Το ντοκιμαντέρ στην εκπαίδευση Π Α Π Α Π Α Ν Α Γ Ι Ω Τ Ο Υ Γ Ε Ρ Α Σ Ι Μ Ο Σ

Transcript

1 Το ντοκιμαντέρ στην εκπαίδευση Π Α Π Α Π Α Ν Α Γ Ι Ω Τ Ο Υ Γ Ε Ρ Α Σ Ι Μ Ο Σ

2 Γιατί το ντοκιμαντέρ στην εκπαίδευση Μέσα από τη διαδικασία αυτή επιδιώκεται η εμπλοκή με κρίσιμες περιοχές μάθησης: Γραμματισμού στα Μέσα Κριτική σκέψη (μαθαίνοντας πως να μαθαίνω) Τεχνικές δεξιότητες (ψηφιακή, επικοινωνιακή, τεχνολογική)

3 Γιατί το ντοκιμαντέρ στην εκπαίδευση Μέσα από την διαχείριση της παραγωγής του ντοκιμαντέρ οι μαθητές εμπλέκονται με: Έρευνα και σχεδιασμό Διανομή ρόλων Δυναμική ομάδων Διαχείριση χρόνου και πηγών Τεχνικές γνώσεις (φωτισμός, ήχος, βιντεοσκόπηση, επεξεργασία, διανομή)

4 Στάδια ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΠΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ( PREPRODUCTION) ΠΑΡΑΓΩΓΗ (Κινηματογράφηση / Βιντεοσκόπηση) (PRODUCTION). ΜΕΤΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ( POSTPRODUCTION)

5 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ Η ανάπτυξη σεναρίου εμπεριέχει την: ιδέα και την ανάπτυξή της βασική πρόταση και την συζήτηση με τους χρηματοδότες συζήτηση της πρότασης και την συμφωνία ως προς τον προϋπολογισμό έρευνα μορφοποίηση της ιδέας και συγγραφή του σεναρίου των γυρισμάτων.

6 Σενάριο και έρευνα Στο Ντοκιμαντέρ το σενάριο καθορίζεται-εμπνέεται από το ίδιο το αντικείμενό του. Παράδειγμα: Η βιογραφία. Η ιστορία του ήρωα είναι καθορισμένη. Μένει να καθοριστούν Ποια γεγονότα της ζωής του θα φωτιστούν και Ποια πλοκή θα την αναδείξει

7 Σενάριο και έρευνα Το Ντοκιμαντέρ εμπεριέχει έρευνα. Υλικό μπορεί να αντληθεί από: Αρχεία (Γ.Α.Κ., ιδιωτικά) Ψηφιακά αποθετήρια Βιβλιοθήκες (σχολικές, δημοτικές, κα) Συνεντεύξεις Απαραίτητο: ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ.

8 Σενάριο και έρευνα Η έρευνα μπορεί να ακολουθεί τη μέθοδο Project, έτσι έρχεται ως φυσική συνέχεια του σχολικού μαθήματος αλλά και άλλων μαθημάτων όπου ζητείται εργασία προόδου. Είναι συνεπώς το ντοκιμαντέρ παιδαγωγικό μέσο και εργαλείο εκπαίδευσης που στοχεύει στην ανάπτυξη: ερευνητικής ικανότητας, αναλυτικής και κριτικής σκέψης, διαδικασίας ανακάλυψης γνώσης ψηφιακού γραμματισμού ομαδικότητας και συνεργασίας

9 Σενάριο και έρευνα Μέθοδος Project Επιλογή θέματος - ευαισθητοποίηση μαθητών τριων Συγκρότηση ομάδας - χωρισμός σε υποομάδες Καθορισμός σκοπού και στόχων ΑΝ. ΣΕΝΑΡΙΟΥ Ανάλυση,Εντοπισμός των ερευνητικών υποενοτήτων ΑΝ. ΣΕΝΑΡΙΟΥ Συλλογή δεδομένων ΑΝ. ΣΕΝΑΡΙΟΥ Ανατροφοδότηση ΑΝ. ΣΕΝΑΡΙΟΥ Επαναπροσδιορισμός -επεξεργασία στόχων Προγραμματισμός δραστηριοτήτων - ΠΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ Σύνθεση ταξινόμηση - αρχειοθέτηση υλικού - ΠΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ Οργάνωση της παρουσίασης - ΠΑΡΑΓΩΓΗ Τελική παρουσίαση /διάχυση αποτελεσμάτων Αξιολόγηση

