ΓΕΛ ΑΒΔΗΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Α2 ΘΕΜΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΒΟΤΑΝΑ

Transcript

1 ΓΕΛ ΑΒΔΗΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Α2 ΘΕΜΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΒΟΤΑΝΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΜΟΥΦΤΟΓΛΟΥ ΠΟΥΛΧΕΡΙΑ ΧΗΜΙΚΟΣ

2 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ Η χρήση των βοτάνων-φυτών για φαρμακευτικούς σκοπούς έρχεται από τους Σουμέριους το π.χ. Μεγάλοι αρχαίοι Έλληνες που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην βοτανική έρευνα, είναι ο Ιπποκράτης, ο Διοσκουρίδης και ο Θεόφραστος. ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ Ο πατέρας της ιατρικής, ο Έλληνας Ιπποκράτης κατέγραψε περίπου 400 είδη βοτάνων και ο Διοσκουρίδης έγραψε μια βοτανική χρησιμοποιώντας 600 φυτά, η οποία αποτέλεσε την βάση για πολλές μεταγενέστερες βοτανικές έρευνες. Τα δύο έργα <Περί Φυτών Ιστορίας> και <Περί Φυτών Αιτιών> του Θεόφραστου, αποτελούν, πιθανών, τα πρώτα συγγράμματα στον τομέα της βοτανικής μέχρι και το Μεσαίωνα. Κατά το Μεσαίωνα απέδωσαν και μαγικές ιδιότητες στα φυτά και τα χρησιμοποιούσαν σε ιεροτελεστίες. Ο άνθρωπος ήταν επίσης, πληροφορημένος, από την αρχή του πολιτισμού, για τα αποτελέσματα των αρωμάτων στο σώμα, στο μυαλό και στα συναισθήματα. Τα λουλούδια χρησιμοποιούνταν για να προσελκύσουν αγάπη, φαγητό και προστασία. Τα αρωματικά φυτά χρησιμοποιούνταν για να γιατρέψουν το σώμα. Σε όλο τον κόσμο, από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα διαφορετικές κουλτούρες έχουν ανακαλύψει

3 πολλές ποικιλίες και πολλές χρήσεις για βότανα και αιθέρια έλαια. ΤΑ ΦΥΤΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ Στη λεκάνη της Μεσογείου αναπτύχθηκαν σπουδαίοι αρχαίοι πολιτισμοί και γι'αυτό τα φυτά της είχαν την τύχη να μελετηθούν πριν από τα φυτά σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου. Η επιστήμη της βοτανικής γεννήθηκε στις Μεσογειακές χώρες γι αυτό τα βότανα της Μεσογείου κατέχουν περίοπτη θέση στην ιστορία της βοτανικής. Δεν ξέρουμε πότε πρωτοσυλλέχθηκαν βότανα ή πότε καλλιεργήθηκαν για πρώτη φορά. Η αρχαίοι Αιγύπτιοι τα χρησιμοποιούσαν για διάφορες λειτουργίες (φαγητό, καλλυντικά κ.α.) Κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους τα φυτά μελετούνται μόνο για την χρησιμότητά τους. Επίσης τα βότανα ταξίδεψαν από την Μεσόγειο στην Ανατολή και αντίστροφα. Στο ζεστό μεσογειακό κλίμα, πολλά αρωματικά φυτά αναπτύσσονταν σε αφθονία και στο πέρασμα των αιώνων ακόμη περισσότερο, καθώς συστήνονταν από τους εμπορευόμενους, τους πρόσφυγες και τους μετανάστες από τα βάθη της Ανατολής. Τα ασιατικά μπαχαρικά έγιναν διάσημα στην Ευρώπη αρχικά τα Ελληνιστικά χρόνια. Αργότερα, οι εμπορικές συναλλαγές των μπαχαρικών άνθησαν στις τελευταίες μέρες της αρχαίας Ρώμης. Στο ξεκίνημα, το εμπόριο των μπαχαρικών ήταν στα χέρια των Αράβων. Σήμερα, η μεσογειακή Ευρώπη κατά κύριο λόγο επανέρχεται στα εγχώρια ή εισαγόμενα βότανα. ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΒΟΤΑΝΑ ''πληροφορίες από το μεσαίωνα και μετά'' Οι ''βάρβαροι'' έφεραν μαζί τους τα δικά τους βoτανικά θεραπευτικά έθιμα που προστέθηκαν στις Ρωμαϊκές μεθόδους

