Με παράδειγμα την Ελευσίνα... 3 ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου. Αλυκές Μεσολογγίου: «Ο λευκός χρυσός» 1 ο ΕΠΑΛ Μεσολογγίου. σελ. 14

Transcript

1 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 ΤΕΥΧΟΣ 09 ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ Πολιτιστική και Περιβαλλοντική περιήγηση, μαθητών Δημοτικών Σχολείων Ναυπάκτου. «Γνωρίζω την πόλη μου» σελ. 14 Συνέντευξη Γιάννης Ζουγανέλης Ζούμε στο περιβάλλον των πολύ συγκεκριμένων τετραγωνικών που κινούμαστε σελ. 6 Με παράδειγμα την Ελευσίνα... 3 ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου σελ. 8 Αλυκές Μεσολογγίου: «Ο λευκός χρυσός» 1 ο ΕΠΑΛ Μεσολογγίου σελ. 10

2 Με 3 ευρώ μπορείτε να πιείτε έναν καφέ, να διαβάσετε μια κυριακάτικη εφημερίδα, να μιλήσετε 10 λεπτά στο κινητό σας, ή να βοηθήσετε ένα είδος που απειλείται, να επιβιώσει! Πολική Αρκούδα Jon Aars / Norwegian Polar Institute / WWF-Canon Ναι, θέλω κι εγώ να υιοθετήσω συμβολικά, ένα απειλούμενο είδος! Όνομα:... Επώνυμο:... Οδός:... Αριθ.:... Πόλη:... Τ.Κ.:... Τηλ.:... Έτος γέννησης:... Aριθ. υποστηρικτή (εάν είστε):... Γίνομαι Yποστηρικτής του WWF Ελλάς και Υιοθετώ: Τίγρη Caretta caretta Κραυγαετό Γιγάντιο πάντα Δελφίνι Προσφέρω κάθε μήνα το ποσό: q 3 q 5 q 10 q... (άλλο ποσό) Συμπληρώστε τα στοιχεία σας και στείλτε το κουπόνι στο WWF Ελλάς, Φιλελλήνων 26, Αθήνα , ή με fax:

3 Editorial 3 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 ΤΕΥΧΟΣ 09 Πολιτιστική και Περιβαλλοντική περιήγηση, μαθητών Δημοτικών Σχολείων Ναυπάκτου. Υπεύθυνος Έκδοσης Τάσος Ξύδης Επιμέλεια Ύλης / Δημιουργικό DEPEND LTD info@depend.gr Σχεδιασμός Εντύπου Τάσος Λοβέρδος t.loverdos@gmail.com ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΠΕ Μεσολογγίου 16, , Ναύπακτος Τηλ/Fax: ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ «Γνωρίζω την πόλη μου» Συνέντευξη Γιάννης Ζουγανέλης Ζούμε στο περιβάλλον των πολύ συγκεκριμένων τετραγωνικών που κινούμαστε σελ. 6 (09) Με παράδειγμα την Ελευσίνα... 3 ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου σελ. 14 σελ. 8 Αλυκές Μεσολογγίου: «Ο λευκός χρυσός» 1 ο ΕΠΑΛ Μεσολογγίου σελ. 10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ prasino.mple@hotmail.com Η πράσινη ανάπτυξη είναι ένας εξαιρετικά δημοφιλής όρος στις μέρες μας και μάλλον όχι άδικα. Μπορεί όχι μόνο να συμβάλει στην καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών και την προστασία του πλανήτη, αλλά και να δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας, δίνοντας λύση στην πρόκληση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να υπερκαλύψουν τις ενεργειακές μας ανάγκες. Η Ελλάδα είναι προικισμένη με τεράστιο ανανεώσιμο δυναμικό, χάρη στο οποίο μπορούμε να αντικαταστήσουμε τη χρήση λιγνίτη και πετρελαίου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά κ.α. Η χώρα μας μπορεί να γίνει πρωτοπόρος στην παραγωγή πράσινης ενέργειας γιατί έχει τις προϋποθέσεις. Σύμφωνα με επίσημες έρευνες, για κάθε μία πράσινη θέση που δημιουργείται άμεσα, δημιουργείται αντίστοιχα 1,6 θέση σε ευρύτερους κλάδους της οικονομίας λόγω της τόνωσης της κατανάλωσης. Επομένως, υπολογίζεται ότι η πράσινη ανάπτυξη μπορεί να δημιουργήσει έως και νέες θέσεις εργασίας στην χώρα μας έως το Στην Ελλάδα λειτουργούν ή βρίσκονται υπό κατασκευή 5 παραγωγικές μονάδες φωτοβολταϊκών συστημάτων. Κάθε Έλληνας πολίτης ευθύνεται για 9,6 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Κάθε Αμερικάνος για 19,6 τόνους, ενώ κάθε Κινέζος για 3,9. Ο πιο σημαντικός ρόλος όμως είναι ο δικός μας. Οι αλλαγές που θα κάνουμε στην καθημερινότητά μας και στο δικό μας τρόπο ζωής, έχουν μεγάλη σημασία για την αποτελεσματική μείωση των κλιματικών αλλαγών. Ας αρχίσουμε λοιπόν να συνειδητοποιούμε την ανάγκη αλλαγής τρόπου ζωής μας, μιας και σίγουρα είναι καλύτερα να ζούμε χωρίς μολυσμένο αέρα, νερό, θάλασσα και ας ελπίσουμε ότι η πολιτεία θα κάνει το ίδιο, γιατί η πράσινη ανάπτυξη είναι μονόδρομος. Να είστε καλά Μονόδρομος... η πράσινη ανάπτυξη! Τάσος Ξύδης Υπεύθυνος Έκδοσης Απαγορεύται η αναδημοσίευση χωρίς άδεια του εκδότη Ν. 2121/1993 Δ Ι Α Ν Ε Μ Ε Τ Α Ι Δ Ω Ρ Ε Α Ν

4 4 ΟΙΚΟιδέες Απλές ιδέες για να αρχίσετε σήμερα τον αγώνα ενάντια στην αλλαγή του κλίματος Φυτέψτε φυλλοβόλα φυτά και δέντρα Αν έχετε μπαλκόνι ή κήπο στη νότια πλευρά του σπιτιού σας ή του σχολείου σας, φυτέψτε φυλλοβόλα φυτά και δέντρα. Δημιουργούν θαυμάσια σκιά το καλοκαίρι κι έτσι θα χρειάζεστε λιγότερο κλιματισμό! (Αφήστε που είναι ωραίο να την αράζεις κάτω από τον ίσκιο μιας μουριάς!). Αφήστε τον ήλιο να σας ζεστάνει Τις ζεστές ημέρες του χειμώνα, να αφήνετε τον ήλιο να μπαίνει μέσα από τα παράθυρα του σχολείου ή του σπιτιού σας, κυρίως αν έχετε παράθυρα με νότιο προσανατολισμό. Αφήνετε το φυσικό φως να λούζει τους εσωτερικούς χώρους. Έτσι δε θα χρειάζεστε τεχνητό φωτισμό. Κατεβάστε τη θερμοκρασία του θερμοστάτη Κατεβάστε τη θερμοκρασία του θερμοστάτη του καλοριφέρ σας κατά 1 βαθμό Κελσίου. Έτσι θα μειώστε το λογαριασμό του ηλεκτρικού σας κατά 7%. Διεξάγετε έναν «ενεργειακό έλεγχο» στο σχολείο σας Χωριστείτε σε ομάδες και ερευνήστε πόσο «σοφά» ξοδεύεται το ηλεκτρικό ρεύμα και το πετρέλαιο (ή φυσικό αέριο) στο σχολείο. Σκεφτείτε πως μπορεί να γίνει εξοικονόμηση ενέργειας. Σίγουρα θα βρείτε πολλές θέσεις διαφυγής του αέρα (παράθυρα που μπάζουν, π.χ.), φώτα που ξεχνιούνται αναμμένα, ηλεκτρικές συσκευές παλιάς τεχνολογίας που σπαταλούν πολλή ενέργεια και άλλα παρόμοια! Αντικατέστησε τις κοινές λάμπες με λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας. Είναι ακριβότεροι αλλά τελικά εξοικονομείτε χρήματα επειδή καταναλώνουν μόνο το 1/4 περίπου της ηλεκτρικής ενέργειας και δίνουν τον ίδιο φωτισμό. Επιπλέον, έχουν τετραπλάσια διάρκεια ζωής από έναν κανονικό λαμπτήρα! Μην κάνετε μπάνιο με τις ώρες Κάντε ένα καλό ντους. Έτσι εξοικονομείτε όχι μόνο νερό, αλλά και ενέργεια αφού θα χρειαστείτε να ζεστάνετε λιγότερο νερό, στο θερμοσίφωνά σας. Μην αφήνετε τις βρύσες σας να στάζουν και μην αφήνετε το ζεστό νερό να τρέχει άσκοπα. Χρησιμοποιήστε ποδήλατο ή τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή πηγαίνετε με τα πόδια Ενθαρρύνετε τους γονείς σας ή τους δασκάλους σας να εφαρμόσουν την πρακτική της συλλογικής χρήσης των ιδιωτικών αυτοκινήτων. Ένα μέσου κυβισμού αυτοκίνητο με μέση χρήση επί ένα έτος εκπέμπει στην ατμόσφαιρα το βάρος του σε CO2. Ωστόσο, η μόνη ποσότητα CO2 που εκπέμπεται από τους ποδηλάτες και τους πεζοπόρους προέρχεται από την αναπνοή τους!