10 Σενάριο Είναι είδος γραπτού λόγου και χρησιμοποιεί μόνο λέξεις, λεκτικά σχήματα και κανόνες γραπτού λόγου. Είναι κείμενο συγκεκριμένης χρήσης - τεχνικούς και εκπαιδευτικούς λόγους Η πρόκληση είναι: να βρείτε την ιδανική, ενδιαφέρουσα, πρωτότυπη ιστορία που θα ζήσει ο ήρωας

11 Σενάριο Μέρη: Σύνοψη Περίληψη Κυρίως Μέρος

12 Σενάριο Γράφεται με συγκεκριμένη Μορφή: γραμματοσειρά Courier ή CourierFinalDraft μεγέθους 12 στοίχιση στο κέντρο Η δράση περιγράφεται σε ενεστώτα (τι ακούμε και τι βλέπουμε) Οι χαρακτήρες γράφονται πάντα με κεφαλαία γράμματα. Σε παρένθεση μπαίνουν συνήθως σκηνοθετικές οδηγίες. Πχ.«ΜΑΝΟΣ (ψιθυριστά)». Κάθε σελίδα σεναρίου αντιστοιχεί κατά μέσο όρο σε ένα λεπτό ταινίας.

13 Σενάριο Κάθε σκηνή ξεκινά με μία γραμμή που αναφέρει: τον αριθμό της σκηνής εσωτερικό ή εξωτερικό σε ποιον χώρο θα λάβει χώρα την υποτιθέμενη ώρα (μέρα, νύχτα ή σούρουπο). 1 ΕΣ / ΜΕΡΑ / ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΡΕΑΣ

14 Σενάριο Παραδείγματα σεναρίων Ισόγειο The Dark Knight Για πέντε διαμερίσματα

15 Σενάριο Προγράμματα για συγγραφή σεναρίου Word, Final Draft, το οποίο μπορείτε να κατεβάσετε και να γράφετε το σενάριό σας, αφήνοντας σε αυτό να κάνει τις κατάλληλες μορφοποιήσεις.

16 Προπαραγωγή Preproduction Επανέλεγχος και Επαφή με τους Ανθρώπους και τις Τοποθεσίες. Επιλογή του συνεργείου. Επιλογή εξοπλισμού. Σχεδιασμός του Προγράμματος Λήψεων. Απόκτηση Αδειών. Γυρίσματα στο Εξωτερικό.

17 Παραγωγή Production ΠΑΡΑΓΩΓΗ (Κινηματογράφηση / Βιντεοσκόπηση) (PRODUCTION). Συνεντεύξεις Γυρίσματα / Λήψεις

18 Παραγωγή Production Ο ρόλος και οι Απαιτήσεις από το Σκηνοθέτη. Ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ ασχολείται κατά βάση όχι με την φαντασία, αλλά με την πραγματικότητα. Πρώτον, πρέπει να διαθέτει εξαιρετικές τεχνικές γνώσεις. Δεύτερον, πρέπει να έχει «όραμα» και συμπεριφορά ανάλογη προς το είδος που υπηρετεί. Τρίτον, πρέπει να διαθέτει ξεκάθαρο σκοπό. Οφείλει να είναι απολύτως βέβαιος ως προς το συνολικό στόχο της ταινίας, νοηματικά, συναισθηματικά, ιδεολογικά, οπτικά, αισθητικά. Πρέπει να ξέρει τι θέλει να πει το ντοκιμαντέρ και ποια είναι η εστίασή του.

19 Παραγωγή Production Ο ρόλος και οι Απαιτήσεις από το Σκηνοθέτη. Τέταρτον, πρέπει να διατηρεί το στυλ έκφρασης που χαρακτηρίζει το ντοκιμαντέρ: ποίηση, ρεαλισμό, χιούμορ, σάτιρα, δράση, αναδρομές στο παρελθόν κ.ά. Πέμπτον, οφείλει να μπορεί να ακούει, να παρατηρεί, να απορροφά πληροφορίες, να προσέχει. Έκτον, οφείλει να διαθέτει την ικανότητα να λαμβάνει σωστές αποφάσεις άμμεσα. Έβδομο, πρέπει να διαθέτει το «μάτι του σκηνοθέτη». Όγδοο, οφείλει να προσέξει τη σχέση σκηνοθέτη κάμεραμαν, πρέπει να τον βοηθήσει να κατανοήσει και να μεταφράσει το όραμα του οπτικά

20 Παραγωγή: Συνέντευξη «δεν σου δίνουν συνέντευξη, παίρνεις συνέντευξη» Λάκης Παπαστάθης

