Οι στοματικές εκδηλώσεις της νευρογενούς ανορεξίας και βουλιμίας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Οι στοματικές εκδηλώσεις της νευρογενούς ανορεξίας και βουλιμίας"

Transcript

1 Γναθοπροσωπική χειρουργική ΣTOMA 2015; 43 : Βιβλιογραφική ανασκόπηση Οι στοματικές εκδηλώσεις της νευρογενούς ανορεξίας και βουλιμίας Ι.-ΓΡ. ΑΛ ΜΟΧΑΜΑΝΤ 1, Β. ΓΙΩΤΗΣ 1, Α. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 1, Λ. ΖΟΥΛΟΥΜΗΣ 2 Εργαστήριο Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρικό Τμήμα, Σχολή Επιστημών Υγείας Α.Π.Θ. Oral manifestation of anorexia nervosa i.-grr. AL MOCHAMANT 1, V. GIOTIS 1, A. PAPADOPOULOS 1, L. ZOULOUMIS 2 Department of Oral-Maxillofacial Surgery, School of Dentistry, Faculty of Health Sciences, Aristotle University of Thessaloniki. Περίληψη Οι διατροφικές διαταραχές αποτελούν σήμερα ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας και μία πρόκληση, ταυτόχρονα, για τους οδοντιάτρους. Είναι διαταραχές που επηρεάζουν τη σχέση του ασθενή με τη διατροφή και το σώμα του και έχουν ως αποτέλεσμα διαστρεβλωμένη ή παράξενη διατροφική συμπεριφορά. Οι σημαντικότερες διατροφικές διαταραχές είναι η νευρογενής ανορεξία και η νευρογενής βουλιμία. Ο ρόλος του οδοντιάτρου είναι ιδιαίτερα σημαντικός διότι είναι συχνά ο πρώτος που έρχεται σε επαφή με τα κλινικά συμπτώματα αυτών των νόσων. Ο οδοντίατρος είναι απαραίτητο να έχει τις γνώσεις, έτσι ώστε να μπορεί να συμμετέχει στη διάγνωση, πρόγνωση και θεραπεία αυτών. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η παρουσίαση των στοματικών εκδηλώσεων της νευρογενούς ανορεξίας και της νευρογενούς βουλιμίας καθώς και η διαχείριση αυτών των ασθενών στο οδοντιατρείο. Summary Eating disorders are now a major health problem and a challenge both for dentists. They are disorders that affect the relationship of the patient with the diet and the body resulting in distorted or strange eating behavior. The most important eating disorders are anorexia nervosa and neurogenic bulimia and other disorders. The role of the dentist is particularly important because it is often the first to come into contact with the clinical symptoms of these diseases. The dentist is necessary to have sufficient knowledge of these so he can participate in the diagnosis, prognosis and treatment. The aim of this article is the presentation of oral manifestations of anorexia nervosa and bulimia nervosa and the management of these patients in the dental office. ΛEΞEIΣ KΛEIΔIA: νευρογενής ανορεξία, νευρογενής βουλιμία, στοματικές εκδηλώσεις, οδοντιατρική διαχείριση KEY WORDS: anorexia nervosa, bulimia nervosa, oral manifestations, dental management Στάλθηκε στις Εγκρίθηκε στις Χειρουργός Οδοντίατρος 2 Καθηγητής Στοματικής και γναθοπροσωπικής Χειρουργικής Received on 12 th March, Accepted on 30 th March, Dental Surgeon 2 Professor of Oral-Maxillofacial Surgery, Dental Faculty Aristotle University Thessaloniki

2 80 Εισαγωγή Η ανορεξία, τυπικά, περιλαμβάνει έναν ακραίο φόβο αύξησης του βάρους ή τρόμο του να γίνει το άτομο παχύ, ακόμα και αν είναι σημαντικά λιποβαρές. Οι πάσχοντες προσπαθούν να διατηρήσουν χαμηλό σωματικό βάρος, περιορίζοντας τη λήψη τροφής. Μπορεί επίσης να ασκούνται υπερβολικά ή να τρώνε ακατάσχετα και στη συνέχεια να ακολουθούν συμπεριφορές εξαγνισμού, όπως η πρόκληση εμετού ή η χρήση καθαρτικών, κλυσμάτων κτλ. Η ανορεξία έχει το υψηλότερο ποσοστό πρόωρης θνησιμότητας από οποιαδήποτε ψυχιατρική διαταραχή. Η πλειονότητα των θανάτων οφείλεται σε φυσιολογικές επιπλοκές 1. Η βουλιμία περιλαμβάνει διακριτές περιόδους υπερφαγίας (binge eating), που μπορούν να συμβούν αρκετές φορές την εβδομάδα ή, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, αρκετές φορές την ημέρα. Κατά τη διάρκεια του φαγητού οι πάσχοντες αισθάνονται εκτός ελέγχου. Μπορεί να καταναλώνουν χιλιάδες θερμίδες με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και λίπος. Μετά τα επεισόδια υπερφαγίας ακολουθούν συμπεριφορές για να αντισταθμίσουν αυτήν την υπερβολική κατανάλωση τροφής και την αύξηση του σωματικού βάρους, όπως είναι η πρόκληση εμετού 1. Η αιτιοπαθογένεια των διατροφικών αυτών διαταραχών είναι άγνωστη. Γενετικοί, πολιτιστικοί και ψυχιατρικοί παράγοντες φαίνεται να παίζουν βασικό ρόλο. Κάποιοι από τους παράγοντες κινδύνου που ενοχοποιούνται για τις διαταραχές αυτές είναι η σεξουαλική και σωματική κακοποίηση και το οικογενειακό περιβάλλον. Η εξάπλωση των ψυχοσωματικών διατροφικών διαταραχών είναι πολύ υψηλή στις βιομηχανικές χώρες και έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Οι γυναίκες καταλαμβάνουν την πλειοψηφία με 90%, ενώ οι άντρες καταλαμβάνουν ποσοστό μικρότερο του 10% 2,3. Η νευρογενής ανορεξία και η νευρογενής βουλιμία είναι διατροφικές διαταραχές που εντοπίζονται κυρίως σε νεαρές, προηγουμένως υγιείς γυναίκες, ηλικίας ετών που αναπτύσσουν έναν υπέρμετρο φόβο αύξησης του βάρους τους. Η εμφάνισή τους ξεκινά συνήθως στην πρώιμη εφηβεία, στη συνέχεια παρουσιάζει ύφεση για να επανεμφανιστεί κατά την ενηλικίωση. ΣΤΟΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Οι στοματικές εκδηλώσεις μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε φάση της εξέλιξης των διαταραχών και παίζουν σημαντικό ρόλο στην αξιολόγηση, χαρακτηρισμό και πρόγνωσή τους. Ο οδοντίατρος εξετάζει τους ασθενείς σε τακτά χρονικά διαστήματα και μπορεί να είναι ο πρώτος πάροχος υγει- Αλ Μοχαμάντ και συν ονομικής περίθαλψης που θα αναγνωρίσει το πρόβλημα και θα παραπέμψει τον ασθενή για ιατρική διαχείριση. Οι στοματικές επιπλοκές μπορούν να αντιμετωπιστούν από τον οδοντίατρο, ο οποίος θα πρέπει να είναι ικανός να παρέχει την απαραίτητη θεραπεία σʼ αυτούς τους ασθενείς. Οδοντική Διάβρωση Οι Holst και Lange (1939) επινόησαν τον όρο «perimylolysis» για να περιγράψουν την κατανομή της διάβρωσης στην υπερώια επιφάνεια των άνω προσθίων δοντιών που οφειλόταν στον εμετό και στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση 4. Η επίδραση των διατροφικών διαταραχών στη στοματική υγεία περιγράφηκε αρχικά από τους Hellstrom και Husrt 5,6. Οι αρχικές μελέτες έδειξαν ότι η σοβαρότητα και η κατανομή της οδοντικής διάβρωσης διέφερε ανάλογα με το αν οι ασθενείς παρουσίαζαν ή όχι εμετούς 5,6. Γενικά, ο προκλητός από τον ασθενή εμετός (SIV) είχε ως αποτέλεσμα αυξημένη συχνότητα διάβρωσης της υπερώιας επιφάνειας των δοντιών, ωστόσο και οι δυο ερευνητικές ομάδες υπογράμμισαν ότι η διατροφή των ασθενών περιλάμβανε σημαντικές ποσότητες ποτών χαμηλού pη και φρέσκα φρούτα. Η ισχύς της σύνδεσης μεταξύ του εμετού και της διάβρωσης δεν αποσαφηνίστηκε μέχρι πρόσφατα. Η συχνότητα, η διάρκεια και ο συνολικός αριθμός των επεισοδίων εμετού δε συνδέεται γραμμικά με τη διάβρωση 7 και δεν υπάρχουν διαφορές στο επίπεδο της διάβρωσης μεταξύ ασθενών που κάνουν εμετό περισσότερο ή λιγότερο συχνά 8. Ωστόσο οι έρευνες αναφέρουν αυξημένη συχνότητα διάβρωσης στους ασθενείς με SIV και επομένως εμπλέκονται και άλλοι παράγοντες. Εκτός από τον εμετό και τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η οδοντική διάβρωση μπορεί να προκληθεί από δευτερογενείς παράγοντες, όπως η συχνή χρήση των όξινων ποτών, μη φυσιολογική χρήση καφεΐνης και βιταμίνης D ή αεριούχων ποτών, που χρησιμοποιούνται για να μειώσουν το αντανακλαστικό ερέθισμα πείνας, αλκοολούχων ποτών καθώς και η χρήση του ξιδιού και χυμού λεμονιού που εξαλείφει το αίσθημα πείνας 9. Οι ασθενείς παρουσιάζουν, σε μεγαλύτερη συχνότητα, διαβρώσεις στις υπερώιες επιφάνειες των άνω πρόσθιων δοντιών. Παρόλα αυτα, διαβρώσεις στις παρειακές και μασητικές οδοντικές επιφάνειές των εμφανίζονται τόσο σε ασθενείς με SIV, αλλά και σε ασθενείς που δε χαρακτηρίζονται από επεισόδια εμετού. Σύμφωνα με έρευνες της Scheutzel ο αιτιολογικός παράγοντας των διαβρώσεων στους ασθενείς χωρίς SIV είναι η κατανάλωση «μεγάλων ποσοτήτων όξινων φαγητών». Η έρευνα έδειξε ότι οι ασθενείς με SIV εμφανίζουν σχεδόν

