ΣΙΣΛΟ ΔΙΠΛΩΜΑΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ H ΔΙΟΙΚΗΗ ΣΩΝ ΤΓΚΡΟΤΕΩΝ ΣΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΣΟΤ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΩΝ ΜΕΣΑΠΣΤΧΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΤΔΩΝ (MBA) «ΝΕΕ ΑΡΧΕ ΣΗΝ ΔΙΟΙΚΗΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΩΝ» ΣΙΣΛΟ ΔΙΠΛΩΜΑΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ H ΔΙΟΙΚΗΗ ΣΩΝ ΤΓΚΡΟΤΕΩΝ ΣΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΣΟΤ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ ΓΠΙΒΛΓΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ Πολστρομίοσ Παμαγιώτης ΣΡΙΜΓΛΗ ΓΠΙΣΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ Πολστρομίοσ Παμαγιώτης Αμδροσλάκης Γεώργιος Οικομομάκης Γεώργιος ΓΠΙΜΓΛΓΙΑ: Βογιατζή Στσλιαμή ΑΡΙΘΜΟ ΜΗΣΡΩΟΤ: 136 ΠΑΣΡΑ, 2011

2 ΕΤΦΑΡΙΣΙΕ Γηα ηελ πινπνίεζε ηεο παξνχζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο αηζζάλνκαη ηελ ππνρξέσζε λα επραξηζηήζσ φινπο φζνπο έκπξαθηα κε βνήζεζαλ, κε επεξέαζαλ θαη κε ζηήξημαλ θαη ζπγθεθξηκέλα: Σνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή κνπ Κν Πνιπρξνλίνπ Παλαγηψηε, Λέθηνξα ηνπ ηκήκαηνο Γηνίθεζεο Δπηρεηξήζεσλ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ, γηα ην έξγν ηεο θαζνδήγεζήο, ηεο ζηήξημεο θαη ηεο ελζάξξπλζήο ηνπ ζε φια ηα ζηάδηα ηεο πξνζσπηθήο κνπ δηαηξηβήο, φπσο επίζεο θαη ηα κέιε ηεο ηξηκεινχο επηηξνπήο αμηνιφγεζεο Κν Αλδξνπιάθε Γεψξγην, Δπίθνπξν Καζεγεηή θαη Κν Οηθνλνκάθε Γεψξγην, Δπίθνπξν Καζεγεηή. Σν νηθνγελεηαθφ θαη θηιηθφ κνπ πεξηβάιινλ, πνπ ζηάζεθε δίπια κνπ θαζ φιε ηεο δηάξθεηα ηεο κειέηεο θαη αλάπηπμεο ηεο εξγαζίαο κνπ, ζηεξίδνληαο θαη ελδπλακψλνληάο κε ζηηο δχζθνιεο ζηηγκέο πνπ παξνπζηάζηεθαλ. Υσξίο νπνηαδήπνηε απφ ηηο παξαπάλσ βνήζεηεο ε πξαγκάησζε ηεο ελ ιφγσ δηπισκαηηθήο εξγαζίαο ζα θξηλφηαλ εμαηξεηηθά δχζθνιε. [2]

3 ΠΙΝΑΚΑ ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΨΝ ΕΤΧΑΡΙΣΙΕ ΠΙΝΑΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... 3 ΤΝΟΠΣΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 6 ΕΙΑΓΩΓΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΔΙΟΙΚΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Γενικά τοιχεία Λειτουργίεσ Διοίκηςησ Ανθρωπίνων Πόρων υμπεράςματα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Γενικά ςτοιχεία τόχοι Αξιολόγηςησ Ανθρϊπινου Δυναμικοφ τοιχεία Αποτελεςματικότητασ υςτήματοσ Αξιολόγηςησ Κατηγορίεσ Αξιολόγηςησ Διαδικαςία Αξιολόγηςησ φάλματα Διαδικαςίασ Αξιολόγηςησ [3]

4 2.7 Μζθοδοι Αξιολόγηςησ υνζντευξη Αξιολόγηςησ (Evaluation Interview) Στόχοι Συνζντευξθσ Τφποι Συνζντευξθσ Προβλιματα κατά τθν Διάρκεια τθσ Συνζντευξθσ 47 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΤΓΚΡΟΤΕΙ Εννοιολογικόσ προςδιοριςμόσ τησ «φγκρουςησ» Πηγζσ υγκροφςεων Σφποι υγκροφςεων Η Διαδικαςία τησ φγκρουςησ Σα Αποτελζςματα τησ φγκρουςησ Διοίκηςη υγκροφςεων Μζκοδοι Διοίκθςθσ Συγκροφςεων υμπεράςματα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ ΚΑΙ ΤΓΚΡΟΤΕΙ Γενικά τοιχεία Αντιμετϊπιςη υγκροφςεων κατά την Αξιολόγηςη Απόδοςησ Πρόληψη υγκροφςεων ςτο τάδιο τησ Αξιολόγηςησ Συναιςκθματικι Νοθμοςφνθ (Emotional Intelligence) Επικοινωνία Συμμετοχι των Εργαηομζνων Ο ρόλοσ του Αξιολογθτι υμπεράςματα [4]

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ - ΕΠΙΠΣΩΕΙ ΓΙΑ ΣΗΝΔΙΟΙΚΗΗ. 95 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ο ΠΕΡΙΟΡΙΜΟΙ ΣΗ ΖΡΕΤΝΑ 101 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο ΠΡΟΣΑΕΙ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΣΙΚΗ ΖΡΕΤΝΑ.102 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ο ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΞΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [5]

6 ΤΝΟΠΣΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΧΗ Οη ζεκεξηλέο επηρεηξήζεηο ιεηηνπξγνχλ κέζα ζε έλα άθξσο αληαγσληζηηθφ θαη πνιχπινθν πεξηβάιινλ. Ζ πηνζέηεζε ζπζηεκάησλ ζηξαηεγηθήο δηνίθεζεο (strategic management) θαη κέηξεζεο απφδνζεο (performance measurement), κπνξνχλ λα ζπκβάινπλ ζεκαληηθά ζηελ αχμεζε ηεο ηθαλφηεηαο ηνπο λα αληαγσληζηνχλ κε επηηπρία ζε εζληθφ ή θαη δηεζλέο επίπεδν, εθφζνλ θπζηθά αλαπηπρζνχλ θαη ρξεζηκνπνηεζνχλ ζσζηά. Καλέλα ππνζχζηεκα δελ είλαη ηφζν ζεκαληηθφ φζν ν ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο ζηελ πξνζπάζεηα ησλ επηρεηξήζεσλ γηα ζπλερή βειηίσζε ηεο ζπλνιηθήο ηνπο απφδνζήο. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ε κέηξεζε ηεο ζπλνιηθήο απφδνζεο, γηα λα ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ζηελ επηηπρία κηαο επηρείξεζεο, πξέπεη λα ζπλδέεηαη άκεζα κε ην ζχζηεκα ηεο ζηξαηεγηθήο δηνίθεζεο (θαη ην ζηξαηεγηθφ πξφγξακκα). Μφλν φηαλ ε κέηξεζε ηεο απφδνζεο βξίζθεηαη ζην επίθεληξν ηεο ζηξαηεγηθήο δηνίθεζεο κπνξεί ε επηρείξεζε λα θαηαβάιιεη πξνζπάζεηεο γηα ηελ ζπλερή βειηίσζή ηεο. Ζ ζχλδεζε κεηαμχ ηνπ ζπζηήκαηνο κέηξεζεο θαη βειηίσζεο ηεο ζπλνιηθήο απφδνζεο, ηνπ ζηξαηεγηθνχ πξνγξάκκαηνο, θαη ησλ ηεζέλησλ καθξνπξφζεζκσλ θαη βξαρππξφζεζκσλ ζηφρσλ, απνηειεί ηελ ζεκαληηθφηεξε πξφθιεζε γηα ηα ζηειέρε ησλ ζεκεξηλψλ επηρεηξήζεσλ. εκαληηθφηεξν «εξγαιείν» ηεο επηρείξεζεο πξνο ηελ επίηεπμε ησλ καθξνπξφζεζκσλ θαη βξαρππξφζεζκσλ ζηφρσλ, απνηειεί ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ηεο. Σν αλζξψπηλν δπλακηθφ, ζπληζηά θαίξην παξάγνληα γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ κηαο νξγάλσζεο, αθνχ κέζσ απηνχ ελεξγνπνηνχληαη ηα ππφινηπα κέξε ηεο νξγάλσζεο. Ζ Γηνίθεζε Αλζξσπίλσλ Πφξσλ, έγθεηηαη ζηελ αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο νξγάλσζεο, κέζσ άζθεζεο απνηειεζκαηηθνχ management ζε θαζεκηά απφ ηηο επηκέξνπο ιεηηνπξγίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε απηφ, νχησο ψζηε λα επηηεπρζνχλ απνηειεζκαηηθφηεξα νη ζηφρνη ηεο. Ωο επηκέξνπο ιεηηνπξγίεο νξίδνληαη, ν Πξνγξακκαηηζκφο, ε Δπηινγή, ε Αμηνιφγεζε, ε Δθπαίδεπζε θαη ινηπέο δεπηεξεχνπζεο ιεηηνπξγίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηνπο αλζξψπηλνπο πφξνπο κηαο [6]

7 επηρείξεζεο ή ελφο νξγαληζκνχ θαη παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ κεηέπεηηα επηηπρεκέλε πνξεία ηνπ. Σν Management πξνθεηκέλνπ λα είλαη επηηπρέο θαηά ηελ εθαξκνγή ηνπ απαηηεί ζπλδπαζκφ επηζηεκνληθψλ γλψζεσλ, ηθαλνηήησλ, θαη εκπεηξίαο, ελψ επεξεάδεηαη απφ ηε θηινζνθία ηεο ρξνληθήο πεξηφδνπ θαη ηηο δπλαηφηεηεο ηεο νξγάλσζεο. Δπίζεο επεξεάδεηαη απφ παξάγνληεο έμσ απφ ηελ νξγάλσζε φπσο ε νηθνλνκηθή θαη πνιηηηθή ζπγθπξία θιπ. Οη ζχγρξνλεο επηρεηξήζεηο, έρνληαο θαηαλνήζεη πιήξσο ηελ ζεκαζία ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα ζηελ πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπο, ρεηξίδνληαη ηνπο εξγαδνκέλνπο ηνπο κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα απνθνκίδνπλ ην κεγαιχηεξν δπλαηφ φθεινο απφ ηηο ηθαλφηεηεο ηνπο θαη λα απνθηνχλ πξνβάδηζκα έλαληη ηνπ αληαγσληζκνχ. Πξνθεηκέλνπ λα είλαη ελήκεξεο γηα ηελ ιεηηνπξγία θαη ηελ εμέιημε ησλ εξγαζηψλ ζην εζσηεξηθφ ηνπο, εθαξκφδνπλ ζπζηήκαηα θαη κεζφδνπο αμηνιφγεζεο απφδνζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Ζ δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο ζρεηίδεηαη κε ηελ κέηξεζε ηεο απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο επηρείξεζεο γηα κηα νξηζκέλε ρξνληθή πεξίνδν θαη ηελ ζχγθξηζε απηήο βάζεη πξνθαζνξηζκέλσλ πξνηχπσλ απφδνζεο. Ζ δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο απνηειείηαη ζπλήζσο απφ ηξία βήκαηα: α) ηελ αλάιπζε ηεο ζέζεο εξγαζίαο, β) ηνλ θαζνξηζκφ ησλ πξνηχπσλ απνηειεζκάησλ θαη γ) ηελ επηινγή ησλ θαηάιιεισλ κεζφδσλ αμηνιφγεζεο. Οη κέζνδνη αμηνιφγεζεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηηο ζχγρξνλεο επηρεηξήζεηο δελ είλαη ίδηεο ζε θάζε πεξίπησζε. Πνηθίινπλ αλάινγα κε ην ζηπι δηνίθεζεο θαη ηηο πνιηηηθέο θαη ηαθηηθέο πνπ αθνινπζεί κηα επηρείξεζε, φπσο επίζεο θαη κε ηηο αλάγθεο θαη ηελ πξνζσπηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ απαζρνινχληαη ζε απηήλ. Μεηαμχ ησλ δεκνθηιέζηεξσλ θαη πην ζπρλά ρξεζηκνπνηνχκελσλ ζπγθαηαιέγνληαη νη κέζνδνη: αθεγεκαηηθήο έθζεζεο, βαζκίδσλ αμηνιφγεζεο, θξίζηκσλ ζπκβάλησλ, αμηνιφγεζεο κε ηε ζπκβνιή εηδηθνχ, θαηάηαμεο ζε βαζκνινγεκέλε θιίκαθα, ηα θέληξα αμηνιφγεζεο, θπθιηθήο αμηνιφγεζε 360 κνηξψλ θαη άιιεο. Ζ δηαδηθαζία κέηξεζεο ηεο ζπλνιηθήο απφδνζεο εμνπιίδεη ηα ζηειέρε ηεο επηρείξεζεο κε έλα ηέηνην πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα αλαηξνθνδφηεζεο πνπ νδεγεί ζηελ ζπλερή βειηίσζή ηεο κέζα απφ ηελ ηαθηηθή αμηνιφγεζε ησλ εθαξκνδφκελσλ ζηξαηεγηθψλ ηεο. Ζ αλαπιεξνθφξεζε ησλ απνηειεζκάησλ ζηνπο εξγαδφκελνπο, πνπ πξαγκαηνπνηείηαη ζπλήζσο κέζσ ζπλεληεχμεσλ αμηνιφγεζεο απφδνζεο, απνηειεί ην [7]

