Γενικό Λύκειο Αρκαλοχωρίου. Σχ. Ετος: Ερευνητική Εργασία Project. Θέμα :ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ. Τίτλος υποθέματος αναβολικά και ψυχολογία

Transcript

1 Γενικό Λύκειο Αρκαλοχωρίου Σχ. Ετος: Ερευνητική Εργασία Project Θέμα :ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Τίτλος υποθέματος αναβολικά και ψυχολογία Ομάδα υλοποίησης ==> ανώνυμοι<== Τμήμα: Α1 Εισηγητής Θέματος Κάββαλος Στυλιανός Εκπαιδευτικός Πληροφορικής Μαθητές Γιανοπουλάκη Βάλια Μπορμπαντωνάκη Χριστίνα Αντωνάκος Παράσχος Αποστολάκη Αντιγόνη Επιβλέποντας Κάββαλος Στυλιανός Πληροφορικής Η εργασία είναι διαθέσιμη και στον δικτυακό τόπο της σχολικής μονάδας

2 ΟΡΙΣΜΟΣ Αναβολικά είναι οργανικές χημικές ενώσεις που προάγουν τον αναβολισμό, δηλαδή τις βιοχημικές εκείνες διεργασίες του οργανισμού που οδηγούν σε σύνθεση μεγαλύτερων χημικών μορίων. Στην πράξη κυρίως ενδιαφέρει η προαγωγή του αναβολισμού (δηλαδή της σύνθεσης) των πρωτεϊνών. ΙΣΤΟΡΙΑ Η Λέξη «Ντόπινγκ» Η φυλή των Κάφρων στην Αφρική ονόμασε ένα πρωτόγονο αλκοολούχο ποτό το οποίο χρησιμοποιούνταν σε θρησκευτικές τελετές ως διεγερτικό με τη λέξη «ντοπ». Άλλες αναφορές περιγράφουν τους πολεμιστές Ζουλού να χρησιμοποιούν «ντοπ», ένα αλκοολούχο ποτό παρασκευασμένο από φλούδες σταφυλιών και αφέψημα κόλα. Στη Δυτική Αφρική, η χρήση Cola accuminata και Cola nitida ήταν επίσης γνωστή κατά τη διάρκεια του αγώνα στο βάδην ή το τρέξιμο. Ακολούθως, οι Ολλανδοί άποικοι Boers χρησιμοποίησαν τον όρο «ντοπ» για να περιγράψουν οποιοδήποτε διεγερτικό αφέψημα και ακολούθως, ο όρος διαδόθηκε παγκοσμίως. Τελικά, ο όρος υιοθετήθηκε για ένα ευρύτερο φάσμα ουσιών και στον αθλητισμό, χρησιμοποιώντας αυτές τις ουσίες περιγράφτηκε περαιτέρω ως «ντόπινγκ», όπου εμφανίζεται για πρώτη φορά σε Αγγλικό λεξικό το ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Στην Αρχαία Ελλάδα, ειδικοί περιγράφεται να προσφέρουν στους αθλητές διατροφικά συστατικά προκειμένου να βελτιώσουν τη φυσική τους απόδοση. Αυτό θεωρούνταν απολύτως απαραίτητο και οι τότε προμηθευτές μπορούν να συγκριθούν με τους σημερινούς εξειδικευμένους αθλητίατρους. Επιπλέον, αναφέρεται πως οι αθλητές προσπαθούσαν να αυξήσουν τη φυσική τους δύναμη καταναλώνοντας διαφόρων ειδών κρέας ή ζωμό αίματος πριν από τους αγώνες. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων τον Τρίτο Αιώνα Π.Χ. οι αθλητές προσπαθούσαν να αυξήσουν την απόδοσή τους χρησιμοποιώντας μανιτάρια. Ο Φιλόστρατος αναφέρει ότι οι ιατροί ήταν σημαντικά χρήσιμοι στην προετοιμασία των αθλητών για τους αγώνες και οι μάγειρες ετοίμαζαν ψωμί με αναλγητικές ιδιότητες. Τον 1ο αιώνα Μ. Χ., αναφέρεται επίσης ότι οι Έλληνες

3 δρομείς έπιναν ένα αφέψημα βοτάνων για να αυξήσουν τη δύναμή τους και να είναι ικανοί να αποδώσουν σε αθλήματα μεγάλης διάρκειας. Περισσότερες αναφορές σχετικά με αυτήν την περίοδο είναι δύσκολο να βρεθούν καθώς «η γνώση για το ντόπινγκ» ήταν καλά κρυμμένη από τους ιερείς. Η χρήση ουσιών στη Ρωμαϊκή ιστορία έχει, επίσης, καταγραφεί. Οι αρματοδρομείς έτρεφαν τα άλογά τους με διάφορα μείγματα προκειμένου να τα κάνουν να τρέχουν γρηγορότερα. Περιγράφεται, επίσης, ότι οι μονομάχοι χρησιμοποιούσαν παράγοντες ντόπινγκ για την αύξηση της δύναμης. ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΝΑΒΟΛΙΚΩΝ Στους άνδρες: Ακμή, αυξημένη επιθετικότητα και σεξουαλική διάθεση. Χρήση για μεγάλο διάστημα μπορεί να προκαλέσει στειρότητα και ανικανότητα, αναστολή της σπερματογένεσης, συρρίκνωση και σκλήρυνση των όρχεων, νεφρική βλάβη, γυναικομαστία, αλωπεκία, υπερτροφία προστάτη, μειωμένη παραγωγή ενδογενούς τεστοστερόνης και γοναδοτροπινών. Στις γυναίκες: Ακμή, ανάπτυξη ανδρικών χαρακτηριστικών, μεταξύ αυτών τριχοφυΐα στο πρόσωπο και στο σώμα, βάθυνση του τόνου της φωνής, διαταραχές εμμήνου ρύσεως (περιόδου), αυξημένη επιθετικότητα και σεξουαλική διάθεση, υπερτροφίαανδρογονα στεροειδή κλειτορίδας, συρρίκνωση του στήθους, αλωπεκία ανδρικού τύπου, πολύ αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης, μειωμένα επίπεδα ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης. Στους εφήβους: Σοβαρή ακμή στο πρόσωπο και στο σώμα, ανδρογενής σωματοκατασκευή στις κοπέλες, αναστολή της σωματικής ανάπτυξης εξαιτίας της πρώιμης σύγκλισης των επιφύσεων των οστών*. Το Ντόπινγκ στα σύγχρονα Αθλήματα Το Ντόπινγκ στο σύγχρονο αθλητισμό αξιόπιστα καταγράφηκε από το δεύτερο μισό του 19ου Αιώνα Η πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση εμφανίστηκε στην κολύμβηση κατά τον αγώνα στο κανάλι του Άμστερνταμ. Συγκεκριμένα, περιγράφηκε η πρόσληψη μιας ανώνυμης ουσίας που βελτιώνει την απόδοση.

