιζήματα Ηώκαινο (ψαμμίτες) 3000 Μειόκαινο (άργιλοι, ψαμμίτες) Μειόκαινο (κροκαλοπαγές) Κατ.Μειόκαινο (Ψαμμίτες) Ολιγόκαινο (φλύσχης) Υπόβαθρο (χαλαζίτες, σχιστόλιθοι) Οφειόλιθοι Ρήγμα Ισόθερμες καμπύλες GIOR-1 GIOR-2 AGRIOS-1 ALEX-1 LOUD-1

39 ΜΕΙΟΚΑΙΝΙΚΗ ΛΕΚΑΝΗ ΠΡΙΝΟΥ

40 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΤΟΜΗ ΣΤΟ ΒΟΡΕΙΟ ΤΜΗΜΑ της ΜΕΣΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΥΛΑΚΑΣ

41 Δυναμικό αποθήκευσης σε κοιτάσματα γαιανθράκων Η καταγραφή και αξιολόγηση του δυναμικού των κοιτασμάτων γαιανθράκων της χώρας έδειξε ότι έχουν πολύ χαμηλό δυναμικό λόγω βάθους, ανάπτυξης (σχετικά αβαθή), τεκτονικής δομής, μικρού δυναμικού μεθανίου, και επιφανειακής εξόρυξης.

42 ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΤΟΜΗ ΛΙΓΝΙΤΚΩΝ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ- ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑΣ - ΦΛΩΡΙΝΑΣ

43 ABANDONED MINE CAVITIES OF GREECE Mikrokleisoura #S Kotili #S #S Dikaia Xandras #S W N S E Τα εξοφληθέντα ορυχεία και μεταλλεία της χώρας έχουν μηδαμινό δυναμικό λόγω μικρού βάθους, μικρών κενών χώρων και διαστάσεων. Το μεγαλύτερο είναι το λιγνιτωρυχείο Αλιβερίου αλλά με ανεπαρκείς κενούς χώρους. #S #S #S Lefki #S GREBENA Katouna #S LEGEND SCALE < m m3 > m3 KOZANI Petrana %#S Magoula #S Zaxaro #S Mosxopotamos #S Trigonikon % #S Karperon #S $T Skoumtsa PATRAI % Km $T Abandoned coal mines Abandoned ore mines % % SERRES DRAMA #S Abas Kormista #S % ALEXANDROUPOLIS THESSALONIKI % Limni #S Kimi Paliouras #S #S XALKIS Aliberion % Oropos #S #S Kalabrita #S Megara Peristerion Rafina #S #S % #S ATHINAI $T Ermioni Brisai #S Plakias #S HRAKLEION %

44 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΟΙ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΑΝΑΛΟΓΟΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΟ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ CO 2 ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (NASCENT)

45 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ Η απόδειξη ότι η ύπαρξη φυσικών συγκεντρώσεων CO 2 εγγυάται την ασφαλή αποθήκευση του τεχνητού CO 2. Η ανίχνευση τυχόν επιδράσεων φυσικών καταστροφικών φαινομένων επί των ταμιευτήρων του CO2. Επιβεβαίωση από τα φυσικά φαινόμενα των πειραματικών μοντέλων ταμιευτήρων CO 2. Επίδειξη μηχανισμών αποθήκευσης και συνεχής παρακολούθηση του φυσικού CO 2

46 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ& ΜΕΛΕΤΕΣ Μελέτη της γεωλογίας του πεδίου CO 2 της Φλώρινας. Γεωχημική έρευνα υπεδαφικών αερίων ευρύτερης λεκάνης Φλώρινας. Μελέτη σύστασης αερίων Φλώρινας. Συσχέτιση σεισμικών δεδομένων ευρύτερης περιοχής με τεκτονική και διαφυγές CO 2 Δειγματοληψία πετρώματος του φιλοξενούντος ταμιευτήρα και των υπερκειμένων στεγανών μετά από διάνοιξη γεώτρησης. Δειγματοληψία από ταμιευτήρες Γαλλίας και Γερμανίας. Γεωμηχανικές δοκιμές. Εγκατάσταση σταθμού παρακολούθησης αερίων. Γεωμηχανική μοντελοποίηση

47

48

49

50

51 Map of partner countries in GeoCapacity Estonia Latvia Coordination with Schwich project Italy Lithuania North East Group Slovenia Central East Group + China and possibly India Spain South Group Albania FYROM Not included: Austria,, Portugal, Serbia, Ireland, Luxemburg, Finland, Sweden, Malta, Cyprus

52 Study areas and oil fields in SE Europe

53 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Άλλες δραστηριότητες στη χώρα Κατά τα τελευταία έτη το ΕΜΠ και το ΙΤΕΣΚ συμμετέχουν σε έργα διαχωρισμού CO 2 (CASTOR, ENCAP), του 6ου Π.Π.. Τα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και ο Δημόκριτος μελετούν τεχνολογίες διαχωρισμού. Το ΙΓΜΕ συμμετέχει σε νέο ερευνητικό έργο στα πλαίσια 6 ου Π.Π. (GeoCapacity) για ολοκλήρωση εκτίμησης δυναμικού αποθήκευσης σε Δ. Ελλάδα και εκτίμηση στην Αλβανία και FYROM. Το ΙΓΜΕ συνεργάζεται για γεωλογική αποθήκευση με Κίνα.

54 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Σε ολόκληρο τον κόσμο (αναπτυγμένες χώρες) γίνεται οργασμός ερευνητικής εργασίας. Υπάρχουν σε εξέλιξη αρκετά έργα αποθήκευσης (όπως προαναφέρθηκαν). Η Ε.Ε. είναι πρωτοπόρα στον τομέα και χρηματοδοτεί γενναία το αντικείμενο. Η χρηματοδότηση του 5ου Π.Π. ανήλθε σε 16 εκ.(ολικό κόστος 30 εκ.) για 9 έργα. Στο 6ο Π.Π. χρηματοδοτήθηκαν (μέχρι το 2005) 14 έργα με ποσόν 65 εκ. Οι βιομηχανίες, τα ερευνητικά κέντρα και ΑΕΙ ασχολούνται ενεργά στη βελτίωση όλων των πτυχών της αποθήκευσης προσπαθώντας να βελτιώσουν τις τεχνολογίες διαχωρισμού, παρακολούθησης και πιστοποίησης των ταμιευτήρων ώστε να μειωθεί το κόστος και να εξασφαλιστεί η απόλυτη ασφάλεια ταμιευτήρων. Συστάθηκαν εθνικά, κοινοτικά και διεθνή δίκτυα και οργανώσεις για την προώθηση των τεχνολογιών, το συντονισμό της έρευνας και την ενημέρωση του κοινού ώστε να υπάρξει η απαραίτητη αποδοχή (π.χ. CO 2 NET, CO 2 GEONET, CSLF, Powerclean, CAM-GT). Πολλές χώρες χρηματοδοτούν από εθνικούς πόρους την έρευνα αλλά και την εφαρμογή γεωλογικής αποθήκευσης (Γερμανία, Δανία, Ολλανδία, Νορβηγία, Ιταλία, ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδάς). Στις επόμενες διαφάνειες παρουσιάζονται μερικά έργα αποθήκευσης:

