«To ζήτημα της εμπορίας προσώπων»

Transcript

1 «To ζήτημα της εμπορίας προσώπων» Πανεπιστήμιο ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΥ 27 Φεβρουαρίου 2014 Υπαστυνόμος Ρίτα Σούπερμαν Υπεύθυνη Γραφείου Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων Αστυνομίας Εμπειρογνώμονας Συμβουλίου Ευρώπης

2 ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ Καθήκοντα Χειρισμός και αναγνώριση θυμάτων Συλλογή, επεξεργασία και αξιοποίηση πληροφοριών σχετικά με την εμπορία προσώπων, (σωματεμπόριο, εκπόρνευση και άλλα συναφή αδικήματα) Συντονισμός ενεργειών όλων των Επαρχιακών Διευθύνσεων και άλλων Υπηρεσιών Πολυθεματική Ομάδα Παρακολούθηση υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιον του Δικαστηρίου Συνεργασία με άλλες Υπηρεσίες και ΜΚΟ Συνεργασία με ξένες Υπηρεσίες 2

3 ΕΜΠΟΡΙΑ ΠΡΟΣΩΠΩΝ Σοβαρό έγκλημα, μοντέρνα μορφή σκλαβιάς που εκμεταλλεύεται ευάλωτα άτομα ή ομάδες ατόμων, είναι πρακτική που ξεγελά ανθρώπους, εξαναγκάζει, μετακινεί από τη χώρα τους ή την περιοχή τους και τους οδηγεί σε καταστάσεις εκμετάλλευσης

4 BΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ 1) Δραστηριότητα στρατολόγηση, μεταφορά, παραλαβή, υπόθαλψη προσώπων 2) Μέσα Απειλή ή χρήση βίας ή άλλες μορφές εξαναγκασμού, απάτης, πληρωμής για να εξασφαλιστεί η συγκατάθεση προσώπου που ασκεί έλεγχο επί άλλου προσώπου. 3)Σκοπός - Με την πρόθεση της εκμετάλλευσης

5 ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΗΣΗ Επιτυγχάνεται με διάφορα μέσα. Τα πιο γνωστά είναι: Εξαναγκασμός Επιτυγχάνεται μέσω βίαιων μέσων (απαγωγή, απειλές, βία, πώληση) Εξαπάτηση Ψευδείς πληροφόρηση για τις συνθήκες στη χώρα προορισμού Μερική εξαπάτηση Γνωρίζει ότι θα εργάζεται παράνομα όχι όμως το βαθμό της δουλείας, τις συνθήκες και τις επιπτώσεις

6 ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ Μακριά από οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον/ευκολότερος ο έλεγχος Εκμετάλλευση κατά τη διάρκεια διαμετακομιστικών χωρών, πώληση από ένα δίκτυο σε άλλο Κατάσχεση προσωπικών εγγράφων

7 ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ

8 ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ Πορνεία Παιδική πορνογραφία Εκμετάλλευση στην εργασία Εμπορία οργάνων Επαιτεία Εικονικοί γάμοι Ναρκωτικά Διάπραξη άλλων αδικημάτων Παράνομες/Νόμιμες υιοθεσίες Μορφές που αναπτύσσονται ανάλογα με τις αδυναμίες της κοινωνίας και του κράτους και είναι αδύνατο να προβλεφθούν

9 ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ Απειλές στο πρόσωπο ή στην οικογένεια του Κατάσχεση διαβατηρίων Επιβεβλημένη χρήση ναρκωτικών Απαγόρευση κοινωνικής επαφής Συνεχής αλλαγή τοποθεσίας για να αποφεύγεται η σύνδεση μεταξύ των θυμάτων Απειλές για καταγγελία στην Αστυνομία Ψυχολογική εξάρτυση Εικονικό χρέος Φυσική βία Απειλές ότι θα ενημερωθεί η οικογένεια

10 Πως εμφανίζεται η σεξουαλική εκμετάλλευση σήμερα στην Κύπρο Αύξηση των δικτύων πορνείας Γυναίκες στην πορνεία από Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία Πορνεία σε διαμερίσματα και στο δρόμο Οι γυναίκες έκαμαν πορνεία και σε άλλες χώρες Νεαρές γυναίκες 18-25

11 Γιατί δεν μιλούν Η πορνεία μόνη διέξοδος στα προβλήματα τους Οι μαστροποί τους προσφέρουν δουλειά Δεν εμπιστεύονται την Αστυνομία και την κοινωνία γενικότερα Φοβούνται την εκδίκηση των μαστροπών Οι μαστροποί ελέγχουν την αγορά

12 Πως μια πόρνη γίνεται θύμα εμπορίας προσώπων Η πιο ευάλωτη ομάδα. Ευκολότερο να πλησιαστεί μια πόρνη Συμφωνία μεταξύ του μαστροπού και της πόρνης γίνεται εκ των προτέρων Συνθήκες εργασίας και πληρωμή συμφωνούνται από πριν Η εκμετάλλευση αρχίζει.

