ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ

Transcript

1 22ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ " Όλα για την Καρδιά µας " ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ Μαρία Τσιαµαντά 1 Αγορή Τσαρούχα 2 Ειρήνη Φωτιάδου 3 1. Νοσηλεύτρια ΠΕ, Msc, Τµήµα Στεφανιαίας Μονάδας, Γενικό Νοσοκοµείο Βόλου 2. Ειδικευόµενη Ιατρός, Ph.D., Καρδιολογική Κλινική, Γενικό Νοσοκοµείο Βόλου 3. Νοσηλεύτρια ΤΕ, Προϊσταµένη Καρδιολογικής Κλινικής, Γενικό Νοσοκοµείο Βόλου

2 Ορισµός Οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου ορίζεται ο κυτταρικός θάνατος του καρδιακού µυός που προκαλείται από παρατεταµένη ισχαιµία αυτού και η διάγνωση στηρίζεται σε κλινικά, ηλεκτροκαρδιογραφικά, βιοχηµικά και παθολογικά κριτήρια. Kristian Thygesen; Joseph S. Alpert; et al ( 2007). Universal Definition of Myocardial Infarction. Joint ESC/ACCF/AHA/WHF, Journal of the American College of Cardiology, Vol 50, No 22 Πηγή εικόνας; Google images

3 Επιδηµιολογία θάνατοι ετησίως οφείλονται σε καρδιαγγειακές νόσους > αφορούν άτοµα ηλικίας κάτω των 75 ετών Σε χώρες τις Ε.Ε οι καρδιαγγειακοί θάνατοι φθάνουν το 38% επί των συνολικών θανάτων ενώ σε χώρες εκτός της Ε.Ε το ποσοστό αγγίζει το 54% Ελλάδα: 1 η αιτία θανάτου- Σηµαντική µείωση κατά 31% Υψηλά ποσοστά πρόωρων θανάτων 147 άνδρες ανά κατοίκους 57 γυναίκες ανά κατοίκους European Society of Cardiology (ESC). "Cancer overtakes heart disease as the main cause of death in 12 European countries, August 2016

4 Σκοπός Η βιβλιογραφική διερεύνηση και κατανόηση των παραγόντων εκείνων που επηρεάζουν το χρόνο αναζήτησης υπηρεσιών υγείας στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου, µε στόχο την ανάπτυξη των απαραίτητων παρεµβάσεων που θα οδηγήσουν στην µείωση αυτού.

5 ΜΜεθοδολογία Ηλεκτρονική αναζήτηση: ηλεκτρονικές βάσεις δεδοµένων (Pubmed, Scopus, Google Scholar) καθώς επίσης και επιστηµονικά περιοδικά (Heal-link) Λέξεις κλειδιά: prehospital delay, factors in treatment delay, socioeconomic and psychological factors σε συνδυασµό µε acute myocardial infarction και acute ST segment elevation myocardial infarction Κριτήρια επιλογής µελετών: Μελέτες δηµοσιευµένες χρονικό διάστηµα Επικεντρωµένες στην προνοσοκοµειακή καθυστέρηση

6 Time is muscle!!! 50% των θανάτων συµβαίνει στις πρώτες 3 µε 4 ώρες Ποσοστών θνησιµότητας µε την ταχεία έναρξη θεραπεία επαναιµάτωσης : πρωτογενής αγγειοπλαστική ( PCI) ή χορήγηση θροµβολυτικού παράγοντα Ιδανικό χρονικό διάστηµα έναρξης θεραπείας τα 120min από την εµφάνιση των συµπτωµάτων. Κάθε 30min καθυστέρησης τον κίνδυνο θνητότητας κατά 7,5% Karin Hellstrom Angerud et al ( 2013), Longer prehospital delay in first myocardial infarction among patients with diabetes : an analysis of 4266 patients in the northern Sweeden MONICA Study, BMC Cardiovascular Disorders, 13:6 Cynthia G. Waller( 2006), Understanding Prehospital delay behavior in acute myocardial infarction in women, Critical Pathways in Cardiology, Vol 5, No 4

7 Χρονική Καθυστέρηση Πηγή : Cornelia Gärtner, Linda Walz, Eva Bauernschmitt, Karl-Heinz Ladwig, «The Causes of Prehospital Delay in Myocardial Infarction», Deutches Arzteblatt International, 2008; 105 (15):

