ΘΕΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ: Η ΔΙΑΧΕΙΡIΣΗ ΤΟΥ ΑΜΙΑΝΤΟΥ

Transcript

1 ΗΜΕΡΙΔΑ: Η ΔΙΑΧΕΙΡIΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΘΕΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ: Η ΔΙΑΧΕΙΡIΣΗ ΤΟΥ ΑΜΙΑΝΤΟΥ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Εισηγητής: Δρ.Κ.Αραβώσης, Μέλος ΜΕΠΑΑ ΤΕΕ, Λέκτορας ΕΜΠ, Πρόεδρος ΕΕΔΣΑ

2 Αμίαντος είναι το όνομα που δίνεται σε έναν αριθμό ινωδών ορυκτών, που προκύπτουν με τρόπο φυσικό, οι οποίες έχουν μεγάλη αντοχή τάνυσης, έχουν δυνατότητα πλέξης και είναι ανθεκτικά στην θερμότητα και στα περισσότερα χημικά. Εξαιτίας αυτών των ιδιοτήτων, οι ίνες αμιάντου έχουν χρησιμοποιηθεί σε ευρύπεδίοκατασκευών: στέγες, πλακίδιαταβανιού και πατώματος, προϊόντα χαρτιού και τσιμέντου, υφάσματα, στρώματα επικάλυψης και προϊόντα τριβής, καθώς και μέρη αυτοκινήτου.

3 Οι τρεις πιο συχνά εμφανιζόμενοι τύποι αμιάντου είναι: 1) Ο κυανός αμίαντος (Crocidolite) 2) Ο καφέ αμίαντος (Amosite) 3) Ο λευκός αμίαντος (Chrysotile) Ο αμίαντος εισαγόταν στη Μ.Βρετανίααποτη δεκαετία του Η χρήση του είχε κορυφωθεί τις δεκαετίες του 50 και του 60. Η χρήση του όμως συνεχίστηκε ως οικοδομικό υλικό μέχρι και τα τέλη του 1999.

4 Ο αμίαντος οςθεωρείται υπεύθυνος για σοβαρές ασθένειες εςτων πνευμόνων όπως η αμιάντωση, το μεσοθηλίωμα και ο καρκίνος του πνεύμονα, που προκαλούνται από την εισπνοή ινών αμιάντου και εμφανίζονται έπειτα από μακροχρόνια συνήθως έθ έκθεση. Ο αμίαντος θεωρείται χημικά αδρανής και η τοξική του επίδραση αποδίδεται στις φυσικές του ιδιότητες. Ο κροκιδόλιθος θεωρείται ο πλέον επικίνδυνος, ακολουθούμενος από τον αμοσίτη και τον χρυσοτιλικό αμίαντο. Οι σχετικές ιατρικές έρευνες κατέδειξαν ότι το μέγεθος μγ της ίνας είναι η κρισιμότερη παράμετρος για την τοξικότητα του αμιάντου. Ως επικίνδυνες χαρακτηρίζονται οι ίνες με μήκος μεγαλύτερο των 5μm, πλάτοςμικρότερο των 3μm και λόγο μήκουςκαικαι πλάτος3:1 (ΦΕΚ 3/Α/ ).

5 Οι ομάδες υψηλότερου κινδύνου είναι οι άνθρωποι που εργάζονται στην κατασκευή κτιρίων, σε ναυπηγεία, αλλά και μαθητές, καθηγητές και νοσηλευτικό προσωπικό, καθώς ο αμίαντος χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν στη κατασκευή σχολείων λί και νοσοκομείων. Στο εξωτερικό η αντίστροφη μέτρηση του αμίαντου άρχισε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 όταν διαπιστώθηκε ότι εκατομμύρια κτίρια περιέχουν αμίαντο στα κατασκευαστικά τους υλικά.

6 Στην Ολλανδία και στην Αγγλία με νομοθετικές ρυθμίσεις αποζημιώνονται τα θύματα αφού υπάρχουν σαφείς ευθύνες των εργοδοτών που ενώ γνώριζαν τον κίνδυνο από τον αμίαντο, άφηναν τους εργάτες να εκτεθούν απροστάτευτοι και οι επιπτώσεις στην υγεία τους ήταν καταστροφικές. Στις περισσότερες βορειοευρωπαϊκέςχώρες λειτουργούν εδώ και πολλά χρόνια εξειδικευμένες εταιρείες αποξήλωσης και διαχείρισης αμιάντου που έχουν εκτελέσει χιλιάδες έργα καθώς η αντιμετώπιση του προβλήματος έχει πλέον δρομολογηθεί αφού στηρίζεται κοινωνικά και πολιτικά.

