ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ (Π c) ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ (Π c) ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ"

Transcript

1 ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ (Π c) ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟΕΡΓΟ 2 «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ» (MIS ) ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Π ΤΡΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΣΕ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ (ΜΕΡΟΣ Γ) Δρ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΑΙΓΑΛΕΩ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013

2 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Ένας περίπατος στο διάζωμα της Γέφυρας που ενώνει τον Ψηφιακό με τον Αναλογικό Κόσμο ΟΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ (Digital to Analog Converters: DACs) του Καθηγητή Αθανάσιου Νασιόπουλου Τμήμα Ηλεκτρονικής ΤΕΙ Αθήνας ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/2013 2

3 Πίνακας περιεχομένων Περίληψη - Σκοπός Πρόλογος Ο μετατροπέας Ψηφιακού Σήματος σε Αναλογικό (DAC) Γενικά Είδη των DACs Άμεσοι μετατροπείς DACs παράλληλης εισόδου Άμεσοι μετατροπείς DACs κλίμακας Μετατροπέας DAC σειριακής εισόδου Έμμεσοι μετατροπείς ψηφιακού σήματος σε αναλογικό DACs μεταβλητού παλμού Στοχαστικός μετατροπέας ψηφιακού σήματος σε αναλογικό Χαρακτηριστικά των DACs Διακριτική ικανότητα και μέγιστη τάση ενός DAC Ο θόρυβος κβάντισης Σφάλματα στην λειτουργία των DACs Το σφάλμα μετατόπισης Το σφάλμα κέρδους Το σφάλμα γραμμικότητας Μονοτονία του DAC Χρόνος απόκρισης του DAC ή χρόνος μετατροπής Συμπέρασμα ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/2013 3

4 Περίληψη - Σκοπός Η παρούσα μελέτη περίπτωσης είναι αφιερωμένη στους μετατροπείς Ψηφιακού Σήματος σε Αναλογικό (DACs). Πρόκειται για ένα περίπατο στο άλλο διάζωμα της γέφυρας που ενώνει τον Αναλογικό με τον Ψηφιακό Κόσμο, προς την αντίθετη κατεύθυνση. Οι μετατροπείς αυτοί είναι συζυγείς των ADCs που μελετήθηκαν σε άλλη Μελέτη Περίπτωσης. Μας επαναφέρουν στον αναλογικό κόσμο των σημάτων, των σημάτων και ερεθισμάτων που είναι κατανοητά από τον άνθρωπο. Στον ψηφιακό κόσμο, τον κόσμο των μηχανών και των υπολογιστών, ολοκληρώνεται η ψηφιακή επεξεργασία του σήματος με αριθμούς και σύμβολα. Το αποτέλεσμα πρέπει να ξαναβρεί την αρχική του φυσιογνωμία ως αναλογικό σήμα κάτω από τον ορίζοντα των Φυσικών Σημάτων. Αυτό διεκπεραιώνουν οι μετατροπείς του Ψηφιακού Σήματος σε Αναλογικό. Στο παρόν πόνημα εξετάζονται αναλυτικά όλα τα κυκλώματα των DACs. Μελετώνται όλα τα δομικά υλικά τους, ο σχεδιασμός τους και όλες οι παράμετροι λειτουργίας τους. Δεν λείπουν και οι συγκρίσεις μεταξύ των διαφόρων λύσεων και κυκλωματικών διατάξεων ως προς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/2013 4

5 1. Πρόλογος ΟΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ (Digital to Analog Converters: DACs) Σε προηγούμενη εργασία μελετήσαμε του Μετατροπείς Αναλογικού Σήματος σε Ψηφιακό (ADCs), που αποτελούν την διεπαφή (γέφυρα) μεταξύ του τομέα της αναλογικής ηλεκτρονικής και του τομέα της ψηφιακής επεξεργασίας των σημάτων. Στην παρούσα μελέτη θα αναλύσουμε την συζυγή διεπαφή δηλαδή τους μετατροπείς ενός Ψηφιακού Σήματος σε Αναλογικό, (τους Digital to Analog Converters). Αντίστροφα των ADCs οι DACs αποτελούν το τελευταίο στάδιο της ψηφιακής επεξεργασίας ενός σήματος ώστε να αποδοθεί και πάλι ως αναλογικό μέγεθος στον τομέα της αναλογικής ηλεκτρονικής. Οι ρόλοι των ADCs και DACs αποδίδονται λειτουργικά στο γενικό σχήμα 1. v(t) i(t) Μετατροπή από αναλογικό σε ψηφιακό ADC Ψηφιακή Επεξεργασία Μετατροπή από ψηφιακό σε αναλογικό DAC v (t) i (t) Σχήμα 1: Οι ρόλοι των ADCs και DACs σε σύστημα ψηφιακής επεξεργασίας 2. Ο μετατροπέας Ψηφιακού Σήματος σε Αναλογικό (DAC) 2.1 Γενικά Στην έξοδο ενός ψηφιακού συστήματος επεξεργασίας του σήματος η πληροφορία αποδίδεται ως ψηφιακός κώδικας από n bits. Συνήθως ο κώδικας αυτός είναι δυαδικός ή κώδικας DCBA (δεκαδικός), χωρίς να αποκλείεται ότι σε ειδικές εφαρμογές έχει ακολουθηθεί μια άλλη διαδικασία κωδικοποίησης. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/2013 5

6 Το DAC αναλαμβάνει την ευθύνη μετατροπής αυτού του αντιπροσωπευτικού κώδικα σε αναλογικό μέγεθος. Η διαδικασία μετατροπής εμπεριέχει την έννοια της κβάντισης της πληροφορίας, που την είδαμε στο προηγούμενο άρθρο για τους ADCs και φαίνεται στο σχήμα 2. Η κωδικοποιημένη πληροφορία ( από n bits) εφαρμόζεται διαδοχικά στην είσοδο του DAC το δε αποτέλεσμα της μετατροπής λαμβάνεται στην έξοδο του μετατροπέα ως αναλογικό μέγεθος. Από τον ρόλο που καλείται να παίξει το DAC πολλές από τις παραμέτρους που χαρακτηρίζουν την λειτουργία του είναι αντίστοιχες ή ίδιες με αυτές που συναντούμε στους αντίστοιχους ADCs μετατροπείς. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/2013 6

7 Σχήμα 2: Η έννοια της κβάντισης του σήματος Στο σχήμα αποδίδεται η αρχή λειτουργίας ενός DAC με θετική δυναμική εισόδου και είσοδο από n bits. Βασίζεται στην αντιστοίχηση μιας ελάχιστης αναλογικής τιμής τάσης, που στην συνέχεια αποκαλείται βήμα κβάντισης ή κβάντο τάσης (συμβολίζεται q ) και προσδιορίζεται από τα στοιχεία του κυκλώματος του DAC, με την ελάχιστη τιμή διαφοροποίησης ή βήμα του χρησιμοποιούμενου ψηφιακού κώδικα στην είσοδο. Έτσι για την τάση εξόδου του μετατροπέα ισχύει: V out = [Τιμή Κώδικα].q (1) Για παράδειγμα αν θεωρήσουμε δυαδικό κώδικα δυαδικών ψηφίων στην είσοδο και θεωρήσουμε την τιμή κβάντου τάσης q = 10 mv, έχουμε: Βήμα δυαδικού κώδικα 2 0 = 1 q = 10 mv Άρα : Κ in = = 0 V out = 0 mv Κ in = = 1 V out = 10 mv Κ in = = 2 V out = 20 mv Κ in = = 3 V out = 30 mv. Κ in = = 8 V out = 80 mv ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/2013 7

8 Κ in = = 16 V out = 160 mv Κ in = = 32 V out = 320 mv Κ in = = 64 V out = 640 mv Κ in = = 128 V out = 1280 mv. Κ in = = 254 V out = 2540 mv.. Κ in = = 255 V out = 2550 mv Δηλαδή το αποτέλεσμα στην περίπτωση αυτή είναι: V out = [ 2 7. A A A A A A A A 0 ]. q (2) όπου (Α 7 Α 6 Α 5 Α 4 Α 3 Α 2 Α 1 Α 0 ) η δυαδική λέξη στην είσοδο. Όπως θα δούμε στην συνέχεια, από τον αριθμό των δυαδικών στοιχείων εισόδου εξαρτάται η διακριτική ικανότητα του μετασχηματισμού. Από την ακρίβεια της τιμής της τάσης κβάντου q εξαρτάται η ακρίβεια του αποτελέσματος του μετασχηματισμού. 2.2 Είδη των DACs. Οι μετατροπείς ψηφιακού σήματος σε αναλογικό, με βάση την αρχή λειτουργίας τους διακρίνονται σε άμεσους (direct), όπου η μετατροπή του ψηφιακού κώδικα σε αναλογικό μέγεθος είναι άμεση και έμμεσους (indirect), όπου κατά την μετατροπή γίνεται χρήση μιας ενδιάμεσης μεταβλητής στο κύκλωμα. Επιπλέον οι άμεσοι μετατροπείς διακρίνονται σε παράλληλους μετατροπείς ή σε παράλληλους μετατροπείς κλίμακας (όταν η κωδικοποιημένη λέξη εφαρμόζεται παράλληλα στην είσοδο) και σε σειριακούς μετατροπείς όταν η κωδικοποιημένη ψηφιακή λέξη εφαρμόζεται στην είσοδο bit προς bit. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/2013 8

9 2.2.1 Άμεσοι μετατροπείς DACs παράλληλης εισόδου Οι μετατροπείς αυτού του είδους στηρίζονται στην απ ευθείας υλοποίηση της σχέσης (2) με αθροιστή και κατάλληλη επιλογή των συντελεστών άθροισης μέσω των αντιστάσεων εισόδου του κυκλώματος (σχήμα 3). Σχήμα 3: Απλό DAC 8 bits με αθροιστή Οι διακόπτες Δ 1 έως Δ 7 που προϋποθέτουν την συνεισφορά του κάθε κλάδου στην άθροιση ελέγχονται από τα δυαδικά στοιχεία της ψηφιακής λέξης στην είσοδο: - Αν Α κ = 0, ο αντίστοιχος διακόπτης Δ κ είναι ανοικτός και ο κλάδος δεν συνεισφέρει στην άθροιση. - Αν Α κ = 1, τότε ο Δ κ είναι κλειστός και ο κλάδος συνεισφέρει στην άθροιση. Η τάση αναφοράς Ε ορίζει έμμεσα το βήμα μετατροπής και εκλέγεται κατάλληλα με βάση την επιθυμητή τιμή κβάντου q. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/2013 9

10 Από την ανάλυση του κυκλώματος του σχήματος (3), που σχεδιάστηκε για οχτώ bits στην είσοδο εύκολα συνάγεται: V out = [ (A 7 /1)+ (A 6 /2)+ (A 5 /4)+ (A 4 /8)+ (A 3 /16)+ (A 2 /32)+ (A 1 /64)+ (A 0 /128)]. E ή V out = [ (128A 7 )+ (64A 6 )+ (32A 5 )+ (16A 4 )+ (8A 3 )+ (4A 2 )+ (2A 1 )+ (A 0 )]. (E/128) ή V out = [ 2 7. A A A A A A A A 0 ]. (Ε/128) Από την παραπάνω σχέση φαίνεται ότι η τιμή του βήματος της τάσης εξόδου (τάση κβάντου) στην προκειμένη περίπτωση είναι: q = Ε/128 = Ε / 2 7. Με βάση προηγούμενο παράδειγμα αν απαιτείται q = 10 mv τότε: Ε = 1280 mv = 1,28 V. Με οκτώ bits εισόδου η έξοδος έχει 255 (0 έως και 2 8-1) διαβαθμίσεις, με δυναμική εξόδου: { 0V, 2,550 V}. Αντίστοιχα με δέκα bits στην είσοδο (οι δύο συμπληρωματικοί κλάδοι του κυκλώματος έχουν αντίστοιχα αντιστάσεις 256R = 2 8 R και 512R = 2 9 R) η έξοδος έχει 1024 (0 έως και ) διαβαθμίσεις, με δυναμική εξόδου: {0V, 10,23V}. Η μέγιστη τάση στην έξοδο του DAC, που αντιστοιχεί στην τιμή V max = N max. q = (2 n 1).q αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του DAC. Το DAC του σχήματος (7) είναι μόνο θετικής δυναμικής. Η αντικατάσταση της τάσης αναφοράς με τάση αντίθετου προσήμου θα έδινε μετατροπέα αρνητικής δυναμικής (αρνητικές τάσεις εξόδου) Άμεσοι μετατροπείς DACs κλίμακας Το απλό κύκλωμα του σχήματος (3) έχει ένα σοβαρό μειονέκτημα. Η αύξηση του αριθμού των ψηφίων του κώδικα εισόδου συνεπάγεται την χρήση διαφορετικής τιμής αντιστάσεων, ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