21 Παραγωγή Production Η Σκηνοθεσία της Συνέντευξης. Η πιο σημαντική κατευθυντήρια γραμμή στην συνέντευξη, είναι να γνωρίζει ο συνεντευξιαστής ποιοι είναι οι αντικειμενικοί του στόχοι και τι επιθυμεί να αποκομίσει από τη συνέντευξη. Οι ερωτήσεις που θα σχηματίσει να είναι εστιασμένες στο θέμα και να έχουν σωστή διαδοχή. Ο χώρος της συνέντευξης θα πρέπει να βοηθά τον συνεντευξιαζόμενο να αισθάνεται άνετα (ένα μέρος από αυτά που θα μας υποδείξει και ταιριάζει σκηνοθετικά). Ο ρόλος του περιβάλλοντος μέσα στα οποία θα λάβει χώρα η συνέντευξη επιδρά στο συναίσθημα που μεταδίδεται μέσω του ντοκιμαντέρ ή κατά πόσο αποσπά το κοινό από όσα λέγονται και διαδραματίζονται στη συνέντευξη.

22 Παραγωγή: Συνέντευξη Οφείλουμε να αναθέτουμε διαφορετικές λειτουργίες σε διαφορετικούς ομιλητές ειδικός, εκθέτει πληροφορίες ομιλητές, εκθέτουν τις απόψεις τους επιχειρηματολογώντας μάρτυρας, που αποκαλύπτει την προσωπική βιωματική του εμπειρία.

23 Παραγωγή: Συνέντευξη Η Συνέντευξη Off (ακούγεται μόνο ο ήχος του ομιλούντα) γίνεται: Από Σκηνοθετική επιλογή Για Αποφυγή δημόσιας έκθεσης Για Προστασία μάρτυρα

24 Παραγωγή: Συνέντευξη Το στήσιμο για την λήψη Το φόντο, ο χώρος παρέχει συμπαραδηλώσεις (βιβλιοθήκη, οικογενειακές φωτογραφίες, πίνακες κλπ) Απόσταση του προσώπου από το φόντο (φωτογραφία πορτρέτου) Το κάδρο να μην περιορίζει την ορατότητα του ομιλητή Μπλε ή πράσινο φόντο ώστε εκ των υστέρων να τοποθετηθεί η συνέντευξη σε ένα εικονικό περιβάλλον

25 Παραγωγή: Συνέντευξη Προσοχή: Στη φυσικότητα Στον αυθορμητισμό Στη μετάδοση της συναισθηματικής εμπειρίας. Την χρειαζόμαστε. Ο «συνεντευξιαζόμενος» προσπαθεί, ακούσια ή εκούσια, να προστατευτεί, να προβάλει την καλή του πλευρά, να φανεί πιο εύγλωττος, πιο σοφός, πιο γοητευτικός Η συνέντευξη παρουσιάζει μειωμένο οπτικό ενδιαφέρον για αυτό χρειάζεται παρεμβολές

26 Παραγωγή: Λήψεις Γυρίσματα - Λήψεις Ο βασικός στόχος του σκηνοθέτη είναι: να επιτύχει τη μεγαλύτερη φυσικότητα από ανθρώπους και καταστάσεις. Να καλλιεργήσει ένα δεσμό εμπιστοσύνης ανάμεσα στον ίδιο και σε όσους θα συμμετάσχουν.

27 Παραγωγή: Λήψεις Πλάνα και Πληροφορίες Μακρινά: Ο γύρω χώρος που εξελίσσεται η δράση Μεσαία: Πρωταγωνιστής και σχέση του με τους γύρω και τον χώρο του Κοντινά: Συναισθήματα, αντιδράσεις, τονισμός λεπτομερειών Παράδειγμα1 Παράδειγμα2

28 Παραγωγή: Λήψεις Σε ένα πλάνο υπάρχουν πολλά στοιχεία που σημαίνουν, σηματοδοτούν, εγείρουν σκέψεις και προδιαθέτουν. Τα χρώματα παίζουν σημαντικό ρόλο είτε ως Σημαίνοντα Σημεία προσοχής

29 Μεταπαραγωγή Postproduction ΜΕΤΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ( POSTPRODUCTION) Μοντάζ Μίξη ήχων Τίτλοι Εφέ. Αφήγηση.

30 Μεταπαραγωγή Postproduction Μοντάζ Στο ντοκιμαντέρ το μοντάζ αποκτά ακόμα πιο σημαντικό ρόλο, αφού, ελλείψει σεναρίου, προσχεδιασμένων σκηνών και πλάνων, η ταινία δομείται ουσιαστικά σε αυτό το στάδιο. Στην περίπτωση που το ντοκιμαντέρ δεν είναι verite ή εν μέρει με σενάριο, τότε θα πρέπει να ετοιμαστεί ένα σενάριο του μοντάζ. Σε αυτό το στάδιο μπορούν να ενσωματωθούν Βίντεο από αρχεία Δραματοποιήσεις Ψηφιακές Δημιουργίες-Εφέ-Μοντελοποιήσεις (παλαίωση φιλμ, αναπαραστάσεις εκρήξεις, κ.α) Όπως

31 Δραματοποίηση: αναπαράσταση Υπάρχουν αρκετά προγράμματα που μπορούν να δημιουργήσουν ψηφιακά, εικονικούς κόσμους, εικονικά αντικείμενα μοντελοποίηση

32 Μεταπαραγωγή Postproduction Η αφήγηση τα ιστορικά έχουν άμεση ανάγκη συνήθως από μία αφήγηση. όποια στηρίζονται σε συνεντεύξεις και τεχνικές του cinema verite προσπαθούν και ορισμένες φορές είναι σε θέση να την αποφύγουν.

33 Μεταπαραγωγή: Προφορική αφήγηση «σε αυτό το κτίριο λειτουργεί το κοινωνικό ιατρείο, ένας χώρος όπου εθελοντές γιατροί παρέχουν δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε ανασφάλιστους, Έλληνες και αλλοδαπούς» Ερώτηση: Πόσα πλάνα, πόσος κινηματογραφικός χρόνος και μέσα θα απαιτούνταν για να περιγραφεί η παραπάνω φράση;

34 Μεταπαραγωγή: Προφορική αφήγηση Γιατί προφορική αφήγηση; Εκθέτουμε πληροφορίες με σαφήνεια και πυκνότητα Πολλές σκηνές είναι απλά αδύνατο να αποκτηθούν αλλά αναγκαίες για την εξέλιξη της πλοκής πχ άρνηση γιατρών Καθοδηγεί στον τρόπο με τον οποίο θα ερμηνεύσουμε τις εικόνες Δημιουργεί την εντύπωση στον θεατή ότι ακούει τις σκέψεις των χαρακτήρων Αναβίωση φωνών από το παρελθόν

35 Μεταπαραγωγή: Προφορική αφήγηση Ένα κείμενο σπικάζ μπορεί να είναι γραμμένο σε ύφος σοβαρό, χιουμοριστικό, αυστηρό, ελαφρύ, λυρικό Αφήγηση σε γ πρόσωπο (να πληροφορήσουν, να εκπαιδεύσουν ή να τεκμηριώσουν) «Ο κύριος Χ γεννήθηκε στην Οδησσό το 1912» Αφήγηση σε β πρόσωπο (μέγιστη αμεσότητα) «Θα σου δείξω μερικές φωτογραφίες από το χωριό μου» Αφήγηση σε α πρόσωπο (σχέση αβίαστης αμεσότητας με τους θεατές) «Εδώ σε αυτή τη φωτογραφία είμαι με τους γονείς μου το 1944»

36 Μεταπαραγωγή: Προφορική αφήγηση Το κείμενο της προφορικής αφήγησης είναι Απλό Άμεσο Εκφραστικά λιτό Σχετίζεται με την εικόνα Παράδειγμα

37 Μεταπαραγωγή: Διάδοση Τέλος και αφού έχει ολοκληρωθεί το ντοκιμαντέρ ακολουθεί η διαδικασία της κοινωνικοποίησής του, του μετρήματός του με τις γνώμες και την κριτική. Μπορούμε να αναζητήσουμε διαγωνισμούς για να το παρουσιάσουμε, φεστιβάλ, καθώς επίσης και να το διαδώσουμε μέσω του διαδικτύου.

38 Μερικά παραδείγματα ντοκιμαντέρ 3 ο ΓΕΛ Νέας Ιωνίας 1 ο ΕΠΑΛ Άργους και 1 ο Εργ. Κέντρο Άργους

39 Επίλογος Μια τελευταία συμβουλή από τον Βέρνερ Χέρτζογκ «Το σινεμά δεν είναι ανάλυση, είναι η αναταραχή του μυαλού. Προέρχεται από τα πανηγύρια και τα τσίρκο, όχι από την τέχνη και τον ακαδημαϊσμό». Γι αυτό την κάμερα στον ώμο και γυρνάμε.

40 Επίλογος Ήταν μια μικρή προσπάθεια να περιγραφεί ο κόσμος του ντοκιμαντέρ. Ευχαριστούμε!