7 Η Ευρωπαϊκή Ένωση με νομοθεσία της απαγορεύει την χρήση όλων των ειδών αμιάντου από 01/01/2005 και συνιστά την σταδιακή απομάκρυνση του ήδη εγκατεστημένου αμίαντου χωρίς όμως να θέσει χρονικό όριο. Ταυτόχρονα έχει μεριμνήσει ώστε να υποδέχεται όλες τις αποξηλωμένες ποσότητες αμιαντούχων στοιχείων σε δικά της ΧΥΤΑ και χορηγεί αντίστοιχα πιστοποιητικά οριστικής διάθεσης από κρατικούς φορείς.

8 Όσον αφορά τα αποδεκτά επίπεδα συγκέντρωσης και έκθεσης στον αμίαντο, ο Οργανισμός Εργασιακής Ασφάλειας και Υγιεινής (Occupational Safety and Health Administration - OSHA) θέτει ως Επιτρεπτό Όριο Έκθεσης (Permissible Exposure Limit - PEL) τις 0,1 ίνες/cm 3 αέρα για οκτάωρη έκθεση ενός μέσου βάρους ενηλίκου. Το αντίστοιχο όριο, που δίνεται από τον παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, είναι 2 ίνες/cm 3 αέρα και αφορά σε οκτάωρη έκθεση ενός ενηλίκου στο χώρο εργασίας.

9 Στις ΗΠΑ, η Αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (ΕΡΑ - Environmental Protection Agency) έχει καθορίσει όρια για την παρουσία του αμιάντου σε εσωτερικούς χώρους και στην ατμόσφαιρα, στηριζόμενη σε ποσοτική εκτίμηση του κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία. Το όριο-στόχος της ΕΡΑ είναι 0, ίνες/cm3 αέρα. Η ΕΡΑ αναφέρει επίσης ότι εάν η συγκέντρωση του αμιάντου ανέρχεται σε 0,0004 ίνες/cm3 αέρα τότε θα πρέπει να ληφθούν μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος.

10 Στην Ευρώπη σύμφωνα με την Οδηγία 83/477 καθορίζεται όριο έκθεσης 0,20 020ινών/cm 3 επί μια οκτάωρη περίοδο αναφοράς των εργαζομένων σε σκόνη που προέρχεται από αμίαντο ή από υλικά που περιέχουν αμίαντο, και ειδικότερα χρυσοτιλικό αμίαντο. Οριακή συγκέντρωση είναι 0,6 ίνες/cm 3 για τον χρυσοτιλικό αμίαντο και 0,3 03ί ίνες/cm/ 3 για οποιαδήποτε άλλη μορφή αμιάντου, πάντα για περίοδο αναφοράς 8 ωρών.

11 Η απλή απάντηση είναι ότι κινδυνεύει οποιοσδήποτε έρχεται σε επαφή με αιωρούμενες ίνες αμιάντου χωρίς επαρκή προστασία. Τα υψηλού ρίσκου επαγγέλματα είναι αυτά που ασχολούνται με τις κατασκευές και το εμπόριο οικοδομικών υλικών όπως π.χ. χτίστες, υδραυλικοί, κουφωματάδες κ.α.

12 Για να δημιουργήσει πρόβλημα ο αμίαντος πρέπει οι ίνες του να αποδεσμευτούν από το υλικό Όταν κανείς εργάζεται με υλικά που περιέχουν αμίαντο, αυτά μπορεί να σπάσουν ή να διαταραχθούν και να αποδεσμεύσουν πολύ μικρές ίνες Οι ίνες αυτές είναι ικανές λόγω μεγέθους να φθάσουν με την εισπνοή μέχρι τις κυψελίδες των πνευμόνων

13 Το είδος του αμιάντου που έχει χρησιμοποιηθεί και ο τρόπος με τον οποίο έχει χρησιμοποιηθεί μπορούν να επηρεάσουν το ποσό των ινών που μπορεί να αποδεσμευτεί Για παράδειγμα σε υλικά αμιαντοτσιμέντου, ο αμίαντος είναι σθεναρά συνδεδεμένος στο υλικό και μπορεί να αποδεσμεύσει ίνες αμιάντου μόνο μετά από δραστήριο-βίαιο χειρισμό όπως σπάσιμο, τρύπημα, πριόνισμα κ.λ.π.