4 1867 Στους δημοφιλείς αγώνες ποδηλασίας 6-ημερών, οι Γάλλοι αθλητές προτιμούσαν μείγματα με βάση την καφεΐνη, οι Βέλγοι χρησιμοποιούσαν ζάχαρη αναμειγμένη με αιθέρα, ενώ άλλοι χρησιμοποιούσαν αλκοολούχα αφεψήματα ή νιτρογλυκερίνη Τη χρονιά αυτή αναφέρεται ο πρώτος θάνατος που προκλήθηκε από το ντόπινγκ. Ο Άγγλος ποδηλάτης A. Linton πέθανε λόγω λήψης εφεδρίνης στον αγώνα Παρίσι- Μπορντό Στο μαραθώνιο του St. Louis το 1904, ο Tom Hicks που μόλις είχε κερδίσει τον αγώνα, κατέρρευσε και οι ιατροί διαπίστωσαν πρόσληψη στρυχνίνης και κονιάκ πριν από τον αγώνα Ο James Jeffrie ισχυρίστηκε, αφού ηττήθηκε από τον Jack Johnson, ότι το τσάι του μολύνθηκε/ντοπαρίστηκε προκειμένου να τον νικήσει. Αυτή είναι η πρώτη αναφορά περίπτωσης στην οποία κατηγορούνται ντοπαρισμένοι αθλητές. Πολλές παρόμοιες περιπτώσεις για ντόπινγκ έχουν αναφερθεί στην Πυγμαχία κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 20ου Αιώνα Οι αμφεταμίνες, μια σχετικά γνωστή ουσία κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα όχι μόνο στον αθλητισμό, παρασκευάστηκαν για πρώτη φορά το Κατά τη διάρκεια των παγοδρομιών στο Όσλο, αίσθηση προκάλεσε όταν αμπούλες και σύριγγες βρέθηκαν στα αποδυτήρια των αθλητών Η δραματική αύξηση χρήσης ουσιών ντόπινγκ ξεκίνησε τη δεκαετία του Η κοινωνία εκείνες τις μέρες πίστευε ότι υπήρχαν φάρμακα ικανά να οδηγήσουν σε οποιαδήποτε επιτυχία. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Ρώμης το 1960, ο Δανός ποδηλάτης K. Jensen πέθανε λόγω χρήσης αμφεταμινών Το 1967, ο 30 ετών Βρετανός ποδηλάτης Tom Simpson και ο δρομέας Dick Hoary πέθαναν λόγω χρήσης αμφεταμινών και ηρωίνης, αντίστοιχα. Το 1968, ένα χρόνο αργότερα, ο Γερμανός πυγμάχος Jupp Elze πέθανε από χρήση ενός μίγματος αμφεταμινών Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ, ο Πολωνός αθλητής Z. Kaczmarek και ο

5 Βούλγαρος αθλητής V Khristov (αθλητές άρσης βαρών), αναγκάστηκαν να επιστρέψουν τα χρυσά τους μετάλλια όταν βρέθηκαν θετικοί σε Ντόπινγκ Πολλοί άλλοι νικητές είχαν την ίδια μοίρα με τον Ben Johnson στους Ολυμπιακούς της Σεούλ που είναι και το πιο γνωστό παράδειγμα. Βρέθηκε θετικός για ένα απαγορευμένο αναβολικό στεροειδές (Στανοζολόλη), του αφαιρέθηκε το χρυσό του μετάλλιο στα 100 μέτρα ταχύτητας και αποκλείστηκε για δύο έτη. Αργότερα, αποδείχθηκε ότι όλοι ή σχεδόν όλοι από τους φιναλίστ σε εκείνη την κούρσα είχαν πάρει απαγορευμένες ουσίες Η χαραυγή του 21ου αιώνα χαρακτηρίζεται από πολλά παραδείγματα Αθλητών που έχουν κατηγορηθεί για ντόπινγκ. Παραδείγματα αποτελούν οι δρομείς αγώνων ταχύτητας όπως οι T. Montgomery, D. Chambers, M. Jones, ονόματα μερικών μόνο από τις πολυάριθμες γνωστές περιπτώσεις. Δυστυχώς, το ντόπινγκ δεν είναι μόνο ιστορία αλλά προφανώς συνεχίζεται με νέες ουσίες και τεχνικές στις μέρες μας. Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Το Φεβρουάριο του 1999, η ΔΟΕ κατά τη διάρκεια συνεδρίου στη Λοζάνη δημιούργησε και χρηματοδότησε το περίφημο World Anti - Doping Agency, γνωστό και σαν WADA. Σχεδιάστηκε έτσι ώστε να δρα αυτόνομα και αστραπιαία. Η διαφορά του από άλλες παρόμοιες προσπάθειες είναι πως συγκέντρωσε όλες τις ομοσπονδίες, τις Ολυμπιακές Επιτροπές, τη ΔΟΕ, τους αθλητές και, το πιο σημαντικό, τις κυβερνήσεις απ ' όλο τον κόσμο. Επιπροσθέτως το εν λόγω πρόγραμμα εστιάζει στους αιφνιδιαστικούς ελέγχους, οι οποίοι, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, θα βοηθήσουν στην πάταξη του ντόπινγκ. Μάλιστα η μέθοδος αυτή αποκαλείται «knock and pee» (μετ. «χτύπα την πόρτα και ούρησε» ). Ο ιπτάμενος γιατρός χτυπά την πόρτα στο σπίτι του αθλητή ή εκεί όπου προπονείται. Ακολουθεί μια διαδρομή στο μπάνιο όπου ο αθλητής γδύνεται από τη μέση και κάτω μπροστά στον άνθρωπο του προγράμματος και δίνει δείγμα ούρων. Αν ο αθλητής απουσιάζει αφήνουν μήνυμα λέγοντας του να έρθει σε επαφή μαζί τους μέσα σε 24 ώρες. To WADA σχεδιάζει να εξετάσει τουλάχιστον τους μισούς από τους αθλητές που θα πάρουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ

6 ΑΛΚΟΟΛΗ Η χρήση αλκοόλης (αιθανόλης) απαγορεύεται σε μερικά αθλήματα (μόνο εντός συναγωνισμού) όπως ο μηχανοκίνητος αθλητισμός, η σκοποβολή και η ξιφασκία. Και ο λόγος για το οποίο χρησιμοποιείται είναι προκειμένου να μειώσει την ευαισθησία στο πόνο (το αίσθημα του πόνου), να τονώσει την αυτοπεποίθηση και να καταστείλει τους οποιουσδήποτε ψυχολογικούς φραγμούς που σχετίζονται με την απόδοση. Ωστόσο χρησιμοποιείται και για να διεγείρει το καρδιαγγειακό σύστημα, ή για να ελαττώσει το τρέμουλο και την συναισθηματική έκρηξη που προκαλεί το στρες σε μηχανοκίνητα αθλήματα. Ένα τέτοιο γεγονός σαφώς μπορεί να δράσει ευεργετικά και σε αθλήματα που απαιτούν ακρίβεια, όπως είναι η σκοποβολή και η τοξοβολία. Η αλκοόλη μπορεί να εξασθενήσει την κρίση του ατόμου, τον συντονισμό των κινήσεων και τον χρόνο αντίδρασης του. Επίσης είναι δυνατό να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση, με αποτέλεσμα αυξημένη πιθανότητα ανάληψης ρίσκου ή ενεργειών που δεν είναι συνήθεις για τον αθλητή. Σε καταστάσεις παρατεταμένης άσκησης ίσως να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης υπογλυκαιμίας. Έτσι δεν πρέπει να καταναλώνεται καθόλου αλκοόλ για 24 ώρες, σε περίπτωση που αθλητής υποφέρει από κάποιο σοβαρό τραυματισμό μαλακού ιστού. Ακόμη ο αθλητής που καταναλώνει αλκοόλ, θα πρέπει να ενυδατώνεται σε ποσότητες μεγαλύτερες από τις απώλειες υγρών που προκαλεί η ίδια η άσκηση. Οι αθλητές που κάνουν χρόνια κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ παρουσιάζουν συνήθως μια ανεπαρκή διατροφική πρόσληψη και αύξηση του σωματικού τους βάρους λόγω υπερβολικής ενεργειακής πρόσληψης, γεγονός που επιδρά αρνητικά στην απόδοση του αθλητή κατά την διάρκεια της αθλητικής του καριέρας. Β-ΑΔΡΕΝΕΡΓΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ Οι β-αδρενεργικοί αναστολείς μειώνουν το καρδιακό ρυθμό, την ισχύ της καρδιακής συστολής και την αρτηριακή πίεση. Ταυτόχρονα εμποδίζουν την αγγειοδιαστολή, γεγονός που συμβάλλει στη μείωση του φόρτου εργασίας της καρδιάς. Στη συνέχεια, οι αθλητές ενδέχεται να προβούν σε αλόγιστη χρήση β- αδρενεργικών αναστολέων με σκοπό τη μείωση του καρδιακού τους ρυθμού, τη διατήρηση της ψυχραιμίας τους και την εξάλειψη του σωματικού τρόμου. Η μείωση του καρδιακού ρυθμού αυξάνει το χρονικό διάστημα

7 μεταξύ κάθε καρδιακού παλμού. Το γεγονός αυτό επιτρέπει στον αθλητή να ολοκληρώσει τη δραστηριότητά του, χωρίς να επηρεάζει ο καρδιακός παλμός την ακρίβεια των κινήσεών του. Αυτό είναι ένα πλεονέκτημα, σε αθλήματα που απαιτούν μεγάλο βαθμό ακρίβειας, όπως η σκοποβολή, η τοξοβολία, τα βελάκια (darts) και το μπιλιάρδο. Οι β-αδρενεργικοί αναστολείς μπορούν ακόμα να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της ανησυχίας του διαγωνιζόμενου. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Οι επαγγελματίες αθλητές δεν χρειάζονται να παίρνουν αναβολικά διότι ο οργανισμός τους, την ώρα του αγώνα πρέπει να είναι καθαρός επειδή σε όλα αυτά τα αθλήματα οι αθλητές θα πρέπει να υπερασπιστούν την ομάδα τους δίκαια και να μην εξαρτώνται από την χρήση αναβολικών. ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 1.ΟΡΙΣΜΟΣ Ο όρος αυτός είναι σύνθεση δύο λεκτικών συντελεστών. Του όρου ψυχή και του όρου λόγος. Θα λέγαμε ότι κατ' αρχήν Ψυχολογία σημαίνει ο λόγος περί της ψυχής, δηλαδή ένα σύστημα σκέψης, μελέτης και έρευνας που αφορά τα τεκταινόμενα του ψυχικού χώρου αλλά και την ίδια την υφή και υπόσταση του χώρου αυτού. Ψυχολογία ως επιστήμη, ορίζεται εκείνη που ερευνά τις ψυχικές λειτουργίες, τον ανθρώπινο ψυχισμό. Είναι δηλαδή ο κλάδος εκείνος που στόχο του έχει να ερευνήσει τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου και να κατανοήσει την ανθρώπινη συμπεριφορά μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι και τις γενεσιουργικές αιτίες της. 1.1 ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Η Αθλητική Ψυχολογία είναι ένα κομμάτι της Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας, η οποία περιέχει την εφαρμογή των αρχών και των ευρημάτων της Ψυχολογίας στο αθλητικό. Από την αρχαιότητα, ο αθλητισμός είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της κουλτούρας των ανθρώπων. Αρχικά, ξεκίνησε από την ανάγκη του ανθρώπου για επιβίωση (κυνήγι) και στην συνέχεια εξελίχθηκε σε πιο πολύπλοκη μορφή αθλητισμού (διάφορα είδη αθλημάτων). Για την καλή απόδοση του αθλητή

