ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΥΠΕΡΤΑΣΗ

Transcript

1 ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Πέτρος Γ. Καλογερόπουλος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Υπεύθυνος Ιατρείου Υπέρτασης Γενικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Κηφισιάς ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ Πρόεδρος Ομάδας Πρόληψης καί Αποκατάστασης Της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας 1 ον Περιφεριακό Καρδιολογικό Συνέδριο 2016 Κεντρικής Ελλάδας Τρίκαλα

2 ΕΡΩΤΗΜΑ Τι πρέπει να γνωρίζει ο υπερτασικός ασθενής?? Γιατί??

3 PM Kearney et al J Hypertens 2004;22:11-19

4 Καρδιαγγειακή Νόσος Νο. 1 Αιτία Θανάτου στην Ευρώπη Βασικη Αιτία Νόσου Περισσότεροι απο 4,3 εκατομμύρια θάνατοι/χρόνο 48% επί των συνολικών θανάτων Στεφανιαία Νοσος Η συνηθέστερη αιτία θανάτου 1,9 εκατομμύρια θάνατοι/χρόνο Εγκεφαλικά Επεισόδια Περισσότεροι απο 500,000 θάνατοι/χρόνο Burden (23%) Το Ευρωπαϊκό σχετικό κόστος έχει εκτιμηθεί στα 192 δισεκατομύρια ανά χρόνο πηγή: European Heart Network 2008

5 Υπέρταση αιτία αυξημένης νοσηρότητας και θνησιμότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες Καρδιαγγειακές παθήσεις κύρια αιτία θανάτου ΗΠΑ. 1,2 Από υπέρταση πάσχουν 78 εκατομμύρια αμερικανοί, είναι δε ο κυριότερος τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου, για καρδιαγγειακά νοσήματα.1 Στοιχεία από (NHANES) το 81,5 από τους υπερτασικούς το γνωρίζει ότι πάσχει από ΑΠ,το 74,9 λαμβάνει αγωγή, και από αυτούς που λαμβάνουν το 52,5 έχει ρυθμίσει την ΑΠ. Η υπέρταση συνυπάρχει στο 46% αυτών που πάσχουν από καρδιαγγειακή νόσο και στο 72% αυτών που έχουν ΑΕΕ. Το 2009 το 15% από τα 2,4 εκατομμύρια θανάτων οφείλεται στην υπέρταση Το 2008 το εκτιμώμενο κόστος άμμεσο και έμμεσο φθάνει τα 69,9 δισεκατομμύρια δολάρια 2013;127:e6-e ;123:

6 ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΔΥΜΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΜΕΝΟΙ ΧΩΡΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΔΙΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΔΙΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΟΙ ΥΠΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 6% ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΟΙ ΥΠΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 28% 39% 32% 52% 27% 16% ΡΥΘΜΙΣΜΕΝΟΙ ΡΥΘΜΙΣΜΕΝΟΙ Stergiou et al. Am J Hypertens 1999 Panagiotakos, et al. J Hypertens 2003

7 Αιτίες Θανάτου στην Ελλάδα Νόσοι ΓΕΣ 2% Διάφορα 14% ΚΑΡΚΙΝΟΣ 22% Εξωγενείς Παράγοντες 5% Νόσοι Αναπνευστικού 6% ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ 13% >50% ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ 18% ΝΟΣΟΙ ΚΥΚΛΟΦ ΟΡΙΚΟΥ 20%

8 Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνει ο ασθενής με υπέρταση είναι η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης Ερώτημα πόσο σημαντική είναι? Μπορώ να τη μετράω όποια ώρα θέλω? Ποιό πιεσόμετρο είναι καλύτερο : ηλεκτρονικό, μεταλλικό,βραχίονα, καρπού Τι περιχειρίδα να χρησιμοποιώ Πού είναι καλύτερα να τη μετράω στο σπίτι σε φαρμακείο,σε ιατρείο

9 Για να θεραπεύσουμε την πίεση μας πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε εάν έχουμε πίεση!!!! Εχει συμπτώματα η αυξημένη πίεση??? Μπορούμε να τό καταλάβουμε ότι έχουμε πίεση??? Η σωστή άπάντηση είναι όχι η πίεση δεν έχει κανένα σύμπτωμα, θεωρείται σιωπηλός δολοφόνος