14 Οι μονώσεις με αμίαντο πολύ συχνά έχουν υψηλές περιεκτικότητες σε αμίαντο, ο οποίος είναι χαλαρά συνδεδεμένος με τα άλλα υλικά Τσιμέντο ή άλλα παρόμοια υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προστατευθούν οι μονώσεις αυτές.

15

16 Το πρόβλημα που υπάρχει στην διαχείριση αυτού του επικίνδυνου υλικού στην Ελλάδα είναι ότι η μη ύπαρξη εθνικού σχεδιασμού έχει ως αποτέλεσμα η αντιμετώπισή του να γίνεται χωρίς ενιαίες και συγκεκριμένες διαδικασίες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχουν εκδώσει σειρά Οδηγιών σχετικές με τον αμίαντο. Άλλες αφορούν τον περιορισμό της κυκλοφορίας στην αγορά και χρήση αμιάντου, άλλες την προστασία των εργαζομένων από τον αμίαντο και άλλες την πρόληψη και μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος από αμίαντο.

17 Το θεσμικό εθνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο στο οποίο στηρίζεται η διαχείριση και η απομάκρυνση του αμιάντου περιλαμβάνει: Τα ΠΔ 70α/1988 και ΠΔ 175/97 Την Οδηγία 1999/77/EC, η οποίααπαγορεύειαπαγορεύει ρητώς την χρήση του στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από 1 η Ιανουαρίου 2005, που περιλαμβάνει την 6η προσαρμογή του Παραρτήματος της παρακάτω Οδηγίας Την Οδηγία 76/769 με σχεδόν 29 τροποποιήσεις έως σήμερα Την Οδηγία 83/4772 Την Οδηγία 89/3913 Την Οδηγία 87/217 Την Οδηγία 84/3605 Την Οδηγία 96/616

18 Στην Ελλάδα δύο νόμοι του 1997 και του 1998 (ΠΔ 70 / 1998, ΠΔ 175/97) ορίζουνότι όπουέχει χρησιμοποιηθεί αμίαντος (δομικά, θερμομονωτικά υλικά, τρόφιμα, νερό, αέρας μέχρι και σε οικιακές συσκευές όπως τηγάνια με αμιαντούχα επίστρωση, αμιαντούχα γάντια και πανιά σιδερώστρας) ) πρέπει να αναγνωρίζεται και να γνωστοποιείται. Η Ευρωπαiκή Ενωση με οδηγία της επιβάλλει την πλήρη απαγόρευση της χρήσης του μέχρι το 2005

19 Η οδηγία 83/477/ΕΟΚ τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/18/ΕΚ και οι σημαντικότερες τροποποιήσεις είναι: Επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής στις θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές Επαναπροσδιορίζονται τα διάφορα είδη ινωδών πυριτικών αλάτων αμιάντου.

20 Καταργούνται ύ τα όρια δράσης και απλοποιούνται οι διατάξεις στην περίπτωση περιορισμένης έκθεσης, δηλαδή σε: α) σύντομες και ασυνεχείς δραστηριότητες συντήρησης όταν η εργασία αφορά μόνο μη εύθρυπτα υλικά β) αφαίρεση, χωρίς καταστροφή, των μη φθαρμένων υλικών στα οποία οι ίνες αμιάντου είναι στέρεα συνδεδεμένες μέσα σε μια μήτρα γ) εγκλεισμός σε κάψες και μανδύες των αμιαντούχων υλικών σε καλή κατάσταση δ) επιθεώρηση και έλεγχο του αέρα και λήψη δειγμάτων για την ανίχνευση της παρουσίας αμιάντου σε κάποιο υλικό

