Π.Γ. ΝΙΚΑΣ Α.Β.Ε.Ε. Εταιρικές και Ενοποιηµένες Οικονοµικές Καταστάσεις σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης («ΠΧΠ»)

Transcript

1 Π.Γ. ΝΙΚΑΣ Α.Β.Ε.Ε Εταιρικές και Ενοποιηµένες Οικονοµικές Καταστάσεις σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης («ΠΧΠ») Π.Γ. NIKAΣ A.Β.Ε.Ε. AP.M.A.E.: 8032/06/B/86/ , Άγιος Στέφανος Αττικής

2 Περιεχόµενα Σελίδα Ισολογισµός 2 Kατάσταση αποτελεσµάτων 3 Kατάσταση µεταβολών ιδίων κεφαλαίων Kατάσταση µεταβολών ιδίων κεφαλαίων Kατάσταση ταµειακών ροών 6 Σηµειώσεις επί των οικονοµικών καταστάσεων 7 1. Γενικές πληροφορίες 7 2. Σύνοψη σηµαντικών λογιστικών πολιτικών 7 3. ιαχείριση χρηµατοοικονοµικού κινδύνου Σηµαντικές λογιστικές εκτιµήσεις και κρίσεις της ιοικήσεως Πληροφόρηση κατά τοµέα Πώληση θυγατρικών/συνδεδεµένων εταιρειών Ενσώµατα πάγια περιουσιακά στοιχεία Ασώµατες ακινητοποιήσεις Επενδύσεις σε επιχειρήσεις που ενοποιούνται Αποθέµατα Απαιτήσεις Ταµειακά διαθέσιµα και ταµειακά ισοδύναµα Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά αποθεµατικά ανεισµός Αναβαλλόµενη φορολογία Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία Επιχορηγήσεις Προµηθευτές Προβλέψεις Έξοδα ανά κατηγορία Παροχές σε εργαζοµένους Χρηµατοοικονοµικά έσοδα/(έξοδα) καθαρά Φόρος εισοδήµατος Άλλα λειτουργικά έσοδα - έξοδα (καθαρά) Λειτουργικές ταµειακές ροές Ανειληµµένες υποχρεώσεις Ενδεχόµενες υποχρεώσεις / απαιτήσεις Συναλλαγές µε συνδεδεµένα µέρη Κέρδη ανά µετοχή Μερίσµατα ανά µετοχή Σηµαντικά γεγονότα µετά την ηµεροµηνία του Ισολογισµού 46 Έκθεση ελέγχου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή

3 Ισολογισµός Σηµείωση ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Μη κυκλοφορούν ενεργητικό Ενσώµατα πάγια Άυλα περιουσιακά στοιχεία Συµµετοχές σε θυγατρικές επιχειρήσεις Συµµετοχές σε συνδεδεµένες επιχειρήσεις Αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις Εµπορικές και λοιπές απαιτήσεις Κυκλοφορούν ενεργητικό Αποθέµατα Εµπορικές και λοιπές απαιτήσεις Ελληνικό ηµόσιο - Προκαταβολή Φόρου Εισοδήµατος Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα Σύνολο ενεργητικού Ι ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ίδια κεφάλαια αποδιδόµενα στους µετόχους Μετοχικό κεφάλαιο Συναλλαγµατικές διαφορές ενοποίησης ξένων θυγατρικών (43.599) (55.721) - - Λοιπά αποθεµατικά Κέρδη/ (ζηµιές) εις νέον ( ) Καθαρή θέση µετόχων εταιρίας ικαιώµατα µειοψηφίας Σύνολο ιδίων κεφαλαίων ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις άνεια Αναβαλλόµενες φορολογικές υποχρεώσεις Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία Επιχορηγήσεις Προβλέψεις Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις Εµπορικοί και άλλοι πιστωτές Τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις άνεια Σύνολο υποχρεώσεων Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων Με την υπ' αριθµόν απόφαση Κ / του Υπουργείου Ανάπτυξης εγκρίθηκε η συγχώνευση της µητρικής εταιρίας Π.Γ.ΝΙΚΑΣ ΑΒΕΕ και της θυγατρικής (κατά 100%) εταιρείας ΝΙΚΑΣ ΚΡΗΤΗ Α.Β.Ε.Τ µε απορρόφηση της δεύτερης από την πρώτη µε ηµεροµηνία ισολογισµού µετασχηµατισµού την 31/12/2005. Ως εκ τούτου τα παρατιθέµενα ποσά της χρήσης για τη µητρική, αφορούν και την απορροφηθείσα. Την 27 Απριλίου 2006 η Εταιρεία πώλησε το ποσοστό συµµετοχής της στη θυγατρική εταιρεία ΠΛΑΤΑΙΩΝ Α.Ε (σηµείωση 6). Ως εκ τούτου, τα ενοποιηµένα παρατιθέµενα ποσά της χρήσης δεν συµπεριλαµβάνουν τον Ισολογισµό της. Κατά το έτος 2006, οι καθαρές αναβαλλόµενες απαιτήσεις/υποχρεώσεις εµφανίζονται χωριστά ανά νοµικό πρόσωπο. Για το έτος 2005 βάση της ίδιας παρουσίασης προκύπτουν αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις/υποχρεώσεις ποσού και αντίστοιχα. Οι σηµειώσεις στις σελίδες 7 έως 46 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος αυτών των οικονοµικών καταστάσεων

4 Kατάσταση αποτελεσµάτων 1/1 έως 31/12/2006 1/1 έως 31/12/2005 1/1 έως 31/12/2006 1/1 έως 31/12/2005 Σηµείωση Πωλήσεις Κόστος Πωληθέντων 21 ( ) ( ) ( ) ( ) Μεικτό Κέρδος Έξοδα διάθεσης 21 ( ) ( ) ( ) ( ) Έξοδα διοίκησης 21 ( ) ( ) ( ) ( ) Λοιπά έσοδα / (έξοδα) εκµετάλλευσης (καθαρά) ( ) Αύξηση καθαρής θέσης συνδεδεµένων επιχειρήσεων Αποτελέσµατα εκµετάλλευσης Χρηµατοοικονοµικά έσοδα/(έξοδα) - καθαρά 23 ( ) ( ) ( ) ( ) Κέρδη προ φόρων Φόρος εισοδήµατος 24 ( ) ( ) ( ) ( ) Καθαρά κέρδη χρήσης ( ) ( ) Κατανεµηµένα σε : Μετόχους της µητρικής ( ) ( ) ικαιώµατα µειοψηφίας ( ) (86.982) - - ( ) ( ) Κέρδη ανά µετοχή που αναλογούν στους µετόχους της µητρικής για τη χρήση (εκφρασµένα σε ανά µετοχή) Βασικά και µειωµένα 30 (0,025) 0,400 (0,061) 0,385 Όπως αναφέρεται προηγουµένως, τα παρατιθέµενα ποσά της παρούσας χρήσης για τη µητρική, αφορούν και την απορροφηθείσα εταιρεία ΝΙΚΑΣ ΚΡΗΤΗ Α.Β.Ε.Τ. Οι σηµειώσεις στις σελίδες 7 έως 46 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος αυτών των οικονοµικών καταστάσεων

5 Kατάσταση µεταβολών ιδίων κεφαλαίων Αποδιδόµενα στους µετόχους της µητρικής Συναλλαγµατικές Λοιπά Αποτελέσµατα εις διαφορές Καθαρή θέση ικαιώµατα Σύνολο Ιδίων Μετοχικό κεφάλαιο αποθέµατικα νέον µετατροπής µετόχων εταιρίας Μειοψηφίας Κεφαλαίων ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΣΤΟIΧΕΙΑ Υπόλοιπο στις 1 Ιανουαρίου (55.721) Καθαρό κέρδος χρήσης - - ( ) - ( ) ( ) ( ) Πωλήσεις θυγατρικών (ΠΛΑΤΑΙΩΝ-U.S.A) - (2.469) ( ) ( ) Εκκαθάριση θυγατρικής (ΠΕΛ/ΣΟΣ) (6.937) - Εξαγορά ποσοστού µειοψηφίας θυγατρικής (ΝΙΚΑΣ ΚΡΗΤΗ) - - (15.755) - (15.755) - (15.755) Μεταφορά αποθεµατικών (6.339) Μέρισµα για το ( ) - ( ) - ( ) ( ) ( ) ( ) Υπόλοιπο στις ( ) (43.599) ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΣΤΟIΧΕΙΑ Υπόλοιπο στις 1 Ιανουαρίου Καθαρό κέρδος χρήσης - - ( ) - ( ) - ( ) Απορρόφηση θυγατρικής (ΝΙΚΑΣ ΚΡΗΤΗ) - - ( ) - ( ) - ( ) Μέρισµα για το ( ) - ( ) - ( ) - ( ) - ( ) - ( ) Υπόλοιπο στις Οι σηµειώσεις στις σελίδες 7 έως 46 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος αυτών των οικονοµικών καταστάσεων

