ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ AEX-7 Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ AEX-7 Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015"

Transcript

1 ΕΣΠΑ ΓΕΩΦΥΣΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΑΣΤΙΚΗΣ-ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΒΟΛΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ & ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ι.Γ.Μ.Ε.) Ν.Π.Ι.Δ. ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (Ν. 272/76 και ΚΥΑ ΦΕΚ 1247/Β/ ) Σπ. Λούη 1, Ολυμπιακό Χωριό, Αχαρναί Τ.Κ , Τηλ , Fax ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΕΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ AEX-7 Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 από Δρ. Καραγιώργη, Α., Ωκεανογράφο και Δρ. Ρουσάκη Γ., Γεωλόγο ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Έργο : ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΤΑ- ΣΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΚΤΟΓΡΑΜΜΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΛΔΕΡΑ ΤΗΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ Υπεύθυνη: Ιωακείμ Χρ., Δρ. Γεωλόγος Υποέργο : ΧΡΗΣΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΣΚΑΦΟΥΣ - ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Υπεύθυνη: Ιωακείμ Χρ., Δρ. Γεωλόγος Κωδικός ΟΠΣ: ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Ε.Σ.Π.Α ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Αθήνα, Δεκέμβριος 2015

2 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ι.Γ.Μ.Ε.) Ν.Π.Ι.Δ. ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (Ν. 272/76 και ΚΥΑ ΦΕΚ 1247/Β/ ) Σπ. Λούη 1, Ολυμπιακό Χωριό, Αχαρναί Τ.Κ , Τηλ , Fax Ε.Π.Α.Ε. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα & Επιχειρηματικότητα» ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Το Τομεακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα & Επιχειρηματικότητα» (Ε.Π.Α.Ε.) συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Σ.Π.Α. - Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς ), στο πλαίσιο των παρεμβάσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων για την κοινωνική και οικονομική συνοχή και στόχευε στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων και του παραγωγικού συστήματος, με έμφαση στη διάσταση της καινοτομικότητας. Ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε με δράσεις που υποστήριζαν : την επιτάχυνση της μετάβασης στην οικονομία της γνώσης, την ανάπτυξη της υγιούς, αειφόρου και εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας, και την ενίσχυση της ελκυστικότητας της Ελλάδας ως τόπου ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας με σεβασμό στο περιβάλλον. Η Πράξη που περιγράφεται στην παρούσα έκθεση είχε ενταχθεί στο παραπάνω αναφερόμενο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. Οι Πράξεις των Δράσεων αυτού του Προγράμματος συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (Ε.Τ.Π.Α.), το οποίο συμβάλλει στην άμβλυνση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από το Ελληνικό Δημόσιο. Καραγιώργης, Α., Ρουσάκης, Γ., Σακελλαρίου, Δ., Κανελλόπουλος, Δ., Παναγιωτόπουλος, Ι., Μόρφης, Ι., Λιβανός, Ι., Γεωργίου, Π., Μαντόπουλος, Π., Ρενιέρης, Π., Καμπούρη, Γ., Σταυρακάκη, Ι., Παπαγεωργίου, Α., Κυριακίδου, Χ., Δρακοπούλου, Π., Παυλίδη-Πάλλα, Μ., Μαντά, Κ. και Καλογεράς, Α. (2015), «Ενδιάμεση έκθεση εργασιών AEX-7: Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ, Νοεμβρίου 2015», Ι.Γ.Μ.Ε., ΕΣΠΑ /Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα»/Έργο ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΚΤΟΓΡΑΜΜΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΛΔΕΡΑ ΤΗΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ, Αθήνα, 53 σελ.

3 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ-ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ Δ2.2 [Δ2.2.1-Δ2.2.2-Δ2.2.3] ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΕΧ-7 Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2015 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ AEGEAN EXPLORATIONS ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΡ Α. ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗΣ & ΔΡ Γ. ΡΟΥΣΑΚΗΣ ΕΡΓΟ: ΥΠΟΘΕΡ "Υποθαλάσσιες γεωλογικές και κοιτασματολογικές έρευνες στην ακτογραμμή μεταξύ των περιοχών Χαλκιδικής και Καβάλας καθώς και στην Καλδέρα της Σαντορίνης" (ΑΝΑΔΟΧΟΣ ΕΡΓΟΥ: Ι.Γ.Μ.Ε.) ΥΠΟΕΡΓΟ 2 "Χρήση ωκεανογραφικού σκάφους-υποβρύχιων οχημάτων και επιστημονικής υποστήριξης έργου" (ΑΝΑΔΟΧΟΣ ΥΠΟΕΡΓΟΥ: ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2015

4 ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΕΧ-7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Εισαγωγή Ομάδα εργασίας συγγραφής ενδιάμεσης έκθεσης Πολυδεσμική βαθυμετρία Περιγραφή του ηχοβολιστικού συστήματος Τεχνικά χαρακτηριστικά της βαθυμετρικής αποτύπωσης Επεξεργασία των βαθυμετρικών δεδομένων Ανατολικό τμήμα Τάφρου Β. Αιγαίου Πόρτο Λάγος-Φανάρι και Κόλπος Ιερισσού Αποτελέσματα βαθυμετρικών καταγραφών Ανατολικό τμήμα Τάφρου Β. Αιγαίου Πόρτο Λάγος-Φανάρι και Κόλπος Ιερισσού Διασκόπηση υποστρώματος πυθμένα Εισαγωγή Γεωμορφολογία, στρωματογραφία και τεκτονική της υφαλοκρηπίδας Θράκης Γεωμορφολογία, στρωματογραφία και τεκτονική του Κόλπου Ιερισσού Στρωματογραφία και τεκτονική της Τάφρου Β. Αιγαίου (Θάσος-Λήμνος-Αγ. Ορος) Βιβλιογραφία Γεωχημεία επιφανειακών ιζημάτων Εισαγωγή Εργαστηριακές αναλύσεις Αποτελέσματα Συζήτηση Συμπεράσματα Βιβλιογραφία i

5 1 Εισαγωγή Στο πλαίσιο του προγράμματος 'Aegean Explorations' που εκπονείται από το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών-ΕΛΚΕΘΕ κατ' ανάθεση του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών-ΙΓΜΕ (τίτλος προγράμματος: Υποθαλάσσιες γεωλογικές και κοιτασματολογικές έρευνες στην ακτογραμμή μεταξύ των περιοχών Χαλκιδικής και Καβάλας καθώς και στην Καλδέρα της Σαντορίνης, ΥΠΟΘΕΡ-Υποέργο 2), πραγματοποιήθηκε το έβδομο ερευνητικό ταξίδι στο Αιγαίο με το ωκεανογραφικό σκάφος ΑΙΓΑΙΟ του ΕΛΚΕΘΕ και επιστήμονες από το ΕΛΚΕΘΕ και το ΙΓΜΕ. Το ταξίδι είχε δύο διακριτούς στόχους που περιγράφονται αναλυτικά στο Παράρτημα 1 του Τεχνικού Δελτίου Έργου και αφορούν: (1) στη μελέτη των υπολειμματικών άμμων στην περιοχή μεταξύ Θάσου και Αλεξανδρούπολης και (2) στην επικαιροποίηση του Φύλλου Χάρτου 1: ΘΡΑΚΗ, για την υλοποίηση των οποίων έγιναν οι παρακάτω εργασίες:(1) συλλογή δεδομένων βαθυμετρίας με τη χρήση πολυδεσμικού βυθομέτρου, (2) συλλογή συμπληρωματικών δεδομένων ηχοβολιστικών 3.5 khz και air-gun, και (3) συλλογή επιφανειακών ιζημάτων και πυρήνων. Η στρατηγική των μετρήσεων και δειγματοληψιών έγινε με βάση τα δημοσιευμένα και ιστορικά δεδομένα του ΙΓΜΕ που συλλέχθηκαν κυρίως τις δεκαετίες από την τότε ομάδα υποθαλάσσιας Γεωλογία. Οι εργασίες πεδίου που υλοποιήθηκαν διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες: 1. Βαθυμετρική αποτύπωση πυθμένα με πολυδεσμικό βυθόμετρο (multi-beam) 2. Διασκόπηση υποστρώματος πυθμένα με σύστημα 3.5 khz & air gun 3. Δειγματοληψίες επιφανειακών ιζημάτων και πυρήνων 4. Μετρήσεις θερμοκρασίας στα ιζήματα (sediment T) σε επιλεγμένες θέσεις Το πρώτο σκέλος του ταξιδιού (Leg-1) ξεκίνησε από το λιμένα του Πειραιά στις 10/11/2015, όπου έγινε προηγούμενα εγκατάσταση και συνδεσμολογία των ηχοβολιστικών, ώστε να είναι επιχειρησιακά έτοιμα με την άφιξη στην περιοχή εργασιών. Λόγω καθυστέρησης έκδοσης της γραπτής άδειας διεξαγωγής ερευνών από την Επιτροπή Χορήγησης Αδειών Εργασιών Θάλασσας (ΕΧΑΕΘ) προσεγγίστηκε ο λιμένας Καβάλας στις 11/11/2015, από όπου 1

6 απέπλευσε προς την περιοχή ερευνών το βράδυ της ίδιας ημέρας. Η περιοχή του Β. Αιγαίου είναι πάντα θαλάσσιος χώρος μεγάλης ευαισθησίας λόγω προβλημάτων με τη γείτονα χώρα και λαμβάνονται ιδιαίτερα μέτρα. Σε όλη τη διάρκεια του πλόα ο πλοίαρχος του Ω/Κ Αιγαίο βρισκόταν σε συνεχή επαφή με την Υδρογραφική Υπηρεσία και το ΓΕΝ και ενημέρωνε σχετικά με την εκάστοτε περιοχή έρευνας. Στις 12/11/2015το Αιγαίο προσεγγίστηκε από τουρκική φρεγάτα, χωρίς να δημιουργηθεί πρόβλημα. Οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν στην περιοχή μελέτης ήταν πολύ καλές με αποτέλεσμα να υλοποιηθούν όλες οι προγραμματισμένες εργασίες σε ότι αφορά τις δειγματοληψίες επιφανειακών ιζημάτων τις πυρηνοληψίες τις σεισμικές καταγραφές και τις βαθυμετρικές καταγραφές. Στις 15/11/2015 προσεγγίσαμε το λιμένα της Καβάλας όπου αποβιβάστηκαν και επιβιβάστηκαν επιστήμονες και τεχνικοί από το ΕΛΚΕΘΕ και το ΙΓΜΕ. Οι εργασίες του δεύτερου σκέλους του προγράμματος (Leg-2) συνεχίστηκαν κανονικά, με αρκετά καλές καιρικές συνθήκες, μέχρι την Παρασκευή 20/11 όπου ο καιρός άρχισε να χαλάει. Οι εργασίες διακόπηκαν λόγω ισχυρών νότιων ανέμων το Σάββατο 21/11 και το ΑΙΓΑΙΟ ελλιμενίσθηκε στην Αλεξανδρούπολη. Το πλήρωμα του Leg-3 έφτασε στην Αλεξανδρούπολη στις 22/11, αλλά το πλοίο παρέμεινε δεμένο λόγω κακοκαιρίας μέχρι το μεσημέρι της Τρίτης 24/11, οπότε απέπλευσε για τη συνέχιση των εργασιών. Το βράδυ της Τετάρτης 25/11 οι άνεμοι έφτασαν σταδιακά τα 7-8Β και το πλοίο παρέμεινε αγκυροβολημένο ΒΑ της Σαμοθράκης μέχρι το πρωί της επομένης. Ακολούθησαν εργασίες βαθυμετρίας και διασκόπησης πυθμένα με σύστημα 3.5 khz για την κάλυψη της παράκτιας περιοχής του Πόρτο Λάγος. Οι εργασίες αυτές είχαν προγραμματισθεί να γίνουν με το σκάφος ΑΛΚΥΩΝ, το οποίο όμως παρουσίασε σοβαρό πρόβλημα στον εξοπλισμό multi beam, οπότε έγιναν για να καλυφθεί το σχετικό παραδοτέο. Στη συνέχεια έγιναν τομές με air gun 40 in 3 στην περιοχή της τάφρου του Βορείου Αιγαίου (ΦΧ ΘΡΑΚΗ και ΦΧ ΛΗΜΝΟΣ). Λόγω κακοκαιρίας και αδυναμίας εργασίας στο ΦΧ ΘΡΑΚΗ, έγιναν συμπληρωματικές δειγματοληψίες ιζημάτων, καθώς επίσης βαθυμετρίας και διασκόπησης πυθμένα στον κόλπο της Ιερισσού (ΦΧ ΚΑΒΑΛΑ). Το μεσημέρι της 28/11/2015 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες και ξεκίνησε το ταξίδι της επιστροφής, που ολοκληρώθηκε το μεσημέρι της 29/11/2015, σύμφωνα με το αρχικό πρόγραμμα. 2

7 Η παρούσα Ενδιάμεση Έκθεση Εργασιών του ωκεανογραφικού πλόα ΑΕΧ-7 αποτελεί βάσει της σχετικής σύμβασης μεταξύ ΙΓΜΕ και ΕΛΚΕΘΕ το Παραδοτέο Δ2.2 που περιλαμβάνει τα ακόλουθα επί μέρους Παραδοτέα: 1. Δ Λεπτομερής μορφολογική-βαθυμετρική αποτύπωση του πυθμένα με τη χρήση πολυδεσμικών ηχοβολιστικού συστήματος (multibeam) έως 1500 ν.μ (ναυτικά μίλια) 2. Δ2.2.2 Σεισμική διασκόπηση του βυθού και των υποστρωμάτων του με σύστημα deep-tow ή με τη χρήση άλλων ηχοβολιστικών συσκευών υψηλής συχνότητας (3.5 khz ή chirp) για τη μελέτη των επιφανειακών υποστρωμάτων. Το επί μέρους Παραδοτέο Ημερολόγιο Εργασιών Πλοίου έχει ήδη παραδοθεί ως μέρος του Παραδοτέου Δ Δ Δειγματοληψίες επιφανειακών και υποεπιφανειακών ιζημάτων του πυθμένα με τη χρήση δειγματολήπτη τύπου box corer για τη συλλογή έως 180 αδιατάρακτων επιφανειακών-υποεπιφανειακών ιζημάτων και δειγματολήπτη πυρήνων βαρύτητας μήκους έως 3 μ. για τη συλλογή 25 πυρήνων Στον Πίνακα 1.1 που ακολουθεί παρουσιάζονται τα είδη και μεγέθη των μετρήσεων και δειγματοληψιών. Σε όλες τις κατηγορίες καλύφθηκαν τα προβλεπόμενα μεγέθη και ελήφθησαν και επιπλέον δείγματα. Πίνακας 1.1 Ερευνητικό ταξίδι AEX-7. Μετρήσεις και δειγματοληψίες. Work type Multi-beam 1380 nm Sub-bottom profiler 3.5 khz 300 nm Air gun 30 nm Surface sediments 138 Short cores 112 Gravity cores 19 CTD casts 1 Sediment T 36 3

