Βραχυχρόνια Μέτρα Βιωσιμότητας Χρέους: Το τέλος της αρχής και όχι η αρχή του τέλους. Οικονομική Ανάλυση & Επενδυτική Στρατηγική Δεκέμβριος 2016

Transcript

1 Βραχυχρόνια Μέτρα Βιωσιμότητας Χρέους: Το τέλος της αρχής και όχι η αρχή του τέλους Ηλίας Λεκκός Ειρήνη Στάγγελ Αναστασία Αγγελοπούλου Οικονομική Ανάλυση & Επενδυτική Στρατηγική Δεκέμβριος 2016

2 Μια πιο ολοκληρωμένη ματιά στο ελληνικό χρέος Κατά την άποψη μας η συζήτηση αναφορικά με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, όπως αυτή οριοθετήθηκε από το αρχικό Debt Sustainability Analysis ή DSA του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, είναι εξαιρετικά ελλιπής και αποσπασματική καθώς αποτελεί μόνο ένα τμήμα μιας ευρύτερης τετράπτυχης οντότητας που αποτελείται από: Την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού Τη βιωσιμότητα του χρέους Τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου (ή εξασφάλισης χρηματοδότησης της ανάπτυξης) Το πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (εφόσον πρόκειται για εξωτερικό χρέος) 2

3 Μια προσπάθεια κατανόησης των διαφορετικών σεναρίων Παρόλα αυτά το ζήτημα της βιωσιμότητας ή μη του ελληνικού χρέους έχει αποκτήσει κυρίαρχη θέση τόσο στην πολιτική όσο και στην επενδυτική ατζέντα. Δεδομένης αυτής της περίοπτης θέσης θα περίμενε κανείς ότι η όλη συζήτηση θα γινόταν με ένα διαφανή και δημόσιο τρόπο ώστε όλοι μας να γνωρίζουμε τις υποθέσεις και παραδοχές στις οποίες στηρίζεται η κάθε ανάλυση περί το ελληνικό χρέος. Ωστόσο, τίποτα από τα ανωτέρω δεν ισχύει καθώς η όλη διαπραγμάτευση διεξάγεται μέσω διαρροών και δηλώσεων στα μέσα ενημέρωσης, χωρίς κανένα έλεγχο αναφορικά με τον τρόπο αναπαραγωγής τους. Σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε τις παραδοχές στις οποίες βασίζονται τα διάφορα σενάρια καθώς και να καταγράψουμε τις διαφορετικές εκδοχές για την πορεία του ελληνικού χρέους δημοσιεύουμε σήμερα τη δική μας ανάλυση ή καλύτερα τη δική μας καταγραφή των σεναρίων που έχουν διαρρεύσει το τελευταίο διάστημα. 3

4 Συμπεράσματα Τα σενάρια βιωσιμότητας που παρουσιάζουμε βασίζονται σε μια σύνθεση παραδοχών που έχουν καταγραφεί σε κείμενα είτε του ΔΝΤ είτε του ESM. Πιο συγκεκριμένα: Η ελληνική οικονομία βραχυπρόθεσμα θα αναπτύσσεται με ρυθμούς από 2,5% έως 3% ενώ μακροπρόθεσμα κοντά στο 1,2% Κατά συνέπεια το το ονομαστικό ΑΕΠ θα ανέρχεται στα 728 δισεκ. ενώ το πραγματικό σε 336 δισεκ.. Τα πρωτογενή πλεονάσματα διατηρούνται στο 3,5% έως το ενώ στη συνέχεια μειώνονται σταδιακά στο 1,5%. Χωρίς παρεμβάσεις και με την υπόθεση ότι η Ελλάδα μπορεί και χρηματοδοτείται από τις αγορές με επιτόκιο 5% και από τον ESM με επιτόκιο 3,3%, το ελληνικό χρέος το θα ανέρχεται σε 165% του ΑΕΠ δηλαδή σε 1,2 τρισεκ.. Με βάση την υπόθεση ότι σταδιακά μέχρι το το τμήμα του χρέους που ωριμάζει θα χρηματοδοτείται με επιτόκια αγοράς οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες αναμένεται μεσοπρόθεσμα να ξεπεράσουν το 15% του ΑΕΠ (συμπερ. εντόκων γραμματίων) και θα ανέλθουν σε επίπεδα πάνω από 20% μακροπρόθεσμα φτάνοντας το κοντά στο 25%. Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 4