8 210 Μέσος Χρόνος Π.Κ. 158 Χρόνος σε min Μέσος Χρόνος Π.Κ. (m 0 Σουηδία Ελλάδα Νότια Κορέα Αυστραλία Μεγάλη Βρετανία Χώρες Cornelia Grtner et al ( 2008), The causes of prehospital delay in Myocardial Infarction, Detsches Arzeblatt International, 105( 15) : Pitsavos C. et al ( 2006), Factors associated with delay in seeking health care for hospitalized patient with acute coronary syndromes: the GREECS study, Hellenic J Cardiol, 47:329-36

9 Παράγοντες Προνοσοκοµειακής Καθυστέρησης A. Κοινωνικοί και Δηµογραφικοί Παράγοντες Ηλικία: Άτοµα µεγάλης ηλικίας προνοσοκοµειακής καθυστέρησης Φύλο: < καθυστέρηση στις γυναίκες Κοινωνική θέση: Το χαµηλό εισόδηµα και µορφωτικό επίπεδο ευνοεί τη προνοσοκοµειακή καθυστέρηση Β. Παράγοντες κινδύνου Υπέρταση: Άτοµα µε υπέρταση παρουσιάζουν µεγάλη καθυστέρηση. Διαβήτης: Και εδώ παρουσιάζονται αυξηµένοι χρόνοι ( διαβητική νευροπάθεια) Κάπνισµα: Μη καπνιστές µεγαλύτερη καθυστέρηση Γ. Κλινικό προφίλ Ιστορικό στηθάγχης: Χρόνους λόγω δυσκολίας συσχέτισης του θωρακικού άλγους µε αυτό του ΟΕΜ Άτοµα µε ιστορικό στεφανιαίας νόσου παρουσιάζονται στο νοσοκοµείο νωρίτερα από τα άτοµα ελεύθερου ιστορικού. Προηγούµενο ΟΕΜ: Καµία διαφορά στους χρόνους εν συγκρίσει των ατόµων µε πρώτο επεισόδιο ΟΕΜ

10 Παράγοντες Προνοσοκοµειακής Καθυστέρησης A..Θωρακικό Άλγος : όσο πιο έντονο τόσο µειώνεται ο χρόνος καθυστέρησης Άτυπα συµπτώµατα όπως ναυτία, κάψιµο στο στήθος,δύσπνοια παρατείνουν την καθυστέρηση A B B. Προγενέστερη γνώση των συµπτωµάτων του ΟΕΜ οδήγησε σε µικρότερη καθυστέρηση Αντίληψη των συµπτωµάτων C. Η προσωπική ερµηνεία των συµπτωµάτων ( µη σωστή αντίληψη της σοβαρότητας της κατάστασης, ντροπή αναζήτησης βοήθειας... C

11 Σχεδιασµός Παρεµβάσεων

12 Πολλές προσπάθειες έχουν γίνει στο παρελθόν µε στόχο την εκπαίδευση του κοινού απέναντι στα συµπτώµατα του ΟΕΜ και το πώς πρέπει να ανταποκριθεί. Η ανάπτυξη δηµόσιας καµπάνιας που στόχο είχε την ενηµέρωση των πολιτών είτε µε την χρήση ΜΜΕ, είτε µέσα από διάφορες κοινοτικές οργανώσεις, δεν επέφερε θετικά αποτελέσµατα στη µείωση του χρόνου καθυστέρησης.

13 Α Α. Άτοµα υψηλού κινδύνου Θετικό οικογενειακό ιστορικό Γνωστό παράγοντα κινδύνου Προηγούµενο ΟΕΜ Ε. Συµµετοχή του οικογενειακού περιβάλλοντος Β. Ατοµική Εκπαίδευση Ενθάρρυνση ασθενή Παράλληλη Εκπαίδευση Στοχευόµενη εκπαίδευση Ε Β Προσωποποίηση του µηνύµατος Αποτελεσµατικότερος έλεγχος Δ. Εκπαίδευση σχεδιασµένη στις ατοµικές ανάγκες του ασθενούς Βάση ηλικίας, φύλο, κοινωνικό υπόβαθρο Αναγνώριση των παραγόντων που συµβάλλουν στη λήψη απόφασης από τον ασθενή και βελτίωση συµπεριφοράς Δ Ασθενής Γ Γ. Διεπιστηµονική Συνεργασία