3 Οι στοματικές εκδηλώσεις της νευρογενούς ανορεξίας και βουλιμίας αμέσως διαβρώσεις στις υπερώιες κυρίως επιφάνειες, αλλά και στις μασητικές. Ωστόσο, περισσότερα από πέντε χρόνια με συνεχή επεισόδια εμετών, προκαλούν διαβρώσεις και στις παρειακές και χειλικές επιφάνειες των δοντιών 8,10. Υπάρχει σήμερα στην επιστημονική κοινότητα η πεποίθηση ότι οι ενδογενείς παράγοντες (εμετός, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση) οδηγούν κυρίως σε διάβρωση της υπερώιας επιφάνειας των άνω προσθίων, ενώ οι εξωγενείς (όξεα από τη διατροφή) σε διάβρωση στις μασητικές και προστομιάλες επιφάνειες. Εάν όμως ο ενδογενής διαβρωτικός παράγοντας δρα για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι διαβρώσεις μπορούν να επεκταθούν και στις κοπτικές ή μασητικές αλλά και προστομιακές επιφάνειες των δοντιών. Εκτεταμένες διαβρώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε ευαισθησία των δοντιών σε μηχανικά και θερμικά ερεθίσματα καθώς και σε μείωση του ύψους της κλινικής μύλης των πρόσθιων δοντιών. Εάν η διάβρωση επεκταθεί και στα οπίσθια δόντια μπορεί να παρατηρηθεί και μείωση της κατακόρυφης διάστασης 22. Οδοντική τερηδόνα Η επικράτηση της οδοντικής τερηδόνας μεταξύ ασθενών με διατροφικές διαταραχές και του φυσιολογικού πληθυσμού παραμένει ασαφής. Σε διάφορες μελέτες έχει παρατηρηθεί ότι ο αριθμός των τερηδονισμένων επιφανειών είναι σημαντικά υψηλότερος μεταξύ των ασθενών με διατροφική διαταραχή που δείχνει την απροθυμία τους να αναζητήσουν οδοντιατρική φροντίδα. Η τερηδόνα μπορεί να είναι πιο διαδεδομένη σε αυτούς τους ασθενείς λόγω της διατροφής με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, φρούτα και ζαχαρούχα αεριούχα ποτά. Η τερηδόνα των δοντιών θα πρέπει να αξιολογείται για κάθε ασθενή σύμφωνα με την υγιεινή του στόματος, τη διατροφή, τον υποσιτισμό, τη γενετική προδιάθεση και τη χρήση φαρμάκων 3,11. Περιοδοντική νόσος Τα αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με την κατάσταση του περιοδοντίου είναι αντικρουόμενα. Ο δείκτης ουλίτιδας στατιστικά δεν είχε σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων των ανορεξικών ατόμων, των βουλιμικών και της ομάδας ελέγχου 11,13. Οι ασθενείς με διατροφικές διαταραχές μπορεί να έχουν κακή στοματική υγιεινή, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή των ούλων και δυνητικά να έχουν προδιάθεση για περιοδοντίτιδα. Διατροφικές ελλείψεις, ιδιαίτερα σε βιταμίνη C, μπορούν επίσης να επηρεάσουν το περιοδόντιο. Η αφυδάτωση των μαλακών ιστών του στόματος, που οφείλεται σε υπολειτουργία των σιελογόνων αδένων, σε συνδυασμό με τις διατροφικές ελλείψεις και την κακή στο- 81 ματική υγιεινή, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία των περιοδοντικών ιστών και τον στοματικό βλεννογόνο 9,12. Βλάβες του βλεννογόνου Γωνιακή χειλίτιδα, καντιντίαση, γλωσσίτιδα και εξέλκωση του στοματικού βλεννογόνου είναι δυνατόν να οφείλονται σε διατροφικές ελλείψεις. Μια ιδιόμορφη ενδοστοματική παρουσία μπορεί να εγείρει υποψίες στον οδοντίατρο. Ένα μεγάλο υπερώιο ερύθημα εντοπίζεται συχνά σε βουλιμικούς ασθενείς. Μειωμένη πρόσληψη βιταμινών και σιδηροπενική αναιμία μπορεί να οδηγήσει σε γενικευμένη ατροφία του βλεννογόνου, η οποία μπορεί επίσης να προκαλέσει αίσθημα καύσου στη στοματική κοιλότητα, που μπορεί να είναι πιο έντονο στη γλώσσα. Οι ερυθηματώδεις βλάβες του βλεννογόνου παρατηρούνται συχνότερα σε ασθενείς που εμφανίζουν άμετρη κατανάλωση φαγητού και την πρόκληση εμετού. Η μαλθακή υπερώα μπορεί να τραυματιστεί από αντικείμενα που χρησιμοποιούνται για την πρόκληση εμετού. Τέλος, επιθηλιακή διάβρωση μπορεί να σχετίζεται με την άμεση δράση του οξέος κατά τον εμετό 13. Εκδηλώσεις σιελογόνων αδένων Οι λειτουργίες των σιελογόνων αδένων, ιδίως μετά από SIV, φαίνεται ότι είναι σημαντικές για τις διατροφικές διαταραχές. Η ροή των σιελογόνων αδένων αυξάνει δραματικά πριν τα επεισόδια του εμετού, καθώς το εγκεφαλικό κέντρο που ελέγχει τον εμετό συνδέεται με αυτό των σιελογόνων αδένων 20. Σύμφωνα με τον Hellstrom οι τιμές του σάλιου ηρεμίας ήταν χαμηλές σε αντίθεση με αυτές του σάλιου διέγερσης που ήταν φυσιολογικές 5. Οι ασθενείς με διατροφικές διαταραχές έχουν συχνά διευρυμένους παρωτιδικούς αδένες. Η έναρξη της διόγκωσης συνήθως ακολουθεί ένα επεισόδιο άμετρης κατανάλωσης τροφής και πρόκλησης εμετού. Στα πρώιμα στάδια της διατροφικής διαταραχής, μπορεί να εμφανιστεί η διεύρυνση και να εξαφανιστεί, αλλά αργότερα γίνεται πιο επίμονη. Αυτό οφείλεται στη σιαλαδενίτιδα, μια μη φλεγμονώδη διόγκωση των αδένων, που είναι υπεύθυνη για τον διαταραγμένο μεταβολισμό και έκκριση, με αποτέλεσμα τη διόγκωση και τη λειτουργική βλάβη. Η ροή του σάλιου μπορεί επίσης να μειωθεί και αλλαγές στην έκκριση των σιελογόνων αδένων μπορεί να οφείλονται σε αλλαγές στο εσωτερικό των αδένων. Η ξηροστομία είναι μια κοινή ανεπιθύμητη ενέργεια πολλών ψυχοτρόπων φαρμάκων που μπορούν να συνταγογραφούνται για τη θεραπεία ασθενών με διατροφικές διαταραχές 9,14. Εκτός από τις προαναφερθείσες στοματικές