8 σημασία έχουν η προπόνηση, οι γενετικές προδιαγραφές και η διατροφή. Η κατάλληλη διατροφή στον αθλητισμό αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στήριξης των αθλητών και συμβάλλει στην αντοχή και αποκατάσταση του οργανισμού μετά από προπονητικές και αγωνιστικές επιβαρύνσεις. Η διατροφή των αθλητών στην αρχαία Ελλάδα ως μέσο βελτίωσης των αθλητικών επιδόσεων, αποτέλεσε αντικείμενο ενδιαφέροντος από πολύ νωρίς. Η προαγωγή της υγείας και η αρμονική ανάπτυξη του σώματος και του πνεύματος των νέων, καλλιεργήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα τόσο στα γυμναστήρια όσο και στις παλαίστρες. Ο αρχαίος ελληνικός κόσμος έθεσε την υγεία και την ομορφιά του σώματος πάνω απ όλα τα αγαθά, χωρίς να διστάσει να στιγματίσει τις υπερβολές του επαγγελματισμού και να γράψει για τις άσχημες πλευρές του. Κατά τον Αριστοτέλη, άλλωστε, ο σκοπός της γυμναστικής είναι παιδαγωγικός και αισθητικός. Στους πρώτους αιώνες των αγώνων οι αποδόσεις των αθλητών βασίζονταν στην ειδική διατροφή και στην ασκητική αγωγή τους. Αθλητής για τα τέλη του 5ου π. Χ. αιώνα σήμαινε αυτόν που ως επάγγελμα είχε τη συμμετοχή του σε αγώνες που του παρείχαν τα απαραίτητα για να ζήσει. Στα πλαίσια λοιπόν αυτής της μορφής που πήρε η άθληση, η διατροφή έπαιξε σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των επιδόσεων και συντέλεσε στο να αλλάξει εκ βάθρων η ιδέα του Αθλητισμού. πλαίσιο. Ψυχολογία είναι η επιστήμη που βοηθά τον άνθρωπο να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του και τις ικανότητές του. Αποδέχεται την διαφορετικότητα των ανθρώπων και δεν επεμβαίνει με σκοπό να αλλάξει. Από την αρχαιότητα, ο αθλητισμός είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της κουλτούρας των ανθρώπων. Αρχικά, ξεκίνησε από την ανάγκη του ανθρώπου για επιβίωση (κυνήγι) και στην συνέχεια εξελίχθηκε σε πιο πολύπλοκη μορφή αθλητισμού (διάφορα είδη αθλημάτων). Για την καλή απόδοση του αθλητή σημασία έχουν η προπόνηση, οι γενετικές προδιαγραφές και η διατροφή. Η κατάλληλη διατροφή στον αθλητισμό αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στήριξης των αθλητών και συμβάλλει στην αντοχή και αποκατάσταση του οργανισμού μετά από προπονητικές και αγωνιστικές επιβαρύνσεις. Η διατροφή των αθλητών στην αρχαία Ελλάδα ως μέσο βελτίωσης των αθλητικών επιδόσεων, αποτέλεσε αντικείμενο ενδιαφέροντος από πολύ νωρίς. Η προαγωγή της υγείας και η αρμονική ανάπτυξη του σώματος και του πνεύματος των νέων, καλλιεργήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα τόσο στα γυμναστήρια όσο και στις παλαίστρες. Ο αρχαίος ελληνικός κόσμος έθεσε την υγεία και την ομορφιά του σώματος πάνω απ όλα τα αγαθά, χωρίς να διστάσει να στιγματίσει τις υπερβολές του επαγγελματισμού και να γράψει για τις άσχημες πλευρές του. Κατά τον Αριστοτέλη, άλλωστε, ο σκοπός της γυμναστικής είναι παιδαγωγικός και αισθητικός. 1.2 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΑΓΩΝΕΣ Ο σύγχρονος αθλητισμός συγκεντρώνει ποικίλα χαρακτηριστικά γνωρίσματα τα οποία τείνουν να προκαλούν συναισθήματα δυσφορίας όπως είναι το αυξημένο άγχος στους αθλητές, ιδιαίτερα πριν από σημαντικούς αγώνες. Κάποια από αυτά που το προκαλούν είναι ο υψηλότερος συναγωνισμός που προκύπτει ανάμεσα στους αθλητές, των οποίων ο αριθμός ολοένα και αυξάνει με σκοπό την ανάδειξη νέων ταλέντων, η κατανάλωση περισσότερων ωρών για προπόνηση μέσα στην ημέρα και η μείωση ελεύθερου χρόνου για τον αθλητή, η πίεση από τον κοινωνικό περίγυρο για μεγαλύτερη προσπάθεια καθώς και η ευθύνη του αθλητή να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του εαυτού του αλλά και της οικογένειας πατρίδας που εκπροσωπεί. Η απόδοση στον αθλητισμό επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, τόσο από τις σωματικές και προειδοποιεί: «Τα κρούσματα θα πολλαπλασιαστούν, λόγω της υπάρχουσας οικονομικής κρίσης, η οποία περιορίζει τις ευκαιρίες ανάδειξης των αθλητών. (βιολογικές) δυνατότητες του αθλητή, όσο και από την ψυχολογική του κατάσταση σε όλη τη διάρκεια των προπονήσεων αλλά και πριν από τον κάθε αγώνα. Ο Thomson et. αl. (1985) συγκεκριμένα, αναφέρει ότι η αθλητική απόδοση επηρεάζεται στον ίδιο βαθμό τόσο

9 από τις ψυχολογικές παραμέτρους όσο και από τις βιολογικές. Αυτό συμβαίνει επειδή τα παιδιά κληρονομούν τόσο τα βιολογικά χαρακτηριστικά όσο και τα ψυχολογικά (όπως μαθαίνονται από τον τρόπο που οι γονείς αντιμετωπίζουν καθημερινές καταστάσεις). Πολλές έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η μέγιστη απόδοση οφείλεται κυρίως στην ψυχοσυναισθηματική κατάσταση των αθλητών και όχι τόσο στο βιολογικό τους ταλέντο. Πολλοί μελετητές αθλητικών επιδόσεων αναφέρουν ότι εκεί θα κρίνεται στο μέλλον και η διαφορά ανάμεσα στους αθλητές που θα έχουν ξεχωρίσει για τις παγκόσμιες επιδόσεις τους. Τέτοια ψυχολογικά χαρακτηριστικά είναι ( η αποφασιστικότητα για διάκριση, η αυτοπεποίθηση (γνώση των προσωπικών ικανοτήτων), η εμπιστοσύνη στον προπονητή, τα ισχυρά κίνητρα για νίκη καθώς και η αισιοδοξία του αθλητή). Η άθληση συμβάλλει στην καλύτερη ποιότητα ζωής, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, προλαμβάνει την παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, καταπολεμά το άγχος και την κατάθλιψη στην ενήλικη ζωή. Επίσης επιδρά θετικά στην προσωπικότητα του παιδιού, αφού του διδάσκει την αυτοπειθαρχία, την ομαδικότητα και προειδοποιεί: «Τα κρούσματα θα πολλαπλασιαστούν, λόγω της υπάρχουσας οικονομικής κρίσης, η οποία περιορίζει τις ευκαιρίες ανάδειξης των αθλητών ήταν, τον θεμιτό ανταγωνισμό και αλτρουισμό, του ενισχύει το αίσθημα της άμιλλας και της συνεργασίας. Βοηθά το παιδί να αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο την ήττα και τη νίκη, να αναγνωρίσει το προσωπικό του λάθος, να δημιουργήσει θετική εικόνα εαυτού. Ένα άλλο σημαντικό όφελος που προσφέρει ή άθληση στη ζωή του παιδιού είναι ότι του δίνεται η ευκαιρία να εκτονώσει την ενεργητικότητά του από το επιβαρυμένο σχολικό πρόγραμμα. Αυτές ελάχιστες ώρες οι εβδομαδιαίως αποτελούν στιγμές χαλάρωσης, χαράς και διασκέδασης για το παιδί. Ταυτόχρονα, ο αθλητισμός εμπνέει στα παιδιά και στους εφήβους υγιή πρότυπα συμπεριφοράς. Ο αθλητισμός όταν χάσει την πρωταρχική του αξία, της χαράς και της ευεξίας, και μετατραπεί σε κυνήγι δόξας, πρωταθλητισμού, κοινωνικής καταξίωσης και οικονομικού κέρδους οδηγεί σε σωματική και ψυχική καταπόνηση του οργανισμού. Περιορίζονται οι ευκαιρίες ανάδειξης των αθλητών στις κοινωνικές τους συναναστροφές, αφού ο ελεύθερος χρόνος του καταναλώνεται στις προπονήσεις, με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σ' ένα μοναχικό παιδί, και αποκτά ένα μόνιμο άγχος επίδοσης, το οποίο θα επηρεάσει και την ενήλικη ζωή του. 1.3 ΘΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