55 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ της ΧΩΡΑΣ μας Η βέβαιη υπέρβαση του ορίου του ΚΥΟΤΟ από τη χώρα επιβάλει λήψη μέτρων. Από το έργο GESTCO διαπιστώθηκε ότι υπάρχει ικανοποιητικό δυναμικό αποθήκευσης στο υπέδαφος, που είναι αναγκαία προϋπόθεση για την εφαρμογή C.C.S.. Με τη νέα ερευνητική δραστηριότητα το δυναμικό θα πολλαπλασιαστεί. Οι εκτιμήσεις μεγάλων ευρωπαϊκών εταιριών ηλεκτροπαραγωγής (π.χ. VATTENFALL) αναφέρουν ότι σε 10 έτη θα είναι δυνατή η κατασκευή καθαρών μονάδων με συμβατικά καύσιμα επειδή το κόστος της σύλληψης και γεωλογικής αποθήκευσης θα είναι περί τα 20 ανά τόνο CO 2. Σήμερα το κόστος κυμαίνεται μεταξύ 50 και 100. Μάλιστα η VATTENFALL ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα εγκαταστήσει στο Βερολίνο πιλοτική «καθαρή μονάδα με μηδενικές εκπομπές» 30 MW με καύσιμο λιγνίτη (OXYFUEL) και γεωλογική αποθήκευση του CO 2 (C.C.S.). Με την εμπορική εισαγωγή της γεωλογικής αποθήκευσης θα είναι δυνατή η μείωση εκπομπών από την αξιοποίηση των εγχώριων λιγνιτών. Απαιτείται βέβαια η δραστηριοποίηση των υπεύθυνων ερευνητικών και παραγωγικών φορέων και η χρηματοδότηση της έρευνας από την Πολιτεία.

56 ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ της ΧΩΡΑΣ μας (συνέχεια) Στο συνολικό κόστος συμμετέχει η δέσμευση κατά 70-80% περίπου. Προκειμένου να μειωθεί δραστικά αυτό το κόστος είναι αναγκαία η επιτάχυνση της έρευνας με γενναία χρηματοδότηση της και αυτό γίνεται ήδη από την Ε.Ε.. Είναι αναγκαίο να χρηματοδοτηθεί αυτή η υψηλής προτεραιότητας εφαρμοσμένη έρευνα και από εθνικούς πόρους (Γ.Γ.Ε.Τ., ΥΠΕΧΩΔΕ). Οι ευρωπαϊκές χώρες χρηματοδοτούν από εθνικούς πόρους τόσο την έρευνα όσο και την εφαρμογή της τεχνολογίας αυτής. Η πιλοτική εγκατάσταση μονάδας C.C.S. πρέπει να εξεταστεί σοβαρά από την Πολιτεία και τις εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής. Η εμπορία ρύπων δε λύνει το πρόβλημα. Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα αυξάνεται με ρυθμό της τάξης του 4-5% ετησίως. Μόνο η χρήση «καθαρών τεχνολογιών» και η εντατικοποίηση της αξιοποίησης των ΑΠΕ (η ηλεκτροπαραγωγή από τη γεωθερμία καθυστερεί απελπιστικά) φαίνεται ικανή να καλύψει τις ανάγκες σε λογικό κόστος και περιβαλλοντικά αποδεκτό.

57 ΕΙΚΟΝΑ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ: ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟ & Η 2 ΜΕ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ CO 2 Κυψέλες καυσίμου Δίκτυο Η 2 Τουρμπίνες Η 2 Η2 Ηλεκτρισμός Φυσικό αέριο Αποθήκευση CO 2

58 ΤΕΛΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ

59

60 Μονάδα συνδυασμού θέρμανσης-ηλεκτροπαραγωγής (CHP) και/ή μετατροπής Η 2 (CO2SINK, GFZ) Ηλεκτρισμός Θερμότητα Συμβατικά καύσιμα & βιομάζα Καύσιμο Η 2 Επιφανειακό Monitoring CO2 Monitoring ροής ρευστών με Γεωφυσικά Κάλυμμα Αποθήκευση CO 2 Ψαμμίτης

61 Source: EnCana ΕΡΓΟ: WEYBURN

62 ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ CO 2 ΣΤΑ ΚΑΥΣΑΕΡΙΑ CO2 emission (kg/kwh) [CO 2 ]=12-15% [CO 2 ]=3-4% PC NGCC IGCC min max CO 2 emission factors: coal 95 kg/gj natural gas 56 kg/gj

63 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΕ CO 2 ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ Ammonia 100% Hydrogen % Ethylene oxide 100% Gas processing 100% Cement 15-30% Iron and steel 15% Ethylene 10-15% Refineries 3-13% Power 3-15%

64 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ CO 2 και ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΆ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ CO 2 ΣΤΗΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΑΝ ΚΑΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΕΣ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΧΡΟΝΟ. ΜΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΚΥΟΤΟ ΟΡΙΣΤΗΚΑΝ ΤΑ ΟΡΙΑ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ , 2015 (ΜΕΙΩΣΕΙΣ κατά 8% στην Ε.Ε., αύξηση μέχρι 25% για την ΕΛΛΑΔΑ) ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (3η εθνικήέκθεσηπρος UNFCC) ΟΙ ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΑΥΞΗΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ 23% ΜΕΤΑΞΥ 1990 και ΕΤΣΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ +25% ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ΠΟΛΎ ΣΥΝΤΟΜΑ. ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΠΟΚΛΙΣΗ ΑΠΌ ΚΥΟΤΟ ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΆΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ Ε.Ε. ΟΠΩΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΕΠΟΜΕΝΟ ΠΙΝΑΚΑ

65 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ και ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ: Πραγματικότητα η χίμαιρα? Το CO 2 Αέριο άχρωμο, με δηκτική οσμή και υπόξινη γεύση, λίγο διαλυτό στο νερό και βαρύτερο του αέρα. Το CO 2 προέρχεται από: Εσωτερικό της Γης με τις ηφαιστειακές εκδηλώσεις Από φυσικά κοιτάσματα CO 2 που τυγχάνουν εμπορικής εκμετάλλευσης Από την καύση ανθράκων και οργανικών ουσιών και από διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες Από την αποσύνθεση των οργανικών ουσιών Από την εξόρυξη υδρογονανθράκων, γεωθερμίας, κ.α. Φυσικές δεξαμενές του CO 2 είναι: Οι ωκεανοί όπου το CO 2 διαλύεται στο νερό Τα ιζηματογενή πετρώματα Ηβιόσφαιρα Η ατμόσφαιρα Κύκλοι σχηματισμού και καταστροφής του CO 2 με σταθερή περιεκτικότητα του στην ατμόσφαιρα ( ppm) Τα τελευταία χρόνια οι μετρήσεις δίνουν ετήσια αύξηση κατά 0,9 ppm.

66

67 ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ CO2 IPCC/Angus

68 ΕΚΠΟΜΠΕΣ CO 2 ΑΠΌ ΧΡΗΣΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ CO2 emissions (Mt/yr) power industry transport residential + services other sectors Source: IEA WEO 2004

69 ΕΚΠΟΜΠΕΣ CO 2 ΑΠΌ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Source: IEA GHG 2002a

70 ΕΚΠΟΜΠΕΣ CO 2 ΑΝΑ ΠΕΡΙΟΧΗ Source: IEA GHG 2002a

71 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ CO 2 Source: IEA GHG 2002b

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ. ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. ΖΑΚΥΝΘΟΣ 2007

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ. ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. ΖΑΚΥΝΘΟΣ 2007 ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ. ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. ΖΑΚΥΝΘΟΣ 2007 ΜΑΘΗΜΑ : ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ : Ε. ΣΚΩΤΤΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ : ΦΙΛΙΠΠΟΥΣΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΜ.. 03067 1 Cost and performance

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ-Β ΚΥΚΛΟΣ»

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ-Β ΚΥΚΛΟΣ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ-Β ΚΥΚΛΟΣ» ΕΡΓΟ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»

Διαβάστε περισσότερα

Προοπτικές CCS στην Ελλάδα

Προοπτικές CCS στην Ελλάδα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ-Β ΚΥΚΛΟΣ» ΕΡΓΟ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΛΥΣΗ ΣΤΙΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ

ΜΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΛΥΣΗ ΣΤΙΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ( ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (συμβολή στον ασφαλή, διατηρήσιμο, φιλικό προς το κλίμα ενεργειακό εφοδιασμό για την Ευρώπη) ΜΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΛΥΣΗ ΣΤΙΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ Το πετρέλαιο, το φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσμια Κατανάλωση Ενέργειας

Παγκόσμια Κατανάλωση Ενέργειας ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ήλιος Κίνηση και ελκτικό δυναμικό του ήλιου, της σελήνης και της γης Γεωθερμική ενέργεια εκλύεται από ψύξη του πυρήνα, χημικές αντιδράσεις και ραδιενεργό υποβάθμιση στοιχείων

Διαβάστε περισσότερα

O ρόλος των τεχνολογιών CCS ως τεχνολογική επιλογή αντιµετώπισης της κλιµατικής αλλαγής

O ρόλος των τεχνολογιών CCS ως τεχνολογική επιλογή αντιµετώπισης της κλιµατικής αλλαγής ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ-Β ΚΥΚΛΟΣ» ΕΡΓΟ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες Ενεργειακής Έντασης

Δείκτες Ενεργειακής Έντασης ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΑΠΕ) Σειρά Πληροφοριακού και Εκπαιδευτικού Υλικού Δείκτες Ενεργειακής Έντασης ΠΑΤΡΑ, 2016 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΗΛΙΟΣ ΗΛΙΟΣ - Τοπικό σχέδιο για την απασχόληση ανέργων στην κατασκευή

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Ενεργειακές Προκλήσεις στην Ελλάδα

Βασικές Ενεργειακές Προκλήσεις στην Ελλάδα Βασικές Ενεργειακές Προκλήσεις στην Ελλάδα Ίδρυμα Ευγενίδου, Αθήνα 22-23 Νοεμβρίου 2018 Τοποθέτηση του κ. Κ. Ν. Σταμπολή, Εκτελεστικού Διευθυντή ΙΕΝΕ INSTITUTE OF ENERGY FOR SOUTH EAST EUROPE Βασικά Σημεία

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσφατες εξελίξειςσε θεσμικό επίπεδο της Δέσμευσης και Αποθήκευσης του CO 2 (C.C.S.)

Πρόσφατες εξελίξειςσε θεσμικό επίπεδο της Δέσμευσης και Αποθήκευσης του CO 2 (C.C.S.) ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ και ΜΕΤ/ΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ Πρόσφατες εξελίξειςσε θεσμικό επίπεδο της Δέσμευσης και Αποθήκευσης του CO 2 (C.C.S.) Γιώργος Χατζηγιάννης Γεωλόγος ΙΓΜΕ Εισαγωγή Η Δέσμευση και Αποθήκευση του

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης / Ινστιτούτο Τεχνολογίας & Εφαρµογών Στερεών Καυσίµων

Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης / Ινστιτούτο Τεχνολογίας & Εφαρµογών Στερεών Καυσίµων ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ-Β ΚΥΚΛΟΣ» ΕΡΓΟ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΜΕΥΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ CO 2

ΕΣΜΕΥΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ CO 2 ΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ Α.Ε. ΕΣΜΕΥΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ CO 2 Νίκος Περδικάρης Χηµικός Μηχ/κός ΕΜΠ, MSc. ιεύθυνση Περιβάλλοντος Παραγωγής Σεµινάριο ΕΗ: «Τεχνολογικό δυναµικό περιορισµού εκποµπών αερίων

Διαβάστε περισσότερα

Προοπτική εξέλιξης της διείσδυσης του Φυσικού Αερίου στην Ηλεκτροπαραγωγή στο Ελληνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα. Ι. Κοπανάκης Διευθυντής ΔΣΔΑΜΠ

Προοπτική εξέλιξης της διείσδυσης του Φυσικού Αερίου στην Ηλεκτροπαραγωγή στο Ελληνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα. Ι. Κοπανάκης Διευθυντής ΔΣΔΑΜΠ Προοπτική εξέλιξης της διείσδυσης του Φυσικού Αερίου στην Ηλεκτροπαραγωγή στο Ελληνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα Ι. Κοπανάκης Διευθυντής ΔΣΔΑΜΠ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες Ενεργειακής Έντασης

Δείκτες Ενεργειακής Έντασης 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Σειρά Πληροφοριακού και εκπαιδευτικού υλικού Δείκτες Ενεργειακής Έντασης 10 11 - Τοπικό σχέδιο για την απασχόληση ανέργων στην κατασκευή και τη συντήρηση έργων Α.Π.Ε. με έμφαση στις δράσεις

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης / Ινστιτούτο Τεχνολογίας & Εφαρµογών Στερεών Καυσίµων

Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης / Ινστιτούτο Τεχνολογίας & Εφαρµογών Στερεών Καυσίµων ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ-Β ΚΥΚΛΟΣ» ΕΡΓΟ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ. Κυριζάκη Χριστίνα ΑΜ: Διδάσκων Καρκάνης Αναστάσιος

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ. Κυριζάκη Χριστίνα ΑΜ: Διδάσκων Καρκάνης Αναστάσιος ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Κυριζάκη Χριστίνα ΑΜ:151058 Διδάσκων Καρκάνης Αναστάσιος Εισαγωγικά στοιχεία Καύσιμο αέριο μείγμα H/C κυρίως μεθάνιο (CH4) Αλκάλια: αιθάνιο, προπάνιο, βουτάνιο Άλλες ενώσεις και στοιχεία:

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία Γεωθερμική Ενέργεια

Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία Γεωθερμική Ενέργεια Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία Γεωθερμική Ενέργεια Ιωάννης Στεφανάκος και Νίκος Μαμάσης Τομέας Υδατικών Πόρων & Περιβάλλοντος - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθήνα 2015 Διάρθρωση παρουσίασης: Γεωθερμική

Διαβάστε περισσότερα

«Μακροχρόνιος Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός»

«Μακροχρόνιος Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός» «Μακροχρόνιος Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός» Από την Εύκολη Θεωρία στη Δύσκολη Πράξη Θεόδωρος Ζαχαριάδης Τμήμα Επιστήμης & Τεχνολογίας Περιβάλλοντος Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου τηλ. 25 002304, e-mail:

Διαβάστε περισσότερα

Global Oil & Gas Conference South East Europe & Mediterranean. Παρουσίαση Διευθύνοντος Συμβούλου Γ. Στεργιούλη

Global Oil & Gas Conference South East Europe & Mediterranean. Παρουσίαση Διευθύνοντος Συμβούλου Γ. Στεργιούλη Global Oil & Gas Conference South East Europe & Mediterranean Παρουσίαση Διευθύνοντος Συμβούλου Γ. Στεργιούλη 28 Σεπτεμβρίου 2016 Ενεργειακός Όμιλος με ηγετική θέση σε Ελλάδα και ΝΑ Ευρώπη Σύγχρονα διυλιστήρια,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΠΜΣ «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών» Υδατικό Περιβάλλον και Ανάπτυξη

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΠΜΣ «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών» Υδατικό Περιβάλλον και Ανάπτυξη http://www.circleofblue.org/waternews/2010/world/water-scarcity-prompts-different-plans-to-reckon-with-energy-choke-point-in-the-u-s/ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΠΜΣ «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών

Διαβάστε περισσότερα

Το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕ ΚΕ Το Ι.Τ.Α. φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως ένα διαχρονικό εργαλείο της Αυτοδιοίκησης για την παραγωγή των βα

