ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΠΟΥ ΔΙΑΔΡΑΜΑΤΙΖΕΙ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΕΡΙΦΟΥ***

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΠΟΥ ΔΙΑΔΡΑΜΑΤΙΖΕΙ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΕΡΙΦΟΥ***"

Transcript

1 Πάρις Τσάρτας*, Μαρία Θανοπούλου** ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΠΟΥ ΔΙΑΔΡΑΜΑΤΙΖΕΙ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΕΡΙΦΟΥ*** ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στη μετεξελισσόμενη μεταπολεμική νεοελληνική κοινωνία ένας από τους βασικούς παράγοντες κοινωνικής μεταβολής είναι και ο τουρισμός.1 Ο τουρισμός λειτούργησε σαν μοχλός και φορέας σοβαρών αλλαγών στην κοινωνική και οικονομική δομή των τουριστικά αναπτυσσόμενων περιοχών2, αλλαγών που αντανακλώνται πιο έντονα στους νέους, μια κατηγορία πληθυσμού ιδιαίτερα ευαίσθητη και δεκτική σε καινούριες επιδράσεις. Έχει ήδη αποδειχτεί ότι είναι σημαντικές οι επιπτώσεις που συνεπάγεται η τουριστική ανάπτυξη για όλους τους τομείς της ζωής των νέων, επαγγελματική, * Ερευνητής ΕΚΚΕ. ** Ερευνήτρια ΕΚΚΕ. *** Το κείμενο αυτό είναι μια εξελιγμένη μορφή της ανακοίνωσης που παρουσιάστηκε στο συνέδριο «Νέοι και Ύπαιθρος» στο Βόλο στις Μαΐου Καραποστόλης, Β., Η Καταναλωτική Συμπεριφορά στην Ελληνική Κοινωνία, Αθήνα, ΕΚΚΕ, 1983, σσ. 102, , , και Γκιζέλης, Γρ Καυταντζόγλου, Ρωξ. κ.ά., Παράδοση και Νεωτερικότητα στις Πολιτιστικές Δραστηριότητες της Ελληνικής Οικογένειας: Μεταβαλλόμενα Σχήματα, Αθήνα, ΕΚΚΕ, 1984, σσ Nash, D., «Tourism as a Form of Imperialism», στο Smith, V. (ed.), Hosts and Guests: The Anthropology of Tourism, University of Pensylania Press, 1977, σσ , και Jafari, J., «Socioeconomic Costs of Tourism to Developing Countries», Annals of Tourism Research 1 (3), 1984, σσ

2 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ 115 οικογενειακή, προσωπική, όπως προέκυψε από επιτόπια έρευνα του 1982 στα νησιά Ίο και Σέριφο.3 Οι στόχοι του άρθρου είναι δύο: ο πρώτος στόχος είναι να παρουσιαστούν μερικές από τις διαστάσεις της πολύπλοκης σχέσης επικοινωνίας μεταξύ νέων και τουριστών και ο δεύτερος στόχος είναι να χρησιμοποιηθούν οι διαστάσεις αυτές σαν βάση για να διατυπωθούν κάποιες σκέψεις για το ρόλο που αυτή η επικοινωνία μπορεί να διαδραματίσει στην κοινωνικοποίηση των νέων. Ειδικότερα θα πρέπει να διευκρινίσουμε τα εξής σημεία: - Η σχέση επικοινωνίας μεταξύ νέων και τουριστών εξετάζεται εδώ τόσο με την έννοια μιας διαπροσωπικής σχέσης, όσο και με την έννοια μιας δυνητικής επαφής δύο κοινωνικών ομάδων που ανήκουν σε διαφορετικές εθνότητες και πολιτισμικά συστήματα.4 - Η σχέση αυτή επιτρέπει μια σημαντική ροή πληροφόρησης, μηνυμάτων και συμβόλων από τους τουρίστες-πομπούς στους νέους-δέκτες, και αντίστροφα. Στο άρθρο μας θα εστιάσουμε την προσοχή μας στους τουρίστες-πομπούς και στους νέους-δέκτες, χωρίς να παραγνωρίζουμε το ρόλο της ανατροφοδότησης στην αμφίδρομη αυτή σχέση, όταν οι τουρίστες γίνονται δέκτες και οι νέοι πομποί. - Η μεταβίβαση αυτής της πληροφόρησης δεν εξετάζεται εδώ σε σχέση με τη δεδομένη χρονική στιγμή που αναπτύσσεται η σχέση επικοινωνίας μεταξύ τουριστών και νέων αλλά μακροχρόνια, ως ένα απόθεμα μηνυμάτων και συμβόλων που καταγράφεται τόσο στο συνειδητό, όσο και στο υποσυνείδητο των νέων. - Η σημαντική αυτή ροή πληφορόρησης, προϊόν της επικοινωνίας που αναπτύσσεται, με αφορμή τον τουρισμό, μεταξύ κοινωνικών ομάδων διαφορετικών εθνοτήτων και πολιτισμικών συστημάτων, θεωρούμε ότι διαμορφώνει μακροχρόνια νέες συνθήκες για την κοινωνικοποίηση της νεολαίας,5 δηλαδή για την πολύπλοκη διαδικασία μεταβίβασης ρόλων, συμπεριφορών και αξιών από τη μια γενιά στην άλλη. Το υλικό στο οποίο στηρίζεται το άρθρο6 συντίθεται από απαντήσεις σε ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν, σε τυχαίο δείγμα, από ελεύθερες συνε 3. Τσάρτας, Π., Κοινωνικές και Οικονομικές Επιπτώσεις της Τουριστικής Ανάπτυξης στο Νομό Κυκλάδων και Ιδιαίτερα στα Νησιά Ίο και Σέριφο στην Περίοδο , Αθήνα, ΕΚΚΕ, 1989, σσ De Kadt, Em. (ed.), Tourisme: Passeport pour le Développement?, Paris, Unesco et Banque Mondiale, 1979, σσ. 3-75, και Mathews, H. G., International Tourism: A Political and Social Analysis, Cambridge, Massachussets, Schenkman, 1978, σσ Mendras, H., Eléments de Sociologie, Paris, Armand Colin, 1975, pp , Stoetzel, J., La Psychologie Sociale, Paris, Flammarion, 1978, pp , Brim, O.G. and Whellen S., Socialization after Childhood: Two Essays, New York, Wiley and Sons, 1966, pp Τσάρτας, Π., ό.π., σσ Από το σύνολο 133 ατόμων που απάντησαν σε ερωτηματολόγια και 120 ατόμων που έλαβαν μέρος σε ελεύθερες συνεντεύξεις απομονώσαμε 80 άτομα της ομάδας ηλικιών ετών, τα οποία και αποτέλεσαν το νεανικό πληθυσμό αναφοράς στη συγκεκριμένη εμπειρική έρευνα. Για το θέμα των παραγόντων που καθορίζουν

3 116 ΠΑΡΙΣ ΤΣΑΡΤΑΣ, ΜΑΡΙΑ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ντεύξεις, καθώς και από παρατηρήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της επιτόπιας έρευνας. Όμως τα εμπειρικά δεδομένα που εμπεριέχει αυτό το υλικό δε χρησιμοποιούνται εδώ σαν υλικό επαλήθευσης κάποιων υποθέσεων εργασίας αλλά σαν υλικό-αφετηρία που προσφέρει εναύσματα για τη διατύπωση αυτών των υποθέσεων και γενικότερων σκέψεων για το ρόλο του τουρισμού στην κοινωνικοποίηση της νεολαίας. Ο προβληματισμός που διατυπώνεται μπορεί να αποβεί χρήσιμος για την προσέγγιση του ζητήματος αυτού σε άλλες τουριστικές περιοχές της χώρας που έχουν διανύσει ή βρίσκονται σήμερα σε αντίστοιχα στάδια τουριστικής ανάπτυξης, όπως αυτό που περιγράφεται για την Ίο και τη Σέριφο. Η ανάλυση χωρίζεται σε δύο μέρη: - Το πρώτο μέρος είναι μια παρουσίαση δεδομένων που σκιαγραφούν μερικές από τις διαστάσεις της σχέσης επικοινωνίας μεταξύ νέων και τουριστών. Ακολουθώντας μια παράφραση του σχήματος του Lasswell «Ποιος λέει τι, με ποιο τρόπο, σε ποιον, με ποια αποτελέσματα»7, εντάξαμε το υλικό μας στο σχήμα «Ποιος επικοινωνεί, με ποιον, με ποιο τρόπο, με ποια αποτελέσματα». - Το δεύτερο μέρος είναι μια συνόψιση κάποιων συμπερασμάτων και μια συνοπτική διατύπωση υποθέσεων για το γενικότερο ρόλο του τουρισμού στην κοινωνικοποίηση της νεολαίας. Α. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Η παρουσίαση των δεδομένων που θα αποτελέσουν τη βάση για τη διατύπωση υποθέσεων στο δεύτερο μέρος του άρθρου γίνεται στις εξής πέντε ενότητες: 1. Ποιος επικοινωνεί, ή κοινωνικό προφίλ των νέων της Ίου και της Σερίφου. 2. Με ποιους επικοινωνούν οι νέοι, ή κοινωνικό προφίλ των τουριστών. 3. Σε ποιες συνθήκες επικοινωνούν οι νέοι με τους τουρίστες, ή προδιαγραφές αυτής της επικοινωνίας. 4. Τι μαθαίνουν οι νέοι, ή τα μηνύματα που εκπέμπουν οι τουρίστες. 5. Ποια είναι τα αποτελέσματα της επικοινωνίας μεταξύ νέων και τουριστών. Αναλυτικότερα: τον ηλικιακό προσδιορισμό της «νεότητας», βλ. Παναγιωτόπουλου, Ρ., «Πολιτικές Στάσεις και Αντιλήψεις της Αγροτικής Νεολαίας», Επιθεώρηση Αγροτικών Μελετών, τόμος III, τεύχος 2, 1990, σσ. 8-9, και Τσουκαλάς, Κ., Κράτος, Κοινωνία, Εργασία στην Μεταπολεμική Ελλάδα, Αθήνα, θεμέλιο, 1986, σσ Lasswell, Η. D., «The Structure and Function of Communications in Society», στο Boyson, E. (ed.), The Communication of Ideas, New York, Harper and Bros, Για μια σύντομη παρουσίαση του μοντέλου επικοινωνίας του Lasswell στα ελληνικά, πρβλ. και Μακουέιλ, Ν.Ι. και Βιντάλ, Σ., Μοντέλα Επικοινωνίας, Αθήνα, εκδ. Καστανιώτη, 1993, σσ , Fiste, J., Εισαγωγή στην Επικοινωνία, Αθήνα, Επικοινωνία και Κουλτούρα, 1992, σσ

4 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ Ποιος επικοινωνεί, ή κοινωνικό προφίλ των νέων της Ίου και της Σερίφου Μερικά από τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν το κοινωνικό προφίλ αυτών των νέων είναι η ηλικιακή διάρθρωση, το εκπαιδευτικό επίπεδο, η επαγγελματική διάρθρωση και η οικογενειακή προέλευση. Πιο συγκεκριμένα: α) Η ηλικιακή διάρθρωση του πληθυσμού των νέων δείχνει ότι πρόκειται για δύο γενιές που κοινωνικοποιήθηκαν σε δύο διαφορετικές φάσεις της τουριστικής ανάπτυξης αυτών των νησιών.8 Η κοινωνικοποίηση της πρώτης γενιάς νέων, που περιλαμβάνει όσους γεννήθηκαν μεταξύ , συμπίπτει τόσο με την περίοδο που προηγείται της τουριστικής ανάπτυξης, όσο και με τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης αυτής (από το 1965 και μετά). Η κοινωνικοποίηση της δεύτερης γενιάς, που περιλαμβάνει όσους γεννήθηκαν μεταξύ , αρχίζει κατά τα πρώτα στάδια της τουριστικής ανάπτυξης και εκτείνεται στη φάση που ο τουρισμός είναι πια μια καθημερινή εδραιωμένη πραγματικότητα (από το 19 /0 και μετά). β) Το εκπαιδευτικό επίπεδο του πληθυσμού των νέων, που είναι γενικά χαμηλό, δείχνει ότι οι νέοι των νησιών αυτών στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι απόφοιτοι Δημοτικού ή τριτατάξιου Γυμνασίου και ότι δεν έχουν κάποια ειδικότερη μόρφωση ή επιμόρφωση σχετική με τα τουριστικά επαγγέλματα. Υπάρχουν μάλιστα σημαντικές ενδείξεις ότι η τουριστική ανάπτυξη επηρεάζει αρνητικά την εκπαίδευση των νέων, όπως φαίνεται και από το γεγονός ότι οι νέοι εγκαταλείπουν το σχολείο μετά την ολοκλήρωση της στοιχειώδους εκπαίδευσης, για να ασχοληθούν με τα τουριστικά επαγγέλματα.9 γ) Η επαγγελματική διάρθρωση του πληθυσμού των νέων δείχνει ότι απασχολούνται κύρια, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, στα ποικίλα επαγγέλματα που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό10 και ότι έχουν κατ ανάγκη μια καθημερινή επαφή και επικοινωνία με τους τουρίστες για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα κάθε χρόνο (7-8 μήνες). 8. Χρονικά οι φάσεις της τουριστικής ανάπτυξης στα δύο νησιά ακολουθούν την εξής σειρά: η πρώτη φάση ξεκινάει τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 60, οπότε αρχίζουν να έρχονται οι πρώτοι τουρίστες, και κορυφώνεται ιδιαίτερα μετά το 1965 που αρχίζει από τους ντόπιους η συστηματική δημιουργία υποδομής στα νησιά για να δεχτούν μεγαλύτερο αριθμό τουριστών. Η δεύτερη φάση αρχίζει μετά το 1965, ως το 1975 περίπου ο τουρισμός γίνεται μαζικότερος και σταδιακά μετατρέπεται στον ισχυρότερο παράγοντα μεταβολής της κοινωνικής και οικονομικής δομής των νησιών. Η έναρξη της τρίτης φάσης τοποθετείται μετά το 1975 όπου κυριαρχεί ένας τουρισμός μαζικός, οργανωμένος, τύπου «charter», που συμβάλλει σημαντικά στη ριζική μετατροπή της κοινωνικής και οικονομικής φυσιογνωμίας των νησιών. 9. Τσάρτας, ό.π., σσ Τσάρτας, ό.π., σσ , σσ Ειδικότερα οι νέοι εργάζονται ή οι περισσότεροι είναι ιδιοκτήτες των εξής τουριστικών επιχειρήσεων: εστιατορίων, καφέ-μπαρ, καφετεριών, μαγαζιών τουριστικών ειδών, παμπ, μπαρ, ντισκοτέκ, πρακτορείων πλοίων κ.λπ.

5 118 ΠΑΡΙΣ ΤΣΑΡΤΑΣ, ΜΑΡΙΑ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ δ) Η οικογενειακή προέλευση του πληθυσμού των νέων καθορίζει το είδος της απασχόλησης στα επαγγέλματα του τουριστικού τομέα. Οι νέοι που ασχολούνται με τα προσοδοφόρα επαγγέλματα (εστιατόρια, μπαρ, ντίσκο, καφέ-μπαρ) ανήκουν συνήθως σε οικογένειες που έχουν μεγάλη περιουσία (π.χ. μεγαλοκτηματίες και μεγαλέμποροι) ή και εξουσία σε τοπικό επίπεδο (π.χ. πρόεδροι κοινότητας, κομματάρχες), ενώ οι υπόλοιποι (π.χ. υπάλληλοι, ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων) προέρχονται συνήθως από οικογένειες που ανήκουν σε χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα (π.χ. εργάτες γης, αγρότες, κτηνοτρόφοι).11 Τα χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν δείχνουν ήδη ότι οι νέοι της Ίου και της Σερίφου δεν αποτελούν μια ομοιογενή κατηγορία. Ωστόσο παρουσιάζουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, έναν κοινό παρονομαστή, που επιτρέπουν στο επίπεδο μιας πρώτης προσέγγισης, διερευνητικού χαρακτήρα, να τους εξετάσουμε κατ αρχήν συνολικά, ως μια κατηγορία, χωρίς επιμέρους διαφοροποιήσεις. Τα κοινά αυτά χαρακτηριστικά συνοψίζονται κυρίως στο ότι ζουν και κοινωνικοποιούνται σε κοινωνίες που διέρχονται ραγδαίες εξελίξεις, λόγω της ανάπτυξης του τουρισμού, και οι οποίες μεταβαίνουν από έναν τύπο κοινωνικής οργάνωσης στηριγμένο στην αγροτική οικονομία σ ένα νέο τύπο στηριγμένο στην τουριστική οικονομία,12 με πρότυπα ζωής που τείνουν να προσομοιάσουν με εκείνα των μεγάλων αστικών κέντρων στο πλαίσιο αυτό ο τουρισμός και η ανάπτυξή του αποτελούν μια επαγγελματική διέξοδο με ποικίλες απασχολήσεις που έχουν κοινό αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών στους τουρίστες. Η άμεση επαγγελματική εμπλοκή με τον τουρισμό φέρνει τους νέους σε καθημερινή επαφή και επικοινωνία με τους τουρίστες οι οποίοι είναι πομποί ποικίλων ερεθισμάτων και μηνυμάτων. Συνοπτικά, θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι νέοι της Ίου και της Σερίφου αποτελούν έναν αγροτικό πληθυσμό που μετεξελίσσεται σε ημιαστικό, έχει χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, βρίσκει επαγγελματική απασχόληση στον τουρισμό και μέσω αυτής της απασχόλησης αποκτά μια οικονομική ανεξαρτησία. Τα χαρακτηριστικά αυτά των νέων προδιαγράφουν ήδη κατά ένα μέρος την μια πλευρά της σχέσης επικοινωνίας, ενώ το άλλο μέρος καθορίζεται από τα χαρακτηριστικά των ίδιων των τουριστών. 2. Με ποιους επικοινωνούν οι νέοι, ή κοινωνικό προφίλ των τουριστών Τα στοιχεία που σκιαγραφούν το κοινωνικό προφίλ των τουριστών της Ίου και της Σερίφου είναι αφενός τα κοινωνικά τους χαρακτηριστικά και αφετέρου ο τύπος του τουρισμού που χαρακτηρίζει την τουριστική κίνηση αυτών των νησιών. 11. Τσάρτας, ό.π., σσ Υπουργείο Συντονισμού, Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Νομού Κυκλάδων , Αθήνα, 1979, σσ. 9 και 71, και Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Έκθεση για το Πενταετές Πρόγραμμα Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης Νομού Κυκλάδων, Αθήνα, 1982, σσ. 5 και 37.

6 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ 119 Μερικά κοινωνικά χαρακτηριστικά των τουριστών είναι: α) Οι περισσότεροι είναι αλλοδαποί (80% περίπου) και προέρχονται κυρίως από χώρες της Δυτικής Ευρώπης, την Αυστραλία και τον Καναδά.13 β) Η μεγάλη πλειοψηφία τους είναι ηλικίας μέχρι 40 ετών.14 γ) Το εκπαιδευτικό τους επίπεδο είναι μέσο ή και ψηλό συνήθως έχουν πανεπιστημιακή μόρφωση που οδηγεί σε αντίστοιχα επαγγέλματα. δ) Προέρχονται κυρίως από τα μεσαία κοινωνικά στρώματα των πόλεων.15 Τα κοινωνικά αυτά χαρακτηριστικά καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό και τον τύπο του τουρισμού που συνδέεται με τα νησιά Ίο και Σέριφο. Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για τουρισμό διακοπών16 που επικεντρώνεται στη διασκέδαση και την ανάγκη για διαφορετικό τρόπο ζωής από αυτόν της καθημερινότητας που βιώνουν στις χώρες τους. Ειδικότερα οι τουρίστες των νεότερων ηλικιών έρχονται αναζητώντας αυτό που ονομάστηκε από τους Turner και Ash «τουρισμός των 4 s» (δηλαδή sun-sand-sex-sea).17 Πρόκειται επίσης για τουρισμό τύπου «charter», δηλαδή τουρισμό που επηρεάζεται τόσο από τη διαφήμιση18 των ξένων τουριστικών γραφείων, όσο και από τις απόψεις των φίλων που έχουν ήδη επισκεφτεί την Ίο ή τη Σέριφο. Αναζητώντας λοιπόν τη φυγή από τη ζωή των πόλεων και τη διασκέδαση σε προσιτές τιμές, οι τουρίστες αυτοί έρχονται με συγκεκριμένες απαιτήσεις και με προκατασκευασμένες εικόνες για τη ζωή διακοπών στα νησιά, ενώ ελάχιστα φαίνεται να ενδιαφέρονται για τον τοπικό πολιτισμό. Συνοπτικά, θα μπορούσε κανείς να πει ότι οι νέοι των δύο νησιών επικοινωνούν κατά την τουριστική περίοδο μ έναν αστικό πληθυσμό νέων των μεσαίων στρωμάτων, κυρίως αλλοδαπών, με ψηλότερο μορφωτικό επίπεδο, που έρχονται στα νησιά τους για να κάνουν τουρισμό φυγής και διασκέδασης σε καλή τιμή. Όλα αυτά, δηλαδή το κοινωνικό προφίλ τόσο των νέων της Ίου και της Σερίφου, όσο και των τουριστών που τους επισκέπτονται, παίζουν σημαντικό ρόλο κατά την επικοινωνία τους, γιατί προδιαγράφουν ως ένα βαθμό το πλαίσιο και τις συνθήκες μέσα στις οποίες πραγματοποιείται η επικοινωνία. 13. Τα χαρακτηριστικά των αλλοδαπών τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα και ιδιαίτερα τις Κυκλάδες παρουσιάζει αρκετά συστηματικά στη μελέτη του ο Σ. Σταύρου, βλ. Σταύρου, Σ., Ειδική Έρευνα για τα Χαρακτηριστικά της Ζήτησης Αλλοδαπών Τουριστών στην Ελλάδα την Περίοδο 84/85, Αθήνα, EOT, 1986, σσ Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνονται και από τις παρατηρήσεις που έγιναν κατά την επιτόπια έρευνα στα νησιά αυτά. 14. Σταύρου, ό.π., σσ Σταύρου, ό.π., σσ Σταύρου, ό.π., σσ και σσ , όπου αναφέρονται αντίστοιχα οι κύριοι λόγοι επίσκεψης στη χώρα μας και οι λόγοι επιλογής της Ελλάδας για διακοπές. 17. Turner, L. and Ash, J., The Golden Hordes. International Tourism and the Pleasure Periphery, London, Constable, 1970, σ Σταύρου, ό.π., σσ , όπου αναφέρονται τα μέσα δημοσιότητας και οι άλλοι παράγοντες που επηρέασαν την επιλογή της χώρας μας για διακοπές.

7 120 ΠΑΡΙΣ ΤΣΑΡΤΑΣ, ΜΑΡΙΑ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ 3. Σε ποιες συνθήκες επικοινωνούν οι νέοι με τους τουρίστες, ή οι προδιαγραφές της επικοινωνίας Πολλοί είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν το πλαίσιο, τις συνθήκες και το γενικότερο κλίμα της επικοινωνίας μεταξύ των νέων των δύο νησιών και των τουριστών, παράγοντες τόσο ψυχολογικοί, όσο και κοινωνικοί. Μερικοί απ αυτούς είναι ο ίδιος ο χαρακτήρας των κοινωνιών αυτών, δηλαδή κοινωνιών εξυπηρέτησης τουριστών, η ψυχολογία των τουριστών και η ψυχολογία των νέων. Πιο συγκεκριμένα: α) Ο χαρακτήρας των κοινωνιών των νησιών ως κοινωνιών εξυπηρέτησης τουριστών. Πρόκειται για κοινωνίες που ακολουθούν το τουριστικό μοντέλο ανάπτυξης και που προσπαθούν με αναγκαίες και διαδοχικές προσαρμογές της κοινωνικο-οικονομικής τους δομής19 να ανταποκριθούν στις ποικίλες ανάγκες των τουριστών. Οι απαιτούμενες προσαρμογές αφορούν διάφορες πλευρές της κοινωνικοοικονομικής ζωής, όπως είναι η οργάνωση του χώρου σε ειδικές ζώνες ενδιαφέροντος για τους τουρίστες20 (π.χ. αξιοθέατα), η διευκόλυνση των τουριστών με ξενόγλωσσες πινακίδες, που απεικονίζουν τη σχέση εξυπηρέτησης,21 και γενικότερα μια διαθεσιμότητα των κατοίκων να βοηθήσουν, να ενημερώσουν και να κατευθύνουν τους τουρίστες, παρέχοντας πληροφορίες σε ξένη γλώσσα.22 Όπως εύστοχα παρατηρεί ο Mathews23, στα «4 s» του τουρισμού προστίθεται και ένα πέμπτο s (servility). Έτσι ο χαρακτήρας αυτών των δύο κοινωνιών ως κοινωνιών εξυπηρέτησης προβάλλει ήδη ένα βασικό στοιχείο που διέπει τη σχέση μεταξύ νέων και τουριστών και που επηρεάζει το περιεχόμενο της επικοινωνίας και την έλλειψη ισοτιμίας στο πλαίσιο αυτής της σχέσης. β) Η ψυχολογία των τουριστών αποτελεί έκφραση μιας κοινωνικής πραγματικότητας που τοποθετείται εκτός της καθημερινότητας της ζωής στη χώρα τους και που συνδέεται με μια σειρά αναγκών των τουριστών στο πλαίσιο της ζωής των διακοπών. Η ψυχολογία των τουριστών καθορίζεται από ποικίλα κίνητρα, όπως η ανάγκη για το «καινούριο», το «παράξενο», το «εξωτικό»,24 που τους οδηγεί σε μια έξοδο από το μικρόκοσμό τους και σ ένα άνοιγμα προς άλλες 19. Nash, ό.π., σσ. 43, και Gazes, G., Le Tourisme International: Mirage ou Strategie d Avenir?, Paris, Hatier, 1989, σσ Cohen, E., «Toward a Sociology of International Tourism», Social Research, 39 (1), σσ Τσάρτας, ό.π., σσ Nunez, Th., «Touristic Studies in Antrhopological Perspective», Smith, V. (ed.), Hosts and Guests: The Anthropology..., ό.π., σσ Mathews, όπ., σσ Cohen, ό.π., σσ. 165 και Jafari, J., «Sociocultural Dimensions of Tourism: An English Language Literature Review» στο Bystrzanowski, J. (ed.), Tourism as a Factor of Change: A Sociocultural Study, Vienna, Vienna Centre, 1989, σ. 270.

8 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ 121 κουλτούρες - η αναζήτηση του «πραγματικού» και του «αυθεντικού»25 πίσω από την τουριστική βιτρίνα. Όπως επίσης και η ανάγκη για μια αίσθηση ελευθερίας κατά τη διάρκεια των διακοπών, που τους οδηγεί να βιώνουν το χρόνο αυτό σαν χρόνο φυγής και χρόνο αλλαγής συμπεριφοράς (π.χ. ευκολότερη επαφή με άλλους τουρίστες και ντόπιους, πιο ελεύθερη ερωτική συμπεριφορά, άλλοι τρόποι διασκέδασης). Όμως η ψυχολογία των τουριστών επηρεάζεται ταυτόχρονα από ένα είδος φόβου τον οποίο αισθάνονται για οτιδήποτε είναι άγνωστο (και το οποίο πιθανόν να εκλαμβάνεται ως επικίνδυνο ή και απειλητικό). Συχνά οι τουρίστες θέλουν να ζήσουν την εμπειρία μιας αλλαγής εκ του ασφαλούς, έχοντας σαν αφετηρία και σαν βάση ένα οικείο μικροπεριβάλλον του οποίου τα σύμβολα εύκολα αναγνωρίζουν και τα οποία τούς παραπέμπουν άμεσα στην κουλτούρα τους26 (π.χ. παρέα με τουρίστες της ίδιας εθνικότητας, περιβάλλον ξενοδοχείων ή εστιατορίων με στοιχεία δυτικών ανέσεων, επικοινωνία μέσα από τη γλώσσα τους). Έτσι στη σχέση επικοινωνίας τουριστών - νέων οι τουρίστες είναι φορείς νέων αξιών αλλά παράλληλα και ποικίλων αντιστάσεων που δημιουργούν φραγμούς στην επικοινωνία.27 γ) Η ψυχολογία των νέων αντανακλά τις συνθήκες ζωής και τις εξελίξεις που χαρακτηρίζουν τις κοινωνίες εξυπηρέτησης τουριστών. Μερικά από τα στοιχεία που καθορίζουν αυτή την ψυχολογία είναι η αναζήτηση νέων τρόπων και προτύπων ζωής τα οποία να ανταποκρίνονται στα πρότυπα ζωής των μεγάλων αστικών κέντρων, η λειτουργία διαφόρων στερεοτύπων για τους τουρίστες, στερεοτύπων που αναλογούν σε κάθε εθνικότητα,28 η σύνδεση της επαγγελματικής τους ζωής με μια αποσπασματική συμμετοχή στη ζωή των διακοπών, δηλαδή σε μία επίφαση διακοπών. Σε όσα προαναφέρθηκαν μπορούμε να προσθέσουμε και τον ίδιο το χαρακτήρα της σχέσης επικοινωνίας μεταξύ τουριστών και νέων ως μιας σχέσης μεταβατικής,29 που φορτίζεται από ένταση λόγω του περιορισμένου χρόνου και της προσωρινότητας αυτής της επαφής, και ως μιας σχέσης επιφανειακής και ασύμμετρης, που συχνά καταλήγει να τονίζει τη διαφορά μεταξύ νέων και τουριστών. Όλοι αυτοί οι παράγοντες βοηθούν να καταλάβουμε γιατί η σχέση αυτή επικοινωνίας γίνεται αφορμή και αφετηρία για μίμηση των τουριστών και γιατί η μίμηση αυτή έχει τη μορφή που θα διαφανεί στην αμέσως επόμενη ενότητα. 25. Mac Cannel, D., «Staged Authenticity: Arrangements of Social Space in Tourist Settings», American Journal of Sociology, 79, 19, σσ , και του ίδιου, The Tourist: A New Theory of the Leisure Class, New York, Macmillan Press, 1976, σσ Jafari, ό.π., σσ , και Cohen, ό.π., σσ Cohen, ό.π., σ Τσάρτας, ό.π., σσ , και Nunez, Th., «Tourism, Tradition and Acculturation: Weekendismo in a Mexican village», Ethnology, 2, 1963, σσ , Pi Sunyer, Or., «Through Native Eyes: Tourists and Tourism in a Catalan Maritime Community», στο Smith, V. (ed.), Hosts and Guests: The Anhropology, ό.π., σ Sutton, W. A., «Travel and Understanding: Notes on the Social Structure of Touring», International Journal of Comparative Sociology, 1967,8, σσ

9 122 ΠΑΡΙΣ ΤΣΑΡΤΑΣ, ΜΑΡΙΑ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ 4. Τι μαθαίνουν οι νέοι, ή τα μηνύματα που εκπέμπουν οι τουρίστες Στο πλαίσιο λοιπόν της επικοινωνίας μεταξύ νέων και τουριστών γεννιέται η ανάγκη για μίμηση της ζωής και της συμπεριφοράς των τουριστών, δηλαδή μίμηση ενός προτύπου ζωής διακοπών. Η μίμηση αυτή εκτείνεται σε πολλά επίπεδα, ξεκινάει από απλά και εξωτερικά στοιχεία που απαρτίζουν το «καινούριο» και το «διαφορετικό» ενός άλλου τρόπου ύπαρξης και ζωής, όπως είναι το ντύσιμο και οι συνήθειες διατροφής, και αγγίζει πιο σύνθετα στοιχεία που συμπυκνώνονται στους τρόπους διασκέδασης, στις καταναλωτικές συνήθειες, στην ερωτική ζωή, σε νέες ιδεολογίες κ.λπ. Έτσι οι νέοι μιμούνται μεταξύ άλλων: α) Τρόπους ντυσίματος.30 Κατά τις αρχικές φάσεις ανάπτυξης του τουρισμού στην Ίο και τη Σέριφο, από το 1965 και μετά, οι τουρίστες λειτουργούν ως άμισθοι εμπορικοί αντιπρόσωποι των προϊόντων της χώρας τους, ενώ παράλληλα, σε πολλές περιπτώσεις, διοχετεύουν στους νέους ρούχα από το εξωτερικό. β) Συνήθειες διατροφής,31 όπως είναι το γρήγορο και εύκολο φαγητό, του οποίου η διάδοση επιβάλλεται από τα νέα ωράρια των τουριστικών επαγγελμάτων και την έντονη νυχτερινή ζωή. γ) Τρόπους διασκέδασης που οργανώνονται με άξονα το τετράπτυχο «φαγητό», «γυναίκες», «μπαρ», «ντίσκο».32 Στο πλαίσιο αυτό οι νέοι δημιουργούν ερωτικές σχέσεις με τουρίστριες, που συχνά μετατρέπονται σε σχέσεις συναλλαγής (π.χ. αριθμοποίηση των ερωτικών επιτυχιών),33 και γενικότερα ακολουθούν τη νυχτερινή ζωή των τουριστών που χαρακτηρίζεται από σημαντική κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών. δ) Νέα πρότυπα ζωής που φέρνουν οι τουρίστες34 και που αντανακλούν νέες ιδεολογίες, όπως είναι ο γυμνισμός, η φυσική ζωή και ο αθλητισμός, τα ταξίδια στο εξωτερικό. Μέσα από την επικοινωνία τους με τους τουρίστες οι νέοι της Ίου και της Σερίφου μαθαίνουν λοιπόν άλλους τρόπους ζωής που φαινομενικά τους φέρνουν πιο κοντά στους τουρίστες και τα κοινωνικά πρότυπα ενός «ανώτερου» πολιτισμού τον οποίο αυτοί εκπροσωπούν, ενώ στην πραγματικότητα τους απομακρύνουν από τα παραδοσιακά πρότυπα που εκφράζει η οικογένειά τους. Είναι επόμενο οι καινούριοι τρόποι ζωής των νέων να διαμορφώνουν και νέες αντιλήψεις, νέες νοοτροπίες και νέες στάσεις ζωής, που ελάχιστα έχουν μελετηθεί μέχρι σήμερα. Είναι φυσικό επίσης όλα τα μηνύματα που δέχονται οι νέοι στο πλαίσιο της πολύπλευρης σχέσης επικοινωνίας τους με τους τουρίστες να συνεπάγονται και γενικότερες επιδράσεις, πέραν του συγκεκριμένου αυτού πλαισίου, επιδράσεις που διαμορφώνουν μακροχρόνια μια νέα κατάσταση για την κοινωνικοποίησή τους. 30. Τσάρτας, ό.π., σσ Τσάρτας, ό.π., σσ Τσάρτας, ό.π., σσ Τσάρτας, ό.π., σσ Grabum, Ν. Η., «Tourism: The Sacred Journey», στο Smith, V. (ed.), Hosts and Guests: The Anthropology, σσ

10 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ Αποτελέσματα της επικοινωνίας μεταξύ νέων και τουριστών Μερικές από τις μακροχρόνιες επιδράσεις αυτής της επικοινωνίας είναι η τάση για καταναλωτική επίδειξη, η αλλαγή επαγγελματικών προτύπων, η απόρριψη και υποτίμηση του τοπικού πολιτισμού, με αντίστοιχη υπερτίμηση και εξιδανίκευση των ξένων πολιτισμών, η σύγκρουση με την οικογένεια και η αλλαγή στις σχέσεις των δύο φύλων. Πιο συγκεκριμένα: α) Η τάση για καταναλωτική επίδειξη35 εκφράζεται ως μια τάση επίδειξης πλούτου. Οι συζητήσεις των νέων, και ιδιαίτερα των τουριστικών επιχειρηματιών, αναφέρονται συνήθως στα χρήματα που επενδύουν στις δουλειές, στα καταναλωτικά προϊόντα που αγοράζουν και στα ταξίδια που κάνουν στο εξωτερικό. Παράλληλα, συχνά μιλούν με περιφρόνηση για τα γεωργικά επαγγέλματα που είναι τα επαγγέλματα των γονέων τους ή και των ίδιων κατά το παρελθόν. β) Η αλλαγή των επαγγελματικών προτύπων36 εκφράζεται με την άποψη ότι τα τουριστικά επαγγέλματα είναι πολύ πιο αποδοτικά, οικονομικά, από τα αγροτικά και ότι παρέχουν μεγαλύτερο κοινωνικό γόητρο. Τα νέα πρότυπα επαγγελματικής επιτυχίας εκφράζει μια ιδιαίτερη κατηγορία νέων που ασχολούνται με τον τουρισμό, οι τουριστικοί επιχειρηματίες. Σύμφωνα με τα πρότυπα αυτά, η επαγγελματική επιτυχία δεν ταυτίζεται πια με το γόητρο των επιστημονικών επαγγελμάτων, αλλά μετατίθεται στα τουριστικά επαγγέλματα που απαιτούν λιγότερο κόπο και είναι εξαιρετικά προσοδοφόρα από οικονομική άποψη. Οι τουριστικοί επιχειρηματίες αποτελούν λοιπόν για τους νέους ζωντανά παραδείγματα επαγγελματικής επιτυχίας που προσφέρονται για μίμηση. γ) Η απόρριψη και υποτίμηση του τοπικού πολιτισμού37 και της παράδοσης, που συνοδεύεται από την παράλληλη υπερτίμηση και εξιδανίκευση ξένων πολιτισμών. Οι νέοι απορρίπτουν τις περισσότερες μορφές τοπικού πολιτισμού (π.χ. ήθη, έθιμα, πανηγύρια) ως «ξεπερασμένες», «καθυστερημένες», «βλάχικες» και κατάλληλες μόνο για τους ηλικιωμένους, ενώ αντίστοιχα θεωρούν τον πολιτισμό των τουριστών «ανώτερο» και «μοντέρνο», ταυτίζοντάς τον κυρίως με τα ψηλά καταναλωτικά πρότυπα της ζωής των διακοπών και των αστικών κέντρων. δ) Η σύγκρουση με την οικογένεια και τις αξίες της εντείνεται με την οικονομική αυτονόμηση των νέων μέσω των τουριστικών επαγγελμάτων.38 Η αυξημένη επαφή τους με κόσμο που προέρχεται από άλλες κοινωνίες και πολιτισμούς και η επίδραση νέων ιδεών οδηγούν συχνά τους νέους στην απόρριψη των οικογενειακών προτύπων και στην υιοθέτηση νέων αξιών και συμπεριφορών που διευρύνουν το χάσμα των γενεών. Συχνά οι γονείς παραπονιούνται ότι «τα παιδιά τους δουλεύουν για να ξοδεύουν τα χρήματά τους σε διασκεδάσεις 35. Τσάρτας, ό.π., σσ και σσ Τσάρτας, ό.π., σσ , και Hermans, D., «The Encounter of Agriculture and Tourism? A Catalan Case», Annals of Tourism Research, 8 (3), σσ Τσάρτας, ό.π., σ Τσάρτας, ό.π., σ , , και Noronha, R., Review of the Sociological Literature on Tourism, Washington D.C., World Bank, 1975, σ. 8.

11 124 ΠΑΡΙΣ ΤΣΑΡΤΑΣ, ΜΑΡΙΑ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ και ξένες». Η σύγκρουση αυτή είναι πιο έντονη με τα αγόρια, γιατί η τουριστική ανάπτυξη για τις κοπέλες των νησιών αυτών δε φαίνεται να επέφερε την ίδια αυτονόμηση, αφού στην παραδοσιακή απασχόληση του σπιτιού προστέθηκε και η εργασία στις τουριστικές επιχειρήσεις. ε) Η αλλαγή των σχέσεων των δύο φύλων επηρεάζεται σημαντικά από το φαινόμενο των «εραστών του καλοκαιριού».39 Χαρακτηριστικό της νοοτροπίας των νέων είναι ότι δημιουργούν πρόσκαιρες σχέσεις με τις τουρίστριες, «επειδή με τις ξένες συνεννοείσαι καλύτερα», ενώ παράλληλα δείχνουν μια υποτίμηση γι αυτές που εκφράζεται με την αριθμοποίηση των επιτυχιών τους και τη δήλωση ότι δε θα μπορούσαν να τις παντρευτούν. Το φαινόμενο αυτό έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα στις σχέσεις των δύο φύλων, προβλήματα που συνδέονται με το γεγονός ότι οι νέοι παντρεύονται τις κοπέλες των νησιών, «όταν βαρεθούν τις τουρίστριες ή όταν θέλουν να κάνουν παιδιά», σύμφωνα με τα λεγάμενα των ντόπιων. Αυτές οι μακροχρόνιες επιδράσεις της επικοινωνίας μεταξύ νέων και τουριστών, καθώς και οι γενικότερες επιδράσεις της τουριστικής ανάπτυξης διαμορφώνουν μια νέα κατάσταση για τη νεολαία αυτών των νησιών και τη διαδικασία κοινωνικοποίησής της. Β. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Οι διαστάσεις της σχέσης επικοινωνίας μεταξύ νέων και τουριστών, που εκθέσαμε, σύμφωνα με την τοποθέτηση του σχήματος του Lasswell, έδειξαν ήδη πόσο σημαντικός μπορεί να είναι ο ρόλος του τουρισμού στην πολύπλοκη και μακροχρόνια διαδικασία κοινωνικοποίησης των νέων. Συγκεκριμένα, για τους νέους των δύο νησιών40 ο τουρισμός, μέσα από τη σχέση άμεσης ή έμμεσης επικοινωνίας μεταξύ τουριστών και νέων, λειτούργησε ως άμεσο, γρήγορο και εύκολο μέσο διοχέτευσης νέων αξιών και προτύπων ζωής των δυτικών κοινωνιών. Η βασική αυτή διαπίστωση μας επιτρέπει να προχωρήσουμε σε κάποιες νέες υποθέσεις για το ρόλο του τουρισμού στην κοινωνικοποίηση των νέων. Οι υποθέσεις αυτές είναι: 39. Τσάρτας, ό.π., σσ , και Grabum, Η., «Tourism and Prostitution», Annals of Tourism Research, 10 (3), 1983, σσ Βλ. επίσης και για το ρόλο της πολυδραστηριότητας σε σχέση με τον τουρισμό, Iakovidou, Ο., «Le Tourisme Facteur de l Essor de la Pluriactivité en Milieu Rural: Le Cas de Chalcidique (Grèce)», Sociologia Urbana e Rurale, 38, 1992, σσ , και Τσάρτας, Π., «Τουρισμός και Αγροτική Πολυδραστηριότητα», Μελέτη III, Έρευνα για τα Κοινωνικά Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης, Αθήνα, ΕΚΚΕ 1991, σσ Πρόκειται για τη λειτουργία του Demonstration Effect του Τουρισμού, βλ. Καραποστόλης, ό.π., σσ , Jafari, J., ό.π., σσ , και IUOTO: The Impact of International Tourism on the Economic Development of the Developing Countries, Geneva, 1975, σσ

12 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ Πρώτη υπόθεση: εάν ο τουρισμός λειτούργησε με αυτό τον τρόπο, τούτο οφείλεται: α) στην αδυναμία των παραδοσιακών φορέων κοινωνικοποίησης41 να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες που δημιούργησαν οι διαρκώς μεταλλασσόμενες κοινωνικές συνθήκες της εξαστισμένης πλέον κοινωνικής δομής των δύο νησιών β) στα ελκτικά χαρακτηριστικά που εμφάνισε για τους νέους ο τουρισμός (χρήμα - καταναλωτισμός - έρωτας), που έρχονται σε αντίθεση με τη συντηρητική ιδεολογία και τις παραδοσιακές αξίες των κλασικών φορέων της κοινωνικοποίησης (σχολείο, οικογένεια, εκκλησία κ.λπ)' γ) στο γενικότερο πολιτιστικό «κενό»42 που παρατηρείται στις συγκεκριμένες κοινωνίες, κοινωνίες που βρίσκονται σε φάση μετάβασης από την αγροτική δομή σε μια οικονομία στηριγμένη στην τουριστική ανάπτυξη. - Δεύτερη υπόθεση: ο τουρισμός, ως μέσο διοχέτευσης αξιών και τρόπων ζωής του αστικού χώρου, αποτελεί βασικό παράγοντα επιτάχυνσης της αστικοποίησης των αγροτικών κοινωνιών και συνεπώς συμβάλλει σημαντικά στην κοινωνικοποίηση της νεολαίας με βάση τα αστικά πρότυπα.43 Ο τουρισμός δηλαδή δε λειτουργεί αυτόνομα αλλά σε συσχέτιση και αλληλεπίδραση με άλλους παράγοντες της κοινωνικής μεταβολής,44 μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η επίδραση των μέσων μαζικής επικοινωνίας (Τύπος, Ραδιόφωνο, Τηλεόραση). Στα δύο αυτά νησιά η επίδραση του τουρισμού είχε το προβάδισμα, γιατί έφερε κοντά στους νέους τους τουρίστες ως εκπροσώπους των αστικών προτύπων της δυτικής κοινωνίας ήδη από το 1965, ενώ η Τηλεόραση άρχισε να διαδίδεται μετά το 1974 και ο Τύπος μετά το Με άλλα λόγια, ο τουρισμός λειτούργησε ως παράγοντας επιτάχυνσης κάποιων διαδικασιών αστικοποίησης που βρίσκονταν εν σπέρματι στις συγκεκριμένες κοινωνίες. - Η τρίτη υπόθεση είναι ότι οι αξίες και τα πρότυπα που διοχετεύει ο τουρισμός στους νέους των δύο νησιών συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας διαφορετικής ταυτότητας των νέων σε σχέση με αυτή των προηγούμενων γενιών που κοινωνικοποιήθηκαν χωρίς τις επιδράσεις της τουριστικής ανάπτυξης. Με την έννοια αυτή, ο τουρισμός αποτελεί βασικό παράγοντα διαμόρφωσης της νέας ταυτότητας. Οι τρεις υποθέσεις που διατυπώσαμε αξίζει να ερευνηθούν, αφού εξειδικευτούν ανάλογα με τις ιδιομορφίες του κάθε νησιού και τον τύπο τουρισμού που 41. Roberts, Κ., Youth and Leisure, London, Allen and Unwin, 1983, σσ Φιλίας, B., Κοινωνιολογικές Προσεγγίσεις, Αθήνα, Σύγχρονη Εποχή, 1983, σσ , και Καραποστόλης, ό.π., σσ , Γκιζέλης, Καυταντζόγλου, ό.π., σσ. 18, 49-50, 86-87, Burchina, L. (ed.), Rural Youth in Crisis: Facts, Myths and Social Change, Washington, U.S. Department of Health, Education and Welfare, 1963, σ Me Naught, T., «Mass Tourism and the Dilemmas of Modernization in Pacific Islands Communities», Annals of Tourism Research, 9 (3), 1982, σσ

13 126 ΠΑΡΙΣ ΤΣΑΡΤΑΣ, ΜΑΡΙΑ ΘΑΝΟΠΟΥΑΟΥ έχει αναπτυχθεί σε αυτό (π.χ. μαζικός ή μη μαζικός τουρισμός). Οι υποθέσεις αυτές περιορίζονται στην κοινωνικοποίηση της νεολαίας, γιατί στην πραγματικότητα η τουριστική ανάπτυξη θέτει σε κίνηση μια γενικότερη διαδικασία δευτερογενούς κοινωνικοποίησης σε τοπικό επίπεδο ή επανακοινωνικοποίησης ενός ολόκληρου πληθυσμού, μια διαδικασία δηλαδή που δεν αφορά μόνο την κατηγορία των νέων. Οι πρώτες αυτές σκέψεις για το ρόλο του τουρισμού στην κοινωνικοποίηση της νεολαίας θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες σε μια διεξοδικότερη προσέγγιση του θέματος στα νησιά Ίο και Σέριφο, αλλά και σε εκείνες τις τουριστικές περιοχές της χώρας που βρίσκονται σε αντίστοιχα στάδια τουριστικής ανάπτυξης.

14 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ 127 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Brim, Ο. G. and Wheller, S., Socialization after Childhood: Two Essays, New York, Wiley and Sons, Burchina, L.(ed.), Rural Youth in Crisis Facts, Myths and Social Change, Washington, U.S. Department of Health, Education and Welfare, Gazes, G., Le Tourisme International: Mirage on Strategie d'avenir?, Paris, Hatier, Γκιζέλης, Γρ., Καυτατζόγλου P. κ.ά., Παράδοση και Νεωτερικότητα στις Πολιτιστικές Δραστηριότητες της Ελληνικής Οικογένειας: Μεταβαλλόμενα Σχήματα, Αθήνα, ΕΚΚΕ, Grabum, Ν. Η., «Tourism: The Sacred Journey», στο Smith, V. (ed.), Hosts and Guests: The Anlrhopology of Tourism, University of Pensylvania Press, Graburn, N. H., «Tourism and Prostitution», Annals of Tourism Research, 10 (3), De Kadt, Em. (ed.), Tourisme: Passeport pour le Développement?, Paris, Unesco et Banque Mondiale, Fiste, J., Εισαγωγή στην Επικοινωνία, Αθήνα, Επικοινωνία και Κουλτούρα, Jafari, J., «Socioeconomic Costs of Tourism to Developing Countries», Annals of Tourism Research, 1 (3), Jafari, J., «Sociocultural Dimensions of Tourism: an English Language Literature Review» in Bystrzanowski, J. (ed.), Tourism as a Factor of Change: A Sociocultural Study, Vienna, Vienna Center, Iakovidou, O., «Le Tourisme Facteur de l Essor de a Pluriactivité en Milieu Rural: Le Cas de Chalcidique (Grèce)», στο Sociologia Urbana e Rurale, 38, IUOTO, The Impact of International Tourism on the Economie Development of the Developing Countries, Geneva, Καραποστόλης, B., Η Καταναλωτική Συμπεριφορά στην Ελληνική Κοινωνία, Αθήνα, ΕΚΚΕ, Cohen, Ε., «Toward a Sociology of International Tourism», Social Research, 39 (1), Laswell, H. D., «The Structure and Function of Communication in Society», στο Boyson, E. (ed.), The Communication of Ideas, New York, Harper and Bross, Μακουέιλ, N. I. και Βιντάλ, Σ., Μοντέλα Επικοινωνίας, Αθήνα, Καστανιώτης, Mathews, Η. G., International Tourism: A Political and Social Analysis, Cambridge, Massachussets, Schenkman, McCannel, D., «Staged Authenticity: Arrangements of Social Space in Tourist Settings», American Journal of Sociology, 79, 197. McCannel, D., The Tourist: A New Theory of the Leisure Class, New York, Macmillan Press, Me Naught, T., «Mass Tourism and the Dilemmas of Modernization in Pacific Islands Communities», Annals of Tourism Research, 9 (3), Mendras, H., Eléments de Sociologie, Paris, Armand Colin, Nash, D., Tourism as a Form of Imperials, στο Smith, V. (ed.), Hosts and Guests: the Anthropology of Tourism, University of Pensylvania Press, Noronha, R., Review of the Sociological Literature on Tourism, Washington D.C., World Bank, Nunez, Th., «Touristic Studies in Anthropological Perspective», στο Smith, V. (ed.) Hosts and Guests: The Antropology of Tourism, University of Pensylvania Press, 1977.

15 128 ΠΑΡΙΣ ΤΣΑΡΤΑΣ, ΜΑΡΙΑ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ Nunez, Th., «Tourism, Tradition and Acculturation: Weekendismo in a Mexican Village», Ethnology, 2, Παναγιωτοποΰλου, P., «Πολιτικές Στάσεις και Αντιλήψεις της Αγροτικής Νεολαίας», Επιθεώρηση Αγροτικών Μελετών, τόμος III, τεύχος 2, Pi Sunyer, Or., «Through Native Eyes: Tourists and Tourism in a Catalan Maritime Community», στο Smith, V. (ed.), Hosts and Guests: The Anthropology of Tourism, University of Pensylvania Press, Roberts, K., Youth and Leisure, London, Allen and Unwin, Smith, V. (ed.), Hosts and Guests: The Anthropology of Tourism, University of Pensylvania Press, Σταύρου, Σ., Ειδική Έρευνα για τα Χαρακτηριστικά της Ζήτησης Αλλοδαπών Τουριστών στην Ελλάδα την Περίοδο 84-85, Αθήνα, EOT, Stoetzel, J., La Psychologie Sociale, Paris, Flammarion, Sutton, W. A., «Travel and Understanding: Notes on the Social Structure of Touring», International Journal of Comparative Sociology, Τσάρτας, Π., Κοινωνικές και Οικονομικές Επιπτώσεις της Τουριστικής Ανάπτυξης στο Νομό Κυκλάδων και Ιδιαίτερα στα Νησιά Ίο και Σέριφο στην Περίοδο , Αθήνα, ΕΚΚΕ, Τσάρτας, Π., «Τουρισμός και Αγροτική Πολυδραστηριότητα», Μελέτη III, Έρευνα για τα Κοινωνικά Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης, Αθήνα, ΕΚΚΕ Τσουκαλάς, Κ., Κράτος, Κοινωνία, Εργασία στην Μεταπολεμική Ελλάδα, Αθήνα, θεμέλιο, Turner, L. and Ash, J., The Golden Hordes: International Tourism and the Pleasure Periphery, London, Constabe, Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Έκθεση για το Πενταετές Πρόγραμμα Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης Νομού Κυκλάδων, Αθήνα, Υπουργείο Συντονισμού, Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Νομού Κυκλάδων , Αθήνα, Φίλιας, Β., Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις, Αθήνα, Σύγχρονη Εποχή, Hermans, D., «The Encounter of Agriculture and Tourism: A Catalan Case», Annals of Tourism Research, 8 (3), 1981.

Πάρις Τσάρτας* ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ ΤΩΝ ΣΤΑΔΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

Πάρις Τσάρτας* ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ ΤΩΝ ΣΤΑΔΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΥΚΛΑΔΩΝ Πάρις Τσάρτας* ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ ΤΩΝ ΣΤΑΔΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΥΚΛΑΔΩΝ Α. ΣΤΑΔΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ. ΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΜΙΑ ΘΕΩΡΙΑ I. Περιορισμοί-οροθετήσεις της θεωρίας των σταδίων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΕΚΚΕ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «TO ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. WORLD INTERNET PROJECT GREECE»

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΕΚΚΕ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «TO ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. WORLD INTERNET PROJECT GREECE» ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΕΚΚΕ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «TO ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. WORLD INTERNET PROJECT GREECE» Οι επιπτώσεις της χρήσης των online τεχνολογιών, σε σχέση με τη συμπεριφορά, τις στάσεις και τις αντιλήψεις

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή Γνώμη. Κολέγιο CDA ΔΗΣ 110 Κομμωτική Καρολίνα Κυπριανού 11/02/2015

Κοινή Γνώμη. Κολέγιο CDA ΔΗΣ 110 Κομμωτική Καρολίνα Κυπριανού 11/02/2015 Κοινή Γνώμη Κολέγιο CDA ΔΗΣ 110 Κομμωτική Καρολίνα Κυπριανού 11/02/2015 Έννοια, ορισμός και ανάλυση Κοινής Γνώμης Κοινή γνώμη είναι η γνώμη της πλειοψηφίας των πολιτών, πάνω σε ένα ζήτημα που αφορά την

Διαβάστε περισσότερα

5 η Διδακτική Ενότητα Οι βασικές αρχές και η σημασία της Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού στην περίπτωση των τουριστικών επιχειρήσεων

5 η Διδακτική Ενότητα Οι βασικές αρχές και η σημασία της Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού στην περίπτωση των τουριστικών επιχειρήσεων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Πρόγραμμα επικαιροποίησης γνώσεων αποφοίτων ΑΕΙ στην οργάνωση, διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων και στην προώθηση τουριστικών προορισμών 5 η Διδακτική Ενότητα Οι βασικές αρχές και

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Αγροτικής Ανάπτυξης

Κοινωνιολογία της Αγροτικής Ανάπτυξης Κοινωνιολογία της Αγροτικής Ανάπτυξης ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη και Διαχείριση του Αγροτικού Χώρου» Ενότητα 2: Αγροτική Κοινότητα και Αγροτικός Μετασχηματισμός (1/2) 2ΔΩ Διδάσκων:

Διαβάστε περισσότερα

1. H ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες η ύπαιθρος κατέχει εξέχουσα θέση στον πολιτισµό της χώρας και στην ψυχή των κατοίκων της,

1. H ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες η ύπαιθρος κατέχει εξέχουσα θέση στον πολιτισµό της χώρας και στην ψυχή των κατοίκων της, ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002 Ο ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΩΣ ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ Ολγα Ιακωβίδου Αν. Καθηγήτρια, Τµήµα Γεωπονίας, ΑΠΘ. 1. H ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ Στις περισσότερες

Διαβάστε περισσότερα

Πάρις Τσάρτας ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΖΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ

Πάρις Τσάρτας ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΖΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ Πάρις Τσάρτας ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΖΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Φαινόμενο των σύγχρονων κοινωνιών της μεταπολεμικής περιόδου ο τουρισμός εκφράζει την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού

Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού ΜΑΖΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ 19ος αιώνας: Κλειδί: Ανάπτυξη σιδηροδρόμου, Ατμόπλοιο Οργανωμένος τουρισμός Αύξηση μεσαίας τάξης και εισοδημάτων Συρρίκνωση αγροτικού τομέα Μετακίνηση πληθυσμού

Διαβάστε περισσότερα

Ταυτότητα της Έρευνας... σελ. 4

Ταυτότητα της Έρευνας... σελ. 4 ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Ταυτότητα της Έρευνας... σελ. 4 ΜΕΡΟΣ Α : Στοιχεία για τους επισκέπτες της Ελλάδας 1. Αριθμός ημερών παραμονής στην Ελλάδα... 7 2. Αριθμός επισκέψεων στην Ελλάδα για διακοπές...

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Αγροτικής Ανάπτυξης

Κοινωνιολογία της Αγροτικής Ανάπτυξης Κοινωνιολογία της Αγροτικής Ανάπτυξης ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη και Διαχείριση του Αγροτικού Χώρου» Ενότητα 1: Θεωρία και Mέθοδος στη Mελέτη της Aγροτικής Kοινωνίας (2/4) 1ΔΩ

Διαβάστε περισσότερα

Βελισσαρίου Ευστάθιος Καθηγητής Τουριστικής Οικονομίας ΤΕΙ Θεσσαλίας 2016

Βελισσαρίου Ευστάθιος Καθηγητής Τουριστικής Οικονομίας ΤΕΙ Θεσσαλίας 2016 Βελισσαρίου Ευστάθιος Καθηγητής Τουριστικής Οικονομίας ΤΕΙ Θεσσαλίας 2016 1 Η τουριστική προσφορά Η τουριστική προσφορά (σύμφωνα με τον Hoffmann (1970) αποτελείται από την : Α) Φυσική προσφορά, Β) την

Διαβάστε περισσότερα

Α. Τηλεοπτικές συνήθειες-τρόπος χρήσης των Μ.Μ.Ε.

Α. Τηλεοπτικές συνήθειες-τρόπος χρήσης των Μ.Μ.Ε. 38 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Ένας από τους βασικούς στόχους της παρούσας έρευνας ήταν η εύρεση εκείνων των χαρακτηριστικών των εφήβων τα οποία πιθανόν συνδέονται με τις μελλοντικές επαγγελματικές τους επιλογές. Ως

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους Εφηβεία και Πρότυπα Τι σημαίνει εφηβεία; Η εφηβεία είναι η περίοδος της ζωής του ανθρώπου που αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Είναι μια εξελικτική φάση που κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

12 η Διδακτική Ενότητα Οι προκλήσεις για τον έμπειρο τουρίστα και οι περιηγήσεις του στον πολιτισμό ως σύγχρονη τουριστική επιχειρηματική δράση

12 η Διδακτική Ενότητα Οι προκλήσεις για τον έμπειρο τουρίστα και οι περιηγήσεις του στον πολιτισμό ως σύγχρονη τουριστική επιχειρηματική δράση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Πρόγραμμα επικαιροποίησης γνώσεων αποφοίτων ΑΕΙ στην οργάνωση, διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων και στην προώθηση τουριστικών προορισμών 12 η Διδακτική Ενότητα Οι προκλήσεις για τον

Διαβάστε περισσότερα

The Jobbies. 14ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Project Β τριμήνου «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα. Βάκουλης Παναγιώτης.

The Jobbies. 14ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Project Β τριμήνου «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα. Βάκουλης Παναγιώτης. The Jobbies 1ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Project Β τριμήνου 2013-201 «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα Βάκουλης Παναγιώτης Δοξάκης Δημήτρης Δρούγκας Στάθης Καρβουνίδης Χάρης Η επιρροή που ασκούν οι

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός Οινικού Τουρισμού

Ορισμός Οινικού Τουρισμού Οινικός Τουρισμός Εισαγωγικά Το κρασί είναι συνδεδεµένο µε την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισµού και µπορεί να αποτελέσει κίνητρο για µετακινήσεις µε σκοπό τη γνωριµία µαζί του Τα ίδια τα αµπέλια, από

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο. Εφηβεία (4596)

Κείμενο. Εφηβεία (4596) Κείμενο Εφηβεία (4596) Η εφηβεία αποτελεί μία μεταβατική περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, η οποία αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Κατά τη διάρκειά της, συντελούνται βιολογικές,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Οι μαθητές με μεγάλη διαφορά απάντησαν «για να ταξιδέψω» [75%] και «γιατί μου αρέσει να μαθαίνω ξένες γλώσσες» [73%]. Μεγάλο ποσοστό επίσης εκφράζει την πρόθεση να τα χρησιμοποιεί

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Οι κλασικές προσεγγίσεις αντιμετωπίζουν τη διαδικασία της επιλογής του τόπου εγκατάστασης των επιχειρήσεων ως αποτέλεσμα επίδρασης ορισμένων μεμονωμένων παραγόντων,

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτική Κοινωνιολογία

Αγροτική Κοινωνιολογία Αγροτική Κοινωνιολογία Θεματική ενότητα 3: Η αγροτική κοινότητα 2/3 Όνομα καθηγητή: Χαράλαμπος Κασίμης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικοί στόχοι Στόχος εδώ είναι να παρουσιαστεί το

Διαβάστε περισσότερα

«Μελέτη των δυνατοτήτων ανάπτυξης προσωποποιημένων ηλεκτρονικών ξενοδοχειακών υπηρεσιών στην Ελλάδα»

«Μελέτη των δυνατοτήτων ανάπτυξης προσωποποιημένων ηλεκτρονικών ξενοδοχειακών υπηρεσιών στην Ελλάδα» «Μελέτη των δυνατοτήτων ανάπτυξης προσωποποιημένων ηλεκτρονικών ξενοδοχειακών υπηρεσιών στην Ελλάδα» Ονοματεπώνυμο: Κοντακτσή Νίκη Σειρά: 10 Επιβλέπων Καθηγητής: Καρδαράς Δημήτριος Δεκέμβριος 2014 Τουρισμός

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτική Κοινωνιολογία

Αγροτική Κοινωνιολογία Αγροτική Κοινωνιολογία Θεματική ενότητα 1: Θεωρητική συγκρότηση της Αγροτικής Κοινωνιολογίας 3/3 Όνομα καθηγητή: Χαράλαμπος Κασίμης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικοί στόχοι Στόχος

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΛΕΙΨΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ

ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΛΕΙΨΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΛΕΙΨΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΛΕΙΨΟΙ 2016-2017 ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΠΑΠΑΔΕΛΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΗ ΡΑΦΑΕΛΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΗΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΣΑΡΡΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΡΑΤΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΤΖΑΝΑΚΑΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 7 ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ 7 ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑ 7 ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Λόγοι µελέτης τουρισµού από κοινωνιολογικής άποψης Η ποσοτική αύξηση των τουριστών τις τελευταίες δεκαετίες

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ: «Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ» 2017 ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ: ΕΛΛΑΔΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΗ ΤΟΥΣ. ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΗ ΤΟΥΣ. ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ελληνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Πρακτικά 18 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Στατιστικής (2005) σελ.49-54 ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΗ ΤΟΥΣ. ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Advanced Subsidiary. Κατανόηση γραπτού λόγου Μετάφραση Γραπτό κείμενο. Κατανόηση

Advanced Subsidiary. Κατανόηση γραπτού λόγου Μετάφραση Γραπτό κείμενο. Κατανόηση Advanced Subsidiary Advanced GCE Survival Δεξιότητες Α Β Γ Δ Κατανόηση γραπτού λόγου Μετάφραση Γραπτό κείμενο Κατανόηση γραπτού λόγου Κατανόηση κειμένων σε προεπιλεγμένα θέματα/κείμενα Functional Operational

Διαβάστε περισσότερα

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ;

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ; Τίτλος Μαθήματος : Λειτουργία και εφαρμογές της πολιτιστικής διαχείρισης Ενότητα 7: Πολιτιστικός τουρισμός και τοπικό πολιτιστικό προϊόν Όνομα Καθηγητή: Δρ. Θεοκλής-Πέτρος Ζούνης Τμήμα: Επικοινωνίας και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΜΙΝ ΣΤΗ ΛΑΜΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2011 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ανάθεση: ΕLΜΙΝ Hellenic Mining Enterprises S.A. Τύπος έρευνας: Ποσοτική έρευνα με Computer Assisted τηλεφωνικές συνεντεύξεις.

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Νεανική ηλικία (5539)

Κείμενο Νεανική ηλικία (5539) Κείμενο Νεανική ηλικία (5539) Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της εφηβείας είναι η απομόνωση των μεγαλύτερων παιδιών και η προετοιμασία τους για τον ρόλο του ενήλικου έξω από την οικογένεια. Επειδή είναι

Διαβάστε περισσότερα

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος 15

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος 15 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος 15 1 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ 17 1.1 Διαστάσεις και παράμετροι διαμόρφωσης των χαρακτηριστικών της τουριστικής ανάπτυξης 17 1.1.1 Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Η κοινωνική διάσταση της καινοτομίας ως μοχλός της αειφορίας Αφροδίτη Παπαδάκη-Κλαυδιανού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών 4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (4.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ενότητα 09: Σχεδιασμός και Οργάνωση ενός Προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΙΙ Πολυξένη

Διαβάστε περισσότερα

Στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους μετανάστες

Στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους μετανάστες Στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους μετανάστες Θεωρητικό πλαίσιο και ανάλυση αποτελεσμάτων της πανελλαδικής ποσοτικής έρευνας VPRC Φεβρουάριος 2007 13106 / Διάγραμμα 1 Γενικοί

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτική Κοινωνιολογία

Αγροτική Κοινωνιολογία Αγροτική Κοινωνιολογία Θεματική ενότητα 1: Θεωρητική συγκρότηση της Αγροτικής Κοινωνιολογίας 1/3 Όνομα καθηγητή: Χαράλαμπος Κασίμης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικοί στόχοι Στόχος

Διαβάστε περισσότερα

Ηλικία - Επιχειρηματικότητα

Ηλικία - Επιχειρηματικότητα Ηλικία - Επιχειρηματικότητα 40% 35% 34,3% 34,0% 30% 25% 20% 21,3% 15% 10% 5% 0% 1,3% 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ 9,0% 1 Τι επιλέγει 84% επιλέγει την έναρξη νέας δραστηριότητας ανεξάρτητα επιπέδου εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτικός Τουρισμός. Ενότητα 3 η : Ο Αγροτικός Τουρισμός. Όλγα Ιακωβίδου Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Αγροτικός Τουρισμός. Ενότητα 3 η : Ο Αγροτικός Τουρισμός. Όλγα Ιακωβίδου Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αγροτικός Τουρισμός Ενότητα 3 η : Ο Αγροτικός Τουρισμός Όλγα Ιακωβίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΩΝ

ΕΡΕΥΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΩΝ alco THE PULSE OF SOCIETY ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΕΝΤΟΛΕΑΣ: ΤΥΠΟΣ: ΔΕΙΓΜΑ: ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ: ΧΡΟΝΟΣ: ALCO Ε.Ο.Τ. ΠΟΣΟΤΙΚΗ (ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ) 1.500

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Διδάσκουσα: Μαρία Δασκολιά Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Φ.Π.Ψ. Εαρινό εξάμηνο 2018-2019 ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Η επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτη επαφή με την αναπηρία: Πώς η πρώτη πληροφορία επιδρά στο παιδί και καθορίζει στάσεις ζωής

Πρώτη επαφή με την αναπηρία: Πώς η πρώτη πληροφορία επιδρά στο παιδί και καθορίζει στάσεις ζωής Πρώτη επαφή με την αναπηρία: Πώς η πρώτη πληροφορία επιδρά στο παιδί και καθορίζει στάσεις ζωής 1 Αλέξανδρος Αργυριάδης, 2 Μαρία Αθανασέκου 1.Επίκουρος Kαθηγητής, Frederick University 2.Διδάσκουσα Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣXOΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣXOΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣXOΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Ο Ρ Γ Α Ν Ω Σ Η Κ Α Ι Λ Ε Ι Τ Ο Υ Ρ Γ Ι Α Τ Α Ξ Ι Δ Ι Ω Τ Ι Κ Η Σ Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Α Σ Δ Ι Δ Α Σ Κ

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το ΕΠΜ_2014 Εκπαιδευτικό Έργο «Το Κινητό Μουσείο»

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία. Η στάση των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και των σούπερ μάρκετ

Πτυχιακή Εργασία. Η στάση των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και των σούπερ μάρκετ Πτυχιακή Εργασία Η στάση των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και των σούπερ μάρκετ Σπουδαστής: Καραλάγας Γεώργιος Εισηγητής: Ντάνος Αναστάσιος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τ.Ε.Ι

Διαβάστε περισσότερα

«Η επίδραση των on-line reviews των ξενοδοχείων στην εμπειρία των τουριστών από τα ξενοδοχεία»

«Η επίδραση των on-line reviews των ξενοδοχείων στην εμπειρία των τουριστών από τα ξενοδοχεία» «Η επίδραση των on-line reviews των ξενοδοχείων στην εμπειρία των τουριστών από τα ξενοδοχεία» Ονοματεπώνυμο:Ζαχίλα Αφροδίτη Σειρά:8 η Επιβλέπων Καθηγητής: Σιώμκος Γεώργιος Δεκέμβριος 2011 Εισαγωγή Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

888 ΧΡΟΝΙΑ. Πρόγραμμα Κοινωνικής Υπηρεσίας 2013-2014. χεν θεσσαλονίκης ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

888 ΧΡΟΝΙΑ. Πρόγραμμα Κοινωνικής Υπηρεσίας 2013-2014. χεν θεσσαλονίκης ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Πρόγραμμα Κοινωνικής Υπηρεσίας 2013-2014 888 ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ χεν θεσσαλονίκης Μητροπόλεως 18 546 24 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310-276 144 Fax: 2310 276 144 E-mail: xenthesalonikis1@windowslive.com

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνα κοινής γνώμης για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Σύνοψη Αποτελεσμάτων Συμπεράσματα

Ερευνα κοινής γνώμης για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Σύνοψη Αποτελεσμάτων Συμπεράσματα Ερευνα κοινής γνώμης για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο 2011 Σύνοψη Αποτελεσμάτων Συμπεράσματα ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Ο σχεδιασμός της έρευνας έγινε αρχικά από την ΕΥΣΕΚΤ με σκοπό τη δημιουργία

Διαβάστε περισσότερα

Η απασχόληση στον Τουρισμό και τους Λοιπούς κλάδους της ελληνικής Οικονομίας, Ιούνιος 2018

Η απασχόληση στον Τουρισμό και τους Λοιπούς κλάδους της ελληνικής Οικονομίας, Ιούνιος 2018 Η απασχόληση στον Τουρισμό και τους Λοιπούς κλάδους της ελληνικής Οικονομίας, 2008-2017 Ιούνιος 2018 Δρ. Άρης Ίκκος, ISHC Σεραφείμ Κουτσός Επιστημονικός Διευθυντής Αναλυτής ΙΝΣΕΤΕ Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός βελτίωσης της σχέσης μεταξύ διοίκησης ΑΈΙ και πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης. Ιωάννης Κλαψόπουλος. 1. Εισαγωγή Η

Σχεδιασμός βελτίωσης της σχέσης μεταξύ διοίκησης ΑΈΙ και πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης. Ιωάννης Κλαψόπουλος. 1. Εισαγωγή Η ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΕΙ ΚΑΙ... 27 27 Σχεδιασμός βελτίωσης της σχέσης μεταξύ διοίκησης ΑΈΙ και πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης Ιωάννης Κλαψόπουλος 1. Εισαγωγή Η παρούσα εισήγηση

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτική Κοινωνιολογία

Αγροτική Κοινωνιολογία Αγροτική Κοινωνιολογία Θεματική ενότητα 1: Θεωρητική συγκρότηση της Αγροτικής Κοινωνιολογίας 1/3 Όνομα καθηγητή: Χαράλαμπος Κασίμης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικοί στόχοι Στόχος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ; Η επαγγελματική ανάπτυξη και η ανθρώπινη ανάπτυξη συνδέονται. Η εξελικτική πορεία του ατόμου δεν κλείνει με την είσοδό του στο επάγγελμα ή σε έναν οργανισμό αλλά αντίθετα, την στιγμή εκείνη αρχίζει μία

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.

Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Τα τελευταία χρόνια βρισκόµαστε µπροστά σε µια βαθµιαία αποδόµηση της ανδροκρατικής έννοιας της ηγεσίας

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ Σκοπός του Μαθήματος Τα τουριστικά προϊόντα/υπηρεσίες έχουν ιδιαιτερότητες, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά τη διοίκηση και τη λειτουργία των τουριστικών επιχειρήσεων. Οι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Ποιο από τα παρακάτω αποτυπώνει τη διαμονή σας, αυτό το ακαδημαϊκό έτος;

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Ποιο από τα παρακάτω αποτυπώνει τη διαμονή σας, αυτό το ακαδημαϊκό έτος; ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Το παρόν ερωτηματολόγιο αφορά έρευνα για τις συνήθειες των φοιτητών. Οι πληροφορίες που θα συγκεντρωθούν μένουν αυστηρά προσωπικές και χρησιμοποιούνται μόνο για στατιστικούς λόγους. Σας

Διαβάστε περισσότερα

Παραδόσεις 3. Δεν υφίστανται απαιτήσεις. Ελληνική/Αγγλική

Παραδόσεις 3. Δεν υφίστανται απαιτήσεις. Ελληνική/Αγγλική ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Προπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ DF8051 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Πέμπτο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Τουριστική Γεωγραφία ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1.1 Σκοπός Έρευνας

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1.1 Σκοπός Έρευνας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Σκοπός Έρευνας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο βασικός σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αξιολόγηση των παραγόντων που επιδρούν και διαμορφώνουν τη γνώμη, στάση και αντίληψη των νέων (μαθητών)

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης

Έρευνα Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Έρευνα Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΥΠΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 2/10/2013-21/12/2013 ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΤΥΧΑΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ 2000

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ 2000 ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ 2000 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2002 ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

17/12/2007. Βασιλική Ζήση, PhD. Ποιότητα ζωής. Είναι ένα συναίσθημα που σχεδόν όλοι καταλαβαίνουμε, αλλά δεν μπορούμε να ορίσουμε (Spirduso, 1995)

17/12/2007. Βασιλική Ζήση, PhD. Ποιότητα ζωής. Είναι ένα συναίσθημα που σχεδόν όλοι καταλαβαίνουμε, αλλά δεν μπορούμε να ορίσουμε (Spirduso, 1995) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Μεταπτυχιακό πρόγραμμα ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Μάθημα: Ψυχολογική Υποστήριξη σε Κλινικούς Πληθυσμούς Γνωστικοί & συναισθηματικοί παράγοντες Γνωστική Ψυχική ευεξία λειτουργία Υγεία & fittness

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτικός Τουρισμός. Ενότητα 2 η : Η εμπειρία στον τουρισμό. Όλγα Ιακωβίδου Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Αγροτικός Τουρισμός. Ενότητα 2 η : Η εμπειρία στον τουρισμό. Όλγα Ιακωβίδου Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αγροτικός Τουρισμός Ενότητα 2 η : Η εμπειρία στον τουρισμό Όλγα Ιακωβίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Η βία στην ελληνική κοινωνία

Η βία στην ελληνική κοινωνία 11/2012 4-2013 Η βία στην ελληνική κοινωνία 2013 Ημερομηνία δημοσίευσης 21/3/2013 www.publicissue.gr Η Public Issue ιδρύθηκε το 2001. Εξειδικεύεται στην πολιτική και εκλογική έρευνα κοινής γνώμης, στην

Διαβάστε περισσότερα

Αθλητικός Τουρισμός. Μάρκετινγκ αθλητικού τουρισμού Νικόλαος Θεοδωράκης Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών, Α.Π.Θ.

Αθλητικός Τουρισμός. Μάρκετινγκ αθλητικού τουρισμού Νικόλαος Θεοδωράκης Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών, Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάρκετινγκ αθλητικού τουρισμού Νικόλαος Θεοδωράκης Επίκουρος Καθηγητής, Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

Συμβουλευτική στη δια βίου ανάπτυξη. Καθηγήτρια: Καλούρη Ο. Σπουδάστρια: Δασκαλά Βασιλική

Συμβουλευτική στη δια βίου ανάπτυξη. Καθηγήτρια: Καλούρη Ο. Σπουδάστρια: Δασκαλά Βασιλική Συμβουλευτική στη δια βίου ανάπτυξη Καθηγήτρια: Καλούρη Ο. Σπουδάστρια: Δασκαλά Βασιλική Ένα Κριτικό Αναπτυξιακό Μοντέλο για τον Εκπαιδευτικό και Επαγγελματικό Προσανατολισμό:Πολυτέλεια ή Αναγκαιότητα;

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και ο νέος ρόλος των εκπαιδευτών

Η ανάπτυξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και ο νέος ρόλος των εκπαιδευτών Η ανάπτυξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και ο νέος ρόλος των εκπαιδευτών Καθώς οι σύγχρονες κοινωνίες μεταλλάσσονται και εξελίσσονται διαρκώς, η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 3: Δυο προσεγγίσεις που επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 3: Δυο προσεγγίσεις που επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 3: Δυο προσεγγίσεις που επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία Νέο Πρόγραμμα iuσπcdcddccscsdcscsουδών Νηπιαγωγείου Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΥΛΙΚΟ 4 ης ΙΑΛΕΞΗΣ

ΕΝΤΥΠΟ ΥΛΙΚΟ 4 ης ΙΑΛΕΞΗΣ ΕΝΤΥΠΟ ΥΛΙΚΟ 4 ης ΙΑΛΕΞΗΣ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Τα τελευταία χρόνια η ενδογενής ανάπτυξη, η αξιοποίηση δηλαδή του ενδογενούς φυσικού και πολιτιστικού πλούτου καθώς και του ανθρώπινου δυναµικού του κάθε τόπου,

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο μαθήματος 4 Προβολή ταινίας «Ρεμπέτικο» Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2016

Σχέδιο μαθήματος 4 Προβολή ταινίας «Ρεμπέτικο» Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2016 Σχέδιο μαθήματος 4 Προβολή ταινίας «Ρεμπέτικο» Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2016 Η «ανάγνωση» της ταινίας Στόχοι: Η συνεργασία του εκπαιδευτικού με τους

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η δημιουργικότητα είναι η λειτουργία που επιτρέπει στο νου να πραγματοποιήσει ένα άλμα, πολλές φορές εκτός του αναμενόμενου πλαισίου, να αναδιατάξει τα δεδομένα με απρόσμενο τρόπο, υπερβαίνοντας

Διαβάστε περισσότερα

Ομαδική Συμβουλευτική Γονέων Μαθητών με αναπηρία. Στέλλα Νάκου, Συμβουλευτική Ψυχολόγος Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Νάουσας

Ομαδική Συμβουλευτική Γονέων Μαθητών με αναπηρία. Στέλλα Νάκου, Συμβουλευτική Ψυχολόγος Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Νάουσας Ομαδική Συμβουλευτική Γονέων Μαθητών με αναπηρία Στέλλα Νάκου, Συμβουλευτική Ψυχολόγος Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Νάουσας Γιατί Συμβουλευτική Ομάδα Γονέων; 28/6/2016 2 Γιατί Ομάδα Γονέων; Η συμμετοχή των

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 7 η Τουρισμός Πολιτιστικής Κληρονομιάς Η Περίπτωση της Ελλάδας

Διάλεξη 7 η Τουρισμός Πολιτιστικής Κληρονομιάς Η Περίπτωση της Ελλάδας Διάλεξη 7 η Τουρισμός Πολιτιστικής Κληρονομιάς Η Περίπτωση της Ελλάδας Δρ. Αλέξανδρος Αποστολάκης Email: aapostolakis@staff.teicrete.gr Τηλ.: 2810379621 E-class μαθήματος: https://eclass.teicrete.gr/courses/dsη229

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΓΟΡΑΣΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΟΝ ΙΑΝΟΜΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Περιβάλλον Μάρκετινγκ Όλες οι δυνάµεις

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ Εισαγωγή Η έρευνα στην Ευρώπη δείχνει ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες όλων των ηλικιών έχουν προσωπική εμπειρία με την τεχνολογία.

Διαβάστε περισσότερα

ημερίδα διάχυσης αποτελεσμάτων

ημερίδα διάχυσης αποτελεσμάτων ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΙΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ, ΕΜΠ ημερίδα διάχυσης αποτελεσμάτων Διδακτορική έρευνα με τίτλο: «Εναλλακτικές μορφές τουρισμού και

Διαβάστε περισσότερα

Διαφοροποίηση αποδοχής και αναστολών σε μαθησιακές εμπειρίες εισαγωγής στελεχών και υπαλλήλων επιλεγμένων

Διαφοροποίηση αποδοχής και αναστολών σε μαθησιακές εμπειρίες εισαγωγής στελεχών και υπαλλήλων επιλεγμένων Διαφοροποίηση αποδοχής και αναστολών σε μαθησιακές εμπειρίες εισαγωγής στελεχών και υπαλλήλων επιλεγμένων υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα της περιοχής μείζονος Θεσσαλονίκης στα δεδομένα Νέων Τεχνολογιών

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος του Γιώργου Τσιάκαλου 25. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή 29

Πρόλογος του Γιώργου Τσιάκαλου 25. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή 29 Περιεχόµενα Πρόλογος του Γιώργου Τσιάκαλου 25 ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή 29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Κοινωνικός αποκλεισµός και εκπαίδευση Θεωρητικές προσεγγίσεις 30 1.1 Κοινωνικός αποκλεισµός 30 1.1.1 Η εκπαίδευση ως παράγοντας

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτική Κοινωνιολογία

Αγροτική Κοινωνιολογία Αγροτική Κοινωνιολογία Θεματική ενότητα 9: Οικογενειακή Γεωργία: η ελληνική περίπτωση 1/2 Όνομα καθηγητή: Χαράλαμπος Κασίμης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικοί στόχοι Στόχος εδώ είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ο παιδικός σταθμός, είναι πράγματι ένας «σταθμός» στην πορεία ανάπτυξης και ζωής του ανθρώπου!

Ο παιδικός σταθμός, είναι πράγματι ένας «σταθμός» στην πορεία ανάπτυξης και ζωής του ανθρώπου! Η μετάβαση στον παιδικό σταθμό---ψυχολογία αναπτυξιακού σταδίου στο νήπιο και οφέλη ένταξης Γράφει: Δανάη Χορομίδου, Ψυχολόγος, Απόφοιτος Παν/μίου Αθηνών, Ψυχοθεραπεύτρια-Ψυχοδραματιστής, Συνεργάτης του

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (PROJECT)

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (PROJECT) ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (PROJECT) ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ (QUALITATIVE APPROACHES TO RESEARCH) 2 Ποιοτικές ερευνητικές προσεγγίσεις (Qualitative Research Approaches) Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή, Αθανασοπούλου Ευφροσύνη, Θεοδωροπούλου Θεώνη

Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή, Αθανασοπούλου Ευφροσύνη, Θεοδωροπούλου Θεώνη Ερευνητικό υποερώτημα: «Ποια τα κίνητρα και οι παράγοντες που επηρεάζουν τους νέους στην επιλογή του επαγγέλματος» Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή,

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένα Συστήματα Επικοινωνίας

Ολοκληρωμένα Συστήματα Επικοινωνίας Προβολή 1. Ολοκληρωμένα Συστήματα Επικοινωνίας 2. Σκοπός της Επικοινωνίας 3. Παράγοντες που επηρεάζουν το μίγμα προβολής 4. Το πρόγραμμα προβολής 5. Διαφήμιση 6. Προσωπική Πώληση 7. Προώθηση των Πωλήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Επιτελική Σύνοψη. Χρόνια Κινητή Τηλεφωνία στην Ελλάδα

Επιτελική Σύνοψη. Χρόνια Κινητή Τηλεφωνία στην Ελλάδα Επιτελική Σύνοψη 20 Χρόνια Κινητή Τηλεφωνία στην Ελλάδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ένωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ), με αφορμή τη συμπλήρωση των είκοσι χρόνων τoυ Κλάδου στην Ελλάδα, πραγματοποίησε έρευνα κοινής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ. Επιστημονικός Υπεύθυνος Έρευνας : Καθηγητής Επαμεινώνδας Πανάς

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ. Επιστημονικός Υπεύθυνος Έρευνας : Καθηγητής Επαμεινώνδας Πανάς ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ Επιστημονικός Υπεύθυνος Έρευνας : Καθηγητής Επαμεινώνδας Πανάς Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 2010 2 3 4 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση συστημάτων της τηλεεκπαίδευσης στη Ρωσία και στην Ελλάδα και Στατιστικές μελέτες.

Σύγκριση συστημάτων της τηλεεκπαίδευσης στη Ρωσία και στην Ελλάδα και Στατιστικές μελέτες. Σύγκριση συστημάτων της τηλεεκπαίδευσης στη Ρωσία και στην Ελλάδα και Στατιστικές μελέτες. Συλλογή των αποτελεσμάτων και επεξεργασία τους. Δημιουργία βάσης δεδομένων για τις δύο χώρες ξεχωριστά (Ρωσία/Ελλάδα).

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Κων/νος Καλέμης, Άννα Κωσταρέλου, Μαρία Αγγελική Καλέμη Εισαγωγή H σύγχρονη τάση που επικρατεί

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΘΕΩΡΙΑ & ΠΡΑΞΗ στην εκπαιδευση Το έγγραφο αυτό παρέχει πληροφορίες και οδηγίες μορφοποίησης που θα σας βοηθήσουν να προετοιμάσετε καλύτερα την εργασία σας.... Αποστολή Εργασιών

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων

Αρχές Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων Αρχές Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων Ενότητα 6: Η Συμπεριφορά των Καταναλωτών Θεοδωρίδης Προκόπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Οι Ελληνικές Τουριστικές Εισπράξεις

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Οι Ελληνικές Τουριστικές Εισπράξεις ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ Σταδίου 24, 105 33 Τηλ. 331 2253, 331 0022 Fax: 33 120 33 Email: itep@otenet.gr URL: http://www.itep.gr Αθήνα, 7 Σεπτεµβρίου 2005 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Οι Ελληνικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ Τερψιχόρη Γκιόκα Μέλος ΠΟΔ Αττικής Η «Συμβουλευτική Ψυχολογία» είναι ο εφαρμοσμένος κλάδος της Ψυχολογίας, ο οποίος διευκολύνει την δια βίου προσωπική

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο. Τρόποι χορήγησης: α) Με αλληλογραφία β) Με απευθείας χορήγηση γ) Τηλεφωνικά

Ερωτηματολόγιο. Τρόποι χορήγησης: α) Με αλληλογραφία β) Με απευθείας χορήγηση γ) Τηλεφωνικά Ερωτηματολόγιο Το ερωτηματολόγιο αποτελείται από μια σειρά ερωτήσεων, οι οποίες έχουν ως στόχο την καταγραφή των απόψεων, γνώσεων ή στάσεων μιας ομάδας ατόμων. Τρόποι συμπλήρωσης: α) άμεσος (ο ίδιος ο

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα κοινής γνώμης για τις στάσεις των Ελλήνων καταναλωτών απέναντι στο πλαστικό χρήμα. Βασικά συμπεράσματα της έρευνας

Έρευνα κοινής γνώμης για τις στάσεις των Ελλήνων καταναλωτών απέναντι στο πλαστικό χρήμα. Βασικά συμπεράσματα της έρευνας Έρευνα κοινής γνώμης για τις στάσεις των Ελλήνων καταναλωτών απέναντι στο πλαστικό χρήμα Βασικά συμπεράσματα της έρευνας Μάρτιος 2017 2 Βασικά συμπεράσματα της έρευνας Η παρούσα έρευνα της Public Issue

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας & Ανθρώπινου Δυναμικού (Ε.Ι.Ε.Α.Δ Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας & Ανθρώπινου Δυναμικού (Ε.Ι.Ε.Α.Δ Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας & Ανθρώπινου Δυναμικού (Ε.Ι.Ε.Α.Δ Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Ημερίδα με θέμα «Η αγορά εργασίας σε κρίση». Συνεδρία: Οι συνέπειες της κρίσης σε διάφορες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΝΤΥΠΟ ΥΛΙΚΟ 1 ΗΣ ΙΑΛΕΞΗΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ι. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Τουρισµός είναι η επίσκεψη ενός τόπου της ηµεδαπής ή αλλοδαπής µε σκοπό την ξεκούραση ή ψυχαγωγία

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης

Έρευνα Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Έρευνα Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Οκτώβριος 2013 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΥΠΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 4/7/2013-25/9/2013 ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία, μία δυστοπία. Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος

Εφηβεία, μία δυστοπία. Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος Εφηβεία, μία δυστοπία Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος 2012-13 Τομείς έρευνας: Συμπεριφορά των εφήβων Τρόπος ζωής και καθημερινότητα Ασχολίες και δραστηριότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟ ΓΙΛΕΚΟ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Βόλφγκανγκ Κορν

ΠΩΣ ΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟ ΓΙΛΕΚΟ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Βόλφγκανγκ Κορν ΠΩΣ ΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟ ΓΙΛΕΚΟ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Βόλφγκανγκ Κορν Β Ομάδα 1. Στο βιβλίο αυτό, ο συγγραφέας, μετά από αρκετές αναφορές στις αρνητικές όψεις της παγκοσμιοποίησης, καταλήγει στη διαπίστωση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

«καθορισμός μακροχρόνιων στόχων και σκοπών μιας επιχείρησης και ο. «διαμόρφωση αποστολής, στόχων, σκοπών και πολιτικών»

«καθορισμός μακροχρόνιων στόχων και σκοπών μιας επιχείρησης και ο. «διαμόρφωση αποστολής, στόχων, σκοπών και πολιτικών» ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ Ε.ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ - 1 ΤΟΜΟΣ A ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ Τι είναι η στρατηγική; «καθορισμός μακροχρόνιων στόχων και σκοπών μιας επιχείρησης και ο προσδιορισμός των μέσων για την επίτευξη τους»

Διαβάστε περισσότερα