21 Ορίζεται ρζ νέα οριακή τιμή έκθεσης 0,1 ίνες/cm 3 αέρα (από 0,6ίνες/cm 3 για τον χρυσότιλο και 0,3 ίνες/cm 3 για όλα τα άλλα είδη αμιάντου) και καθίσταται ενιαία για όλους τους τύπους του αμιάντου. Παρατείνεται η επίβλεψη της υγείας των εργαζομένων και μετά το πέρας της έκθεσης σε αμίαντο Επεκτείνεται η περίοδος φύλαξης των ιατρικών φακέλων σε 40 έτη και τροποποιείται το παράρτημα με τις πρακτικές συστάσεις για την κλινική εξέταση των εργαζομένων ώστε να ευθυγραμμιστεί περισσότερο με τους σύγχρονους προσανατολισμούς σε θέματα διάγνωσης

22 Προτείνεται η μέτρηση της περιεκτικότητας του αέρα σε ίνες αμιάντου με τη μέθοδο δειγματοληψίας και μέτρησης που συνιστά η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, ή άλλημέθοδο ισοδύναμου αποτελέσματος. Δίνεται επίσης έμφαση στην εκπαίδευση των εργαζομένων, ορίζοντας ότι το περιεχόμενο της εκπαίδευσης πρέπει να είναι εύκολα κατανοητό από τους εργαζομένους, πρέπει δε να τους επιτρέπει να αποκτούν τις απαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες όσον αφορά την πρόληψη και την ασφάλεια, ιδίως δε σχετικά με:

23 Καθορισμόςτων προϋποθέσεων για την έκδοση άδειας λειτουργίας των επιχειρήσεων που θα εκτελούν κατεδαφιστικά έργα ή εργασίες αφαίρεσης αμιάντου

24

25 Αποκατάσταση χώρων ρυπασμένων με αμίαντο: 1. Βασικοί κανόνες: Προστασία των εργαζομένων: Πρέπει να γίνεται χρήση μασκών,, στολών και γαντιών μιας ςχρήσεως από τους εργαζομένους και μετά το τέλος της εργασίας θα πρέπει να πλένονται χρησιμοποιώντας σαπούνι για την απομάκρυνση της σκόνης από το δέρμα και τα μαλλιά τους

26 Διαβροχή: Πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας της διαδικασίας απομάκρυνσης, τα υλικά υπέρπει να κορεστούν με νερό ή κάποια επιφανειακά ενεργή ουσία, ώστε να μην εκλύονται οι ίνες του αμιάντου στον ατμοσφαιρικό αέρα. Μετά την απομάκρυνση, τα απόβλητα του καθαρισμού πρέπει να διατηρούνται, επίσης, υγρά μέχρι να ενσακισθούν και να σφραγισθούν, για την τελική μεταφορά και απόθεσή τους σε ειδικό χώρο διάθεσης.

27 Περίφραξη: Πρέπει να τοποθετείται πλαστική περίφραξη γύρω από το χώρο εργασίας και εντός του να εφαρμόζεται αρνητική πίεση, ώστε να μη διαφεύγει στον περιβάλλοντα χώρο σκόνη. Παρακολούθηση ρ η η (monitoring): Η αέρια δειγματοληψία στον εργασιακό χώρο καθ' όλη τη διάρκεια εκτέλεσης των έργων είναι απαραίτητη. Επίσης, κρίνεται σκόπιμη και η παρακολούθηση, μέσω ειδικών ιατρικών εξετάσεων, του προσωπικού.

28 2. Απόρριψη αποβλήτων αμιάντου Η απόρριψη στερεών αποβλήτων που περιέχουν αμίαντο πρέπει να γίνεται σε ειδικούς χώρους διάθεσης τοξικών και επικίνδυνων αποβλήτων και όχι σε κοινούς χώρους υγειονομικής ταφής.

29 Εξειδικευμένες εταιρείες που έχουν τις παραπάνω προϋποθέσεις, χρησιμοποιούν ειδικά συνεργεία και προχωρούν σταδιακά στις εξής ενέργειες: 1. Εναπόθεση container στο χώρο πλησίον του έργου 2. Οργάνωση του χώρου εργασίας και κατάστρωση σχεδίου απορρύπανσης 3. Οριοθέτηση της απαγορευμένης περιοχής και απομάκρυνση αντικειμένων 4. Κάλυψη του κύριου χώρου εργασίας με κάλυμμα και φραγή χώρων εξόδου 5. Εγκατάσταση μονάδας δημιουργίας υποπίεσης για την επίτευξη εναλλαγής του αέρα προς ελαχιστοποίηση της πιθανότητας διαρροής ινών προς το γύρω περιβάλλον και έξοδο στον εξωτερικό χώρο μέσω ειδικού φίλτρου

