Σκοπός Αποτελέσματα Consensus Panel Ομάδα Ερωτήσεων 1: Υπηρεσίες Ερώτηση 1: Υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης...

Transcript

1 Πίνακας περιεχομένων Σκοπός... Αποτελέσματα Consensus Panel... Ομάδα Ερωτήσεων : Υπηρεσίες... Ερώτηση : Υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης... Ερώτηση : Υπηρεσίες Συμβουλευτικής και Πρόληψης... 5 Ερώτηση : Υπηρεσίες Εκτίμησης Κινδύνου... Ερώτηση : Υπηρεσίες Διασύνδεσης... 7 Ομάδα Ερωτήσεων : Στελέχωση... 9 Ερώτηση 5: Προτεινόμενη Στελέχωση... 9 Ομάδα Ερωτήσεων : Πληθυσμός που θα Εξυπηρετηθεί... Ερώτηση : Καθορισμός Πληθυσμού που θα εξυπηρετείται... Ομάδα Ερωτήσεων : Εξοπλισμός... Ερώτηση 7: Διαγνωστικά και Θεραπευτικά Όργανα και Μέσα... Ερώτηση : Εξεταστική Υποδομή... Ερώτηση 9: Αναλώσιμο Υγειονομικό Υλικό... Ομάδα Ερωτήσεων 5: Διοίκηση και Οργάνωση... 5 Ερώτηση : Υπαγωγή των Α.ΚΕ.Π.Ε.Υ. στους ΟΤΑ... 5 Ερώτηση : Ωράριο Λειτουργίας... Ερώτηση : Κάρτα Υγείας... Ομάδα Ερωτήσεων : Αξιολόγηση... 7 Ερώτηση : Αντικειμενικοί Δείκτες... 7 Ερώτηση : Υποκειμενικοί Δείκτες... 7 Σελίδα

2 Αξιολόγηση Εναλλακτικών Σχημάτων και Δικτύων Ολοκληρωμένης Φροντίδας στην Ελλάδα. 7 Γενικά... 7 Προτάσεις για μια νέα πολιτική... Η Αναγκαιότητα για Διεπιστημονική και Διακλαδική Συνεργασία... Αξιολόγηση Εναλλακτικών Σχημάτων και Δικτύων Ολοκληρωμένης Φροντίδας... Υπηρεσίες... Στελέχωση... Πληθυσμός που Εξυπηρετείται... Εξοπλισμός... Ωράριο Λειτουργίας... Εξέταση της Σκοπιμότητας Διασύνδεσης και Παραπομπής από τα Α.ΚΕ.Π.Υ. προς τις Επίσημες Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας... 9 Διαδικασία Διασύνδεσης και Παροχής Κατευθύνσεων Βιβλιογραφία Ελληνική: Ξενόγλωσση:... Σελίδα

3 Σκοπός Το παραδοτέο αυτό αποσκοπεί στη σύνταξη έκθεσης αξιολόγησης εναλλακτικών σχημάτων και δικτύων ολοκληρωμένης φροντίδας στην Ελλάδα και στην εξέταση των δυνατοτήτων Διασύνδεσης και παραπομπής των Α.ΚΕ.Π.Υ. με τις επίσημες δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) καθώς και με τις υπηρεσίες νοσοκομειακής περίθαλψης, Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Στην πρώτη ενότητα του παραδοτέου παρουσιάζονται τα αποτελέσματα του Consensus Panel όπως αυτά αποτυπώνονται τόσο στα συμπληρωμένα ερωτηματολόγια των experts που συμμετείχαν όσο και στα πρακτικά της συζήτησης που προηγήθηκε. Στη δεύτερη ενότητα γίνεται αξιολόγηση των εναλλακτικών σχημάτων και δικτύων ολοκληρωμένης φροντίδας στην Ελλάδα. Τέλος, στην τελευταία ενότητα εξετάζεται η σκοπιμότητα διασύνδεσης και παραπομπής από τα Α.ΚΕ.Π.Υ. προς τις επίσημες δομές υγείας και κοινωνικής φροντίδας. Σελίδα

4 Αποτελέσματα Consensus Panel Στην ενότητα αυτή, παρουσιάζονται τα στοιχεία που προκύπτουν από την επεξεργασία των ερωτηματολογίων που συμπλήρωσαν τα μέλη της επιτροπής συναίνεσης (Experts) που συμμετείχαν στην Επιτροπή Συναίνεσης και από τα πρακτικά της συζήτησης που διεξήθχει στη διάρκεια του Conensus Panel. Στο ερωτηματολόγιο το οποίο διαμορφώθηκε από την ερευνητική ομάδα της Κλινικής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης (Διευθυντής: Καθηγητής κ. Χρήστος Λιονής) περιλαμβάνεται ένας κατάλογος με προδιαγραφές τις οποίες θα πρέπει να έχει το ελληνικό Α.ΚΕ.Π.Υ.. Με το ερωτηματολόγιο και με τη βαθμολόγησή του εκ μέρους των experts επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή συναίνεση στο πλαίσιο της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων που συμμετείχε (Consensus Panel), ενώ παράλληλα δίνεται η δυνατότητα να διατυπωθούν και οι τυχόν προδιαγραφές και σχόλια από τους experts. Για τη συλλογή και αξιολόγηση των απαντήσεων χρησιμοποιήθηκε ειδικό ερωτηματολόγιο αποτελούμενο από ανοιχτές και κλειστές ερωτήσεις δεκάτιμης κλίμακας τύπου Lickert. Οι κύριες ερωτήσεις του ερωτηματολογίου ήταν δεκατέσσερις () και ομαδοποιήθηκαν σε έξι θεματικές ενότητες που αφορούν σε: ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Σελίδα

5 Για κάθε ερώτημα, ο expert διατύπωσε τη συμφωνία ή διαφωνία του σε αυτό με έναν αριθμό από το έως το τον βαθμό συμφωνίας/διαφωνίας. Το αντιστοιχεί σε πλήρη διαφωνία και το σε πλήρη συμφωνία. Επιπλέον στο τέλος κάθε ερώτησης προβλέφθηκε η δυνατότητα να καταγραφούν τυχόν προτάσεις και σχόλια. Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων γίνεται ανά υποερώτημα όπου παρουσιάζονται με γραφικό τρόπο τόσο το σύνολο των απαντήσεων όσο και η διάμεση τιμή (Median) που προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων. Η μέθοδος της διάμεσης τιμής προτιμήθηκε έναντι άλλου μέτρου θέσης (πχ μέσου όρου) γιατί τα αποτελέσματα των απαντήσεων της κλίμακας lickert αντιστοιχούν σε μια μία «ψευδοσυνεχή» μεταβλητή στην οποία η προσπάθεια εξαγωγής μέσης τιμής θα προκαλούσε σοβαρή βλάβη της γενικότητας. Σελίδα 5

6 Ομάδα Ερωτήσεων : Υπηρεσίες Ερώτηση : Υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υποερώτηση.: Μη σοβαροί τραυματισμοί: σε μη σοβαρούς τραυματισμούς, θα γίνεται συμβουλευτική, περιποίηση τραύματος (αντισηψία, γάζες, περίδεση, όχι συρραφή), αλλαγές και αφαίρεση ραμμάτων σε ελάσσονα τραύματα, παραπομπή όπου επιδεικνύεται M e d i a n : 9, Σελίδα

7 Υποερώτηση.: Άσθμα: συμβουλευτική, θερμομέτρηση, επείγουσα (σε κρίση) χορήγηση από του στόματος βρογχοδιασταλτικού, δοκιμασία διαπίστωσης ελέγχου του άσθματος (Asthma Control Test ACT) και σπειρομέτρηση στα πλαίσια παρακολούθηση της πορείας της ασθένειας/θεραπείας, παραπομπή όπου ενδείκνυται.,5,5,5, M e d i a n :, Σελίδα 7

8 Υποερώτηση.: Αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα: συμβουλευτική, θερμομέτρηση, λήψη επιχρίσματος για καλλιέργεια στρεπτόκοκκου (streptocult), παραπομπή όπου ενδείκνυται M e d i a n :, Υποερώτηση.: Ωτίτιδα, ωταλγία, παραρρινοκολπίτιδα: συμβουλευτική, θερμομέτρηση, παραπομπή όπου ενδείκνυται.,5,5,5, M e d i a n :, Σελίδα

9 Υποερώτηση.5: Βήχας, κεφαλαλγία, πόνος στο στήθος: συμβουλευτική, θερμομέτρηση, χορήγηση παυσίπονων, διενέργεια καρδιογραφήματος, παραπομπή όπου ενδείκνυται M e d i a n : 5, Υποερώτηση.: Χαμηλή οσφυαλγία: συμβουλευτική, χορήγηση παυσίπονων, παραπομπή όπου ενδείκνυται M e d i a n : 5, Σελίδα 9

10 Υποερώτηση.7: Ήπια διάρροια σε παιδιά: συμβουλευτική, θερμομέτρηση, χορήγηση από του στόματος διαλύματος ηλεκτρολυτών, παραπομπή όπου ενδείκνυται.,5,5, M e d i a n : 5, Υποερώτηση.: Ουρολοίμωξη: συμβουλευτική, θερμομέτρηση, διενέργεια εξέτασης ούρων με φασματοφωτομετρικούς δείκτες (stick ούρων) για λεύκωμα, πυοσφαίρια, αιμοσφαιρίνη, παραπομπή όπου ενδείκνυται M e d i a n :, Σελίδα

