ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Transcript

1 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΥΓΙΕΙΝΗ - ΔΙΚΑΙΟ Τομέας Μεταλλευτικής Τμήμα Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Ιωάννης Πασπαλιάρης, Καθηγητής, Τομέας Μεταλλουργίας Γεώργιος Ν. Παναγιώτου, Καθηγητής, Τομέας Μεταλευτικής Κατερίνα Αδάμ, Eπίκουρος Καθηγήτρια, Τομέας Μεταλλευτικής

2 ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ 2 Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

3 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 3 Κίνδυνοι από κακή διαχείριση εγκαταστάσεων και υλικών Κίνδυνοι από πτώσεις, προσωπικού και αντικειμένων Κίνδυνοι από μηχανήματα σε λειτουργία Κίνδυνοι από στατικό ηλεκτρισμό Κίνδυνοι από ηλεκτρικό ρεύμα

4 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 4

5 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 5 Κίνδυνοι από κακή διαχείριση εγκαταστάσεων και υλικών 1. Ακατάλληλος Σχεδιασμός Διακίνησης Υλικών, μεταφορά υλικών χειροκίνητα έναντι μηχανικής διακίνησης 2. Ακατάλληλος σχεδιασμός μονάδων- εγκαταστάσεων, π.χ γειτνίαση εργασιών θερμοκόλλησης με αποθήκη εύφλεκτων υλικών, ακάλυπτες μεταφορικές ταινίες 3. Πλημμελής σχεδιασμός διαχείρισης υλικών Ανεξέλεγκτη απόθεση θειούχων υλικών με συνέπεια εκχύλιση των μετάλλων και σχηματισμό ΟΑΜ, συσσώρευση σκόνης (Pb, Aμίαντος στους χώρους εργασίας) 4. Πλημμελής φωτισμός, έλλειψης οργάνωσης, απόρριψη υλικών και εργαλείων κλπ.

6 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 6 Κίνδυνοι από κακή διαχείριση εγκαταστάσεων και υλικών Σχήμα 1. Ανεξέλεγκτη απόθεση θειούχων υλικών Σχήμα 2. Όξινη Απορροή

7 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 7 Κίνδυνοι από κακή διαχείριση εγκαταστάσεων και υλικών ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Συστηματική Προσπάθεια Καθαρισμού, οργάνωσης Συλλογή και ανακύκλωση άχρηστων υλκών Αποφυγή ασκοπης χρήσης αερίων (αυξημένη πίεση, οξειδωτικό μέσο) Προληπτικη συντήρηση μηχανημάτων Σύνταξη διαδικασίων από τους υπεύθυνους Υ&Α, έλεγχος για τηρηση κανόνων καλής και ασφαλούς πρακτικής, συνεχιζόμενη εκπάιδευση, συνεχής καταγραφή παρ ολίγον ατυχημάτων για βελτίωση των συνθηκών στις επί μέρους θέσεις εργασίας

8 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 8 Κίνδυνοι από πτώσεις προσωπικού Πολύ συχνή αιτία σοβαρών ατυχημάτων με εμφάνιση στα υπόγεια μεταλλεία και στις επιφανειακές εκσκαφές, πτώσεις σε κεκλιμένα, ανοίγματα), πτώσεις από σκάλες, στέγες, από υψηλά επίπεδα εργασία, σε εργοστάσια, μεταλλουργίες, εργοτάξια ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Περιφράξεις, κάγκελα, σκαλωσιές, ζώνες ασφαλείας, τερματικά εμπόδια (stoppers) Κατάλληλη σήμανση, εκπαίδευση Κατάλληλη τοποθέτηση κινητής σκάλας,κλίση > 75 0 Σχήμα 3. Περίφραξη με τραπεζοειδή λαμαρίνα Σχήμα 4. Σκάλα Αλουμινίου Σχήμα 5.

9 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 9 Κίνδυνοι από πτώσεις αντικειμένων ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Συστηματική και Απαρέγκλιτη Χρήση Ατομικών Μέσων Προστασίας Απαγόρευση ρήψης αντικειμένων από ψηλά Τοποθέτηση υλικών και εργαλείων σε ασφαλείς θέσεις Κατάλληλος εξοπλισμός ανύψωσης, με βάση τις ανάγκες του εργοταξίου,εγκατάστασης Κατάλληλη στοιβασία υλικών Σχήμα 6.