6 Kατάσταση µεταβολών ιδίων κεφαλαίων ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΣΤΟIΧΕΙΑ Μετοχικό κεφάλαιο Αποδιδόµενα στους µετόχους της µητρικής Λοιπά αποθέµατικα Αποτελέσµατα εις νέον Συναλλαγµατικές διαφορές µετατροπής Καθαρή θέση µετόχων εταιρίας ικαιώµατα Σύνολο Ιδίων Μειοψηφίας Κεφαλαίων Υπόλοιπο στις 1 Ιανουαρίου ,208,195 10,484, ,370 (55,896) 29,160, ,740 29,278,812 Συναλλαγµατικές διαφορές Καθαρό κέρδος χρήσης - - 8,094,849-8,094,849 (86,982) 8,007,867 Μεταφορά αποθεµατικών - 110,903 (110,903) Μέρισµα για το (4,855,518) - (4,855,518) - (4,855,518) - 110,903 3,128, ,239,506 (86,982) 3,152,524 Υπόλοιπο στις 31 εκεµβρίου ,208,195 10,595,306 3,651,798 (55,721) 32,399,578 31,758 32,431,336 ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΣΤΟIΧΕΙΑ Υπόλοιπο στις 1 Ιανουαρίου ,208,195 9,107,450 6,548,200-33,863,845-33,863,845 Καθαρό κέρδος χρήσης - - 7,793,790-7,793,790-7,793,790 Μεταφορά αποθεµατικών - 110,903 (110,903) Μέρισµα για το (4,855,518) - (4,855,518) - (4,855,518) - 110,903 2,827,369-2,938,272-2,938,272 Υπόλοιπο στις 31 εκεµβρίου ,208,195 9,218,353 9,375,569-36,802,117-36,802,117 Οι σηµειώσεις στις σελίδες 7 έως 46 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος αυτών των οικονοµικών καταστάσεων

7 Kατάσταση ταµειακών ροών 1/1 έως 31/12/20061/1 έως 31/12/2005 1/1 έως 31/12/20061/1 έως 31/12/2005 Σηµείωση Ταµειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Ταµειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Καταβληθέντες τόκοι ( ) ( ) ( ) ( ) Καταβληθής φόρος εισοδήµατος (48.161) ( ) (48.161) ( ) Καθαρές ταµειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Ταµειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες Αγορές ενσώµατων παγίων 7 ( ) ( ) ( ) ( ) Αγορές άϋλων περιουσιακών στοιχείων 8 (49.909) ( ) (46.630) (76.691) Πωλήσεις ενσώµατων παγίων Ασφαλιστική αποζηµείωση από καταστροφή ενσώµατων παγίων Έσοδα από συµµετοχές Πώληση συµµετοχών Αύξηση µετοχικού κεφαλαίου σε θυγατρική η οποία πωλήθηκε ( ) ( ) Έσοδα από επιχορηγήσεις Μείωση (Αύξηση) στοιχείων ενεργητικού µη συνεχιζόµενων δραστηριοτήτων (Αγορά)/Πώληση χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιµων προς πώληση Τόκοι που εισπράχθηκαν Καθαρές ταµειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες ( ) ( ) Ταµειακές ροές από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες Συναλλαγµατικές διαφορές Μερίσµατα πληρωθέντα σε µετόχους της µητρικής ( ) ( ) ( ) ( ) άνεια αναληφθέντα Αποπληρωµή δανεισµού ( ) ( ) ( ) ( ) Καθαρές ταµειακές ροές από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες ( ) ( ) ( ) ( ) Καθαρή (µείωση)/ αύξηση στα ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα ( ) ( ) Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα στην αρχή της περιόδου Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα στην αρχή της περιόδου θυγατρικής που πωλήθηκε Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα στην αρχή της περιόδου θυγατρικής που απορροφήθηκε Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα στο τέλος της περιόδου Οι σηµειώσεις στις σελίδες 7 έως 46 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος αυτών των οικονοµικών καταστάσεων

8 Σηµειώσεις επί των οικονοµικών καταστάσεων 1. Γενικές πληροφορίες Π.Γ. ΝΙΚΑΣ Α.Β.Ε.Ε. Οι οικονοµικές καταστάσεις περιλαµβάνουν τις εταιρικές οικονοµικές καταστάσεις της Π.Γ. ΝΙΚΑΣ A.Β.Ε.E (η «Εταιρεία») και τις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας και των θυγατρικών της (µαζί ο «Όµιλος»), της χρήσης που έληξε την, σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης («ΠΧΠ»), που είναι σε εφαρµογή από 1 Ιανουαρίου Τα ονόµατα των θυγατρικών εταιρειών παρουσιάζονται στη Σηµείωση 9 της Έκθεσης αυτής. Οι κυριότερες δραστηριότητες του Οµίλου είναι η παραγωγή και διάθεση αλλαντικών, κρεατοσκευασµάτων, πίτσας και τυροκοµικών προϊόντων. Ο Όµιλος δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία, στα Σκόπια και στην Κύπρο. Οι µετοχές της Εταιρείας διαπραγµατεύονται στο Χρηµατιστήριο Αθηνών. Η Εταιρεία εδρεύει στον Άγιο Στέφανο, Αττικής στην Ελλάδα. Η ηλεκτρονική διεύθυνση της Εταιρείας είναι Ο βασικός µέτοχος της Π.Γ ΝΙΚΑΣ Α.Β.Ε.Ε είναι η GCI FOOD ENTERPRISE LTD µε ποσοστό συµµετοχής 79,43%, η οποία κατέχει µετοχές και είναι θυγατρική του οµίλου GLOBAL CAPITAL INVESTORS (II) L.P. Η εταιρεία GCI FOODS ENTERPRISES LTD η οποία συµµετείχε στο µετοχικό κεφάλαιο της Π.Γ. ΝΙΚΑΣ Α.B.E.Ε. µε ποσοστό 49,92%, στις 18 Ιουλίου 2006 υπέβαλε προαιρετική δηµόσια πρόταση, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Νόµου 3461/2006, για την αγορά µε µετρητά του συνόλου των κοινών ονοµαστικών µετοχών της εταιρείας Π.Γ. ΝΙΚΑΣ Α.B.E.Ε. στην τιµή των 6,00 ανά µετοχή. Η περίοδος αποδοχής έληξε την 8/9/2006. Μέσω της δηµόσιας πρότασης αποκτήθηκαν µετοχές (3,98% του συνόλου των µετοχών). Η GCI FOODS ENTERPRISES LTD επιπλέον, απέκτησε κατά τη διάρκεια της δηµόσιας πρότασης µετοχές από την ελεύθερη αγορά (25,53% του συνόλου των µετοχών). Οι οικονοµικές καταστάσεις έχουν εγκριθεί προς δηµοσίευση από το ιοικητικό Συµβούλιο της Εταιρείας την 30 Μαρτίου 2007 και υπόκεινται της έγκρισης της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Οι οικονοµικές καταστάσεις είναι διαθέσιµες στην έδρα και στην ιστοσελίδα της εταιρείας. 2. Σύνοψη σηµαντικών λογιστικών πολιτικών Οι βασικές λογιστικές αρχές που έχει εφαρµόσει η Εταιρεία κατά τη σύνταξη αυτών των οικονοµικών καταστάσεων περιγράφονται παρακάτω. Οι αρχές αυτές έχουν εφαρµοσθεί µε συνέπεια σε όλες τις χρήσεις που παρουσιάζονται εκτός όπου αναφέρεται διαφορετικά Πλαίσιο κατάρτισης των οικονοµικών καταστάσεων Οι οικονοµικές καταστάσεις της Π.Γ. NIKAΣ A.Β.Ε.E έχουν καταρτιστεί από τη διοίκηση βάση των ιεθνών Προτύπων Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης («ΠΧΠ»), περιλαµβανοµένων των ιεθνών Λογιστικών Προτύπων («ΛΠ») και ερµηνειών που έχουν εκδοθεί από την Επιτροπή ιερµηνειών των ιεθνών Προτύπων Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης, όπως έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ΠΧΠ που έχουν εκδοθεί από το Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων (Σ ΛΠ). Όλα τα ΠΧΠ που έχουν εκδοθεί από το Σ ΛΠ και ισχύουν κατά τη σύνταξη αυτών των οικονοµικών καταστάσεων έχουν υιοθετηθεί από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο µέσω της διαδικασίας επικύρωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής («ΕΕ»), εκτός από το ιεθνές Λογιστικό Πρότυπο ( ΛΠ) 39 «Χρηµατοοικονοµικά Εργαλεία:Αναγνώριση και Επιµέτρηση». Σε συνέχεια της εισήγησης της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης, το Συµβούλιο εξέδωσε τους Κανονισµούς 2086/2004 και 1864/2005 που απαιτούν την υιοθέτηση του ΛΠ 39, - 7 -

