ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑ. 2 Ο εξάμηνο Χημικών Μηχανικών. Γιάννης Καλογήρου, Καθηγητής ΕΜΠ Άγγελος Τσακανίκας, Επ.

Transcript

1 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 2 Ο εξάμηνο Χημικών Μηχανικών Γιάννης Καλογήρου, Καθηγητής ΕΜΠ Άγγελος Τσακανίκας, Επ. Καθηγητής ΕΜΠ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑ

2 Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

3 3 Άνεργος γερμανός εργάτης αναζητεί εργασία (1928): «Εργατικός νέος αναζητεί εργασία» Εικόνα 1: "Industrious young man looking for work" Unemployed German labourer in 1928

4 4 Άνεργοι διαδηλώνουν ζητώντας δουλειά στη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης: We want to be citizens, not transients (εποχιακοί εργάτες) Εικόνα 2: Unemployed men, marching for jobs during the Great Depression

5 Άνεργος σήμερα, αν και 5 Εικόνα 3: Άνεργος σήμερα

6 Απασχόληση και ανεργία (1/2) 6 Η δημιουργία θέσεων απασχόλησης και η καταπολέμηση της ανεργίας βασικός στόχος της μακροοικονομικής πολιτικής. Αποτελεί μαζί με την οικονομική μεγέθυνση τους κυριότερους στόχους της οικονομικής πολιτικής. Πώς ορίζεται η ανεργία; Προφανώς, όταν οι άνθρωποι δεν έχουν δουλειά. Όμως, η απάντηση είναι λίγο πιο σύνθετη:

7 Απασχόληση και ανεργία (2/2) 7 Π.χ. μια ή ένας σύζυγος που μένει στο σπίτι και ασχολείται με τα οικιακά μπορεί να μετρηθεί στους ανέργους; Πώς αντιμετωπίζεται ένας εργαζόμενος που έχει ίσως μια «μη ρεαλιστική» αντίληψη για την αμοιβή της εργασίας που μπορεί να προσφέρει και γι αυτό επιλέγει να περιμένει για μια καλύτερη προσφορά εργασίας- που όμως μπορεί να μην έρθει ποτέ;

8 Τρεις κύριες κατηγορίες εργασίας (κατά Jahoda) 8 Απασχόληση που διέπεται από ρυθμίσεις στο πλαίσιο συμβάσεων, Απασχόληση που δεν ρυθμίζεται με τον πιο πάνω τρόπο («μαύρη εργασία» στην «παραοικονομία»). Μη αμειβόμενη εργασία π.χ. οικιακά, εθελοντική εργασία)

9 Η ανεργία συνδέεται και με την μακροοικονομική πολιτική. 9 Η ζήτηση για εργασία είναι παράγωγος ζήτηση εξαρτάται από τη γενική πορεία της οικονομίας, τη φάση στην οποία βρίσκεται (οικονομική άνθηση ή ύφεση), το οικονομικό και επιχειρηματικό κλίμα Επηρεάζει αν οι επιχειρήσεις θα προσλάβουν ή θα απολύσουν εργαζόμενους. Επομένως, η δημοσιονομική πολιτική επηρεάζει (διαχείριση δαπανών και φόρων) καθώς και η νομισματική πολιτική (επιτόκια, ρευστότητα,.)

10 Το κόστος της ανεργίας 10 Η ανεργία θίγει τους πολίτες- ανέργους, που χάνουν το εισόδημά τους. Η ανεργία συρρικνώνει το μέγεθος της οικονομίας. Όταν υπάρχει υψηλή ανεργία η οικονομία χάνει «δυνητικό προϊόν» που θα παρήγαγαν οι άνεργοι αν μπορούσαν να απασχοληθούν. Απαξίωση δεξιοτήτων και ανθρώπινου δυναμικού αναγκαίων για τη μακροπρόθεσμη οικονομική μεγέθυνση.

11 Οι κοινωνικές επιπτώσεις της υψηλής και παρατεταμένης ανεργίας (1/2) 11 Όταν αυξάνεται η ανεργία οξύνονται οι κοινωνικές και προσωπικές εντάσεις όλων των ειδών εξαιτίας των ψυχολογικών επιπτώσεων της στους ανέργους και τις οικογένειές τους (Maria Jahoda et al, 1933, Marienthal: The Sociograhy of an Unemployed Community). Επιπτώσεις κοινωνικής παθολογίας: Ενδο-οικογενειακές συγκρούσεις, αυξημένη παραβατικότητα- εγκληματικότητα.