4 και επιβίωσαν. Με την εξάπλωση του Χριστιανισμού οι δύο παραδόσεις αντάλλαξαν φάρμακα και δοκιμασμένες θεραπείες. ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑ'Ι'ΩΝ Έχει καθιερωθεί ότι την Κυριακή των Βαΐων όλες οι εκκλησίες στολίζονται με κλαδιά δάφνης. Αυτά τα κλαδιά τα ονομάζουμε ''βάγια''. Όταν τελειώσει η λειτουργία στην εκκλησία, οι νοικοκυρές παίρνουν τέτοια βάγια και τα φυλάνε στα εικονίσματα των σπιτιών τους. Η ΑΓΙΑ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ Στις 22 Δεκεμβρίου, παραμονές Χριστουγέννων, τιμάται η μνήμη της Αγίας των βοτάνων, της θεραπεύτριας Αγίας Αναστασίας. Έζησε στα χρόνια του Αυτοκράτορα Διοκλητιανού και σύμφωνα με τους Συναξαριστές, η Αναστασία ήταν θεραπεύτρια και απάλυνε τον πόνο των βασανισμένων Χριστιανών στις φυλακές με βότανα και φάρμακα που έφτιαχνε από αυτά. Για τους Ελληνορθόδοξους είναι η Αγία-ιατρός και σε πολλά χωριά της Ελλάδας την ημέρα της μνήμης της ζυμώνουν γλυκά ψωμάκια με βότανα, σταφίδες, καρύδια και σύκα και τα πηγαίνουν στην εκκλησία, όπου ο παπάς διαβάζει ευχές για καλή υγεία και τα μοιράζουν στους πιστούς. ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΑΓΙΑΣΜΟΣ Ο βασιλικός είναι αρωματικό βότανο, άρρηκτα συνδεδεμένο με τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία. Το δροσερό, γλυκό άρωμα του <<βασιλικού φυτού>> φέρνει στο νου μνήμες από το παρελθόν και το παρόν.

5 Οι γλάστρες με βασιλικό που γεμίζουν τον αέρα με το μεθυστικό άρωμά τους, ο αγιασμός και χιλιάδες άλλες μυρωδιές και εικόνες που στην θύμησή τους πιάνουμε τον εαυτό μας να χαμογελάει. Ο βασιλικός έχει σημαντικό ρόλο στην Ελληνική λαϊκή και θρησκευτική παράδοση. Σύμφωνα με αυτή το φυτό φύτρωσε στο χαμένο τάφο του Χριστού και η έντονη μυρωδιά του έγινε αφορμή να ανακαλυφθεί. Η Αγία Ελένη οδηγήθηκε στον Τίμιο Σταυρό από το έντονο άρωμα του βασιλικού που φύτρωσε δίπλα του. Την ονομασία του αυτή την πήρε τον 4ο αιώνα μ.χ., γιατί φύτρωσε στο σημείο όπου ήταν θαμμένος ο Σταυρός, πάνω στον οποίο είχε σταυρωθεί ο Βασιλιάς του Κόσμου. Οι αρχαίοι Έλληνες δεν το εκτιμούσαν ιδιαίτερα. Πίστευαν ότι φώλιαζαν στις γλάστρες του σκορπιοί και θεωρούσαν το φυτό σύμβολο κακίας και παραφροσύνης και την έντονη μυρωδιά του κατάρα. Ο Χρύσιππος αναφέρει χαρακτηριστικά ότι το φυτό υπάρχει μόνο και μόνο για να τρελαίνει τους ανθρώπους. Παραδόξως, ο Ιπποκράτης και ο Διοσκουρίδης, αποδεσμευμένοι από της προκαταλήψεις τις εποχής, είχαν αναφερθεί στις φαρμακευτικές ιδιότητες του φυτού. Για την ιδιότητα του βασιλικού ως αφροδισιακό έχει μιλήσει και ο Πλίνιος. ΘΥΜΙΑΜΑ Μείγμα αρωματικών κόμμεων και βαλσάμων που καίγεται αργά αναδίδοντας ευωδιαστό άρωμα. Στο πρωτότυπο κείμενο των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών χρησιμοποιείται η λέξη θυμίαμα. Το ιερό θυμίαμα που ορίστηκε να χρησιμοποιείται στην σκηνή της μαρτυρίας στην έρημο φτιαχνόταν από ακριβά υλικά τα οποία συνεισέφερε η εκκλησία. Μεταγενέστερα, οι ραβινικοί Ιουδαίοι πρόσθεσαν και άλλα συστατικά στο θυμίαμα του ναού, δεδομένου αυτού που λέει ο Ιώσηπος ότι το παρασκεύαζαν από 13 αρωματικές ουσίες. Μερικά από αυτά τα επιπλέον συστατικά περιλάμβαναν το