Το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕ ΚΕ Το Ι.Τ.Α. φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως ένα διαχρονικό εργαλείο της Αυτοδιοίκησης για την παραγωγή των βα Ηµερίδα ΕΛΕΤΑΕΝ 9 Μαρτίου 2007 Τι θα έλεγε ένας ΑΠΕάνθρωπος στον ήµαρχο ηµήτρης Λάλας Το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕ ΚΕ Το Ι.Τ.Α. φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως ένα διαχρονικό εργαλείο της Αυτοδιοίκησης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία. Γεωθερμική ενέργεια

Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία. Γεωθερμική ενέργεια Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία 1 ο και 5 ο εξάμηνο Σχολής Πολιτικών Μηχανικών Γεωθερμική ενέργεια Νίκος Μαμάσης & Ανδρέας Ευστρατιάδης Τομέας Υδατικών Πόρων & Περιβάλλοντος, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Α ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ: ΘΕΡΜΑΝΣΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΤΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Α ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ: ΘΕΡΜΑΝΣΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΤΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Α ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ: ΘΕΡΜΑΝΣΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΤΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ 1 ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ : πώς γίνεται αντιληπτή στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη Οι υδρίτες (εικ. 1) είναι χημικές ενώσεις που ανήκουν στους κλειθρίτες, δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία Γεωθερµική Ενέργεια. Ιωάννης Στεφανάκος

Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία Γεωθερµική Ενέργεια. Ιωάννης Στεφανάκος Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία Γεωθερµική Ενέργεια Ιωάννης Στεφανάκος Τοµέας Υδατικών Πόρων & Περιβάλλοντος - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθήνα 2010 ιάρθρωση παρουσίασης: Γεωθερµική Ενέργεια Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Undergroun d Gas Storage. (LNG), 0,680 bcm

Undergroun d Gas Storage. (LNG), 0,680 bcm ΥΠΟΓΕΙΑ ΑΠΟΘΗΚΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΝΟΤΙΑΣ ΚΑΒΑΛΑΣ 15 ο Συνέδριο ΙΕΝΕ Αθήνα Νοέµβριος 2010 ρ Κωνσταντίνος Α. Νικολάου Γεωλόγος Πετρελαίων, Ενεργειακός Οικονοµολόγος, Τεχνικός Σύµβουλος Ενεργειακής Αιγαίου ΑΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΗ ΚΑΙ CCS

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΗ ΚΑΙ CCS Γενική ιεύθυνση Παραγωγής ιεύθυνση Περιβάλλοντος «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΗ ΚΑΙ CCS» ΗΜΕΡΙ Α ΙΕΝΕ ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΚΟΖΑΝΗΣ Β. ΤΣΑ ΑΡΗ ιευθύντρια Περιβάλλοντος Παραγωγής Πέµπτη 17 εκεµβρίου 2009, Κοζάνη 1

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες 2003/87/ΕΚ & 2004/101/ΕΚ: Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας (ΕΣΕ) εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου & ευέλικτοι μηχανισμοί του πρωτοκόλλου του ΚΙΟΤΟ

Οδηγίες 2003/87/ΕΚ & 2004/101/ΕΚ: Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας (ΕΣΕ) εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου & ευέλικτοι μηχανισμοί του πρωτοκόλλου του ΚΙΟΤΟ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ Α.Ε. Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΗΣ ΔΕΗ Α.Ε. - ΚΥΚΛΑΔΕΣ Βασιλική Τσάδαρη Χημικός Μηχ/κός ΕΜΠ, MSc. Διευθύντρια Περιβάλλοντος Παραγωγής ΔΕΗ Α.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

Η Γεωθερμία στην Ελλάδα

Η Γεωθερμία στην Ελλάδα ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Η Γεωθερμία στην Ελλάδα Ομάδα Παρουσίασης Επιβλέπουσα Θύμιος Δημήτρης κ. Ζουντουρίδου Εριέττα Κατινάς Νίκος Αθήνα 2014 Τι είναι η γεωθερμία; Η Γεωθερμική ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμοί και βασικές έννοιες της αβαθούς γεωθερμίας Συστήματα αβαθούς γεωθερμίας

Ορισμοί και βασικές έννοιες της αβαθούς γεωθερμίας Συστήματα αβαθούς γεωθερμίας Ορισμοί και βασικές έννοιες της αβαθούς γεωθερμίας Συστήματα Ενότητες: 1.1 Η παροχή θερμικής ενέργειας στα κτίρια 1.2 Τα συστήματα της σε ευρωπαϊκό & τοπικό επίπεδο 1.3 Το δυναμικό των συστημάτων της 1.1

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Α : Αίτια

ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Α : Αίτια ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Α : Αίτια Με τον όρο κλιματική αλλαγή αναφερόμαστε στις μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών σε παγκόσμια κλίμακα που οφείλονται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Η κλιματική αλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕ?

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕ? ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕ? Αντώνης Θ. Αλεξανδρίδης Καθηγητής Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών

Διαβάστε περισσότερα

Νίκος Ανδρίτσος. Συνέδριο ΙΕΝΕ, Σύρος, 20-21 Ιουνίου 2008. Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Βιομηχανίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Νίκος Ανδρίτσος. Συνέδριο ΙΕΝΕ, Σύρος, 20-21 Ιουνίου 2008. Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Βιομηχανίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Το Ενεργειακό Πρόβλημα των Κυκλάδων: Κρίσιμα Ερωτήματα και Προοπτικές Συνέδριο ΙΕΝΕ, Σύρος, 20-21 Ιουνίου 2008 Γεωθερμικές Εφαρμογές στις Κυκλάδες και Εφαρμογές Υψηλής Ενθαλπίας Μιχάλης Φυτίκας Τμήμα Γεωλογίας

Διαβάστε περισσότερα

5 σενάρια εξέλιξης του ενεργειακού μοντέλου είναι εφικτός ο περιορισμός του λιγνίτη στο 6% της ηλεκτροπαραγωγής το 2035 και στο 0% το 2050

5 σενάρια εξέλιξης του ενεργειακού μοντέλου είναι εφικτός ο περιορισμός του λιγνίτη στο 6% της ηλεκτροπαραγωγής το 2035 και στο 0% το 2050 Η παρούσα μελέτη διερευνά τις δυνατότητες της Ελλάδας να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO 2) από τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής με χρονικό ορίζοντα το 2035 και το 2050. Για τον σκοπό αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: Ανάλυσης, Σχεδιασμού κι Ανάπτυξης Διεργασιών & Συστημάτων

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: Ανάλυσης, Σχεδιασμού κι Ανάπτυξης Διεργασιών & Συστημάτων ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: Ανάλυσης, Σχεδιασμού κι Ανάπτυξης Διεργασιών & Συστημάτων Τίτλος έργου: «Υποστηρικτικές δράσεις για απογραφές και προβλέψεις εκπομπών ατμοσφαιρικών

Διαβάστε περισσότερα

2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Η

2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Η 2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Η παγκόσμια παραγωγή (= κατανάλωση + απώλειες) εκτιμάται σήμερα σε περίπου 10 Gtoe/a (10.000 Mtoe/a, 120.000.000 GWh/a ή 420 EJ/a), αν και οι εκτιμήσεις αποκλίνουν: 10.312

Διαβάστε περισσότερα

Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός. υπό συνθήκες κλιματικής αλλαγής

Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός. υπό συνθήκες κλιματικής αλλαγής Στο αύριο της Ελλάδας: μια καυτή Αθήνα 10-1515 περισσότερες ημέρες καύσωνα 20 περισσότερες νύχτες με θερμοκρασίες άνω των 20 ο C 10% αύξηση των ακραίων 10% αύξηση των ακραίων βροχοπτώσεων Πλαίσιο παρούσα

Διαβάστε περισσότερα

Υπολογισμός του ανθρακικού αποτυπώματος οργανισμών με το εργαλείο Bilan Carbone

Υπολογισμός του ανθρακικού αποτυπώματος οργανισμών με το εργαλείο Bilan Carbone Υπολογισμός του ανθρακικού αποτυπώματος οργανισμών με το εργαλείο Bilan Carbone Εκπαίδευση στο πλαίσιο του έργου LIFE Clim foot ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ BILAN CARBONE Φύλλο εργασίας - Περιγραφή

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ. Εργασία των μαθητριών: Μπουδαλάκη Κλεοπάτρα, Λιολιοσίδου Χριστίνα, Υψηλοπούλου Δέσποινα.