5 Η ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΙΜΩΡΕΙΤΕ ΦΩΤΟιστορίες 5

6 6 Συνέντευξη Γιάννης Ζουγανέλης Ζούμε στο περιβάλλον των πολύ συγκεκριμένων τετραγωνικών που κινούμαστε O Γιάννης Ζουγανέλης είναι μουσικός και ηθοποιός. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ και μουσική στο Εθνικό και Ελληνικό Ωδείο. Σπούδασε επίσης μουσική ενορχήστρωση και όπερα στη Μουσική Ακαδημία του Μονάχου Καρλ Ορφ, της οποίας είναι επίτιμος καθηγητής. Βασικός παρουσιαστής και εκφραστής των παραολυμπιακών αγώνων.έχει εκδώσει πάνω από 60 cd (μουσικά έργα). Πρωταγωνιστεί σε σειρές στην τηλεόραση και στο θέατρο από το Σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο περιοδικό Πράσινο+Μπλε, μοιράζεται μαζί μας τους προβληματισμούς του για το περιβάλλον. Πιστεύεις ότι ο κόσμος έχει πλέον αφυπνιστεί για το θέμα των κλιματικών αλλαγών ή απλά ανησυχεί και παραμένει παρατηρητής της καταστροφής; Ο κόσμος τα τελευταία χρόνια πάσχει από την νόσο της παρακολούθησης. Μόνο παρακολουθεί, ανησυχεί για την καταστροφή του περιβάλλοντος αλλά επειδή πιστεύει ότι δεν θα την ζήσει ο ίδιος αλλά τα παιδιά του σου λέει κάτι θα βρεθεί. Μερικοί σε πολύ μικρό ποσοστό, είναι αυτοί που ενεργούν. Αυτό θα είναι η καταστροφή μας, αυτό μας κάνει ανθρώπους με έλλειψη αλληλεγγύης, ατομιστές και αυτά είναι τα χαρακτηριστικά των σύγχρονων ανθρώπων. Η διαδικασία και ο αγώνας του ανθρώπου για το μέλλον είναι λες και είναι μόνο για το βίωμα. Τι είναι αυτό που θα έκανε πιο «ενεργό» και πιο περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένο τον Έλληνα; Ο Έλληνας κατά την ταπεινή μου άποψη, δεν φέρεται καλά στο περιβάλλον. Περιβαλλοντική συνείδηση καμία. Πετάει σκουπίδια παντού, στις θάλασσες, στους δρόμους, στα βουνά. Αυτή η χώρα είναι γεμάτη μπάζα. Μπάζα από εργάτες, από βιομηχάνους, από σπίτια, από όλους μας. Αυτός ο λαός δεν έχει καμία συνείδηση οικολογική, για παράδειγμα πολλές φωτιές, εκτός από τα φυσικά αίτια, οφείλονται στις χωματερές και στην έλλειψη κρατικού μηχανισμού. Θα ήταν καλό να υπάρξει ένας ηγέτης με οικολογικές ευαισθησίες και γνώμονα την αγάπη, τον έρωτα, την αλληλεγγύη και τον σεβασμό προς τον άνθρωπο και την φύση. Αφού όμως μέχρι σήμερα δεν φαίνεται

7 Συνέντευξη Γιάννης Ζουγανέλης 7 να υπάρχει και επειδή οι κυβερνώντες δεν κάνουν τίποτα, πρέπει οι πολίτες να αφυπνιστούν. Πρέπει να αφυπνιστούν στην καθημερινότητα τους, να σταματήσουν να πετάνε σκουπίδια, τσιγάρα από τα παράθυρα των αυτοκινήτων και άλλα τέτοια, όλα αυτά είναι γελοία. Ο κόσμος πρέπει να κάνει παρεμβάσεις γιατί μόνο έτσι μπορεί να αλλάξει κάτι. Αυτό το καλοκαίρι κάηκε για άλλη μια φορά η Αττική. Πριν μερικά χρόνια η Πάρνηθα και η μισή Πελοπόννησος και ο κατάλογος δεν έχει τέλος. Θέλω μερικές λέξεις που να εκφράζουν τα συναισθήματά σου. Πόνος, Στεναχώρια, Δύσπνοια, Απόγνωση, Φρικτή επανάληψη, Έλλειψη αγάπης, Ψευτοπολιτική. Ποιος πιστεύεις ότι οφείλει να είναι ο ρόλος της Πολιτείας στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του περιβάλλοντος; Να νομοθετήσει. Όχι όμως με γνώμονα τα συμφέροντα. Με γνώμονα την πατρίδα και την αγάπη για την προστασία της φύσης, της θάλασσας των δένδρων, των ζώων και γενικά του περιβάλλοντος. Να νομοθετήσει έτσι ώστε όταν κάποιος «κάφρος» κάνει κάτι κακό στο περιβάλλον να τιμωρείται και μάλιστα αυστηρά. Μόνο έτσι θα καταλάβουμε. Το περιβάλλον είναι πολιτισμός! Μέσα από αυτό μπορεί να γίνουν πολλά, να γραφτούν τραγούδια, θεατρικά να γίνουν συναυλίες. Οι τηλεοράσεις να μιλάνε κάθε μέρα για το περιβάλλον ώστε να ξυπνήσουν οι καθησυχασμένοι πολίτες που απλά παρακολουθούν. Καταρχάς εγώ πιστεύω ότι πρέπει να ακριβύνει το νερό. Μόνο έτσι θα καταλάβουμε την αξία του. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα βοηθά τους νέους να αναπτύξουν οικολογική συνείδηση Ποιος σας είπε ότι έχουμε εκπαιδευτικό σύστημα. Τα παιδιά μπορεί να προσπαθούν με περιβαλλοντικές ομάδες αλλά δυστυχώς δεν γίνεται μόνο με αυτές τις προσπάθειες γιατί το χειρότερο είναι να σου λένε στο τέλος «καλή η προσπάθεια». Γιατί η προσπάθεια δεν έχει πάντα αποτέλεσμα αλλά μόνο ο αγώνας και η πράξη έχει. Πιστεύω λοιπόν ότι υπάρχει εκπαιδευτική παραποίηση αλλά όχι εκπαιδευτικό σύστημα. Όταν τα παιδιά δεν μπορούν να υπερασπιστούν το προσωπικό τους βίωμα πως είναι δυνατόν να υπερασπιστούν το περιβάλλον και την οικολογία. Ζούμε στο περιβάλλον των πολύ συγκεκριμένων τετραγωνικών που κινούμαστε. Τι δράσεις θα πρότεινες στους νέους για να βοηθήσουν και αυτοί στην μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Οι νέοι θα πρέπει να αρχίσουν πάνω από όλα από το περιβάλλον το δικό τους, από το σπίτι τους, από το σχολείο τους, από τις παρέες τους. Πρέπει να σπάσουν τον τσαμπουκά των ψευτονόμων, να φυτεύουν λουλούδια στο σπίτι τους, δένδρα στις πλατείες, στο σχολείο τους, να μη πετάνε σκουπίδια και αν χρειαστεί να τσακώνονται με όσους διαφωνούν. Πρέπει να είναι πολίτες τα παιδιά, γιατί αυτά θα ζήσουν περισσότερο από εμάς και θα αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο το οικολογικό πρόβλημα. Θα πρέπει να το καταλάβουν καλά τα παιδιά αυτό. Μίλησε μας για τις δικές σου προσωπικές περιβαλλοντικές ανησυχίες και προβληματισμούς. Εγώ προσωπικά αντιπαραθέτομαι συνεχώς. Όπου μπορώ στην καθημερινότητα μου παρεμβαίνω, σας δίνω το λόγο μου. Γιατί δεν μπορώ να μπω στην διαδικασία της απλής παρακολούθησης των γεγονότων της πολιτικής. Τσακώνομαι με τον κόσμο γιατί πετάνε τα σκουπίδια τους από εδώ και από εκεί, έχω μπει στην διαδικασία της ανακύκλωσης, έχω συμμετοχές σε διάφορες εκδηλώσεις ανιδιοτελώς για το περιβάλλον, έχω γράψει και τραγούδια άσχετα αν δεν προβλήθηκαν για κάποιους λόγους. Μετείχα επίσης παλιότερα και σε μια ομάδα του ΟΗΕ όπου σε παιδιά διδάξαμε πως μπορούν να ζουν σε ένα περιβάλλον που να τους επιτρέπει να είναι «άνθρωποι». Γιατί ο άνθρωπος ζει μέσα στην φύση και όχι μέσα στο τσιμέντο. Εγώ τσακώνομαι πολλές φορές για τέτοια θέματα αλλά μεταξύ μας με σώζει το γεγονός ότι είμαι επώνυμος, γιατί αλλιώς θα έτρωγα πολύ ξύλο. Το μήνυμα μας είναι: σκέψου παγκόσμια... δράσε τοπικά. Oι τοπικές κοινωνίες μπορούν να προσφέρουν στο παγκόσμιο πρόβλημα του περιβάλλοντος; αξίζει να προσπαθήσουν. Στο μήνυμα «σκέψου παγκόσμια» εγώ θα έλεγα σκέψου γήινα, υπερασπίσου την ιδιαιτερότητα της δικής σου πατρίδας. Στο «δράσε τοπικά» φυσικά οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να προσφέρουν. Εξάλλου όλος ο κόσμος από τοπικές κοινωνίες αποτελείται. Αξίζει να προσπαθούν αλλά με συγκεκριμένο σχέδιο και προτάσεις.