11 πολλαπλάσια μιας αρχικής τιμής R. Οι αντιστάσεις αυτές για μεγάλο αριθμό bits εισόδου αποκτούν μεγάλες τιμές, που κατασκευάζονται δύσκολα και εισάγουν σφάλματα στην λειτουργία του DAC. Στις δομές των DACs είναι λοιπόν προτιμητέα κυκλώματα όπου ο αριθμός των διαφορετικής τιμής αντιστάσεων περιορίζεται και η αύξηση του αριθμού των bits εξασφαλίζεται με την επανάληψη συστοιχιών αντιστάσεων των ίδιων τιμών. Στο σχήμα 4 φαίνεται το κύκλωμα ενός DAC άμεσης μετατροπής με αθροιστή όπου το σύνολο των διαφορικής τιμής αντιστάσεων έχει περιοριστεί σε τέσσερες (R 2R 4R 8R) που αποτελούν την συστοιχία επανάληψης. Σχήμα 4: DAC με συστοιχίες αντιστάσεων R 2R 4R 8R ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

12 Εύκολα επιβεβαιώνεται ότι η τάση στην έξοδο του τελεστικού είναι ταυτόσημη με αυτή που έχουμε στην έξοδο του προηγούμενου κυκλώματος. Πράγματι: V out = [(A 7 /1)+(A 6 /2)+(A 5 /4)+(A 4 /8)].E + [(A 3 /1)+(A 2 /2)+(A 1 /4)+(A 0 /8)].(E/16) = = [ (128A 7 )+ (64A 6 )+ (32A 5 )+ (16A 4 )+ (8A 3 )+ (4A 2 )+ (2A 1 )+ (A 0 )]. (E/128) = = [ 2 7. A A A A A A A A 0 ]. (Ε/128) Η τάση αναφοράς Ε/16 δημιουργείται από την τάση Ε με την χρήση γέφυρας αντιστάσεων R 8R+4R+2R+R. Πιο δημοφιλές κύκλωμα για την κατασκευή DACs με δυαδικό κώδικα εισόδου και μεγάλη διακριτική ικανότητα αποδεικνύεται το δικτύωμα κλίμακας R 2R που φαίνεται στο σχήμα 5, όπου το σύνολο των αντιστάσεων με διαφορετική τιμή περιορίζεται σε δύο. Σχήμα 5: Αλληλουχία δικτυωμάτων R 2R ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

13 Το κύκλωμα R 2R έχει την καταπληκτική ιδιότητα (που επιβεβαιώνεται εύκολα) ότι η κατά Thevenin ισοδύναμη πηγή τάσης στο σημείο Α έχει αντίσταση εξόδου R και τιμή V = E/2 n-k, όπου k ο κλάδος στον οποίο έχει τοποθετηθεί πηγή τάσης Ε και n ο συνολικός αριθμός των δικτυωμάτων R 2R ). Σχήμα 6: DAC των 8 bits με δικτυώματα R 2R Αυτό σημαίνει ότι αν υλοποιηθεί το κύκλωμα του σχήματος 6, με βάση την αρχή της επαλληλίας ο κάθε κλάδος του κυκλώματος συνεισφέρει ρεύμα εισόδου: Ι k = -(1/R). A k.(e/2 n-k ) Άρα τάση εξόδου: V kout = A k. (E/2 n-k ). (A k = 1 σημαίνει ότι ο αντίστοιχος διακόπτης είναι κλειστός και Α k = 0 διακόπτης ανοικτός). Έτσι τελικά αν n = 7 έχουμε: V out = [ (A 7 /1)+ (A 6 /2)+ (A 5 /4)+ (A 4 /8)+ (A 3 /16)+ (A 2 /32)+ (A 1 /64)+ (A 0 /128)]. E = = [ 2 7. A A A A A A A A 0 ]. (Ε/128) Το κβάντο τάσης είναι q = E/128. Η μέγιστη τάση εξόδου είναι (2 n 1 ).q. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

14 Οι διακόπτες στη δομή του σχήματος (6), όπως και στις προηγούμενες των σχημάτων (3) και (4) σε ολοκληρωμένα κυκλώματα υλοποιούνται με transistors MOSFET, όπως φαίνεται στο σχήμα 7. Σχήμα 7: Δομή του DAC R 2R με MOSFETS Η αλλαγή στην τάση αναφοράς από Ε σε Ε μετατρέπει το DAC σε αρνητικής δυναμικής. Αν ένα επιπλέον bit A 8 ελέγχει με διακόπτη την επιλογή θετικής ή αρνητικής τάσης αναφοράς το DAC διαθέτει διπλή δυναμική (θετική και αρνητική). Η τιμή του δυαδικού στοιχείου Α 8 είναι δηλωτική της δυναμικής του DAC. Στο σχήμα (8) δίνεται μια παραπλήσια δομή DAC, με συστοιχίες δικτυωμάτων R 2R που αντιστοιχούν σε ψηφιακή πληροφορία εισόδου κωδικοποιημένη σε σύστημα DCBA. Στο σχήμα σημειώνονται τα bytes (4 bits) που αντιστοιχούν στις μονάδες, τις δεκάδες και τις εκατοντάδες της κωδικοποίησης. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

15 Σχήμα 8: DAC με δικτυώματα R-2R σε συστοιχίες που επαληθεύουν κώδικα DCBA Εύκολα μπορεί να επαληθευτεί ότι: V out = [100.X +10.Y + Z]. q όπου Χ η τιμή του byte των εκατοντάδων, Υ ή τιμή του byte των δεκάδων και Z η τιμή του byte των μονάδων Μετατροπέας DAC σειριακής εισόδου Στις δομές με παράλληλη είσοδο που μελετήθηκαν πιο πάνω όλα τα bits της ψηφιακής λέξης εισόδου εφαρμόζονται ταυτόχρονα στην είσοδο του DAC. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τον εύκολο συγχρονισμό του μετατροπέα με το σύστημα γένεσης του ψηφιακού κώδικα και επίσης την γρήγορη απόκριση του. Επίσης η αλλαγή ενός δυαδικού στοιχείου επηρεάζει ανεξάρτητα το αποτέλεσμα εξόδου και δεν απαιτεί την εκ νέου εφαρμογή ολόκληρης της ψηφιακής λέξης για επαναπροσδιορισμό του αποτελέσματος. Αντίθετα σε ένα DAC με σειριακή είσοδο τα bits εφαρμόζονται ένα προς ένα στην είσοδο του μετατροπέα. Για ψηφιακή λέξη των οκτώ δυαδικών στοιχείων η μετατροπή ολοκληρώνεται σε οκτώ παλμούς ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

16 του ρολογιού συγχρονισμού του DAC. Η περίπτωση ενός DAC όπου η σειριακή πληροφορία φθάνει σε ένα καταχωρητή σειριακής εισόδου και παράλληλης εξόδου (σχήμα 9) και στην συνέχεια εφαρμόζεται ως παράλληλη πληροφορία στον μετατροπέα θεωρείται τετριμμένη, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και δεν θα μας απασχολήσει περαιτέρω. Στα DAC με παράλληλη είσοδο πρέπει να καταλογίσουμε το μειονέκτημα ότι η αύξηση του αριθμού των bits εισόδου οδηγεί αναπόφευκτα σε αύξηση των δομικών στοιχείων του κυκλώματος. Σχήμα 9: DAC με σειριακή είσοδο και καταχωρητή εισόδου Στην συνέχεια περιγράφεται ένα άλλο είδος μετατροπέα ψηφιακού σήματος σε αναλογικό, που παρουσιάζει το πλεονέκτημα ότι η κυκλωματική διάταξη είναι ανεξάρτητη του αριθμού των δυαδικών στοιχείων του κώδικα εισόδου. Η αρχή λειτουργίας του εμφανίζεται στο σχήμα 10. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

17 Vout Σχήμα 10: DAC σειριακής εισόδου με προσθετή και αναλογική μνήμη - Ο διακόπτης Δ 1 ελέγχεται από την τιμή του bit που εφαρμόζεται στην είσοδο. Αποκαθιστά το κύκλωμα όταν Α k = 1 και διακόπτει όταν A k = 0. - Ο διακόπτης Δ 2 ελέγχεται από τους παλμούς του ρολογιού που συγχρονίζει την άφιξη της αλληλουχίας των bits στην είσοδο του κυκλώματος. Ο Δ 2 στην πρώτη ημιπερίοδο του ρολογιού βρίσκεται στην θέση (1) και στην δεύτερη ημιπερίοδο βρίσκεται στην θέση (2). Ο πυκνωτής C παίζει τον ρόλο αναλογικής μνήμης και αποθηκεύει την τάση που εμφανίζεται στην έξοδο στο τέλος κάθε περιόδου του ρολογιού. Με αυτή την φιλοσοφία λειτουργίας εύκολα διαπιστώνεται ότι στο τέλος του k+1 παλμού η τάση εξόδου του κυκλώματος είναι: V k+1 = (½). [ A k+1. E + V k ] όπου V k η τάση εξόδου στο τέλος του k παλμού του ρολογιού. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

18 Από την προηγούμενη σχέση φαίνεται ότι σε αυτή την δομή, η συνεισφορά του καθενός bit στο συνολικό αποτέλεσμα επηρεάζει και την συνεισφορά αυτών που ακολουθούν. Αποτέλεσμα αυτής της παρατήρησης είναι ότι η αλλαγή τιμής κάποιου bit στην είσοδο οδηγεί στην επανέναρξη όλης της διαδικασίας μετατροπής. Θεωρώντας μια πλήρη αλληλουχία από οκτώ bits εισόδου, που εφαρμόζεται διαδοχικά από το πιο ασήμαντο (LSB) (A o ) προς το πιο σημαντικό (MSB) (A 7 ) με την παραπάνω σχέση καταλήγουμε: V o = (1/2)(A o.e) V 1 = (1/2) [A 1.E + (1/2)(A o.e)] V 2 = (1/2) {A 2.E + (1/2) [A 1.E + (1/2)(A o.e)]}.. V 7 =(1/2)A 7 +(1/4)A 6 +(1/8)A 5 +(1/16)A 4 + (1/32)A 3 +(1/64)A 2 +(1/128)A 1 +(1/256)A o ].E Τελικά: V 7 = [ 2 7. A A A A A A A A 0 ]. (Ε/256) Στο τέλος του όγδοου παλμού κλειδώνεται η τάση V 7, ως το τελικό αποτέλεσμα στην έξοδο. Στο σχήμα (11) δίνεται μια πλήρης παραλλαγή του κυκλώματος όπου η άθροιση των τάσεων με συντελεστή (1/2) πραγματοποιείται με τελεστικούς ενισχυτές, οι οποίοι επίσης εξασφαλίζουν την αποθήκευση και το κλείδωμα της τάσης στην έξοδο. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

19 Σχήμα 11: Υλοποίηση σειριακού DAC αναλογικής μνήμης με τελεστικούς Στο σχήμα (11) οι διακόπτες Δ 2 και Δ 2 έχουν αντικαταστήσει τις δύο θέσεις του διακόπτη Δ 2 του σχήματος (10). Ο τελεστικός Α 1 είναι ο αθροιστής ενώ ο τελεστικός Α 2 αντιστρέφει την τάση εξόδου του Α 1. Ο διακόπτης Δ 3 κλείνει στο τέλος του όγδοου παλμού του ρολογιού και κλειδώνει την τάση εξόδου στον πυκνωτή C 3. Ο τελεστικός εξόδου είναι ακόλουθος τάσης με κέρδος 1 και άπειρη αντίσταση εισόδου. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