12 Οι κοινωνικές επιπτώσεις της υψηλής και παρατεταμένης ανεργίας (2/2) 12 Τα άτομα χάνουν τον προσανατολισμό τους, μειωμένη αίσθηση αυτοπεποίθησης/ αυτοπραγμάτωσης, ανασφάλεια για τη μελλοντική τους διαδρομή. Παρά τo γεγονός ότι σήμερα υπάρχει ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας πολύ καλύτερο από αυτό που υπήρχε στις δεκαετίες του 1920 και του 1930, οι δυσμενείς ψυχολογικές επιπτώσεις της ανεργίας παραμένουν σοβαρές και σήμερα.

13 Ορισμός ανεργίας σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές 13 Οι οικονομικές στατιστικές στηρίζονται σε αντίστοιχες εννοιολογήσεις (conceptualisations) που όμως η μέτρησή τους είναι λιγότερο ακριβείς από τις φυσικές μετρήσεις. Μηνιαίες έρευνες εργατικού δυναμικού. Δύο ερωτήματα απαντούν οι ερωτώμενοι: Έχεις δουλειά; Ψάχνεις για δουλειά; Αν απαντήσεις: Δεν έχω δουλειά, αλλά δεν αναζητώ εργασία δεν μετριέσαι στους ανέργους. Θεωρείται ότι είσαι εκτός της αγοράς εργασίας.

14 Βασικοί ορισμοί (1/4) 14 Απασχολούμενοι: άτομα ηλικίας +15 ετών τα οποία την εβδομάδα αναφοράς είτε εργάστηκαν έστω και μία ώρα με σκοπό την αμοιβή ή το κέρδος, είτε εργάστηκαν χωρίς αμοιβή στην οικογενειακή επιχείρηση, είτε δεν εργάστηκαν αλλά είχαν μια εργασία ή επιχείρηση από την οποία απουσίαζαν προσωρινά (λόγω ασθένειας, άδειας, κλπ.). Άνεργοι: άτομα ηλικίας ετών που ήταν χωρίς εργασία την εβδομάδα αναφοράς (όχι δηλαδή απασχολούμενοι σύμφωνα με τον προηγούμενο ορισμό), ήταν άμεσα διαθέσιμοι για εργασία και είτε αναζητούσαν ενεργά εργασία τις τελευταίες 4 εβδομάδες είτε είχαν βρει μια εργασία που θα αναλάβουν μέσα στους επόμενους τρεις μήνες.

15 Βασικοί ορισμοί (2/4) 15 Μη ενεργοί: άτομα που δε χαρακτηρίζονται ούτε απασχολούμενοι ούτε άνεργοι. Αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό: άτομα που εργάζονται στην επιχείρησή τους ή ως ελ. επαγγελματίες με σκοπό το κέρδος και απασχολούν τουλάχιστον ένα άτομο. Αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό: άτομα που εργάζονται στην επιχείρησή τους ή ως ελεύθεροι επαγγελματίες με σκοπό το κέρδος και δεν απασχολούν άτομα.

16 Βασικοί ορισμοί (3/4) 16 Μισθωτοί: άτομα που εργάζονται για κάποιο εργοδότη (δημόσιο, ιδιωτικό τομέα )και αποζημιώνονται υπό μορφή μισθού, ημερομισθίου, αμοιβών, εφάπαξ καταβολής, πληρωμής ανάλογα με το αποτέλεσμα, ή πληρωμής σε είδος. Συμβοηθούντα μέλη οικογενειακής επιχείρησης: άτομα που βοηθούν άλλο μέλος της οικογενείας στην λειτουργία της οικογενειακής επιχείρησης υπό τον όρο ότι δεν είναι μισθωτοί (δεν λαμβάνουν μισθό, δεν έχουν άμεσο κέρδος από την επιχείρηση).

17 Βασικοί ορισμοί (4/4) 17 Μερική απασχόληση, πλήρης απασχόληση (αυθόρμητη απάντηση ερωτώμενου) Προσωρινή εργασία: εάν ο εργοδότης και ο υπάλληλος συμφωνήσουν ότι η λήξη της προσδιορίζεται από αντικειμενικές συνθήκες (π.χ. καθορισμένη ημερομηνία λήξης έργου ή επιστροφή άλλου υπαλλήλου που είχε αντικατασταθεί προσωρινά). Άτομα στη εκπαίδευση.

