ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΜΕ ΣΑΡΩΤΗ LASER ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗ ΓΕΝΙΣΕΑ ΤΟΥ Ν.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΜΕ ΣΑΡΩΤΗ LASER ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗ ΓΕΝΙΣΕΑ ΤΟΥ Ν."

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ GIS ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΜΕ ΣΑΡΩΤΗ LASER ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗ ΓΕΝΙΣΕΑ ΤΟΥ Ν. ΞΑΝΘΗΣ Μιλτιάδης Δανιήλ Αγρονόμος & Τοπογράφος Μηχανικός Επιβλέπων: Β. Τσιούκας Τριμελής Εξεταστική Επιτροπή: Β. Τσιούκας Χ. Μπούτουρα Α. Κουσουλάκου Θεσσαλονίκη, Δεκέμβριος 2016

2 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ GIS ΙΔΡΥΜΑ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Πολυτεχνική Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 09/12/2016 Μεταπτυχιακή Διατριβή Σύγκριση μεθοδολογίας αποτύπωσης με σαρωτή laser και παραδοσιακή φωτογραμμετρική αποτύπωση. Εφαρμογή σε παραδοσιακή καπναποθήκη στη Γενισέα του Ν. Ξάνθης Μιλτιάδης Δανιήλ Αγρονόμος & Τοπογράφος Μηχανικός ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΤΡΙΜΕΛΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΝΟΜΑ ΗΛΕΚΡΟΝΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ Β. Τσιούκας, Καθηγήτης ΤΑΤΜ Χ. Μπούτουρα, Καθηγήτρια ΤΑΤΜ Β. Τσιούκας, Καθηγήτης ΤΑΤΜ Α. Κουσουλάκου, Καθηγήτρια ΤΑΤΜ Msc_Thesis_Daniil.pdf ΣΥΝΝΗΜΕΝΑ ΑΡΧΕΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ Αναλογική μορφή Το παρόν τεύχος αποτελεί τη Διπλωματική εργασία, που περιλαμβάνει την αναλυτική περιγραφή της μεθοδολογίας, την εφαρμογή, τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα της εργασίας. Συνοδεύονται από σχέδια όψεων σε κλίμακα 1:50 Ψηφιακή μορφή Στο CD (DVD) που συνοδεύει το τεύχος περιλαμβάνονται σε ψηφιακή μορφή: τα κείμενα της εργασίας σε μορφή αρχείων doc και pdf, και τα σχέδια σε μορφή dwg και pdf

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ανάγκη για κατανόηση, καταγραφή και αναπαράσταση του χώρου έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη μεθόδων και τεχνικών που μας παρέχουν ακριβείς και αξιόπιστες πληροφορίες για τα γεωμετρικά, μορφολογικά και ραδιομετρικά χαρακτηριστικά αντικειμένων ή του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Οι μέθοδοι αποτύπωσης του χώρου βρίσκουν ευρύ πεδίο εφαρμογών σε περιοχές όπως είναι η αρχιτεκτονική, η αρχαιολογία, όπου μάλιστα εκεί αποτελούν τον πυρήνα των εργαλείων καταγραφής και αναπαράστασης της πολιτιστικής κληρονομιάς με την βαρύτητα που αυτό συνεπάγεται, αλλά και σε σύγχρονες τεχνολογικές δραστηριότητες όπως είναι ο βιομηχανικός σχεδιασμός κ.α. Οι κατ εξοχήν επιστήμες που παραδοσιακά είχαν σαν σκοπό τους την αποτύπωση του ευρύτερου χώρου, με ακρίβεια και αξιοπιστία είναι η Τοπογραφία, η Φωτογραμμετρία και η Γεωδαισία. Με την εξέλιξη όμως της τεχνολογίας, ήρθε να προστεθεί τα τελευταία χρόνια στις διαθέσιμες επιλογές των μετρητικών οργάνων και των αντίστοιχων μεθόδων και πρακτικών μια νέα κατηγορία των οργάνων αποτύπωσης που ονομάζονται τρισδιάστατοι επίγειοι σαρωτές laser. Τα όργανα αυτά, πρωτοποριακά στον τρόπο μέτρησης και καταγραφής της πληροφορίας του χώρου σιγά σιγά εκτοπίζουν τα κλασσικά όργανα της Τοπογραφίας όπως είναι οι γεωδαιτικοί σταθμοί, παρέχοντας τεράστια πλεονεκτήματα στον τρόπο συλλογής της πληροφορίας μιας και ταχύτατα καταγράφουν και μετρούν τόσο τις γεωμετρικές σχέσεις και πρότυπα όσο και τις αντίστοιχες φασματικές ιδιότητες των αντικειμένων, ταυτόχρονα, με ακρίβεια και αξιοπιστία και με τεράστιο όγκο καταγραφής δεδομένων της τάξης του ενός εκατομμυρίου σημείων το δευτερόλεπτο, ταχύτητα αδιανόητη σε παλαιότερες εποχές. Με τον τρόπο αυτό, οι ανάγκες και για νέες μορφές απεικόνισης των τρισδιάστατων μοντέλων αντικειμένων που μετρούνται, και παράγονται προκύπτουν αδήριτες, καθώς ο όγκος των συλλεχθέντων δεδομένων με τις επίγειες σαρώσεις με χρήση φωτός laser είναι τεράστιος και απαιτεί άλλη φιλοσοφία στην διαχείρισή του. Η συμβολή της τεχνολογίας των σαρωτών laser στις αποτυπώσεις του χώρου και των αντικειμένων του ως τεχνολογία αιχμής οδηγεί στην ανάγκη διερεύνησης ζητημάτων που ά- πτονται της κατανόησης της αξιοπιστίας των μετρήσεών τους, της συσχέτισης και σύγκρισης των αποτελεσμάτων των σαρώσεων με τα αντίστοιχα άλλων μεθόδων ώστε να αξιολογηθεί και να τεκμηριωθεί η ακρίβειά τους και να αντιμετωπισθούν τυχόν προβλήματα που σχετίζονται με τις εγγενείς αδυναμίες που υπεισέρχονται στην μέτρηση του τρισδιάστατου χώρου και την υπό κλίμακα αναπαράστασή του. Αυτοί ήταν οι κύριοι λόγοι που οδήγησαν στην εκπόνηση της παρούσας εργασίας στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Διαχείριση Φωτογραμμετρικής Παραγωγής σε Περιβάλλον GIS του Τμήματος Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στόχος της εργασίας αυτής ήταν να αποδειχθεί η χρησιμότητα της νέας τεχνολογίας των laser scanners στην αποτύπωση της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς με την αποτύπωση μιας παλαιάς καπναποθήκης στη Γενισέα Ξάνθης και παράλληλα να συγκριθούν τα αποτελέσματα της αποτύπωσης με τα αντίστοιχα της κλασσικής φωτογραμμετρικής διαδικασίας και να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα. Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Καθηγητή Κο Βασίλειο Τσιούκα και επιβλέποντα της εργασίας αυτής, για την συμβολή του στην ολοκλήρωση της εργασίας και την βοήθεια που μου παρείχε καθώς επίσης και την Κα Στέλλα Δημητριάδου Αρχιτέκτονα Μηχανικό για την στήριξη της κατά την διάρκεια εκπόνησης της εργασίας αυτής.

4 Πίνακας Περιεχομένων ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... 2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 4 ABSTRACT ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΦΟΡΕΙΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΟΙ ΕΠΙΓΕΙΟΙ ΣΑΡΩΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΣΑΡΩΤΩΝ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΟΙ ΣΑΡΩΤΕΣ ΕΠΑΦΗΣ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΟΙ ΣΑΡΩΤΕΣ ΑΝΕΠΑΦΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΠΤΗΣΗΣ ΕΝΟΣ ΠΑΛΜΟΥ LASER (TIME-OF-FLIGHT) ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΦΑΣΗΣ (PHASE SHIFT) ΣΑΡΩΤΕΣ ΤΡΙΓΩΝΙΣΜΟΥ (TRIANGULATION) ΣΑΡΩΤΕΣ ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΑΚΤΙΝΑΣ (STRUCTURED LIGHT) ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΓΕΙΩΝ ΣΑΡΩΤΩΝ LASER ΓΩΝΙΑΚΗ ΑΚΡΙΒΕΙΑ (ANGULAR ACCURACY) ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ (RANGE ACCURACY) ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ (RESOLUTION) ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΚΑΠΝΑΠΟΘΗΚΗΣ ΣΤΗ ΓΕΝΙΣΕΑ ΤΗΣ ΞΑΝΘΗΣ ΚΑΠΝΑΠΟΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΣΕΑΣ... 21

5 4.2 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΚΑΠΝΑΠΟΘΗΚΗΣ ΣΤΗ ΓΕΝΙΣΕΑ ΣΑΡΩΤΗΣ FARO FOCUS 3D ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΠΕΔΙΟΥ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ POINTOOLS EDIT PRO ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΠΟΛΥΕΙΚΟΝΙΚΗ ΣΥΓΚΛΙΝΟΥΣΑ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΣΑΡΩΣΗΣ ΜΕ LASER ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ 2 ΣΕΤ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΕ 2D ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΕ 3D ΟΠΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α σχέδια και ορθοεικόνες ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β φωτογραμμετρικό report... 49

6 Περίληψη Τα τελευταία χρόνια μια νέα τεχνική αποτυπώσεων, με χρήση τρισδιάστατων επίγειων σαρωτών laser, έχει καταστεί ιδιαίτερα δημοφιλής ανάμεσα στις άλλες παραδοσιακές μεθόδους που προέρχονται από τις επιστημονικές περιοχές της Τοπογραφίας και της Φωτογραμμετρίας. Αυτό συμβαίνει λόγω του γεγονότος ότι η μέθοδος αυτή επιτυγχάνει ταχύτατα την μέτρηση και καταγραφή τεράστιου όγκου σημείων του τρισδιάστατου χώρου με ακρίβεια, και αξιοπιστία ως προς τα παραγόμενα προϊόντα με αποτέλεσμα να καθίσταται άμεσα ως μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική σε σχέση με τις τοπογραφικές και φωτογραμμετρικές αποτυπώσεις. Η εργασία αυτή αποσκοπεί στο να παρουσιάσει μια εφαρμογή της μεθοδολογίας σάρωσης σε ένα κτήριο αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, συγκεκριμένα σε μια παραδοσιακή καπναποθήκη στην Γενισέα του Ν. Ξάνθης ως προσπάθεια τεκμηρίωσης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και κυρίως να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της σύγκρισης των αποτελεσμάτων της μεθόδου σε σχέση με τα αντίστοιχα αποτελέσματα μιας κλασσικής φωτογραμμετρικής αποτύπωσης χαμηλού κόστους. Στην εργασία αναλύονται αρχικά οι έννοιες της Τεκμηρίωσης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και των αποτυπώσεων ως εργαλεία για την επίτευξη του σκοπού της Τεκμηρίωσης και περιγράφονται οι μέθοδοι που εφαρμόζονται. Στη συνέχεια παρουσιάζονται ο τρόπος λειτουργίας των σαρωτών, οι τεχνικές σάρωσης και τα σφάλματα που υπεισέρχονται στις μετρήσεις. Ακολουθεί η παρουσίαση της διαδικασίας αποτύπωσης της καπναποθήκης στην Γενισέα και αναλύονται τα αποτελέσματα της σύγκρισης της αποτύπωσης με την φωτογραμμετρική μέθοδο και με χρήση σαρωτή laser. Τέλος παρατίθενται τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την σύγκριση των δυο μεθόδων. Abstract In the recent years, the evolution of technology in the disciplines of Surveying and Mapping for the documentation of Cultural Heritage is characterized by the broad use of new methods, techniques and equipment like the terrestrial 3D laser scanners. The aim of this thesis is to investigate the potential of the 3d laser scanning techniques in documenting our Cultural and Architectural Heritage and as an example we present the surveying with the use of 3D laser scanner of an old tobacco warehouse located in the village of Genisea, in the municipality of Xanthi. In addition to this, we present a comparative analysis between the surveying results of 3d laser scanning against a classic low cost photogrammetric survey. In this thesis, we present in brief the concepts of Cultural Heritage recording and surveying methods. We present the conventional methods for architectural and archaeological documentation, like surveying and photogrammetric techniques and we discuss the modern alternative of laser scanning, the new operating concepts and the errors that may occur during the laser scanning campaigns and the data processing. At the end, a comparative analysis of the results between a 3D laser scanner recording and a low cost photogrammetric survey are presented and evaluated.

7 1. ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ 1.1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Ένα κύριο χαρακτηριστικό της εξέλιξης του ανθρώπινου πολιτισμού, είναι η δημιουργία πλούτου αξιών σε υλική ή άυλη μορφή με την έννοια της γνώσης, ο οποίος παράγεται στο πέρασμα του χρόνου είτε μεμονωμένα από άτομα, είτε από ευρύτερες κοινωνικές ομάδες. Ο πλούτος αυτός, ανάλογα με την αξία του, αποτελεί την λεγόμενη Πολιτιστική ή Πολιτισμική Κληρονομιά (ΠΚ) η οποία συναντάται και με τον όρο Εθνική Κληρονομιά (ΕΚ) ή και απλώς Κληρονομιά έχει την μορφή αντικειμένων πολύ μεγάλης ιστορικής, καλλιτεχνικής ή γνωστικής αξίας που επινοήθηκαν ή δημιουργήθηκαν από μια προηγούμενη ανθρώπινη γενεά και αξίζει να διαφυλαχθούν, να προστατευθούν και να παραδοθούν στις επόμενες γενεές προς όφελός τους. Το εύρος της Πολιτιστικής κληρονομιάς είναι τόσο πολυδιάστατο που είναι πράγματι δύσκολο να κατηγοριοποιηθεί το σύνολο των στοιχείων που την αποτελούν. Ωστόσο, εκτός από τον προφανή διαχωρισμό της βάση της αξίας και της σπουδαιότητας των δομών και των αντικειμένων, αυτά μπορούν να διαχωριστούν και ως προς την κλίμακα τους. Έτσι για παράδειγμα, ένα αντικείμενο Πολιτιστικής Κληρονομιάς μπορεί να είναι ένας τόπος ή μια ολόκληρη περιοχή του χώρου μεγάλης και ιδιαίτερης ιστορικής, φυσικής, αρχιτεκτονικής αξίας, ένα μνημείο ή κτήριο οπότε πρόκειται για Πολιτισμική Κληρονομιά μεγάλης κλίμακας, αλλά μπορεί να είναι και αντικείμενα που χαρακτηρίζονται ως ιστορικά κειμήλια όπως ιστορικά έγγραφα, γραφήματα, κείμενα, τυπωμένα ή διασωθέντα σε κάθε είδους υλικό, ντοκουμέντα δηλαδή μικρής κλίμακας σε σχέση με τα προηγούμενα που αναφέρθηκαν. Κυρίαρχο λοιπόν ρόλο στην διαφύλαξη, την ανάδειξη και την περαιτέρω μελέτη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς παίζει η Τεκμηρίωση (Documentation) η οποία είναι το σύνολο όλων εκείνων των μεθόδων, διαδικασιών και επεξεργασιών με αδιάλειπτη συνέχεια στο χρόνο και συστηματικό τρόπο που συνεισφέρουν στην καταγραφή κάθε πληροφορίας με γραπτό και γραφικό τρόπο ώστε να περιγράφονται, να αναλύονται και να επεξηγούνται τα χαρακτηριστικά, η φυσική κατάσταση, η μορφή και η δομή του χώρου ή των αντικειμένων που ορίζουν την Πολιτιστική Κληρονομιά και στο τέλος να είναι εφικτή η αναπαράστασή τους υπό κλίμακα. Παρότι η τεκμηρίωση του πολιτισμικού πλούτου είναι αναγκαία στην εξελικτική διαδικασία του πολιτισμού, χαρακτηρίζεται από διάφορα στοιχεία που καθορίζουν το σύνολο των δράσεων που τη συνθέτουν. Έτσι κύρια χαρακτηριστικά της μεταξύ άλλων μπορούν να είναι (Τσιούκας, Β., 2009): Η ποιότητά της Η ακρίβεια Η μεθοδολογία Η προσβασιμότητά της στο κοινό Στην εργασία αυτή, το αντικείμενο της μελέτης, δηλαδή η αποτύπωση μιας παλιάς καπναποθήκης στην περιοχή του Ν. Ξάνθης, αποτελεί και περιγράφει ένα παράδειγμα Τεκμηρίωσης Πολιτιστικής Κληρονομιάς μνημειακής μορφής το οποίο εξετάζει τις έννοιες που προαναφέρθηκαν ως παράδειγμα τεκμηρίωσης ενός χαρακτηριστικού στοιχείου Πολιτιστικής Κληρονομιάς μεγάλης κλίμακας, μεγάλης ιστορικής, αρχιτεκτονικής και καλλιτεχνικής αξίας ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

8 Η ποιότητα και η ακρίβεια της τεκμηρίωσης είναι έννοιες αλληλένδετες η μία από την άλλη. Όσο πιο ακριβής, αναλυτική και με μεγαλύτερο βαθμό πιστότητας είναι η καταγραφή που γίνεται, τόσο καλύτερης ποιότητας και πληρότητας είναι το αποτέλεσμα της τεκμηρίωσης. Συνήθως όμως, για λόγους που σχετίζονται με το πόσο λειτουργικό πρέπει να είναι το αποτέλεσμα της τεκμηρίωσης, υπεισέρχεται και η αναγκαιότητα για γενικεύσεις που πρέπει να γίνουν σε διάφορα στάδια των διαδικασιών τεκμηρίωσης. Η τεκμηρίωση έχει πάντα ως απώτερο σκοπό τη δημιουργία ενός απλού ή σύνθετου συστήματος πληροφοριών που να μπορεί να αναπαραστήσει το δυνατόν πιστότερα και υπό κλίμακα τον χώρο ή το αντικείμενο προς καταγραφή και να συνδέσει το προς αναπαράσταση αντικείμενο με τις πληροφορίες που το συνοδεύουν. Έτσι οι όποιου βαθμού γενικεύσεις δε θα πρέπει να αλλοιώνουν την ποιότητα αναπαράστασης του αντικειμένου όταν αυτό θα προβάλλεται υπό κλίμακα. Η μεθοδολογία της τεκμηρίωσης σχετίζεται με θέματα που αφορούν την ενδελεχή κα σχολαστική έρευνα του αντικειμένου από κάθε διαθέσιμη πηγή, τις με όλους τους δυνατούς τρόπους μετρήσεις που το περιγράφουν γεωμετρικά και την επεξεργασία και συσχέτιση των μετρήσεων με το σύνολο των διαφόρου τύπου δεδομένων που αποτελούν την τεκμηρίωση. Η έρευνα α- φορά τη συγκέντρωση στοιχείων από διάφορες πηγές και την καταγραφή τους όπως για παράδειγμα ιστορικές περιγραφές, επιστημονικά στοιχεία κάθε μορφής που συλλέγονται και τηρούνται σε τρίτους φορείς όπως π.χ. κρατικές υπηρεσίες - αρχαιολογικές εφορίες, ιδρύματα και φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, κτηματολογικές εγγραφές, αποτελέσματα μελετών από εκπαιδευτικούς θεσμούς όπως είναι τα Πανεπιστήμια - αλλά και οποιαδήποτε στοιχεία όπως μπορούν να είναι ιστορικοί χάρτες, γραφήματα, σχέδια, φωτογραφίες, γκραβούρες, ακόμα και ζωγραφικοί πίνακες ή και λεκτικές περιγραφές. Οι μετρήσεις που ενσωματώνονται και συνοδεύουν την τεκμηρίωση, αποσκοπούν στην δημιουργία, υπό κλίμακα, αναπαράστασης της γεωμετρικής μορφής του προς τεκμηρίωση αντικειμένου, η οποία όμως αναπαράσταση, να τηρεί με ακρίβεια και αξιοπιστία τις μαθηματικές σχέσεις που την συνδέουν με το πραγματικό αντικείμενο. Η μεθοδολογία των μετρήσεων καθορίζεται από το είδος τη μορφή και τη φύση του αντικειμένου που τεκμηριώνεται, τη διαθέσιμη τεχνολογία, το ανθρώπινο δυναμικό και τη παρερχομένη χρηματοδότηση. Επιπρόσθετα, η μεθοδολογία της τεκμηρίωσης, πρέπει να πραγματοποιείται με τρόπο τέτοιο ώστε να χρησιμοποιούνται μη παρεμβατικές ή καταστροφικές τεχνικές (non destructive techniques), οι οποίες δεν προκαλούν βλάβη στη κατάσταση του αντικειμένου. Οι τεχνικές για την τεκμηρίωση μπορούν να κατηγοριοποιηθούν από πολύ χαμηλής ακρίβειας χειρόγραφα σκίτσα, από λεκτικές περιγραφές, από μετρήσεις χωρίς την χρήση εξελιγμένων τεχνολογικά οργάνων έως και με την χρήση εξελιγμένων συσκευών μετρήσεων, λήψη φωτογραφιών, είτε επίγειες από μικρή απόσταση (close range), ή και από αέρα, τοπογραφικές μετρήσεις μέσω σύγχρονων ή κλασσικών μεθόδων, χάρτες, εικόνες υψηλής ανάλυσης και εφαρμογή σύγχρονων φωτογραμμετρικών μεθόδων, χρήση σαρωτών laser και άλλες παραδοσιακές ή σύγχρονες τεχνικές. Η ανοιχτή πρόσβαση απ όλους στα αποτελέσματα κάθε προσπάθειας τεκμηρίωσης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς με την λογική της διάχυσης των αποτελεσμάτων της είναι επίσης μια βασική αρχή που πρέπει να τηρείται. Κρατικοί φορείς, εμπλεκόμενοι στην προστασία και διαφύλαξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αλλά και μη κυβερνητικοί φορείς που εργάζονται πάνω στις ίδιες αξίες, επιστημονικοί και επαγγελματικοί φορείς, μεμονωμένα άτομα η ευρύτερες κοινωνικές ομάδες πρέπει να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στα αποτελέσματα και τις δράσεις κάθε προσπάθειας τεκμηρίωσης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και ο καλύτερος τρόπος γι αυτό