8 Ο απαραίτητος αριθμός των πυρήνων βαρύτητας για την απόκτηση ασφαλών επιστημονικών πληροφοριών εκτιμήθηκε συνολικά σε 19 έναντι 25, διότι συλλέχθηκε αντ αυτών μεγάλος αριθμός (112) μικρών πυρήνων. Η επί μέρους στρατηγική των μετρήσεων και δειγματοληψιών διαμορφώθηκε από κοινού κατά τη διάρκεια επιστημονικών συναντήσεων και σύμφωνα με την εκάστοτε πορεία των εργασιών, έγιναν δε εν πλω και συμμετείχαν όλοι οι επιβαίνοντες επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ και του ΙΓΜΕ. Δεδομένου ότι η παρούσα έκθεση αποτελεί και το τελευταίο Παραδοτέο του προγράμματος ΥΠΟΘΕΡ, παρουσιάζονται στον Πίνακα 1.2 και στην Εικόνα 1.1 τα συνολικά επιτεύγματα του προγράμματος, σε ότι αφορά τα μετρικά στοιχεία των ερευνητικών εργασιών, όπως είχαν προβλεφθεί αρχικά και όπως υλοποιήθηκαν τελικά. Σε όλες τις κατηγορίες υπερκαλύφθηκαν τα προβλεπόμενα. Ακολουθεί παρουσίαση αποτελεσμάτων όλων των εργασιών που εκτελέστηκαν κατά τη διάρκεια του ωκεανογραφικού πλόα AEX-7, συνοδευόμενη με αντιπροσωπευτικά γραφήματα και χάρτες. Πίνακας 1.2 Ερευνητικό πρόγραμμα ΥΠΟΘΕΡ. Συνολικές μετρήσεις και δειγματοληψίες. MB: multi beam, profilers: 3.5 khz, chirp, air gun, deep-tow MB+profilers Επιφανειακά Πυρήνες (nm) ζήματα θερμοκρασία ιζήματος αλατότητα δείγματα νερού Προβλεπόμενα Υλοποιημένα

9 ΥΠΟΘΕΡ-Παραδοτέα MB+profilers (nm) Επιφανειακά ζήματα Πυρήνες θερμοκρασία ιζήματος αλατότητα δείγματα νερού Προβλεπόμενα Υλοποιημένα Εικόνα 1.1 Συγκεντρωτικά αποτελέσματα μετρήσεων και δειγματοληψιών του προγράμματος ΥΠΟΘΕΡ. 5

10 2 Ομάδα εργασίας συγγραφής ενδιάμεσης έκθεσης 1. Δρ. Α. Καραγεώργης Γενικός συντονισμός 2. Δρ. Γ. Ρουσάκης Διασκόπηση πυθμένα-ιζηματολογία 3. Δρ. Δ. Σακελλαρίου Διασκόπηση πυθμένα 4. Δρ. Θ. Κανελλόπουλος Ιζηματολογία-Γεωχημεία 5. Δρ. Ι. Παναγιωτόπουλος Βαθυμετρία 6. Ι. Μόρφης Βαθυμετρία 7. Ι. Λιβανός Βαθυμετρία 8. Π. Γεωργίου Ιζηματολογία 9. Π. Μαντόπουλος Διασκόπηση πυθμένα 10. Π. Ρενιέρης Διασκόπηση πυθμένα 11. Γ. Καμπούρη Ιζηματολογία-Γεωχημεία 12. Ι. Σταυρακάκη Ιζηματολογία-Γεωχημεία 13. Α. Παπαγεωργίου Γεωχημεία 14. Χ. Κυριακίδου GIS 15. Π. Δρακοπούλου GIS 16. Μ. Παυλίδη-Πάλλα Διασκόπηση πυθμένα 17. Κ. Μαντά Διασκόπηση πυθμένα 18. Α. Καλογεράς Διασκόπηση πυθμένα 6

11 3 Πολυδεσμική βαθυμετρία Γ. Παναγιωτόπουλος, Γ. Μόρφης, Ι. Λιβανός 3.1 Περιγραφή του ηχοβολιστικού συστήματος Για την λεπτομερή βαθυμετρική αποτύπωση της περιοχής μελέτης χρησιμοποιήθηκε το πολυδεσμικό ηχοβολιστικό σύστημα L3 Nautic SeaBeam Σε αντίθεση με τα συμβατικά μονοδεσμικά βυθόμετρα, τα οποία καταγράφουν σημειακά βάθη μόνο επί της πορείας του πλοίου, τα πολυδεσμικά (πολυδιαυλικά) βαθυμετρικά συστήματα (MBES) σαρώνουν τον βυθό με συνεχή και υψηλής διακριτικότητας τρόπο κατά μήκος διαδρόμων των οποίων το εύρος μπορεί να φτάσει και σε χιλιόμετρα. Αυτό επιτυγχάνεται δια μέσου πολλαπλής οπισθοσκέδασης ηχητικών κυμάτων υπό την μορφή δεσμών (beams) προσανατολισμένων εγκάρσια και εκατέρωθεν της πορείας του πλοίου. Από τον υπολογισμό του χρόνου άφιξης των ηχητικών παλμών (pings) προσδιορίζεται το βάθος του πυθμένα, ένω από την επεξεργασία των ηχητικών σκεδάσεων παρέχεται η δυνατότητα να καταγράφεται παράλληλα και η ανακλαστική ικανότητα των υλικών του πυθμένα. Πιο ειδικά, το SeaBeam 2120 στέλνει ηχητικούς παλμούς από 14 πομπούς (projectors) διατεταγμένους ευθύγραμμα, σε μήκος περίπου 2.6 m, κάτω από την καρίνα του πλοίου. Οι ηχητικοί παλμοί ταξιδεύουν προς τον βυθό και αφού ανακλαστούν πάνω στον πυθμένα επιστρέφουν προς το πλοίο όπου ανιχνεύονται από μια συστοιχία 8 υδροφώνων (hydrophones), μήκους περίπου 2.8 m, τοποθετημένης κάθετα και εμπρός από την διάταξη των πομπών. Η τοποθέτηση των συστοιχιών των πομπών και των υδροφώνων (δεκτών) είναι βασισμένη στην τεχνική Mills Cross/T-shape και δίνει την δυνατότητα συλλογής πυκνών βαθυμετρικών δεδομένων ανεξάρτητα από την ταχύτητα του πλοίου. Το SeaBeam 2120 έχει τη δυνατότητα να μετράει ενα μέγιστο 149 σημειακών βαθών με μέγιστη γωνία ηχητικής σάρωσης τις 148, καλύπτοντας ζώνες του πυθμένα εύρους από 7.4 μέχρι 1.15 φορές το βάθος του πυθμένα για βάθη από 50 m έως 5600 m. Η μέγιστη χωρική κάλυψη που παρέχει το SeaBeam 2120 εκατέρωθεν του πλοίου μπορεί να φτάσει μέχρι και τα ~9000 m, ενώ μπορούν να πραγματοποιούνται ικανοποιητικές καταγραφές με ταχύτητες 7

12 πλοίου μέχρι και 11 κόμβους. Η Εικόνα 3.1 δείχνει παραστατικά την χωρική κάλυψη που παρέχει το ηχοβολιστικό σύστημα εκατέρωθεν του πλοίου σε συνάρτηση με το βάθος του πυθμένα και το γωνιακό εύρος της ηχητικής σάρωσης. Εικ. 3.1: Εύρος κάλυψης του βυθού, εκατέρωθεν του πλοίου, σε σχέση με το βάθος του πυθμένα και το γωνιακό εύρος της ηχητικής σάρωσης από το SeaBeam Συνοπτικά, τα κυριότερα τεχνικά χαρακτηριστικά του SeaBeam 2120, το οποίο υποστηρίζεται από την L3 ELAC NAUTIK (που εδρεύει στο Κίελο της Γερμανίας), είναι τα ακόλουθα: Συχνότητα εκπομπής στα 20 khz. Βέλτιστη απόδοση εντός βαθυμετρικού εύρους από 100 m ως 5000 m και όταν η ταχύτητα καταγραφής κυμαίνεται από 4 ως 7 κόμβους. 8

13 Ο μέγιστος αριθμός των εκπεμπόμενων ηχητικών δεσμών (beams) φθάνει τις 149, με το εύρος της κάθε δέσμης να είναι 2 ο τόσο κατά την εγκάρσια όσο και την κατά μήκος διεύθυνση του πλοίου. Το μέγιστο γωνιακό εύρος της ηχητικής σάρωσης φθάνει τις 148 ο, ενώ το συνολικό εύρος κάλυψης του πυθμένα εκατέρωθεν του πλοίου κυμαίνεται από ~350 m ως ~9000 m (εξαρτώμενο από το βάθος του πυθμένα). Το σφάλμα στα μετρούμενα βάθη είναι εντός του 0.5% των πραγματικών βαθών. Το σφάλμα στο προσδιορισμό της θέσης των μετρούμενων βαθών κυμαίνεται εντός ±5 m. Το σύστημα εκπληρώνει τα πρότυπα που έχει θέσει ο διεθνής οργανισμός IHO (International Hydrographic Organization). 3.2 Τεχνικά χαρακτηριστικά της βαθυμετρικής αποτύπωσης Πριν την έναρξη της βαθυμετρικής αποτύπωσης, σε θέση (όπου το βάθος ήταν περίπου 1250 m) πάνω από το νοτιοδυτικό πρανές της Λεκάνης της Λήμνου (βλέπε Εικ Γ. Πλάτος: ο, Γ. Μήκος: ο ), μετρήθηκε η κατακόρυφη μεταβολή της αγωγιμότητας και θερμοκρασίας με πόντιση αυτογραφικού οργάνου CTD (Conductivity, Temperature, Depth) της SeaBird Electronics. Κατόπιν, υπολογίστηκε η διακύμανση της ταχύτητας του ήχου (U) σε συνάρτηση με το βάθος (Εικ. 3.3), μέσω της φόρμουλας Chen-Millero (βλέπε παρακάτω εξίσωση) με βάση τις προσδιοριζόμενες τιμές θερμοκρασίας (t), πίεσης (p) και αλατότητας (S) (εκτιμώμενη από την αγωγιμότητα), UU(SS, tt, pp) = CC ww (tt, pp) + AA(tt, pp)ss + BB(tt, pp)ss DD(tt, pp)ss 2 έτσι ώστε αυτή να εισαχθεί στο λογισμικό καταγραφής του πολυδεσμικού βυθομέτρου για να ελαχιστοποιηθούν τα σφάλματα κατά τον προσδιορισμό τόσο των τιμών των βαθών όσο και των θέσεων αυτών στον βαθυμετρικό κάνναβο. H μη εισαγωγή στο βυθομετρικό σύστημα του ορθού προφίλ ταχύτητας του ήχου στην υδάτινη στήλη πέρα από τις ανακρίβειες που μπορεί να προκαλέσει τόσο στις τιμές των μετρήσεων όσο και στην θέση αυτών στον πυθμένα δημιουργεί και εκτεταμένα artifacts στις επικαλύψεις των ζωνών εγγραφής (swaths). 9

14 Η μεταβολή της ταχύτητας του ήχου στην υδάτινη στήλη και ιδιαίτερα η δημιουργία τοπικών ελαχίστων και μεγίστων στην κατανομή της, έχει ως αποτέλεσμα πολύ σημαντικές τροποποιήσεις στη διάδοση των ηχητικών κυμάτων στη θάλασσα. Το γεγονός αυτό οφείλεται κυρίως στα φαινόμενα διάθλασης τα οποία είναι άμεσα συνδεδεμένα με τις διακυμάνσεις της ταχύτητας του ήχου. Όταν υφίστανται τοπικά ελάχιστα στη συνάρτηση της ταχύτητας του ήχου σε σχέση με το βάθος, τότε οι διαδιδόμενες ηχητικές ακτίνες θα διαθλώνται συνεχώς στρεφόμενες προς το νοητό άξονα της ελάχιστης ταχύτητας. Το συγκεκριμένο φαινόμενο σε συνδυασμό με τα φυσικά σύνορα της επιφάνειας της θάλασσας και του πυθμένα έχει σαν αποτέλεσμα να εμφανίζονται φαινόμενα κυματοδήγησης. Αντίστροφα, όταν υφίστανται τοπικά μέγιστα στο προφίλ της ταχύτητας (συνήθως κατά την καλοκαιρινή περίοδο) τότε εκδηλώνεται το αντίθετο φαινόμενο, οπότε δημιουργείται και η λεγόμενη ζώνη σκιάς. Η κατανομή της ταχύτητας του ήχου σε σχέση με το βάθος όπως αυτή παρουσιάζεται στην Εικόνα 3.3 υποδεικνύει την παρουσία 4 κομβικών επιπέδων στα βάθη των 35 m, 70 m, 250 m και 485 m αντίστοιχα. Το πρώτο επίπεδο (στα 35 m) καθορίζει το κάτω όριο της ζώνης ανάμιξης (mixed layer) και η δραματική ελάττωση της ταχύτητας του ήχου που παρατηρείται πάνω από αυτή είναι αποτέλεσμα της εισροής στο βορειοανατολικό Αιγαίο ελαφρύτερων υδάτινων μαζών (λόγω της πολύ μικρής τους αλατότητας: PSU ) από την Μαύρη Θάλασσα, με τον όγκο τους ωστόσο μειωμένο σε σχέση με εκείνο της καλοκαιρινής περιόδου. Εντός του μόνιμου θερμοκλινούς, που οριοθετείται από τα βάθη των 35 m και 485 m αντίστοιχα, παρατηρούνται διάφορες τάσεις στην κατανομή της ταχύτητας διάδοσης του ήχου, ενώ βαθύτερα από τα 485 m, εντός της βαθιάς ισοθερμικης ζώνης, η ταχύτητα του ήχου ελέγχεται αποκλειστικά από τη πίεση των υπερκείμενων υδάτινων μαζών και αυξάνεται έντονα και γραμμικά (Εικ. 3.3). Η βαθυμετρική αποτύπωση έγινε αυτόνομα, αλλά και παράλληλα με τομογραφίες υποδομής πυθμένα με χρήση τομογράφου 3.5 khz. Το γωνιακό άνοιγμα της ηχητικής σάρωσης ορίστηκε μόνιμα στις 120 ο για να περιοριστούν τα artifacts στις άκρες των ζωνών καταγραφής (swaths). 10

15 Εικ. 3.2: Θέση πόντισης του αυτογραφικού οργάνου CTD. Εικ. 3.3: Μεταβολή της ταχύτητας διάδοσης του ήχου σε σχέση με το βάθος στην περιοχή του ανατολικού τμήματος της Τάφρου του Β. Αιγαίου (ΝΑΤ) τον Νοέμβριο