18 Τριπλή διαίρεση 18 Τριπλή διαίρεση αυτών που βρίσκονται σε ηλικία με δυνατότητα εργασίας (στις επίσημες στατιστικές) Η διαίρεση δεν είναι μεταξύ αυτών που έχουν εργασία και αυτών που είναι άνεργοι, αλλά είναι τριπλή. Αυτοί που θεωρούνται εκτός της αγοράς εργασίας π.χ. το 1/3 στις αναπτυγμένες χώρες. Τα υπόλοιπα 2/3 = Εργαζόμενοι + Άνεργοι. Η ανεργία μετριέται σε σύγκριση με όσους είναι στο εργατικό δυναμικό (εντός της αγοράς εργασίας).

19 Βασικά μεγέθη για μέτρηση της απασχόλησης και της ανεργίας 19 Συνολικός πληθυσμός μιας χώρας (απογραφή): Δυνάμει ενεργός πληθυσμός: Εργατικό δυναμικό (εντός της αγοράς εργασίας)= Εργαζόμενοι+ Εκείνοι που αναζητούν εργασία % συμμετοχής= (εργατικό δυναμικό/ Δυνάμει ενεργός πληθυσμός)χ 100 Απασχολούμενοι Άνεργοι % ανεργίας= (Αριθμός ανέργων/ Εργατικό δυναμικό)χ 100

20 Βασικές και αναγκαίες αποσαφηνίσεις (1/2) 20 Τριπλή διάκριση: Ποιος είναι εκτός του εργατικού δυναμικού Ποιος είναι εντός του εργατικού δυναμικού (ενεργός πληθυσμός) o Απασχολούμενοι o Άνεργοι

21 Βασικές και αναγκαίες αποσαφηνίσεις (2/2) 21 Ποσοστό ανεργίας: το ποσοστό του εργατικού δυναμικού που δεν εργάζεται, αλλά έχει δηλώσει ότι αναζητά εργασία. Εργατικό δυναμικό: το σύνολο των ατόμων που εργάζονται ή έχουν δηλώσει ότι αναζητούν εργασία. Ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό: το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε ηλικία εργασίας και ανήκει στο εργατικό δυναμικό. Δείκτης Ανεργίας= (Αριθμός ανέργων/ Αριθμός Ανέργων + Αριθμός απασχολουμένων)x100

22 Ροές στην αγορά εργασίας 22 Εργατικό δυναμικό Εργαζόμενοι Άνεργοι Εκτός εργατικού δυναμικού αλλά... Εικόνα 4: Ροές στην αγορά εργασίας (1)

23 Ροές στην αγορά εργασίας 23 Εργατικό δυναμικό Εργαζόμενοι Νέες προσλήψεις επαναπροσλήψεις Απώλειες θέσεων εργασίας Απολυμένοι Παραιτούμενοι Άνεργοι Εύρεση εργασίας Συνταξιοδοτούμενοι Προσωρινά αποχωρούντες Εκτός εργατικού δυναμικού Αποθαρρυμένοι εργαζόμενοι Επανεισερχόμενοι Νεοεισερχόμενοι Εικόνα 5: Ροές στην αγορά εργασίας (2)

24 Απασχόληση και Ανεργία στην Ελλάδα σήμερα 24 Περίοδος αναφοράς Γενικό Σύνολο Ποσοστό (%) του πληθυσμού Απασχολούμενοι Εργατικό Δυναμικό Ποσοστό (%) του εργατικού δυναμικού Άνεργοι Ποσοστό (%) του εργατικού δυναμικού ,4 52, ,9 88,8 507,9 11, ,5 52, ,4 87,9 554,7 12, ,8 52, ,5 88,6 523,5 11, ,4 51, ,3 89,2 493,9 10, ,3 51, ,8 89,7 480,2 10, ,9 52, ,5 90,3 460,0 9, ,5 53, ,2 89,5 505,7 10, ,1 53, ,0 90,1 477,5 9, ,4 53, ,3 91,1 434,5 8, ,4 53, ,9 91,7 406,9 8, ,1 53, ,4 92,4 377,9 7, ,5 53, ,7 90,6 471,1 9, ,3 53, ,6 87,5 628,7 12, ,9 53, ,7 82,4 876,9 17, ,5 53, ,0 75, ,8 24,3 A τρίμηνο ,8 52, ,9 72, ,2 27,4 Β τρίμηνο ,8 53, ,2 72, ,4 27,1 Γ τρίμηνο ,1 53, ,9 73, ,4 27,0 Δ τρίμηνο ,4 52, ,7 72, ,1 27, ,0 52, ,4 72, ,5 27,3 Πίνακας 1: Πληθυσμός ηλικίας 15 ετών και άνω, κατά κατάσταση απασχόλησης (σε χιλ.)