4 82 εκδηλώσεις, μερικές επιπλέον μπορούν επίσης να θεωρηθούν το αίσθημα καύσου, η δυσγευσία, o ανεξήγητος πόνος και η ξηροστομία. Σε ασθενείς με νευρική ανορεξία μπορεί να παρατηρηθεί οστεοπόρωση, με αποτέλεσμα τη μείωση της πυκνότητας των οστών των γνάθων 21. Τέλος, εμφανίζονται συχνά ερυθρότητα, γρατσουνιές και κοψίματα στην περιοχή της μαλακής υπερώας. Αυτό μπορεί να αποτελέσει προειδοποιητικό σημάδι για τους οδοντιάτρους. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ Οι στοματικές εκδηλώσεις των διατροφικών διαταραχών μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε φάση της εξέλιξης της νόσου. Η θεραπεία αυτών των ασθενών πρέπει να κινείται στους παρακάτω άξονες 16 : 1. εξάλειψη της συνήθειας της λαιμαργίας στο αρχικό στάδιο της διαταραχής 2. δημιουργία ενός πιο φυσιολογικού τρόπου διατροφής με τακτικά, ισορροπημένα γεύματα 3. αντιμετώπιση τυχόν φυσικών επιπλοκών της ασθένειας, όπως η οδοντική διάβρωση και η ανώμαλη έκκριση των σιελογόνων 4. αντιμετώπιση των ψυχολογικών προβλημάτων που συνοδεύουν την ασθένεια, συμπεριλαμβανομένων τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, δυσαρέσκεια για την εικόνα του σώματος, και άλλα μοτίβα δυσλειτουργικής σκέψης 5. πρόληψη της υποτροπής. Κατά τη διάρκεια της πολύπλοκης θεραπείας για τη σοβαρή διάβρωση της οδοντοφυΐας, ο οδοντίατρος πρέπει να παρέχει στον ασθενή και γενικές συμβουλές υγείας. Η οδοντιατρική περίθαλψη που απαιτείται για τους ασθενείς με διατροφικές διαταραχές είναι ίσως πιο συγκεκριμένη σε σχέση με τους άλλους ασθενείς, αλλά όχι απαραίτητα εξειδικευμένη. Η προσέγγιση των ασθενών δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να είναι επικριτική. Παρόλο που ο οδοντίατρος θα μπορούσε να υποπτευθεί τον εμετό ως αιτία της διάβρωσης, ο ασθενής δε θα παραδεχτεί εύκολα μια τέτοια συμπεριφορά. Η χρονική στιγμή της αποκατάστασης των δοντιών με διάβρωση είναι αμφιλεγόμενη. Η τερηδόνα και η περιοδοντική νόσος θα πρέπει να αντιμετωπίζονται κατά το σύνηθες. Δεν υπάρχει ξεκάθαρη αντένδειξη για την αποκατάσταση των διαβρωμένων επιφανειών εκτός από τη συνεχιζόμενη διάλυση της οδοντικής ουσίας στην περιοχή της αποκατάστασης λόγω των συνεχιζόμενων επεισοδίων εμετού. Γενικά πάντως οι εκτεταμένες αποκαταστάσεις ενδείκνυται να αναβάλλονται μέχρι τουλάχιστον τη σταθεροποίηση του ασθενούς από ψυχιατρικής πλευράς. Ενώ ο οδοντίατρος παρέχει την αρχική θεραπεία, ο οδοντικός φραγμός μπορεί να παρακολουθείται με εκμαγεία μελέτης και Αλ Μοχαμάντ και συν φωτογραφίες, κάτι το οποίο θα βοηθήσει τον οδοντίατρο να κερδίσει την εμπιστοσύνη του ασθενή. Έτσι ο ασθενής θα είναι περισσότερο πρόθυμος να συζητήσει σχετικά με τη διατροφική του διαταραχή και να προσπαθήσει να μειώσει τη συχνότητα των SIV. Η ανακούφιση από τον πόνο, η μειωμένη ευαισθησία και η βελτιωμένη εμφάνιση είναι επιπλέον παράγοντες που θα κινητοποιήσουν τον ασθενή 8,15. Το βούρτσισμα μετά τον εμετό δε συνιστάται, επειδή οι επιφάνειες είναι πιο επιρρεπείς στη διάβρωση. Για τα άτομα που κάνουν εμετό συχνά, ένα στοματικο διάλυμα πλούσιο σε φθόριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως μετά το βούρτσισμα για μεγαλύτερη προστασία στα δόντια. Τα άτομα με βουλιμία συχνά συμβουλεύονται να ξεπλένουν το στόμα τους με μαγειρική σόδα μετά από τα επεισόδια εμετού, προκειμένου να εξουδετερώσουν τη δράση των οξέων του στομάχου 8,15. Σε ασθενείς των οποίων η διατροφή είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και καταναλώνουν χυμούς και ανθρακούχα ποτά σε μεγάλες ποσότητες, οι πιθανότητες για τερηδόνα και επιπλέον διάβρωση των δοντιών είναι αυξημένες. Στους ασθενείς, θα πρέπει να δοθούν οδηγίες για σωστή στοματική υγιεινή, χρήση οδοντικού νήματος και επίσης συνιστάται η τοπική εφαρμογή φθορίου. Οι ασθενείς πρέπει να εκπαιδεύονται ώστε να μειώσουν την λήψη των όξινων ποτών καθώς και φρούτων 18. Η αποκατάσταση που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από τη σοβαρότητα της καταστροφής των σκληρών ιστών. Συντηρητικές αποκαταστάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της ευαισθησίας των δοντιών. Επίσης στην πρόσθια περιοχή μπορούν να χρησιμοποιηθούν όψεις πορσελάνης ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις ακόμα και full mouth αποκαταστάσεις για την εξισορρόπηση της σύγκλεισης. Οι τελευταίες πρέπει να αναβάλλονται έως τουλάχιστον την σταθεροποίηση του ασθενούς από ψυχιατρικής πλευράς 13,19. Ο οδοντίατρος θα πρέπει να έρχεται σε επαφή με τον θεράποντα ιατρό. Η φαρμακευτική αγωγή, συνήθως αντικαταθλιπτικά για βουλιμία, μπορεί να επηρεάσει την ροή σάλιου. Η πρόοδος του ασθενή σε θέματα συνεργασίας και συμμόρφωσης μπορεί να βοηθήσει τον οδοντίατρο στον καλύτερο σχεδιασμό της οδοντιατρικής θεραπείας 17. Tέλος συχνοί επανέλεγχοι είναι απαραίτητο να γίνονται στους ασθενείς για να μειωθεί η πιθανότητα υποτροπής. Συζήτηση Οι διατροφικές διαταραχές οδηγούν σε διατροφικές ελλείψεις, μπορεί να περιλαμβάνουν συχνούς εμετούς και να επηρεάζουν τη στοματική υγεία. Οι οδοντίατροι συχνά εμπλέκονται στη θεραπεία δοντιών των ασθενών με νευρική ανορεξία και βου-