10 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 10 Κίνδυνοι από μηχανήματα σε λειτουργία / κίνηση Κατατάσονται ανάλογα με την κίνηση Περιστροφική, άξονες, τύμπανα, κάμινοι Παλινδρομική, υδραυλικές πρέσες, διατρητικά μηχανήματα, μηχανηματα ήλωσης, μεταφορικές ταινίες Ταλάντωση, συρματόσχοινο αναρτησης Σύνθετη ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Προφυλακτήρες, αυτόματοι ή σταθεροί Εκπαίδευση του προσωπικού λειτουργίας Εκκίνηση μόνο μετά την τοποθέτηση προφυλακτήρων, κατάλληλη ένδυση...

11 ΛΑΤΟΜΕΙΑ - ΣΧΙΣΤΗΡΙΑ 11 Στοιχεία ΕΛΙΝΥΑΕ, 2007

12 ΛΑΤΟΜΕΙΑ - ΣΧΙΣΤΗΡΙΑ 12 Φωτογραφικό Υλικό από Ιστοσελίδα Μάρμαρα Διονύσου

13 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 13 Κίνδυνοι από στατικό ηλεκτρισμό Στατικός ηλεκτρισμός προέρχεται από την επαφή, τριβή ή απομάκρυνση δύο υλικών, ανεπιθύμητη παρενέργεια κάποιας εργασίας Φορτίο Q Ενταση δημιουργούμενου ηλεκτρικού πεδίου Ε=Kq, k=1/4πε 0 r 2, r απόσταση από το φορτίο Τάση V= k Q Δημιουργία ηλεκτρικού σπινθήρα με αποτέλεσμα : Ανάφλεξη, πυρκαγιά, Ηλεκτρικό τίναγμα σε έργαζόμενους Εσφαλμένες ενδείξεις οργάνων

14 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 14 Κίνδυνοι από στατικό ηλεκτρισμό ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Αποφυγή ανάπτυξης επικίνδυνων στατικών ηλεκτρικών φορτίων Γείωση και γεφύρωση, ΔV=0 Προστασία ηλεκτρικών κυκλωμάτων με γείωση, αντικεραυνική προστασία σε δεξαμενές καυσίμων Αύξηση αγωγιμότητας πατωμάτων, υποδημάτων, ελαστικών επιστρώσεων, R< 1 MΩ

15 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 15 Κίνδυνοι από ηλεκτρικό ρεύμα Άμεσοι Κίνδυνοι για τον άνθρωπο, περιλαμβάνουν: Ηλεκτροπληξία, σφοδρός κλονισμός από την διέλευση ηλεκτρικού ρεύματος Ερεθισμός ματιών, από σπινθήρα βαχυκυκλώματος Εγκαύματα, εσωτερικά ή εξωτερικά Μυικές βλάβες, παράλυση ή συστολή μυών Αναπνευστικές βλάβες Καρδιακές βλάβες

16 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 16 Κίνδυνοι από ηλεκτρικό ρεύμα Θανατηφόρα ατυχήματα από ηλεκτροπληξία στην Δυτική Γερμανία και στην Ελλάδα ανά 10 εκατ. κατοίκους και έτος. Πηγές: VDE (Ένωση Γερμανών Ηλεκτρολόγων), BAU (Ομοσπονδιακή υπηρεσία διερεύνησης ατυχημάτων), Γερμανική Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία, Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας, Πηγή, Σαφιγιάννη, 2009.

17 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 17 Κίνδυνοι από ηλεκτρικό ρεύμα ΜΕΓΕΘΟΣ ΒΛΑΒΗΣ ΕΝΤΑΣΗ ΗΛ. ΡΕΥΜΑΤΟΣ Εναλασσόμενο, (ma) 50 Hz Hz Συνεχές ρεύμα (ma) AΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΜΕΓΕΘΟΣ ΒΛΑΒΗΣ ΣΕ ΑΝΔΡΙΚΟ ΣΩΜΑ Καμία αίσθηση Ελαφρό Τίνγμα * * Ρεύμα πόλης Οδυνηρό Τίναγμα Μερική Απώλεια Μυικού Ελέγχου Ισχυρό Τίναγμα και Απώλεια Μυικο Ελέγχου Πιθανή Καρδιακή Ανακοπή >100 - >800 Συνήθως θανατηφόρο

