Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος. 4/6/16 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος. 4/6/16 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ."

Transcript

1 Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος 1

2 Εξωκρινής µοίρα: πέψη 80% του όγκου του οργάνου Ενδοκρινής µοίρα (νησίδια Langerhans): µεταβολισµός της γλυκόζης 20% του όγκου του οργάνου 1-2 εκατ. νησίδια 2

3 Κύτταρα & ορµόνες των νησιδίων του Langerhans Τύπος κυττάρου α β δ F Προϊόν Γλυκαγόνη Ινσουλίνη Προϊνσουλίνη Πεπτίδιο C Σωµατοστατίνη Παγκρεατικό πολυπεπτίδιο β κύτταρα κέντρο % των κυττάρων των νησιδίων α κύτταρα περιφέρεια -20% των κυττάρων των νησιδίων 3

4 Επικοινωνία των κυττάρων των νησιδίων Χυµική σύνδεση Οι ορµόνες των κύτταρων ενός νησιδίου επιδρούν στην έκκριση των άλλων κυττάρων: ροή από το κέντρο προς την περιφέρεια του νησιδίου η ινσουλίνη αναστέλλει την έκκριση γλυκαγόνης, η σωµατοστατίνη αναστέλλει την έκκριση ινσουλίνης και γλυκαγόνης Επικοινωνία µεταξύ των κυττάρων Χασµατικές και στενές συνδέσεις µεταξύ των κυττάρων 4

5 Ινσουλίνη Η ινσουλίνη ρυθµίζει το µεταβολισµό των ενεργειακών πηγών συγκέντρωση γλυκόζης στο αίµα τόσο σε περιόδους νηστείας όσο και σε περιόδους σίτισης Αναβολική ορµόνη: αυξάνει την αποθήκευση - γλυκόζης - λιπαρών οξέων - αµινοξέων Η περίσσεια ινσουλίνης προκαλεί υπογλυκαιµία Η ανεπάρκεια ινσουλίνης προκαλεί υπεργλυκαιµία Σακχαρώδης διαβήτης Οι Frederick G. Banting και John Macleod τιµήθηκαν µε το Βραβείο Nobel Ιατρικής ή Φυσιολογίας 1923 «για την ανακάλυψη της ινσουλίνης». 5

6 Σύνθεση της ινσουλίνης Ø Προϊνσουλίνη : 1/20 της δραστικότητας της ινσουλίνης τα β-κύτταρα εκκρίνουν περίπου 5% προϊνσουλίνη σε σχέση µε την ινσουλίνη Ø Πεπτίδιο C: δεν έχει τεκµηριωµένη βιολογική δράση Εκκρίνεται σε αναλογία 1:1 µε την ινσουλίνη και είναι χρήσιµος δείκτης για την έκκριση ινσουλίνης Το 60% της ινσουλίνης που εκκρίνεται στην πυλαία κυκλοφορία αποµακρύνεται κατά την πρώτη δίοδο από το ήπαρ Το πεπτίδιο C δεν αποµακρύνεται καθόλου από το ήπαρ εκκρίνεται εξ ολοκλήρου στα ούρα Οι µετρήσεις του πεπτιδίου C των ούρων µπορούν να χρησιµοποιηθούν κλινικά για την εκτίµηση της ικανότητας έκκρισης ινσουλίνης ενός ατόµου 6

7 Ρύθµιση της έκκρισης ινσουλίνης Ο κυριότερος διεγέρτης έκκρισης της ινσουλίνης είναι η γλυκόζη Αυτορυθµιζόµενο σύστηµα αρνητικής ανατροφοδότησης Η αύξηση των συγκεντρώσεων γλυκόζης στο πλάσµα (µετά το γεύµα) διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης, ενώ αντίθετα η µείωση των συγκεντρώσεων γλυκόζης στο πλάσµα αναστέλλει την έκκρισή της (-) 7

8 Επαγωγή της έκκριση ινσουλίνης από τη γλυκόζη Πρόσληψη και µεταβολισµός γλυκόζης από τα β κύτταρα Παραγωγή ΑΤΡ Απενεργοποίηση διαύλων Κ + Εκπόλωση της κυτ. µεµβράνης Είσοδος Ca 2+ Εξωκύττωση Ινσουλίνης και Πεπτιδίου C 8

9 Παράγοντες που επηρεάζουν την έκκριση της ινσουλίνης Διεγέρτες της έκκριση ινσουλίνης αµινοξέα γλυκαγόνη ορµόνες του γαστρεντερικού β αδρενεργική διέγερση παρασυµπαθητική διέγερση (πνευµονογαστρικό απελευθέρωση ach) Αναστολείς της έκκρισης ινσουλίνης α αδρενεργική διέγερση σωµατοστατίνη Ινκρετίνες Προτροφοδότητση του µηχανισµού ρύθµισης της γλυκόζης µέσω του GIP από το γαστρεντερικό: αύξηση της εκκρινόµενης ινσουλίνης πολύ νωρίτερα από ότι θα αναµένονταν αν µοναδικός ρυθµιστής της εκκρινόµενης ινσουλίνης ήταν τα επίπεδα γλυκόζης πλάσµατος 9

10 Μηχανισµός επαγωγής / αναστολής της έκκρισης ινσουλίνης αµινοξέα γλυκόζη ορµόνες του γαστρεντερικού παρασυµπαθητική διέγερση (πνευµονογαστρικό απελευθέρωση ach) γλυκαγόνη α αδρενεργική διέγερση 4/6/16 β αδρενεργική διέγερση σωµατοστατίνη 10

11 Ο υποδοχέας της ινσουλίνης Μεµβρανικός υποδοχέας: κινάση τυροσίνης Έχει σηµαντική δοµική οµοιότητα µε τον υποδοχέα του IGF-1 Μπορεί να υποστεί αυτοφωσφορυλίωση ή να φωσφορυλιώσει άλλα ενδοκυτταρικά υποστρώµατα σε ειδικές θέσεις τυροσίνης IRS-1: υπόστρωµα υποδοχέα της ινσουλίνης 11

12 Δράσεις της ινσουλίνης Ø Μεταβολικές δράσεις Ø Αυξητική δράση Ø Αύξηση της κυτ. πρόσληψης Κ+ Κύριες επιδράσεις της ινσουλίνης Άµεσες (δευτερόλεπτα) -αυξηµένη µεταφορά γλυκόζης, αµινοξέων, Κ+ Ενδιάµεσες (λεπτά) -ενεργοποίηση / αναστολή ενζύµων Μεταγενέστερες -σύνθεση mrnas 12

13 Η σύνδεση της ινσουλίνης στον υποδοχέα της ενεργοποιεί την είσοδο γλυκόζης στα κύτταρα Επαγωγή του µεταφορέα γλυκόζης GLUT4 σε µυ και λιπώδη ιστό 13

14 Μεταβολικές δράσεις της ινσουλίνης στους ιστούς 14

15 Επίδραση της ινσουλίνης στο ήπαρ Το ήπαρ είναι ο κύριος ιστός στόχος και η κύρια περιοχή αποδόµησής της ινσουλίνης Ρυθµίζει ενζυµικών συστηµάτων υπεύθυνα για τον ηπατικό µεταβολισµό υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών Διεγείρει τη σύνθεση γλυκογόνου τη χρήση γλυκόζης τη λιπογένεση τη σύνθεση και αποθήκευση λιπών την πρωτεϊνοσύνθεση Αναστέλλει την οξείδωση ελεύθερων λιπαρών οξέων την πρωτεόλυση 15

16 Επίδραση της ινσουλίνης στο λιπώδη ιστό ü Διεγείρει σηµαντικά τον GLUT4 : «επιστράτευση» προσχηµατισµένων µεταφορέων από κυτταροπλασµατικά κυστίδια ü Διεγείρει τη λιπογένεση ü Ευοδώνει τη διάσπαση της γλυκόζης σε µεταβολίτες που θα χρησιµοποιηθούν για τη σύνθεση τριγλυκεριδίων 16

17 Επίδραση της ινσουλίνης στους µυς Ο µυς είναι ο κύριος ινσουλινοευαίσθητος ιστός και η κύρια περιοχή διάθεσης γλυκόζης µε τη µεσολάβηση της ινσουλίνης Επάγει τον GLUT4 Διεγείρει τη σύνθεση γλυκογόνου Διεγείρει τη χρήση γλυκόζης Διεγείρει τη λιπογένεση Διεγείρει την πρωτεϊνοσύνθεση µειώνει την πρωτεόλυση 17