5 Οι στοματικές εκδηλώσεις της νευρογενούς ανορεξίας και βουλιμίας 83 λιμία. Χωρίς προσδιορισμό των ψυχολογικών προβλημάτων και τη θεραπεία τους, η ιατρική και οδοντιατρική υγεία του ασθενούς θα επιδεινωθεί καθώς η διαταραχή εξελίσσεται. Η οδοντοστοιχία του ασθενούς με μία διατροφική διαταραχή μπορεί να προσφέρει ειδικά σημεία και χαρακτηριστικά για να προειδοποιήσει τον οδοντίατρο. Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημανθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις ο οδοντίατρος είναι ο πρώτος, σε σχέση με άλλες ειδικότητες ιατρών, που μπορεί να «ανακαλύψει» το πρόβλημα των ασθενών, διαδραματίζοντας έτσι σημαντικό ρόλο στην έγκαιρη παραπομπή τους σε κατάλληλο ειδικό. Τα σημεία και τα συμπτώματα στην κοιλότητα που σχετίζονται με την ανορεξία και τη βουλιμία έχουν περιγραφεί εκτενώς. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι ο οδοντίατρος διαδραματίζει ενεργό ρόλο στη διάγνωση, πρόγνωση και στη θεραπεία αυτών των ασθενών. Δεδομένου ότι οι διατροφικές διαταραχές είναι εξαιρετικά διαδεδομένες στην εποχή μας, κρίνεται σκόπιμη η συνεχής ενημέρωση του οδοντιάτρου για τη σωστή καθοδήγηση και συνεργασία με τους ασθενείς. Βιβλιογραφία 1. ADA American Dental Association. Anorexia Nervosa. ( 2. American Psychiatric Association, Eating disorders In: Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-IV TR) (4th ed). Washington: American Psychiatric Association; 2000; Rolf Ohrn, Karin Enzell, Bigit Angmar -Mansson B, Oral Status of 81 subjects with eating disorders. Eur J Oral Sci 1999; Holst JJ, Lange F. Perimylolysis. A contribution towards the genesis of tooth wasting from non-mechanical causes. Acta Odontol Scand 1939; 1: Hellstrom I. Oral complications in anorexia nervosa. Scand J Dent Res 1977; 85: Hurst PS, Lacey JH, Crisp AH. Teeth, vomiting and diet: A study of the dental characteristics of seventeen anorexia nervosa patients. Postgrad Med J 1977; 53: Milosevic A, Slade PD. The orodental status of anorexics and bulimics. Br Dent J 1989; 167: Robb ND, Smith B G N, Geidrys-Leeper E. The distribution of erosion in the dentitions of patients with eating disorders. Br Dent J 1995; 178: Russo L Lo, Gampisi O Di Fede G, Di Liberto C, VʼPana zarella, Muzio L Lo. Oral Manifestations of eating disorders a critical review. Oral Diseases 2008; 14: Scheutzel P. Etiology of dental erosion intrinsic factors. Eur J Oral Sci 1996; 104: Roberts W, Li SH. Oral findings in Oral findings in anorexia nervosa and bulimia nervosa a study of 47 cases. J Am Dent 1987; 115: Roberts MW, Tylenda CA. Dental aspects of anorexia and bulimia nervosa Pediatrician 1989; 16: Milosevic A. Eating disorders and the dentist. BDJ 1999; 186(3): Mignogna MD, Fedele S, Lo Russo L. Anorexia/bulimia-related sialadenosis of palatal minor salivary glands. J Oral Patho Med 2004; 33: Milosevic A, Brodie D A, Slade P D. Dental erosion, oral hygiene, and nutrition in eating disorders. Int J Eat Disord 1997; 21: The Role of Ghrelin, Salivary Secretions, and Dental Care in Eating Disorders Takakazu Yagi, Hirotaka Ueda, Haruka Amitani, Akihiro Asakawa, Shouichi Miyawaki and Akio Inui. 17. The Royal College of Psychiatrists. Eating Disorders Council Report CR14: London: The Royal College of Psychiatrists. 18. Oral Manifestations of Eating Disorders :Neeta Misra, Anshul Mehra, Pradyuman Misra, Jaya Mehra. 19. Deborah Studen Pavlovich, Magaret A. Elliott. Eating disorders in Women s Oral health. DCNA 2001; 45(3): Edgar W M. Saliva: Its secretion, composition and functions. Br Dent J 1992; 172: Jeffcoal MK, Chestnut CH. Systemic osteoporosis and oral bone loss : Evidence shows increased risk factors. J Am Dent Asso 1993; 124: Dental erosion: diagnosis, risk assessment, prevention, treatment. Editors: Lussi, Adrian, jaegi, Thomas. Publisher: Quintessence Pub Co, 2011.

Ψυχοφαρμακολογία των διατροφικών διαταραχών στην παιδική και εφηβική ηλικία. Pediatr Clin N Am 58 (2011) 121-138

Ψυχοφαρμακολογία των διατροφικών διαταραχών στην παιδική και εφηβική ηλικία. Pediatr Clin N Am 58 (2011) 121-138 Ψυχοφαρμακολογία των διατροφικών διαταραχών στην παιδική και εφηβική ηλικία Pediatr Clin N Am 58 (2011) 121-138 a Nevile H. Golden, MD, b Evelyn Attia, MD a Division of Adolescent Medicine, Stanford University

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣ/ΚΗ ΙΙ ΥΠ. ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ ΛΑΡΙΣΑ 2010 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές Διαταραχές & η αντιμετώπιση τους

Διατροφικές Διαταραχές & η αντιμετώπιση τους Διατροφικές Διαταραχές & η αντιμετώπιση τους www.cydadiet.org www.iph.com.cy Προσφορά Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου σε συνεργασία με την εταιρεία Iacovos Photiades Foodstuff Suppliers

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΑΣΙΑ ΓΚΑΡΑΝΕ ΕΙΡΗΝΗ ΔΙΑΒΟΛΙΤΣΗ ΚΛΕΙΔΗ ΣΑΠΦΩ ΙΩΑΝΝΑ ΚΡΟΝΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΓΝΗ ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΟΣ ΑΫΦΑΝΤΗΣ ΜΗΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΣ Παθολογική κατάσταση των ούλων που χαρακτηρίζεται από αιμορραγία

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρική Επιστήμη

Οδοντιατρική Επιστήμη Οδοντιατρική Επιστήμη Επιστήμη της Yγείας του Στόματος & των Δοντιών «Επιστήμη των Mεταμορφώσεων» Ανδρεάδης Δημήτριος Οδοντίατρος-Στοματολόγος Λέκτορας Εργαστηρίου Στοματολογίας Οδοντιατρικής Σχολής ΑΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία Β. Α. Παπαγεωργίου MD, Med, Δρ. Α.Π.Θ. Παιδοψυχίατρος - TEACCH Consultant τ. Επίκουρος Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής Οι Δ.Π.Τ. Δεν είναι απλώς αποκλίνουσες διατροφικές

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές Διαταραχές. Στην εργασία αυτή συμμετέχουν: Διάφα Κλεοπάτρα Αντωνοπούλου Χριστίνα Κανονίδης Γιώργος Ορφανίδης Θοδωρής Καραπέτσας Θοδωρής

Διατροφικές Διαταραχές. Στην εργασία αυτή συμμετέχουν: Διάφα Κλεοπάτρα Αντωνοπούλου Χριστίνα Κανονίδης Γιώργος Ορφανίδης Θοδωρής Καραπέτσας Θοδωρής Διατροφικές Διαταραχές Στην εργασία αυτή συμμετέχουν: Διάφα Κλεοπάτρα Αντωνοπούλου Χριστίνα Κανονίδης Γιώργος Ορφανίδης Θοδωρής Καραπέτσας Θοδωρής Οι διαταραχές της διατροφής είναι μια ομάδα ψυχοσωματικών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η φροντίδα για τη λήψη τροφής αποτελεί μια από τις κυριότερες ασχολίες του ανθρώπου. Όσο σημαντική είναι για τον άνθρωπο η τροφή τόσο σημαντική είναι και η στέρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ : ΌΤΑΝ Η ΔΙΑΙΤΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΜΜΟΝΗ

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ : ΌΤΑΝ Η ΔΙΑΙΤΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΜΜΟΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ : ΌΤΑΝ Η ΔΙΑΙΤΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΜΜΟΝΗ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σε μια εποχή που τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες έχουν κάνει στροφή 180 μοιρών προς το φαγητό, τα φαινόμενα παχυσαρκίας αλλά και διαταραχών

Διαβάστε περισσότερα

Κατανοώντας τη Σχέση Στόματος & Σώματος

Κατανοώντας τη Σχέση Στόματος & Σώματος Κατανοώντας τη Σχέση Στόματος & Σώματος ΠΩΣ Η ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΜΑΣ ΥΓΕΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΜΑΣ ΥΓΕΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ 20 Μαρτίου ΣΚΕΨΟΥ ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΣΟΥ ΣΚΕΨΟΥ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΟΥ Το στόμα μας είναι

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρική Επιστήμη

Οδοντιατρική Επιστήμη Οδοντιατρική Επιστήμη Επιστήμη Yγείας Στόματος Δοντιών www.dent.auth.gr dandrea@dent.auth.gr Ανδρεάδης Δημήτριος Στοματολόγος-Οδοντίατρος Επίκουρος Καθηγητής Οδοντιατρικής Σχολής ΑΠΘ Στόμα & Δόντια Πολύτιμο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ. Επιμέλεια: Φρίντα Εγγλεζάκη (Χημικός)

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ. Επιμέλεια: Φρίντα Εγγλεζάκη (Χημικός) ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ Επιμέλεια: Φρίντα Εγγλεζάκη (Χημικός) Η φροντίδα της καθαριότητας και υγείας των δοντιών και γενικά της στοματικής κοιλότητας επιβάλλεται για να αποφεύγονται δυσάρεστα συμπτώματα όπως......πόνος,

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές Διαταραχές. Από τους μαθητές: Άγγελος Γεωλδάσης Άρτεμις Αναγνώστου Γρηγόρης Καρδάμης Γιάννος Ζώτε

Διατροφικές Διαταραχές. Από τους μαθητές: Άγγελος Γεωλδάσης Άρτεμις Αναγνώστου Γρηγόρης Καρδάμης Γιάννος Ζώτε Διατροφικές Διαταραχές Από τους μαθητές: Άγγελος Γεωλδάσης Άρτεμις Αναγνώστου Γρηγόρης Καρδάμης Γιάννος Ζώτε Τι είναι οι διατροφικές διαταραχές; Οι ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές αναπτύσσονται ως εξωτερικά

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχογενής Νευρική Ανορεξία έχει δύο τύπους:

Η Ψυχογενής Νευρική Ανορεξία έχει δύο τύπους: ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Η λέξη «ανορεξία» είναι παραπλανητική. Η Ψυχογενής Νευρική Ανορεξία δεν είναι διαταραχή της όρεξης αφού η όρεξη δεν προσβάλλεται παρά μόνο στην πορεία της νόσου. Πρόκειται, μάλλον, για

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ. 25 ης ΜΑΡΤΊΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΗΛ.: FAX: 23510/

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ. 25 ης ΜΑΡΤΊΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΗΛ.: FAX: 23510/ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ 25 ης ΜΑΡΤΊΟΥ 12 601 00 ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΗΛ.: 23510 35685 FAX: 23510/75332 email:odspierias@gmail.com ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με σχιστία

Οδοντιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με σχιστία Οδοντιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με σχιστία Δρ. Σωτηρία Γκιζάνη Επικ. Καθηγήτρια Εργαστήριο Παιδοδοντιατρικής Από τις πιο συχνές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ISBN 978-960-372-099-7 ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗ Ομότιμη Καθηγήτρια Προληπτικής και Κοινωνικής Οδοντιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών ΟΥΡΑΝΙΑ ΝΙΚΟΛΑΤΟΥ - ΓΑΛΙΤΗ Αναπληρώτρια

Διαβάστε περισσότερα

Οι ενδείξεις ουλίτιδας περιλαµβάνουν :

Οι ενδείξεις ουλίτιδας περιλαµβάνουν : ΟΥΛΙΤΙ Α Τα ούλα αποτελούν τµήµα των µαλακών ιστών του στόµατος. Περιβάλλουν τα δόντια και τα καλύπτουν προστατευτικά. Τα ούλα ενός φυσιολογικού υγιούς δοντιού φτάνουν στην αδαµαντίνη του δοντιού προστατεύοντας

Διαβάστε περισσότερα

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Μακροχρόνια επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλά από

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί ασθενείς χρειάζονται επιπλέον φθόριο για τον έλεγχο της τερηδόνας

Πολλοί ασθενείς χρειάζονται επιπλέον φθόριο για τον έλεγχο της τερηδόνας Οδηγός για διάφορες ομάδες ασθενών με τερηδονικό κίνδυνο Aσθενείς με τερηδονικό κίνδυνο που χρειάζονται διαφορετικές λύσεις για την αποτελεσματική πρόληψη της τερηδόνας ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ Colgate Duraphat

Διαβάστε περισσότερα

Η πρώτη µη κερδοσκοπική εταιρεία στην Ελλάδα µε στόχο την ενηµέρωση, πρόληψη και υποστήριξη των ανθρώπων που πάσχουν από ιαταραχές Πρόσληψης Τροφής.

Η πρώτη µη κερδοσκοπική εταιρεία στην Ελλάδα µε στόχο την ενηµέρωση, πρόληψη και υποστήριξη των ανθρώπων που πάσχουν από ιαταραχές Πρόσληψης Τροφής. CREATIVE BRIEF Η πρώτη µη κερδοσκοπική εταιρεία στην Ελλάδα µε στόχο την ενηµέρωση, πρόληψη και υποστήριξη των ανθρώπων που πάσχουν από ιαταραχές Πρόσληψης Τροφής. ΟΙ (ΨΥΧΟΓΕΝΕΙΣ) ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ευάγγελος Ζουμπανέας Διαιτολόγος Διατροφολόγος Master Practitioner in Eating Disorders and Obesity Διευθυντής Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης

Ευάγγελος Ζουμπανέας Διαιτολόγος Διατροφολόγος Master Practitioner in Eating Disorders and Obesity Διευθυντής Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Ευάγγελος Ζουμπανέας Διαιτολόγος Διατροφολόγος Master Practitioner in Eating Disorders and Obesity Διευθυντής Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών «Η δίαιτα δεν προκαλεί διατροφική

Διαβάστε περισσότερα

Η στοματική υγεία στην τρίτη ηλικία

Η στοματική υγεία στην τρίτη ηλικία ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ Η στοματική υγεία στην τρίτη ηλικία Ενημερωτική Ομιλία για την επιτροπή Προληπτικής, Σεληνίδου Αγγελική Οδοντίατρος Δημόσιας Υγείας Πρόεδρος της Επιτροπής Προληπτικής ΟΣΠ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση; Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

PROJECT ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ PROJECT ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Σχολικό έτος 2013-2014 Ομάδα: Τούσκα Κατερίνα Φασούλης Θανάσης Ψάλτου Ελένη Ψάλτου Μιράντα Υπεύθυνος καθηγητής: Ζούλας 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.Πρόλογος-Γενικά

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφή και έφηβοι. 11 ο Γ.Ε.Λ Πάτρας Σχ. Έτος Τμήμα Α 2

Διατροφή και έφηβοι. 11 ο Γ.Ε.Λ Πάτρας Σχ. Έτος Τμήμα Α 2 Διατροφή και έφηβοι 11 ο Γ.Ε.Λ Πάτρας Σχ. Έτος 2014-15 Τμήμα Α 2 Βουλιμία & Παχυσαρκία Παρουσίαση του θέματος Σ αυτή την εργασία θα παρουσιάσουμε τη βουλιμία η οποία κατατάσσεται στις ψυχογενείς διατροφικές

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές Διαταραχές. Κεφάλαια 7 8

Διατροφικές Διαταραχές. Κεφάλαια 7 8 Διατροφικές Διαταραχές Κεφάλαια 7 8 7. Πώς να βοηθήσουμε τα άτομα που υποφέρουν από Ψυχογενή Ανορεξία Στόχος η πάσχουσα να τρέφεται κανονικά ώστε να αποκατασταθεί το φυσιολογικό της βάρος. Ο στόχος αυτός