11 Υποερώτηση.9: Προβλήματα δέρματος (εξανθήματα, κνησμός, σπίλοι, όζοι κ.λ.π.): συμβουλευτική, θερμομέτρηση, χορήγηση από του στόματος αντιισταμινικών, παραπομπή όπου ενδείκνυται.,5,5,5, M e d i a n :, Υποερώτηση.: Αντιμετώπιση πόνου: συμβουλευτική, θερμομέτρηση, φαρμακευτική αγωγή, παραπομπή όπου ενδείκνυται.,5,5,5, M e d i a n : 5, Σελίδα

12 Υποερώτηση.: Διαχείριση/παρακολούθηση χρονίων νοσημάτων (υπέρτασης, σακχαρώδη διαβήτη τύπου, χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, λήψης αντιπηκτικών): συμβουλευτική, μέτρηση αρτηριακής πίεσης, μέτρηση λιπιδίων στο τριχοειδικό αίμα, μέτρηση σακχάρου στο τριχοειδικό αίμα και τα ούρα, μέτρηση λευκώματος και αιμοσφαιρίνης στα ούρα, μέτρηση INR στο τριχοειδικό αίμα, διαπίστωση ορθής λήψης θεραπείας, παραπομπή όπου ενδείκνυται Series M e d i a n : 5, Υποερώτηση.: Παραπομπές σε μονάδες Π.Φ.Υ. και στη Β/βάθμια Περίθαλψη M e d i a n :, Σελίδα

13 Προτάσεις και Σχόλια των Εxperts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), αφορούν τις υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας που θα πρέπει να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο. Πιο αναλυτικά: Διαλογή (triage) περιστατικών: Αφορά οξέα περιστατικά που μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με συμβουλευτική, χωρίς τη διενέργεια πολύπλοκων εξετάσεων και χωρίς τη γνώμη γιατρού άλλης ειδικότητας εκτός της γενικής ιατρικής μπορούν να αντιμετωπίζονται στα Α.ΚΕ.Π.Υ. Επίσης, τα Α.ΚΕ.Π.Υ. μπορεί να κάνουν διαλογή ώστε περιστατικά που δεν κρίνονται οξέα να παραπέμπονται σε γιατρούς ή άλλες μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) ή στη Β/βάθμια Περίθαλψη. Από την άλλη, διατυπώθηκε η άποψη ότι τα Α.ΚΕ.Π.Υ. θα πρέπει να αποφύγουν την αντιμετώπιση οξέων συμβάντων όπου η γνώμη ειδικού είναι απαραίτητη στα πρώτα βήματα του αλγόριθμου αντιμετώπισης, π.χ., προκάρδιο άλγος. Σε τέτοιες περιπτώσεις η άμεση διακομιδή σε ΤΕΠ Νοσοκομείου είναι σημαντική χωρίς να χάνεται χρόνος στα Α.ΚΕ.Π.Υ. Χρόνια νοσήματα: Τα Α.ΚΕ.Π.Υ. θα πρέπει να αποφύγουν την παροχή υπηρεσιών παρακολούθησης χρόνιων νοσημάτων. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει ανεξάρτητα από γιατρούς ή άλλες μονάδες υγείας, που καλύπτουν την πρωτοβάθμια φροντίδα στην κοινότητα. Τα Ανοικτά Κέντρα Προστασίας της Υγείας μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες προαγωγής και αγωγής υγείας. Πρώτες Βοήθειες: Τα ΑΚΕΠΥ θα πρέπει να περιοριστούν σε παροχές πρώτων βοηθειών (και παρακολούθηση χρόνιων νοσημάτων). Βασικοί λόγοι για τον περιορισμό αυτόν είναι: ) Δεν απαιτείται εξαιρετικά έμπειρο και καταρτισμένο νοσηλευτικό προσωπικό ) Υπάρχουν δυσκολίες (νομοθετικές ή και νοοτροπίας) στην παροχή σκευασμάτων δίχως ιατρική γνωμάτευση. Περίθαλψη ή Φροντίδα Υγείας: Υποστηρίζεται η άποψη ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση του όρου «Περίθαλψη» και να χρησιμοποιείται ο όρος «Φροντίδα Υγείας». Οι υπηρεσίες Φροντίδας Υγείας θα πρέπει να είναι οι ελάχιστες δυνατές, και πάντως να Σελίδα

14 περιλαμβάνουν μόνο έλεγχο ζωτικών σημείων (θερμοκρασία, πίεση, αναπνοή, σφυγμό) και, κατά περίπτωση, μόνο χορήγηση παυσίπονων. Αντίθετα οι παραπομπές σε μονάδες ΠΦΥ ή Δευτεροβάθμιας περίθαλψης πρέπει να αποτελούν βασική υπηρεσία των Α.ΚΕ.Π.Υ. (ιδιαίτερα προς μονάδες ΠΦΥ, και προκαθορισμένων παραπομπών σε νοσοκομεία (π.χ. επί λιποθυμίας, επί έντονου πόνου στο στήθος)). Σελίδα

15 Ερώτηση : Υπηρεσίες Συμβουλευτικής και Πρόληψης Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υπηρεσίες συμβουλευτικής και πρωτογενούς πρόληψης Υποερώτηση.: Παροχή συμβουλών/αγωγής υγείας για τη διακοπή του καπνίσματος, σε διασύνδεση με τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος των νοσοκομείων M e d i a n :, Σελίδα 5

16 Υποερώτηση.: Παροχή συμβουλών/αγωγής υγείας για την απεξάρτηση από το αλκοόλ, σε διασύνδεση με τα ιατρεία αλκοολογίας των νοσοκομείων ή τις Ομάδες Αυτοβοήθειας (Ανώνυμοι Αλκοολικοί) M e d i a n :, Υποερώτηση.: Παροχή συμβουλών/αγωγής υγείας για την απεξάρτηση από τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, σε διασύνδεση με τον Ο.ΚΑ.ΝΑ. και τα κέντρα πρόληψης.,5,5, M e d i a n :, Σελίδα

17 Υποερώτηση.: Παροχή συμβουλών/αγωγής υγείας για την αντισύλληψη και την επείγουσα αντισύλληψη, ιδιαίτερα σε εφήβους, σε διασύνδεση με τα κέντρα οικογενειακού προγραμματισμού των νοσοκομείων και του Ι.Κ.Α M e d i a n :, Υποερώτηση.5: Παροχή συμβουλών/αγωγής υγείας για τον θηλασμό M e d i a n :, Σελίδα 7

18 Υπηρεσίες συμβουλευτικής και δευτερογενούς πρόληψης Υποερώτηση.: Μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και παροχή συμβουλών M e d i a n :, Υποερώτηση.7: Μέτρηση των λιπιδίων στο τριχοειδικό αίμα και παροχή συμβουλών M e d i a n :, Σελίδα

19 Υποερώτηση.: Μέτρηση του σακχάρου στο τριχοειδικό αίμα και παροχή συμβουλών M e d i a n :, Υποερώτηση.9: Μέτρηση του δείκτη μάζας σώματος (BMI) και της περιφέρειας της μέσης και παροχή συμβουλών M e d i a n :, Σελίδα 9

20 Υποερώτηση.: Μέτρηση του βίαια εκπνεόμενου όγκου αέρα σε δευτερόλεπτο (FEV) και παροχή συμβουλών M e d i a n : 9, Υποερώτηση.: Ανίχνευση αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα με αυτοεξέταση (occult blood test) και παροχή συμβουλών M e d i a n :, Σελίδα

21 Υποερώτηση.: Διδασκαλία της τεχνικής της αυτοεξέτασης των μαστών και παροχή συμβουλών Προτάσεις και Σχόλια των Experts M e d i a n :, Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), αφορούν τις υπηρεσίες Συμβουλευτικής και πιο συγκεκριμένα το περιεχόμενο και τον εύρος τους. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης υπήρξε προβληματισμός σχετικά με το κατά πόσο τα Α.ΚΕ.Π.Υ. θα πρέπει να παρέχουν τέτοιες υπηρεσίες. Πιο αναλυτικά: Στις υπηρεσίες συμβουλευτικής και πρόληψης προτάθηκε να συμπεριληφθούν και υπηρεσίες όπως: Συμβουλευτικής / παραπομπής για διενέργεια δοκιμασίας τραχηλικού επιχρίσματος και μαστογραφίας στις γυναίκες Συμβουλευτικής / παραπομπής για εμβολιασμούς Παροχής πληροφοριών για τα διαθέσιμα και απαραίτητα προγράμματα Προσυμπτωματικού Ελέγχου ανάλογα με το φύλο και την ηλικία Καθοδήγησης των ασθενών στις υπηρεσίες του συστήματος υγείας Σελίδα