18 Η ινσουλίνη επηρεάζει τη δραστικότητα ή τη συγκέντρωση µεγάλου αριθµού ένζυµων Στα µυϊκά κύτταρα Ευνοεί το σχηµατισµό και την αποθήκευση γλυκογόνου ü Αυξάνει τη µεταφορά γλυκόζης στο εσωτερικό των κυττάρων ü Ενεργοποιεί το κοµβικό ένζυµο που καταλύει την αντίδραση σύνθεσης του γλυκογόνου ü Αναστέλλει το ένζυµο διάσπασης του γλυκογόνου Διεγείρει την πρωτεϊνοσύνθεση ü Αυξάνει τον αριθµό των ενεργών µεµβρανικών µεταφορέων των αµινοξέων ü Ενεργοποιεί τα υπεύθυνα ριβοσωµικά ένζυµα για τη σύνθεση πρωτεϊνών ü Αναστέλλει τα ένζυµα καταβολισµού των πρωτεϊνών 18

19 19

20 Άσκηση και επίδραση του συµπαθητικού στην έκκριση ινσουλίνης Κατά την άσκηση ο µυϊκός ιστός χρησιµοποιεί γλυκόζη ακόµη και σε χαµηλά επίπεδα ινσουλίνης Ινσουλινοανεξάρτητη αύξηση των GLUT4 µεταφορέων στη µεµβράνη των µυϊκών κυττάρων Αύξηση της εισόδου ινσουλίνης στα µυϊκά κύτταρα Σε αυξηµένα επίπεδα ινσουλίνης: 1. Ακόµη µεγαλύτερη χρήση γλυκόζης από τους µυς και υπογλυκαιµία 2. Αναστολή λιπόλυσης και απελευθέρωσης ελεύθερων λιπαρών οξέων από τα λιποκύτταρα (εναλλακτική πηγή ενέργειας) 3. Μείωση παραγωγής γλυκόζης από το ήπαρ 20

21 Η ινσουλίνη αυξάνει την κυτταρική πρόσληψη Κ+ Μία δράση της ινσουλίνης που δεν σχετίζεται µε το µεταβολισµό των καυσίµων είναι η αύξηση της κυτταρικής πρόσληψης Κ+. Τα περισσότερα γεύµατα περιέχουν ένα σηµαντικό φορτίο Κ+, το οποίο πρέπει να αποµονωθεί µέσα στα κύτταρα για να αποφευχθεί µία δυνητικά επικίνδυνη αύξηση της [Κ+] στο πλάσµα. Η αύξηση της έκκρισης ινσουλίνης µετά από ένα γεύµα είναι σηµαντική επειδή αποµονώνει γρήγορα το Κ+ που προσλήφθηκε µε την τροφή. Μηχανισµός; Άγνωστος Αύξηση δραστικότητας της Na/K ATPάσης Ø Η ινσουλίνη µπορεί να χρησιµοποιηθεί θεραπευτικά για την ταχεία µείωση της [Κ+] στο πλάσµα ασθενών µε υπερκαλιαιµία. Σε περιβάλλον υπερκαλιαιµίας, η ινσουλίνη µπορεί να εγχυθεί ταυτόχρονα µε γλυκόζη για να αποφευχθεί η υπογλυκαιµία. 21

22 Γλυκαγόνη Καταβολική ορµόνη: κινητοποιεί -τη γλυκόζη -τα λιπαρά οξέα -τα αµινοξέα από τις αποθήκες στην κυκλοφορία Ανταγωνίζεται τη δράση της ινσουλίνης Η ανεπάρκεια γλυκαγόνης προκαλεί υπογλυκαιµία 22

23 Σύνθεση της γλυκαγόνης Αρχικά σχηµατίζεται προγλυκαγόνη και στη συνέχεια διασπάται σε πολλά βιολογικά δραστικά πεπτίδια Εµπλέκεται στη ρύθµιση του ενεργειακού µεταβολισµού του οργανισµού Κύριος ιστός στόχος το ήπαρ (µεταβολισµός υδατανθράκων και λιπιδίων) 23

24 Ρύθµιση της έκκρισης γλυκαγόνης Η λήψη πρωτεϊνών είναι το κύριο ερέθισµα της έκκρισης γλυκαγόνης, ενώ η γλυκόζη αναστέλλει την έκκριση γλυκαγόνης (-) 24

25 Παράγοντες που ρυθµίζουν την έκκριση γλυκαγόνης Διεγέρτες της έκκρισης γλυκαγόνης αµινοξέα ορµόνες του γαστρεντερικού β αδρενεργική διέγερση παρασυµπαθητική διέγερση (πνευµονογαστρικό απελευθέρωση ach) κορτιζόλη άσκηση Αναστολείς της έκκριση γλυκαγόνης γλυκόζη σωµατοστατίνη ινσουλίνη Παρατεταµένη νηστεία, έντονη άσκηση και έντονο στρες (βαριά λοίµωξη, χειρουργική επέµβαση) ευνοούν την έκκριση γλυκαγόνης 25

26 Δράση της γλυκαγόνης ήπαρ Η γλυκαγόνη έχει δράση ü Γλυκογονολυτική ü Γλυκονεογεννετική ü Λιπολυτική ü Κετογεννετική Ήπαρ: η γλυκαγόνη αυξάνει τη συγκέντρωση της γλυκόζης και των κετονικών σωµάτων στο πλάσµα Σε υψηλές συγκεντρώσεις η γλυκαγόνη: ü έχει γλυκογονολυτική δράση σε καρδιακό & σκελετικούς µύες ü έχει λιπολυτική δράση στο λιπώδη ιστό ü ευοδώνει τη διάσπαση των πρωτεϊνών σε πολλούς ιστούς 26

27 Σωµατοστατίνη Παράγεται από ü τα δ κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος, ü τα D κύτταρα του γαστρεντερικού, ü στον υποθάλαµο και άλλες περιοχές του ΚΝΣ Διέγερση έκκρισης Γλυκόζη, αµινοξέα, ελεύθερα λιπαρά οξέα, γλυκαγόνη, γαστρεντερικές ορµόνες (χολοκυστοκινίνη, αγγειοδραστικό εντερικό πεπτίδιο) Αναστολή έκκρισης Ινσουλίνη Κύρια δράση ü Μειώνει το ρυθµό της πέψης και της απορρόφησης θρεπτικών ουσιών από το γαστρεντερικό σωλήνα και τη χρησιµοποίηση τους, ώστε να εµποδιστεί η ταχεία υπερπλήρωση µε θρεπτικές ουσίες ü Αναστέλλει την κινητικότητα του στοµάχου, του 12λου και της χοληδόχου κύστη ü Μειώνει την έκκριση υδροχλωρικού οξέος, πεψίνης, γαστρίνης, εκκριµατίνης, παγκρεατικών ενζύµων ü Αναστέλλει την απορρόφηση και τριγλυκεριδίων από το βλεννογόνο του εντέρο ü Αναστέλλει την έκκριση ινσουλίνης, γλυκαγόνης, αυξητικής ορµόνης, θυρεοειδοτρόπου ορµόνης και αγγειοδραστικού εντερικού πεπτιδίου (VIP) 27

28 Παγρεατικό πολυπετίδιο Παράγεται από ü τα F κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος, Διέγερση έκκρισης Λήψη γεύµατος πρωτεϊνών (όχι αµινοξέα), νηστεία, άσκηση, οξεία υπογλυκαιµία Αναστολή έκκρισης Σωµατοστατίνη, ενδοφλέβια χορήγηση γλυκόζης Κύρια δράση ü Επιβραδύνει την απορρόφηση των τροφών ü Οµαλοποιεί τις υφέσεις και τις εξάρσεις της απορρόφησης ü? Φυσιολογική δράση 28

29 Ρυθµιστική αλληλεπίδραση των παγκρεατικών ορµονών διέγερση αναστολή 29

30 Επίδραση της διατροφικής κατάστασης Με τη λεπτοµερή ρύθµιση της κινητοποίησης των πηγών ενέργειας από την ινσουλίνη διατηρείται η συγκέντρωση της γλυκόζης σε στενά όρια Συνεχή παροχή γλυκόζης στο ΚΝΣ Υπογλυκαιµία ακόµη και µικρής διάρκειας προκαλεί συµπτώµατα (σύγχυση, σπασµοί, κώµα) Σοβαρή υπεργλυκαιµία προκαλεί οσµωτική διούρηση και άλλα συµπτώµατα 30