10 ΜΟΝΟ ΕΆΝ ΜΕΤΡΑΜΕ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΜΑΣ ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΕΆΝ ΕΧΟΥΜΕ ΠΙΕΣΗ

11 Η Σωστή μέτρηση της ΑΠ αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της αποτελεσματικής θεραπείας. Μόνο εάν γνωρίζει ποια είναι η πραγματική πίεση μπορεί να την θεραπεύσει

12 Μπορούμε να την μετράμε όποτε θέλουμε?? Όταν μας πονάει το κεφάλι μας?? Όταν αισθανόμαστε ζάλη Πότε είναι καλύτερα να μετράμε το πρωί το μεσημέρι το βράδυ,πριν το φαγητό, μετά το φαγητό, μετά από περπάτημα ή δουλειές, προτού πάρουμε τα φάρμακα μας?? Με τι πιεσόμετρο πρέπει να μετράμε : βραχίονα ή καρπού, ηλεκτρονικό?? Υδραργυρικό??, μεταλλικό?? Μπορούμε να μετράμε όλοι με μια περιχειρίδα Πόσες ημέρες πρέπει να μετράμε την πίεση 1,2,3,4,7 αρκεί μια φορά μόνο την ημέρα? Μπορώ να μετράω την πίεση στο φαρμακείο?? Ναι αφού ξεκουραστείς για 20 λεπτά και ο φαρμακοποιός έχει κατάλληλο πιεσόμετρο και περιχειρίδα

13 Αντιπροσωπευτικός ρυθμός μεταβολής της πίεσης

14 Αρτηριακή πίεση (mmhg) Μεταβολές της αρτηριακής πίεσης χωρίς θεραπεία σε 3 διαδοχικές επισκέψεις σε διάστημα 3 μηνών % % 50% η Επίσκεψη η Επίσκεψη η Επίσκεψη Κέντρο Υπέρτασης Γ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών

15 ΘΕΣΗ Καθιστός: βραχίονας στο επίπεδο της καρδιάς, να στηρίζεται Μέτρηση ΑΠ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Να είναι ξεκούραστος ΟΧΙ Καφές (1h), Κάπνισμα (30min) Ήσυχο, ζεστό περιβάλλον. ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΕΡΙΧΕΙΡΙΔΟΣ Ο αεροθάλαμος πρέπει να καλύπτει % της περιμέτρου του βραχίονα ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Δύο μετρήσεις Και στους δύο βραχίονες (τη 1 η φορά), μετά στον βραχίονα με την υψηλότερη ΑΠ

16 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΙΕΣΟΜΕΤΡΑ ΟΔΗΓΙΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ Journal of Hypertension 2003;21: Παλμογραφικές συσκευές βραχίονα. 2. Πιστοποιημένες σύμφωνα με τα πρωτόκολλα ESH 3. Κατάλληλες περιχειρίδες 4. Δυνατότητα αποθήκευσης, επεξεργασίας ή και μετάδοσης αποτελεσμάτων

17 ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΠΙΕΣΟΜΕΤΡΑ Απόκλιση >4 mmhg ~60% Απόκλιση >7 mmhg >30% H ακρίβεια των μετρήσεων μειώνεται με τη χρήση European Society of Hypertension Journal of Hypertension 2003; 21:821-48

18 Stergiou et al, J Hum Hypertens 1996 Μέτρηση της Πίεσης στο Σπίτι Τα Συχνότερα Λάθη Μια μόνο μέτρηση κάθε φορά Κυρίως επί υποκειμενικών ενοχλημάτων Χωρίς ανάπαυση πριν τη μέτρηση Λανθασμένη τοποθέτηση περιχειρίδας Ακατάλληλες διαστάσεις αεροθαλάμου Ακατάλληλο πιεσόμετρο