5 2016 Συμπεράσματα δημόσιο χρέος Στα τρία εναλλακτικά σενάρια που έχουμε εκπονήσει καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα: Εάν υπάρχει μια μικρή επιμήκυνση του χρέους κατά 4 χρόνια τότε το χρέος (ως % του ΑΕΠ) θα διαμορφωθεί το σε 162,2%, δηλαδή μια οριακή βελτίωση κατά 2,8% έναντι του βασικού σεναρίου. Εάν ταυτόχρονα υπάρχει και μετατροπή χρέους ESM/EFSF ύψους 42 δισεκ. σε σταθερού επιτοκίου, με υποθετικό επιτόκιο 1,25%, τότε το χρέος καταλήγει στο 151% του ΑΕΠ. Εάν το χρέος που θα μετατραπεί σε σταθερού επιτοκίου ανέρχεται σε 120 δισεκ. (με σταθερό επιτόκιο 1,25%) τότε το χρέος το περιορίζεται στο 132,6% του ΑΕΠ (βελτίωση κατά 32,4% έναντι βασικού σεναρίου), δηλαδή στα 966 δισεκ.. Δημόσιο Χρέος (% του ΑΕΠ) Μεσοσταθμικά Επιτόκια Δανεισμού (%) Gross Public Debt (% of GDP) - Baseline Gross Public Debt (% of GDP) - Scenario 1 Gross Public Debt (% of GDP) - Scenario 2 Gross Public Debt (% of GDP) - Scenario 3 Effective interest rate -Baseline Effective interest rate - Scenario 1 Effective interest rate - Scenario 2 Effective interest rate - Scenario 3 Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 5

6 Συμπεράσματα χρηματοδοτικές ανάγκες Στα τρία εναλλακτικά σενάρια που έχουμε εκπονήσει οι χρηματοδοτικές ανάγκες εξελίσσονται ως εξής: Η επιμήκυνση του χρέους κατά 4 χρόνια θα έχει περιορισμένη επίπτωση στο λόγο ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών / ΑΕΠ, φτάνοντας το το 24,4 % του ΑΕΠ από 24,8% στο βασικό σενάριο. Εάν ταυτόχρονα υπάρχει και μετατροπή χρέους ESM/EFSF ύψους 42 δισεκ. σε σταθερού επιτοκίου, το σύνολο των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών (ως % του ΑΕΠ) περιορίζεται σε σχέση με το βασικό σενάριο, όμως διατηρείται πάνω από το 20% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα φτάνοντας το το 22,8% του ΑΕΠ. Εάν το χρέος που θα μετατραπεί σε σταθερού επιτοκίου ανέρχεται σε 120 δισεκ. τότε το σύνολο των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών (ως % του ΑΕΠ) μεσοπρόθεσμα διατηρείται κοντά στο 15% του ΑΕΠ και παραμένει κάτω από 20% μακροπρόθεσμα Ακαθάριστες Χρηματοδοτικές Ανάγκες (ως % του ΑΕΠ) GFN (% of GDP) - Baseline GFN (% of GDP) - Scenario 1 GFN (% of GDP) - Scenario 2 GFN (% of GDP) - Scenario 3 Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 6