14 Συµπεράσµατα Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται µείωση στα ποσοστά θνησιµότητας του ΟΕΜ λόγω βελτιωµένων θεραπειών επαναιµάτωσης Ο χρόνος έναρξης θεραπείας είναι το κλειδί για την έκβαση του ΟΕΜ Το χρονικό διάστηµα που µεσολαβεί µέχρι την απόφαση του ασθενούς να αναζητήσει ιατρική βοήθεια παίζει καθοριστικό ρόλο Απαιτείται διεπιστηµονική συνεργασία για το σχεδιασµό παρεµβάσεων που θα εστιάσουν στην αλλαγή του συµπεριφορικού πορτραίτου του ασθενούς απέναντι στο ΟΕΜ.

15 I believe that patient education is the key to successful treatment I don t make people better I give them the tools to make themselves better Karen Ball, IPHS Chair, Alma Coolege

16 Αρθρογραφία Andrew Fu Wah Ho et al( 2015). Prehospital System Delay in patient with ST- segment elevation myocardial infarction in Singapore, World J Emerg Med. Vol 6, No 4 Cornelia Grtner et al ( 2008), The causes of prehospital delay in Myocardial Infarction, Detsches Arzeblatt International, 105( 15) : Karin Hellstrom Angerud et al ( 2013), Longer prehospital delay in first myocardial infarction among patients with diabetes : an analysis of 4266 patients in the northern Sweeden MONICA Study, BMC Cardiovascular Disorders, 13:6 Pitsavos C. et al ( 2006), Factors associated with delay in seeking health care for hospitalized patient with acute coronary syndromes: the GREECS study, Hellenic J Cardiol, 47: Hoa L.Ngyen et al ( 2010), Age and sex differences, and twenty year trends ( ), in prehospital delay in patients hospitalized with acute myocardial infarction, Circ Cardiovascular Outcomes, 3(6)Q Yong Hwan Park et al ( 2012), Factors related to prehospital time delay in acute ST Segment Elevation Myocardial Infarction, Jkorean Med Sci, 27: Holli A. DeVon et al ( 2010), Time to Treatment for Acute Coronary Syndromes: The Cost ofindecision Cardiovasc Nurs.; 25(2): Cynthia G. Waller( 2006), Understanding Prehospital delay behavior in acute myocardial infarction in women, Critical Pathways in Cardiology, Vol 5, No 4 Kathleen Dracup ( 2006), A nursing intervention to reduce prehospital delay in acute coronary syndrome a randomized clinical trial, Vol.21, No 3, pp Gunnar Nilson et al ( 2016) Prehospital delay in patients with first time myocardioal infarction :a n observational study in a northern Swedish population, BMC Cardiovascular Disorder 16:3 Atsushi Sorita et al (2014), Off-hour presentation and outcomes in patients with acute myocardial infarction: systematic review and meta-analysis BMJ ; 348 Amee E. Morgans et al (2008) Patient Decision Making in Prehospital Health Emergencies: Determinants and Predictors of Patient Delay, Journal of Emergency Primary Health Care (JEPHC), Vol. 6, Issue 3 Tug ba YARDIMCI and Hatice MERT (2014),Turkish patients decision-making process in seeking treatment for myocardial infarction, Japan Journal of Nursing Science 11, Karin Hellstrom Angerud et al ( 2015), The Process of Care-seeking for Myocardial Infarction Among Patients With Diabetes, Journal of Cardiovascular Nursing Vol. 30, No. 5, pp E1 Susan M. Fox-Wasylyshyn et al (2007), Symptoms Between First-Time Sufferers and Those With a Previous History of Acute Myocardial Infarction,Journal of Cardiovascular Nursing Vol. 22, No. 2, pp 145Y151 M. Løvlien,B. Schei, T. Hole (2007),Prehospital delay, contributing aspects and responses to symptoms among Norwegian women and men with first time acute myocardial infarction, European Journal of Cardiovascular Nursing 6,

17 Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!