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ. Εργασία των μαθητριών: Μπουδαλάκη Κλεοπάτρα, Λιολιοσίδου Χριστίνα, Υψηλοπούλου Δέσποινα. ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Εργασία των μαθητριών: Μπουδαλάκη Κλεοπάτρα, Λιολιοσίδου Χριστίνα, Υψηλοπούλου Δέσποινα. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Το φυσικό αέριο είναι: Το φυσικό αέριο είναι ένα φυσικό προϊόν που βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Τόμος Χρήστος Ενεργειακή Αιγαίου

ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Τόμος Χρήστος Ενεργειακή Αιγαίου ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Τόμος Χρήστος Ενεργειακή Αιγαίου Ανάπτυξη Ταμιευτήρων Πετρελαίου εδομένα Ταμιευτήρα Γεωφυσική ιαγραφίες Πυρήνες Testς Παραγωγής PVT Ερμηνεία Στατικό Μοντέλο

Διαβάστε περισσότερα

Εισήγηση: Η εκµετάλλευση του λιγνίτη στην Ελλάδα µε οικονοµικά και περιβαλλοντικά κριτήρια. Σηµερινή κατάσταση-προοπτικές

Εισήγηση: Η εκµετάλλευση του λιγνίτη στην Ελλάδα µε οικονοµικά και περιβαλλοντικά κριτήρια. Σηµερινή κατάσταση-προοπτικές Εισήγηση: Η εκµετάλλευση του λιγνίτη στην Ελλάδα µε οικονοµικά και περιβαλλοντικά κριτήρια. Σηµερινή κατάσταση-προοπτικές Από ΚΩΝ. Β. ΚΑΒΟΥΡΙ Η Γενικό ιευθυντή ορυχείων ΕΗ Α.Ε. Αναπληρωτή Καθηγητή Πολυτεχνείου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ Μέρος πρώτο: Η πορεία προς μία κοινή ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ανάγκη για

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Διάσταση των Τεχνολογιών ΑΠΕ

Περιβαλλοντική Διάσταση των Τεχνολογιών ΑΠΕ Περιβαλλοντική Διάσταση των Τεχνολογιών ΑΠΕ Ομιλητές: Ι. Νικολετάτος Σ. Τεντζεράκης, Ε. Τζέν ΚΑΠΕ ΑΠΕ και Περιβάλλον Είναι κοινά αποδεκτό ότι οι ΑΠΕ προκαλούν συγκριτικά τη μικρότερη δυνατή περιβαλλοντική

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΙΓΜΕ στην ΕΡΕΥΝΑ και ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ της ΔΕΘ 2016

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΙΓΜΕ στην ΕΡΕΥΝΑ και ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ της ΔΕΘ 2016 ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΙΓΜΕ στην ΕΡΕΥΝΑ και ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ της ΔΕΘ 2016 ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Η θερμική ενέργεια που βρίσκεται αποθηκευμένη στα θερμά ρευστά και πετρώματα (>25 ο C). Η θερμική ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

Μήλου και προοπτικές ανάπτυξης του. Θόδωρος. Τσετσέρης

Μήλου και προοπτικές ανάπτυξης του. Θόδωρος. Τσετσέρης Το γεωθερμικό πεδίο της Μήλου και προοπτικές ανάπτυξης του 21 Ιουνίου, 2008 Θόδωρος. Τσετσέρης Τι είναι η Γεωθερμία; Η Γεωθερμική ενέργεια δημιουργείται από την αποθηκευμένη θερμότητα στο εσωτερικό της

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Στόχοι και Πραγματικότητα. Δρ Ιωάννης Μιχαηλίδης Ακαδημαϊκός, Μηχανολόγος Μηχανικός

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Στόχοι και Πραγματικότητα. Δρ Ιωάννης Μιχαηλίδης Ακαδημαϊκός, Μηχανολόγος Μηχανικός Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Στόχοι και Πραγματικότητα Δρ Ιωάννης Μιχαηλίδης Ακαδημαϊκός, Μηχανολόγος Μηχανικός Περιεχόμενα Κυριότερες μορφές ΑΠΕ Σημαντικότερα έργα ΑΠΕ στον κόσμο Πρωτοπόρες χώρες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγική Σειρά Μαθημάτων για την Ενέργεια από το ΙΕΝΕ (Μάρτιος Απρίλιος 2011)

Εισαγωγική Σειρά Μαθημάτων για την Ενέργεια από το ΙΕΝΕ (Μάρτιος Απρίλιος 2011) «Ο Κύκλος της Ενέργειας» Εισαγωγική Σειρά Μαθημάτων για την Ενέργεια από το ΙΕΝΕ (Μάρτιος Απρίλιος 2011) Σύνολο ωρών: 36 2η Σειρά Σεµιναρίων 1 η Ενότητα Τετάρτη, 2 Μαρτίου Εισαγωγικές Ομιλίες Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

(ΣΧ.2) ΣΧΗΜΑ 2. (Πίνακας 1.)

(ΣΧ.2) ΣΧΗΜΑ 2. (Πίνακας 1.) ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΛΙΓΝΙΤΩΝ ΑΠΟ: ΚΩΣΤΑ Θ.ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ * ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η έρευνα και διαχείριση των εγχώριων ενεργειακών πόρων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» Κίνδυνοι της γεωλογικής

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακή Διαχείριση. Ημερίδα, 7 Δεκεμβρίου Τα επιτεύγματα του ΕΜΠ ως συμβολή στην Αειφόρο Ανάπτυξη: Ενέργεια, Περιβάλλον και Ποιότητα Ζωής

Ενεργειακή Διαχείριση. Ημερίδα, 7 Δεκεμβρίου Τα επιτεύγματα του ΕΜΠ ως συμβολή στην Αειφόρο Ανάπτυξη: Ενέργεια, Περιβάλλον και Ποιότητα Ζωής Σύντομη Παρουσίαση Ερευνητικών Επιτευγμάτων Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών Τομέας: Μεταλλουργίας και Τεχνολογίας Υλικών Εργαστήριο: Μεταλλουργίας Ενεργειακή Διαχείριση FP7 Ερευνητικό Πρόγραμμα:

Διαβάστε περισσότερα

ενεργειακή επανάσταση ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

ενεργειακή επανάσταση ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ενεργειακή επανάσταση 3 ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Ενεργειακή Επανάσταση Τεχνική έκθεση που δείχνει τον τρόπο με τον οποίον εξασφαλίζεται ενεργειακή επάρκεια παγκοσμίως

Διαβάστε περισσότερα

«Συστήματα Συμπαραγωγής και Κλιματική Αλλαγή»

«Συστήματα Συμπαραγωγής και Κλιματική Αλλαγή» «Συστήματα Συμπαραγωγής και Κλιματική Αλλαγή» Δρ Γιώργος Αγερίδης Μηχανολόγος Μηχανικός Πρόεδρος Ελληνικός Σύνδεσμος Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας (Ε.Σ.Σ.Η.Θ) e-mail: hachp@hachp.gr Ποιο είναι