22 Διδασκαλίας ορθού τρόπου βουρτσίσματος των δοντιών Παροχής συμβουλών σε οξύ πανικό και παραπομπή Παροχής συμβουλών σε οξέα κοινωνικά συμβάντα Στην πρωτογενή πρόληψη θα μπορούσε να προστεθεί η συμβουλευτική / αγωγή υγείας σε θέματα διατροφής παιδιών ενηλίκων. Στη δευτερογενή πρόληψη τα Α.ΚΕ.Π.Υ. μπορεί να είναι υπεύθυνα στον καθορισμό και συντονισμό διενέργειας εμβολιασμών. Θα πρέπει να περιλαμβάνονται θεσμικά στις δράσεις του Α.ΚΕ.Π.Υ. η υλοποίηση σεμιναρίων / συναντήσεων ομάδων / ημερίδων σχετικές με την αγωγή και προαγωγή υγείας. (Τα Α.ΚΕ.Π.Ε.Υ. να διασυνδέονται με Φορείς Πανεπιστημιακούς ή Δικτύων υγείας για να υλοποιούν σεμινάρια / συναντήσεις ομάδων / ημερίδες με θέματα αγωγής προαγωγής υγείας.) Κατατέθηκε ο προβληματισμός για το αν θα πρέπει να υπάρχει περιορισμός σε παρεμβάσεις δευτερογενούς πρόληψης, για τις οποίες υπάρχουν επαρκή τεκμήρια ότι πρέπει να εφαρμόζονται στο γενικό πληθυσμό Ως γενικότερο σχόλιο, αναφέρθηκε ότι οι υπηρεσίες συμβουλευτικής και πρόληψης πρέπει να αφορούν ολόκληρες νοσολογικές οντότητες (π.χ. καρδιαγγειακές νόσοι, καρκίνος, ατυχήματα, παιδιατρική πρόληψη, οδοντιατρική πρόληψη, κ.λπ.) και να μην αφορούν επιμέρους εξετάσεις οι οποίες πρέπει να γίνονται από τις υπάρχουσες δημόσιες και ιδιωτικές δομές. Επίσης πρέπει να απευθύνονται κυρίως σε ομάδες πληθυσμού και δευτερευόντως σε Ατομική Βάση. Ένας βασικός λόγος ύπαρξης των Α.ΚΕ.Π.Υ. είναι ακριβώς αυτός: η οργάνωση και εκτέλεση προγραμμάτων συμβουλευτικής και πρόληψης για συγκεκριμένες νοσολογικές οντότητες προς συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες υψηλού κινδύνου (π.χ. συμβουλευτική και πρόληψη της οστεοπόρωσης στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, κ.λπ.) Σελίδα

23 Αναφέρθηκε επίσης ότι οι υπηρεσίες πρόληψης και συμβουλευτικής θα ήταν προτιμότερο να έχουν ως στόχο τη διευκόλυνση παραπομπής σε αντίστοιχες μονάδες και όχι να καλύπτονται από τα ίδια τα Α.ΚΕ.Π.Υ. Τέλος αναφέρεται στα σχόλια ότι δεν υπάρχουν τεκμήρια για την αποτελεσματική εφαρμογή στην κοινωνία των υποερωτημάτων,7,.,.,.. Σελίδα

24 Ερώτηση : Υπηρεσίες Εκτίμησης Κινδύνου Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υποερώτηση.: Εκτίμηση καρδιαγγειακού κινδύνου (Βαθμολογία SCORE, European Society of Cardiology) M e d i a n :, Υποερώτηση.: Εκτίμηση της πιθανότητας για συναισθηματική διαταραχή M e d i a n : 9, Σελίδα

25 Υποερώτηση.: Εκτίμηση της πιθανότητας για γνωστική διαταραχή (ερωτηματολόγιο ΤΥΜ) M e d i a n : 9, Προτάσεις και Σχόλια των Experts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), αφορούν τις υπηρεσίες Εκτίμησης Κινδύνου και ειδικότερα το περιεχόμενο και τη μορφή τους. Πιο αναλυτικά: Στις προτεινόμενες υπηρεσίες πρόβλεψης κινδύνου προτάθηκε να συμπεριληφθούν και υπηρεσίες: Οστεοπόρωσης Ωχράς Κηλίδας Υπέρτασης Προαθλητικού ελέγχου Εκτίμηση διαταραχών στην πρόσληψη τροφής και των διαταραχών ύπνου. Σελίδα 5

26 συμβουλευτικά (με προοπτική παραπομπής αν χρειάζεται) μπορεί να γίνεται εκτίμηση διαταραχών που εμφανίζονται στην παιδική ηλικία. Αναφέρεται ότι θα πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί σε υπηρεσίες εκτίμησης κινδύνου, για τις οποίες υπάρχουν επαρκή τεκμήρια σχετικά με την εφαρμογή τους στο γενικό πληθυσμό. Επίσης, έγινε η πρόταση, οι υπηρεσίες εκτίμησης κινδύνου να έχουν ως στόχο τη διευκόλυνση παραπομπής σε αντίστοιχες μονάδες και όχι να καλύπτονται από τα ίδια τα Α.ΚΕ.Π.Υ. Σημαντικές είναι και οι αναφορές σχετικά με τη δυνατότητα παροχής υπηρεσιών εκτίμησης κινδύνου σχετικά με τη συναισθηματική διαταραχή. Πιο αναλυτικά, τα σχόλια που έγιναν είναι τα ακόλουθα: Η εκτίμηση της πιθανότητας για συναισθηματική διαταραχή θα πρέπει να περιλαμβάνεται στις υπηρεσίες μόνο με την προϋπόθεση ότι υπάρχει διασύνδεση με μονάδα ψυχικής υγείας. Αναφέρθηκε ότι δεν υπάρχουν τεκμήρια για την αποτελεσματική εφαρμογή στην κοινωνία του υποερωτήματος.. Σημαντικές παρατηρήσεις έγιναν σχετικά με τις ομάδες που αφορούν οι υπηρεσίες εκτίμησης κινδύνου. Αναφέρθηκε ότι οι υπηρεσίες εκτίμησης κινδύνου πρέπει να αναφέρονται κυρίως σε πληθυσμιακές ομάδες υψηλού κινδύνου και όχι σε άτομα. Ουσιαστικά η κατηγορία αυτή (που είναι ο δεύτερος σημαντικότερος λόγος ύπαρξης των Α.ΚΕ.Π.Υ.) περιλαμβάνει όλα τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου (Screening) του πληθυσμού. Σε αντίθεση με τη παραπάνω υπηρεσία (συμβουλευτική και πρόληψη) εδώ έχουμε και ιατρική παρέμβαση αλλά σε πληθυσμιακές ομάδες με μια ή δύο εξετάσεις για εκτίμηση κινδύνου,και παραπομπή των θετικών περιστατικών για περεταίρω έλεγχο στον θεράποντα ιατρό τους (π.χ. εκτίμηση κινδύνου καρκίνου του προστάτη σε άνδρες 5 75 ετών με εξέταση PSA, κ.λπ.) Τέλος, έγινε και αναφορά στις ανάγκες στελέχωσης των Α.ΚΕ.Π.Υ.,( παρ όλο που υπάρχει σχετικό),όπου επισημάνθηκε η ανάγκη ύπαρξης επαγγελματιών ψυχικής υγείας (κοινωνικοί λειτουργοί ψυχολόγοι) για την παροχή υπηρεσιών εκτίμησης κινδύνου. Σελίδα

27 Ερώτηση : Υπηρεσίες Διασύνδεσης Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υποερώτηση.: Διασυνδέεται οριζοντίως (να κάνει και να δέχεται παραπομπές προς και από) με τις υπάρχουσες δομές υγείας (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, Ιατρεία Ασφαλιστικών Ταμείων) και κοινωνικής φροντίδας (Κ.Α.Π.Η., Προγράμματα Βοήθειας στο Σπίτι) M e d i a n :, Προτάσεις και Σχόλια των Experts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), καλύπτουν ένα ευρύ σύνολο θεμάτων που αφορούν τη διασύνδεση των Α.ΚΕ.Π.Υ. Πιο αναλυτικά: Στις προτεινόμενες Υπηρεσίες Διασύνδεσης προτείνεται να υπάρξει διασύνδεση των Α.ΚΕ.Π.Υ. της ίδιας περιοχής μεταξύ τους για την ανταλλαγή πληροφοριών που αφορούν στον ίδιο ασθενή. Σελίδα 7

28 Προτάθηκε τα Α.ΚΕ.Π.Υ. (τουλάχιστον στην επαρχία) να ανήκουν στα κατά τόπους Κέντρα Υγείας. Η άμεση σχέση των Α.ΚΕ.Π.Υ. με το κέντρο υγείας δίνει τη δυνατότητα συνεργασίας του προσωπικού των Α.ΚΕ.Π.Υ. με το ιατρικό (και όχι μόνο) προσωπικό των κέντρων υγείας (υπό την προϋπόθεση ότι τα ίδια τα Α.ΚΕ.Π.Υ. δεν απασχολούν γιατρό πόσο μάλλον διαφορετικών ειδικοτήτων). Αναφέρθηκε ότι η διασύνδεση δεν πρέπει να έχει το χαρακτήρα της παραπομπής, αλλά της πληροφόρησης και της καθοδήγησης. Επίσης, βασική προϋπόθεση για οποιαδήποτε διασύνδεση είναι η θεσμοθέτηση συστήματος ΠΦΥ και η αναγνώριση του ρόλου του οικογενειακού γιατρού. Όσον αφορά τη διασύνδεση των Α.ΚΕ.Π.Υ. με τα Νοσοκομεία και τους γιατρούς της περιοχής σημειώθηκε ότι εύκολα (τα Α.ΚΕ.Π.Υ.) μπορούν να προχωρήσουν σε παραπομπές προς Νοσοκομεία. Δύσκολα θα λάβουν παραπομπές από Νοσοκομεία ή άλλους γιατρούς εκτός κι αν υπάρξει ένα σύστημα υγείας που να κατοχυρώνει το ρόλο τους καθώς και το ρόλο του οικογενειακού γιατρού. Σελίδα