7 Σημείο αφετηρίας Το σημείο αφετηρίας μας είναι η ανάλυση της βιωσιμότητας του ΔΝΤ που δημοσιεύτηκε τον Μάιο 2016 καθώς είναι η μοναδική πρόσφατη μελέτη που προσφέρει έναν ικανοποιητικό βαθμό ανάλυσης των υποθέσεων στις οποίες έχει στηριχθεί. Πάνω σε αυτό το μοντέλο προσπαθούμε να αξιολογήσουμε τις επιπτώσεις των βραχυχρόνιων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους όπως αυτές έχουν διαρρεύσει από ένα έγγραφο του ESM τον Μάιο Σε αυτό το σημείο είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να αναπαράγουμε, αλλά μόνο να προσομοιώσουμε, την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους του ESM, καθώς έχει χρειαστεί να κάνουμε μια σειρά δικών μας παραδοχών (ή να δανειστούμε υποθέσεις από την αντίστοιχη ανάλυση του ΔΝΤ), οι οποίες δεν είναι υποχρεωτικό να συμπίπτουν με αυτές του ESM. 7

8 2016 Οι βασικές μακροοικονομικές παραδοχές Αναφορικά με την πορεία του ΑΕΠ ακολουθούμε τις παραδοχές του ΔΝΤ. Η ελληνική οικονομία θα εμφανίσει θετικό ρυθμό μεταβολής από το της τάξης του 3,7% (σε όρους ονομαστικού ΑΕΠ) και θα κινηθεί με ρυθμό άνω του 4% μέχρι το. Το θα φτάσει σε σημείο ισορροπίας και θα κινείται σε μακροχρόνιο ορίζοντα με ρυθμό 3,2%. Αναφορικά με το πρωτογενές αποτελέσματος στηριζόμαστε στις υποθέσεις του ESM. Υποθέτουμε ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος οικονομικής πολιτικής και θα πραγματοποιηθούν πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το. Μακροχρόνια η ελληνική οικονομία θα μπορεί να παράγει πλεονάσματα ύψους 1,5% του ΑΕΠ. Πραγματικό & Ονομαστικό ΑΕΠ Πρωτογενές Αποτέλεσμα Real GDP growth (percent) Nominal GDP growth (percent) Primary Balance (% of GDP) Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 8

9 Επιμέρους παραδοχές Βασικό σημείο της ανάλυσης του ESM είναι ότι το ελληνικό χρέος χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: α) το χρέος προς τον EFSF/ESM στο οποίο έχουμε συμπεριλάβει και τα διακρατικά δάνεια της ΕΕ (GLF) του 1 ου πακέτου στήριξης και β) το χρέος των αγορών και του ΔΝΤ. Στις δύο αυτές κατηγορίες αντιστοιχούν διαφορετικές καμπύλες επιτοκίων. Σύνθεση Χρέους (δισεκ. ) Επιτόκια Δανεισμού (%) EU Funding Debt, (bn ) - Baseline Non - EU Funding Debt, (bn ) - Baseline Interest rate (EU funding) - Baseline Effective interest rate -Baseline Interest rate (Non-EU funding) - Baseline Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 9

10 2016 Βασικό σενάριο: δημόσιο χρέος Σύμφωνα με το βασικό σενάριο το δημόσιο χρέος θα φτάσει το το 165% του ΑΕΠ Δημόσιο Χρέος (ως % του ΑΕΠ) Gross Public Debt (% of GDP) - Baseline Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 10