8 ζεκείν ζηαζκφ ζηελ δηαδηθαζία ηεο αμηνιφγεζεο, πνπ ζα ζεκάλεη ηελ επηηπρή ή φρη έθβαζή ηεο. Παξά ηα πνιιαπιά νθέιε πνπ κπνξεί λα απνθνκίζεη ε επηρείξεζε απφ ηηο πιεξνθνξίεο θαη ηα ζηνηρεία πνπ αληινχληαη θαηά ηελ δηελέξγεηα ησλ ζπλεληεχμεσλ θαη γεληθφηεξα ηεο δηαδηθαζίαο αμηνιφγεζεο, αξθεηά ζπρλά θαηά ηελ θάζε απηή πξνθαινχληαη δηακάρεο θαη πξνζηξηβέο κεηαμχ ησλ αληηπαξαβαιιφκελσλ κεξψλ πνπ εκθαλίδνληαη θπξίσο κε ηελ κνξθή ζχγθξνπζεο απφςεσλ θαη κπνξεί λα ζηνηρίζνπλ ζε βάξνο ηεο απνδνηηθφηεηαο θαη ηεο αλάπηπμεο ηεο επηρείξεζεο. Οη ζπγθξνχζεηο απηέο, πνπ εθθξάδνληαη ζπλήζσο κέζσ ηεο ζηάζεο άκπλαο θαη ηεο δηαθσλίαο, ελψ απνδίδνληαη θαηά θχξην ιφγν ζηελ έιιεηςε αληηθεηκεληθφηεηαο θαη αμηνπηζηίαο ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο, ζηελ απνθπγή αλάιεςεο επζπλψλ, ζηελ αδπλακία ζπκκεηνρήο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ ιήςε απνθάζεσλ, ζε ειιηπή εθπαίδεπζε - κεησκέλεο ηθαλφηεηεο ησλ αμηνινγεηψλ θαη ζε ρακεινχ επηπέδνπ πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηελ απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ. Παξφια απηά αξθεηέο θνξέο νη αηηίεο ησλ ζπγθξνχζεσλ δελ είλαη ηφζν μεθάζαξεο θαη ρξήδνπλ πεξηζζφηεξεο πξνζνρήο θαη βαζχηεξεο αλαδήηεζεο. Γηα ην ιφγν απηφ ε απνηειεζκαηηθή αληηκεηψπηζε κηαο ζχγθξνπζεο πξνυπνζέηεη ζε πξψην ζηάδην ηελ δηάγλσζε θαη ηελ θαηαλφεζε ηεο θαη ζε δεχηεξν ηελ παξέκβαζε. Ωο ζχγθξνπζε, νξίδεηαη επί ην πιείζηνλ ην απνηέιεζκα δηαθσλίαο κεηαμχ ηνπ κέινπο ή ησλ κειψλ κηαο νξγάλσζεο, πνπ εκπιέθνληαη ζε αληηθαηηθνχο θαη αληαγσληζηηθνχο ξφινπο θαη δξαζηεξηφηεηεο, επηδηψθνληαο αληηθξνπφκελνπο ζηφρνπο. ε θάζε πεξίπησζε, γηα ηνλ βέιηηζην ρεηξηζκφ κηαο ζχγθξνπζεο απαηηείηαη πξνεγνπκέλσο ε δηάγλσζε θαη ε θαηαλφεζε ησλ γελεζηνπξγψλ αηηηψλ ηεο. Οη θπξηφηεξεο πεγέο κηαο ελδν-επηρεηξεζηαθήο ζχγθξνπζεο πξνέξρνληαη απφ: ζπγθξνπφκελνπο ζηφρνπο, δηαθνξέο θχξνπο θαη θνηλσληθήο ζέζεο, νξηδφληηα δηαθνξνπνίεζε, ρακειφ βαζκφ ηππηθφηεηαο, αιιειεμάξηεζε ησλ θαζεθφλησλ, αβεβαηφηεηα, θαθή επηθνηλσλία θαη παξαλφεζε πιεξνθνξηψλ, ζπαληφηεηα ησλ πφξσλ, πνιηηηζηηθέο δηαθνξέο δηαθνξέο ζηελ θνπιηνχξα, δηαθσλίεο ζρεηηθά κε ηελ νξγαλσηηθή δνκή, ζθαίξα επηξξνήο, νξγαλσηηθέο αδπλακίεο. Αλάινγα κε ηελ πξνέιεπζή ηνπο νη ζπγθξνχζεηο κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ ζε ζπγθξνχζεηο πνπ εκθαλίδνληαη ζην ίδην ην άηνκν, ή ζε ζπγθξνχζεηο κεηαμχ αηφκσλ νκάδσλ θαη νξγαλψζεσλ. Ζ δηαδηθαζία ηεο ζχγθξνπζεο εμειίζζεηαη θαηά βάζε ζε έμη δηαδνρηθά ζηάδηα: α) ζπλεηδεηνπνίεζε ηεο ζχγθξνπζεο, β) ζθέςεηο θαη ζπλαηζζήκαηα (αλάιπζε - [8]

9 εξκελεία ηεο), γ) πξνζέζεηο (απνθάζεηο γηα κειινληηθή δξάζε), δ) ζπκπεξηθνξά (νη πξνζέζεηο γίλνληαη πξάμε), ε) αληίδξαζε ηνπ άιινπ κέινπο θαη ζη) απνηειέζκαηα (εμεχξεζε ιχζεο αδηέμνδν). Ζ δηνίθεζε κηαο επηρείξεζεο θαιείηαη θάζε θνξά λα αληηκεησπίζεη κε ηνλ απνηειεζκαηηθφηεξν ηξφπν κηα ζχγθξνπζε επηιέγνληαο, αλάινγα κε ηελ πεξίζηαζε, ηελ πιένλ θαηαιιειφηεξε κέζνδν δηαρείξηζήο ηεο. Ζ δηαρείξηζε ηεο ζχγθξνπζεο δελ αλαθέξεηαη νπσζδήπνηε ζηελ εμάιεηςε, απνθπγή ή κείσζε ηεο ζχγθξνπζεο αιιά ζηελ ειαρηζηνπνίεζε ησλ κε ιεηηνπξγηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ (εκπνδίδνπλ ηελ απφδνζε) ηεο κε ηελ ηαπηφρξνλε ζηελ ελίζρπζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ ηεο ζηνηρείσλ (βειηηψλνπλ ηελ απφδνζε). Οη ελαιιαθηηθνί ηξφπνη δηαπξαγκάηεπζεο κηα ζχγθξνπζεο είλαη ε ελζσκάησζε ζηφρσλ (integrating), ε παξαρψξεζε (obliging), ε επηβνιή (dominating), ε απνθπγή (avoiding) θαη ν ζπκβηβαζκφο (compromising), ελψ πξνθχπηνπλ απφ ηνλ ζπλδπαζκφ δχν δηαζηάζεσλ: α) ελδηαθέξνλ γηα ηνπο αηνκηθνχο ζηφρνπο (ρακειφο πςειφο βαζκφο), β) ελδηαθέξνλ γηα ηνπο ζηφρνπο ηξίησλ (ρακειφο πςειφο βαζκφο). Αλάινγα κε ηελ ζεκαζία πνπ απνδίδεηαη απφ ηελ δηνίθεζε θαη ηνπο αμηνινγεηέο ζε θάζε ζπγθξνπζηαθφ θαηλφκελν, φπσο θαη ηεο επηηαθηηθφηεηαο επίιπζήο ηνπ γηα ηελ επηρείξεζε, επηιέγεηαη θαη ν αληίζηνηρνο ηξφπνο αληηκεηψπηζεο Παξφια απηά, επηδησθφκελνο ζηφρνο ησλ ζεκεξηλψλ επηρεηξήζεσλ, θαηά ην ζηάδην ηεο αμηνιφγεζεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, δελ απνηειεί ε επηηπρήο θαη κφλν αληηκεηψπηζε ελφο ζπγθξνπζηαθνχ θαηλνκέλνπ αιιά θαη ε ειαρηζηνπνίεζε ή απνθπγή επαλεκθάληζήο ηνπ, φπσο επίζεο θαη ε εμαζθάιηζε ηεο κειινληηθήο απνδνηηθφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηεο επηρείξεζεο. εκαληηθφηεξνη παξάγνληεο πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε, είλαη πηνζέηεζε ηθαλνηήησλ ζπλαηζζεκαηηθήο λνεκνζχλεο θαη ε επαξθήο εθπαίδεπζε ησλ αμηνινγεηψλ, φπσο επίζεο θαη ε θαιιηέξγεηα θιίκαηνο επηθνηλσλίαο θαη ε έληαμε ζπκκεηνρηθψλ δηαδηθαζηψλ ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο. Αμηνινγεηέο κε πςειά επίπεδα ζπλαηζζεκαηηθήο λνεκνζχλεο έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα αλαγλσξίδνπλ πηζαλέο εληάζεηο θαη λα ηηο θαηεπλάδνπλ πξνηνχ εμειηρζνχλ ζε ζπγθξνχζεηο, επηθίλδπλεο γηα ηελ πνξεία ηνπ νξγαληζκνχ. Δπίζεο, ε ελζσκάησζε ηεο αλνηρηήο θαη αβίαζηεο επηθνηλσλίαο ζηελ δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ακθίδξνκεο αληαιιαγήο θαη έθθξαζεο ηδεψλ ζθέςεσλ θαη ζπλαηζζεκάησλ φπσο επίζεο θαη ηελ δπλαηφηεηα απνινγηζκνχ θαη αηηηνιφγεζεο κηαο νξηζκέλεο εξγαζηαθήο ζπκπεξηθνξάο. Καη απηφ ηνλ ηξφπν [9]

10 δεκηνπξγείηαη έλα πγηέο θαη εηξεληθφ θιίκα πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ εηιηθξίλεηα θαη θίλεηξα γηα πεξαηηέξσ εξγαζηαθέο επηδφζεηο. Σέινο, ε ζπκκεηνρηθή πξνζέγγηζε ηεο φιεο δηαδηθαζίαο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζπκκεηνρήο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ ιήςε απνθάζεσλ γηα ην θαζνξηζκφ κειινληηθψλ ζηφρσλ ή αθφκα θαη ζην θαζνξηζκφ ή επαλαπξνζδηνξηζκφ ησλ πξνηχπσλ θαη ησλ κεζφδσλ αμηνιφγεζεο, εμαζθαιίδνληαο θαηά ζπλέπεηα ηελ κεγαιχηεξε αμηνπηζηία θαη αθξίβεηα ηεο φιεο δηαδηθαζίαο, ηελ κέγηζηε ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηελ δέζκεπζή ηνπο γηα πςειφηεξεο επηδφζεηο. Δλ θαηαθιείδη, είλαη γεγνλφο φηη νη ζπγθξνχζεηο απνηεινχλ ζχλεζεο θαηλφκελν γηα ηηο ζχγρξνλεο επηρεηξήζεηο ηδηαίηεξα ζε πεξηπηψζεηο πνπ εκπιέθεηαη ν αλζξψπηλνο παξάγνληαο, θαη δε ζηελ δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, φπνπ έξρνληαη ζε αληηπαξάζεζε δηαθνξεηηθνί ζηφρνη, θηινδνμίεο πηζηεχσ θαη πεπνηζήζεηο ησλ αληηπαξαβαιιφκελσλ πιεπξψλ θαη ηίζεληαη ζην επίθεληξν ζπδεηήζεσλ θξίζηκα ζέκαηα γηα ηελ απνδνηηθφηεηα θαη ην κέιινλ ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ. ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο ε δηνίθεζε θαιείηαη γηα άιιε κία θνξά, λα ιάβεη ηνλ πξψην ιφγν, επηιέγνληαο ηα βέιηηζηα κέηξα αληηκεηψπηζεο, ειαρηζηνπνίεζεο ή πξφιεςεο ηεο ζχγθξνπζεο, θαη κεηαηξέπνληάο ηελ, φηαλ είλαη εθηθηφ, ζε επθαηξία γηα πξφνδν θαη κάζεζε [10]