9 εκτός από συγκεκριµένες διατάξεις που αφορούν σε αντιστάθµιση χαρτοφυλακίου καταθέσεων, από όλες τις εισηγµένες εταιρείες από την 1 η Ιανουαρίου Καθώς ο Όµιλος δεν επηρεάζεται από τις διατάξεις που αφορούν στην αντιστάθµιση χαρτοφυλακίου οι οποίες δεν απαιτούνται από την έκδοση του ΛΠ 39 που έχει επικυρωθεί από την ΕΕ, οι παρούσες οικονοµικές καταστάσεις έχουν συνταχθεί σύµφωνα µε τα ΠΧΠ όπως έχουν υιοθετηθεί από την ΕΕ και τα ΠΧΠ που έχουν εκδοθεί από το Σ ΛΠ. Οι Οικονοµικές καταστάσεις έχουν συνταχθεί µε βάση την αρχή του ιστορικού κόστους, εκτός των περιπτώσεων των γηπέδων και κτιρίων, τα οποία αποτιµώνται σε καθορισµένο κόστος κατά την 1 Ιανουαρίου 2004 και αποσβένονται έκτοτε (εκτίµηση εύλογης αξίας αποκλειστικά και µόνο για την πρώτη εφαρµογή των ΠΧΠ), των επενδύσεων διαθέσιµων προς πώληση, και των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού και παθητικού σε εύλογη αξία µέσω αποτελεσµάτων. Η ετοιµασία των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ΠΧΠ απαιτεί τη χρήση ορισµένων σηµαντικών λογιστικών εκτιµήσεων και την άσκηση κρίσης από τη ιοίκηση κατά την εφαρµογή των λογιστικών αρχών. Επίσης απαιτείται η χρήση υπολογισµών και υποθέσεων που επηρεάζουν τα αναφερθέντα ποσά των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, τη γνωστοποίηση ενδεχόµενων απαιτήσεων και υποχρεώσεων κατά την ηµεροµηνία σύνταξης των οικονοµικών καταστάσεων και τα αναφερθέντα ποσά εσόδων και εξόδων κατά τη διάρκεια του έτους υπό αναφορά. Παρά το γεγονός ότι αυτοί οι υπολογισµοί βασίζονται στην καλύτερη δυνατή γνώση της ιοίκησης σύµφωνα µε τις τρέχουσες περιστάσεις και πληροφορίες, τα πραγµατικά αποτελέσµατα µπορεί τελικά να διαφέρουν από αυτούς τους υπολογισµούς. Οι περιοχές που εµπεριέχουν µεγάλο βαθµό υποκειµενικότητας και είναι περίπλοκες, ή οι υποθέσεις και εκτιµήσεις που είναι σηµαντικές για τις χρηµατοοικονοµικές καταστάσεις, αναφέρονται στην Σηµείωση 4. Νέα λογιστικά πρότυπα, διερµηνείες και τροποποίηση προτύπων Ορισµένα νέα ΠΧΠ, τροποποιήσεις και διερµηνείες έχουν εκδοθεί, τα οποία είναι υποχρεωτικά για λογιστικές περιόδους που ξεκινούν κατά τη διάρκεια της παρούσας χρήσης η µεταγενέστερα. Η εκτίµηση του Οµίλου και της Εταιρείας σχετικά µε την επίδραση από την εφαρµογή αυτών των νέων προτύπων και διερµηνειών παρατίθεται παρακάτω. Πρότυπα υποχρεωτικά για το ΛΠ 19 (Τροποποίηση), Παροχές Προσωπικού Αυτή η τροποποίηση παρέχει στις εταιρείες τη δυνατότητα επιλογής µίας εναλλακτικής µεθόδου αναγνώρισης των αναλογιστικών κερδών και ζηµιών. Πιθανόν να επιβάλλει νέες προϋποθέσεις αναγνώρισης για περιπτώσεις όπου υπάρχουν προγράµµατα συνταξιοδότησης µε συµµετοχή πολλών εργοδοτών (multi-employer plans) για τις οποίες δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες για την εφαρµογή της λογιστικής καθορισµένων παροχών. Επίσης, προσθέτει νέες απαιτήσεις γνωστοποιήσεων. Επειδή ο Όµιλος δεν έχει αλλάξει τη λογιστική αρχή που έχει υιοθετηθεί για την αναγνώριση αναλογιστικών κερδών ή ζηµιών και δεν συµµετέχει σε προγράµµατα συνταξιοδότησης µε συµµετοχή πολλών εργοδοτών, η υιοθέτηση αυτής της τροποποίησης έχει επηρεάσει µόνο την παρουσίαση και έκταση των γνωστοποιήσεων που παρουσιάζονται στις οικονοµικές καταστάσεις. - ΛΠ 39 (Τροποποίηση), Λογιστική Απεικόνιση Αντιστάθµισης Ταµειακών Ροών προβλεπόµενων ενδοεταιρικών συναλλαγών (Ισχύει από 1 Ιανουαρίου 2006) Η τροποποίηση επιτρέπει να χαρακτηρισθεί ο συναλλαγµατικός κίνδυνος από µια πολύ πιθανή προβλεπόµενη ενδοεταιρική συναλλαγή ως αντισταθµισµένο στοιχείο στις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις, υπό τους όρους ότι: α) η συναλλαγή πραγµατοποιείται σε νόµισµα διαφορετικό από το νόµισµα λειτουργίας της εταιρείας, η οποία συµετέχει στη συναλλαγή και β) ο συναλλαγµατικός κίνδυνος θα επηρεάσει την ενοποιηµένη κατάσταση των αποτελεσµάτων. Αυτή η τροποποίηση δεν είναι σχετική µε τη λειτουργία του Οµίλου, διότι ο Όµιλος δεν έχει ενδοεταιρικές συναλλαγές οι οποίες πληρούν τις προϋποθέσεις να - 8 -

10 χαρακτηριστούν ως αντισταθµισµένο στοιχείο στις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις 31 εκεµβρίου 2006 και ΛΠ 39 (Τροποποίηση), Επιλογή Εύλογης Αξίας Η τροποποίηση αυτή αλλάζει τον ορισµό των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων σε εύλογη αξία µέσω αποτελεσµάτων και περιορίζει τη δυνατότητα προσδιορισµού χρηµατοοικονοµικών στοιχείων σε αυτή την κατηγορία. Ο Όµιλος πιστεύει ότι η τροποποίηση αυτή δεν θα επηρεάσει τις οικονοµικές του καταστάσεις εφόσον δεν διατηρεί χρηµατοοικονοµικά µέσα τα οποία έχουν ταξινοµηθεί σε Εύλογη Αξία µέσω αποτελεσµάτων. - ΛΠ 39 και ΠΧΠ 4 (Τροποποίηση), Συµβόλαια Χρηµατοοικονοµικής Εγγύησης Με την τροποποίηση αυτή απαιτείται να αναγνωρισθούν οι εκδοθείσες χρηµατοοικονοµικές εγγυήσεις, εκτός από αυτές οι οποίες έχουν ήδη δηλωθεί από τον Όµιλο, ως ασφαλιστικά συµβόλαια, αρχικά στην εύλογη αξία και µεταγενέστερα να αποτιµούνται στη µεγαλύτερη από: (α) του αναπόσβεστου υπολοίπου των σχετικών αµοιβών που έχουν εισπραχθεί και αναβληθεί και (β) της δαπάνης που απαιτείται για να εξοφληθεί η ανειληµµένη υποχρέωση κατά την ηµεροµηνία ισολογισµού. Η τροποποίηση αυτή, δεν θα επηρεάσει τον Όµιλο. - ΛΠ 21 (Τροποποίηση) - Επένδυση σε Επιχείρηση του Εξωτερικού Η τροποποίηση αυτή επιτρέπει την αναταξινόµηση στα ίδια κεφάλαια των συναλλαγµατικών διαφορών που προκύπτουν από νοµισµατικά στοιχεία ανεξαρτήτως από το εάν ή όχι το νοµισµατικό στοιχείο παρουσιάζεται στο νόµισµα λειτουργίας είτε της αναφέρουσας οικονοµικής οντότητας είτε της επιχείρησης στο εξωτερικό. Η τροποποίηση δεν θα επηρεάσει τις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου. - ΠΧΠ 6 -Εξερεύνηση και Αξιολόγηση πηγών Ορυκτού πλούτου Το συγκεκριµένο ΠΧΠ δε σχετίζεται µε τις λειτουργίες του Οµίλου. ιερµηνείες υποχρεωτικές για το ΕΕΧΠ 4, Προσδιορισµός αν µια συµφωνία εµπεριέχει µίσθωση Σύµφωνα µε την ιερµηνεία 4 ο προσδιορισµός αν µια συµφωνία περιλαµβάνει µίσθωση απαιτείται να βασίζεται στην ουσία της συµφωνίας. Συγκεκριµένα απαιτείται να εξεταστεί κατά πόσο: α) η εκπλήρωση της συµφωνίας εξαρτάται από τη χρήση συγκεκριµένου παγίου(ων) και β) η συµφωνία παραχωρεί στον µισθωτή το δικαίωµα χρήσης του παγίου. Η ιοίκηση εκτιµά ότι η ιερµηνεία 4 δεν αναµένεται να επηρεάσει τη λογιστική απεικόνιση των υφιστάµενων συµφωνιών. - ΕΕΧΠ 5, ικαιώµατα σε Συµµετοχές σε Ταµεία Παύσης Λειτουργίας, Αποκατάστασης και Περιβαλλοντικής Αποκατάστασης Η διερµηνεία 5 δεν σχετίζεται µε τις λειτουργίες του Οµίλου. - ΕΕΧΠ 6, Υποχρεώσεις που προκύπτουν από τη συµµετοχή σε συγκεκριµένες αγορές Ηλεκτρικός και Ηλεκτρονικός Εξοπλισµός προς απόρριψη (Ισχύει από 1η εκεµβρίου 2005) Η διερµηνεία δεν σχετίζεται µε τις λειτουργίες του Οµίλου