11 Βασικό σενάριο: χρηματοδοτικές ανάγκες Οι συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες θα περιλαμβάνουν την κάλυψη των τρεχουσών χρηματοδοτικών αναγκών (τόκοι και πρωτογενές αποτέλεσμα), αλλά και την αναχρηματοδότηση του χρέους που λήγει, με την υπόθεση ότι σταδιακά μέχρι το θα μπορεί να αναχρηματοδοτείται το 10% του χρέους κατ έτος. Οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες αναμένεται μεσοπρόθεσμα να ξεπεράσουν το 15% του ΑΕΠ (συμπερ. εντόκων γραμματίων) και θα ανέλθουν σε επίπεδα πάνω από 20% μακροπρόθεσμα φτάνοντας το κοντά στο 25% Ετήσιες Χρηματοδοτικές Ανάγκες (δισεκ. ) 30.0 Ακαθάριστες Χρηματοδοτικές Ανάγκες (ως % του ΑΕΠ) Debt amortization as of ( bn) - Baseline Debt rollover via the markets (bn ) - Baseline Financing needs ( bn) - Baseline Total Financing needs (bn ) - Baseline GFN (% of GDP) - Baseline Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 11

12 2016 Σενάριο 1: επιμήκυνση διάρκειας απoπλήρωμης δανείων EFSF Δημόσιο Χρέος (ως % του ΑΕΠ) Η επιμήκυνση της μέσης διάρκειας αποπληρωμής (Weighted average maturity) του χρέους στα δάνεια του ΕFSF κατά 4 χρόνια έχει θετική επίπτωση στη μεταβολή του λόγου χρέους / ΑΕΠ κατά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες. Ειδικότερα το ελληνικό δημόσιο θα διακρατά χρέος χαμηλότερου επιτοκίου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα το οποίο δεν θα αναγκάζεται να αναχρηματοδοτήσει με το υψηλότερο επιτόκιο των αγορών Gross Public Debt (% of GDP), Baseline Gross Public Debt (% of GDP) - Scenario Σύνθεση Χρέους (δισεκ. ) 6.00 Επιτόκια (%) EU Funding Debt (bn ) - Scenario 1 Non - EU Funding Debt (bn ) - Scenario 1 Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy Interest rate (EU funding) - Scenario 1 Interest rate (Non-EU funding) - Scenario 1 Effective interest rate - Scenario 1 12

13 Σενάριο 1: ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες Η επίπτωση του σεναρίου στο σύνολο των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών (ως % του ΑΕΠ) είναι περιορισμένη και αποτυπώνεται μετά το φτάνοντας το το 24,4 % του ΑΕΠ από 24,8% στο βασικό. 180 Ετήσιες Χρηματοδοτικές Ανάγκες (δισεκ. ) 30.0 Ακαθάριστες Χρηματοδοτικές Ανάγκες (ως % του ΑΕΠ) Debt amortization as of ( bn) - Scenario 1 Debt rollover via the markets (bn ) - Scenario 1 Financing needs ( bn) - Scenario 1 Total Financing needs (bn ) - Scenario GFN (% of GDP) - Baseline GFN (% of GDP) - Scenario 1 Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 13

14 2016 Σενάριο 2: σενάριο 1 & σταθερό επιτόκιο για δάνεια της ΕΕ ύψους 42 δισεκ. Δημόσιο Χρέος (ως % του ΑΕΠ) Διατηρούμε τις παραδοχές με βάση το σενάριο 1 υποθέτοντας ταυτόχρονα ότι ένα σημαντικό κομμάτι του χρέους προς την ΕΕ ύψους 42 δισεκ. αποπληρώνεται με σταθερό επιτόκιο 1,25 % μέχρι την λήξη του. Με βάση το σενάριο 2 καταγράφεται θετική επίπτωση στη μεταβολή του λόγου χρέους / ΑΕΠ ως προς το βασικό σενάριο της τάξης των 14 ποσοστιαίων μονάδων Σύνθεση Χρέους (δισεκ. ) 6.00 Gross Public Debt (% of GDP) - Baseline Gross Public Debt (% of GDP) - Scenario 2 Επιτόκια (%) Non - EU Funding Debt (bn ) - Scenario 2 Other EU loans - Scenario 2 EU loans with fixed rate ( 42 bn) - Scenario 2 Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy Interest rate (EU funding) - Sccenario 2 Interest rate (Non - EU funding) - Scenario 2 Interest rate ( 42 bn) - Scenario 2 Effective interest rate - Scenario 2 14