9 είναι η διάχυση των αποτελεσμάτων της τεκμηρίωσης που προσφέρει η ψηφιακή εποχή και οι διάφορες ψηφιακές τεχνολογίες με την χρήση ψηφιακών αρχείων που καταγράφουν κάθε μορφή πληροφορίας ΦΟΡΕΙΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η τεκμηρίωση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς αποτελεί καθήκον και υποχρέωση κάθε χώρας μέλους των Ηνωμένων Εθνών και κατ επέκταση της UNESCO του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση, τις Επιστήμες και τον Πολιτισμό. Η χάραξη, η άσκηση πολιτικών και δράσεων για τη διαφύλαξη και τεκμηρίωση της Κληρονομιάς είναι προτεραιότητες που α- σκούνται τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο. Επειδή όμως δεν είναι πάντα διαθέσιμα τα απαραίτητα μέσα και δυνατότητες για την ορθή και συστηματική τεκμηρίωση των μνημείων και της Εθνικής Κληρονομιάς εν γένει και ο τρόπος που συμβαίνει αυτό δεν είναι κοινός ούτε ακολουθεί τα ίδια πρότυπα από χώρα σε χώρα, η διεθνής κοινότητα δημιούργησε το Διεθνές Συμβούλιο για τα Μνημεία και τις Τοποθεσίες, ICOMOS - International Council on Monuments and Sites - που έχει ως κύριους στόχους: την καθοδήγηση των εθνικών θεσμών στην τεκμηρίωση και διατήρηση των μνημείων και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, το συντονισμό των εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης μνημείων ιδιαίτερα αυτών που υπόκεινται σε κίνδυνους καταστροφής, τη δημιουργία εθνικών θεσμικά αρμόδιων για τη σύνταξη μητρώου Πολιτιστικής Κληρονομιάς της κάθε χώρας, τη δημιουργία επιστημονικών θεσμών που ειδικεύονται στην περαιτέρω μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη των μνημείων και της Κληρονομιάς ανάλογα με το είδος τους και την ειδίκευση τους. Ο οργανισμός ICOMOS είναι ο πιο έγκυρος διεθνής επαγγελματικός, Μη Κυβερνητικός Οργανισμός υπό την αιγίδα της UNESCO που έχει ως στόχο την προώθηση της θεωρίας της μεθοδολογίας, της τεχνολογίας και της ενημέρωσης για την προστασία και την ανάδειξη των ιστορικών μνημείων και τοποθεσιών ανά τον κόσμο. Το ICOMOS ιδρύθηκε το 1965 μετά από απόφαση του Β Διεθνούς Συνεδρίου Αρχιτεκτόνων και Τεχνικών της Προστασίας, που πραγματοποιήθηκε το 1964 στη Βενετία. Κατά το συνέδριο αυτό καταρτίστηκε και ψηφίστηκε από τους εκπροσώπους της UNESCO, του Διεθνούς Κέντρου για τη Συντήρηση και Αναστήλωση των Ι- στορικών Μνημείων (INTERNATIONAL CENTER FOR CONSERVATION AND RESTORATION OF MONUMENTS-ICCROM), καθώς και από τους εκπροσώπους των 16 χωρών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, το θεμελιώδες διεθνές κείμενο αρχών για επεμβάσεις στα ιστορικά μνημεία, γνωστό ως Χάρτης της Βενετίας. Ο οργανισμός ICOMOS εργάζεται για τη διατήρηση και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος και είναι η μοναδική παγκόσμια μη-κυβερνητική οργάνωση αυτού του είδους, η οποία είναι αφιερωμένη στην προώθηση της εφαρμογής της θεωρίας, της μεθοδολογίας, καθώς και επιστημονικών τεχνικών για τη διατήρηση, μελέτη και ανάδειξη της αρχιτεκτονικής και αρχαιολογικής κληρονομιάς. Μέλη του ICOMOS είναι ειδικοί επιστήμονες από όλο τον κόσμο, περίπου 9500 σε 144 χώρες, δραστηριοποιείται παγκοσμίως σε 110 χώρες μέσω της ύπαρξης εθνικών επιτροπών και είναι ο τεχνικός σύμβουλος της UNESCO σε θέματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Με αυτήν την ιδιότητα, εξετάζει τις προτάσεις των χωρών-μελών για την εισαγωγή εθνικών μνημείων στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς (Φυσικής και Πολιτιστικής) ενώ παράλλη-

10 λα με 21 Διεθνείς Ειδικές Επιστημονικές Επιτροπές μελετά εξειδικευμένα θέματα όπως ζητήματα για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, για την προστασία ιστορικών πόλεων και οικισμών κ.α. Η διοικητική δομή και διάρθρωση του οργανισμού αποτελείται από την Γενική Συνέλευση, τη Συμβουλευτική Επιτροπή, τη Εκτελεστική Επιτροπή Η Γενική Συνέλευση, το Προεδρείο και τη Διεθνής Γραμματεία. Η Γενική Συνέλευση η οποία συνέρχεται κάθε τρία χρόνια, είναι το κυρίαρχο όργανο του ICOMOS που περιλαμβάνει όλα τα μέλη της. Η ολομέλεια εκλέγει τον Πρόεδρο, τους αντιπροέδρους, το Γενικό Γραμματέα και Γενικό Ταμία, οι οποίοι μαζί συνθέτουν το προεδρείο. Επίσης εκλέγει τα 12 μέλη της εκτελεστικής επιτροπής. Η Γενική Συνέλευση καθορίζει το πρόγραμμα και τις δημοσιονομικές κατευθύνσεις για την επόμενη τριετία και θέτει ποιοι στόχοι του ICOMOS θα πρέπει να ικανοποιηθούν. Η Συμβουλευτική Επιτροπή αποτελείται από τους προέδρους των εθνικών και διεθνών επιστημονικών επιτροπών. Συνεδριάζει μία φορά το χρόνο για να ενημερώσει τον οργανισμό σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος. Αποστολή της είναι να συμβουλεύει την εκτελεστική επιτροπή διατυπώνοντας προτάσεις και συστάσεις σχετικά με τις προτεραιότητες του προγράμματος και τους προσανατολισμούς της. Η Εκτελεστική Επιτροπή είναι ο φορέας διαχείρισης του ICOMOS. Έχει 12 μέλη, εκτός των μελών του Προεδρείου και 5 επιπλέον μέλη. Τα μέλη έχουν τεράστια εμπειρία και επαγγελματικά προσόντα και αντιπροσωπεύουν ευρύτερες γεωγραφικές περιοχές. Η εκτελεστική επιτροπή προετοιμάζει το πρόγραμμα και τον προϋπολογισμό και επιβλέπει την εφαρμογή τους. Η Διεθνής Γραμματεία του ICOMOS εδρεύει στο Παρίσι και συντονίζει την εφαρμογή του προγράμματος που καθορίζεται από τις αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης. To ICOMOS έχει θεσπίσει διεθνείς επιστημονικές επιτροπές ώστε να μπορεί να καλύψει όσο το δυνατόν ευρύτερα πεδία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τα μέλη των επιτροπών αυτών είναι ειδικοί επιστήμονες εγνωσμένου κύρους που ορίζονται από τις κατά τόπους εθνικές επιτροπές. Αυτές αποτελούν ουσιαστικά τις τεχνικές επιτροπές του ICOMOS. Αντικείμενό τους είναι η διεξαγωγή της έρευνας, της ανάπτυξης της μεθοδολογίας για τη τεκμηρίωση, τη συντήρηση, την αποκατάσταση και ανάδειξη μνημείων και κάθε είδους αντικειμένου ή και τόπου που ε- ντάσσεται σε αυτά που χαρακτηρίζονται αντικείμενα της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Οι τεχνικές επιτροπές του ICOMOS καθορίζουν επίσης τις κατευθύνσεις, και εργάζονται για την κατάρτιση δράσεων που συμβάλλουν στην διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, την εμπέδωση της ανταλλαγής επιστημονικών πληροφοριών από την διεθνή κοινότητα και τη διενέργεια διακρατικών έργων τεκμηρίωσης. Εργάζονται με βάση αυτόνομο ετήσιο πρόγραμμα που το καταρτίζουν οι ίδιες και το οποίο εγκρίνεται από την εκτελεστική επιτροπή, ενώ συντάσσουν και την ετήσια έκθεση πεπραγμένων του προηγούμενου έτους (Τσιούκας, Β., 2009).

11 2. ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ 2.1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ Με τον όρο αποτύπωση ενός αντικειμένου, ως δράση που εμπίπτει στα όσα προηγουμένως αναφέρθηκαν για την τεκμηρίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς, περιγράφεται το σύνολο των πληροφοριών οι οποίες αποκτώνται με συγκεκριμένη μεθοδολογία, κανόνες και τεχνικές και κατά οργανωμένο τρόπο, ώστε να μπορούν καταγραφούν με ακρίβεια και αξιοπιστία τα στοιχεία που φορούν το σχήμα του, τη μορφή και το μέγεθος του. Στόχος είναι η καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης του αντικειμένου όσον αφορά την πραγματική μορφή του στον τρισδιάστατο χώρο και η απόδοσή της σε όσο το δυνατόν πιο πιστή αναλογία. Η αποτύπωση ορίζεται ως «μια πολύ συγκεκριμένη διαδικασία γεωμετρικής απεικόνισης ενός πραγματικού αντικειμένου, δια μέσου παρατηρήσεων που υλοποιούνται από συστήματα μετρήσεων, χρησιμοποιώντας ένα κατάλληλο υπολογιστικό μοντέλο το οποίο θα επιτρέψει, εκτός από αυτή καθ εαυτή την αναπαράσταση και τη δυνατότητα εκτίμησης της αξιοπιστίας του τελικού αποτελέσματος» (Λιβιεράτος, Ε., 1992). Η διαδικασία αυτή οφείλει να αναπαριστά το αντικείμενο ορθά με όρους, αξιοπιστίας και ακρίβειας και το αποτέλεσμα να παρέχεται σε ένα κατάλληλο μέσο επικοινωνίας (π.χ. ψηφιακό ή αναλογικό μέσο χαρτί) για να μπορεί να αξιοποιηθεί περαιτέρω. Έτσι λοιπόν, η αποτύπωση ενός αντικειμένου ως διαδικασία πιστής αναπαράστασης της πραγματικής του μορφής εξαρτάται από την ακρίβεια και την αξιοπιστία με τις οποίες προσδιορίζονται οι σχέσεις που διέπουν τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του στον τρισδιάστατο χώρο και την πυκνότητα των σημείων που θα καταγραφούν για να μπορέσει να αποδοθεί η μορφή και η γεωμετρία του. Ο όγκος της πυκνότητας των σημείων που λαμβάνονται υπ' όψη στην αποτύπωση ενός αντικειμένου μαζί με την ακρίβεια και την αξιοπιστία καθορίζει τον βαθμό πιστότητας της αναπαράστασής του. Αν προσπαθήσουμε να κατατάξουμε την αποτύπωση ενός αντικειμένου σε κατηγορίες, αυτό μπορεί να γίνει ανάλογα με την μεθοδολογία που θα εφαρμοστεί. Οι τεχνικές και οι μέθοδοι που εφαρμόζονται είτε για αποτύπωση αντικειμένων ή του χώρου διακρίνονται στην εμπειρική, την τοπογραφική και την φωτογραμμετρική μέθοδο (Λιβιεράτος, Ε., 1992) και θεωρούνται κλασσικές μέθοδοι. Σ αυτές τις κατηγορίες έχει προστεθεί και μια νέα κατηγορία που οφείλει την καθιέρωσή της στην εξέλιξη της τεχνολογίας, και η οποία χρησιμοποιεί τρισδιάστατους ε- πίγειους σαρωτές που βασίζονται στην εκπομπή και λήψη ακτίνας laser για την καταγραφή και αναπαράσταση του αντικειμένου. Οι αποτυπώσεις διακρίνονται σε κατηγορίες ανάλογα με χαρακτηριστικά που αφορούν το μέγεθος και το σχήμα του προς αποτύπωση αντικειμένου, την αξιοπιστία, τον βαθμό ακρίβειας και πιστότητας του αναπαριστάμενου αντικειμένου, την θεματική πληροφορία που θέλουμε να καταγράψουμε, το κόστος σε σχέση με το διαθέσιμο χρόνο, την γεωμετρική πολυπλοκότητα που διακρίνει το προς αποτύπωση αντικείμενο και άλλους παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή της κατάλληλης μεθοδολογίας που θα εφαρμοστεί. Έτσι, αν στόχος της αποτύπωσης είναι η απόκτηση μιας γενικής εικόνας και ανάλογα του μεγέθους της αποτύπωσης - ευρύτερος χώρος - οι αποτυπώσεις διακρίνονται σε αναγνωριστικές ή εμπειρικές όπου χρησιμοποιούνται τοπογραφικές μέθοδοι χαμηλής ακρίβειας ή γενικευμένου αποτελέσματος, σε αποτυπώσεις τεκμηρίωσης όπου ο στόχος είναι η πλήρης καταγραφή του αντικειμένου με σκοπό την τεκμηρίωσή του σε περίπτωση ενδεχόμενης καταστροφής του οπότε χρησιμοποιούνται επίγειες τοπογραφικές ή φωτογραμμετρικές διαδικασίες ή και συνδυασμός τους και σε αποτυπώσεις υψηλής ακριβείας.

12 2.2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Η εμπειρική ή τοπομετρική μέθοδος είναι μια χαμηλότερης ακρίβειας μέθοδος αποτύπωσης η οποία πραγματοποιείται συνήθως με μετρήσεις μηκών πλευρών τριγώνων, διαγωνίων, και υψομετρικών διαφορών με χρήση νήματος στάθμης, αλφαδολάστιχου ή και μετροταινίας. Η αρχική καταγραφή των μετρήσεων γίνεται με ένα σκαρίφημα και στη συνέχεια εισάγονται τα στοιχεία συνήθως σε ένα αρχείο σχεδίασης σε περιβάλλον υπολογιστή. Οι μετρήσεις στηρίζονται σε ένα αυθαίρετα ορισμένο σύστημα συντεταγμένων που υλοποιείται με οριζόντια νήματα ή με νοητές οριζόντιες και κατακόρυφες γραμμές που υλοποιούνται από σύγχρονες μετρητικές διατάξεις (πχ αποστασιόμετρα με ορατή δέσμη laser). Όλες οι μετρήσεις των σημείων αναφέρονται σε αυτό το σύστημα και ο προσδιορισμός των υψομέτρων των σημείων είναι προβληματικός καθώς δεν μπορούν να υπολογιστούν με ακρίβεια τα υψόμετρα των σημείων και οι υψομετρικές διαφορές τους γνωρίζοντας μόνο την αρχή του συστήματος συντεταγμένων και κάποιες αποστάσεις στο οριζόντιο επίπεδο. Η ακριβής αποτύπωση ενός τρισδιάστατου α- ντικειμένου με επιφάνειες που βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα στον χώρο είναι πολύ δύσκολη με αυτή τη μέθοδο και η ακρίβεια που μπορούμε να επιτύχουμε είναι της τάξης των λίγων εκατοστών για απαιτητικές κλίμακες όπως 1:50. Έτσι η τεχνική αυτή είναι προτιμητέα όταν δεν υπάρχουν υψηλές απαιτήσεις ακρίβειας της τελικής αναπαράστασης του αντικειμένου, όταν οι οικονομικοί πόροι είναι περιορισμένοι και ο χρόνος μελέτης είναι μικρός. (Χαμζάς, Χ. κ.α. 2005) ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Η αποτύπωση με την τοπογραφική μέθοδο πραγματοποιείται με τη βοήθεια τοπογραφικών οργάνων τα οποία λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας, στους τομείς της μικροηλεκτρονικής και της μηχανολογίας, έχουν φτάσει πλέον σε πολύ υψηλά επίπεδα επίτευξης ακριβειών κατά την διαδικασία των μετρήσεων γωνιών και αποστάσεων στον τρισδιάστατο χώρο. Με την τοπογραφική μέθοδο αποτύπωσης, προσπαθούμε να προσδιορίσουμε συντεταγμένες σημείων που είναι αναγκαίες για να αποκαταστήσουμε τις γεωμετρικές σχέσεις και ιδιότητες που διέπουν το προς αναπαράσταση υπό κλίμακα αντικείμενο. Οι μετρήσεις των σημείων αυτών πραγματοποιούνται με την παρατήρηση και καταγραφή οριζοντίων και κατακόρυφων γωνιών, οριζόντιων και κεκλιμένων αποστάσεων και αναφέρονται σε ένα τρισδιάστατο σύστημα συντεταγμένων που ορίζεται στο προς αποτύπωση αντικείμενο. Ο υπολογισμός των συντεταγμένων σημείων του αντικειμένου γίνεται με διάφορους τρόπους όπως είναι η μέθοδος των πολικών συντεταγμένων που χρησιμοποιούνταν παλιότερα όταν οι αυτοματισμοί στην λειτουργία των τοπογραφικών οργάνων δεν υπήρχαν ακόμα και οι μετρήσεις των αποστάσεων γίνονταν με μετροταινία και παρατήρηση της οριζόντιας γωνίας μεταξύ του σημείου σκόπευσης και του προς αποτύπωση σημείου. Μια άλλη μέθοδος, σύγχρονη ως προς τη τεχνολογία που χρησιμοποιεί, αυτή της χρήσης γεωδαιτικού σταθμού είναι μια από τις κλασσικές περιπτώσεις αποτύπωσης όπου και πάλι βασικές αρχές της τοπογραφίας για τον υπολογισμό τρισδιάστατων συντεταγμένων χαρακτηριστικών σημείων χρησιμοποιούνται. Σ αυτή την περίπτωση, η σκόπευση και η μέτρηση των αποστάσεων των σημείων αποτύπωσης πραγματοποιούνται ταυτόχρονα με τον γεωδαιτικό σταθμό, λόγω της ευκολίας που παρέχουν τα όργανα αυτά να μετρούν τις αποστάσεις άμεσα επί του αντικειμένου με χρήση ακτίνας laser η οποία κατευθύνεται στο σημείο σκόπευσης του α- ντικειμένου. Παράλληλα λόγω των αυτοματισμών που παρέχουν τα όργανα αυτά οι συντεταγ-

13 μένες των σημείων αποτύπωσης υπολογίζονται άμεσα καθώς ο γεωδαιτικός σταθμός λαμβάνει υπ όψη τις συντεταγμένες στάσης του που εξ αρχής ορίζονται σε ένα τρισορθογώνιο σύστημα συντεταγμένων. Είναι μέθοδος αντικειμενική καθώς οι μετρήσεις και τα σημεία που αποτυπώνονται είναι διακριτά, υπάρχει δυνατότητα ελέγχου του αποτελέσματος της αποτύπωσης μέσω τεχνικών εντοπισμού και εξάλειψης σφαλμάτων που υπεισέρχονται τόσο στην διαδικασία μετρήσεων όσο και στην διαδικασία απεικόνισης και τελικής αναπαράστασης του αντικειμένου που αποτυπώνεται, οι γενικές αλγοριθμικές επεξεργασίες που χρησιμοποιούνται και περιγράφουν το μοντέλο που συνδέει τις πρωτογενείς μετρήσεις με το προϊόν της αποτύπωσης είναι σχετικά απλές και η ανακατασκευή της γεωμετρίας της απεικόνισης ορίζεται αυστηρά και ελέγχεται. Με την τοπογραφική μέθοδο αποτύπωσης μπορούν να ικανοποιηθούν εξαιρετικά υψηλές απαιτήσεις ακρίβειας και αξιοπιστίας της υπό κλίμακα αναπαράστασης του αντικειμένου ακόμα και αν οι τελική κλίμακα απόδοσης είναι πάρα πολύ μεγάλη με προφανή όμως μειονεκτήματα τον εκτεταμένο χρόνο πρωτογενών μετρήσεων στο χώρο του αντικειμένου και τον πολύ μεγάλο αριθμό σημείων που πρέπει να αποτυπωθούν για να καλυφθούν οι απαιτήσεις της κλίμακας αναπαράστασης και το αντίστοιχο οικονομικό κόστος που προκύπτει. Λόγω της φύσης της μεθόδου που επιβάλει πρώτα την πραγματοποίηση των μετρήσεων και εν συνεχεία των μαθηματικών επεξεργασιών και των διαδικασιών αναπαράστασης του αντικειμένου, απαιτείται δημιουργία στοιχειωδών σκαριφημάτων (κροκί) για την καθοδήγηση της αναπαράστασης. Επιπλέον εξαιτίας της 1:1 αντιστοιχίας των μετρήσεων και των χαρακτηριστικών σημείων της αποτύπωσης η τοπογραφική μέθοδος αποτύπωσης είναι δύσκολο να αντιμετωπίσει αναπαραστάσεις που αναφέρονται σε μη γραμμικά στοιχεία και μη επίπεδες επιφάνειες. Στις τοπογραφικές μεθόδους αποτύπωσης υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις που συνδέονται μόνο με την εξέλιξη της τεχνολογίας στα τοπογραφικά όργανα. Πριν τη επικράτηση των γεωδαιτικών σταθμών, υπήρχαν τα όργανα που χρησιμοποιούσαν μικροκύματα για την μέτρηση των αποστάσεων και άλλα που χρησιμοποιούσαν οπτική ακτινοβολία όπως τα ηλεκτροοπτικά τηλέμετρα που μπορούσαν να μετρήσουν αποστάσεις μέσω υπέρυθρης ακτινοβολίας με χρήση μικρών ανακλαστήρων αναρτημένων επί του αντικειμένου που επρόκειτο να αποτυπωθεί. Η ξέφρενη εξέλιξη της τεχνολογίας, με την καθιέρωση πλέον των τρισδιάστατων σαρωτών (Laser scanners), έχει επιφέρει μια νέα αντίληψη στην λογική των τοπογραφικών αποτυπώσεων καθώς έχει αλλάξει δραστικά προς το καλύτερο η επίτευξη των μετρήσεων επί του αντικειμένου, αγγίζοντας σχεδόν την 1:1 μέτρηση χαρακτηριστικών σημείων λεπτομερειών σε κλάσματα χρόνου σε σχέση με τις μεθόδους και τεχνικές που αναφέρθηκαν παραπάνω. Επιπλέον, η δυνατότητα που παρέχουν οι τρισδιάστατες ψηφιακές σαρώσεις με χρήση ακτινοβολίας Laser να αποδίδουν και θεματική πληροφορία δηλαδή χρώμα και μορφή του προς αποτύπωση και α- ναπαράσταση αντικειμένου, καθιστούν τους σαρωτές Laser την καλύτερη διαθέσιμη επιλογή για αποτυπώσεις και τον ρόλο τους στην Τεκμηρίωση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Αντίστοιχα με την τοπογραφική μέθοδο στις αποτυπώσεις, μια άλλη εναλλακτική είναι η φωτογραμμετρική μέθοδος η οποία βρίσκει κατ εξοχήν εφαρμογή στις αποτυπώσεις κτηρίων και ειδικά στις εξωτερικές τους όψεις, αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς αρχαιολογικού ενδιαφέροντος όπως μνημείων και αντικειμένων και άλλων. Η διαφοροποίησή της οφείλεται αφ ενός στην ίδια της την φύση καθώς οι μετρήσεις γίνονται όχι άμεσα στο προς αποτύπωση α- ντικείμενο αλλά έμμεσα σε δεύτερο χρόνο επί φωτογραφιών ή εικόνων, παλιότερα αναλογικών και τώρα πια με την εξέλιξη και εδώ της τεχνολογίας επί ψηφιακών εικόνων. Οι φωτο-