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Ελένη Ντίμερη Τάξη: Α Λυκείου Τμήμα: Α3 Σχολείο: 7 Λύκειο Καλλιθέας. Δημοσκοπική Έρευνα

Ονοματεπώνυμο: Ελένη Ντίμερη Τάξη: Α Λυκείου Τμήμα: Α3 Σχολείο: 7 Λύκειο Καλλιθέας. Δημοσκοπική Έρευνα Ονοματεπώνυμο: Ελένη Ντίμερη Τάξη: Α Λυκείου Τμήμα: Α3 Σχολείο: 7 Λύκειο Καλλιθέας Δημοσκοπική Έρευνα Εισαγωγή Στην εφηβική ηλικία μπορεί να παρατηρηθούν διαταραχές πρόσληψης της τροφής, για παράδειγμα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Είναι γνωστό πως η στοματική υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συστηματική υγεία, κάτι που αποδεικνύεται από τις επιπλοκές που μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές Θρέψης. Γιώργος Ανωγειανάκις καθηγητής Φυσιολογίας, Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ

Διαταραχές Θρέψης. Γιώργος Ανωγειανάκις καθηγητής Φυσιολογίας, Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διαταραχές Θρέψης Γιώργος Ανωγειανάκις καθηγητής Φυσιολογίας, Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Μαρία Καραγιαννίδου, Ψυχολόγος, B.Sc. Middlesex Univ., M.Sc. Univ. of Sheffield Βασίλειος Παπαλιάγκας, Ιατρός, Διδάκτωρ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΕΥΡΙΚΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑΣ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΕΥΡΙΚΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑΣ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΕΥΡΙΚΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑΣ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ - ΝΤΕΛΙΜΙΧΑΛΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ MSc ΕΚΠΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Ι.ΙΕΚ ΒΑΪΑ ΜΠΑΛΩΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΜΕΘ ΠΓΝ ΛΑΡΙΣΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

7 ο Λύκειο ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2009-2010 ΤΑΞΗ ΤΜΗΜΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΠΑΥΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

7 ο Λύκειο ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2009-2010 ΤΑΞΗ ΤΜΗΜΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΠΑΥΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τεχνολογία Α λυκείου 7 ο Λύκειο ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2009-2010 ΤΑΞΗ Α ΤΜΗΜΑ 3 Ο ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΠΑΥΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΟΣΟ ΟΙ ΝΕΟΙ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

10/4/2013. Οδοντικός τύπος του κουνελιού

10/4/2013. Οδοντικός τύπος του κουνελιού Οδοντικά προβλήματα των κουνελιών και των τρωκτικών Σεραφείμ Αθ. Παπαδημητρίου επ. καθηγητής Κλινική Ζώων Συντροφιάς Κτηνιατρική Σχολή Α.Π.Θ. Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι τόσο τα κουνέλια όσο και

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονικό Πρόγραμμα

Επιστημονικό Πρόγραμμα Επιστημονικό Πρόγραμμα Παρασκευή 28 Ιουνίου 2019 09.00-10.00 Προσέλευση- Εγγραφές Α ΑΙΘΟΥΣΑ (TULIP ROOM) 12.00-14.30 1η ΣΥΝΕΔΡΙΑ Προεδρεύοντες: Ν ΘΕΜΑΤΙΚΗΕΝΟΤΗΤΑΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ 12.00-13.00 Ενδοδοντική Επανεπέμβαση:

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρικός Σύλλογος Πειραιά

Οδοντιατρικός Σύλλογος Πειραιά Οδοντιατρικός Σύλλογος Πειραιά Οδηγίες προς τους εθελοντές οδοντιάτρους, για τη συμπλήρωση του δελτίου οδοντιατρικής εξέτασης των παιδιών των νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων. Σκοπός αυτής της παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΥΓΙΕΙΝΗ ΤωνφοιτητώντηςΝοσηλευτικής

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΥΓΙΕΙΝΗ ΤωνφοιτητώντηςΝοσηλευτικής ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΥΓΙΕΙΝΗ ΤωνφοιτητώντηςΝοσηλευτικής ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τι σημαίνει σωστή στοματική υγιεινή; Η σωστή στοματική υγιεινή μας εξασφαλίζει στόμα υγιές και ευχάριστη αναπνοή. Αυτό σημαίνει ότι: 1. Τα

Διαβάστε περισσότερα

Άγκιστρο: το λεγόμενο "γατζάκι", συντελεί στη συγκράτηση μίας μερικής οδοντοστοιχίας

Άγκιστρο: το λεγόμενο γατζάκι, συντελεί στη συγκράτηση μίας μερικής οδοντοστοιχίας Άγκιστρο: το λεγόμενο "γατζάκι", συντελεί στη συγκράτηση μίας μερικής οδοντοστοιχίας Αδαμαντίνη (σμάλτο) : η σκληρή και λευκή ουσία που καλύπτει εξωτερικά τη μύλη του κάθε δοντιού Αμάλγαμα : ένα από τα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ. για την έρευνα. «Πανελλήνια Επιδημιολογική Μελέτη Καταγραφής Στοματικής Υγείας»

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ. για την έρευνα. «Πανελλήνια Επιδημιολογική Μελέτη Καταγραφής Στοματικής Υγείας» ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ για την έρευνα «Πανελλήνια Επιδημιολογική Μελέτη Καταγραφής Στοματικής Υγείας» Η Έρευνα - γενικά Η έρευνα αυτή αφορά τη σχεδίαση και διεξαγωγή μιας πανελλαδικής έρευνας για την καταγραφή

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Σοφία Παυλίδου Ιατρός, Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρείου Αθηροσκλήρωσης, Β Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ. Πρόληψη: Το κλειδί για την στοματική υγεία

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ. Πρόληψη: Το κλειδί για την στοματική υγεία ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ Πρόληψη: Το κλειδί για την στοματική υγεία Η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο, συνήθως αποτελεί μια δυσάρεστη δοκιμασία για το παιδί. Και αυτό γιατί, ακόμη και

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Παχυσαρκία Σακχαρώδης Διαβήτης Νευρική ανορεξία Ψυχογενής βουλιμία Νηστεία Τροφές που προκαλούν αλλεργία Καρκίνος του προστάτη

Περιεχόμενα. Παχυσαρκία Σακχαρώδης Διαβήτης Νευρική ανορεξία Ψυχογενής βουλιμία Νηστεία Τροφές που προκαλούν αλλεργία Καρκίνος του προστάτη Περιεχόμενα Παχυσαρκία Σακχαρώδης Διαβήτης Νευρική ανορεξία Ψυχογενής βουλιμία Νηστεία Τροφές που προκαλούν αλλεργία Καρκίνος του προστάτη Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση, στην οποία κυρίαρχο χαρακτηριστικό

Διαβάστε περισσότερα

Π Α Π Α Γ Ι Α Ν Ν Η Ο.

Π Α Π Α Γ Ι Α Ν Ν Η Ο. ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Παχυσαρκία σημαίνει υπέρμετρη αύξηση του σωματικού λίπους σε ποσοστό τέτοιο, ώστε να δυσχεραί- νει την υγεία του ανθρώπου. Η παιδική & εφηβική παχυσαρκία συνήθως διατηρείται και στην

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων Θεματική Ενότητα 2 Στόχοι: Η κατανόηση, εκ μέρους των φοιτητών, της βιολογικής και φυσιολογικής βάσης των κινήτρων, καθώς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΜΚ 108) Θέµα διάλεξης 13 Έλεγχος βάρους και διατροφικές ανωµαλίες στον αγωνιστικό αθλητισµό. Μάριος Γούδας

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΜΚ 108) Θέµα διάλεξης 13 Έλεγχος βάρους και διατροφικές ανωµαλίες στον αγωνιστικό αθλητισµό. Μάριος Γούδας ΕΠΕΑΕΚ : AΝΑΜΟΡΦΩΣΗ A ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΜΚ 108) Θέµα διάλεξης 13 Έλεγχος βάρους και διατροφικές ανωµαλίες στον αγωνιστικό αθλητισµό Μάριος Γούδας η