20 2.3 Έμμεσοι μετατροπείς ψηφιακού σήματος σε αναλογικό Με τον όρο έμμεσοι μετατροπείς ομαδοποιούνται τα DACs που κατά την διαδικασία της μετατροπής χρησιμοποιούν μια ενδιάμεση μεταβλητή. Η ενδιάμεση μεταβλητή μπορεί να είναι αναλογικό ή ψηφιακό μέγεθος. Οι μέθοδοι αυτοί οδηγούν κατά την σχεδίαση στην χρήση μικρότερου αριθμού εξαρτημάτων ακριβείας στα DACs (άρα ευκολότερη σχεδίαση) με κόστος όμως την ελάττωση της ταχύτητας απόκρισης των κυκλωμάτων. Στην συνέχεια εξετάζονται δύο τύποι αυτής της οικογένειας. Τα DACs μεταβλητού παλμού και τα στοχαστικά DACs DACs μεταβλητού παλμού Σε αυτή την δομή η ψηφιακή πληροφορία εισόδου μετατρέπεται κατ αρχήν σε παλμό του οποίου η διάρκεια είναι ευθέως ανάλογη της τιμής της πληροφορίας. Στην συνέχεια με χρήση χαμηλοπερατού φίλτρου κατάλληλης σταθεράς χρόνου στην έξοδο εμφανίζεται ο μέσος όρος της τάσης που αντιπροσωπεύει την πληροφορία εισόδου. Στο σχήμα (12) δίνεται η αρχή λειτουργίας ενός τέτοιου DAC. Το πρώτο στάδιο, καθαρά ψηφιακό κύκλωμα, υλοποιείται με ένα καταχωρητή που κλειδώνει την πληροφορία στην είσοδο και ένα καθοδικό απαριθμητή (decounter) ο οποίος απαριθμεί Ν παλμούς ρολογιού, όπου Ν η τιμή της ψηφιακής πληροφορίας εισόδου. Όσο διαρκεί η αρίθμηση (μέχρι το μηδέν), ο διακόπτης παραμένει κλειστός ώστε στην είσοδο του φίλτρου διαμορφώνεται παλμός πλάτους Ε και διάρκειας: τ = Ν.Τ cl, Τ cl η περίοδος του ρολογιού. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

21 Σχήμα 12: DAC μεταβλητού παλμού με απαριθμητή και φίλτρο Εάν Τ η περίοδος μετατροπής ο μέσος όρος της τάσης στην έξοδο του φίλτρου υπολογίζεται: V out = (N.T cl / T).E Η τιμή είναι ευθέως ανάλογη της ψηφιακής πληροφορίας της εισόδου. Συνήθως οι παράμετροι επιλέγονται ώστε: Τ = 2 n. T cl, όπου n το πλήθος των δυαδικών στοιχείων της πληροφορίας. Έτσι: V out = ( N/ 2 n ).E = N.(E/2 n ) Για παράδειγμα αν η συχνότητα του ρολογιού είναι 1 MHz και n = 8 τότε η περίοδος μετατροπής Τ είναι περίπου 256 μs. Η συχνότητα αποκοπής του χρησιμοποιούμενου φίλτρου πρέπει να είναι μικρή ώστε όλες οι αρμονικές του ενδιάμεσου παλμικού σήματος να απορρίπτονται ικανοποιητικά ( f α << 1/T ) και στην έξοδο να εμφανίζεται μόνο η μέση τιμή της τάσης. Αυτό σημαίνει επιλογή μεγάλης σταθεράς χρόνου του φίλτρου t f (t f >> T), σε βάρος της μέγιστης (ταχύτητας) εναλλαγής της πληροφορίας που ανέχεται το DAC. Αύξηση της ταχύτητας επιτυγχάνεται με επιλογή μεγαλύτερης συχνότητας ρολογιού ή μικρότερου αριθμού bits εισόδου, που μεταφράζεται σε μικρότερη διακριτική ικανότητα του DAC. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

22 Παραλλαγή του κυκλώματος διαμόρφωσης παλμού του σχήματος (12) στηρίζεται στην λογική αντί του ενδιάμεσου παλμού να δημιουργηθεί αλληλουχία Ν παλμών, αριθμός ίσος με την τιμή της πληροφορίας εισόδου. Το πλεονέκτημα ενός τέτοιου μετατροπέα είναι η ανυπαρξία δομικών στοιχείων ακριβείας στο κύκλωμα, που οδηγεί σε εύκολη ολοκλήρωση Στοχαστικός μετατροπέας ψηφιακού σήματος σε αναλογικό Η αρχή λειτουργίας αυτού του DAC στηρίζεται στην στοχαστική παρουσίαση της προς μετατροπή ψηφιακής πληροφορίας. Αυτή η αρχή οδηγεί στην χρήση εξ ολοκλήρου σχεδόν ψηφιακών κυκλωμάτων και θεωρείται πλεονέκτημα γιατί οδηγεί στην εύκολη ολοκλήρωση. Ως στοχαστική παρουσίαση ενός μεγέθους Μ ορίζεται η αντιπροσώπευση αυτού του μεγέθους με κάποιο τυχαίο σήμα v(t). Συγκεκριμένα μια τιμή Α του μεγέθους Μ αντιστοιχείται με την ολική πιθανότητα P η στάθμη του τυχαίου σήματος v(t) να είναι μικρότερη της τιμής Α του μεγέθους Μ. Δηλαδή: A Α P = p(v)dv 0 όπου p(v) η πυκνότητα πιθανότητας ώστε η τιμή του τυχαίου σήματος να βρεθεί μεταξύ των v και v+dv. Στην περίπτωση που η πυκνότητα πιθανότητας είναι σταθερή, δηλαδή: p(v) = p o Τότε: A P = p o dv = p o. A 0 Από την τελευταία σχέση φαίνεται καθαρά ότι η εκτίμηση της πιθανότητας P δίνει την τιμή Α του αρχικού μεγέθους. Ένα παράδειγμα θα διευκόλυνε την κατανόηση της στοχαστικής εκτίμησης ενός μεγέθους. Έστω ότι ενδιαφερόμαστε για το μέγεθος 2, ένδειξη που υπάρχει σε μια από τις έδρες ενός ζαριού. Παίζοντας με το ζάρι η πυκνότητα πιθανότητας εμφάνισης ενός αποτελέσματος είναι (1/6). Εάν αθροίσουμε τις δοκιμές για τις οποίες το εμφανιζόμενο αποτέλεσμα είναι ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

23 μικρότερο ή ίσο με το δύο, μετά βέβαια από άπειρο αριθμό δοκιμών, θα διαπιστώσουμε ότι είναι τα (2/6) του συνόλου των δοκιμών. Αυτό το αποτέλεσμα αντιπροσωπεύει την τιμή του αρχικού μεγέθους που ήταν το 2. Με την στοχαστική ανάλυση το πρόβλημα ανάγεται στην μέτρηση ή την εκτίμηση της ολικής πιθανότητας, όπως ορίστηκε προηγούμενα. Επανερχόμενοι στην περίπτωση του DAC το μέγεθος που θέλουμε να εκτιμήσουμε είναι μια η τιμή Ν μιας ψηφιακής λέξης των n bits. Ως τυχαίο σήμα θα αξιοποιήσουμε μια ψευδοτυχαία ακολουθία Y(t) από ισάριθμα bits, που έχει 2 n συνδυασμούς. Στην περίπτωση αυτή για να εκτιμηθεί η πιθανότητα P, που αντιπροσωπεύει όλους τους συνδυασμούς της ψευδοτυχαίας ακολουθίας για τους οποίους ισχύει: Ν < Ν Y(t) η ψηφιακή λέξη συγκρίνεται με την ψευδοτυχαία ακολουθία, όπως φαίνεται στο σχήμα (13). Το αποτέλεσμα στην έξοδο του ψηφιακού συγκριτή (1 όταν N < N Y(t) και 0 στην αντίθετη περίπτωση) για μεγάλο αριθμό συγκρίσεων εμφανίζεται ως μια τυχαία ακολουθία παλμών με πλάτος παλμού Ε. Σχήμα 13: Στοχαστικό DAC με ψηφιακό συγκριτή ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

24 Το φίλτρο που ακολουθεί δίνει τον μέσο όρο του παλμικού σήματος που αντιπροσωπεύει την πιθανότητα Ρ, όπως ορίστηκε προηγούμενα και δίνει την αναλογική εκτίμηση της τιμής του Ν. Ο χρόνος μετατροπής ενός DAC με αυτή την φιλοσοφία εξαρτάται από την σταθερά του φίλτρου εξόδου. Η σταθερά αυτή πρέπει να είναι τέτοια ώστε η παραμένουσα κυμάτωση στην έξοδο να είναι μικρότερη του βήματος κβάντισης (κβάντου τάσης) για να μην υπάρχει ασάφεια στο αποτέλεσμα. Για να εκτιμηθεί η σταθερά του φίλτρου R-C ας θεωρήσουμε ότι η τιμή της ψηφιακής λέξης στην είσοδο είναι Ν. Στη διάρκεια ενός πλήρους κύκλου συγκρίσεων (2 n παλμοί ρολογιού) το παλμικό σήμα που δημιουργείται περιέχει Ν παλμούς στάθμης Ε σε τυχαία θέση. Θεωρώντας ότι οι παλμοί είναι ομοιόμορφα κατανεμημένοι στον χρόνο, απέχουν μεταξύ τους κατά μέσο όρο ΔΤ = Τ/Ν. Με αυτές τις υποθέσεις αν ΔV η κυμάτωση εξόδου και Ι το ρεύμα στον πυκνωτή του φίλτρου ισχύουν: I = C. (ΔV/ΔΤ) = (E/R).(N/2 n ) Άρα ΔV = (E/R.C). (N/2 n ). (T/N) = (E /2 n ).(T/R.C) Καθώς ΔV < (1/2).(E/2 n ) προκύπτει: R.C > 2.T 3. Χαρακτηριστικά των DACs Στην παράγραφο αυτή θα σχολιάσουμε τις βασικότερες παραμέτρους που υπεισέρχονται στην λειτουργία των μετατροπέων ψηφιακού σήματος σε αναλογικό και θα εξετάσουμε πως αυτές επηρεάζουν τα λειτουργικά χαρακτηριστικά τους. Πολλές από αυτές τις παραμέτρους τις συναντήσαμε και στην λειτουργία των ADCs σε προηγούμενο άρθρο. 3.1 Διακριτική ικανότητα και μέγιστη τάση ενός DAC Σε όλους τους ορισμούς και όλα τα παραδείγματα που συναντήσαμε ως τώρα διαπιστώσαμε ότι ένα DAC με ψηφιακή λέξη εισόδου των n bits δίνει στην έξοδο 2 n διαβαθμίσεις της τάσης εξόδου. Ως διακριτική ικανότητα (ή διακριτικότητα) του μετατροπέα ορίζεται αυστηρά ο λόγος της τάσης κβάντου q (q = E max /2 n ) προς την μέγιστη τάση εξόδου (τάση E max πλήρους κλίμακας του DAC). Δηλαδή: r = q / E max = 1/2 n = 2 -n ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

25 Πολλές φορές, απλοποιώντας την ορολογία, αναφέρεται ως διακριτική ικανότητα του DAC ο αριθμός n των bits εισόδου ή ακόμα απλούστερα η τάση κβάντου q. Η διακριτική ικανότητα εξαρτάται μόνον από το πλήθος των δυαδικών στοιχείων εισόδου και την δυναμική εξόδου του DAC και όχι από την ακρίβεια των δομικών στοιχείων κατασκευής του. 3.2 Ο θόρυβος κβάντισης Η λειτουργία των DACs ( όπως και των ADCs) έπεται της δειγματοληψίας του σήματος και προϋποθέτουν, όπως είδαμε, την κβάντιση της πληροφορίας. Η κβάντιση που ο ορισμός της επαναλαμβάνεται στο σχήμα 14α, στηρίζεται στην σχέση (1) και δείχνει ότι το αποτέλεσμα στην έξοδο του DACs δεν είναι απόλυτα αναλογικό. Η τάση εξόδου είναι ευθέως ανάλογη της διακριτής ψηφιακής πληροφορίας εισόδου με συντελεστή το κβάντο τάσης q. Η καμπύλη απόκρισης εμφανίζεται με μορφή σκάλας. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