8 8 ΟΙΚΟδράσεις 3 ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου Με παράδειγμα την... Ελευσίνα! Έ να τεράστιο πρόβλημα που πλέον ανακύπτει είναι αυτό της διαχείρισης των αδρανών υλικών και των ογκωδών αντικειμένων που ο κάθε δημότης απορρίπτει σε καθημερινή βάση. Αδρανή υλικά από κατεδαφίσεις, ανακαινίσεις, επισκευές που περιλαμβάνουν μπάζα, σίδερα, αλουμινοκατασκευές, κεραμικά υλικά, πλαστικά και όλα αυτά τα υλικά που απαγορεύεται ρητά να οδηγηθούν στον ΧΥΤΑ. Ταυτόχρονα ένας ακόμα «πονοκέφαλος» στην διαχείριση των απορριμμάτων είναι και τα ογκώδη αντικείμενα, στρώματα, μεταλλικές - ξύλινες κατασκευές, και ότι σε καθημερινή βάση συναντάμε δίπλα στους κάδους των απορριμμάτων στην πόλη. Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να περιοριστεί ή και να εξαλειφθεί η απαράδεκτη εικόνα των κάδων; Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε τα αδρανή υλικά να μην πετιούνται απλώς, αλλά να αξιοποιούνται; Κάποιες ιδέες μας δίνει το παράδειγμα της Ελευσίνας. Η περιβαλλοντική ομάδα του 3ου Γυμνασίου Ναυπάκτου, με επικεφαλής τους καθηγητές Αργύρη Δρίβα, Δημήτρη Μπέκο και Γεωργία Τσιάρα, στα πλαίσια των φετινών της δράσεων, επισκέφθηκε το Δήμο Ελευσίνας. Ο Δήμος Ελευσίνας είναι πρωτοπόρος στη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων. Εκτός από ανακύκλωση συσκευασιών (μπλε κάδοι) πραγματοποιεί ανακύκλωση ηλεκτρικών συσκευών, μπαταριών, λιπαντικών, ελαστικών και άλλων υλικών, μέχρι και τηγανόλαδων. Επιπλέον γίνεται κομποστοποίηση στα φυτικά οργανικά απορρίμματα, τόσο σε επίπεδο πολιτών όσο και σε επίπεδο Δήμου. Ακόμη διαχειρίζεται τα ογκώδη αντικείμενα και τα μπάζα. Τα μέλη της περιβαλλοντικής ομάδας είχαν συνάντηση με το Δήμαρχο κ. Γιώργο Αμπατζόγλου, χημικό μηχανικό, ο οποίος τους δέχτηκε στο Δημαρχείο, απάντησε σε ερωτήσεις των μαθητών και τους μίλησε για τη διαχείριση

9 ΟΙΚΟδράσεις 3 ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου 9 των αστικών απορριμμάτων γενικά, για το τι συμβαίνει στο Δήμο Ελευσίνας και τι προγραμματίζει για το μέλλον. Τελικός του στόχος είναι να διαχειρίζεται το 95% των αστικών απορριμμάτων, από 35% που έχει πετύχει ως τώρα. Κατόπιν τα μέλη της ομάδας ξεναγήθηκαν στο υπερσύγχρονο Κέντρο Διαχείρισης Αδρανών Υλικών (ΚΔΑΥ) της ΕΕΑΑ, όπου οδηγούνται τα ανακυκλώσιμα υλικά των μπλε κάδων από την Ελευσίνα και άλλους Δήμους. Στη συνέχεια ξεναγήθηκαν στο χώρο που συγκεντρώνονται τα ογκώδη αντικείμενα, τα οποία τεμαχίζονται ώστε να μειώνεται ο όγκος τους και έτσι πιάνουν λιγότερο χώρο στο ΧΥΤΑ που καταλήγουν. Στον ίδιο χώρο οι μαθητές είδαν το «λουκάνικο» μέσα στο οποίο γίνεται κομποστοποίηση των κλαδεμάτων του Δήμου. Πριν φύγουν από την Ελευσίνα οι μαθητές μίλησαν με πολίτες οι οποίοι τους μετέφεραν τις απόψεις τους για την ανακύκλωση που γίνεται στην πόλη τους. Τι είδαν στην Ελευσίνα Όλα τα ογκώδη τοποθετούνται από τους πολίτες σε μεγάλα μεταλλικά δοχεία (skippers), σαν αυτό που συγκέντρωνε χαρτί το δικό μας εργατικό κέντρο. Η υπηρεσία του Δήμου Ελευσίνας τα μεταφέρει σε ένα χώρο περίπου τριών - τεσσάρων στρεμμάτων, παλιό λατομείο, όπου τα διαχωρίζει. Τα κλαδέματα αφού τεμαχιστούν με μηχάνημα σε πριονίδια, ανακατεύονται με κοπριά ή κουτσουλιές και μετατρέπονται σε λίπασμα «κομπόστ». Η διαδικασία γίνεται στο λεγόμενο «λουκάνικο». Το προϊόν που παράγεται (κομπόστ) μοιράζεται δωρεάν στους πολίτες της Ελευσίνας. Τα χαρτοκιβώτια εδώ και χρόνια συλλέγονται καθημερινά με φορτηγάκι και οδηγούνται για ανακύκλωση. Από τα υπόλοιπα ογκώδη αντικείμενα διαχωρίζουν τα έπιπλα, τα οποία, αφού τεμαχιστούν με ειδικό μηχάνημα (shredder) σε μέγεθος εκατοστών, οδηγούνται για απόρριψη στο ΧΥΤΑ. Το όφελος είναι ότι με τον τεμαχισμό μειώνεται στο ένα τρίτο ο όγκος τους, άρα ο Δήμος γλυτώνει μεταφορικά. Τέλος τα μπάζα χρησιμοποιούνται στην αποκατάσταση του λατομείου. Παράδειγμα προς μίμιση Αξίζει λοιπόν να διερευνηθεί εάν και κατά πόσο είναι δυνατή η εφαρμογή των παραπάνω πρακτικών και στην πόλη της Ναυπάκτου. Στην κομποστοποίηση π.χ. θα μπορούσε να καταλήγουν τα άχρηστα φρούτα και λαχανικά από τα οπωροπωλεία της πόλης ή από τα απομεινάρια της λαϊκής αγοράς, ενώ το προϊόν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα στα πάρκα του δήμου μας, αναφέρει ο Αργύρης Δρίβας, καθηγητής που συνόδεψε την περιβαλλοντική ομάδα στην επίσκεψή της στην Ελευσίνα. Επιπλέον, θα μπορούσε να ξεκινήσει μια πρωτοβουλία του Δήμου, του εμπορικού συλλόγου, των υπηρεσιών της πόλης και των σχολείων, ώστε τα χαρτοκιβώτια, τα χαρτιά και τα βιβλία να ανακυκλώνονται ξεχωριστά από τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά. Τέλος καλό θα ήταν να ξεκινήσει άμεσα η ανακύκλωση ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών συσκευών.

10 10 ΟΙΚΟδράσεις 1 ο ΕΠΑΛ Μεσολογγίου Αλυκές Μεσολογγίου Η Περιβαλλοντική Ομάδα του 1 ου ΕΠΑΛ Μεσολογγίου μας ξεναγεί στην Λιμνοθάλασσα και τις Αλυκές Μεσολογγίου. Ο ι 22 μαθητές της περιβαλλοντικής ομάδας του σχολείου με την εποπτεία και την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών τους, Μιχαήλ Κωνσταντακόπουλου και Όθωνα Κρήτα μας μιλούν για το χθες και το σήμερα, αλλά και την συνεισφορά της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου, ως υγροβιότοπου και όχι μόνο. Η Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου Αιτωλικού, συνολικής έκτασης στρεμμάτων, αποτελείται απο: Τη Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, με έκταση στρεμμάτων. Τη Λιμνοθάλασσα Αιτωλικού (Βόρεια), έκτασης στρεμμάτων. Τη Λιμνοθάλασσα Κλείσοβας (Ανατολικά), έκτασης στρεμμάτων. Τη Λιμνοθάλασσα Γουρνοπούλες και Παλιοπόταμος (δυτικά), έκτασης στρεμμάτων. Τα φερτά υλικά των ποταμών Αχελώ-

11 ΟΙΚΟδράσεις 1 ο ΕΠΑΛ Μεσολογγίου 11 ου και Ευήνου σε συνδυασμό με τους νοτιοανατολικούς ανέμους, τα θαλάσσια ρεύματα που κυριαρχούν στο χώρο του Πατραϊκού κόλπου, τα νεκρά φύκια που αποθέτονταν είτε στον πυθμένα είτε στην ακτή, καθώς και οι γεωλογικές ανακατατάξεις, δημιούργησαν τον μεγάλης βιολογικής σημασίας υγροβιότοπο της Λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου. Η αξία και η συνεισφορά των υγροβιότοπων στο περιβάλλον και στη διαμόρφωση του μικροκλίματος της περιοχής είναι σημαντική, μια και η συμβολή τους είναι καθοριστική μέσω των παρακάτω διαδικασιών. Εμπλουτισμός υπόγειων νερών Τροποποίηση πλημμυρικών φαινομένων Παγίδευση ιζημάτων Αποθήκευση και ελευθέρωση θερμότητας Δέσμευση ηλιακής ακτινοβολίας και στήριξη τροφικών πλεγμάτων Απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα Διατήρηση της βιοποικιλότητας Ενάμιση αιώνα ζωής για τις αλυκές, οι οποίες φαίνεται να λειτουργούν από 1860, καταλαμβάνοντας το 10% της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου. Μέχρι το 1965 η αλατοπαραγωγή γινόταν με παραδοσιακό τρόπο, ενώ κατά την περίοδο πραγματοποιήθηκαν έργα επέκτασης στην αλυκή που αφορούσαν την κατασκευή αναχωμάτων, την κατασκευή καναλιών κυκλοφορίας του νερού καθώς και την δημιουργία λεκανών και εγκαταστάσεων. Αργότερα, την δεκαετία υπήρξε άρση ορισμένων παρεμβάσεων που είχαν δημιουργηθεί κατά την δεκαετία του Το 1991 κατασκευάζονται νησίδες φωλιάσματος & αναπαραγωγής πουλιών. Μεγάλες παρεμβάσεις με σκοπό την αποκατάσταση του συστήματος, γίνονται πλέον το Οι αλυκές αποτελούν ένα τεχνητό υγροβιότοπο μεγάλης βιολογικής σημασίας γιατί: Αποτελούν χώρους φωλιάσματος των πουλιών Παρέχουν άφθονη τροφή σε μερικά είδη πουλιών Είναι χώροι προστατευμένοι από επιδρομές θηρευτών και συχνή ανθρώπινη παρουσία Είναι περιβάλλον σταθερό καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου Υπάρχουν ποικίλα περιβάλλοντα σε μικρή έκταση ανάλογα με την αλατότητα του νερού. Οι αλυκές Μεσολογγίου έχουν έκταση στρεμμάτων και ετήσια παραγωγική δυναμικότητα τόνων πρωτογενούς άλατος.