19 Μετρήσεις στο σπίτι Χωρίς εκπαίδευση των αρρώστων και έλεγχο της ακρίβειας των συσκευών, οι μετρήσεις στο σπίτι δεν είναι αξιόπιστες και δεν έχει νόημα να γίνονται Φυσιολογικά Όρια Πίεσης στο Σπίτι <135/85 Stergiou et al, J Hum Hypertens 1996

20

21 Μετρήσεις της Αρτηριακής Πίεσης Εκτός του Ιατρείου Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της παρακολούθησης της ΑΠ εκτός Ιατρείου είναι ότι παρέχει ένα μεγάλο αριθμό μετρήσεων μακριά από το Ιατρικό περιβάλλον,καθιστώντας αυτές τις μετρήσεις πιο αξιόπιστες από αυτές του Ιατρείου. Οι μετρήσεις εκτός ιατρείου αντιπροσωπεύονται από την 24ωρη καταγραφή της ΑΠ και από τις μετρήσεις στο σπίτι Για τους δυο αυτούς τρόπους παρακολούθησης εκτός από τις συστάσεις της μέτρησης της ΑΠ στο ιατρείο,ισχύουν επιπλέον κάποιες παρατηρήσεις (64,67) J Hypertens 2005;23: J Hypertens 2008;26:

22 ΕΡΩΤΗΜΑ Γιατί έχω πίεση?? Υπάρχει θεραπεία?? Θα έχω όφελος από την θεραπεία??

23 Στις περισσότερες περιπτώσεις η υπέρταση είναι ιδιοπαθής, που σημαίνει ότι δεν οφείλεται σε κάποιο γνωστό αίτιο. Σε μικρό ποσοστό (5%) των υπερτασικών ανθρώπων η υπέρταση είναι δευτεροπαθής, δηλαδή οφείλεται σε κάποιο αίτιο που με κατάλληλες εξετάσεις μπορεί να βρεθεί και να θεραπευτεί. Μερικά από αυτά τα αίτια είναι η άπνοια ύπνου, παθήσεις των νεφρών των επινεφριδίων. Η υπέρταση είναι πολύ συχνή και μάλιστα γίνεται ακόμη συχνότερη με την πάροδο της ηλικίας. Ένας στους τέσσερις ανθρώπους έχει υπέρταση, ενώ στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 65 ετών) η αναλογία είναι ένας στους δύο. Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι τα υπερτασικά άτομα είναι περίπου δύο εκατομμύρια. Σε αντίθεση με αυτό που πολύς κόσμος πιστεύει, η υπέρταση δεν είναι δυνατό να γίνει αντιληπτή, διότι δεν έχει κανένα σύμπτωμα. Γι αυτό το λόγο έχει ονομαστεί 'σιωπηλός δολοφόνος'. Επομένως, ο μόνος τρόπος για τη διάγνωση είναι η μέτρηση με πιεσόμετρο και μάλιστα δεν αρκεί μόνο μία. Αυτό οφείλεται στο ότι η πίεσή μας διαρκώς μεταβάλλεται, ακόμη και από δευτερόλεπτο σε δευτερόλεπτο. Επιπρόσθετα, όταν έχουμε συναισθηματική φόρτιση, δηλαδή άγχος, χαρά, φόβο, η πίεση ανεβαίνει παροδικά, χωρίς αυτό να είναι επικίνδυνο για τον οργανισμό. Επομένως, για να θεωρηθεί ότι κάποιος έχει υπέρταση θα πρέπει αυτό να επιβεβαιωθεί με δύο τουλάχιστον επισκέψεις και μετρήσεις από γιατρό.

24 Αφού μετρήσουμε με σωστό τρόπο και δούμε ότι έχουμε πίεση >140/90 θα πάρουμε αμμέσως φάρμακο?? Η απάντηση είναι όχι!! Μόνο εάν η πίεση είναι >180/110 πρέπει να πάρουμε φάρμακο, στις άλλες περιπτώσεις πρέπει να επιβεβαιώσουμε την πίεση και με επί πλέον μετρήσεις, σε διάστημα δύο η τριών εβδομάδων

25 Μπορώ με δίαιτα να μειώσω την αρτηριακή πίεση?? Και τι πρέπει να αποφεύγω Τί θα κερδίσω εάν μειώσω την αρτηριακή πίεση??