25 Τύποι ανεργίας (1/5) 25 Ανεργία τριβής: ο ελάχιστος αριθμός ανέργων που δεν επιδέχεται μείωσης σε μια δυναμική κοινωνία. άτομα που μετακινούνται από τη μία εργασία στην άλλη. άτομα με μειονεκτήματα που κάνουν δύσκολη, ή σχεδόν αδύνατη, την απασχόλησή τους. Η ανεργία που οφείλεται στον χρόνο που δαπανούν οι άνθρωποι στην αναζήτηση εργασίας (μετακίνηση..). Δεν αποτελεί σημάδι πλεονάσματος εργασίας. Υπάρχουν φορές που υπάρχει πλεόνασμα σε μια συγκεκριμένη αγορά εργασίας.

26 Τύποι ανεργίας (2/5) 26 Διαρθρωτική η ανεργία που προκύπτει ως αποτέλεσμα αναντιστοιχίας μεταξύ δεξιοτήτων/ ικανοτήτων και ευκαιριών απασχόλησης όταν μεταβάλλεται η διάρθρωση της προσφοράς και της ζήτησης. π.χ. χρειάζεται χρόνος για να επανεκπαιδευθούν πρώην ανθρακωρύχοι έτσι ώστε να μπορούν να εργαστούν ως τραπεζικά στελέχη.

27 Τύποι ανεργίας (3/5) 27 Εποχική ανεργία: εποχικές δραστηριότητες (π.χ. τουρισμός, καλλιέργειες) Ανεργία ανεπαρκούς ζήτησης προκύπτει όταν το προϊόν βρίσκεται κάτω από το επίπεδο πλήρους απασχόλησης. Κυκλική ανεργία: σχετίζεται με τις οικονομικές διακυμάνσεις (επιχειρηματικό κύκλο).

28 Τύποι ανεργίας (4/5) 28 Υπάρχει ένα φυσιολογικό ποσοστό ανεργίας (natural rate of unemployment); Δεν είναι φυσικός νόμος, αλλά ένα αναμενόμενο ποσοστό (αποτέλεσμα) με δεδομένους τους υφιστάμενους κοινωνικούς θεσμούς Δεν είναι ένα μέγεθος σταθερό, ούτε πάγιο, ούτε αμετάβλητο.

29 Τύποι ανεργίας (5/5) 29 Με δεδομένους τους νόμους, τους κανόνες, τις ρυθμίσεις και τα κίνητρα που έχουν θεσπισθεί στις εργασιακές σχέσεις, υπάρχει ένα ποσοστό ανεργίας που αναμένεις (between jobs) ακόμη και αν η οικονομία πηγαίνει καλά. Φυσιολογικό ποσοστό ανεργίας Εποχική Διαρθρωτική, και Ανεργία τριβής παρατηρούνται ακόμη και όταν η οικονομία λειτουργεί στο δυνητικό επίπεδο παραγωγής.

30 Έρευνα Εργατικού Δυναμικού Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (Μηνιαία) (1/2) 30 Απασχολούμενοι είναι τα άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω τα οποία την εβδομάδα αναφοράς είτε εργάστηκαν έστω και μία ώρα με σκοπό την αμοιβή ή το κέρδος, είτε εργάστηκαν χωρίς αμοιβή στην οικογενειακή επιχείρηση, είτε δεν εργάστηκαν αλλά είχαν μια εργασία ή επιχείρηση από την οποία απουσίαζαν προσωρινά (λόγω ασθένειας, άδειας, κλπ.).

31 Έρευνα Εργατικού Δυναμικού Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (Μηνιαία) (2/2) 31 Άνεργοι είναι τα άτομα ηλικίας ετών που ήταν χωρίς εργασία την εβδομάδα αναφοράς (δηλαδή δεν θεωρούνται απασχολούμενοι σύμφωνα με τον προηγούμενο ορισμό), ήταν άμεσα διαθέσιμοι για εργασία και είτε αναζητούσαν ενεργά εργασία τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες είτε είχαν βρει μια εργασία που θα αναλάβουν μέσα στους επόμενους τρεις μήνες.