18 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 18 Κίνδυνοι από ηλεκτρικό ρεύμα Έμμεσοι Κίνδυνοι για τον άνθρωπο, περιλαμβάνουν: Πυρκαγιά από υπερθέρμανση καλωδίων, κίνδυνοι πτώσης ως αποτέλεσμα τινάγματος από ρεύμα, διακοπή λειτουργίας ηλεκτροκίνητων μηχανισμών προστασίας κλπ. Μέτρα προστασίας από ηλεκτροπληξία Γείωση όλων των μηχανημάτων με τα οποία έρχεται σε επαφή ο εργαζόμενος, συσκευές με τάση V Xαμηλή Τάση στις συσκευές, 50 ή 110 V Διπλή μόνωση μεταξύ συσκευής και χειριστή, δεν απαιτείται γείωση Καλώδια περιορισμενου μήκους, κατάλληλα μονωμένα Αντιηλεκτροπληξιακοί Διακόπτες

19 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 19 Κίνδυνοι ανάφλεξης έφλεκτων υλικών από ηλεκτρικό ρεύμα Υπολείμματα καπνίσματος. Φλόγες. Θερμές επιφάνειες. Αιτίες πυρκαγιάς Ηλεκτρισμός. Καθορισμός επικίνδυνων περιοχών, όπου απαιτείται η χρήση ειδικού ηλεκτρικού εξοπλισμού,η η εφαρμογη ειδικών μέτρων Φυσικές αιτίες.

20 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 20 Κίνδυνοι ανάφλεξης έφλεκτων υλικών από ηλεκτρικό ρεύμα ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΒΑΣΕΙ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΕΥΦΛΕΚΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Βαθμολόγηση Ζώνη 0 Ζώνη 1 Ζώνη 2 Συχνότητα εμφάνισης κινδυνου Συνεχής, η για μεγάλα δαστήματα παρουσία έφλεκτου υλικού, μίγμα αερίων αέρα δεξαμενή καυσίμων Πιθανή ή παρουσία εκρηκτικού μίγματος σε κανονική λειτουργία, μίγμα αέρα-αερίουσκόνης Απίθανη η παρουσία εκρηκτικού μίγματος, ή για σύντομο χρόνο

21 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 21 Κίνδυνοι ανάφλεξης έφλεκτων υλικών από ηλεκτρικό ρεύμα ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΒΑΣΕΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΕΥΦΛΕΚΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Βαθμολόγηση Πηγή κινδύνου 0 Συνεχής Πηγή Κινδύνου 1 Πρωτογενής Πηγή Κινδύνου 2 Δευτεογενής Συχνότητα εμφάνισης κινδύνου Διαφυγή 1000 ώρες/έτος σε μονάδα με συνεχή λειτουργία Συχνές Διαφυγές, ώρες/έτος Σπάνιες ή μικρής διάρκειας διαφυγές < 10 ώρες/χρόνο

22 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 22 ΧΗΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ, Χημικά αντιδραστήρια, τοξικοί ατμοί Μέτρα προφύλαξης, απαγωγοί, κλιματισμός, τηλεχειρισμοί Ατομικά μέτρα προστασίας Σχήμα 7

23 ΕΜΜΕΣΟΙ ΧΗΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 23 ΔΙΑΡΡΟΗ ΚΥΑΝΙΟΥΧΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΒΑΙΑ ΜΑΡΕ, ΡΟΥΜΑΝΙΑ,2000 Σχήμα 8. Cyanide concentration values

24 ΕΜΜΕΣΟΙ ΧΗΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 24 ΔΙΑΡΡΟΗ ΚΥΑΝΙΟΥΧΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΒΑΙΑ ΜΑΡΕ, ΡΟΥΜΑΝΙΑ,2000 Σημαντικές υπερβάσεις, κατά τάξεις μεγέθους, Περιβαλοντικών Ορίων Οδηγία 2006/21 ΜWD, Aρθρο 14 η συγκέντρωση του διασπώμενου με ασθενές οξύ κυανίου στο σημείο απόρριψης των απορριμμάτων κατεργασίας εντός της λίμνης δεν υπερβαίνει τα 50 ppm από την 1η Μαΐου 2008, τα 25 ppm από την 1η Μαΐου 2013, τα 10 ppm από την 1η Μαΐου 2018 και τα 10 ppm σε εγκαταστάσεις στις οποίες χορηγείται άδεια μετά την 1η Μαΐου 2018.