30 6. Δημιουργία μονάδας απολύμανσης 7. Χρήση μέσων ατομικής προστασίας ( Ειδικές φόρμες - Μάσκες ολόκληρου προσώπου με ειδικά φίλτρα TMP3 - Γάντια και υποδήματα ασφαλείας) 8. Ψεκασμός των μονώσεων προς αποξήλωση με ειδικό υγρό ώστε να περιοριστεί ρ τυχόν αιωρούμενη σκόνη αμιάντου 9. Κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης των εργασιών διενεργείται δειγματοληπτικός έλεγχος αέρος στους παρακείμενους χώρους με ειδικό μηχάνημα μετρήσεων ινών ώστε να διασφαλιστεί η αποφυγή διαρροής στο περιβάλλον

31 10. Ασφαλής τοποθέτηση των γεμάτων και σφραγισμένων bigbags σε container 11. Διασυνοριακή ήμεταφορά και οριστική διάθεση αποβλήτων βή που προέκυψαν σε ειδικές αδειοδοτημένες χωματερές στη Γερμανία 12. Παράδοση του ρυπασμένου χώρου ελεύθερου λύθ προς χρήση και χορήγηση πιστοποιητικού καθαρότητας.

32 Σήμερα το 90% περίπου χρησιμοποιείται για την παραγωγή προϊόντων αμιαντοτσιμέντου, όπως σωλήνων, πλακών στεγάσεων, πλακών επιπέδων για χωρίσματα τοίχων, αεραγωγούς κλπ. Πολλά κτίρια περιέχουν αμίαντο στα κατασκευαστικά τους υλικά και η χρήση τους έχει απαγορευτεί σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία που το έχει κατατάξει στην κατηγορία των επικίνδυνων υλικών που, σε περίπτωση εισπνοής ως λεπτή σκόνη, μπορεί να θέση σε κίνδυνο την υγεία.

33 Συχνά, λόγω άγνοιας των κινδύνων, συμβαίνουν ανεξέλεγκτες καταστάσεις, με αποτέλεσμα σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία. Η πλειοψηφία των έργων κατεδάφισης κτηρίων (συχνά ά μέσω δημοσίων έργων), που αποδεδειγμένα περιέχουν αμίαντο, δεν εκτελείται στο τμήμα που αφορά τον καθαρισμό και την απομάκρυνση του αμίαντου από τις εξειδικευμένες και αδειοδοτημένες για τον σκοπό αυτό εταιρείες.

34 Αν και το πρόβλημα των αποβλήτων και της επικινδυνότητας του αμιάντου είναι ευρέως γνωστό στην Ευρώπη από τη δεκαετία του '80 (οπότε και ελήφθησαν τα πρώτα νομοθετικά μέτρα απαγόρευσης της χρήσης και εμπορίας του αμιάντου και των προϊόντων αυτού) - στον ελλαδικό χώρο μόνο τα τελευταία χρόνια έγινεαντιληπτή η σοβαρότητά του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι το 75% περίπου των εργαζομένων της εταιρείας ΕΛΛΕΝΙΤ Α.Ε., η οποία κατασκεύαζε δομικά υλικά από αμίαντο (οι γνωστές ψευδοροφές ΕΛΛΕΝΙΤ) απεβίωσε από ασθένειες που οφείλονται αποκλειστικά στην έκθεση και εισπνοή ινών αμιάντου, λόγω άγνοιας των κινδύνων και έλλειψης μέτρων προστασίας των εργαζομένων.

35 Στην Ελλάδα παρότι υπήρχε η νομοθεσία από το 1988 με το Π.Δ 70α/1988, εν τούτοις η πρώτη απόπειρα αποξήλωσης του αμίαντου έγινε το 1993 με τον αμίαντο που βρέθηκε στους φούρνους. Έκτοτε το θέμα του αμίαντου ανακινήθηκε πάλι την τελευταία εξαετία με τον αμίαντο στα σχολεία και στα νοσοκομεία.