26 (β) Σχήμα 14: Ο θόρυβος λόγω κβάντισης Αυτή η διαδικασία εισάγει ένα σφάλμα γνωστό με το όνομα σφάλμα κβάντισης ή θόρυβος κβάντισης ε(t) και έχει, ανάλογα με την περίπτωση, την μορφή της γραφικής παράστασης του σχήματος 14β με πλάτος (q/2). Στηριζόμενοι στο σχήμα 14β και την μορφή πριονωτής τάσης που εμφανίζει το σφάλμα κβάντισης με κλίση a, που είναι συνάρτηση της ταχύτητας δειγματοληψίας του σήματος (έμμεσα της μεγίστης συχνότητας του F max ) έχουμε: ε(t) = a.t και - (q/2) < a.t < (q/2) Η μέση κανονικοποιημένη ισχύς του σφάλματος κβάντισης δίνεται από την σχέση: (q/2a) Ν = ε 2 (t) = (a/q). (at) 2 dt = q 2 / 12 (-q/2a) Αν θεωρήσουμε την μέγιστη τιμή του σήματος Ε max στην έξοδο ενός DAC με n bits εισόδου, δηλαδή q = (E max / 2 n ) τότε ο λόγος σήματος ως προς θόρυβο είναι: (S /N) = (E max) 2 / ε 2 = 12. (E max) 2 / q 2 = n ή σε dβ: (S/N) = 10log(12.2 2n ) = 10,8 + 6n Ο λόγος σήματος προς θόρυβο αυξάνεται κατά 6 db κάθε φορά που ο αριθμός των bits εισόδου αυξάνει κατά 1. Πρέπει επίσης να παρατηρήσουμε ότι, όταν το κβάντο τάσης είναι σταθερό όπως θεωρήσαμε ως τώρα, για μικρότερες τιμές της τάσης εξόδου ο λόγος σήματος προς θόρυβο ελαττώνεται σημαντικά σε βάρος των μικρών τιμών τάσεων. Το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίζεται με την χρήση μη γραμμικής κβάντισης, όπου το κβάντο τάσης δεν είναι σταθερό αλλά η τιμή του εξαρτάται από την τιμή (σειρά) της ψηφιακής λέξης εισόδου. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται σταθερός λόγος (S / N) για ευρεία δυναμική σήματος. Τέτοιες τεχνικές χρησιμοποιούνται στις τηλεπικοινωνίες. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

27 3.3 Σφάλματα στην λειτουργία των DACs Γενικά περί σφαλμάτων στην λειτουργία των DACs Το λαμβανόμενο αποτέλεσμα στην έξοδο ενός DAC δεν είναι το θεωρητικά αναμενόμενο λόγω των σφαλμάτων που υπεισέρχονται στην λειτουργία του. Συγκρίνοντας το ιδανικό αποτέλεσμα με το λαμβανόμενο πραγματικό αποτέλεσμα σε ένα τυχαίο DAC, όπως αποδίδεται στο σχήμα 15, διαπιστώνεται ότι: - Οι ακραίες τιμές της κλίμακας διαφέρουν από τις θεωρητικά αναμενόμενες. - Οι ενδιάμεσες τιμές δεν είναι ευθυγραμμισμένες πάνω στην θεωρητική καμπύλη απόκρισης του DAC. Σχήμα 15: Ιδανική και μη ιδανική απόκριση του DAC Αυτές οι διαφορές οφείλονται σε ένα σύνολο από σφάλματα που υπεισέρχονται και είναι γνωστά ως: - Σφάλμα μετατόπισης - Σφάλμα κέρδους - Σφάλμα γραμμικότητας. Γενικά, αν λάβουμε υπόψη τις αποκλίσεις που εμφανίζονται κατά την λειτουργία, η εξίσωση μεταφοράς ενός DAC με οχτώ bits (εξίσωση 2) γράφεται: V out = [ (2 7 +w 7 ).A 7 + (2 6 +w 6 ).A 6 + (2 5 +w 5 ).A 5 + (2 4 +w 4 ).A 4 + (2 3 +w 3 ).A 3 + (2 2 +w 2 ).A 2 + ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

28 +(2 1 +w 1 ).A 1 + (2 0 +w 0 ).A 0 ]. (V k +ΔV k ) + V d όπου: V d : το σφάλμα μετατόπισης ΔV k : το σφάλμα κέρδους w i : το σφάλμα (βάρους) που εισάγει το i-οστό bit. Τα σφάλματα μετατόπισης και κέρδους είναι απόλυτα και οι τιμές τους δίνονται από τον κατασκευαστή. Τα σφάλματα βάρους w i δεν δίνονται από τον κατασκευαστή διότι εξαρτώνται από τον συνδυασμό (την τιμή) των υπολοίπων bits της ψηφιακής λέξης εισόδου. Αυτή η εξάρτηση του ενός bit από τα άλλα καλείται σφάλμα υπέρθεσης. Ο συνδυασμός των σφαλμάτων βάρους και του σφάλματος υπέρθεσης προκαλεί το σφάλμα γραμμικότητας του DAC Το σφάλμα μετατόπισης Το σφάλμα μετατόπισης είναι η διαφορά μεταξύ της τάσης που δίνει στην έξοδο το DAC, όταν όλα τα bits εισόδου είναι στην κατάσταση 0 και της θεωρητικά αναμενόμενης. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

29 Σχήμα 16: Το αποτέλεσμα του σφάλματος μετατόπισης Το σφάλμα αυτό προκαλεί μια κάθετη μετατόπιση της χαρακτηριστικής του μετατροπέα, όπως αποτυπώνεται στο σχήμα 16. Αυτή η μετατόπιση μπορεί να είναι θετική ή αρνητική και είναι ανεξάρτητη της τιμής της ψηφιακής λέξης εισόδου. Εκφράζεται συνήθως σε ποσοστό της τάσης αναφοράς του DAC Το σφάλμα κέρδους Το σφάλμα κέρδους εξαρτάται από την τιμή της ψηφιακής λέξης εισόδου και εκδηλώνεται ως περιστροφή της χαρακτηριστικής απόκρισης του DAC ως προς το σημείο μηδέν (σχήμα 17). Σχήμα 17: Το αποτέλεσμα του σφάλματος κέρδους Το μεγαλύτερο σφάλμα αντιστοιχεί στην μέγιστη τιμή της εισόδου. Στα κυκλώματα, όπου χρησιμοποιούνται DACs για δεδομένη θερμοκρασία λειτουργίας, προβλέπεται αντιστάθμιση των σφαλμάτων μετατόπισης και κέρδους. Όμως με αλλαγή της θερμοκρασίας τα σφάλματα αυτά επανεμφανίζονται. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

30 3.3.4 Το σφάλμα γραμμικότητας Το σφάλμα γραμμικότητας ορίζεται ως η διαφορά της τάσης (ΔV) στην έξοδο του DAC για δεδομένο συνδυασμό εισόδου και της τάσης που προσδιορίζεται στην ευθεία της απόκρισης που ενώνει τα σημεία που αντιστοιχούν στην ελάχιστη και την μέγιστη τάση εξόδου του DAC (για τον ίδιο συνδυασμό εισόδου), όπως σημειώνεται στο σχήμα 18. Σχήμα 18: Το αθροιστικό αποτέλεσμα του σφάλματος γραμμικότητας Συχνά επίσης ως γραμμικότητα του DAC ορίζεται η διαφορά της τάσης εξόδου από την θεωρητικά αναμενόμενη στην ιδανική καμπύλη απόκρισης. Το σφάλμα υπέρθεσης, που ορίστηκε προηγούμενα, μπορεί να εκτιμηθεί με την εξής διαδικασία ελέγχου ενός DAC. Θέτοντας διαδοχικά στην είσοδο του μετατροπέα ψηφιακές λέξεις, όπου μόνο ένα δυαδικό στοιχείο είναι στην κατάσταση 1 (όλα τα άλλα μηδέν) και μετρώντας κάθε φορά την τάση εξόδου, αν το αθροιστικό αποτέλεσμα αυτών των τάσεων δεν διαφέρει από την τάση που εμφανίζεται στην έξοδο όταν όλα τα δυαδικά στοιχεία είναι 1, προφανώς δεν υπάρχει σφάλμα υπέρθεσης. Στην αντίθετη περίπτωση υπάρχει σφάλμα υπέρθεσης των bits. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

31 3.4 Μονοτονία του DAC Όλα τα προηγούμενα σφάλματα επηρεάζουν την λειτουργία των DAC. Ιδιαίτερα το σφάλμα γραμμικότητας επηρεάζει την μονοτονία του μετατροπέα. Σε ιδανική λειτουργία οι στάθμες της τάσης εξόδου είναι απόλυτα προσδιορισμένες και ή απόκριση είναι αύξουσα με ελάχιστη διαφοροποίηση της τάσης κατά ένα κβάντο τάσης (q), όταν η είσοδος διαφοροποιείται κατά ένα bit (σχήμα 19α). Λόγω των εισαγομένων σφαλμάτων, που εμφανίζονται με θετικές ή αρνητικές τιμές, η διαφοροποίηση της τάσης εξόδου για διαδοχικές τιμές στην είσοδο μπορεί να μην είναι q. Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για διαφορικό γραμμικό σφάλμα του DAC, που δημιουργεί ασάφεια στις στάθμες της τάσης εξόδου. Αν οι προκαλούμενη ασάφεια δεν ξεπεράσει τις τιμές ±q/2 το DAC δεν χάνει την μονοτονία του και οριακά διατηρεί την γραμμική του συμπεριφορά όπως φαίνεται στο σχήμα 19β. Σχήμα 19: Μονότονη (α) οριακά μονότονη (β) και μη μονότονη (γ) συμπεριφορά του DAC ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

32 Στην περίπτωση που το ολικό σφάλμα στην τάση εξόδου ξεπερνάει τις παραπάνω τιμές το DAC είναι δυνατόν να χάσει την μονοτονία του και την γραμμική του συμπεριφορά (σχήμα 19γ). Στο σχήμα απεικονίστηκαν οι περιπτώσεις όπου το k-1 bit παρουσίασε θετική ασάφεια στάθμης και το bit k αρνητική ασάφεια. Αξίζει να τονιστεί ότι οι μεταβολές της θερμοκρασίας επηρεάζουν σημαντικά και σε ευρεία όρια τα σφάλματα που είδαμε και προφανώς τις επιδόσεις του DAC. Η επίδραση της θερμοκρασίας πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την σχεδίαση συγκεκριμένου κυκλώματος. Τέλος πρέπει να σημειώσουμε ότι το ολικό σφάλμα στην τιμή της τάσης εξόδου (που εκφράζεται συνήθως σε σχέση με την τάση κβάντου q) σημαίνει λειτουργικά ότι ένας αριθμός από δυαδικά στοιχεία (αρχίζοντας από το LSB) ουσιαστικά αδρανοποιείται και η διακριτική ικανότητα του DAC αλλοιώνεται. 3.5 Χρόνος απόκρισης του DAC ή χρόνος μετατροπής Ως χρόνος μετατροπής μιας ψηφιακής πληροφορίας σε αναλογική ορίζεται ως απαραίτητος χρόνος από την στιγμή που στην είσοδο του DAC εφαρμόζεται το ψηφιακό δεδομένο έως την στιγμή που στην έξοδο έχουμε σταθεροποιημένο το αποτέλεσμα της μετατροπής. Είναι προφανές ότι η χειρότερη των περιπτώσεων είναι αυτή που στην είσοδο του DAC η ψηφιακή λέξη περνά από την τιμή στην τιμή 11 11, δηλαδή όλα τα δυαδικά στοιχεία αλλάζουν κατάσταση. Αυτή η παρατήρηση, σε συνδυασμό και με την ύπαρξη των σφαλμάτων, οδηγεί σε αυστηρότερο ορισμό του χρόνου μετατροπής. Πρόκειται για τον χρόνο που απαιτείται ώστε η τάση εξόδου του DAC να σαρώσει όλη την δυναμική των τιμών και το αποτέλεσμα να δοθεί με ακρίβεια (1/2).q. Αυτός ο χρόνος μετατροπής και η απόκριση του DAC σε βίαιη μεταβολή απεικονίζεται στην γραφική παράσταση του σχήματος 20. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