6 ήλεκτρο, την κασία, την κανέλα, την σμύρνα, το σαφράνι και τον νάρδο. TΡΟΠΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΒΟΤΑΝΩΝ Τα βότανα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με διάφορους τρόπους. Αφέψημα Βράζουμε τα θρεπτικά μέρη του φυτού αν είναι μαλακά. Το σουρώνουμε και τα πίνουμε. Έγχυμα Ρίχνουμε βραστό νερό στα θεραπευτικά μέρη του βοτάνου. Τα σουρώνουμε και πίνουμε το έγχυμα. Βάμμα: Τοποθετούμε τα θρεπτικά μέρη του φυτού σε καθαρό οινόπνευμα μέσα σε γυάλινο δοχείο και τα ανακατεύουμε κατά διαστήματα. Το φιλτράρουμε και διατηρούμε το υγρό σε γυάλινο δοχείο καλά κλεισμένο. Χυμοί: Γίνονται σε αποχυμωτή. Βάζουμε θεραπευτικά μέρη του φυτού. τα μαλακά, νωπά, Σιρόπια: Χρησιμοποιούμε το εκχύλισμα ή το χυμό του φυτού. Διαλύουμε σε ζεστό νερό διπλάσια ποσότητα ζάχαρης, το βράζουμε και προσθέτουμε το χυμό ή το εκχύλισμα του βοτάνου. Κομπρέσες: Βουτάμε ένα κομμάτι ύφασμα ή βαμβάκι σε έγχυμα, αφέψημα ή βάμμα του θεραπευτικού φυτού και το ακουμπάμε εξωτερικά στην επιφάνεια του σώματος. Κατάπλασμα

7 Τοποθετούμε το φυτό κατευθείαν πάνω στο δέρμα και το δένουμε με ύφασμα. Αν ερεθίζει το δέρμα, δεν το τοποθετούμε κατευθείαν, αλλά μέσα σε βαμβακερό ύφασμα και το αφήνουμε για λίγο. Καλό είναι να είναι ζεστό αλλά όχι καυτό. Για αυτό το σκεπάζουμε με μάλλινο ύφασμα. Λουτρό: Μουλιάζουμε τα βότανα σε κρύο νερό. Το πρωί τα ζεσταίνουμε, τα στραγγίζουμε και τοποθετούμε το υγρό στο νερό του μπάνιου. Συχνές χρήσεις των βοτάνων Στα καλλυντικά και στην περιποίηση σώματος όπως η αλόη βέρα, το δεντρολίβανο, η δάφνη, το κάρδαμο, η Λουΐζα. Γίνονται σαπούνια κρέμες σώματος και προσώπου. Για το στομάχι: δυόσμο, θυμάρι, μάραθος, μέντα, γλυκάνισος, μαντζουράνα. Καταπολεμούν το φούσκωμα, τη δυσκοιλιότητα, τη διάρροια και τις διάφορες διαταραχές. Γενικά ως φαρμακευτικά όπως το σκόρδο, το χαμομήλι, το φασκόμηλο, ο βασιλικός, το σαμπούκο, το τσάι βουνού σε περιπτώσεις βήχα, γρίπης. Ως ηρεμιστικά: Βαλεριάνα, λεβάντα, giukgo, τσάι βουνού και πράσινο τσάι Τα περισσότερα από αυτά είναι τα βασικά συστατικά των ηρεμιστικών χαπιών. ΕΝΔΗΜΙΚΑ ΦΥΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Υπάρχουν κάποια είδη φυτών που ευδοκιμούν κυρίως στην Ελλάδα. Παίζουν σημαντικό ρόλο στην οικονομία καθώς είναι τα κύρια προϊόντα εξαγωγής της τοπικής κοινωνίας τους. Είναι παγκοσμίως γνωστά για τις ευεργετικές τους ιδιότητες στον ανθρώπινο οργανισμό. Τα πιο χαρακτηριστικά από αυτά είναι ο κρόκος Κοζάνης, η μαστίχα Χίου και η μαλοτήρα Κρήτης.