11 Πρότυπα υποχρεωτικά µετά την 1 η Ιανουαρίου ΠΧΠ 7, Χρηµατοοικονοµικά µέσα: Γνωστοποιήσεις και συµπληρωµατική προσαρµογή στο ΛΠ 1, Παρουσίαση των Οικονοµικών Καταστάσεων - Γνωστοποιήσεις Κεφαλαίου Το ΠΧΠ 7 εισάγει επιπλέον γνωστοποιήσεις µε απώτερο σκοπό τη βελτίωση της παρεχόµενης πληροφόρησης σχετικά µε τα χρηµατοοικονοµικά µέσα. Απαιτεί την γνωστοποίηση ποιοτικών και ποσοτικών πληροφοριών σχετικά µε την έκθεση σε κίνδυνο που προκύπτει από χρηµατοοικονοµικά µέσα, συµπεριλαµβανοµένων προκαθορισµένων ελάχιστων απαιτούµενων γνωστοποιήσεων για πιστωτικό κίνδυνο, κίνδυνο ρευστότητας και κίνδυνο αγοράς (συµπεριλαµβάνεται ανάλυση ευαισθησίας σχετικά µε τον κίνδυνο αγοράς). Το ΠΧΠ 7 αντικαθιστά το ΛΠ 30: Γνωστοποιήσεις στις Οικονοµικές Καταστάσεις Τραπεζών και Χρηµατοπιστωτικών Ιδρυµάτων και τις απαιτήσεις γνωστοποιήσεων του ΛΠ 32, Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις και Παρουσίαση. Έχει εφαρµογή σε όλες τις εταιρείες που συντάσσουν οικονοµικές καταστάσεις σύµφωνα µε τα ΠΧΠ. Η προσαρµογή στο ΛΠ 1 εισάγει γνωστοποιήσεις σχετικά µε το ύψος των κεφαλαίων µίας επιχείρησης καθώς και για τον τρόπο που γίνεται η διαχείριση αυτών. Ο Όµιλος εκτίµησε την επίδραση του ΠΧΠ 7 και της προσαρµογής στο ΛΠ 1 και κατέληξε ότι οι κύριες επιπλέον γνωστοποιήσεις που απαιτούνται από την εφαρµογή τους είναι η ανάλυση ευαισθησίας σχετικά µε τον κίνδυνο αγοράς και οι γνωστοποιήσεις κεφαλαίου. Ο Όµιλος θα εφαρµόσει το ΠΧΠ 7 και την τροποποίηση του ΛΠ 1 από την 1 Ιανουαρίου ΠΧΠ 8 - Τοµείς ραστηριοτήτων (δεν έχει υιοθετηθεί ακόµα από την ΕΕ) Το πρότυπο έχει εφαρµογή από την 1η Ιανουαρίου 2009 και αντικαθιστά το ΛΠ 14, κάτω από το οποίο οι τοµείς αναγνωρίζονταν και παρουσιάζονταν µε βάση µια ανάλυση απόδοσης και κινδύνου. Σύµφωνα µε το ΠΧΠ 8 οι τοµείς αποτελούν συστατικά µιας οικονοµικής οντότητας που εξετάζονται τακτικά από τον ιευθύνοντα Σύµβουλο / ιοικητικό Συµβούλιο της οικονοµικής οντότητας και παρουσιάζονται στις οικονοµικές καταστάσεις µε βάση αυτήν την εσωτερική κατηγοριοποίηση. Ο Όµιλος θα εφαρµόσει το ΠΧΠ 8 από την 1 Ιανουαρίου ιερµηνείες υποχρεωτικές µετά την 1η Ιανουαρίου ΕΕΧΠ 7 - Εφαρµογή της µεθόδου επαναδιατύπωσης του ΛΠ 29 Η διερµηνεία έχει εφαρµογή από την 1η Μαρτίου 2006 και παρέχει καθοδήγηση σχετικά µε την εφαρµογή του ΛΠ 29 σε µια περίοδο παρουσίασης στην οποία µια επιχείρηση αναγνωρίζει την ύπαρξη υπερπληθωρισµού στην οικονοµία του λειτουργικού νοµίσµατός της, εφόσον η οικονοµία δεν ήταν υπερπληθωριστική στην προγενέστερη περίοδο. εδοµένου ότι καµία από τις εταιρείες του Οµίλου δεν λειτουργεί σε µια υπερπληθωριστική οικονοµία, αυτή η διερµηνεία δεν θα επηρεάσει τις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου. - ΕΕΧΠ 8 - Πεδίο εφαρµογής ΠΧΠ 2 Η διερµηνεία έχει εφαρµογή από την 1η Μαΐου 2006 και εξετάζει συναλλαγές που περιλαµβάνουν την έκδοση συµµετοχικών τίτλων - όπου το αναγνωρίσιµο λαµβανόµενο τίµηµα είναι µικρότερο από την εύλογη αξία των συµµετοχικών τίτλων που εκδόθηκαν προκειµένου να καθοριστεί εάν εµπίπτουν ή όχι στο πεδίο εφαρµογής του ΠΧΠ 2. Η διερµηνεία δεν θα επηρεάσει τις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου. - ΕΕΧΠ 9 - Επαναξιολόγηση Ενσωµατωµένων Παράγωγων Η διερµηνεία έχει εφαρµογή από την 1η Ιουνίου 2006 και απαιτεί µια οικονοµική οντότητα να αξιολογήσει εάν ένα ενσωµατωµένο παράγωγο πρέπει για να διαχωριστεί από τη σύµβαση µε την οποία αποκτήθηκε και να αξιολογηθεί ως µεµονωµένο παράγωγο όταν η οικονοµική οντότητα γίνεται αρχικά συµβαλλόµενο µέρος στη σύµβαση. Η διερµηνεία δεν έχει εφαρµογή στον Όµιλο

12 - ΕΕΧΠ 10 - Ενδιάµεσες Οικονοµικές Καταστάσεις και Αποµείωση Η διερµηνεία έχει εφαρµογή από την 1η Νοεµβρίου 2006 και απαγορεύει τις ζηµίες αποµείωσης που αναγνωρίζονται σε µια ενδιάµεση περίοδο, όσον αφορά την υπεραξία, τις επενδύσεις σε συµµετοχικούς τίτλους και τις επενδύσεις σε χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία που αναγνωρίζονται σε κόστος, να αντιστραφούν σε ισολογισµούς µεταγενέστερων ηµεροµηνιών. Η διερµηνεία δεν θα επηρεάσει τις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου. - ΕΕΧΠ 11 - ΠΧΠ 2: Συναλλαγές Ιδίων Μετοχών Οµίλου (δεν έχει υιοθετηθεί ακόµα από την ΕΕ) Η διερµηνεία έχει εφαρµογή από την 1η Μαρτίου 2007 και διασαφηνίζει τον χειρισµό όπου οι υπάλληλοι µίας θυγατρικής εταιρείας λαµβάνουν µετοχές της µητρικής εταιρείας. Επίσης διασαφηνίζει εάν ορισµένοι τύποι συναλλαγών πρέπει να λογίζονται ως συναλλαγές µε διακανονισµό µε συµµετοχικούς τίτλους ή συναλλαγές µε διακανονισµό τοις µετρητοίς. Η διερµηνεία δεν θα επηρεάσει τις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου. - ΕΕΧΠ 12 - Συµφωνίες Παραχώρησης (δεν έχει υιοθετηθεί ακόµα από την ΕΕ) Η διερµηνεία έχει εφαρµογή από την 1η Ιανουαρίου 2008 και αναφέρεται στις εταιρείες που συµµετέχουν σε συµφωνίες παραχώρησης. Η διερµηνεία δεν έχει εφαρµογή στον Όµιλο Ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις (α) Θυγατρικές εταιρείες Θυγατρικές είναι οι εταιρείες στις οποίες ο Όµιλος, άµεσα ή έµµεσα, ελέγχει την οικονοµική και λειτουργική τους πολιτική. Οι θυγατρικές εταιρείες ενοποιούνται πλήρως (ολική ενοποίηση) από την ηµεροµηνία κατά την οποία αποκτάται ο έλεγχος έπ αυτών και παύουν να ενοποιούνται από την ηµεροµηνία που τέτοιος έλεγχος δεν υφίσταται. Οι εξαγορές θυγατρικών εταιρειών λογίζονται βάσει της µεθόδου εξαγοράς. Το κόστος κτήσης µιας θυγατρικής υπολογίζεται στην εύλογη αξία των στοιχείων ενεργητικού που µεταφέρονται, των µετοχών που εκδόθηκαν και των υποχρεώσεων που αναλήφθηκαν κατά την ηµεροµηνία της εξαγοράς, πλέον τυχόν κόστος που συνδέεται άµεσα µε την εξαγορά. Τα αναγνωρίσιµα περιουσιακά στοιχεία, υποχρεώσεις και ενδεχόµενες υποχρεώσεις που αποκτώνται σε µία επιχειρηµατική συνένωση επιµετρώνται κατά την εξαγορά στις εύλογες αξίες τους, ανεξαρτήτως του ποσοστού συµµετοχής. Το πλεόνασµα του κόστους εξαγοράς πέραν της εύλογης αξίας των αναγνωρίσιµων καθαρών περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν, καταχωρείται ως υπεραξία. Αν το συνολικό κόστος της εξαγοράς είναι µικρότερο από το µερίδιο του Οµίλου στην εύλογη αξία των καθαρών περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν, η διαφορά καταχωρείται άµεσα στην Κατάσταση Αποτελεσµάτων. Συναλλαγές, υπόλοιπα και µη πραγµατοποιηµένα κέρδη που προκύπτουν µεταξύ των εταιρειών του Οµίλου απαλείφονται κατά την ενοποίηση. Οι µη πραγµατοποιηµένες ζηµιές, επίσης απαλείφονται, εκτός εάν η συναλλαγή παρουσιάζει ενδείξεις αποµείωσης, του µεταβιβασθέντος περιουσιακού στοιχείου. Οι λογιστικές αρχές των θυγατρικών εταιρειών έχουν αναπροσαρµοσθεί ώστε να είναι οµοιόµορφες µε αυτές που έχουν υιοθετηθεί από τον Όµιλο. Όταν αυξάνεται το ποσοστό συµµετοχής σε θυγατρική, τότε η διαφορά µεταξύ του τιµήµατος και της λογιστικής αξίας των καθαρών περιουσιακών στοιχείων των θυγατρικών που αποκτήθηκαν καταχωρείται απευθείας στην καθαρή θέση