26 Η Μείωση της Αρτηριακής Πίεσης κατά 2 mmhg Ελαττώνει τον Κίνδυνο Καρδιαγγειακών Συμβαμάτων κατά 7-10% Μεταανάλυση 61 προοπτικών μελετών παρατήρησης 1 εκατομμύριο ενήλικες 12.7 εκατομμύρια ανθρωποέτη Μείωση κατά 2 mmhg της μέσης ΣΑΠ 7% μείωση του κινδύνου θνητότητας από ισχαιμική καρδιακή νόσο 10% μείωση του κινδύνου θνητότητας από εγκεφαλικό Lewington et al. Lancet 2002;360:

27

28

29 Δυστυχώς, για πολλούς λόγους, το μεγαλύτερο ποσοστό υπερτασικών ανθρώπων σε όλο τον κόσμο παραμένει χωρίς ή με ανεπαρκή θεραπεία. Η αντιυπερτασική θεραπεία περιλαμβάνει δύο σκέλη: την αλλαγή του τρόπου ζωής και τα φάρμακα. Η αντιυπερτασική θεραπεία είναι απαραίτητο να συνεχίζεται διά βίου με καθημερινή λήψη φαρμάκων. Η περιστασιακή χρήση αντιυπερτασικών φαρμάκων (π.χ. υπογλώσσια) δεν ωφελεί σε τίποτε και αντιθέτως μπορεί να προκαλέσει ζημιά με την απότομη πτώση της πίεσης. Εκτός από τη θεραπεία με τα φάρμακα, το υπερτασικό άτομο μπορεί να κάνει από μόνο του μερικά πράγματα, τα οποία σίγουρα θα μειώσουν την πίεσή του. Αυτές οι ενέργειες μπορεί να ωφελήσουν επίσης και τα άτομα που δεν είναι υπερτασικά, διότι θα καθυστερήσουν ή θα αποτρέψουν την εμφάνιση της υπέρτασης.

30 Ετσι καθυστερώ την εμφάνιση υπέρτασης,και την λήψη φαρμάκων

31 Μη Φαρμακευτική Αγωγή Τροποποίηση Απώλεια βάρους Περιορισμός άλατος Άσκηση Αναμενόμενη ελάττωση ΣΑΠ 5-20 mmhg / 10Kg 2-8 mmhg 4-9 mmhg Περιορισμός κατανάλωσης οινοπνεύματος Διακοπή καπνίσματος 2-4 mmhg

32 Εάν ο κάθε αμερικανός μειώσει την πρόσληψη άλατος σε 1,5 gr την ημέρα θα προλάμβανε 16 εκατομμύρια περιπτώσεις υπέρτασης το χρόνο CDCP ο κάθε αμερικανός καταναλώνει >3,4 gr αλατιού την ημέρα Μείωση πρόσληψης αλατιού Σε ότι αφορά στην πρόσληψη νατρίου, η οποία αποτελεί την πιο βασική σύσταση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης, θα πρέπει να κυμαίνεται στα mg, δηλ. 1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι περίπου ημερησίως ή mg σε ενήλικες που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο. Ο μέσος άνθρωπος καταναλώνει περίπου 3.400mg νατρίου ημερησίως, πολύ περισσότερο δηλαδή από το συνιστώμενο. Οι βασικές πηγές νατρίου είναι οι παρακάτω: Επεξεργασμένα-τυποποιημένα προπαρασκευασμένα τρόφιμα (ψωμί, τυριά,, έτοιμα φαγητά τύπου fast food, πίτσα, κράκερ, μπισκότα, αλλαντικά, πίκλες, τσιπς, αλατισμένοι ξηροί καρποί, κονσερβοποιημένα τρόφιμα, ελιές, έτοιμα dressings, παστά τρόφιμα) Φυσικές πηγές: Λαχανικά, γάλα, κρέας, θαλασσινά. Καταναλώνοντας τρόφιμα αυτής της κατηγορίας δεν είναι δυνατό να υπερβεί κάποιος τη συνιστώμενη πρόσληψη, αλλά συντελεί προσθετικά στη συνολική πρόσληψη νατρίου. Για παράδειγμα 1 ποτήρι γάλα χαμηλών λιπαρών περιέχει 107 mg νατρίου Επιπρόσθετο αλάτι κατά το μαγείρεμα και στο τραπέζι. Ορισμένες οδηγίες για τη μείωση της πρόσληψης του νατρίου είναι: Καταναλώστε περισσότερα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, άπαχο κρέας, ψάρι, μη επεξεργασμένα δημητριακά. Αντικαταστήστε τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε νάτριο με τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας. Διαβάστε τις ετικέτες τροφίμων και δείτε την περιεκτικότητα σε νάτριο (θα πρέπει να είναι λιγότερο από 5% για να θεωρείται χαμηλό σε νάτριο). Χρησιμοποιήστε μυρωδικά (λεμόνι, πιπέρι, ρίγανη, ξύδι) για γεύση στο φαγητό ή στη σαλάτα. Όταν τρώτε έξω ζητήστε να μη προσθέσουν αλάτι στο φαγητό ή στη σαλάτα και κάντε το μόνοι σας με μέτρο. Προσοχή στις κρυφές πηγές νατρίου (π.χ το ψωμί). Αυξήστε την πρόσληψη καλίου το οποίο ανταγωνίζεται το νάτριο. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη καλίου κυμαίνεται στα mg. Τρόφιμα πλούσια σε κάλιο είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, η πατάτα, η μπανάνα.