13 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΩΘΗΣΗΣ Φτώχεια Ελλειψη ευκαιριών ή επιλογών Καθόλου ή μη επαρκής εκπαίδευση Ανεργία ή χαμηλή μισθοδοσία Φυλετικές διακρίσεις περιλαμβανομένης και της βίας στην οικογένεια όλες οι μορφές διακρίσεων Μη λειτουργικές οικογένειες Οικονομική διαφορά μεταξύ αναπτυσσομένων και αναπτυγμένων περιοχών Επίδραση πολιτικής αστάθειας και διαφθοράς, διαμάχες ή μεταβατικές περίοδοι σε χώρες ειδικά μετά από πολεμικές συρράξεις ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗΣ Πεποίθηση για εργοδότηση με μεγαλύτερη αμοιβή Βελτιωμένη κοινωνική θέση και μεταχείριση Πρόσβαση σε υλικά αγαθά συνδεδεμένα με τα «Δυτικά πρότυπα» Ζήτηση για Φθηνό εργατικό δυναμικό Σεξουαλικές υπηρεσίες Οργανα και ιστούς

14 ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΩΣ ΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ Τα ανθρώπινα δικαιώματα των προσώπων που έχουν διακινηθεί πρέπει να είναι στο κέντρο όλων των προσπαθειών για την πρόληψη και καταπολέμηση της εμπορίας για την προστασία, βοήθεια και επανένταξη των θυμάτων στην κοινωνία

15 ΓΕΝΙΚΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

16 ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Εθνικό Σχέδιο Δράσης Συντονιστής Υπ. Εσωτερικών Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων - Αστυνομία Πολυθεματική Συντονιστική Ομάδα Συνεργασία Υπηρεσιών ΜΚΟ Νομοθεσία Καταφύγιο

17 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΑ ΘΥΜΑΤΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ 2012 Σύνολο θυμάτων 37. Αναγνωρισμένα θύματα σεξ. Εκμετάλλευσης 16, εκμ. στην εργασία 19,εικονικοί γάμοι Σύνολο θυμάτων 30. Αναγνωρισμένα θύματα σεξ. εκμετ. 16, εκμ. στην εργασία 10, εικονικοί γάμοι 4

18 ΧΩΡΕΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΘΥΜΑΤΩΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ Ρουμανία Βουλγαρία Βιετνάμ Νιγηρία Δομινικανή Δημοκρατία Ελλάδα Κύπρος Ουκρανία Τουρκία Ρωσία Γεωργία Κίνα Γκάνα Καμερούν Λετονία

19 ΧΩΡΟΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ Καμπαρέ, Μουσικοχορευτικά Κέντρα Μπυραρίες Ινστιτούτα Μασάζ & Αισθητικής Ενοικιαζόμενα διαμερίσματα Οπουδήποτε μεταφερθεί το θύμα με τη μέθοδο delivery χρήση κινητών τηλ. ή διαδίκτυο Δωμάτια ξενοδοχείων κ.α. Πορνεία στο δρόμο Οικοδομική βιομηχανία, γεωργία κ.λπ 19

20 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Internet Αυξημένο ερωτικό ενδιαφέρον για τα παιδιά Εκμετάλλευση του νόμιμου τομέα της μετανάστευσης και του τομέα των θεωρήσεων

21 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΘΥΜΑΤΩΝ Ενημέρωση Δημόσιο βοήθημα Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από Υπουργείο Υγείας Ψυχολογική στήριξη (Υπόψη παιδιά) Ασφάλεια και προστασία από Αστυνομία Δωρεάν υπηρεσίες μεταφραστή και διερμηνέα Νομικής αρωγής Προστασίας προσωπικών δεδομένων Πρόσβασης σε προγράμματα ή συστήματα κράτους ή ΜΚΟ για αποκατάσταση της κοινωνικής ζωής Πρόσβαση στην αγορά εργασίας Πρόσβαση στην επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Αρμόδια Αρχή για συντονισμό Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας Υπόχρεα να λειτουργά καταφύγια ή να αναθέτει ευθύνες σε ΜΚΟ βάσει πρωτοκόλλων συνεργασίας 21