31 31

32 32 32

33 Υπογλυκαιµία Χαµηλή συγκέντρωση γλυκόζης πλάσµατος Μεγάλες ποσότητες ινσουλίνης που µπορεί να οφείλονται σε υπερβολική λήψη σε ινσουλινοπαραγωγικό καρκινικό όγκο ή σε κάποιο φάρµακο µε ινσουλινογόνες ιδιότητες Βλάβες σε έναν ή περισσότερες από εξισορροπητικούς, ρυθµιστικούς µηχανισµούς της γλυκόζης, γλυκαγόνης και κορτιζόλης 33

34 34

35 35

36 Επίδραση της διατροφικής κατάστασης στα επίπεδα ινσουλίνης & γλυκαγόνης 36

37 Ενδοκρινικός & Νευρικός Έλεγχος της Απορροφητικής ü Ινσουλίνη..& Μεταπορροφητικής Φάσης ü Γλυκαγόνη ü Επινεφρίνη & Συµπαθητική Νεύρωση ü Κορτιζόλη ü Αυξητική Ορµόνη Ινσουλίνη Γλυκαγόνη Επινεφρίνη Κορτιζόλη Αυξητική ορµόνη Γλυκογονόλυση Γλυκονεογένεση Λιπόλυση Πρόσληψη γλυκόζης

38 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΣΜΑ Η συγκέντρωση της γλυκόζης στο πλάσµα καθορίζεται από την ισορροπία ανάµεσα στην είσοδο και έξοδο της γλυκόζης στην κυκλοφορία Απορροφητική φάση αυξηµένη µεταβολική χρήση και αποθήκευση της γλυκόζης ως απάντηση στην υπεργλυκαιµία Είσοδος γλυκόζης δίαιτα παραγωγή γλυκόζης (ήπαρ) Έξοδος γλυκόζης µεταβολισµού στους ιστούς Μεταπορροφητική φάση µειωµένη µεταβολική χρήση γλυκόζης και αυξηµένη ηπατική παραγωγή γλυκόζης ως απάντηση στην υπογλυκαιµία Η γλυκαγόνη και οι κατεχολαµίνες δρουν γρήγορα για να αντιστρέψουν την υπογλυκαιµία, ενώ η κορτιζόλη και η GH είναι υπεύθυνες για την παρατεταµένη αντίσταση στην υπογλυκαιµία. 38

39 39

40 Κορτιζόλη Αυξητική ορµόνη Η κορτιζόλη είναι Ø καταβολική, Ø αντιαναβολική και Ø διαβητογόνος ορµόνη Ρυθµιστικές/επιτρεπτικές δράσεις 40

41 Σακχαρώδης διαβήτης Είναι η πιο συχνή, σοβαρή, µεταβολική νόσος στον άνθρωπο Αυξηµένα επίπεδα σακχάρου στο αίµα Μια σειρά από άλλες βιοχηµικές και φυσιολογικές µεταβολές Οφείλεται είτε σε ανεπάρκεια ινσουλίνης είτε σε ελαττωµένη ικανότητα των κυττάρων να ανταποκριθούν σε αυτή. Ινσουλινοεξαρτώµενος σακχαρώδης διαβήτης ή διαβήτης τύπου Ι (IDDM). Η ινσουλίνη απουσιάζει εντελώς ή σχεδόν εντελώς από το πλάσµα Ινσουλινοανεξάρτητος σακχαρώδης διαβήτης ή διαβήτης τύπου ΙΙ (NIDDM). Η ινσουλίνη έχει σχεδόν φυσιολογική ή ελαφρά αυξηµένη συγκέντρωση στο πλάσµα 41

42 ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Συγκέντρωση γλυκόζης στο αίµα µετά από ολονύχτια νηστεία (>8 ώρες) φυσιολογική: mg/dl. διαταραγµένη γλυκόζη νηστείας (µπορεί να αντικατοπτρίζει µία προδιαβητική κατάσταση) : mg/dl έχουν. είναι διαγνωστικές για σακχαρώδης διαβήτης: επαναλήψιµες τιµές 126 mg/dl Δοκιµασία ανοχής γλυκόζης 42

43 Ινσουλινοεξαρτώµενος σακχαρώδης διαβήτης 15% διαβητικών ασθενών Ολοκληρωτική καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος µε αυτοάνοσο µηχανισµό και ανεπάρκεια ινσουλίνης Υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο πλάσµα Η γλυκόζη δεν µπορεί να εισέλθει στα κύτταρα στόχους της ινσουλίνης Συνεχίζεται η παραγωγή γλυκόζης από το ήπαρ µέσω γλυκογονόλυσης και γλυκονεογένεσης Αυξηµένη λιπόλυση και αύξηση λιπαρών οξέων και γλυκερόλης πλάσµατος Παραγωγή κετονών και ανάπτυξη διαβητικής κετοξέωσης Η αντιµετώπιση απαιτεί χορήγηση ινσουλίνης Εµφύτευση υγιών νησιδικών κυττάρων 43

44 Σακχαρώδης Διαβήτης Πριν από το 1922 όλα τα παιδιά µε διαβήτη πέθαιναν 1 έως 2 χρόνια µετά τη διάγνωση 1889: η αφαίρεση παγκρέατος από σκύλους προκαλούσε ένα σύνδροµο που έµοιαζε µε το σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι 1921: υδατικό εκχύλισµα παγκρέατος µπορούσε να µειώσει τη γλυκόζη αίµατος 1922: ανακάλυψη ινσουλίνης Η ανακάλυψη της ινσουλίνης ήταν από τα πιο καθοριστικά γεγονότα στην ιστορία της ενδοκρινολογίας από άποψη φυσιολογίας και θεραπείας 1923: παρασκευή ινσουλίνης από βόειο και χοίρειο πάγκρεας σε βιοµηχανική βάση Σήµερα ανασυνδυασµένη ανθρώπινη ινσουλίνη 44

45 85% διαβητικών ασθενών Συνήθως υπέρβαροι ενήλικες, µέσης ηλικίας Δεν αναπτύσσουν ποτέ σοβαρές µεταβολικές αποκλίσεις (κετοξέωση, παράγουν ινσουλίνη και είναι επαρκώς δραστική) Αντίσταση στην ινσουλίνη (µειωµένη ικανότητα απόκρισης των κυττάρων στην ινσουλίνη) Μειωµένη ικανότητα των β κυττάρων να αυξήσουν την έκκριση ινσουλίνης όταν αυξάνεται η γλυκόζη πλάσµατος Θεραπεία: Απώλεια βάρους Άσκηση Δίαιτα Ινσουλινοανεξάρτητος σακχαρώδης διαβήτης Φάρµακα που µειώνουν τη συγκέντρωση της γλυκόζης στο πλάσµα, χορήγηση ινσουλίνης 45

46 Ρύθµιση των υποδοχέων της ινσουλίνης Πρόσληψη γλυκόζης από τα λιποκύτταρα φυσιολογικών ατόµων και ατόµων µε ΣΔ Τα κύτταρα που εκτίθενται χρόνια σε υψηλές συγκεντρώσεις ινσουλίνης έχουν λιγότερους υποδοχείς από αυτά που εκτίθενται σε µικρότερες Ικανότητα των κυττάρων να µειώνουν τον αριθµό των υποδοχέων στην επιφάνειά τους (ανάδροµη ρύθµιση -downregulation) Η ινσουλίνη ελαττώνει τον αριθµό των ινσουλικών υποδοχέων µειώνοντας τη σύνθεση τους και αυξάνοντας την αποδόµησή τους Η ανάδροµη ρύθµιση είναι µηχανισµός µε τον οποίο οι ιστοί-στόχοι ρυθµίζουν την απάντηση στις ορµόνες Η ανάδροµη ρύθµιση των ινσουλινικών υποδοχέων καταλήγει σε µείωση της ευαισθησίας του ιστού-στόχου στην ινσουλίνη, χωρίς να µειώνεται η µέγιστη δράση της ινσουλίνης 46

47 Υποδοχέας της Ινσουλίνης και σπάνιες µορφές διαβήτη Η ικανότητα της ινσουλίνης να δρα σε ένα κύτταρο στόχο εξαρτάται από: Το αριθµό των υποδοχέων που υπάρχουν στο κύτταρο στόχο Τη συγγένεια του υποδοχέα µε την ινσουλίνη Την ικανότητα του υποδοχέα να µεταβιβάσει το σήµα της ινσουλίνης Μεταλλάξεις του υποδοχέα µειώνουν ή εµποδίζουν τις δράσεις της ινσουλίνης και µπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη ενδοµητρίως καθώς και µετά τη γέννηση Αντισώµατα έναντι των υποδοχέων της ινσουλίνης εµποδίζουν τη δράση της ενδογενώς παραγόµενης ή εξωγενώς χορηγούµενης ινσουλίνη εµφάνιση υπεργλυκαιµία «Ινσουλινοµιµητικά αντισώµατα» µιµούνται τη δράση της ινσουλίνης και προκαλείται σοβαρή υπογλυκαιµία 47