10 Η άθληση συμβάλλει στην καλύτερη ποιότητα ζωής, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, προλαμβάνει την παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, καταπολεμά το άγχος και την κατάθλιψη στην ενήλικη ζωή. Επίσης επιδρά θετικά στην προσωπικότητα του παιδιού, αφού του διδάσκει την αυτοπειθαρχία, την ομαδικότητα και προειδοποιεί: «Τα κρούσματα θα πολλαπλασιαστούν, λόγω της υπάρχουσας οικονομικής κρίσης, η οποία περιορίζει τις ευκαιρίες ανάδειξης των αθλητών ήταν, τον θεμιτό ανταγωνισμό και αλτρουισμό, του ενισχύει το αίσθημα της άμιλλας και της συνεργασίας. Βοηθά το παιδί να αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο την ήττα και τη νίκη, να αναγνωρίσει το προσωπικό του λάθος, να δημιουργήσει θετική εικόνα εαυτού. Ένα άλλο σημαντικό όφελος που προσφέρει ή άθληση στη ζωή του παιδιού είναι ότι του δίνεται η ευκαιρία να εκτονώσει την ενεργητικότητά του από το επιβαρυμένο σχολικό πρόγραμμα. Αυτές ελάχιστες ώρες οι εβδομαδιαίως αποτελούν στιγμές χαλάρωσης, χαράς και διασκέδασης για το παιδί. Ταυτόχρονα, ο αθλητισμός εμπνέει στα παιδιά και στους εφήβους υγιή πρότυπα συμπεριφοράς. Ο αθλητισμός όταν χάσει την πρωταρχική του αξία, της χαράς και της ευεξίας, και μετατραπεί σε κυνήγι δόξας, πρωταθλητισμού, κοινωνικής καταξίωσης και οικονομικού κέρδους οδηγεί σε σωματική και ψυχική καταπόνηση του οργανισμού. Περιορίζονται οι ευκαιρίες ανάδειξης των αθλητών στις κοινωνικές τους συναναστροφές, αφού ο ελεύθερος χρόνος του καταναλώνεται στις προπονήσεις, με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σ' ένα μοναχικό παιδί, και αποκτά ένα μόνιμο άγχος επίδοσης, το οποίο θα επηρεάσει και την ενήλικη ζωή του. 1.4 ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ Οι υδατάνθρακες παρέχουν ένα ιδιαίτερα σημαντικό αλλά σχετικά μικρής διάρκειας ενεργειακό καύσιμο για την άσκηση, το οποίο θα πρέπει να ανανεώνεται καθημερινά μέσω της κατανάλωσης τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες. Το ημερήσιο διαιτολόγιο κάθε αθλητή θα πρέπει να περιέχει επαρκή ποσότητα υδατανθράκων, με σκοπό την εξασφάλιση των ενεργειακών αποθεμάτων τα οποία απαιτούνται για την προπόνηση και το διάστημα της αποκατάστασης του μυϊκού γλυκογόνου μεταξύ των προπονήσεων. Οι γενικοί διατροφικοί στόχοι για την κάλυψη των αναγκών σε υδατάνθρακες επηρεάζονται άμεσα από τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά του κάθε αθλητή και από τις απαιτήσεις του προγράμματος της προπόνησης. Σε κάθε περίπτωση, οι πραγματικές ανάγκες του κάθε αθλητή θα πρέπει να καθορίζονται λαμβάνοντας σημαντικά υπόψη τις συνολικές ενεργειακές ανάγκες του και τις απαιτήσεις του προγράμματος προπόνησης. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν έχουν όλοι οι αθλητές το ίδιο υψηλές ανάγκες σε υδατάνθρακες κάθε μέρα. Η κατανάλωση υδατανθράκων. Τέσσερις είναι οι βασικές αιτίες της κατάθλιψης και προειδοποιεί: «Τα κρούσματα θα πολλαπλασιαστούν, λόγω της υπάρχουσας οικονομικής κρίσης, η οποία περιορίζει τις ευκαιρίες ανάδειξης των αθλητών. ράκων θα πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα με τις ενεργειακές ανάγκες κάθε συνεδρίας προπόνησης και του αγώνα. 2. ΦΟΒΙΕΣ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ Ο φόβος είναι φυσιολογικό συναίσθημα το οποίο προστατεύει τον άνθρωπο από τους κινδύνους. Ο φόβος προετοιμάζει τον οργανισμό για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο αντιμετωπίζοντας τον (μάχη) ή αποφεύγοντας τον (φυγή) και είναι απαραίτητος για την επιβίωσή. Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις ενεργοποιείται ο οργανισμός με αύξηση των καρδιακών σφυγμών, της αρτηριακής πίεσης, της αναπνοής και της τάσης των μυών. Πολλοί αθλητές επαγγελματίες και ερασιτέχνες και προειδοποιεί: «Τα κρούσματα θα πολλαπλασιαστούν, λόγω της υπάρχουσας οικονομικής κρίσης, η οποία περιορίζει τις ευκαιρίες ανάδειξης των αθλητών παθαίνουν αρκετούς τραυματισμούς. Μερικοί από αυτούς είναι: το διάστρεμμα ή αλλιώς στραμπούληγμα, το εξάρθρωμα, η θλάση, το κάταγμα και η κράμπα (η οποία δεν θεωρείτε ως τραυματισμός).