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Κώστα κουραβανα

Από τον Κώστα κουραβανα Από τον Κώστα κουραβανα Περιεχόμενα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Ορμονικοί-Γονιδιακοί-παράγοντες Επιπτώσεις στην υγεία Θεραπεία-Δίαιτα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Δρ Γεώργιος Ι Κούρτογλου Παθολόγος-Διαβητολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον ο σακχαρώδης

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική Εργασία Β Λυκείου Από την αρχαία Ελλάδα στη σύγχρονη εποχή, ο αθλητισμός και τα φαινόμενα της βίας και του ντόπινγκ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ερευνητική Εργασία Β Λυκείου Από την αρχαία Ελλάδα στη σύγχρονη εποχή, ο αθλητισμός και τα φαινόμενα της βίας και του ντόπινγκ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού Ερευνητική Εργασία Β Λυκείου Σχολικό έτος: 2013-2014 Από την αρχαία Ελλάδα στη σύγχρονη εποχή, ο αθλητισμός και τα φαινόμενα της βίας και του ντόπινγκ

Διαβάστε περισσότερα

Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους

Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους Δρ Γεώργιος Ι Κούρτογλου Παθολόγος-Διαβητολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον ο σακχαρώδης διαβήτης και οι προβλέψεις για το μέλλον

Διαβάστε περισσότερα

Ανορεξία και Βουλιμία

Ανορεξία και Βουλιμία Ανορεξία και Βουλιμία Εισαγωγή Ο καθένας μας τρώει. Το κάνουμε τόσο γιατί το έχουμε ανάγκη όσο και γιατί το ευχαριστιόμαστε. Ωστόσο, όπως και σε όλη την ανθρώπινη συμπεριφορά, υπάρχουν τεράστιες διαφορές

Διαβάστε περισσότερα

Adult Treatment In: The Alexander Discipline 297-320. Παρουσίαση Αργυρώ Κεχαγιά

Adult Treatment In: The Alexander Discipline 297-320. Παρουσίαση Αργυρώ Κεχαγιά Adult Treatment In: The Alexander Discipline 297-320 Παρουσίαση Αργυρώ Κεχαγιά Ορθοδοντική Θεραπεία Στόχος της ορθοδοντικής θεραπείας ανεξάρτητα από την ηλικία των ασθενών είναι βελτίωση της στοματικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΔΥΣΠΛΑΣΙΕΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΔΥΣΠΛΑΣΙΕΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΔΥΣΠΛΑΣΙΕΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ...... Εισαγωγή. Μετωπορινογενείς δυσπλασίες (δυσπλασίες μέσης γραμμής)... Κρανιοσυνοστώσεις ή κρανιοσυνοστεώσεις.. Βραγχιακές

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή;

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησε μία μεγάλη έρευνα, γνωστή ως η μελέτη των 7 χωρών, όπου μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες ανθρώπων από τις εξής

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρική φροντίδα του παιδιού: κατευθυντήριες οδηγίες

Οδοντιατρική φροντίδα του παιδιού: κατευθυντήριες οδηγίες Οδοντιατρική φροντίδα του παιδιού: κατευθυντήριες οδηγίες Σ. Γκιζάνη Επικ. Καθηγήτρια, Εργ. Παιδοδοντιατρικής ΕΚΠΑ Γραµµατέας Ευρωπαϊκής Ακαδηµίας Παιδοδοντιατρικής (EAPD) Τήνος 20-23 Σεπτεµβρίου 2018

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Μετάφρασ η σε: Ολοκληρώθ ηκε από: Email: ΠΠ 1 Οι άνθρωποι με συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας (ΡΑ) θα πρέπει να έχουν έγκαιρη πρόσβαση

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι οι διατροφικές διαταραχές;

Τι είναι οι διατροφικές διαταραχές; Τι είναι οι διατροφικές διαταραχές; (What is an eating disorder?) Greek Τι είναι οι διατροφικές διαταραχές; Τα άτομα που πάσχουν από κάποια διατροφική διαταραχή παρουσιάζουν ακραίες διαταραχές στη διατροφική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΡ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ, ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ, ΟΕΕ

Η ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΡ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ, ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ, ΟΕΕ Η ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΡ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ, ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ, ΟΕΕ Το πρόγραμμα εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ. Δρ Ελίνα Ιωάννου-Ειδική Ορθοδοντικός

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ. Δρ Ελίνα Ιωάννου-Ειδική Ορθοδοντικός ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Αποφοίτησα από το Λύκειο Α Εθν.Μακαρίου ΙΙΙ, Πάφου Αποφοίτησα από το Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ),από την Οδοντιατρική

Διαβάστε περισσότερα

Ενημέρωση και συγκατάθεση για χειρουργική τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων

Ενημέρωση και συγκατάθεση για χειρουργική τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων Ενημέρωση και συγκατάθεση για χειρουργική τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων Προτεινόμενη θεραπεία: Μετά από προσεκτική κλινική και ακτινογραφική εξέταση του στόματος και εκτίμηση της κατάστασης μου, ο

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) Αγγελίνα Κατριβάνου

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) Αγγελίνα Κατριβάνου Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) Αγγελίνα Κατριβάνου Απαρτιωμένη Διδασκαλία Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) Ψυχογενής Ανορεξία (ΨΑ) Ψυχογενής Βουλιμία (ΨΒ) Επεισοδιακή Υπερφαγία (ΕΥ) 15% ΨΑ ΨΒ 1 % ΨΒ

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Στοματική Υγιεινή & Φροντίδα: Τεχνικές Προσέγγισης και Επικοινωνίας Πελάτη στο Φαρμακείο

Στοματική Υγιεινή & Φροντίδα: Τεχνικές Προσέγγισης και Επικοινωνίας Πελάτη στο Φαρμακείο Στοματική Υγιεινή & Φροντίδα: Τεχνικές Προσέγγισης και Επικοινωνίας Πελάτη στο Φαρμακείο Το στόμα μας: καθρέφτης Υγείας, Ευεξίας, Ομορφιάς ΟΜΟΡΦΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Η ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΗ ΤΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Βιογραφικό υπόμνημα Τελευταία ενημέρωση: 09/2018. Βιογραφικό υπόμνημα // Αυγή Ε. Καραϊσκου // Κλινικός Διατροφολόγος Διαιτολόγος σελίδα 1/5

Βιογραφικό υπόμνημα Τελευταία ενημέρωση: 09/2018. Βιογραφικό υπόμνημα // Αυγή Ε. Καραϊσκου // Κλινικός Διατροφολόγος Διαιτολόγος σελίδα 1/5 ΚΑΡΑΪΣΚΟΥ Ε. ΑΥΓΗ Βιογραφικό υπόμνημα Τελευταία ενημέρωση: 09/2018 Βιογραφικό υπόμνημα // Αυγή Ε. Καραϊσκου // Κλινικός Διατροφολόγος Διαιτολόγος σελίδα 1/5 ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Όνομα: Αυγή Επίθετο: Καραϊσκου

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΜΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΜΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ Αθήνα 2008 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΜΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ Βασιλική Σπανού Ιωάννα Καζάνη Νικόλαος Τριπόδης 0 Αθήνα 2008 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΜΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ Συγγραφείς:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΣΙΛΑΣ Β.

ΚΑΤΣΙΛΑΣ Β. Διατροφικές Διαταραχές στην Καθημερινή Διαιτολογική Πράξη ΚΑΤΣΙΛΑΣ Ε. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Master Practitioner in Eating Disorders and Obesity Δείξτε μου έναν υγιή και

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια

Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Κώστας Νικολάου ψυχίατρος Παρουσίαση βασισμένη στο: BPSD Educational Pack, International Psychogeriatric Association (IPA) 2002 Τα Συμπεριφορικά και Ψυχολογικά συμπτώματα

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων αδειών κυκλοφορίας

Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων αδειών κυκλοφορίας Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων αδειών κυκλοφορίας Επιστημονικά πορίσματα Λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση αξιολόγησης της PRAC σχετικά με την PSUR για το ζολεδρονικό

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΚΑΡΚΙΝΟΣ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΚΑΡΚΙΝΟΣ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C. MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S The "Annual Report to the Nation on the Status of Cancer,, 1975-2001*"

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ

ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ Η νόσος του Parkinson είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη, εκφυλιστική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος, είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΣΤΟ 53 ο ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 49: ΕΑ ΠΕΡΙΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΙΤΙΔΑ - Η ΝΟΣΟΣ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25 Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής Από το: Goodman, R., Scott S. (2012). Eating Disorders In R. Goodman, S. Scott (Eds.), Child Psychiatry (pp. 199-203). Oxford, Wiley-Blackwell, Μετάφραση στα ελληνικά:

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕ ΩΝ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΑΙΤΙΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΘΑΝΑΤΟΥ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΨΥΧΟΓΕΝΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Γεωργία Χαραλάµπους Λεµεσός

Διαβάστε περισσότερα

Στοματική Υγιεινή: Οι Πολύτιμοι Φίλοι, τα Δόντια μου!