33 Πηγές κατανάλωσης άλατιού στη δυτικού τύπου διατροφή INTERSALT: δεκαετία άτομα ετών σε 32 χώρες. Μείωση της ΑΠ 3-6 mm/hg σε νορμοτασικά και υπερτασικά άτομα,με μείωση και των καρδιαγγειακών συμβάντων. TOHP I II(Trials of Hypertension Prevention) μελέτες πρόληψης της ΑΠ DASH-sodium Trial

34 Περιορισμός κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Επίσης, μπορεί να βλάψει το συκώτι, τον εγκέφαλο, και την καρδιά. Εάν πίνετε αλκοολούχα ποτά, πίνετε μόνο μια μέτρια ποσότητα-ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες, δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες. Οι συστάσεις που ισχύουν σήμερα σχετικά με την κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών είναι έως 30 ml αιθανόλης για τους άνδρες και 15 ml για τις γυναίκες. Η συγκεκριμένη σύσταση μεταφράζεται σε λιγότερο από 720 ml μπύρα ή 300 ml κρασί ή 60 ml ουίσκι για τους άνδρες και οι μισές ποσότητες για τις γυναίκες.

35

36 Η συμβολή της μεσογειακής διατροφής στην αντιμετώπιση της υπέρτασης H μεσογειακή διατροφή περιέχει τροφές πλούσιες σε Κ (κάλιο) που βρίσκεται άφθονο σε φρούτα λαχανικά, κυρίως σε πράσινα φυλλώδη λαχανικά, χυμούς πορτοκαλιού, αποξηραμένα φρούτα, πατάτες. Χρησιμοποιείται για να προστατεύσει από την υψηλή αρτηριακή πίεση που συνδέεται με υψηλά ποσά άλατος. Η μεσογειακή δίαιτα πλούσια σε λιπαρά οξέα της σειράς ω-3 επιφέρουν μείωση της αρτηριακής πίεσης. Φαίνεται ότι δόσεις σχετικά υψηλές σε ω-3 (που αντιστοιχούν σε 2 μερίδες από 100 γρ λιπαρών ψαριών πλούσιων σε ω-3 λιπαρά οξέα) επιτρέπουν την μείωση σε μικρό διάστημα της αρτηριακής πίεσης σε άτομα υπερτασικά που δεν λαμβάνουν θεραπεία. Θυμηθείτε: Υγιεινή διατροφή σημαίνει όχι μόνο αγορά υγιεινών τροφίμων αλλά και υγιεινή μαγειρική. Αγοράζετε φρέσκα προϊόντα. Αφού επιλέξτε τα κατάλληλα υλικά, προσπαθήστε να μαγειρεύετε με λιγότερο αλάτι, με λίγο λάδι και χωρίς λίπη. Για να βελτιώσετε τη γεύση ενός φαγητού χωρίς να προσθέσετε αλάτι ή λίπος, χρησιμοποιήστε κρεμμύδια, αρωματικά χορταρικά, μπαχαρικά, λεμόνι, ξύδι. Σύμμαχο στην προσπάθειά σας για υγιεινή διατροφή θα έχετε την δύναμη της συνήθειας. Σωστή διατροφή είναι κάτι που συνηθίζεται. Κατά καιρούς δεν πειράζει να τρώτε πιο παχυντικές ή αλμυρές τροφές. Με τον καιρό, η σωστή διατροφή θα σας γίνει συνήθεια και οι καλές συνήθειες σταματούν το ίδιο δύσκολα με τις κακές.