11 2.1 Ο ΦΟΒΟΣ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ Το άγχος στον αθλητισμό οφείλεται συνήθως στο φόβο του αποτελέσματος του αγώνα. Πολλές φορές οι αθλητές είχαν βιώσει κάποια αποτυχία στο παρελθόν, την οποία συνδέουν με το άγχος. Άλλες φορές αισθάνονται ότι δεν έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα ή τους φοβίζει το επίπεδο των αντιπάλων. Πολλοί αθλητές αναφέρουν ότι τους αγχώνουν οι θεατές, ο προπονητής, οι γονείς τους και γενικότερα άτομα του περιβάλλοντός τους με τις απαιτήσεις που έχουν από αυτούς. Γενικότερα το άγχος προέρχεται από τις αρνητικές σκέψεις των αθλητών, τη μειωμένη αυτοπεποίθηση και την εστίαση στο αποτέλεσμα. Από την αντίθετη πλευρά του άγχους, η απάθεια και η πλήρης χαλάρωση έχουν επίσης αρνητικά αποτελέσματα στην απόδοση του αθλητή. Σύμφωνα με τη θεωρία στην αθλητική ψυχολογία, το άγχος σε ένα αγώνα μπορεί να αποδειχτεί ωφέλιμο. Ένας καλός αθλητής την ένταση που νοιώθει από το άγχος μπορεί να τη μετατρέψει σε ενέργεια για τον αγώνα. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες μέτρια επίπεδα άγχους και διέγερσης ενισχύουν την αθλητική απόδοση. Βέβαια τα ωφέλιμα επίπεδα άγχους διαφέρουν από αθλητή σε αθλητή και από αγώνισμα σε αγώνισμα, δεν είναι για όλους ευνοϊκό το μέσο επίπεδο άγχους. Ο αθλητής πριν τον αγώνα αφού κατανοήσει τα συμπτώματα που προκαλούνται από το άγχος του πρέπει να τα δέχεται ως φυσιολογική προετοιμασία του σώματος για τον αγώνα. Τις μέρες πριν τον αγώνα, μπορεί να εξασκηθεί νοερά προετοιμάζοντας το μυαλό του για το τι θα αντιμετωπίσει διάρκεια της ημέρας του αγώνα. Μπορεί να φανταστεί όλη τη διαδικασία από το πρωινό ξύπνημα, την είσοδο στο αγωνιστικό χώρο, το ζέσταμα κτλ. Επίσης η νοερή εξάσκηση πρέπει να πραγματοποιείται και ξεχωριστά για το κάθε αγώνισμα σε περιπτώσεις που ο αθλητής λαμβάνει μέρος σε διαφορετικά αγωνίσματα. 2.2 Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Τέσσερις είναι οι βασικές αιτίες της κατάθλιψης και προειδοποιεί: «Τα κρούσματα θα πολλαπλασιαστούν, λόγω της υπάρχουσας οικονομικής κρίσης, η οποία περιορίζει τις ευκαιρίες ανάδειξης των αθλητών,άλλων ψυχικών διαταραχών που «σημαδεύουν» τη ζωή ορισμένων πρωταγωνιστών του επαγγελματικού αθλητισμού. Κατ' αρχάς, η πίεση του πρωταθλητισμού, «στην οποία αντεπεξέρχονται μόνο όσοι έχουν δυνατό χαρακτήρα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι αδύνατο να καταρρεύσουν ακόμα και ισχυρές προσωπικότητες. Σημαντικοί παράγοντες για την ψυχική υγεία των αθλητών είναι το σύνδρομο συνταξιοδότησις. Άλλος ένας σημαντικός παράγοντας είναι το αυξημένο στρες όπως και η επαγγελματική σύγκρουση με το σύλλογο, κάθε φορά που ένας παίκτης τραυματίζεται, είτε σωματικά είτε ψυχικά. Η κατάθλιψη ήταν ανέκαθεν «σύντροφος» του αθλητισμού και προειδοποιεί: «Τα κρούσματα θα πολλαπλασιαστούν, λόγω της υπάρχουσας οικονομικής κρίσης, η οποία περιορίζει τις ευκαιρίες ανάδειξης των αθλητών. 2.3 Η ΨΥΧΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ Εάν ο αθλητής δεν έχει προετοιμαστεί και ψυχικά, όσο καλός και να είναι, δεν πρόκειται να τα καταφέρει. Μια άλλη παράμετρος που δείχνει τη σημασία της ψυχολογικής προετοιμασίας στους αθλητές αφορά τους τραυματισμούς. Ένας αθλητής θα αντεπεξέλθει και ψυχικά από ένα τραυματισμό και θα νικήσει τον φόβο του επανατραυματισμού που όπως ξέρουμε δεν είναι τόσο εύκολο να ξεπεραστεί σε αδύναμους χαρακτήρες

12 και να επιστρέψει στο πρότερο υψηλό επίπεδο επίδοσης. Η υψηλή αθλητική επίδοση στηρίζεται εξίσου στα φυσικά προσόντα και στις ψυχικές ικανότητες του αθλητή. Τα ψυχικά προσόντα όπως και τα σωματικά- μπορούν να βελτιωθούν και με τις κατάλληλες επιστημονικές μεθόδους να βοηθήσουν σημαντικά τον αθλητή να αξιοποιήσει αποτελεσματικότερα τις ικανότητες του. Η επιλογή στόχων, η αντιμετώπιση του στρες πριν από τον αγώνα, η προετοιμασία για την αντιμετώπιση των θεατών, την αντιμετώπιση των αποφάσεων των κριτών ή των διαιτητών, η αντιμετώπιση του αντιπάλου, η ανάπτυξη της αυτορύθμισης της ψυχικής κατάστασης είναι μόνο λίγα από τα αντικείμενα στα οποία ο ψυχολόγος σε συνεργασία με τον προπονητή μπορεί να συμβάλλει σημαντικά για την επίτευξη καλύτερων αθλητικών επιδόσεων. Η σωστή αναπνοή είναι από τους πιο απλούς τρόπους για να ελέγξει ο αθλητής το άγχος του. Είναι γνωστό, ότι όταν κρατάμε την αναπνοή μας η ένταση των μυών αυξάνεται, ενώ όταν εμπνέουμε συμβαίνει το αντίθετο. Πολλά άτομα δεν έχουν μάθει να αναπνέουν βαθιά, με το διάφραγμα και σε καταστάσεις στρες ο ρυθμός της αναπνοής τους διακόπτεται, με συνέπεια είτε να κρατούν την αναπνοή τους, ή να αναπνέουν βιαστικά και κοφτά. Έτσι, δημιουργούν ένταση και σύσπαση στους μύς και περιορίζουν την απόδοση τους. Η τεχνική που διδάσκουμε για τον έλεγχο της αναπνοής είναι απλή και αποτελεσματική ακόμα και σε περιπτώσεις νευρωσικών διαταραχών, όπως η διαταραχή του Πανικού. Οι οδηγίες που δίνονται για τον έλεγχο της αναπνοής αφορούν τόσο την ορθή εισπνοή, όσο και την εκπνοή. 3 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Τα κύρια χαρακτηριστικά του αθλητισμού, που συνιστούν και την ουσία του και που χωρίς αυτά δεν αντιλαμβανόμαστε τι είναι αθλητισμός, τι κίνηση, τι παιχνίδι και τι ψυχαγωγία. Ασφαλώς, αναπόσπαστο μέρος και απαραίτητο στοιχείο της φύσης του αθλητισμού αποτελεί η επίδοση και φυσικά ο ανταγωνισμός. Η διάκριση μεταξύ θεμελιωδών και απαραίτητων στοιχείων του αθλητισμού επιτρέπει το διαχωρισμό της φιλοσοφίας του στη φιλοσοφία του παιχνιδιού και στον ανταγωνισμό. Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η αθλητική υπεροχή αποτελεί σημαντικό συστατικό του ανταγωνισμού, ενώ ο ερασιτεχνισμός, η ψυχαγωγία και η απλή ενασχόληση αποτελούν τα συστατικά του παιχνιδιού. Παρόλο που θα ήταν άκαιρο να υποστηρίξουμε ότι θα πρέπει να επαναφέρουμε τον ερασιτεχνισμό στη σημερινή μορφή του αθλητισμού, που διακρίνεται για το υψηλό επίπεδο ανταγωνισμού, εντούτοις τα στοιχεία που συνθέτουν τον ερασιτεχνισμό θα πρέπει να παραμείνουν, τουλάχιστον ως τρόπος σκέψης στην αθλητική πρακτική. Σημαντικό, επίσης, είναι τα στοιχεία αυτά να χρησιμοποιούνται στο αρχικό στάδιο της αθλητικής εκπαίδευσης των παιδιών, ώστε να αποκτήσουν βιώματα με αρχές και αξίες, που θα διαμορφώσουν, αφ' ενός μεν τον χαρακτήρα τους και αφ' ετέρου να γίνουν χρήσιμοι στην κοινωνία. Ο υψηλός αθλητισμός και ο αθλητισμός επίδοσης θα πρέπει να είναι το επακόλουθο της σωστής χρήσης του αθλητισμού μέσα στα πλαίσια των αρχών και ιδεών του στην προπαρασκευαστική περίοδο. 4 ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Σημαντικό ρόλο για έναν αθλητή είναι η πρόσληψη όλων των θρεπτικών συστατικών (βιταμινών, ιχνοστοιχείων, πρωτεϊνών, λιπών, υδατανθράκων κ. α.) η ενέργεια καθώς και η ποικιλία τροφίμων στο καθημερινό διαιτολόγιο του.αν δεν υπάρχουν τα πιο πάνω είναι δύσκολο να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις ενός αγώνα ο αθλητής, έστω και αν έχει προπονηθεί σκληρά. Η κυριότερη πηγή ενέργειας είναι οι υδατάνθρακες. Δυστυχώς ο ανθρώπινος οργανισμός δε διαθέτει μεγάλες αποθήκες υδατανθράκων, τις οποίες να μπορεί να χρησιμοποιεί κατά τη διάρκεια της άσκησης. Γι αυτό οι κυριότερες πηγές αποθηκευμένων υδατανθράκων που είναι το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο εξαντλούνται γρήγορα. Επομένως, ο σημαντικότερος στόχος της διατροφής πριν από