13 (β) Συνδεδεµένες επιχειρήσεις Συνδεδεµένες είναι οι επιχειρήσεις, στις οποίες ο Όµιλος έχει ουσιώδη επιρροή, αλλά όχι έλεγχο, το οποίο γενικά ισχύει όταν τα ποσοστά συµµετοχής κυµαίνονται µεταξύ 20% και 50% των δικαιωµάτων ψήφου. Οι επενδύσεις σε συνδεδεµένες επιχειρήσεις λογιστικοποιούνται µε την µέθοδο της καθαρής θέσης και αρχικά αναγνωρίζονται στο κόστος κτήσεως. Ο λογαριασµός των επενδύσεων σε συνδεδεµένες επιχειρήσεις περιλαµβάνει και την υπεραξία που προέκυψε κατά την εξαγορά (µειωµένη µε τυχόν ζηµιές αποµείωσης). Η συµµετοχή του Οµίλου στα κέρδη ή τις ζηµίες των συνδεδεµένων επιχειρήσεων µετά την εξαγορά αναγνωρίζεται στα αποτελέσµατα χρήσης, και η συµµετοχή του στις µετά την εξαγορά µεταβολές στα αποθεµατικά αναγνωρίζεται στα αποθεµατικά. Οι αθροιστικές µεταβολές µετά την εξαγορά προσαρµόζονται έναντι του κόστους της επένδυσης. Όταν η συµµετοχή του Οµίλου στις ζηµίες της συνδεδεµένης είναι ίση ή µεγαλύτερη από το συµφέρον του σε αυτή, περιλαµβάνοντας όποιες άλλες επισφαλείς απαιτήσεις, ο Όµιλος δεν αναγνωρίζει επιπλέον ζηµιές, εκτός αν έχει αναλάβει υποχρεώσεις ή κάνει πληρωµές για λογαριασµό της συνδεδεµένης. Τα µη πραγµατοποιηθέντα κέρδη συναλλαγών µεταξύ του Οµίλου και των συνδεδεµένων επιχειρήσεων διαγράφονται στο βαθµό της συµµετοχής του Οµίλου στην συνδεδεµένη επιχείρηση. Οι µη πραγµατοποιηθείσες ζηµίες επίσης διαγράφονται εκτός αν η συναλλαγή αποδεικνύει την αποµείωση της αξίας του παγίου που µεταφέρεται. Οι λογιστικές αρχές των θυγατρικών και των συνδεδεµένων εταιρειών έχουν αναπροσαρµοσθεί ώστε να είναι οµοιόµορφες µε αυτές που έχουν υιοθετηθεί από τον Όµιλο. Η Εταιρία καταχωρεί τις επενδύσεις σε θυγατρικές και συνδεδεµένες εταιρείες στις εταιρικές οικονοµικές καταστάσεις σε κόστος κτήσης µείον την ενδεχόµενη αποµείωση Συναλλαγµατικές µετατροπές (α) Νόµισµα αποτίµησης και νόµισµα παρουσίασης. Τα στοιχεία των οικονοµικών καταστάσεων των εταιρειών του Οµίλου υπολογίζονται χρησιµοποιώντας το νόµισµα του πρωτεύοντος οικονοµικού περιβάλλοντος στο οποίο κάθε εταιρεία λειτουργεί («νόµισµα αποτίµησης»). Οι ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις παρουσιάζονται σε Ευρώ, που είναι το νόµισµα λειτουργίας και το νόµισµα παρουσίασης της µητρικής Εταιρείας. (β) Συναλλαγές και υπόλοιπα Οι συναλλαγές σε ξένα νοµίσµατα µετατρέπονται στο λειτουργικό νόµισµα µε την χρήση των ισοτιµιών που ισχύουν κατά την ηµεροµηνία των συναλλαγών. Κέρδη και ζηµιές από συναλλαγµατικές διαφορές οι οποίες προκύπτουν από την εκκαθάριση (είσπραξη ή πληρωµή) τέτοιων συναλλαγών κατά την διάρκεια της περιόδου και από την µετατροπή των νοµισµατικών στοιχείων που εκφράζονται σε ξένο νόµισµα µε τις ισχύουσες ισοτιµίες κατά την ηµεροµηνία ισολογισµού, καταχωρούνται στα αποτελέσµατα. Οι συναλλαγµατικές διαφορές από µη νοµισµατικά στοιχεία που αποτιµώνται στην εύλογη αξία τους, θεωρούνται ως τµήµα της εύλογης αξίας και συνεπώς καταχωρούνται όπου και οι διαφορές της εύλογης αξίας. (γ) Εταιρείες του Οµίλου Η µετατροπή των οικονοµικών καταστάσεων των εταιρειών του Οµίλου (καµία εκ των οποίων δεν έχει νόµισµα υπερπληθωριστικής οικονοµίας), οι οποίες έχουν διαφορετικό λειτουργικό νόµισµα από το νόµισµα παρουσίασης του Οµίλου γίνεται ως εξής:

14 i. τα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις µετατρέπονται µε τις ισοτιµίες που ισχύουν κατά την ηµεροµηνία του ισολογισµού, ii. τα έσοδα και τα έξοδα µετατρέπονται µε τη µέση ισοτιµία της περιόδου (εκτός εάν η µέση ισοτιµία δεν είναι λογική προσέγγιση της συσσωρευµένης επίδρασης των ισοτιµιών που ίσχυαν κατά τις ηµεροµηνίες των συναλλαγών, στην οποία περίπτωση τα έσοδα και έξοδα µετατρέπονται µε τις ισοτιµίες που ίσχυαν τις ηµεροµηνίες των συναλλαγών) και iii. οι προκύπτουσες συναλλαγµατικές διαφορές καταχωρούνται σε αποθεµατικό των ιδίων κεφαλαίων και µεταφέρονται στα αποτελέσµατα µε την πώληση των επιχειρήσεων αυτών. Οι συναλλαγµατικές διαφορές που προκύπτουν από την µετατροπή της καθαρής επένδυσης σε επιχείρηση εξωτερικού αναγνωρίζονται στα ίδια κεφάλαια. Κατά τη πώληση εταιρείας εξωτερικού, οι συσσωρευµένες συναλλαγµατικές διαφορές µεταφέρονται στα αποτελέσµατα χρήσεως ως µέρος του κέρδους ή ζηµίας από τη πώληση. Η υπεραξία και οι αναπροσαρµογές των εύλογων αξιών που προκύπτουν από εξαγορά θυγατρικών εταιρειών στο εξωτερικό, αναγνωρίζονται ως στοιχεία ενεργητικού και παθητικού και µετατρέπονται µε βάση την τιµή συναλλάγµατος που ισχύει την ηµεροµηνία εξαγοράς Ενσώµατα πάγια περιουσιακά στοιχεία Τα ενσώµατα πάγια αποτιµώνται στο κόστος κτήσης µείον συσσωρευµένες αποσβέσεις και αποµείωση. Το κόστος κτήσεως περιλαµβάνει όλες τις άµεσα σχετιζόµενες δαπάνες για την απόκτηση των στοιχείων. Μεταγενέστερες δαπάνες καταχωρούνται σε αύξηση της λογιστικής αξίας των ενσώµατων παγίων ή ως ξεχωριστό πάγιο µόνον εάν είναι πιθανό πρόσθετα µελλοντικά οικονοµικά οφέλη να εισρεύσουν στον Όµιλο και το κόστος τους µπορεί να επιµετρηθεί αξιόπιστα. Το κόστος επισκευών και συντηρήσεων καταχωρείται στα αποτελέσµατα όταν οι σχετικές εργασίες πραγµατοποιούνται. Τα γήπεδα και οικόπεδα παρουσιάζονται σε καθορισµένο κόστος και δεν αποσβένονται. Ως καθορισµένο κόστος λαµβάνεται η εκτίµηση εύλογης αξίας της 1 Ιανουαρίου 2004 από ανεξάρτητους εκτιµητές αποκλειστικά και µόνο για την πρώτη εφαρµογή των ΠΧΠ. Η µέθοδος εκτίµησης που χρησιµοποιήθηκε για τα οικόπεδα και γήπεδα είναι η συγκριτική προσέγγιση. Τα κτίρια παρουσιάζονται σε ιστορικό κόστος και αποσβένονται σύµφωνα µε τις παρακάτω ωφέλιµες ζωές. Οι αποσβέσεις των ενσώµατων παγίων υπολογίζονται µε τη σταθερή µέθοδο µε ισόποσες ετήσιες επιβαρύνσεις στο διάστηµα της αναµενόµενης ωφέλιµης ζωής του στοιχείου, έτσι ώστε να διαγραφεί το κόστος στην υπολειµµατική του αξία. Η αναµενόµενη ωφέλιµη ζωή των στοιχείων είναι ως εξής: - Κτίρια 25 Έτη - Μηχανήµατα - τεχνικές εγκαταστάσεις και λοιπός µηχανολογικός εξοπλισµός 6,6 Έτη - Μεταφορικά µέσα 5-6,6 Έτη - Έπιπλα και λοιπός εξοπλισµός 5 Έτη Οι υπολειµµατικές αξίες και οι ωφέλιµες ζωές των ενσώµατων παγίων υπόκεινται σε επανεξέταση και αναπροσαρµόζονται σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού. Όταν οι λογιστικές αξίες των ενσώµατων παγίων υπερβαίνουν την εκτιµώµενη αξία τους, η διαφορά (αποµείωση) καταχωρείται άµεσα ως έξοδο στα αποτελέσµατα (Σηµείωση 2.6). Κατά την πώληση ενσώµατων παγίων, οι διαφορές µεταξύ του τιµήµατος που λαµβάνεται και της λογιστικής τους αξίας καταχωρούνται ως κέρδη ή ζηµίες στα αποτελέσµατα

15 2.5. Άυλα περιουσιακά στοιχεία (α) Εµπορικά σήµατα και άδειες Τα εµπορικά σήµατα και οι άδειες αποτιµώνται στο κόστος κτήσεως µείον αποσβέσεις και έχουν µετρήσιµη ωφέλιµη ζωή. Οι αποσβέσεις υπολογίζονται και καταχωρούνται µε την σταθερή µέθοδο κατά την διάρκεια της ωφέλιµης ζωής των στοιχείων αυτών η οποία είναι 5 χρόνια. (β) Λογισµικά προγράµµατα Οι άδειες λογισµικού αποτιµώνται στο κόστος κτήσεως µείον συσσωρευµένες αποσβέσεις. Οι αποσβέσεις υπολογίζονται και καταχωρούνται µε την σταθερή µέθοδο κατά τη διάρκεια της ωφέλιµης ζωής των στοιχείων αυτών, η οποία είναι 3 χρόνια. απάνες που απαιτούνται για την εξέλιξη και συντήρηση του λογισµικού αναγνωρίζονται ως έξοδα όταν πραγµατοποιούνται. (γ) Έξοδα έρευνας και ανάπτυξης Τα έξοδα έρευνας αναγνωρίζονται ως έξοδα της χρήσης όταν αυτά πραγµατοποιούνται. Τα έξοδα που πραγµατοποιούνται σε προγράµµατα ανάπτυξης (και σχετίζονται µε τον σχεδιασµό και δοκιµές νέων ή βελτιωµένων προϊόντων) αναγνωρίζονται ως ασώµατες ακινητοποιήσεις όταν είναι πιθανό ότι το πρόγραµµα ανάπτυξης θα πετύχει, εξετάζοντας την εµπορική και τεχνική δυνατότητα του προγράµµατος, και το κόστος ανάπτυξης µπορεί να µετρηθεί αξιόπιστα. Τα υπόλοιπα έξοδα ανάπτυξης καταχωρούνται στους λογαριασµούς εξόδων όταν αυτά πραγµατοποιούνται. Έξοδα ανάπτυξής τα οποία σε προηγούµενες οικονοµικές χρήσεις είχαν καταχωρηθεί σαν έξοδα, δεν καταχωρούνται σαν ασώµατες ακινητοποιήσεις σε µεταγενέστερη οικονοµική χρήση. Τα έξοδα ανάπτυξης τα οποία έχουν µετρήσιµη ζωή και έχουν κεφαλαιοποιηθεί, αποσβένονται από την έναρξη της εµπορικής παραγωγής του προϊόντος, µε την σταθερή µέθοδο απόσβεσης κατά την περίοδο την οποία θα φέρει οικονοµικά οφέλη. Η χρονική περίοδος απόσβεσης δεν υπερβαίνει τα 5 έτη Αποµείωση αξίας περιουσιακών στοιχείων Τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν απροσδιόριστη ωφέλιµη ζωή δεν αποσβένονται αλλά υπόκεινται σε έλεγχο αποµείωσης ετησίως και όταν κάποια γεγονότα καταδεικνύουν ότι η λογιστική αξία µπορεί να µην είναι ανακτήσιµη. Τα περιουσιακά στοιχεία που αποσβένονται υπόκεινται σε έλεγχο αποµείωσης της αξίας τους όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι η λογιστική αξία τους δε θα ανακτηθεί. Η ανακτήσιµη αξία είναι η µεγαλύτερη αξία µεταξύ εύλογης αξίας µειωµένη µε το απαιτούµενο για την πώληση κόστος και της αξίας που θα ανακτηθεί από την χρήση του περιουσιακού στοιχείου. Για την εκτίµηση των ζηµιών αποµείωσης τα περιουσιακά στοιχεία εντάσσονται στις µικρότερες δυνατές µονάδες δηµιουργίας ταµειακών ροών. Οι ζηµιές αποµείωσης καταχωρούνται ως έξοδα στα αποτελέσµατα στο έτος που προκύπτουν Επενδύσεις Οι επενδύσεις του Οµίλου κατατάσσονται στις παρακάτω κατηγορίες µε βάση το σκοπό για τον οποίο αποκτήθηκαν. Η ιοίκηση καθορίζει την κατάταξη κατά την αρχική αναγνώριση των επενδύσεων και επανεξετάζει την κατάταξη σε κάθε ηµεροµηνία δηµοσίευσης. (α) άνεια και απαιτήσεις Περιλαµβάνει µη παράγωγα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία µε καθορισµένες ή προσδιορίσιµες πληρωµές, τα οποία δεν διαπραγµατεύονται σε ενεργείς αγορές. Περιλαµβάνονται στο κυκλοφορούν ενεργητικό, εκτός από εκείνα µε λήξεις µεγαλύτερες των 12 µηνών από την ηµεροµηνία ισολογισµού. Τα τελευταία συµπεριλαµβάνονται στο µη κυκλοφορούν ενεργητικό. Τα δάνεια και οι απαιτήσεις συµπεριλαµβάνονται στις εµπορικές και άλλες απαιτήσεις στον ισολογισµό (βλ. Σηµείωση 2.9)