32 Σημαντική αύξηση της ανεργίας τα τελευταία χρόνια % % Ποσοστό εργατικού δυναμικού στο σύνολό του πληθυσμού_gr Ποσοστό ανέργων στο σύνολο του εργατικού δυναμικού_gr Ποσοστό ανέργων στο σύνολο του εργατικού δυναμικού_eα-17 -Aριστερή κλίμακα- -Δεξιά κλίμακα- -Δεξιά κλίμακα- Γράφημα 1: Ποσοστά ανεργίας

33 Ρυθμός μεταβολής απασχόλησης (1/2) 33 Παρά την ανάπτυξη οι θετικές επιδράσεις στην απασχόληση ήταν ήπιες αν ήπιες 4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% -4% -5% -6% -7% ΕΕ-27 ΕΖ-17 Ελλάδα Γράφημα 2: Ρυθμός μεταβολής απασχόλησης

34 Ρυθμός μεταβολής απασχόλησης (2/2) : η μέση ετήσια άνοδος της απασχόλησης στην Ελλάδα ήταν 1,3% έναντι του 0,8% στην ΕΕ-27 και 0,9% στην ΕΖ-17. Ωστόσο, από το 2009 εντείνεται η πτώση του αριθμού απασχολουμένων

35 Σταθεροποίηση αριθμού ανέργων, αλλά με νέο ρεκόρ στα τέλη του 2013 (1/2) 35 Γράφημα 3: Αριθμός ανέργων στην Ελλάδα, α τρίμηνο δ τρίμηνο 2013, ΕΛΣΤΑΤ

36 Σταθεροποίηση αριθμού ανέργων, αλλά με νέο ρεκόρ στα τέλη του 2013 (2/2) 36 Στο 27,5% η ανεργία το δ τρίμηνο του Στο 27,3% το 2013 έναντι 24,3% το 2012 Οριακή μείωση στις αρχές του έτους: Στο 26,8% τον Ιανουάριο, 0,8 μονάδες χαμηλότερα από πέρυσι

37 ...και σταθερά υψηλή μακροχρόνια ανεργία % EA-17 GR Γράφημα 4: Ανεργία στην Ελλάδα Ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων (> 12 μήνες) το 2013 (932 χιλ.) έχει σχεδόν πενταπλασιαστεί σε σχέση με το 2008 (187 χιλ.)

38 Ανεργία ανά χώρα 38 Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός Γενικός τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος τύπος Denmark Germany (including former GDR from 1991) Greece Spain Portugal Sweden United Kingdom Γράφημα 5: Ανεργία ανά χώρα

39 Ανεργία ανά περιοχή Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος Γενικός τύπος European Union (27 countries) Euro area (17 countries) United States Japan Γράφημα 6: Ανεργία ανά περιοχή

40 Πηγές 40 Ameco 01/Other/A0101_SJO01_QS_QQ_01_2011_04_2011_01_F_GR.pdf

41 Κατάλογος αναφορών εικόνων (1/4) 41 Εικόνα 1: "Industrious young man looking for work" Unemployed German labourer in 1928, Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοιχτών ακαδημαϊκών Μαθημάτων

42 Κατάλογος αναφορών εικόνων (2/4) 42 Εικόνα 2: Unemployed men, marching for jobs during the Great Depression, Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοιχτών ακαδημαϊκών Μαθημάτων

43 Κατάλογος αναφορών εικόνων (3/4) 43 Εικόνα 3: Άνεργος σήμερα, Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοιχτών ακαδημαϊκών Μαθημάτων Εικόνα 4: Ροές στην αγορά εργασίας (1), Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοιχτών ακαδημαϊκών Μαθημάτων

44 Κατάλογος αναφορών εικόνων (4/4) 44 Εικόνα 5: Ροές στην αγορά εργασίας (2), Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοιχτών ακαδημαϊκών Μαθημάτων

45 Κατάλογος αναφορών πινάκων 45 Πίνακας 1: Πληθυσμός ηλικίας 15 ετών και άνω, κατά κατάσταση απασχόλησης (σε χιλ.), Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοιχτών ακαδημαϊκών Μαθημάτων

46 Κατάλογος αναφορών γραφημάτων (1/2) 46 Γράφημα 1: Ποσοστά ανεργίας, Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοιχτών ακαδημαϊκών Μαθημάτων Γράφημα 2: Ρυθμός μεταβολής απασχόλησης, AMECO Γράφημα 3: Αριθμός ανέργων στην Ελλάδα, α τρίμηνο δ τρίμηνο 2013, ΕΛΣΤΑΤ

47 Κατάλογος αναφορών γραφημάτων (2/2) 47 Γράφημα 4: Ανεργία στην Ελλάδα , Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοιχτών ακαδημαϊκών Μαθημάτων Γράφημα 5: Ανεργία ανά χώρα, Eurostat Γράφημα 6: Ανεργία ανά περιοχή, Eurostat

48 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.