48 Ινσουλινοανεξάρτητος σακχαρώδης διαβήτης Παχυσαρκία: αντίσταση στην ινσουλίνη, ιδιαίτερα στα κύτταρα του λιπώδους ιστού υπόθεση: η αυξηµένη µάζα του λιπώδους ιστού παράγει σε αυξηµένες ποσότητες κάποιο χηµικό µήνυµα που προκαλεί µείωση της παραγωγής των ινσουλινοευαίσθητων πρωτεϊνικών µεταφορέων γλυκόζης Άσκηση Προκαλεί αύξηση στον αριθµό των µεµβρανικών µεταφορέων γλυκόζης στους σκελετικούς µυς και στα λιποκύτταρα 48

49 Αποτελέσµατα ανεπάρκειας ινσουλίνης Οι επιπτώσεις της απώλειας της ινσουλίνης, µπορούν να θεωρηθούν σαν µια παρατεταµένη µορφή νηστείας ή υποσιτισµού Πολυουρία Οσµωτική διούρηση Πολυδιψία Πολυφαγία Απώλεια βάρους 49

50 Σακχαρώδης Διαβήτης και επιπλοκές Αθηροσκλήρυνση (αυξηµένη συγκέντρωση χοληστερόλης) Νόσος µικρών αγγείων Νευροπάθειες Ευπάθεια στις λοιµώξεις Τύφλωση Νεφροπάθεια Υψηλά επίπεδα γλυκόζης πλάσµατος Υπερσυσσώρευση ορισµένων τοξικών µεταβολιτών της γλυκόζης στο εσωτερικό των κυττάρων Σύνδεση της περίσσειας γλυκόζης µε πρωτεΐνες και τροποποίηση της λειτουργίας τους Αυστηρός έλεγχος της γλυκόζης µε χορήγηση ινσουλίνης στο διαβήτη τύπου Ι επιβραδύνει την εµφάνιση χρόνιων επιπλοκών 50

51 Σουλφονυλουρίες Φαρµακευτικοί παράγοντες που συνδέονται µε τους ΑΤΡ-ευαίσθητους διαύλους Κ+ και τους αναστέλλουν. Με αυτόν τον τρόπο, οι σουλφονυλουρίες διεγείρουν την απελευθέρωση της ινσουλίνης που βρίσκεται αποθηκευµένη σε κυστίδια, γεγονός που οδηγεί σε µείωση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίµα. οι Οι σουλφονυλουρίες δεν προκαλούν αύξηση στη σύνθεση της ινσουλίνης. Χρησιµοποιούνται για την αντιµετώπιση του διαβήτη τύπου ΙΙ 51

52 Ινκρετίνες Γαστρεντερικές πεπτιδικές ορµόνες που διεγείρουν την έκκριση ινσουλίνης. Οι κυριότερες ινκρετίνες είναι το εξαρτώµενο από τη γλυκόζη ινσουλινοτροπικό πεπτίδιο (γαστρικό ανασταλτικό πεπτίδιο GIP) και το γλυκαγονοειδές πεπτίδιο-1 (GLP-1). Οι ινκρετίνες επιτρέπουν την αύξηση της συγκέντρωσης της ινσουλίνης στο πλάσµα και ελαχιστοποιούν την αύξηση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίµα, κατά την αφοµοίωση της γλυκόζης του γεύµατος. Οι ινκρετίνες αποτέλεσαν πρόσφατα αντικείµενο φαρµακολογικής ανάπτυξης για την αντιµετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ. Από την ανάπτυξη αυτή προέκυψαν δύο τάξεις φαρµάκων: ü Μιµητές ινκρετινών. Π.χ. ο αγωνιστής του GLP-1 εξενατίδη (αποµονώθηκε από το δηλητήριο των σιελογόνων αδένων του τέρατος του Γκίλα, µιας δηλητηριώδους σαύρας). ü Αναστολείς της διπεπτιδυλπεπτιδάσης IV (DPP-IV). Η DPP-IV είναι το ένζυµο που είναι υπεύθυνο για την αποικοδόµηση των ινκρετινών. Η σιταγλιπτίνη είναι ένας αναστολέας της DPP-IV, ο οποίος παρατείνει την ηµιζωή των ενδογενών ινκρετινών. 52

53 Ινσουλίνη Οι ινσουλίνες του ανθρώπου, των βοοειδών και του χοίρου έχουν ισοδύναµη βιολογική δραστικότητα (ανοσολογική απάντηση µε παραγωγή αντισωµάτων) Χοίρειος ινσουλίνη Βόειος ινσουλίνη Ανθρώπινη ανασυνδυασµένη ινσουλίνη (κλωνοποίηση του γονιδίου της ινσουλίνης) Αντλία ινσουλίνης Εισπνεόµενη ινσουλίνη 53

54 Νεότερες θεραπευτικές παρεµβάσεις Μεταµόσχευση παγκρέατος Επιλεγµένοι ασθενείς µε προχωρηµένη νόσο Μεταµόσχευση (εµφύτευση) παγκρεατικών νησιδίων Αποµονωµένα παγκρεατικά κύτταρα Αρχέγονα κύτταρα εµβρυϊκά ή ενηλίκων Γενετική µηχανική 54

55 Αναγέννηση παγκρέατος Χορήγηση παραγόντων που διεγείρουν και ελέγχουν την ανάπτυξη νέων ινσουλινοπαραγωγών κυττάρων από πρόδροµα κύτταρα στο πάγκρεας διαβητικών ασθενών (δεν εφαρµόζεται κλινικά) Betatrophin: ηπατική ορµόνη που έχει τροφική δράση στα β κύτταρα Τεχνητό πάγκρεας Συσκευή συνεχούς µέτρησης και καταγραφής της γλυκόζης αίµατος και η υποδόρια χορήγηση ινσουλίνης µε αντλία συνεχούς έγχυσης 55

56 Τεχνητό πάγκρεας η νέα γενιά Using mathematics to treat diabetes...five minutes at a time... Κλειστού βρόχου σύστηµα ελέγχου της γλυκόζης στο αίµα που χρησιµοποιεί συχνές µετρήσεις της συγκέντρωσης γλυκόζης στο αίµα, και υποδόρια έγχυση ινσουλίνης και γλυκαγόνης (που αυξάνει τη γλυκόζη του αίµατος, αν είναι απαραίτητο). Κατευθύνεται από έναν αλγόριθµο υπολογιστή (κινητό τηλέφωνο). Η τεχνητή ενδοκρινής µοίρα του παγκρέατος αποφασίζει αυτόµατα τη δόση ινσουλίνης και γλυκαγόνης κάθε 5 λεπτά. Το σύστηµα δοκιµάζεται σε άτοµα µε διαβήτη τύπου 1 στο Γενικό Νοσοκοµείο της Μασαχουσέτης Μέσοι ρυθµοί έγχυσης ινσουλίνης και γλυκαγόνης από τεχνητό πάγκρεας σε διάφορες συγκεντρώσεις γλυκόζης 56

57 Ganong s :Ιατρική Φυσιολογία Κεφ. 24 Ενδοκρινικές λειτουργίες του παγκρέατος και ρύθµιση του µεταβολισµού των υδατανθράκων 57

Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος. 21/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ.

Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος. 21/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος 1 Εξωκρινής µοίρα: πέψη 80% του όγκου του οργάνου Ενδοκρινής µοίρα (νησίδια Langerhans): µεταβολισµός της γλυκόζης 2% του όγκου του οργάνου 1-2 εκατ. νησίδια 2 Κύτταρα &

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος. 21/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ.

Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος. 21/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος ΙΙ 1 Επίδραση της διατροφικής κατάστασης Με τη λεπτοµερή ρύθµιση της κινητοποίησης των πηγών ενέργειας από την ινσουλίνη διατηρείται η συγκέντρωση της γλυκόζης σε στενά

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ (20 %) (60-75 %)% Παιδιά με διαβήτη Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 6 Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ 1 Έλεγχος της ενέργειας Τα πραγματικά «Βιοκαύσιμα» 2 Υδατανθρακούχα τρόφιμα 3 Σημασία της ρύθμισης κατανάλωσης

Διαβάστε περισσότερα

Γαστρεντερικές ορμόνες, νεύρωση & αιμάτωση. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ.