12 12 ΟΙΚΟδράσεις Δημοτικό σχολείο Δάφνης Ο ευεργετικός Λατρεύουμε το ποτάμι μας, γιατί το χωριό μας, το Δημοτικό Διαμέρισμα Δάφνης του Δήμου Ναυπάκτου, είναι συνδεδεμένο μαζί του χιλιάδες χρόνια τώρα. Τούτες τις ημέρες με τις πολλές βροχές, ξαναθυμήθηκε παλιές καλές εποχές με τις τεράστιες κατεβασιές. Ο ήχος του ποταμού θύμισε στους παλιότερους αλλοτινές εποχές. Α υτά μας λένε οι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Δάφνης, για τον «σκυθρωπό» ποταμό τους, τον Μόρνο, ή Δάφνος, όνομα που οφείλεται στο ομώνυμο φυτό Δάφνη. Για το Μόρνο έχουμε αναφορές απ την αρχαιότητα. Έχει αναφερθεί ο Πλούταρχος, μιλώντας για τη δολοφονία του ποιητή Ησίοδου, ο Πουκεβίλ, σπουδαίος περιηγητής, που μας δίνει εξαιρετικά και σημαντικά στοιχεία για την περιοχή μας, ο γεωγράφος Κωτσόπουλος, σπουδαία εκπαιδευτική προσωπικότητα και άλλοι. Η αρχαία κοίτη του Μόρνου είχε κατεύθυνση προς το ακρωτήρι Κόκκινος ή Κοκκινόβραχος και είχε έξοδο στη θάλασσα κοντά στη Χιλιαδού. Αυτό επιβεβαιώνεται και από παλιούς χάρτες. Έτσι εξηγείται, γιατί τα χωριά: Μαλάματα, Χασάναγα, Μανάγουλη, Πάνω Λόγγος και Κάτω Λόγγος ανήκαν στο Βενέτικο και μόλις το 1835 εντάχθηκαν στη Δωρίδα. Απ ότι φαίνεται, είχαμε συχνές αλλαγές της κοίτης του Μόρνου, ώσπου να πάρει τη γνωστή μορφή του. Η επικοινωνία των ανωτέρω χωριών με τη Ναύπακτο και το Βενέτικο, λόγω έλλειψης γέφυρας, που μόλις το 1938 άρχισε να κατασκευάζεται, ήταν πολύ δυσχερής. Σήμερα κάνουμε έκκληση στους αρμόδιους, σημειώνουν οι μικροί μαθητές, να κατασκευάσουν μια γέφυρα στα νότια του Ξεροπήγαδου, ώστε να μπορούν οι αγρότες και κάτοικοι της περιοχής που κινούνται απ τη Ναύπακτο προς τον κάμπο όπου έχουν τα κτήματά τους, αποφεύγοντας να κάνουν τον κύκλο μέσω της σημερινής γέφυρας.

13 ΟΙΚΟδράσεις Δημοτικό σχολείο Δάφνης 13 ποταμός της Ρούμελης Εκεί που τελειώνει ο Άνω Μόρνος, πριν τέσσερις δεκαετίες κατασκευάστηκε ένα τεράστιο φράγμα, για να υδροδοτηθεί η Αθήνα, στραγγαλίζοντας τον περήφανο και «σκυθρωπό» ταυτόχρονα ποταμό. Το 1979 άρχισε το γέμισμα της τεχνητής λίμνης, πνίγοντας στα νερά της το χωριό Κάλλιο με την αρχαία Καλλίπολη, νερόμυλους και αρκετούς συνοικισμούς και φυσικά πολλά εύφορα κτήματα. Έτσι με την παρέμβαση του ανθρώπου άλλαξε εντελώς το τοπίο. Ο κάμπος τώρα μάλιστα που προχωρά και ο αναδασμός, παρά τις αντιρρήσεις αρκετών γεωργών - κατοίκων, ίσως δεν έχει τα νερά που πρέπει για να καλλιεργηθεί. Η κοίτη του ποταμού μοιάζει να στέκει ως φάντασμα του παρελθόντος, με την ανομβρία που υπήρξε τα τελευταία χρόνια. Η πανίδα και η χλωρίδα που άκμαζε τις εποχές που ο ποταμός γέμιζε απ άκρη σ άκρη χάθηκε. Η ζωή που άνθιζε στις εκβολές του λόγω των «προϊόντων» που κατέβαζε στη θάλασσα λιγόστεψε. Βέβαια έδωσε ζωή σε 4 εκατομμύρια ανθρώπους, του Λεκανοπεδίου, που δεν είχαν νερό να πιούν. Για το λόγο αυτό ονομάζουμε το ποτάμι μας «ευεργετικό»...

14 14 ΟΙΚΟδράσεις Πολιτιστική και Περιβαλλοντική περιήγηση, μαθητών Δημοτικών Σχολείων Ναυπάκτου. «Γνωρίζω την πόλη Σ τη δυνατότητα να αναδειχτούν με ποικίλους τρόπους οι άρρηκτες σχέσεις που συνδέουν τον πολιτισμό με το περιβάλλον καθώς και να ευαισθητοποιήσουμε τους μικρούς μαθητές σε θέματα που αφορούν στην προστασία τους, εντάσσεται η προσπάθεια που ξεκίνησε στη Ναύπακτο το περιοδικό για την οικολογία και το περιβάλλον Πράσινο+Μπλε. Από τις 20 Οκτωβρίου 2009, υλοποιείται, πρόγραμμα περιήγησης των μαθητών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης των δέκα (10) Δημοτικών Σχολείων της πόλης της Ναυπάκτου, με στόχο να γνωρίσουν οι μαθητές της Τετάρτης, Πέμπτης και Έκτης Δημοτικού, χώρους της πόλης τους, με πολιτιστικό και περιβαλλοντικό ενδιαφέρον. Η περιήγηση περιλαμβάνει και διαδραστικό παιχνίδι για τους μαθητές στην πλατεία του λιμανιού της πόλης, με θέμα την ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ. Πραγματοποιείται κάθε Τρίτη, Τετάρτη και Παρασκευή, κάθε εβδομάδα, από τις 8.30πμ έως τις 13.00μμ. Το πρόγραμμα έχει την έγκριση της Δ/νσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, της Αρχαιολογίας, του Δήμου Ναυπάκτου, υποστηρίζεται από το WWF Ελλάς και υλοποιείται με την ευγενική χορηγία της Vodafone. Οι μαθητές συνοδεύονται από τους εκπαιδευτικούς τους. Η αρχή έγινε με τους μαθητές του 2ου Δημοτικού σχολείου Ναυπάκτου. Οι φωνές των μικρών μαθητών γέ-

15 ΟΙΚΟδράσεις 15 μου» μισαν το κάστρο της Ναυπάκτου, το Βεζύρ Τζαμί και το Χαμάμ, το αρχοντικό Τζαβέλλα, το Ρολόϊ της πόλης, η Καμάρα, τα Μποτσαρέϊκα, η πλατεία του Λιμανιού, το πάρκο Θερβάντες και το Φετιχέ τζαμί. Στον περίπατο αυτό οι μικροί μαθητές είχαν την ευκαιρία να ακούσουν για την ιστορία της πόλης μέσα στο πέρασμα των αιώνων αλλά ταυτόχρονα είχαν την ευκαιρία να μάθουν και για το φυσικό περιβάλλον της πόλης, πεύκα, πλατάνια, νερά, θάλασσα, τις βρύσες που συνάντησαν στον περίπατο αυτό και την χρησιμότητα τους ανά τους αιώνες για τους κατοίκους και την περιοχή. Στην πλατεία του Λιμανιού τα παιδιά πήραν μέρος σε δημιουργικό - διαδραστικό παιχνίδι ερωτο-απαντήσεων μίας ώρας, με θέμα την ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ. Στους μικρούς μαθητές, προσφέρθηκαν αναψυκτικά και αναμνηστικό δώρο σχετικό με την ανακύκλωση, από την vodafon που είναι και ο χορηγός της ενέργειας. Ακολούθησε επίσκεψη στο άγαλμα του Γεωργίου Ανεμογιάννη, αναφορά στην ιστορία του, καθώς και στην Απελευθέρωση της Ναυπάκτου την 18η Απριλίου Επόμενη στάση το Πολιτιστικό Πάρκο «Θερβάντες», όπου και έγινε εκτενέστερη αναφορά στο σημαντικό ιστορικό γεγονός της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου. Τελευταία στάση στο Φετιχιέ Τζαμί, με ανακεφαλαίωση της περιήγησης και ιδιαίτερη αναφορά στην ΑΝΑΚΥ- ΚΛΩΣΗ. Οι μαθητές έγραψαν και κόλλησαν την δική τους ευχή-δέσμευση για το περιβάλλον, στο «Δένδρο των ευχών» το οποίο θα σταλεί στα Σχολεία τους, ως αναμνηστικό μαζί με φωτογραφίες, για να αναρτηθούν σε κοινόχρηστο χώρο του κάθε Δημοτικού Σχολείου.