16 (β) Χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία σε εύλογη αξία µέσω της Κατάστασης Αποτελεσµάτων Η κατηγορία αυτή έχει δύο υποκατηγορίες: χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία για εµπορία (συµπεριλαµβάνονται τα παράγωγα) και αυτά τα οποία κατατάσσονται σε αυτή την κατηγορία κατά την αρχική αναγνώριση τους. Τα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία κατατάσσονται σε αυτή την κατηγορία εάν αποκτήθηκαν µε σκοπό να πουληθούν σε σύντοµο χρονικό διάστηµα, ή εάν έτσι κατατάχθηκαν από την ιοίκηση. Τα παράγωγα κατατάσσονται επίσης ως κατεχόµενα για εµπορία εκτός εάν χαρακτηρισθούν ως αντισταθµίσεις. Τα στοιχεία ενεργητικού αυτής της κατηγορίας ταξινοµούνται στο κυκλοφορούν ενεργητικού εάν κατέχονται για εµπορία ή αναµένεται να πουληθούν εντός 12 µηνών από την ηµεροµηνία ισολογισµού. (γ) Επενδύσεις διακρατούµενες ως την λήξη Περιλαµβάνει µη παράγωγα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία µε καθορισµένες ή προσδιορίσιµες πληρωµές και συγκεκριµένη λήξη, τα οποία ο Όµιλος Εταιρεία έχει την πρόθεση και την δυνατότητα να τα κρατήσει ως την λήξη τους (ο Όµιλος δεν κατέχει επενδύσεις αυτής της κατηγορίας). (δ) ιαθέσιµα για πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία. Περιλαµβάνει µη παράγωγα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία είτε κατατάσσονται σε αυτήν την κατηγορία, είτε δεν µπορούν να ενταχθούν σε κάποια από τις ανωτέρω κατηγορίες. Περιλαµβάνονται στο µη κυκλοφορούν ενεργητικό εφόσον η ιοίκηση δεν έχει την πρόθεση να τα ρευστοποιήσει µέσα σε 12 µήνες από την ηµεροµηνία Ισολογισµού. Οι αγορές και οι πωλήσεις των επενδύσεων αναγνωρίζονται κατά την ηµεροµηνία της συναλλαγής -η ηµεροµηνία κατά την οποία ο Όµιλος δεσµεύεται να αγοράσει ή να πουλήσει το περιουσιακό στοιχείο. Οι επενδύσεις αρχικά αναγνωρίζονται στην εύλογη αξία τους πλέον των άµεσα επιρριπτέων στη συναλλαγή δαπανών, µε εξαίρεση τα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία εκείνα σε Εύλογη Αξία Μέσω των Αποτελεσµάτων Χρήσης. Για τα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία σε Εύλογη Αξία Μέσω των Αποτελεσµάτων Χρήσης οι άµεσα επιρριπτέες δαπάνες καταχωρούνται στα αποτελέσµατα χρήσης. Οι επενδύσεις διαγράφονται όταν το δικαίωµα ταµειακών εισροών από τις επενδύσεις λήγει ή µεταβιβάζεται, και ο Όµιλος έχει µεταβιβάσει ουσιωδώς όλους τους κινδύνους και τις ανταµοιβές που συνεπάγεται η ιδιοκτησία. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία σε Εύλογη Αξία Μέσω των Αποτελεσµάτων Χρήσης αποτιµώνται σε εύλογη αξία. Τα πραγµατοποιηµένα και µη πραγµατοποιηµένα κέρδη ή ζηµίες που προκύπτουν από τις µεταβολές της εύλογης αξίας των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων αποτιµώµενα σε Εύλογη Αξία Μέσω των Αποτελεσµάτων, αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα την περίοδο που προκύπτουν. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα διαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία αποτιµώνται στην εύλογη αξία τους και τα σχετικά κέρδη ή ζηµιές καταχωρούνται σε αποθεµατικό των ιδίων κεφαλαίων µέχρι τα στοιχεία αυτά πωληθούν ή χαρακτηρισθούν ως αποµειωµένα. Κατά την πώληση ή όταν χαρακτηρισθούν ως αποµειωµένα, τα κέρδη ή οι ζηµιές µεταφέρονται στα αποτελέσµατα. Ζηµιές αποµείωσης που έχουν αναγνωρισθεί στα αποτελέσµατα δεν αντιστρέφονται µέσω αποτελεσµάτων. Μεταβολές στην εύλογη αξία χρηµατοοικονοµικών στοιχείων σε ξένο νόµισµα τα οποία έχουν καταταχθεί ως ιαθέσιµα προς Πώληση, οι οποίες οφείλονται σε µεταβολές συναλλαγµατικής ισοτιµίας, καταχωρούνται στα αποτελέσµατα χρήσης. Τα δάνεια και απαιτήσεις αναγνωρίζονται στο αναπόσβεστο κόστος βάσει της µεθόδου του πραγµατικού επιτοκίου. Οι εύλογες αξίες των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων που είναι διαπραγµατεύσιµα σε ενεργείς αγορές προσδιορίζονται από τις τρέχουσες τιµές ζήτησης. Για τα µη διαπραγµατεύσιµα στοιχεία οι εύλογες αξίες προσδιορίζονται µε την χρήση τεχνικών αποτίµησης όπως ανάλυση πρόσφατων συναλλαγών, συγκρίσιµων στοιχείων που διαπραγµατεύονται και προεξόφληση ταµειακών ροών

17 Σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού ο Όµιλος εκτιµά αν υπάρχουν αντικειµενικές ενδείξεις ότι έχει µειωθεί η αξίας των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων. Για µετοχές εταιρειών που έχουν ταξινοµηθεί ως χρηµατοοικονοµικά στοιχεία διαθέσιµα προς πώληση, τέτοια ένδειξη συνιστά η σηµαντική ή παρατεταµένη µείωση της εύλογης αξίας σε σχέση µε το κόστος κτήσεως. Αν στοιχειοθετείται αποµείωση, η σωρευµένη στα ίδια κεφάλαια ζηµιά που είναι η διαφορά µεταξύ κόστους κτήσεως και εύλογης αξίας, µεταφέρεται στα αποτελέσµατα. Οι ζηµιές αποµείωσης των µετοχικών τίτλων που καταχωρούνται στα αποτελέσµατα δεν αντιστρέφονται µέσω των αποτελεσµάτων Αποθέµατα Τα αποθέµατα αποτιµώνται στην χαµηλότερη αξία µεταξύ κόστους κτήσης και της καθαρής ρευστοποιήσιµης αξίας. Το κόστος προσδιορίζεται µε τη µέθοδο του µέσου ετήσιου σταθµικού κόστους. Το κόστος των ετοίµων προϊόντων και των ηµιτελών αποθεµάτων περιλαµβάνει το κόστος των υλικών, το άµεσο εργατικό κόστος και αναλογία των γενικών εξόδων παραγωγής. Χρηµατοοικονοµικά έξοδα δεν περιλαµβάνονται στο κόστος κτήσεως των αποθεµάτων. Η καθαρή ρευστοποιήσιµη αξία εκτιµάται µε βάση τις τρέχουσες τιµές πώλησης των αποθεµάτων στα πλαίσια της συνήθους δραστηριότητας αφαιρούµενων των τυχόν εξόδων πώλησης όπου συντρέχει περίπτωση Εµπορικές απαιτήσεις Οι απαιτήσεις από πελάτες καταχωρούνται αρχικά στην εύλογη αξία τους και µεταγενέστερα αποτιµώνται στο αναπόσβεστο κόστος µε την χρήση του πραγµατικού επιτοκίου, αφαιρούµενων των ζηµιών αποµείωσης. Οι ζηµιές αποµείωσης αναγνωρίζονται όταν υπάρχει αντικειµενική ένδειξη ότι ο Όµιλος δεν είναι σε θέση να εισπράξει όλα τα ποσά που οφείλονται µε βάση τους αρχικούς συµβατικούς όρους της απαίτησης. Το ποσό της ζηµιάς αποµείωσης είναι η διαφορά µεταξύ της λογιστικής αξίας των απαιτήσεων και της παρούσας αξίας των εκτιµώµενων µελλοντικών ταµειακών ροών, προεξοφλούµενων µε το πραγµατικό επιτόκιο. Το ποσό της ζηµιάς αποµείωσης καταχωρείται ως έξοδο στα αποτελέσµατα Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα Τα ταµειακά διαθέσιµα και ταµειακά ισοδύναµα περιλαµβάνουν τα µετρητά, τις καταθέσεις όψεως, τις βραχυπρόθεσµες µέχρι 3 µήνες επενδύσεις υψηλής ρευστοποίησης και χαµηλού ρίσκου και τις τραπεζικές υπεραναλήψεις. Οι τραπεζικές υπεραναλήψεις εµφανίζονται µε τον δανεισµό στις βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις στον Ισολογισµό Στοιχεία µη κυκλοφορούντους ενεργητικού προς πώληση και µη συνεχιζόµενες δραστηριότητες Τα στοιχεία µη κυκλοφορούντος ενεργητικού (ή οµάδες στοιχείων προς πώληση) ταξινοµούνται ως περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για πώληση και αναγνωρίζονται στην χαµηλότερη µεταξύ λογιστικής αξίας και καθαρής τιµής πώλησης, εάν η λογιστική αξία θα ανακτηθεί κυρίως µέσω της πώλησης και όχι από την συνεχή χρήση τους. Ο Όµιλος υιοθέτησε το ΠΧΠ 5 από 1 Ιανουαρίου 2005, µε εφαρµογή των µεταβατικών διατάξεων του προτύπου. Η υιοθέτηση του ΠΧΠ 5 κατέληξε σε αλλαγή της λογιστικής αρχής για τα στοιχεία µη κυκλοφορούντος ενεργητικού που προορίζονται για πώληση. Τα στοιχεία µη κυκλοφορούντος ενεργητικού που προορίζονται για πώληση δεν παρουσιάζονταν προηγουµένως ως κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία ή βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις. εν υπήρχε διαφορά στην αποτίµηση µεταξύ των µη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων που προορίζονταν για πώληση και αυτών που προορίζονταν για συνεχή χρήση. Η εφαρµογή του ΠΧΠ 5, εκτός των αλλαγών στην παρουσίαση των αποτελεσµάτων και των ταµειακών ροών των µη συνεχιζόµενων δραστηριοτήτων, δεν επηρεάζει τις οικονοµικές καταστάσεις του προηγουµένου έτους