8 ΚΡΟΚΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ Ο κρόκος είναι γνωστός και με τις ονομασίες ζαφορά και σαφράν είναι φυτό από το οποίο παράγεται ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά που υπάρχουν στον κόσμο. Η ιστορία του κρόκου ξεκινάει από την Ανατολή. Αναφορές χρήσης του φυτού αυτού βρίσκονται στην Μικρά Ασία καθώς και στην Αρχαία Αίγυπτο όπου χρησιμοποιούνταν ως αρωματικό από την βασίλισσα Κλεοπάτρα και από άλλους Φαραώ ως αρωματική και σαγηνευτική ουσία. Διαδεδομένη ήταν η χρήση του και σε ναούς και ιερά μέρη ως αρωματική ουσία. Η χρήση του κρόκου απαντάται στην Μινωική αλλά και στην Κλασική Ελλάδα όπου χρησιμοποιούνταν ως αρωματικό καθώς και ως χρωστική ουσία. Τοιχογραφίες που παρουσιάζουν λουλούδια κρόκου μπορεί κανείς να βρει στις ανασκαφές των Μινωικών Ανακτόρων. Στους αρχαίους Έλληνες ήταν γνωστές και οι φαρμακευτικές ιδιότητες του κρόκου καθώς το χρησιμοποιούσαν για να καταπολεμήσουν την αϋπνία και τα δυσάρεστα αποτελέσματα του μεθυσιού από το κρασί. Επίσης χρησιμοποιούνταν ως άρωμα στα λουτρά αλλά και ως αφροδισιακό. Οι Άραβες χρησιμοποιούσαν τον κρόκο ως αναισθητικό και είναι αυτοί που το εισήγαγαν στην Ισπανία τον δέκατο αιώνα. Αποτέλεσε βασικό συστατικό πάνω στο οποίο χτίστηκε η Ενετική αυτοκρατορία καθώς ήταν ένα από τα εμπορικά κέντρα. Σήμερα χρησιμοποιείται σε όλο το κόσμο στην ζαχαροπλαστική, στην αρτοποιία καθώς και ως μέρος διαφόρων διασήμων πιάτων όπως για παράδειγμα η ισπανική παέγια. Η καλλιέργεια του κρόκου απαιτεί ακραίες κλιματικές συνθήκες. Χρειάζεται ξηρό και θερμό καιρό το καλοκαίρι και κρύο το χειμώνα. Η γη στην οποία θα καλλιεργηθεί θα πρέπει να είναι ξηρή, ασβεστώδης, επίπεδη και χωρίς δένδρα. Η σπορά γίνεται τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο. Η συγκομιδή γίνεται στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοέμβριου. Το λουλούδι του φυτού ανοίγει την αυγή και πρέπει να μείνει κατά το δυνατόν λιγότερο πάνω στο φυτό διότι μαραίνεται γρήγορα και τα στίγματα χάνουν το χρώμα και το άρωμα τους. Αυτός είναι ο λόγος για