Διαβάστε περισσότερα

Παντελή Κάπρου Καθηγητή ΕΜΠ. ΙΕΝΕ Συνέδριο Ενέργεια και Ανάπτυξη 2008

Παντελή Κάπρου Καθηγητή ΕΜΠ. ΙΕΝΕ Συνέδριο Ενέργεια και Ανάπτυξη 2008 Προσαρμογή του Ηλεκτρικού Τομέα της Ελλάδας στη νέα πολιτική της ΕΕ για το Κλίμα και τις ΑΠΕ Παντελή Κάπρου Καθηγητή ΕΜΠ ΙΕΝΕ Συνέδριο Ενέργεια και Ανάπτυξη 2008 Υποχρεωτικοί Στόχοι για την Ελλάδα το 2020

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1 ΘΕΜΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ Θέμα της Ημερίδας ήταν η «Έρευνα στον Τομέα της Ενέργειας στην Ελλάδα». Υπογραμμίζονται οι τρεις βασικές λέξεις του θέματος:

Διαβάστε περισσότερα

Energy resources: Technologies & Management

Energy resources: Technologies & Management Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Energy resources: Technologies & Management Κεφάλαιο 1: Ενέργεια και Άνθρακας Δρ. Γεώργιος Σκόδρας Αν. Καθηγητής Ενέργεια Ενεργειακές πηγές και αποθέματα Ο άνθρακας ως εναλλακτική

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός. Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος

Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός. Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και περιβαλλοντικοί στόχοι αύξηση συμμετοχής ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνες Υδρογονανθράκων στο Κατάκολο: Περιγραφή του έργου, η επένδυση και τα ρίσκα

Έρευνες Υδρογονανθράκων στο Κατάκολο: Περιγραφή του έργου, η επένδυση και τα ρίσκα Έρευνες Υδρογονανθράκων στο Κατάκολο: Περιγραφή του έργου, η επένδυση και τα ρίσκα Δρ. Κωνσταντίνος Α. Νικολάου, Γεωλόγος Πετρελαίων Ενεργειακός Οικονομολόγος Τεχνικός Σύμβουλος Energean Oil & Gas Διοικητικός

Διαβάστε περισσότερα

Αποθέματα Υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο: Συνεισφέροντας στην Ασφάλεια του Ενεργειακού Εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αποθέματα Υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο: Συνεισφέροντας στην Ασφάλεια του Ενεργειακού Εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αποθέματα Υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο: Συνεισφέροντας στην Ασφάλεια του Ενεργειακού Εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης Η Ενέργεια στο Επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος Συνθήκη για την ίδρυση

Διαβάστε περισσότερα

Energy resources: Technologies & Management

Energy resources: Technologies & Management Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Energy resources: Technologies & Management Ελληνικοί Ορυκτοί Άνθρακες Δρ. Γεώργιος Σκόδρας Αν. Καθηγητής Κοιτασματολογία του λιγνίτη Η έρευνα των λιγνιτών στην Ελλάδα Αποθέματα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΝΕΡΓΕΙΑ (ΓΕΝΙΚΑ) «17

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΝΕΡΓΕΙΑ (ΓΕΝΙΚΑ) «17 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΝΕΡΓΕΙΑ (ΓΕΝΙΚΑ) «17 1.1.Ορισμός, ιστορική αναδρομή «17 1.2. Μορφές ενέργειας «18 1.3. Θερμική ενέργεια «19 1.4. Κινητική ενέργεια «24 1.5. Δυναμική ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση της περιβαλλοντικής αποδοτικότητας των πρωτογενών τομέων των χωρών μελών της ΕΕ με εφαρμογή της DEA

Αξιολόγηση της περιβαλλοντικής αποδοτικότητας των πρωτογενών τομέων των χωρών μελών της ΕΕ με εφαρμογή της DEA Αξιολόγηση της περιβαλλοντικής αποδοτικότητας των πρωτογενών τομέων των χωρών μελών της ΕΕ με εφαρμογή της DEA Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Β Λ Ο Ν Τ Ζ Ο Σ Ε Π Ι Κ Ο Υ Ρ Ο Σ Κ Α Θ Η Γ Η Τ Η Σ Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ H Μ Ι Ο

Διαβάστε περισσότερα

Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός: Όραμα βιωσιμότητας για την Ε λλάδα τ ου 2050

Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός: Όραμα βιωσιμότητας για την Ε λλάδα τ ου 2050 Μακροχρόνιος σχεδιασμός: ενεργειακός Όραμα βιωσιμότητας για την Ελλάδα Πλαίσιο Το ενεργειακό μίγμα της χώρας να χαρακτηριστεί ιδανικό απέχει από Οιπολιτικέςγιατηνενέργειαδιαχρονικά απέτυχαν Στόχος WWF

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΛΟ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ 24% ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ 25% ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ 6% ΛΙΓΝΙΤΗΣ 45%

ΣΥΝΟΛΟ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ 24% ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ 25% ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ 6% ΛΙΓΝΙΤΗΣ 45% Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα Εισαγωγική γ εισήγηση η της Μόνιμης Επιτροπής Ενέργειας του ΤΕΕ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΙΓΜΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ Ορυκτά καύσιμα που μετέχουν σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTE OF ENERGY FOR SOUTH EAST EUROPE

INSTITUTE OF ENERGY FOR SOUTH EAST EUROPE Οι Δρόμοι της Εξόδου από την Κρίση Ενέργεια: Επενδύσεις και Εξαγωγές Συνέδριο του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία, Αθήνα 21 Ιουνίου 2017 Μία παρουσίαση του Κ. Ν. Σταμπολή,

Διαβάστε περισσότερα

Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού

Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού ρ. Ηλίας Κούτσικος, Φυσικός - Γεωφυσικός Πάρεδρος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ιδάσκων Πανεπιστηµίου Αθηνών Ε ι σ α γ ω γ ή...

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκές προκλήσεις για χρήση τεχνολογιών ΑΠΕ

Ευρωπαϊκές προκλήσεις για χρήση τεχνολογιών ΑΠΕ Ευρωπαϊκές προκλήσεις για χρήση τεχνολογιών ΑΠΕ Ανθή Χαραλάμπους Διευθύντρια Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών 24 Ιουνίου 2016 Ημερίδα: «Εφαρμογές της Αβαθούς Γεωθερμίας και Ηλιακής Ενέργειας στα Θερμοκήπια»

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ Ατζέντα Διεθνείς τάσεις Επενδυτική πρόταση της Ελλάδας Προοπτικές Invest in Greece: Οι υπηρεσίες μας Διεθνείς τάσεις Σημαντικές επενδύσεις σε ΑΠΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΣΙΑ ΤΟΥ PROJECT

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΣΙΑ ΤΟΥ PROJECT ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΣΙΑ ΤΟΥ PROJECT Οι μαθήτριες : Αναγνωστοπούλου Πηνελόπη Αποστολοπούλου Εύα Βαλλιάνου Λυδία Γερονικόλα Πηνελόπη Ηλιοπούλου Ναταλία Click to edit Master subtitle style ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 Η ΟΜΑΔΑ

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες Αειφορίας (Ν.4062/ Οδηγία 2009/30/ΕΚ)

Δείκτες Αειφορίας (Ν.4062/ Οδηγία 2009/30/ΕΚ) Biodiesel Βιοντίζελ (πετρέλαιο βιολογικής προέλευσης): είναι οι μεθυλεστέρες λιπαρών οξέων (ΜΛΟ FAME) που παράγονται από φυτικά ή ζωικά έλαια και λίπη και είναι ποιότητας πετρελαίου ντίζελ, για χρήση ως

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ & ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΤΟΠΙΟ

Η ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ & ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΤΟΠΙΟ Η ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ & ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΤΟΠΙΟ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΕΕ «ΛΙΓΝΙΤΗΣ ΚΑΙ ΦΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ > ΚΩΝ. ΓΡ. ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΣ Ελληνικός Σύνδεσμος Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ «Εφαρμογές της Πυρηνικής Τεχνολογίας στη Βιομηχανία Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας» Ομάδα Εργασίας: Μ. Αντωνόπουλος-Ντόμης (ΜΗΜ) Χ. Βλαχοκώστας (ΜΜ)

Διαβάστε περισσότερα

ABB drives για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας. ABB Group April 1, 2013 Slide 1

ABB drives για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας. ABB Group April 1, 2013 Slide 1 ABB drives για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας April 1, 2013 Slide 1 Η ενεργειακή πρόκληση σήμερα Αυξανόμενη ζήτηση Ευρώπη και Β. Αμερική 5.4% 26% Κίνα 94% 177% Πρόβλεψη IEA 2007-30 Αύξηση στη

Διαβάστε περισσότερα

Υδρογόνο: Το καύσιμο του μέλλοντος

Υδρογόνο: Το καύσιμο του μέλλοντος 26 Νοεμβρίου, 2008 Υδρογόνο: Το καύσιμο του μέλλοντος Βιώσιμο καύσιμο για τη μελλοντική αυτοκίνηση Ικανό να περιορίσει τις εκπομπές CO 2 από τον Ευρωπαϊκό τομέα οδικών μεταφορών πάνω από 50% μέχρι το 2050

Διαβάστε περισσότερα

Πηγές Ενέργειας για τον 21ο αιώνα

Πηγές Ενέργειας για τον 21ο αιώνα Πηγές Ενέργειας για τον 21ο αιώνα Πετρέλαιο Κάρβουνο ΑΠΕ Εξοικονόμηση Φυσικό Αέριο Υδρογόνο Πυρηνική Σύντηξη (?) Γ. Μπεργελές Καθηγητής Ε.Μ.Π www.aerolab.ntua.gr e mail: bergeles@fluid.mech.ntua.gr Ενέργεια-Περιβάλλον-Αειφορία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 18 Φεβρουαρίου 2013 Εισήγηση του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιάννη ΜΑΧΑΙΡΙ Η Θέμα: Ενεργειακή Πολιτική Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου Η ενέργεια μοχλός Ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

3.6 ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ (Reservoir Engineering)

3.6 ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ (Reservoir Engineering) Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και ια Βίου Μάθηση Πρόγραμμα ια Βίου Μάθησης ΑΕΙ για την Επικαιροποίηση Γνώσεων Αποφοίτων ΑΕΙ: Σύγχρονες Εξελίξεις στις Θαλάσσιες Κατασκευές Α.Π.Θ. Πολυτεχνείο Κρήτης

Διαβάστε περισσότερα

«Η Ενέργεια ως Εφαλτήριο Επενδύσεων και Ανάπτυξης Η Προοπτική για την Επόμενη Δεκαετία»

«Η Ενέργεια ως Εφαλτήριο Επενδύσεων και Ανάπτυξης Η Προοπτική για την Επόμενη Δεκαετία» «Η Ενέργεια ως Εφαλτήριο Επενδύσεων και Ανάπτυξης Η Προοπτική για την Επόμενη Δεκαετία» 5 ο Στρατηγικό Συνέδριο: «Επενδύσεις στην Ελλάδα και Αναπτυξιακή Προοπτική» Αθήνα, 29 Μαΐου 2017 Μία παρουσίαση του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 10: Αναλυτική Γεωχημεία και Οικολογία Χαραλαμπίδης Γεώργιος Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Αντιρρύπανσης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Χηµείας

Αρχές Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Χηµείας Αρχές Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Χηµείας Ανθρωπογενής κλιµατική αλλαγή -Ερηµοποίηση Νίκος Μαµάσης Τοµέας Υδατικών Πόρων Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθήνα 2014 ιακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

16. Κλιματική Αλλαγή

16. Κλιματική Αλλαγή Διαχείριση Ενέργειας και Περιβαλλοντική Πολιτική 16. Κλιματική Αλλαγή Ι. Ψαρράς, Χ. Δούκας Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων & Διοίκησης Γρ. 0.2.7. Ισόγειο Σχολής Ηλεκτρολόγων Τηλέφωνο: 210-7723551, 210-7723583

Διαβάστε περισσότερα

Νέες Τεχνολογίες στην Ενέργεια και στις Μεταφορές

Νέες Τεχνολογίες στην Ενέργεια και στις Μεταφορές Νέες Τεχνολογίες στην Ενέργεια και στις Μεταφορές Δρ. Σπύρος Κιαρτζής Διευθυντής Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας & Νέων Τεχνολογιών Αθήνα 13 Νοεμβρίου 2014 Μία ματιά προς τα εμπρός... Η πρόκληση της κλιματικής

Διαβάστε περισσότερα

Είναι μια καταγραφή/υπολογισμός των ποσοτήτων

Είναι μια καταγραφή/υπολογισμός των ποσοτήτων Απογραφές Εκπομπών: α) Γενικά, β) Ειδικά για τις ανάγκες απογραφής CO 2 σε αστική περιοχή Θεόδωρος Ζαχαριάδης Τμήμα Επιστήμης & Τεχνολογίας Περιβάλλοντος Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου τηλ. 25 002304,

Διαβάστε περισσότερα

Φωτοβολταϊκά. Πλάτων Μπαλτάς Enfinity Hellas

Φωτοβολταϊκά. Πλάτων Μπαλτάς Enfinity Hellas Φωτοβολταϊκά Πλάτων Μπαλτάς Enfinity Hellas Φ/Β στην Ελλάδα την τελευταία τριετία Ε.Π.Αν. 2005 100 αιτήσεις για χρηματοδότηση «κάτι καλό προβλέπεται» Ν.3468 / 2006 Δημιουργία επιχειρηματικών ευκαιριών

Διαβάστε περισσότερα

Από την έρευνα στην εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων Προκλήσεις και οφέλη για την ελληνική οικονομία

Από την έρευνα στην εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων Προκλήσεις και οφέλη για την ελληνική οικονομία Από την έρευνα στην εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων Προκλήσεις και οφέλη για την ελληνική οικονομία Καθηγητής Νίκος Βαρότσης Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων Πολυτεχνείου Κρήτης ΤΕΕ Τμήμα Δυτικής

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακή Επανάσταση 2012

Ενεργειακή Επανάσταση 2012 Ενεργειακή Επανάσταση 2012 Ένα βιώσιμο Ενεργειακό Σενάριο για τον πλανήτη προκειμένου να αποφύγουμε τις κλιματικές αλλαγές, να απεξαρτηθούμε από τα ορυκτά καύσιμα και να δημιουργήσουμε περισσότερες θέσεις

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση των Τάσεων των Εκπομπών των Αερίων του Θερμοκηπίου: Η Περίπτωση της Ελλάδας

Αξιολόγηση των Τάσεων των Εκπομπών των Αερίων του Θερμοκηπίου: Η Περίπτωση της Ελλάδας ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: Ανάλυσης, Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Διεργασιών και Συστημάτων Αξιολόγηση των Τάσεων των Εκπομπών των Αερίων του Θερμοκηπίου: Η Περίπτωση της Ελλάδας Γιάννης Ζιώμας Καθηγητής ΕΜΠ Σ.Ε.Β., 6 ΦΕΒ

Διαβάστε περισσότερα

Επενδύοντας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στις Νέες Τεχνολογίες

Επενδύοντας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στις Νέες Τεχνολογίες Επενδύοντας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στις Νέες Τεχνολογίες Δρ. Σπύρος Κιαρτζής Διευθυντής Νέων Τεχνολογιών & Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας Αθήνα 25 Νοεμβρίου 2017 Πυλώνες για ένα βιώσιμο ενεργειακό

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2: Τεχνικές πτυχές και διαδικασίες εγκατάστασης συστημάτων αβαθούς γεθερμίας

Ενότητα 2: Τεχνικές πτυχές και διαδικασίες εγκατάστασης συστημάτων αβαθούς γεθερμίας ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΚΑΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ενότητα 2: Τεχνικές πτυχές και διαδικασίες εγκατάστασης συστημάτων αβαθούς γεθερμίας «Συστήματα ΓΑΘ Ταξινόμηση Συστημάτων ΓΑΘ και Εναλλαγή Θερμότητας

Διαβάστε περισσότερα

Ατμοσφαιρική ρύπανση και κλιματική αλλαγή. Νικόλαος Σ. Μουσιόπουλος Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ.