11 ΕΙΑΓΨΓΗ Ζ ζχγρξνλε επηρείξεζε απνηειεί έλα ππνζχζηεκα ηνπ επξχηεξνπ πεξηβάιινληνο κέζα ζην νπνίν ιεηηνπξγεί θαη σο ππνζχζηεκα έρεη λα αληηκεησπίζεη πάξα πνιιά πξνβιήκαηα γηα λα κπνξέζεη λα επηβηψζεη φηαλ νη ζπλζήθεο ηνπ πεξηβάιινληνο ζπλερψο κεηαβάιινληαη. Μεηαμχ ησλ πξνβιεκάησλ πνπ ηίζεηαη λα αληηκεησπίζεη ε ζεκεξηλή επηρείξεζε, ζπγθαηαιέγνληαη θαη νη ζπγθξνχζεηο. Οη ζπγθξνχζεηο κπνξεί λα πξνέξρνληαη είηε απφ ηνλ αληαγσληζκφ κε άιιεο επηρεηξήζεηο, είηε εμαηηίαο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ νηθνλνκηθνχ ή ηερλνινγηθνχ ή κνξθσηηθνχ ή θνηλσληθνπνιηηηθνχ επηπέδνπ ηεο ρψξαο ή αθφκα θαη απφ ηελ ίδηα ηελ επηρείξεζε. Οη ζπγθξνχζεηο πνπ πξνθαινχληαη απφ ην εζσηεξηθφ ηεο επηρείξεζεο, απνηεινχλ ζπρλφ θαηλφκελν ηνπ ζχγρξνλνπ επηρεηξεκαηηθνχ θφζκνπ θαη αλαπφθεπθην γεγνλφο γηα ηηο επηρεηξήζεηο. Σηο πεξηζζφηεξεο θνξέο, ηέηνηνπ ηχπνπ ζπγθξνχζεηο εκθαλίδνληαη κεηαμχ αηφκσλ, νκάδσλ ή ηκεκάησλ θαη κπνξεί λα νθείινληαη ζε ζρέζεηο αιιειεμάξηεζεο ησλ κειψλ κηαο νκάδαο, ζηελ αζπκβαηφηεηα ζηφρσλ, ζηελ αβεβαηφηεηα θαη ζηελ έιιεηςε θαηαλφεζεο θαη επηθνηλσλίαο. Δλδνεπηρεηξεζηαθέο ζπγθξνχζεηο κπνξνχλ λα ππάξμνπλ ζε φια ηκήκαηα θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο επηρείξεζεο, θπξίσο φκσο δεκηνπξγνχληαη εθεί πνπ επηθξαηεί ν αλζξψπηλνο παξάγνληαο θαη ζπγθεθξηκέλα ζε ιεηηνπξγίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ Γηνίθεζε ησλ Αλζξσπίλσλ Πφξσλ. θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε δηεξεχλεζε ησλ ζπγθξνπζηαθψλ θαηλνκέλσλ ζε κηα επηκέξνπο, αιιά θαίξηα γηα ηελ πνξεία ηεο επηρείξεζεο, ιεηηνπξγία ηεο δηνίθεζεο αλζξσπίλσλ πφξσλ, απηή ηεο αμηνιφγεζεο απφδνζεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Θέινληαο λα εληξπθήζνπκε πεξαηηέξσ ζην ζέκα πξνζαλαηνιίζακε ηελ ζεσξεηηθή καο επηζθφπεζε ζηελ ζπλέληεπμε αμηνιφγεζεο απφδνζεο θαη ζηηο δηαηαξαρέο πνπ αξθεηά ζπρλά πξνθαινχληαη θαηά ηελ αλαπιεξνθφξεζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο αμηνιφγεζεο, ηελ απφδνζε επζπλψλ θαη θξηηηθήο, ηελ έιιεηςε επηθνηλσλίαο θαη ζπκκεηνρηθψλ δηαδηθαζηψλ θαη ηνλ θαζνξηζκφ κειινληηθψλ ζηφρσλ πξνο επίηεπμε. Ζ ηερλνγλσζία γηα φια ηα αλσηέξσ ζέκαηα, παξνπζηάδεηαη ζηα θάησζη θεθάιαηα ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο. [11]

12 Αξρηθά, πξνζδηνξίδεηαη ε κεζνδνινγία πνπ πηνζεηείηαη γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο. Παξνπζηάδεηαη ην εξεπλεηηθφ αληηθείκελν θαη ε δηαδηθαζία ηεο έξεπλαο. ην πξψην θεθάιαην αλαθέξνληαη θάπνηα εηζαγσγηθά ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηελ Γηνίθεζε Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ θαη ηηο επηκέξνπο ιεηηνπξγίεο απηήο. ην επφκελν θεθάιαην εμεηάδεηαη ε δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, φπνπ αλαιχεηαη, ε ζεκαζία θαη νη ζηφρνη πνπ επηδηψθνληαη γηα ηελ επηρείξεζε/νξγαληζκφ, ηα ζεκεία απνηειεζκαηηθφηεηάο ηεο, ε εμέιημε ηεο φιεο δηαδηθαζίαο, ηα ζθάικαηα πνπ πξνθχπηνπλ θαη νη επηθξαηέζηεξεο κέζνδνη αμηνιφγεζεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηηο ζχγρξνλεο επηρεηξήζεηο. ην ηειεπηαίν κέξνο ηνπ θεθαιαίνπ γίλεηαη εηδηθή κλεία γηα ηελ ζπλέληεπμε αμηνιφγεζεο απφδνζεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ηελ ζεκαζία θαη ηα πξνθχπηνληα νθέιε ηεο γηα ηνλ νξγαληζκφ, ηηο κνξθέο κε ηηο νπνίεο δηελεξγείηαη θαη ηα πηζαλά ζθάικαηα πνπ πξνθαινχλ ην έλαπζκα ζπγθξνχζεσλ θαηά ηελ δηεμαγσγή ηεο. ην ηξίην θεθάιαην ζθηαγξαθείηαη ην θαηλφκελν ησλ ζπγθξνχζεσλ κε ξεηή αλαθνξά ζηνλ ελλνηνινγηθφ πξνζδηνξηζκφ ηνπ φξνπ, ζηηο πηζαλέο πεγέο θαη ζηνπο ηχπνπο ησλ ζπγθξνχζεσλ, ζηελ δηαδηθαζία εμέιημεο ηεο ζχγθξνπζεο ζε ζηάδηα, ζηα απνηειέζκαηα ησλ ζπγθξνχζεσλ γηα ηελ επηρείξεζε θαη ζηηο κεζφδνπο αληηκεηψπηζεο-δηνίθεζεο ησλ ζπγθξνπζηαθψλ θαηλνκέλσλ. ην ηέηαξην θεθάιαην αθνινπζεί ή ζχλδεζε ηεο δηαδηθαζίαο αμηνιφγεζεο κε ηελ ζπγθξνχζεηο, φπνπ παξνπζηάδεηαη κηα γεληθή αλαζθφπεζε ησλ θπξηφηεξσλ ιφγσλ πνπ νδεγνχλ ζε ζπγθξνχζεηο θαηά ηελ δηάξθεηα αμηνιφγεζεο, παξνπζηάδνληαη νη δηαζέζηκνη ελαιιαθηηθνί ηξφπνη ρεηξηζκνχ ησλ ζπγθξνχζεσλ θαη αλαιχνληαη θάπνηνη θαίξηνη παξάγνληεο γηα ηελ επηρείξεζε πνπ κπνξεί λα ακβιχλνπλ ή λα εμαθαλίζνπλ ηα ζπγθξνπζηαθά θαηλφκελα απμάλνληαο ηαπηφρξνλα ηα επίπεδα απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ. ην πέκπην θεθάιαην απνηππψλνληαη ηα βαζηθφηεξα ζπκπεξάζκαηα απφ ηελ αλάιπζε πνπ πξνεγήζεθε θαη νη επηπηψζεηο γηα ηελ δηνίθεζε. Σα ζπκπεξάζκαηα αθνξνχλ ηφζν ζην πιαίζην ηεο δεκηνπξγίαο ησλ ζπγθξνχζεσλ θαηά ηελ αμηνινγηθή δηαδηθαζία, φζν θαη ηνπο ηξφπνπο αληηκεηψπηζεο θαη πξφιεςεο απηψλ, νχησο ψζηε λα εμαζθαιηζηεί ε κειινληηθή απνδνηηθφηεηα θαη ε επηηπρεκέλε πνξεία ηεο επηρείξεζεο. ηα επφκελα δχν θεθάιαηα, παξνπζηάδνληαη νη βαζηθφηεξνη πεξηνξηζκνί ηεο έξεπλαο θαη πξνηείλνληαη εξεπλεηηθά πξνβιήκαηα πνπ αλαδχζεθαλ απφ ηελ παξνχζα κειέηε. [12]

13 Σέινο, ζην φγδνν θαη ηειεπηαίν θεθάιαην, θαηαγξάθεηαη ην ζχλνιν ησλ ζηνηρείσλ θαη δεπηεξνγελψλ πεγψλ, ειιεληθή θαη μέλε βηβιηνγξαθία-αξζξνγξαθία, πνπ αληιήζεθαλ θαη ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο. [13]

14 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ζ κεζνδνινγία δηεμαγσγήο ηεο παξνχζαο κειέηεο ζπληζηά θαίξην παξάγνληα κηα γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο πιεξφηεηαο, ηεο εγθπξφηεηά, ηεο αμηνπηζηίαο θαη ηεο κεηέπεηηα ρξεζηηθήο αμίαο ησλ αληινχκελσλ απνηειεζκάησλ ηεο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ, θξίλεηαη ζθφπηκν ζην ζεκείν απηφ λα πξνζδηνξηζηεί ε κεζνδνινγία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο επηζηεκνληθήο έξεπλαο. πγθεθξηκέλα, ηα ζηάδηα ηεο δηαδηθαζίαο ηεο έξεπλαο πεξηιακβάλνπλ α) ηνλ νξηζκφ ηνπ πξνβιήκαηνο ζθνπνχ ηεο έξεπλαο, β) ηελ επηινγή ζρεδίνπ έξεπλαο, γ) ηελ επηινγή ηεο κεζφδνπ ζπιινγήο ησλ πιεξνθνξηψλ/δεδνκέλσλ, δ) ηελ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ θαη ε) ηελ παξνπζίαζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο. ηφρνο ηεο παξνχζαο κειέηεο απνηειεί, ε ζεσξεηηθή επηζθφπεζε ησλ πγθξνχζεσλ θαη ηεο Γηνίθεζεο πγθξνχζεσλ ζε επίπεδν επηρεηξήζεσλ θαη ζπγθεθξηκέλα θαηά ην ζηάδην Αμηνιφγεζεο Απφδνζεο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ. Κίλεηξν γηα ηελ επηινγή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξεπλεηηθνχ πξνβιήκαηνο απνηειεί ε αλαγθαηφηεηα πνπ εκθαλίδεηαη ζην ρψξν ησλ επηρεηξήζεσλ, ηφζν απφ ηελ πιεπξά ησλ δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ φζν θαη απφ ηελ πιεπξά ησλ εξγαδνκέλσλ, λα ππάξμεη κηα πην μεθάζαξε θαη ζαθήο εηθφλα ηεο αμηνινγηθήο δηαδηθαζίαο, νχησο ψζηε λα εληνπηζηνχλ ηπρφλ αδπλακίεο, λα επαλαπξνζδηνξηζηνχλ νη κέζνδνη αμηνιφγεζεο (εθφζνλ απαηηείηαη), λα δηνξζσζνχλ ζθάικαηα πνπ νδεγνχζαλ ζε ζπγθξνπζηαθά θαηλφκελα θαη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ νη θαηαιιειφηεξεο κέζνδνη επίιπζεο ησλ δηελέμεσλ θαη απνθπγήο ή ειαρηζηνπνίεζεο ελδνεηαηξηθψλ πξνζηξηβψλ κεηαμχ αμηνινγεηψλ-αμηνινγνπκέλσλ. Ηδηαίηεξα ζε κηα αληηθαηηθή πεξίνδν αλάπηπμεο γηα ηηο επηρεηξήζεηο, δεδνκέλεο ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο θξίζεο πνπ καζηίδεη ην επηρεηξεκαηηθφ θφζκν, ε νπνία ραξαθηεξίδεηαη απφ δπζκελείο αιιαγέο θαη αχμεζε πηζαλψλ αηηηψλ ππξνδφηεζεο ζπγθξνχζεσλ, ε αλαγθαηφηεηα ηεο κειέηεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξεπλεηηθνχ αληηθεηκέλνπ απνθηά αθφκε κεγαιχηεξν ελδηαθέξνλ. Σν ζρέδην έξεπλαο πνπ επηιέγεηαη είλαη ε δηεξεπλεηηθή έξεπλα, επηδηψθνληαο ηελ ζπγθέληξσζε ζηνηρείσλ θαη πιεξνθνξηψλ πνπ ζα κπνξνχζαλ λα δψζνπλ ηελ δπλαηφηεηα γηα αθξηβέζηεξε εμέηαζε ηνπ εξεπλεηηθνχ πξνβιήκαηνο θαη λα απνηειέζνπλ αθεηεξία γηα ηελ δηαηχπσζε λέσλ εξεπλεηηθψλ πξνβιεκάησλ. Ζ [14]

15 κέζνδνο ζπιινγήο πιεξνθνξηψλ/δεδνκέλσλ βαζίδεηαη ζηελ ζπιινγή δεπηεξνγελψλ ζηνηρείσλ. Σα δεπηεξνγελή ζηνηρεία αληινχληαη απφ ηελ ειιεληθή θαη μέλε βηβιηνγξαθία θαη αξζξνγξαθία πνπ αλαθέξεηαη ζηε δηνίθεζε αλζξψπηλσλ πφξσλ, ζηηο ελδνεηαηξηθέο ζπγθξνχζεηο θαη ζηελ απνηειεζκαηηθφηεξε δηνίθεζε θαη απνθπγή ζπγθξνχζεσλ ζηα πιαίζηα ησλ νξγαληζκψλ. Ζ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ πεξηιακβάλεη ηελ αμηνιφγεζε ηνπο θαη ηελ θαηαγξαθή ησλ ρξήζηκσλ πιεξνθνξηψλ ελψ γίλεηαη θαηά ηξφπν ηέηνην ψζηε λα απνηππψλνληαη δηαδνρηθά, κε παξάιιειε σζηφζν δηαηήξεζε ηεο δηαιεθηηθήο ηνπο ζρέζεο, ην ζεσξεηηθφ πιαίζην: α) ηεο Γηνίθεζεο Αλζξσπίλσλ Πφξσλ, β) ηεο αμηνιφγεζεο απφδνζεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, γ) ησλ ζπγθξνχζεσλ θαη δ) ηεο ζχλδεζεο ζπγθξνχζεσλ θαηά ηελ αμηνιφγεζε αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Σέινο, παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ππφ ηε κνξθή ζπκπεξαζκάησλ κέζα απφ ηα νπνία αλαδχνληαη θαη νη πξνηάζεηο γηα κειινληηθή έξεπλα, ηα λέα εξεπλεηηθά πξνβιήκαηα. [15]

16 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1 ο ΔΙΟΙΚΗΗ ΑΝΘΡΨΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ 1.1 Γενικϊ τοιχεύα Γηνίθεζε αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαηά ηελ ζπλήζε έθθξαζε είλαη ην ηκήκα εθείλν ηεο επηζηήκεο ηεο δηνίθεζεο (Μanagement) πνπ αζρνιείηαη κε ηνλ αλζξψπηλν παξάγνληα, ζηελ εξγαζία θαη ηηο ζρέζεηο αιιειεπίδξαζεο ηνπ κε ηελ επηρείξεζε (Νηθνιάνπ, 2006). Ζ Γηνίθεζε Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, είλαη ν θιάδνο ηεο δηνίθεζεο αλζξσπίλσλ πφξσλ πνπ αζρνιείηαη κε ηελ ζηειέρσζε ηεο επηρείξεζεο, ηελ νξηνζέηεζε θαη ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο θαζψο θαη ηε ζέζπηζε θαη εθαξκνγή ησλ θαλφλσλ θαη δηεξγαζηψλ πνπ δηέπνπλ ηηο ζρέζεηο ησλ εξγαδνκέλσλ κεηαμχ ηνπο θαη κε ηελ επηρείξεζε (Daft, 2004). Γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ ηεο απαηηείηαη ε ελεξγνπνίεζε ησλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο κέζσ ησλ ιεηηνπξγηψλ πνπ πξέπεη λα επηηειεζζνχλ. Οη πεξηνξηζκέλνη πφξνη πνπ δηαζέηεη ε επηρείξεζε (αλζξψπηλν δπλακηθφ, πιηθνηερληθή ππνδνκή, νηθνλνκηθνί πφξνη θ.ά.), δεκηνπξγνχλ ηελ αλαγθαηφηεηα γηα απνηειεζκαηηθή θαη νξζνινγηθή αμηνπνίεζή ηνπο ψζηε λα επηηεπρζνχλ νη ζηφρνη ηεο επηρείξεζεο (Hellriegel et al, 2005). H Γηνίθεζε Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ πεξηιακβάλεη ηηο ιεηηνπξγίεο πξνζιήςεσλ, πξνγξακκαηηζκνχ θαη εθπαίδεπζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, φπσο επίζεο θαη επηκφξθσζεο κειινληηθψλ ζηειερψλ, θαζνξηζκνχ κηζζψλ θαη εκεξνκηζζίσλ, ζέκαηα επνπηείαο θαη θαζνδήγεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ, πξφζζεηεο παξνρέο ζηνπο εξγαδφκελνπο, ζρέζεηο ζπλδηθαιηζκνχ θαη management, ζέκαηα εγεζίαο, νκαδηθήο ζπκπεξηθνξάο, επηθνηλσλίαο θαη αλζξψπηλσλ ζρέζεσλ θ.ά. Αλαιπηηθά νη βαζηθέο ιεηηνπξγηέο δηνίθεζεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ παξνπζηάδνληαη σο εμήο (Σεξδίδεο & Σδσξηδάθεο, 2004). [16]

17 1.2 Λειτουργύεσ Διούκηςησ Ανθρωπύνων Πόρων I. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΓΤΝΑΜΙΚΟΤ Με ηνλ φξν πξνγξακκαηηζκφο, λνείηαη ε δηαδηθαζία θαζνξηζκνχ ησλ ζηφρσλ ηεο επηρείξεζεο ή ησλ ππνζπζηεκάησλ απηήο, φπσο επίζεο θαη ν ζρεδηαζκφο γηα ηελ επίηεπμή ηνπο. Έλαο ηέηνηνο πξνγξακκαηηζκφο είλαη αηειήο αλ δελ πεξηιακβάλεη θαη ην πξφγξακκα δξάζεο γηα ηνπο αλζξψπηλνπο πφξνπο (Griffin, 2002). Ο πξνγξακκαηηζκφο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ απνηειεί ζηελ νπζία ηελ δηαδηθαζία κε ηελ νπνία ε επηρείξεζε εμαζθαιίδεη ηελ επάξθεηά ηεο ζε αλζξψπηλνπο πφξνπο, ηθαλνχο θαη απνηειεζκαηηθνχο λα επηηχρνπλ ηνπο πξνθαζνξηζκέλνπο ζηφρνπο ηεο (Daft, 2004). α) Πξόβιεςε αλαγθώλ Ο πξνγξακκαηηζκφο ησλ αλαγθψλ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ, απνηειεί κηα βαζηθή ιεηηνπξγία γηα ηελ επηρείξεζε. Έηζη, ην ζχλνιν ησλ ζηειερψλ πνπ ρξεηάδεηαη ε επηρείξεζε ζηελ παξνχζα θάζε ή ζε θάπνηα ρξνληθή ζηηγκή ηνπ κέιινληνο, γηα ηελ επίηεπμε ησλ αληηθεηκεληθψλ ζηφρσλ πνπ έρνπλ ηεζεί, απνθαινχληαη πξνγξακκαηηζζέληα δηαζέζηκα ζηειέρε θαη αλζξψπηλνη πφξνη θαη απνηεινχλ ηε δήηεζε ηεο εηαηξείαο επηρείξεζεο γηα ζηειέρε ή αλζξψπηλν δπλακηθφ ζην πξνζερέο ή ζην εγγχο κέιινλ (Snell & Bohlander, 2007). Ζ επηρείξεζε ζα πξέπεη ζηα πιαίζηα ηεο βαζηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, λα ζπλππνινγίζεη θαη λα πξνυπνινγίζεη πνιινχο, δηαθνξεηηθνχο θαη πνιιέο θνξέο αιιεινζπγθξνπφκελνπο παξάγνληεο φπσο: ηε γεληθή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο, ηηο νηθνλνκηθέο αιιειεμαξηήζεηο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο, ηελ αμηνιφγεζε ηεο απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ -πνπ πνιιέο θνξέο ζπζρεηίδεηαη θαη κε νηθνλνκηθά θίλεηξα-, ηελ ηθαλφηεηα αμηνιφγεζεο θαη ζσζηνχ ζπληνληζκνχ ησλ απνηειεζκάησλ ησλ ελεξγεηψλ πνπ θαηαζηξψλνληαη θαη πξαγκαηνπνηνχληαη ζηελ επηρείξεζε, ηηο πξνζιήςεηο, ην ξφιν ηεο εθπαίδεπζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη ηεο νξζήο επηκφξθσζεο ησλ ηθαλψλ ζηειερψλ, ηελ εθηίκεζε θφζηνπο εξγαζίαο, ηηο ακνηβέο θαη άιια (Hellriegel et al, 2005). Γηα λα εθηηκήζεη νξζψο ε επηρείξεζε ηηο αλακελφκελεο κεηαβνιέο ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ ηεο ζα πξέπεη λα γλσξίδεη εηδηθφηεξα: ηηο αλακελφκελεο απνρσξήζεηο θαη πξνζειεχζεηο (εθξνέο εηζξνέο), ηα πθηζηάκελα ζρέδηα δηαδνρήο, ην ζχζηεκα [17]

18 κεηαθηλήζεσλ ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ επηρείξεζε, ηε δνκή ησλ ειηθηψλ ησλ εξγαδνκέλσλ, ηελ εθηίκεζε ηνπ δπλακηθνχ αλάπηπμεο ησλ εξγαδνκέλσλ, ηηο αιιαγέο ηεο ηερλνινγίαο, ηηο απαηηήζεηο ηεο πειαηείαο, ηελ αληίζηαζε ζηελ αιιαγή, ηηο ηάζεηο θαη ηα ζρέδηα ηνπ αληαγσληζκνχ θαη άιια (Μπνπξαληάο & Παπαιεμαλδξή, 2003). β) Αλάιπζε θαη πεξηγξαθή εξγαζίαο ρεδηαζκόο ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Ο ρεδηαζκφο ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο απνηειεί ηελ επηηειηθή ιεηηνπξγία ηεο Γηνίθεζεο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ. Μέζσ ηεο ιεηηνπξγίαο απηήο επηκεξίδεηαη ην ζπλνιηθφ έξγν πνπ απαηηείηαη γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ, ηνπ έξγνπ, ηεο απνζηνιήο θαη ησλ αξκνδηνηήησλ κηαο επηρείξεζεο ζε ζπγθεθξηκέλνπο ξφινπο θαη θαζήθνληα γηα ηνπο εξγαδνκέλνπο ηεο, νκαδνπνηείηαη ε εξγαζία ζε επηκέξνπο κνλάδεο θαη εμαζθαιίδεηαη ν ζπληνληζκφο ησλ εθηεινχκελσλ εξγαζηψλ θαη ν έιεγρνο ηνπ βαζκνχ επίηεπμεο ησλ ζηφρσλ (Snell & Bohlander, 2007). γ) ηειέρσζε Αλζξώπηλνπ Γπλακηθνύ Όπσο ήδε αλαθέξζεθε, ην αλζξψπηλν δπλακηθφ κηαο επηρείξεζεο απνηειεί έλα απφ ηα ζπνπδαηφηεξα ελεξγεηηθά ηεο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ, θάζε επηρείξεζε είλαη ππνρξεσκέλε λα θαζνξίδεη ηηο κεζφδνπο ζηειέρσζεο λέσλ αηφκσλ, θαζψο θαη λα αλαπηχζζεη ηηο κεζφδνπο επηινγήο αλάκεζα ζηνπο ήδε ππάξρνληεο ππνςεθίνπο ζηελ επηρείξεζε, νπφηε θαη ην θφζηνο γηα ηελ επηρείξεζε είλαη κηθξφηεξν θαη δεκηνπξγνχληαη θίλεηξα ζηνπο εξγαδφκελνπο γηα αλάπηπμε θαη ηθαλνπνίεζε ησλ πξνζσπηθψλ ηνπο θηινδνμηψλ. Ζ αξκφδηα ππεξεζία αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο επηρείξεζεο, είλαη ππνρξεσκέλε λα ππνινγίζεη ηηο αθφινπζεο παξακέηξνπο, πξηλ πξνρσξήζεη ζηε δηαδηθαζία ησλ πξνζιήςεσλ: ηνλ αξηζκφ ησλ εληνπηζκέλσλ θελψλ ζέζεσλ εξγαζίαο, ηα έξγα, γηα ηα νπνία ζα ρξεηαζηνχλ νη λένη ππάιιεινη, ηα πξνζφληα ή δεμηφηεηεο, πνπ απαηηνχλ νη ζέζεηο θαη ηα έξγα απηά, ηηο ηθαλφηεηεο πνπ νη λένη ππάιιεινη πξέπεη λα έρνπλ πξνθεηκέλνπ λα εμειηρζνχλ ζηηο αλψηεξεο βαζκίδεο ηεο ηεξαξρίαο, ηνπο ξπζκνχο αλάπηπμεο ηεο εηαηξείαο ή ηνπ νξγαληζκνχ, ηελ έθηαζε ηνπ αληαγσληζκνχ ζηελ αγνξά, ηηο πηζαλέο ηερλνινγηθέο κεηαβνιέο πνπ ζα ιάβνπλ ρψξα (Daft, 2004). Σαπηφρξνλα κε ηνλ ππνινγηζκφ ηεο πνζφηεηαο ηνπ έξγνπ γίλεηαη θαη αλάιπζε έξγνπ θαη πξνζδηνξηζκφο απαηηήζεσλ ηνπ έξγνπ (job specification), αλ πξφθεηηαη γηα γλσζηά έξγα, θαζήθνληα θαη επζχλεο. ηελ πεξίπησζε πνπ πξφθεηηαη γηα ηειείσο λέα [18]

19 έξγα θαη ζέζεηο πνπ δεκηνπξγνχληαη, ηα αξρηθά δηαγξάκκαηα, ην πεξηερφκελν θαη ηα φξηά ηνπο είλαη θάπσο δνθηκαζηηθά ζηελ αξρή θαη επαλαπξνζδηνξίδνληαη ζαθέζηεξα αθνχ ζηειερσζνχλ νη ζέζεηο θαη πεξάζεη έλα εχινγν ρξνληθφ δηάζηεκα. Ζ πξνζέιθπζε ησλ θαηάιιεισλ ππνςεθίσλ γίλεηαη κε ζαθή αλαθνίλσζε ή αγγειία ζηνλ ηχπν ζρεηηθά κε ηελ πιήξσζε ηεο θελήο ζέζεο θαη ησλ πξνζφλησλ/δεμηνηήησλ πνπ απαηηνχληαη. Δπηζεκαίλεηαη επίζεο φηη ε πξφζιεςε κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί ζε φια ηα επίπεδα ηεξαξρίαο ηεο νξγάλσζεο. Ζ δηαδηθαζία πξφζιεςεο πξέπεη λα δηέπεηαη απφ ηηο αξρέο: ηεο δεκνζηφηεηαο, δηαθάλεηαο, αληηθεηκεληθφηεηαο θαη αμηνθξαηίαο (Υπηήξεο, 2001). δ) Μέζνδνη ζηειέρσζεο Οη επηρεηξήζεηο ζπάληα έρνπλ πξφβιεκα ζηελ πξφζιεςε αλεηδίθεπησλ εξγαηψλ, ππαιιήισλ γηα ρεηξσλαθηηθά έξγα θ.ιπ. Όζν πεξλά ν θαηξφο δεκηνπξγείηαη ε αλάγθε πξφζιεςεο αηφκσλ κε πςειή κφξθσζε θαη εμεηδηθεπκέλν ηαιέλην, θαζψο θαη πςεινχ επηπέδνπ δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ. Όζεο επηρεηξήζεηο παξφια απηά, αληηκεησπίδνπλ έιιεηςε εξγαδνκέλσλ θαη επείγνληαη γηα πξφζιεςε αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, κπνξνχλ λα απεπζπλζνχλ ζε: λπθηεξηλέο ζρνιέο (ηερληθέο θαη επαγγεικαηηθέο), θξαηηθνχο νξγαληζκνχο απαζρφιεζεο, εξγαηηθέο θαη επαγγεικαηηθέο ελψζεηο, πξνθεξχμεηο, δηαθήκηζε ζε ζρεηηθά πεξηνδηθά θαη εθεκεξίδεο θχξνπο, αλαδήηεζε εθηφο ηνπ εζληθνχ ρψξνπ, επηζηεκνληθέο ελψζεηο, αλψηαηα παλεπηζηεκηαθά ηδξχκαηα θαη άιια (Hellriegel et al, 2005). II. ΔΠΙΛΟΓΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΓΤΝΑΜΙΚΟΤ α) Δπηινγή λένπ Αλζξώπηλνπ Γπλακηθνύ πλήζσο ε επηηπρία ηεο δηαδηθαζίαο επηινγήο δηαπηζηψλεηαη κεηά απφ θαηξφ, θαζψο ζα ζεσξεζνχλ επηηπρείο νη κέζνδνη επηινγήο, αλ νη ππάιιεινη, πνπ πξνζιήθζεθαλ κε βάζε πξνβιέςεηο φηη ζα ηα θαηάθεξλαλ θαιά, ην επέηπραλ. Οη ηερληθέο επηινγήο ζα ζεσξεζνχλ επίζεο επηηπρείο εάλ νη ππνςήθηνη πξνζιήθζεθαλ, ελψ ππήξραλ ελδείμεηο πσο δε ζα αληαπνθξίλνληαλ ζην έξγν, θαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα έηζη θη έγηλε, (δει. δελ αληαπνθξίζεθαλ) (Σεξδίδεο & Σδσξηδάθεο, 2004). [19]

20 Ζ δηαδηθαζία ηεο επηινγήο πνηθίιιεη αλάινγα κε ην επίπεδν ησλ εξγαζηψλ γηα ην νπνίν εμεηάδνληαη νη ππνςήθηνη, ην κέγεζνο ηνπ νξγαληζκνχ θ.ιπ. πλήζσο, νη ππνςήθηνη ζπκπιεξψλνπλ πξψηα έλα έληππν αίηεζεο, φπνπ αλαγξάθνληαη φιεο νη γεληθέο πιεξνθνξίεο, θαη δίλνπλ έπεηηα, κία ζπλέληεπμε, πνπ θαηά θαλφλα ελεξγείηαη απφ εηδηθή ππεξεζία ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Ζ ζπλέληεπμε απνβιέπεη: ζηε ζπιινγή πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ηα θίλεηξα θαη ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ ππνςεθίνπ, κε ζθνπφ ηελ αμηνιφγεζή ηνπ, ηελ επηβεβαίσζε ησλ αληηθεηκεληθψλ πιεξνθνξηψλ πνπ έρεη ήδε δψζεη ν ππνςήθηνο, π.ρ. κε ηελ αίηεζή ηνπ, ψζηε λα δηεπθξηληζηεί ν βαζκφο ζηνλ νπνίν ηα ζηνηρεία απηά αληαπνθξίλνληαη ζηηο πξαγκαηηθέο αλάγθεο ηεο ζέζεσο θαη ζηελ παξνρή ησλ πιεξνθνξηψλ εθείλσλ πξνο ηνλ αμηφινγν ππνςήθην ζρεηηθά κε ηελ επηρείξεζε θαη ηε ζέζε εξγαζίαο, πνπ ζα ηνπ επηηξέςνπλ λα πάξεη ηηο απνθάζεηο ηνπ κε ξεαιηζκφ (Μνχδα Λαδαξίδε, 2001). Ζ δηαδηθαζία ηεο επηινγήο θαηά ηα ηειεπηαία ρξφληα, ζπκπιεξψλεηαη θαη απφ ηα ηεζη επηινγήο (πνπ ζπλήζσο θαηαζθεπάδνληαη απφ βηνκεραληθνχο ςπρνιφγνπο) θαη σο θχξην ζηφρν έρνπλ λα απνθαιχςνπλ πξνζφληα θαη ηαιέληα πνπ δε κπνξνχλ λα επηζεκαλζνχλ κε ηηο ζπλεληεχμεηο ή ηηο ζπκπιεξσκέλεο αηηήζεηο. Δπίζεο, ζεσξείηαη, φηη απνηεινχλ πεξηζζφηεξν αληηθεηκεληθά κέηξα κέηξεζεο ησλ πξνζφλησλ ησλ ππνςεθίσλ απφ ηηο ζπλεληεχμεηο, θαζψο κεηψλεηαη θαη ε πηζαλφηεηα πξνθαηάιεςεο απφ κέξνπο ηνπ ελεξγνχληνο ηε ζπλέληεπμε. β) Πξναγσγέο από κέζα Πνιιέο επηρεηξήζεηο ζεσξνχλ, φηη είλαη θαιχηεξν λα αθήλνπλ ζηνπο ππαιιήινπο ηνπο λα ελλνεζεί πσο ε πνιηηηθή πξναγσγψλ ηνπο ζα είλαη θαηά ην δπλαηφλ απφ κέζα. Καη απηφ γηα ηνπο παξαθάησ ιφγνπο: Οη εξγαδφκελνη, είλαη άηνκα κε αλάγθεο θαη θηινδνμίεο, πνπ πεξηκέλνπλ πξφνδν ζε ζέζεηο κε κεγαιχηεξεο ακνηβέο θαη γφεηξν, γεγνλφο πνπ φηαλ θαη αλ επηηεπρζεί ζπληειεί ζηε δεκηνπξγία αλψηεξνπ εζηθνχ. Ζ δηνίθεζε κπνξεί κε κεγαιχηεξε αθξίβεηα θαη επθνιία λα αμηνινγήζεη άηνκα πνπ είλαη ήδε κέζα ζηελ επηρείξεζε θαη έρνπλ δψζεη δείγκα γξαθήο, παξά άηνκα πνπ ζα πξνζιεθζνχλ απέμσ θαη ζα αμηνινγεζνχλ κε κία ζπλέληεπμε ή θαη άιια κέζα (Snell & Bohlander, 2007). Βέβαηα, ζ απηέο ηηο πεξηπηψζεηο απαηηείηαη ε εθπαίδεπζε απηψλ πνπ πξνάγνληαη απφ κέζα, γεγνλφο ζην νπνίν ίζσο λα κε κπνξεί λα αληαπνθξηζεί κηα κηθξή επηρείξεζε ιφγσ θφζηνπο. Δπίζεο, είλαη πηζαλή κε απηφ ηνλ ηξφπν ε πηζαλή ζηέξεζε [20]

21 ηεο επηρείξεζεο απφ λέεο ηδέεο, εκπεηξίεο θαη γλψζεηο, ε ελδερφκελε έιιεηςε ησλ πξνζφλησλ πνπ απαηηνχληαη ζηνπο ππνςήθηνπο θ.ά. Αξθεηέο θνξέο ζηα ζέκαηα πξνζιήςεσλ, ζηειέρσζεο θαη επηινγήο αλζξσπίλσλ πφξσλ, παξεκβάιινληαη δηαθξίζεηο, φπσο είλαη δηαθξίζεηο θχινπ, δηαθξίζεηο ειηθίαο (ν θηινλετζκφο, θπξίσο ζηηο ακεξηθαληθέο επηρεηξήζεηο, ηείλεη λα πξνζιάβεη κεγάιεο δηαζηάζεηο, ελψ ζηελ Δπξψπε νη θάπνηαο ειηθίαο δηεπζχλνληεο ζεσξνχληαη φηη ζπγθεληξψλνπλ αλαληηθαηάζηαηε εκπεηξία, γλψζε ηνπ θφζκνπ θαη πνιχηηκεο γλσξηκίεο). Δπίζεο ππάξρνπλ πεξηπηψζεηο ππνςεθίσλ κε επηξξνή ζηε Γηνίθεζε ή πξνζιακβάλνληαη ζπγγελείο ησλ ήδε εξγαδνκέλσλ, γεγνλφο πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη θάκςε ζηα κέηξα απφδνζεο. εκεηψλεηαη πσο ε δηαδηθαζία έληαμεο θαη πξνζαξκνγήο ησλ ππνςεθίσλ, αθνινπζνχλ ηηο πξνεγνχκελεο δηαδηθαζίεο, θαη θξίλνληαη ςπρνινγηθά απαξαίηεηεο πξνθεηκέλνπ ν θάζε λεν-πξνζιακβαλφκελνο λα ληψζεη φηη απνηειεί κέξνο ηνπ νξγαληζκνχ ή ηεο επηρείξεζεο, έηζη ψζηε νη ζηφρνη πνπ ζα θαηαζηξψζεη θαη ζα επηδηψμεη λα απνηεινχλ θαη ζηφρνπο ηεο επηρείξεζεο (Μπνπξαληάο & Παπαιεμαλδξή, 2003). III. ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΓΤΝΑΜΙΚΟΤ Ζ αμηνιφγεζε απνηειεί έλα κέηξν ειέγρνπ ηνπ βαζκνχ ζηνλ νπνίν ν εξγαδφκελνο έρεη ζπκβάιεη ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ πνπ έρνπλ ηεζεί απφ ηε δηνίθεζε, θαη ηνπο νπνίνπο νθείιεη λα ππεξεηήζεη θαη λα επηδηψμεη. Αθφκα, γηα ηελ ηππηθή νξγάλσζε απνηειεί έλα ρξήζηκν νδεγφ ζηελ πξνζπάζεηά ηεο λα εθαξκφζεη ζπζηήκαηα πξναγσγψλ, κεηαζέζεσλ, ακνηβψλ. Απφ ηελ πιεπξά ηνπ ζηειέρνπο, απνηειεί ηελ αλαπιεξνθφξεζε ηνπ πεξηβάιινληνο, κέζα ζην νπνίν εξγάδεηαη. Ζ αλαπιεξνθφξεζε απηή ηνπ δίλεη ζηνηρεία γηα ην πσο αμηνινγεί ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ ε ηππηθή νξγάλσζε θαη πσο ηα άιια κέιε-ζπλεξγάηεο ηνπ. Βαζηθά θαη ειάρηζηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζεσξνχληαη απαξαίηεηα γηα λα πξνζδψζνπλ απνηειεζκαηηθφηεηα ζ έλα χζηεκα Αμηνιφγεζεο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, είλαη: α) Αληηθεηκεληθφηεηα β) Απιφηεηα γ) αθήλεηα δ) Πξνζαξκνγή ζηηο εηδηθέο ζπλζήθεο ε) Δμαζθάιηζε έλζεξκεο ππνζηήξημεο ησλ ζπκκεηερφλησλ ζη) Πξνζαξκνζηηθφηεηα επειημία (Μνχδα Λαδαξίδε, 2001). Απφ ηα αλσηέξσ ζπκπεξαίλεηαη πσο ε δεκηνπξγία κίαο αμηφπηζηεο κεζφδνπ αμηνιφγεζεο είλαη πνιχ δχζθνιε ελέξγεηα. Έλα αμηφπηζην ζχζηεκα αμηνιφγεζεο ζα [21]

22 πξέπεη επίζεο λα έρεη ζηε δηάζεζή ηνπ ηηο αθφινπζεο δπλαηφηεηεο: αλάιπζε ηνπ έξγνπ κηαο ζπγθεθξηκέλεο ζέζεο, θαζνξηζκφ ηνπ ηη ζεκαίλεη επηηπρεκέλε εθηέιεζε ηνπ έξγνπ, εληφο νξηζκέλνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο, αλάπηπμε ηξφπσλ κέηξεζεο ησλ επηηεχμεσλ θαη ηεθκεξίσζε ησλ ζρνιίσλ, εμάιεηςε θαηά ην δπλαηφλ ησλ ππνθεηκεληθψλ θξίζεσλ θαη ππνθεηκεληθψλ ζθαικάησλ θαη ελεκέξσζε θαη ζπδήηεζε κε ηνπο ππαιιήινπο. Απφ φζα αλαθέξζεθαλ ζρεηηθά κε ηε δηαδηθαζία ηεο αμηνιφγεζεο, γίλεηαη αληηιεπηφ, φηη πξφθεηηαη γηα έλα εμαηξεηηθά δχζθνιν εγρείξεκα ην νπνίν αληηκεησπίδεη πνιιά πξνβιήκαηα, φπσο: πνηφο δηελεξγεί ηελ αμηνιφγεζε ηνπ εξγαδφκελνπ, θάζε πφηε πξέπεη λα αμηνινγείηαη έλαο εξγαδφκελνο, αλ πξέπεη λα πιεξνθνξείηαη ν εξγαδφκελνο ηα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο, αλ πξέπεη λα απηναμηνινγείηαη ν εξγαδφκελνο, θαη πφζν ψξηκνο είλαη γηα κηα ηέηνηα δηαδηθαζία, αλ είλαη απαξαίηεηε ε χπαξμε εηδηθψλ εμσηεξηθψλ ζπκβνχισλ θαη άιια (Νηθνιάνπ, 2006). IV. ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΓΤΝΑΜΙΚΟΤ Λέγνληαο εθπαίδεπζε ελλννχκε ηελ αχμεζε ησλ γλψζεσλ θαη ησλ δεμηνηήησλ, θπξίσο κε δηδαζθαιία θαη άζθεζε, γηα ηελ εθηέιεζε εηδηθψλ θαζεθφλησλ. Δηδηθφηεξα κε ηνλ φξν επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε ελλννχκε ηελ παξνρή εθνδίσλ γηα ηελ άζθεζε ελφο επαγγέικαηνο. πρλά ρξεζηκνπνηείηαη θαη ν φξνο αλάπηπμε πνπ ζεκαίλεη ηελ παξνρή επηπιένλ γλψζεσλ θαη επθαηξηψλ γηα πξνζσπηθή αλάπηπμε, γηα πξνζαξκνγή ζηελ εξγαζία θαη θαιιηέξγεηα φισλ εθείλσλ ησλ ηθαλνηήησλ κε ηηο νπνίεο (ηδηαίηεξα απφ ηα ζηειέρε ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο/επηρείξεζεο) ζα επηηεπρζνχλ ηα αλακελφκελα απνηειέζκαηα ζηφρνη ζε έλα ηνκέα (Davis & Werther, 1996). Δίλαη απαξαίηεην γηα ηνλ εξγαδφκελν ζε κία επηρείξεζε λα έρεη ζθαηξηθή αληίιεςε ησλ πξαγκάησλ, λα είλαη ζε ζέζε λα πξνζδηνξίζεη έλα εξγαζηαθφ πξφβιεκα κε ζαθήλεηα θαη αληηθεηκεληθφηεηα, λα βειηηψλεη ζπλερψο ηηο γλψζεηο ηνπ θαη λα αληαπνθξίλεηαη ζεηηθά ζηε ζπλερή θαη ξαγδαία αχμεζε ησλ απαηηήζεσλ ηεο ηερλνινγίαο. Ζ εθπαίδεπζε ιεηηνπξγεί σο αξσγφο ζε φια ηα αλσηέξσ πξνβιήκαηα γηα ηνλ εξγαδφκελν, ηνπ δίλεη εξγαιεία θαη ηνλ βνεζά λα αιιάμεη ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ, ηνλ ζπλεηδεηνπνηεί, ηνπ θαιιηεξγεί ζπλαηζζήκαηα αζθάιεηαο (Sherman et al, 1998). [22]

23 α) Μέζνδνη εθπαίδεπζεο Τπάξρεη πιεζψξα κεζφδσλ θαη ε επηινγή ηνπο θαζνξίδεηαη απφ ην θφζηνο, ην ρξφλν, ηνλ αξηζκφ ησλ εθπαηδεπνκέλσλ, ην πλεπκαηηθφ επίπεδφ ηνπο θ.ά. Αλάινγα κε ηηο νκάδεο ζηειερψλ, πξνο ηηο νπνίεο απεπζχλεηαη είλαη δπλαηφλ λα έρνπκε: κεζφδνπο πνπ αθνξνχλ ζ φια ηα επίπεδα κίαο επηρείξεζεο κεζφδνπο πνπ αλαθέξνληαη ζε λενπξνζιακβαλφκελνπο κεζφδνπο πνπ απεπζχλνληαη ζε απινχο ππαιιήινπο κεζφδνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα θαηψηεξα θαη κεζαία εγεηηθά ζηειέρε (Βαθφια, 2005). Δίλαη δπλαηφλ επίζεο λα έρνπκε: α) εθπαίδεπζε θαηά ηελ εξγαζία (on the job training) β) εθπαίδεπζε έμσ απφ ηελ εξγαζία γ) κεζφδνπο ζηελ αίζνπζα δηδαζθαιίαο (δηαιέμεηο, ζπζθέςεηο, κειέηεο πεξηπηψζεσλ...) δ) εθπαίδεπζε «εμ απνζηάζεσο» (distance learning) ε) ελαιιαγή ζέζεσλ εξγαζίαο (job rotation) ζη) ππφδπζε ξφισλ (role playing) δ) πξαθηηθή εμάζθεζε (in basket exercise) ε) επηρεηξεκαηηθά παηρλίδηα/ εθπαίδεπζε επαηζζεζίαο (αθνξνχλ ζηα αλψηεξα ζηειέρε κηαο επηρείξεζεο) ζ) εθπαίδεπζε κέζσ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ (e learning) (Griffin, 2002) β. Δπηκόξθσζε ηειερώλ Ζ ξαγδαία αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο, ν αληαγσληζκφο, ε ζπλερήο κεηαβνιή ησλ ζπλζεθψλ, ε ζπλερήο αχμεζε ησλ γλψζεσλ θαη ησλ πιεξνθνξηψλ, θαζψο θαη ε κεηαβνιή ησλ κεζφδσλ, κε ηηο νπνίεο αληηκεησπίδνληαη ηα πξνβιήκαηα κέζα ζε κηα επηρείξεζε, θαζηζηνχλ αλαγθαία γηα ηελ επηρείξεζε ηελ εθπαίδεπζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζ απηή θαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή ηελ επηκφξθσζε ησλ εμεηδηθεπκέλσλ ζηειερψλ ηεο (Hellriegel & Slocum, 2004). ηγά ζηγά, νη εηδηθνί ζπλεηδεηνπνηνχλ πσο ε απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ δηαθφξσλ ζεσξηψλ θαη κεζφδσλ δηνίθεζεο ήηαλ άκεζα ζπλδεδεκέλε θαη κε άιινπο εμσγελείο ή ελδνγελείο παξάγνληεο, φπσο είλαη ε κνξθή ηδηνθηεζίαο ηεο επηρείξεζεο, ε νξγαλσηηθή ηεο δνκή, ην κέγεζφο ηεο, νη ζπλζήθεο αληαγσληζκνχ ηεο [23]

24 αγνξάο, ην λνκηθφ πιαίζην θαη θαζεζηψο θ.ά. Έηζη αληηιακβάλνληαη, πσο δελ ππάξρνπλ έηνηκεο ζπληαγέο γηα απνηειεζκαηηθφ management, αιιά ε θάζε επηρείξεζε ζα έπξεπε λα αλαιχζεη ηηο δηθέο ηεο παξακέηξνπο θαη ηδηαηηεξφηεηεο θαη λα πηνζεηήζεη ηε δηθή ηεο ζηξαηεγηθή (Snell & Bohlander, 2007). Ζ επηκφξθσζε ζηειερψλ ινηπφλ απμάλεηαη κέζα ζηελ επηρείξεζε κε πξνγξάκκαηα πνπ ζηφρν έρνπλ λα αληηκεησπίζνπλ ηα ζπγθεθξηκέλα πξνβιήκαηα ηεο νκάδαο, θαη παξάιιεια εληάζζεηαη ζ έλα επξχηεξν πιέγκα πξνζπαζεηψλ κε ζηφρν ηελ θαιχηεξε επηθνηλσλία θαη δηαζχλδεζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ηκήκαηνο/νκάδαο κε ηα άιια ηκήκαηα ηεο επηρείξεζεο. Με ηνλ λέν απηφ θιάδν ηνπ management, ηελ Οξγαλσηηθή Αλάπηπμε (Organisation Development) αιιάδεη ξηδηθά ε θηινζνθία πνπ δηέπεη ηελ επηκφξθσζε ζηειερψλ, θαζψο γίλεηαη πξνζπάζεηα λα βειηησζεί ε απφδνζε ηεο νκάδαο (θπξίσο κε ηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ αλζξψπηλσλ θαη εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ) θαη φρη κφλν ηνπ αηφκνπ(μπνπξαληάο & Παπαιεμαλδξή, 2003). Γηα ην ζθνπφ απηφ ηα εγεηηθά ζηειέρε εθπαηδεχνληαη ψζηε: λα κπνξνχλ λα θαηαλννχλ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ άιισλ θαη λα ζηαζκίδνπλ ηηο αληηδξάζεηο ηνπο, λα είλαη ζε ζέζε λα αλαιχνπλ ηε δηαδηθαζία κε ηελ νπνία απηά ηα ίδηα αμηνινγνχλ θαη θξίλνπλ ηνπο άιινπο, λα γλσξίδνπλ ηηο δηαδηθαζίεο κε ηηο νπνίεο νη άλζξσπνη ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο, λα βειηηψζνπλ ηελ ελεκέξσζή ηνπο ζρεηηθά κε ηηο εληππψζεηο πνπ δεκηνπξγνχλ ζηνπο άιινπο, λα αζθνχλ απηνθξηηηθή θαη απηνέιεγρν θαη λα αληινχλ ηθαλνπνίεζε απφ ηηο ζρέζεηο ηνπο κε ηνπο άιινπο (Church, 1997). χκθσλα κε ηηο δηαπηζηψζεηο εξεπλψλ πνπ έγηλαλ ζηελ Διιάδα, δηαθαίλεηαη, φηη ε δήηεζε εθπαίδεπζεο θαη ηδηαίηεξα επηκφξθσζεο απφ ηε πιεπξά ησλ επηρεηξήζεσλ ζα αθνινπζεί θαη ηα επφκελα ρξφληα αλνδηθή πνξεία. V. ΑΛΛΔ ΓΙΑΓΙΚΑΙΔ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΔ Ακνηβέο. Οη ακνηβέο απνηεινχλ ηελ πιηθή αληακνηβή (ρξήκαηα) πνπ ιακβάλεη ν εξγαδφκελνο γηα ηελ πξνζθνξά ηεο εξγαζίαο ηνπ. Γηα ηελ επηρείξεζε νη ακνηβέο αληηπξνζσπεχνπλ ηε ζπλεηζθνξά ηνπ εξγαδφκελνπ ζηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ ηεο. Οη παξάγνληεο πνπ δηακνξθψλνπλ ην χςνο ησλ ακνηβψλ είλαη: ε αγνξά εξγαζίαο (πξνζθνξά θαη δήηεζε γηα κηα εηδηθφηεηα) θαη ε ειεχζεξε δηαπξαγκάηεπζε, ηα πξνζφληα ηνπ εξγαδφκελνπ (ηθαλφηεηεο, ζπνπδέο, απφδνζε, εκπεηξία θ.ά.), [24]

25 ε θχζε ηεο εξγαζίαο (ν βαζκφο επζχλεο ή επηθηλδπλφηεηαο), ε ζεκαζία ηεο ζέζεο γηα ηελ νξγάλσζε (αμηνιφγεζε ηεο ζέζεο εξγαζίαο) θ.ά., νη δπλαηφηεηεο ηεο νξγάλσζε (νηθνλνκηθή θαηάζηαζε, απφδνζε θ.ά.), ε θξαηηθή παξέκβαζε (θαζνξηζκφο θαηψηεξσλ επίπεδσλ ακνηβψλ, θνηλσληθά επηδφκαηα, εηζνδεκαηηθή πνιηηηθή θ.ά.). Άιιεο κνξθέο ακνηβψλ ησλ εξγαδνκέλσλ είλαη: νη πξφζζεηεο παξνρέο (ακνηβή κε παξνρή εηδψλ ή ππεξεζηψλ) θαη νη εζηθέο ακνηβέο (αλαγλψξηζε, έπαηλνο, επαξέζθεηα θ.ά.) (Griffin, 2002). Παξαθίλεζε. Με ηε ιεηηνπξγία ηεο παξαθίλεζεο επηδηψθεηαη ν επεξεαζκφο ηνπ ςπρνινγηθνχ παξάγνληα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο νξγάλσζεο, κέζσ ηεο παξνρήο δηαθφξσλ κνξθψλ θηλήηξσλ π.ρ. κνληκφηεηα, επηδφκαηα, πξναγσγή θ.ά.. Με ηελ παξαθίλεζε κπνξεί λα επηδηψθνληαη δηάθνξνη ζηφρνη φπσο: ε βειηίσζε ηεο απφδνζεο, ε ζηειέρσζε, ε αλάπηπμε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θιπ. (Latham & Gary, 2004). Γηθαηώκαηα. Πεξηιακβάλνληαη φιεο νη κνξθέο παξνρψλ πνπ επηηξέπνπλ ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ λα ηθαλνπνηήζεη πξνζσπηθέο, νηθνγελεηαθέο θαη θνηλσληθέο αλάγθεο ηνπ, θαζψο επίζεο αλάπηπμεο ηεο πξνζσπηθφηεηάο ηνπ π.ρ. ε θαλνληθή άδεηα, άδεηα θπήζεσο, γνληθή άδεηα, αλαξξσηηθή άδεηα θ.ά.. Δπίζεο: ε ειεπζεξία έθθξαζεο, ε ζπλδηθαιηζηηθε ειεπζεξία, ην δηθαίσκα απεξγίαο. Τπνρξεώζεηο. Πεξηιακβάλνληαη ζέκαηα πνπ ξπζκίδνπλ ηε ζπκπεξηθνξά θαη ηε δξάζε ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο νξγάλσζεο, ηφζν εληφο απηήο, φζν θαη πξνο ηνπο πνιίηεο, π.ρ. λνκηκφηεηα ελεξγεηψλ, ερεκχζεηα, ζπκπεξηθνξά, σξάξην εξγαζίαο, πεηζαξρηθή δηαδηθαζία, θψδηθαο δενληνινγίαο, θψδηθαο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο, ιχζε εξγαζηαθήο ζρέζεο. Μέζσ ησλ ξπζκίζεσλ απηψλ εμαζθαιίδνληαη ηφζν ε επηρείξεζε απφ (ηπρφλ) παξεθθιίζεηο ζηα πξφηππα εξγαζίαο, φζν θαη νη εξγαδφκελνη απφ (ηπρφλ) θαηαρξήζεηο ηεο εξγνδνζίαο (Hellriegel e al, 2005). Κηλεηηθόηεηα. Μέζσ ησλ δηαθφξσλ κνξθψλ θηλεηηθφηεηαο επηδηψθεηαη ε αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο νξγάλσζεο, κέζσ αιιαγήο ηνπ ρψξνπ άζθεζεο ησλ θαζεθφλησλ ηνπ π.ρ. ηνπνζέηεζε, κεηαθίλεζε, κεηάζεζε, απφζπαζε, κεηάηαμε, ή ηεο αιιαγήο ηεο θχζεο ησλ θαζεθφλησλ ηνπ π.ρ. κεηάηαμε αιιαγή ησλ αζθνχκελσλ θαζεθφλησλ. Δπίζεο κέζσ ησλ κνξθψλ θηλεηηθφηεηαο είλαη δπλαηφ λα ηθαλνπνηνχληαη πξνζσπηθέο αλάγθεο ησλ εξγαδνκέλσλ (Νηθνιάνπ, 2006). Αζθάιεηα θαη Τγηεηλή ζηνπο εξγαζηαθνύο ρώξνπο. Δπηδηψθεηαη ε ελίζρπζε ηεο αζθάιεηαο θαη πξνζηαζίαο ηεο πγείαο ηνπ εξγαδφκελνπ θαηά ηελ άζθεζε ησλ [25]

26 θαζεθφλησλ ηνπ π.ρ. κνληκφηεηα, αζθάιηζε, κέηξα πγηεηλήο θ.ά.. Δπίζεο απνζθνπεί ζηε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο, ζηε κείσζε ησλ αληηθηλήηξσλ θαη ηελ απνκάθξπλζε ησλ αξλεηηθψλ παξαγφλησλ πνπ επηδξνχλ ζηελ πγεία ή ηελ απφδνζε ηνπ ππαιιήινπ, ιφγσ ηεο θχζεο ηεο εξγαζίαο ή ηνπ ρψξνπ άζθεζεο ηεο εξγαζίαο. Δξγαζηαθέο ρέζεηο. Ρπζκίδνληαη κηα ζεηξά απφ ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηε βειηίσζε ησλ εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ, φπσο: επίιπζε εξγαζηαθψλ δηαθνξψλ, ζπιινγηθέο δηαπξαγκαηεχζεηο, θαιιηέξγεηα επράξηζηνπ εξγαζηαθνχ θιίκαηνο θαη εξγαζηαθήο (εηαηξηθήο) θνπιηνχξαο, ζπκκεηνρή ησλ εξγαδνκέλσλ ζηε ιήςε απνθάζεσλ θ.ά. (Σεξδίδεο & Σδσξηδάθεο, 2004) υμπερϊςματα ηφρνο φισλ απηψλ ησλ ιεηηνπξγηψλ είλαη ε αλάπηπμε ελφο απνηειεζκαηηθνχ νξγαληζκνχ, ν νπνίνο ζα ζπκβάιιεη ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο επηρείξεζεο αθελφο, θαη ζηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ θαη θηινδνμηψλ ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ επηρείξεζε αθεηέξνπ (Υπηήξεο, 2001). Σν ηκήκα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ζεσξείηαη πιένλ απφ ηνπο βαζηθφηεξνπο παξάγνληεο ελίζρπζεο ηεο επηρείξεζεο απέλαληη ζην έληνλα αληαγσληζηηθφ θαη απξφβιεπην πεξηβάιινλ. Οη επηρεηξήζεηο έρνπλ αληηιεθζεί ηηο ζπλερψο απμαλφκελεο αλάγθεο γηα πνηνηηθφ θαη ηαπηφρξνλα ηθαλνπνηεκέλν αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη δίλνπλ έκθαζε ζηελ αλάπηπμε ηερληθψλ θαη κεζφδσλ δηνίθεζεο αλζξψπηλσλ πφξσλ (Snell & Bohlander, 2007). Ζ δηνίθεζε αλζξψπηλσλ πφξσλ βιέπεη ην εξγαηηθφ δπλακηθφ σο ην πιένλ ζεκαληηθφ θεθάιαην, ην νπνίν είλαη ηθαλφ λα δψζεη ζηελ επηρείξεζε έλα δπλακηθφ θαη βηψζηκν αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα. Οη απνθάζεηο, νη ζρεηηθέο κε ηελ Γηνίθεζε Αλζξψπηλσλ πφξσλ είλαη αλαγθαίεο γηα ηελ νινθιήξσζε ησλ επηρεηξεζηαθψλ ζηξαηεγηθψλ (Μπνπξαληάο & Παπαιεμαλδξή, 2003). Παξφια απηά, είλαη ζαθψο δπζθνιφηεξν λα δηνηθεζνχλ νη αλζξψπηλνη πφξνη ζε ζρέζε κε ηνπο πιηθνχο θη απηφ γηαηί νη εξγαδφκελνη ζέινπλ ζπρλά λα επεκβαίλνπλ ζην δσηηθφ θαη πεξηβάιινληα ρψξν ηεο εξγαζίαο ηνπο εξρφκελνη πνιιέο θνξέο ζε αζπκθσλία θαη αληηπαξάζεζε κε ηηο πξνζέζεηο θαη ηηο πνιηηηθέο ησλ ππεχζπλσλ. Σέηνηνπ είδνπο δηαθσλίεο θαη ζπγθξνχζεηο ζεκεηψλνληαη θαη ζε κηα απφ ηεο ζεκαληηθφηεξεο ιεηηνπξγίεο ηεο Γηνίθεζεο, ηελ αμηνιφγεζε απφδνζεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ (Griffin, 2002). [26]

27 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2 ο ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΑΝΘΡΨΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ 2.1 Γενικϊ ςτοιχεύα Μία απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο ιεηηνπξγίεο ηεο Γηνίθεζεο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ γηα ηελ εμέιημε κηαο επηρείξεζεο ή ελφο νξγαληζκνχ απνηειεί, ε Αμηνιφγεζε Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ (Personnel Assessment/ Appraisal), ε θαιχηεξα ε αμηνιφγεζε ηεο απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ (Snell & Bohlander, 2007). Ζ αμηνιφγεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζπληζηά κηα δηαδηθαζία κέζα απφ ηελ νπνία πξνζδηνξίδεηαη ε αμία ησλ δηάθνξσλ αηφκσλ, ζε ζχγθξηζε κε νξηζκέλα πξφηππα, θαζψο θαη ε ζχγθξηζε ησλ εξγαδνκέλσλ κεηαμχ ηνπο (Μνχδα Λαδαξίδε, 2001). Ζ αμηνινγηθή δηαδηθαζία, απνηειεί ζηελ νπζία κέηξν ηεο επίδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζρεηηθά κε ηελ πινπνίεζε ελφο έξγνπ ή ηκήκαηνο απηνχ, πνπ ηνπ έρεη αλαηεζεί απφ ηελ επηρείξεζε. Καη απηφ ηνλ ηξφπν ειέγρεηαη ε ζπλνιηθή ζπκβνιή ηνπο θαη ην επίπεδν ζπλεηζθνξάο ηνπο ζηελ επίηεπμε ηφζν ησλ επηκέξνπο φζν θαη ησλ βαζηθψλ βξαρππξφζεζκσλ θαη καθξνπξφζεζκσλ ζηφρσλ πνπ επηδηψθεη λα πεηχρεη ε επηρείξεζε ζε βάζνο ρξφλνπ (Werther & Davis, 1996). Πξφθεηηαη, γηα αμηνινγηθή θαηαγξαθή ησλ δπλαηψλ θαη αδχλαησλ ζεκείσλ θαη ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ εξγαδνκέλσλ (ζηνλ εξγαζηαθφ ηνπο ρψξν), αξρηθά κέζα απφ ηελ ζπιινγή πιεξνθνξηψλ θαη ζηελ ζπλέρεηα κε ηελ ελεκέξσζε ησλ άκεζα ελδηαθεξνκέλσλ γηα ηα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο θαη ηελ ιήςε θαηάιιεισλ απνθάζεσλ, ηθαλψλ λα βειηηψζνπλ ηα επίπεδα απφδνζεο ζην πεξηβάιινλ ηεο επηρείξεζεο (Sherman et al, 1998). Απφ ηελ πιεπξά ηνπ ζηειέρνπο, απνηειεί ηελ αλαπιεξνθφξεζε (feedback) ηνπ πεξηβάιινληνο, κέζα ζην νπνίν εξγάδεηαη. Ζ αλαπιεξνθφξεζε απηή ηνπ δίλεη ζηνηρεία γηα ην πσο αμηνινγεί ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ ε ηππηθή νξγάλσζε θαη πσο ηα άιια κέιε-ζπλεξγάηεο ηνπ (Meyer, 1991). [27]

28 2.2 τόχοι Αξιολόγηςησ Ανθρώπινου Δυναμικού Πέξα απφ ηελ αθξηβή θαη αληηθεηκεληθή κέηξεζε ηεο απφδνζεο, επηκέξνπο ζηόρνη απηήο ηεο δηαδηθαζίαο είλαη: 1. Λήςε απνθάζεσλ γηα πξναγσγέο, κηζζνινγηθέο απμήζεηο, απνιχζεηο θιπ. 2. Δληνπηζκφο αλαγθψλ εθπαίδεπζεο. 3. Βειηίσζε απφδνζεο θαη αλάπηπμε ησλ εξγαδνκέλσλ. 4. Γηαπίζησζε εγθπξφηεηαο ηερληθψλ επηινγήο αλζξσπίλσλ πφξσλ. 5. Βειηίσζε εζσηεξηθήο νξγάλσζεο ηεο εηαηξίαο. 6. Καζηέξσζε ελφο ζπγθεθξηκέλνπ θαη απνδεθηνχ ζπζηήκαηνο κέηξεζεο ηεο απφδνζεο. (Depo, 2007) 2.3 τοιχεύα Αποτελεςματικότητασ υςτόματοσ Αξιολόγηςησ Βαζηθά θαη ειάρηζηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζεσξνχληαη απαξαίηεηα γηα λα πξνζδψζνπλ απνηειεζκαηηθφηεηα ζ έλα χζηεκα Αμηνιφγεζεο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ είλαη : Δγθπξόηεηα: Να ππάξρεη εγθπξφηεηα, δειαδή λα είλαη ζπκβαηή ε δηαδηθαζία, ζχκθσλα κε ην πεξηερφκελν θαη ηελ δνκή θάζε εξγαζίαο. Γηα λα εθαξκνζηεί απηφ πξέπεη λα αλαπηχμνπλ κηα θαιή αλάιπζε ηεο απφδνζεο γηα θάζε εξγαζίαο πξηλ θαζνξηζηεί ην κέηξν ηεο απφδνζεο, ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηηο παξεκβνιέο απφ δηάθνξεο παξακέηξνπο γηα λα κπνξεί λα είλαη φζν πην αθξηβήο ε κέηξεζε ηεο απφδνζε θάησ απφ ηηο απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο (Σεξδίδεο & Σδσξηδάθεο, 2004). Αμηνπηζηία: Γηα λα ππάξρεη ην ζηνηρείν ηεο αμηνπηζηίαο ησλ εθηηκήζεσλ ηεο απφδνζεο, πξέπεη λα είλαη γλσζηφο ν ηχπνο ησλ δεηθηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαζψο θαη ησλ αληηθεηκεληθψλ κεηξήζεσλ ηεο απφδνζεο. Τπάξρνπλ ηα αθφινπζα είδε αμηνπηζηίαο: Σπλέπεηα κεηαμύ ησλ εθηηκήζεσλ δηαθνξεηηθώλ αμηνινγεηώλ ή ελδνβαζκνινγηθή αμηνπηζηία Σπλέπεηα κεηαμύ δηαθνξεηηθώλ παξαγόλησλ απόδνζεο ή εζσηεξηθή αμηνπηζηία Σηαζεξόηεηα ησλ εθηηκήζεσλ κέζα ζην ρξόλν ή δηαρξνληθή αμηνπηζηία. (Βαθφια, 2005) [28]

29 Αληηθεηκεληθόηεηα: Σν ζηνηρείν ηεο αληηθεηκεληθφηεηαο αθνξά ζηελ θξίζε ηνπ αμηνινγεηή θαη θαηά πφζν απηή εθαξκφδεηαη, φηαλ εθηειεί ηε δηαδηθαζία ηεο αμηνιφγεζεο. Γηα λα ην πεηχρεη απηφ, πξέπεη λα έρεη ηηο ηθαλφηεηεο λα εθηηκήζεη ηελ απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ. απηή ηελ εθηίκεζε πξέπεη λα αληηθαηνπηξίδνληαη απηά πνπ έρνπλ πξνζθέξεη θαη επηηχρεη κέζα ζηελ εξγαζία ηνπο θαη φρη λα ζηεξίδνληαη ζε ραξαθηεξηζηηθά ζηνηρεία ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπο, πνπ κπνξεί λα κελ έρνπλ θακηά ζρέζε κε ηηο ππνρξεψζεηο ηνπο. Δπίζεο, νη πξνζσπηθέο ζπκπάζεηεο θαη αληηπάζεηεο πνπ έρεη ν αμηνινγεηήο δε ζα πξέπεη λα ηνλ επεξεάζνπλ ζηελ απφδνζε ηεο εηθφλαο ησλ εξγαδνκέλσλ, γηαηί απηφ ζα έρεη σο απνηέιεζκα λα ειαρηζηνπνηήζνπλ ή λα κεγηζηνπνηήζνπλ ηελ ππνθεηκεληθή ηνπ θξίζε (Snell & Bohlander, 2007). πγθξηζηκόηεηα: Όηαλ ε δηαδηθαζία ηεο αμηνιφγεζεο νινθιεξσζεί, ηφηε νη αμηνινγεηέο πξαγκαηνπνηνχλ κηα ζχγθξηζε κεηαμχ ησλ εξγαδφκελσλ αλάινγα κε ην πεδίν ηεο βαζκνινγηθήο θιίκαθαο πνπ έρνπλ ζηε δηάζεζε ηνπο θαη κε φζν ην δπλαηφλ νξζφ θαη απνηειεζκαηηθφ ηξφπν (Coggburn, 1998). πλάθεηα: Ζ ζπλάθεηα αλαθέξεηαη ζηελ αμηνιφγεζε εθείλε πνπ αληηζηνηρεί ζηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ζηηο απαηηήζεηο ησλ εξγαδφκελσλ. Δπίζεο, κε αιιά θξηηήξηα ζα δηεξεπλεζνχλ ε απφδνζε ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ θαη κε αιιά ε απφδνζε ησλ ππάιιεισλ, ψζηε λα ππάξρεη ε φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξε ζαθήλεηα ζηελ θάζε θαηεγνξία (Νηθνιάνπ, 2006) Ζ αμηνιφγεζε ηεο απφδνζεο ζπλήζσο δελ απνηειεί κηα ζπλνιηθή εθηίκεζε ή έλα γεληθφ ραξαθηεξηζκφ ηνπ εξγαδφκελνπ, αιιά αθνξά ζε επηκέξνπο δηαζηάζεηο. Οη δηαζηάζεηο απηέο πξνθχπηνπλ απφ ηελ αλάιπζε ηεο εξγαζίαο (job analysis) θαη ζρεηίδνληαη κε μερσξηζηέο δεμηφηεηεο πνπ πξέπεη λα επηδείμεη ν εξγαδφκελνο πξνθεηκέλνπ λα αληαπνθξηζεί επαξθψο ζε θάζε αξκνδηφηεηα πνπ πεξηιακβάλεηαη ζηελ εξγαζία ηνπ (Griffin, 2002). 2.4 Κατηγορύεσ Αξιολόγηςησ Οη κέζνδνη αμηνιφγεζεο κπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζε δύν θαηεγνξίεο: Οη ανηικειμενικέρ μέθοδοι βαζίδνληαη ζε κεηξήζηκα θξηηήξηα θαη ζηνηρεία (π.ρ. πνζνζηά επί ησλ πσιήζεσλ, αξηζκφο παξαγφκελσλ πξντφλησλ, αξηζκφο ιαζψλ θιπ). Βαζηθφ κεηνλέθηεκα ησλ αληηθεηκεληθψλ κεζφδσλ είλαη φηη δε κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ ζε επαγγέικαηα πνπ ην παξαγφκελν έξγν έρεη πνηνηηθφ ραξαθηήξα (π.ρ. γξακκαηέαο, δηνηθεηηθφ ζηέιερνο θιπ), αιιά θαη [29]

30 φηαλ ππάξρνπλ αζηάζκεηνη παξάγνληεο -εθηφο ηνπ ειέγρνπ ηνπ αηφκνπ- πνπ επεξεάδνπλ ην παξαγφκελν έξγν (Snell & Bohlander, 2007). Οη ςποκειμενικέρ μέθοδοι, νη νπνίεο εθαξκφδνληαη πνιχ ζπρλφηεξα, αθνξνχλ ζηε ρξήζε θάπνησλ θξίζεσλ πνπ θάλνπλ ζπλήζσο νη πξντζηάκελνη γηα ην πθηζηάκελν αλζξψπηλν δπλακηθφ ηνπο. Ωζηφζν, νη ππνθεηκεληθέο κέζνδνη δε κπνξνχλ λα δηαζθαιίζνπλ επίζεο ηελ απφιπηε αθξίβεηα ηνπ απνηειέζκαηνο ηεο αμηνιφγεζεο, θαζψο κπνξνχλ λα επεξεαζηνχλ απφ ηηο πξνθαηαιήςεηο θαη κεξνιεςίεο ησλ αμηνινγεηψλ (Hellriegel et al, 2005). Γηα παξάδεηγκα, έλαο αμηνινγεηήο κπνξεί λα επεξεαζηεί απφ κηα κφλν δηάζηαζε, είηε ζεηηθή είηε αξλεηηθή, ηεο εηθφλαο ηνπ αμηνινγνχκελνπ θαη ε θξίζε απηή λα επεξεάζεη φιεο ηηο άιιεο δηαζηάζεηο. Δπίζεο, ζπρλά νη πξντζηάκελνη ζέινληαο λα δείμνπλ επηείθεηα ή λα απνθχγνπλ ηε δπζαξέζθεηα ησλ πθηζηακέλσλ ηνπο, θάλνπλ ιηγφηεξν αξλεηηθέο αμηνινγήζεηο ή ηείλνπλ λα βαζκνινγνχλ φινπο ηνπο πθηζηακέλνπο πξνο ην κέζν φξν (Σεξδίδεο & Σδσξηδάθεο, 2004). 2.5 Διαδικαςύα Αξιολόγηςησ Ζ δεκηνπξγία κηαο αμηφπηζηεο κεζφδνπ αμηνιφγεζεο απφδνζεο, είλαη θάηη δχζθνιν θαη βαζίδεηαη ζε κηα ζεηξά βαζηθψλ δηαδηθαζηψλ ζηελ νπνία : Σν πξψην βήκα απνηειεί ε αλάιπζε ηνπ έξγνπ κηαο ζπγθεθξηκέλεο ζέζεο (job analysis), γηα ηνλ απιφ ιφγν φηη πξηλ θξίλνπκε θάπνηνλ γηα ηνλ ηξφπν πνπ ελεξγεί πξέπεη λα μεθαζαξηζηεί ηη αθξηβψο δεηείηαη απφ απηφλ. Μηα ηέηνηα αλάιπζε απνβιέπεη ζηελ κειέηε ησλ θαζεθφλησλ θαη δξαζηεξηνηήησλ απηψλ, ησλ νηθνλνκηθψλ πφξσλ, ηνπ ηξφπνπ ζπκπεξηθνξάο γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ θαη ηεο ζεκαζίαο απηψλ, ελψ ηέινο πεξηιακβάλεη ηνλ θαζνξηζκφ ησλ γλψζεσλ θαη ησλ ηθαλνηήησλ πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ εθηέιεζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ έξγνπ κε επηηπρία (Demmke, 2007). ηε ζπλέρεηα, πξέπεη λα θαζνξηζηνχλ ηα απνηειέζκαηα ή νη ηξφπνη ζπκπεξηθνξάο πνπ νδεγνχλ ζηελ επηηπρεκέλε εθηέιεζε ηνπ έξγνπ θαη λα ζηαζκηζηνχλ αλάινγα κε ηελ ζπκβνιή ηνπο ζηελ επηηπρία, φζν είλαη δπλαηφ. Ζ ζηάζκηζε απηή κπνξεί λα γίλεη θαηά εθηίκεζε ή αλάινγα κε ηελ ζπκβνιή ησλ ζηνηρείσλ απηψλ ζην θφζηνο ή ζηα θέξδε ηεο επηρείξεζεο (Shani & James, 2000). [30]