15 Σενάριο 2: ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες Με βάση το σενάριο 2 το σύνολο των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών (ως % του ΑΕΠ) περιορίζεται σε σχέση με το βασικό όμως διατηρείται πάνω από το 20% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα φτάνοντας το το 22,8% του ΑΕΠ Ετήσιες Χρηματοδοτικές Ανάγκες (δισεκ. ) 30.0 Ακαθάριστες Χρηματοδοτικές Ανάγκες (ως % του ΑΕΠ) Debt amortization as of (bn ) - Scenario 2 Debt rollover via the markets (bn ) - Scenario 2 Financing needs (bn ) - Scenario 2 Total Financing needs (bn ) - Scenario GFN (% of GDP) - Baseline GFN (% of GDP) - Scenario 2 Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 15

16 2016 Σενάριο 3: σενάριο 1 & σταθερό επιτόκιο για δάνεια της ΕΕ ύψους 120 δισεκ. Δημόσιο Χρέος (ως % του ΑΕΠ) Διατηρούμε τις παραδοχές με βάση το σενάριο 1 υποθέτοντας ταυτόχρονα ότι ένα σημαντικό κομμάτι του χρέους προς την ΕΕ ύψους 120 δισεκ. αποπληρώνεται με σταθερό επιτόκιο 1,25 % μέχρι την λήξη του. Με βάση το σενάριο 3 καταγράφεται θετική επίπτωση στη μεταβολή του λόγου χρέους / ΑΕΠ ως προς το βασικό σενάριο της τάξης των 32 ποσοστιαίων μονάδων Gross Public Debt (% of GDP) - Baseline Gross Public Debt (% of GDP) - Scenario Σύνθεση Χρέους (δισεκ. ) 6.00 Επιτόκια (%) Non - EU Funding Debt (bn ) - Scenario 3 Other EU loans - Scenario 3 EU loans with fixed rate ( 120 bn) - Scenario 3 Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 0.00 Interest rate (EU funding) - Sccenario 3 Interest rate (Non - EU funding) - Scenario 3 Interest rate ( 120 bn) - Scenario 3 Effective interest rate - Scenario 3 16

17 Σενάριο 3: ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες Η επίπτωση του σεναρίου στο σύνολο των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών (ως % του ΑΕΠ) είναι σημαντική, καθώς φαίνεται μεσοπρόθεσμα να διατηρείται κοντά στο 15% του ΑΕΠ και να παραμένει κάτω από 20% μακροπρόθεσμα Ετήσιες Χρηματοδοτικές Ανάγκες (δισεκ. ) Ακαθάριστες Χρηματοδοτικές Ανάγκες (ως % του ΑΕΠ) 0 Debt amortization as of (bn ) - Scenario 3 Debt rollover via the markets (bn ) - Scenario 3 Financing needs (bn ) - Scenario 3 Total Financing needs (bn ) - Scenario GFN (% of GDP) - Baseline GFN (% of GDP) - Scenario 3 Πηγές: ΥΠΟΙΟ, IMF, ESM / EFSF Economic Research & Investment Strategy 17