13 τον αγώνα θα πρέπει να είναι η αύξηση των αποθεμάτων γλυκογόνου του οργανισμού. Ο ΑΘΛΗΤΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙ ΟΤΑΝ: Καταναλώσει γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες 3-4 ώρες πριν τον αγώνα. Τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες είναι: το ψωμί, τα μακαρόνια, τα κουλούρια, τα δημητριακά πρωινού, το ρύζι, οι πατάτες, το πουργούρι, τα όσπρια, το μπιζέλι, το καλαμπόκι, τα φρούτα και οι χυμοί τους, η ζάχαρη, το μέλι, τα γλυκά του κουταλιού και γενικότερα τα περισσότερα γλύκα, η μαρμελάδα κ.α. Αποφύγει τροφές πλούσιες σε λίπος, κυρίως τηγανιτά. Αποφύγει τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως τα όσπρια, ψωμί ολικής αλέσεως κ.α. γιατί μπορεί να του προκαλέσουν γαστρεντερικά προβλήματα. Καταναλώνει κάποιο υδατανθρακούχο ποτό (5-10%) 20 λεπτά πριν από τον αγώνα. Πολύ σημαντική είναι και η πρόσληψη νερού σε τακτά χρονικά διαστήματα, για αποφυγή της πρόωρης κόπωσης λόγω αφυδάτωσης και υπερθερμίας. 4.1 Η ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΕΝΟΣ ΑΘΛΗΤΗ Πριν την προπόνηση: πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι ένα καλό πρωινό μας βοηθά να έχουμε μια ισορροπημένη διατροφή. 3-4 ώρες πριν την προπόνηση θα πρέπει να καταναλώνετε ένα κύριο γεύμα σε στερεή μορφή πχ. μακαρόνια με σάλτσα ντομάτας, μία σαλάτα και τυρί χαμ. Λιπαρών, γεμιστά πιπέρια με ρύζι, σαλάτα και τυρί χαμηλών λιπαρών κ.λ.π. Περιορίστε ή ακόμη καλύτερα αποφύγετε τελείως τα τηγανιτά, λιπαρά, κρέας, πολύ λιπαρές σάλτσες έτσι ώστε να γίνετε καλύτερα η πέψη. Να αποφεύγονται οι τροφές οι οποίες είναι πικάντικες, ή μπρόκολο ή τα όσπρια διότι μπορεί να μας δημιουργήσουν αέρια και να έχουμε καούρα. Μιάμιση - 2 ώρες πριν την προπόνηση θα πρέπει να υπάρχει ένα σνακ. Για παράδειγμα: ένα κρύο σάντουιτς με κασέρι χαμ. Λιπαρών ντομάτα- μαρούλι, μία μπάρα δημητριακών με γεύση την οποία προτιμούμε(σοκολάτα, μήλο, φράουλα), δύο πτιμπέρ, λίγους ξηρούς καρπούς(ανάλατοι και άψητοι). 30 λεπτά πριν την προπόνηση επιτρέπεται μισό λίτρο υγρών ενώ 15 λεπτά πριν η πρόσληψη νερού περιορίζεται σε