16 16 Το Θέμα Εύηνος Εύηνος ο... Ο Εύηνος ή Φίδαρης πηγάζει απ τα Βαρδούσια (όρος Κόρακας) της Ευρυτανίας και εκβάλλει, μετά από πορεία 113 χιλιομέτρων, στον Πατραϊκό κόλπο απέναντι απ την Πάτρα και δυτικά της Βαράσοβας. Α ποτελεί το φυσικό όριο που χωρίζει την Ναυπακτία από την Τριχωνίδα. Το όνομά του το οφείλει στο όνομα του βασιλιά των Αιτωλών Εύηνο που πνίγηκε στα νερά του. Το όνομα Φίδαρης οφείλεται στην οφιοειδή πορεία του μέχρι τις εκβολές του... Η ονομασία του στην αρχαιότητα ήταν Λυκόρμας ίσως εξ αιτίας των ορμητικών του νερών που είχαν την αγριάδα του λύκου. Η σημερινή του ονομασία αποδίδεται σε μια μυθική παράδοση πως ο Εύηνος ήταν ένας απ τους γιούς του Άρη και ήταν βασιλιάς της Αιτωλίας. Σε μια αρματοδρομία όπου ο νικητής θα κέρδιζε την κόρη του Εύηνου για γυναίκα του, ο Ίδας άρπαξε την κόρη του Εύηνου την Μάρπησσα και έφυγε. Ο Εύηνος τον κατεδίωξε και στην προσπάθειά του να τον φτάσει περνώντας τα ορμητικά νερά του Λυκόρμα, πνίγηκε σ αυτά. Από τότε το ποτάμι πήρε το όνομα του βασιλιά Εύηνου. Στην αρχαιότητα ο Εύηνος μαζί με τους παραποτάμους του ήταν ο μοναδικός δρόμος επικοινωνίας των Αιτωλικών φυλών... Αρκετά γεφύρια (πέτρινα και μεταλλικά) και συρμάτινες πεζογέφυρες στα πιο όμορφα σημεία της κοίτης του μας

17 Το Θέμα Εύηνος 17 δείχνουν τους παλιούς δρόμους, τα περάσματα και τις μετακινήσεις των ανθρώπων αλλοτινών εποχών. Αρχαία, Βυζαντινά αλλά κυρίως νεότερα μνημεία (μύλοι, νεροτριβές, γεφύρια κλπ) είναι στοιχεία οικολογικού ενδιαφέροντος. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στη μορφή του ποταμού ποικίλει από το ανώτερο τμήμα με την ορμητική ροή, τους μαιάνδρους, τα ελατοδάση, τις πεζούλες και τα φαράγγια. Το μεσαίο τμήμα με τις ποταμολίμνες και την απόθεση φερτών υλικών έως τις εκβολές με τις προσχώσεις και το δέλτα, αποτελεί εύφορη καλλιεργήσιμη έκταση. Με την δύναμη των νερών του κινούνταν παλιότερα πολλοί μύλοι, νεροτριβές - μαντάνια. Με τις φερτές του ύλες ο Εύηνος ενισχύει το προσχωματικό έργο του Αχελώου βοηθώντας στη δημιουργία της Λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου. Η παροχή νερού δεν είναι μόνιμα μεγάλη. Το καλοκαίρι μειώνεται ή διακόπτεται κατά διαστήματα, ιδίως στα χαμηλότερα τμήματα της κοίτης του. Το φαινόμενο αυτό εντάθηκε με την κατασκευή φράγματος στον Άγιο Δημήτριο, για να υδροδοτηθεί η Αθήνα. Στα νερά του αφθονούν τα ψάρια του γλυκού νερού, πέστροφες, χέλια, γλανίδια, στροσίδια, τσερούκλες, χαμοσούρτηδες, μπριάνια και το σπάνιο θηλαστικό η β-ίδρα (Lutra lutra). Στις εκβολές του σχηματίζονται εποχικά έλη, τα λεγόμενα λασποτόπια. Αυτές οι εκτάσεις, ξερές το καλοκαίρι, αναζωογονούνται το φθινόπωρο με τους νοτιάδες και τις πλημμύρες και γεμίζουν με σμήνη από τουρλίδες, ερωδιούς και άλλα θαλασσοπούλια που τρέφονται με μικρούς οργανισμούς που ξεθάβουν από την μαλακή άμμο. Στα στενά φαράγγια του, πετούν σπάνια αρπακτικά πουλιά, ενώ στο Δέλτα του μπορούμε να δούμε γλαρόνια, γλάρους, τσικνιάδες, παπιά (πρασινοκέφαλες, κυνηγόπαπιες, κιρκίρια, σφυριχτάρια, σαρσέλες), διάφορα βουτηχτάρια, πελαργούς, νερόκοτες, καλαμοκανάδες και φαλαρίδες. Η παραποτάμια βλάστηση είναι πλούσια από Πλατάνια, Λεύκες, Φράξους, Πικροδάφνες και Λυγαριές. Τροφοδοτείται από τα νερά των ρεμάτων Κλινοβίτη, Γιδομανδρίτη, Κοκκινόρρεμα, Μαυρονέρι, Κότσαλο, Πορτάρη, Περιβολιώτικο, Βαθύρρεμα, Λογγούλα, Ποταμούλα, Χοχλαστή και Δαφνόρρεμα. Με τα νερά του αρδεύονται περί τα στρέμματα στο νομό Αιτωλοακαρνανίας. Ο Εύηνος ποταμός προσφέρεται για περιβαλλοντική εκπαίδευση αφού διαθέτει χαρακτηριστικά σημεία προσέγγισης για μελέτη του ποτάμιου οικοσυστήματος και αθλητικές δραστηριότητες, rafting - kayak - rappel κ.α. Με τις φερτές του ύλες ο Εύηνος ενισχύει το προσχωματικό έργο του Αχελώου βοηθώντας στη δημιουργία της Λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου.

18 18 Οικοπαρουσίαση Φυσικό Μεταλλικό Νερό Κορπή «Το πιο ονομαστό νερό από τις αρχές του 20ου αιώνα» Η περιοχή από την οποία πηγάζει το Φυσικό Μεταλλικό Νερό Κορπή, φημίζεται εδώ και εκατό χρόνια για τη μοναδική ποιότητα και αγνότητα των νερών της. Βρίσκεται στα Ακαρνανικά Βουνά, μια περιοχή με ιδιαίτερο κάλλος, ολότελα φυσικό και προστατευμένο, χωρίς ίχνη βιομηχανικής δραστηριότητας, ή οποιοδήποτε άλλων βλαβερών ουσιών. Την υπεροχή του διαπιστώνει κάνεις, από την πρώτη επαφή μαζί του. Η κρυστάλλινη όψη του, η λεπτή και μαλακή γεύση του καθώς και η απαλή υφή του καθιστούν το Φυσικό Μεταλλικό Νερό Κορπή ένα νερό εξαιρετικής ποιότητας. Τα προτερήματα του Κορπή, όμως, δεν περιορίζονται μόνο στην ανώτερη ποιότητά του. Η χαμηλή περιεκτικότητά του σε Νάτριο (Na+ = 5,40 mg/lt), το καθιστά ιδανικό για δίαιτα πτωχή σε Νάτριο, δηλαδή για όσους έχουν υπέρταση, καθώς και για εκείνους που έχουν προβλήματα νεφρών, ή απλά επιθυμούν μία ισορροπημένη διατροφή. Η χαμηλή περιεκτικότητά του σε άλατα, το καθιστά ιδανικό για παιδιά και βρέφη. Η πρακτικά μηδενική περιεκτικότητα σε αμμωνιακές ρίζες, νιτρικά και νιτρώδη (NH4+ < 0,05 mg/lt, NO3- = 4,64 mg/lt, NO2- < 0,05 mg/lt), πιστοποιεί, με τον καλύτερο τρόπο, την καθαρότητα του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής, από τον οποίο προέρχεται. Με αυξημένη την ευθύνη της προστασίας του περιβάλλοντος το Κορπή, τα τελευταία 10 χρόνια, μέσα από διαρκή προσπάθεια για τη μείωση των υλικών συσκευασίας του, έχει καταφέρει να τα μειώσει κατά 35%. Και δεσμεύεται να συνεχίσει. Καλύτερο περιβάλλον σημαίνει καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους μας. Γι αυτό και... Δεν ξοδεύουμε άσκοπα το νερό Χρησιμοποιούμε για τις καθημερινές μας αγορές, τις ειδικές τσάντες πολλαπλών χρήσεων που κυκλοφορούν, πλέον, παντού Ανακυκλώνουμε το γυαλί, το χαρτί, το αλουμίνιο και το πλαστικό, χρησιμοποιώντας πάντατους ειδικούς κάδους, σε καθε γειτονιά.