Ατμοσφαιρική ρύπανση και κλιματική αλλαγή. Νικόλαος Σ. Μουσιόπουλος Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ. Ατμοσφαιρική ρύπανση και κλιματική αλλαγή Νικόλαος Σ. Μουσιόπουλος Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ. AUT/LHTEE Εισαγωγή (1/3) Για 1-2 αιώνες, δηλ. ένα ελάχιστο κλάσμα της παγκόσμιας ιστορίας, καίμε μέσα σε ένα

Διαβάστε περισσότερα

24. Μελέτη Περίπτωσης: Έργο Εξοικονόμησης Ενέργειας σε Εργοστάσιο Ζάχαρης

24. Μελέτη Περίπτωσης: Έργο Εξοικονόμησης Ενέργειας σε Εργοστάσιο Ζάχαρης Διαχείριση Ενέργειας και Περιβαλλοντική Πολιτική 24. Μελέτη Περίπτωσης: Έργο Εξοικονόμησης Ενέργειας σε Εργοστάσιο Ζάχαρης Καθηγητής Ιωάννης Ψαρράς Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων & Διοίκησης Γρ. 0.2.7.

Διαβάστε περισσότερα

Ήπιες Μορφές Ενέργειας

Ήπιες Μορφές Ενέργειας ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ήπιες Μορφές Ενέργειας Ενότητα 1: Εισαγωγή Καββαδίας Κ.Α. Τμήμα Μηχανολογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Νότια Ευρώπη. Συνεργασία στη λεκάνη της Μεσογείου : Ενεργειακά ζητήματα. Ελληνικά

Νότια Ευρώπη. Συνεργασία στη λεκάνη της Μεσογείου : Ενεργειακά ζητήματα. Ελληνικά Νότια Ευρώπη Συνεργασία στη λεκάνη της Μεσογείου : Ενεργειακά ζητήματα H ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ ανήλθε στο 44% το 1995, θα έχει αυξηθεί κατά 65% μέχρι το 2025 και έως και 80% για το φυσικό αέριο. Η

Διαβάστε περισσότερα

Η Ενεργειακή Πρόκληση των Τεχνολογιών Υδρογόνου και Μηδενικών Εκπομπών Άνθρακα: Από την Παραγωγή Ενέργειας στις Μεταφορές

Η Ενεργειακή Πρόκληση των Τεχνολογιών Υδρογόνου και Μηδενικών Εκπομπών Άνθρακα: Από την Παραγωγή Ενέργειας στις Μεταφορές Η Ενεργειακή Πρόκληση των Τεχνολογιών Υδρογόνου και Μηδενικών Εκπομπών Άνθρακα: Από την Παραγωγή Ενέργειας στις Μεταφορές Α. Γ. Κωνσταντόπουλος ιευθυντής Ινστιτούτου Τεχνικής Χημικών ιεργασιών (ΙΤΧΗ )

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΗ: Λιγνιτωρυχείο Πτολεμαΐδας. Ο πλούτος του υπεδάφους της Ελληνικής γης

ΔΕΗ: Λιγνιτωρυχείο Πτολεμαΐδας. Ο πλούτος του υπεδάφους της Ελληνικής γης ΔΕΗ: Λιγνιτωρυχείο Πτολεμαΐδας Ο πλούτος του υπεδάφους της Ελληνικής γης Η εκμετάλλευση του λιγνίτη Ο λιγνίτης αποτελεί την κατεξοχήν ενεργειακή πρώτη ύλη της Ελλάδας και τη βάση των αναπτυξιακών

Διαβάστε περισσότερα

[ 1 ] την εφαρμογή συγκεκριμένων περιβαλλοντικών

[ 1 ] την εφαρμογή συγκεκριμένων περιβαλλοντικών [ 1 ] [ 1 ] Υδροηλεκτρικός Σταθμός Κρεμαστών - Ποταμός Αχελώος - Ταμιευτήρας >> H Περιβαλλοντική Στρατηγική της ΔΕΗ είναι ευθυγραμμισμένη με τους στόχους της ενεργειακής πολιτικής της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΕΛΙΚΤΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΟΥ ΚΙΟΤΟ

ΕΥΕΛΙΚΤΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΟΥ ΚΙΟΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ-Β ΚΥΚΛΟΣ» ΕΡΓΟ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΤΗΣ ΕΗ Α.Ε.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΤΗΣ ΕΗ Α.Ε. ΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ Α.Ε. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΤΗΣ ΕΗ Α.Ε. Νίκος Περδικάρης Χηµικός Μηχ/κός ΕΜΠ, MSc. ιεύθυνση Περιβάλλοντος Παραγωγής ιηµερίδα TEE TKM: ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ισχυρή και Ανταγωνιστική Βιομηχανία ως Προϋπόθεση για ένα Νέο Παραγωγικό Μοντέλο

Ισχυρή και Ανταγωνιστική Βιομηχανία ως Προϋπόθεση για ένα Νέο Παραγωγικό Μοντέλο 2 nd Thessaloniki Summit 2017 Ισχυρή και Ανταγωνιστική Βιομηχανία ως Προϋπόθεση για ένα Νέο Παραγωγικό Μοντέλο O Νέος Ενεργειακός Χάρτης στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης Θεσσαλονίκη, 5-6 Οκτωβρίου 2017 Ενεργειακή

Διαβάστε περισσότερα

Προοπτικές των ΑΠΕ στην Ελλάδα σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο. Ιωάννης Αγαπητίδης Πρόεδρος.Σ.

Προοπτικές των ΑΠΕ στην Ελλάδα σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο. Ιωάννης Αγαπητίδης Πρόεδρος.Σ. Προοπτικές των ΑΠΕ στην Ελλάδα σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο Ιωάννης Αγαπητίδης Πρόεδρος.Σ. Πρωτογενής Παραγωγή Ενέργειας από ΑΠΕ 80000 70000 Βιοµάζα Ηλιακή Εν. Υδροηλεκτρική Ενέργεια Φωτοβολταϊκά Γεωθερµία

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας: Ορυκτά καύσιμα vs. ΑΠΕ vs. Πυρηνικη

Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας: Ορυκτά καύσιμα vs. ΑΠΕ vs. Πυρηνικη Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας: Ορυκτά καύσιμα vs. ΑΠΕ vs. Πυρηνικη Περιβάλλον και Ανάπτυξη 20/04/2016 Σ. Καρέλλας, Αναπλ. Καθηγητής ΕΜΠ Εργαστήριο Ατμοκινητήρων και Λεβήτων Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεράσματα από την ανάλυση για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Συμπεράσματα από την ανάλυση για την Ευρωπαϊκή Ένωση Ενεργειακή πολιτική για την Ελλάδα: σύγκλιση ή απόκλιση από την Ευρωπαϊκή προοπτική; Π. Κάπρου, Καθηγητή ΕΜΠ Εισαγωγή Πρόσφατα δημοσιεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Ενέργειας, η έκδοση

Διαβάστε περισσότερα