18 2.12. Μετοχικό κεφάλαιο Οι κοινές µετοχές περιλαµβάνονται στα ίδια κεφάλαια. Άµεσα έξοδα για την έκδοση µετοχών, εµφανίζονται µετά την αφαίρεση των σχετικών φόρων, σε µείωση του προϊόντος της έκδοσης. Άµεσα έξοδα που σχετίζονται µε την έκδοση µετοχών για την απόκτηση επιχειρήσεων περιλαµβάνονται στο κόστος κτήσεως της επιχειρήσεως που αποκτάται. Το κόστος κτήσεως ιδίων µετοχών εµφανίζεται αφαιρετικά των ιδίων κεφαλαίων της Εταιρείας, έως ότου οι ίδιες µετοχές πουληθούν ή ακυρωθούν. Κάθε κέρδος ή ζηµιά από πώληση ιδίων µετοχών καθαρό από άµεσα για την συναλλαγή λοιπά έξοδα και φόρους, εµφανίζεται ως αποθεµατικό στα ίδια κεφάλαια ανεισµός Τα δάνεια καταχωρούνται αρχικά στην εύλογη αξία τους, µειωµένα µε τα τυχόν άµεσα έξοδα για την πραγµατοποίηση της συναλλαγής. Μεταγενέστερα αποτιµώνται στο αναπόσβεστο κόστος βάσει της µεθόδου του πραγµατικού επιτοκίου. Τυχόν διαφορά µεταξύ του εισπραχθέντος ποσού (καθαρό από σχετικά έξοδα) και της αξίας εξόφλησης αναγνωρίζεται στα αποτελέσµατα κατά την διάρκεια του δανεισµού βάσει της µεθόδου του πραγµατικού επιτοκίου. Προνοµιούχες µετοχές που είναι υποχρεωτικά εξαγοράσιµες σε συγκεκριµένη ηµεροµηνία ταξινοµούνται ως υποχρεώσεις. Τα µερίσµατα αυτών των προνοµιούχων µετοχών αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα ως χρηµατοοικονοµικό έξοδο. Τα δάνεια ταξινοµούνται ως βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις εκτός εάν ο Όµιλος έχει το δικαίωµα να αναβάλλει την εξόφληση της υποχρέωσης για τουλάχιστον 12 µήνες από την ηµεροµηνία του ισολογισµού Αναβαλλόµενος φόρος εισοδήµατος Ο αναβαλλόµενος φόρος εισοδήµατος προσδιορίζεται µε την µέθοδο της υποχρέωσης και προκύπτει από τις προσωρινές διαφορές µεταξύ της λογιστικής αξίας και της φορολογικής βάσης των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων. Αναβαλλόµενος φόρος εισοδήµατος δεν υπολογίζεται εάν προκύπτει από την αρχική αναγνώριση στοιχείου ενεργητικού ή παθητικού σε συναλλαγή, εκτός επιχειρηµατικής συνένωσης, η οποία όταν έγινε η συναλλαγή δεν επηρέασε ούτε το λογιστικό ούτε το φορολογικό κέρδος ή ζηµία. Ο αναβαλλόµενος φόρος προσδιορίζεται µε τους φορολογικούς συντελεστές που έχουν ψηφισθεί κατά την ηµεροµηνία του ισολογισµού και θα ισχύουν όταν οι προσωρινές διαφορές αντιστραφούν. Οι αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται µόνο στην περίπτωση όπου αναµένεται ότι θα υπάρξει µελλοντική φορολογική ωφέλεια Παροχές στο προσωπικό (α) Βραχυπρόθεσµες παροχές Οι βραχυπρόθεσµες παροχές προς το προσωπικό σε χρήµα και σε είδος καταχωρούνται ως έξοδο όταν καθίστανται δεδουλευµένες. (β) Παροχές µετά την έξοδο από την υπηρεσία Ο Όµιλος καταχωρεί τις εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές ως έξοδο όταν αυτές καθίστανται δεδουλευµένες. Με την πληρωµή των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών εξαντλείται η υποχρέωση του Οµίλου έναντι των εργαζοµένων για την καταβολή συντάξεως. Έκτοτε η υποχρέωση ανήκει στον αρµόδιο ασφαλιστικό φορέα. Παρόλα αυτά, βάσει νόµου ο Όµιλος υποχρεούται να καταβάλει εφάπαξ αποζηµίωση στο προσωπικό κατά την συνταξιοδότηση αυτού, ποσό το οποίο κυµαίνεται σύµφωνα µε τα χρόνια προϋπηρεσίας στην Εταιρεία και τον τελικό µισθό του κάθε εργαζοµένου. Η υποχρέωση αυτή απεικονίζεται λογιστικά βάσει του ΛΠ 19 ως

19 Πρόγραµµα Καθορισµένης Παροχής µε εφάπαξ καταβολή της παροχής. Ο Όµιλος δεν δηµιουργεί αποθεµατικό επενδύσεων για την κάλυψη της υποχρέωσης. Η υποχρέωση που καταχωρείται στον ισολογισµό για τα προγράµµατα καθορισµένων παροχών είναι η παρούσα αξία της δέσµευσης για την καθορισµένη παροχή προσαρµοσµένη µε τις µεταβολές που προκύπτουν από τα µη αναγνωρισµένα αναλογιστικά κέρδη και ζηµιές και το κόστος προϋπηρεσίας. Η υποχρέωση που προκύπτει λόγω της καθορισµένης παροχής υπολογίζεται από ανεξάρτητο αναλογιστή µε τη χρήση της µεθόδου της εκτιµώµενης πιστωτικής µονάδος (Projected unit credit method). Τα αναλογιστικά κέρδη και οι ζηµιές που προκύπτουν από τις προσαρµογές µε βάση τα ιστορικά δεδοµένα και ξεπερνούν το περιθώριο του 10% της σωρευµένης υποχρέωσης, καταχωρούνται στα αποτελέσµατα µέσα στον αναµενόµενο µέσο ασφαλιστικό χρόνο των συµµετεχόντων στο πρόγραµµα. Το κόστος προϋπηρεσίας καταχωρείται άµεσα στα αποτελέσµατα µε εξαίρεση την περίπτωση που οι µεταβολές του προγράµµατος εξαρτώνται από τον εναποµένοντα χρόνο προϋπηρεσίας των εργαζόµενων. Στην περίπτωση αυτή το κόστος προϋπηρεσίας καταχωρείται στα αποτελέσµατα µε τη σταθερή µέθοδο µέσα στην περίοδο ωρίµανσης (γ) Παροχές τερµατισµού της απασχόλησης Οι παροχές τερµατισµού της απασχόλησης πληρώνονται όταν ο Όµιλος τερµατίσει την απασχόληση εργαζοµένων πριν την ηµεροµηνία συνταξιοδοτήσεως. Ο Όµιλος καταχωρεί αυτές τις παροχές είτε όταν δεσµεύεται να τερµατίσει την απασχόληση υπαρχόντων εργαζοµένων σύµφωνα µε ένα λεπτοµερές επίσηµο πρόγραµµα για το οποίο δεν υπάρχει πιθανότητα απόσυρσης, ή όταν προσφέρει αυτές τις παροχές ως κίνητρο για εθελούσια αποχώρηση. Παροχές τερµατισµού της απασχόλησης που οφείλονται 12 µήνες µετά την ηµεροµηνία του ισολογισµού προεξοφλούνται στην παρούσα αξία τους. Στην περίπτωση τερµατισµού απασχόλησης κατά την οποία υπάρχει αδυναµία προσδιορισµού των εργαζοµένων που θα κάνουν χρήση αυτών των παροχών, δεν γίνεται λογιστικοποίηση αλλά γνωστοποίηση αυτών ως ενδεχόµενη υποχρέωση Επιχορηγήσεις Οι κρατικές επιχορηγήσεις αναγνωρίζονται στην εύλογη αξία τους όταν αναµένεται µε βεβαιότητα ότι η επιχορήγηση θα εισπραχθεί και ο Όµιλος θα πληρεί όλους τους προβλεπόµενους όρους της επιχορήγησης. Τα έσοδα από κρατικές επιχορηγήσεις τα οποία αφορούν µελλοντικά έξοδα, αναβάλλονται και αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα σε αντιστοιχία µε τα έξοδα που προορίζονται να αποζηµιώσουν. Οι κρατικές επιχορηγήσεις που σχετίζονται µε την αγορά ενσώµατων παγίων, περιλαµβάνονται στις µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις ως αναβαλλόµενες κρατικές επιχορηγήσεις και µεταφέρονται ως έσοδα στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων µε την σταθερή µέθοδο κατά αναµενόµενη ωφέλιµη ζωή των σχετικών περιουσιακών στοιχείων Προβλέψεις Οι προβλέψεις για αποκατάσταση περιβάλλοντος, τα έξοδα αναδιάρθρωσης και οι επίδικες υποχρεώσεις αναγνωρίζονται όταν: i. Υπάρχει µία παρούσα νοµική ή τεκµαιρόµενη υποχρέωση ως αποτέλεσµα παρελθόντων γεγονότων. ii. Είναι πιθανότερο ότι θα απαιτηθεί εκροή πόρων για τον διακανονισµό της υποχρέωσης. iii. Το απαιτούµενο ποσό µπορεί να εκτιµηθεί αξιόπιστα. Οι προβλέψεις αναδιάρθρωσης περιλαµβάνουν τα έξοδα τερµατισµού συµφωνιών µίσθωσης, και παροχές προσωπικού κατά τον τερµατισµό της απασχόλησης. Προβλέψεις δεν αναγνωρίζονται για µελλοντικές λειτουργικές ζηµίες