29 Ομάδα Ερωτήσεων : Στελέχωση Ερώτηση 5: Προτεινόμενη Στελέχωση Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης 5 Υποερώτηση 5.: Το πλέον οικονομικό υπόδειγμα Α.ΚΕ.Π.Υ. είναι αυτό που στηρίζει τις λειτουργίες του σε ειδικά εκπαιδευμένο νοσηλευτικό προσωπικό (βλ. Βρετανικό υπόδειγμα, στο παραδοτέο Π). Δεδομένης και της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας της εποχής, προτείνεται ένα μικρό και ευέλικτο υπόδειγμα όπου θα στελεχώνεται από μία νοσηλεύτρια και μία επισκέπτρια υγείας τεχνολογικής εκπαίδευσης (ΤΕ), οι οποίες θα εκπαιδευτούν κατάλληλα, τόσο στην επικοινωνία με τους χρήστες, όσο και στη διεξαγωγή των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων του Κέντρου και τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογικής υποδομής του M e d i a n : 7, Σελίδα 9

30 Προτάσεις και Σχόλια των Experts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), καλύπτουν το θέμα της στελέχωσης των Α.ΚΕ.Π.Υ. Πιο αναλυτικά: Στελέχωση των Α.ΚΕ.Π.Υ.: Για τη στελέχωση των Α.ΚΕ.Π.Υ. με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό έγιναν τα παρακάτω σχόλια / προτάσεις: Τα Α.ΚΕ.Π.Υ. θα πρέπει να εξασφαλίζουν την παρουσία γιατρού (όχι απαραίτητα και την ενεργό παρέμβασή του). Ο γιατρός αυτός μπορεί να μην είναι και αποκλειστικής απασχόλησης. Ένα πιο ευέλικτο σχήμα, θα ήταν η εναλλασσόμενη παρουσία των γιατρών που δουλεύουν στην κοινότητα με τη μορφή εφημεριών. Τα Α.ΚΕ.Π.Υ. θα πρέπει να στελεχωθούν με Νοσηλεύτρια, Επισκέπτρια υγείας, Γιατρούς Συμβούλους στα Προγράμματα Προληπτικής Ιατρικής και Αγωγής Υγείας (Παιδίατρο, Καρδιολόγο, Πνευμονολόγο κ.λπ.), Διαιτολόγο Διατροφολόγο. Τα Α.ΚΕ.Π.Υ. θα πρέπει να στελεχωθούν με δύο γενικούς ιατρούς (ένας σε κάθε βάρδια) σε ρόλο υποστηρικτικό / συμβουλευτικό για τα περιστατικά που χρήζουν ιατρικής γνώμης και τα οποία ενδεχομένως δεν μπορεί να διαχειριστεί το νοσηλευτικό προσωπικό των Α.ΚΕ.Π.Υ.. Ο γενικός ιατρός μπορεί να επισκέπτεται κάθε Α.ΚΕ.Π.Υ. του Δήμου για τον οποίο εργάζεται συγκεκριμένες ώρες και να ενημερώνεται για την καθημερινή κίνηση (χρήση τηλεϊατρικής). Απαιτείται επίσης, η στελέχωση με τρεις () Νοσηλεύτριες ΠΕ ή ΤΕ, κατά προτίμηση με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στην Κοινοτική Νοσηλευτική ή την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, μια () Επισκέπτρια Υγείας ΤΕ, κατά προτίμηση με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και δύο () στελέχη ΔΕ Διοικητικού Λογιστικού. Απαιτείται στελέχωση των Α.ΚΕ.Π.Υ. με Κοινωνικό λειτουργό ή ψυχολόγο και επισκέπτη υγείας, νοσηλευτή, συνεργάτη γιατρό, βοηθητικό προσωπικό (καθαριότητας) Απαιτείται να συμπεριληφθεί στη στελέχωση και κοινωνικός λειτουργός. Σελίδα

31 Για τη στελέχωση των Α.ΚΕ.Π.Υ. με ομάδα διοίκησης της δομής έγινα τα παρακάτω σχόλια και προτάσεις: Χρειάζεται επιπλέον διοικητική ομάδα, η οποία θα έχει τη γνώση για την πρόσληψη του κατάλληλου προσωπικού, την παρακολούθηση των δεικτών αποτελεσματικότητας των Α.ΚΕ.Π.Υ. και τη δυνατότητα παρέμβασης για αλλαγές που πιθανόν να χρειαστούν σε επίπεδο προσωπικού ή /και υπηρεσιών Τέλος, έγινε πρόταση για θεσμοθέτηση εθελοντικής συμμετοχής εξειδικευμένων και μη πολιτών. Άλλα γενικότερα σχόλια: Σε χώρες όπου τα αντίστοιχα Α.ΚΕ.Π.Υ. στελεχωνόταν μόνο με παραϊατρικό προσωπικό (Βρετανία) δεν φάνηκε να είχαν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Αντίθετα, φάνηκε ότι τα πήγαν καλύτερα σε χώρες, όπως ο Καναδάς, όπου συμμετείχε και γενικός γιατρός. Με βάση τη βιβλιογραφία, συνήθως, ο ασθενής αναζητά επιβεβαίωση από το γενικό γιατρό (ιδιαίτερα σε συστήματα υγείας που αναγνωρίζουν το ρόλο του) και αν δεν υπάρχει διαθέσιμος σε ένα τέτοιο κέντρο, επισκέπτεται για τον ίδιο λόγο και μονάδα υγείας όπου μπορεί να επικοινωνήσει με ιατρικό προσωπικό. Έτσι, αυξάνονται οι δαπάνες και δεν επιτυγχάνεται ο κύριος στόχος των κέντρων, που είναι η αποσυμφόρηση άλλων μονάδων ΠΦΥ ή /και των νοσοκομείων. Είναι βασική παράμετρος η ύπαρξη υπευθύνου της δομής (ως ειδικότητα). Κατά τα σύγχρονα πρότυπα η εργασία είναι διεπιστημονική και η συνεργασία των επαγγελματιών ισότιμη αλλά πάντα υπάρχει συντονιστής της ομάδας και των δράσεων. Από την προσωπική εμπειρία του συντάκτη του σχολίου προκύπτει ότι οι δεξιότητες των νοσηλευτών και των επισκεπτών υγείας είναι περιορισμένες στο πεδίο λήψης κλινικής συνέντευξης και / ή ιστορικού (ιατρικού και κυριότερα κοινωνικού) Η προτεινόμενη στελέχωση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα εξής: () την ελληνική πραγματικότητα του ιατροκεντρικού μοντέλου υγείας και τη νοοτροπία του Έλληνα ασθενή Σελίδα

32 δύσκολα να εμπιστεύεται άλλους επαγγελματίες υγείας, () τις ελάχιστες απαιτήσεις για την λειτουργία των Α.ΚΕ.Π.Υ. σε βάρδιες από : έως 5: και από 5: έως :) και () τη διαθεσιμότητα ή μη στην αγορά εργασίας επαγγελματιών με τα ζητούμενα προσόντα και εμπειρία που απαιτείται για να λειτουργήσει μια δομή που βασίζεται αποκλειστικά σε εξειδικευμένο και αυτόνομο νοσηλευτικό προσωπικό. Το παραπάνω υπόδειγμα είναι σωστό εφόσον αντιπροσωπεύει το ελάχιστο δυνατό προσωπικό. Από εκεί και πέρα όμως ο Δήμος, ανάλογα με το πόσο πολύ θέλει να αναπτύξει προγράμματα πρόληψης και screening, πρέπει να έχει το δικαίωμα κι άλλων προσλήψεων εφόσον καλύπτονται από τον δικό του προϋπολογισμό ή να κάνει μεταθέσεις / μετατάξεις από άλλους Φορείς που κλείνουν ή συγχωνεύονται. Σελίδα

33 Ομάδα Ερωτήσεων : Πληθυσμός που θα Εξυπηρετηθεί Ερώτηση : Καθορισμός Πληθυσμού που θα εξυπηρετείται Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υποερώτηση.: Ο προτεινόμενος αριθμός του γεωγραφικά καθορισμένου πληθυσμού που θα πρέπει να αναφέρεται σε ένα Α.ΚΕ.Π.Υ θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ.. άτομα ή 5 οικογένειες.,5,5, M e d i a n : 5, Σελίδα

34 Υποερώτηση.: Όλος ο γεωγραφικά καθορισμένος πληθυσμός, ανεξάρτητα από ασφαλιστική κατάσταση, προτείνεται να αναφέρεται στο οικείο Α.ΚΕ.Π.Υ. (δεν απαιτείται συγκεκριμένη αναφορά σε αριθμό ατόμων ή οικογενειών) M e d i a n :, Προτάσεις και Σχόλια των Experts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), αφορούν το εύρος του πληθυσμού που πρέπει να καλύπτουν τα Α.ΚΕ.Π.Υ. σε σχέση με πληθυσμιακά, ασφαλιστικά και γεωγραφικά κριτήρια. Πιο αναλυτικά: Εκφράστηκε η άποψη από experts ότι θα πρέπει να υπάρχει ανώτερο και κατώτερο όριο πληθυσμού ευθύνης για κάθε Α.ΚΕ.Π.Υ. Άλλη πρόταση, αναφέρει ως προτεινόμενο αριθμό του γεωγραφικά καθορισμένου πληθυσμού που θα πρέπει να αναφέρεται σε ένα Α.ΚΕ.Π.Υ να είναι μεγαλύτερος π.χ. των.. ατόμων. Επίσης, εκφράστηκε η άποψη ότι πρέπει να υπάρχει προτεινόμενος αριθμός πληθυσμού (έστω ως τάξη μεγέθους) αλλά όχι μικρός διότι τότε δημιουργείται άλλη μια δομή Σελίδα

35 αποκλειστικά προσανατολισμένη σε ατομική προσφορά υπηρεσιών, ενώ πρέπει στα Α.ΚΕ.Π.Υ. να δοθεί μια έντονη διάσταση δημόσιας υγείας. Οι. κάτοικοι είναι μια καλή τάξη μεγέθους, πρέπει όμως αυτός ο πληθυσμός να βρίσκεται σε μια καθορισμένη γεωγραφική ενότητα, που θα όριά της θα είναι κατανοητά από τους πολίτες. Υπήρξαν και απόψεις αντίθετες με τις ανωτέρω, που θεωρούν ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει αναφορά σε μέγεθος πληθυσμού. Όσον αφορά την ασφαλιστική κάλυψη, προτάθηκε να μην εμπλακούν τα Α.ΚΕ.Π.Υ. σε διαφορετική αντιμετώπιση ανάλογα με την ασφαλιστική κάλυψη των ωφελουμένων. Επίσης, προτάθηκε η ύπαρξη ενός Α.ΚΕ.Π.Υ. ανά Δήμο και μετά δυνατότητα επέκτασης με αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων ανάλογα με τις ανάγκες. Οι δομές θα πρέπει να ενταχθούν σε πολυσύχναστα μέρη ή σε ΟΤΑ που έχουν ανάγκη. Δεν είναι υποχρεωτική η ίδρυση τους σε κάθε Δήμο ή χωριό. Το θέμα είναι στην κρίση του Δημάρχου (που θα λάβει υπόψη τον πληθυσμό αναφοράς και τους οικονομικούς πόρους). Τέλος, ως σχόλιο καταγράφεται ότι ο βαθμό συμφωνίας με τις προτάσεις που διατυπώνονται στο ερωτηματολόγιο εξαρτάται από το εάν σκοπός των Α.ΚΕ.Π.Υ. θα είναι η παροχή ολοκληρωμένης ΠΦΥ, συμπεριλαμβάνοντας δηλαδή οικογενειακό ιατρό, όπως στο Καναδικό μοντέλο. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να εξυπηρετεί ορισμένο αριθμητικά πληθυσμό μέσα σε προδιαγεγραμμένη γεωγραφική περιοχή. Σελίδα 5

36 Ομάδα Ερωτήσεων : Εξοπλισμός Ερώτηση 7: Διαγνωστικά και Θεραπευτικά Όργανα και Μέσα Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης 7 Υποερώτηση 7.: Καρδιογράφος Υποερώτηση 7.: Πιεσόμετρο M e d i a n :, M e d i a n :, Σελίδα

37 Υποερώτηση 7.: Ακουστικά M e d i a n :, Υποερώτηση 7.: Doppler Αγγείων M e d i a n :, Σελίδα 7

38 Υποερώτηση 7.5: Παλμογράφος εμβρύου M e d i a n :, Υποερώτηση 7.: Παλμικό οξύμετρο M e d i a n : 9, Σελίδα

39 Υποερώτηση 7.7: Ροόμετρο (peak flow meter) M e d i a n : 9, Υποερώτηση 7.: Σπιρόμετρο M e d i a n : 5, Σελίδα 9

40 Υποερώτηση 7.9: Όργανα χειρός: μετρητής σακχάρου, λιπιδίων, INR M e d i a n :, Υποερώτηση 7.: Ταινίες μέτρησης ούρων M e d i a n :, Σελίδα

41 Υποερώτηση 7.: Ταινίες ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα M e d i a n :, Υποερώτηση 7.: Φιάλη οξυγόνου M e d i a n :, Σελίδα

42 Υποερώτηση 7.: Απινιδωτής M e d i a n :, Υποερώτηση 7.: Αναστημόμετρο M e d i a n :, Σελίδα

43 Υποερώτηση 7.5: Ζυγαριά ενηλίκων και βρεφών M e d i a n :, Προτάσεις και Σχόλια των Experts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), αφορούν τα διαγνωστικά και θεραπευτικά όργανα που πρέπει να διαθέτουν τα Α.ΚΕ.Π.Υ. Τα σχόλια δεν ήταν σημαντικά, κυρίως λόγω της επαρκούς κάλυψης του θέματος από το ερωτηματολόγιο. Πιο αναλυτικά: Προτάθηκε η διάθεση μέσω των Α.ΚΕ.Π.Υ. έντυπου υλικού που θα βοηθάει στην εκπαίδευση του πληθυσμού σε θέματα πρόληψης. Παρατηρήθηκε επίσης, ότι το υλικό και τα όργανα που πρέπει να διαθέτουν τα Α.ΚΕ.Π.Υ. θα εξαρτηθούν από το ρόλο που θα αποφασιστεί να έχουν τα Α.ΚΕ.Π.Υ. Τέλος, προτάθηκε η προσθήκη θερμόμετρου στη λίστα οργάνων των Α.ΚΕ.Π.Υ. Σελίδα

44 Ερώτηση : Εξεταστική Υποδομή Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υποερώτηση.: Παραβάν M e d i a n :, Υποερώτηση.: Εξεταστικό κρεβάτι M e d i a n :, Σελίδα

45 Υποερώτηση.: Πολυθρόνα αιμοληψιών M e d i a n :, Υποερώτηση.: Τροχήλατο αιμοληψιών M e d i a n :, Σελίδα 5

46 Υποερώτηση.5: Τροχήλατα M e d i a n :, Προτάσεις και Σχόλια των Experts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), αφορούν την εξεταστική υποδομή που πρέπει να διαθέτουν τα Α.ΚΕ.Π.Υ. Τα σχόλια δεν ήταν σημαντικά, κυρίως λόγω της επαρκούς κάλυψης του θέματος από το ερωτηματολόγιο. Πιο αναλυτικά: Σημειώθηκε η σημαντικότητα ύπαρξης ηλεκτρονικού υπολογιστή και σχολιάστηκε το γεγονός ότι η εξεταστική υποδομή των Α.ΚΕ.Π.Υ. έχει άμεση σχέση με τον ρόλο που θα αποφασιστεί για αυτά. Ερώτηση 9: Αναλώσιμο Υγειονομικό Υλικό Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης 9 Υποερώτηση 9.: Ταινίες για τα όργανα χειρός (μετρητές) Σελίδα

47 M e d i a n :, Υποερώτηση 9.: Ζελές υπερήχων M e d i a n :, Σελίδα 7

48 Υποερώτηση 9.: Ηλεκτροκαρδιογραφικό χαρτί M e d i a n :, Υποερώτηση 9.: Γλωσσοπίεστρα M e d i a n :, Σελίδα

49 Υποερώτηση 9.5: Σύριγγες M e d i a n :, Υποερώτηση 9.: Νυστέρια και Λαβίδες M e d i a n :, Σελίδα 9

50 Υποερώτηση 9.7: Ξηρός κλίβανος M e d i a n :, Υποερώτηση 9.: Γάζες αποστειρωμένες, απλές, εμποτισμένες με αντιβιοτικά M e d i a n :, Σελίδα 5

51 Υποερώτηση 9.9: Ελαστικοί επίδεσμοι M e d i a n :, Υποερώτηση 9.: Λευκοπλάστ M e d i a n :, Σελίδα 5

52 Υποερώτηση 9.: Batadine, Oxyzene, Καθαρό οινόπνευμα M e d i a n :, Υποερώτηση 9.: Σκόνη αντιβίωσης M e d i a n :, 5 Σελίδα 5

53 Υποερώτηση 9.: Pulvo spray M e d i a n :, 5 Υποερώτηση 9.: Αντιισταμινικά δισκία και αλοιφές M e d i a n :, Σελίδα 5

54 Υποερώτηση 9.5: Αντιόξινα δισκία και εναιωρήματα M e d i a n :, 5 Υποερώτηση 9.: Αγχολυτικά δισκία M e d i a n :, Σελίδα 5

55 Υποερώτηση 9.7: Γαστροπροστατευτικά δισκία (αναστολείς πρωτονίων) M e d i a n :, Υποερώτηση 9.: Αναλγητικά και Μη στεροειδή αντιφλ. (δισκία, υπόθετα, ενέσιμα) M e d i a n : 7, Σελίδα 55

56 Υποερώτηση 9.9: Ενέσιμη κορτιζόνη και αδρεναλίνη M e d i a n :, Υποερώτηση 9.: Βαμβάκι και Χαρτοβάμβακας M e d i a n :, Σελίδα 5

57 Προτάσεις και Σχόλια των Experts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), αφορούν αναλώσιμο υγειονομικό υλικό που πρέπει να διαθέτουν τα Α.ΚΕ.Π.Υ. Τα σχόλια δεν ήταν σημαντικά, κυρίως λόγω της επαρκούς κάλυψης του θέματος από το ερωτηματολόγιο. Πιο αναλυτικά: Σημειώθηκε ότι υπάρχει κίνδυνος ορισμένοι ωφελούμενοι να πλησιάζουν τη δομή προκειμένου να προμηθευτούν με εύκολο τρόπο φάρμακα. Σημειώνω ότι οι επαγγελματίες που εργάζονται στο Α.ΚΕ.Π.Υ. θα ήταν σκόπιμο να έχουν την ευθύνη (να χρεώνονται με έναν τρόπο τον εξοπλισμό) όπως επίσης και να είναι προϋπολογισμένες οι ποσότητες ή η αξία των μηνιαίων προμηθειών σε αναλώσιμα. Τέλος, σημειώθηκε ο εξοπλισμός εξαρτάται από το είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών που τελικά θα παράσχει το Α.ΚΕ.Π.Υ. Σελίδα 57

58 Ομάδα Ερωτήσεων 5: Διοίκηση και Οργάνωση Ερώτηση : Υπαγωγή των Α.ΚΕ.Π.Ε.Υ. στους ΟΤΑ Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υποερώτηση.: Τα Α.ΚΕ.Π.Υ., τώρα και με βάση την αναμόρφωση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), (νομοσχέδιο Καλλικράτης ), θα πρέπει να ανήκουν πλήρως στους Ο.Τ.Α M e d i a n :, Σελίδα 5

59 Υποερώτηση.: Προτείνεται να θεσμοθετηθεί η οριζόντια διασύνδεση των Α.ΚΕ.Π.Υ. με τα Νοσοκομεία (εξωτερικά Ιατρεία και Τ.Ε.Π.), τα Κέντρα Υγείας και τα Περιφερειακά τους Ιατρεία, τα Κ.Α.Π.Η. και τα Προγράμματα Βοήθειας στο Σπίτι, τα Ασφαλιστικά Ταμεία και την Κοινωνική Πρόνοια, τόσο σε επίπεδο παραπομπών και διενέργειας εργαστηριακών εξετάσεων, όσο και σε επίπεδο συντονισμού των ενεργειών όλων αυτών των φορέων σε επίπεδο χρήστη και κοινότητας, ώστε να μην κατακερματίζεται η συνολική φροντίδα αλλά, αντίθετα, να ολοκληρώνεται σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στην κοινότητα M e d i a n :, Προτάσεις και Σχόλια των Experts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), αφορούν τη διοίκηση και την οργάνωση των Α.ΚΕ.Π.Υ. Αναλυτικά: Αρκετά σχόλια αφορούν την πρόταση να ανήκουν τα Α.ΚΕ.Π.Υ. στους ΟΤΑ. Από τη μια υπάρχουν σχόλια που διαφωνούν με την πρόταση αυτή λόγω περιορισμένων δυνατοτήτων για λειτουργική και επιστημονική εποπτεία και διαχείριση. Προτείνεται να ανήκουν στην Σελίδα 59

60 Διοικητική Περιφέρεια μαζί με όλες τις υπόλοιπες δομές ΠΦΥ και πρόνοιας (ΚΥ, ΠΠΙ, ΠΙ, Πολύιατρεία ασφαλιστικών ταμείων, ΚΑΠΗ, ΚΗΦΗ, «Βοήθεια στο σπίτι») την ευθύνη για τη διοίκηση των οποίων να έχουν οι νυν Υγειονομικές Περιφέρειες οι οποίες θα μετατραπούν σε Γενικές Διευθύνσεις Υγείας και Πρόνοιας των Διοικητικών Περιφερειών. Σημειώνεται ότι μόνο αυτή η πρόταση εξασφαλίζει ένα ενοποιημένο σύστημα ΠΦΥ και πρόνοιας, με οικονομία κλίμακας σε ανθρώπινο δυναμικό και λοιπούς πόρους σε επίπεδο περιφέρειας και συνέχεια στις υπηρεσίες που παρέχονται. Από την άλλη, υπήρξαν σχόλια που συμφωνούν με τη θέση που αποτυπώθηκε και στο ερωτηματολόγιο, δηλαδή η διοικητική ευθύνη να ανήκει στους κατά τόπους δήμους, επιστημονικά όμως την ευθύνη λειτουργίας και το συντονισμό του συνόλου των Α.ΚΕ.Π.Υ. θα πρέπει να έχει ένας επιστημονικός φορέας σχετικός με την υγεία (πιθανόν συνεργαζόμενος με κάποιο πανεπιστήμιο ή το Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης). Σημειώθηκε επίσης ότι οι ΟΤΑ μπορούν να παρέχουν μέρος της κτιριακής υποδομής του εξοπλισμού καθώς και μέρος των αμοιβών των εργαζομένων. Χρειάζεται όμως να υπάρχει και η δυνατότητα χρηματοδότησης και από ιδιωτικούς πόρους ανάλογα με την προσφορά υπηρεσιών ώστε να δημιουργηθούν κίνητρα για τους εργαζόμενους των Α.ΚΕ.Π.Υ. Οι υποστηρικτές της δεύτερης άποψης μάλιστα συμπληρώνουν ότι τα Α.ΚΕ.Π.Υ. είναι πρωτοβάθμιες δομές δημόσιας υγείας που προτείνουν και εφαρμόζουν πολιτικές δημόσιας υγείας σε τοπικό επίπεδο, εγκεκριμένες από τα δημοτικά θεσμικά όργανα (τα οποία οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους τις εθνικές στρατηγικές δημόσιας υγείας). Επίσης αντιμετωπίζουν μικρό κίνδυνο σε ατομική βάση, χωρίς να ανταγωνίζονται τους ιδιώτες ιατρούς ή να κάνουν τη δουλειά των δομών του ΕΣΥ. Σημειώθηκε επίσης ότι τα ΑΚεΠΥ θα πρέπει να έχουν άμεση διασύνδεση και με το ΕΚΑΒ. Μια Τρίτη άποψη που εκφράστηκε, υποστηρίζει ότι τα Α.ΚΕ.Π.Υ. πρέπει να ανήκουν στα κέντρα υγείας. Τέλος, αναφέρθηκε ότι η εμπειρία της οριζόντιας διασύνδεσης στην Ελλάδα είναι αρνητική. Απαιτεί ισχυρή εμπειρία συνεργασίας μεταξύ των Φορέων, που δεν υπάρχει προς το παρόν Σελίδα

61 στη χώρα μας. Επιπλέον αν επιβληθεί σε νεοσύστατες δομές όπως τα Α.ΚΕ.Π.Υ., μπορεί να τα αφυδατώσει καθώς θα τα υποχρεώσει να ασχολούνται όλη τη μέρα με γραφειοκρατικές διαδικασίες χωρίς ουσία. Άλλωστε ποιος άραγε θα έχει την τελική απόφαση αλλά και την δυνατότητα επιβολής της όταν αυτή η οριζόντια διασύνδεση δεν θα καρποφορεί; Ερώτηση : Ωράριο Λειτουργίας Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υποερώτηση.: Το ωράριο λειτουργίας των Α.ΚΕ.Π.Υ. θα πρέπει να είναι διευρυμένο, ώστε να εξυπηρετούνται μαθητές φοιτητές και εργαζόμενοι, εκτός ωράριου εργασίας τους. Προτείνεται να λειτουργεί από το πρωί στις. έως το βράδυ στις M e d i a n :, Προτάσεις και Σχόλια των Experts Οι προτάσεις και τα σχόλια που έγιναν αναφορικά με το ωράριο λειτουργίας, είναι οι ακόλουθες: Προτάθηκε Ωράριο Λειτουργίας:.. &.. Προτάθηκε Ωράριο Λειτουργίας:... Να λειτουργεί και Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή έως τις. Σελίδα

62 Θα πρέπει να υπάρξει διαφοροποίηση του ωραρίου ανάλογα με το χώρο που έχει εγκατασταθεί. Χρειάζεται κάποια ευελιξία ανάλογα με την περιοχή και τις ανάγκες της. Συμπεράσματα Στο θέμα του ωραρίου υπήρξε απόλυτη ταύτιση απόψεων και συμφωνία στην πρόταση που διατυπώνεται και ως ερώτηση στο ερωτηματολόγιο και αναφέρει ότι το ωράριο λειτουργίας των Α.ΚΕ.Π.Υ. θα πρέπει να είναι διευρυμένο. Ερώτηση : Κάρτα Υγείας Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υποερώτηση.: Ονοματεπώνυμο M e d i a n :, Σελίδα

63 Υποερώτηση.: Προσωπικός Κωδικός M e d i a n :, Υποερώτηση.: Έτος γέννησης M e d i a n :, Σελίδα

64 Υποερώτηση.: Φύλο M e d i a n :, Υποερώτηση.5: Οικογενειακή κατάσταση M e d i a n :, Σελίδα

65 Υποερώτηση.: Συνολικά έτη εκπαίδευσης Υποερώτηση.7: Επάγγελμα M e d i a n :, M e d i a n :, Σελίδα 5

66 Υποερώτηση.: Εθνικότητα M e d i a n :, Υποερώτηση.9: Ημερομηνία επίσκεψης M e d i a n :, Σελίδα

67 Υποερώτηση.: Τόπος διαμονής M e d i a n :, Υποερώτηση.: Αιτία επίσκεψης M e d i a n :, Σελίδα 7

68 Υποερώτηση.: Είδος επίσκεψης M e d i a n :, Υποερώτηση.: Υπεύθυνος M e d i a n :, Σελίδα

69 Υποερώτηση.: Ενέργειες που έγιναν M e d i a n :, Υποερώτηση.5: Εξετάσεις που έγιναν M e d i a n :, Σελίδα 9

70 Υποερώτηση.: Φάρμακα ή/και αναλώσιμα που δόθηκαν M e d i a n :, Υποερώτηση.7: Παραπομπή M e d i a n :, Σελίδα 7

71 Υποερώτηση.: Επανέλεγχος M e d i a n :, Προτάσεις και Σχόλια των Experts Στις προτάσεις των experts για επιπλέον στοιχεία που θα πρέπει να περιληφθούν περιλαμβάνονται: Κόστος των υπηρεσιών που χορηγήθηκαν Οικογενειακός γιατρός (αν θεσπιστεί για κάθε μέλος του πληθυσμού) Ταμείο ασφάλισης Ιατρικό Ιστορικό Βασικό κοινωνικό ιστορικό (συναισθηματική κατάσταση οικονομική κατάσταση, ύπαρξη κοινωνικού δικτύου κλπ / ασφαλιστικός φορέας / τηλέφωνο επικοινωνίας (και ενός συγγενούς). Συνήθειες ή συμπεριφορές υγείας (κάπνισμα, αλκοόλ, διατροφή Εμβολιακή κάλυψη Σημειώνεται επίσης ότι στην υποερώτηση.: «Προσωπικός Κωδικός» θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ο ΑΜΚΑ. Σελίδα 7

72 Σημειώθηκε επίσης, ότι πολύ συχνά οι επαγγελματίες δεν έχουν χρόνο (είναι και άσκοπο) να συμπληρώσουν εκ νέου πολλά από τα ατομικά στοιχεία του ωφελουμένου έτσι λοιπόν θα ήταν πρακτικό μετά την πρώτη επίσκεψη στο αρχείο να καταγράφονται συνοπτικά οι παροχές και η πιθανή πρόοδος. Ομάδα Ερωτήσεων : Αξιολόγηση Ερώτηση : Αντικειμενικοί Δείκτες Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υποερώτηση.: Δημογραφικοί και κοινωνικοί δείκτες. Στους δείκτες αυτούς θα αποτυπώνεται ο πληθυσμός αναφοράς του Α.ΚΕ.Π.Υ. κατά εθνικότητα, ηλικία, φύλο, οικογενειακή κατάσταση, τόπο διαμονής, εκπαίδευση, επάγγελμα, ασφαλιστικό ταμείο M e d i a n :, Σελίδα 7

73 Υποερώτηση.: Δείκτες χρήσης υπηρεσιών υγείας. Στους δείκτες αυτούς θα συσχετίζεται ο αριθμός επισκέψεων / ατόμων ανά κάθε παράμετρο που καταχωρείται υποχρεωτικά στην κάρτα υγείας M e d i a n :, Υποερώτηση.: Δείκτες παραπομπών. Οι δείκτες αυτοί θα εμφανίζουν τις παραπομπές που γίνονται από το Α.ΚΕ.Π.Υ. σε άλλες δομές, κατά ηλικία, φύλο, αιτία παραπομπής και δομή παραπομπής M e d i a n :, Σελίδα 7

74 Υποερώτηση.: Δείκτες κόστους. Στους δείκτες αυτούς θα αποτυπώνεται το γενικό κόστος ανά επίσκεψη που θα εξάγεται από το πάγιο κόστος λειτουργίας του Κέντρου και το ειδικό κόστος ανά επίσκεψη που θα εξάγεται από τη συγκεκριμένη παροχή υπηρεσιών M e d i a n :, Προτάσεις και Σχόλια των Experts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), αφορούν τους αντικειμενικούς δείκτες αξιολόγησης. Αναλυτικά προτείνεται η χρήση των παρακάτω δεικτών: Δείκτες συμμετοχής του πληθυσμού στα μαζικά προγράμματα συμβουλευτικής και πρόληψης. Μετρήσιμα αποτελέσματα (πόσοι σταμάτησαν το κάπνισμα, πόσοι άρχισα να κάνουν ετήσιο τεσκάπ ενώ δεν έκαναν, κ.λπ.) Δείκτες συμμετοχής στα προγράμματα Screening. Ποσοστά παθολογικών περιστατικών των προγραμμάτων αυτών. Ενημέρωση εξέλιξης παθολογικών και ποσοστά ίασης Σελίδα 7

75 Δείκτες πρόσβασης Σημειώνεται επίσης ότι: Τα Α.ΚΕ.Π.Υ. δεν πρέπει να είναι κυρίως ατομικά προσανατολισμένα, άρα και οι δείκτες δεν πρέπει να αφορούν μόνο την ατομική επισκεψιμότητα. Τα Α.ΚΕ.Π.Υ. πρέπει να είναι και προσανατολισμένα στην κοινότητα. Το προσωπικό τους να βγαίνει έξω για να συναντήσει τις πληθυσμιακές ομάδες κινδύνου για διάφορα νοσήματα, να τις ενημερώνει, να τους κάνει προσυμπτωματικό έλεγχο, να κάνει μαζική παρακολούθηση και να βλέπει την εξέλιξη των προβλημάτων τους. Δεν πρέπει να περιμένουν μόνο τους πολίτες να προσέλθουν μόνοι τους. Τέλος, οι δείκτες χρειάζονται κι αυτοί αξιολόγηση και σχεδιασμός διαδικασιών αλλαγής και βελτίωσης της εργασιακή απόδοσης του προσωπικού του Α.ΚΕ.Π.Υ.. Πρέπει να οριστεί υπεύθυνος για αυτό από τον ΟΤΑ ή τον όποιο άλλο Φορέα στον οποίο θα ανήκει το Α.ΚΕ.Π.Υ. Σελίδα 75

76 Ερώτηση : Υποκειμενικοί Δείκτες Αποτελέσματα της Επεξεργασίας των Απαντήσεων της Ερώτησης Υποερώτηση.: Δείκτες ικανοποίησης χρηστών. Οι δείκτες αυτοί θα προκύπτουν από αυτοσυμπληρούμενα ερωτηματολόγια/κλίμακες που θα χορηγούνται στους χρήστες του Κέντρου M e d i a n :, Σελίδα 7

77 Υποερώτηση.: Δείκτες ικανοποίησης λειτουργών υγείας. Οι δείκτες αυτοί θα προκύπτουν από αυτοσυμπληρούμενα ερωτηματολόγια/κλίμακες που θα χορηγούνται στο προσωπικό του Κέντρου M e d i a n :, Προτάσεις και Σχόλια των Experts Τα σχόλια και οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη συνεδρίαση της επιτροπής συναίνεσης (αυτά που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια), αφορούν τους υποκειμενικούς δείκτες αξιολόγησης. Στο πλαίσιο αυτό προτείνονται: Περιοδικές εκθέσεις αξιολόγησης του προσωπικού μετά από ομαδικές συναντήσεις τους. (στα πλαίσια μιας ορθής διεπιστημονικής λειτουργίας συνεργασίας) Κοινές αξιολογήσεις του προσωπικού ανά διάστημα ( μήνες έτος) Σελίδα 77

78 Γενικά Αξιολόγηση Εναλλακτικών Σχημάτων και Δικτύων Ολοκληρωμένης Φροντίδας στην Ελλάδα Η ηλεκτρονική αναζήτηση εντόπισε δημοσιευμένες μελέτες από τις οποίες 7 από το MEDLINE και από την SCOPUS πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής. Η δια χειρός αναζήτηση στα ελληνικά περιοδικά εντόπισε 7 άρθρα από τα οποία τα 7 πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής. Το κύριο εύρημα της μελέτης ήταν ότι παρά τις πολυάριθμες δημοσιεύσεις, τις αναφορές και τα άρθρα που έχουν δημοσιευτεί ως επί το πλείστον κατά την τελευταία δεκαετία, φαίνεται ότι η ανάπτυξη της ολοκληρωμένης πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, εξακολουθεί να παραμένει ένα παραμελημένο θέμα στη σημερινή ημερήσια διάταξη της πολιτικής υγείας στην Ελλάδα. Από διάφορες μελέτες που εντόπισε η ανασκόπηση αυτή, υπογραμμίστηκε ότι ο εθνικός σχεδιασμός για την υγεία δεν έχει πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο τεκμηριωμένων πρακτικών ή σφαιρικής εκτίμησης των αναγκών υγείας (Κυριόπουλος και Λιονής ; Κυριόπουλος και συν ; Κολοβός και Σουρτζή ; Μαριόλης και συν 7). Ακόμα επισημάνθηκε ότι η χώρα μας σήμερα παρουσιάζει διαφορετικά υποδείγματα παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ στις αγροτικές και αστικές παροχές, καθώς και μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου τομέα και έτσι είναι φυσικό αυτές να χαρακτηρίζονται από ασυνέχεια, χαμηλή αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα και ποιότητα φροντίδας. Αν και η ανασκόπηση αυτή εντόπισε μερικές δημοσιεύσεις που αναφερόντουσαν στην ενοποίηση των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (Σουλιώτης και Λιονής ; Souliotis and Lionis 5), συμπεριλαμβανομένης και μιας που αναφέρθηκε στις προσπάθειες κλινικής διακυβέρνησης και σε άλλες τοπικές πρωτοβουλίες, η Ελλάδα εξακολουθεί να λειτουργεί σύμφωνα με μια παραδοσιακή προοπτική διαχείρισης της Π.Φ.Υ. Ακόμη και όταν συζητούνταν το τελευταίο σχέδιο νόμου που εισήγαγε τις έννοιες του προσωπικού ιατρού και των πολυϊατρείων στην Ελλάδα, δεν έγινε αντιληπτή η προώθηση μέτρων ολοκληρωμένης Π.Φ.Υ. Έτσι, δεν αποτέλεσε έκπληξη ότι η ανασκόπηση αυτή εντόπισε μόνο μια μελέτη που συζητά μέτρα ολοκληρωμένης Π.Φ.Υ. έναντι της παραδοσιακής διαχείρισης της (Lionis, et al Σελίδα 7

79 ). Η μελέτη αυτή που εφαρμόστηκε στην Κρήτη το, βασίστηκε σε μια πρωτοβουλία της τότε Περιφερειακής Υγειονομικής Αυτοδιοίκησης (ΠΕ.ΣΥ.Π) και παρουσίασε κάποια ελπιδοφόρα αποτελέσματα αλλά δεν συνεχίστηκε εξαιτίας της απομάκρυνσης της αρχικά δοθείσας κυβερνητικής και νομοθετικής υποστήριξης. Από τη θεωρητική σκοπιά, η ολοκληρωμένη Π.Φ.Υ έχει θεωρηθεί ως μοναδική δυνατότητα για την επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με το σχεδιασμό, τη χρηματοδότηση, τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα του ελληνικού συστήματος υγείας (Δούκα, ). Σύμφωνα με τους συγγραφείς της ανασκόπησης «η απουσία πρόληψης και υπηρεσιών προαγωγής της υγείας στην κοινότητα (Καλοκαιρινού Αναγνωστοπούλου και Λάμπρου ; Βιβιλάκη και συν ; Μαρκάκη και συν ), καθώς και η έλλειψη προσωπικού και εξοπλισμού στα κέντρα υγείας (Σουλιώτης και Λιονής ; Lappas ; Markaki, et al ; Chronaki, et al 7; Πριάμη ; Κάβουρα και συν ; Κοτζαμπασσάκη ; Λιονής και Μαρκάκη ), φαίνεται ότι συμβάλλει στο χαμηλό επίπεδο ολοκληρωμένης πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στην Ελλάδα». Η διαφορά που παρατηρήθηκε μεταξύ θεωρίας και πράξης (Κυριόπουλος και Λιονής ; Κυριόπουλος και συν ; Λιονής και Μερκούρης ; Λιονής και Μαρκάκη,), όπως αποκαλύφθηκε από τη συστηματική αυτή ανασκόπηση, θα μπορούσε και να αποδοθεί τόσο στην περιορισμένη δυνατότητα εφαρμογής έρευνας στην ΠΦΥ όσο και στην απουσία τεκμηριωμένης γνώσης, που είναι απόρροια αυτής, επηρεάζοντας έτσι την δυνατότητα του ΕΣΥ για παροχή συνεχών και αδιάκοπων υπηρεσιών Π.Φ.Υ. Με βάση τα αποτελέσματα της ως άνω ανασκόπησης αλλά και την εμπειρική γνώση που είναι διαθέσιμη στη χώρα μας, γίνεται σαφές ότι η σύγχρονη Ελλάδα υστερεί στην ανάπτυξη πολιτικής προς την κατεύθυνση μιας ολοκληρωμένης Π.Φ.Υ. Η προσπάθεια για την περιφεροποίηση και την ολοκλήρωση των υπηρεσιών υγείας παρέμεινε ημιτελής, ενώ η πολιτική πρωτοβουλία για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στην περιφέρεια της Κρήτης ήταν σύντομη, χωρίς μιμητές. Το ελληνικό ΕΣΥ εξακολουθεί να παραμένει συμβατικό, βασισμένο στην κάθετη διασύνδεση και σχεδόν αποκλειστικά ιατρικά προσανατολισμένο. Σελίδα 79

80 Προτάσεις για μια νέα πολιτική Η σημερινή πρόκληση για την πολιτική ηγεσία συνίσταται στη στροφή σε νέες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της φτώχειας, της γήρανσης του πληθυσμού, αυξάνοντας τις δαπάνες για τη υγειονομική περίθαλψη και τους περιορισμένους πόρους. Η ταχέως μεταβαλλόμενη νοσηρότητα στην Ελλάδα, με τις ψυχικές διαταραχές και τα καρδιαγγειακά νοσήματα να είναι κυρίαρχα, σηματοδοτεί την επείγουσα ανάγκη για την υιοθέτηση μιας πολιτικής ολοκληρωμένης ΠΦΥ. Μια πιο οργανωμένη προσέγγιση της ΠΦΥ, με εύκολη πρόσβαση στα κέντρα υγείας που βρίσκονται στην γειτονιές, όπως προτείνεται από τον Han van Oosterbos (Van Oosterbos, ), φαίνεται να είναι κατάλληλη για τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Η προσέγγιση αυτή συνεπάγεται μετάθεση πόρων στην τοπική αυτοδιοίκηση, ένα συνεχές αίτημα στην Ελλάδα, καθώς και ένα κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο (Κυριόπουλος και συν ; Τσιάντου και συν 7). Οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν στην Κρήτη (Lionis, et al ) συνηγορούν προς αυτή την κατεύθυνση, με τα γεωγραφικά και τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά του ελληνικού πληθυσμού να ευνοούν την ανάπτυξη ευέλικτων, αυτοδιοικούμενων δομών Π.Φ.Υ. Έχει συζητηθεί ότι η εισαγωγή μιας ελάχιστης δέσμης υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης που παραγγέλθηκε από την ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να εισαχθεί στην τρέχουσα πολιτική ατζέντα (Souliotis and Lionis, 5). Όλες οι παραπάνω διαπιστώσεις και προτάσεις των συγγραφέων της συγκεκριμένης ανασκόπησης που έγιναν σε χρόνο μακράν του συγκεκριμένου υποέργου, έρχονται για να υποστηρίξουν την αναγκαιότητα για παροχή υπηρεσιών εκτίμησης και διαχείρισης του κινδύνου για χρόνια νοσήματα και για δράσεις πρόληψης και προαγωγής της υγείας που θα πρέπει να προσφέρονται κοντά στο τόπο που διαμένουν οι επισκέπτες των υπηρεσιών Π.Φ.Υ, έμμεσα υποδεικνύουν την αναγκαιότητα ανάπτυξης μονάδων τύπου Ανοικτών Κέντρων Προστασίας της υγείας τους που συζητά το Παραδοτέο 5 (Α.ΚΕ.Π.Υ.) δίπλα στην τοπική αυτοδιοίκηση. Αλλαγές στο ακαδημαϊκό πρόγραμμα σπουδών προς την κατεύθυνση εισαγωγής διεπιστημονικής, διακλαδικής και βασισμένης στο πρόβλημα προπτυχιακής εκπαίδευσης, θεωρούνται σήμερα ουσιώδεις για την καθιέρωση ενός ολοκληρωμένου συστήματος Π.Φ.Υ και την προώθηση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των Σελίδα

81 υπηρεσιών που προσφέρονται (Belos, et al 5; Panagopoulou, et al ; Καλοκαιρινού Αναγνωστοπούλου και Λάμπρου ; Πριάμη ; Κοτζαμπασσάκη ). Ερευνητικά κονδύλια θα πρέπει να διατεθούν για να δοκιμαστεί η αποτελεσματικότητα ορισμένων οργανωτικών και διοικητικών συστημάτων στην ελληνική πραγματικότητα. Η Αναγκαιότητα για Διεπιστημονική και Διακλαδική Συνεργασία Η ολοκληρωμένη ΠΦΥ απαιτεί ομαδική διεπιστημονική και διακλαδική προσέγγιση, με την ανάθεση νέων καθηκόντων σε αυτούς που την παρέχουν. Η ανάπτυξη νέων ρόλων για όλες τις κατευθύνσεις, καθώς και η αναθεώρηση των υφιστάμενων παραδοσιακών πρακτικών που ακολουθούν σήμερα τα επαγγέλματα υγείας στην ΠΦΥ, είναι ένα κρίσιμο έργο που θα πρέπει να αναληφθεί σε ένα νομοθετικό, πολιτικό και διοικητικό επίπεδο, ενιαία για όλες τις υγειονομικές περιφέρειες στην Ελλάδα (Κομματάς και συν ; Souliotis and Lionis 5; Καλοκαιρινού Αναγνωστοπούλου και Λάμπου ; Λιονής και Μερκούρης ; Ζαφειροπούλου ; Κάβουρα και συν ; Τσιριντάνη και συν ; Λιονής και Μαρκάκη ). Η ανασκόπηση συζήτησε τον ουσιαστικό ρόλο και το επίπεδο ανάμιξης των Ελλήνων νοσηλευτών στις υπηρεσίες ολοκληρωμένης ΠΦΥ και φαίνεται να μην έχει ιδιαίτερα απασχολήσει ερευνητές και σχεδιαστές υπηρεσιών υγείας. Σύμφωνα με αυτήν, φτωχές ερευνητικές δεξιότητες και έλλειψη ενδιαφέροντος και γνώσης για την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της περίθαλψης, στην πλειονότητα των Ελλήνων νοσηλευτών που απασχολούνται στην ΠΦΥ (Markaki, et al ; Markaki, et al 7; Κάβουρα και συν ; Κοτζαμπασσάκη ; Μαρκάκη και Λιονής ), φαίνεται να έχει οδηγήσει σε έλλειψη αποδεικτικών δεδομένων που αφορούν την συμβολή της νοσηλευτικής σε υπηρεσίες διοίκησης οργανισμών, διαχείρισης των πόρων και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού. Ομοίως, στην ίδια κατεύθυνση ήταν και τα σχόλια της μελέτης αυτής για το ρόλο της κοινωνικής εργασίας στην ΠΦΥ, η οποία φαίνεται να είναι υποτιμημένη και μη αναγνωρισμένη στη χώρα μας (Gross, et al 9). Η αναγκαιότητα συζήτησης όχι μόνο νέων ρόλων των νοσηλευτών και των άλλων επαγγελματιών υγείας στη Π.Φ.Υ. αλλά και της εκπαίδευσης τους να εργάζονται σε ομάδα, είναι φανερή εδώ και χρόνια. Η απουσία αυτής Σελίδα