Η ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ (1)

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑΣ & ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑΣ 8ου «Οι ευρωπαϊκές πόλεις» Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΧΩΡΟ ΝΕΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΥΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΥΛΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Σοφία Αυγερινού-Κολώνια Σοφία Αυγερινού - Κολώνια, καθηγήτρια ΕΜΠ Κωνσταντίνος Σερράος, επ. καθηγητής ΕΜΠ Ευθυµία Σαραντάκου Υπ. ιδάκτωρ ΕΜΠ Η ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ (1) ΠΟΛΗ ΠΟΛΗ ΠΟΛΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΝ ΟΧΩΡΑ +ΠΟΡΟΙ ΑΓΟΡΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΚΟΜΒΟΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΥΚΝΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΑΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 3 ΥΟ ΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ-ΠΑΡΑ ΟΧΕΣ: Η ΠΟΛΗ ΕΙΝΑΙ ΠΑΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΘΕΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΡΟΒΟΛΗ ΣΤΟ Ε ΑΦΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΚΥΡΙΩΣ ΤΩΝ Κ-Ο ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ, ΠΟΥ ΕΞΕΛΙΣΣΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ. ΤΗ ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝ: Ο ΧΩΡΟΣ,Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΒΑΣΗ, Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ, ΟΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ. 4 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ (2) ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΘΡΩΜΕΝΕΣ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΑΥΤΗΝ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΖΟΥΝ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥΣ ΤΙΣ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΤΗΣ. ΣΤΟ ΕΠΙΠΕ Ο ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΘΕΩΡΟΥΜΕ: ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΩΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΝΘΡΩΠΩΝ, ΑΝΑΓΚΩΝ, ΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΟΤΙ Η ΠΟΛΗ ΑΣΚΕΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΗΣ ΡΟΛΟ ΟΡΓΑΝΩΤH ΟΤΙ ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗ ΗΜΟΓΡΑΦΙΑ + ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 5 Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ εµπεριέχει: ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΥΝΑΜΙΚΗ (κέντρα δηµιουργικότητας και πληροφόρησης) ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΝΑΜΙΚΗ (συγκέντρωση υπηρεσιών, απασχολήσεων αλλά και κοινωνικών προβληµάτων) ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΥΝΑΜΙΚΗ (αστική πολιτιστική κληρονοµιά, συγκέντρωση της πολιτιστικής παραγωγής) ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΥΝΑΜΙΚΗ (διακυβέρνηση, άµεση συµµετοχή των πολιτών) ΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 6

2 Ο ΓΙΓΑΝΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ, ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ 7 8 ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ - Το 80% του πληθυσµού ζει στις πόλεις ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ κατοικούν στις πόλεις - 21 πόλεις υπερβαίνουν το κατ πόλεις υπερβαίνουν τους κατ πόλεις υπερβαίνουν τους κατ. Οι µεγαλύτερες πόλεις : - Λονδίνο µε κατ. - Παρίσι µε κατ. 9 ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ- ΝΕΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ Η ΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ 1. παραδοσιακών οικονοµικών δραστηριοτήτων και απασχόλησης 2. κρίση διαπεριφερειακού ρόλου 3. διαδικασίες πολεοδοµικής εξέλιξης Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 1. Κοινωνικοί διαχωρισµοί, αποκλεισµός 2. Προβλήµατα κατοίκησης Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ 1. διαφοροποίηση-εκσυγχρονισµός αστικού χώρου 2. παραγωγή εισοδηµάτων 3. ένταξη σε νέα δίκτυα 10 ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΤΑ ΣΤΑ ΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ Α. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ (ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ) Β. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗ- ΙΑΣΚΟΡΠΙΣΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΑ ΠΡΟΑΣΤΕΙΑ (ΠΡΟΑΣΤΕΙΟΠΟΙΗΣΗ) Γ1.ΑΠΩΛΕΙΑΠΛΗΘΥΣΜΟΥ (ΑΠΟΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ) Γ2. ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ 11 12

3 ΕΝΑ ΜΕΛΛΟΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΑΣ: ΑΝΑΚΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙ ΤΟΥΣ ΕΙ ΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΤΟΥΣ ΚΕΙΜΕΝΑ: 1931 ο Χάρτης της Αθήνας 1933 η Χάρτα των Αθηνών 1964 η Χάρτα της Βενετίας 1972 η Σύµβαση για την Παγκόσµια Κληρονοµιά 1975 η ιακήρυξη του Άµστερνταµ 1985 η Σύµβαση της Γρανάδας Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕ ΤΟ 1972 OΤΙ Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠO: ΤΗ ΦΥΣΗ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 90 ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ: η πολιτική για τη βιωσιµότητα του φυσικού περιβάλλοντος συναντάται µε την πολιτική για τη βιωσιµότητα της πολιτιστικής κληρονοµιάς. Έτσι η παραδοχή ότι η κληρονοµιά της ανθρωπότητας συγκροτείται από την ενότητα του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, εξελίσσεται σε πολιτική. ΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ Ενώ τελειώνει η Παγκόσµια εκαετία Πολιτιστικής Ανάπτυξης ( ) της UNESCO, γίνεται αντιληπτή η ανάγκη να διευρυνθεί η έννοια πολιτιστική κληρονοµιά. Τότε στην υλική της βάση: Μνηµεία Σύνολα Τοποθεσίες, προστίθενται και τα άϋλα στοιχεία της: Ποικίλες πολιτιστικές αξίες, Προφορικές παραδόσεις ήθη και έθιµα, Παραδοσιακά επαγγέλµατα και τεχνογνωσίες, κα ΥΟ ΝΕΑ Ε ΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ ΚΟΥΒΑ-ΚΑΠΝΑ Η ΙΑΚΡΙΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΑΣΘΕΝΗΣ ΑΥΞΑΝΕΙ Η ΣΥΝΕΙ ΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΗΣ ΑΫΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

4 Η ΓΕΝΙΚΗ ΙΑΣΚΕΨΗ ΤΗΣ UNESCO (ΠΑΡΙΣΙ 17 ΟΚΤΩΒΡΗ 2003) ΤΟ ΣΧΕ ΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (ΣΑΚΧ) NORDWIJK 9-10 ΙΟΥΝΙΟΥ 1997 Υιοθέτησε µε την µεγάλη αποδοχή των 30 αντιπροσωπευοµένων σ αυτήν χωρών τη ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΫΛΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ συµπληρώνοντας έτσι το υφιστάµενο διεθνές θεσµικό πλαίσιο. Αναγνωρίζει ότι ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΠΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ Ι ΙΑΙΤΕΡΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΟΥΣ ΣΗΜΑΣΙΑ ΘΕΩΡΕΙ ΌΤΙ ΟΙ ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΠΟΥ ΤΑ ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΟΥΝ ΠΑΡΑ ΜΟΝΟΝ ΣΕ ΣΥΝ ΥΑΣΜΟ ΜΕ ΕΝΑΝ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΟ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟ Η διάσωση της άϋλης πολιτιστικής κληρονοµιάς αποτελεί υποχρέωση της ανθρωπότητας. Η άϋλη πολιτιστική κληρονοµιά αποτελεί ένα µέσον επικοινωνίας µεταξύ των κοινωνιών και ο ρόλος της είναι ανεκτίµητος για την προσέγγιση και τη φιλία µεταξύ τους. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΧΩΡΟ ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΥΝΕΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΤΑΙ ΜΕ ΕΙ ΙΚΑ ΜΕΤΡΑ,ΌΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΙ ΙΚΑ ΣΧΕ ΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΤΟΠΙΩΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΤΟΠΙΩΝ ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗΣ, ΦΘΟΡΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΕΙ ΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΙΕΣΕΩΝ ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΟΡΘΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ Υ ΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΠΙΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΝΕΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ Τα παραδοσιακά βιοτεχνικά επαγγέλµατα συµµετείχαν καθοριστικά στη δηµιουργία και εξέλιξη ιστορικών οικισµών και πόλεων και αντίστροφα, οι δραστηριότητες αυτές προσαρµόζονται και παρακολουθούν τις µεταβολές, που σηµειώνονται στο αστικό γίγνεσθαι. Ως στοιχεία της άϋλης αστικής κληρονοµιάς τοπικές βιοτεχνικές τεχνογνωσίες, δραστηριότητες και τεχνικές παραγωγής θεωρούνται ως φορείς της ταυτότητας και της αυθεντικότητας των ιστορικών αστικών τοπίων. Τα παραδοσιακά βιοτεχνικά εργαστήρια δοµούνται σε ένα πλέγµα δραστηριοτήτων οµοειδών ή και συµπληρωµατικών σε λειτουργικό επίπεδο. Αυτό αποτελεί µία δυναµική παράµετρο, η οποία πρέπει να καταγράφεται και να προσεγγίζεται από τον σχεδιασµό του αστικού και περιφερειακού χώρου.

5 Ερευνητικο Πρόγραµµα EUROMED HERITAGE FILIERES INNOVANTES- SAVOIRS Η συγκρότηση του χώρου της πόλης και του αστικού ιστού ειδικότερα, οφείλεται σε σηµαντικό βαθµό στις λειτουργίες αυτές και στη δυναµική τους. Χαρακτηριστικά παραδείγµατα αποτελούν: Η επεξεργασία µαρµάρου στην Αθήνα Η κεραµική και αγγειοπλαστική στο Μαρούσι Η αργυροχρυσοχοια στην Αθήνα και άλλες πόλεις Ερευνητικο Πρόγραµµα EUROMED HERITAGE FILIERES INNOVANTES- SAVOIRS Ερευνητικο Πρόγραµµα EUROMED HERITAGE FILIERES INNOVANTES- SAVOIRS Ερευνητικο Πρόγραµµα EUROMED HERITAGE FILIERES INNOVANTES- SAVOIRS ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ Η ΧΑΡΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ICOMOS ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΠΟΛΕΙΣ = ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ 2. ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΝΑ ΙΑΦΥΛΑΧΘΕΙ Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ 3. ΜΕΘΟ ΟΙ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΝΑ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ Ι ΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ - ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ

6 PORTO ΠΟΡΤΟ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ Είναι η δεύτερη πόλη της Πορτογαλίας µε 1 εκατ. κατοίκους. Το ιστορικό κέντρο καταλαµβάνει ένα ύψωµα που καταλήγει στις όχθες του ποταµού Duro. Αποτελείται από τις συνοικίες Ribeira, Miragaia, Vila Nova Gaia. Η πόλη-λιµάνι κατέχει σηµαντική γεωφυσική θέση ενταγµένη σε ένα εντυπωσιακό τοπίο που συνθέτουν ο Ατλαντικός και ο ποταµός. Μεγάλο βιοµηχανικό κέντρο το 19ο αιώνα µε υφαντουργία, µεταλλουργία, χηµικά, κεραµεικά, κρασί. Το 1996 ανακηρύχθηκε Πόλη Παγκόσµιας Κληρονοµιάς. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ (1) Η µορφή, δοµή κα η αισθητική του ιστορικού κέντρου µαρτυρούν την µακρά του ιστορία: Πλούτος καταλοίπων και ιχνών όλων των εποχών µαρτυρούν το δυναµισµό του κοινωνικού και πολεοδοµικού ιστού. Το ιστορικό κέντρο οριοθετείται από τα τείχη του 14ου αιώνα. Το ιστορικό κέντρο του Πόρτο δέχθηκε σοβαρές πολεοδοµικές παρεµβάσεις το 19ο αιώνα πάνω στο µεσαιωνικό πολεοδοµικό ιστό: - Μεγάλες λεωφόροι - Μεταλλικές γέφυρες - σύµβολα της βιοµηχανικής εποχής, που ένωσαν τις δύο όχθες του ποταµού Duro: Γέφυρα της ΜΑRΙΑ ΡΙΑ (1877) του Gustave Eiffel µήκος 350µ. Γέφυρα Louis 1er (1886) που αποτελεί και το σύµβολο το Πόρτο Γέφυρα Arrabida µήκος 270µ.

7 TO ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ (2) ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1974 ΚΑΜΙΑ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΝ ΕΙΧΕ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙ. Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: κτίρια σε προβληµατική κατάσταση κάτοικοι κατοικούν σε ελάχιστη επιφάνεια - Αρχιτεκτονικά µνηµεία όλων των ιστορικών εποχών - Ποικίλες και µικτές χρήσεις ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: - Κελύφους - Κοινωνικά ανθρώπινου δυναµικού - Συγκρούσεις χρήσεων Louis 1er ΑΠΟ ΤΟ 1974 ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΕΚΠΟΝΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΤΟ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ, ΑΠΟ ΟΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΟΙΚΙΩΝ RIBEIRA ΚΑΙ BARREDO. ΜΕΘΟ ΟΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ Αποκρυπτογράφηση των εποχών µέσα από. τα χρώµατα, και τα υλικά ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι κατοικίες χρονολογούνται από το 18ο αιώνα ή και παλιότερα. Αρχικά ανήκουν σε µία οικογένεια. Αργότερα κληροδοτήθηκαν σε πολλούς κληρονόµους. ΜΕΘΟ ΟΙ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ Ο γρανίτης κυριαρχεί και είναι σύµφυτος µε τις κατασκευές. Χαρακτηρίζει επίσης κοινόχρηστους χώρους, δηµόσιους χώρους. Από το 18ο αιώνα χρονολογούνται επίσης πολλά: Μοναστήρια Θέατρα Νοσοκοµεία Αγορές Πανεπιστήµια κ.ά

8 CRUARB ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ OPORTO Σκοπός του CRUARB δεν είναι να ιδρυθεί µουσείο στη θέση της πόλης, αλλά να συνεχιστεί η ζωή της. Βασική υπόθεση είναι ότι η λύση δεν είναι µόνον τεχνική, αλλά έχει κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις επίσης. ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ RIBEIRA ΚΑΙ BARREDO ΑΡΧΕΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ (Η ΠΟΛΗ ΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΜΟΥΣΕΙΟ) 1) ιατήρηση προστασία υφισταµένου ιστού 2) Η πολιτιστική κληρονοµιά να συµπεριλάβει όχι µόνο τα µνηµειώδη και σηµαντικά κτίρια, αλλά και τα ταπεινότερα, που δίνουν την αξία τους στον ιστό. 3) Προσεκτική διερεύνηση των επιπτώσεων από τις νέες κατασκευές. 4) Να διατηρηθεί κατά προτεραιότητα ο πολυλειτουργικός χαρακτήρας, ώστε να διαφυλαχθεί η αυθεντικότητα και η αρµονία µε το περιβάλλον. 5) Να αξιοποιηθεί κάθε τεχνική δυνατότητα. 6) Οι κάτοικοι να αντιµετωπίζονται σαν συνεργάτες των προτάσεωνπρογραµµάτων ανάπλασης και να συµµετέχουν ενεργά σ αυτά. 7) Οι µεγάλες παρεµβάσεις είναι αποδεκτές µόνον εφόσον είναι λειτουργικά αναγκαίες.