16 3.3 Επεξεργασία των βαθυμετρικών δεδομένων Ανατολικό τμήμα Τάφρου Β. Αιγαίου Η επεξεργασία των συλλεχθέντων δεδομένων περιέλαβε τις φάσεις του data editing, navigation processing και gridding. Αυτές οι φάσεις περιγράφονται συνοπτικά παρακάτω με την σειρά που πραγματοποιήθηκαν: Data editing: Κατά την φάση αυτή έγινε ο κύριος ποιοτικός έλεγχος των βαθυμετρικών δεδομένων χρησιμοποιώντας δύο διαφορετικούς αλγόριθμους του λογισμικού MB- System οι οποίοι εξυπηρέτησαν τους εξής σκοπούς: (i) διαγραφή ακραίων και μη υπαρκτών τιμών βάθους και (ii) διαγραφή των artifacts (κυρίως στο ναδίρ και στα ακραία τμήματα των swaths) του βαθυμετρικού χάρτη που είχε παραχθεί με βάση τα πρωτογενή δεδομένα. Navigation processing: Προβλήματα στον προσδιορισμό του στίγματος υπήρξαν λίγα λόγω της χρήσης δορυφορικού συστήματος εντοπισμού θέσης (GPS) με πομπο-δέκτη TRIMBLE 4000, το οποίο παρείχε ακρίβεια της τάξης των ±10 m. Στις διακοπές λήψης του δορυφορικού σήματος οι συντεταγμένες των καταγραφέντων βαθών έδειχναν μηδενικές, έτσι αφού τα συγκεκριμένα βάθη δεν μπορούσαν να κατανεμηθούν στον χώρο διαγράφονταν από τις ascii ψηφιακές λίστες ΧΥΖ. Gridding: Κατά την φάση αυτή κατασκευάστηκε το ψηφιακό μοντέλο βαθυμετρίας (DΤM) που φαίνεται στην Εικόνα 3.4. Λαμβάνοντας υπόψη την διακριτική ικανότητα του ηχοβολιστικού συστήματος (across-track και along-track resolution) καθώς και την πυκνότητα του συνόλου των βαθυμετρικών μετρήσεων, η ισοδιαστάση (cell size) των 50 m επιλέχθηκε ως η πιο κατάλληλη για την παραγωγή του βαθυμετρικού καννάβου (DTM), κρίνοντας ότι οι κύριες γεωμορφολογικές δομές της περιοχής μελέτης χαρτογραφούνται ικανοποιητικά. Για την παραγωγή του DTM χρησιμοποιήθηκε το open-source λογισμικό MB-System και κατόπιν με το λογισμικό PDS2000 της εταιρείας Reson πραγματοποιήθηκε νέα διόρθωση των δεδομένων ανά τμήματα της περιοχής μελέτης (area base editing) χρησιμοποώντας τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις: 12

17 1. Παρατήρηση από διαφορετικές οπτικές γωνίες των κελιών του βαθυμετρικού καννάβου. 2. Έλεγχο βαθυμετρικών μετρήσεων κατά μήκος οριζόντιων και κάθετων τομών ως προς τον κάνναβο. 3. Χρησιμοποίηση στατιστικών φίλτρων. Εικ. 3.4: Επεξεργασμένο ψηφιακό μοντέλο βαθυμετρίας από το ανατολικό τμήμα της Τάφρου του Β. Αιγαίου Πόρτο Λάγος-Φανάρι και Κόλπος Ιερισσού Η επεξεργασία των συλλεχθέντων δεδομένων στην παράκτια περιοχή ανατολικά του Πόρτο Λάγους-Φαναρίου καθώς και στον Κόλπο της Ιερισσού περιέλαβε τις φάσεις του data editing, navigation processing και gridding-spatial interpolation. Αυτές οι φάσεις περιγράφονται συνοπτικά παρακάτω με την σειρά που πραγματοποιήθηκαν: Data editing: Κατά την φάση αυτή έγινε ο κύριος ποιοτικός έλεγχος των βαθυμετρικών δεδομένων χρησιμοποιώντας δύο διαφορετικούς αλγόριθμους του λογισμικού MB- System οι οποίοι εξυπηρέτησαν τους εξής σκοπούς: (i) διαγραφή ακραίων και μη υπαρκτών τιμών βάθους και (ii) διαγραφή των artifacts στο ναδίρ των καταγραφικών ζωνών. 13

18 Navigation processing: Προβλήματα στον προσδιορισμό του στίγματος υπήρξαν λίγα λόγω της χρήσης δορυφορικού συστήματος εντοπισμού θέσης (GPS) με πομπο-δέκτη TRIMBLE 4000, το οποίο παρείχε ακρίβεια της τάξης των ±10 m. Στις διακοπές λήψης του δορυφορικού σήματος οι συντεταγμένες των καταγραφέντων βαθών έδειχναν μηδενικές, έτσι αφού τα συγκεκριμένα βάθη δεν μπορούσαν να κατανεμηθούν στον χώρο διαγράφονταν από τις ascii ψηφιακές λίστες ΧΥΖ. Gridding-spatial interpolation: Κατά την φάση αυτή κατασκευάστηκαν τα ψηφιακά μοντέλα βαθυμετρίας (DΤMs) που φαίνoνται στην Εικόνα 3.5, αφού όμως πρώτα χρησιμοποιήθηκε γεωστατιστική μέθοδος χωρικής παρεμβολής για να καλυφθούν τα μεγάλα κενά των βαθυμετρικών καταγραφών, καθώς αυτές πραγματοποιήθηκαν επικουρικά και ταυτόχρονα με τις τομoγραφίες υποδομής πυθμένα με τον ακουστικό τομογράφο των 3.5 khz και λόγω της μεγάλης μεταξύ τους απόστασης δεν μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα βαθυμετρικό μωσαϊκό. Η γεωστατιστική χωρική παρεμβολή (spatial interpolation) πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο Topo to Raster σε περιβάλλον ArcGIS Desktop με την επέκταση του Spatial Analyst και με μέγεθος κελιού καθορισμένο στα 20 m. Το συγκεκριμένο module έχει αναπτυχθεί στο λογισμικό ArcGIS ειδικά για την δημιουργία ψηφιακών μοντέλων εδάφους (DTMs). Η διαδικασία της χωρικής παρεμβολής που υλοποιείται από την εν λόγω μέθοδο έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να ληφθούν υπόψη όλοι οι πιθανοί τύποι δεδομένων εισαγωγής που διαθέτει ο χρήστης (σημεία, γραμμές, πολύγωνα) αλλά και τα φυσιογραφικά χαρακτηριστικά εφόσον υπάρχουν. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιεί μια τεχνική παρεμβολής επαναλαμβανόμενων πεπερασμένων διαφορών και είναι βελτιστοποιημένη ώστε να έχει την υπολογιστική αποδοτικότητα μεθόδων χωρικής παρεμβολής όπως αυτή των Σταθμισμένων Αντιστρόφων Αποστάσεων (Inverse Distance Weighted), χωρίς όμως να χάνεται η επιφανειακή συνέχεια της παρεμβολής όπως για παράδειγμα στις μεθόδους Kriging και Spline. Πρόκειται ουσιαστικά για μια διακεκριμένη λεπτή τεχνική spline κατά την οποία η παράμετρος της τραχύτητας έχει τροποποιηθεί έτσι ώστε να καθίσταται δυνατό για το ψηφιακό μοντέλο να ακολουθεί απότομες αλλαγές του εδάφους όπως για παράδειγμα κοίτες ρεμάτων, κορυφογραμμές και απότομες κλιτύες. 14

19 Εικ. 3.5: Επεξεργασμένα ψηφιακά μοντέλα βαθυμετρίας από την παράκτια περιοχή ανατολικά του Πόρτο Λάγους-Φαναρίου (πάνω εικόνα) και από τον Κόλπο της Ιερισσού (κάτω εικόνα). 15

20 3.4 Αποτελέσματα βαθυμετρικών καταγραφών Ανατολικό τμήμα Τάφρου Β. Αιγαίου Η Τάφρος του Β. Αιγαίου είναι υψηλής σεισμικότητας και αποτελεί προέκταση του μεγάλου ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας. Είναι τυπική ρηξιγενής ζώνη δεξιάς οριζόντιας μετατόπισης ΒΑ-ΝΔ διεύθυνσης, όπως προκύπτει από τον μηχανισμό γένεσης της Αμερικανικής Γεωλογικής Εταιρείας. Η συσσώρευση τεκτονικών τάσεων στη Τάφρο είναι ιδιαίτερα υψηλή και γενικά η επίδραση αυτού του μεγάλου ρήγματος στη στη σεισμικότητα της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδος αλλά και της θάλασσας του Μαρμαρά, είναι σημαντική. Το δεξιάς οριζόντιας μετατόπισης σύστημα ρηγμάτων της Τάφρου ελέγχει την προς τα δυτικά τεκτονική κίνηση της Τουρκίας αλλά και την προς τα νοτοδυτικά μετατόπιση (37 mm/yr) της πλάκας του Αιγαίου σε σχέση με την πλάκα της Ευρασίας. Τα ρήγματα της Τάφρου αποτελούν συνέχεια του βόρειου σκέλους του μεγάλου ρήγματος μετασχηματισμού (intra-continental transform fault) της Βόρειας Ανατολίας στην Βόρεια Τουρκία και ελέγχουν την κίνηση της πλάκας της Ανατολίας προς τα δυτικά σε σχέση με την πλάκα της Ευρασίας, με το ρυθμό μετατόπισης να εκτιμάται στα 25 mm/yr. Στον βαθυμετρικό χάρτη της Εικόνας 3.6 οι κύριες γεωμορφολογικές δομές που απεικονίζονται είναι (i) η Λεκάνη της Λήμνου στα δυτικά και (ii) η κατωφέρεια του Πλατώ της Σαμοθράκης προς τα ανατολικά. Eντός της Λεκάνης της Λήμνου βρισκόταν το επίκεντρο του σεισμού (μεγέθους Μ=6.9) που συνέβη στις 24 Μαϊου 2014 ως αποτέλεσμα ενεργοποίησης ρήγματος είτε αριστερής οριζόντιας μετατόπισης με διεύθυνση ΝΝΑ-ΒΒΔ είτε δεξιάς οριζόντιας μετατόπισης με διεύθυνση ΔΝΔ-ΑΒΑ. Η θέση του επίκεντρου του σεισμού καθώς και ο προσανατολισμός της προς τα ΔΝΔ-ΑΒΑ ρηξιγενούς επιφάνειας ήταν σε συμφωνία με την γενική ρηξιγένεση δεξιάς οριζόντιας μετατόπισης (right-lateral strike-slip faulting) που χαρακτηρίζει όλη την Τάφρο του Β. Αιγαίου μέχρι και το ανατολικό άκρο της στον Κόλπο του Σάρου. Η Εικόνα 3.7 παρουσιάζει το προς Βορρά πρανές της Λεκάνης της Λήμνου έντονα κατακερματισμένο από πολλαπλά κανονικά ρήγματα (τα άλματα των οποίων δεν είναι γωστά στην βιβλιογραφία) με τις ρηξιγενείς επιφάνειες να κλίνουν κυρίως προς τα ΝΔ και ΝΑ. Θεωρείται μάλλον πολύ πιθανό να συμβαίνουν σε αυτό το πρανές εκτεταμένα και ισχυρά κατολισθητικά φαινόμενα. Επιπρόσθετα, δυτικά της λεκάνης είναι εμφανής η μεγάλη ρηξιγενής ζώνη που αποτελεί 16

21 τμήμα του βόρειου σκέλους του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας (NAF). H ζώνη αυτή καθώς εκτείνεται προς τα ανατολικά πιθανώς οριοθετεί τη βάση του βόρειου πρανούς της Λεκάνης της Λήμνου. Αντίθετα, το προς Νότο πρανές της λεκάνης φαίνεται ότι υφίστανται πολύ ηπιότερες τεκτονικές και γεωλογικές διεργασίες. Ο πυθμένας της λεκάνης εμφανίζει εξαιρετικά ανώμαλη τοπογραφία, η οποία είναι συνεπακόλουθη της γειτνίασης του πυθμένα με την ρηξιγενή ζώνη αλλά και αποτέλεσμα των πιθανολογούμενων ισχυρών και εκτεταμένων κατολισθήσεων στο βόρειο πρανές της λεκάνης. Η κατωφέρεια του Πλατώ της Σαμοθράκης βυθίζεται απότομα, με κλίσεις που υπερβαίνουν και τις 70 ο, και συναντά το αβυσσικό πεδίο σε βάθος περίπου m. Χαρακτηρίζεται στο δυτικό της τμήμα από διαβρωσιγενείς αύλακες (erosional gullies), ενώ ανατολικότερα εμφανίζονται και φαράγγια (canyons) μεσαίου και μεγάλου βαθμού ωρίμανσης (Εικ. 3.8). Επιπρόσθετα, στην περιοχή του αβυσσικού πεδίου που γειτονεύει με τη κατωφέρεια εντοπίζονται ενδιαφέροντα γεωμορφολογικά στοιχεία όπως τουρβιδιτικές αποθέσεις (submarine fans) και συντρίμμια κατολισθήσεων (landslide lobe) (Εικ. 3.8), καθώς και δύο καταβυθίσεις, depressions 1 και 2, με μέγιστα βάθη περίπου 30 m και 40 m (σε σχέση με τον περιβάλλοντα πυθμένα) αντίστοιχα (Εικ. 3.9). Τέλος, όλα τα βαθυμετρικά δεδομένα που έχουν συλλεχθεί μέχρι τώρα από την περιοχή της Τάφρου του Β. Αιγαίου αλλά και βορειότερα αυτής, στα πλαίσια του Προγράμματος "Aegean Explorations/YPOTHER", παρουσιάζονται στον βαθυμετρικό χάρτη της Εικόνας Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί η συνεισφορά των δεδομένων που είχε συλλέξει το ΕΛΚΕΘΕ από το Β. Αιγαίο κατά το 2000 στην τελική ολοκλήρωση του βαθυμετρικού χάρτη που επιδεικνύεται στην Εικόνα

22 Εικ. 3.6: Aνάγλυφος (shaded relief) βαθυμετρικός χάρτης του ανατολικού τμήματος της Τάφρου του Β. Αιγαίου στην Ελληνική επικράτεια, όπως προέκυψε από τα παρόντα δεδομένα (AEX-7) σε συνδυασμό με δεδομένα από το 2000, σε σύστημα συντεταγμένων WGS-84 (Grid interval: 50 m, Bathymetry datum: mean sea level). 18

23 Εικ. 3.7: Βαθυμετρική αποτύπωση της Λεκάνης της Λήμνου (Grid interval: 50 m, Bathymetry datum: mean sea level). 19

24 Εικ. 3.8: Βαθυμετρική απεικόνιση της ηπειρωτικής κατωφέρειας και του γειτονεύοντος αβυσσικού πεδίου νότια της Σαμοθράκης (Grid interval: 50 m, Bathymetry datum: mean sea level). 20

25 Εικ. 3.9: Βαθυμετρική απεικόνιση της ηπειρωτικής κατωφέρειας και του γειτονεύοντος αβυσσικού πεδίου νότια της Σαμοθράκης (Grid interval: 50 m, Bathymetry datum: mean sea level). 21

26 Εικ. 3.10: Συνολικός ανάγλυφος (shaded relief) βαθυμετρικός χάρτης του Β. Αιγαίου, όπως προέκυψε από τον συνδυασμό των παρόντων βαθυμετρικών μετρήσεων (ΑΕΧ-7), των μετρήσεων των ωκεανογραφικών αποστολών AEX-1, AEX-3, AEX-4, AEX-5, και AEX-6, καθώς και αυτών του 2000 στην ίδια περιοχή, σε σύστημα συντεταγμένων WGS-84 (Grid interval: 50 m, Bathymetry datum: mean sea level). 22

27 3.4.2 Πόρτο Λάγος-Φανάρι και Κόλπος Ιερισσού Η βαθυμετρική απεικόνιση του ρηχού τμήματος ανατολικά του Πόρτο Λάγους-Φαναρίου (Εικ. 3.11) δείχνει ότι νοτιοανατολικά, στα βαθύτερα νερά, μια υποθαλάσσια κοιλάδα αρχίζει να ξεπροβάλλει. Η βαθυμετρική αποτύπωση στον Κόλπο της Ιερισσού (Εικ. 3.12) υποδεικνύει ότι ο κόλπος είναι μια ασύμμετρη λεκάνη με μέγιστα βάθη που φθάνουν ή και υπερβαίνουν τα 80 m, με το μέσο βάθος στην είσοδο του κόλπου να μην υπερβαίνει τα m. Οι τιμές των υφιστάμενων βαθών στον κόλπο καθώς και η κατανομή τους στον χώρο ενισχύουν την άποψη ότι κατά την τελευταία παγετώδη περίοδο (Last Glacial Maximum), πριν περίπου χρόνια, ο Κόλπος της Ιερισσού ήταν ένα λιμναίο περιβάλλον. Εικ. 3.11: Βαθυμετρική αποτύπωση του παράκτιου τμήματος ανατολικά του Πόρτο Λάγους- Φαναρίου (Μέγεθος κελιού βαθυμετρικού καννάβου: 20 m, Χωρική παρεμβολή: Topo to Raster σε περιβάλλον ArcGIS Desktop ). 23

28 Εικ. 3.12: Βαθυμετρική αποτύπωση του Κόλπου της Ιερισσού (Μέγεθος κελιού βαθυμετρικού καννάβου: 20 m, Χωρική παρεμβολή: Topo to Raster σε περιβάλλον ArcGIS Desktop ). 24

29 4 Διασκόπηση υποστρώματος πυθμένα Γ. Ρουσάκης, Δ. Σακελλαρίου, Π. Γεωργίου, Π. Μαντόπουλος, Π. Ρενιέρης, Μ. Παυλίδη-Πάλλα, Κ. Μαντά, Μ. Χούντα και Α. Καλογεράς 4.1 Εισαγωγή Βασικός σκοπός της σεισμικής διασκόπησης σε αυτή την ερευνητική αποστολή ήταν να συμπληρωθεί και να επικαιροποιηθεί το ΦΧ Θράκη σε ότι αφορά στη στρωματογραφία και νεοτεκτονική δομή του ανώτερου Ολοκαινικού καλύμματος και στη γεωμορφολογική αποτύπωση των δομών που σχετίζονται με την τελευταία επίκλυση της θάλασσας στο Β. Αιγαίο, δηλ. τον εντοπισμό παλαιοκοιτών ποταμών, παλαιοακτών και των υπολειμματικών άμμων. Οι υπολειμματικές άμμοι είναι ως γνωστό πλούσιες σε βαρέα ορυκτά (αλλανίτης, μοναζίτης) με σημαντικό περιεχόμενο σε σπάνιες γαίες. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της διασκόπησης υποστρώματος πυθμένα με σύστημα 3.5 khz για τις πλέον επιφανειακές ιζηματολογικές δομές ηλικίας του ανώτερου Πλειστόκαινου. Η σεισμική διασκόπηση του υποστρώματος επικεντρώθηκε κατά κύριο λόγο στην υφαλοκρηπίδα της Θράκης, μεταξύ Θάσου και Σαμοθράκης, ανατολικά και βόρεια της Σαμοθράκης και στην περιοχή του Πόρτο Λάγος. Σεισμική διερεύνηση του υποστρώματος με τομογράφο 3.5kHz πραγματοποιήθηκε επίσης στον Κόλπο της Ιερισσού. Η στρατηγική της έρευνας στις συγκεκριμένες περιοχές σχεδιάστηκε με βάση τα αποτελέσματα των ερευνών των Perissoratis & Mitropoulos (1989). Για την χαρτογράφηση χρησιμοποιήθηκε ο τομογράφος υποδομής πυθμένα 3.5kHz. Εκτός αυτού πραγματοποιήθηκαν σεισμικές τομές με σύστημα air gun στην περιοχή της Λεκάνης της Λήμνου με σκοπό να επεκταθεί η έρευνα της τεκτονικής δομής της Τάφρου του Βόρειου Αιγαίου προς τα ανατολικά. 25

30 4.2 Γεωμορφολογία, στρωματογραφία και τεκτονική της υφαλοκρηπίδας Θράκης Για τη σεισμική διασκόπηση του υποστρώματος στη περιοχή της υφαλοκρηπίδας της Θράκης χρησιμοποιήθηκε ο τομογράφος υποδομής πυθμένα 3.5kHz. Στο χάρτη της Εικ. 4.1 παρουσιάζονται οι τομές που καταγράφηκαν. Εικ : Χάρτης με τις διαδρομές των τομογραφιών 3.5kHz που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια του πλόα ΑΕΧ-7 στο ΦΧ Θράκη, συνολικού μήκους 260 ναυτικών μιλίων. 26

31 Oι τομές της σεισμικής διασκόπησης πυθμένα με σύστημα 3,5KHz (Εικ ) σχεδιάστηκαν με σκοπό να καλυφθούν εκτός από το κύριο τμήμα της υφαλοκρηπίδας και περιοχές μικρού βάθους όπου υπήρχε πιθανότητα ύπαρξης παλαιο-κοιτών - παλαιο-καναλιών μέσω των οποίων διοχετεύονταν τα ιζήματα ποταμών προς το υφαλοπρανές. Καταρχήν έγιναν 4 κύριες τομές (1-2 έως και 7-8 Εικ. 4.1) σεισμικής διασκόπησης με διεύθυνση περίπου Β-Ν και από βάθος μέτρα μέχρι και τα 400 μέτρα περίπου, ολόκληρο το εύρος της υφαλοκρηπίδας και μεγάλο μέρος του ανώτερου υφαλοπρανούς. Από τις τομογραφίες αυτές φαίνεται ότι ο πυθμένας της περιοχής της υφαλοκρηπίδας σε βάθη από 60 έως και το υφαλοόριο των μέτρων καλύπτεται από αμμώδη χονδρόκοκκα ιζήματα, πάχους από 1 μέτρο έως και 5,5 μέτρα. Τα ιζήματα αυτά αντιπροσωπεύουν τόσο τα υπολειμματικά ιζήματα που παρέμειναν στην περιοχή μετά την θαλάσσια επίκληση όσο και παλίμψιστα αμμώδη ιζήματα τα οποία μετά την επαναιώρηση τους και την ανάμειξή τους με σύγχρονα ιζήματα επαναποτέθηκαν στην περιοχή. Η περιοχή αυτή της υφαλοκρηπίδας φαίνεται να καλύπτεται από ακόμη περισσότερο χονδρόκοκκκα ιζήματα (αδιαπέραστα από το ηχοβολιστικό) προς τα ανατολικά, οπότε δεν είναι δυνατή και η εκτίμηση του πάχους των. Εικ : Τομογραφία πυθμένα (3-4, 1-2/8) όπου διακρίνονται τα χονδρόκοκκα ιζήματα μικρού πάχους, από βάθος 60μ. έως και το υφαλοόριο και η υποκείμενη διαβρωμένη επιφάνεια. 27

32 Κάτω από τα επιφανειακά ιζήματα διακρίνεται επιφάνεια ισχυρής ανάκλασης έντονα διαβρωμένη (Εικ.4.2.2) η οποία αντιπροσωπεύει την υποαέρια επιφάνεια της υφαλοκρηπίδας όταν αυτή είχε χερσεύσει κατά την περίοδο χαμηλής στάθμης της θάλασσας (-115μ, 18000χρ. πριν από σήμερα), η οποία διαβρωνόταν και την διέτρεχαν διάφοροι μικροί ποταμοχείμαρροι που μετέφεραν τα ιζήματα απευθείας στο υφαλοπρανές. Σε πολλές περιπτώσεις στις σεισμικές τομές διακρίνονται τοπικά μικρές παλαιο-κοίτες οι οποίες όμως δεν έχουν εμφανή συνέχεια σε όλο το μήκος της περιοχής ώστε να θεωρηθούν συνέχεια κάποιου μεγάλου ποτάμιου συστήματος (Εικ ). Εικ : Εντοπισμένη μορφή παλαιο-κοίτης στην τομογραφία

33 Εικ : Αδρόκοκκα ιζήματα στον πυθμένα της περιοχής βόρεια της νήσου Θάσου στην τομογραφία Στην περιοχή δυτικά της Θάσου όπου έγιναν οι σεισμικές τομογραφίες έως και (Εικ ) φαίνεται ότι ο πυθμένας καλύπτεται και εκεί από πολύ χονδρόκοκκα ιζήματα σε βάθη μικρότερα των 80 μέτρων, ενώ δεν εντοπίζονται ίχνη από παλαιότερες κοίτες ποταμοχειμάρων (Εικ ). Επειδή αυτές οι τομές αυτές έγιναν για να βρεθεί πιθανή συνέχεια της κοίτης κυρίως του ποταμού Νέστου, φαίνεται ότι πιστοποιείται το γεγονός ότι ο ποταμός κατά την περίοδο χαμηλής στάθμης της θάλασσας είχε κοίτη η οποία κατευθυνόταν μόνο δυτικά της νήσου Θάσου και δεν είχε κανένα παραπόταμο στην περιοχή ανατολικά της ίδιας νήσου. Το πάχος των ιζημάτων στην περιοχή είναι μικρό 1-5 μ. ενώ οι αποθέσεις φαίνεται να αυξάνονται βαθύτερα από τα 90 μέτρα όπου τα ιζήματα γίνονται περισσότερο λεπτόκοκκα. Στη περιοχή των πρανών της Θάσου ο πυθμένα γίνεται βραχώδης μετά τα 50 μέτρα βάθος και προς τα μικρότερα βάθη (Εικ ). Μετά το υφαλόριο και στα ανώτερα πρανή, ο πυθμένα μέχρι το βάθος των 150 μέτρων, καλύπτεται από λεπτόκοκκα ολοκαινικά ιζήματα τα οποία έχουν πάχος από 4 έως και 6 μέτρα. Κάτω από την επιφανειακή αυτή ενότητα διακρίνονται στις σεισμικές καταγραφές περισσότερο αδρόκοκκα ιζήματα που αποτέθηκαν κατά την μεταπαγετώδη και τελευταία παγετώδη περίοδο τα οποία μεταφέρθηκαν από τα ποτάμια απευθείας στα ανώτερα πρανή όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν πολύ χαμηλή στα μέτρα περίπου. 29

34 Εικ Ολοκαινικές αποθέσεις στην σεισμική τομογραφία 3-4, που καλύπτουν τα ανώτερα πρανή νότια του πλατώ της Σαμοθράκης, οι υποκείμενες αποθέσεις της τελευταίας παγετώδους περιόδου και τα ρήγματα βαρύτητας τα οποία οριοθετούν ολόκληρα "μπλόκ" ιζημάτων τα οποία έχουν περιστραφεί με αρνητική κλίση ως προς τα πρανή. Μετά τα 150 μέτρα βάθος εντοπίζονται συνεχόμενα ρήγματα βαρύτητας (retrogression gravity faults) τα οποία οριοθετούν μεγάλες μάζες ιζημάτων οι οποίες έχουν περιστραφεί και εμφανίζονται με αντίστροφη κλίση ως προς τη κλίση του πρανούς (Εικ ). Το φαινόμενο αυτό συναντάται σε όλες τις τομογραφίες των πρανών και οφείλονται στην δομή ολόκληρης της περιοχή η οποία επηρεάζεται από μεγάλες πολλαπλές οπισθόδρομες (retrogressive slope failure) κατολισθήσεις μαζών ιζημάτων που προκαλούν την αποσταθεροποίηση όλου του βόρειου πρανούς της τάφρου του Βορείου Αιγαίου (βόρεια λεκάνη Λήμνου) στην περιοχή, όπως διαπιστώθηκε και από τις σεισμικές καταγραφές των τομών Airgun 40ci στην λεκάνη της Λήμνου (βλέπε επόμενη παράγραφο 4.4). Στην περιοχή Ανατολικά της Σαμοθράκης έγιναν οι σεισμικές τομογραφίες και έως και (Εικ ) ώστε να διαπιστωθεί πιθανή ποτάμια διακλάδωση του ποταμού Έβρου. Στις τομογραφίες δεν εντοπίστηκε καμιά παλαιο-κοίτη 30

35 μεγάλου μεγέθος ενώ τα ιζήματα που καλύπτουν τον πυθμένα είναι αδρόκοκκα και μικρού πάχους. Δυτικά της Σαμοθράκης στις σεισμικές τομογραφίες έως και 31-32, εντοπίστηκε βύθισμα, βάθους που κυμαίνεται στα 7,5 μέτρα στα βόρεια έως και 20 μέτρα στα νότια, το οποίο έχει προσχωθεί με νεότερα ιζήματα (Εικ ) Εικ Όρια βυθίσματος (πιθανόν λίμνης) όπως αυτό εντοπίζεται στις σεισμικές καταγραφές ανατολικά της νήσου Σαμοθράκης. Τα όρια του βυθίσματος στα ανατολικά φαίνεται να είναι ρηξιγενή ενώ τα ιζήματα έχουν αυξημένο πάχος προς τα ανατολικά. Το βύθισμα προς τα βόρεια δεν εντοπίζεται στις σεισμικές καταγραφές, ούτε και προς τα νότια όπου οριοθετείται από την έξαρση με διεύθυνση Α-Δ της νησίδας Ζουράφας. Εξαιτίας της μη συνέχειας του βυθίσματος αυτού θεωρούμε ότι πρόκειται για μία απομονωμένη λίμνη και όχι για μια ευρεία παλαιο-κοίτη, παρότι ο υποκείμενος σκληρός ορίζοντας φαίνεται αρκετά διαβρωμένος. Η πιθανή λίμνη φαίνεται να έχει μικρότερο εύρος στο νότιο τμήμα της όπου όμως αυξάνεται η κλίση του πυθμένα της και αποτίθεται το μεγαλύτερο πάχος των ιζημάτων που την καλύπτουν (Εικ ). 31

36 4.3 Γεωμορφολογία, στρωματογραφία και τεκτονική του Κόλπου Ιερισσού Για τη σεισμική διασκόπηση του υποστρώματος του Κόλπου της Ιερισσού χρησιμοποιήθηκε ο τομογράφος υποδομής πυθμένα 3.5 khz. Στο χάρτη της Εικ παρουσιάζονται οι τομές που καταγράφηκαν. Εικ : Χάρτης με τις διαδρομές των τομογραφιών 3.5kHz που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια του πλόα ΑΕΧ-7 στον Κόλπο Ιερισσού, συνολικού μήκους 40 ναυτικών μιλίων. Σκοπός της διερεύνησης του Κόλπου Ιερισσού με τομογράφο υποδομής πυθμένα 3,5 khz και πολυδιαυλικό σύστημα βυθομέτρησης ήταν η διερεύνηση της στρωματογραφικής δομής των ιζημάτων που έχουν αποτεθεί και η αναπαράσταση της παλαιο-γεωγραφικής εξέλιξης του, υπό το φως των πληροφοριών, δεδομένων και ερμηνειών των Perissoratis & Mitropoulos (1989). 32

37 Από την βυθομετρική διερεύνηση του Κόλπου προέκυψε ότι το βάθος στο εσωτερικό του Κόλπου φτάνει τα 75 μέτρα. Το στόμιο του Κόλπου χαρακτηρίζεται από ένα ύβωμα που ενώνει τα δύο άκρα του και έχει βάθη όχι μεγαλύτερα από μέτρα. Η βυθομετρική αυτή διαμόρφωση δημιουργεί ένα βύθισμα στο εσωτερικό του Κόλπου Ιερισσού, το οποίο διαχωρίζεται με ένα ρηχό ύβωμα από τον Στρυμονικό Κόλπο. Στην Εικ παρουσιάζεται τομογραφία υποστρώματος 3,5 khz, τμήμα της τομής 1-2. Στην τομογραφία διακρίνεται το ακουστικά διαφανές υποεπιφανειακό στρώμα πάχους περίπου 10 miliseconds το οποίο έχει αποτεθεί σε θαλάσσιο περιβάλλον στη διάρκεια του Ολόκαινου. Κάτω από αυτό διακρίνεται ένα ακουστικό πακέτο με συνεχείς, παράλληλες ανακλάσεις και πάχος που μειώνεται προς το περιθώριο. Το πακέτο αυτό αντιπροσωπεύει τα ιζήματα που αποτέθηκαν στο εσωτερικό του Κόλπου σε λιμναίο περιβάλλον, στη διάρκεια της τελευταίας παγετώδους περιόδου, όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν χαμηλότερα από μέτρα. Εικ : Τομογραφία υποστρώματος πυθμένα 3,5 khz, τμήμα της τομής 1-2. Στην τομή έχουν σημειωθεί τα όρια μεταξύ θαλάσσιων Ολοκαινικών ιζημάτων και των υποκείμενων λιμναίων ιζημάτων και η πιθανή στάθμη της παλαιο-λίμνης Ιερισσού Το ρηχότερο σημείο που εμφανίζεται ιζήματα αυτού του πακέτου παρατηρήθηκε σε βάθος μέτρων στις περισσότερες τομές και θεωρούμε ότι αντιπροσωπεύει την στάθμη της 33

38 παλαιο-λίμνης Ιερισσού, η οποία υπήρχε στη διάρκεια της τελευταίας παγετώδους περιόδου. Από την ερμηνεία των ακουστικών δεδομένων προκύπτει ότι η παλαιο-λίμνη κάλυπτε το βόρειο τμήμα του Κόλπου Ιερισσού. Στην τομογραφία της Εικ , από το βόρειο άκρο του Κόλπου Ιερισσού, διακρίνεται η ρηξιγενής επιφάνεια, η οποία οριοθετεί προς Βορρά τα λιμναία ιζήματα και το μεγάλου πάχους, διαφανές, θαλάσσιο, Ολοκαινικό κάλυμμα. Βόρεια από το ρήγμα το πάχος των Ολοκαινικών ιζημάτων είναι πολύ μικρότερο και αποτίθενται ασύμφωνα πάνω σε μια επιφάνεια μεγάλης ανακλαστικότητας, η οποία αντιπροσωπεύει το χερσαίο παλαιοανάγλυφο. Η υποθαλάσσια ρηξιγενής επιφάνεια ευρίσκεται στην προς ανατολάς πρόεκταση του ρήγματος Βαρβάρας-Στρατωνίου, το οποίο έχει χαρτογραφηθεί και μελετηθεί στη χέρσο (Pavlides et al., 2010; Caputto et al., 2012) και ενεργοποιήθηκε το 1932 κατά τον σεισμό της Ιερισσού, μεγέθους Mw=7.0. Εικ : Τομογραφία υποστρώματος πυθμένα 3,5 khz, τμήμα της τομής 2-3. Στην τομή έχουν σημειωθεί τα όρια μεταξύ θαλάσσιων Ολοκαινικών ιζημάτων και των υποκείμενων λιμναίων ιζημάτων, η πιθανή στάθμη της παλαιο-λίμνης Ιερισσού, το ρήγμα Στρατωνίου και το παλαιοανάγλυφο της περιοχής. 34

39 4.4 Στρωματογραφία και τεκτονική της Τάφρου Β. Αιγαίου (Θάσος-Λήμνος-Αγ. Ορος) Ο σκοπός της καταγραφής σεισμικών τομών Airgun 40ci στην λεκάνη της Λήμνου ήταν να επεκταθεί κατά το δυνατόν και στα πλαίσια του διαθέσιμου χρόνου η σεισμική διασκόπηση του της Τάφρου του Β. Αιγαίου προς ανατολικά. Στην Εικ παρουσιάζονται οι σεισμικές τομές που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια του πλόα του Νοεμβρίου Εικ : Χάρτης με τις διαδρομές των σεισμικών τομών air gun 40 in 3 που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια του διάρκεια του πλόα ΑΕΧ-7, συνολικού μήκους 32 ναυτικών μιλίων. 35

40 Εικ : Σεισμικές τομές και 25-26, Airgun 40ci. Η θέση των τομών φαίνεται στο χάρτη της Εικ

41 Στις δύο σεισμικές τομές της Εικ παρουσιάζεται η ερμηνεία της σεισμικής στρωματογραφίας και της τεκτονικής δομής σε διεύθυνση ΒΔ-ΝΑ. Οι δύο τομές παρουσιάζουν τις εξής κύριες δομές: 1) Την κύρια ρηξιγενή δομή του Ρήγματος της Τάφρου Βορείου Αιγαίου, η οποία εμφανίζεται με την μορφή πολλαπλών ρηγμάτων σε διαμόρφωση αρνητικής ανθοδομής (negative flower structure) στο βαθύτερο τμήμα της Λεκάνης της Λήμνου και έχει οδηγήσει στη δημιουργία και βύθιση της. 2) Το νότιο πρανές της Λεκάνης, το οποίο είναι ευθύγραμμο, με διεύθυνση Ν70Ε, καλύπτεται από σχετικά μικρό πάχος ιζημάτων χωρίς σαφή στρωματογραφική δομή. Τα ιζήματα υπέρκεινται του ακουστικού υποβάθρου των σεισμικών τομών, το οποίο πιθανότατα αντιπροσωπεύει το αλπικό υπόβαθρο της περιοχής. 3) Το βόρειο πρανές παρουσιάζει σύνθετη δομή. Μορφολογικά έχει αμφιθεατρική μορφή, με πολλαπλές ενδείξεις φαινομένων εκτεταμένης ολίσθησης μαζών. Στις δύο τομές της Εικ σημειώνεται η μάζα που έχει ολισθήσει και διακρίνεται από τον χαοτικό ακουστικό χαρακτήρα και την απουσία συνεχών εσωτερικών ανακλάσεων. Στις δύο τομές δεν διακρίνεται το δάπεδο της κατολίσθησης, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις είναι δυνατόν διακρίνεται η οροφή της. Από την ερμηνεία των δύο σεισμικών τομών και του βυθομετρικού ανάγλυφου προκύπτει ότι το σύνολο του βόρειου πρανούς έχει καταρρεύσει με τη μορφή πολλαπλών κατολισθήσεων. Η μάζα που ολίσθησε εμφανίζεται στον πυθμένα σε περιοχές που έχουν μεγάλη κλίση. Σε περιοχές με μικρή κλίση καλύπτεται από νεότερα ιζήματα με σαφή στρωματογραφική δομή με εναλλαγές διαφανών σεισμικών πακέτων και πακέτων με έντονες, συνεχείς ανακλάσεις. Η στρωματογραφία αυτή είναι ενδεικτική της ιζηματογένεσης του Τεταρτογενούς με τις περιοδικές μεταβολές χαμηλής και υψηλής στάθμης θάλασσας. Το πάχος των ιζημάτων που καλύπτουν την μάζα της κατολίσθησης φτάνει κατά τόπους τα 300 miliseconds. 37

42 4.5 Βιβλιογραφία Caputo R., Chatzipetros A., Pavlides S., Sboras s., The Greek Database of Seismogenic Sources (GreDaSS): state-of-the-art for northern Greece. ANNALS OF GEOPHYSICS, 55, 5, 2012; doi: /ag-5168 Pavlides S., Caputo R., Sboras S., Chatzipetros A., Papathanasiou G., Valkaniotis S., The Greek catalogue of active faults and database of seismogenic sources. Bulletin of the Geological Society of Greece, XLIII, No , Proceedings of the 12th International Congress, Patras, May, 2010 Perissoratis, C. & Mitropoulos, D Late Quaternary Evolution of the Northern Aegean Shelf. Quaternary Research 32,

43 5 Γεωχημεία επιφανειακών ιζημάτων Α.Π. Καραγεώργης, Θ.Δ. Κανελλόπουλος, Π. Γεωργίου, Ι. Σταυρακάκη, Γ. Καμπούρη, Α. Παπαγεωργίου, Γ. Ρουσάκης 5.1 Εισαγωγή Κατά τη διάρκεια του ωκεανογραφικού πλόα ΑΕΧ-7 στην περιοχή του βόρειου Αιγαίου και ειδικότερα ανατολικά της νήσου Θάσου μέχρι τη νήσο Σαμοθράκη και τα θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία έγιναν δειγματοληψίες επιφανειακών ιζημάτων με δειγματολήπτη τύπου box corer, στις θέσεις που φαίνονται στο χάρτη της Εικ Οι γεωγραφικές συντεταγμένες και το βάθος φαίνονται στον Πίνακα 7.1. Τα δείγματα ανήκουν κυρίως στο φύλλο χάρτου κλίμακας 1: 'Θράκη', ενώ συλλέχθηκαν μερικά δείγματα και από το ΦΧ 'Καβάλα'. Εικ. 7.1: Χάρτης σταθμών δειγματοληψίας επιφανειακών ιζημάτων ΑΕΧ-7. 39

44 Η γεωχημική ανάλυση περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των συγκεντρώσεων των κύριων στοιχείων και των ιχνοστοιχείων των ιζημάτων και αποσκοπεί στην εκτίμηση της γεωχημικής συμπεριφοράς τους σε σχέση με το περιβάλλον απόθεσης. Επισημαίνεται ότι πλήρης απόδοση της γεωχημικής συμπεριφοράς των στοιχείων δεν μπορεί να γίνει δίχως τα δεδομένα της κοκκομετρικής σύστασης των ιζημάτων και του περιεχομένου τους σε οργανικό άνθρακα, που, κατά τη διάρκεια συγγραφής της παρούσας έκθεσης, βρίσκονται σε εξέλιξη στα εργαστήρια του ΙΓΜΕ. Πίνακας 7.1. Σταθμοί δειγματοληψίας στα ΦΧ Θράκη και Καβάλα. Map sheet Station/Sample Latitude [N} Longitude [E] depth (m) KAV KAV THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR

45 Map sheet Station/Sample Latitude [N} Longitude [E] depth (m) THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR Εργαστηριακές αναλύσεις Οι γεωχημικές αναλύσεις έγιναν με τη μέθοδο φθορισμού ακτίνων-χ στο σύστημα Panalytical (τέως Philips) PW-2400 με δυνατότητα μέτρησης στοιχείων του περιοδικού συστήματος από το βόριο έως το ουράνιο. Το σύστημα λειτουργεί στο ΕΛΚΕΘΕ από το 1998 με άριστα αποτελέσματα. Η προετοιμασία των δειγμάτων περιλαμβάνει ξήρανση στους 60 C και στη συνέχεια λεπτομερή λειοτρίβηση σε αυτόματο μύλο από αχάτη. Για την ανάλυση των κυρίων στοιχείων κατασκευάζονται γυάλινα δισκία από 0.6 g κονιοποιημένου δείγματος, 5.5 g μίγματος 2:1 τετραβορικό λίθιο-μεταβορικό λίθιο (Li2B4O7-LiBO2), 0.5 g ανθρακικό λίθιο (LiCO3) και μερικές σταγόνες βρωμιούχου λιθίου (LiBr) σε συσκευή σύντηξης Claisse. Για την ανάλυση των ιχνοστοιχείων, 5 g κονιοποιημένου δείγματος και 1.25 g ειδικού κεριού χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία δισκίου σε αυτόματη πρέσα Hertzog, σε πίεση 20 tn για χρονικό διάστημα 20 sec. Το μέσο λάθος στην ανάλυση όλων των στοιχείων είναι <10 % 41

46 και είναι ελεγμένο με σειρά δειγμάτων αναφοράς (reference samples) από την Αμερική, τον Καναδά, την Ιαπωνία και την Ευρώπη. Το σύστημα XRF του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. έχει αναλύσει στο παρελθόν δείγματα ιζημάτων σε διεργαστηριακές ασκήσεις όπως το QUASIMEME και πρόσφατα της International Atomic Energy Agency με εξαιρετικά αποτελέσματα ακρίβειας και επαναληψιμότητας. Επίσης, υπολογίσθηκε η απώλεια πύρωσης (Loss on ignition LOI) μετά από καύση 1 g ξηρού κονιοποιημένου δείγματος σε φούρνο υψηλών θερμοκρασιών, στους 1000 C για 1 ώρα. 5.3 Αποτελέσματα Συζήτηση Στον Πίνακα 7.2 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της γεωχημικής ανάλυσης των κύριων στοιχείων, στον Πίνακα 7.3 ορισμένες στατιστικές παράμετροι και στην Εικ. 7.2 παρουσιάζονται οι οριζόντιες κατανομές των κύριων στοιχείων. Το οξείδιο του Si είναι το στοιχείο με τη μεγαλύτερη αφθονία στην περιοχή μελέτης (μέση τιμή 41.6%), ακολουθούμενο από το CaO (15.4%) και το Al2O3 (10.13%). Η χημική σύσταση των επιφανειακών ιζημάτων είναι αντιπροσωπευτική για αργιλοπυριτικά ιζήματα (κυρίως αργιλικά ορυκτά και άστριοι) και χερσογενή χαλαζία (SiO2). Αυτό φαίνεται και από την κατανομή του λόγου Si/Al (Εικ. 7.3), ο οποίος κυμαίνεται από 2.6 έως 8.0. Ο λόγος Si/Al για το μέσο σχιστόλιθο είναι 3.41 (average shale, Turekian and Wedepohl, 1961), που σημαίνει ότι σε αρκετές περιοχές παρατηρείται περίσσια Si και αποδίδεται στην παρουσία χαλαζία. Οι περιοχές εμπλουτισμού εντοπίζονται ανατολικά/βορειοανατολικά της Θάσου, βόρεια της Σαμοθράκης και κατά μήκος του άξονα Β-Ν στο κεντρικό τμήμα της υφαλοκρηπίδας του βορείου Αιγαίου. Το ασβέστιο στα ιζήματα βρίσκεται κυρίως υπό τη μορφή ανθρακικού ασβεστίου (CaCO3) με βιογενή προέλευση (κελύφη θαλάσσιων οργανισμών και θραύσματά τους) ή και στους Caαστρίους. Η κατανομή του CaO εμφανίζει μια ζώνη υψηλών τιμών πέριξ της Σαμοθράκης όπως επίσης και ΒΑ της Θάσου. Η μέγιστη τιμή (47.3%, δείγμα THR-200) καταγράφθηκε δυτικά της Σαμοθράκης σε βάθος 36 μ. Σε ότι αφορά τα υπόλοιπα κύρια στοιχεία, παρατηρούμε, με βάση την κατανομή τους, ότι συνδέονται με το αργίλιο (Fe, Ti, K, Na, Si, P), που παραπέμπουν στη σχέση τους με τα 42