33 Σχήμα 20: Χρόνος απόκρισης του DAC Η παλινδρόμηση των τιμών της τάσης εξόδου, που εμφανίζεται σαν παρασιτική τάση ταλάντωσης με την έναρξη του φαινομένου, οφείλεται στην μη σύγχρονη αλλαγή και δράση όλων των bits (που ελέγχουν ηλεκτρονικούς διακόπτες στο κύκλωμα του DAC). Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό στην βιβλιογραφία και τους τεχνικούς με τον όρο glitch. Ως παράδειγμα αναφέρουμε την περίπτωση μετατροπέα με 8 bits, όπου υπάρχει αλλαγή του κώδικα εισόδου από την τιμή στην τιμή Αν λόγω έλλειψης απόλυτου συγχρονισμού στις εναλλαγές των διακοπτών το έκτο bit δράσει πιο γρήγορα από ότι τα υπόλοιπα, τότε το DAC, πριν φθάσει στην τελική τιμή, διέρχεται από την ενδιάμεση κατάσταση που δικαιολογεί μεταβατικά την εμφάνιση μεγαλύτερης τάσης στην έξοδο. Ο χρόνος μετατροπής, που δίνεται ως παράμετρος από τους κατασκευαστές, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την σχεδίαση. Το αποτέλεσμα εξόδου θεωρείται αποδεκτό μετά το πέρας του χρόνου αυτού. Έμμεσα ο χρόνος μετατροπής καθορίζει την μέγιστη ανεκτή συχνότητα μετατροπών ανά sec, δηλαδή την μέγιστη συχνότητα αξιοποίησης ενός DAC σε δεδομένη εφαρμογή. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

34 4. Συμπέρασμα Παρουσιάστηκαν τα βασικά δομικά στοιχεία ενός μετατροπέα ψηφιακών δεδομένων σε αναλογικό σήμα και οι διάφοροι τύποι των DACs που σήμερα συναντούμε σε ποικιλία κατασκευών με διακριτά στοιχεία ή υπό μορφή ολοκληρωμένων κυκλωμάτων από πολλούς κατασκευαστές. Επίσης σχολιάζοντας τα χαρακτηριστικά των DACs ο αναγνώστης διευκολύνθηκε να καταλάβει και να εκτιμήσει τις επιδόσεις ή τις αδυναμίες συγκεκριμένων κυκλωμάτων και να οδηγηθεί στις σωστές επιλογές για την εφαρμογή του. Στα περισσότερα παραδείγματα χρησιμοποιήθηκαν ως βάση DACs με πληροφορία εισόδου οχτώ δυαδικών στοιχείων. Σήμερα οι διάφοροι κατασκευαστές προτείνουν μετατροπείς με πολύ περισσότερα δυαδικά ψηφία (π.χ. 24), άρα με πολύ καλύτερη διακριτική ικανότητα, που μπορούν να ανταποκριθούν ικανοποιητικά σε όλο και υψηλότερες συχνότητες, προσαρμοσμένα σε ειδικές εφαρμογές. Σε επόμενο άρθρο θα επανέλθουμε με ολοκληρωμένες εφαρμογές των μετατροπέων ADCs και DACs. ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

35 ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π c 09/

ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ (Π b) ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ (Π b) ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ (Π 3.2.2.1b) ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟΕΡΓΟ 2 «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ» (MIS 304191) ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5 Διασύνδεση Αναλογικών & Ψηφιακών Συστημάτων

Κεφάλαιο 5 Διασύνδεση Αναλογικών & Ψηφιακών Συστημάτων Κεφάλαιο 5 Διασύνδεση Αναλογικών & Ψηφιακών Συστημάτων Αναλογικές & Ψηφιακές Διατάξεις Τα διάφορα μεγέθη των φυσικών διεργασιών τα μετράμε με αισθητήρες που ουσιαστικά παρέχουν ηλεκτρικά σήματα χαμηλής

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 Μάθημα: Τεχνολογία Αναλογικών και Ψηφιακών Ηλεκτρονικών Τεχνολογία Τεχνικών Σχολών

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5 Διασύνδεση Αναλογικών & Ψηφιακών Συστηµάτων

Κεφάλαιο 5 Διασύνδεση Αναλογικών & Ψηφιακών Συστηµάτων Κεφάλαιο 5 Διασύνδεση Αναλογικών & Ψηφιακών Συστηµάτων Αναλογικές & Ψηφιακές Διατάξεις Control Systems Laboratory Τα διάφορα μεγέθη των φυσικών διεργασιών τα μετράμε με αισθητήρες που ουσιαστικά παρέχουν

Διαβάστε περισσότερα

Παλμοκωδική Διαμόρφωση. Pulse Code Modulation (PCM)

Παλμοκωδική Διαμόρφωση. Pulse Code Modulation (PCM) Παλμοκωδική Διαμόρφωση Pulse Code Modulation (PCM) Pulse-code modulation (PCM) Η PCM είναι ένας στοιχειώδης τρόπος διαμόρφωσης που δεν χρησιμοποιεί φέρον! Το μεταδιδόμενο (διαμορφωμένο) σήμα PCM είναι

Διαβάστε περισσότερα

Τελεστικοί Ενισχυτές. Σπύρος Νικολαΐδης Αναπληρωτής Καθηγητής Τομέας Ηλεκτρονικής & ΗΥ Τμήμα Φυσικής

Τελεστικοί Ενισχυτές. Σπύρος Νικολαΐδης Αναπληρωτής Καθηγητής Τομέας Ηλεκτρονικής & ΗΥ Τμήμα Φυσικής Τελεστικοί Ενισχυτές Σπύρος Νικολαΐδης Αναπληρωτής Καθηγητής Τομέας Ηλεκτρονικής & ΗΥ Τμήμα Φυσικής Ο ιδανικός τελεστικός ενισχυτής Είσοδος αντιστροφής Ισοδύναμα Είσοδος μη αντιστροφής A( ) A d 2 1 2 1

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Φυσικής Εργαστήριο Ηλεκτρονικής. Ψηφιακά Ηλεκτρονικά

Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Φυσικής Εργαστήριο Ηλεκτρονικής. Ψηφιακά Ηλεκτρονικά Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Φυσικής Ψηφιακά Ηλεκτρονικά Μετατροπή Αναλογικού Σήματος σε και Ψηφιακού Σήματος σε Επιμέλεια Διαφανειών: Δ. Μπακάλης Πάτρα, Φεβρουάριος 2009 Εισαγωγή A/D Ψηφιακή Επεξεργασία

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρικά Ηλεκτρονικά. Δρ. Π. Ασβεστάς Εργαστήριο Επεξεργασίας Ιατρικού Σήματος & Εικόνας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων

Ιατρικά Ηλεκτρονικά. Δρ. Π. Ασβεστάς Εργαστήριο Επεξεργασίας Ιατρικού Σήματος & Εικόνας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων Ιατρικά Ηλεκτρονικά Δρ. Π. Ασβεστάς Εργαστήριο Επεξεργασίας Ιατρικού Σήματος & Εικόνας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων Χρήσιμοι Σύνδεσμοι Σημειώσεις μαθήματος: http://medisp.bme.teiath.gr/eclass/courses/tio127/

Διαβάστε περισσότερα

4. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ FOURIER

4. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ FOURIER 4. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ FOURIER Σκοπός του κεφαλαίου είναι να παρουσιάσει μερικές εφαρμογές του Μετασχηματισμού Fourier (ΜF). Ειδικότερα στο κεφάλαιο αυτό θα περιγραφούν έμμεσοι τρόποι

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Λ. ΜΠΙΣΔΟΥΝΗΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ» ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 28/01/2015

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Λ. ΜΠΙΣΔΟΥΝΗΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ» ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 28/01/2015 ΛΥΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ» ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 8//5 ΘΕΜΑ ο (.5 μονάδες) Η έξοδος του αισθητήρα του παρακάτω σχήματος είναι γραμμικό σήμα τάσης, το οποίο εφαρμόζεται για χρονικό διάστημα

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση και υπολογισμός του βρόχου φάσης (PLL). Β μέρος του Αθανάσιου Νασιόπουλου Τμήμα Ηλεκτρονικής ΤΕΙ Αθήνας

Ανάλυση και υπολογισμός του βρόχου φάσης (PLL). Β μέρος του Αθανάσιου Νασιόπουλου Τμήμα Ηλεκτρονικής ΤΕΙ Αθήνας Ανάλυση και υπολογισμός του βρόχου φάσης (PLL). Β μέρος του Αθανάσιου Νασιόπουλου Τμήμα Ηλεκτρονικής ΤΕΙ Αθήνας 1. Εισαγωγή Στο προηγούμενο μάθημα - εισήγηση αναλύθηκε ποιοτικά η λειτουργία του βρόχου

Διαβάστε περισσότερα

7 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗΣ. 1) Ποιος είναι ο ρόλος του δέκτη στις επικοινωνίες.

7 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗΣ. 1) Ποιος είναι ο ρόλος του δέκτη στις επικοινωνίες. 7 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗΣ 1) Ποιος είναι ο ρόλος του δέκτη στις επικοινωνίες. Ρόλος του δέκτη είναι να ενισχύει επιλεκτικά και να επεξεργάζεται το ωφέλιμο φέρον σήμα που λαμβάνει και να αποδίδει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΠΑΛΜΟΚΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ - PCM (ΜΕΡΟΣ Α)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΠΑΛΜΟΚΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ - PCM (ΜΕΡΟΣ Α) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΠΑΛΜΟΚΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ - PCM (ΜΕΡΟΣ Α) 3.1. ΣΚΟΠΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Σκοπός της εργαστηριακής αυτής άσκησης είναι η μελέτη της παλμοκωδικής διαμόρφωσης που χρησιμοποιείται στα σύγχρονα τηλεπικοινωνιακά

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρικά Ηλεκτρονικά. Δρ. Π. Ασβεστάς Εργαστήριο Επεξεργασίας Ιατρικού Σήματος & Εικόνας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων

Ιατρικά Ηλεκτρονικά. Δρ. Π. Ασβεστάς Εργαστήριο Επεξεργασίας Ιατρικού Σήματος & Εικόνας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων Ιατρικά Ηλεκτρονικά Δρ. Π. Ασβεστάς Εργαστήριο Επεξεργασίας Ιατρικού Σήματος & Εικόνας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων Χρήσιμοι Σύνδεσμοι Σημειώσεις μαθήματος: http://medisp.bme.teiath.gr/eclass/courses/tio127/

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 Μάθημα : Ψηφιακά Ηλεκτρονικά Τεχνολογία ΙΙ, Θεωρητικής Κατεύθυνσης Ημερομηνία

Διαβάστε περισσότερα

Τελεστικοί Ενισχυτές

Τελεστικοί Ενισχυτές Τελεστικοί Ενισχυτές Ο Τελεστικός Ενισχυτής (ΤΕ) αποτελεί ένα ιδιαίτερο είδος ενισχυτή, το οποίο έχει ευρύτατη αποδοχή ως δομικό στοιχείο των ηλεκτρονικών κυκλωμάτων. Η μεγάλη του δημοτικότητα οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

Από τους κλασικούς ταλαντωτές, στους ταλαντωτές που ελέγχονται από τάση ή

Από τους κλασικούς ταλαντωτές, στους ταλαντωτές που ελέγχονται από τάση ή Από τους κλασικούς ταλαντωτές, στους ταλαντωτές που ελέγχονται από τάση ή VCOs: Voltage Controlled Oscillators του Αθανάσιου Νασιόπουλου, Καθ. Τμήμα Ηλεκτρονικής, ΤΕΙ Αθήνας 1. Πρόλογος Εγκαινιάζουμε αυτή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ 21/06/2011 ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ 21/06/2011 ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ 2/06/20 ΘΕΜΑ ο (2 μονάδες) Το ρεύμα που διαρρέει κλάδο ενός ηλεκτρικού δικτύου μετρήθηκε με ηλεκτρονικό πολύμετρο και προέκυψαν οι ακόλουθες μετρήσεις: Μέτρηση Τιμή (ma) 4.75

Διαβάστε περισσότερα

Τελεστικοί Ενισχυτές

Τελεστικοί Ενισχυτές Τελεστικοί Ενισχυτές Ενισχυτές-Γενικά: Οι ενισχυτές είναι δίθυρα δίκτυα στα οποία η τάση ή το ρεύμα εξόδου είναι ευθέως ανάλογη της τάσεως ή του ρεύματος εισόδου. Υπάρχουν τέσσερα διαφορετικά είδη ενισχυτών:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ο τελεστικός ενισχυτής είναι ένα προκατασκευασμένο κύκλωμα μικρών διαστάσεων που συμπεριφέρεται ως ενισχυτής τάσης, και έχει πολύ μεγάλο κέρδος, πολλές φορές της τάξης του 10 4 και 10 6. Ο τελεστικός

Διαβάστε περισσότερα

Παλμοκωδική Διαμόρφωση. Pulse Code Modulation (PCM)

Παλμοκωδική Διαμόρφωση. Pulse Code Modulation (PCM) Παλμοκωδική Διαμόρφωση Pulse Code Modulation (PCM) Pulse-code modulation (PCM) Η PCM είναι ένας στοιχειώδης τρόπος διαμόρφωσης που δεν χρησιμοποιεί φέρον! Το μεταδιδόμενο (διαμορφωμένο) σήμα PCM είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Α: Απαραίτητες γνώσεις

ΜΕΡΟΣ Α: Απαραίτητες γνώσεις ΜΕΡΟΣ Α: Απαραίτητες γνώσεις Φίλτρα RC Τα φίλτρα RC είναι από τις σπουδαίες εφαρμογές των πυκνωτών. Τα πιο απλά φίλτρα αποτελούνται από έναν πυκνωτή και μία αντίσταση σε σειρά. Με μια διαφορετική ματιά

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρικά Ηλεκτρονικά. Δρ. Π. Ασβεστάς Εργαστήριο Επεξεργασίας Ιατρικού Σήματος & Εικόνας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων

Ιατρικά Ηλεκτρονικά. Δρ. Π. Ασβεστάς Εργαστήριο Επεξεργασίας Ιατρικού Σήματος & Εικόνας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων Ιατρικά Ηλεκτρονικά Δρ. Π. Ασβεστάς Εργαστήριο Επεξεργασίας Ιατρικού Σήματος & Εικόνας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων Χρήσιμοι Σύνδεσμοι Σημειώσεις μαθήματος: http://medisp.bme.teiath.gr/eclass/courses/tio127/

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 11. Κυκλώματα Χρονισμού

Κεφάλαιο 11. Κυκλώματα Χρονισμού Κεφάλαιο 11. Κυκλώματα Χρονισμού Σύνοψη Στο κεφάλαιο αυτό αναλύεται η λειτουργία των κυκλωμάτων χρονισμού. Τα κυκλώματα αυτά παρουσιάζουν πολύ μεγάλο πρακτικό ενδιαφέρον και απαιτείται να λειτουργούν με

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ 24/01/2012 ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ 24/01/2012 ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΜΑ 1 ο (1.5 μονάδες) (α) Να προσδιορίσετε την διακριτική ικανότητα (resolution) ενός ψηφιακού βτομέτρου με ενδείκτη (display) τριών ψηφίων και μέγιστη ένδειξη 99.9 olts. (0.5 μ.) (β) Στα ακόλουθα σχήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗ21 Κεφάλαιο 1. ΠΛΗ21 Ψηφιακά Συστήματα: Τόμος Α Κεφάλαιο: 1 Εισαγωγή

ΠΛΗ21 Κεφάλαιο 1. ΠΛΗ21 Ψηφιακά Συστήματα: Τόμος Α Κεφάλαιο: 1 Εισαγωγή Ψηφιακά Συστήματα: Τόμος Α Κεφάλαιο: 1 Εισαγωγή Στόχοι του κεφαλαίου είναι να γνωρίσουμε: Τι είναι τα Αναλογικά κ τι τα Ψηφιακά Μεγέθη Τι είναι Σήμα, Αναλογικό Σήμα, Ψηφιακό Σήμα Τι είναι Δυαδικό Σήμα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ 05/07/2010 ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ 05/07/2010 ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ 05/07/00 ΘΕΜΑ ο ( μονάδες) Ένας μετρητής μηχανικής τάσης με αντίσταση R 00 Ω και παράγοντα G. συνδέεται ακλόνητα σε αντικείμενο με σκοπό την ανίχνευση της συμπίεσης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τελεστικός ενισχυτής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τελεστικός ενισχυτής ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τελεστικός ενισχυτής Ο τελεστικός ενισχυτής, TE (operational ampliier, op-amp) είναι ένα από τα πιο χρήσιμα αναλογικά κυκλώματα. Κατασκευάζεται ως ολοκληρωμένο κύκλωμα (integrated circuit) και

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία

ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία Δρ. Στέλιος Τιμοθέου ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΣ ΣΗΜΕΡΑ Αναλογικά και ψηφιακά συστήματα Μετατροπή

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007 Μάθημα : Ψηφιακά Ηλεκτρονικά Τεχνολογία ΙΙ Τεχνικών Σχολών, Θεωρητικής Κατεύθυνσης

Διαβάστε περισσότερα

Ι. Ν. ΛΥΓΟΥΡΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Δ. Π. Θ

Ι. Ν. ΛΥΓΟΥΡΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Δ. Π. Θ Ι. Ν. ΛΥΓΟΥΡΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Δ. Π. Θ Έκδοση 4 η 4 Στη Χαρά τον Νίκο και τον Λευτέρη 5 6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΤΕΛΕΣΤΙΚΟΥ ΕΝΙΣΧΥΤΗ 1.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 19 1.2. Ο

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 ο. Βασικά στοιχεία των Κυκλωμάτων

Κεφάλαιο 1 ο. Βασικά στοιχεία των Κυκλωμάτων Κεφάλαιο 1 ο Βασικά στοιχεία των Κυκλωμάτων Ένα ηλεκτρικό/ηλεκτρονικό σύστημα μπορεί εν γένει να παρασταθεί από ένα κυκλωματικό διάγραμμα ή δικτύωμα, το οποίο αποτελείται από στοιχεία δύο ακροδεκτών συνδεδεμένα

Διαβάστε περισσότερα

Να σχεδιαστεί ένας ενισχυτής κοινού εκπομπού (σχ.1) με τα εξής χαρακτηριστικά: R 2.3 k,

Να σχεδιαστεί ένας ενισχυτής κοινού εκπομπού (σχ.1) με τα εξής χαρακτηριστικά: R 2.3 k, Να σχεδιαστεί ένας ενισχυτής κοινού εκπομπού (σχ) με τα εξής χαρακτηριστικά: 3 k, 50, k, S k και V 5 α) Nα υπολογιστούν οι τιμές των αντιστάσεων β) Να επιλεγούν οι χωρητικότητες C, CC έτσι ώστε ο ενισχυτής

Διαβάστε περισσότερα

Βαθμολογία Προβλημάτων ΘΕΜΑ 1 ΘΕΜΑ 2.1 ΘΕΜΑ 2.2 ΘΕΜΑ 2.3 ΘΕΜΑ 3.1 ΘΕΜΑ 3.2 ΘΕΜΑ 4 ΘΕΜΑ 5.1 ΘΕΜΑ 5.2

Βαθμολογία Προβλημάτων ΘΕΜΑ 1 ΘΕΜΑ 2.1 ΘΕΜΑ 2.2 ΘΕΜΑ 2.3 ΘΕΜΑ 3.1 ΘΕΜΑ 3.2 ΘΕΜΑ 4 ΘΕΜΑ 5.1 ΘΕΜΑ 5.2 1 4 5 6 7 8 9 10 11 1 1 14 ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΑΝΑΤΥΠΩΣΗ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ Ιουνίου 008 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΙΙ - Τελική εξέταση Ιουνίου 008 Να επιστραφεί η εκφώνηση των θεμάτων (υπογεγραμμένη από

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις Ηλεκτρικές Μετρήσεις

Εισαγωγή στις Ηλεκτρικές Μετρήσεις Εισαγωγή στις Ηλεκτρικές Μετρήσεις Σφάλματα Μετρήσεων Συμβατικά όργανα μετρήσεων Χαρακτηριστικά μεγέθη οργάνων Παλμογράφος Λέκτορας Σοφία Τσεκερίδου 1 Σφάλματα μετρήσεων Επιτυχημένη μέτρηση Σωστή εκλογή

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. 6 ο Μάθημα. Λεωνίδας Αλεξόπουλος Λέκτορας ΕΜΠ. url:

Εισαγωγή στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. 6 ο Μάθημα. Λεωνίδας Αλεξόπουλος Λέκτορας ΕΜΠ.   url: στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές 6 ο Μάθημα Λεωνίδας Αλεξόπουλος Λέκτορας ΕΜΠ email: leo@mail.ntua.gr url: http://users.ntua.gr/leo Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

5.1 Θεωρητική εισαγωγή

5.1 Θεωρητική εισαγωγή ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 5 ΚΩ ΙΚΟΠΟΙΗΣΗ BCD Σκοπός: Η κατανόηση της µετατροπής ενός τύπου δυαδικής πληροφορίας σε άλλον (κωδικοποίηση/αποκωδικοποίηση) µε τη µελέτη της κωδικοποίησης BCD

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακές ασκήσεις λογικών κυκλωμάτων 11 A/D-D/A

Εργαστηριακές ασκήσεις λογικών κυκλωμάτων 11 A/D-D/A 11.1 Θεωρητικό μέρος 11 A/D-D/A 11.1.1 Μετατροπέας αναλογικού σε ψηφιακό σήμα (A/D converter) με δυαδικό μετρητή Σχ.1 Μετατροπέας A/D με δυαδικό μετρητή Στο σχήμα 1 απεικονίζεται σε block diagram ένας

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (ΙΙ) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Ψηφιακά Ηλεκτρονικά

Διαβάστε περισσότερα

Υπάρχουν δύο τύποι μνήμης, η μνήμη τυχαίας προσπέλασης (Random Access Memory RAM) και η μνήμη ανάγνωσης-μόνο (Read-Only Memory ROM).

Υπάρχουν δύο τύποι μνήμης, η μνήμη τυχαίας προσπέλασης (Random Access Memory RAM) και η μνήμη ανάγνωσης-μόνο (Read-Only Memory ROM). Μνήμες Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα των ψηφιακών συστημάτων σε σχέση με τα αναλογικά, είναι η ευκολία αποθήκευσης μεγάλων ποσοτήτων πληροφοριών, είτε προσωρινά είτε μόνιμα Οι πληροφορίες αποθηκεύονται

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Στοιχεία Ηλεκτρονικού Υπολογιστή

Γενικά Στοιχεία Ηλεκτρονικού Υπολογιστή Γενικά Στοιχεία Ηλεκτρονικού Υπολογιστή 1. Ηλεκτρονικός Υπολογιστής Ο Ηλεκτρονικός Υπολογιστής είναι μια συσκευή, μεγάλη ή μικρή, που επεξεργάζεται δεδομένα και εκτελεί την εργασία του σύμφωνα με τα παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2016

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2016 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2016 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (ΙΙ) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Τεχνολογία και

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα Ι

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα Ι Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα Ι Διάλεξη 10: Παλμοκωδική Διαμόρφωση, Διαμόρφωση Δέλτα και Πολύπλεξη Διαίρεσης Χρόνου Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Παλμοκωδική Διαμόρφωση (PCM) Παλμοκωδική Διαμόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

7 η διάλεξη Ακολουθιακά Κυκλώματα

7 η διάλεξη Ακολουθιακά Κυκλώματα 7 η διάλεξη Ακολουθιακά Κυκλώματα 1 2 3 4 5 6 7 Παραπάνω βλέπουμε ακολουθιακό κύκλωμα σχεδιασμένο με μανταλωτές διαφορετικής φάσης. Παρατηρούμε ότι συνδυαστική λογική μπορεί να προστεθεί μεταξύ και των

Διαβάστε περισσότερα

6. Τελεστικοί ενισχυτές

6. Τελεστικοί ενισχυτές 6. Τελεστικοί ενισχυτές 6. Εισαγωγή Ο τελεστικός ενισχυτής (OP AMP) είναι ένας ενισχυτής με μεγάλη απολαβή στον οποίο προσαρτάται ανάδραση, ώστε να ελέγχεται η λειτουργία του. Χρησιμοποιείται για την πραγματοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ D/A & A/D

ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ D/A & A/D ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ D/A & A/D Μετατροπή αναλογικών σημάτων σε ψηφιακά & αντιστρόφως ADC (Analog to Digital Converter) Μετατρέπει τα αναλογικά σήματα σε ψηφιακά για να μπορούμε να

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές

Εισαγωγή στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές http://courseware.mech.ntua.gr/ml23021/ 6 ο Μάθημα Λεωνίδας Αλεξόπουλος Λέκτορας ΕΜΠ E-mail: leo@mail.ntua.gr URL: http://users.ntua.gr/leo 1 Στα προηγούμενα μaθήματα Συστήματα

Διαβάστε περισσότερα

Σήματα και Συστήματα. Διάλεξη 1: Σήματα Συνεχούς Χρόνου. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

Σήματα και Συστήματα. Διάλεξη 1: Σήματα Συνεχούς Χρόνου. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής Σήματα και Συστήματα Διάλεξη 1: Σήματα Συνεχούς Χρόνου Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Εισαγωγή στα Σήματα 1. Σκοποί της Θεωρίας Σημάτων 2. Κατηγορίες Σημάτων 3. Χαρακτηριστικές Παράμετροι

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007 Μάθημα : Ψηφιακά Ηλεκτρονικά Τεχνολογία ΙΙ Τεχνικών Σχολών, Θεωρητικής Κατεύθυνσης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ 16/02/2010 ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ 16/02/2010 ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ 6/0/00 ΘΕΜΑ ο ( μονάδες) Για να ελέγξουμε την ποιότητα των ενδείξεων μιας αντλίας παροχής αέρα ενός βενζινάδικου, φουσκώνουμε τα λάστιχα δύο αυτοκινήτων με την ένδειξη

Διαβάστε περισσότερα

ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΡΑΓΚΙΑΟΥΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΡΑΓΚΙΑΟΥΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 3/02/2019 ΚΑΡΑΓΚΙΑΟΥΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΘΕΜΑ 1 ο 1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις και δίπλα τη λέξη ΣΩΣΤΟ, αν είναι σωστή ή τη λέξη ΛΑΘΟΣ, αν είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικά Θέματα Ηλεκτρονικών 1

Ειδικά Θέματα Ηλεκτρονικών 1 Ειδικά Θέματα Ηλεκτρονικών 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3...2 ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΕΝΙΣΧΥΤΩΝ...2 3.1 Απόκριση συχνότητας ενισχυτών...2 3.1.1 Παραμόρφωση στους ενισχυτές...5 3.1.2 Πιστότητα των ενισχυτών...6 3.1.3

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 5: Χαρακτηριστικά της Κ.Μ.Ε.

Μάθημα 5: Χαρακτηριστικά της Κ.Μ.Ε. Μάθημα 5: Χαρακτηριστικά της Κ.Μ.Ε. 5.1 Το ρολόι Κάθε μία από αυτές τις λειτουργίες της Κ.Μ.Ε. διαρκεί ένα μικρό χρονικό διάστημα. Για το συγχρονισμό των λειτουργιών αυτών, είναι απαραίτητο κάποιο ρολόι.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2016

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2016 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2016 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (ΙΙ) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Ψηφιακά Ηλεκτρονικά

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες Ενότητα 4: Κβάντιση και Κωδικοποίηση Σημάτων Όνομα Καθηγητή: Δρ. Ηρακλής Σίμος Τμήμα: Ηλεκτρονικών

Διαβάστε περισσότερα

Αναλογικά & Ψηφιακά Κυκλώματα ιαφάνειες Μαθήματος ρ. Μηχ. Μαραβελάκης Εμ.

Αναλογικά & Ψηφιακά Κυκλώματα ιαφάνειες Μαθήματος ρ. Μηχ. Μαραβελάκης Εμ. Αναλογικά & Ψηφιακά Κυκλώματα ιαφάνειες Μαθήματος ρ. Μηχ. Μαραβελάκης Εμ. 1 Εισαγωγή Αναλογικό σήμα (analog signal): συνεχής συνάρτηση στην οποία η ανεξάρτητη μεταβλητή και η εξαρτημένη μεταβλητή (π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ θεωρία και ασκήσεις. Σπύρος Νικολαΐδης Αναπληρωτής Καθηγητής Τομέας Ηλεκτρονικής & ΗΥ Τμήμα Φυσικής

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ θεωρία και ασκήσεις. Σπύρος Νικολαΐδης Αναπληρωτής Καθηγητής Τομέας Ηλεκτρονικής & ΗΥ Τμήμα Φυσικής ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ θεωρία και ασκήσεις Σπύρος Νικολαΐδης Αναπληρωτής Καθηγητής Τομέας Ηλεκτρονικής & ΗΥ Τμήμα Φυσικής ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ένα ηλεκτρικό κύκλωμα αποτελείται από ένα σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες / Εργαστήριο

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες / Εργαστήριο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες / Εργαστήριο Εργαστηριακή Άσκηση 7: Κβάντιση και Κωδικοποίηση Σημάτων Προσομοίωση σε Η/Υ Δρ. Ηρακλής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ; Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Κινητά τηλέφωνα Τηλεπικοινωνίες Δίκτυα Ο κόσμος της Ηλεκτρονικής Ιατρική Ενέργεια Βιομηχανία Διασκέδαση ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ Τι περιέχουν οι ηλεκτρονικές

Διαβάστε περισσότερα

100 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

100 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 100 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1) Να μετατρέψετε τον δεκαδικό αριθμό (60,25) 10, στον αντίστοιχο δυαδικό 11111,11 111001,01 111100,01 100111,1 111100,01 2)

Διαβάστε περισσότερα

Προστασία Σ.Η.Ε. Ενότητα 4: Στατικοί ηλεκτρονόμοι. Νικόλαος Βοβός Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών

Προστασία Σ.Η.Ε. Ενότητα 4: Στατικοί ηλεκτρονόμοι. Νικόλαος Βοβός Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Προστασία Σ.Η.Ε Ενότητα 4: Στατικοί ηλεκτρονόμοι Νικόλαος Βοβός Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών 1 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Λ. ΜΠΙΣΔΟΥΝΗΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ» ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 18/09/2013

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Λ. ΜΠΙΣΔΟΥΝΗΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ» ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 18/09/2013 ΛΥΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ» ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 8/09/0 ΘΕΜΑ ο ( μονάδες) Η έξοδος του αισθητήρα Α του παρακάτω σχήματος είναι γραμμικό σήμα τάσης που μεταβάλλεται κατά - 0 m κάθε δευτερόλεπτο

Διαβάστε περισσότερα

Υ52 Σχεδίαση Ψηφιακών Ολοκληρωμένων Κυκλωμάτων και Συστημάτων. Δεληγιαννίδης Σταύρος Φυσικός, MsC in Microelectronic Design

Υ52 Σχεδίαση Ψηφιακών Ολοκληρωμένων Κυκλωμάτων και Συστημάτων. Δεληγιαννίδης Σταύρος Φυσικός, MsC in Microelectronic Design Υ52 Σχεδίαση Ψηφιακών Ολοκληρωμένων Κυκλωμάτων και Συστημάτων Δεληγιαννίδης Σταύρος Φυσικός, MsC in Microelectronic Design TEI Πελοποννήσου Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

Συνδυαστικά Λογικά Κυκλώματα

Συνδυαστικά Λογικά Κυκλώματα Συνδυαστικά Λογικά Κυκλώματα Ένα συνδυαστικό λογικό κύκλωμα συντίθεται από λογικές πύλες, δέχεται εισόδους και παράγει μία ή περισσότερες εξόδους. Στα συνδυαστικά λογικά κυκλώματα οι έξοδοι σε κάθε χρονική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Κ 17 Επικοινωνίες ΙΙ Χειμερινό Εξάμηνο Διάλεξη 9 η Νικόλαος Χ. Σαγιάς Επίκουρος Καθηγητής Webpage: http://eclass.uop.gr/courses/tst215

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες Ενότητα 3: Δειγματοληψία και Ανακατασκευή Σημάτων Όνομα Καθηγητή: Δρ. Ηρακλής Σίμος Τμήμα: Ηλεκτρονικών

Διαβάστε περισσότερα

Βαθμολογία Προβλημάτων Θέμα (μέγιστος βαθμός) (βαθμός εξέτασης)

Βαθμολογία Προβλημάτων Θέμα (μέγιστος βαθμός) (βαθμός εξέτασης) 4 5 6 7 8 9 0 4 5 6 7 8 9 0 4 5 6 7 8 9 0 4 5 6 7 8 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΙΙ - Τελική εξέταση Ιουλίου 007 ΕΠΩΝΥΜΟ (εξεταζόμενου/ης) ΟΝΟΜΑ (εξεταζόμενου/ης) Αριθμός Μητρώου Υπογραφή (εξεταζόμενου/ης)

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο πραγματικός κόσμος είναι ένας αναλογικός κόσμος. Όλα τα μεγέθη παίρνουν τιμές με άπειρη ακρίβεια. Π.χ. το ηλεκτρικό σήμα τάσης όπου κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Flip-Flop: D Control Systems Laboratory

Flip-Flop: D Control Systems Laboratory Flip-Flop: Control Systems Laboratory Είναι ένας τύπος συγχρονιζόμενου flip- flop, δηλαδή ενός flip- flop όπου οι έξοδοί του δεν αλλάζουν μόνο με αλλαγή των εισόδων R, S αλλά χρειάζεται ένας ωρολογιακός

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενες Ασκήσεις στις Εξαρτημένες Πηγές και στους Τελεστικούς Ενισχυτές

Προτεινόμενες Ασκήσεις στις Εξαρτημένες Πηγές και στους Τελεστικούς Ενισχυτές Προτεινόμενες Ασκήσεις στις Εξαρτημένες Πηγές στους Τελεστικούς Ενισχυτές από το βιβλίο «Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων», Ν. Μάργαρη Πρόβλημα Να βρεθεί το κέρδος ρεύματος οι αντιστάσεις εισόδου εξόδου της

Διαβάστε περισσότερα

Εξαρτημένες Πηγές και Τελεστικός Ενισχυτής

Εξαρτημένες Πηγές και Τελεστικός Ενισχυτής Ανάλυση Κυκλωμάτων Εξαρτημένες Πηγές και Τελεστικός Ενισχυτής Φώτης Πλέσσας fplessas@inf.uth.gr Εισαγωγή Οι εξαρτημένες πηγές είναι πολύ ενδιαφέροντα ηλεκτρικά στοιχεία, αφού αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

K14 Αναλογικά Ηλεκτρονικά 9: Διαφορικός Ενισχυτής Τελεστικός Ενισχυτής

K14 Αναλογικά Ηλεκτρονικά 9: Διαφορικός Ενισχυτής Τελεστικός Ενισχυτής K14 Αναλογικά Ηλεκτρονικά 9: Διαφορικός Ενισχυτής Τελεστικός Ενισχυτής Γιάννης Λιαπέρδος TEI Πελοποννήσου Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Γενικά Περιεχόμενα 1 Γενικά 2 Διαφορικός

Διαβάστε περισσότερα

Παράδειγμα 14.2 Να βρεθεί ο μετασχηματισμός Laplace των συναρτήσεων

Παράδειγμα 14.2 Να βρεθεί ο μετασχηματισμός Laplace των συναρτήσεων Κεφάλαιο 4 Μετασχηματισμός aplace 4. Μετασχηματισμός aplace της εκθετικής συνάρτησης e Είναι Άρα a a a u( a ( a ( a ( aj F( e e d e d [ e ] [ e ] ( a e (c ji, με a (4.9 a a a [ e u( ] a, με a (4.3 Η σχέση

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Επικοινωνιών ΙI

Συστήματα Επικοινωνιών ΙI + Διδάσκων: Δρ. Κ. Δεμέστιχας e-mail: cdemestichas@uowm.gr Συστήματα Επικοινωνιών ΙI Παλμοκωδική διαμόρφωση (PCM) I + Ιστοσελίδα nιστοσελίδα του μαθήματος: n https://eclass.uowm.gr/courses/icte302/ + Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

27-Ιαν-2009 ΗΜΥ (ι) Βασική στατιστική (ιι) Μετατροπές: αναλογικό-σεψηφιακό και ψηφιακό-σε-αναλογικό

27-Ιαν-2009 ΗΜΥ (ι) Βασική στατιστική (ιι) Μετατροπές: αναλογικό-σεψηφιακό και ψηφιακό-σε-αναλογικό ΗΜΥ 429 2. (ι) Βασική στατιστική (ιι) Μετατροπές: αναλογικό-σεψηφιακό και ψηφιακό-σε-αναλογικό 1 (ιι) Μετατροπές: αναλογικό-σεψηφιακό και ψηφιακό-σε-αναλογικό 2 Βασικά μέρη συστήματος ΨΕΣ Φίλτρο αντι-αναδίπλωσης

Διαβάστε περισσότερα

Αριθμητική Ανάλυση & Εφαρμογές

Αριθμητική Ανάλυση & Εφαρμογές Αριθμητική Ανάλυση & Εφαρμογές Διδάσκων: Δημήτριος Ι. Φωτιάδης Τμήμα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών Ιωάννινα 2017-2018 Υπολογισμοί και Σφάλματα Παράσταση Πραγματικών Αριθμών Συστήματα Αριθμών Παράσταση Ακέραιου

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4 ο. Ο Προσωπικός Υπολογιστής

Κεφάλαιο 4 ο. Ο Προσωπικός Υπολογιστής Κεφάλαιο 4 ο Ο Προσωπικός Υπολογιστής Μάθημα 4.3 Ο Επεξεργαστής - Εισαγωγή - Συχνότητα λειτουργίας - Εύρος διαδρόμου δεδομένων - Εύρος διαδρόμου διευθύνσεων - Εύρος καταχωρητών Όταν ολοκληρώσεις το μάθημα

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Σχεδίαση Κυκλωμάτων RF

Εισαγωγή στη Σχεδίαση Κυκλωμάτων RF Εισαγωγή στη Σχεδίαση Κυκλωμάτων F Παθητικά δικτυώματα assive Networks Σωτήριος Ματακιάς, -3, Σχεδίαση Τηλεπικοινωνιακών V Κυκλωμάτων, Κεφάλαιο 5 /49 ee, κεφάλαιο 4 Προσαρμογή Φιλτράρισμα Αντιστάθμιση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΔΟΜΩΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΨΗΦΙΑΚΟ Καραβίτης Κωνσταντίνος Α.Μ: 5030 Επιβλέπων Καθηγητής: Κ.Ευσταθίου Συνεπιβλέπων Καθηγητής: Γ.Παπαδόπουλος ΠΑΤΡΑ 2008

Διαβάστε περισσότερα

Ταλαντωτές. LC: σε ταλαντωτές συχνοτήτων άνω του 1 ΜΗz (σε τηλεπικοινωνιακές διατάξεις). RC: για συχνότητες μέχρι και 1 ΜΗz.

Ταλαντωτές. LC: σε ταλαντωτές συχνοτήτων άνω του 1 ΜΗz (σε τηλεπικοινωνιακές διατάξεις). RC: για συχνότητες μέχρι και 1 ΜΗz. Ταλαντωτές Παράγουν κάποιο σήμα εξόδου χωρίς να έχουν κατ ανάγκη σήμα εισόδου. Παρέχουν σήματα συχνοτήτων, χρονισμού και ερεθισμού όπως ημιτονοειδή, τετραγωνικά, τριγωνικά ή «πριονοειδή» κύματα. Υπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στα ψηφιακά Συστήµατα Μετρήσεων

Εισαγωγή στα ψηφιακά Συστήµατα Μετρήσεων 1 Εισαγωγή στα ψηφιακά Συστήµατα Μετρήσεων 1.1 Ηλεκτρικά και Ηλεκτρονικά Συστήµατα Μετρήσεων Στο παρελθόν χρησιµοποιήθηκαν µέθοδοι µετρήσεων που στηριζόταν στις αρχές της µηχανικής, της οπτικής ή της θερµοδυναµικής.

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα 1 από 11. Απαντήσεις στο φυλλάδιο 47. Ερώτηση 1 η : Αποτελούν τα ηλεκτρονικά κυκλώµατα µε τα οποία συνήθως γίνεται η διασύνδεση του αναλογικού

Σελίδα 1 από 11. Απαντήσεις στο φυλλάδιο 47. Ερώτηση 1 η : Αποτελούν τα ηλεκτρονικά κυκλώµατα µε τα οποία συνήθως γίνεται η διασύνδεση του αναλογικού Σελίδα 1 από 11 Απαντήσεις στο φυλλάδιο 47 Ερώτηση 1 η : Αποτελούν τα ηλεκτρονικά κυκλώµατα µε τα οποία συνήθως γίνεται η διασύνδεση του αναλογικού φυσικού κόσµου και ενός ψηφιακού συστήµατος. Στο παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογικό Eκπαιδευτικό Ίδρυμα Kρήτης TMHMA MHXANOΛOΓIAΣ. Δρ. Φασουλάς Γιάννης

Τεχνολογικό Eκπαιδευτικό Ίδρυμα Kρήτης TMHMA MHXANOΛOΓIAΣ. Δρ. Φασουλάς Γιάννης Τεχνολογικό Eκπαιδευτικό Ίδρυμα Kρήτης TMHMA MHXANOΛOΓIAΣ Δρ. Φασουλάς Γιάννης jfasoulas@staff.teicrete.gr Θα μάθετε: Έννοιες που σχετίζονται με την μετατροπή μεταξύ αναλογικών και ψηφιακών σημάτων Πώς

Διαβάστε περισσότερα

4.1 Θεωρητική εισαγωγή

4.1 Θεωρητική εισαγωγή ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΥΑ ΙΚΟΣ ΑΘΡΟΙΣΤΗΣ-ΑΦΑΙΡΕΤΗΣ Σκοπός: Να µελετηθούν αριθµητικά κυκλώµατα δυαδικής πρόσθεσης και αφαίρεσης. Να σχεδιαστούν τα κυκλώµατα από τους πίνακες αληθείας

Διαβάστε περισσότερα

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΒΟΛΤΟΜΕΤΡΟΥ

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΒΟΛΤΟΜΕΤΡΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΒΟΛΤΟΜΕΤΡΟΥ ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ Α.Μ. ΤΜΗΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ:.... /..../ 0.. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ:.... /..../ 0.. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

Δυαδικό Σύστημα Αρίθμησης

Δυαδικό Σύστημα Αρίθμησης Δυαδικό Σύστημα Αρίθμησης Το δυαδικό σύστημα αρίθμησης χρησιμοποιεί δύο ψηφία. Το 0 και το 1. Τα ψηφία ενός αριθμού στο δυαδικό σύστημα αρίθμησης αντιστοιχίζονται σε δυνάμεις του 2. Μονάδες, δυάδες, τετράδες,

Διαβάστε περισσότερα

5 η ενότητα ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΝΙΣΧΥΤΕΣ

5 η ενότητα ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΝΙΣΧΥΤΕΣ ρ. Λάμπρος Μπισδούνης Καθηγητής 5 η ενότητα ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΝΙΣΧΥΤΕΣ T.E.I. ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. 1 Περιεχόμενα 5 ης ενότητας Στην πέμπτη ενότητα θα μελετήσουμε την ανατροφοδότηση

Διαβάστε περισσότερα

Ενισχυτικές Διατάξεις 1. Ο Τελεστικός ενισχυτής 741

Ενισχυτικές Διατάξεις 1. Ο Τελεστικός ενισχυτής 741 Ενισχυτικές Διατάξεις 1 Ο Τελεστικός ενισχυτής 741 Ενισχυτικές Διατάξεις 2 Iστορική Αναδρομή 1964 Ο Bob Widlar σχεδιαζει το πρώτο ΤΕ: τον 702. Μόνο 9 transistors, απολαβή OL: 1000 Πολύ ακριβός : $300 per

Διαβάστε περισσότερα

6.1 Καταχωρητές. Ένας καταχωρητής είναι μια ομάδα από f/f αλλά μπορεί να περιέχει και πύλες. Καταχωρητής των n ψηφίων αποτελείται από n f/f.

6.1 Καταχωρητές. Ένας καταχωρητής είναι μια ομάδα από f/f αλλά μπορεί να περιέχει και πύλες. Καταχωρητής των n ψηφίων αποτελείται από n f/f. 6. Καταχωρητές Ένας καταχωρητής είναι μια ομάδα από f/f αλλά μπορεί να περιέχει και πύλες. Καταχωρητής των n ψηφίων αποτελείται από n f/f. Καταχωρητής 4 ψηφίων Καταχωρητής με παράλληλη φόρτωση Η εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Φίλτρα διέλευσης: (α) χαμηλών συχνοτήτων (β) υψηλών συχνοτήτων

Φίλτρα διέλευσης: (α) χαμηλών συχνοτήτων (β) υψηλών συχνοτήτων 2 1 η ΕΝΟΤΗΤΑ Φίλτρα διέλευσης: (α) χαμηλών συχνοτήτων (β) υψηλών συχνοτήτων 3 ο Εργαστήριο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 Άσκηση 3 η. 3.1 Φίλτρο διελεύσεως χαμηλών συχνοτήτων ή Χαμηλοπερατό φίλτρο με μία σταθερά χρόνου.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ

ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ Κεφάλαιο 3 ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ Η Χρήση της προσομοίωσης στα ΣΑΕ Η διαδικασία σχεδιασμού ενός συστήματος αυτομάτου ελέγχου ακολουθεί συνήθως την παρακάτω διαδικασία. -Ανάλυση τους

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 Μάθημα : Τεχνολογία Αναλογικών και Ψηφιακών Ηλεκτρονικών Τεχνολογία ΙΙ, Πρακτικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ MM505 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ Εργαστήριο ο - Θεωρητικό Μέρος Βασικές ηλεκτρικές μετρήσεις σε συνεχές και εναλλασσόμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 2. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 2. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1.1 Εισαγωγή 1.1 1.2 Συμβολισμοί και μονάδες 1.3 1.3 Φορτίο, τάση και ενέργεια 1.5 Φορτίο και ρεύμα 1.5 Τάση 1.6 Ισχύς και Ενέργεια 1.6 1.4 Γραμμικότητα 1.7 Πρόσθεση

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακές Ασκήσεις ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ

Εργαστηριακές Ασκήσεις ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ Εργαστηριακές Ασκήσεις ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ (μέσω προσομοίωσης) Γιάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΑΕ ΙΙ. Αισθητήρια θερμοκρασίας Εισαγωγή

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΑΕ ΙΙ. Αισθητήρια θερμοκρασίας Εισαγωγή ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΑΕ ΙΙ Εργαστηριακή Άσκηση 1 Αισθητήρια θερμοκρασίας Εισαγωγή Η μέτρηση της θερμοκρασίας είναι μια σημαντική ασχολία για τους μηχανικούς παραγωγής γιατί είναι, συνήθως,

Διαβάστε περισσότερα

ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3

ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3 ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3 ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ και ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ Σκοπός: Η κατανόηση της σχέσης µιας λογικής συνάρτησης µε το αντίστοιχο κύκλωµα. Η απλοποίηση λογικών συναρτήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Σχολή Θετικών Επιστημών Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΙI Εργαστήριο 7 ο : Διαμόρφωση Θέσης Παλμών

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 ο Ακολουθιακά Κυκλώματα με ολοκληρωμένα ΤΤL

Κεφάλαιο 3 ο Ακολουθιακά Κυκλώματα με ολοκληρωμένα ΤΤL Κεφάλαιο 3 ο Ακολουθιακά Κυκλώματα με ολοκληρωμένα ΤΤL 3.1 Εισαγωγή στα FLIP FLOP 3.1.1 Θεωρητικό Υπόβαθρο Τα σύγχρονα ακολουθιακά κυκλώματα με τα οποία θα ασχοληθούμε στο εργαστήριο των Ψηφιακών συστημάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ & ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Διδάσκων : Δημήτρης Τσιπιανίτης Γεώργιος Μανδέλλος

Διαβάστε περισσότερα