Στοματική Υγιεινή: Οι Πολύτιμοι Φίλοι, τα Δόντια μου! 3 ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΛΜΥΡΟΥ Στοματική Υγιεινή: Οι Πολύτιμοι Φίλοι, τα Δόντια μου! ΤΑΞΕΙΣ: Β1 Β2 Υπεύθυνες εκπαιδευτικοί: Καραβασίλη Ελένη, Σκλαβούνου Σοφία Σχολική χρονιά 2014 2015 1 1) Εισαγωγή Στα πλαίσια

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΣΚΟΠΩΝ/ΕΚΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΕΚΒΑΣΕΩΝ Τα

Διαβάστε περισσότερα

Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης ;

Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης ; Τι είναι τα εμφυτεύματα; Ποιες είναι οι προϋποθέσεις τοποθέτησης των εμφυτευμάτων; Υπάρχει κάποιος κίνδυνος για την υγεία; Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

24/1/ ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

24/1/ ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ 1 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014 1 2 Σχετικά με την παχυσαρκία Η παχυσαρκία αναγνωρίστηκε παγκοσμίως μία από τις πιο επικίνδυνες και σοβαρές ασθένειες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : «ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ» ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ : Κα ΚΥΠΑΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 2241 2 Απριλίου 2018 ΤΕΥΧΟΣ ΤΡΙΤΟ Αρ. Φύλλου 345 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ - ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Αριθμ. 9440 Προκήρυξη θέσης καθηγητή

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Οστεοπόρωση Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή από τις παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων Οστεοπόρωση: Η σιωπηλή επιδημία

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Τµήµα Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής

Ο ΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Τµήµα Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής Ο ΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Τµήµα Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής Ενηµερωτικό Έντυπο Ένα µόνο χαµόγελο είναι αρκετό για να οµορφύνει κάθε πρόσωπο. Απαραίτητη προϋπόθεση γι αυτό, είναι η υγιής οδοντοστοιχία,

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία της διατροφής

Ψυχολογία της διατροφής ΚαλλιOΠη ΕμμανουηλIδου Ψυχολογία της διατροφής Πώς οι διατροφικές συνήθειες αντανακλούν τον συναισθηματικό μας κόσμο Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Πρόλογος Εισαγωγή Η διατροφή στη ζωή μας Πώς σχετίζεται η επιστήμη

Διαβάστε περισσότερα

Πνευμονική Ίνωση και Σακχαρώδης Διαβήτης. Case report.

Πνευμονική Ίνωση και Σακχαρώδης Διαβήτης. Case report. Πνευμονική Ίνωση και Σακχαρώδης Διαβήτης. Case report. Κ Ο Υ Τ Ρ Ο Υ Λ Ι Α Σ Θ Ε Ο Φ Α Ν Η Σ Ν Ο Σ Ο Κ Ο Μ Ε Ι Α Κ Ο Σ Δ Ι Α Ι Τ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΓΝ Η Μ Α Θ Ι Α Σ - Υ Γ. Μ Ο Ν. Ν Α Ο Υ Σ Α Σ Προφίλ Ασθενούς

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Κωνσταντίνος Θεοδώρου, Χειρουργός Οδοντίατρος, Ειδικευμένος στην Αισθητική και Επανορθωτική Οδοντιατρική

Γράφει: Κωνσταντίνος Θεοδώρου, Χειρουργός Οδοντίατρος, Ειδικευμένος στην Αισθητική και Επανορθωτική Οδοντιατρική Γράφει: Κωνσταντίνος Θεοδώρου, Χειρουργός Οδοντίατρος, Ειδικευμένος στην Αισθητική και Επανορθωτική Οδοντιατρική Τι είναι η περιοδοντίτιδα; Πρόκειται για μια φλεγμονή των ιστών που περιβάλλουν και στηρίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΠΑΙΔΙΩΝ. Σαββίδου Αβρόρα. Παιδίατρος

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΠΑΙΔΙΩΝ. Σαββίδου Αβρόρα. Παιδίατρος ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΠΑΙΔΙΩΝ Σαββίδου Αβρόρα. Παιδίατρος Η ανατολή των νεογιλών δοντιών ξεκινάει στον 6ο με 7ο μήνα της ζωής του παιδιού και ολοκληρώνεται στο 2ο -3ο έτος. Η νεογιλή οδοντοφυΐα αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA)

Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA) www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA) Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ PFAPA 1.1 Τι είναι;

Διαβάστε περισσότερα

Ρευματολογία. Ψωριασική Αρθρίτιδα. Στέφανος Πατεράκης Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσ/πείας

Ρευματολογία. Ψωριασική Αρθρίτιδα. Στέφανος Πατεράκης Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσ/πείας Ρευματολογία Ψωριασική Αρθρίτιδα Στέφανος Πατεράκης Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσ/πείας Τι είναι η ψωριασική αρθρίτιδα; Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση που προσβάλλει τις αρθρώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Το πεπτικό σύστημα στον άνθρωπο αποτελείται από: Τον Πεπτικό ή γαστρεντερικό σωλήνα στον οποίο υπάρχουν : Η στοματική κοιλότητα Ο φάρυγγας Ο οισοφάγος Το στομάχι Το λεπτό έντερο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΒΛΑΠΤΕΙ!

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΒΛΑΠΤΕΙ! ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΒΛΑΠΤΕΙ! Είναι αλήθεια ότι η άσκηση βοηθά σημαντικά στην διατήρηση της υγείας. Μπορεί όμως να γίνει επικίνδυνη όταν δεν γίνεται με τον σωστό τρόπο!

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές Διαταραχές Ψυχογενής Ανορεξία - Βουλιμία

Διατροφικές Διαταραχές Ψυχογενής Ανορεξία - Βουλιμία Διατροφικές Διαταραχές Ψυχογενής Ανορεξία - Βουλιμία Διατροφικές διαταραχές Ψυχογενής Ανορεξία Βουλιμία Αναπτύσσονται ως εξωτερικά σημάδια συναισθηματικών και ψυχολογικών προβλημάτων Η υπερφαγία ή μη λήψη

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης και Περιοδοντίτιδα. Μια αμφίδρομη σχέση. ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ

Σακχαρώδης Διαβήτης και Περιοδοντίτιδα. Μια αμφίδρομη σχέση. ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ Σακχαρώδης Διαβήτης και Περιοδοντίτιδα. Μια αμφίδρομη σχέση. ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ Από την παρούσα εισήγηση δεν προκύπτει σύγκρουση συμφερόντων. ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Η Περιοδοντική

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφή και Υγεία. Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων

Διατροφή και Υγεία. Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Διατροφή και Υγεία Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Μαθητές Α Τάξης ΕΠΑ.Λ. Σχ. έτος 2015-2016 Διατροφή και Υγεία Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Μαθητές Α Τάξης ΕΠΑ.Λ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε Αιμίλιος Τίγκος Χειρουργός Οδοντίατρος - Ενδοδοντολόγος Κάθε δόντι αποτελείται από τη «μύλη», το τμήμα δηλαδή που βρίσκεται έξω από τα ούλα και είναι ορατό

Διαβάστε περισσότερα

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟ NLRP12 ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΩΝ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο σχετιζόμενος με

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα»

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Πως υπολογίζουµε εάν ένα παιδί έχει φυσιολογικό βάρος ; ΒΜΙ = Βάρος/Ύψος² (σε kg/m²) Χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα