Ο ΈΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΟ 2012 ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΊΑ

Transcript

1 Ο ΈΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΟ 2012 ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΊΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Ενημερωτικό σημείωμα σχετικά με τις ετήσιες εκθέσεις για το οικονομικό έτος 2012 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο EL

2

3 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Οι ετήσιες εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου - μία σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ και μία άλλη σχετικά με τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Ανάπτυξης - διευκολύνουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και τους πολίτες της Ευρώπης στην αξιολόγηση της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών της ΕΕ. Το 2012, σε επίπεδο δημοσιονομικής διαχείρισης, η ΕΕ ήλθε αντιμέτωπη με μια σειρά προκλήσεων κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού της, οι οποίες συνίσταντο, μεταξύ άλλων, στην αντιμετώπιση του διαρκώς αυξανόμενου αριθμού των τελικών πληρωμών καθώς το τρέχον δημοσιονομικό πλαίσιο οδεύει προς την ολοκλήρωσή του και, συγχρόνως, των συνεπειών των πιέσεων που υφίστανται τα οικονομικά των κρατών μελών. Συνολικά, από τον προϋπολογισμό της ΕΕ δαπανήθηκαν 138,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Κατά την εκτίμηση του Συνεδρίου, το 2012 το συνολικό ποσοστό σφάλματος όσον αφορά τις δαπάνες του προϋπολογισμού της ΕΕ ήταν 4,8 % (3,9 % το 2011), με αυξήσεις σε όλους σχεδόν τους επιμέρους τομείς των δαπανών. Το 2012 όλοι οι τομείς επιχειρησιακών δαπανών περιείχαν ουσιώδη σφάλματα. Η εκτίμηση του ποσοστού σφάλματος από το Συνέδριο δεν συνιστά μέτρηση των περιπτώσεων απάτης, αναποτελεσματικότητας ή διασπάθισης πόρων σε σχέση με τις δαπάνες, αλλά εκτίμηση των ποσών που δεν θα έπρεπε να είχαν καταβληθεί επειδή δεν χρησιμοποιήθηκαν σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία. Στα συνήθη σφάλματα συγκαταλέγονται πληρωμές για μη επιλέξιμες δαπάνες ή για αγορές που πραγματοποιήθηκαν χωρίς ορθή εφαρμογή των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις. Ενώ η ΕΕ καταρτίζει προγράμματα δαπανών για το δημοσιονομικό πλαίσιο , σημαντικές δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων από προηγούμενα έτη παραμένουν ανεκτέλεστες. Το γεγονός αυτό θα ασκήσει περαιτέρω πιέσεις στις ταμειακές ροές της ΕΕ και ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο σφάλματος κατά τα προσεχή έτη. Επί του παρόντος, τόσο τα θεσμικά όργανα της ΕΕ όσο και τα κράτη μέλη έχουν μια σημαντική ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από το τρέχον δημοσιονομικό πλαίσιο προκειμένου να βελτιώσουν τη δημοσιονομική διαχείριση της ΕΕ κατά το προσεχές δημοσιονομικό πλαίσιο, ιδίως αξιοποιώντας τις διαπιστώσεις και τις συστάσεις που καταγράφονται στις εκθέσεις ελέγχου του Συνεδρίου. Βάσει αδιαμφισβήτητων αποδεικτικών στοιχείων, το Ελεγκτικό Συνέδριο παρέχει διασφάλιση σχετικά με τη δημοσιονομική διαχείριση της ΕΕ, προειδοποιώντας για τους κινδύνους και προσφέροντας καθοδήγηση με σκοπό την επίτευξη βελτιώσεων. Κατ αυτό τον τρόπο, συμβάλλουμε στην ενίσχυση της υποχρέωσης λογοδοσίας της ΕΕ έναντι των πολιτών της. Vítor Manuel da SILVA CALDEIRA Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου

4

5 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4 15 ΣΥΝΟΛΙΚΆ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ 5 ΒΑΣΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ 6 12 ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΣΧΥΟΝΤΕΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΠΌ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΕ Ο ΈΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΏΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΣΌΔΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΌΤΕΡΑ ΕΣΟΔΑ ΓΕΩΡΓΙΑ: ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΑΜΕΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΑΛΙΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, ΒΟΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ 32 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ EΥΡΩΠΑΪΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΕΤΑ) ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΈΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΌ ΠΛΑΊΣΙΟ Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΟ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ DAS ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ ΤΟ ΕΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ

6 4 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

7 5 ΒΑΣΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΌ ΤΗ ΔΗΛΩΣΗ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ Κατά τη γνώμη του ΕΕΣ, οι ενοποιημένοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρέχουν ακριβοδίκαιη εικόνα, από κάθε ουσιώδη πλευρά, της οικονομικής κατάστασης της Ένωσης την 31η Δεκεμβρίου 2012, των αποτελεσμάτων των πράξεών της, των ταμειακών ροών της και των μεταβολών του καθαρού ενεργητικού για το οικονομικό έτος που έληξε την ημερομηνία αυτή. Τα έσοδα της ΕΕ στα οποία βασίζονται οι λογαριασμοί για το οικονομικό έτος 2012 είναι, από κάθε ουσιώδη πλευρά, νόμιμα και κανονικά. Οι αναλήψεις υποχρεώσεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί για το οικονομικό έτος 2012 είναι, από κάθε ουσιώδη πλευρά, νόμιμες και κανονικές. Τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου είναι μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της νομιμότητας και κανονικότητας των πληρωμών στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί. Όλες οι ομάδες πολιτικής οι οποίες καλύπτουν επιχειρησιακές δαπάνες περιέχουν ουσιώδη σφάλματα. Κατά την εκτίμηση του ΕΕΣ, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος όσον αφορά τις πληρωμές που καταχωρίζονται ως δαπάνες και στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί είναι 4,8 %. Για τους ανωτέρω λόγους, κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, οι πληρωμές στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί για το οικονομικό έτος που έληξε την 31η Δεκεμβρίου 2012 περιέχουν ουσιώδη σφάλματα. Για το πλήρες κείμενο της δήλωσης αξιοπιστίας, ανατρέξετε στο κεφάλαιο 1 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος Το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος όσον αφορά τις συνολικές δαπάνες του προϋπολογισμού της ΕΕ αυξήθηκε εκ νέου το 2012 από 3,9 % σε 4,8 %. Μέρος της αύξησης αυτής (0,3 ποσοστιαίες μονάδες) αποδίδεται στην αλλαγή του τρόπου προσέγγισης που εφαρμόζει το ΕΕΣ όσον αφορά τη δειγματοληψία. Το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος αυξάνεται κάθε χρόνο από το 2009 και εξής, αφού είχε παρουσιάσει μείωση κατά την τριετία που είχε προηγηθεί. Ο τομέας δαπανών Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία παραμένει αυτός που ενέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σφάλματος, με εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος 7,9 %. Ακολουθεί ο τομέας δαπανών Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές, με εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος 6,8 %. Το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση στους τομείς δαπανών Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις, Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη και Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές. Για την πλειονότητα των πράξεων που περιέχουν σφάλματα στους τομείς υπό επιμερισμένη διαχείριση (π.χ. γεωργία και συνοχή), τα κράτη μέλη διέθεταν επαρκή πληροφοριακά στοιχεία για τον εντοπισμό και τη διόρθωση των σφαλμάτων. Η σημαντική διαφορά μεταξύ πιστώσεων για αναλήψεις υποχρεώσεων και για πληρωμές, σε συνδυασμό με το υψηλό ποσοστό υποχρησιμοποίησης στην αρχή της τρέχουσας περιόδου προγραμματισμού, έχει προκαλέσει τη συσσώρευση αχρησιμοποίητων αναλήψεων υποχρεώσεων με αξία που αντιστοιχεί σε αναλήψεις υποχρεώσεων 2 ετών και 3 μηνών (217 δισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του 2012). Το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια την άσκηση πίεσης στον προϋπολογισμό για την πραγματοποίηση πληρωμών. Προς επίλυση του προβλήματος αυτού, είναι άκρως σημαντικό η Επιτροπή να σχεδιάζει τις απαιτήσεις για την πραγματοποίηση πληρωμών σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση. Σε πολλούς τομείς του προϋπολογισμού της ΕΕ το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο είναι περίπλοκο, ενώ η εστίαση στις επιδόσεις είναι ανεπαρκής. Οι προτάσεις σχετικά με τη γεωργία και τη συνοχή για την περίοδο προγραμματισμού εξακολουθούν να βασίζονται κατά κύριο λόγο στις εισροές (ήτοι, να έχουν ως γνώμονα τις δαπάνες) και, ως εκ τούτου, να επικεντρώνονται περισσότερο στη συμμόρφωση με τους κανόνες παρά στις επιδόσεις.

8 6 ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΣΧΥΟΝΤΕΣ ΚΑΝΟΝΕΣ Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζονται τα βασικά αποτελέσματα των δημοσιονομικών ελέγχων και των ελέγχων συμμόρφωσης για το οικονομικό έτος Κανονικότητα των πράξεων Το ΕΕΣ υποβάλλει σε ελεγκτικές δοκιμασίες δείγματα πράξεων προκειμένου να διατυπώνει εκτιμήσεις βάσει στατιστικών σχετικά με το επίπεδο σφάλματος που περιέχουν τα έσοδα και οι διάφοροι τομείς δαπανών (ομάδες τομέων πολιτικής). Τα αποτελέσματα των εν λόγω δοκιμασιών για το σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ παρουσιάζονται στο Γράφημα 1. Το γράφημα αυτό παρουσιάζει τη συχνότητα εμφάνισης σφαλμάτων στις πράξεις, καθώς και τον αντίκτυπο των σφαλμάτων εκείνων οι συνέπειες των οποίων μπορούν να προσδιοριστούν ποσοτικώς (εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος). Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης του ελέγχου που εφαρμόζει το ΕΕΣ, βλέπε σελίδα 38. Γράφημα 1 Αποτελέσματα των δοκιμασιών στις οποίες υποβλήθηκαν οι πράξεις για το σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012 Συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων Ελεγχθέν ποσό και πιθανότερο ποσοστό σφάλματος Ελεγκτικό συμπέρασμα Έσοδα απάνες 0 % 38 % 0,0 % 4,8 % 0 20 δις 40 δις 60 δις 80 δις 100 δις 120 δις 140 δις εν περιέχει ουσιώδη σφάλματα Περιέχει ουσιώδη σφάλματα X % Συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων (ποσοστό των ελεγχθεισών πράξεων που περιέχουν ένα ή περισσότερα προσδιορίσιμα ή μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα) Σημείωση: Το ΕΕΣ εφαρμόζει συνήθεις στατιστικές τεχνικές προκειμένου να εκτιμήσει το ποσοστό σφάλματος (βλέπε κεφάλαιο 1, παράρτημα 1.1, της ετήσιας έκθεσης). Y % Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος (εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων που εντοπίστηκαν στο δείγμα πράξεων που υποβλήθηκε σε έλεγχο) Όσον αφορά το οικονομικό έτος 2012, το ΕΕΣ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αναλήψεις υποχρεώσεων σε όλους τους τομείς δαπανών και εσόδων δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα. Για το σύνολο του προϋπολογισμού, το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος του 4,8 % έχει ως συνέπεια τη διατύπωση αρνητικής γνώμης σχετικά με την κανονικότητα των δαπανών.

9 7 Από τις προαναφερόμενες δοκιμασίες προκύπτουν επίσης αποτελέσματα για κάθε τομέα δαπανών, τα οποία παρουσιάζονται στο Γράφημα 2. Περαιτέρω πληροφορίες για κάθε τομέα δαπανών παρέχονται στις σελίδες 19 έως 32, ενώ πλήρης ανάλυση πραγματοποιείται στα σχετικά κεφάλαια της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος Γράφημα 2 Αποτελέσματα των δοκιμασιών στις οποίες υποβλήθηκαν οι πράξεις στους τομείς δαπανών της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012 Τομέας απανών Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη Συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων 41 % Ελεγχθέν ποσό και πιθανότερο ποσοστό σφάλματος 3,8 % Ελεγκτικό συμπέρασμα Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές 49 % 6,8 % Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία 63 % 7,9 % Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις 35 % 3,2 % Περιέχει ουσιώδη σφάλματα Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές 49 % 3,9 % Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση ιοικητικές και λοιπές δαπάνες 23 % 1 % 3,3 % 0,0 % εν περιέχει ουσιώδη σφάλματα X % Συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων (ποσοστό των ελεγχθεισών πράξεων που περιέχουν ένα ή περισσότερα προσδιορίσιμα ή μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα) 0 10 δις 20 δις 30 δις 40 δις 50 δις Σημείωση: Το ΕΕΣ εφαρμόζει συνήθεις στατιστικές τεχνικές προκειμένου να εκτιμήσει το ποσοστό σφάλματος (βλέπε κεφάλαιο 1, παράρτημα 1.1, της ετήσιας έκθεσης). Y % Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος (εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων που εντοπίστηκαν στο δείγμα πράξεων που υποβλήθηκε σε έλεγχο)

10 8 Ανάλυση των αποτελεσμάτων του ελέγχου Το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος για τις δαπάνες από το σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ αυξήθηκε εκ νέου το 2012, ανερχόμενο σε 4,8 % από 3,9 % το 2011 (βλέπε Γράφημα 3). Μέρος της αύξησης αυτής (0,3 ποσοστιαίες μονάδες) αποδίδεται στην αλλαγή του τρόπου προσέγγισης που εφαρμόζει ΕΕΣ όσον αφορά τη δειγματοληψία. Το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος αυξάνεται κάθε χρόνο από το 2009 και εξής, αφού είχε παρουσιάσει μείωση κατά την τριετία που είχε προηγηθεί. Γράφημα 3 Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος για το σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ: 2006 έως % απάνες της ΕΕ 8 % 7,3 % 6,9 % 6 % 5,2 % 4,5 % 4,8 % 4 % 3,3 % 3,7 % 3,9 % 2 % 0 % Ανώτατο όριο σφάλματος Σημείωση: Το ΕΕΣ εφαρμόζει συνήθεις στατιστικές τεχνικές προκειμένου να εκτιμήσει το Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος (προηγούμενη προσέγγιση)* πιθανότερο ποσοστό σφάλματος. Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφάλματος που περιέχει ο πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ του κατώτατου και Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος (τρέχουσα προσέγγιση)* του ανώτατου ορίου σφάλματος. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλέπε κεφάλαιο Κατώτατο όριο σφάλματος 1, παράρτημα 1.1, της ετήσιας έκθεσης. * Η αλλαγή του τρόπου προσέγγισης που εφαρμόζει το ΕΕΣ όσον αφορά τη δειγματοληψία είχε ως αποτέλεσμα σημαντικά υψηλότερα ποσοστά σφάλματος σε δύο τομείς δαπανών (βλέπε πλαίσιο κατωτέρω). Χωρίς αυτή την αλλαγή, το συνολικό ποσοστό σφάλματος θα ήταν χαμηλότερο κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες.

11 9 Γράφημα 4 Σύγκριση των εκτιμώμενων ποσοστών σφάλματος των οικονομικών ετών 2011 και 2012 για τους τομείς δαπανών της ΕΕ Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη 2,9 % 3,8 % Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές 6,0 % 6,8 % Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία 7,7 % 7,9 % Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις 2,2 % 3,2 % Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές 3,0 % 3,9 % Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές* Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση 1,1 % 3,3 % Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση* ιοικητικές και λοιπές δαπάνες 0,1 % 0,0 % ιοικητικές και λοιπές δαπάνες * Η αλλαγή του τρόπου προσέγγισης που εφαρμόζει το ΕΕΣ όσον αφορά τη δειγματοληψία είχε ως αποτέλεσμα σημαντικά υψηλότερα ποσοστά σφάλματος στους τομείς δαπανών Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση και Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές (βλέπε πλαίσιο κατωτέρω, καθώς και τις αντίστοιχες ενότητες που αφορούν τους εν λόγω τομείς δαπανών). Το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος αυξήθηκε για όλους τους τομείς επιχειρησιακών δαπανών (βλέπε Γράφημα 4). Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στους τομείς δαπανών Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις, Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη και Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές. Ο τομέας δαπανών Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία παραμένει αυτός που ενέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σφάλματος, με εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος 7,9 %. Ακολουθεί ο τομέας δαπανών Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές, με εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος 6,8 %.

12 10 Τρόπος προσέγγισης του ΕΕΣ όσον αφορά τη δειγματοληψία: τι άλλαξε, γιατί είναι καλύτερος και ποιος είναι ο αντίκτυπος Ο τρόπος προσέγγισης όσον αφορά τη δειγματοληψία πράξεων έχει ανανεωθεί. Ο πράξεις εξετάζονται πλέον επί της αυτής βάσης για όλους τους τομείς δαπανών - ήτοι τη στιγμή κατά την οποία η Επιτροπή αποδέχεται και καταχωρίζει τη δαπάνη, επιβεβαιώνοντας κατ αυτό τον τρόπο ότι θεωρεί αιτιολογημένη την πληρωμή από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το δείγμα του ΕΕΣ αποτελείται πλέον από πράξεις ενδιάμεσων πληρωμών, τελικών πληρωμών και εκκαθάρισης προπληρωμών (πληρωμές που καταχωρίζονται ως δαπάνες). Η αλλαγή αυτή συνεπάγεται ότι όλοι οι τομείς της επιμερισμένης και μη επιμερισμένης διαχείρισης εξετάζονται πλέον σε συγκρίσιμη βάση. Επιπλέον, οι υπό έλεγχο πληθυσμοί θα καταστούν σταθερότεροι με την πάροδο των ετών, δεδομένου ότι οι διακυμάνσεις στα επίπεδα των προπληρωμών θα εξαλειφθούν, καθώς και ο αντίκτυπός τους στο ποσοστό σφάλματος. Η αλλαγή αυτή έχει μικρό αντίκτυπο στο συνολικό πιθανότερο ποσοστό σφάλματος (βλέπε Γράφημα 3), ωστόσο αυξάνει σημαντικά το ποσοστό σφάλματος στους τομείς δαπανών Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση και Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές (βλέπε αντίστοιχα τμήματα στις σελίδες 28 έως 31). Η ορθή εφαρμογή των κανόνων περί δημόσιων συμβάσεων παρέχει διασφάλιση σχετικά με την καλύτερη χρήση των χρημάτων των ευρωπαίων φορολογουμένων. Η ανάλυση του συνολικού εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος ανά είδος σφάλματος εμφαίνει ότι οι σοβαρές αδυναμίες τήρησης των κανόνων περί δημόσιων συμβάσεων αποτελούν σημαντικό ζήτημα συμμόρφωσης που επηρεάζει όλους τους τομείς δαπανών (βλέπε Γράφημα 5). Αυτό σημαίνει ότι δεν επιτεύχθηκαν οι στόχοι των εν λόγω κανόνων θεμιτός ανταγωνισμός και ανάθεση της σύμβασης στον υποψήφιο που υπέβαλε την καλύτερη προσφορά. Γράφημα 5 Συμβολή στο συνολικό εκτιμώμενο σφάλμα ανά είδος 11 % 17 % 29 % Σοβαρές περιπτώσεις μη τήρησης των κανόνων σύναψης δημόσιων συμβάσεων Μη επιλέξιμα έργα/δραστηριότητες ή μη επιλέξιμοι δικαιούχοι Μη επιλέξιμες δαπάνες που περιλαμβάνονταν στις δηλώσεις δαπανών Λανθασμένες δηλώσεις γεωργικών εκτάσεων 21 % 22 % Λοιπά είδη σφαλμάτων

13 11 Δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις Οι δημοσιονομικές διορθώσεις που αναφέρθηκαν ως πραγματοποιηθείσες το 2012 ανήλθαν σε 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό υπερτριπλάσιο σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2011 (1,1 δισεκατομμύρια ευρώ). Το 50 % περίπου (1,8 δισεκατομμύρια ευρώ) των δημοσιονομικών διορθώσεων για το 2012 αφορούν τη χρήση δαπανών στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής στην Ισπανία, κατά την περίοδο Το ποσό των ανακτήσεων παρέμεινε ουσιαστικά σταθερό στα 678 εκατομμύρια ευρώ (2011: 733 εκατομμύρια ευρώ). Ζητά η ΕΕ την επιστροφή κονδυλίων; Μόλις πραγματοποιηθούν οι πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, η Επιτροπή και (όσον αφορά τις δαπάνες υπό κοινή διαχείριση) τα κράτη μέλη μπορούν να διενεργήσουν κατασταλτικούς ελέγχους σχετικά με τη λειτουργία των συστημάτων ελέγχου και με τις δηλωθείσες δαπάνες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δημοσιονομικές διορθώσεις ή/και ανακτήσεις. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις αποσκοπούν κυρίως στην αποκατάσταση αδυναμιών των συστημάτων διαχείρισης. Στον τομέα της γεωργίας έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των κονδυλίων της ΕΕ για το οικείο κράτος μέλος. Όσον αφορά την πολιτική συνοχής, ο αντίκτυπος των δημοσιονομικών διορθώσεων εξαρτάται από την αποδοχή ή όχι, εκ μέρους του κράτους μέλους, της διόρθωσης που προτείνει η Επιτροπή: - Τα κράτη μέλη συμφωνούν συνήθως με την προτεινόμενη δημοσιονομική διόρθωση και είτε προβαίνουν σε κατ αποκοπήν διόρθωση στη δήλωσή τους ή/και πραγματοποιούν λεπτομερείς διορθώσεις σε επίπεδο έργων. Τα εν λόγω κονδύλια της ΕΕ μπορούν στη συνέχεια να ανακατανεμηθούν σε άλλους τομείς δαπανών εντός του ίδιου κράτους μέλους. - Όταν ένα κράτος μέλος δεν αποδεχθεί την προτεινόμενη δημοσιονομική διόρθωση, η Επιτροπή μπορεί να λάβει επίσημη απόφαση για την επιβολή της δημοσιονομικής διόρθωσης. Αυτό συνεπάγεται καθαρή μείωση της χρηματοδότησης της ΕΕ προς το οικείο κράτος μέλος. Το εάν οι δημοσιονομικές διορθώσεις θα οδηγήσουν σε ανακτήσεις από τους δικαιούχους εξαρτάται από το πρόβλημα που προκάλεσε τη δημοσιονομική διόρθωση και από τα μέτρα που έλαβαν οι διοικητικές αρχές του οικείου κράτους μέλους. Οι ανακτήσεις αποσκοπούν στη διόρθωση παράτυπων δαπανών σε επίπεδο έργων: ο δικαιούχος επιστρέφει το σύνολο ή τμήμα των κονδυλίων που έλαβε παράτυπα στον φορέα που πραγματοποίησε την αρχική πληρωμή. Τα κονδύλια αυτά καθίστανται διαθέσιμα για πληρωμές σε άλλους δικαιούχους. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις λαμβάνονται υπόψη για το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος του ΕΕΣ, εάν ακυρώνουν εσφαλμένες πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους, ήτοι εάν εντοπίστηκαν εσφαλμένες δαπάνες οι οποίες αποκλείστηκαν από τη δήλωση που υποβλήθηκε στην Επιτροπή ή/και οι εν λόγω δαπάνες οδήγησαν σε ανακτήσεις από τους δικαιούχους κατά τη διάρκεια του έτους. Οι προϋποθέσεις αυτές πληρούνται μόνον σε ορισμένες περιπτώσεις. Όσον αφορά τον τομέα της γεωργίας, οι περισσότερες δημοσιονομικές διορθώσεις δεν οδηγούν σε ανακτήσεις από τους δικαιούχους. Όσον αφορά τον τομέα της συνοχής, οι διορθώσεις είναι στην πλειονότητά τους κατ αποκοπήν δημοσιονομικές διορθώσεις, οι οποίες συχνά δεν συνεπάγονται λεπτομερή διόρθωση σε επίπεδο έργων. Η Επιτροπή καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες προκειμένου να εντοπίσει και να βελτιώσει τα αναποτελεσματικά συστήματα εποπτείας και ελέγχου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της ΕΕ. Για την περίοδο προγραμματισμού , η Επιτροπή πρότεινε οι παρατυπίες που εντοπίζονται μετά την υποβολή του ετήσιου λογαριασμού των εθνικών αρχών να οδηγούν αυτομάτως σε καθαρή μείωση της χρηματοδότησης της ΕΕ, ενισχύοντας κατ αυτό τον τρόπο το κίνητρο για αποτελεσματικούς ελέγχους από τα κράτη μέλη.

14 12 Η πίεση που ασκείται στον προϋπολογισμό για την πραγματοποίηση πληρωμών Το 2012 η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να ικανοποιήσει όλες τις αιτήσεις πληρωμών από τον διαθέσιμο προϋπολογισμό. Μεταξύ των λόγων που συνέβαλαν στην κατάσταση αυτή περιλαμβάνεται η αύξηση του κενού μεταξύ των ετήσιων πιστώσεων για αναλήψεις υποχρεώσεων και των πιστώσεων για πληρωμές, καθώς και η συσσώρευση εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων από προηγούμενα έτη. Τι είναι οι αναλήψεις υποχρεώσεων και οι πληρωμές; Κάθε έτος ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει δύο συνιστώσες: τις αναλήψεις υποχρεώσεων (υποσχέσεις πραγματοποίησης πληρωμής κατά το τρέχον έτος ή σε μελλοντικά έτη) και τις πληρωμές (οι οποίες καλύπτουν τις πληρωμές κονδυλίων κατά το τρέχον έτος). Τα ετήσια ανώτατα όρια για τις αναλήψεις υποχρεώσεων και τις πληρωμές καθορίζονται στα πολυετή δημοσιονομικά πλαίσια που έχει εγκρίνει το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Πληρωμές μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο όταν υφίστανται έγκυρες αναλήψεις υποχρεώσεων. Κατά τη διάρκεια του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου ( ), οι ετήσιοι προϋπολογισμοί για τις αναλήψεις υποχρεώσεων προσέγγιζαν τα ανώτατα όρια που συμφωνήθηκαν αρχικά, αλλά οι προϋπολογισμοί για τις πληρωμές ήταν σημαντικά χαμηλότεροι. Αυτή η διαρθρωτική ανισορροπία, σε συνδυασμό με σημαντική υποχρησιμοποίηση των πιστώσεων στην αρχή της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, οδήγησε σε συσσώρευση αντίστοιχη με 2 έτη και 3 μήνες μη χρησιμοποιηθεισών αναλήψεων υποχρεώσεων (217 δισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του 2012). Αυτές οι υποχρεώσεις για την πραγματοποίηση πληρωμών πρέπει να εκπληρωθούν κατά τα επόμενα έτη. Η πραγματοποίηση πληρωμής έναντι ανάληψης υποχρέωσης δεν καταλήγει πάντοτε σε τελική δαπάνη. Η Επιτροπή πραγματοποιεί συχνά πληρωμές ως προχρηματοδότηση δραστηριοτήτων και αποδέχεται την αιτιολόγηση για τη χρήση των κονδυλίων στα επόμενα έτη. Οι μη εκκαθαρισθείσες προχρηματοδοτήσεις αυξήθηκαν σημαντικά κατά τα τελευταία έτη. Το 2012 οι ακαθάριστες προχρηματοδοτήσεις ανήλθαν σε 80 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι προχρηματοδοτήσεις που εκτείνονται σε μακρές περιόδους μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένο κίνδυνο σφάλματος και ζημίας για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η πίεση που ασκείται στον προϋπολογισμό για την πραγματοποίηση πληρωμών καθιστά ουσιαστικής σημασίας για την Επιτροπή να σχεδιάζει τις απαιτήσεις για την πραγματοποίηση πληρωμών σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση. Το ΕΕΣ είναι της γνώμης ότι η Επιτροπή πρέπει να καταρτίσει και να δημοσιεύσει μια μεγάλης κλίμακας πρόγνωση για τις ταμειακές ροές, στην οποία θα προβλέπονται οι μελλοντικές απαιτήσεις πληρωμών, προκειμένου να συμβάλει στον προσδιορισμό των μελλοντικών αναγκών και στον σχεδιασμό των προτεραιοτήτων του προϋπολογισμού, καθώς και προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι αναγκαίες πληρωμές θα μπορούν να καλυφθούν από τους εγκριθέντες ετήσιους προϋπολογισμούς. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τις κύριες διαπιστώσεις παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 1 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 2012, το οποίο έχει τίτλο «Δήλωση αξιοπιστίας και στοιχεία προς υποστήριξή της».

15 13 ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΠΌ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΕ Οι επιδόσεις του προϋπολογισμού της ΕΕ αξιολογούνται βάσει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (οικονομία, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα). Η μέτρηση των επιδόσεων αποτελεί βασικό στοιχείο ολόκληρης της διαδικασίας δημόσιας παρέμβασης και καλύπτει τις εισροές (τα οικονομικά, ανθρώπινα, υλικά, οργανωτικά ή ρυθμιστικά μέσα που είναι αναγκαία για την υλοποίηση του προγράμματος), τις υλοποιήσεις (τα παραδοτέα του προγράμματος), τα αποτελέσματα (τις άμεσες επιδράσεις του προγράμματος στους άμεσους δικαιούχους ή αποδέκτες) και τον αντίκτυπο (μακροπρόθεσμες αλλαγές στην κοινωνία, οι οποίες αποδίδονται στη δράση της ΕΕ). Οι επιδόσεις δεν βρίσκονται στο κέντρο του ενδιαφέροντος Σε πολλούς τομείς του προϋπολογισμού της ΕΕ το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο είναι περίπλοκο και το ενδιαφέρον εστιάζεται ελάχιστα στις επιδόσεις. Οι προτάσεις νέων κανονισμών για το Ταμείο Συνοχής και την κοινή γεωργική πολιτική για την περίοδο προγραμματισμού εξακολουθούν να βασίζονται κατά κύριο λόγο στις εισροές (ήτοι, να έχουν ως γνώμονα τις δαπάνες) και, κατά συνέπεια, να επικεντρώνονται περισσότερο στη συμμόρφωση με τους κανόνες παρά στις επιδόσεις. Παραδείγματος χάριν, οι νέοι κανονισμοί για την αγροτική ανάπτυξη καθορίζουν ευρύ φάσμα ανόμοιων στόχων, στους οποίους, ωστόσο, δεν περιλαμβάνονται τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, ο αντίκτυπός τους ή οι συναφείς δείκτες. Για μεγάλα τμήματα του προϋπολογισμού της ΕΕ, το μέγιστο ποσό των δαπανών που προβλέπονται για τους διάφορους τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου κατανέμεται ετησίως στα κράτη μέλη. Η εξασφάλιση ικανοποιητικών αποτελεσμάτων, από άποψη ποιότητας, από καθεστώτα των οποίων τα κονδύλια προδιατίθενται στα κράτη μέλη συνιστά πρόκληση, όταν μάλιστα η απορρόφηση αυτών των κονδυλίων δεν αποτελεί ρητά εκπεφρασμένο στόχο. Η κοινοποίηση πληροφοριών σχετικά με τα επιτεύγματα πολιτικής, μολονότι εξελίσσεται, εξακολουθεί να είναι περιορισμένης χρησιμότητας Οι γενικοί διευθυντές της Επιτροπής θέτουν στόχους επιδόσεων στα σχέδια διαχείρισης που καταρτίζουν όσον αφορά τις αρμοδιότητες πολιτικής με τις οποίες είναι επιφορτισμένοι και, στη συνέχεια, κοινοποιούν πληροφορίες όσον αφορά τα σχετικά επιτεύγματα στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων. Το ΕΕΣ, αφού εξέτασε τα σχέδια διαχείρισης και τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων ενός δείγματος γενικών διευθύνσεων της Επιτροπής (ΓΔ Ανταγωνισμού, ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών και ΓΔ Θαλάσσιων Υποθέσεων και Αλιείας) εντόπισε τα εξής κύρια προβλήματα τα οποία επηρεάζουν αρνητικά την κοινοποίηση πληροφοριών σχετικά με τα ετήσια επιτεύγματα πολιτικής: ο Οι στόχοι που προέρχονται άμεσα από στρατηγικά έγγραφα πολιτικής ή νομοθετικού περιεχομένου συχνά δεν είναι αρκετά συγκεκριμένοι. Παράδειγμα: Στόχοι πολιτικής υπερβολικά γενικοί ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως στόχοι γενικών διευθύνσεων Η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού καθορίζει ως γενικό στόχο «τη στήριξη της ανάπτυξης, της απασχόλησης και της ανταγωνιστικότητας» και παρακολουθεί την επίτευξή του με αναφορά στο ποσοστό της πραγματικής μεγέθυνσης του ΑΕγχΠ, το ποσοστό απασχόλησης του πληθυσμού ηλικίας μεταξύ 20 και 64 ετών και το ποσοστό του ΑΕγχΠ της ΕΕ που επενδύεται στην έρευνα και την ανάπτυξη. Χρησιμοποιώντας ως δείκτες αντικτύπου έναν στρατηγικό πολιτικό στόχο και τους συνολικότερους στόχους της Επιτροπής, η εν λόγω Γενική Διεύθυνση δεν μπορεί να αποδείξει τον βαθμό της δικής της συμβολής στην επίτευξη των στόχων πολιτικής.

16 14 ο Μόνον 8 από τους 52 στόχους ήταν ειδικοί, μετρήσιμοι, εφικτοί, συναφείς και χρονικά προσδιορισμένοι (SMART). Παράδειγμα: Στόχοι που πληρούν τα κριτήρια SMART Στόχος που πληροί τα κριτήρια SMART: Η «εφαρμογή ενός βασικού δικτύου μεταφορών μέχρι το 2030» αποτελεί στόχο της Γενικής Διεύθυνσης Κινητικότητας και Μεταφορών. Ο στόχος αυτός είναι ειδικός, χρονικά προσδιορισμένος και συναφής. Ο μετρήσιμος χαρακτήρας του εκφράζεται με ποσοτικά προσδιορισμένο τρόπο (παραδείγματος χάριν, «εξάλειψη πέντε σημείων συμφόρησης στους βασικούς άξονες μεταφορών μέχρι το 2017»). Στόχος που δεν πληροί τα κριτήρια SMART: Ένας από τους στόχους που παρουσίασε η Γενική Διεύθυνση Κινητικότητας και Μεταφορών είναι «η προώθηση μιας σύγχρονης αστικής κινητικότητας». Ο στόχος αυτός δεν είναι ούτε ειδικός, διότι δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις απαιτούμενες αλλαγές, ούτε μετρήσιμος ή χρονικά προσδιορισμένος. ο Οι δείκτες παρακολούθησης των επιδόσεων χρήζουν βελτίωσης. Παράδειγμα: Δείκτες εκτός του πεδίου επιρροής της γενικής διεύθυνσης Η Γενική Διεύθυνση Θαλάσσιων Υποθέσεων και Αλιείας έχει ορίσει δείκτες που αφορούν τις διεθνείς εμπορικές διαπραγματεύσεις. Οι εν λόγω δείκτες κείνται εκτός του πεδίου επιρροής της και ως εκ τούτου είναι ακατάλληλοι. Μολονότι η διαχείριση των επιδόσεων, καθώς και η κοινοποίηση των σχετικών στοιχείων, εξελίσσονται και ελήφθησαν ορισμένα διορθωτικά μέτρα, είναι ακόμη πολύ νωρίς ώστε να αξιολογηθούν τα αποτελέσματά τους. Κατά τις διαπραγματεύσεις για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, η Επιτροπή πρότεινε ένα κοινό πλαίσιο επιδόσεων, τόσο για την ίδια όσο και για τις εθνικές αρχές, το οποίο βασίζεται σε προσυμφωνημένους δείκτες υλοποιήσεων και αποτελεσμάτων. Οι εκθέσεις αξιολόγησης δεν μπορούν ακόμη να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της διαδικασίας χορήγησης απαλλαγής Σύμφωνα με τις Συνθήκες, η Επιτροπή οφείλει να καταρτίζει έκθεση συνολικής αξιολόγησης των οικονομικών της ΕΕ. Η έκθεση αυτή αποτελεί μέρος των αποδεικτικών στοιχείων βάσει των οποίων το Κοινοβούλιο χορηγεί ετησίως στην Επιτροπή απαλλαγή για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το ΕΕΣ εξέτασε τη δεύτερη και την τρίτη έκθεση αξιολόγησης και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, μολονότι η έκθεση έχει βελτιωθεί, δεν παρέχει ακόμη επαρκή, συναφή και αξιόπιστα αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τα επιτεύγματα των πολιτικών της ΕΕ, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της διαδικασίας χορήγησης απαλλαγής. Τα συστήματα κατάρτισης και υποβολής εκθέσεων, καθώς και λογοδοσίας, σχετικά με τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο που επιτυγχάνονται με τα κεφάλαια της ΕΕ χαρακτηρίζονται από αδυναμίες Οι 25 ειδικές εκθέσεις που ενέκρινε το ΕΕΣ το 2012 καλύπτουν ευρύ φάσμα θεμάτων και αξιολογούν κατά πόσον η διαχείριση της παρέμβασης της ΕΕ ασκήθηκε σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (οικονομία, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα).

17 15 Για τους σκοπούς της ετήσιας έκθεσής του για το οικονομικό έτος 2012, το ΕΕΣ εξέτασε τα διδάγματα που μπορούν να αντληθούν από τις ειδικές εκθέσεις που ενέκρινε το 2012 σχετικά με την κατάρτιση των νέων προγραμμάτων και έργων για την περίοδο προγραμματισμού Στο πλαίσιο αυτό διαπίστωσε τα εξής: ο υπήρχαν αδυναμίες ως προς τη συνάφεια, την αξιοπιστία και τον έγκαιρο χαρακτήρα των στοιχείων που αφορούσαν τις επιδόσεις και Παράδειγμα: Τα διαβιβαζόμενα στοιχεία χαρακτηρίζονται από τόσες αδυναμίες ώστε είναι αδύνατη η επαλήθευση της επίτευξης των στόχων Στο πλαίσιο ελέγχου της χρηματοδότησης των υποδομών διαχείρισης αστικών αποβλήτων, το ΕΕΣ παρατήρησε σημαντικές αδυναμίες όσον αφορά τη διαβίβαση πληροφοριακών στοιχείων εκ μέρους των κρατών μελών, με αποτέλεσμα η Επιτροπή να μην είναι σε θέση να αξιολογήσει σε όλες τις περιπτώσεις εάν οι επιδόσεις των κρατών μελών ήταν σύμφωνες με τους επιμέρους στόχους της ΕΕ για τα απόβλητα. Μολονότι η Επιτροπή εξέταζε τη συνέπεια των διαβιβαζόμενων αριθμητικών στοιχείων, δεν αξιολογούσε την αξιοπιστία τους. ο σε πολλές περιπτώσεις, κινδύνευε η βιωσιμότητα των αποτελεσμάτων των έργων της ΕΕ. Παράδειγμα: Η πλειονότητα των αποτελεσμάτων και οφελών έργων απειλείται μεσομακροπρόθεσμα Στο πλαίσιο του ελέγχου του σχετικά με την αναπτυξιακή βοήθεια για την παροχή πόσιμου ύδατος και βασικών υποδομών αποχέτευσης σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι τα έργα που εξετάστηκαν ήταν τεχνικώς βιώσιμα: προωθούσαν τη χρήση της τρέχουσας τεχνολογίας και υλικών διαθέσιμων σε τοπικό επίπεδο. Εντούτοις, για την πλειονότητα των έργων, η ροή των αποτελεσμάτων και οφελών θα παύσει μεσομακροπρόθεσμα, εάν δεν εξασφαλιστούν έσοδα πέραν αυτών που αποφέρει η τιμολόγηση. Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή τα εξής: Να διασφαλίσει, από κοινού με τον νομοθέτη, ότι οι επιδόσεις θα τεθούν στο κέντρο του ενδιαφέροντος κατά την προσεχή περίοδο προγραμματισμού ( ). Για τον σκοπό αυτό, απαιτείται ο καθορισμός, μέσω των τομεακών κανονισμών ή με άλλο δεσμευτικό τρόπο, περιορισμένου αριθμού επαρκώς συγκεκριμένων στόχων συνοδευόμενων από σχετικούς δείκτες, καθώς και ο προσδιορισμός των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων και αντικτύπου. Να εξασφαλίζει την ύπαρξη σαφούς σύνδεσης μεταξύ των ετήσιων δραστηριοτήτων και των στόχων που καθορίζουν οι διάφορες γενικές διευθύνσεις. Κατά τον καθορισμό των στόχων αυτών, κάθε γενική διεύθυνση οφείλει να λαμβάνει υπόψη την ανάλογη μορφή διαχείρισης, εφόσον συντρέχει τέτοια περίπτωση, καθώς και τον ρόλο και τις αρμοδιότητές της. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με την εκτίμηση των επιδόσεων που διενήργησε το ΕΕΣ παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 10 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012, το οποίο έχει τίτλο «Επίτευξη αποτελεσμάτων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ». Όλες οι ειδικές εκθέσεις διατίθενται στον ιστότοπο του ΕΕΣ.

18 16 Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ

19 17 ΕΣΟΔΑ 139,5 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ Ο έλεγχός μας Ο έλεγχος κάλυψε τα έσοδα της ΕΕ, διά των οποίων η τελευταία χρηματοδοτεί τον προϋπολογισμό της. Το 2012 οι εισφορές που υπολογίζονται βάσει του ΑΕΕ των κρατών μελών και του ΦΠΑ τον οποίο αυτά εισπράττουν ανήλθαν στο 70,1 % και στο 10,5 % αντίστοιχα των εσόδων. Ο έλεγχος του ΕΕΣ το 2012 κάλυψε επίσης την αποτελεσματικότητα της επαλήθευσης από την Επιτροπή των δεδομένων ΑΕΕ που χρησιμοποιούνται για τους εν λόγω υπολογισμούς. Οι δασμοί που εισπράττονται επί των εισαγωγών και τα τέλη παραγωγής ζάχαρης που εισπράττονται από τις εθνικές διοικητικές αρχές των κρατών μελών για λογαριασμό της ΕΕ αντιστοιχούν στο 11,8 % των εσόδων. Διευκρίνιση σχετικά με τον έλεγχο των εσόδων της ΕΕ Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της ΕΕ υπολογίζεται βάσει μακροοικονομικών στατιστικών στοιχείων και εκτιμήσεων που διαβιβάζουν τα κράτη μέλη. Ο έλεγχος του ΕΕΣ όσον αφορά την κανονικότητα των σχετικών πράξεων που συνδέονται με τις εισφορές οι οποίες υπολογίζονται βάσει του ΑΕΕ και του ΦΠΑ καλύπτει μόνο την επεξεργασία, εκ μέρους της Επιτροπής, των δεδομένων που διαβιβάζουν τα κράτη μέλη, και δεν εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο τα δεδομένα αυτά προκύπτουν αρχικά. Συνεπώς, με το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος το ΕΕΣ εκτιμά τον αντίκτυπο των σφαλμάτων της Επιτροπής στο συνολικό ύψος των εσόδων. Οι διαπιστώσεις μας o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Όχι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 0 % (2011: 0,8 %) o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 0 % (2011: 2 %) o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Αποτελεσματικά

20 18 Το ΕΕΣ εξέτασε κατά πόσον η Επιτροπή ολοκλήρωσε επιτυχώς το 2012 τις εργασίες επαλήθευσης των δεδομένων ΑΕΕ για τα έτη προς υπολογισμό των εισφορών των κρατών μελών που βασίζονται στο ΑΕΕ. Η επαλήθευση από την Επιτροπή αξιολογήθηκε ως μερικώς αποτελεσματική, διότι ο τρόπος με τον οποίο η Eurostat προγραμμάτισε και ιεράρχησε τις εργασίες της δεν ήταν ο ενδεδειγμένος, δεδομένου ότι δεν αξιολογήθηκαν δεόντως οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την κατάρτιση των δεδομένων ΑΕΕ από τα κράτη μέλη. Επιπλέον, η Eurostat δεν εφάρμοσε στα διάφορα κράτη μέλη συνεκτικό τρόπο προσέγγισης όσον αφορά την επαλήθευση. Οι έλεγχοι του ΕΕΣ αποκάλυψαν επίσης αδυναμίες στην εθνική τελωνειακή επιτήρηση. Το ΕΕΣ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου των κρατών μελών εξακολουθούν να είναι μόνο μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της πληρότητας και της ορθότητας της καταχώρισης των τελωνειακών δασμών. Οι συστάσεις μας Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή: να επανεξετάσει το πλαίσιο ελέγχου της όσον αφορά την επαλήθευση των δεδομένων ΑΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω της διενέργειας ανάλυσης κόστους οφέλους με δομημένο και τυποποιημένο τρόπο, της διεξοδικής επαλήθευσης των ουσιωδών συνιστωσών του ΑΕΕ που εγκυμονούν κινδύνους, του περιορισμού της χρήσης των γενικών επιφυλάξεων και του καθορισμού κριτηρίων σημαντικότητας για τη διατύπωση επιφυλάξεων και να προτρέψει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την τελωνειακή επιτήρηση, με στόχο τη μεγιστοποίηση του ποσού των εισπραττόμενων παραδοσιακών ιδίων πόρων. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των εσόδων της ΕΕ παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 2 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012.

21 19 ΓΕΩΡΓΙΑ: ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΑΜΕΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗ 44,5 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ Ο έλεγχός μας Ο εν λόγω τομέας δαπανών καλύπτει το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (EΓΤΕ), ένα από τα δύο βασικά μέσα της κοινής γεωργικής πολιτικής της ΕΕ. Η διαχείριση των δαπανών επιμερίζεται μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. Οι διαπιστώσεις μας o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 3,8 % (2011: 2,9 %) o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 41 % (2011: 39 %) o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά Η πλειονότητα των δαπανών στον τομέα αυτό υπολογίζεται βάσει της γεωργικής έκτασης. Πολλά προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα αποτελούν συνέπεια ανακριβών δηλώσεων εκ μέρους των δικαιούχων. Το σφάλμα που εμφανίζεται συχνότερα είναι η δήλωση έκτασης μεγαλύτερης της πραγματικής (βλέπε παράδειγμα). Παράδειγμα: Δηλώσεις εκτάσεων μεγαλύτερων των πραγματικών Aιτήσεις ενίσχυσης για μη επιλέξιμη έκταση Στην Ισπανία, την Αυστρία και την Πορτογαλία* ορισμένα αγροτεμάχια, τα οποία δηλώθηκαν ως μόνιμοι βοσκότοποι και ως τέτοιοι έλαβαν σχετικές ενισχύσεις, στην πραγματικότητα καλύπτονταν πλήρως ή εν μέρει από βράχους, πυκνά δάση ή θάμνους για τον λόγο αυτό, θα έπρεπε να αποκλείονται από τις ενισχύσεις της ΕΕ. Σε ορισμένες από τις περιπτώσεις αυτές, τα αγροτεμάχια μπορεί να είχαν χρησιμοποιηθεί για γεωργική δραστηριότητα στο παρελθόν, διαπιστώθηκε ωστόσο ότι είχαν εγκαταλειφθεί επί χρόνια. * Σημείωση σχετικά με την κατονομασία κρατών μελών στα παραδείγματα: Λόγω του τρόπου προσέγγισης που εφαρμόζει το ΕΕΣ όσον αφορά τη δειγματοληψία, δεν ελέγχει πράξεις σε κάθε κράτος μέλος, δικαιούχο χώρα ή/και περιφέρεια κάθε χρόνο. Τα παραδείγματα σφαλμάτων παρατίθενται προκειμένου να καθίστανται σαφή τα συχνότερα εμφανιζόμενα είδη σφαλμάτων. Δεν αποτελούν στοιχεία για τη θεμελίωση συμπερασμάτων σχετικά με τα οικεία κράτη μέλη και τις δικαιούχους χώρες ή/και περιφέρειες. Για σημαντικό αριθμό πράξεων που περιέχουν σφάλματα, οι αρχές των κρατών μελών διέθεταν επαρκή πληροφοριακά στοιχεία για τον εντοπισμό και τη διόρθωση των σφαλμάτων. Όλα τα καθεστώτα άμεσης ενίσχυσης στο πλαίσιο του ΕΓΤΕ επιβάλλουν στους δικαιούχους ενίσχυσης από την ΕΕ τη νομική υποχρέωση συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της πολλαπλής συμμόρφωσης. Οι απαιτήσεις αυτές αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, τη δημόσια υγεία, την υγεία των ζώων και των φυτών, την καλή διαβίωση των ζώων και τη διατήρηση της γης σε καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση. Η μη συμμόρφωση των γεωργών με τις υποχρεώσεις αυτές έχει ως συνέπεια τη μείωση του ποσού της ενίσχυσης. Το ΕΕΣ διαπίστωσε παραβάσεις στο 16 % των πράξεων οι οποίες υπόκεινται στις υποχρεώσεις της πολλαπλής συμμόρφωσης.

22 20 Το ΕΕΣ επέλεξε τρία ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου για λεπτομερή εξέταση, εκ των οποίων τα δύο αξιολογήθηκαν ως μη αποτελεσματικά (Αγγλία και Βόρεια Ιρλανδία, βλέπε παράδειγμα) και το τρίτο ως μερικώς αποτελεσματικό (Λουξεμβούργο). Δύο άλλα συστήματα εποπτείας και ελέγχου που εφαρμόζονται στο πλαίσιο του προγράμματος επισιτιστικής βοήθειας της ΕΕ υπέρ των απόρων, τα οποία εξετάστηκαν στην Ιταλία και την Ισπανία, αξιολογήθηκαν ως αποτελεσματικά. Παράδειγμα: Εσφαλμένα στοιχεία ως βάση για τον υπολογισμό των ενισχύσεων Η γεωργική έκταση (η οποία παρέχει στους δικαιούχους το δικαίωμα είσπραξης ενίσχυσης) μετράται με τη βοήθεια συστημάτων αναγνώρισης αγροτεμαχίων (LPIS) και συστημάτων γεωγραφικών πληροφοριών (GIS). Στο Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία), ο οργανισμός πληρωμών δεν αξιολογεί την επιλεξιμότητα της κοινόχρηστης γης ( εκτάρια), ενώ η χρήση ορθοφωτογραφιών για την αξιολόγηση της επιλεξιμότητας άλλων δηλούμενων από τους γεωργούς εκτάσεων είναι περιορισμένη. Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι είχαν καταβληθεί ενισχύσεις για δασικές εκτάσεις οι οποίες δεν ήταν επιλέξιμες στο πλαίσιο των σχετικών ενισχύσεων. Στο Ηνωμένο Βασίλειο (Βόρεια Ιρλανδία), στοιχεία τα οποία θα καθιστούσαν την έκταση μη επιλέξιμη δεν παρουσιάζονται ως τέτοια στο GIS. Το ΕΕΣ διαπίστωσε πολλές περιπτώσεις κατά τις οποίες δασικές εκτάσεις (μη επιλέξιμες για ενίσχυση) είχαν καταχωριστεί ως μόνιμοι βοσκότοποι (οι οποίοι είναι επιλέξιμοι για ενίσχυση). Επίσης, διαπιστώθηκαν περιπτώσεις κατά τις οποίες η έκταση που είχε καταχωριστεί ως επιλέξιμη στο LPIS ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από την υπάρχουσα. Οι συστάσεις μας Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν και να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους προκειμένου: πρώτον, οι επιλέξιμες εκτάσεις, και ιδιαίτερα οι μόνιμοι βοσκότοποι, να καταχωρίζονται σωστά στο LPIS, ιδίως στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εκτάσεις, αφενός, καλύπτονται πλήρως ή εν μέρει από βράχους, δενδρύλλια, πυκνά δένδρα ή θάμνους ή, αφετέρου, έχουν εγκαταλειφθεί για αρκετά έτη και, δεύτερον, όλες οι γεωργικές εκτάσεις να περιλαμβάνονται στο LPIS να λαμβάνονται άμεσα διορθωτικά μέτρα όταν διαπιστώνεται ότι τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου ή/και οι βάσεις δεδομένων του ΟΣΔΕ είναι ελλιπή και παρωχημένα και οι πληρωμές να βασίζονται στα αποτελέσματα των επιθεωρήσεων και η ποιότητα των επιτόπιων επιθεωρήσεων να είναι τέτοια ώστε η επιλέξιμη έκταση να προσδιορίζεται με αξιόπιστο τρόπο. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα της αγοράς και της άμεσης στήριξης στή γεωργία παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 3 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012.

23 21 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΑΛΙΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ 15,0 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ Ο έλεγχός μας Ο εν λόγω τομέας δαπανών καλύπτει τους εξής τομείς: Αγροτική ανάπτυξη, Περιβάλλον και δράση για το κλίμα, Θαλάσσιες υποθέσεις και αλιεία, καθώς και Υγεία και προστασία των καταναλωτών. Το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) καλύπτει το 90 % των πληρωμών. Η διαχείριση των δαπανών επιμερίζεται μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. Το ΕΓΤΑΑ συγχρηματοδοτεί τις δαπάνες αγροτικής ανάπτυξης μέσω των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης των κρατών μελών. Οι δαπάνες καλύπτουν τόσο μέτρα βάσει της έκτασης (όπως γεωργοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις και αντισταθμιστικές πληρωμές προς γεωργούς σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα) όσο και μέτρα που δεν συνδέονται με την έκταση (όπως ο εκσυγχρονισμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και η δημιουργία βασικών υπηρεσιών για την οικονομία και τον αγροτικό πληθυσμό). Οι διαπιστώσεις μας o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 7,9 % (2011: 7,7 %) o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 63 % (2011: 57 %) o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά Η αιτία της πλειονότητας των σφαλμάτων ήταν ότι οι δικαιούχοι δεν είχαν συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας, ιδίως δε με εκείνες που αφορούσαν τις γεωργοπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις, τις ειδικές απαιτήσεις για επενδυτικά έργα και τους κανόνες σύναψης συμβάσεων. Παράδειγμα: Σφάλμα επιλεξιμότητας - Μη τήρηση των γεωργοπεριβαλλοντικών δεσμεύσεων Ένας δικαιούχος στην Πολωνία είχε δεσμευθεί να συμμορφωθεί με ειδικές απαιτήσεις σχετικές, αφενός, με τη διατήρηση εκτεταμένων μόνιμων βοσκότοπων και, αφετέρου, με την προστασία ειδών πτηνών που απειλούνται με εξαφάνιση και των οικοτόπων τους. Η κύρια δέσμευση που είχε αναλάβει ήταν να μην κόβει τη βλάστηση στο 5 έως 10 % της έκτασης των αγροτεμαχίων, σε διαφορετικό σημείο κάθε έτος. Σε αντάλλαγμα, ο δικαιούχος θα εισέπραττε 270 ευρώ ανά εκτάριο. Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι οι απαιτήσεις δεν είχαν τηρηθεί: είτε η βλάστηση είχε κοπεί σε όλη την έκταση του αγροτεμαχίου, είτε η έκταση στην οποία δεν είχε κοπεί η βλάστηση ήταν η ίδια με τα προηγούμενα έτη, είτε η έκταση δεν ήταν αυτή που είχε υποδείξει ο ορνιθολόγος. Μόλις στο 15 % περίπου της συνολικής έκτασης είχαν τηρηθεί όλες οι απαιτήσεις. Ανάλογες περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με γεωργοπεριβαλλοντικές απαιτήσεις εντοπίστηκαν στην Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία (Schleswig Holstein), την Ελλάδα, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία).

24 22 Για την πλειονότητα των πράξεων που περιείχαν σφάλματα, οι εθνικές αρχές διέθεταν επαρκή πληροφοριακά στοιχεία για τον εντοπισμό και τη διόρθωση των σφαλμάτων. Από τα σχετικά με την αγροτική ανάπτυξη συστήματα των έξι κρατών μελών που επελέγησαν για λεπτομερή αξιολόγηση, ένα κρίθηκε μη αποτελεσματικό (Ρουμανία) και τα άλλα πέντε κρίθηκαν μερικώς αποτελεσματικά (Βουλγαρία, Γερμανία (Βρανδεμβούργο και Βερολίνο), Γαλλία, Πολωνία και Σουηδία). Οι σημαντικότερες αδυναμίες που διαπίστωσε το ΕΕΣ αφορούσαν αναποτελεσματικούς ελέγχους σχετικά με την τήρηση των κανόνων σύναψης συμβάσεων (βλέπε παράδειγμα). Συνολικά, με τον έλεγχο διαπιστώθηκαν μη επιλέξιμες δαπάνες ύψους άνω των 9 εκατομμυρίων ευρώ, ως αποτέλεσμα της μη τήρησης των κανόνων σύναψης δημόσιων συμβάσεων. Παράδειγμα: Ανεπαρκής ποιότητα των διοικητικών ελέγχων κράτους μέλους Στην περίπτωση μιας διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης που ελέγχθηκε στη Γερμανία (Βρανδεμβούργο και Βερολίνο), ο ίδιος ο οργανισμός πληρωμών ήταν ο δικαιούχος ενισχύσεων του ΕΓΤΑΑ ύψους άνω των 2,2 εκατομμυρίων ευρώ, στο πλαίσιο του μέτρου «Τεχνική βοήθεια», για την εξωτερική ανάθεση του συστήματος ΤΠ του οργανισμού πληρωμών κατά την περίοδο Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι η σχετική με το σύστημα ΤΠ και τις εργασίες συντήρησής του σύμβαση ανατέθηκε σε μια εταιρεία μέσω διαδικασίας με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, και όχι μέσω ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας, όπως απαιτείτο. Η μη τήρηση των εφαρμοστέων διαδικασιών καθιστά τη δαπάνη μη επιλέξιμη για χρηματοδότηση από την ΕΕ. Η ίδια κατάσταση όσον αφορά την ανάθεση συμβάσεων σχετικών με συστήματα ΤΠ διαπιστώθηκε σε 11 άλλα γερμανικά ομόσπονδα κράτη. Οι συστάσεις μας Όσον αφορά τον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, το ΕΕΣ συνιστά τα εξής: τα κράτη μέλη πρέπει να βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο διενεργούν τους υφιστάμενους διοικητικούς ελέγχους τους, αξιοποιώντας το σύνολο των συναφών πληροφοριών που έχουν στη διάθεσή τους οι οργανισμοί πληρωμών, καθώς έτσι είναι δυνατός ο εντοπισμός και η διόρθωση της πλειονότητας των σφαλμάτων η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίζει ότι δίνεται η κατάλληλη συνέχεια σε όλες τις περιπτώσεις κατά τις οποίες το ΕΕΣ διαπίστωσε σφάλματα. Όσον αφορά την κοινή γεωργική πολιτική της ΕΕ συνολικά, το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή τα εξής: να διασφαλίσει την επαρκή κάλυψη των δαπανών στο πλαίσιο των ελέγχων συμμόρφωσης που διενεργεί να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες που εντοπίστηκαν στο πλαίσιο των ελέγχων συμμόρφωσης που διενήργησε, καθώς και το επίμονο πρόβλημα των μεγάλων καθυστερήσεων στη διαδικασία συμμόρφωσης συνολικά και να βελτιώσει περαιτέρω τη μέθοδο καθορισμού των δημοσιονομικών διορθώσεων, προκειμένου να λαμβάνεται καλύτερα υπόψη η φύση και η βαρύτητα των εντοπιζόμενων παραβάσεων. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, του περιβάλλοντος, της αλιείας και της υγείας παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 4 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012.

25 23 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 40,7 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ Ο έλεγχός μας Ο σχετικός έλεγχος κάλυψε την περιφερειακή πολιτική (95 % του συνόλου στον εν λόγω τομέα δαπανών), η οποία χρηματοδοτείται κυρίως από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ). Στόχος της περιφερειακής πολιτικής είναι η ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της μείωσης των ανισοτήτων σε επίπεδο ανάπτυξης μεταξύ των διαφόρων περιφερειών. Η διαχείριση των δαπανών της περιφερειακής πολιτικής επιμερίζεται μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών και περιλαμβάνει τη συγχρηματοδότηση έργων στο πλαίσιο εγκεκριμένων προγραμμάτων δαπανών. Οι τομείς της ενέργειας και των μεταφορών αντιστοιχούν στο υπόλοιπο 5 % των δαπανών για τον εν λόγω τομέα δαπανών. Στόχος των πολιτικών ενέργειας και μεταφορών είναι η παροχή στους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ ασφαλών, βιώσιμων και ανταγωνιστικών συστημάτων και υπηρεσιών ενέργειας και μεταφορών. Οι δαπάνες αυτές τελούν υπό την άμεση διαχείριση της Επιτροπής. Οι διαπιστώσεις μας o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 6,8 % (2011: 6,0 %) o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 49 % (2011: 59 %) o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά

26 24 Το ΕΕΣ διαπίστωσε σοβαρές περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τους κανόνες περί δημόσιων συμβάσεων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνεδρίου, τέτοιου είδους σφάλματα αντιστοιχούν στο 52 % του ποσοστού σφάλματος. Η συνολική εκτιμώμενη αξία των 247 ελεγχθεισών δημόσιων συμβάσεων ανερχόταν σε 6,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Παράδειγμα: Σοβαρές περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τους κανόνες περί δημόσιων συμβάσεων Για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής υψηλής ταχύτητας στη Γαλλία, δύο συμβάσεις τεχνικών έργων ανατέθηκαν απευθείας στην ίδια εταιρεία η οποία στο παρελθόν είχε παράσχει παρόμοιες υπηρεσίες. Η εν λόγω απευθείας ανάθεση δεν είναι σύμφωνη με τους ισχύοντες κανόνες περί δημόσιων συμβάσεων και θα έπρεπε να είχε προκηρυχθεί διαγωνισμός για τη σύμβαση. Ανάλογες περιπτώσεις αδικαιολόγητων απευθείας αναθέσεων εντοπίστηκαν σε έργα περιφερειακής πολιτικής στην Πολωνία. Το δεύτερο συνηθέστερο είδος σφάλματος ήταν οι μη επιλέξιμες πληρωμές σχετικά με έργα που δεν πληρούσαν τους αναγκαίους όρους είτε για τμήμα της πληρωμής είτε για ολόκληρο το έργο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνεδρίου, τέτοιου είδους σφάλματα αντιστοιχούν στο 28 % του ποσοστού σφάλματος. Παράδειγμα: Δήλωση δαπανών εκτός της περιόδου επιλεξιμότητας Σε ένα έργο στη Φινλανδία, το οποίο αφορούσε την κατάρτιση σχεδίου κατασκευής παρακαμπτήριου αυτοκινητοδρόμου, έξι τιμολόγια που εκδόθηκαν πριν από την έναρξη της περιόδου επιλεξιμότητας συμπεριελήφθησαν στη δήλωση δαπανών. Οι δαπάνες αυτές πιστοποιήθηκαν εσφαλμένα στην Επιτροπή ως επιλέξιμες. Ανάλογες περιπτώσεις δαπανών που κρίθηκαν μη επιλέξιμες επειδή δεν τηρήθηκε η περίοδος επιλεξιμότητας εντοπίστηκαν σε έργα του ΕΤΠΑ στη Γαλλία και την Αυστρία. Για το 56 % των πράξεων που περιείχαν σφάλματα, οι αρχές των κρατών μελών διέθεταν αρκετά πληροφοριακά στοιχεία ώστε να εντοπίσουν και να διορθώσουν το σφάλμα. Οι ελεγκτικές αρχές, στων οποίων τη σύσταση προβαίνουν τα κράτη μέλη για τους σκοπούς της πολιτικής συνοχής, διαδραματίζουν βασικό ρόλο όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των δαπανών που αποδίδονται στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, του ΤΣ και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ). Το ΕΕΣ αξιολόγησε τη λειτουργία δείγματος τεσσάρων ελεγκτικών αρχών και διαπίστωσε ότι τρεις είναι «μερικώς αποτελεσματικές» και μία «αποτελεσματική».

27 25 Οι συστάσεις μας Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή τα εξής: να αντιμετωπίζει τις αδυναμίες των «πρωτοβάθμιων ελέγχων» που διενεργούνται από διαχειριστικές αρχές και ενδιάμεσους φορείς μέσω ειδικού υλικού καθοδήγησης και, κατά περίπτωση, μέσω μέτρων κατάρτισης να πραγματοποιήσει, βάσει της πείρας που απέκτησε κατά την περίοδο προγραμματισμού , αξιολόγηση της εφαρμογής των εθνικών κανόνων επιλεξιμότητας, προς εντοπισμό πιθανών τομέων προς περαιτέρω απλούστευση και προς εξάλειψη περιττών περίπλοκων κανόνων («gold plating» - κανονιστικός υπερθεματισμός) να ορίσει σαφείς κανόνες και να παρέχει άρτια καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο αξιολόγησης της επιλεξιμότητας των έργων, καθώς και να υπολογίσει τη συγχρηματοδότηση για τα έργα που παράγουν έσοδα στο πλαίσιο της περιόδου προγραμματισμού και να επιδιώξει τόσο τη βελτίωση του έργου που επιτελούν οι ελεγκτικές αρχές όσο και την αύξηση της ποιότητας και αξιοπιστίας των πληροφοριακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στις εκθέσεις ελέγχου και τις ελεγκτικές γνώμες. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα της περιφερειακής πολιτικής, της ενέργειας και των μεταφορών παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 5 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012.

28 26 ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ 13,4 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ Ο έλεγχός μας Ο έλεγχος κάλυψε τον τομέα δαπανών Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις ο οποίος υπάγεται στην πολιτική συνοχής της ΕΕ. Κύριοι στόχοι των δαπανών είναι η καταπολέμηση της ανεργίας, η ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων και η προώθηση της ένταξης στην αγορά εργασίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) αποτελεί το κύριο μέσο υλοποίησης της πολιτικής για την απασχόληση και της κοινωνικής πολιτικής, μέσω του οποίου εκτελέστηκε το 96 % των δαπανών για τον εν λόγω τομέα δαπανών το Το ΕΚΤ χρηματοδοτεί επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό, μέσω μέτρων επιμόρφωσης και άλλων μέτρων στήριξης της απασχόλησης. Η διαχείριση των δαπανών επιμερίζεται μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. Οι διαπιστώσεις μας o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 3,2 % (2011: 2,2 %) o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 35 % (2011: 40 %) o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά Η πλειονότητα των εντοπισθέντων σφαλμάτων 74 % περίπου του εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος αφορούσε απόδοση μη επιλέξιμων δαπανών, μη επιλέξιμα έργα, μη επιλέξιμους δικαιούχους ή συμμετέχοντες. Παράδειγμα: Μη επιλέξιμοι συμμετέχοντες Επιχορηγήθηκαν ισπανικές εταιρείες που προσέλαβαν ανέργους. Μία από τις προϋποθέσεις με τις οποίες έπρεπε να συμμορφωθούν οι συμμετέχοντες ήταν η διατήρηση από τους εργοδότες του νεοπροσληφθέντος προσωπικού για ελάχιστο διάστημα τριών ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, έως και πέντε ετών. Η προϋπόθεση αυτή δεν τηρήθηκε στις περιπτώσεις 12 ατόμων. Οι δαπάνες που δηλώθηκαν σε σχέση με τους μη επιλέξιμους υποψηφίους αντιστοιχούσαν στο 39,2 % του ελεγχθέντος ποσού. Παρεμφερείς διαπιστώσεις έγιναν και σε ένα έργο του ΕΚΤ στην Ιταλία.

29 27 Για το 67 % των πράξεων που περιείχαν σφάλματα, οι αρχές των κρατών μελών διέθεταν επαρκή πληροφοριακά στοιχεία για τον εντοπισμό και τη διόρθωση των σφαλμάτων. Το 2009, σε συνέχεια συστάσεων που διατύπωσε το ΕΕΣ και προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα σφάλματος, καθώς και το διοικητικό βάρος για τους υπεύθυνους των έργων, επεκτάθηκε η χρήση της καταβολής κατ αποκοπήν ποσών και της χρήσης ενιαίων συντελεστών αντί της απόδοσης των «πραγματικών δαπανών». Στο πλαίσιο του ελέγχου που διενήργησε το ΕΕΣ το 2012 δεν εντοπίστηκαν προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα σχετικά με τη συγκεκριμένη χρήση της καταβολής κατ αποκοπήν ποσών και ενιαίων συντελεστών. Συνεπώς, τα έργα των οποίων οι δαπάνες δηλώνονται με τη χρήση επιλογών απόδοσης δαπανών αυτού του είδους είναι λιγότερο επιρρεπή σε σφάλματα. Επομένως, η διεύρυνση της χρήσης της καταβολής κατ αποκοπήν ποσών και ενιαίων συντελεστών θεωρείται ότι θα είχε θετικό αντίκτυπο στο επίπεδο σφάλματος. Οι συστάσεις μας Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή τα εξής: να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες των πρωτοβάθμιων ελέγχων τους οποίους διενεργούν διαχειριστικές αρχές και ενδιάμεσοι φορείς, μέσω ειδικού υλικού καθοδήγησης και, όπου ενδείκνυται, μέσω μέτρων επιμόρφωσης να διενεργήσει, βάσει της εμπειρίας που απέκτησε κατά την περίοδο προγραμματισμού , αξιολόγηση της εφαρμογής των εθνικών κανόνων επιλεξιμότητας για τον εντοπισμό των τομέων στους οποίους απαιτούνται ενδεχομένως περαιτέρω απλουστεύσεις, καθώς και για την εξάλειψη αδικαιολόγητα πολύπλοκων κανόνων να προωθήσει την επέκταση της χρήσης της καταβολής κατ αποκοπήν ποσών και ενιαίων συντελεστών προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος σφάλματος στις δηλώσεις δαπανών, καθώς και το διοικητικό βάρος για τους δικαιούχους. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα της απασχόλησης και των κοινωνικών υποθέσεων παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 6 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012.

30 28 ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, ΒΟΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ 6,6 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ Ο έλεγχός μας Ο εν λόγω τομέας καλύπτει τις δαπάνες στους τομείς των εξωτερικών σχέσεων, της ανάπτυξης και της ανθρωπιστικής βοήθειας, καθώς και τα μέτρα για τις υποψήφιες προς ένταξη και τις υπό ένταξη στην ΕΕ χώρες. Τα αναπτυξιακά έργα είναι διεσπαρμένα σε περισσότερες από 150 χώρες και οι φορείς υλοποίησης διαφέρουν σημαντικά, από άποψη τόσο μεγέθους όσο και πείρας. Τα έργα, προκειμένου να είναι επιλέξιμα για στήριξη από την ΕΕ, πρέπει να συμμορφώνονται με τους όρους που καθορίζονται σε ειδικές συμφωνίες χρηματοδότησης, καθώς και με άλλους κανόνες, οι οποίοι καλύπτουν, παραδείγματος χάριν, τις διαδικασίες δημόσιων διαγωνισμών και σύναψης συμβάσεων. Οι δαπάνες εκτελούνται είτε άμεσα από τις γενικές διευθύνσεις της Επιτροπής, από την έδρα τους στις Βρυξέλλες ή από τις αντιπροσωπείες της ΕΕ στις χώρες αποδέκτες, είτε από κοινού με διεθνείς οργανισμούς. Οι διαπιστώσεις μας o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 3,3 %* o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 23 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά * Η εκκαθάριση των προπληρωμών - ένα νέο στοιχείο στο δείγμα για το 2012, που αντιστοιχούσε στο 68 % της αξίας του ελεγχθέντος πληθυσμού - συνέβαλε κατά 3,2 ποσοστιαίες μονάδες στο συνολικό εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος για τον συγκεκριμένο τομέα δαπανών. Η πλειονότητα των σφαλμάτων αφορά μη επιλέξιμες δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο τελικού δικαιούχου, όπως δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν εκτός της περιόδου επιλεξιμότητας, συμπερίληψη μη επιλέξιμων δαπανών στις δηλώσεις δαπανών για τα έργα (π.χ. ΦΠΑ, δαπάνες προσωπικού και μη αιτιολογημένα γενικά έξοδα), καθώς και δαπάνες που δεν τεκμηριώνονται με τα κατάλληλα δικαιολογητικά. Παράδειγμα: Μη επιλέξιμες δαπάνες Η Επιτροπή πραγματοποίησε πληρωμές ύψους ευρώ σε μη κυβερνητική οργάνωση στη Γουατεμάλα. Απέδωσε τον ΦΠΑ, μολονότι ήταν μη επιλέξιμος, καθώς και μισθούς για υπαλλήλους που εργάστηκαν εκτός της περιόδου που καλυπτόταν από την επιχορήγηση. Περίπου το 18 % των δαπανών που αποδόθηκαν δεν ήταν επιλέξιμο.

31 29 ΕΞΩΤΕΡΙΚΈΣ ΔΑΠΆΝΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΎ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΤΑ Η Γενική Διεύθυνση EuropeAid της Επιτροπής διαχειρίζεται την πλειονότητα των εξωτερικών δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ και το σύνολο σχεδόν των δαπανών των ΕΤΑ (η εκτίμηση του ΕΕΣ σχετικά με τα ΕΤΑ συνοψίζεται στις σελίδες 33 και 34). Η έκταση των σφαλμάτων που περιείχαν οι ελεγχθείσες πράξεις υποδεικνύει αδυναμίες στους ελέγχους της EuropeAid πριν από την πληρωμή, ενώ η καθυστερημένη εκκαθάριση των προπληρωμών και το καθυστερημένο κλείσιμο των συμβάσεων αύξησαν τον κίνδυνο να μην είναι διαθέσιμα σημαντικά δικαιολογητικά τα οποία ήταν αναγκαία προς αιτιολόγηση των πληρωμών. Εξακολουθούν να υπάρχουν ανεπάρκειες στα συστήματα πληροφοριών διαχείρισης της EuropeAid και στον τρόπο με τον οποίο παρακολουθεί τους εξωτερικούς ελέγχους, τις επαληθεύσεις δαπανών και τις επισκέψεις παρακολούθησης. Το 2012 η EuropeAid εκπόνησε την πρώτη μελέτη της προκειμένου να αξιολογήσει το επίπεδο των σφαλμάτων που διέλαθαν όλων των ελέγχων διαχείρισης οι οποίοι είχαν ως στόχο την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διόρθωση των σφαλμάτων: πρόκειται για τη μελέτη σχετικά με το εναπομένον ποσοστό σφάλματος (residual error rate, RER). Η μελέτη εκτιμά ότι αυτό ανέρχεται στο 3,63 %. Μολονότι υπάρχει περιθώριο περαιτέρω βελτίωσης, ο σχεδιασμός της μεθοδολογίας ήταν κατά γενικό κανόνα ενδεδειγμένος και η μελέτη προσέφερε ενδιαφέρουσες και δυνητικά χρήσιμες πληροφορίες. Κατά συνέπεια, το ΕΕΣ αξιολόγησε τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου της EuropeAid ως μερικώς αποτελεσματικά. Όσον αφορά τη ΓΔ Διεύρυνσης, το ΕΕΣ αξιολόγησε τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου ως αποτελεσματικά. Οι συστάσεις μας Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή τα εξής: να διασφαλίζει την έγκαιρη εκκαθάριση των δαπανών να προαγάγει καλύτερη διαχείριση των εγγράφων, εμπλέκοντας τους εταίρους και τους δικαιούχους να βελτιώσει τη διαχείριση των διαδικασιών ανάθεσης συμβάσεων με τη θέσπιση σαφών κριτηρίων επιλογής και την καλύτερη τεκμηρίωση της διαδικασίας να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας των ελέγχων των δαπανών που πραγματοποιούνται από εξωτερικούς ελεγκτές να εφαρμόσει συνεπή και άρτια μεθοδολογία υπολογισμού του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος από τις γενικές διευθύνσεις εξωτερικών σχέσεων. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων, της βοήθειας και της διεύρυνσης παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 7 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012.

32 30 ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ 10,7 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ Ο έλεγχός μας Η κύρια συνιστώσα του εν λόγω τομέα δαπανών είναι τα προγράμματα πλαίσια (ΠΠ) για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, τα οποία αντιστοιχούν στο 68 % των συνολικών επιχειρησιακών δαπανών. Στις λοιπές εσωτερικές πολιτικές συγκαταλέγονται το πρόγραμμα για τη διά βίου μάθηση, που αντιστοιχεί στο 13 % των δαπανών, οι εσωτερικές υποθέσεις, οι οικονομικές και χρηματοδοτικές υποθέσεις, καθώς και τα προγράμματα δορυφορικής πλοήγησης της ΕΕ. Η διαχείριση του μεγαλύτερου μέρους των δαπανών ασκείται άμεσα από την Επιτροπή. Οι διαπιστώσεις μας o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 3,9 %* o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 49 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά * Η εκκαθάριση των προπληρωμών - ένα νέο στοιχείο για το δείγμα του 2012 που αντιστοιχούσε στο 62 % της αξίας του ελεγχθέντος πληθυσμού - συνέβαλε κατά 2,1 ποσοστιαίες μονάδες στο συνολικό εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος για τον συγκεκριμένο τομέα δαπανών. Κύρια πηγή σφαλμάτων παραμένει η ένταξη μη επιλέξιμων δαπανών στις δηλώσεις δαπανών έργων στο πλαίσιο των ΠΠ για την έρευνα (βλέπε παράδειγμα) και η χρήση εσφαλμένων μεθοδολογιών από τους δικαιούχους των ΠΠ για τον υπολογισμό των δαπανών προσωπικού και των έμμεσων δαπανών. Παράδειγμα: Μη επιλέξιμες δαπάνες Το ΕΕΣ εντόπισε διάφορα σφάλματα στις δαπάνες που δήλωναν στην Επιτροπή οι δικαιούχοι έργων στον τομέα της έρευνας: δαπάνες προσωπικού που είχαν υπολογιστεί εσφαλμένως βάσει προϋπολογισθέντων και όχι πραγματικών αριθμητικών στοιχείων, μη τεκμηριωμένες δαπάνες ταξιδίου, έμμεσες δαπάνες βάσει εσφαλμένως υπολογισθέντων ωριαίων γενικών εξόδων, καθώς και ένταξη μη επιλέξιμων κατηγοριών δαπανών που δεν σχετίζονταν με το έργο. Οι μη επιλέξιμες δαπάνες που δήλωσε ο δικαιούχος ανέρχονταν σε ευρώ περίπου. Δεδομένου ότι το ποσοστό συγχρηματοδότησης της ΕΕ για το εν λόγω έργο ανέρχεται σε ποσοστό 70 %, η Επιτροπή απέδωσε αχρεωστήτως δαπάνες ύψους ευρώ.

33 31 Τα τελευταία χρόνια, η Επιτροπή μείωσε αισθητά τον χρόνο που απαιτείται για την καταβολή των επιχορηγήσεων στον τομέα της έρευνας. Ωστόσο, για το 2012 το Συνέδριο εντόπισε διάφορες περιπτώσεις, κατά τις οποίες δικαιούχοι που ενεργούσαν ως συντονιστές έργων καθυστέρησαν κατά πολύ τη μεταβίβαση των κονδυλίων στους άλλους εταίρους των έργων. Αυτού του είδους οι καθυστερήσεις μπορούν να έχουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ή για άλλους δικαιούχους που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη χρηματοδότηση της ΕΕ. Οι δικαιούχοι στο πλαίσιο των ΠΠ υποχρεούνται να παρέχουν πιστοποιητικό ελέγχου προερχόμενο από ανεξάρτητο ελεγκτή εφόσον η συνεισφορά της ΕΕ υπερβαίνει τις ευρώ. Ο ανεξάρτητος ελεγκτής οφείλει να πιστοποιεί ότι οι δηλωθείσες δαπάνες πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας που ορίζονται στη συμφωνία επιχορήγησης. Εντούτοις, σχεδόν στο ένα τρίτο των περιπτώσεων που ελέγχθηκαν από το ΕΕΣ και για τις οποίες είχε εκδοθεί πιστοποιητικό το ΕΕΣ διαπίστωσε σημαντικό επίπεδο σφάλματος. Οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων των Γενικών Διευθύνσεων Έρευνας και Καινοτομίας, Εκπαίδευσης και Πολιτισμού, Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων, καθώς και του Εκτελεστικού Οργανισμού Έρευνας περιέχουν ακριβοδίκαιη αξιολόγηση της δημοσιονομικής διαχείρισης όσον αφορά την κανονικότητα των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί, ενώ οι πληροφορίες που παρέχονται επιβεβαιώνουν ως επί το πλείστον τις διαπιστώσεις και τα συμπεράσματα του ΕΕΣ. Η ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας αποτελεί παράδειγμα ορθής πρακτικής, καθώς παρέχει σαφή και ολοκληρωμένη ανάλυση των παραγόντων που επηρεάζουν την κανονικότητα των δαπανών. Οι συστάσεις μας Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή: να εντείνει περαιτέρω τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση των διαπιστούμενων σφαλμάτων, εφιστώντας ιδιαιτέρως την προσοχή των δικαιούχων και των ανεξάρτητων ελεγκτών στους κανόνες επιλεξιμότητας και την υποχρέωση των δικαιούχων να τεκμηριώνουν όλες τις δηλούμενες δαπάνες να υπενθυμίζει στους συντονιστές έργων στο πλαίσιο των ΠΠ στον τομέα της έρευνας την υποχρέωσή τους να διανέμουν τα κονδύλια που λαμβάνουν στους άλλους εταίρους του έργου χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση να εξετάσει τις περιπτώσεις των αδυναμιών στους προληπτικούς ελέγχους που διαπίστωσε το ΕΕΣ, προκειμένου να αξιολογήσει εάν απαιτείται η τροποποίησή τους να περιορίσει τις καθυστερήσεις στη διενέργεια κατασταλτικών ελέγχων και να αυξήσει το ποσοστό εφαρμογής όσον αφορά τις περιπτώσεις αναγωγής. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα της έρευνας και των λοιπών εσωτερικών πολιτικών παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 8 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012.

34 32 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ 10,0 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ Ο έλεγχός μας Οι διοικητικές και λοιπές δαπάνες καλύπτουν τις δαπάνες των θεσμικών και των άλλων οργάνων της ΕΕ. Οι δαπάνες που αφορούν τους ανθρώπινους πόρους (μισθοί, επιδόματα και συντάξεις) αντιστοιχούν στο 60 % του εν λόγω τομέα δαπανών, ενώ το υπόλοιπο αφορά δαπάνες για κτίρια, εξοπλισμό, ενέργεια, επικοινωνίες και τεχνολογία πληροφοριών. Το ΕΕΣ αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των συστημάτων διοικητικού ελέγχου των θεσμικών οργάνων της ΕΕ σε εκ περιτροπής βάση. Φέτος ελέγχθηκαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ. Το ΕΕΣ καταρτίζει και δημοσιεύει χωριστές ειδικές ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τα αποτελέσματα των ελέγχων του όσον αφορά τους αποκεντρωμένους οργανισμούς και τα λοιπά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι διαπιστώσεις μας o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Όχι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 0 % (2011: 0,1 %) o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 1 % (2011: 7 %) o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Αποτελεσματικά Οι συστάσεις μας Το ΕΕΣ συνιστά στο Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καθώς και στο Συμβούλιο της ΕΕ, να διασφαλίσουν ότι οι διατάκτες θα βελτιώσουν τον σχεδιασμό, τον συντονισμό και την εφαρμογή των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων, μέσω κατάλληλων ελέγχων και καλύτερης καθοδήγησης. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των διοικητικών και λοιπών δαπανών της ΕΕ παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 9 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012.

35 33 EΥΡΩΠΑΪΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΕΤΑ) 2,9 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ Ο έλεγχός μας Τα ΕΤΑ παρέχουν τις ενισχύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της αναπτυξιακής συνεργασίας προς τα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), καθώς και προς τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ). Οι δαπάνες αποσκοπούν στη μείωση και, μακροπρόθεσμα, στην εξάλειψη της φτώχειας, καθώς και στην προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης και της σταδιακής ένταξης των χωρών ΑΚΕ και των ΥΧΕ στην παγκόσμια οικονομία. Τα ΕΤΑ χρηματοδοτούνται από τα κράτη μέλη και διέπονται από δικούς τους δημοσιονομικούς κανονισμούς, ενώ τη διαχείρισή τους ασκεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτός του πλαισίου του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η εξωτερική βοήθεια που χρηματοδοτείται από τα ΕΤΑ υλοποιείται σε περιβάλλον υψηλού κινδύνου, ιδίως λόγω της γεωγραφικής διασποράς των δράσεων και των ισχνών θεσμικών και διοικητικών ικανοτήτων που διαθέτουν οι χώρες εταίροι. Οι διαπιστώσεις μας o Αξιοπιστία των λογαριασμών των ΕΤΑ: Οι λογαριασμοί του 2012 παρέχουν ακριβοδίκαιη εικόνα της οικονομικής κατάστασης των ΕΤΑ, των αποτελεσμάτων των πράξεων και των ταμειακών ροών τους, καθώς και των μεταβολών του καθαρού ενεργητικού. o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα στα Όχι έσοδα των ΕΤΑ; o Περιέχουν οι αναλήψεις υποχρεώσεων Όχι των ΕΤΑ ουσιώδη σφάλματα; o Περιέχουν οι πληρωμές των ΕΤΑ Ναι ουσιώδη σφάλματα; o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 3,0 % (2011: 5,1 %) o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 26 % (2011: 33 %) o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά

36 34 Συνήθη σφάλματα που διαπιστώθηκαν σε πράξεις που αφορούν έργα στο πλαίσιο των ΕΤΑ ήταν τα σφάλματα επιλεξιμότητας, όπως δαπάνες που αφορούσαν δραστηριότητες που δεν καλύπτονταν από τη σύμβαση, μη συμμόρφωση του δικαιούχου με τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων και δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν εκτός της περιόδου υλοποίησης ή που υπερέβαιναν τον καθορισμένο προϋπολογισμό. Τα ΕΤΑ χρησιμοποιούνται επίσης για την παροχή δημοσιονομικής στήριξης, ήτοι για άμεσες πληρωμές στον κρατικό προϋπολογισμό μιας αναπτυσσόμενης χώρες, οι οποίες όμως υπόκεινται σε ορισμένους όρους. Το ΕΕΣ εντόπισε σφάλματα σε πράξεις δημοσιονομικής στήριξης, στο πλαίσιο των οποίων η Επιτροπή παρέλειψε να ορίσει ειδικούς όρους για τις πληρωμές ή δεν εφάρμοσε δεόντως τους όρους που είχαν τεθεί (βλέπε παράδειγμα). Παράδειγμα: Μη καθορισμός ειδικού όρου για την πληρωμή στο πλαίσιο της δημοσιονομικής στήριξης Το ΕΕΣ εξέτασε πληρωμή, ύψους ευρώ, που αφορούσε τη στήριξη του προγράμματος οικονομικής μεταρρύθμισης στο Βανουάτου, συμπεριλαμβανομένης κυμαινόμενης δόσης βάσει επιδόσεων, ύψους ευρώ. Βάσει της συμφωνίας χρηματοδότησης, η Επιτροπή έπρεπε να ορίσει ειδικούς δείκτες επιδόσεων για τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, κάτι που δεν έγινε. Η εκτίμηση του ΕΕΣ όσον αφορά τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου της EuropeAid, της γενικής διεύθυνσης της Επιτροπής που υλοποιεί το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών στο πλαίσιο των ΕΤΑ, συνοψίζεται στις σελίδες 28 και 29. Οι συστάσεις μας Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή τα εξής: να διασφαλίζει την έγκαιρη εκκαθάριση των δαπανών να ενθαρρύνει την καλύτερη διαχείριση των εγγράφων από τους εταίρους υλοποίησης και τους δικαιούχους να λάβει αποτελεσματικά μέτρα ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα των επαληθεύσεων δαπανών που διενεργούν εξωτερικοί ελεγκτές να διασφαλίζει ότι εφαρμόζονται σωστά οι ειδικοί όροι για τις πληρωμές στο πλαίσιο της δημοσιονομικής στήριξης και να διασφαλίζει την ετήσια έκδοση ενταλμάτων είσπραξης που αφορούν τους τόκους από προχρηματοδοτήσεις που υπερβαίνουν τα ευρώ. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των Ευρωπαϊκών Ταμείων Ανάπτυξης παρουσιάζονται στην «Ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2012 σχετικά με τις δραστηριότητες που χρηματοδοτήθηκαν από το όγδοο, ένατο και δέκατο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ)».