9 τον οποίο η συγκομιδή γίνεται από όταν ξημερώσει μέχρι πριν τις 10 το πρωί. Μόλις τα λουλούδια μαζευτούν γίνεται διαχωρισμός του στίγματος από το υπόλοιπο λουλούδι.. Μετά το τέλος της συγκομιδής τα στίγματα πρέπει να αποξηρανθούν για να μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το χωριό Κρόκος στον Νομό Κοζάνης βρίσκεται η μοναδική κροκοκαλλιεργούμενη περιοχή της Ελλάδας, στην οποία γίνεται από πάρα πολλά χρόνια συστηματική καλλιέργεια του φυτού. ΜΑΣΤΙΧΑ ΧΙΟΥ Μαστίχα ονομάζεται η αρωματική φυσική ρητίνη που εξάγεται από το μαστιχόδεντρο. Το φυτό της μαστίχας, ο σχίνος, είναι αειθαλής πυκνόφυλλος θάμνος, ο οποίος ανήκει στην οικογένεια της τερεβίνθου. Μπορεί να φτάσει και το ύψος των τριών μέτρων. Έχει απλωμένα κλαδιά και ανοιχτό ή σκούρο σταχτί κορμό, ανάλογα με την ηλικία του. Η επιφάνεια του κορμού του έχει ακανόνιστες πλάκες, σαν ρυτίδες, όπως το πεύκο. Ο σχίνος ευδοκιμεί σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, από την Ιβηρική χερσόνησο και τη Γαλλία μέχρι την Τουρκία και το Ισραήλ. Στο νησί της Χίου, όμως, καλλιεργείται μία ιδιαίτερη ποικιλία σχίνου, ο μαστιχοφόρος σχίνος, από τον οποίο εξάγεται η φυσική ρητίνη ή μαστίχα, το σπουδαιότερο προϊόν του νησιού, το οποίο στηρίζει και την τοπική οικονομία. Η συλλογή της μαστίχας γίνεται με παραδοσιακό τρόπο. Εργάτες ισοπεδώνουν το χώρο γύρω από το δέντρο και σχίζουν τον κορμό του δέντρου σε συγκεκριμένα σημεία. Η μαστίχα αρχίζει να ρέει και σε 15 περίπου μέρες σταθεροποιείται και είναι έτοιμη προς συλλογή. Αυτή γίνεται από το Δεκαπενταύγουστο μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου. Κατόπιν το προϊόν κοσκινίζεται, πλένεται και καθαρίζεται επιμελώς, κομμάτι-κομμάτι, και κατόπιν προωθείται στο εμπόριο. Κατά την παράδοση της Χίου, οι σχίνοι άρχισαν να δακρύζουν όταν μαρτύρησε ο Άγιος Ισίδωρος από τους Ρωμαίους, περί το 250. Από την περίοδο του 3ου αιώνα χρονολογείται πάντως η

10 καλλιέργεια του φυτού στο νησί. Οι ελάχιστες βροχοπτώσεις, η μεγάλη ηλιοφάνεια και η ασβεστολιθική σύσταση του εδάφους αποτελούν το ιδανικό περιβάλλον ευδοκίμησης του φυτού. Ενώ το μαστιχόδεντρο καλλιεργείται από την αρχαιότητα στη Χίο, το 1957 δημιουργήθηκε το πρώτο εργοστάσιο τσίκλας με μηχανήματα που κάλυπταν όλα τα στάδια παραγωγής της. Από το 1957 μέχρι και σήμερα έχουν γίνει άλματα στην παραγωγή προϊόντων με μαστίχα, τόσο στον τομέα της φαρμακευτικής και της καλλυντικής αγοράς, όσο και στον τομέα της διατροφικής μας αλυσίδας. Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής χρήσεις: Ιατροφαρμακευτική o Μειώνουν τα επίπεδα σακχάρου και χοληστερόλης o Προστασία επιθηλιακών κυττάρων του αναπνευστικού o Αντικαρκινική δράση (στο παχύ έντερο) o Αντιμικροβιακή και αντιβακτηριδιακή δράση o Αντιαλλεργικές ιδιότητες Χειρουργική Οδοντιατρική Αισθητική Ποτοποιία Μαγειρική Ζαχαροπλαστική Συνοψίζοντας, θα λέγαμε πως η καθημερινή μάσηση μαστίχας Χίου, κυρίως στην ακατέργαστη μορφή της (κρύσταλλοι ή δάκρυα μαστίχας) αλλά και με τη μορφή σκόνης, κουφέτων (τσίχλας) ή μαστιχέλαιου, πέραν της ωραίας φυσικής γεύσης και φρεσκάδας που αποδίδει, έχει σημαντικά αποτελέσματα στην προστασία και στη διατήρηση της υγείας μας, μέσω ποικίλων επιδράσεων στον οργανισμό μας. ΜΑΛΟΤΗΡΑ ΚΡΗΤΗΣ Η μαλοτήρα,γνωστή κι ως τσάι του βουνού ή καλοκοιμηθιά, είναι ποώδες φυτό ή θάμνος 10-50cm που απαντάται στα υψηλά υψόμετρα της Δυτικής Κρήτης (άνω των 900m). Το είδος είναι ενδημικό της Κρήτης και η ονομασία του syriaca (αντί για cretica) προέρχεται πιθανόν από σύγχυση του βοτανολόγου που την ονομάτισε.

11 Η μαλοτήρα δυστυχώς έχει μειωθεί δραματικά από τα βουνά, κυρίως λόγω της υπερβόσκησης και της υπερβολικής συλλογής της. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι αυτή η μείωση του πληθυσμού έχει συμπέσει χρονικά με την καταστροφή του Τσερνομπίλ. Έτσι, το απίθανο μέλι που παραγόταν από τα άνθη της ως το 80, πλέον δεν παράγεται πουθενά. Χρησιμοποιείται όχι μόνο ως ένα εξαιρετικό αφέψημα σε άρωμα και γεύση, αλλά και για θεραπεία ή πρόληψη πολλών ασθενειών. Στο αιθέριο έλαιο της έχουν απομονωθεί 34 ουσίες με διάφορες αντιμικροβιακές κυρίως φαρμακευτικές ιδιότητες. Δρα ως αντιφλεγμονώδες, βακτηριοστατικό, αντιοξειδωτικό, αντιμικροβιακό, ευστόμαχο, εφιδρωτικό, τονωτικό, αντιερεθιστικό, αντιεμετικό, θερμαντικό, διουρητικό και αποτοξινωτικό. Χρησιμοποιείται για τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του αναπνευστικού. Αν προσθέσουμε στο αφέψημα ξυλαράκια κανέλλας και μέλι έχουμε ένα άριστο μαλακτικό και αντισηπτικό για τον βήχα. Πιστεύεται τέλος ότι είναι ευεργετικό για τα αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς. ΕΡΕΥΝΑ Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτική επίσκεψη στο κατάστημα βιολογικών προϊόντων Το Ελληνικόν από όπου ενημερωθήκαμε για τα αρωματικά φυτά και βότανα, καθώς και στο φυτώριο Γκίκας από το οποίο συλλέξαμε δείγματα φυτών για την κατασκευή φυτολογίου. Ταυτόχρονα, πραγματοποιήσαμε μία έρευνα στους δρόμους της Ξάνθης, σχετικά με τη χρήση και τις ιδιότητες των αρωματικών φυτών και βοτάνων. Το 75% των ανθρώπων που ρωτήθηκαν ήταν γυναίκες και το 25% άντρες. Όλοι όσοι ρωτήθηκαν χρησιμοποιούν βότανα στην καθημερινότητά τους, κυρίως στη μαγειρική (το 85%). Διαπιστώθηκε όταν αρρωσταίνουν, το 72,5% εμπιστεύονται κάποιο βότανο αντί για φάρμακο και οι περισσότεροι βλέπουν βελτίωση στην υγεία τους. Επίσης τα βότανα χρησιμοποιούνται για παρασκευή φυτικών καλλυντικών και τα εμπιστεύονται το 70% των γυναικών, ενώ το 20% τα φτιάχνουν μόνες τους. Το 62,5% αγοράζει τα βότανα από καταστήματα, υπαίθριες αγορές ή

12 πλανόδιους πωλητές, ενώ το 37,5% τα προμηθεύονται από την φύση. Το 37,5% των ανδρών και των γυναικών αποξηραίνουν ορισμένα από αυτά για μετέπειτα χρήση. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 82,5% γνωρίζει ότι υπάρχουν φυτά και βότανα στα βουνά της Ξάνθης και το 65% από αυτούς έχει παρατηρήσει κάποιες αλλαγές σχετικά με την ποσότητα και την ποικιλότητα στο πέρασμα των χρόνων.