47 αργιλοπυριτικά ορυκτά, ενώ εμφανίζουν συντελεστές διακύμανσης σε μεγάλο εύρος από 28% (Na) έως 44% (Fe, Ti). Είναι επίσης χαρακτηριστική η αρνητική συσχέτιση μεταξύ του ασβεστίου βιογενούς προέλευσης με όλα τα στοιχεία που συνδέονται με τα χερσογενή αργιλοπυριτικά στοιχεία αναδεικνύοντας τη διαφορετική τους προέλευση. Η γεωγραφική κατανομή των κύριων στοιχείων χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα, καθώς λειτουργούν ανταγωνιστικά τρεις διαφορετικοί παράγοντες, των χερσογενών αργιλοπυριτικών, των υπολειμματικών ιζημάτων και των αυτόχθονων βιογενών (Εικ. 7.2). Σε γενικές γραμμές τα στοιχεία που συνδέονται με τα αργιλοπυριτικά ορυκτά, παρουσιάζουν τις μέγιστες τιμές τους στην παράκτια ζώνη μεταξύ Πόρτο-Λάγος και Αλεξανδρούπολης, ενώ μια δεύτερη ζώνη υψηλών τιμών χαρακτηρίζει τα ιζήματα από τη νότια περιοχή μελέτης, όπου απαντώνται και τα μεγαλύτερα βάθη. Πίνακας 7.2. Αποτελέσματα γεωχημικού προσδιορισμού απώλειας πύρωσης (loss on ignition-loi) και κύριων στοιχείων (ποσοστά %) Sample LOI SiO 2 Al 2O 3 Fe 2O 3 TiO 2 K 2O Na 2O CaO MgO SO 3 P 2O 5 MnO % % % % % % % % % % % % KAV THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR

48 Sample LOI SiO 2 Al 2O 3 Fe 2O 3 TiO 2 K 2O Na 2O CaO MgO SO 3 P 2O 5 MnO % % % % % % % % % % % % THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR Πίνακας 7.3. Στατιστικά στοιχεία αποτελεσμάτων απώλειας πύρωσης (loss on ignition-loi) και γεωχημικού προσδιορισμού κύριων στοιχείων (τιμές %): min-ελάχιστο, max-μέγιστο, st. dev.-τυπική απόκλιση, CV%-συντελεστής διακύμανσης [100 (st. dev / mean)] LOI SiO 2 Al 2O 3 Fe 2O 3 TiO 2 K 2O Na 2O CaO MgO SO 3 P 2O 5 MnO % min max mean st. dev CV%

49 Εικ. 7.2: Κατανομή οξειδίων των κύριων στοιχείων (τιμές %) Εικ. 7.3: Οριζόντια κατανομή του λόγου Si/Al 45

50 Στον Πίνακα 7.4 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της γεωχημικής ανάλυσης των ιχνοστοιχείων, στον Πίνακα 7.5 ορισμένα στατιστικά στοιχεία και στην Εικ. 7.4 παρουσιάζονται οι οριζόντιες κατανομές τους. Τα ιχνοστοιχεία παρουσιάζουν μεγάλα εύρη τιμών και οι συντελεστές διακύμανσης είναι μεταξύ 28% (As) και 151% (Mn), ενώ οι οριζόντιες κατανομές τους είναι παρόμοιες με αυτή του αργιλίου (Co, Cr, Cu, Ni, Pb, Rb, V, Zn), που σημαίνει ότι έχουν κυρίως χερσογενή προέλευση και προέρχονται από αργιλοπυριτικά ορυκτά. Εξαίρεση αποτελεί το στρόντιο, το οποίο σχετίζεται ισχυρά με το ασβέστιο και παραπέμπει σε βιογενή προέλευση. Είναι γνωστό ότι το στρόντιο αντικαθιστά το ασβέστιο στο πλέγμα των βιογενών ανθρακικών ορυκτών λόγω παρόμοιας ιοντικής ακτίνας. Ο σίδηρος έχει παρόμοια κατανομή με το αργίλιο (Εικ. 7.2), που σημαίνει ότι βρίσκεται κυρίως στο πλέγμα των αργιλοπυριτικών ορυκτών. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατανομή του μαγγανίου (Εικ. 7.4) με ιδιαίτερα μεγάλες τιμές (μέγιστο ppm, σταθμός THR- 197, βάθος 607 m) που ενδεχομένως να σχετίζεται με την παρουσία οξειδίων-υδροξειδίων του σιδήρου και του μαγγανίου, που αποτελούν μέσο προσρόφησης ιχνοστοιχείων (Stumm and Morgan, 1996). Η κατανομή του λόγου Mn/Al (Εικ. 7.5) δείχνει σαφή αύξηση με το βάθος, ειδικά στους βαθύτερους σταθμούς. Αντίστοιχα μεγάλες τιμές του λόγου βρέθηκαν στον πλόα ΑΕΧ-5 σε περιοχές όπως είναι οι κόλποι Τορωναίος, Σιγγιτικός και νότια της χερσονήσου του Αγίου Όρους, καθώς επίσης και στον πλόα ΑΕΧ-6 ΝΔ της Θάσου. Σε κάθε περίπτωση οι τιμές του λόγου είναι πολλαπλάσιες της τιμής που αντιστοιχεί στο μέσο σχιστόλιθο ( ), που υποδηλώνει εμπλουτισμό του περιεχομένου των ιζημάτων σε Mn, αντίστοιχο με αυτόν που κατέγραψαν οι Karageorgis et al. (2005) στην ευρύτερη περιοχή. Η ιδιαίτερη συμπεριφορά του Mn αξίζει περαιτέρω διερεύνησης και σχεδιάζεται ανάλυση επιλεγμένων δειγμάτων με τεχνικές ηλεκτρονικής μικροσκοπίας και μικροανάλυσης, ώστε να προσδιοριστεί σε ποια μορφή βρίσκεται το μαγγάνιο. Στην ίδια περιοχή παρουσιάζουν υψηλές τιμές διάφορα ιχνοστοιχεία, με πιο χαρακτηριστικά το κοβάλτιο και το νικέλιο. Τα ιζήματα της συγκεκριμένης περιοχής είναι σαφώς πιο λεπτόκοκκα, οπότε δικαιολογείται η αύξηση των τιμών των ιχνοστοιχείων, που δεσμεύονται στο πλέγμα των αργιλικών ορυκτών, όμως η σχέση τους με το μαγγάνιο παραμένει αδιευκρίνιστη. Σε ότι αφορά τις οριζόντιες κατανομές των ιχνοστοιχείων, διαπιστώνουμε ότι επικρατούν γενικές τάσεις αντίστοιχες με αυτές των κυρίων στοιχείων. Συγκεκριμένα, μια ομάδα 46

51 ιχνοστοιχείων (Co, Cr, Cu, Ni, Pb, Rb, V, Zn) κατανομές αντίστοιχες με αυτή του αργιλίου και παραπέμπουν στη σύνδεσή τους στο πλέγμα των αργιλοπυριτικών ορυκτών. Πίνακας 7.4. Αποτελέσματα γεωχημικού προσδιορισμού ιχνοστοιχείων (ppm) Sample As Ba Co Cr Cu Mn Ni Pb Rb Sr V Zn ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm KAV THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR

52 Sample As Ba Co Cr Cu Mn Ni Pb Rb Sr V Zn ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR THR Πίνακας 7.5. Στατιστικά στοιχεία αποτελεσμάτων γεωχημικού προσδιορισμού ιχνοστοιχείων (τιμές σε ppm): min-ελάχιστο, max-μέγιστο, st. dev.-τυπική απόκλιση, CV%-συντελεστής διακύμανσης [100 (st. dev / mean)] As Ba Co Cr Cu Mn Ni Pb Rb Sr V Zn ppm min max mean st. dev CV%

53 Εικ. 7.4: Κατανομή ιχνοστοιχείων (τιμές σε ppm). 49

54 Εικ. 7.5: Οριζόντια κατανομή του λόγου Mn/Al (x10-4 ). 5.4 Συμπεράσματα Η γεωχημική σύσταση των επιφανειακών ιζημάτων στην περιοχή μελέτης παρουσιάζει μεγάλη διαφοροποίηση τόσο ως προς το εύρος των τιμών κυρίων στοιχείων και ιχνοστοιχείων, όσο και ως προς τη γεωγραφική κατανομή. Η προέλευση των ιζημάτων είναι εν μέρει χερσογενής, από τους ποταμούς Νέστο, Έβρο και μικρότερους, που εκβάλλουν στην περιοχή μελέτης και αποστραγγίζουν πετρώματα με έντονη διαφοροποίηση σε ότι αφορά τη λιθολογική τους σύσταση. Σε γενικές γραμμές τα ιζήματα έχουν σύσταση αργιλοπυριτική και αραιώνονται από τα αυτόχθονα βιογενή ανθρακικά. Τα ιζήματα σε βάθη <120 μ. έχουν αμμοϊλυώδη σύσταση και γίνονται σταδιακά πιο λεπτόκοκκα προς το υφαλοπρανές. Σε διάφορες, κυρίως παράκτιες, περιοχές καταγράφεται αυξημένο ποσοστό πυριτίου που συνδέεται με χερσογενή χαλαζία και ενδεχομένως αδρομερέστερη κοκκομετρία, που παραπέμπει σε ιζήματα υπολειμματικού τύπου, κυρίως σε βάθη <120 μ. Τα υπολειμματικά ιζήματα είναι συνήθως εμπλουτισμένα σε βαρέα ορυκτά και στη συγκεκριμένη περιοχή αναμένεται και εμπλουτισμός σε σπάνιες γαίες, που φιλοξενούνται στα ορυκτά αλλανίτης, 50

55 μοναζίτης, τιτανίτης, ουρανινίτης, ζιρκόνιο και απατίτης (Goodenough et al., 2016). Η περαιτέρω ορυκτολογική και γεωχημική ανάλυση επιλεγμένων ιζημάτων θα δώσει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με το δυναμικό της περιοχής σε σπάνιες γαίες. Το βάθος φαίνεται επίσης να παίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς ελέγχει το ποσοστό των λεπτόκοκκων ορυκτών και κατ επέκταση τη γεωχημεία των αργίλων. Η παρουσία οξειδίωνυδροξειδίων του σιδήρου και του μαγγανίου παίζει σημαντικό ρόλο στην κατανομή των ιχνοστοιχείων και ιδιαίτερα των μετάλλων, τα οποία προσροφώνται στα οξείδια. Ο ρόλος του οργανικού υλικού σε όλες αυτές τις διαδικασίες δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί προτού γίνουν οι προγραμματισμένες αναλύσεις. Επίσης, σημαντική πληροφορία θα δώσουν και οι αναλύσεις κοκκομετρίας που είναι επίσης προγραμματισμένες. 5.5 Βιβλιογραφία Goodenough, K.M., J. Schilling, E. Jonsson, P. Kalvig, N. Charles, J. Tuduri, E.A. Deady, M. Sadeghi, H. Schiellerup, A. Müller, G. Bertrand, N. Arvanitidis, D.G. Eliopoulos, R.A. Shaw, K. Thrane, N. Keulen, Europe's rare earth element resource potential: An overview of REE metallogenetic provinces and their geodynamic setting Review Article. Ore Geology Reviews 72, Karageorgis, A.P., Anagnostou, C.L. and Kaberi, H., Geochemistry and mineralogy of the NW Aegean Sea surface sediments: implications for river runoff and anthropogenic impact, Appl Geochem, 20(1), 69 88, doi: /j.apgeochem Stumm, W., Morgan, J.J., Aquatic Chemistry. Wiley Interscience, New York. Turekian, K.K. and Wedepohl, K.H., Distribution of the elements in some major units of the earth s crust, Bull. Geol. Soc. Am., 72,

Γεωλογικές- γεωµορφολογικές έρευνες για την. αγωγών"

Γεωλογικές- γεωµορφολογικές έρευνες για την. αγωγών Γεωλογικές- γεωµορφολογικές έρευνες για την ασφαλή πόντιση υποθαλάσσιων καλωδίων και αγωγών" ρ. Γρηγόρης Π. Ρουσάκης ΤΟΜΕΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΓΕΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΦΥΣΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΛΚΕΘΕ Σκοπός των ερευνών

Διαβάστε περισσότερα

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 2. 2.1 ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται συνοπτικά το Γεωλογικό-Σεισμοτεκτονικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του Π.Σ. Βόλου - Ν.Ιωνίας. Η ευρύτερη περιοχή της πόλης του

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2016 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ Είμαστε όλοι ενήμεροι

Διαβάστε περισσότερα

Ι.Γ.Μ.Ε. 81η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 10-18/09/2016

Ι.Γ.Μ.Ε. 81η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 10-18/09/2016 Ι.Γ.Μ.Ε. 81 η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 10-18/09/2016 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ Βασική γεωλογική έρευνα Ειδικές γεωλογικές χαρτογραφήσεις Παλαιοντολογικοί - Παλυνολογικοί - Ιζηματολογικοί προσδιορισμοί Εφαρμογές Γεωγραφικών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη Οι υδρίτες (εικ. 1) είναι χημικές ενώσεις που ανήκουν στους κλειθρίτες, δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

Ευρασιατική, Αφρικανική και Αραβική

Ευρασιατική, Αφρικανική και Αραβική Έχει διαπιστωθεί διεθνώς ότι τα περιθώρια τεκτονικών πλακών σε ηπειρωτικές περιοχές είναι πολύ ευρύτερα από τις ωκεάνιες (Ευρασία: π.χ. Ελλάδα, Κίνα), αναφορικά με την κατανομή των σεισμικών εστιών. Στην

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ-ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 24/05/2014

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ-ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 24/05/2014 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ-ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 24/05/2014 Στις 09:25 UTC (12:25 ώρα Ελλάδας) της 24/5/2014 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους 6,3 βαθμών στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαμοθράκης και Λήμνου. Την δόνηση ακολούθησε

Διαβάστε περισσότερα

2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Υ ΡΟΣΦΑΙΡΑΣ

2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Υ ΡΟΣΦΑΙΡΑΣ 2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Υ ΡΟΣΦΑΙΡΑΣ 2.1 Ωκεανοί και Θάλασσες. Σύµφωνα µε τη ιεθνή Υδρογραφική Υπηρεσία (International Hydrographic Bureau, 1953) ως το 1999 θεωρούντο µόνο τρεις ωκεανοί: Ο Ατλαντικός, ο Ειρηνικός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Τομέας Θαλάσσιας Γεωλογίας και Γεωφυσικής ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ Εφαρμογή μαθηματικού μοντέλου MIKE21 Coupled Model

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Γεωλογείν περί Σεισμών...3. 2. Λιθοσφαιρικές πλάκες στον Ελληνικό χώρο... 15. 3. Κλάδοι της Γεωλογίας των σεισμών...

ΜΕΡΟΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Γεωλογείν περί Σεισμών...3. 2. Λιθοσφαιρικές πλάκες στον Ελληνικό χώρο... 15. 3. Κλάδοι της Γεωλογίας των σεισμών... ΜΕΡΟΣ 1 1. Γεωλογείν περί Σεισμών....................................3 1.1. Σεισμοί και Γεωλογία....................................................3 1.2. Γιατί μελετάμε τους σεισμούς...........................................

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΔΑΠΜ για την εκπόνηση ΤΕΥΧΟΣ 9 ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΔΑΠΜ για την εκπόνηση ΤΕΥΧΟΣ 9 ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΔΑΠΜ-41621 για την εκπόνηση ΠΡΟΜΕΛΕΤΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΗΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΒΥΘΟΜΕΤΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ & ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΠΟΒΡΥΧΙΟΥ ΚΑΛΩΔΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 150 kv ΤΗΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΝΟΤΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

0,5 1,1 2,2 4,5 20,8 8,5 3,1 6,0 14,9 22,5 15,0 0,9

0,5 1,1 2,2 4,5 20,8 8,5 3,1 6,0 14,9 22,5 15,0 0,9 ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ Ακαδημαϊκό Έτος 2016-2017 ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ (Ο ΩΚΕΑΝΙΟΣ ΠΥΘΜΕΝΑΣ) Βασίλης ΚΑΨΙΜΑΛΗΣ Γεωλόγος-Ωκεανογράφος Κύριος Ερευνητής, ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Τηλ. Γραφείου: 22910 76378 Κιν.: 6944

Διαβάστε περισσότερα

Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς

Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς Habitat: κυρίαρχη μορφή, γύρω από την οποία αναπτύσσεται ένας οικότοπος Χλωρίδα (π.χ. φυτό-φύκος) Πανίδα (π.χ. ύφαλος διθύρων) Γεωλογική μορφή (π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας

Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας ΛΙΘΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΒΙΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΡΟΝΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Μαγνητοστρωματογραφία Σεισμική στρωματογραφία ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ Παραλληλισμός στρωμάτων από περιοχή σε περιοχή με στόχο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ Αντώνης Βαφείδης Εργαστήριο Εφαρµοσµένης Γεωφυσικής Τµήµα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης Χανιά. Μέλος της Εθνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ Εισαγωγή: Η σεισμικότητα μιας περιοχής χρησιμοποιείται συχνά για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικών με τις τεκτονικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα εκεί. Από τα τέλη του

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΝΔ ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ (M=6.8, 26/10/2018)

ΣΕΙΣΜΟΣ ΝΔ ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ (M=6.8, 26/10/2018) ΣΕΙΣΜΟΣ ΝΔ ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ (M=6.8, 26/10/2018) 1. ΓΕΝΙΚΑ Στις 01:54 ώρα Ελλάδας (22:54 UTC) της 25 ης Οκτωβρίου 2018 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους 6.8 στη θαλάσσια περιοχή ΝΔ της Ζακύνθου. Τη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΟΔΡΟΜΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΟΔΡΟΜΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΟΔΡΟΜΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καθηγητής Νικ. Δελήμπασης Τομέας Γεωφυσικής Γεωθερμίας Πανεπιστημίου Αθηνών Η έρευνα για την ανίχνευση τυχόν

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Ολοκληρωμένου Προγράμματος Παρακολούθησης Θαλασσίων Υδάτων στο πλαίσιο υλοποίησης της Ευρωπαϊκής οδηγίας για τη θαλάσσια στρατηγική

Εφαρμογή Ολοκληρωμένου Προγράμματος Παρακολούθησης Θαλασσίων Υδάτων στο πλαίσιο υλοποίησης της Ευρωπαϊκής οδηγίας για τη θαλάσσια στρατηγική Εφαρμογή Ολοκληρωμένου Προγράμματος Παρακολούθησης Θαλασσίων Υδάτων στο πλαίσιο υλοποίησης της Ευρωπαϊκής οδηγίας για τη θαλάσσια στρατηγική 2008/56/EK 1 Οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική (2008/56/ΕΚ)

Διαβάστε περισσότερα

Συμβολή στην Χαρτογράφηση Θαλάσσιων Οικοτόπων των Όρμων Κορθίου και Χώρας Άνδρου (Νοτιοανατολική Άνδρος, Κυκλάδες)

Συμβολή στην Χαρτογράφηση Θαλάσσιων Οικοτόπων των Όρμων Κορθίου και Χώρας Άνδρου (Νοτιοανατολική Άνδρος, Κυκλάδες) Συμβολή στην Χαρτογράφηση Θαλάσσιων Οικοτόπων των Όρμων Κορθίου και Χώρας Άνδρου (Νοτιοανατολική Άνδρος, Κυκλάδες) 1 1. Εισαγωγή Οι θαλάσσιοι τύποι οικοτόπων αποτελούν τμήμα του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τ Μ Η Μ Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Σ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, 70 17671 ΚΑΛΛΙΘΕΑ-ΤΗΛ: 210-9549151 FAX: 210-9514759 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΣΚΗΣΗ 3 ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες

Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες Tεχνικο οικονομικοί παράγοντες για την αξιολόγηση της οικονομικότητας των γεωθερμικών χρήσεων και της «αξίας» του ενεργειακού προϊόντος: η θερμοκρασία, η παροχή

Διαβάστε περισσότερα

Γ' ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

Γ' ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Γ' ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ 2000-2006 ΥΠΟΕΡΓΟ 04ΕΡ 47 ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ 2 (Χάρτης μορφοτεκτονικών ασυνεχειών κατά μήκος της ρηξιγενούς ζώνης Δομοκού-Καναλίων (Θεσσαλία)) Τίτλος Υποέργου : Παροχή δεδομένων για

Διαβάστε περισσότερα

Συσχέτιση Νεοτεκτονικών αμώυ και Σεισμικότητας στην Ευρύτερη Περιοχή ταυ Κορινθιακού Κόλπου (Κεντρική Ελλάδα).

Συσχέτιση Νεοτεκτονικών αμώυ και Σεισμικότητας στην Ευρύτερη Περιοχή ταυ Κορινθιακού Κόλπου (Κεντρική Ελλάδα). Συσχέτιση Νεοτεκτονικών αμώυ και Σεισμικότητας στην Ευρύτερη Περιοχή ταυ Κορινθιακού Κόλπου (Κεντρική Ελλάδα). Περίληψη Η περιοχή μελέτης της παρούσας διατριβής περιλαμβάνει το βόρειο τμήμα της ευρύτερης

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της Νισύρου.

Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της Νισύρου. Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της Νισύρου. Δρ. Παρασκευή Νομικού Λέκτωρ Ωκεανογραφίας Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Η ηφαιστειακή εξέλιξη της Νισύρου άρχισε

Διαβάστε περισσότερα

Επιπτώσεις αποθέσεων φερτών υλικών σε ταµιευτήρες

Επιπτώσεις αποθέσεων φερτών υλικών σε ταµιευτήρες 6ο Πανελλήνιο Γεωγραφικό Συνέδριο της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας, Θεσσαλονίκη, 3-6 Οκτωβρίου 2002 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Ouarkziz)

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Ouarkziz) Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Ouarkziz) Δίνονται αεροφωτογραφίες για στερεοσκοπική παρατήρηση. Θεωρούμε ότι ο βορράς βρίσκεται προς τα πάνω κατά την ανάγνωση των γραμμάτων και των αριθμών. Ερωτήσεις:

Διαβάστε περισσότερα

Και οι τρεις ύφαλοι βρίσκονται κοντά στην ακτογραμμή. Τα βάθη κυμαίνονται από 31 έως 35 m για τους Τ.Υ. Ιερισσού και Πρέβεζας και 20 έως 30 m για τον

Και οι τρεις ύφαλοι βρίσκονται κοντά στην ακτογραμμή. Τα βάθη κυμαίνονται από 31 έως 35 m για τους Τ.Υ. Ιερισσού και Πρέβεζας και 20 έως 30 m για τον ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΥΠΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΕΧΤΗΤΩΝ ΥΦΑΛΩΝ ΙΕΡΡΙΣΟΥ- ΠΡΕΒΕΖΑΣ-ΚΑΛΥΜΝΟΥ ΚΑΜΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας, Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός-ΔΗΜΗΤΡΑ, 64007 Ν. Πέραμος Καβάλας,

Διαβάστε περισσότερα

ANAΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ

ANAΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ ANAΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΜΙΣΘΩΣΗΣ ΕΡΓΟΥ Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

Βυθομετρικός χάρτης του Ατλαντικού Ωκεανού, όπως σχεδιάστηκε μετά το πέρας του ωκεανογραφικού πλόα του Challenger και με βάση τα στοιχεία που

Βυθομετρικός χάρτης του Ατλαντικού Ωκεανού, όπως σχεδιάστηκε μετά το πέρας του ωκεανογραφικού πλόα του Challenger και με βάση τα στοιχεία που ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΤΟΠΙΑ - ΕΝΑ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΩΚΕΑΝΕΙΟΥ ΠΥΘΜΕΝΑ ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΑ ΒΑΘΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Βυθομετρικός χάρτης του Ατλαντικού Ωκεανού, όπως σχεδιάστηκε μετά το πέρας

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra)

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra) Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra) Δίνονται αεροφωτογραφίες για στερεοσκοπική παρατήρηση. Ο βορράς είναι προσανατολισμένος προς τα πάνω κατά την ανάγνωση των γραμμάτων και των αριθμών. Ερωτήσεις:

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ ΚΡΕΜΑΣΤΩΝ

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ ΚΡΕΜΑΣΤΩΝ 6ο ο Πανελλήνιο Γεωγραφικό Συνέδριο της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας, Θεσσαλονίκη, 3-63 6 Οκτωβρίου 2002 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ 26/01/2014

ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ 26/01/2014 ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ 26/01/2014 Στις 13:55 UTC (15:55 ώρα Ελλάδας) της 26/1/2014 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M W =6.1 βαθμών στις δυτικές ακτές της Κεφαλονιάς. Την δόνηση ακολούθησε μετασεισμική

Διαβάστε περισσότερα

Άλλοι χάρτες λαμβάνουν υπόψη και το υψόμετρο του αντικειμένου σε σχέση με ένα επίπεδο αναφοράς

Άλλοι χάρτες λαμβάνουν υπόψη και το υψόμετρο του αντικειμένου σε σχέση με ένα επίπεδο αναφοράς ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ Ένας χάρτης είναι ένας τρόπος αναπαράστασης της πραγματικής θέσης ενός αντικειμένου ή αντικειμένων σε μια τεχνητά δημιουργουμένη επιφάνεια δύο διαστάσεων Πολλοί χάρτες (π.χ. χάρτες

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ Τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του νερού Μέρος 2 ο : Φυσική ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Θερμοκρασία 2. Πυκνότητα 3. Διάδοση του φωτός στο νερό 4. Διάδοση του ήχου στο νερό Μια από τις πιο σημαντικές

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ

ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Αρχές και έννοιες της Ωκεανογραφίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις φυσικές διεργασίες των ωκεάνιων συστημάτων. Φυσικές ιδιότητες και οι φυσικές παράμετροι του θαλασσινού νερού, και χωροχρονικές

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΔAΠΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ:

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΔAΠΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ: ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΔAΠΜ 41717 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ: «ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΓΡΑΦΕΙΟΥ & ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΒΥΘΟΜΕΤΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ & ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΠΟΒΡΥΧΙΟΥ ΚΑΛΩΔΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΑΣΗΣ ±320kV

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΑΞΗ Κεφάλαιο 3 ο

ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΑΞΗ Κεφάλαιο 3 ο ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΑΞΗ Κεφάλαιο 3 ο Μέθοδος σεισμικής ανάκλασης Παραγωγή ελαστικών κυμάτων τεχνητά στην επιφάνεια της γης Ανάκλαση των κυμάτων πάνω σε ασυνέχειες μέσα στο φλοιό της γης Καταγραφή των απευθείας και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 17/11/2015

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 17/11/2015 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 17/11/2015 Στις 07:10 UTC (09:10 ώρα Ελλάδας) της 17/11/2015 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M W =6.4 βαθμών Νοτιοδυτικά της πόλης της Λευκάδας. Την δόνηση ακολούθησε μετασεισμική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 6: ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΩΝ ΚΑΤΑΝΟΜΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 6: ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΩΝ ΚΑΤΑΝΟΜΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 6: ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΩΝ ΚΑΤΑΝΟΜΩΝ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2016 ΑΣΚΗΣΗ 6:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 17/11/2015

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 17/11/2015 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 17/11/2015 Στις 07:10 UTC (09:10 ώρα Ελλάδας) της 17/11/2015 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M W =6.4 βαθμών Νοτιοδυτικά της πόλης της Λευκάδας. Την δόνηση ακολούθησε μετασεισμική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Δημιουργία Ψηφιακού Μοντέλου Βυθού για τον κόλπο του Σαρωνικού, με τη χρήση Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Δημιουργία Ψηφιακού Μοντέλου Βυθού για τον κόλπο του Σαρωνικού, με τη χρήση Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕ Κατεύθυνση Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής ΤΕ ΠΤΥΧΙΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Βύρων Μωραΐτης, Φυσικός MSc.

Βύρων Μωραΐτης, Φυσικός MSc. Μελέτη της επίδρασης των δυναμικών θαλάσσιων συνθηκών στους παράκτιους οικότοπους. Εφαρμογή στην Αφάντου Ρόδου. ~ Study on the impact of dynamic sea conditions on coastal marine habitats. Application in

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ (Κύματα στην Επιφάνεια Υγρού Θαλάσσια Κύματα)

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ (Κύματα στην Επιφάνεια Υγρού Θαλάσσια Κύματα) ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ (Κύματα στην Επιφάνεια Υγρού Θαλάσσια Κύματα) Εκτός από τα εγκάρσια και τα διαμήκη κύματα υπάρχουν και τα επιφανειακά κύματα τα οποία συνδυάζουν τα χαρακτηριστικά των δυο προαναφερθέντων

Διαβάστε περισσότερα

Αποθέσεις ανθρακικών ορυκτών σε παλαιολίμνες του Ελληνικού χώρου κατά τη διάρκεια της τελευταίας παγετώδους περιόδου

Αποθέσεις ανθρακικών ορυκτών σε παλαιολίμνες του Ελληνικού χώρου κατά τη διάρκεια της τελευταίας παγετώδους περιόδου Αποθέσεις ανθρακικών ορυκτών σε παλαιολίμνες του Ελληνικού χώρου κατά τη διάρκεια της τελευταίας παγετώδους περιόδου Αριστομένης Π. Καραγεώργης 1, Χρήστος Αναγνώστου 1, Θεόδωρος Κανελλόπουλος 1, Rolf O.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017)

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017) ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017) Στις 03:51 UTC (05:51 ώρα Ελλάδας) της 06/02/2017 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M W =5.2 βαθμών στα τουρκικά παράλια, βορειοδυτικά της Λέσβου.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017)

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017) ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017) Στις 03:51 UTC (05:51 ώρα Ελλάδας) της 06/02/2017 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M W =5.2 βαθμών στα τουρκικά παράλια, βορειοδυτικά της Λέσβου.