19 ΟΙΚΟσυμβουλές 19 Συμβουλές για να βελτιώσουμε τη διατροφή μας Ο ι περισσότεροι από μας πιστεύουμε ότι για να βελτιώσουμε την ποιότητα της διατροφής μας, θα πρέπει να αλλάξουμε ριζικά τις συνήθειες μας. Οι συμβουλές που ακολουθούν είναι αρκετές για να κάνουμε το πρώτο βήμα. Τρώμε καθημερινά πρωινό Το πρωινό είναι σημαντικό γεύμα, γιατί μας δίνει ενέργεια, η οποία είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας. Επίσης το πρωινό μας βοηθά να μειώσουμε την ποσότητα της τροφής που καταναλώνουμε, κυρίως κατά τις απογευματινές ώρες της μέρας. Χρησιμοποιούμε προϊόντα ολικής αλέσεως καθημερινά Τα προϊόντα ολικής αλέσεως έχουν τις ίδιες θερμίδες με τα αποφλοιωμένα προϊόντα. Η θρεπτική τους αξία όμως έχει μεγάλη διαφορά. Εκτός από τις φυτικές ίνες, περιέχουν περισσότερο κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, ψευδάργυρο, χαλκό, μαγγάνιο, σελήνιο, παντοθενικό οξύ, βιταμίνη Β6, βιταμίνη Α και στερόλες. Επίσης περιέχουν μικρότερη ποσότητα νατρίου (άτομα με αυξημένη αρτηριακή πίεση θα πρέπει να ακολουθούν διαιτολόγιο χαμηλό σε νάτριο). Δοκιμάστε ολικής αλέσεως ψωμί, μακαρόνια, προϊόντα βρώμης, μαύρο ρύζι και πουργούρι. Καταναλώνουμε διάφορα και ποικίλου χρώματος λαχανικά καθημερινά Λαχανικά με διαφορετικά χρώματα μας δίνουν διαφορετικά θρεπτικά συστατικά. Είναι προτιμότερο να διαλέγουμε σκουρόχρωμα λαχανικά. Διαλέγουμε φρέσκα, αποξηραμένα, κονσερβοποιημένα φρούτα, αντί για τους χυμούς τους Τα φρέσκα, αποξηραμένα και κονσερβοποιημένα φρούτα περιέχουν περισσότερες φυτικές ίνες από τους χυμούς. Χρησιμοποιούμε τα λάδια και τα λίπη με μέτρο Το ελαιόλαδο, οι ελιές, το αβοκάντο, τα καρύδια, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και το ψάρι είναι πλούσια σε ωφέλημα λιπαρά, αλλά και βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Τρώμε τρόφιμα και γλυκά πλούσια σε ζάχαρη, λίγες φορές τη βδομάδα Τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη είναι τις περισσότερες φορές πλούσια σε ενέργεια και φτωχά σε αλλά θρεπτικά συστατικά. Τρώμε καθημερινά τρία κύρια γεύματα και δύο με τρία ενδιάμεσα Η κατανάλωση συχνών και μικρό γευμάτων βοηθά στη σωστή ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος.

20 20 ΟΙΚΟειδήσεις Ελλάδα Το ζήτημα της εκτροπής του Αχελώου στο Ευρωδικαστήριο > Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έ- στειλε στο Δικαστήριο των Ευρωπαικών Κοινοτήτων (ΔΕΚ), 14 ερωτήματα που αφορούν την εκτροπή του Αχελώου ποταμού. Η Ολομέλεια του ΣτΕ, ερωτά για το αν συγκρούεται ή όχι η Ελληνική νομοθεσία με κοινοτικές οδηγίες που αφορούν την εκμετάλλευση και την προστασία των υδάτινων πόρων και αποθεμάτων, την κατασκευή έργων σε προστατευόμενες περιοχές από διεθνείς συμβάσεις (Νatura) κτλ. Μέχρι στιγμής η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έ- χει ακυρώσει τρεις φορές την εκτροπή του Αχελώου: κατά τα έ- τη 1994, 2000 και Ανάμεσα στα ερωτήματα που θέτουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, είναι αν μπορεί να γίνει η εκτροπή του Αχελώου χωρίς τον προβλεπόμενο από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία στρατηγικό σχεδιασμό για τις επιπτώσεις του έργου στο περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του Θεσσαλικού κάμπου. Επίσης, ρωτούν αν μπορεί να προχωρήσει η εκτροπή χωρίς να έχει προηγηθεί δημόσια διαβούλευση, όπως απαιτεί η Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Οι Έλληνες δικαστές, μεταξύ των άλλων, διατυπώνουν το ερώτημα αν επιτρέπεται η μεταφορά ύδατος από μια Περιοχή Λεκάνης Απορροής Ποταμού (ΠΛΑΠ) σε γειτονική ΠΛΑΠ και αν αυτή η μεταφορά ύδατος, εκτός από την κάλυψη αναγκών ύδρευσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για παραγωγή ενέργειας. Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχουν προσφύγει η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αιτωλοακαρνανίας, οι Δήμοι Αγρινίου, Μεσολογγίου, Αιτωλικού, Ινάχου και Οινιάδων, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, η Ενωση Α- γροτικών Συνεταιρισμών Αγροτών και οικολογικές οργανώσεις ζητώντας να ακυρωθεί: H έγκριση περιβαλλοντικών όρων για την εκτροπή του Αχελώου και Η απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ που ανέθεσε και πάλι στην εταιρεία Μηχανική την αποπεράτωση του φράγματος Συκιάς που αποτελεί μέρος της εκτροπής του Αχελώου

21 ΟΙΚΟειδήσεις Ελλάδα 21 Η Ελλάδα πρώτη στην ανακύκλωση λαμπτήρων και φωτιστικών > Ανησυχία προκαλούν στους ερευνητές του ΙΘΑ- ΠΕΑ οι αυξημένες απορρίψεις στην ξηρά σπάνιων θαλάσσιων ειδών. Νεκρές φάλαινες εκβράστηκαν στις Ελληνικές θάλασσες, καθώς η αλλαγή του κλίματος μαζί με τις ανθρώπινες δραστηριότητες απειλεί τα είδη με εξαφάνιση. Βόρεια της Σάμου, εκβράστηκε θηλυκή φάλαινα φυσητήρας χωρίς σημάδια τραυματισμού. Η παρουσία του ζώου στο νησί σχετίζεται με τη μεταναστευτική δραστηριότητα το φθινόπωρο. Εξαιτίας του νεαρού της ηλικίας του ζώου, δημιουργούνται ερωτήματα γύρω από το θάνατό του, καθώς το συγκεκριμένο είδος είναι το μεγαλύτερο οδοντοκήτος στον κόσμο και το δεύτερο μεγαλύτερο σε μέγεθος στη Μεσόγειο. Η Αναστασία Μήλιου, συντονίστρια του ΙΘΑΠΕΑ δηλώνει πως για κάθε θηλαστικό που βρίσκεται θανατωμένο αντιστοιχούν περίπου 20 περιπτώσεις που δεν εντοπίζονται. > Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στην ανακύκλωση λαμπτήρων και φωτιστικών αποβλήτων, ανάμεσα στις χώρες της Νοτίου Ευρώπης. Πάνω από 20,000 λαμπτήρες συλλέχθηκαν για να ανακυκλωθούν μέσα σε διάστημα 2 μηνών από το σύστημα Φωτοκύκλωση Α.Ε., αρμόδιος φορέας για την οργάνωση και λειτουργία του Συλλογικού Συστήματος Διαχείρισης των Αποβλήτων φωτιστικών και λαμπτήρων στη χώρα. Η ΕΕ απαιτεί την ανακύκλωση 4 κιλών ανά κάτοικο σε κάθε κράτος-μέλος, δηλαδή η Ελλάδα θα πρέπει να ανακυκλώνει 44 χιλιάδες τόνους παντός είδους αποβλήτων. Ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης των εν λόγω αποβλήτων έχουν τοποθετηθεί έξω από καταστήματα ηλεκτρικών ειδών και σούπερ μάρκετ. Με την αρμόδια εταιρεία συνεργάζονται Πανεπιστήμια, Δήμοι και ιδιώτες, που μπορούν να ανακυκλώσουν μεγάλη ποσότητα. Μπορεί η ανακύκλωση λαμπτήρων και φωτιστικών να είναι ένας καινοτόμος τομέας, αλλά η αγορά είχε την ανάγκη μιας τέτοιας πρωτοβουλίας, κρίνοντας από την απήχηση του κόσμου στην τοποθέτηση του κάδου στον επαγγελματικό του χώρο, δήλωσε ένας ιδιοκτήτης καταστήματος ηλεκτρικών ειδών. Σήμερα υπάρχουν 500 κάδοι «φωτοκύκλωσης» στην Ελλάδα με στόχο τη τοποθέτηση 2,000 Ανησυχία προκαλεί η αύξηση των νεκρών θηλαστικών στις Ελληνικές ακτές Μέσα σε λίγες μέρες εκβράστηκαν δύο δελφίνια στον Άλιμο Αττικής και στη Σάμο, με τα αίτια θανάτου να παραμένουν άγνωστα. Στη Σάμο θαλάσσια χελώνα βρέθηκε μαχαιρωμένη στην ακτή με κομμάτι από παραγάδι στο πτερύγιο.