14 γραμμετρικές αποτυπώσεις βασίζονται στην συλλογή ανάλυση και υπολογισμό της μετρητικής πληροφορίας που πραγματοποιούνται σε μια φωτογραφική εικόνα για τον υπολογισμό και την ανακατασκευή της γεωμετρίας (θέση, σχήμα, διαστάσεις) των αντικειμένων. Οι φωτογραμμετρικές αποτυπώσεις σε σχέση με τις τοπογραφικές πλεονεκτούν στο ότι είναι πιο γρήγορες, ταχύτερες από οποιαδήποτε άλλη μεθοδολογία που στηρίζεται σε άμεσες επί του αντικειμένου μετρήσεις και με μικρότερο κόστος απ αυτές, και εξαλείφουν τυχόν δυσχέρειες λόγω προσβασιμότητας του αντικειμένου στην συλλογή των μετρήσεων καθώς αυτές γίνονται εξ αποστάσεως. Ένα άλλο μεγάλο πλεονέκτημα που καθιστά τις φωτογραμμετρικές αποτυπώσεις καινοτόμες σε σχέση με τις κλασσικές τοπογραφικές μεθόδους, είναι ότι για πρώτη φορά παρέχεται το πλεονέκτημα της συνεχούς απεικόνισης του αντικειμένου καθώς οι τοπογραφικές μέθοδοι μετρήσεων προσδιορίζουν και αναπαριστούν διακριτά σημεία λεπτομερειών ενώ η φωτογραφία σαν μια συνεχής απεικόνιση του αντικειμένου μπορεί να αποδοθεί ως τέτοια. Έτσι ενώ η τοπογραφική αποτύπωση παρέχει διακριτή γεωμετρική πληροφορία και μόνο, η όποια αποδίδεται μέσω της αναπαράστασης του αντικειμένου ως γραμμικό σχέδιο δυο διαστάσεων, η φωτογραμμετρική αποτύπωση με την εξέλιξη και χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας μπορεί να α- ποδώσει και θεματική πληροφορία ταυτισμένη με την γεωμετρική. Από την άλλη, οι πολλές πηγές σφαλμάτων στην φωτογραμμετρική αποτύπωση, που μπορεί να εμπερικλείουν και σφάλματα όμοια με της τοπογραφικής αποτύπωσης - μιας και απαιτούνται προσδιορισμοί συντεταγμένων σημείων ελέγχου επί του αντικειμένου για μετέπειτα έλεγχο της φωτογραμμετρικής παραγωγής - καθιστούν τις μεθόδους επεξεργασίας των μετρήσεων πιο σύνθετες και πολύπλοκες ενώ η τελική αναπαράσταση μπορεί να είναι και μικρότερης ακρίβειας απ ότι αν συλλέγονταν τα δεδομένα με τοπογραφικές μεθόδους. Η φωτογραμμετρική αποτύπωση πλεονεκτεί επίσης στο ότι μπορεί να παρέχει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων απλών όπως είναι οι ανηγμένες εικόνες, φωτομωσαϊκά ή πιο σύνθετων όπως οι ορθοανηγμένες εικόνες και χάρτες όπου η γεωμετρική μετρητική πληροφορία αποδίδεται ενιαία σε κλίμακα ταυτόχρονα με την θεματική πληροφορία της συνεχούς εικόνας του αντικειμένου που αποδίδει την χρωματική και μορφολογική περιγραφή του, ή ακόμα και τρισδιάστατα μοντέλα αντικειμένων. Οι φωτογραμμετρικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται στις αποτυπώσεις είναι πολλές, ανάλογα με το είδος του τελικού προϊόντος που θέλουμε να παράγουμε, την τελική κλίμακα απόδοσης της αναπαράστασης του αντικειμένου, τα φυσικά χαρακτηριστικά και διαστάσεις του προς αποτύπωση αντικειμένου κ.α. Τέτοιες τεχνικές είναι : ΜΟΝΟΕΙΚΟΝΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑ Όταν το προς αποτύπωση αντικείμενο διέπεται από μια σχετικά απλή γεωμετρία όπου π.χ. υπάρχουν μόνο κατακόρυφα και οριζόντια επίπεδα χωρίς την ύπαρξη της διάστασης του βάθους, τότε αρκεί μια μόνο φωτογραφία ή εικόνα για να υπολογισθούν οι συντεταγμένες των απεικονιζόμενων λεπτομερειών αφού προηγουμένως διορθωθούν τα σφάλματα λόγω κλίσης της εικόνας κατά την στιγμή της λήψης της. Η διόρθωση αυτών των σφαλμάτων παράγει την λεγόμενη ανηγμένη εικόνα, η οποία αντιστοιχεί σε μια ισοδύναμη κατακόρυφη εικόνα που λήφθηκε από το ίδιο κέντρο προβολής με την αντίστοιχη κεκλιμένη. Κατά την διαδικασία αυτή τα σημεία που βρίσκονται σε ένα επίπεδο προβάλλονται μέσω της κεντρικής προβολής σε ένα άλλο επίπεδο εφόσον αυτά τα δύο επίπεδα είναι γνωστά (Πατιάς, Π., 1991). Έτσι, αν σε ένα αντικείμενο που θέλουμε να αποτυπώσουμε, η μια όψη του είναι μια επίπεδη επιφάνεια και το άλλο επίπεδο είναι το φωτογραφικό στο οποίο γίνεται η λήψη της εικόνας, αρκεί να υπολογίσουμε 8 άγνωστες παραμέτρους που εκφράζονται με τις εξισώσεις της κεντρικής προβολής για να δημιουργηθεί η ανηγμένη εικόνα. Κάθε σημείο αυτής της εικόνας έχει συντεταγμένες που αντιστοιχούν μέσω των 8 παραμέτρων σε γνωστές συντεταγμένες σημείων στο επίπεδο

15 του αντικειμένου. Η διορθωμένη αυτή αναπαράσταση του αντικειμένου μπορεί μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας να αξιοποιηθεί σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή όπου εύκολα, γρήγορα και με χαμηλό κόστος μπορεί να αναπαραχθεί με την μορφή διδιάστατου ηλεκτρονικού σχεδίου η γεωμετρία του αντικειμένου. ΣΤΕΡΕΟΣΚΟΠΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑ Σε αντίθεση με τα παραπάνω όπου βασικό χαρακτηριστικό της αποτύπωσης είναι η λήψη μιας εικόνας για την εξαγωγή μετρητικής πληροφορίας, στην στερεοσκοπική φωτογραμμετρία χρησιμοποιούνται δύο ή περισσότερες εικόνες (πολλαπλά στερεοζεύγη εικόνων) όπου παρατηρούνται και μετρούνται οι συντεταγμένες του ιδίου σημείου του αντικειμένου στις δυο ξεχωριστές εικόνες (ζεύγος εικόνων). Με αυτό τον τρόπο προκύπτουν ζεύγη εξισώσεων που είναι γνωστές ως εξισώσεις συγγραμμικότητας και συνδέουν τις συντεταγμένες του παρατηρούμενου σημείου του αντικειμένου στον τρισδιάστατο χώρο με τις αντίστοιχες συντεταγμένες του στο στερεοζεύγος. Η μέθοδος αυτή είναι σαφώς πιο πολύπλοκη απ αυτήν της μονοεικονικής φωτογραμμετρίας απαιτεί σύνθετες στατιστικές επεξεργασίες για τους υπολογισμούς και ειδικό εξοπλισμό (εφόσον γίνεται και στερεοσκοπική παρατήρηση των εικόνων) και είναι αντίστοιχη της μεθόδου της τοπογραφικής εμπροσθοτομίας γι' αυτό και πολλές φορές συναντάται ως φωτογραμμετρική εμπροσθοτομία. Σαν αποτέλεσμα προκύπτει ένα τρισδιάστατο μοντέλο του αντικειμένου αν οι λήψεις των εικόνων είναι επίγειες ή ένα τρισδιάστατο μοντέλο του ε- δάφους αν πρόκειται για αεροφωτογραφίες. Ενώ υπάρχουν κάποιες δεσμεύσεις στην εφαρμογή της όπως π.χ. να είναι γνωστή η θέση της φωτομηχανής στον χώρο (θέση και στροφή των αξόνων) σε σχέση με το τρισδιάστατο σύστημα αναφοράς συντεταγμένων του αντικειμένου, ή αν δεν είναι να υπολογίζεται με την μέθοδο της φωτογραμμετρικής οπισθοτομίας, και επίσης να υπάρχει επικάλυψη των εικόνων του στερεοζεύγους περίπου 60% με τα σημεία που παρατηρούνται να βρίσκονται στην κοινή περιοχή της επικάλυψης, η μέθοδος της φωτογραμμετρικής εμπροσθοτομίας δίνει τα πλέον ακριβή αποτελέσματα καθώς εκμεταλλεύεται την όραση του παρατηρητή και την παρατήρηση των σημείων λεπτομερειών της αποτύπωσης σε τρείς διαστάσεις με χρήση ειδικών στερεοσκοπίων και έτσι προσφέρει μεγάλη ακρίβεια στις παρατηρήσεις των σημείων και τον υπολογισμό των τελικών συντεταγμένων τους. Απ' την άλλη μεριά, η εφαρμογή της μεθόδου απαιτεί εξειδικευμένο ε- ξοπλισμό και κατά συνέπεια αυξημένο κόστος, σχετικά δε με την ταχύτητα των μετρήσεων παλαιότερα καθώς οι παρατηρήσεις βασίζονταν σε ανθρώπινη παρουσία ήταν μικρή, με την εξέλιξη της τεχνολογίας και τον αυτοματοποιημένο τρόπο μέτρησης ομόλογων σημείων λεπτομερειών σε διαφορετικές εικόνες ταυτόχρονα από ηλεκτρονικό υπολογιστή η παραγωγή των τρισδιάστατων μοντέλων των αντικειμένων που αποτυπώνονται έχει καταστεί αρκετά γρήγορη. ΣΥΓΚΛΙΝΟΥΣΑ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑ Σε περιπτώσεις αποτύπωσης αντικειμένων όπου η γεωμετρική δομή τους είναι σχετικά απλή όπως π.χ. όψεις αντικειμένων που θεωρούμε ότι βρίσκονται σε ένα επίπεδο, και η λήψη των φωτογραφιών γίνεται από σχετικά μικρή απόσταση, μπορούμε να υπολογίσουμε το τρισδιάστατο μοντέλο τους με σχετικά απλό και ακριβή τρόπο χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουμε στη χρήση στερεοσκοπικών εικόνων. Αυτό μπορεί να συμβεί κάνοντας ελάχιστες μετρήσεις - συνήθως αποστάσεων επί του προς αποτύπωση αντικειμένου και λαμβάνοντας υπόψη γεωμετρικές συνθήκες που ενδεχομένως κάποια σημεία του υλοποιούν, καθώς επίσης και οι κύριοι άξονες λήψης των φωτογραφιών να συγκλίνουν μεταξύ τους προς το κέντρο του αντικειμένου. Η εφαρμογή αυτών των τεχνικών γίνεται με την χρήση ειδικού λογισμικού το κόστος του οποίου όμως είναι σημαντικά μικρότερο των αντιστοίχων της στερεοσκοπικής φωτογραμμε-

16 τρίας, ενώ η απόδοσή τους και η παραγωγή του τρισδιάστατου μοντέλου αποτύπωσης των α- ντικειμένων είναι αξιόπιστη και ακριβής. Εδώ και σχετικά λίγα χρόνια έχουν αναπτυχθεί αλγόριθμοι που στηρίζονται σε τεχνικές εξαντλητικής αναζήτησης ομόλογων σημείων σε εικόνες συγκλίνουσας φωτογραμμετριάς και στηρίζονται σε ευριστικούς αλγορίθμους που προέρχονται από την επιστήμη της τεχνητής όρασης (ή όρασης υπολογιστών - computer vision) με αποτέλεσμα να έχουν αναπτυχθεί λογισμικά είτε εμπορικά ή freeware που αλληλεπιδρούν ελάχιστα με το χειριστή-αποτυπωτή αλλά μπορούν να οδηγήσουν σε ένα πλήρες μοντέλο (ή νέφος σημείων) αποτύπωσης του αντικειμένου μελέτης. Η τεχνική ονομάστηκε Structure From Motion (URL 1) και είναι αρκετά δημοφιλείς όχι μόνο για την αποτύπωση μνημείων πολιτιστικής Κληρονομιάς αλλά και από το ευρύ κοινό ή ακόμα και από επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ρομποτικής και της πλοήγησης σε εσωτερικούς χώρους καθώς συνδυάζει: ταχύτητα στους υπολογισμούς ακρίβεια λόγω του αυξημένου αριθμού παρατηρήσεων από πολυεικονική καταγραφή του αντικειμένου ευκολία χρήσης καθώς δεν απαιτεί τη χειροκίνητη συλλογή σημείων (σύνδεσης, φωτοσταθερά ή διαστάσεις γνωστού μεγέθους) Τα τελικά προϊόντα από τη χρήση των λογισμικών SfM είναι συνήθως νέφη σημείων που μοιάζουν με αυτά που προέρχονται από άλλες τεχνικές (πχ σάρωσης με laser, ranging cameras) αλλά μπορεί να οδηγήσουν και σε πλήρη 3Δ τριγωνοποιημένα μοντέλα των αντικειμένων του 3D χώρου (Wu, C., 2011, Kersten, T. P., & Lindstaedt, M., 2012).

17 3. ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΟΙ ΕΠΙΓΕΙΟΙ ΣΑΡΩΤΕΣ 3.1. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΣΑΡΩΤΩΝ Κατά τη δεκαετία του 60, άρχισαν να γίνονται αντιληπτά τα πλεονεκτήματα της ακτινοβολίας LASER (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) που μεταφράζεται ως ενίσχυση του φωτός με εξαναγκασμένη εκπομπή ακτινοβολίας και να βρίσκουν εφαρμογή μεταξύ άλλων και στην κατασκευή οργάνων μέτρησης αποστάσεων και απεικονίσεων. Αναπτύχθηκαν πρώτα ως στρατιωτικές εφαρμογές και ακολούθως βρήκαν εφαρμογή και σε άλλους τομείς όπως ο ιατρικός και αλλού. Στη γεωδαισία, το γεωδίμετρο της εταιρίας AGA Model 8, όργανο για την μέτρηση μεγάλων αποστάσεων, ήταν από τα πρώτα που κατασκευάστηκαν και άρχισαν να αντικαθιστούν σταδιακά τα ηλεκτρομαγνητικά όργανα μέτρησης αποστάσεων που χρησιμοποιούσαν ως τότε την αρχή της εκπομπής ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων για υπολογίσουν την απόσταση των μετρούμενων σημείων. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η χρήση του laser μεταφέρθηκε και καθιερώθηκε στους γεωδαιτικούς σταθμούς οι οποίοι είναι οι προπομποί των laser σαρωτών. Οι τρισδιάστατοι επίγειοι σαρωτές χρησιμοποιούνται σήμερα για να μετρήσουν και να απεικονίσουν αντικείμενα σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων όπως σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις, στον τομέα των κατασκευών, σε ορυχεία και αλλού και η τεχνολογία τους επιτρέπει την απόκτηση γεωμετρικών και θεματικών δεδομένων ενός αντικειμένου ή του ευρύτερου χώρου τα οποία αργότερα να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την δημιουργία αναπαραστάσεων τρισδιάστατων μοντέλων τους. Η εξέλιξη της τεχνολογίας στην επιστήμη της τεχνητής (μηχανικής) όρασης και σε άλλους βιομηχανικούς κλάδους όπως της αυτοκίνησης για την επίτευξη της αυτόνομης οδήγησης πράγμα που απαιτούσε εξελιγμένα συστήματα απεικόνισης, οδήγησε στην δημιουργία και κατασκευή τρισδιάστατων σαρωτών που βασίζονταν στην καταγραφή του χρόνου πτήσης ενός παλμού laser (Time of flight). Γενικά, με την εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας και των υπολογιστών, υπάρχει διαθέσιμο ένα ευρύ φάσμα μεθόδων και τεχνικών για την ψηφιακή πρόσκτηση του σχήματος ενός τρισδιάστατου αντικειμένου. Μια βασική κατηγοριοποίηση αυτών των τεχνολογιών σύμφωνα με τον (Ebrahim, M., 2011) χωρίζει τους σαρωτές σε δυο κατηγορίες, αυτούς που για να παράσχουν τα δεδομένα της σάρωσης χρειάζεται να είναι σε φυσική επαφή με το αντικείμενο και αυτούς που λειτουργούν με ανέπαφη σάρωση. Οι σαρωτές της δεύτερης κατηγορίας κατηγοριοποιούνται επίσης ανάλογα με την τεχνολογία τους σε δυο επίσης κύριες κατηγορίες, τους ενεργούς και τους παθητικούς σαρωτές Τρισδιάστατοι σαρωτές επαφής Οι σαρωτές επαφής, είναι κατασκευασμένοι έτσι ώστε να λειτουργούν επί μιας σταθερής βάσης και περιλαμβάνουν έναν αισθητήρα που συνήθως βρίσκεται στο άκρο ενός αρθρωτού μηχανικού βραχίονα ο οποίος κινείται μηχανικά ή ρομποτικά πάνω στην επιφάνεια του αντικειμένου που σαρώνεται. Καθώς ο αισθητήρας κινείται πάνω στην επιφάνεια του αντικειμένου, ο σαρωτής καταγράφει τις συντεταγμένες θέσης του αισθητήρα πραγματοποιώντας μετρήσεις στην κίνηση του φορέα του αισθητήρα. Οι καταγεγραμμένες θέσεις σχηματίζουν ένα νέφος σημείων το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υπολογιστεί ένα τρισδιάστατο πλέγμα σημείων που αναπαριστά το αντικείμενο που σαρώθηκε. Οι σαρωτές αυτής της κατηγορίας, συνήθως λέγονται Coordinate Measuring Maschines (CMMs) και χρησιμοποιούνται στον βιομη-

18 χανικό τομέα για τον έλεγχο της παραγωγής. Συνήθως δουλεύουν σε αργούς ρυθμούς λειτουργίας και γενικά δεν είναι κατάλληλοι για σάρωση ευαίσθητων αντικειμένων που μπορεί να καταστραφούν ή να παραμορφωθούν κατά την επαφή της σάρωσης(ebrahim, M., 2011) Τρισδιάστατοι σαρωτές ανέπαφης λειτουργίας Όπως και το όνομά τους υποδηλώνει, οι σαρωτές αυτής της κατηγορίας, λειτουργούν χωρίς να έρχονται σε επαφή με το αντικείμενο της σάρωσης. Βασίζονται στις λεγόμενες ενεργητικές ή παθητικές τεχνικές σάρωσης (Ebrahim, M., 2011). Οι ενεργητικοί σαρωτές εκπέμπουν κάποιο είδος ακτινοβολίας ή φωτός και ανιχνεύουν την αντανάκλασή του σε ένα αντικείμενο, ώστε να καταγράψουν την ύπαρξή του με την μέτρηση της απόστασης μεταξύ του σαρωτή και του α- ντικειμένου. Μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε τρείς κύριες κατηγορίες, αυτούς που καταγράφουν τον χρόνο πτήσης ενός παλμού laser (Time of flight), αυτούς που καταγράφουν την σύγκριση φάσης (Phase shift) και αυτούς που λειτουργούν με τεχνική του τριγωνισμού laser (laser triangulation). Οι παθητικοί σαρωτές λειτουργούν εντοπίζοντας την οπτική ενέργεια που εκπέμπει η επιφάνεια ενός αντικειμένου με την μορφή φωτονίων. Στη συνέχεια, υπολογίζεται η απόσταση μεταξύ του σαρωτή και του αντικειμένου, με την βοήθεια των σχηματιζόμενων γωνιών πρόσπτωσης του φωτός (Συμεωνίδης, Π., 2007) Χρόνος της πτήσης ενός παλμού laser (Time-of-flight) Οι σαρωτές που χρησιμοποιούν αυτή την τεχνική σάρωσης, εκπέμπουν μια laser ακτίνα για να ανιχνεύσουν το αντικείμενο. Στον πυρήνα του οργάνου υπάρχει ένα αποστασιόμετρο τύπου time-of-flight laser (rangefinder), το οποίο υπολογίζει την απόσταση της επιφάνειας ενός αντικειμένου απ αυτό καταγράφοντας τον χρόνο μετάβασης και επιστροφής ενός παλμού laser που εκπέμπεται. Καθώς η ταχύτητα του φωτός είναι γνωστή, με την καταγραφή του χρόνου μετάβασης και επιστροφής του παλμού στον ανιχνευτή, υπολογίζεται η διανυόμενη απόσταση του παλμού η οποία είναι διπλάσια της απόστασης μεταξύ της συσκευής και του αντικειμένου. Οι μετρήσεις γίνονται ξεχωριστά για κάθε σημείο και έτσι η ακτίνα laser θα πρέπει να αλλάζει κάθε φορά διεύθυνση. Αυτό επιτυγχάνεται είτε με την κίνηση του αποστασιόμετρου της συσκευής είτε με την χρήση καθρεπτών που εκτρέπουν την διεύθυνση της ακτίνας. Η χρήση καθρεπτών είναι πολύ ποιο διαδεδομένη στα όργανα αυτού του τύπου καθώς η κατασκευή τους είναι πιο ελαφριά και κατ επέκταση οι καθρέπτες μπορούν να κινηθούν ταχύτερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια. Η ακρίβεια ενός σαρωτή αυτής της κατηγορίας, εξαρτάται από την ακρίβεια μέτρησης του χρόνου μετάβασης και επιστροφής του παλμού laser και από την γωνιακή ακρίβεια κίνησης της συσκευής και τυπικά οι συσκευές αυτές επιτυγχάνουν ταχύτητες της τάξης μεγέθους των σημείων το δευτερόλεπτο με το ωφέλιμο εύρος σάρωσης να είναι περίπου μέτρα (Ebrahim, M., 2011) Σύγκριση φάσης (Phase Shift) Οι σαρωτές σύγκρισης φάσης, λειτουργούν με βάση την αρχή της σύγκρισης της διαφοράς φάσης μεταξύ του κύματος φωτός που αποστέλλεται και αυτού που επιστρέφει. Η ζητούμενη απόσταση μεταξύ του σαρωτή και του αντικειμένου μπορεί να υπολογισθεί στην συνέχεια α- φού έχει καταγραφεί η διαφορά φάσης του εκπεμπόμενου και επιστρεφόμενου κύματος φωτός. Αν οι συσκευή τεθεί σε κατάσταση λειτουργίας διαμόρφωσης από ένα αρμονικό κύμα υψηλών συχνοτήτων, η ακρίβεια μέτρησης των αποστάσεων είναι μεν υψηλή αλλά η απόστα-

19 ση του αντικειμένου από τον σαρωτή πρέπει να είναι μικρή δηλαδή περίπου 70 έως 80 μέτρα και κατά το μέγιστο 100 μέτρα, γεγονός που αποτελεί μειονέκτημα των σαρωτών που κάνουν χρήση αυτής της τεχνικής. Ο ορίζοντας κάλυψης ενός σαρωτή που δουλεύει με βάση την phase shift τεχνική, μπορεί να φτάσει και τις 360⁰ κατά τον οριζόντιο άξονα και έως τις 180⁰ κατά τον κατακόρυφο, η δε ακρίβεια που μπορεί να επιτύχει κατά τις μετρήσεις είναι της τάξης μεγέθους των 1-3mm (Μaas, H.G. κ.α., 2008) ενώ η ταχύτητα μέτρησης φτάνει τα σημεία το δευτερόλεπτο. Οι σαρωτές αυτής της κατηγορίας είναι κατά κανόνα ταχύτεροι απ τους σαρωτές που βασίζονται στην time-of-flight τεχνική αλλά τα νέφη σημείων που παράγουν έχουν περισσότερο θόρυβο από τους τελευταίους οπότε χρειάζονται περισσότερη εκ των υστέρων επεξεργασία (Mechalke, κ.α., 2007) Σαρωτές Τριγωνισμού (Triangulation) Οι σαρωτές τριγωνισμού επίσης χρησιμοποιούν την ακτινοβολία laser για να ανιχνεύσουν το περιβάλλον. Διαφέρουν όμως από τους σαρωτές των προηγούμενων κατηγοριών στο ότι χρησιμοποιούν και ένα ψηφιακό αισθητήρα (ccd camera) για τον εντοπισμό του ίχνους του laser στο αντικείμενο. Συγκριτικά με το πόσο μακριά προσπίπτει η ακτίνα πάνω στο αντικείμενο, η θέση του ίχνους της εμφανίζεται σε διαφορετικές θέσεις στο αισθητήρα της κάμερας. Η τεχνική αυτή ονομάζεται τριγωνισμός γιατί το ίχνος του laser, η κάμερα καταγραφής και η βάση εκπομπής της ακτίνας σχηματίζουν ένα τρίγωνο. Γνωρίζοντας έτσι τις συντεταγμένες της θέσης και τον προσανατολισμό της φωτεινής ακτίνας στο σύστημα του τρισδιάστατου ανιχνευτή, μπορούν να προσδιοριστούν οι συντεταγμένες στο χώρο κάθε σημείου της επιφάνειας στην οποία προβάλλεται το laser (Barber, D., Mills, J. και Βryan, P., 2001). Το μήκος της μιας πλευράς του τριγώνου, η απόσταση δηλαδή ανάμεσα στην κάμερα και το σύστημα εκπομπής της ακτίνας είναι γνωστή. Η γωνία υπό την οποία γίνεται η εκπομπή της ακτίνας είναι επίσης γνωστή. Η γωνία της κάμερας μπορεί να προσδιοριστεί υπολογίζοντας την θέση του ίχνους του laser στο οπτικό πεδίο της κάμερας. Έτσι αυτές οι τρείς πληροφορίες είναι αρκετές για να προσδιοριστούν το σχήμα και το μέγεθος του τριγώνου και έτσι να υπολογισθούν οι συντεταγμένες της θέσης του ίχνους του laser στο σύστημα συντεταγμένων του αντικειμένου που αποτυπώνεται (Ebrahim, M., 2011)(Μεταλληνού, Α., 2015) Σαρωτές Δομημένης Ακτίνας (Structured light) Οι σαρωτές αυτής της κατηγορίας, προβάλουν ένα πρότυπο φωτός στο αντικείμενο που πρόκειται να σαρωθεί και αναλύουν την παραμόρφωση του σχήματος πάνω στην επιφάνεια προβολής και έτσι υπολογίζουν τις τρισδιάστατες συντεταγμένες των σημείων της επιφάνειας. Τα πρότυπα που προβάλλονται μπορεί να είναι μιας διάστασης (γραμμή) ή δισδιάστατα. Όταν προβάλλεται μια γραμμή, συνήθως χρησιμοποιείται ένας προβολέας LCD ή ένα κινούμενο laser. Μια κάμερα τοποθετημένη ελαφρά έκκεντρα από τον προβολέα του προτύπου καταγράφει το σχήμα της προβαλλόμενης γραμμής και χρησιμοποιώντας πολύπλοκες αλγοριθμικές διαδικασίες και μια τεχνική παρόμοια με αυτή του τριγωνισμού υπολογίζεται η απόσταση κάθε σημείου πάνω στην προβαλλόμενη γραμμή. Στην περίπτωση ενός προτύπου απλής γραμμής, η γραμμή προβάλλεται (σαρώνει) καθ όλο το εύρος πεδίου ώστε να μετρηθεί η απόσταση για μια λωρίδα κάθε φορά. Στις περιπτώσεις ενός δισδιάστατου προτύπου, προβάλλεται συνήθως ένας κάνναβος γραμμών, ή πολλαπλές διαδοχικές κατακόρυφες γραμμές πάνω στο αντικείμενο. Το πλεονέκτημα των σαρωτών αυτής της τεχνολογίας, είναι η ταχύτητα καθώς αντί να σαρώνεται το αντικείμενο σημείο προς σημείο, σαρώνεται κατά γραμμές σε όλο το οπτικό πεδίο του

20 οργάνου κάθε φορά. Το γεγονός αυτό εξαλείφει το πρόβλημα των παραμορφώσεων από μικρομετακινήσεις, ενώ ορισμένα συστήματα είναι ικανά να σαρώσουν και κινούμενα αντικείμενα σε πραγματικό χρόνο. (Ebrahim, M., 2011) ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΓΕΙΩΝ ΣΑΡΩΤΩΝ LASER Σε ότι αφορά την ακρίβεια των αποτυπώσεων των τρισδιάστατων επίγειων σαρωτών, πρέπει να επισημανθεί ότι λόγω του τρόπου λειτουργίας των οργάνων αυτών, ένας τεράστιος όγκος σημείων με τις συντεταγμένες τους συλλέγεται σε ελάχιστο χρόνο. Έτσι σημαντικά χαρακτηριστικά των αντικειμένων που αποτυπώνονται, όπως σημεία γωνιών ή ακμές επιφανειών δεν μετρώνται απευθείας και πρέπει να αναπαρασταθούν (μοντελοποιηθούν) σε ύστερη επεξεργασία από το νέφος των σημείων που προκύπτει. Έτσι ενώ είναι δυνατόν να αποτυπώσουμε το ίδιο αντικείμενο πολλές φορές από διαφορετικές θέσεις, είναι αδύνατον να αποτυπωθούν τα ακριβώς ίδια σημεία σε αυτές τις πολλαπλές σαρώσεις. Κατά συνέπεια υπεισέρχονται αποκλίσεις οι οποίες μπορούν να επισημανθούν όταν έχει παραχθεί και μοντελοποιηθεί η αναπαράσταση των αντικειμένων από τα νέφη των σημείων. Η ακρίβεια που επιτυγχάνεται με την χρήση των τρισδιάστατων σαρωτών και τα σφάλματα που προκύπτουν και πρέπει να διορθωθούν ώστε να προκύπτει μια αξιόπιστη αποτύπωση αναλύονται παρακάτω ΓΩΝΙΑΚΗ ΑΚΡΙΒΕΙΑ (ANGULAR ACCURACY) Ο παλμός laser ανακλάται από μια μικρή περιστρεφόμενη διάταξη, συνήθως πρίσμα ή καθρέπτη και κατευθύνεται από εκεί προς το αντικείμενο. Οι αναγνώσεις των γωνιών αυτών όπως αναφέρθηκε, χρειάζονται για τον υπολογισμό των τρισδιάστατων συντεταγμένων του αντικειμένου. Αν για κατασκευαστικούς λόγους, η ακρίβεια των αναγνώσεων αυτών επηρεασθεί από τυχόν σφάλματα ή αποκλίσεις στην γωνία που σχηματίζεται ανάμεσα στα κάτοπτρα και την ακτίνα, αυτά θα μεταδοθούν και στις τελικές συντεταγμένες των σημείων που αποτυπώνονται (Coşarca κ.α., 2009). Επιπλέον, σύμφωνα με τον (Reshetyuk, Y., 2006) σημαντικά σφάλματα μπορούν να προκύψουν αν η γεωμετρία των κυρίων αξόνων του σαρωτή δεν είναι σταθερή. Οι άξονες αυτοί είναι ο κατακόρυφος, ο οριζόντιος και ο άξονας ευθυγράμμισης που ορίζεται από την κατεύθυνση της ακτίνας laser. Λόγω κατασκευαστικών ανοχών, οι άξονες αυτοί δεν είναι πάντα απόλυτα ευθυγραμμισμένοι οπότε προκύπτουν σφάλματα τα οποία επηρεάζουν τελικά τις συντεταγμένες των σημείων που αποτυπώνονται. Σε ότι αφορά την γωνιακή ακρίβεια, η έρευνα για εύρεση μεθόδων για τη διόρθωση τυχών σφαλμάτων που την επηρεάζουν είναι διαρκής και απασχολεί την ερευνητική κοινότητα (Boehler W., κ.α., 2003, Ebrahim, M., 2011) ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ (RANGE ACCURACY) Όπως έχει προαναφερθεί, για τους επίγειους τρισδιάστατους σαρωτές το εύρος σάρωσης, χρησιμοποιώντας, είτε την τεχνική της σύγκρισης φάσης, είτε την time-of-flight τεχνική επιτυγχάνεται με την μέτρηση και καταγραφή του εκπεμπόμενου και επιστρεφόμενου σήματος. Οι σαρωτές αυτοί για μέγιστη απόσταση σάρωσης της τάξης μεγέθους των 100 μέτρων, επιτυγχάνουν την ίδια περίπου ακρίβεια για οποιαδήποτε ενδιάμεση απόσταση. Οι σαρωτές τριγωνισμού, επιτυγχάνουν τον προσδιορισμό της μετρούμενης απόστασης χρησιμοποιώντας ένα νοητό τρίγωνο που σχηματίζεται από τη συσκευή εκπομπής του παλμού laser, το σημείο αντανάκλασης στο αντικείμενο που σαρώνεται και το προβολικό κέντρο μιας ψηφιακής κάμερας τοποθετημένης σε συγκεκριμένη γνωστή απόσταση από τη συσκευή εκπομπής και η οποία χρησιμοποιείται για να υπολογιστεί η διεύθυνση επιστροφής του σήματος. Σύμφωνα με τους

21 (Boehler και Μarbs, 2002), σε αντίθεση με τους ranging scanners, η ακρίβεια που επιτυγχάνουν οι σαρωτές τριγωνισμού γενικά βαίνει μειούμενη σε σχέση με το τετράγωνο της απόστασης μεταξύ του σαρωτή και του αντικειμένου. Τα σχετικά σφάλματα της απόστασης μπορούν να εντοπισθούν αν πριν την σάρωση, κάποιες αποστάσεις είναι γνωστές και μετρηθούν ξανά κατά τη σάρωση. (Ebrahim, M., 2011) ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ (RESOLUTION) Ο όρος διακριτική ανάλυση όταν αναφερόμαστε σε σαρωτές έχει την έννοια της ικανότητας ανίχνευσης διαδοχικών σημείων στο αντικείμενο που αποτυπώνεται. Γενικά, από την σκοπιά του χρήστη ενός τρισδιάστατου επίγειου σαρωτή, η διακριτική ανάλυση του οργάνου θα σήμαινε την ικανότητα να ανιχνευθούν μικρά αντικείμενα, ή μικρά μέρη του αντικειμένου στο παραγόμενο νέφος σημείων. Ωστόσο, σ αυτή την ικανότητα συνεισφέρουν δυο κύριοι παράγοντες: το ελάχιστο δυνατό (κατασκευαστικά) βήμα της γωνίας στρέψης του οργάνου μεταξύ δυο διαδοχικών σημείων και το μέγεθος του ίχνους laser στο αντικείμενο. Οι διαστάσεις του ίχνους επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ανάλυση του παραγόμενου νέφους σημείων και τον καθορισμό της θέσης τους. Όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθός της, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να δημιουργηθούν αποκλίσεις στον εντοπισμό των αποτυπωμένων σημείων (Coşarca κ.α., 2009). Ανάλογα δε, επηρεάζεται και το σχήμα της ακτίνας το οποίο τείνει να μεγαλώνει όσο μεγαλώνει και το εύρος σάρωσης και να εμφανίζεται έτσι το φαινόμενο της διασποράς. Οι περισσότεροι σύγχρονοι σαρωτές επιτρέπουν την παραμετροποίηση του βήματος της γωνίας στρέψης από τον χρήστη. (Ebrahim, M., 2011) ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ Οι τρισδιάστατοι επίγειοι σαρωτές βασίζονται στην ικανή καταγραφή και ανάλυση του ανακλώμενου φωτός από την επιφάνεια του αντικειμένου που αποτυπώνεται. Η δύναμη της ανακλώμενης ακτινοβολίας, επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες όπως είναι η απόσταση του στόχου, οι ατμοσφαιρικές συνθήκες και η γωνία πρόσπτωσης της ακτίνας laser στο αντικείμενο. Έτσι, οι λευκές γενικά επιφάνειες επιστρέφουν ισχυρές ανακλάσεις ενώ το αντίθετο συμβαίνει με σκούρες, σκοτεινές ή μαύρες επιφάνειες. Επίσης έγχρωμες επιφάνειες σχετίζονται με τις φασματικές ιδιότητες της ακτίνας laser (κόκκινη, μπλε ή near-infrared). Λαμπερές ή διαφανείς επιφάνειες είναι επίσης πολύ δύσκολο να καταγραφούν, ενώ έχει παρατηρηθεί ότι επιφάνειες με διαφορετικό ανακλαστικό βαθμό προκαλούν συστηματικά σφάλματα στον προσδιορισμό της απόστασης μεταξύ σαρωτή και αντικειμένου. Άλλα χαρακτηριστικά των αντικειμένων που επιδρούν στα αποτελέσματα των μετρήσεων των αποστάσεων των σημείων από τον σαρωτή είναι το μέγεθός τους, οι καμπυλότητες τους και ο προσανατολισμός τους (Reshetyuk, Y., 2006) ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Οι διαδικασίες και οι τακτικές που ακολουθούνται στις αποτυπώσεις με σαρωτές διαφοροποιούνται σε σχέση με τις κλασσικές αποτυπώσεις με χρήση γεωδαιτικών σταθμών. Αυτό συμβαίνει γιατί στις τελευταίες, οι συντεταγμένες του αντικειμένου που αποτυπώνεται, είναι άμεσα συσχετισμένες με τις συντεταγμένες του σημείου στάσης που συνήθως είναι και εκ των προτέρων γνωστές. Στις αποτυπώσεις όμως με τους σαρωτές, δεν χρειάζεται να είναι γνωστή η θέση στάσης του οργάνου αλλά κυρίως τα στοιχεία των σαρώσεων να συνδέονται και να συσχετίζονται μεταξύ τους (Συμεωνίδης, Π., 2007).

22 Στις σαρώσεις, παίζει σημαντικό ρόλο η όσο το δυνατόν πληρέστερη κάλυψη του αντικειμένου που πρόκειται να σαρωθεί, με όσο το δυνατόν λιγότερα εμπόδια ανάμεσα στον σαρωτή και το αντικείμενο. Πέραν αυτού, είναι μεγάλης σημασίας η επιλογή των σημείων ελέγχου που απαιτούνται για την συσχέτιση διαδοχικών σαρώσεων ή και την γεωαναφορά τους (Μεταλληνού, Α., 2015). Τα σημεία αυτά είναι τεχνητά και υλοποιούνται συνήθως μικρούς σφαιρικούς στόχους μεγάλης ανακλαστικότητας τα οποία αναγνωρίζονται αυτόματα κατά την επεξεργασία του παραγόμενου νέφους σημείων. Τα νέφη σημείων που παράγονται μετά την σάρωση του αντικειμένου, προσδιορίζονται σε ένα αυθαίρετο δικό τους τρισδιάστατο σύστημα αναφοράς το οποίο όπως αναφέρθηκε δεν σχετίζεται με εκείνο που ορίζεται από την θέση σάρωσης του οργάνου. Έτσι τα νέφη αυτά πρέπει να τύχουν εξειδικευμένης επεξεργασίας από ειδικό λογισμικό που συνοδεύει τον σαρωτή για την δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος αναφοράς συντεταγμένων του αντικειμένου που αποτυπώθηκε. Οι επεξεργασίες αυτές είναι κατ αρχάς η ελαχιστοποίηση του θορύβου των μετρήσεων που υπεισέρχονται στα παραγόμενα νέφη σημείων και η γεωαναφορά αυτών σε ένα άλλο γνωστό σύστημα συντεταγμένων (Μεταλληνού, Α., 2015). Στην περίπτωση πολλαπλών σαρώσεων, η διαδικασία ενοποίησης (Registration ή Allignment) των νεφών σημείων αποτύπωσης (point clouds) πραγματοποιείται κατά ανάλογο τρόπο όπως συμβαίνει και στην φωτογραμμετρική διαδικασία της δημιουργίας φωτομωσαϊκών με τη βοήθεια διαφόρων τεχνικών. Στην πρώτη περίπτωση, όπου χρησιμοποιούνται τεχνητοί στόχοι α- ναρτημένοι στο αντικείμενο, η ένωση των νεφών γίνεται με την τεχνική target-to-target registration όπου οι σφαιρικοί στόχοι φαίνονται σε κάθε σάρωση, τόσο στο πρώτο σάρωμα όσο και σε κάθε επόμενο προς ενοποίηση. Η δεύτερη τεχνική ονομάζεται cloud-to-cloud registration και διαφέρει από την πρώτη στο ότι επιτρέπει την ένωση διαδοχικών σαρώσεων αρκεί να υπάρχει μεταξύ τους επικαλυπτόμενη περιοχή σε ποσοστό περίπου 30-40%. Στην περίπτωση της cloud-to-cloud registration απαιτείται στην επικαλυπτόμενη περιοχή να υπάρχουν τουλάχιστον 3 κοινά σημεία στις επιμέρους σαρώσεις. Τέλος η τρίτη περίπτωση αναφέρεται ως surface-to-surface registration και στην περίπτωση αυτή η ευθυγράμμιση των νεφών πραγματοποιείται με βάση την γεωμετρία των σχηματιζόμενων επιφανειών από τα νέφη σημείων, μια σαφώς πιο πολύπλοκη διαδικασία (Μεταλληνού, Α., 2015). Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας ευθυγράμμισης των σαρώσεων, σημαντική επεξεργασία είναι η ελαχιστοποίηση του θορύβου των μετρήσεων. Ως θόρυβος μετρήσεων νοείται το σύνολο το σημείων τα οποία δεν απεικονίζουν σωστή πληροφορία ως προς την γεωμετρία του αντικειμένου που αποτυπώθηκε. Τέτοια σημεία μπορεί να είναι για παράδειγμα, εκείνα που αποδίδονται ως σημεία ακμής επιφανειών τα οποία αποτυπώθηκαν λανθασμένα. Αν κάποια σημεία βρίσκονται στην ακμή μιας επιφάνειας του αντικειμένου που σαρώνεται, τότε η απόστασή τους υπολογίζεται λανθασμένα καθώς μπορεί η ακτίνα laser λόγω της ακμής να έχει προσπέσει σε σημεία άλλης επιφάνειας, ή μπορεί να υπολογίζεται η απόστασή τους ως μέσος όρος. Τέλος μπορεί να έχουν αποτυπωθεί σημεία που δεν ανήκουν στο αντικείμενο όπως βλάστηση, κίνηση ανθρώπων ή τυχόν εμπόδια ανάμεσα στον σαρωτή και το αντικείμενο. Ο έλεγχος, ο εντοπισμός και η αφαίρεση τέτοιων σημείων από το νέφος γίνεται μετά την τρισδιάστατη απεικόνιση του νέφους του συνολικού μοντέλου του αντικειμένου μετά τις επί μέρους συνενώσεις διαδοχικών σαρώσεων. Η αφαίρεση του θορύβου γίνεται είτε αυτόματα μέσω ειδικού λογισμικού και εξειδικευμένων αλγορίθμων είτε χειροκίνητα.

23 4. ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΚΑΠΝΑΠΟΘΗΚΗΣ ΣΤΗ ΓΕΝΙΣΕΑ ΤΗΣ ΞΑΝΘΗΣ 4.1. ΚΑΠΝΑΠΟΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΣΕΑΣ Οι Δημήτρης Μαυρίδης και Γιώργος Τσιγαράς στο βιβλίο τους Γενισέα Νεα Πόλη του Νέστου τόπος συνάντησης πολιτισμών αναφέρουν (Μαυρίδης, Δ., Τσιγάρας, Γ., 2010) : «Η επεξεργασία και η αποθήκευση του κατεργασμένου καπνού, μετά την αγορά του προϊόντος από τον έμπορο, γινόταν σε ειδικά κτίρια που ονομάστηκαν καπνομάγαζα και καπναποθήκες. Οι καπναποθήκες και τα καπνομάγαζα εξασφάλιζαν τις κατάλληλες συνθήκες για να στεγάσουν τους εργαζόμενους και το ακατέργαστο ή το τελικό προϊόν. Τα καπνομάγαζα και οι καπναποθήκες είναι βιομηχανικά κτίρια, αφού στεγάζουν μορφές βιομηχανικής δραστηριότητας. Μπορούμε, να διακρίνουμε το καπνομάγαζο από την καπναποθήκη με βάση τη μορφή χρήσης: το καπνομάγαζο είναι κτίσμα στο οποίο συναθροίζονται όλες οι λειτουργίες και οι διαδικασίες οι σχετικές με τον καπνό. Γίνεται δηλαδή η εμπορική κατεργασία του καπνού που προσκομίζει ο καλλιεργητής και αποθηκεύεται εκεί ο καπνός. Όταν δεν γίνεται κατεργασία και το κτίριο χρησιμεύει αποκλειστικά για την αποθήκευση του εμπορεύματος, τότε πρόκειται για καπναποθήκη. Το καπνομάγαζο μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και ως απλή καπναποθήκη. Φαίνεται βέβαιο ότι οι αγοραπωλησίες και οι οικονομικές δοσοληψίες γινόταν και σε καπνομάγαζα και σε καπναποθήκες, ενώ στα κτίρια αυτά υπήρχαν στη μεταγενέστερη φάση τους και οι χώροι γραφείων και ενίοτε, πλησίον, και η κατοικία του καπνέμπορου σε χωριστό κτίριο. Οι καπναποθήκες και τα καπνομάγαζα βρίσκονται κατά κανόνα κοντά σε άξονες μεταφοράς. Είναι επίσης αναγκαίο να κτίζονται καπναποθήκες σε περιοχές κατάλληλες για την εκσκαφή ημιυπόγειων χώρων, οι οποίοι διαθέτουν την κατάλληλη υγρασία και θερμοκρασία που είναι απαραίτητες για τη συντήρηση του τελικού προϊόντος. Αμφότερα τα καπνομάγαζα και οι καπναποθήκες χρειάζονται μεγάλα και πολλά παράθυρα, ώστε να εξασφαλίζεται ο άνετος αερισμός και ηλιασμός του προϊόντος. Υπάρχει σημαντική ποικιλία στις μορφές και στα μεγέθη των καπναποθηκών και των καπνομάγαζων, όπως αυτές συναντώνται σήμερα στα παλιά κέντρα κατεργασίας του καπνού, όπως η Ξάνθη, η Δράμα, η Καβάλα, η Θεσσαλονίκη και το Αγρίνιο. Οι καπναποθήκες της Γενισέας ανήκουν στην πρώτη φάση της εξέλιξης της μορφολογίας των κτισμάτων αυτών: είναι κτίσματα μικρών διαστάσεων, μονώροφα, μονόχωρα με μεγάλα παράθυρα και πόρτες, αλλά ο διαθέσιμος χώρος είναι περιορισμένος. Συγκρινόμενα με τα αντίστοιχα κτίρια του καπνού της Ξάνθης μαρτυρούν την πρώιμη φάση της κατεργασίας και της εμπορίας του καπνού. Τα ιστορικά και μορφολογικά στοιχεία συνηγορούν στο ότι τα κτίσματα αυτά πρέπει να χρονολογηθούν στο διάστημα των δεκαετιών πριν το μέσο του 19 ου αιώνα. Αν λάβουμε υπ όψη τους μεγάλους σεισμούς του 1829, οι οποίο ισοπέδωσαν την Ξάνθη και πιθανόν επέφεραν μεγάλες καταστροφές και στη Γενισέα, όπως και το γεγονός ότι οι καπναποθήκες και τα καπνομάγαζα της Ξάνθης δεν φαίνεται να είναι παλαιότερα από το 1860, τότε οι σωζόμενες καπναποθήκες της Γενισέας πρέπει να χρονολογούνται στο διάστημα Ενδιαφέρουσα είναι η μορφολογική σύγκριση των καπναποθηκών της Γενισέας με ορισμένες από τις πιο παλιές καπναποθήκες της Ξάνθης. Είναι φανερό με απλές παρατηρήσεις ότι τα κτίσματα αυτά είναι όμοια και δεν έχουν σημαντικές διαφορές 1. Είναι προφανές ότι τα καπνομάγαζα της Ξάνθης 1 Αυτό εξηγείται εύκολα από τη γειτνίαση των οικισμών, στους οποίους οι οικοδομικές εργασίες γίνονταν από τους ίδιους μαστόρους. Οι εργαζόμενοι μάλιστα στα καπνομάγαζα, συχνά κατοικούσαν στον άλλο οικισμό από αυτόν που βρισκόταν το

24 αποτελούν συνέχεια των αντίστοιχων κατασκευών της Γενισέας. Χαρακτηριστικές είναι οι ο- μοιότητες στην κατεργασία της πέτρας στα γείσα, στα πλαίσια των παραθύρων, όπως και στις μεταλλικές λάμες που στηρίζουν τα σκιάδια που φαίνεται ότι ήταν απαραίτητα για να διατηρούν τις επιθυμητές θερμοκρασίες και την υγρασία στο εσωτερικό του κτιρίου. Οι καπναποθήκες της Γενισέας και οι καπναποθήκες και τα καπνομάγαζα της Ξάνθης ανήκουν σε μορφές παραδοσιακών κτιρίων, που είναι επηρεασμένες από την αρχιτεκτονική των βιομηχανικών κτιρίων που συνόδευσαν τη βιομηχανική επανάσταση στη Μεγάλη Βρετανία πρώτα και την ηπειρωτική Ευρώπη μετά. Ειδικά, στα κτίσματα της Ξάνθης είναι εμφανείς οι δυτικές επιδράσεις, αλλά και ο μνημειακός χαρακτήρας που τονίζει την εγκυρότητα και το κύρος της επιχείρησης. Όσον αφορά τις καπναποθήκες της Γενισέας, αυτές φαίνεται να στηρίζονται στις γενικές αρχές και αντιλήψεις που κυριαρχούσαν στην Ανατολή πριν τη Βιομηχανική Επανάσταση. Είναι πιθανό επίσης ότι οι χώροι των καπναποθηκών της Γενισέας να χρησιμοποιήθηκαν, εκτός από την κατεργασία και την αποθήκευση του καπνού, και ως χώροι όπου γίνονταν οι σχετικές αγοραπωλησίες. Το μέγεθος και ο όγκος των καπναποθηκών της Γενισέας είναι περιορισμένα, προφανώς λόγω της μικρής παραγωγής καπνού κατά τις δεκαετίες πριν το Οι καπναποθήκες της Γενισέας είναι μικρά μονόχωρα κτίσματα. Ωστόσο, η εμπορική κατεργασία του καπνού της Γενισέας πρέπει να γινόταν σε αυτά τα κτίσματα. Οι καπναποθήκες της Γενισέας είναι μορφολογικά και κατασκευαστικά διαφορετικές από τις καπναποθήκες που συναντούμε στον ελλαδικό και τουρκικό χώρο. Είναι κατασκευασμένες εξ ολοκλήρου από κατεργασμένη πέτρα σε ορθογώνια δόμηση. Η κατασκευή τους είναι πολύ επιμελημένη. Η συναρμογή των δομικών στοιχείων είναι εξαιρετική. Τα τελειώματα κα οι φαλτσογωνιές στις γωνίες είναι πολύ επιμελημένα. Πρόκειται για χειροτεχνική εργασία. Η κατασκευή είναι ισοδομική με επιμελώς λαξευμένες πέτρες και μονόλιθους. Ωστόσο, σε πολλές κατασκευές έχουν χρησιμοποιηθεί ακατέργαστες πέτρες με κονίαμα, αλλά και κατεργασμένα κομμάτια λίθων για τα πλαίσια των θυρών και των παραθύρων, τις παραστάδες και τα γείσα. Στις καπναποθήκες αυτές η δόμηση έχει καλυφθεί με επιμέλεια με επίχρισμα σοβά. Τα πλαίσια των θυρών και των παραθύρων αποτελούνται από ενιαία τμήματα πέτρας λαξευμένης με ακρίβεια και τονίζουν τα ανοίγματα του κτιρίου. Τα πλαίσια και οι παραστάδες στις πόρτες και στα παράθυρα καταλήγουν σε τοξωτές ρυθμίσεις, όπου στο άνω σημείο τοποθετείται λαξευτό κλειδί. Συνήθη είναι τα τοξωτά ανοίγματαφεγγίτες. Τα γείσα επιτρέπουν την επέκταση της οροφής, ώστε τα σταξίματα να μην βλάπτουν το κτίριο, και είναι κατασκευασμένα εξ ολοκλήρου από ισόπαχα τεμάχια λαξευμένης πέτρας. Συχνά συναντώνται διακοσμημένες λεπτομέρειες, όπως κυμάτια και γραμμικές απολήξεις παράλληλες προς τα τελειώματα. Σε πολλές καπναποθήκες υπήρχαν λιθανάγλυφες διακοσμήσεις και κτιτορικές, επιγραφές από τις οποίες όμως μόνο λίγες διακοσμήσεις έχουν σωθεί, χωρίς να έχει σωθεί κάποια κτιτορική επιγραφή, που θα μας βοηθούσε να χρονολογήσουμε με βεβαιότητα τα κτίσματα αυτά. Οι σιδεριές είναι απλές με επιμήκεις γραμμές και απλά σιδερένια καλύμματα. Η μορφή τους και το αισθητικό ύφος τους είναι μοναδικά και συναντώνται μόνο στη Γενισέα. Η πέτρα που χρησιμοποιείται είναι και αυτή ιδιαίτερη. Πρόκειται για τη γνωστή ροδίζουσα πέτρα που λατομείται στη Μάνδρα, μικρό χωριό κείμενο λίγο βορειότερα των Αβδήρων. Η πέτρα αυτή χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλη κλίμακα κατά την κλασική εποχή. Σώζονται σήμερα οικοδομικά μέλη και σαρκοφάγοι που βρέθηκαν στην περιοχή της αρχαίας πολύς των Αβδήκαπνομάγαζο. Είναι γνωστές μαρτυρίες για τους εργάτες που πήγαιναν καθημερινά με τα πόδια από τη Γενισέα στην Ξάνθη για να εργασθούν εκεί.

25 ρων. Κατά τη σύγχρονη εποχή η ροδίζουσα πέτρα της Μάνδρας χρησιμοποιήθηκε σε κατασκευές στον Κάμπο της Ξάνθης και ιδίως σε κτίσματα της Γενισέας, κατά την περίοδο της ακμής της πριν το Αλλά και παλαιότερα ως διακοσμητικό υλικό στα κομψά τεμένη που ανήγειραν οι Οθωμανοί Τούρκοι στη Γενισέα μετά την κατάκτηση της Θράκης. Εξαιρετικής τέχνης και υποδειγματικής χρήσης της πέτρας της Μάνδρας είναι η κατασκευή του ταφικού μνημείου (τουρμπέ) του Κιουτουκλού Μπαμπά έξω από το χωριό Σέλινο στα όρια των νομών Ροδόπης- Ξάνθης. Πρόκειται για κτίσμα των αρχών του 16 ου αιώνα που μάλιστα φέρει σήμερα ίχνη παράλληλης λατρείας από μέρους μουσουλμάνων και χριστιανών και χρησιμοποιείται ακόμη από τους μπεκτασήδες. Κατά την ανοικοδόμηση της Ξάνθης μετά το 1830 και μάλιστα κατά τη δεύτερη φάση της ανοικοδόμησης της πόλης αυτής, η ροδίζουσα πέτρα της Μάνδρας χρησιμοποιήθηκε σε εκλεκτιστικές κατασκευές και σε διακοσμητικά μέλη. Χαρακτηριστική είναι η χρήση της πέτρας της Μάνδρας στο αρχοντικό Μωϋσή (Ορφανίδη), σήμερα Δημαρχείο της Ξάνθης, όπως και στο Νηπιαγωγείο Στάλιου (1881). Θεωρούμε ότι οι καπναποθήκες της Γενισέας έχουν κατασκευαστεί από μπουλούκια οικοδόμων, τα οποία κατά τις αρχαίες συνήθειες της Ανατολής, ξεκινούσαν από τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους σε ένα εκτεταμένο γεωγραφικό χώρο. Υποθέτουμε επίσης ότι τα μπουλούκια των μαστόρων που ανήγειραν τις καπναποθήκες της Γενισέας ήταν τα γνωστά μπουλούκια των Κουδαραίων μαστόρων από τα χωριά της Ηπείρου, τα οποία, άλλωστε, αργότερα έγιναν ένας από τους κύριους συντελεστές της ανοικοδόμησης της γειτονικής Ξάνθης. Σήμερα σώζονται στη Γενισέα περί τα είκοσι κτίσματα που, όπως περιγράφηκε, μπορούν να χαρακτηρισθούν ως καπναποθήκες. Εντάσσονται στον πολεοδομικό ιστό του οικισμού και βρίσκονται όλα στον κεντρικό πυρήνα του, νότια των δύο τεμενών. Οι καπναποθήκες της Γενισέας συγκροτούν ένα συμπαγές σύνολο, αν και φαίνονται διάσπαρτες, αφού πολλά παρόμοια κτίσματα έχουν εξαφανισθεί. Όλες είναι γεμάτες παράθυρα που επιτρέπουν τον άνετο αερισμό. Είναι κτίσματα μάλλον μονόχωρα, προφανώς για κατεργασία και αποθήκευση του καπνού. Ο χώρος κατεργασίας που στα μεταγενέστερα καπνομάγαζα ονομάσθηκε σαλόνι δεν έχει ακόμη καθιερωθεί. Το μέγεθός τους είναι μικρό, η επιφάνειά τους ποικίλει από 30 σε 80 τ.μ., αλλά συγκροτούν σύνολα που συχνά καταλαμβάνουν ολόκληρα τετράγωνα. Στα τετράγωνα αυτά η κάθε ξεχωριστή καπναποθήκη συνήθως διαθέτει αρμό διαστολής. Η κατασκευή και οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες είναι σχεδόν πανομοιότυπες σε όλα αυτά τα κτίσματα που προφανώς χρονολογούνται όλα την ίδια εποχή. Είναι όλα μονώροφα και διαθέτουν μεγάλη πόρτα με καμπύλη αψίδα και δύο ή τρία μεγάλα παράθυρα. Η στέγη τους είναι δίρριχτη, ή τρίριχτη και τα κεραμίδια βυζαντινά. Η κατασκευή τους είναι πολύ επιμελημένη, όπως περιγράφηκε. Χαρακτηριστικό δείγμα συγκροτήματος καπναποθηκών, το οποίο σήμερα βρίσκεται σε ερειπώδη κατάσταση. Αποτελείται από τέσσερις καπναποθήκες που διαχωρίζονται με αρμούς και έχουν όψεις με διαφορετικά κατασκευαστικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά. Χαρακτηριστικό επίσης δείγμα αποτελεί το σύνολο πέντε καπναποθηκών και καταστήματος που μάλλον ήταν φούρνος. Καταλαμβάνουν μία πλευρά και φαίνεται να συμπληρώνονταν με παρόμοια κτίσματα. Κάθε καπναποθήκη διαθέτει διαφορετική μορφή στις πόρτες και στα παράθυρά της. Το συγκρότημα συνεχίζεται στην δυτική του πλευρά με παραδοσιακό σπίτι του δεύτερου μισού του 19 ου αιώνα. Η νότια πλευρά δεν έχει διασωθεί. Ακριβώς απέναντι στο συγκρότημα που περιγράψαμε υπάρχει μεγάλο επίμηκες παρόμοιοι συγκρότημα που φαίνεται να αποτελείται από τέσσερις καπναποθήκες που αθροίζουν ένα σύνολο με τέσσερις πόρτες και δέκα παράθυρα. Η κατασκευή του συγκροτήματος αυτού είναι πολύ επιμελημένη και το ύφος και οι λεπτομέρειες είναι πανομοιότυπα, σε αντίθεση προς το προηγούμενο συγκρότημα. Η στέγη έχει καταρρεύσει. Ακέραιη η μεγάλων διαστάσεων αναστηλωμένη σήμερα καπναποθήκη που προορίζεται για πνευματικό κέντρο. Διακοσμήσεις

26 στο κλειδί του τόξου των έξι παραθύρων του διαθέτει η αναστηλωμένη σήμερα καπναποθήκη, στην οποία στεγάζεται ο ΟΤΕ. Σε μεταγενέστερη εποχή, που χρονολογείται στη δεκαετία του 1870, αφού διαθέτουν κτιτορικές επιγραφές, ανήκουν τα διώροφα κτίσματα της οικογένειας Κόντη. Τα κτίσματα αυτά είναι μάλλον καπνομάγαζα και είναι κατασκευασμένα από ακατέργαστες πέτρες. Ανάλογο είναι και το κτίσμα της το οποίο διαθέτει λιθανάγλυφα και χρονολογείται με βάση την κτιτορική επιγραφή το Στα τελευταία αυτά κτίσματα οι μορφές των προηγούμενων κατασκευών έχουν εγκαταλειφθεί και έχουν αντικατασταθεί με τον ενιαίο χαρακτήρα των αστικών κτισμάτων της εποχής.» Μια τέτοια μικρή καπναποθήκη, ισόγεια, τυπικό δείγμα αυτών των εμπορικών κτιρίων της Γενισέας, επιλέχθηκε να αποτυπωθεί με χρήση τρισδιάστατου επίγειου σαρωτή για τις ανάγκες αυτής της εργασίας για τους εξής λόγους: μπορεί εύκολα να εφαρμοστεί τόσο η τεχνική φωτογραμμετρικής απεικόνισης αλλά και της σάρωσης με laser Υπάρχει δυνατότητα καταγραφής σε 3 διαστάσεις Αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της περιοχής και τα αποτελέσματα της μελέτης μπορούν να υιοθετηθούν κατάλληλα από επαγγελματίες και επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της καταγραφής της Πολιτιστικής Κληρονομιάς για να επιτύχουν με το μικρότερο δυνατό κόστος ακριβή και αξιόπιστη καταγραφή παρόμοιων μνημείων σε σύντομο χρονικό ορίζοντα 4.2. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΚΑΠΝΑΠΟΘΗΚΗΣ ΣΤΗ ΓΕΝΙΣΕΑ ΣΑΡΩΤΗΣ FARO FOCUS 3D Κατά τις εργασίες αποτύπωσης, χρησιμοποιήθηκε ο επίγειος ψηφιακός σαρωτής LASER FOCUS 3D του οίκου FARO. Είναι ένας τρισδιάστατος σαρωτής το σπουδαίο πλεονέκτημα του οποίου είναι ότι μπορεί ταχύτατα να μετρήσει τεράστιο αριθμό σημείων, της τάξης μερικών εκατομμυρίων/sec. Η αρχή λειτουργίας του βασίζεται στην μέθοδο ανίχνευσης της απόστασης κάθε σημείου του αντικειμένου από τον σαρωτή η οποία επιτυγχάνεται με τον υπολογισμό και την καταγραφή των αλλαγών φάσης των κυμάτων της ακτίνας laser που εκπέμπεται, ανήκει δηλαδή στην κατηγορία των σαρωτών που εφαρμόζουν την τεχνική phase-shift. Οι συντεταγμένες των σημείων του προς αποτύπωση αντικειμένου υπολογίζονται μέσω της μέτρησης της περιστροφής του οριζόντιου και κατακόρυφου άξονα του οργάνου ενώ η απόσταση μετράται και με αποστασιόμετρο. Επιπρόσθετα το συγκεκριμένο όργανο μπορεί να καταγράψει την ανακλαστικότητα των αντικειμένων που αποτυπώνονται μέσω της καταγραφής της εντάσης της ακτίνας laser που επιστρέφει στο όργανο. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία μιας εξαιρετικά πυκνής απεικόνισης εκατομμυρίων έγχρωμων τρισδιάστατων σημείων (νέφος σημείων), για τα οποία υπάρχουν καταγεγραμμένες οι συντεταγμένες τους στο χώρο (ΧΥΖ) και οι τιμές RGB στο χρωματικό φάσμα και η οποία απεικόνιση αποτελεί την ψηφιακή αναπαράσταση του α- ντικειμένου της αποτύπωσης. Κατά την εκτέλεση των μετρήσεων ο σαρωτής τοποθετείται πάνω σε τρίποδα. Λειτουργεί με χρήση εσωτερικών μπαταριών που του προσδίδουν ικανοποιητική αυτονομία για μια τυπική εργασία αποτύπωσης, ενώ ο χειρισμός του γίνεται οθόνη αφής. Τυπικά λειτουργικά χαρακτηριστικά του σαρωτή είναι τα ακόλουθα: Εύρος απόστασης μέτρησης ανάλογα με το μοντέλο: 0.6m - 130m Ταχύτητα μέτρησης: έως και 976,000 σημεία/sec Τυπικό σφάλμα μέτρησης απόστασης: ± 2mm στα 10 και 25m.

27 Γωνιακή ακρίβεια: 0,16 mrad Ενσωματωμένη ψηφιακή κάμερα που μπορεί να δημιουργήσει εικόνες ανάλυσης έως και 70Μpixel Βάρος: 5,2kg Λοιποί αισθητήρες: Πυξίδα, Αισθητήρας ύψους, Διπλός αντισταθμιστής σε κάθε άξονα. Θερμοκρασία λειτουργίας 5-40 C. Εύρος κάλυψης στο οριζόντιο επίπεδο 360 και στο κατακόρυφο 305 Παράλληλα διαθέτει και μια έγχρωμη ψηφιακή κάμερα με την βοήθεια της οποίας λαμβάνονται έγχρωμες εικόνες ανάλυσης 70Μpix για την καταγραφή της χρωματικής πληροφορίας του αντικειμένου ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΠΕΔΙΟΥ Οι μετρήσεις για την αποτύπωση της κατοικίας πραγματοποιήθηκαν σε μία μέρα γεγονός που καταδεικνύει την ταχύτητα, την ευκολία και την αποδοτικότητα της εργασίας που εισάγει η νέα αυτή τεχνολογία αποτύπωσης αντικειμένων ακόμα κι αν αυτά είναι πολύ μεγάλης κλίμακας, ακόμα κι αν το πεδίο μετρήσεων βρίσκεται σε εξωτερικό χώρο. Αποτυπώθηκε και το εξωτερικό δηλαδή ο περιβάλλον χώρος, ο δρόμος και οι τρεις όψεις του κτιρίου. Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν μεσημεριανές ώρες ώστε να περιορισθούν τυχόν επιδράσεις σκίασης στην καταγραφή των τιμών του χρωματικού φάσματος. Ο συνολικός αριθμός στάσεων του σαρωτή ήταν 9 και η συνολική διάρκεια μετρήσεων στο πεδίο μερικές ώρες. Παράλληλα λήφθηκαν και ψηφιακές φωτογραφίες για την απόδοση λεπτομερειών για τη συγκριτική ανάλυση των μεθοδολογιών σάρωσης και φωτογραμμετρικής επεξεργασίας. Οι παράμετροι που ορίστηκαν στο όργανο ήταν: Resolution: 1/4 Quality: 3x Outdoor/Indoor:<20m/10m ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Τα λογισμικά προγράμματα που χρησιμοποιήθηκαν για την επεξεργασία του νέφους σημείων ήταν το FARO SCENE, το οποίο παρέχεται από την εταιρεία που κατασκευάζει το όργανο και το POINTOOLS EDIT PRO v1.5. Η απόδοση των σχεδίων πραγματοποιήθηκε σe περιβάλλον AUTOCAD. Ο σαρωτής συνοδεύεται από το λογισμικό FARO SCENE το οπαίο δημιούργησε η κατασκευάστρια εταιρεία του οργάνου για την πρωτογενή επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων που συλλέγει και καταγράφει ο σαρωτής. Μέσω αυτού γίνεται η διαχείριση και η επεξεργασία των συλλεχθέντων στοιχείων, με εύκολο τρόπο και σχετικά ταχύ για το μέγεθος του όγκου τους, μέσω της αυτόματης αναγνώρισης των σημείων εξάρτησης που είναι ειδικοί στόχοι οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί σε κατάλληλα επιλεγμένες θέσεις πριν την σάρωση ώστε να είναι ορατοί σε πολλαπλές σαρώσεις. Με το λογισμικό αυτό τα νέφη σημείων που παράγονται μπορούν να ενωθούν αφού ευθυγραμμισθούν πρώτα (διαδικασία registration) και επιπλέον μπορούν να γεωαναφερθούν αν το επιθυμούμε. Η λειτουργικότητα του συγκεκριμένου προγράμματος έ- γκειται επίσης στο ότι μπορεί να αποδώσει χρωματικά τα νέφη των σημείων για εύκολη οπτική αναγνώριση ενώ παρέχει επιπλέον και άλλα εργαλεία για την μέτρηση των αποστάσεων και

28 της θέσης των σημείων, την προβολή τους σε τρείς διαστάσεις και την εξαγωγή τους σε διάφορα format αρχείων. Αρχικά τα δεδομένα των αρχείων μετρήσεων εισάγονται από το όργανο στον υπολογιστή μέσω του λογισμικού FARO SCENE και της κάρτας αποθήκευσης δεδομένων που φέρει το όργανο. Εισάγονται όλες οι σαρώσεις και στη συνέχεια πραγματοποιείται το registration για όλα τα νέφη σημείων που έχουν δημιουργηθεί ώστε να μπορέσουμε να παράγουμε το τρισδιάστατο μοντέλο του τάφου. Το registration των σαρώσεων των εσωτερικών επιφανών έγινε είτε με την διαδικασία top view based registration όπου στα νέφη σημείων εντοπίσθηκαν οι κοινές επιφάνειες και συνενώθηκαν μεταξύ τους, είτε με την διαδικασία target based registration ό- που δηλαδή έγινε προσπάθεια να επιτευχθεί ο εντοπισμός κοινών σημείων σε διαφορετικά νέφη ώστε τα τελευταία να μπορέσουν να δεθούν μεταξύ τους με το ελάχιστο δυνατό σφάλμα. Αφού τα νέφη των σημείων ευθυγραμμίσθηκαν και δέθηκαν μεταξύ τους πραγματοποιήθηκε και η διαδικασία cloud to cloud για την βελτιστοποίηση των σφαλμάτων ευθυγράμμισης των νεφών και τη δημιουργία όσο το δυνατόν καλύτερου τρισδιάστατου μοντέλου του κτιρίου. Το δέσιμο των νεφών ήταν ικανοποιητικό και το μέσο συνολικό σφάλμα ήταν της τάξης μεγέθους των 5mm. Το επόμενο βήμα ήταν η χρωματική απόδοση του μοντέλου η οποία έγινε με την απόδοση τιμών φάσματος RGB στα σημεία όπως αυτές αποτυπώθηκαν από την ψηφιακή κάμερα του σαρωτή. Το ευθυγραμμισμένο νέφος σημείων αποθηκεύεται σε μορφή ASCI όπου για κάθε σημείο καταγράφεται η χωρική και φασματική πληροφορία σε μορφή (Χ,Υ,Ζ,R,G,B) ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ POINTOOLS EDIT PRO Απώτερος σκοπός στην καταγραφή και αποτύπωση αντικειμένων είναι εκτός από την δημιουργία όσο το δυνατόν βέλτιστων τρισδιάστατων μοντέλων τους και η παραγωγή βέλτιστων από πλευράς ακρίβειας διδιάστατων σχεδίων υπό κλίμακα. Αυτό επιτυγχάνεται με την δημιουργία ορθοεικόνων των επιφανειών του προς αποτύπωση αντικειμένου οι οποίες μπορούν χρησιμοποιηθούν κατάλληλα για την απόδοση λεπτομερών σχεδίων του αντικειμένου. Για την παραγωγή των ορθοεικόνων των όψεων της κατοικίας χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό Pointools Edit Pro το οποίο μπορεί να διαχειρισθεί μεγάλο όγκο δεδομένων που περιέχουν χωρική και φασματική πληροφορία και επιπλέον να προσφέρει τις απαραίτητες λειτουργίες αφαίρεσης θορύβου απο το τρισδιάστατο μοντέλο πριν παραχθούν οι ορθοεικόνες του αντικειμένου. Η επεξεργασία και διαχείριση του θορύβου που εγγενώς καταγράφεται από την λειτουργία του σαρωτή, είτε με την μορφή αντανακλάσεων είτε με την καταγραφή μη επιθυμητής πληροφορίας είναι βασικό στάδιο πριν την δημιουργία των ορθοεικόνων. Στο τελικό νέφος σημείων που παρήχθη από το λογισμικό FARO SCENE και το οποίο εισήχθη στο πρόγραμμα Pointools Edit Pro έγινε ο καθαρισμός του θορύβου δηλαδή πληροφορίας όπως βλάστηση και περιβάλλον χώρος. Με τις διαδικασίες επιλογής των προβολών του 3D μοντέλου (CLIP BOX) και ευθυγράμμισης τους (ALLIGN) παρήχθησαν οι ορθοεικόνες σε format.jpg αφού ορίσθηκε το μέγεθος της εικονοψηφίδας που αντιστοιχεί σε πραγματικές διαστάσεις στο έδαφος (0.3mm). Οι ορθοεικόνες που δημιουργήθηκαν απεικονίζουν τις όψεις του δαπέδου και των επιφανειών που χρειάζονται για να εξαχθούν τα σχέδια που αντιστοιχούν στην κάτοψη και τις τομές ΑΑ και ΒΒ. Οι ορθοεικόνες που παρείχθησαν περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ

29 Οι ορθοεικόνες που δημιουργήθηκαν από την κάτοψη και κάθε πλευρά όψης και από τις τομές (4 τομές, 2 διαμήκης και 2 εγκάρσιες) εισήχθησαν στο AutoCAD με χρήση κατάλληλων εντολών ώστε να γίνει ορθή η γεωαναφορά τους. Λόγω της σταθερής διάστασης του pixel σε όλες τις ορθοεικόνες (3mm) έγινε δυνατή η τοποθέτηση κάθε ορθοεικόνας σε ένα πλαίσιο ανάλογων διαστάσεων του χώρου που αναπαριστούν. Ένα συνοδευτικό αρχείο κειμένου σε κάθε αρχείο ορθοεικόνας πληροφορεί το χειριστή για το μέγεθος (σε δύο διαστάσεις) που καταλαμβάνουν τα pixel της εικόνας. Στη συνέχεια με τη χρήση σημείων στο νέφος τοποθετήθηκαν σε χαρακτηριστικές θέσεις στο νέφος σημείων (στο λογισμικό Pointools) που αποδίδονται (εικόνα 4.1) με χαρακτηριστικό τρόπο στις ορθοεικόνες έγινε η μεταφορά της κάθε εικόνας στη σωστή της θέση. Αυτά τα σημεία χρησιμοποιήθηκαν ως σημεία αναφοράς για την τοποθέτηση της κάθε ορθοεικόνας ώστε να διατηρείται η πλανιμετρική (ΧΥ) πληροφορία ακριβής στην κάτοψη ενώ παρόμοια σημεία στις ορθοεικόνες όψεων και τομών χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να διατηρηθεί σωστή η πληροφορία των υψομέτρων στα τελικά σχέδια. Τα τελικά σχέδια που ψηφιοποιήθηκαν ήταν 1 κάτοψη, 2 όψεις (η τρίτη ελεύθερη όψη δεν διατηρεί αξιόλογη αρχιτεκτονική λεπτομέρεια) και 4 τομές που δίνονται στο παράρτημα ΠΟΛΥΕΙΚΟΝΙΚΗ ΣΥΓΚΛΙΝΟΥΣΑ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ Οι εικόνες που λήφθηκαν την ίδια μέρα για την φωτογραμμερική επεξεργασία και την παραγωγή ενός παρόμοιου και άμεσα συγκρίσιμου προϊόντος με αυτό που παρέχει η σάρωση με laser απεικονίζουν τις τρεις όψεις του κτηρίου από διαφορετικές θέσεις με επικάλυψη που αγγίζει ακόμα και το 100% του αντικειμένου μελέτης. Η φωτογραμμετρική μηχανή που χρησιμοποιήθηκε ήταν μια Canon EOS 400D ανάλυσης 10MPixel που έχει βαθμονομηθεί και χρησιμοποιηθεί σε παρόμοια εργασίες διπλωματικών σε Προπτυχιακό και Μεταπτυχιακό Επίπεδο στο Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΑΠΘ. Το λογισμικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν το AgiSoft PhotoScan Professional (εκπαιδευτική ά- δεια χρήσης) που έχει τη δυνατότητα: να συσχετίζει αυτόματα τις επικαλυπτόμενες εικόνες ενός αντικειμένου να παράγει ένα αραιό αλλά και ένα πυκνό νέφος σημείων της επιφάνειας των αντικειμένων μελέτης να δέχεται μετρήσεις φωτοσταθερών και δημιουργεί τριγωνοποιημένο μοντέλο των αντικειμένων να παράγει και εξάγει αρχεία ψηφιακού μοντέλου επιφάνειας και ορθοεικόνες. Οι ορθοεικόνες μπορεί να δημιουργούνται με επίπεδο αναφοράς όχι κατ ανάγκη το ΧΥ επίπεδο αλλά παράλληλα προς οποιαδήποτε επιφάνεια μπορεί να οριστεί (πχ ΥΖ,ΧΖ) ή ακόμα και μια επιφάνεια που ορίζεται από 3 τυχαία σημεία στο χώρο Ως φωτοσταθερά χρησιμοποιήθηκαν τρία σημεία από το νέφος που προήλθε από τη σάρωση με laser και τα αποτελέσματα το τριγωνισμού ήταν πολύ ικανοποιητικά με ακρίβεια καλύτερη από 1 pixel ή διαφορετικά καλύτερη από 3mm που ήταν το μέσο pixel για τις ορθοεικόνες των όψεων των κτηρίου. Οι ορθοεικόνες δημιουργήθηκαν για τις κατακόρυφες όψεις του κτηρίου (Νότιοανατολική και Νοτιοδυτική) και έγινε σύγκριση της πλανιμετρικής θέσης 20 σημείων στις όψεις για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την ακρίβεια του τελικού προϊόντος που αναμένεται από τη φωτογραμμετρική διαδικασία. Τέλος το πυκνό τρισδιάστατο νέφος σημείων που προήλθε από τη φωτογραμμετρική διαδικασία συγκρίθηκε με το νέφος που έδωσε η σάρωση με laser και τα αποτελέσματα δίνονται στην επόμενη παράγραφο.

30 5. ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΣΑΡΩΣΗΣ ΜΕ LASER 5.1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ 2 ΣΕΤ ΔΕΔΟΜΈΝΩΝ Εικόνα 5.1. Το Correspondence view όπως προήλθε μετά την ένωση των σαρώσεων Για τη σύγκριση των δύο τεχνικών χρησιμοποιήθηκαν τόσο οι ορθές προβολές δηλαδή οι ορθοεικόνες των παραγόμενων αποτελεσμάτων των μετρήσεων αλλά και το 3D αποτυπωμένο νέφος σημείων όπως προήλθε μετά από την ένωση των νεφών σημείων για τις εξωτερικές σαρώσεις των 3 όψεων του κτηρίου και το αντίστοιχο νέφος σημείων που προήλθε από τη χρήση των φωτογραφικών εικόνων και τη χρήση φωτοσταθερών (των 3 ελάχιστων απαιτούμενων) που προήλθαν από τη σάρωση με laser. Τα αποτελέσματα της ένωσης των νεφών σημείων (εικόνα 5.1) ήταν ικανοποιητικά και χρησιμοποιήθηκαν στόχοι και σφαίρες όπου επιτεύχθηκε μέσο σφάλμα ευθυγράμμισης 2.8mm. Αναλυτικά τα σφάλματα ευθυγράμμισης ακολουθούν στον Πίνακα 1.

31 Εικόνα 5.2. Η θέση των σημείων που χρησιμοποιήθηκαν για τη σύγκριση σε 2 διαστάσεις εμφανίζονται με την αρίθμηση με κίτρινα γράμματα στην ανατολική όψη του κτηρίου Η φωτογραμμετρική επεξεργασία έδωσε σφάλμα (μετά από την επίλυση με της μέθοδο της δέσμης) 5.56mm (στο παράρτημα Β έχει ενσωματωθεί το πλήρες κείμενο αναφοράς της φωτογραμμετρικής επεξεργασίας με το λογισμικό AgiSoft PhotoScan Professional) χωρίς όμως να εισαχθεί μεγάλος αριθμός φωτοσταθερών που θα εξομάλυνε το σφάλμα και ίσως περιόριζε και ενδεχόμενα χονδροειδή σφάλματα στο σύνολο των αποτυπωμένων σημείων. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να προσδιοριστεί όχι μόνο το θεωρητικό σφάλμα της φωτογραμμετρικής μεθοδολογίας σε σχέση τη σάρωση με laser που θεωρείται ότι παρέχει τα βέλτιστα αποτελέσματα αλλά να συγκρίνει την ορθότητα του πλήθος των αποτυπωμένων σημείων που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την απόδοση σε σχέδια 2D όπως επίσης και το συνολικό 3D νέφος σημείων.

32 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΕ 2D Για τη σύγκριση της ακρίβειας σε 2 διαστάσεις έγινε ψηφιοποίηση 20 χαρακτηριστικών σημείων από την ορθοεικόνα της νοτιοανατολικής (κύριας) όψης που προήλθε από τη σάρωση με laser και τα ίδια σημεία προσδιορίστηκαν πάνω στην ορθοεικόνα της όψης που προήλθε από το λογισμικό Agisoft PhotScan Professional. Για τα 20 αυτά σημεία μετρήθηκαν οι αποκλίσεις τους τόσο σε X και Υ συντεταγμένες (με τον άξονα των Χ να είναι παράλληλος προς το οριζόντιο επίπεδο της όψης και Υ η κατακόρυφη διεύθυνση) αλλά και συνολικά ως συνολικό οριζοντιογραφικό σφάλμα (εικόνα 5.2). Ο πίνακας 2 παραθέτει τα σφάλματα της σύγκρισης των τιμών των συντεταγμένων και το συνολικό οριζοντιογραφικό σφάλμα που δεν ξεπερνά σε καμιά περίπτωση (ακόμα και η μεγαλύτερη απόκλιση) το μέγιστο ανεκτό σφάλμα για την κλίμακα απόδοσης αρχιτεκτονικών λεπτομερειών που είναι 1:50. Το μέσο σφάλμα ήταν της τάξης των 8.3mm ενώ η διακύμανση ήταν 5mm ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΕ 3D Τα τρισδιάστατα νέφη σημείων των όψεων του κτηρίου όπως έχουν παραχθεί μετά την ευθυγράμμιση των σαρώσεων με laser και τη φωτογραμμετρική διαδικασία εισήχθησαν στο ελεύθερο λογισμικό Cloud Compare που όπως χαρακτηρίζεται και από την ονομασία του χρησιμοποιείται ακριβώς για τον σκοπό αυτό. Η διαδικασία για την επίτευξη της μέσω του λογισμικού περιγράφεται σε 4 απλά βήματα:

33 1. φόρτωση των σημείων από μορφή.txt (κάθε γραμμή της γραμμής κειμένου αφιερώνεται σε 3 συντεταγμένες XYZ, 3 τιμές του χρώματος RGB και 3 τιμές του κανονικού διανύσματος κάθε σημείου nx, ny, nz) και για τα δύο νέφη 2. Ευθυγράμμιση, με χρήση αυτοματοποιημένης διαδικασίας (ICP-Iterative Closest Point), των νεφών. Η αρχική θέση των δύο νεφών αν και είναι πολύ καλή για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων θα πρέπει να γίνει ευθυγράμμιση Προβολή των αποτελεσμάτων με εφαρμογή αλγορίθμων σύγκρισης στις ίδιες θέσεις μέσω παρεμβολών και ελαχιστοτετραγωνικών μεθόδων σύγκρισης συντεταγμένων. 3. Κατηγοριοποίηση των τάξεων ανάλογα με το ύψος των διαφορών Το μέσο σφάλμα των μετρήσεων ήταν περίπου 3cm (εικόνα 5.3) που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι αρκεί για την ορθή απόδοση του 3D μοντέλου σε κλίμακα 1:100. Εικόνα 5.3. Τα αποτελέσματα της σύγκρισης των 2 νεφών μέσω πλαισίου διαλόγου με μέγιστο σφάλμα τα 1.5m περίπου και μέσο σφάλμα 3cm. Αναλυτικά τα στατιστικά της διαδικασίας σύγκρισης έδωσε αυτόματα 8 τάξεις δεδομένων (πίνακας 3):

34 όπου το μεγαλύτερο πλήθος σημείων ανήκουν στην πρώτη τάξη με μέγιστο σφάλμα 0.2m που αριθμεί σημεία σε σύνολο και ποσοστό περίπου 98%. Τα σημεία με σφάλμα μεγαλύτερο από αυτό ήταν μικρότερο από 3% και σημεία παρουσίαζαν σφάλμα πάνω από 1m. H κατανομή των σημείων δίνεται από το ιστόγραμμα (εικόνα 5.4α) Η χρήση περισσότερων τάξεων (256) μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλέστερα συμπεράσματα. Συγκεκριμένα το ιστόγραμμα 256 διαφορετικών τάξεων (εικόνα 4β) δίνει για ένα πλήθος σημείων σε ποσοστό 66% κάτω από 6cm (πίνακας 4). Εικόνα 5.4α. Ιστόγραμμα για 8 τάξεις διαφορών Εικόνα 5.4β. Ιστόγραμμα για 256 τάξεις διαφορών

35 ΟΠΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ Εικόνα 5.6. Το σφάλμα της γεωαναφοράς της ορθοεικόνας που προήλθε φωτογραμμετρικά ήταν μικρότερο από 1pixel. Επιπλέον της αριθμητικής σύγκρισης εφαρμόστηκε στο λογισμικό Erdas Image μια εποπτική τεχνική σύγκρισης των ορθοεικόνων των δύο σετ δεδομένων. Συγκεκριμένα, μέσω της λειτουργίας Image 2 Image Registration έγινε η τοποθέτηση της μίας ορθοεικόνας (σάρωσης με laser) στο erdas ως εικόνας αναφοράς και στη συνέχεια επιλέχθηκαν 6 σημεία ως σημεία προσδιορισμού του αφινικού μετασχηματισμού και την επανασύσταση της δεύτερης ορθοεικόνας (φωτογραμμετρικής επεξεργασίας) και σύγκρισή της με οπτικές μεθόδους. Το μοντέλο μετασχηματισμού ήταν ο γενικός αφινικός μετασχηματισμός με 6 παραμέτρους και χρησιμοποιήθηκαν 6 σημεία με σφάλματα κάτω από το μέγεθος της ψηφίδας της εικόνας που θα με-

36 τασχηματιζόταν (περίπου m). Το μέσο τετραγωνικό σφάλμα ήταν περίπου 0.8pixel (εικόνα 6). Εικόνα 5.7. Οπτικά η διαφορά των ορθοεικόνων δεν παρουσιάζεται σημαντική ακόμα και σε σημεία με ανάγλυφο όπως πχ στο σφηνόλιθο στο τόξο πάνω από την κύρια είσοδο του κτηρίου.

37 Εικόνα 6.1. Η αριστερή ορθοεικόνα που προέρχεται από τη φωτογραμμετρική επεξεργασία παρέχει σαφώς καλύτερη ευκρίνεια και είναι ευκολότερη η χρήση της για την ψηφιοποίηση και παραγωγή των γραμμικών σχεδίων 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ως γενικό συμπέρασμα από την εκπόνηση της εργασίας στο πλαίσιο της παρούσας διπλωματικής θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την εξαιρετική δυνατότητα να παραχθεί ένα νέφος σημείων από μια φωτογραμμετρική διαδιακασία με κόστος πάρα πολύ έως πολύ χαμηλό. Ο εξοπλισμός (χωρίς να συμπεριληφθεί εξοπλισμός μέτρησης φωτοσταθερών, πχ Γεωδαιτικός Σταθμός) είναι χαμηλού κόστους (<1000 ευρώ) και το κόστος λογισμικού είναι επίσης σε χαμηλά επίπεδο (<4000ευρώ). Η διαδικασία παραγωγής του τριγωνοποιημένου νέφους σημείων είναι ταχύτερη από την αντίστοιχη για την πραγματοποίηση των σάρωσεων και της σύνδεσης τους ενώ το τελικό προϊόν (ορθοεικόνα) που δίνεται από το φωτογραμμετρικό λογισμικό είναι καλύτερης ραδιομετρικής ποιότητας (δεν εμφανίζει κενά) και είναι πιο εύκολη η ψηφιοποιήσή τους (εικόνα 6.1). Ειδικότερα, τα αποτελέσματα από τη συγκριτική ανάλυση που προηγήθηκε στο κεφάλαιο χαρακτηρίζονται ικανοποιητικά καθώς τα οριζοντιογραφικά σφάλματα σε επίπεδο ψηφιοποίησης λεπτομερειών είναι μικρότερα από τα μέγιστα ανεκτά στην κλίμακα που συνήθως αποδίδονται αρχαιολογικά και αρχιτεκτονικά μνημεία (1:50). Ακόμα και οι αποκλίσεις στον προσδιορισμό του συνολικού νέφους σημείων είναι μικρές που μπορούν σε μερικές περιπτώσεις να βελτιωθούν εφόσον πραγματοποιηθούν κατάλληλες λήψεις. Τέλος, η δυνατότητα τοποθέτησης φωτογραφική μηχανής σε UAV παρέχει ένα επιπλέον πλεονέκτημα στην τεχνική της φωτογραμμετρικής αποτύπωσης καθώς ο σαρωτής δεν είναι εύκολο να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη στεγών όταν το κτήριο μελέτης δε γειτνιάζει με υψηλότερα κτήρια. Υπάρχουν όμως και σημαντικά μειονεκτήματα που συνοψίζονται ως εξής: Η χρήση σε εσωτερικούς χώρους είναι σχεδόν αδύνατη Λόγω της φύσης λήψης των εικόνων δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε καταστάσεις αδύναμου φωτισμού

38 Πρέπει να συνδυαστεί με σύστημα παροχής αξιόπιστων μετρήσεων (γεωδαιτικό σταθμό ή παρόμοια διάταξη) Ακόμα και όταν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εσωτερικούς χώρους η σύνδεση μετρήσεων στο εσωτερικό με το εξωτερικό περιβάλλον είναι δύσκολη αν όχι αδύνατη. Υπάρχουν όμως και νέες προσεγγίσεις που θα αξίζει μελλοντικά να διερευνηθούν και αξιολογηθούν. Συγκεκριμένα τα λογισμικά (εμπορικά κυρίως) μπορούν να κάνουν χρήση φωτογραφικών διατάξεων που λαμβάνουν εικόνες 360 (Kwiatek, K.,και Tokarczyk, Μ., 2014). Σε αυτή την περίπτωση θα μπορεί η τεχνική structure from motion να χρησιμοποιηθεί και για εσωτερικούς χώρος και το μόνο πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η σύνδεση εικόνων του εσωτ. χώρου με τον εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο.

39 7. ΒΙβλιογραφια ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Λιβιεράτος, Ε., Εμπειρική, τοπογραφική, ή Φωτογραμμετρική αποτύπωση; Απαντήσεις σε κατάλληλα διατυπωμένα ερωτήματα. Στο: ΑΠΘ, Τμήμα Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών, Επίγεια Φωτογραμμετρία και συστήματα πληροφοριών του χώρου για την τεκμηρίωση του μνημειακού πλούτου της χώρας. Θεσσαλονίκη Νοεμβρίου. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις ΖΗΤΗ. 2. Μπαλοδήμος, Δ., Η εξέλιξη των οργάνων των μεθόδων και των συστημάτων μετρήσεων των επιστημών της αποτύπωσης στην Ελλάδα. Στο: ΑΠΘ, Τμήμα Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών, Η εξέλιξη των οργάνων των μεθόδων και των συστημάτων μετρήσεων των επιστημών της αποτύπωσης στην Ελλάδα. Θεσσαλονίκη, Απριλίου. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις ΖΗΤΗ. 3. Μαυρίδης, Δ., και Τσιγάρας, Γ., Γενισέα Νέα πόλη του Νέστου τόπος συνάντησης πολιτισμών. Δήμος Βιστωνίδος, Γενισέα Εκδόσεις Ραιδεστός, Βιομηχανική Τεχνολογία ΑΕ 4. Μεταλληνού, Α., Τρισδιάστατη αποτύπωση των παλαιών στάβλων Παπάφη του Δ. Θεσσαλονίκης. Μεταπτυχιακή Διατριβή, ΑΠΘ, Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών. 5. Συμεωνίδης, Π., Σαρωτές laser. Τεχνολογία, τεχνικές και εφαρμογές. Σέρρες: Τμήμα εκδόσεων και βιβλιοθήκης του ΤΕΙ Σερρών. 6. Πατιάς, Π., Εισαγωγή στη Φωτογραμμετρία, Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις ΖΗΤΗ. 7. Πατιάς, Π., και Γεωργιάδης, Χ., Φωτογραμμετρικές αποτυπώσεις με τρισδιάστατο επίγειο σαρωτή. Τεχνογράφημα (436) 8. Τοκμακίδης, Κ., Ιστορική εξέλιξη της μεθοδολογίας αποτύπωσης μνημείων. Στο: ΑΠΘ, Τμήμα Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών, Η εξέλιξη των οργάνων των μεθόδων και των συστημάτων μετρήσεων των επιστημών

40 9. της αποτύπωσης στην Ελλάδα. Θεσσαλονίκη, Απριλίου. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις ΖΗΤΗ. 10. Χαμζάς, Χ., Τσιούκας, Β., Παυλίσης, Γ., Αρναούτογλου, Φ., 2005, Digitech III, Μελέτη τεχνολογιών ψηφιοποίησης σε τρείς διαστάσεις, Ινστιτούτο Πολιτιστικής & Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, Κέντρο Εφαρμογών των Τεχνολογιών Επικοινωνίας & Πληροφορίας. 11. Τσιούκας, Β., Σημειώσεις για το σεμινάριο του ΤΕΕ «Χρήση νέων τεχνολογιών στην 3D αποτύπωση μνημείων και χώρων», Ξάνθη Ιούλιος ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Al-kheder, S., Al-shawabkeh, Y. και Haala, N., 2009 Developing a documentation system for desert palaces in Jordan using 3D laser scanning and digital photogrammetry. Journal of Archaelogical Science 36: Andrews, D., Barber, D., Mills, J., D Laser Scanning for Heritage. Advice and guidance to users on laser scanning in archaeology and architecture. English Heritage: England 3. Barber, D., Mills, J., Bryan, P., Laser scanning and photogrammetry: 21 st century metrology. XVIII CIPA Symposium. Potsdam, Germany. 4. Boehler, W., Bordas, M., Marbs, V., Investigating laser scanner accuracy XIX CIPA Symposium. Antalya, Turkey. 5. Coşarcă, C., Jocea, A., Savu, A., Analysis of error sources in Terrestrial Laser Scanning. RevCad-Journal of Geodesy and Cadastre, σελ Ebrahim, A-B M., D laser scanners: History, Applications and Future. ResearchGate: 24/11/ Fröhlich, C., Mettenleiter, M., Terrestrial laser scanning new perspectives in 3d surveying. ISPRS, Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, 36(8): Grussenmeyer, P., Landes, T., Voegtle, T., Ringle, K., Comparison methods of terrestrial laser scanning, photogrammetry and tacheometry data for recording of cultural heritage buildings. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences. 37(B5) Kwiatek K., Tokarczyk R.: Photogrammetric Applications of Immersive Video Cameras. ISPRS Annals of Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, vol. 1, 2014, pp

41 10. Kersten, T. P., & Lindstaedt, M., Image-Based Low-Cost Systems for Automatic 3D Recording and Modelling of Archaeological Finds and Objects. Proceedings of 4th International Conference, EuroMed 2012, Limassol, Cyprus, October 29 November 3, 2012, pp Springer Berlin Heidelberg. 11. Maas, H.G., Bienert, A., Scheller, S., and Keane, E., Automatic forest inventory parameter determination from terrestrial laser scanner data. International Journal of Remote Sensing, 29:5, Mechelke, K., Kersten, T., and Lindstaedt, M., Comparative investigations into the accuracy behavior of the new generation of terrestrial laser scanning systems, International Conference on Optical 3-D Measurement Techniques VIII, Zurich, Switzerland. 13. Patias, P., Santana, M., Introduction to Heritage Documentation. The ISPRS International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences 38(5): Reshetyuk, Y., Investigation and calibration of pulsed time-ofoflight terrestrial laser scanners. Licentiate thesis in Geodesy. Royal Instituteof Technology (KTH), Stockholm. 15. Tsioukas, V., Simple tools for architectural photogrammetry. XXI International CIPA Symposium. Athens, Greece. 1-6 October Wu, C. (2011). VisualSFM: A visual structure from motion system. ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ 1. URL1:

42 8. Παράρτημα Α Σχέδια και Ορθοεικόνες Σχέδιο Κάτοψης

43 Σχέδιο ανατολικής όψης

44 Σχέδιο νότιας όψης

45 Σχέδιο τομής Α-Α

46 Σχέδιο τομής Β-Β

47 Ορθοεικόνα ανατολικής όψης (σάρωσης με laser)

48 Ορθοεικόνα ανατολικής όψης (φωτογραμμετρικής επεξεργασίας)

49 Ορθοεικόνα νότιας όψης (σάρωσης με laser)

50 Ορθοεικόνα ανατολικής όψης (φωτογραμμετρικής επεξεργασίας)

ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΧΛΟΥΒΕΡΑΚΗ 2014

ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΧΛΟΥΒΕΡΑΚΗ 2014 ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΧΛΟΥΒΕΡΑΚΗ 2014 ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ Η χρήση

Διαβάστε περισσότερα

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων Ενότητα 7 : 3D Laser Scanner Τοκμακίδης Κωνσταντίνος Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑΣ. Βασίλης Γιαννακόπουλος, Δρ. Δασολόγος

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑΣ. Βασίλης Γιαννακόπουλος, Δρ. Δασολόγος ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑΣ Βασίλης Γιαννακόπουλος, Δρ. Δασολόγος Φωτογραμμετρία Εισαγωγή Ορισμοί Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Εφαρμογές Εισαγωγή Προσδιορισμός θέσεων Με τοπογραφικά όργανα Σχήμα Μέγεθος Συντεταγμένες

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπισκόπηση - Φωτοερμηνεία

Τηλεπισκόπηση - Φωτοερμηνεία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Τηλεπισκόπηση - Φωτοερμηνεία Ενότητα 4: Εισαγωγή στη Φωτογραμμετρία. Κωνσταντίνος Περάκης Ιωάννης Φαρασλής Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Στην ουσία η Φωτογραµµετρία: Χ, Υ, Ζ σηµείων Γραµµικό σχέδιο Εικονιστικό προϊόν

Στην ουσία η Φωτογραµµετρία: Χ, Υ, Ζ σηµείων Γραµµικό σχέδιο Εικονιστικό προϊόν Στην ουσία η Φωτογραµµετρία: Χ, Υ, Ζ σηµείων Γραµµικό σχέδιο Εικονιστικό προϊόν Επεξήγηση Μηχανισµού Προσοµοίωση της ανθρώπινης όρασης B A C Μαθηµατική γεωµετρική περιγραφή ενός φυσικού φαινοµένου ΗΦωτογραµµετρική

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑ ΙΙ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ. Ανδρέας Γεωργόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π.

ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑ ΙΙ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ. Ανδρέας Γεωργόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π. ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑ ΙΙ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Ανδρέας Γεωργόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π. dag@cental.ntua.g Άδεια χρήσης Το παρόν υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Ceative Commons και δημιουργήθηκε στο πλαίσιο των Ανοιχτών Ακαδημαϊκών

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή των Συστημάτων Πληροφοριών στην Γεωμετρική Τεκμηρίωση Μνημείων

Η συμβολή των Συστημάτων Πληροφοριών στην Γεωμετρική Τεκμηρίωση Μνημείων Η συμβολή των Συστημάτων Πληροφοριών στην Γεωμετρική Τεκμηρίωση Μνημείων Χαράλαμπος ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ Εργαστ. Φωτογραμμετρίας Σχολή Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών Ε.Μ.Π. E-mail: cioannid@survey.ntua.gr ΣΥΜΠΟΣΙΟ:

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιοποίηση και Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας

Ψηφιοποίηση και Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Ψηφιοποίηση και Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας Ενότητα 3: Υλοποίηση Ψηφιοποίησης, Τρισδιάσταση Ψηφιοποίηση, Ψηφιοποίηση ήχου και video Το περιεχόμενο του μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

5/3/2010. A. Στη δηµιουργία του στερεοσκοπικού µοντέλουέ B. Στη συσχέτισή του µε το γεωδαιτικό σύστηµα

5/3/2010. A. Στη δηµιουργία του στερεοσκοπικού µοντέλουέ B. Στη συσχέτισή του µε το γεωδαιτικό σύστηµα 5/3/ Για να είναι δυνατή η επεξεργασία στα φωτογραµµετρικά όργανα χρειάζεται κάποιο στάδιο προετοιµασίας του ζεύγους των εικόνων. Η προετοιµασία αυτή αφορά: A. Στη δηµιουργία του στερεοσκοπικού µοντέλουέ.

Διαβάστε περισσότερα

Χ, Υ, Ζ σηµείων. Εικονιστικό προϊόν

Χ, Υ, Ζ σηµείων. Εικονιστικό προϊόν Στην ουσία η Φωτογραµµετρία: Χ, Υ, Ζ σηµείων Γραµµικό σχέδιο Εικονιστικό προϊόν Επεξήγηση η Μηχανισµού µ Προσοµοίωση της ανθρώπινης όρασης B A C Μαθηµατική γεωµετρική περιγραφή ενός φυσικού φαινοµένου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΟΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ - ΠΡΟΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΟΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ - ΠΡΟΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΟΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ - ΠΡΟΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Βασίλης Δ. Ανδριτσάνος Δρ. Αγρονόμος - Τοπογράφος Μηχανικός ΑΠΘ Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας 3ο εξάμηνο http://eclass.teiath.gr

Διαβάστε περισσότερα

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων Ενότητα 5 : Αποτύπωση με μεθόδους φωτογραμμετρίας Τοκμακίδης Κωνσταντίνος Τμήμα Αγρονόμων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΟΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ - ΠΡΟΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΟΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ - ΠΡΟΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΟΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ - ΠΡΟΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Βασίλης Δ. Ανδριτσάνος Δρ. Αγρονόμος - Τοπογράφος Μηχανικός ΑΠΘ Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας 3ο εξάμηνο http://eclass.teiath.gr

Διαβάστε περισσότερα

Στόχος της εργασίας και ιδιαιτερότητες του προβλήματος

Στόχος της εργασίας και ιδιαιτερότητες του προβλήματος ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ Κουλουμέντας Παναγιώτης Σχολή Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Χανιά,Νοέμβριος 2014 Επιτροπή: Ζερβάκης Μιχάλης (επιβλέπων)

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ-2 (ο χάρτης)

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ-2 (ο χάρτης) ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ-2 (ο χάρτης) Ο χάρτης ως υπόβαθρο των ΓΣΠ Tα ΓΣΠ βασίζονται στη διαχείριση πληροφοριών που έχουν άμεση σχέση με το γεωγραφικό χώρο, περιέχουν δηλαδή δεδομένα με γεωγραφική

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Τεχνικής έκθεσης φωτοερμηνείας χρησιμοποιώντας στερεοσκοπική παρατήρηση με έμφαση στη χωρική ακρίβεια

Ανάλυση Τεχνικής έκθεσης φωτοερμηνείας χρησιμοποιώντας στερεοσκοπική παρατήρηση με έμφαση στη χωρική ακρίβεια w w w. o l y z o n. g r Ανάλυση Τεχνικής έκθεσης φωτοερμηνείας χρησιμοποιώντας στερεοσκοπική παρατήρηση με έμφαση στη χωρική ακρίβεια Απόστολος Ντέρης Αγρονόμος & Τοπογράφος Μηχανικός Αλίνα Κουτρουμπή

Διαβάστε περισσότερα

Χωρικά Συστήματα Πληροφοριών για την Γεωμετρική Τεκμηρίωση Μνημείων

Χωρικά Συστήματα Πληροφοριών για την Γεωμετρική Τεκμηρίωση Μνημείων Χωρικά Συστήματα Πληροφοριών για την Γεωμετρική Τεκμηρίωση Μνημείων Χαράλαμπος ΙΩΑΝΝΙ ΗΣ Εργαστ. Φωτογραμμετρίας Σχολή Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών Ε.Μ.Π. E-mail: cioannid@survey.ntua.gr Επιστημονικές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΔΙΚΤΥΩΝ

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΔΙΚΤΥΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΔΙΚΤΥΩΝ Βασίλης Δ. Ανδριτσάνος Δρ. Αγρονόμος - Τοπογράφος Μηχανικός ΑΠΘ Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας 3ο εξάμηνο ΠΑΛΙΟ http://eclass.survey.teiath.gr NEO

Διαβάστε περισσότερα

Ηδηµιουργία του στερεοσκοπικού µοντέλου περιλαµβάνει:

Ηδηµιουργία του στερεοσκοπικού µοντέλου περιλαµβάνει: Προσανατολισµoί στερεοσκοπικών ζευγών Για να είναι δυνατή η συνεχής απόδοση στα φωτογραµµετρικά όργανα χρειάζεται κάποιο στάδιο προετοιµασίας του ζεύγους των εικόνων. Η προετοιµασία αυτή αφορά: A. Στη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ 5 ο εξάμηνο

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ 5 ο εξάμηνο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ 5 ο εξάμηνο ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1) Ποιός είναι ο βασικός ρόλος και η χρησιμότητα των δικτύων στη Γεωδαισία και την Τοπογραφία; 2) Αναφέρετε ορισμένες

Διαβάστε περισσότερα

Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ

Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο Σ Χ Ο Λ Η Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ω Ν Τομέας 1 -Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑΣ ΟΔΟΣ: ΠΑΤΗΣΙΩΝ 42, ΑΘΗΝΑ 10682 ΤΗΛ: 010-772

Διαβάστε περισσότερα

Φωτογραμμετρία ΙΙ Προσανατολισμοί φωτογραμμετρικώνεικόνων (Υπενθύμιση βασικών εννοιών- Αλγοριθμική προσέγγιση)

Φωτογραμμετρία ΙΙ Προσανατολισμοί φωτογραμμετρικώνεικόνων (Υπενθύμιση βασικών εννοιών- Αλγοριθμική προσέγγιση) Φωτογραμμετρία ΙΙ Προσανατολισμοί φωτογραμμετρικώνεικόνων (Υπενθύμιση βασικών εννοιών- Αλγοριθμική προσέγγιση) Ανδρέας Γεωργόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π. dag@ental.ntua.g Άδεια χρήσης Το παρόν υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΘΕΩΡΙΑΣ ΣΥΝΟΡΘΩΣΕΩΝ

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΘΕΩΡΙΑΣ ΣΥΝΟΡΘΩΣΕΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΘΕΩΡΙΑΣ ΣΥΝΟΡΘΩΣΕΩΝ Βασίλης Δ. Ανδριτσάνος Δρ. Αγρονόμος - Τοπογράφος Μηχανικός ΑΠΘ Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας 3ο εξάμηνο http://eclass.teiath.gr Παρουσιάσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στα Δίκτυα. Τοπογραφικά Δίκτυα και Υπολογισμοί. 5 ο εξάμηνο, Ακαδημαϊκό Έτος 2015-2016. Χριστόφορος Κωτσάκης

Εισαγωγή στα Δίκτυα. Τοπογραφικά Δίκτυα και Υπολογισμοί. 5 ο εξάμηνο, Ακαδημαϊκό Έτος 2015-2016. Χριστόφορος Κωτσάκης Τοπογραφικά Δίκτυα και Υπολογισμοί 5 ο εξάμηνο, Ακαδημαϊκό Έτος 2015-2016 Εισαγωγή στα Δίκτυα Χριστόφορος Κωτσάκης Τμήμα Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών Πολυτεχνική Σχολή, ΑΠΘ Εισαγωγή Τι είναι δίκτυο;

Διαβάστε περισσότερα

9. Τοπογραφική σχεδίαση

9. Τοπογραφική σχεδίαση 9. Τοπογραφική σχεδίαση 9.1 Εισαγωγή Το κεφάλαιο αυτό εξετάζει τις παραμέτρους, μεθόδους και τεχνικές της τοπογραφικής σχεδίασης. Η προσέγγιση του κεφαλαίου γίνεται τόσο για την περίπτωση της συμβατικής

Διαβάστε περισσότερα

Εως τώρα εξοικειωθήκαµε (λίγο ως πολύ) µε τις παρακάτω έννοιες στη Φωτογραµµετρία:

Εως τώρα εξοικειωθήκαµε (λίγο ως πολύ) µε τις παρακάτω έννοιες στη Φωτογραµµετρία: Χρήσιµη υπενθύµιση Εως τώρα εξοικειωθήκαµε (λίγο ως πολύ) µε τις παρακάτω έννοιες στη Φωτογραµµετρία: Μετρήσεις στις εικόνες και προσδιορισµός εικονοσυντεταγµένων Προσδιορισµός του Εξωτερικού Προσανατολισµού

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή χωρικών δεδομένων σε ένα ΓΣΠ

Εισαγωγή χωρικών δεδομένων σε ένα ΓΣΠ Εισαγωγή χωρικών δεδομένων σε ένα ΓΣΠ Η εισαγωγή χωρικών ψηφιακών δεδομένων σε ένα ΓΣΠ είναι μια απολύτως απαραίτητη εργασία για τον σχηματισμό του ψηφιακού υποβάθρου πάνω στο οποίο θα στηθεί και θα λειτουργήσει

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτριος Τζανάκης Βασίλειος Βασιλάκης

Δημήτριος Τζανάκης Βασίλειος Βασιλάκης Λογισμικό 3D Ψηφιακής Καταγραφής και Απεικόνισης Αντικειμένων και Μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομίας με σκοπό την Αξιοποίησή τους στην Εκπαίδευση Δημήτριος Τζανάκης Βασίλειος Βασιλάκης Περιεχόμενα Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Γεωμετρική Τεκμηρίωση Μνημείων. Πολιτιστικών Αγαθών. Α. Γεωργόπουλος & Χ. Ιωαννίδης Εργαστήριο Φωτογραμμετρίας. Εισαγωγή

Γεωμετρική Τεκμηρίωση Μνημείων. Πολιτιστικών Αγαθών. Α. Γεωργόπουλος & Χ. Ιωαννίδης Εργαστήριο Φωτογραμμετρίας. Εισαγωγή Γεωμετρική Τεκμηρίωση Πολιτιστικών Αγαθών Α. Γεωργόπουλος & Χ. Ιωαννίδης Εργαστήριο Φωτογραμμετρίας Σχολή Αγρ.. & Τοπογράφων Μηχ. ΕΜΠ ιήμερο Συνέδριο προσωπικού του Τμήματος Αναδασμού, ΚΕΓΕ Αγρού, 17-18/11/2008

Διαβάστε περισσότερα

Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήµατα (Geographical Information Systems GIS)

Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήµατα (Geographical Information Systems GIS) Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήµατα (Geographical Information Systems GIS) ρ. ΧΑΛΚΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΣ xalkias@hua.gr Χ. Χαλκιάς - Εισαγωγή στα GIS 1 Ορισµοί ΓΠΣ Ένα γεωγραφικό πληροφοριακό σύστηµα Geographic Information

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ - ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ - ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ - ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Βασίλης Δ. Ανδριτσάνος Δρ. Αγρονόμος - Τοπογράφος Μηχανικός ΑΠΘ Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής 3ο εξάμηνο ΝΕΟ eclass http://eclass.uniwa.gr Παρουσιάσεις,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ZScan Τρισδιάστατη σάρωση χωρίς σαρωτή laser Τι είναι το ZScan Το ZScan είναι ένα σύστηµα τρισδιάστατης σάρωσης (3D scanning) για τη συλλογή νέφους σηµείων (pointcloud) µέσω ψηφιακής φωτογραφικής µηχανής,

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ. Αποτυπώσεις Μνηµείων Υπεύθυνος Διδάσκων: Γεωργόπουλος Ανδρέας. Περί φωτογραµµετρίας

Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ. Αποτυπώσεις Μνηµείων Υπεύθυνος Διδάσκων: Γεωργόπουλος Ανδρέας. Περί φωτογραµµετρίας Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ Αποτυπώσεις Μνηµείων Υπεύθυνος Διδάσκων: Γεωργόπουλος Ανδρέας Περί φωτογραµµετρίας Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Crea:ve Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ιαφάνειες μαθήματος "Φωτογραμμετρία ΙΙΙ" (0) Γ. Καρράς_12/2011

ιαφάνειες μαθήματος Φωτογραμμετρία ΙΙΙ (0) Γ. Καρράς_12/2011 Ιστορική Εξέλιξη Φωτογραμμετρίας 1525 Dürer νόμοι προοπτικής 1759 Lambert εμπροσθοτομία 1839 Daguerre φωτογραφία 1851 Laussedat μετρογραφία 1858 Meydenbauer φωτογραμμετρία 1897 Scheimpflug θεωρία αναγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Πολυτεχνική Σχολή ΘΕΜΑΤΙΚΗ : ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Πολυτεχνική Σχολή ΘΕΜΑΤΙΚΗ : ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης ΘΕΜΑΤΙΚΗ : ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Ιωάννης Φαρασλής Τηλ : 24210-74466, Πεδίον Άρεως, Βόλος

Διαβάστε περισσότερα

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων Ενότητα 2 : Αποτυπώσεις Μνημείων Τοκμακίδης Κωνσταντίνος Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιαστικά Προγράμματα Επίπλου

Σχεδιαστικά Προγράμματα Επίπλου Σχεδιαστικά Προγράμματα Επίπλου Καθηγήτρια ΦΕΡΦΥΡΗ ΣΩΤΗΡΙΑ Τμήμα ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ - ΕΠΙΠΛΟΥ Σχεδιαστικά Προγράμματα Επίπλου Η σχεδίαση με τον παραδοσιακό τρόπο απαιτεί αυξημένο χρόνο, ενώ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΣΙΩΝ-ICOMOS

ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΣΙΩΝ-ICOMOS Τμήμα Διεθνών Σχέσεων και Συνεδρίων ICOMOS: International Council of Monuments and Sites-Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών Πληροφορίες: Νοτίνα Κοντογιάννη ICOMOS ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΝΗΜΕΙΩΝ & ΤΟΠΟΘΕΣΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές Πληροφορικής στην Τοπογραφία 7η Ενότητα Μονάδες, εντολές Text, List, μετρήσεις, μετασχηματισμοί και άσκηση χάραξης

Εφαρμογές Πληροφορικής στην Τοπογραφία 7η Ενότητα Μονάδες, εντολές Text, List, μετρήσεις, μετασχηματισμοί και άσκηση χάραξης Εφαρμογές Πληροφορικής στην Τοπογραφία 7η Ενότητα Μονάδες, εντολές Text, List, μετρήσεις, μετασχηματισμοί και άσκηση χάραξης Τσιούκας Βασίλειος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι τα Συστήµατα Γεωγραφικών Πληροφοριών. (Geographical Information Systems GIS)

Τι είναι τα Συστήµατα Γεωγραφικών Πληροφοριών. (Geographical Information Systems GIS) Τι είναι τα Συστήµατα Γεωγραφικών Πληροφοριών (Geographical Information Systems GIS) ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΛΚΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΣ Εισαγωγή στα GIS 1 Ορισµοί ΣΓΠ Ένα σύστηµα γεωγραφικών πληροφοριών

Διαβάστε περισσότερα

1 ο Εξάμηνο. αποτύπωση. Εισαγωγικές έννοιες στην και τεκμηρίωση αντικειμένων. Αποτυπώσεις Τεκμηρίωση Αντικειμένων

1 ο Εξάμηνο. αποτύπωση. Εισαγωγικές έννοιες στην και τεκμηρίωση αντικειμένων. Αποτυπώσεις Τεκμηρίωση Αντικειμένων 1 ο Εξάμηνο 2015-2016 Εισαγωγικές έννοιες στην αποτύπωση και τεκμηρίωση αντικειμένων Αποτυπώσεις Τεκμηρίωση Αντικειμένων Μάθημα 1ο Τζώρτζια Πλατυπόδη Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π. MSc Διαχείριση Μνημείων

Διαβάστε περισσότερα

Απόλυτος Προσανατολισµός

Απόλυτος Προσανατολισµός Για την κατανόηση της διαδικασίας του Απόλυτου Προσανατολισµού, θα θεωρήσουµε ένα στερεό σώµα που αποτελείται από: 1. Τις δύο δέσµες του στερεοσκοπικού ζεύγους και 2. Το στερεοσκοπικό µοντέλο Ας µη ξεχνάµε

Διαβάστε περισσότερα

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων Ενότητα 3 : Τοπογραφία και Μνημεία Τοκμακίδης Κωνσταντίνος Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στα Δίκτυα. Τοπογραφικά Δίκτυα και Υπολογισμοί. 5 ο εξάμηνο, Ακαδημαϊκό Έτος Χριστόφορος Κωτσάκης

Εισαγωγή στα Δίκτυα. Τοπογραφικά Δίκτυα και Υπολογισμοί. 5 ο εξάμηνο, Ακαδημαϊκό Έτος Χριστόφορος Κωτσάκης Τοπογραφικά Δίκτυα και Υπολογισμοί 5 ο εξάμηνο, Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Εισαγωγή στα Δίκτυα Χριστόφορος Κωτσάκης Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών Πολυτεχνική Σχολή, ΑΠΘ Εισαγωγή Τι είναι δίκτυο;

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΙΧΝΟΥΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ: ΜΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΟΠΗΣ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΙΧΝΟΥΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ: ΜΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΟΠΗΣ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΙΧΝΟΥΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ: ΜΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η σχέση και η αλληλεπίδραση της ΚΔΒΚ με τους επιστημονικούς φορείς της περιοχής

Η σχέση και η αλληλεπίδραση της ΚΔΒΚ με τους επιστημονικούς φορείς της περιοχής Η σχέση και η αλληλεπίδραση της ΚΔΒΚ με τους επιστημονικούς φορείς της περιοχής ημήτριος Μαυροματίδης, Πρόεδρος ιοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ/Τ Μ Παρασκευή Χριστοπούλου, Πρόεδρος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ/Τ Μ Forum

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ - ΕΝΟΤΗΤΑ 1 7/4/2013 ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Ορισμός

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ - ΕΝΟΤΗΤΑ 1 7/4/2013 ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Ορισμός ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 : ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διάλεξη 1: Γενικά για το ΓΣΠ, Ιστορική αναδρομή, Διαχρονική εξέλιξη Διάλεξη 2 : Ανάλυση χώρου (8/4/2013) Διάλεξη 3: Βασικές έννοιες των Γ.Σ.Π.. (8/4/2013)

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΡΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ

ΜΕΤΡΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ του Υποπυραγού Αλέξανδρου Μαλούνη* Μέρος 2 ο - Χαρτογραφικοί μετασχηματισμοί Εισαγωγή Είδαμε λοιπόν ως τώρα, ότι η γη θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και σφαιρική και αυτό μπορεί να γίνει εμφανές όταν την

Διαβάστε περισσότερα

UAV Unmanned Aerial Vehicle Ebee Sensefly

UAV Unmanned Aerial Vehicle Ebee Sensefly maps Ι.ΜΠΟΥΤΖΟΥΡΟΓΛΟΥ Η.ΠΟΝΤΙΚΑΣ Ο.Ε. ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ UAV Unmanned Aerial Vehicle Ebee Sensefly ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΟΡΘΟΦΩΤΟΧΑΡΤΗ ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ανδρέας Γεωργόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π.

Ανδρέας Γεωργόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π. Ανδρέας Γεωργόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π. dag@cental.ntua.g Άδεια χρήσης Το παρόν υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Ceative Commons και δημιουργήθηκε στο πλαίσιο των Ανοιχτών Ακαδημαϊκών Μαθημάτων από την Μονάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ- ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ- ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ- ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟ 5 ο Ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΌΡΑΣΗ. Εργασία Β Τετράμηνου Τεχνολογία Επικοινωνιών Μαρία Κόντη

ΌΡΑΣΗ. Εργασία Β Τετράμηνου Τεχνολογία Επικοινωνιών Μαρία Κόντη ΌΡΑΣΗ Εργασία Β Τετράμηνου Τεχνολογία Επικοινωνιών Μαρία Κόντη Τι ονομάζουμε όραση; Ονομάζεται μία από τις πέντε αισθήσεις Όργανο αντίληψης είναι τα μάτια Αντικείμενο αντίληψης είναι το φως Θεωρείται η

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΥΨΗΛΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΟΡΘΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ

ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΥΨΗΛΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΟΡΘΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ Σχολή Μηχανικής & Τεχνολογίας Τμήμα Πολιτικών & Μηχανικών Γεωπληροφορικής Μεταπτυχιακή διατριβή ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΥΨΗΛΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΟΡΘΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση

710 -Μάθηση - Απόδοση 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 6η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Συμπεριφοράς Παρατήρηση III Η διάλεξη αυτή περιλαμβάνει: Διαδικασία της παρατήρησης & της αξιολόγησης Στόχοι και περιεχόμενο παρατήρησης

Διαβάστε περισσότερα

Νέες Τεχνολογίες στη Διαχείριση των Δασών

Νέες Τεχνολογίες στη Διαχείριση των Δασών Νέες Τεχνολογίες στη Διαχείριση των Δασών Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτική Φωτογραμμετρία

Αναλυτική Φωτογραμμετρία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αναλυτική Φωτογραμμετρία Ενότητα # 5: Βασικά Φωτογραμμετρικά προβλήματα I Καθηγήτρια Όλγα Γεωργούλα Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση

710 -Μάθηση - Απόδοση 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 6η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Παρατήρηση Αξιολόγηση & Διάγνωση Η διάλεξη αυτή περιλαμβάνει: Διαδικασία της παρατήρησης & της αξιολόγησης Στόχοι και περιεχόμενο παρατήρησης

Διαβάστε περισσότερα

Εξισώσεις παρατηρήσεων στα τοπογραφικά δίκτυα

Εξισώσεις παρατηρήσεων στα τοπογραφικά δίκτυα Τοπογραφικά Δίκτυα και Υπολογισμοί 5 ο εξάμηνο, Ακαδημαϊκό Έτος 018-019 Εξισώσεις παρατηρήσεων στα τοπογραφικά δίκτυα Χριστόφορος Κωτσάκης Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών Πολυτεχνική Σχολή, ΑΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

Επίγειοι σαρωτές Laser - TLS

Επίγειοι σαρωτές Laser - TLS Οπτικές µέθοδοι συλλογής 3D Παθητικές πληροφορίας Τριγωνισµός (γεωµετρική) Στερεοσκοπικές/Φωτογραµµετρικές Σχήµα από σκίαση / υφή / ισοϋψείς Ενεργητικές Χρήση Laser :Time of flight Συµβολοµετρία Phase

Διαβάστε περισσότερα

Βασική Κατηγοριοποίηση Αισθητήρων Γιώργος Βασιλείου

Βασική Κατηγοριοποίηση Αισθητήρων Γιώργος Βασιλείου Βασική Κατηγοριοποίηση Αισθητήρων Γιώργος Βασιλείου Εισαγωγή Τι είναι οι αισθητήρες και ποιος ο ρόλος τους στα ρομπότ; Μετρούν μια φυσική ποσότητα. Μετατρέπουν σε σήμα που μπορεί να διαβαστεί από παρατηρητή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΥ ΣΗΜΕΙΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ. Konstantinos Lakakis, Associate Professor Faculty of Engineering, School of Civil Engineering, A.U.Th.

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΥ ΣΗΜΕΙΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ. Konstantinos Lakakis, Associate Professor Faculty of Engineering, School of Civil Engineering, A.U.Th. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΥ ΣΗΜΕΙΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ Konstantinos Lakakis, Associate Professor Faculty of Engineering, School of Civil Engineering, A.U.Th. Ηλεκτρονικοί θεοδόλιχοι Βιομηχανικές μετρήσεις προϊόντα Συστήματα

Διαβάστε περισσότερα

Φωτογραμμετρία II Ορθοφωτογραφία(Μέρος II) Ανδρέας Γεωργόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π.

Φωτογραμμετρία II Ορθοφωτογραφία(Μέρος II) Ανδρέας Γεωργόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π. Φωτογραμμετρία II Ορθοφωτογραφία(Μέρος II) Ανδρέας Γεωργόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π. drag@central.ntua.gr Άδεια χρήσης Το παρόν υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons και δημιουργήθηκε στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

Ευστράτιος Στυλιανίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης Πολυτεχνική Σχολή Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ευστράτιος Στυλιανίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης Πολυτεχνική Σχολή Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ευστράτιος Στυλιανίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης Πολυτεχνική Σχολή Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Προσωπικά στοιχεία Ευστράτιος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΡΗΤΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΩΝ ΤΥΠΟΥ ΦΟΡΗΤΟΥ ΑΡΘΡΩΤΟΥ ΒΡΑΧΙΟΝΑ

ΜΕΤΡΗΤΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΩΝ ΤΥΠΟΥ ΦΟΡΗΤΟΥ ΑΡΘΡΩΤΟΥ ΒΡΑΧΙΟΝΑ ΜΕΤΡΗΤΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΩΝ ΤΥΠΟΥ ΦΟΡΗΤΟΥ ΑΡΘΡΩΤΟΥ ΒΡΑΧΙΟΝΑ Σήμερα η ανάγκη για μετρήσεις ακόμα μεγαλύτερης ακριβείας και αξιοπιστίας είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Σίγουρα οι πιο παλιοί θα συμφωνήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας. Παρουσίαση Νο. 1. Εισαγωγή

Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας. Παρουσίαση Νο. 1. Εισαγωγή Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας Ακαδημαϊκό Έτος 2015-16 Παρουσίαση Νο. 1 Εισαγωγή Τι είναι η εικόνα; Οτιδήποτε μπορούμε να δούμε ή να απεικονίσουμε Π.χ. Μια εικόνα τοπίου αλλά και η απεικόνιση

Διαβάστε περισσότερα

Q 40 th International Physics Olympiad, Merida, Mexico, July 2009

Q 40 th International Physics Olympiad, Merida, Mexico, July 2009 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ No. 2 ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΘΛΑΣΗΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ (MCA) Σκοπός αυτού του πειράματος είναι ο υπολογισμός του δείκτη διάθλασης ενός κρυσταλλικού υλικού (mica). ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ Επιπρόσθετα από τα υλικά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΔΑΙΣΙΑ Ι Μάθημα 3 0. Ι.Μ. Δόκας Επικ. Καθηγητής

ΓΕΩΔΑΙΣΙΑ Ι Μάθημα 3 0. Ι.Μ. Δόκας Επικ. Καθηγητής ΓΕΩΔΑΙΣΙΑ Ι Μάθημα 3 0 Ι.Μ. Δόκας Επικ. Καθηγητής Επίγειες Γεωδαιτικές Μετρήσεις Μήκη Γωνίες Υψομετρικές διαφορές Παράμετροι οργάνων μέτρησης Ανάγνωση/Μέτρηση Σφάλμα/Αβεβαιότητα Μήκη Μέτρηση Μήκους Άμεση

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. 1 Εισαγωγή...1. 2 Χαρτογραφική Πληροφορία...29

Περιεχόμενα. 1 Εισαγωγή...1. 2 Χαρτογραφική Πληροφορία...29 Περιεχόμενα 1 Εισαγωγή...1 1.1 Χάρτης και Χαρτογραφία... 1 1.2 Ιστορική αναδρομή... 5 1.3 Βασικά χαρακτηριστικά των χαρτών...12 1.4 Είδη και ταξινόμηση χαρτών...14 1.4.1 Ταξινόμηση με βάση την κλίμακα...15

Διαβάστε περισσότερα

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων Ενότητα 1 : Εισαγωγή Τοκμακίδης Κωνσταντίνος Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Τοπογραφία Γεωµορφολογία (Εργαστήριο) Ενότητα 5: Τοπογραφικά όργανα Γ ρ. Γρηγόριος Βάρρας

Τοπογραφία Γεωµορφολογία (Εργαστήριο) Ενότητα 5: Τοπογραφικά όργανα Γ ρ. Γρηγόριος Βάρρας Τοπογραφία Γεωµορφολογία (Εργαστήριο) Ενότητα 5: Τοπογραφικά όργανα Γ ρ. Γρηγόριος Βάρρας 1.1. ΧΩΡΟΒΑΤΗΣ Ο χωροβάτης είναι το Τοπογραφικό όργανο, που χρησιμοποιείται στη μέτρηση των υψομέτρων σημείων.

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτική Φωτογραμμετρία

Αναλυτική Φωτογραμμετρία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αναλυτική Φωτογραμμετρία Ενότητα # 6: Βασικά Φωτογραμμετρικά προβλήματα II Καθηγήτρια Όλγα Γεωργούλα Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα 7: Έγχρωµη κατακόρυφη αεροφωτογραφία παραθαλασσίου προαστίου της Αθήνας. (εδώ σε ασπρόµαυρη εκτύπωση). 8

Εικόνα 7: Έγχρωµη κατακόρυφη αεροφωτογραφία παραθαλασσίου προαστίου της Αθήνας. (εδώ σε ασπρόµαυρη εκτύπωση). 8 Εικόνα 7: Έγχρωµη κατακόρυφη αεροφωτογραφία παραθαλασσίου προαστίου της Αθήνας. (εδώ σε ασπρόµαυρη εκτύπωση). 8 Εικόνα 8: Ψηφιακή, πολυφασµατική τηλεπισκοπική απεικόνιση τµήµατος της Ελλάδας από τον δορυφόρο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο πραγματικός κόσμος είναι ένας αναλογικός κόσμος. Όλα τα μεγέθη παίρνουν τιμές με άπειρη ακρίβεια. Π.χ. το ηλεκτρικό σήμα τάσης όπου κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Μοντελοποίηση δικτύου μέσω εξισώσεων παρατήρησης

Μοντελοποίηση δικτύου μέσω εξισώσεων παρατήρησης Τοπογραφικά Δίκτυα και Υπολογισμοί 5 ο εξάμηνο, Ακαδημαϊκό Έτος 017-018 Μοντελοποίηση δικτύου μέσω εξισώσεων παρατήρησης Χριστόφορος Κωτσάκης Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών Πολυτεχνική Σχολή,

Διαβάστε περισσότερα

: 121 χρόνιαπροσφοράς, καινοτομίαςκαιπρωτοπορίας

: 121 χρόνιαπροσφοράς, καινοτομίαςκαιπρωτοπορίας 1889-2010: 121 χρόνιαπροσφοράς, καινοτομίαςκαιπρωτοπορίας Ιδρύθηκε το 1889 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Γερµανική κατοχή 1940-1944 εκαετία του 60 εκαετία του 80 Μάρτιος του 2007 Μουσείο Γεωγραφικού Υλικού 1 ος ιοικητής

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές Πληροφορικής στην Τοπογραφία

Εφαρμογές Πληροφορικής στην Τοπογραφία Εφαρμογές Πληροφορικής στην Τοπογραφία 11η Ενότητα - Μετασχηματισμός Κεντρικής Προβολής (αναγωγή) με σημεία φυγής στο λογισμικό VeCAD- Photogrammetry και ψηφιοποίηση λεπτομερειών στο AutoCAD Τσιούκας Βασίλειος,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ. 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ. 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1 Τοποθέτηση του προβλήµατος Η γήϊνη επιφάνεια [ανάγλυφο] αποτελεί ένα ορατό, φυσικό, συνεχές φαινόµενο, το οποίο εµπίπτει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Βελτίωση τεχνικών ψηφιοποίησης και μοντελοποίησης

ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Βελτίωση τεχνικών ψηφιοποίησης και μοντελοποίησης 3D CMS - Ολοκληρωμένη Πλατφόρμα Ανάπτυξης και διαχείρισης 3D Εφαρμογών Πολιτιστικού Περιεχομένου ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Βελτίωση τεχνικών ψηφιοποίησης και μοντελοποίησης Ενότητα Εργασίας 2. Τεχνικές βέλτιστης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ UTC ΑΠΟ ΤΟ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ, ΣΕ ΓΕΩΔΑΙΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ UTC ΑΠΟ ΤΟ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ, ΣΕ ΓΕΩΔΑΙΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΕΩΔΑΙΣΙΑΣ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ UTC ΑΠΟ ΤΟ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ, ΣΕ ΓΕΩΔΑΙΤΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική ΙΙ (Ε) Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Ενότητα 6: Διάθλαση μέσω οπτικού πρίσματος - Υπολογισμός δείκτη διάθλασης.

Φυσική ΙΙ (Ε) Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Ενότητα 6: Διάθλαση μέσω οπτικού πρίσματος - Υπολογισμός δείκτη διάθλασης. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Φυσική ΙΙ (Ε) Ενότητα 6: Διάθλαση μέσω οπτικού πρίσματος - Υπολογισμός δείκτη διάθλασης Ιωάννης Βαμβακάς Τμήμα Ναυπηγών Μηχανικών Τ.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ : Ι. ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2015 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Κυματική οπτική. Συμβολή Περίθλαση Πόλωση

Κυματική οπτική. Συμβολή Περίθλαση Πόλωση Κυματική οπτική Η κυματική οπτική ασχολείται με τη μελέτη φαινομένων τα οποία δεν μπορούμε να εξηγήσουμε επαρκώς με τις αρχές της γεωμετρικής οπτικής. Στα φαινόμενα αυτά περιλαμβάνονται τα εξής: Συμβολή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ 5 ο εξάμηνο

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ 5 ο εξάμηνο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ 5 ο εξάμηνο Επιλέξτε μία σωστή απάντηση σε κάθε ένα από τα παρακάτω ερωτήματα. 1) Η χρήση απόλυτων δεσμεύσεων για τη συνόρθωση ενός τοπογραφικού

Διαβάστε περισσότερα

Βασίλης Φωτεινόπουλος Νικόλαος Ζαχαριάς ΑΤΜ

Βασίλης Φωτεινόπουλος Νικόλαος Ζαχαριάς ΑΤΜ Βασίλης Φωτεινόπουλος Νικόλαος Ζαχαριάς ΑΤΜ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΣΚΟΠΟΣ 2. ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ 3. ΤΡΙΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΦΩΤΟΣΤΑΘΕΡΩΝ 4. ΣΥΝΘΕΣΗ ΟΡΘΟΕΙΚΟΝΑΣ 5. ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΕΛΕΓΧΟΙ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 7. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Φωτογραμμετρία II Άσκηση 3-Αεροτριγωνισμός Ανδρέας Γεωργόπουλος Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών

Φωτογραμμετρία II Άσκηση 3-Αεροτριγωνισμός Ανδρέας Γεωργόπουλος Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Φωτογραμμετρία II Άσκηση 3-Αεροτριγωνισμός Ανδρέας Γεωργόπουλος Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Απόδοση θεματικών δεδομένων

Απόδοση θεματικών δεδομένων Απόδοση θεματικών δεδομένων Ποιοτικές διαφοροποιήσεις Σημειακά Γραμμικά Επιφανειακά Ποσοτικές διαφοροποιήσεις Ειδικές θεματικές απεικονίσεις Δασυμετρική Ισαριθμική Πλάγιες όψεις Χαρτόγραμμα Χάρτης κουκίδων

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες σχεδίασης στο περιβάλλον Blender

Οδηγίες σχεδίασης στο περιβάλλον Blender Οδηγίες σχεδίασης στο περιβάλλον Blender Στον πραγματικό κόσμο, αντιλαμβανόμαστε τα αντικείμενα σε τρεις κατευθύνσεις ή διαστάσεις. Τυπικά λέμε ότι διαθέτουν ύψος, πλάτος και βάθος. Όταν θέλουμε να αναπαραστήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Δομουχτσίδης Σταύρος Ζαφειρούλη Κασσιανή

Δομουχτσίδης Σταύρος Ζαφειρούλη Κασσιανή Δομουχτσίδης Σταύρος Ζαφειρούλη Κασσιανή Στεροσκοπική όραση: 1. 2D είδωλο διαφορετικό σε κάθε μάτι 2. Σύνθεση ειδώλων στον εγκέφαλο 3. Συμπέρασμα για διαστάσεις και απόσταση Παράλλαξη κίνησης: Η φαινόμενη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ-2 Υ: ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ-2 Υ: ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ-2 Υ: ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΥΠEΡΥΘΡΗ ΘΕΡΜΟΓΡΑΦΙΑ Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης Τομέας Υλικών, Διεργασιών και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΓΜΑΤΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ

ΑΝΑΠΤΥΓΜΑΤΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ Τοµέας Τοπογραφίας Εργαστήριο Φωτογραµµετρίας Εργαστήριο Γενικής Γεωδαισίας Τοµέας Έργων Υποδοµής & Αγρ. Ανάπτυξης Επιστηµονική Περιοχή Αρχιτεκτονικής Αποτυπώσεις Μνηµείων Υπεύθυνος Διδάσκων: Γεωργόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Κύκλος Ζωής Εφαρμογών ΕΝΟΤΗΤΑ 2. Εφαρμογές Πληροφορικής. Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Κύκλος Ζωής Εφαρμογών ΕΝΟΤΗΤΑ 2. Εφαρμογές Πληροφορικής. Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών 44 Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών Διδακτικοί στόχοι Σκοπός του κεφαλαίου είναι οι μαθητές να κατανοήσουν τα βήματα που ακολουθούνται κατά την ανάπτυξη μιας εφαρμογής.

Διαβάστε περισσότερα

Φωτογραμμετρία με Κάμερες Κυλιόμενου Κλείστρου. Προβλήματα, Παραμορφώσεις και Διόρθωση Σφαλμάτων με το Λογισμικό Pix4Dmapper Pro.

Φωτογραμμετρία με Κάμερες Κυλιόμενου Κλείστρου. Προβλήματα, Παραμορφώσεις και Διόρθωση Σφαλμάτων με το Λογισμικό Pix4Dmapper Pro. Φωτογραμμετρία με Κάμερες Κυλιόμενου Κλείστρου. Προβλήματα, Παραμορφώσεις και Διόρθωση Σφαλμάτων με το Λογισμικό Pix4Dmapper Pro. Geosense Περίληψη Οι κάμερες με κυλιόμενο κλείστρο (rolling shutter) αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ. και ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ. και ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ και ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΚΟΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΑΛΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΗΓΕΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ 1o μάθημα: ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τί είναι Γεωπληροφορική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εισαγωγή Μεθοδολογία της Έρευνας ΕΙΚΟΝΑ 1-1 Μεθοδολογία της έρευνας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εισαγωγή Μεθοδολογία της Έρευνας ΕΙΚΟΝΑ 1-1 Μεθοδολογία της έρευνας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εισαγωγή Η Μεθοδολογία της Έρευνας (research methodology) είναι η επιστήμη που αφορά τη μεθοδολογία πραγματοποίησης μελετών με συστηματικό, επιστημονικό και λογικό τρόπο, με σκοπό την παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (676)

Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (676) Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (676) Το Τμήμα Το Τμήμα με το νόμο 4521/2018 εντάχτηκε στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής μετά την κατάργηση του ΤΕΙ Αθήνας. Το Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση 2 η : Αρχές εκτίμησης παραμέτρων Μέρος 1 ο

Παρουσίαση 2 η : Αρχές εκτίμησης παραμέτρων Μέρος 1 ο Εφαρμογές Ανάλυσης Σήματος στη Γεωδαισία Παρουσίαση η : Αρχές εκτίμησης παραμέτρων Μέρος ο Βασίλειος Δ. Ανδριτσάνος Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Χλούπης Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Τοπογραφίας

Διαβάστε περισσότερα

Πειραματικός υπολογισμός του μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Πειραματικός υπολογισμός του μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας Πειραματικός υπολογισμός του μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας Τάξη : Γ Λυκείου Βασικές έννοιες και σχέσεις Μήκος κύματος - Μονοχρωματική ακτινοβολία - Συμβολή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων - Κροσσοί

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Γεωχωρικές Τεχνολογίες» Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας. Εισηγητής Αναστάσιος Κεσίδης

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Γεωχωρικές Τεχνολογίες» Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας. Εισηγητής Αναστάσιος Κεσίδης Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Γεωχωρικές Τεχνολογίες» Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας Εισηγητής Αναστάσιος Κεσίδης Εισαγωγή Τι είναι η εικόνα; Μια οπτική αναπαράσταση με την μορφή μιας συνάρτησης f(x, y) όπου η

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ. Σπύρος Τσιπίδης. Περίληψη διατριβής

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ. Σπύρος Τσιπίδης. Περίληψη διατριβής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Σπύρος Τσιπίδης Γεω - οπτικοποίηση χωρωχρονικών αρχαιολογικών δεδομένων Περίληψη διατριβής H παρούσα εργασία

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνων

Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνων Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνων Εικόνα : αναπαράσταση των πραγμάτων Επεξεργασία : βελτίωση, ανάλυση, αντίληψη Βασικές έννοιες και μεθοδολογίες ψηφιακής επεξεργασίας εικόνων Θεμελιώδη θέματα για την περιοχή

Διαβάστε περισσότερα