18 Disclaimer: Το παρόν έντυπο εκδόθηκε από την υπηρεσία Οικονομικής Ανάλυσης και Επενδυτικής Στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς (εφεξής η «Τράπεζα»), η οποία εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, και αποστέλλεται ή τίθεται στη διάθεση τρίτων χωρίς να υπάρχει υποχρέωση προς τούτο από το συντάκτη του. Το παρόν κείμενο ή μέρος του δεν μπορεί να αναπαραχθεί με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς την προηγούμενη γραπτή έγκριση από τον συντάκτη του. Οι περιλαμβανόμενες στο παρόν πληροφορίες ή απόψεις απευθύνονται σε υφιστάμενους ή δυνητικούς πελάτες με γενικό τρόπο, χωρίς να έχουν λάβει υπ' όψιν τις εξατομικευμένες περιστάσεις, τους επενδυτικούς στόχους, την οικονομική δυνατότητα και την πείρα ή γνώση των πιθανών παραληπτών του παρόντος και, ως εκ τούτου, δεν συνιστούν και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως πρόταση ή προσφορά για τη διενέργεια συναλλαγών σε χρηματοπιστωτικά μέσα ή νομίσματα, ούτε ως σύσταση ή συμβουλή για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων σχετικά με αυτά. Λαμβάνοντας υπ όψιν τα παραπάνω, ο λήπτης της παρούσας πληροφόρησης πρέπει να προχωρήσει στη δική του έρευνα, ανάλυση και επιβεβαίωση της πληροφορίας που περιέχεται σε αυτό το κείμενο και να αναζητήσει ανεξάρτητες νομικές, φορολογικές και επενδυτικές συμβουλές από επαγγελματίες, πριν προχωρήσει στη λήψη της επενδυτικής του απόφασης. Οι πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν βασίζονται σε πηγές που η Τράπεζα θεωρεί αξιόπιστες και παρατίθενται αυτούσιες, αλλά η Τράπεζα δεν μπορεί να εγγυηθεί την ακρίβεια και πληρότητά τους. Οι απόψεις και εκτιμήσεις που εκτίθενται στο παρόν αφορούν την τάση της εγχώριας και των διεθνών χρηματοοικονομικών αγορών κατά την αναγραφόμενη ημερομηνία (τιμές κλεισίματος) και υπόκεινται σε μεταβολές χωρίς ειδοποίηση. H Τράπεζα ενδέχεται, ωστόσο, να συμπεριλάβει στο παρόν έρευνες στον τομέα των επενδύσεων, οι οποίες έχουν εκπονηθεί από τρίτα πρόσωπα. Στην περίπτωση αυτή, η Τράπεζα δεν τροποποιεί τις ως άνω έρευνες, αλλά τις παραθέτει αυτούσιες και, συνεπώς, δεν αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη για το περιεχόμενο αυτών. Η Τράπεζα δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί τις πληροφορίες που εμπεριέχονται στο παρόν. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τα ανωτέρω, η Τράπεζα, τα Μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου και τα υπεύθυνα πρόσωπα ουδεμία ευθύνη αναλαμβάνουν ως προς τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο παρόν ή/και την έκβαση τυχόν επενδυτικών αποφάσεων που λαμβάνονται σύμφωνα με αυτές. Ο Όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς είναι ένας οργανισμός με σημαντική ελληνική, αλλά και αυξανόμενη διεθνή παρουσία και μεγάλο εύρος παρεχόμενων επενδυτικών υπηρεσιών. Στο πλαίσιο των επενδυτικών υπηρεσιών που παρέχει η Τράπεζα ή/και άλλες εταιρείες του Ομίλου της ενδέχεται να ανακύψουν περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων σε σχέση με τις παρεχόμενες στο παρόν πληροφορίες. Σχετικά επισημαίνεται ότι η Τράπεζα, τα υπεύθυνα πρόσωπα ή/και οι εταιρείες του Ομίλου της μεταξύ άλλων: α) Δεν υπόκεινται σε καμία απαγόρευση όσον αφορά στη διαπραγμάτευση για ίδιο λογαριασμό ή στο πλαίσιο διαχείρισης χαρτοφυλακίου πριν από τη δημοσιοποίηση του παρόντος εντύπου, ή την απόκτηση μετοχών πριν από δημόσια εγγραφή ή την απόκτηση λοιπών κινητών αξιών. β) Ενδέχεται να παρέχουν έναντι αμοιβής υπηρεσίες επενδυτικής τραπεζικής σε κάποιον από τους εκδότες, για τους οποίους τυχόν παρέχονται με το παρόν πληροφορίες. γ) Ενδέχεται να συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο εκδοτών ή να αποκτούν άλλους τίτλους εκδόσεως των εν λόγω εκδοτών ή να έλκουν άλλα χρηματοοικονομικά συμφέροντα από αυτούς. δ) Ενδέχεται να παρέχουν υπηρεσίες ειδικού διαπραγματευτή ή αναδόχου σε κάποιους από τους τυχόν αναφερόμενους στο παρόν εκδότες. ε) Ενδεχομένως να έχουν εκδώσει σημειώματα διαφορετικά ή μη συμβατά με τις πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν. Η Τράπεζα και οι λοιπές εταιρίες του Ομίλου της έχουν θεσπίσει, εφαρμόζουν και διατηρούν αποτελεσματική πολιτική, η οποία αποτρέπει τη δημιουργία καταστάσεων συγκρούσεως συμφερόντων και τη διάδοση των κάθε είδους πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών ("σινικά τείχη"), καθώς επίσης συμμορφώνονται διαρκώς με τις προβλέψεις και τους κανονισμούς σχετικά με τις προνομιακές πληροφορίες και την κατάχρηση αγοράς. Επίσης, η Τράπεζα βεβαιώνει ότι δεν έχει οποιουδήποτε είδους συμφέρον ή σύγκρουση συμφερόντων με α) οποιαδήποτε άλλη νομική οντότητα ή πρόσωπο που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην προετοιμασία της παρούσας έρευνας και β) με οποιαδήποτε άλλη νομική οντότητα ή πρόσωπο τα οποία δεν θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην προετοιμασία της παρούσας έρευνας, αλλά που είχαν πρόσβαση στην παρούσα έρευνα πριν από τη δημοσιοποίησή της. Ρητά επισημαίνεται ότι οι επενδύσεις που περιγράφονται στο παρόν έντυπο εμπεριέχουν επενδυτικούς κινδύνους, μεταξύ των οποίων και ο κίνδυνος απώλειας του επενδεδυμένου κεφαλαίου. Ειδικότερα επισημαίνεται ότι: α) τα αριθμητικά στοιχεία αναφέρονται στο παρελθόν και ότι οι προηγούμενες επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, β) εφόσον τα αριθμητικά στοιχεία αποτελούν προσομοίωση προηγούμενων επιδόσεων, οι προηγούμενες αυτές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, γ) η απόδοση ενδέχεται να επηρεαστεί θετικά ή αρνητικά από συναλλαγματικές διακυμάνσεις, σε περίπτωση που τα αριθμητικά στοιχεία είναι εκπεφρασμένα σε ξένο (πλην του ευρώ) νόμισμα, δ) οι τυχόν προβλέψεις σχετικά με τις μελλοντικές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, ε) η φορολογική μεταχείριση των αναφερόμενων στο παρόν πληροφοριών και συναλλαγών εξαρτάται και από τα ατομικά δεδομένα εκάστου επενδυτή και ενδέχεται να μεταβληθεί στο μέλλον. Ως εκ τούτου ο παραλήπτης οφείλει να αναζητήσει ανεξάρτητες συμβουλές ως προς την εκάστοτε εφαρμοστέα φορολογική νομοθεσία. Η διανομή του παρόντος εντύπου εκτός Ελλάδος ή/και σε πρόσωπα διεπόμενα από αλλοδαπό δίκαιο μπορεί να υπόκειται σε περιορισμούς ή απαγορεύσεις σύμφωνα με την εκάστοτε εφαρμοστέα νομοθεσία. Για το λόγο αυτό, ο παραλήπτης του παρόντος καλείται να αναζητήσει ανεξάρτητες συμβουλές ως προς την εκάστοτε εφαρμοστέα νομοθεσία, ώστε να διερευνήσει τυχόν τέτοιους περιορισμούς ή/και απαγορεύσεις. 18