22 Επειδή η εμπορία προσώπων είναι κρυφό φαινόμενο είναι σημαντικό όπως εσείς είστε γνώστες των ακολούθων Ποια είναι η κατάσταση της εμπορίας στη χώρα μας Ποιες είναι οι ευάλωτες ομάδες Τα θύματα είναι άνδρες, γυναίκες ή παιδιά Ποιες εθνικότητες ή ομάδες διακινούνται Ποια είδη εκμετάλλευσης υπάρχουν

23 Στη γειτονιά σας πιθανό να υπάρχουν θύματα σε Σπίτια ως οικιακοί βοηθοί Σε εργοστάσια ή χώρους εργασίας ως εργάτες Σπίτια ή καταλύματα ως παράνομοι αλλοδαποί Στο δρόμο να κάνουν πορνεία Σε μπυραρίες ή εστιατόρια Σε διαμερίσματα

24 Ρωτείστε τον εαυτό σας. Υπάρχει κάτι άλλο κάτω από την επιφάνεια?

25 Τα θύματα σπάνια αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους ως θύματα γιατί Δεν θέλουν να στιγματιστούν Δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα τους και ότι η εμπειρία τους είναι εμπορία προσώπων έχουν ενοχές ή ντροπής για την κατάσταση τους Φοβούνται για αντίποινα για τις οικογένειες τους Φόβος για απέλαση, φυλάκιση ή πρόστιμα Εξαρτούνται αποκλειστικά από το διακινητή(σύνδρομο της Στοκχόλμης) Θεωρούν την παρούσα τους κατάσταση ως καλύτερη αυτής που είχαν προηγουμένως

26 ΟΙ ΔΙΑΚΙΝΗΤΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΑ ΜΕΣΑ ΓΙΑ ΝΑ ΕΛΕΓΧΟΥΝ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΞΥΛΟΔΑΡΜΟΙ, ΚΑΨΙΜΑΤΑ, ΒΙΑΣΜΟΙ, ΠΕΙΝΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΒΙΑ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΕΞΑΡΤΥΣΗ ΑΠΟ ΑΛΚΟΟΛ Η ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΑΠΕΙΛΕΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΑΠΕΙΛΕΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

27 Ενδείξεις εκμετάλλευσης Χρέος προς τον μεσάζοντα (εικονικό χρέος debt bondage) Δεν παίρνει τους μισθούς του ή μέρος τους Δεν έχει συμβόλαιο, μπορεί να κατέχει ψεύτικο Δεν υπάρχει μέρα ξεκούρασης Δεν υπάρχει πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες Πολλές ώρες δουλειάς Δουλεύει για άλλο εργοδότη

28 Συνθήκες διαμονής Ελλειψη φαγητού, κατάλληλου ρουχισμού ή προιόντων υγιεινής Η αγορά των πιο πάνω αποκόπτεται από το μισθό Απομόνωση από φίλους και οικογένεια Προσωρινή διαμονή σε πολυπληθές χώρο Δεν υπάρχει πρόσβαση σε εγκαταστάσεις καθαριότητας

29 ΜΥΘΟΣ Μόνο οι γυναίκες και τα παιδιά μπορούν να είναι θύματα εμπορίας ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Από τις έρευνες που έχουν γίνει, τα περισσότερα θύματα εμπορίας είναι γυναίκες και παιδιά. Ωστόσο, οι άνδρες επίσης θυματοποιούνται ειδικότερα στην εργασία.

30 ΜΥΘΟΣ Νόμιμοι μετανάστες δεν μπορούν να είναι θύματα εμπορίας προσώπων ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Παρόλο ότι αρκετά θύματα μεταφέρονται σε άλλες χώρες παράνομα, άλλα ταξιδεύουν νόμιμα χρησιμοποιώντας αυθεντικά έγγραφα ή εισέρχονται με νόμιμη εργασία, ή τουριστικές ή φοιτητικές βίζες που αργότερα τυγχάνουν εκμετάλλευσης

31 Μύθοι Πραγματικότητα Τα θύματα μπορούν να ξεφύγουν από την κατάσταση τους οποιαδήποτε στιγμή Το πρόσωπο γνώριζε εκ των προτέρων τι θα του συνέβαινε έτσι δεν μπορεί να θεωρηθεί θύμα Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που δεν είναι ικανά να ξεφύγουν. Απειλές, επίβλεψη, έλλειψη ελευθερίας,δεν υπάρχει δύναμη να το κάμουν Και σε τέτοια περίπτωση μπορεί να θυματοποιηθούν αφού η προσφορά διαφέρει αισθητά από την κατάσταση που βρίσκουν στη χώρα προορισμού

32 MYΘΟΣ Ένα πρόσωπο δεν είναι θύμα εμπορίας όταν αρνείται βοήθειας ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Τα θύματα δεν μπορούν να αυτοαναγνωρίζονται ως θύματα λόγω του ότι δεν γνωρίζουν βασικά τους δικαιώματα και ελευθερίες καθώς και φόβο για φυλάκιση, στιγματισμό και εκδίκηση

33 ΜΥΘΟΣ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΣΥΝΗΘΩΣ ΕΙΝΑΙ ΚΛΕΙΔΩΜΕΝΑ ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΒΙΑ, ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΤΟΥΣ ΕΓΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΣΤΕΡΟΥΝΤΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΥΤΟ ΣΥΝΗΘΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ ΑΛΛΑ ΠΛΕΟΝ ΟΙ ΔΙΑΚΙΝΗΤΕΣ ΕΧΟΥΝ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΠΙΟ ΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΗ ΟΤΙ ΠΕΡΝΟΥΝ ΚΑΛΑ

34 Η εξιχνίαση του εγκλήματος βασίζεται στο θύμα.. ΜΚΟ Διερεύνηση Αναγνώριση από Αστυνομία Καταφύγια Διαδικασία επιστροφής Συνεντεύξεις/καταθέσεις Διαδικασίες επανένταξης στήριξη προστασία ΕΥΑΛΩΤΑ ΑΤΟΜΑ TΡAΥMA Φόβος για τις Αρχές Violation of dignity ΦΟΒΟΣ (για απέλαση, απειλές, οικογένεια) Διερμηνείς Δικαστικές διαδικασίες ΣΥΓΧΙΣΗ Επαφή με άλλες αρχές όπως νοσοκομεία Information Περίπλοκες διαδικασίες όπως αποζημιώσεις Αβεβαιότητα για την παραμονή

35

36

37

38 Ο αγοραστής Ο αγοραστής δεν είναι μέρος του οργανωμένου εγκλήματος; Χωρίς αγοραστή Δεν υπάρχει ζήτηση Δεν υπάρχουν κέρδη για τους διακινητές 38

39 International legal framework, guidance material and relevant websites Τhe Universal Declaration of Human Rights (1948) and the optional protocol Convention of Civil and Political Rights (1966) International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination (1965) International Convention on the Rights of the Child and its Optional Protocols on the Involvement of Children in Armed Conflicts as well as the Sale of Children, Child Prostitution and Child Pornography(1989) International Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and their Families(1990) Forced Labour Convention(1930) Discrimination (Employment and Occupation) Convention (1958)

40 UN Protocol to Prevent, Suppress and Punish Trafficking in Persons, Especially Women and Children European Council Directive (2004/81/EC) on the residence permit issued to third country nationals who are victims of trafficking in human beings or who have been the subject of an action to facilitate illegal immigration, who cooperates with the competent authorities

41 EU Directive against Trafficking in Human Beings(adopted 21 March, 2011) Council of Europe Convention on Action Against Trafficking in Human Beings and its explanatory report(warsaw, 2005 Schengen Agreement (1985)

42 UN2000Convention against transnational organized crime and its Protocol to Prevent, Suppress and Punish Trafficking in Persons, Especially Women and Children IOM, The IOM Handbook on Direct Assistance for Victims of Trafficking, IOM:Geneva

43 OSCE IOM-ILO Handbook on Establishing Effective Labour Migration Policies in Countries of Origin and Destination OSCE-ODIHR National Referral Mechanisms Joining Efforts to Protect the Rights of Trafficked Persons. A practical Handbook UNODC Global Reports

44 Council of Europe-action against trafficking in human beings /default_en.asp European Commission Fight against Trafficking in Human Beings Organization for Security and Co-operation in Europe Secretariat- Office of the Special Representative and Coordinator for Combating Trafficking in Human Beings

45 United Nations Global Initiative to Fight Human Trafficking UN-gift knowledge hub Victim Translation Assistance Tool VITA vita.html

46 Για περισσότερες πληροφορίες για το νομικό πλαίσιο χρησιμοποιείστε

47 Επικοινωνία με ΓΚΕΠ ΤΗΛ: FAX

48 Ευχαριστώ για την προσοχή σας.