37 35 ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

38 36 Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΟ 2012 Οι πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2012 ανήλθαν συνολικά σε 138,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 1 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) της Ένωσης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, σε πολλές περιπτώσεις, οι προϋπολογισμοί του δημόσιου τομέα των κρατών μελών ανέρχονται στο ήμισυ σχεδόν του συνολικού ΑΕΕ τους. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ εγκρίνεται ετησίως, βάσει επταετών δημοσιονομικών πλαισίων, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η μέριμνα για την ορθή εκτέλεση των δαπανών του προϋπολογισμού αποτελεί πρωτίστως ευθύνη της Επιτροπής. Για το 80 % περίπου των δαπανών, ήτοι στους τομείς της γεωργίας και της συνοχής, το καθήκον της εκτέλεσης του προϋπολογισμού επιμερίζεται μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών της ΕΕ. ΑΠΌ ΠΟΎ ΠΡΟΈΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΧΡΉΜΑΤΑ; Τα έσοδα της ΕΕ συνίστανται κατά κύριο λόγο σε εισφορές «ιδίων πόρων» των κρατών μελών, βάσει του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματός τους (ΑΕΕ) και ενός υπολογισμού που συνδέεται με τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) που εισπράττεται από τα κράτη μέλη, καθώς και σε δασμούς και γεωργικές εισφορές (παραδοσιακοί ίδιοι πόροι). Ίδιοι πόροι ΦΠΑ 10 % ΕΣΟΔΑ ΤΟΥ 2012 Λοιποί 8 % Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι 12 % Ίδιοι πόροι ΑΕΕ 70 % Συνολικά έσοδα για το ,5 δισεκατομμύρια ευρώ

39 37 ΠΏΣ ΔΑΠΑΝΏΝΤΑΙ ΤΑ ΧΡΉΜΑΤΑ; Το μεγαλύτερο ενιαίο τμήμα δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ, σχεδόν το ήμισυ του προϋπολογισμού, αφορά τη γεωργία και τους φυσικούς πόρους (τομείς δαπανών Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη, καθώς και Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία) και εκτελείται κυρίως με τη μορφή ενισχύσεων προς τους γεωργούς. Άλλο σημαντικό τμήμα των δαπανών αφορά τις ομάδες πολιτικής Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές, καθώς και Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις, στο πλαίσιο των οποίων χρηματοδοτείται ευρύ φάσμα έργων, τα οποία ποικίλλουν από την ανακαίνιση κτιρίων έως την κατασκευή σιδηροδρομικών δικτύων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι εν λόγω δαπάνες αντιστοιχούν στο ένα τρίτο περίπου του προϋπολογισμού. ΔΑΠΑΝΕΣ ΤΟΥ 2012 Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές 9 % Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση 4 % ιοικητικές και λοιπές δαπάνες 7 % Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη 32 % Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις 8 % Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές 29 % Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία 11 % Συνολικές δαπάνες για το ,6 δισεκατομμύρια ευρώ

40 38 Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ DAS ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ Οι γνώμες που περιλαμβάνονται στη δήλωση αξιοπιστίας του ΕΕΣ (déclaration d assurance, DAS) βασίζονται σε αντικειμενικά αποδεικτικά στοιχεία, προερχόμενα από ελεγκτικές δοκιμασίες που διενεργούνται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ελέγχου. Η σχετική διαδικασία παρουσιάζεται κατωτέρω. ΑΞΙΟΠΙΣΤΊΑ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΏΝ ΠΑΡΈΧΟΥΝ ΟΙ ΕΤΉΣΙΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΊ ΤΗΣ ΕΕ ΠΛΉΡΗ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΉ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΆ ΣΤΟΙΧΕΊΑ; Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι πολύπλοκος. Κάθε χρόνο, οι γενικές διευθύνσεις της Επιτροπής προβαίνουν σε εκατοντάδες χιλιάδες λογιστικές εγγραφές, καταγράφοντας στοιχεία προερχόμενα από πολλές διαφορετικές πηγές (συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών). Το ΕΕΣ ελέγχει κατά πόσον οι λογιστικές διαδικασίες εφαρμόζονται δεόντως, καθώς και εάν τα λογιστικά δεδομένα που προκύπτουν είναι πλήρη, έχουν καταχωριστεί ορθά και παρουσιάζονται με τον κατάλληλο τρόπο. Αξιολόγηση του λογιστικού συστήματος, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι αυτό παρέχει κατάλληλη βάση για την εξαγωγή αξιόπιστων δεδομένων (πλήρων και ακριβών). Επαλήθευση των βασικών λογιστικών διαδικασιών, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι λειτουργούν ορθά. Αναλυτικοί έλεγχοι των λογιστικών δεδομένων, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι αυτά παρουσιάζονται με συνέπεια και φαίνονται εύλογα. Άμεσος έλεγχος δείγματος λογιστικών εγγραφών, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι η σχετική πράξη υπάρχει και έχει καταγραφεί επακριβώς. Έλεγχος των οικονομικών καταστάσεων, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι παρέχουν ακριβοδίκαιη εικόνα της οικονομικής κατάστασης.

41 39 ΚΑΝΟΝΙΚΌΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΆΞΕΩΝ ΣΥΜΜΟΡΦΏΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΡΆΞΕΙΣ ΕΣΌΔΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΜΏΝ ΠΟΥ ΚΑΤΑΧΩΡΊΖΟΝΤΑΙ ΩΣ ΔΑΠΆΝΕΣ 1 ΤΗΣ ΕΕ, ΣΤΙΣ ΟΠΟΊΕΣ ΒΑΣΊΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΊ ΤΗΣ, ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΝΌΝΕΣ ΠΟΥ ΤΙΣ ΔΙΈΠΟΥΝ; Ο προϋπολογισμός της ΕΕ περιλαμβάνει εκατομμύρια πληρωμές σε δικαιούχους τόσο εντός ΕΕ όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Αρμόδια για τη διαχείριση της πλειονότητας των εν λόγω δαπανών είναι τα κράτη μέλη. Το ΕΕΣ, προκειμένου να συγκεντρώσει τα αποδεικτικά στοιχεία που χρειάζεται, υποβάλλει σε άμεσες ελεγκτικές δοκιμασίες έσοδα και πληρωμές που καταχωρίζονται ως δαπάνες, και αξιολογεί τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου τους. Με τη βοήθεια στατιστικών τεχνικών, λαμβάνονται δείγματα πράξεων από το σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ και χρησιμοποιούνται ως βάση για τις λεπτομερείς ελεγκτικές δοκιμασίες στις οποίες προβαίνουν οι ελεγκτές του ΕΕΣ. Οι πράξεις του δείγματος ελέγχονται λεπτομερώς, συνήθως στις εγκαταστάσεις των τελικών δικαιούχων (τελικός δικαιούχος μπορεί να είναι ένας γεωργός, ένα ερευνητικό ινστιτούτο, μια εταιρεία που παρέχει έργα ή υπηρεσίες κατόπιν διαδικασίας δημόσιων συμβάσεων), προκειμένου να συλλεγούν άμεσα στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν ότι το γεγονός στο οποίο βασίστηκε η πράξη «υπάρχει», έχει καταγραφεί ορθά και συμμορφώνεται με τους κανόνες που διέπουν την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών. Τα σφάλματα αναλύονται και ταξινομούνται είτε ως προσδιορίσιμα ποσοτικώς είτε ως μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς. Ο αντίκτυπος των σφαλμάτων υπολογίζεται μέσω παρέκτασης των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων και λαμβάνει τη μορφή του «πιθανότερου» ποσοστού σφάλματος. Αξιολογούνται ορισμένα συστήματα ελέγχου, προκειμένου να προσδιοριστεί η αποτελεσματικότητά τους ως προς τη διασφάλιση της νομιμότητας και κανονικότητας των πράξεων που αυτά καλύπτουν. Λαμβάνονται υπόψη και άλλα σχετικά πληροφοριακά στοιχεία, όπως οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων και οι εκθέσεις άλλων εξωτερικών ελεγκτών. Όλες οι διαπιστώσεις αποτελούν αντικείμενο συνομιλιών τόσο με τις εθνικές αρχές όσο και με την Επιτροπή, προκειμένου να εξασφαλίζεται η ορθότητα των πραγματικών περιστατικών. Το ΕΕΣ εγκρίνει τις γνώμες του βάσει των εργασιών του και των σχετικών αποτελεσμάτων. 1 Πληρωμές που καταχωρίζονται ως δαπάνες: ενδιάμεσες πληρωμές, τελικές πληρωμές και εκκαθαρίσεις προπληρωμών. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ελεγκτική διαδικασία στο πλαίσιο της δήλωσης αξιοπιστίας παρουσιάζονται στο παράρτημα 1.1 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2012.

42 40 ΤΟ ΕΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) είναι το ανεξάρτητο θεσμικό όργανο ελέγχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εδρεύει στο Λουξεμβούργο και απασχολεί περί τους 900 υπαλλήλους, επαγγελματίες στον τομέα του ελέγχου και προσωπικό υποστήριξης, προερχόμενους από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Από την ίδρυσή του το 1977, το ΕΕΣ επικεντρώνει την προσοχή του στη σημασία της δημοσιονομικής διαχείρισης της ΕΕ και συμβάλλει στη βελτίωσή της. Οι εκθέσεις ελέγχου και οι γνώμες του ΕΕΣ συνιστούν ουσιώδους σημασίας στοιχείο στην αλυσίδα της υποχρέωσης λογοδοσίας στο πλαίσιο της ΕΕ. Το έργο μας χρησιμοποιείται προκειμένου να λογοδοτούν όσοι βαρύνονται με την ευθύνη διαχείρισης του προϋπολογισμού της ΕΕ, ιδίως στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας χορήγησης απαλλαγής. Πρόκειται κυρίως για την Επιτροπή, αλλά και για τα άλλα θεσμικά και λοιπά όργανα της ΕΕ. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν επίσης τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης. Τα κύρια καθήκοντά μας είναι: δημοσιονομικοί έλεγχοι και έλεγχοι συμμόρφωσης, κυρίως με τη μορφή της δήλωσης αξιοπιστίας (DAS) έλεγχοι επιδόσεων, με αντικείμενο θέματα τα οποία επιλέγονται με σκοπό τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου του έργου μας και γνώμες σχετικά με κανονισμούς που αφορούν τη διαχείριση του προϋπολογισμού και άλλα σημαντικά ζητήματα. Στόχος μας είναι η διαχείριση των πόρων μας κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των διαφόρων δραστηριοτήτων μας, η επίτευξη έγκυρων αποτελεσμάτων και η επαρκής κάλυψη των διαφορετικών τομέων του προϋπολογισμού της ΕΕ. ΤΟ ΈΡΓΟ ΜΑΣ Παράγουμε: ο ο ο ο ο Ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ και τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Ανάπτυξης. Οι ετήσιες εκθέσεις περιλαμβάνουν κυρίως τις γνώμες και τα αποτελέσματα σχετικά με τη δήλωση αξιοπιστίας (DAS) και δημοσιεύονται τον Νοέμβριο κάθε έτους. Ειδικές ετήσιες εκθέσεις, στις οποίες παρουσιάζονται οι γνώμες του ΕΕΣ που προκύπτουν κατόπιν των δημοσιονομικών ελέγχων του επί των διαφόρων οργανισμών και λοιπών οργάνων της ΕΕ. Το 2012 δημοσιεύθηκαν 50 τέτοιες εκθέσεις. Ειδικές εκθέσεις σχετικά με επιλεγμένα θέματα, οι οποίες δημοσιεύονται καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Καταρτίζονται κυρίως κατόπιν ελέγχων επιδόσεων. Το 2012 δημοσιεύθηκαν 25 τέτοιες εκθέσεις. Γνώμες, οι οποίες χρησιμοποιούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την έγκριση νόμων και λοιπών αποφάσεων της ΕΕ με σημαντικές επιπτώσεις επί της δημοσιονομικής διαχείρισης. Το 2012 δημοσιεύθηκαν 10 τέτοιες γνώμες. Ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων, η οποία παρέχει πληροφορίες και διευκρινίσεις σχετικά με τις δραστηριότητές μας κατά τη διάρκεια του έτους.

43 41 Το έργο μας συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση και την αύξηση της διαφάνειας όσον αφορά τη δημοσιονομική διαχείριση της ΕΕ, παρέχοντας διασφάλιση σχετικά με την κατάσταση της διαχείρισης αυτής και διατυπώνοντας συστάσεις για περαιτέρω βελτίωση, πάντοτε προς όφελος των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τους ελέγχους του ΕΕΣ επί των αποκεντρωμένων και λοιπών οργανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζονται στις αντίστοιχες ειδικές ετήσιες εκθέσεις για το 2012, οι οποίες διατίθενται στον ιστότοπο του ΕΕΣ. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον ρόλο και το έργο μας, μπορείτε να επισκέπτεστε τον ιστότοπό μας και να μας παρακολουθείτε στο EUAuditorsECA. Επίσης, μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μας στην ηλεκτρονική διεύθυνση eca info@eca.europa.eu.