22 22 ΟΙΚΟειδήσεις Κόσμος

23 ΟΙΚΟειδήσεις Κόσμος 23 Πράσινο μουσικό φεστιβάλ στο Χονγκ Κονγκ > Μια πράσινη συναυλία στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 100 μουσικοί και την παρακολούθησαν άτομα κατάφερε να μπει στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες στις 22 και 23 Αυγούστου ως η μεγαλύτερη «χωρίς ρεύμα» μουσική εκδήλωση. Αυτοί που συμμετείχαν στη συναυλία έπαιξαν αυτοσχέδια μουσικά όργανα. Για παράδειγμα, ένα τραγούδι συνοδευόταν από τον ήχο που δημιουργούσαν πλαστικά μπουκάλια γεμάτα με πράσινα φασόλια. Η συναυλία διοργανώθηκε από την Wow Music και την Greeners Action και προσέλκυσε περισσότερους από 30 τραγουδιστές και μουσικά συγκροτήματα από το Χονγκ Κονγκ, την Ταϊβάν, και την Κίνα και μεταξύ αυτών το δημοφιλές ταϊβανέζικο νεανικό συγκρότημα «Φαρενάιτ». Η εκδήλωση είχε ως τίτλο το πρώτο «πράσινο μουσικό φεστιβάλ του Χονγκ Κονγκ». Η διάρκειά του ήταν δύο ημέρες, 22 και 23 Αυγούστου, και περιλάμβανε και σειρά θεμάτων φιλικών προς το περιβάλλον. Επίσης εκπτώσεις υπήρχαν Μια «πράσινη» συναυλία για το βιβλίο Γκίνες σε ποτά και φαγητά για όσα άτομα έφεραν μαζί τους τα δικά τους μαχαιροπίρουνα και πετσέτες. Αυτοί που δεν θα είχαν τα απαραίτητα πλήρωναν 5 δολάρια Χονγκ Κονγκ για να αγοράσουν βιοδιασπώμενα. Αξίζει να σημειωθεί ότι αντί οποιουδήποτε άλλου σκηνικού εφέ χρησιμοποιήθηκαν τα πεσμένα φύλλα από τα δέντρα. Οι διοργανωτές κατάφεραν να περιορίσουν τον όγκο των απορριμμάτων στο τέλος της συναυλίας κατά 50% σε σχέση με τις παραδοσιακές συναυλίες, καθώς τα απορρίμματα απομακρύνθηκαν όλα για ανακύκλωση. Αύξηση 2% είχαμε το 2008 στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα > Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν κατά 1,94% το 2008 σε σχέση με το 2007 και ανήλθαν σε 31,5 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους, σύμφωνα με το Γερμανικό Ινστιτούτο Βιομηχανίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας IWR. Το ιδιωτικό ινστιτούτο -έχει έδρα το Μίνστερ και συμβουλεύει Γερμανικά υπουργεία- ενημέρωσε ότι, πέρυσι, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σημείωσαν αύξηση για δέκατο συνεχόμενο χρόνο, ακυρώνοντας στην πράξη το Πρωτόκολλο του Κιότο του 1997, στόχος του οποίου είναι η μείωση κατά 5,2% των εκπομπών μέχρι το Το IWR συνιστά τη σύνδεση των μετρήσιμων εκπομπών με δεσμεύσεις εκ μέρους κάθε μιας από τις 65 χώρες που έχουν υπογράψει το Πρωτόκολλο και από ορισμένες άλλες περιοχές για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εκτιμά ότι η υιοθέτηση αυτής της προσέγγισης ενδέχεται να οδηγήσει στη σταθεροποίηση της συνολικής κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων και των σχετιζόμενων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Περί τα 120 δισ. ευρώ επενδύθηκαν σε ανανεώσιμες το 2008, λέει το IWR, προσθέτοντας ότι το ποσό αυτό πρέπει τουλάχιστον να τετραπλασιαστεί και να ανέλθει σε περίπου 500 δισ. ευρώ το χρόνο για να αντιστραφεί η αυξητική τάση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

24 24 News Κλιματική χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων κρατών Τα κεφάλαια ωστόσο, δεν επαρκούν ούτε στο ελάχιστο! > Η Greenpeace καλωσορίζει τη σημερινή πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία για πρώτη φορά δεσμεύει συγκεκριμένα κεφάλαια για την ανάληψη κλιματικής δράσης στα αναπτυσσόμενα κράτη, ωστόσο τα ποσά δεν επαρκούν ούτε στο ελάχιστο. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή πρόταση δε συμπεριλαμβάνει τη δημιουργία ενός διεθνούς χρηματοδοτικού μηχανισμού για τη δημιουργία των απαραίτητων κεφαλαίων που θα απαιτεί η νέα Συνθήκη της Κοπεγχάγης. Τα αρχικά προσχέδια της Επιτροπής, πρότειναν την ετήσια χρηματοδότηση κεφαλαίων προς τα αναπτυσσόμενα κράτη ύψους δις έως το Το ποσό αυτό μειώθηκε σε 2-15 δις ύστερα από έντονες πιέσεις από κράτη μέλη. Η Επιτροπή στο σχέδιό της προτείνει τη συνολική χρηματοδότηση κεφαλαίων από όλα τα αναπτυγμένα κράτη ύψους δις. Η Ευρώπη προτιμά να δώσει ένα φιλοδώρημα, αντί να πληρώσει το λογαριασμό για την προστασία του πλανήτη από τις κλιματικές αλλαγές, είπε ο Δημήτρης Ιμπραήμ υπεύθυνος για θέματα ενέργειας στο Ελληνικό γραφείο της Greenpeace. Ως προς τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την αποδάσωση και τη γεωργία, η Επιτροπή προτείνει ένα πενιχρό ποσό της τάξης των 7-14 δις ως συνεισφορά όλων των βιομηχανικών κρατών. Οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες παίζουν πολιτικά παιχνίδια, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι η κακή ή ελλιπής χρηματοδότηση μπορεί να καταστρέψει τα δάση της Ινδονησίας και της Κεντρικής Αφρικής, τόνισε ο Δημήτρης Ιμπραήμ. Η Greenpeace καλεί τα αναπτυγμένα κράτη να υποστηρίξουν τα αναπτυσσόμενα για την ανάληψη κλιματικής δράσης, προσφέροντας χρηματοδότηση ύψους τουλάχιστον 110 δις, εκ των οποίων τα 35 δις πρέπει να συνεισφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

25 Τα Νέα του θέσεις εργασίας εξασφαλίζει η πράσινη οικονομία > Τρία εκατομμύρια θέσεις εργασίας εξασφαλίζουν στους Ευρωπαίους οι δραστηριότητες της «πράσινης» οικονομίας. Σύμφωνα με τη νέα έκθεση του WWF, «Πράσινες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη», το φιλικό προς το περιβάλλον μοντέλο ανάπτυξης προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης συγκριτικά με τις ρυπογόνες βιομηχανίες. Βάσει των νέων στοιχείων που δίνει στη δημοσιότητα η περιβαλλοντική οργάνωση, 3,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ΕΕ σχετίζονται άμεσα με τους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των βιώσιμων μεταφορών και της ενεργειακής απόδοσης. Αυτός ο αριθμός υπερβαίνει κατά πολύ τα 2,8 εκατομμύρια θέσεις που καλύπτονται από ρυπογόνες βιομηχανίες όπως του λιγνίτη, του τσιμέντου, του σιδήρου και του χάλυβα. Εκτιμάται επίσης, ότι η οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα θα συνεχίσει να διευρύνεται στο μέλλον, σε αντίθεση με την απασχόληση στις ρυπογόνες βιομηχανίες. «Η έκθεση δείχνει ξεκάθαρα τους νικητές και αποδεικνύει ότι οι φιλικές προς το περιβάλλον και το κλίμα πολιτικές και τεχνολογίες συμβάλλουν θετικά στην οικονομία», αναφέρει ο Τζέισον Άντερσον, επικεφαλής Ενεργειακής Πολιτικής του Ευρωπαϊκού Γραφείου του WWF. Οι βάσεις για την ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας έχουν ήδη τεθεί. Αν οι πολιτικοί συνεχίσουν να υποστηρίζουν βιομηχανίες που συνεισφέρουν στην αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου, η Ευρώπη κινδυνεύει να αντιμετωπίσει ένα υψηλό κόστος στο μέλλον, τόσο για την οικονομία όσο και για το περιβάλλον», προσθέτει ο κ. Αντερσον. Η Γερμανία και η Ισπανία αναδεικνύονται πρωταθλήτριες στις πράσινες θέσεις εργασίας στους τομείς της ηλιακής και αιολικής ενέργειας, ενώ και στη Δανία βλέπουμε εντυπωσιακά νούμερα, ιδιαίτερα στον τομέα της αιολικής ενέργειας. Στις άλλες χώρες παρατηρούνται παρόμοιες εξελίξεις, αλλά υπάρχουν ακόμα μεγάλα περιθώρια βελτίωσης. Θέσεις εργασίας ανά τομέα «πράσινης οικονομίας» Τομείς Απασχόλησης Θέσεις Εργασίας Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Βιώσιμες μεταφορές Τομέας ενεργειακής αποδοτικότητας Το WWF καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να προχωρήσει σε ισχυρές δεσμεύσεις για τη δραστική μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου στο εσωτερικό της, χαράζοντας με αυτόν τον τρόπο πορεία προς μια πράσινη οικονομία. «Τις επόμενες ημέρες, η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να αμβλύνει την αντίληψη ότι είναι καλή μονάχα στο να δίνει υποσχέσεις, αλλά όχι και να τις τηρεί», επισημαίνει ο κ. Αντερσον. «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να επιβεβαιώσει εκ νέου τη δέσμευση της ΕΕ για μειώσεις εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου που συνάδουν με τον στόχο συγκράτησης της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 2 oc, κάτι που σήμερα δεν ισχύει», καταλήγει. «Οι πράσινες θέσεις στην Ελλάδα είναι ακόμα λίγες, αλλά τα περιθώρια είναι μεγάλα. Το WWF Ελλάς παρουσίασε από το Νοέμβριο του 2008 μια εμπεριστατωμένη μελέτη που δείχνει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα ώστε με μικρό κόστος να μπει στο δρόμο της πράσινης οικονομίας και να δημιουργήσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η αταλάντευτη πολιτική βούληση και το «πρασίνισμα» των μέτρων ανάκαμψης από την οικονομική κρίση» καταλήγει ο Δημήτρης Καραβέλλας, Διευθυντής του WWF Ελλάς.