37 Μεσογειακή διατροφή και μείωση του κινδύνου ολικής θνητότητας Am j Clin Nutr 2010 ;92:

38 Μεσογειακή διατροφή και μείωση του κινδύνου θνητότητας από καρδιαγγειακά αίτια Am j Clin Nutr 2010 ;92:

39

40 Σωματική δραστηριότητα ελάττωση αρτηριακής πίεσης Η σωματική δραστηριότητα είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε την υπέρταση ή να ελέγξετε την αρτηριακή πίεση. Βοηθά επίσης να μειώσει τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων. Δεν παίρνει πολλή προσπάθεια για να γίνετε σωματικά δραστήριος. Το μόνο που χρειάζεται είναι 30 λεπτά μετρίου επιπέδου σωματικής δραστηριότητας τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Παραδείγματα τέτοιων δραστηριοτήτων είναι το ζωηρό περπάτημα, ποδηλασία, η κηπουρική. Αθλητικές Δραστηριότητες Παίζοντας βόλεϊ για min Περπατώντας 2 μίλια σε 30 min Ποδηλασία 5 μίλια σε 30 min Κολύμβηση γύρους για 20 min Τρέξιμο 1 1/2 μίλια σε 15 min Κοινές Μικροδουλειές Πλύσιμο αυτοκινήτου για min Το πλύσιμο των παραθύρων min Κηπουρική για min Μάζεμα των φύλλων με τσουγκράνα για 30m Ανεβοκατέβασμα σκαλοπατιών για 15 min Να θυμάστε ότι: Μπορείτε να διαιρέσετε ακόμα και τα 30 λεπτά σε μικρότερα χρονικά διαστήματα τουλάχιστον 10 λεπτών το καθένα. Για παράδειγμα: Χρησιμοποιήστε τις σκάλες αντί του ασανσέρ, κατεβείτε από το λεωφορείο μία ή δύο στάσεις νωρίτερα, ή παρκάρετε το αυτοκίνητό σας στην άκρη του οικοπέδου στην εργασία

41 4. Η άσκηση τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας (π.χ. περπάτημα με γρήγορο ρυθμό για μισή ώρα) θα βελτιώσει όχι μόνο την πίεση αλλά και άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως την αυξημένη χοληστερίνη και το σάκχαρο.

42

43 Το κάπνισμα προκαλεί μικρή αύξηση της πίεσης κατά την ημέρα, η οποία υποχωρεί με την διακοπή του. Εάν σταματήσετε το κάπνισμα για ένα χρόνο ο κίνδυνος εμφράγματος μειώνεται κατά 50% και στα 3 χρόνια είναι σχεδόν όσο στους μη καπνιστές, ανεξάρτητα από το πόσο καιρός ήσασταν καπνιστής.

44

45 % survival from age 40 years % survival from age 60 years Effects of smoking cessation on survival Cessation at age Cessation at age Stopped smoking Stopped smoking 60 Cigarette smokers Non smokers 60 Cigarette smokers Non smokers years years Smoking cessation is always associated with a benefit but an early cessation is associated with a greater benefit Doll R, Peto R et al. BMJ 2004; 328:

46 Μακροχρόνια δράση των παραγόντων κινδύνου και της υπέρτασης στα αγγεία Υπέρταση Κάπνισμα Χοληστερίνη Σακχαρώδης διαβήτης Παχυσαρκία Καθιστική Ζωή Ηλικία Φύλο κληρονομικότητα