Γαστρεντερικές ορμόνες, νεύρωση & αιμάτωση. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. Γαστρεντερικές ορμόνες, νεύρωση & αιμάτωση Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 02/12/2016 Φυσιολογία Συστημάτων Ακαδημαϊκό Ετος 2016-2017 Οικογένεια

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ Παιδιά με διαβήτη Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση Ιστοί στόχοι της Ινσουλίνης Η Ινσουλίνη ρυθμίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά απόκάποιογεύµα, οπότετοαίµαείναιπλούσιοσε θρεπτικές ύλες από

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ Η προϊνσουλίνη που διαφεύγει τη διάσπαση -περίπου 3-5% της ανοσοαντιδρώσας ινσουλίνης που εκκρίνεται από το πάγκρεας είναι στην πραγματικότητα προϊνσουλίνη -δεν αποδομείται στο ήπαρ -χρόνος

Διαβάστε περισσότερα

. Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης του πλάσματος κάτω από 2 με 3 mm (υπογλυκαιμία) ακόμη και για μικρή περίοδο μπορεί να προκαλέσει σύγχυση,

. Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης του πλάσματος κάτω από 2 με 3 mm (υπογλυκαιμία) ακόμη και για μικρή περίοδο μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ . Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης του πλάσματος κάτω από 2 με 3 mm (υπογλυκαιμία) ακόμη και για μικρή περίοδο μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, σπασμούς και κώμα. Σοβαρή υπεργλυκαιμία (30-40

Διαβάστε περισσότερα

Hormones and GI εντερο-ενδοκρινικά (εντεροχρωμοφινικά ECU κύτταρα)

Hormones and GI εντερο-ενδοκρινικά (εντεροχρωμοφινικά ECU κύτταρα) Hormones and GI 15 τύποι ορμονο-εκκριτικά εντερο-ενδοκρινικά κύτταρα Στο βλεννογόνου: στομάχου, λεπτού και παχέος εντέρου Πολλά εξ αυτών εκκρίνουν μόνο μια ορμόνη Ταυτοποιούνται με τα γράμματα G κύτταρα,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ

ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ ΗΠΑΡ VLDL Ανασκόπηση μεταβολισμού λιπιδίων & λιποπρωτεϊνών ΤΡΟΦΗ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΗΠΑΡ Κυκλοφορία Χυλομικρά Λιπαρά οξέα HDL LDL VLDL ΗΠΑΡ Τριγλυκερίδια Φωσφολίπιδια

Διαβάστε περισσότερα

Αύξηση & Ανάπτυξη. Υπερπλασία: αύξηση του αριθµού των κυττάρων & Υπερτροφία : αύξηση του µεγέθους των κυττάρων

Αύξηση & Ανάπτυξη. Υπερπλασία: αύξηση του αριθµού των κυττάρων & Υπερτροφία : αύξηση του µεγέθους των κυττάρων Αύξηση & Ανάπτυξη Αύξηση Κυτταρική διαίρεση και καθαρή πρωτεϊνική σύνθεση & Ανάπτυξη Αύξηση διαστάσεων (ανάστηµα) Αύξηση οστών (σπονδυλική στήλη και κάτω άκρα) Αύξηση σκελετικού µυ Αύξηση σπλάχνων Υπερπλασία:

Διαβάστε περισσότερα

Ο σακχαρώδης διαβήτης ( ΣΔ ) είναι το κλινικό σύνδρομο που οφείλεται. είτε σε έλλειψη ινσουλίνης λόγω μείωσης η παύσης παραγωγής (σακχαρώδης

Ο σακχαρώδης διαβήτης ( ΣΔ ) είναι το κλινικό σύνδρομο που οφείλεται. είτε σε έλλειψη ινσουλίνης λόγω μείωσης η παύσης παραγωγής (σακχαρώδης ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΑ ΖΩΑ Ο σακχαρώδης διαβήτης ( ΣΔ ) είναι το κλινικό σύνδρομο που οφείλεται είτε σε έλλειψη ινσουλίνης λόγω μείωσης η παύσης παραγωγής (σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 ) είτε

Διαβάστε περισσότερα

Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας

Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3],

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτα μηνύματα: ορμόνες, νευροδιαβιβαστές, παρακρινείς/αυτοκρινείς παράγοντες που φθάνουν στηνκμαπότονεξωκυττάριοχώροκαιδεσμεύονται με ειδικούς

Πρώτα μηνύματα: ορμόνες, νευροδιαβιβαστές, παρακρινείς/αυτοκρινείς παράγοντες που φθάνουν στηνκμαπότονεξωκυττάριοχώροκαιδεσμεύονται με ειδικούς Πρώτα μηνύματα: ορμόνες, νευροδιαβιβαστές, παρακρινείς/αυτοκρινείς παράγοντες που φθάνουν στηνκμαπότονεξωκυττάριοχώροκαιδεσμεύονται με ειδικούς κυτταρικούς υποδοχείς Δεύτερα μηνύματα: μη-πρωτεϊνικές ουσίες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D. ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D. Τι είναι σακχαρώδης διαβήτης; Παθοφυσιολογική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένη συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα Καμπύλη σακχάρου (75

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Οι ρυθμιστές του οργανισμού Είδη αδένων στον άνθρωπο o Εξωκρινείς αδένες: εκκρίνουν το προϊόν τους μέσω εκφορητικού πόρου είτε στην επιφάνεια του σώματος (π.χ. ιδρωτοποιοί και σμηγματογόνοι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται στο ήπαρ. Στην συνέχεια οι μεταβολίτες συζευγνύνται με γλυκουρονιδικές και θειικές ομάδες, γίνονται υδατοδιαλυτά, εισέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Πεπτικό σύστημα και το κόστος της «καλοπέρασης»

Πεπτικό σύστημα και το κόστος της «καλοπέρασης» Πεπτικό σύστημα και το κόστος της «καλοπέρασης» Β. Στεργίου - Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Φυσιολογίας Της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Διευθυντής ο Καθηγητής Γ.Ανωγειανάκις

Διαβάστε περισσότερα

Ο μεταβολισμός του σώματος περιλαμβάνει όλες τις χημικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή και απελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και στην

Ο μεταβολισμός του σώματος περιλαμβάνει όλες τις χημικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή και απελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και στην Ο μεταβολισμός του σώματος περιλαμβάνει όλες τις χημικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή και απελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και στην αύξηση Ένας άντρας 70 Kg απαιτεί σε κατάσταση ηρεμίας 2100Kcal

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα Κύτταρο Το κύτταρο αποτελείται από μέρη τα οποία έχουν συγκεκριμένη δομή και επιτελούν μία συγκεκριμένη λειτουργία στην όλη οργάνωση του κυττάρου. Δομή κυτταροπλασματικής μεμβράνης Συστήματα επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Η αυξητική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Πεπτικό σύστημα Β. Στεργίου - Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Φυσιολογίας Της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία του στομάχου Η φυσιολογία του στομάχου εξετάζει τα

Διαβάστε περισσότερα

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010 Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010 Εισαγωγή Χρήση γλυκοκορτικοειδών (ΓΚ) σε πολλές ασθένειες Αρκετές φορές

Διαβάστε περισσότερα

Διαβήτης και Άσκηση. Τι είναι διαβήτης. και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται κυρίως από ανεπάρκεια ή

Διαβήτης και Άσκηση. Τι είναι διαβήτης. και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται κυρίως από ανεπάρκεια ή Διαβήτης και Άσκηση Τι είναι διαβήτης Διαβήτης είναι μια μεταβολική ασθένεια κατά την οποία ο οργανισμός δε μπορεί να ρυθμίσει σωστά τα επίπεδα της γλυκόζης και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΛΥΣΗΣ, ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ & ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΛΥΣΗΣ, ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ & ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΛΥΣΗΣ, ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ & ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ Σύνοψη: Ρύθμιση Γλυκόλυσης Στάδια γλυκόλυσης 1 ο Στάδιο: Δέσμευση & ενεργοποίηση γλυκόζης Εξοκινάση 6-Φωσφορική Γλυκόζη (-ΑΤΡ), Iσομεράση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ 1 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ Νοσηματα που οφείλονται σε απόλυτη ή σχετική ανεπάρκεια της ινσουλίνης Υπεργλυκαιμία αύξηση επίπεδων γλυκόζης, οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

Πεπτικό σύστημα Περιγραφή

Πεπτικό σύστημα Περιγραφή Πεπτικό Σύστημα Πεπτικό σύστημα Περιγραφή Το γαστρεντερικό σύστημα (ΓΕΣ) αποτελείται από τα κοίλα όργανα που εκτείνονται από το στόμα έως τον πρωκτό και τους επικουρικούς αδένες που ευθύνονται για την

Διαβάστε περισσότερα

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια 39 αμινοξέα Μ.Β. 4500 προοπιομελανοκορτίνη(pomc) 1. κορτικοτροπίνη (ACTH), 2. β λιποτροφίνη (β LPH), 3. γ λιποτροφίνη (γ LPH),

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγορίες ορμονών 4/4/2011. Ενδοκρινολογικό σύστημα και παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών. Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος

Κατηγορίες ορμονών 4/4/2011. Ενδοκρινολογικό σύστημα και παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών. Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος Ενδοκρινολογικό σύστημα και παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα Ενδοκρινολογικό Σύστημα αποτελείται από αδένες οι

Διαβάστε περισσότερα

Βλέννα, υδαρές υγρό. ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα. βλέννα. ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο

Βλέννα, υδαρές υγρό. ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα. βλέννα. ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο Στόμαχος Δομή βλεννογόνου στομάχου - Γαστρικοί αδένες Βλέννα, υδαρές υγρό ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα βλέννα ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο Κύτταρα G = γαστρίνη Διάσπαρτα

Διαβάστε περισσότερα

ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Α

ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Α ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Α ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ (ΣΔ) Μείζων παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας Κυριότερη αιτία τύφλωσης σε ενήλικες (20-74 ετών) 1 η αιτία

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C. MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Αδένες Έκκρισης Ορμονών Υπόφυση Θυρεοειδής Αδένας Παραθυροειδείς

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 «Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;» Ηλίας Ν. Μυγδάλης Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα Ειδικό φροντιστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Ανακεφαλαιώνοντας, οι διάφορες ρυθµίσεις ώστε να µη γίνεται ταυτόχρονα και βιοσύνθεση και β-οξείδωση είναι οι ακόλουθες: Ηγλυκαγόνηκαιηεπινεφρίνη

Ανακεφαλαιώνοντας, οι διάφορες ρυθµίσεις ώστε να µη γίνεται ταυτόχρονα και βιοσύνθεση και β-οξείδωση είναι οι ακόλουθες: Ηγλυκαγόνηκαιηεπινεφρίνη Ανακεφαλαιώνοντας, οι διάφορες ρυθµίσεις ώστε να µη γίνεται ταυτόχρονα και βιοσύνθεση και β-οξείδωση είναι οι ακόλουθες: Ηγλυκαγόνηκαιηεπινεφρίνη (αδρεναλίνη) ευνοούν τη β-οξείδωση και την κινητοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Ιδιωτικό Γενικό Λύκειο Όνομα: Ημερομηνία:./04/2014 ΤΑΞΗ : A Λυκείου ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 ο ΘΕΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Ενδοκρινείς αδένες ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία Μεταβολισμού

Στοιχεία Μεταβολισμού Στοιχεία Μεταβολισμού Δημ. Καραμήτσος Ομ. Καθηγητής ΑΠΘ Είναι μεικτός αδένας Εκκρίνει ορμόνες στο αίμα και πεπτικά υγρά στο 12δάκτυλο Πάγκρεας Ήπαρ Ηπαρ Χημικό εργοστάσιο Μεταβολικός κόμβος - φίλτρο Δέχεται

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Εισαγωγικό μάθημα Νικόλαος Κατσιλάμπρος Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με την ιατρό και υποψήφια διδάκτορα Χρυσή Χ. Κολιάκη Η Ενδοκρινολογία είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ

ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ Βασίλης Μούγιος, PhD ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ http://users.auth.gr/mougios Παράγοντες που επηρεάζουν τις ορµονικές αποκρίσεις στην άσκηση Τύπος άσκησης Οξεία Χρόνια Προσαρµογές Αντοχής/δυναµική/αερόβια

Διαβάστε περισσότερα

Κλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου

Κλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου Κλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου Διαβήτης. Ακούμε καθημερίνα γύρω μας πως εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο πάσχουν από διαβήτη ή παχυσαρκία. Όμως, τι πραγματικά είναι αυτό; Τι ειναι ο σακχαρώδης

Διαβάστε περισσότερα

11.1. Αποικοδόμηση των αμινοξέων Πρωτεολυτικά ένζυμα

11.1. Αποικοδόμηση των αμινοξέων Πρωτεολυτικά ένζυμα Μ ε τ α β ο λ ι σ μ ό ς των π ρ ω τ ε ϊ ν ώ ν 11.1. Αποικοδόμηση των αμινοξέων Όπως ήδη γνωρίζουμε, οι πρωτεΐνες δομούνται από αμινοξέα. Οι περισσότερες πρωτεΐνες του οργανισμού συνεχώς συντίθενται (πρωτεϊνοσύνθεση)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Καθώς η επιστημονική γνώση και κατανόηση αναπτύσσονται, ο μελλοντικός σχεδιασμός βιοτεχνολογικών προϊόντων περιορίζεται μόνο από τη φαντασία μας Βιοτεχνολογία

Διαβάστε περισσότερα

Διαβήτης 2 και Άσκηση

Διαβήτης 2 και Άσκηση Διαβήτης 2 και Άσκηση Διαβήτης τύπου 2 Στις ΗΠΑ η πρώτη αιτία τύφλωσης, νεφροπάθειας, ακρωτηριασμού που δεν προέρχεται από τραυματισμό Άμεση επιβάρυνση στα έξοδα περίθαλψης $92 δισεκ. (νοσοκομείο, περίθαλψη

Διαβάστε περισσότερα

Παπαβαγγέλης Χρήστος Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Νοσοκομειακών Διαιτολόγων MSc Clinical Nutrition Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»

Παπαβαγγέλης Χρήστος Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Νοσοκομειακών Διαιτολόγων MSc Clinical Nutrition Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» Παπαβαγγέλης Χρήστος Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Νοσοκομειακών Διαιτολόγων MSc Clinical Nutrition Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» Υποψήφιος Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής ΠΡΩΙΝΟ 1 ποτήρι γάλα 1,5%

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 3:

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 3: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Το Πεπτικό Σύστημα Ανωγειανάκις Γεώργιος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών» ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

3. Το σχεδιάγραμμα παρουσιάζει τομή ανθρώπινου πεπτικού συστήματος.

3. Το σχεδιάγραμμα παρουσιάζει τομή ανθρώπινου πεπτικού συστήματος. ΠΕΠΤΙΚΟ 1. Α. Να γράψετε τα είδη των δοντιών Α, Β, Γ, Δ και τα μέρη του δοντιού Ε Μ. Β. Πόσα δόντια έχει ένα παιδί 3 χρόνων; Γ. Ποιοι αδένες αφήνουν το έκκριμά τους στη στοματική κοιλότητα και ποιο το

Διαβάστε περισσότερα

Diabetes_ protect our future.mp4

Diabetes_ protect our future.mp4 Diabetes_ protect our future.mp4 14/11 Γενέθλια του νομπελίστα γιατρού Φρέντερικ Μπάντινγκ 1991 από τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Διαβήτη 2007:επίσημη Ημέρα από τα Ηνωμένα Έθνη Θέμα 2009 2013: Εκπαίδευση

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ 1 Υποενότητες 1) Γενικές αρχές λειτουργίας του ΓΣ: ανατομία, αιμάτωση, νευρικός και ορμονικός

Διαβάστε περισσότερα

«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr!

«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! «Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! Λέω συχνά στους διαβητικούς ασθενείς, που με επισκέπτονται στο ιατρείο μου, να μην επαναπαύονται

Διαβάστε περισσότερα

ιαταραχές του µεταβολισµού των υδατανθράκων

ιαταραχές του µεταβολισµού των υδατανθράκων ιαταραχές του µεταβολισµού των υδατανθράκων - Όλοι οι υδατάνθρακες της τροφής αργά ή γρήγορα µετατρέπονται σε γλυκόζη, ή µεταβολίζονται µέσα από µονοπάτια µεταβολισµού της γλυκόζης (γιατί γλυκόζη;). -Φρουκτόζη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΑΝΩΛΙΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΕΥΗ ΡΕΜΕΔΙΑΚΗ

ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΑΝΩΛΙΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΕΥΗ ΡΕΜΕΔΙΑΚΗ ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΑΝΩΛΙΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΕΥΗ ΡΕΜΕΔΙΑΚΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Το στρες Πρώτη νευροενδοκρινολογική απάντηση Δεύτερη νευροενδοεκρινολογική απάντηση Ο υποθάλαμος Κορτιζόλη

Διαβάστε περισσότερα

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012»

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012» «Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012» ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκοµείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα 9o Πανελλήνιο Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Χρήστος Μανές ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Δρ. Χρήστος Μανές ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Δρ. Χρήστος Μανές Παθολόγος µε εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΜΕΔΙΠ Διευθυντής Παθολογικού τµήµατος και Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Π.Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Σακχαρώδης Διαβήτης 220 εκατοµµύρια

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΙ Ως προς τη µορφή και τη λειτουργία τους. Κυτταρική διαφοροποίηση.

ΙΣΤΟΙ Ως προς τη µορφή και τη λειτουργία τους. Κυτταρική διαφοροποίηση. ΙΣΤΟΙ 1. Τα κύτταρα που αποτελούν τον οργανισµό µας, διακρίνονται σε διάφορους τύπους, παρά το γεγονός ότι όλα, τελικώς, προέρχονται από το ζυγωτό, δηλαδή το πρώτο κύτταρο µε το οποίο ξεκίνησε η ζωή µας.

Διαβάστε περισσότερα

Επίπτωση. Σύνολο ατόμων σε αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού. Άτομα με διαβήτη

Επίπτωση. Σύνολο ατόμων σε αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού. Άτομα με διαβήτη Σακχαρώδης ιαβήτης και Νεφρική νόσος Επίπτωση Σύνολο ατόμων σε αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού Άτομα με διαβήτη Σακχαρώδης ιαβήτης και Νεφρική νόσος Επίπτωση Επίπτωση Νεφρικής Ανεπάρκειας Τελικού Σταδίου

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1] Ολόγοςλεπτίνης/αδιπονεκτίνης ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας 10ετούς καρδιαγγειακού κινδύνου σε ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1],

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός του γλυκογόνου. Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση. Από που προέρχεται το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο;

Μεταβολισμός του γλυκογόνου. Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση. Από που προέρχεται το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο; Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση Μεταβολισμός του γλυκογόνου Το γλυκογόνο είναι ο αφθονότερος υδατάνθρακας των ζώων Το γλυκογόνο αποθηκεύεται κυρίως στο ήπαρ (3-7% κατά βάρος) και στους μύες

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η. Ο κύκλος του Krebs

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η. Ο κύκλος του Krebs ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η Ο κύκλος του Krebs 1 Ο κύκλος του Krebs Κρεμπς, Χανς Άντολφ(1900 1981). Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική, στη Γερμανία το 1925 και το 1932 μετανάστευσε

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΛΙΠΟΕΙ ΩΝ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΛΙΠΟΕΙ ΩΝ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΛΙΠΟΕΙ ΩΝ Η επιβίωση των ζώντων οργανισµών οφείλεται εκτός των άλλων και στην ικανότητά τους να ρυθµίζουν την αποθήκευση και την κινητοποίηση της ενέργειας για το µεταβολισµότους.

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Ορισµός Υπογλυκαιµίας Υπογλυκαιµία: κλινικό σύνδροµο ποικίλης αιτιολογίας, µε συµπτώµατα από διέγερση συµπαθητικού και αδρενεργικού συστήµατος καθώς και από γλυκοπενία Ποιοι πρέπει να ελέγχονται για υπογλυκαιµία

Διαβάστε περισσότερα

Λιπώδης ιστός και Φλεγμονή. Αγαθοκλής Τσατσούλης Ενδοκρινολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Λιπώδης ιστός και Φλεγμονή. Αγαθοκλής Τσατσούλης Ενδοκρινολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Λιπώδης ιστός και Φλεγμονή Αγαθοκλής Τσατσούλης Ενδοκρινολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Θέματα Επιβίωση του ανθρώπου σε περιόδους ασιτίας - ανάγκη για αποθήκευση λίπους - ο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΒασίληςΜούγιος, PhD ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ http://mougios.webpages.auth.gr Μεταβολικό σύνδροµο Παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Διαμερίσματα σωματικών υγρών 28,0 L Νεφρικοί μηχανισμοί ρύθμισης εξωκυτταρίου υγρού Ο όγκος του εξωκυτταρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΨΗ & ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ (ΣΑΚΧΑΡΩΝ) ΓΛΥΚΟΛΥΣΗ Ι

ΠΕΨΗ & ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ (ΣΑΚΧΑΡΩΝ) ΓΛΥΚΟΛΥΣΗ Ι ΠΕΨΗ & ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ (ΣΑΚΧΑΡΩΝ) ΓΛΥΚΟΛΥΣΗ Ι Σύνοψη: Πέψη, αποικοδόμηση & μεταβολισμός υδατανθράκων Δομή & βιολογική σημασία της γλυκόζης Δομή υδατανθρακών τροφής Πέψη υδατανθρακών τροφής Αμυλάση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΣ ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΚΑΙ Ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

ΤΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΣ ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΚΑΙ Ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΤΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΣ ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΚΑΙ Ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Αγαθοκλής Τσατσούλης, MD, PhD, MRCP Η βασική πηγή ενέργειας για όλα τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού, ώστε να επιτελέσουν το έργο τους,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Π. 1

ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Π. 1 ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Π. 1 Καμία Δήλωση συμφερόντων ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Π. 2 Ιστορικά στοιχεία Frederick Banting & Charles Best 1 η ένεση ινσουλίνης: 1922 Nobel Prize 1923 in Pyshiology ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Π. 3 Σύνθεση και έκκριση

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας 7. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΥΠΕΡΓΥΚΑΙΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Πίνακας 7. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΥΠΕΡΓΥΚΑΙΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Η ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου του αίματος βρίσκεται κάτω από αυστηρό ορμονολογικό έλεγχο. Η έκκριση της ινσουλίνης διεγείρεται από την υπεργλυκαιμία και αποτέλεσμα της δράσης της είναι η ελάττωση της

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή Υδρόβιων Οργανισμών

Παραγωγή Υδρόβιων Οργανισμών Παραγωγή Υδρόβιων Οργανισμών ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΝΕΥΡΟΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΙΧΘΥΩΝ Τμήμα: Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής & Υδατοκαλλιεργειών Διδάσκων: Ευστράτιος Σ. Παπουτσόγλου Εκπαιδευτικοί στόχοι Περιγραφή των

Διαβάστε περισσότερα

Η Διατροφική & Ορμονική κατάσταση του οργανισμού καθορίζει. Ποιοί βιοχημικοί οδοί λειτουργούν και Πως αυτοί σχετίζονται μεταξύ τους

Η Διατροφική & Ορμονική κατάσταση του οργανισμού καθορίζει. Ποιοί βιοχημικοί οδοί λειτουργούν και Πως αυτοί σχετίζονται μεταξύ τους Η Διατροφική & Ορμονική κατάσταση του οργανισμού καθορίζει Ποιοί βιοχημικοί οδοί λειτουργούν και Πως αυτοί σχετίζονται μεταξύ τους Η διατροφή αφορά στην πρόσληψη γευμάτων για την κάλυψη μεταβολικών αναγκών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών» 10η Διάλεξη: «Άσκηση και λιπίδια»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών» 10η Διάλεξη: «Άσκηση και λιπίδια» ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3163 31 Ιανουαρίου 2018 ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 231 ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ Αριθμ. Γ2δ/Γ.Π.οικ.3672 Έκδοση Καταλόγου Κωδικών της Διεθνούς Στατιστικής Ταξινόμησης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ KAI ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Νικόλαος Χ. Σύρμος ANAΠΑΡΑΓΩΓΗ Ο άνθρωπος αναπαράγεται με αμφιγονική αναπαραγωγή. Δύο γαμετικά κύτταρα,το ωάριο (θηλυκό)

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός του γλυκογόνου

Μεταβολισμός του γλυκογόνου Μεταβολισμός του γλυκογόνου Μεταβολισμός του γλυκογόνου Ανασκόπηση μεταβολισμού υδατανθρακών ΗΠΑΡ Γλυκόζη ΤΡΟΦΗ Κυκλοφορία ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ Γλυκόζη ΗΠΑΡ Κυτταρόπλασμα ΗΠΑΡ (Οξέωση) NADH CO 2 ΟΞΕΙΔ. ΦΩΣΦ. ATP

Διαβάστε περισσότερα

Πειραματική Εργοφυσιολογία

Πειραματική Εργοφυσιολογία Πειραματική Εργοφυσιολογία Ανθρωπομετρία Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Μέτρηση ανθρωπίνου σώματος Ύψος (μετρήσεις μελών του σώματος) Μάζα/Βάρος Σύσταση σώματος (Λιπώδης και μυϊκός ιστός)

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές αρχές της φυσιολογίας του ενδοκρινικού συστήµατος. Επικοινωνία & Συντονισµός των λειτουργιών του σώµατος

Γενικές αρχές της φυσιολογίας του ενδοκρινικού συστήµατος. Επικοινωνία & Συντονισµός των λειτουργιών του σώµατος Γενικές αρχές της φυσιολογίας του ενδοκρινικού συστήµατος Επικοινωνία & Συντονισµός των λειτουργιών του σώµατος Το νευρικό & το ενδοκρινικό σύστηµα δρουν σε συνεργασία ή ανεξάρτητα Εσωτερικά & εξωτερικά

Διαβάστε περισσότερα

Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος;

Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος; Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος; Η Ellie δεν είχε καλή επίδοση στο µάθηµα Φυσιολογίας παρά τις προσπάθειές της: µελέτησε πριν και µετά τις παραδόσεις, διάβασε και καθαρόγραψε τις σηµειώσεις της, Μελέτησε µε την

Διαβάστε περισσότερα

Λείος μυς. Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 2017

Λείος μυς. Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 2017 Λείος μυς Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 2017 1 Λείοι μύες Τοιχώματα κοίλων οργάνων Νεύρωση από ΑΝΣ Ακούσιες κινήσεις Λείες μυϊκές ίνες Ατρακτοειδή κύτταρα (μονοπύρηνα)

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Εισαγωγικό μάθημα Νικόλαος Κατσιλάμπρος Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με την ιατρό και διδάκτορα Χρυσή Χ. Κολιάκη Η Ενδοκρινολογία είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ. Μια σύγχρονη πανδημία. Βασιλείου Αικατερίνη-Μαρία Παθολόγος - Διαβητολόγος Επιμελήτρια Α Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ. Μια σύγχρονη πανδημία. Βασιλείου Αικατερίνη-Μαρία Παθολόγος - Διαβητολόγος Επιμελήτρια Α Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν. ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ Μια σύγχρονη πανδημία Βασιλείου Αικατερίνη-Μαρία Παθολόγος - Διαβητολόγος Επιμελήτρια Α Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν.Γιαννιτσών Ο όρος «διαβήτης» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον

Διαβάστε περισσότερα

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer)

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 17.1 Η πυροσταφυλική αφυδρογονάση συνδέει τη γλυκόλυση με τον κύκλο του κιτρικού οξέος 17.2 O κύκλος του κιτρικού οξέος οξειδώνει μονάδες δύο ατόμων

Διαβάστε περισσότερα

Φροντίδα ενήλικα με Σακχαρώδη Διαβήτη στο νοσοκομείο και στο σπίτι

Φροντίδα ενήλικα με Σακχαρώδη Διαβήτη στο νοσοκομείο και στο σπίτι Φροντίδα ενήλικα με Σακχαρώδη Διαβήτη στο νοσοκομείο και στο σπίτι Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος 2016 ΚΩΤΤΑ ΘΕΟΔΩΡΑ, Αναπληρώτρια προϊσταμένη στην Α ΠΡΠ του ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης Ετυμολογία όρου «διαβαίνω»

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονική Ημερίδα για Διαιτολόγους- Διατροφολόγους Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, 26/1/2019, Θεσσαλονίκη.

Επιστημονική Ημερίδα για Διαιτολόγους- Διατροφολόγους Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, 26/1/2019, Θεσσαλονίκη. Επιστημονική Ημερίδα για Διαιτολόγους- Διατροφολόγους Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, 26/1/2019, Θεσσαλονίκη. Επιδράσεις διαιτητικής πρωτεΐνης και λίπους στον μεταβολισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΨΗ ΛΙΠΙΔΙΩΝ & ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ I

ΠΕΨΗ ΛΙΠΙΔΙΩΝ & ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ I ΠΕΨΗ ΛΙΠΙΔΙΩΝ & ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ I ΗΠΑΡ VLDL Ανασκόπηση μεταβολισμού λιπιδίων & λιποπρωτεϊνών ΤΡΟΦΗ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΗΠΑΡ Κυκλοφορία Χυλομικρά Λιπαρά οξέα HDL LDL VLDL Λιπαρά οξέα Άκυλο-CoA Καρνιτίνη

Διαβάστε περισσότερα

Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση

Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση Ηλεκτρολύτες Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση Αυξάνεται με την οξεία, έντονη σωματική άσκηση (προσωρινή αύξηση), από υπερβολική χρήση νατρίου, ανεπαρκή

Διαβάστε περισσότερα

PΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Oι υδατάνθρακες αποτελούν την τάξη των θρεπτικών υλών που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στη φύση και στα

PΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Oι υδατάνθρακες αποτελούν την τάξη των θρεπτικών υλών που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στη φύση και στα PΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Oι υδατάνθρακες αποτελούν την τάξη των θρεπτικών υλών που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στη φύση και στα περισσότερα τρόφιμα. Ζάχαρη Κρέμες, σοκολάτες Αλεύρι, δημητριακά

Διαβάστε περισσότερα

Κύριες υποδιαιρέσεις γαστρεντερικού σωλήνα. Επικουρικά όργανα

Κύριες υποδιαιρέσεις γαστρεντερικού σωλήνα. Επικουρικά όργανα Πεπτικό σύστημα Οι διαφάνειες προέρχονται από προηγούμενες διαλέξεις του Καθηγητή κ. Ταραβήρα (με μερικές τροποποιήσεις και προσθήκες όπου κρινόταν απαραίτητο). Η συμβολή σας είναι σημαντική για τη βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνες έχουν δείξει ότι λήψη ψηλής ποσότητας σύνθετων υδατανθράκων πριν την

Έρευνες έχουν δείξει ότι λήψη ψηλής ποσότητας σύνθετων υδατανθράκων πριν την Ο χρόνος λήψης του γεύματος αποτελεί κεφαλαιώδους σημασίας παράγοντα για την αθλητική απόδοση. Το γεύμα πρέπει να λαμβάνεται 2-3 ώρες πριν την προπόνηση. Το γεμάτο στομάχι θεωρείται αναστολέας της αθλητικής

Διαβάστε περισσότερα

Στεργίου Ιωάννης Ά ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Ά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Πέμπτη 12 Νοεμβρίου ο Συνέδριο ΔΕΒΕ

Στεργίου Ιωάννης Ά ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Ά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Πέμπτη 12 Νοεμβρίου ο Συνέδριο ΔΕΒΕ ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ stnf arii ΚΛΙΝΙΚΗ Στεργίου Ιωάννης Ά ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Ά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2009 23 ο Συνέδριο ΔΕΒΕ Σκοπός της μελέτης Έλεγχος της πιθανής

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΘΡΕΨΗΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΘΡΕΨΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΘΡΕΨΗΣ υπό του Δρ. Θεμιστοκλή Τζώτζα Ιατρού Ενδοκρινολόγου ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ως διατροφική συμπεριφορά χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹ Μεταβολές πεπτιδίων ρύθμισης πρόσληψης τροφής και σωματικού βάρους σε ασθενείς με ΣΔ τύπου 2: συγκριτική μελέτη 6 μηνών μεταξύ ινσουλινοθεραπευόμενων και ασθενών υπό αντιδιαβητικά δισκία Ν. Κατσίκη¹, Α.

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν

Διαβάστε περισσότερα

Τα ορμονικά μόρια και η διαχείριση τους μέσα στο φυτό

Τα ορμονικά μόρια και η διαχείριση τους μέσα στο φυτό Φυσιολογία Φυτών Διαχείριση ορμονικών μορίων Τα ορμονικά μόρια και η διαχείριση τους μέσα στο φυτό Φυσιολογία Φυτών 3 ου Εξαμήνου Δ. Μπουράνης, Σ. Χωριανοπούλου 1 Φυσιολογία Φυτών Διαχείριση ορμονικών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ Το ένζυμο Αδενυλική κυκλάση, υπεύθυνο για τη βιοσύνθεση του camp. Το camp είναι ένα παράδειγμα μορίου «αγγελιοφόρου» καθοδικά των G πρωτεινών Αύξηση του camp

Διαβάστε περισσότερα

Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά.

Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά. Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά. Στον πεπτικό σωλήνα πραγματοποιείται ο τεμαχισμός της τροφής

Διαβάστε περισσότερα