26 26 Οικοδιατροφή

27 Οικοδιατροφή 27 Μεσογειακή διατροφή Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΦΟΝΤΟΡ, κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος, πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, καθηγήτρια στο ΙΔΕΚΕ Ηλιούπολης Η διατροφή των ατόμων που ζουν στις χώρες της νότιας Ευρώπης από το 1960 αποτελεί τη βάση μιας υγιεινής διατροφής, η οποία ονομάζεται μεσογειακή διατροφή. Η μεσογειακή διατροφή έκανε διάσημη την Ελλάδα οδηγώντας τους ειδικούς ανά τον κόσμο να στρέψουν τον ενδιαφέρον τους στο «φαινόμενο της Κρήτης», όπως ονομάστηκε, χάρη στη μακροζωία του πληθυσμού του νησιού. Η κύρια μελέτη όσον αφορά τον μεσογειακό τρόπο διατροφής είναι η περίφημη έρευνα των Επτά Χωρών. Αυτή η έρευνα είναι μία από τις δύο διαχρονικότερες επιδημιολογικές μελέτες (μαζί με εκείνη του Φράμιγχαμ των ΗΠΑ) που έχουν ποτέ διεξαχθεί, στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα. Η μεσογειακή διατροφή αποτελείται από πολλούς υδατάνθρακες και φυτικές ίνες (δημητριακά, λαχανικά, όσπρια και φρούτα), καθώς και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο) και έχει τα εξής χαρακτηριστικά: 1. Υψηλή αναλογία σε μονοακόρεστα προς κορεσμένα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο) 2. Μέτρια κατανάλωση αιθυλικής αλκοόλης (κόκκινου κρασιού) 3. Υψηλή κατανάλωση οσπρίων 4. Υψηλή κατανάλωση δημητριακών (και ψωμιού) 5. Υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών 7. Χαμηλή κατανάλωση κρέατος και προϊόντων κρέατος 8. Μέτρια κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών. Στη βάση της μεσογειακής διατροφής είναι οι τροφές (κυρίως μη επεξεργασμένες) πλούσιες σε υδατάνθρακες και φυτικές ίνες, όπως ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι, κουσκούσι, καλαμπόκι, πλιγούρι, άλλα δημητριακά και πατάτα. Αυτές οι τροφές είναι πλούσιες σε ενέργεια, βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες. Η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών είναι πολύ ευεργετική για την πρόληψη καρδιαγγειακών ασθενειών και καρκίνου. Μία από της κύριες διαφοροποιήσεις της μεσογειακής διατροφής και του κλασικού τρόπου διατροφής είναι η σύστασή της σε λίπος. Η μεσογειακή διατροφή προτείνει αμέσως μετά τα φρούτα και τα λαχανικά σε καθημερινή βάση την κατανάλωση ελαιολάδου, ενώ ο δεύτερος θεωρεί το ελαιόλαδο πηγή λίπους και συνιστάται να χρησιμοποιείται σπανίως. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν, στις ημέρες μας, μία από τις μεγαλύτερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Αυτά τα νοσήματα ήταν άγνωστα στην Ελλάδα του παρελθόντος, ενώ σήμερα υπάρχει συνεχής αύξηση των θανάτων στη χώρα μας από καρδιαγγειακά και άλλα χρόνια νοσήματα, λόγω υιοθέτησης των διατροφικών συνηθειών του δυτικού κόσμου. Συμπερασματικά, προτείνεται ανεπιφύλακτα η επιστροφή στην παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή, που αποτελεί ασπίδα προστασίας για την υγεία μας.

28 28 ΟΙΚΟγκρίνιες - Προτάσεις ΟΙΚΟγκρίνιες: Εκφράστε την αποψή σας, την καταγγελία σας... Οι ΟΙΚΟγκρίνιες είναι η γραμμή επικοινωνίας του Πράσινο+Μπλε με εσάς. Η φωνή σας δυναμώνει και οι ΟΙΚΟγκρίνιες δυναμώνουν μαζί σας. Μην διστάζετε να μας στέλνετε αυτά που σας απασχολούν, τους προβληματισμούς σας και τις προτάσεις σας, για να τα μοιραζόμαστε όλοι μαζί. Αυτές οι σελίδες είναι η δική σας φωνή, το δικό σας οικολογικό βήμα. Μην σταματάτε. Είμαι Ναυπάκτιος και μένω στην Ελβετία, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων. Θέλω να καταγγείλω αυτή τη νοοτροπία που έχουν οι πολίτες αυτής της πόλης, να πετάνε τα μεγάλα και βαριά (άχρηστα) αντικείμενά τους στους δρόμους και τα πεζοδρόμια, χωρίς να ενημερώνονται πρώτα από τον δήμο, για το πότε είναι η επιτρεπόμενη μέρα να τα βγάλουν έξω, ώστε να τα περιμαζέψει το ειδικό αυτοκίνητο. Στο εξωτερικό, και συγκεκριμένα στην Ελβετία που ζω εγώ, όποιος θέλει να πετάξει κάτι μεγάλο, πηγαίνει στο δήμο, το δηλώνει, πληρώνει κάτι, και τότε του δίνουν μια ετικέτα που την κολλούν πάνω στο αντικείμενο. Μάλιστα είναι κίτρινη η ετικέτα για να ξεχωρίζει και να την βλέπουν οι υπάλληλοι του δήμου. Χωρίς αυτή την ετικέτα δεν το παίρνουν το αντικείμενο, βρίσκουν ποιός είναι ο ιδιοκτήτης και του ζητούν να πληρώσει πρόστιμο. Μεγάλο! Αυτό το στρώμα που το βλέπω να υπάρχει στην Ψανή εδώ και μια εβδομάδα, δεν μπορεί ο δήμος και εδώ να επιβάλει πρόστιμα; Κώστας Παπαδόπουλος Είμαι κάτοικος Ναυπάκτου και αναγνώστης κάθε μήνα του περιοδικού Πράσινο και Μπλε. Πιθανόν να απορήσουν κάποιοι όταν διαβάσουν αυτό το γράμμα μου και να αναρωτηθούν τι σχέση μπορεί να έχει με το περιβάλλον, το θέμα που θίγω. Θέλω να σας μιλήσω για το κυκλοφοριακό πρόβλημα, έ- να πρόβλημα καθημερινό που αντιμετωπίζει καθένας που θέλει να μετακινηθεί μέσα στη Ναύπακτο και είναι υποχρεωμένος να χρησιμοποιήσει αυτοκίνητο. Μέρα με τη μέρα η κατάσταση επιδεινώνεται και χρειάζεται καθημερινά μεγάλη υπομονή για να διασχίσεις τον Έπαχτο. Όλοι δεν χρειάζεται να μετακινούμαστε με τα αυτοκίνητα μας, υπάρχουν και τα πόδια και κάνει και καλό στην υγεία. Σε κάποιους είναι αναγκαία η χρήση του αυτοκινήτου (επαγγελματίες κλπ), οι υπόλοιποι όλοι τι νόημα έχει να βγαίνουμε βόλτα με την κούρσα; Το κυκλοφοριακό πρόβλημα, που τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιαστεί στη Ναύπακτο, καθημερινά γεμίζει τον αέρα, που όλοι μας αναπνέουμε, με καυσαέρια. Και μη μου πει κανένας τι λες τώρα, για καυσαέρια κλπ, γιατί τα ίδια έπαθαν και άλλες πόλεις με τέτοια προβλήματα. Το πρόβλημα νομίζω ότι είναι σοβαρό και θα πρέπει και σοβαρά να το αντιμετωπίσουμε πριν να είναι αργά. Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία. Χρ. Μ.

29 ΟΙΚΟγκρίνιες - Προτάσεις 29 Γεια σας, είμαι μαθητής του 3ου Γυμνασίου. Από το δημοτικό ακόμα, οι δάσκαλοί μας έκαναν τα πάντα για να μας δείξουν ότι πρέπει να προστατεύουμε το περιβάλλον. Να το αγαπάμε σαν το σπίτι μας. Πέρυσι κάναμε και αναδάσωση. Με το γράμμα αυτό θέλω να σας ρωτήσω κάτι για την ανακύκλωση. Τι πρέπει να κάνω για να πείσω τους γονείς μου να ξεχωρίζουν τα σκουπίδια; Παρότι τους λέω ότι θα πηγαίνω εγώ να τα πετάω στο κάδο της ανακύκλωσης, βαριούνται. Όποτε μπορώ, πηγαίνω στη σακούλα και ξεχωρίζω κάποια ανακυκλώσιμα και τα πηγαίνω στο κάδο. Η μάνα μου δουλεύει και λέει ότι δεν ευκαιρεί, να ξεπλένει π.χ το κουτί με το γάλα, το δοχείο του απορρυπαντικού ή του σαμπουάν, τα κουτάκια της κονσέρβας, κ.λ.π. Να της πω να τα πετάει έτσι λερωμένα ή δεν πρέπει; Εγώ θέλω με όλη μου την καρδιά να κάνω ότι μπορώ και ιδιαίτερα επιμένω στην ανακύκλωση του χαρτιού. Πρέπει να σταματήσουν να κόβουν δέντρα για χαρτί. Έλεος! Οι πυρκαγιές δεν έχουν αφήσει πολλά. Ευχαριστώ. ΥΓ. Δεν με νοιάζει να βάλετε το γράμμα μου στο περιοδικό. Την απάντηση θέλω, για τη μάνα μου. Συμβουλές ανακύκλωσης 1. Διαχωρίζουμε καθημερινά τα υλικά συσκευασίας μας από τα υπόλοιπα στο νοικοκυριό. 2. Αδειάζουμε εντελώς τις συσκευασίες μας από τα υπολείμματα. 3. Τσακίζουμε, διπλώνουμε ή συμπιέζουμε όσες συσκευασίες μπορούμε Φροντίζοντας να είναι καθαρές. 4. Δεν πετάμε μέσα στον κάδο τα υλικά συσκευασίας μας σε δεμένες σακούλες. 5. Δεν πετάμε ποτέ κοινά σκουπίδια στους μπλε κάδους ανακύκλωσης. 6. Υλικά που ανακυκλώνουμε είναι όλες χάρτινες-γυάλινεςμεταλλικές και πλαστικές συσκευασίες. 7. Αφαιρούμε καπάκια από πλαστικά και γυάλινα μπουκάλια. Το Περιοδικό μας διαβάζεται και από το των Φοιτητών Τ.Ε.Ι. Ναυπάκτου Εκφράστε κάθε σας αγωνία, απορία, καταγγελία, ιδέα ή δράση στα... web: Τηλ/Fax: prasino.mple@hotmail.com Facebook group: Eco Magazine Πράσινο+Μπλε