14 ένα ποτήρι. Η χορήγηση υδατανθράκων πριν την άσκηση θεωρείται ότι καθυστερεί την εμφάνιση κόπωσης και βελτιώνει την απόδοση. Κατά την διάρκεια: Θα πρέπει να υπάρχει η πρόσληψη νερού ιδιαίτερα όταν η άσκηση γίνεται σε θερμό περιβάλλον. Επίσης συστήνεται η πρόσληψη υδατανθρακούχου ποτού σε αθλητή που ασκείται πάνω από μία ώρα(περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες 5% έως 10% όχι πάνω από 10% διότι μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερικές διαταραχές). Δεν συνιστάται η πρόσληψη κάποιου αναψυκτικού. Μετά την προπόνηση: αποφύγετε το έτοιμο φαγητό όπως πιτόγυρο, χάμπουργκερ, club sandwich κ.τ.λ. τα οποία είναι πλούσια σε λίπος και αναψυκτικά. Προτιμήστε ένα γεύμα με άπαχο κρέας, ψάρι, κοτόπουλο, μακαρόνια, δηλαδή πλούσια πηγή πρωτεϊνών και υδατανθράκων πχ. μία σαλάτα με κοτόπουλο και ψάρι βρασμένα, ωμό σπανάκι, πιπεριά Φλωρίνης, μαρούλι, βαλσάμικο, ελαιόλαδο και ντοματίνια. Επίσης προτιμήστε γάλα, γιαούρτι διότι βοηθούν στην ανάπτυξη του σκελετού και στην βελτίωση αντοχής. Από την αρχαιότητα, ο αθλητισμός είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της κουλτούρας των ανθρώπων. Αρχικά, ξεκίνησε από την ανάγκη του ανθρώπου για επιβίωση (κυνήγι) και στην συνέχεια εξελίχθηκε σε πιο ποστους πρώτους αιώνες των αγώνων οι αποδόσεις των αθλητών βασίζονταν στην ειδική διατροφή και στην ασκητική αγωγή τους. Αθλητής για τα τέλη του 5ου π.χ. αιώνα σήμαινε αυτόν που ως επάγγελμα είχε τη συμμετοχή του σε αγώνες που του παρείχαν τα απαραίτητα για να ζήσει. Στα πλαίσια λοιπόν αυτής της μορφής που πήρε η άθληση, η διατροφή έπαιξε σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των επιδόσεων και συντέλεσε στο να αλλάξει εκ βάθρων η ιδέα του Αθλητισμού.λύπλοκη μορφή αθλητισμού (διάφορα είδη αθλημάτων). Για την καλή απόδοση του αθλητή σημασία έχουν η προπόνηση, οι γενετικές προδιαγραφές και η διατροφή. Η κατάλληλη διατροφή στον αθλητισμό αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στήριξης των αθλητών και συμβάλλει στην αντοχή και αποκατάσταση του οργανισμού μετά από προπονητικές και αγωνιστικές επιβαρύνσεις. Η διατροφή των αθλητών στην αρχαία Ελλάδα ως μέσο βελτίωσης των αθλητικών επιδόσεων, αποτέλεσε αντικείμενο ενδιαφέροντος από πολύ νωρίς. Η προαγωγή της υγείας και η αρμονική ανάπτυξη του σώματος και του πνεύματος των νέων, καλλιεργήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα τόσο στα γυμναστήρια όσο και στις παλαίστρες. Ο αρχαίος ελληνικός κόσμος έθεσε την υγεία και την ομορφιά του σώματος πάνω απ όλα τα αγαθά, χωρίς να διστάσει να στιγματίσει τις υπερβολές του επαγγελματισμού και να γράψει για τις άσχημες πλευρές του. Κατά τον Αριστοτέλη, άλλωστε, ο σκοπός της γυμναστικής είναι παιδαγωγικός και αισθητικός. 4.2 Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Από την αρχαιότητα, ο αθλητισμός είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της κουλτούρας των ανθρώπων. Αρχικά, ξεκίνησε από την ανάγκη του ανθρώπου για επιβίωση (κυνήγι) και στην συνέχεια εξελίχθηκε σε πιο πολύπλοκη μορφή αθλητισμού (διάφορα είδη αθλημάτων). Για την καλή απόδοση του αθλητή σημασία έχουν η προπόνηση, οι γενετικές προδιαγραφές και η διατροφή. Η κατάλληλη διατροφή στον αθλητισμό αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στήριξης των αθλητών και συμβάλλει στην αντοχή και αποκατάσταση του οργανισμού μετά από προπονητικές και αγωνιστικές επιβαρύνσεις. Η διατροφή των αθλητών στην αρχαία Ελλάδα ως μέσο βελτίωσης των

15 αθλητικών επιδόσεων, αποτέλεσε αντικείμενο ενδιαφέροντος από πολύ νωρίς. Η προαγωγή της υγείας και η αρμονική ανάπτυξη του σώματος και του πνεύματος των νέων, καλλιεργήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα τόσο στα γυμναστήρια όσο και στις παλαίστρες. Από την αρχαιότητα, ο αθλητισμός είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της κουλτούρας των ανθρώπων. Ο αρχαίος ελληνικός κόσμος έθεσε την υγεία και την ομορφιά του σώματος πάνω απ όλα τα αγαθά, χωρίς να διστάσει να στιγματίσει τις υπερβολές του επαγγελματισμού και να γράψει για τις άσχημες πλευρές του. Κατά τον Αριστοτέλη, άλλωστε, ο σκοπός της γυμναστικής είναι παιδαγωγικός και αισθητικός. Στους πρώτους αιώνες των αγώνων οι αποδόσεις των αθλητών βασίζονταν στην ειδική διατροφή και στην ασκητική αγωγή τους. Αθλητής για τα τέλη του 5ου π. Χ. αιώνα σήμαινε αυτόν που ως επάγγελμα είχε τη συμμετοχή του σε αγώνες που του παρείχαν τα απαραίτητα για να ζήσει. Στα πλαίσια λοιπόν αυτής της μορφής που πήρε η άθληση, η διατροφή έπαιξε σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των επιδόσεων και συντέλεσε στο να αλλάξει εκ βάθρων η ιδέα του Αθλητισμού. 4.3 Η ΚΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ Η αρνητική αυτή εξέλιξη δεν παρατηρείται μόνο στα αγόρια και στους νέους άνδρες αλλά επίσης στα κορίτσια και νέες γυναίκες. Οι πρώτοι τα χρησιμοποιούν για να βελτιώσουν τις αθλητικές τους επιδόσεις και τη σωματική τους εικόνα ενώ οι δεύτερες για απώλεια βάρους και βελτίωση της εμφάνισης τους. Τα στεροειδή αναβολικά είναι σε θέση να προκαλούν πολλά, σοβαρά και μακροχρόνια προβλήματα στην υγεία. Όσο πιο ψηλή είναι η δόση, τόσο σοβαρότερα είναι τα προβλήματα που δυνατόν να προκληθούν. Μερικά από τα αρνητικά αποτελέσματα των αναβολικών στον οργανισμό των εφήβων είναι ανατρέψιμα. Δυστυχώς όμως υπάρχουν άλλα τα οποία καθίστανται μόνιμα. Για παράδειγμα στους έφηβους που βρίσκονται σε ανάπτυξη, ένας από τους μεγάλους κινδύνους της χρήσης των στεροειδών αναβολικών, είναι η μόνιμη μείωση του ύψους του σώματος τους. Πολλοί από τους χρήστες των αναβολικών ουσιών έχουν λανθασμένη αντίληψη για τις επιδράσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Δεν είναι γνώστες των επικίνδυνων και μόνιμων επιδράσεων που έχουν τα στεροειδή αναβολικά στον ανθρώπινο οργανισμό, ιδιαίτερα όταν βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης. Παρασύρονται από πληροφόρηση και διηγήσεις άλλων για τα θετικά αποτελέσματα που μπορεί να έχει η λήψη αναβολικών. Όμως συνήθως σε τέτοιες καταστάσεις παραγνωρίζονται οι επικίνδυνες και μόνιμες επιπτώσεις που προκύπτουν από την εν λόγω χρήση. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό οι νέοι και έφηβοι να ενημερώνονται ότι τα θετικά που μπορεί να προκύψουν παροδικά, είναι ασήμαντα και αμελητέα συγκρινόμενα με τις μεγάλες και μόνιμες επιπλοκές που είναι σε θέση να προκαλούν. Παράλληλα είναι καλό να συζητούνται οι εναλλακτικές λύσεις για βελτίωση της σωματικής τους εικόνας και για να πετύχουν το ποθούμενο. Η καλή διατροφή και σωματική αγωγή, μπορούν να τους βοηθήσουν να πετύχουν τους στόχους

16 τους χωρίς να διακινδυνεύουν την υγεία τους τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον.