YΓ. 04/10. ο ήχος της πόλης

Transcript

1 YΓ. 04/10 ο ήχος της πόλης

2 SWORDS OUT ΙΟΥΝΙΟΣ 08

3

4 AFTER THE RAIN ΜΑΡΤΙΟΣ 09 ΥΓ. 04

5 Το περιοδικό Omikron παρουσιάζει την πρώτη ατομική έκθεση φωτογραφίας του ημήτρη Βαττή. Εδώ και 20 χρόνια, ο ημήτρης Βαττής, συλλαμβάνει μέσα από το φακό του εικόνες, οι οποίες έρχονται να υπογραμμίσουν πως η τέχνη της φωτογραφίας δεν περιορίζεται στην αποτύπωση της στιγμής, αλλά κυρίως στη δημιουργία μιας αισθητικής πρότασης. Η κάθε του φωτογραφία λειτουργεί αυτόνομα και μοιάζει να αποτελεί την αρχή μιας ιστορίας όπου είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς το πραγματικό από το φανταστικό. Στην έκθεση Fashion Shoots,, ο φωτογράφος, επιλέγει φωτογραφίες από τα fashion editorials που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Omikron την περίοδο Ο ίδιος λέει χαρακτηριστικά πως αρχίζοντας να δουλεύει σαν φωτογράφος στα περιοδικά, ποτέ δεν φανταζόταν ότι θα εστίαζε κάποια στιγμή στη φωτογραφία μόδας. Όταν αυτό συνέβη συνειδητοποίησε πόσο συναρπαστικό είναι μέσα από μια εικόνα να δημιουργείς έναν παραμυθένιο κόσμο Όλες τις φωτογραφίες της έκθεσης υπογράφει σαν fashion editor ο Νικόλας Κυριάκου. Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 16 Απριλίου 2010, στις 8.00 μ.μ. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 7 Μαΐου. OmikronGallery (Βασιλέως Παύλου 2, 1096, ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τηλ ) ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Καθημερινά και , Σάββατο

6 ΥΓ. 06

7 ALL STRINGS ATTACHED ΜΑΪΟΣ ΥΓ.

8 FALLING IN TO YOU ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 08

9 editorial ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ υγ ύο μέρες κάθισα, αυτή τη φορά, στην Αθήνα. Είδα συνεργάτες, είδα φίλους, έκανα ραντεβού για δύο συνεντεύξεις, ήταν και μια έκθεση που έπρεπε να πάω, ήπια καφέδες στις πλατείες, περπάτησα από το Σύνταγμα μέχρι την Ομόνοια, το άλλο πρωί πήρα μετρό, τη νύχτα βγήκα, πήγα σε μια ταβέρνα, είχε τα γενέθλιά της μια φίλη, μετά γυ- ρίσαμε στο σπίτι της, ήπιαμε όλοι τσάι, δεν ήξερα, αλήθεια, τι ευχή να της δώσω που να την πείθει. Ήταν - βλέπεις - και οι συζητήσεις τέτοιες, ήταν και που ένιωθα πως πάνω από το κεφάλι μου δεν ήταν ο αττικός ουρανός, αλλά δισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια ευρώ που χάθηκαν στον αέρα, ήταν και που παντού μιλούσαν για αριθμούς και εξισώσεις και μένα μου ερχόταν βαρύ που άκουγα να λογαριάζε- ται η ζωή με μια υπολογιστική μηχανή, ήταν μια πόλη που φαινόταν αγριεμένη το έγραψε ο Τσαγκουρουσιάνος - και πλάσαρε για μέλ- λον ένα κατάμαυρο πλαίσιο. Ο κόσμος αμήχανος, έβγαινε μεν στις ταβέρνες, γιατί έτσι είναι ο Έλληνας και μαγκιά του, αν ήταν Γιαπω- νέζοι είπε ένας φίλος, θα χαμε ομαδικές αυτοκτονίες, ευτυχώς που δεν είναι και τα πνίγουν όλα σε ένα τσίπουρο, πώς να το διαχειρι- στείς, δηλαδή, άμα κάποιοι έχουν βαλθεί να εξισώσουν το όνειρό σου με ένα μεγάλο πλην και να σε γεμίσουν με ένα σωρό ανασφάλειες ή ακόμα χειρότερα με την πεποίθηση πως δεν έχεις πια επιλογές; Η τηλεόραση χυδαία, να στενεύει ακόμη περισσότερο τη θέα μέσα από τα ασφυκτικά παράθυρά της και να λαϊκίζει επικίνδυνα, είτε είχε σαν θέμα την οικονομική κρίση, είτε τις πορνογραφικές επιδόσεις της Τζούλιας Αλεξανδράτου, προσπαθούσε να παρουσιάσει μια πραγμα- τικότητα που μόνο να σε απελπίσει ήταν ικανή. «Κλείστο το ρημάδι», είπα στη φίλη που από το πρωί την βρήκα να κάνει ζάπινγκ και να υποβάλλει τον εαυτό της σ αυτή την τρομοκρατία των αριθμών. «εν ξέρεις εσύ», μου είπε και εννοούσε πως δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση, «κλείσε την» επέμενα εγώ, δεν γί- νεται να ξεκινάς τη μέρα σου έτσι, κανείς δεν γίνεται να ξεκινά τη μέρα του έτσι, δεν γίνεται μια οθόνη να σε κόβει φέτες πριν πας στη δουλειά σου, κλείσε την, πάρε καλύτερα μια βόλτα το σκυλί, «δεν καταλαβαίνεις» επέμενε εκείνη, μα ήταν που καταλάβαινα και ήθελα να πάρει μια βόλτα το σκυλί. «Αυτό που ζούμε δεν είναι η πραγματικότητα», μου είπε η ήμητρα και εννοούσε πως αυτή η πραγματικότητα που ζούμε δεν είναι η ζωή. Η ζωή είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο, που δεν μετριέται με νούμερα, που δεν μετριέται έτσι, αλλιώς μετριέται, με πράγματα που δεν έχουν τιμή, ποτέ δεν είχαν τιμή όσα κάνουν τον άνθρωπο να νιώθει άνθρωπος, και πάντα αυτό θα ισχύει, αλλά έλα που το μπλέξαμε και μπλε- χτήκαμε και χάσαμε τον μπούσουλά μας και μας φαίνεται πια βουνό να περπατήσουμε στο παραδίπλα, στο χωματόδρομο, εκείνο που θέλει και λίγη τόλμη και λίγο τις προτεραιότητες σε άλλη σειρά και λίγη περισσότερη συναίσθηση πως αυτή τη ζωή έχουμε, δεν έχου- με τίποτα άλλο. «Αυτό που ζούμε είναι πλαστό», έτσι μου το είπε η ήμητρα και ήταν ένα απόγευμα που καθίσαμε στο σαλόνι της και είχαμε το σκυλί να ξαπλώνει μπροστά από τον καναπέ και μιλούσαμε με τις ώρες, εκείνη μιλούσε πιο πολύ, εγώ ρουφούσα εικόνες από τις λέξεις της και το είχα ανάγκη, μεγάλη ανάγκη, να το ακούσω πως δεν λογαριάζεται η ζωή με αριθμούς, όχι, δεν είναι έτσι, είναι να το έχεις πρώτο το πώς θα τη μεγαλώσεις την ψυχή σου, το πώς θα τη μεγα- λώσεις την αγκαλιά σου, να χωρέσουν εκεί μέσα οι άνθρωποί σου και ο κόσμος σου. Γιατί η ζωή εκεί μέσα υπάρχει, σε ένα χάδι, αυτό και μόνο είναι η μοναδική ασφάλειά μας. «Η ζωή είναι ωραία», μου είπε η ήμητρα λίγο πριν φύγω και ήθελα έτσι να την πάρω αγκαλιά και να τη φιλήσω που μου το θύμισε, πως μόνο αυτή τη ζωή έχω, καμιά άλλη. Και με τίποτα και για κανένα δεν πρόκειται να την κλειδώσω μέσα στις εξισώσεις. Κι αν αυτό χρεώνεται ως υπερβολικά ρομαντι- κό, δηλαδή δεν χωράει πουθενά μέσα στη σημερινή πραγματικότητα, καλύτερα να θεωρείται έτσι, μπας και διερωτηθούμε για ποια πραγ- ματικότητα τελικά μιλάμε. Γιατί αν είναι έτσι πάει να πει πως μόνο όποιος αυτή τη στιγμή είναι εκτός πραγματικότητας, είναι περισσό- τερο μέσα στη ζωή. 09 ΥΓ.

10 ΑΝΑ ΡΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΣΑΒΒΑ, ΜΕΧΡΙ 9/5, GALLERY K ΑΝΑ ΡΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΣΑΒΒΑ, ΜΕΧΡΙ 9/5, GALLERY K ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΡΑΜΑΣ ΤΑΞΙ ΕΥΕΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ, 29-31/3 ΛΕΥΚΩΣΙΑ, ΛΕΜΕΣΟΣ, ΠΑΦΟΣ info ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΚΟΡ Η Αναδρομική έκθεση με έργα του Χριστόφορου Σάββα παρουσιάζει η Γκα- λερί Κ. Τα έργα τα περισσότερα από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Κύπρο - έφτασαν από συλλογές του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ισπανίας, Γαλλίας, Ελλάδας και Κύπρου. Τα έργα, ενός απ τους σημαντι- κότερους καλλιτέχνες της νεότερης κυπριακής τέχνης θα παρουσιάζονται στην γκαλερί μέχρι τις 9 Μαΐου. Τηλ Οι Τρίο Τεκκέ ξέρουν να παίζουν ρεμπέτικο με σύγχρονη άποψη πολύ καλά. Το συγκρότημα που εμφανίστηκε πριν λίγα χρόνια και απέκτησε μπόλικους φαν αποτελείται από τους Αντώνη Αντωνίου (τζουράς, φωνή), Λευτέρη Μουμτζή (κιθάρα, φωνή) και Colin Somervell (κοντραμπάσο). Οι τρεις τους ερμηνεύουν κομμάτια βασισμένα στα ρεμπέτικα της εποχής Βαμβακάρη και καταθέτουν τη δική τους άποψη με τη προσωπική τους σφραγίδα - για τη μουσική αυτή. Εμφανίζονται στις 9/4 (Καλά Καθούμε- να), 10/4 (Καφενέυ-Λεμεσός), 11/4 (Νότος Βαν-Πάφος), 14 /4 (Postcards Λάρνακα) 17/4 (Καφενέυ-Λεμεσός) και 20/4 (Paradise-Σκαλί Αγλαντζιάς). Στην 8η παράστασή του, το Θέατρο Versus επιχειρεί να παρουσιάσει την αληθινή ιστορία του 31χρονου Αμερικανού ναύτη Τόμπι Στουντμπέκερ ο οποίος ερωτεύτηκε στο Ίντερνετ μια δωδεκάχρονη από το Μάντσεστερ, χωρίς να γνωρίζει την ηλικία της. Το «Blackbird» του David Harrower, αποτελεί σκηνοθετική απόπειρα του ηθοποιού Σώτου Σταυράκη, ενώ τους πρωταγωνιστικούς ρόλους κρατούν ο Ευτύχιος Πουλλαΐδης και η Μαρία Μιχαήλ. Παραστάσεις: 26, 27, 28 και 29 Απριλίου 2010 στο Θέατρο Ένα. Τηλ Το Φεστιβάλ ράμας βρίσκεται ξανά στην Κύπρο με τους βραβευμένους μικρομηκάδες να παρουσιάζουν τις τελευταίες ταινίες τους στους Kύπριους σινεφίλ. Ταινίες σύγχρονες και ενδιαφέρουσες με κοινωνικό περιεχό- μενο που προβάλλονται σε Λευκωσία, Λεμεσό και Πάφο ως εξής: ευτέρα 29/3, Θέατρο Ριάλτο Λεμεσός ώρα τηλ , Τρίτη 30/3, Σίνε Όρασις Πάφος ώρα τηλ , Τετάρτη 31/3, Σίνε Στούντιο Λευκωσία ώρα τηλ Είσοδος ελεύθερη Την «Ελένη» του Ρίτσου την έπαιξε το 01 και βραβεύτηκε με τον «Κά- ρολος Κουν». Ένας απ τους σημαντικότερους ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου ο Βασίλης Παπαβασιλείου συναντιέται ξανά με το ρόλο, σκηνο- θετεί την παράταση και στήνει μια σκηνική προσωπογραφία του ποιητή, όπου το ανθρώπινο πάθος φωτίζεται στοργικά αλλά και παρουσιάζεται ως έρμαιο της μοίρας μας. «Το θέατρο δεν ξέρει από φύλα ή πρόσωπα και στις μεγάλες του στιγμές, με τους τραγικούς ή τον Σαίξπηρ, οι ήρωές του δεν είχαν φύλο», είχε πει σε μια συνέντευξή του στον αθηναϊκό Tύπο, δικαιο- ΥΓ. 10

11 ΡΙΤΣΟΥ "ΕΛΕΝΗ", 29/4, ΘΕΑΤΡΟ ΡΙΑΛΤΟ ΤΡΙΟ ΤΕΚΚΕ, ΠΕΡΙΟ ΕΙΑ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΠΡΗΣ, ΑΠΟ 21/4, ΓΚΑΛΕΡΙ ΑΡΓΩ ΤΑΤΙΑΝΑ ΦΕΡΑΧΙΑΝ, ΜΕΧΡΙ 3/4, ΓΚΑΛΕΡΙ ΡΟΥΑΝ λογώντας την επιλογή του να υποδυθεί γυναικείο ρόλο. Μια παράταση που αξίζει να δεις στο Θέατρο Ριάλτο την Πέμπτη 29 Απρι- λίου. Τηλ Οι κατασκευές της αποτελούνται από σχέδια σε μελάνι, ενσωματωμένα σε κυκλικά λαβυρινθώδη κουτιά, φλιτζάνια καφέ και παιχνίδια. Η Τατιάνα Φε- ραχιάν Κύπρια αρμενικής καταγωγής γεννημένη στο Λίβανο, δημιουργεί το ενδιαφέρον στην καλλιτεχνική θεώρηση απλών και καθημερινών αντικειμέ- νων και μορφών και σχολιάζει τη σύγχρονη κοινωνία χρησιμοποιώντας τις ίδιες τις εικόνες που τη βοήθησαν να δημιουργηθεί. Η έκθεση της Τατιάνας ανοίγει στις 19 Μαρτίου, στην Γκαλερί Ρουάν, στη Λεμεσό και διαρκεί μέχρι τις 3 Απριλίου. Η ομάδα «σόλο για τρεις» στήνει παραστάσεις με ενδιαφέρον και σεβασμό στο θεατή. Στο νέο έργο της ομάδας, που φέρει ξανά την υπογραφή της Μα- ρίας Καρσερά, παρουσιάζονται πέντε μονόπρακτα του Σάμιουελ Μπέκετ, δοσμένα με την ιδιαίτερη αίσθηση χιούμορ του Iρλανδού συγγραφέα. Τη διασκευή των κειμένων έχει κάνει η Μαρία Μανναρίδου Καρσερά. Σκηνι- κά: Κωνσταντίνος Κουννής. Κοστούμια: Μαρίνα Νικολαΐδου. Κίνηση: Έλενα Αντωνίου. Στην παράσταση λαμβάνουν μέρος: Έλενα Σάββα, Έλενα Αντωνί- ου, Νιόβη Χαραλάμπους, Χριστίνα Χριστόφια, Νάτια Χαραλάμπους, Λουκία Πρωτοπαπά και η Τζένη Γαϊτανοπούλου. Για προκρατήσεις: ευτέρα με Παρασκευή μεταξύ των ωρών στο τηλέφωνο , στην Αίθουσα «Μελίνα Μερκούρη» του ήμου Λευκω- σίας. 28, 29, 30, 31 Μαρτίου Ώρα έναρξης: Η παράσταση «Μπέκετ Χ 5» αφιερώνεται στα 20 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου συγγραφέα. «Στρέφοντας το βλέμμα μου μακριά από τις δράσεις των ανθρώπων συγκεντρώθηκα στην ανάλυση της κίνησης των ψαριών και δημιούργησα έργα- μελέτες κοπαδιών, που μεταναστεύουν ή που περιστρέφονται σε δίνες. Πώς θα μπορούσα εξάλλου να αδιαφορήσω για το ρυθμό, που χαρίζει απλόχερα ένα κοπάδι από σαρδέλες, που προσπαθούν να ξεφύγουν από τους θηρευτές τους; Είναι αντικειμενικά τόσο ωραίες οι κινήσεις τους και τόσο ελκυστικός ο ρυθμός, που κανείς κινδυνεύει να δημιουργήσει έργα «αισθητικά» άρτια για το αστικό γούστο, που δυστυχώς λατρεύει την καλλιέπεια και καλλιεργεί την περιγραφή. Κινδυνεύει κανείς να δημιουργήσει έργα που χαϊδεύουν τις αισθήσεις του θεατή χωρίς να θέτουν ερωτήματα, χωρίς να καταθέτουν σχό- λια, χωρίς να τολμούν να ανατρέψουν τους κανόνες. Ωστόσο πρόθεσή μου είναι να αποφεύγω αυτούς τους κινδύνους και να χρησιμοποιώ την προφανή εικόνα ως εργαλείο για να αποκαλύψω την αθέατη πλευρά της». Έτσι μιλά ο Γιώργος Κυπρής για τα ψάρια του που παρουσιάζει στην Γκαλερί Αργώ κάτω απ τον τίτλο «Vortex». Η έκθεση εγκαινιάζεται στις 21 Απριλίου. 11 ΥΓ.

12 info ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΚΟΡ Η ΒΑΣΙΑ ΒΑΝΕΖΗ, ΑΠΟ 9/4-9/5, G GALLERY ΚΛΙΤΣΑ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΑΠΟ 28/4, IS NOT GALLERY ΒΑΣΙΑ ΒΑΝΕΖΗ, ΑΠΟ 9/4-9/5, G GALLERY Χάρτινα ρούχα σε κρεμάστρες, αντικείμενα και ready-mades αιωρούνται στο χώρο στερεωμένα με πετονιά από σύρματα που βρίσκονται στην οροφή. Ελαφρύς κλιματισμός κινεί τα ρούχα της Βάσιας Βανέζη,, που αναζητά τον «χαμένο χρόνο» μέσα από αυτά τα χάρτινα κατασκευάσματα. Η ατμόσφαιρα κίνησης στο χώρο παρακινεί το θεατή να περπατήσει και να δει όσα καταγρά- φονται στα έργα. Οι εικαστικές αυτές καταγραφές ανασύρουν από τη μνήμη εικόνες, στιγμές, μυρωδιές, αποκαλύπτουν σκέψεις, συναισθήματα, φόβους, με λίγα λόγια ακινητοποιούν το χρόνο και υπαινίσσονται την απουσία, την παρουσία, το πέρασμά μας από τη ζωή συνθέτοντας ένα παζλ στιγμών και καταστάσεων. Η έκθεση με τίτλο «Αναζητώντας το Xαμένο Xρόνο» πραγματοποιείται στην CK Gallery στη Λευκωσία, από τις 9 Απριλίου μέχρι τις 9 Μαΐου. Κάνοντας αρχή από βυζαντινούς ύμνους και δημοτικά τραγούδια, συνεχίζει στο σμυρναίικο και το ρεμπέτικο φτάνει σε Θεοδωράκη Χατζιδάκι, Καλδάρα, Πλέσσα, Ξαρχάκο, αλλά και Κουγιουμτζή, Μαρκόπουλο, Λοΐζο καταλή- γοντας στους σύγχρονους δημιουργούς και το προσωπικό ρεπερτόριο του. Ο ημήτρης Μπάσης εμφανίζεται στο Θέατρο Ριάλτο, την Τετάρτη 28 Απριλί- ου. Τηλ Μια απ τις καλύτερες παραστάσεις των τελευταίων χρόνων στήνεται ξανά στη σκηνή. υο performers κι ένα πιάνο περιπλανώνται ινκόγκνιτο επί σκη- νής, παίζοντας με τον έρωτα και την τρέλα, το όνειρο και την απώλεια, την ελπίδα και την εμμονή, την αναμέτρηση με το χρόνο και την αναζήτηση της ταυτότητας όλα αυτά σ ένα «μιούζικαλ τσέπης» φτιαγμένο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα θεάτρου, με υλικό από θεατρικά -και μη-κείμενα και μουσικές των Kurt Weill, Μάνου Χατζιδάκι, Astor Piazzolla κ.ά., καθώς και πρωτό- τυπη μουσική φτιαγμένη ειδικά για την παράσταση από τον Γιώργο Χριστο- δουλίδη και τη Στέλα Φυρογένη. Το «Ινκόγκνιτο» παρουσιάζεται την Τρίτη, 13 Απριλίου μέχρι Τετάρτη 28 Απριλίου. Ώρα έναρξης: 20.30, στο Θέατρο Αγο- ράς Αγίου Ανδρέα. Τηλ Στον Πολυχώρο Is Not Gallery η Κλίτσα Αντωνίου παρουσιάζει τη νέα εικα- στική της πρόταση «Tall Tales: Lovely Landmarks». Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν την Τετάρτη 28 Απριλίου και η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 19 Μαΐ- ου. Το έργο της Κλίτσας Αντωνίου αντιπαραβάλλει φωτογραφίες, βίντεο και αντικείμενα καθημερινής χρήσης με ζωγραφικά έργα για να αποκαλύψει την πολύπλοκη φύση της μνήμης, της απώλειας, του τραύματος και του χώρου σε σχέση με θέματα γεωπολιτικής, ιστορίας της τέχνης, αισθητικής και ταυτότη- τας, ( ρ Γαβριήλ Κουρέας Ιστορικός Τέχνης). ΥΓ. 12

13 23 ταινίες προβάλλονται φέτος στο πλαίσιο του Φεστιβάλ «Κινηματογραφικές Μέρες Κύπρου»,, οι οποίες ξεχωρίζουν ως αυθεντικά δείγματα ύφους και άποψης δημιουργού. Το κυρίως πρόγραμμα του φετινού φεστιβάλ περιλαμβάνει συνολικά 14 ταινίες, ανάμεσά τους η πολυσυζητημένη και ιδι- όμορφη ελληνική ταινία Κυνόδοντας του Γιώργου Λάνθιμου. Η ταινία έχει αποσπάσει πολλά διεθνή βραβεία το τελευταίο χρόνο, ανάμεσα τους και το Βραβείο Prix Un Certain Regard στο φεστιβάλ των Καννών το Θα προβληθεί επίσης η ταινία Ajami (υποψήφια για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας), όπου ένας Παλαιστίνιος και ένας Iσραηλινός σκηνοθέτης, ο Yaron Shani και ο Scandar Copti, έφτιαξαν μια ταινία βασι- σμένη σε αληθινά γεγονότα για την πολύπαθη συνοικία του Άτζαμι στο Τελ Αβίβ, καθώς και η ρουμάνικη ταινία Medal of Honor του Calin Peter Netzer (Βραβείο FIPRESCI στο Φε- στιβάλ Θεσσαλονίκης 2009), μια ιστορία δοσμένη με αρκετή πρωτοτυπία, ζεστασιά αλλά και χιούμορ. Επίσης το London River του Rachid Bouchareb (Αγγλία, Γαλλία), ένα βαθιά ου- μανιστικό δράμα με εξαιρετικές ερμηνείες, το La Pivellina των Tizza Covi, Rainer Frimmel (Αυστρία, Ιταλία), (Βραβείο Label Europa Cinemas στο Φεστιβάλ των Καννών το 2009), που καταπιάνεται με τρυφερότητα και διεισδυτικότητα με ιστορίες ανθρώπων που ζουν στο περιθώριο στη σύγχρονη Ιταλία και η εξαιρετική ταινία Fish Tank της Andrea Arnold, μιας εκ των πιο υποσχόμενων νέων Αγγλίδων σκηνοθετών. Το πρόγραμμα συμπεριλαμβάνει επίσης μια σειρά από λι- γότερο γνωστές ταινίες οι οποίες όμως όπου προβλήθηκαν άφησαν τις καλύτερες εντυπώσεις, τόσο ανάμεσα στο κοινό όσο και στους κριτικούς. Ταινίες χαμηλού προϋπολογι- σμού που όμως δεν υστερούν σε καλλιτεχνική αρτιότητα αφού ξεχωρίζουν για την ευαισθησία, την τόλμη και την ιδιαιτερότητά τους. Πρόκειται για δύο ταινίες από την Αρ- γεντινή, το La Tigra, Chaco των Federico Godfrid και Juan SasiaV n και το Plan B του Marco Berger, δύο ταινίες από το Ιράν, το About Elly του Asghar Farhadi και το Tehroun του Nader T. Homayoun, από τη Βουλγαρία το Eastern Plays του Kamen Kalev και από την Κροατία το Metastaze του Branko Schmidt. Το φεστιβάλ «Κινηματογραφικές Μέρες Κύπρου πραγματο- ποιείται από τις 10 μέχρι τις 18 Απριλίου ταυτόχρονα στη Λεμεσό (Θέατρο Ριάλτο) και στη Λευκωσία (Κινηματογρά- φος Πάνθεον). Για περισσότερες πληροφορίες καθώς επίσης και για το αναλυτικό πρόγραμμα των προβολών μπορείτε να αποτείνεστε στα τηλέφωνα και , στην ιστοσελίδα του φεστιβάλ στη διεύθυνση com.cy ή / και να γίνετε μέλη του επίσημου Facebook Group του φεστιβάλ Cyprus Film Days. ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΡΕΣ ΚΥΠΡΟΥ, ΑΠΟ 10-18/4, ΛΕΥΚΩΣΙΑ, ΛΕΜΕΣΟΣ "FISH TANK" "LA TIGRA" "LA PIVELLINA" 13 ΥΓ.

14

15 ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΠΑΡΠΑ ΦΩΤΟ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΗΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΙΧΑΗΛ όνειρα και υποσχέσεις Ο Παναγιώτης Μιχαήλ ενδιαφέρεται για όλα αυτά που μας αφήνουν μετέωρους, σ ένα μεταβατικό στάδιο, να κτίζουμε και να χαλάμε τα ίδια όνειρα πιστεύοντας τις ίδιες υποσχέσεις. Στον τοίχο ακουμπά ένας πίνακας. Αφαιρετικός στην προσέγγιση με χαραγμένα οργανικά σχήματα και χοντρές στρώσεις κόκκινης μπογιάς. Είναι το μοναδικό χρώμα στον ολόλευκο χώρο του διαμερίσματος. Στεκόμαστε και τον κοιτάμε. «Ακόμα δεν πήρα την από- φαση να τον κρεμάσω», μου λέει τσιμπολογώντας ένα κουλουράκι, κερνώντας μου την ίδια ώρα κι εμένα ένα για να του κάνω παρέα. «Είναι ο μόνος πίνακας που μου έμεινε. εν ζωγράφισα ποτέ ξανά από τότε». Και το «τότε» προσδιορίζεται χρονικά γύρω στο 1998, δυο χρόνια μετά την ατομική του στην Diaspro, όταν τα είχε αφήσει όλα για τη Νέα Υόρκη. «εν σταμάτησα για κάποιο λόγο», με προλα- βαίνει. «Άλλωστε τη δουλειά μου ακόμα κι έτσι όπως εξελίχθηκε τη βλέπω σαν προέκταση της ζωγραφικής». Καταλαβαίνω τι θέλει να πει. Οι επιτοίχιες εγκαταστάσεις του απ τις οποίες «δραπετεύει» το σχέδιο για να επεκταθεί στο χώρο όπως τις είχε πρωτοπαρουσιάσει το 05 στην Μπιενάλε Βενετίας - οι χάρτες του με επεμβά- σεις από χρώμα, ακόμα και οι αυτοσχέδιες σημαίες του, τις οποίες έραβε με εμβλήματα που ο ίδιος σκαρφιζόταν και τις πουλούσε σ όποιον ήθελε ν αποκτήσει το δικό του οικόσημο, έχει να κάνει με τη ζωγραφική στην πιο ευρεία της έννοια, φυσικά, που αφορά την ενασχόληση με το χρώμα, τη σύνθεση, το χώρο, τις επιφάνειες, τη φόρμα. «Αγαπημένη μου πράσινη γραμμή είναι ο τίτλος του», μου λέει και με κοιτά να δει αν έπιασα το υπονοούμενο. Πάντα λατρεύω τους τίτλους του Παναγιώτη. Είναι αυτοί που σου δίνουν το στίγμα του τι θέλει να πει. Κάποτε με λογοπαίγνια, πολλές φορές με χιού- μορ. «Όλα όσα μας αξίζουν αγάπη μου» είναι ο τίτλος ενός σχεδίου απ το 08, «Λύσεις που Καλυτερεύουν τη Ζωή μας» είναι ένας άλ- λος μιας ατομικής που είχε παρουσιάσει στο Μιλάνο στην γκαλερί Allegra Ravizza Art Projects θέλοντας να σχολιάσει το lifestyle του σήμερα δανειζόμενος το σλόγκαν του IKEA. Για την ατομική του στο ιάτοπο σκέφτηκε στίχους από ένα τραγούδι: «Ουρανέ όχι δεν θα πω το ναι». Με ρωτά πώς τον βρίσκω, αν τον θεωρώ εύστοχο, αν και πρώτα θέλει να μου εξηγήσει το σκεπτικό του. «Ξέρεις όταν ετοίμαζα αυτή τη δουλειά όλοι μιλούσαν πως τον Απρίλη θα εί- χαμε πάλι δημοψήφισμα και ήθελα κάτι που να παίζει με τις δυο λέξεις, με το ναι και το όχι και να σε αφήνει πάλι μετέωρο, μεταξύ καταστάσεων, μεταξύ ουρανού και γης, μιας ενδεχόμενης άρνησης ή κατάφασης». Συζητάμε προχωρώντας στο διπλανό δωμάτιο που το έχει κάνει στούντιο. Μου δίνει να καταλάβω ότι τον ενδιαφέρει αυτή η πολιτική διάσταση που πήρε τα τελευταία χρόνια η δουλειά του. «Ανήκω σε μια γενιά που έζησε τον πόλεμο και όλες τις φά- σεις που ακολούθησαν στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού. Μια εποχή μάλιστα διάβαζα μανιωδώς εφημερίδες. Μεγάλωσα με αυτή τη συνήθεια. Ο πατέρας μου κουβαλούσε κάθε απόγευμα που επέστρεφε απ τη δουλειά όλους τους τίτλους. Κι όταν παρακο- λουθείς τα πράγματα από κοντά, συνειδητοποιείς ότι κάθε χρόνο επαναλαμβάνονται τα ίδια και τα ίδια. Κάθε χρόνο περιμένεις κάτι καινούριο, αλλά στο τέλος ακούς τα ίδια πλάνα, τις ίδιες υποσχέ- σεις. Κι εσύ μπορεί να κάνεις όνειρα, αλλά πάντα μένεις στο ίδιο σημείο, κολλημένος σ ένα μεταβατικό στάδιο που δεν προχωρεί ούτε μπρος ούτε πίσω». Στο πάτωμα έχει απλώσει μερικά απ τα κολάζ που θα δείξει τώρα στην γκαλερί. Γραμμές, σχέδια, φωτοτυ- πίες, κουτσουρεμένες εικόνες δημιουργούν σπίτια με κήπους, τα οποία σου μεταφέρουν αυτή την αίσθηση του ατέλειωτου. Τα έχει φτιάξει κόβοντας μπροσούρες κατασκευαστικών εταιριών. Την κα- ταβρίσκει λέει να φυλλομετρά τέτοιους καταλόγους, όπως και με τις ταμπέλες με 3D προοπτικά πολυκατοικιών έξω απ τις οικοδο- μές. Μου παραδέχεται πως σταματά με το αυτοκίνητό του για να τις χαζέψει σαν αξιοθέατα και γελά. Είναι ένα είδος «διαστροφής», λέει, την οποία αν ψάξεις έχει τις ρίζες της σε όλα όσα τον απα- σχολούν. Και οι κατασκευαστικές εταιρίες για να δελεάσουν τον αγοραστή δίνουν υποσχέσεις για υπέροχα, ευήλια διαμερίσματα με βεράντες και χώρους πρασίνου, οι οποίες ποτέ δεν υλοποιούνται. «Εμένα αυτό το πράγμα με εξιτάρει, ο τρόπος δηλαδή που λειτουρ- γούμε μεταξύ μας για να ελκύσoυμε ο ένας τον άλλο». Στο γραφείο του έχει στοιβαγμένα διάφορα βιβλία, χωρισμένα σε κατηγορίες. Αγγλοελληνικά λεξικά επειδή ξεχνά λέξεις - βιβλία αρχιτεκτονικής το απωθημένο του - μπροσούρες από κατασκευαστικές, έναν τίτλο του Τσόμσκι, όλα όσα τον ενδιαφέρουν σκέ- φτομαι σ ένα ορθογώνιο τραπέζι. Πάνω-πάνω σε εξέχουσα θέση το Poetics of Space του Bachelard, αυτού του Γάλλου φιλόσοφου ο οποίος γράφοντας για οικείους χώρους, όπως είναι αυτός ενός σπι- τιού, κάνει παραλληλισμούς με την ανθρώπινη ψυχή. «Είναι απ τα βιβλία που θα έπρεπε να διάβαζα χρόνια πριν. Με βοηθά να οργα- νώσω τις σκέψεις μου σε σχέση με τη δουλειά μου». Ο χώρος του σπιτιού, άλλωστε, έχει κεντρική θέση σ αυτά που πραγματεύεται στα έργα του, όχι μόνο σαν εικόνα και σαν δομή, αλλά και σαν έν- νοια με προεκτάσεις πέραν του προσωπικού. Στο animation που άφησε να παίζει σε λούπα στον υπολογιστή του ένα σπίτι κτίζεται και γκρεμίζεται σε μια συνεχή επανάληψη στο ρυθμό ηλεκτρονικών ήχων. Έχει τίτλο «Stand Home Stand» και σε κάνει να σκέφτεσαι για όλα αυτά που περικλείουν τα σύνορα ενός σπιτιού. Όνειρα, πλάνα, ψευδαισθήσεις, ονειροπολήσεις και φυσικά υποσχέσεις, οι οποίες κτίζονται και γκρεμίζονται, λες και είναι κι αυτές ενταγμένες σε μια καλά ενορχηστρωμένη λούπα, όπως και τα ερωτήματα που θέλει να θέτει ο Παναγιώτης στον εαυτό του και στο θεατή: Πώς λειτουργεί άραγε η σχέση ιδιωτικού και δημόσιου, θαλπωρής και ψυχρότητας, ασφάλειας και εχθρότητας, φαντασίας και πραγματικότητας μέσα στο σπίτι; Πάνω σ αυτή τη σχέση έργου-θεατή συζητάμε για λίγο ακόμα. Μου λέει πως θέλει να δίνει στον επισκέπτη την ελευθερία να αναρωτηθεί γι αυτά που βλέπει για την αισθητική και το σκο- πό τους. Το δεδομένο και το ευτυχές, μου παραδέχεται, είναι ότι ένα έργο ερμηνεύεται διαφορετικά από τον κάθε θεατή, ανάλογα με τη δική του αισθητική και τα δικά του βιώματα, προσθέτοντας ή αφαιρώντας πληροφορίες στο έργο. Γι αυτό και υποστηρίζει πως η παρουσία και η συμμετοχή του είναι αναγκαία. Κάνουν το έργο πιο πλούσιο. «Είναι καλό και παραγωγικό ο θεατής να φτιάχνει τα δικά του σενάρια, να μεταφέρεται σε καινούριους κόσμους, να εμπνέε- ται και να αντιμετωπίζει με νέα ματιά κάποια θέματα που ίσως να τον αφορούν». Αυτή είναι η πρώτη του ατομική έκθεση, σκέφτομαι, στην Κύπρο μετά τη συμμετοχή του στην Μπιενάλε Βενετίας στο εξωτερικό έκανε στο μεσοδιάστημα διάφορα, όπως ατομική στη Νάπολη και στο Σαν Φρανσίσκο. Του ζητώ να σκεφτεί αναδρομικά πόσο τον ωφέλησε η εμπειρία, αλλά απ τις απαντήσεις του καταλαβαίνω όυι το μόνο που τον απασχολεί είναι η εξέλιξη της δουλειάς και η αντα- πόκριση απ τον κόσμο. Η ώρα πάντως έχει περάσει και ο κόκκινος πίνακας μοιάζει τώρα διαφορετικός με το φως του μεσημεριανού. «Νιώθω ότι κάθε φορά που βρισκόμαστε συζητάμε τα ίδια θέματα» μου λέει και τον πιάνουν οι ενοχές. «Είσαι κι εσύ όπως το βιντεάκι σου με το σπίτι», τον πειράζω κι αρχίζουμε να συζητάμε τα «δικά μας», έχοντας επίγνωση το στερεότυπο, πως ένας καλλιτέχνης τε- λικά πάντα επιστρέφει στα ίδια πράγματα. ΙΝFO: Η έκθεση του Παναγιώτη Μιχαήλ στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης ιάτοπος (οδός Κρήτης 11, τηλ.: ) εγκαινιάζεται στις 14 Απριλίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 8 Μαΐου. 15 ΥΓ.

16 notes on a scandal ΤΗΣ ΙΩΑΝΝΑΣ ΧΡΙΣΤΟ ΟΥΛΟΥ έχω ένα μυστικό Απ τον Miro στον Toulouse-Lautrec, είχαμε ωραία πράγματα να δούμε αυτό το μήνα στη μέσα μεριά των χωρικών υδάτων. Στον τελευταίο έχω ιδιαίτερη συμπάθεια, τον Lautrec, αφού υπήρξε φάση που η δουλειά του λειτούργησε ως το αγχολυτικό μου και το Orsay η κάμαρα της «απο- μόνωσής» μου. Ήταν και ατακαδόρικος ο άτιμος. «Ο έρωτας είναι αυτό το πράγμα που, όταν σε κυριεύει, αισθάνεσαι ότι έφτασε η τελευταία σου ώρα». Η τελευταία ώρα, το τέλος, ο «θάνατος», είναι το θέμα που μας απασχολεί τον τελευταίο καιρό με μια αγαπημένη φίλη, όχι πως την είδαμε γκοθ, απλά μας προέκυψε μια μέρα πάνω στην κουβέντα. Στην πρόσφατή της καρτ ποστάλ έστελνε τα εξής: «Να ζεις με ορμή τη ζωή σου και να ετοιμάζεσαι ήρεμα για το θάνατο. Να είσαι έτοιμος να πε- θάνεις κάθε στιγμή με επιθυμίες ανεκπλήρωτες». Πάγωσα. Το τσιτάτο συμπλήρωνε μια ημερομηνία που ακολουθούσε το «Montparnasse», εκεί το διάβασε. Ναι, είναι η κλασική -όχι κλισέ, πρόσεξε- γυναίκα που ακόμα παίρνει το βιβλιαράκι της και πίνει au lait στα café με τσιγάρο. Λατρεύω τους Γάλλους που καπνίζουν. Είναι πιο τίμιοι απ τους αντικαπνιστές. Η καρτ-ποστάλ -που δεν ήταν καρτ-ποστάλ, ποτέ δεν είναι καρτ-ποστάλ- ήταν διαφημιστικό από την ταινία Gainsbourg (Vie héroïque) που έκανε πρεμιέρα στα παριζιάνικα σινεμά στις 20 Ιανουαρίου. Είναι σαν να την έχω δίπλα μου. Να μπαίνουμε μαζί στο συγκεκριμένο café, να απλώνει το χέρι με σιγουριά στα αριστερά -χωρίς καν να κοιτάξει- και να ξέρει πως θα πάρει τη σωστή κινηματογραφική κάρτα. Θέλει τεχνική να το κάνεις αυτό, σε διαβεβαιώνω. Πίσω στις τέχνες και τα γράμματα, αφού έκαναν ντου και πάλι στη ζωή μας τον τελευταίο καιρό, συμβαίνουν πράγματα. Ό,τι δεν συμβαίνει -ή έχει παγώσει- αυτή τη στιγμή σε άλλους τομείς, στην τέχνη πήρε την ανηφόρα. Με τη μαγική εξίσωση της κρίσης να χει να κάνει με τη μείωση της ζήτησης όταν υπάρχει υπερπροσφορά, η τέχνη φαίνεται να βρίσκεται στην αντίπερα όχθη. Κι είναι γνωστό πως πάντα βρίσκει την κατάλληλη στιγμή για να αναδυθεί από τις στάχτες της και, πες με χαζή, η τέχνη της περασμένης δεκαετίας τραυματίστη- κε απ τις καύτρες της οικονομικής άνθησης. ιάβαζα πριν κάτι μέρες έναν τύπο που γουστάρω την πένα του, αναλύει τα περί τέχνης αυτός, μ άρεσε το κλείσιμό του και το μεταφέρω: «Η τέχνη δεν ενώνει. Η τέ- χνη χωρίζει. Και ο καθένας είναι μόνος και νέος στην αιωνιότητα». Στη χώρα Κύπρο συμβαίνουν τα διάφορα αλλά οι καλοί μας locals λείπουν εκτός. Η έκθεση του Ιωάννου για παράδειγμα, που πραγματοποιείται αυτή τη στιγμή που μιλάμε στο New Museum του Manhattan, φιλοξενεί έργα της Kύπριας Χάρις Επαμεινώνδα. Στην Κύπρο απ την άλλη κι έχω πέντε-έξι γκαλερί να σου πω, φιλοξενείται το απόλυτο τίποτα. Το λόγο μην τον ρωτήσεις, αυτοί που φταίνε, ξέρουν. Τώρα θα μου πεις εδώ το Τμήμα Αρχαιοτήτων της χώρας υπάγεται στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, τον νεαρό που χει την έμπνευση τη φρέσκια, να μη διώξου- με; Αν δεν έχει εδώ χώρο κι έχει στη Νέα Υόρκη, πάλι καλά. Στο Moma ώς τις 26 του μήνα θα δεις το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου του Burton να μεγαλουργεί, με υπέροχα σκίτσα, storyboards και ένα μπαλόνι έξι μέ- τρων να σε υποδέχεται στην είσοδο. Εδώ απ την άλλη, στη χώρα Κύπρο, το μόνο που έχεις να δεις, είναι γραμμένο σ έναν τοίχο, σε πάροδο της Ναυαρίνου, εκεί όπου γράφει «Γαμό το υσή». Κι αν εκ πρώτης όψεως νομίσεις ότι φέρνει κάτι φολκλόρ από παντρειές και εμπεριέχει και λίγη ρομαντζάδα από δύση ηλίου, λανθάνεσαι. Ο artist δεν εννοούσε αυτό. Ευχαριστούμε τον Θεό που μας εξέλιξε κι έχουμε αεροπλάνα, βαπόρια και Ίντερνετ, λέω εγώ. Γιατί, βλέπεις, η τέχνη με κάποιον τρόπο μαγικό καταφέρνει να «καθαρίζει τα σκουπίδια της καθημερινότητας». Το πε κι ο Ισπανός. ΥΓ. 16

17

18 PELAGIE CBAGUIDI -ΜΠΕΝΙΝ CM JUDGE-USA SITI MAJID- ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗ ΒΟΥΒΟΥΛΑ ΣΚΟΥΡΑ- ΕΛΛΑ Α FATIMA MAZMOCIR- ΜΑΡΟΚΟ MARIA ROSA JIJON -ΕΚΟΥΑ ΟΡ MONICA DOWER- ΜΕΞΙΚΟ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ- ΚΥΠΡΟΣ VERONIQUE SAPIN- ΓΑΛΛΙΑ JESSICA LACUNAS -ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ EVGENIJA DEMNIEVSKA -ΣΕΡΒΙΑ HIROKO OKADA- ΙΑΠΩΝΙΑ ALLI SAVOLAINEN -ΦΙΛΑΝ ΙΑ TANIA PRILLA -ΙΝ ΟΝΗΣΙΑ RACHIDA AZDAOU -ΑΛΓΕΡΙΑ SABINE MONTIEL SOTO -ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ GRIMANESA AMOROS-ΠΕΡΟΥ ALENA KUPCIKOVA- ΤΣΕΧΙΑ MYRITZA CASTILLO -ΠΟΥΕΡΤΟ ΡΙΚΟ CHANTAL DUBOND -ΚΑΝΑ ΑΣ ALESSANDRA ARNO -ΙΤΑΛΙΑ SABINE MOOIBROEK- ΟΛΛΑΝ ΙΑ DARSHARA VORA- ΙΝ ΙΑ

19 ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ femlink Μια γυναίκα καλλιτέχνις, ένα βίντεο δύο μόνο λεπτά και ένα συγκεκριμένο θέμα. Η Veronique Sapin μάς εξηγεί πώς όλα αυτά συνδέονται μεταξύ τους και αποτελούν το Femlink. Μεσημέρι στο Artos. Μια λεπτεπίλεπτη Γαλλίδα απένα- ντί μου, πίνει ζεστό μαύρο καφέ και μιλά χαμηλόφωνα. Η γλώσσα μάς παιδεύει λιγάκι «δεν εκφράζομαι τόσο καλά στα αγγλικά» μου λέει, ούτε κι εγώ της απαντώ και έτσι το προσπερνάμε. Βρίσκεται για δύο μέρες μόνο στην Κύπρο. Προσκεκλημένη από το ίδρυμα Artos, για να παρου- σιάσει τα δίλεπτα βίντεο γυναικών από όλο τον κόσμο. Μ αρέσει αυτή η ιδέα, έτσι όπως την είχα μελετήσει στο αντίστοιχο site του Femlink, γι αυτό και επιδιώκω να τη συναντήσω. Για μια εξιστόρηση πώς δημιουργήθηκε το Femlink, αυτή η πλατφόρμα συνάντησης γυναικών καλ- λιτεχνών από όλο τον κόσμο. Εντυπωσιάζομαι κάθε φορά που συνειδητοποιώ ότι μέσα από το ιαδίκτυο μπορεί να δημιουργηθεί μια παγκόσμια κοινότητα καλλιτεχνών, η οποία να δραστηριοποιείται μέσα από κοινές συντε- ταγμένες και να εκφράζει όχι μόνο τις καλλιτεχνικές της ανησυχίες αλλά κυρίως να καταγράφει, μέσω της τέχνης, διαφορετικές οπτικές γωνίες γύρω από κοινωνικά θέμα- τα. Η Veronique Sapin χαίρεται που κάνουμε αυτή την κουβέντα και είναι έτοιμη να δώσει όλες τις πληροφορίες. Η περιέργειά μου ωστόσο, για τη δική της προσωπι- κή καλλιτεχνική ταυτότητα ανατρέπει λίγο τη δομή της συζήτησής μας. «Θέλεις να αρχίσω πρώτα για μένα;» με ρωτά απορημένα και γνέφω καταφατικά. Ξεκίνησε σαν χορεύτρια κλασικού μπαλέτου, χρόνια πριν. Ένα πρόβλημα στο πόδι την αναγκάσε να στραφεί προς τον μοντέρνο χορό. εν την ενδιέφερε τόσο να χο- ρεύει, όσο να χορογραφεί. Παράλληλα ασχολείται με τη μουσική και το θέατρο μέχρι που ξαφνικά ανακαλύπτει το βίντεο σαν μέσο έκφρασης. Εκεί συνειδητοποιεί ότι μπορεί να συνδυάζει όλα όσα της κεντρίζουν την καλλι- τεχνική περιέργεια. «Μου αρέσει ένα έργο τέχνης να έχει κίνηση. Με ενδιαφέρει πολύ η κίνηση όσο και το βλέμμα. Η οπτική γωνία δηλαδή μέσα από την οποία προ- σεγγίζεις το θέμα σου». Το βίντεο συνδύαζε και κίνηση και βλέμμα και έτσι την κέρδισε. Στο ενδιάμεσο βέβαια έκανε διάφορες δουλειές. Μια από αυτή ήταν δημοσιο- γράφος. Επέλεγε τα θέματά της με την ίδια ευαισθησία που εκφραζόταν και μέσα από την τέχνη της. «Εκείνο που πάντα με συγκινεί και αποτελεί ταυτόχρονα πηγή έμπνευσής μου», μου λέει, είναι «το πόσο εύθραυστος και ευάλωτος είναι ο άνθρωπος. Το εύθραυστο και το ευάλωτο υπάρχει σε κάθε ανθρώπινη επαφή και δραστηρι- ότητα έστω κι αν το κρύβουμε ή έστω κι αν θέλουμε να το ντύνουμε με διάφορους ψευτομανδύες». Η Veronique όμως μέσα από την κάμερα της το εντοπίζει. Και το κα- ταγράφει. Σαν δημοσιογράφος, λοιπόν, έκανε κάποια στιγμή ένα ρεπορτάζ για τους ξένους καλλιτέχνες που ζουν στη Γαλλία, γιατί και η ίδια, άλλωστε, είχε βιώσει παρόμοιες εμπειρίες, όταν ζούσε για κάποιο χρονικό διάστημα στον Καναδά. Εκείνο το θέμα ήταν και η πρώ- τη αφορμή για να σκεφτεί τη δημιουργία του Femlink. Mιας διαδικτυακής πλατφόρμας έκφρασης γυναικών μέσα από την τέχνη. «Το σκεπτικό βάσει του οποίου δημιουργήσαμε το Femlink», μου λέει «ήταν για να βοηθή- σουμε γυναίκες καλλιτέχνες να δείξουν τη δουλειά τους. Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, η γυναίκα εξακολουθεί να είναι σε δεύτερη μοίρα με αποτέλεσμα να μην έχει κανένα περιθώριο έκφρασης και πόσο μάλλον έκφρασης καλλιτεχνικής. Θελήσαμε λοιπόν να ανοίξουμε μια πόρτα σ αυτές τις γυναίκες. Είναι πολύ ενδιαφέρον να ανα- καλύπτεις τη δουλειά καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο και να τους παρέχεις βήμα έκφρασης. Ειδικά σε χώρες, όπου δεν μπορείς να φανταστείς ότι υπάρχουν πραγμα- τικά καλοί καλλιτέχνες, είτε γιατί η χώρα είναι μικρή ή φτωχή είτε γιατί δεν παρέχει τη δυνατότητα στο καλλι- τεχνικό της δυναμικό να βγει προς τα έξω. Mέσα από το femlink ανακάλυψαμε πολύ καλές δουλειές καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο. Σε χώρες πολύ φτωχές ανακαλύψα- με πολλές γυναίκες, οι οποίες πολεμούν και μάχονται να εκφραστούν μέσω της τέχνης και είναι εξαιρετικά δύ- σκολο γι αυτές». Το Femlink δημιουργείται το Η Veronique κινητο- ποιείται να το γνωστοποιήσει στην αρχή σε φίλους της καλλιτέχνες και μετά σε επιμελητές, οι οποίοι τη βοήθη- σαν να κάνει επαφές με γυναίκες από όλο τον κόσμο. Χωρίς, ωστόσο, το ιαδίκτυο, η δημιουργία του Femlink θα ήταν ανέφικτη. «Το Ίντερνετ αλλάζει το σύστημα με το οποίο κινείται η τέχνη σήμερα» μου λέει η ίδια ανοίγοντας μια μικρή παρένθεση. «Μας προσφέρει τη δυνατότητα να μαθαίνουμε τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κό- σμο και σε ό,τι αφορά την τέχνη παρέχει το έδαφος να δημιουργηθεί μια παγκόσμια κοινότητα καλλιτεχνών, οι οποίοι μέσα από το ιαδίκτυο έχουν πια την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις, να επικοινωνήσουν ή και να συνεργαστούν». Μια γυναίκα από κάθε χώρα, ένα βίντεο, δύο μόνο λεπτά και ένα θέμα. Αυτό είναι το concept του femlink. Tα θέ- ματα που δίνονται κάθε χρονιά είναι διαφορετικά, αλλά έχουν όλα μια κοινωνική διάσταση. Κάθε καλλιτέχνης καταγράφει μέσα από την κάμερα όχι μόνο το καλλιτε- χνικό της στίγμα αλλά και την οπτική γωνία μέσα από την οποία προσεγγίζει το συγκεκριμένο κοινωνικό θέμα. Κι αυτή η οπτική γωνία έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον ακριβώς γιατί αφορά σε διαφορετικές κουλτούρες και κοινωνικές επιταγές. Τα βίντεο των συμμετεχόντων στο τέλος αποτελούν όλα μαζί ένα ενιαίο έργο, το οποίο εκτίθεται κάθε φορά σε διαφορετικά μέρη του κόσμου. «Πάντα εκπλήσσομαι με τα βίντεο των συμμετεχόντων», μου λέει η Veronique και επεξηγεί: «Ο τρόπος που προσεγγίζει η κάθε καλλιτέχνις το θέμα είναι τόσο διαφορε- τικός και αποδεικνύει πως ποτέ δεν υπάρχει μόνος ένας τρόπος ανάγνωσης της πραγματικότητας. Το Femlink είναι σημαντικό όχι μόνο για τον καλλιτέχνη αλλά και για τον θεατή του έργου λοιπόν». Το πρώτο θέμα που είχε δοθεί από το Femlink ήταν το fragility. Ακολούθησαν, τις επόμενες χρονιές resistance, preoccupation και πέρσι το male. Τα βίντεο που είχαν σαν θέμα τον άντρα παρουσιάστηκαν στην Κύπρο στο ίδρυ- μα Artos. «Τώρα προγραμματίζουμε ένα άλλο project» με ενημερώνει η Veronique «όπου έχουμε προσκαλέσει άντρες καλλιτέχνες να σκιαγραφήσουν σε ένα βίντεο το πορτρέτο μιας γυναίκας καλλιτέχνιδας. Είναι η πρώτη φορά που θα συμμετέχουν άντρες». Και επόμενος στό- χος; την ρωτώ. «Να διευρυνθεί το Femlink στην Ασία και Αφρική, όπου οι γυναίκες δεν έχουν ευκαιρίες να εξε- λίξουν ή και να αναδείξουν την τέχνη τους. Εκεί η θέση της γυναίκας δεν είναι ακόμη κατοχυρωμένη όσο στην Ευρώπη. Είναι σημαντικό να τους παρέχουμε το έδαφος ώστε να ενδυναμωθεί η αυτοπεποίθησή τους αλλά και να δημιουργηθεί το υπόβαθρο για τις νέες γενιές». Η τέχνη έχει τη δύναμη να δώσει κίνητρο στον άνθρωπο να ξε- φύγει από τα πλαίσια του, μου λέει στον επιλόγο και δεν έχω παρά να συμφωνήσω μαζί της. Info: 19 ΥΓ.

20 σκοτεινό δωμάτιο journey s end ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΦΩΤΙΟΥ Άναψε δεύτερο. Το πορτμπαγκάζ ανοικτό. Τράβηξε δυο ρουφηξιές. Βιαστικές, βιαστικές. Ούτε μέχρι τη μέση δεν κάηκε και μου το δωσε. Τέλειωσε το εσύ, στο δρόμο - μου είπε. Μ ακούστηκε ειρωνικό. Να το τελειώσω εγώ; Χαμογέλασε. Ο ταξιτζής ρώτησε αν άλλαξα γνώμη. Επα- νέλαβε την ερώτηση του ταξιτζή. Άλλαξες; Σειρά μου να χαμογελάσω. Έσκυψε στ αφτί και μου ψιθύρισε: «I miss the sound of your key in the door / I miss you telling me, how your day has gone / you can t stop time, hard as you might try»... Γαμώ τα τραγούδια σου, ψέλλισα. Κι όμως. Κάποτε μου τηλεφωνούσε και περνούσα το δρόμο με κόκκινο. Κάποτε η αρχή, το μέσο και το τέλος της ζωής μου. Κάποτε. Κι ας ήταν κάτι σαν «ο έρωτας με έρωτα περνάει». Μετά, μαύρα σύννεφα. Μετά τσακωθή- καμε. Μετά χωρίσαμε. Μετά έκανα σαν τρελός. Στέρηση κανονική. Μετά μου πέρασε. Και μετά έκανε το λάθος. Μια αναπάντητη κλήση, το λάθος. Ένα κτύπος μόνο. Και μετά ένα μήνυμα. «Συγνώμη για την κλήση. Από κεκτη- μένη ταχύτητα. Ήταν αλλιώς το χέρι συνηθισμένο». Και μετά έκανα εγώ το λάθος. «εν πειράζει, συμβαίνουν αυτά». Απάντησα. Γιατί; Πού να ξέρω το γιατί; «Τι πρέπει να κάνω για να σε ξαναδώ;», μου είπε. εν χρειάστηκε να κάνει τίποτα. Τα έκανα όλα εγώ. Πότε έκοψα εισιτήριο, πότε βρέθηκα και πάλι στον τόπο του εγκλήματος, ούτε που κατάλαβα. Χάρηκε. Και οι δυο χαρήκαμε. εν το περίμενε. Ούτε γω το περίμενα, η αλήθεια. Κι εκεί που τα ξαναβρίσκαμε, το μυαλό άρχισε τα rewind. «Ήταν αλλιώς το χέρι συνηθισμένο». Τότε κατάλα- βα. Αυτό είναι, είπα. Η απάντηση στο γιατί. Κεκτημένη ταχύτητα! Κάποτε διάβασα μια συνέντευξη του Αύγουστου Κορ- τώ. Μιλούσε για τους ανθρώπους που μπαίνουν στη ζωή μας απλά και μόνο για να διαδραματίσουν το ρόλο της γέφυρας. Να μας βοηθήσουν να μεταβούμε «απέναντι». Κι αφού μεταβούμε, η γέφυρα μάς είναι αχρείαστη. Τον ίδιο ρόλο διαδραματίζουμε κι εμείς στις ζωές άλλων. Εν- νοείται. Τις πιο πολλές φορές, όμως, ούτε αυτοί, ούτε κι εμείς το συνειδητοποιούμε. Με αποτέλεσμα οι απαιτήσεις είναι πολύ περισσότερες. Κι όμως. «Υπάρχουν άν- θρωποι με τους οποίους δενόμαστε όχι γιατί μας κάνουν απαραιτήτως καλό. Αλλά γιατί μας βοηθούν να περνάμε καλύτερα και πιο χαλαρά το χρόνο μας. Όπως το τσιγά- ρο. Υπάρχουν άνθρωποι που λειτουργούν σαν το τσιγάρο. Και τίποτα παραπάνω». ΥΓ. 20

21

22

23 ΦΩΤΟ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΗΝΑ ΦΑΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ το αναδυόμενο απολεσθέν Ο εικαστικός/θεωρητικός ημήτρης Ταλιώτης, παρακολουθεί την έκθεση του Φάνου Κυριάκου και καταγράφει τις εντυπώσεις του S/Y Mysterious (...) Μα είναι μπορετό να τσιμπήσει κανείς τη θάλασσα. Η ιστορία τελικά συναναστρέφεται αγάλματα. (...) Νίκος Καρούζος, Νεολιθική Νυχτωδία στην Κροστάνδη, 1987 Μερικά χιλιόμετρα εκτός της πορείας που οδηγεί στα Στενά του Ανιάν και στο Βορειοδυτικό Πέρα- σμα, στα παγωμένα νερά του Αρκτικού Κύκλου ένα ιστιοφόρο 118 ποδών με το όνομα Tara, παρασυρό- ταν πρακτικά ακυβέρνητο για περισσότερο από δυο χρόνια. Ακολουθώντας τη ρότα και τις πρακτικές του θρυλικού Fram, του ιστιοφόρου που σχεδίασε το 1892 ο Colin Archer για τις πρώτες εξερευνήσεις και των δύο Πόλων, προσπαθούσε επίσης να φτάσει στο βορειότερο σημείο της Γης με τη βοήθεια μονάχα του δυνατού δυτικού ανέμου που φυσά στην περιοχή και τις αντιδράσεις της παγωμένης θάλασσας. Στην πορεία, υπό τη λάμψη του Βόρειου Σέλας, εξ ολοκλή- ρου καλυμμένη με πάγο, η Tara, έγινε κτίριο, έγινε τοπίο, αγνοώντας τη φαντασιακή γενεαλογία της ως πλοίο κι αφέθηκε σε μια ακατάσχετη ερωτοτρο- πούσα ταυτοσημία με την Eismeer ( ) του Caspar David Friedrich, την κατεξοχήν αρχιτεκτονι- κή φαντασμαγορία. Η ιστοριογραφία της πολεοδομίας σπάνια δίνει ση- μασία σε τέτοιες περιπτύξεις. Όμοια με οποιαδήποτε άλλη ιστοριογραφία, προτιμά να διαφυλάξει τη γνώση που παράγεται εντός του ειδικότερου και ήδη ορι- οτοποθετημένου αντικειμένου της ωφελιμιστικά, ως την πληροφορία μιας πειθαρχημένης και σαφέστα- της αυτο-χρηστικότητας. Η πολυ-επιστημονικότητα της Τέχνης όμως, δεν μπορεί παρά να κλοτσά και να σπρώχνει την Τέχνη την ίδια μέσα σε τούνελ και σπη- λιές, πάνω από λόφους, προς τρομερές απ-όψεις, τόπους πέραν των ιδιοχρήσεων και των Αφηγήσεων, που σακατεύουν τη δικτατορία του πραγματικού- ως-του-χρήσιμου και αυτοστιγμεί ακύρωνουν και το διακοσμείν. Εκεί, αστικές και ιστορικές πληροφορίες ψιθυρίζουν στ αφτί της Τέχνης sweet nothings για ένα γίγνεσθαι πέρα από τις πραγματιστικές δυνατό- τητές τους, ένα γίγνεσθαι άλλο από τη συσσώρευση γεγονότων και περιστατικών. Της δίνονται έτσι εν τη πολλές φορές επιβαλλόμενη «άχρησία» τους, στα περιθώρια και στα σοκάκια σε ερειπωμένα αστικά πάρ- κα και σε ορεινές παράγκες, προεξέχοντα ανοίγματα προς ένα παιχνίδι κριτικής εξαφάνισης και απνευστί ανάδυσης σε μια διαδικασία εξερεύνησης του υπερ- βατικού εντός του αισθητού. Ο Φάνος Κυριάκου, καλλιτέχνης με τις μικτές πρα- κτικές κι ευαισθησίες ενός ανθοδέτη ικεμπάνα και ταυτοχρόνως, ενός punk κινηματογραφιστή, είναι χρόνια τώρα ένας από τους κύριους Κύπριους εκ- φραστές τούτης της παραβατικής σχέσης Τέχνης και του πλεονάζοντος της πληροφορίας. Με το ιδιότυπό του χιούμορ κατεργάζεται επιδέξιες τελετουργικές μελανώσεις στην άρια αντίληψή μας περί Τέχνης (τουλάχιστον), ασχέτως πρόσληψης. Η ηχώ αυτής της πορείας είναι που αόριστα μα ακαριαία, περικυ- κλώνει τον θεατή στην παρουσίαση της τελευταίας του δουλειάς, με συνολικό τίτλο It was an odd almost unreal landscape not without a certain beauty. Ένα μετα-βιομηχανικό ηχοτοπίο, σε άπταιστη συνεργία με την πολύχρωμη μαρμαρυγή των διάσπαρτων λα- μπών φθορίου μερικών εκ των ψιλόλιγνων έργων του, τα τοποθετούν συνολικά εκτός της λογικής των εξατομικευμένων γλυπτών, των αγαλμάτων με τα οποία συνανατρέφεται η Ιστορία. Ελκώντας την καταγωγή τους από τα πολυ-επιστημονικά ίχνη της ταλάντευσης της πληροφορίας μεταξύ ωφέλιμου και αλυσιτέλειας, τα έργα τούτα γίνονται τοπίο, ένα αλ- λόκοτο τοπίο, μια εξώ-πραγματική συναρμολόγηση. Γίνονται αρχείο τού τι χάνεται υπό την πρωτοκαθεδρία του πραγματικού κι έτσι αναθεώρηση της άμε- σής μας πραγματικότητας. Μια συσκευή κλιματισμού έχει ανοίξει διάπλατα και αναβλύζει χρώματα. Ένα στιλό μετατρέπεται σε μηχανισμό υποστήριξης (Over the Hill, 2009). Πιεστήρια αφίξεων μια καρτ-ποστάλ ίσως; - διαγράφο- νται, για να μην αποκτήσει ποτέ ο τόπος γεωγραφικό σημαινόμενο (Τhis must be the Place, 2009) - κι εδώ αναπόφευκτα κανείς αναμοχλεύει και την ιστορία της διαγραφής στην τέχνη, από τον Rauchenberg στον Jeremy Millar. Αποσπασματικά και δυσανάγνω- στα πορτρέτα Σαμάνων αποφεύγουν την παγίδα της εικονογραφίας και έτσι αποκηρύσσουν τη λατρευτι- κότητα και τον φρούδο ρομαντισμό (The Visionary, 2008 and The Visionary, 2009). Το πιο σημαντικό εργο όμως της συγκεκριμένης έκθεσης είναι μια τοιχογραφικής μορφής γλυπτική παρέμβαση στο χώρο της γκαλερί, με τίτλο Problem Solved, Το Problem Solved εξελίσεται οριζόντια σε μια καμπύλη και μέσα από της άσπρες της επιφάνειες όπου πειραματίζεται η διάρκεια και η λεπτομέ- ρεια. Ένα παγωμένο υπονομευτικό κύμα, ανανεωτικά οικείο, με εισβολές χρώματος και χρόνου, φόρος τι- μής στον Bruno Taut ( ), τον Μοντερνιστή Εξπρεσιονιστή αρχιτέκτονα, πολεοδόμο, δάσκαλο κα ζωγράφο, που έχει πασίδηλα επηρεάσει τον Φάνο Κυριάκου (δες το γλυπτο του με τίτλο Bruno Taut s mountain cave, 2009). Μια από τις κύριες επιρροές του ίδιου του Taut, ήταν οι κηπουπόλεις των αρχών του 20ού αιώνα. Εκεί όπου το χρώμα χρησιμοποιήθηκε ως οργανική σχεδιαστική αρχή και ως χειρονο- μία κοινωνικού έργου, παρά μονάχα ως φτιασίδωμα. Ιδωμένη πια μέσα από το Problem Solved, εντός των πνιχτών ήχων τού μετά-βιομηχανικού μας περιβάλ- λοντος και αναγνωρίζοντας το διάχυτο χιούμορ του καλλιτέχνη, η έκθεση αυτή του Φάνου Κυριάκου, ξα- να-αναδύεται ως τοπίο. Βρισκόμαστε ξανά ανάμεσα στην Eismeer του Casper David Friedrich s Eismeer και την Tara, όχι μέσω των μνημειακών διασκευών του πίνακα από τον Walter Gropius (δες Monument to the March Dead, 1919) - ή την αγορά του σκάφους από την Agnes B. το μα εκ της αποκρυστάλλωσης των εξερευνήσεων του χρώματος και του φω- τός από τον Bruno Taut. Σε μια γίγνεσθαι φύση των έντονων λικνισμάτων και των ταλαντεύσεων, ένα περιβάλλον που αναδύεται μέσα από τη σιωπή της ιστορίας, από τα απολεσθέντα του πραγματικού. Info: Ή έκθεση του Φάνου Κυριάκου, στην Οmikrongallery θα διαρκέσει μέχρι τις 2 Απριλίου. OmikronGallery Βασιλέως Παύλου 2, 1096, Λευκωσία Τηλ ώρες λειτουργίας Καθημερινά και , Σάββατο, ΥΓ.

24 Lexotanil χαμένη λεωφόρος ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΡΙΛΛΙ Η ηδονόπληκτος: αναμφίβολα ο πιο ευχαριστημένος από 1 όλους τους πληγέντες που μπορούμε να σκεφτούμε. ηδύποτο: μη χρησιμοποιείτε αυτή τη λέξη. αν είστε νέος ακούγεστε δήθεν, αν είστε γέρος πιο γέρος. Να λέτε λικέρ. ηδύς σαν το φιλί που εκκρεμεί. ηθική: 1. η πλέον εύκαμπτη καταχώριση. Πρωτοφανώς λυγερόκορμη, αν ήταν σε τσίρκο θα ήταν το κορίτσι λά- στιχο. Κάνει σπαγκάτο και χελώνα, σπάει μέση, φέρνει τα γόνατα στους ώμους, γλείφει τους αγκώνες της, δέ- χεται όλες τις πιστωτικές κάρτες, 2. ηθική ανωτερότητα, επιδεικνύεται αφού έχει προηγουμένως επέλθει σιωπη- ρή παραδοχή κατωτερότητας σε όλα τ άλλα, 3. ηθική βλάβη, η ζημιά που δεν μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήμα 4 - εκτός βέβαια κι αν ο ζημιωθείς τυγχάνει μαρξιστής, 4. ηθική αυτουργός,, συγγνώμη, δεν ξέρω τι σκεφτόμουνα, ηθικός αυτουργός ήθελα να πω, 5. ηθικό δίδαγμα, κριτή- ριο που χρησιμοποιούμε για να ξεχωρίσουμε μια καλή ιστορία από μια κακή, 6. ηθικό πλεονέκτημα, αβαντάζ αμφίβολης χρησιμότητας, σπάνια θα το αφήσει διαιτη- τής, 7. ηθικό ζήτημα, WTF? εν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Όπως όλοι ξέρουμε, ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό. Μα ποιος τις βγάζει αυτές τις εκφράσεις; ηθοποιός: σύμφωνα με το γνωστό ανέκδοτο, κάποιος που δουλεύει σε μπαρ. Σύμφωνα με όχι και τόσο γνωστό ανέκδοτο, κάποιος που θα πρεπε να δουλεύει σε μπαρ. Ηλέκτρα: 1. Α, αυτήν πρέπει να σκεφτόμουνα όταν μιλούσα για αυτουργούς πιο πάνω, 2. σύμπλεγμα της Ηλέκτρας, οι Φροϋδιστές γνωρίζουν πως πρόκειται για τη θηλυκή βερσιόν του Οιδιπόδειου συμπλέγματος 5. Η κόρη έλκεται σεξουαλικά από τον πατέρα και εκφράζει αντίζηλα αισθήματα προς τη μάνα. Υποτίθεται πως το σύμπλεγμα ατονεί μετά την εφηβεία. Εάν όντως συμβαίνει αυτό, είναι μάλλον επειδή ο πατέρας έχει πια πενη- νταρίσει και δεν βλέπεται. ηλεκτρολόγος: όπως μαθαίνουμε από την ιστοσελίδα 6 slang.gr, ο νευρολόγος, στην ιατρική αργκό. 2 3 ηλεκτροσόκ: τα πρώτα θύματά του, στην ιστορία της ανθρωπότητας, ήταν η Κλυταιμνήστρα και ο Αίγισθος. 7 ηλίθιος: 1. άλμπουμ σταθμός που έγραψε ο Ίγκι Ποπ, με λίγο περισσότερο από λίγη βοήθεια από τον φίλο του Ντέιβιντ Μπόουι 8. Στο υτικό Βερολίνο, στη Γαλλία, στο Μόναχο. Στα Στα ενδιάμεσα ηχογρά- φησης του Low. Στα διαλείμματά τους από τη χρήση 9 ηρωίνης, 2. πάει καιρός από τότε που εγκύψαμε για τε- λευταία φορά στη σοφία του Αμερικανού συνάδελφου Άμπροουζ Μπηρς. Απολογούμαστε για τη χασμωδία και επανορθώνουμε πάραυτα: μέλος μιας μεγάλης και δυνατής φυλής, της οποίας η επίδραση στα ανθρώπινα πράγματα ήταν ανέκαθεν ισχυρή και καθοριστική, 3. ο 10 αήττητος, σύμφωνα με τον Ηλία Πετρόπουλο, 4. κάθε άντρας που την πατάει για τις Ναστάζιες Φιλίποβνες αυτού του κόσμου. ηλικία: μονάδα μέτρησής της δεν είναι ο χρόνος, είναι οι στιγμές. Βρεφική ηλικία, πρελούδιο και ρέκβιεμ της ισότητας. Εφηβική ηλικία, συνειδητοποίηση ελλείψεων. Νεότητα, ευρεσιτεχνίες κι αλλεργίες. Μεσήλικας, παρά πόδα αρμ. Γεράματα, διακινδύνευση άνευ όρων. Όσο για μας, οσονούπω δυστυχώς, καταφθάνουμε 11 στην ηλικία/ όπου/ κανείς δεν ξαναφιλάει στο στόμα. ηλιοθεραπεία: θεραπεία που κάνουμε όταν είμαστε μια χαρά για να αρρωστήσουμε από κάτι που αυτή η θερα- πεία δεν μπορεί να θεραπεύσει. ήλος: από τις λέξεις που δύσκολα αποσκιρτούν, από τη μία και μοναδική φράση μέσω της οποίας η μοίρα τις παρέδωσε στις νεοελληνικές γενιές, για να αποκτήσουν αυτοδύναμη παρουσία. Μάλλον απίθανο να έρθει σπίτι 12 μας ο πελεκάνος και να μας ρωτήσει αν μας περισσεύει 13 κανένας ήλος επειδή οι δικοί του τού σωθήκανε. Όπως και να χει, ο γράφων ανήκει σε εκείνη την ταλαίπωρη γενιά της οποίας η εφηβεία συνέπεσε με την γένεση της ελεύθερης ραδιοφωνίας, και για πολλά χρόνια δια- 14 τηρούσε την ακλόνητη πεποίθηση πως το σωστό ήταν, 15 επί τον ήχον των ήλων. (συνεχίζεται) ΥΓ Σεισμόπληκτος, κεραυνόπληκτος, φαντασιόπληκτος, δαιμονόπληκτος, ηλιόπληκτος, ερωτόπληκτος. Οκέι, ο πιο ευχαριστημένος μαζί με τον φαντασιόπληκτο. 2. Παντελή Μπουκάλα. 3. Άρα, μπορούμε, εξ αντιδιαστολής, να υποθέσουμε πως οποιαδήποτε βλάβη αποτιμητέα σε χρήμα είναι ανήθικη; 4. Όχι κατ ανάγκην της σέκτας Γκράουτσο. 5. Γνωρίζουν, όμως, ότι ο Ναμπόκωφ αποκαλούσε τον Φρόιντ, «Βιεννέζο κομπογιαννίτη»; Αλλά, πάλι, ο Ναμπόκωφ, είχε περά- σει γενεές δεκατέσσερις τον Πάουντ, τον Λόρενς, τον Ντοστογιέφσκι, τον Τόμας Μαν και τη μισή ανθρωπότητα που έπιασε χαρτί και καλαμάρι στα χέρια της. Ίσως σ αυτή την ιδιοτροπία του μεγάλου λεπιδοπτερολόγου να αναφερόταν ο Αρανίτσης όταν παρατηρούσε πως, «ο Ναμπόκωφ δεν συμπαθούσε τον κόσμο». 6. Ναι, σωστά μαντέψατε. Υδραυλικός είναι ο γυναικολόγος. 7. Σταθμός επειδή απομάκρυνε τον Ίγκι Ποπ από τον σκληροτράχηλο ήχο των Stooges και τον μετέτρεψε σε πειραματόζωο για τις μου- σικές ανησυχίες του Μπόουι με πολλά funky και λίγα disco στοιχεία. Περιέχει ωστόσο το China Girl με τον εξαίσιο στίχο, I feel a-tragic, like I m Marlon Brando. 8. Μπόουι ή Μπάουι, ιδού η απορία. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, Μπόουι. Σύμφωνα με το μύθο, Μπάουι, ούτως ώστε να παιγνιδίζει με την προσφώνηση που είχε υιοθε- τήσει ο κύριος Τζόουνς την περίοδο της αμφιταλαντευόμενης σεξουαλικότητάς του, στις αρχές δεκαετίας του 70, hi, I m bi. 9. Ο Μπόουι είχε δηλώσει πως «πήγαμε στο Βερολίνο για να ξεφύγουμε απ την πρέζα και σε δυο μέρες είχαμε καταλάβει πως βρισκόμασταν στην πρωτεύουσά της». Πα- ρεμπιπτόντως, το άλμπουμ The Idiot στριφογυρνούσε ακόμα στο πικ απ του Ίαν Κέρτις όταν η σύζυγός του θα τον έβρισκε κρεμασμένο στην κουζίνα του σπιτιού τους στο Μάντσεστερ, στις 18 Μαΐου Η Ντέμπορα Κέρτις θυμάται πως μια γραμμή από σάλιο άρχιζε απ το στόμα του αυτόχειρα συζύγου της και έφτανε μέχρι το πάτωμα. 10. Και τον Λαρς Φον Τρίερ. 11. Όπως, έξοχα, το έθεσε ο Μίμης Σουλιώτης. 12. Ναι, ναι, αυτός που πληρώνεται σε κουρκούνες. 13. Χμ εξίσου απίθανο και το να χρησιμοποιήσει το ρήμα σωθήκανε.14. Ο γράφων, εννοώ. εν ξέρω για την υπόλοιπη ταλαίπωρη γενιά. 15. Όσοι είναι κάτω των είκοσι πέντε, πιθανόν να μην γνωρίζουν πού αναφέρομαι. εν πειράζει. Όσοι είναι κάτω των είκοσι πέντε, έχουν γλιτώσει από πολλά κι ας μην το γνωρίζουν.

25

26 ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΚΟΡ Η ΦΩΤΟ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΗΝΑ ΚΛΕΙΤΟΣ ΚΛΕΙΤΟΥ στοίχημα προσωπικό Το «Όλα για τη Μητέρα μου» είναι ρίσκο. Ένα στοίχημα που κατά πόσο θα κερδίσει ή θα χάσει, θα φανεί στο χειροκρότημα. Συστήνομαι ως προκατειλημμένος θεατής. Το δηλώνω. εν μου πολυαρέσει η ιδέα της μεταφοράς του συγκεκριμένου έργου στο θέατρο. Τη βρίσκω προκλητική, αλλά κι ένα επι- κίνδυνο εγχείρημα για το σκηνοθέτη. Γιατί η ταινία είναι αριστουργηματική και δεν μπορείς να δεχτείς τίποτε άλλο πέρα από ερμηνείες αντάξιες των γυναικών του Πέδρο Αλμοδόβαρ, γνωρίζοντας την ίδια ώρα πως δεν είναι καθόλου εύκολο να ξεπεράσει κανείς τον σπουδαίο Ισπανό σκηνοθέτη ούτε ηθοποιούς όπως τη Μαρίσα Παρέδες. Συναντώ, λοιπόν, τον Κλείτο Κλείτου μια μέρα πριν την πρεμιέρα και ζητώ εξηγήσεις. Θέ- λει το έργο που ανεβάζει, να αρέσει κι είναι φανερά αγχωμένος. Ρίχνω λάδι στη φωτιά. «Αν κάτι πάει λάθος; Αν δεν αρέσει;», ρωτώ; «Θέλει το ρίσκο της η ζωή, δεν είναι;», μου απαντά Είναι ένα προσωπικό του στοίχημα τελικά το «Όλα για τη Mητέρα μου». Όπως ακριβώς αυτό που έβαλε και στη φετινή τηλεοπτική χρονιά με τα «Ρόδα της Οργής» και που φαίνεται πως κερδίζει. Για τον ίδιο η ταινία κι η μεταφορά της στο θέατρο είναι θέμα καρμικό. Και είναι μια απ τις αγαπημένες του ταινίες. Στο δεύτερο συμφωνούμε και τον αφήνω να εξηγήσει το πρώτο Πώς βρέθηκε στα χέρια σου το σενάριο; Πριν δυο χρόνια είχα διαβάσει πως η ταινία είχε μεταφερθεί σε θέατρο του Λονδίνου. εν είχα καταφέρει όμως να τη δω. Σ ένα ταξίδι μου στο Λονδίνο πήγα στο βιβλιοπωλείο του National Theatre και ρώτησα αν έχουν το συγκεκριμένο θεατρικό. Είχε μείνει μόνο ένα κι ήταν στην αποθήκη. Το αγόρασα και το θεώρησα καρμικό. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό έργο. Το διάβαζα στο τρένο κι είχα πει πως αυτό θέλω να το ανεβάσω στην Κύπρο. Έψαξα και βρήκα τον Σάμιουελ Άνταμσον, τον άνθρωπο πίσω από τη θεατρική μεταφορά της ταινίας που έχει τα δικαιώματα της παράστασης σε συνεργασία με τον Πέδρο Αλμο- δόβαρ. Μου ζήτησαν να συμπληρώσω ένα ερωτηματολόγιο και να το στείλω στην εταιρία. Πανικοβλήθηκα γιατί ζητούσε λεπτομέρειες για την παράσταση, ιδέες, ποιοι θα είναι οι συνεργάτες, τα βιογραφικά τους, το θέατρο, τη χωρητικότητά του, τις παραστάσεις που θα κάνουμε, τους θεατές που υπολογίζουμε πως θα το δουν. Κάποια στιγμή μου τηλεφώνη- σαν απ το Λονδίνο για να μου πουν πως η πρότασή μου είχε εγκριθεί και πως μπορούμε να προχωρήσουμε στην παραγωγή. Ήταν απ τις πιο συγκινητικές στιγμές της ζωής μου. εν το περίμενα. εν έχουν γίνει πολλές παραστάσεις και το θεώρησα πολύ τιμητικό η πρότασή μου να εγκριθεί από την ομάδα του Αλμοδόβαρ και την εταιρία παραγωγής στο Λονδίνο. Είχατε κάποιους περιορισμούς; Έπρεπε η πρότασή μας να ναι ανεξάρτητη από την ταινία. Κι η μουσική το ίδιο, όπως και τα κοστούμια. Ζητούσαν βασικά να αποστασιοποιηθούμε απ την ταινία. Κάτι το οποίο βοηθά στο να μην υπάρχουν συγκρίσεις Η ταινία είναι συγκεκριμένο είδος τέχνης, διαφορετικό απ το θέατρο, γι αυτό και ο Σάμιουελ Άνταμσον και ο Πέδρο Αλμοδόβαρ θέλησαν να αποστασιοποιηθεί το θεατρικό σενά- ριο απ την ταινία. Ναι ναι στα μέτρα του θεάτρου. Γιατί πιστεύεις πως είπαν το ναι οι παραγωγοί; Γιατί τους πρότεινα μια καθαρά μεσογειακή παράσταση, σε αντίθεση με τις παραστάσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα στις χώρες της Βορείου Ευρώπης και στις οποίες δεν υπήρχε η αμεσότητα με το θεατή. Εμείς είμαστε πολύ κοντά στον Αλμοδόβαρ. Ανεβάζουμε μια μίνιμαλ παράσταση με μεσογειακό χρώμα, χωρίς πομπώδη σκηνικά, μια παράσταση που αφορά το θεατή. Φτάνει οι θεατές να ξεχάσουν την ταινία Θα πρέπει να είναι έτοιμοι να δουν μια θεατρική παράσταση, η οποία δεν έχει τα ίδια στοιχεία μ αυτά της ταινίας. Γιατί το να μεταφέρεις μια ταινία στο σανίδι, έχει μια ιδιαιτερότη- τα. Η ταινία έχει πολλές σκηνές, το θέατρο όχι. Αναγκαστικά θα πρέπει να βρεις τρόπους λειτουργικούς να δέσουν οι σκηνές σου. Επέλεξες να σκηνοθετήσεις μια ήδη αριστουργηματική ταινία. εν φοβάσαι την αποτυχία; Υπάρχει ήδη το θεατρικό στο Λονδίνο, του οποίου το κείμενο είναι εξαιρετικό. Μάζεψα επίσης εξαιρετικούς συνεργάτες με τους οποίους παίρνουμε στις πλάτες μας ένα τεράστιο ρίσκο. Το θέλει η ζωή το ρίσκο, δεν είναι; Έχεις φιλοδοξίες γι αυτή την παράσταση; Θέλω να αρέσει στον κόσμο. Info: Το έργο ανεβαίνει κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις στο Παττίχειο Θέατρο «ΣΚΑΛΑ» (Πρώην Αττικόν). Προκρατήσεις - πληροφορίες: τηλ.: /01,