47 1. Διατηρήστε ένα φυσιολογικό βάρος Θυμηθείτε!! μπορείτε να το κάνετε!! Ελέγξτε αν χρειάζεται να χάσετε βάρος. Αν χρειαστεί, χάστε βάρος αργά χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής και σωματικής άσκησης. 2. Να είστε σωματικά δραστήριοι Συνδυάστε τις καθημερινές δουλειές με αθλητικές δραστηριότητες μέτριου επιπέδου, όπως το περπάτημα, για την επίτευξη των στόχων σας. Η συμμετοχή σας σε φυσική δραστηριότητα για συνολικά 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας είναι αρκετή. 3. Ακολουθήστε ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής Δημιουργήστε ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής με τρόφιμα χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά, και πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, και γαλακτοκομικά προϊόντα. 4. Μείωση του αλατιού στη διατροφή σας Επιλέξτε τροφές που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και άλλες μορφές νατρίου. Χρησιμοποιήστε τα μπαχαρικά, το σκόρδο, και τα κρεμμύδια για να προσθέσετε γεύση στο φαγητό σας χωρίς την προσθήκη περισσότερου αλατιού. 5. Πίνετε αλκοόλ με μέτρο Αν πίνετε αλκοολούχα ποτά, λαμβάνετε μια μέτρια ποσότητα-ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες, δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες. 6. Σταματήστε το κάπνισμα Αν καπνίζετε διακόψτε το κάπνισμα. Η διακοπή αποτελεί τον πρώτο στόχο στους υπερτασικούς καπνιστές, επειδή το κάπνισμα είναι ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για θάνατο, έμφραγμα εγκεφαλικό ή άλλο καρδιαγγειακό επεισόδιο σε σύγκριση με την υπέρταση. 7. Πάρτε συνταγογραφούμενα φάρμακα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας Αν χρειάζεστε φάρμακα για να σας βοηθήσουν να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση, θα πρέπει να ακολουθήσετε τις αλλαγές στον τρόπο ζωής που αναφέρονται ανωτέρω. Χρησιμοποιήστε τις σημειώσεις και άλλες υπενθυμίσεις για να σας βοηθήσει να θυμηθείτε να πάρετε τα φάρμακα σας. Ζητήστε από την οικογένειά σας για να σας βοηθήσει με το τηλέφωνό υπενθύμιση κλήσεις και μηνύματα.

48 Συμβουλές για να θυμηθείτε να πάρετε τα φάρμακα της αρτηριακής υπέρτασης Βάλτε στο ψυγείο ένα σημείωμα που να λέει, «Να θυμηθώ να πάρω τα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση». Κρατήστε τα φάρμακα για την υπέρταση πάνω στο κομοδίνο, δίπλα από το κρεβάτι. Δημιουργήστε ένα σύστημα με ένα φίλο που επίσης είναι σε καθημερινή φαρμακευτική αγωγή και φροντίστε να καλεί ο ένας τον άλλο καθημερινά, υπενθυμίζοντας «να πάρει τα φάρμακα» Ζητήστε από το παιδί ή το εγγόνι σας να σας τηλεφωνούν κάθε μέρα με μια γρήγορη υπενθύμιση. Είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να μείνετε σε επαφή, και τα μικρά αγαπούν να βοηθούν τους ενήλικες. Τοποθετήστε τα φάρμακα σας σε εβδομαδιαία pill box (κουτιά χαπιών), τα οποία είναι διαθέσιμα στα περισσότερα φαρμακεία. Φροντίστε να συνταγογραφείτε εγκαίρως τα φάρμακα σας.

49 ΜΥΘΟΙ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ Το πορτοκάλι ανεβάζει την πίεση? Το σκόρδο μειώνει την πίεση? Ο καφές ανεβάζει την πίεση? Ευτυχώς που άνοιξε η μύτη μου και γλίτωσα το εγκεφαλικό!! Η απότομη αύξηση της πίεσης θα μού προκαλέσει εγκεφαλικό!! Εγώ τό καταλαβαίνω όταν έχω πίεση,αίσθάνομαι πονοκέφαλο,ζάλη, δυσφορία!!