25 ΚΜΛΕ, ΦΕΚ, Β, Αρ. Φύλλου 1227, 14 Ιουνίου 2011, Απ. Αριθμ. Δ7/Α/οικ.12050/2223 Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, (Κ.Μ.Λ.Ε. ) Μεγάλη έμφαση σε θέματα Υ&Α Αντικαθιστά II 5η/Φ/17402/ απόφαση του Υπουργού Ενέργειας και Φυσικών Πόρων «Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών» (ΦΕΚ 931/Β), όπως Ισχύει. Σχήμα 9

26 ΚΜΛΕ, 2011 Έχοντας υπόψη Την ανάγκη εκσυγχρονισμού του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών ώστε να εναρμονισθεί με τις νεώτερες εξελίξεις της σχετικής νομοθεσίας και να ανταποκρίνεται στα σύγχρονα τεχνολογικά δεδομένα, αποφασίζουμε: Ότι οι μεταλλευτικές και λατομικές εργασίες για τον εντοπισμό ή εκμετάλλευση ή επεξεργασία των ορυκτών πρώτων υλών, διέπονται στο εξής από άποψη ορθολογικής δραστηριότητας, ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων και των περιοίκων και προστασίας του περιβάλλοντος από τις παρακάτω διατάξεις: Άρθρο 1: Σκοπός Σκοπός του ΚΜΛΕ είναι η θέσπιση των κανόνων ορθολογικής δραστηριότητας, ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων και των περιοίκων και προστασίας του περιβάλλοντος για τις εργασίες εντοπισμού ή εκμετάλλευσης ή αξιοποίησης ή επεξεργασίας των ορυκτών υλών, καθώς και για τις αντίστοιχες εργασίες αποκατάστασης κάθε μεταλλευτικού ή λατομικού χώρου. Σχήμα 10 26

27 ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 27 ΒΑΣΙΚΗ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ -ΚΩΔΙΚΑΣ ΑΡΧΩΝ ΣΜΕ 1. Ενσωµατώνοντας αρχές βιώσιµης ανάπτυξης στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων των εταιριών-µελών µας. 2. Εφαρµόζοντας αρχές και πρακτικές επιχειρηµατικής ηθικής και σύγχρονα συστήµατα εταιρικής διακυβέρνησης Επιδιώκοντας τη συνεχή βελτίωση των επιδόσεών µας στον τοµέα της υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 9. ηµοσιοποιώντας στοιχεία για την παρακολούθηση της προόδου που αφορά στις οικονοµικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδόσεις του κλάδου, µε ιδιαίτερη έµφαση στους τοµείς της υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 10. Συµβάλλοντας οι επιχειρήσεις, ως «ενεργοί πολίτες», στην κοινωνική, οικονοµική, πολιτιστική και θεσµική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών στις οποίες δραστηριοποιούµαστε.

28 ΔΕΙΚΤΕΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΜΕ 28

29 ΔΕΙΚΤΕΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΜΕ 29

30 ΔΕΙΚΤΕΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΜΕ 30

31 Αριθμός ατυχημάτων (με απώλεια 8ώρου) μη θανατηφόρα 31

32 Συνολικός αριθμός ημερών απώλειας (πλην της ημέρας ατυχήματος) 32

33 Συνολικός αριθμός ωρών απασχόλησης (Ω.Απ.) προσωπικού 33

34 Δείκτης Συχνότητας (Δ.Συ) (Αριθμός ατυχημάτων ανά εκ. Ω.Απ) 34

35 Δείκτης Σοβαρότητας (Δ.Σο) (Συν. Αριθμός ημερών απώλειας ανά εκ. Ω.Απ) 35

36 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 36

37 ΚΟΙΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 37

38 ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΤΥΧΗΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 38

39 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΕΙΚΟΝΩΝ 39 Σχήμα 1. Ανεξέλεγκτη απόθεση θειούχων υλικών. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Σχήμα 2. Όξινη Απορροή. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Σχήμα 3. Περίφραξη εργοστασίου με τραπεζοειδή λαμαρίνα. Σχήμα 4. Σκάλα Αλουμινίου. Σχήμα 5. Σκαλωσιά Alupont B74. Σχήμα 6. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Σχήμα 7. Μεγάλα Ερευνητικά Όργανα της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών. Σχήμα 8. Cyanide concentration values. Hungarian Ministry for Environmental Protection. Σχήμα 9, 10. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας.

40 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.