36 Υπάρχει απόφαση του Αρείου Πάγου που επιδίκασε αποζημίωση σε ασθενή που εκτέθηκε σε ίνες αμιάντου και ως εκ τούτου υπάρχει η σχετική νομολογία. Στο εξωτερικό τα δικαστήρια επιδίκασαν και εξακολουθούν να επιδικάζουν αποζημιώσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων σε άτομα που εκτέθηκαν στον αμίαντο.

37 Στην Ελλάδα, ο αμίαντος έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως σε οικοδομικές κατασκευές και σωληνώσεις και δεν έχει γίνει ακόμη η καταγραφή όλων των κτιρίων που έχουν αμίαντο. Είναι γνωστό ότι υπάρχει σε σχολεία πιθανότατα και σε άλλα νοσοκομεία, όσα χτίστηκαν από το '60 μέχρι το '90. Πρέπει τα κτίρια αυτά να καταγραφούν, να γίνουν μετρήσεις για το ποια βγάζουν ίνες και να δοθεί προτεραιότητα στην αποδόμηση, γιατί το κόστος είναι τεράστιο. Υπάρχουν και προσωρινά μέτρα, όπως βαφές που δεν επιτρέπουν την απελευθέρωση των ινών.

38 Οι απαιτούμενες ενέργειες μπορούν να συνοψιστούν σε τρεις κατηγορίες: α) Ευαισθητοποίηση στο πρόβλημα και την αντιμετώπιση της έκθεσης του Έλληνα πολίτη στον αμίαντο και στις δυνατότητες μείωσης του κινδύνου που σχετίζεται με τον αμίαντο και με την ύπαρξή του, κυρίως σε προϊόντα / δομικά υλικά κτηρίων β) Ανάληψη ενεργειών και μέτρων για την μείωση της έκθεσης στον αμίαντο, (μέσω ακριβούς αποτίμησης του κινδύνου) και έργων απομάκρυνσης και καθαρισμού του, όπου αυτός υπάρχει γ) Ανάληψη ενεργειών για την προώθηση της γνώσης για θέματα που σχετίζονται με την ύπαρξη αμιάντου στον Ελλαδικό χώρο

39 Να δημιουργηθεί ένα πλήρες μητρώο αμιαντούχων υλικών των ύποπτων κτιρίων της κάθε περιοχής από πιστοποιημένες εταιρείες σύμφωνα με τις επικρατούσες διεθνώς προδιαγραφές. Το μητρώο αυτό θα τεθεί στη διάθεση του Υπουργείου Υγείας για την απομάκρυνση του αμίαντου. Το Υπουργείο έχοντας καταγεγραμμένα όλα τα κτίρια θα είναι σε θέση να διαβιβάσει τ αποτελέσματα στις αντίστοιχες υπηρεσίες ώστε να προβούν στην λήψη άμεσων μέτρων,, στις περιπτώσεις που απαιτείται, και να προγραμματίσουν την σταδιακή απομάκρυνση του αμίαντου με πλήρη διαφάνεια και σωστή ενημέρωση.

40 Η απομάκρυνση του αμίαντου πρέπει να γίνεται ίεαμόνο όοαπό πιστοποιημένες και αδειοδοτημένες εταιρείες. Όλοι οι διαγωνισμοί που δημοπρατούνται να στηρίζονται στη σχετική νομοθεσία περί τοξικών και επικινδύνων αποβλήτων, έτσι ώστε η εκτέλεση του έργου να μην γίνεται επικίνδυνηγια την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Να υπάρχει μέριμνα για την έκδοση κατάλληλων τεχνικών προδιαγραφών σύμφωνα με το νόμο και την επιστήμη Να γίνει αναπροσδιορισμός των εκάστοτε προϋπολογισμών των έργων, σύμφωνα με τις νέες αλλά πραγματικές συνθήκες κινδύνου και ασφαλείας και την κοινοτική νομοθεσία

41 Από τα προηγούμενα έγινε αντιληπτό, ότι απαιτείται η κεντρική, συγκροτημένη, και όχι αποσπασματική, αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τον αμίαντο,, με βάση ένα στρατηγικό σχέδιο διαχείρισης που θα αναληφθεί από ένα κεντρικό, εποπτεύον όργανο συντονισμού, παρακολούθησης και ελέγχου