Διαβάστε περισσότερα

Tαξινόμηση υδρορρεύματος

Tαξινόμηση υδρορρεύματος Tαξινόμηση υδρορρεύματος Αποτελεί μια ευρέως εφαρμοσμένη μέθοδο χαρακτηρισμού των υδρορρευμάτων που βασίζεται στην προϋπόθεση ότι ο αριθμός ταξινόμησης έχει κάποια σχέση με το μέγεθος της περιοχής τροφοδοσίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΔΑΙΣΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΔΑΙΤΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΔΑΙΣΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΔΑΙΤΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΔΑΙΣΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΔΑΙΤΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ Πρόγραμμα Ανάπτυξης τηλεμετρικών κλπ δικτύων GPS για διάφορες εφαρμογές (Ηφαιστειολογική έρευνα, έρευνα σεισμών,

Διαβάστε περισσότερα

1o ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Χάρτες: Προσδιορισμός θέσης

1o ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Χάρτες: Προσδιορισμός θέσης 1o ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Χάρτες: Προσδιορισμός θέσης Απαραίτητο όλων των ωκεανογραφικών ερευνών και μελετών Προσδιορισμός θέσης & πλοήγηση σκάφους Σε αυτό το εργαστήριο.. Τι περιλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ

ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ Χαρτογραφία Ι 1 Το σχήμα και το μέγεθος της Γης [Ι] Σφαιρική Γη Πυθαγόρεια & Αριστοτέλεια αντίληψη παρατηρήσεις φυσικών φαινομένων Ομαλότητα γεωμετρικού σχήματος (Διάμετρος

Διαβάστε περισσότερα

Θαλάσσια Γεωαρχαιολογική Έρευνα για την Ανάδειξη της Βυθισµένης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς

Θαλάσσια Γεωαρχαιολογική Έρευνα για την Ανάδειξη της Βυθισµένης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς Θαλάσσια Γεωαρχαιολογική Έρευνα για την Ανάδειξη της Βυθισµένης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς ρ ηµήτρης Σακελλαρίου Γεωλόγος, ιευθυντής Ερευνών Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών Ναυάγιο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017)

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017) ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017) Στις 03:51 UTC (05:51 ώρα Ελλάδας) της 06/02/2017 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M W =5.2 βαθμών στα τουρκικά παράλια, βορειοδυτικά της Λέσβου.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ - ΓΕΩΦΥΣΙΚΗ ΔΙΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΩΝ ΑΝΑΒΛΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΣΤΟΥΠΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ - ΓΕΩΦΥΣΙΚΗ ΔΙΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΩΝ ΑΝΑΒΛΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΣΤΟΥΠΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ - ΓΕΩΦΥΣΙΚΗ ΔΙΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΩΝ ΑΝΑΒΛΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΣΤΟΥΠΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ Ρουσάκης Γ., Γεωργίου Π., Καραγεώργης Α.Π., Μαντόπουλος Π., Παμπίδης Ι. Ινστι/το Ωκεανογραφίας, Ελληνικό

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Απόστολος Ντάνης. Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής

Δρ. Απόστολος Ντάνης. Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής *Βασικές μορφές προσανατολισμού *Προσανατολισμός με τα ορατά σημεία προορισμού στη φύση *Προσανατολισμός με τον ήλιο *Προσανατολισμός από τη σελήνη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1999 ) ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1999 ) ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1999 ) ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΓΡΑΜΜΕΝΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΑΡΑΛΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΣΚΙΝΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΡΟΥΠΑΚΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΚΚΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΤΑΘΜΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΧΘΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ, ΑΥΡΙΟ

Η ΣΤΑΘΜΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΧΘΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ, ΑΥΡΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΠΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Σίνα 32, Αθήνα 106 72, τηλ.210-3617824, φαξ 210-3643476, e- mails: ellspe@otenet.gr & info@speleologicalsociety.gr website: www.speleologicalsociety.gr ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ : Ι. ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2016 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ. Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Το Ελληνικό τόξο

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ. Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Το Ελληνικό τόξο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Το Ελληνικό τόξο ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Ο Ελλαδικός χώρος µε την ευρεία γεωγραφική έννοια του όρου, έχει µια σύνθετη γεωλογικοτεκτονική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 5: Δευτερογενής Διασπορά, Κυριότερες γεωχημικές μεθόδοι Αναζήτησης Κοιτασμάτων, Σχεδιασμός και δειγματοληψία Χαραλαμπίδης Γεώργιος Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1-4 Ιουνίου 2010 Πρόγραμμα - Δρομολόγιο Σύνταξη Επιμέλεια: Καθηγητής Μιχ. Σταματάκης

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεράσματα Κεφάλαιο 7.

Συμπεράσματα Κεφάλαιο 7. 7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο κύριος στόχος της παρούσας διατριβής ήταν η προσομοίωση της σεισμικής κίνησης με τη χρήση τρισδιάστατων προσομοιωμάτων για τους εδαφικούς σχηματισμούς της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης.

Διαβάστε περισσότερα

GEOCHEMISTRY OF MAJOR AND MINOR ELEMENTS FROM SURFACE SEDIMENTS OF LAKONIKOS GULF, GREECE

GEOCHEMISTRY OF MAJOR AND MINOR ELEMENTS FROM SURFACE SEDIMENTS OF LAKONIKOS GULF, GREECE ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΧΗΜΙΚΗ-ΓΕΩΧΗΜΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ GEOCHEMISTRY OF MAJOR AND MINOR ELEMENTS FROM SURFACE SEDIMENTS OF LAKONIKOS GULF, GREECE Karageorgis, A.P., Kanellopoulos, Th.D., Papageorgiou,

Διαβάστε περισσότερα

Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών και θαλάσσιο αιολικό - κυματικό δυναμικό. Παρασκευή Δρακοπούλου, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας, ΕΛΚΕΘΕ

Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών και θαλάσσιο αιολικό - κυματικό δυναμικό. Παρασκευή Δρακοπούλου, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας, ΕΛΚΕΘΕ Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών και θαλάσσιο αιολικό - κυματικό δυναμικό Παρασκευή Δρακοπούλου, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας, ΕΛΚΕΘΕ Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών: ένα εργαλείο "έξυπνου χάρτη" ολοκληρωμένο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ ΠΟΤΑΜΟΥ ΝΕΣΤΟΥ

ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ ΠΟΤΑΜΟΥ ΝΕΣΤΟΥ INTERREG IIIA / PHARE CBC ΕΛΛΑΔΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ: ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ ΠΟΤΑΜΟΥ ΝΕΣΤΟΥ Καθηγητής Βασίλειος A. Τσιχριντζής Διευθυντής, Εργαστήριο Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΟΗΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

ΠΛΟΗΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΛΟΗΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Υδρογραφικές αποτυπώσεις Υ ΡΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ Η παραγωγή υδρογραφικών διαγραµµάτων και υδρογραφικών χαρτών προϋποθέτει: τον υδρογραφικό εντοπισµό προσδιορισµό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (G.I.S.), επιτυγχάνουν με τη βοήθεια υπολογιστών την ανάπτυξη και τον

Διαβάστε περισσότερα

Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου

Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου Κεφάλαιο 11 ο : Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου Στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούμε με τις δευτερογενείς μορφές του αναγλύφου που προκύπτουν από τη δράση της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ BA ΤΗΣ KΩ (Μ w =6.6, 21/07/2017)

ΣΕΙΣΜΟΣ BA ΤΗΣ KΩ (Μ w =6.6, 21/07/2017) ΣΕΙΣΜΟΣ BA ΤΗΣ KΩ (Μ w =6.6, 21/07/2017) Στις 01:31 ώρα Ελλάδας της 21/07/2017 (22:31 UTC, 20/07/2017) εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M w =6.6 μεταξύ της θαλάσσιας περιοχής ΒΑ της Κω και των

Διαβάστε περισσότερα

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες Ωκεανοί Το νερό καλύπτει τα δύο τρίτα της γης και το 97% όλου του κόσµου υ και είναι κατοικία εκατοµµυρίων γοητευτικών πλασµάτων. Οι ωκεανοί δηµιουργήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισμός του μηχανισμού γένεσης

Καθορισμός του μηχανισμού γένεσης Καθορισμός του μηχανισμού γένεσης Σκοπός Σκοπός της άσκησης αυτής είναι ο καθορισμός του μηχανισμού γένεσης ενός σεισμού με βάση τις πρώτες αποκλίσεις των επιμήκων κυμάτων όπως αυτές καταγράφονται στους

Διαβάστε περισσότερα

«Ναυτίλος 2005»: Αναγκαιότητα και προοπτικές. Δρ. Ε. Παπαθανασίου Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών

«Ναυτίλος 2005»: Αναγκαιότητα και προοπτικές. Δρ. Ε. Παπαθανασίου Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών «Ναυτίλος 2005»: Αναγκαιότητα και προοπτικές Δρ. Ε. Παπαθανασίου Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών περιληψη Το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ συμβάλλει στην προσπάθεια ανάπτυξης της Θαλάσσιας Ερευνας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ Η μέθοδος των πρώτων αποκλίσεων των επιμήκων κυμάτων sin i = υ V υ : ταχύτητα του κύματος στην εστία V: μέγιστη αποκτηθείσα ταχύτητα Μέθοδος της προβολής

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Πολυδεσμικού Ηχοβολιστή iwbmsh NORBIT Subsea W W W. M E T R I C A. G R

Παρουσίαση Πολυδεσμικού Ηχοβολιστή iwbmsh NORBIT Subsea W W W. M E T R I C A. G R Παρουσίαση Πολυδεσμικού Ηχοβολιστή iwbmsh NORBIT Subsea 1 Εισαγωγή Η εταιρεία METRICA Α.Ε., σε συνεργασία με τον Νορβηγικό οίκο NORBIT, πραγματοποίησε επίδειξη χρήσης και λειτουργίας Πολυδεσμικού Ηχοβολιστή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017)

ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017) ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017) Στις 12:28 UTC (15:28 ώρα Ελλάδας) της 12/06/2017 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M w =6.3 μεταξύ Λέσβου και Χίου, ~15χλμ Ν-ΝΔ των νότιων ακτών της

Διαβάστε περισσότερα

ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. Ενότητα 7: Περιβάλλοντα Ιζηματογένεσης- Αλλουβιακά ριπίδια. Δρ. Αβραμίδης Παύλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. Ενότητα 7: Περιβάλλοντα Ιζηματογένεσης- Αλλουβιακά ριπίδια. Δρ. Αβραμίδης Παύλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Ενότητα 7: Περιβάλλοντα Ιζηματογένεσης- Αλλουβιακά ριπίδια Δρ. Αβραμίδης Παύλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζεται ένα από τα πιο σημαντικά

Διαβάστε περισσότερα

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων Ενότητα 6 : Γεωφυσικές διασκοπήσεις Τοκμακίδης Κωνσταντίνος Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων

Διαβάστε περισσότερα

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία iv. Παράκτια Γεωμορφολογία Η παράκτια ζώνη περιλαμβάνει, τόσο το υποθαλάσσιο τμήμα της ακτής, μέχρι το βάθος όπου τα ιζήματα υπόκεινται σε περιορισμένη μεταφορά εξαιτίας της δράσης των κυμάτων, όσο και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017)

ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017) ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017) Στις 12:28 UTC (15:28 ώρα Ελλάδας) της 12/06/2017 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M w =6.3 μεταξύ Λέσβου και Χίου, ~15χλμ Ν-ΝΔ των νότιων ακτών της

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017

Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017 Ιωάννης Μ. Τσόδουλος Δρ. Γεωλόγος Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017 Αλλουβιακά ριπίδια (alluvial fans) Είναι γεωμορφές αποθέσεις, σχήματος βεντάλιας ή κώνου που σχηματίζονται, συνήθως, όταν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017)

ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017) ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017) Στις 12:28 UTC (15:28 ώρα Ελλάδας) της 12/06/2017 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M w =6.3 μεταξύ Λέσβου και Χίου, ~15χλμ Ν-ΝΔ των νότιων ακτών της

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 05 ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Διάρκεια: 3 ώρες ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) U β A

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 05 ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Διάρκεια: 3 ώρες ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) U β A Σελίδα 1 από 5 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 05 ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Διάρκεια: 3 ώρες ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις Α1- Α και

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται

ΜΑΘΗΜΑ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται ΜΑΘΗΜΑ 1 Π. Γ Κ Ι Ν Η Σ 1. Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται 2. Να μπορείς να δώσεις την σχετική γεωγραφική θέση ενός τόπου χρησιμοποιώντας τους όρους

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ BA ΤΗΣ KΩ (Μ w =6.6, 21/07/2017)

ΣΕΙΣΜΟΣ BA ΤΗΣ KΩ (Μ w =6.6, 21/07/2017) ΣΕΙΣΜΟΣ BA ΤΗΣ KΩ (Μ w =6.6, 21/07/2017) Στις 01:31 ώρα Ελλάδας της 21/07/2017 (22:31 UTC, 20/07/2017) εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M w =6.6 μεταξύ της θαλάσσιας περιοχής ΒΑ της Κω και των

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ BA ΤΗΣ KΩ (Μ w =6.6, 21/07/2017)

ΣΕΙΣΜΟΣ BA ΤΗΣ KΩ (Μ w =6.6, 21/07/2017) ΣΕΙΣΜΟΣ BA ΤΗΣ KΩ (Μ w =6.6, 21/07/2017) Στις 01:31 ώρα Ελλάδας της 21/07/2017 (22:31 UTC, 20/07/2017) εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M w =6.6 μεταξύ της θαλάσσιας περιοχής ΒΑ της Κω και των

Διαβάστε περισσότερα

1.8 Χωροθέτηση Θαλάσσιων Κατασκευών

1.8 Χωροθέτηση Θαλάσσιων Κατασκευών Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και ια Βίου Μάθηση Πρόγραμμα ια Βίου Μάθησης ΑΕΙ για την Επικαιροποίηση Γνώσεων Αποφοίτων ΑΕΙ: Σύγχρονες Εξελίξεις στις Θαλάσσιες Κατασκευές Α.Π.Θ. Πολυτεχνείο Κρήτης

Διαβάστε περισσότερα

5. ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ- ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΜΑΖΕΣ

5. ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ- ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΜΑΖΕΣ 5. ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ- ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΜΑΖΕΣ 5.1 Καταστατική Εξίσωση, συντελεστές σ t, και σ θ Η πυκνότητα του νερού αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την κίνηση των θαλασσίων µαζών και την κατακόρυφη

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Φυσικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου

Διαγώνισμα Φυσικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Διαγώνισμα Φυσικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Ζήτημα 1 ον 1.. Ένα σημειακό αντικείμενο εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση. Τις χρονικές στιγμές που το μέτρο της ταχύτητας του αντικειμένου είναι μέγιστο, το μέτρο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 15/10/2016

ΣΕΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 15/10/2016 ΣΕΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 15/10/2016 Στις 20:14 UTC (23:14 ώρα Ελλάδας) της 15/10/2016 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M W =5.3 βαθμών Βορειοδυτικά της πόλης των Ιωαννίνων. Την δόνηση ακολούθησε μετασεισμική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 15/10/2016

ΣΕΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 15/10/2016 ΣΕΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 15/10/2016 Στις 20:14 UTC (23:14 ώρα Ελλάδας) της 15/10/2016 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M W =5.3 βαθμών Βορειοδυτικά της πόλης των Ιωαννίνων. Την δόνηση ακολούθησε μετασεισμική

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Μιχ. Γιαννίου ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.

Δρ. Μιχ. Γιαννίου ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. Το έργο των μετρήσεων του HEPOS Δρ. Μιχ. Γιαννίου Τμήμα Γεωδαιτικής Υποδομής - Τεχνικός Σύμβουλος ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. Μεσογείων 288, 155 62 Χολαργός - Αθήνα Τηλ. (210) 6505-832 E-mail: mgianniu@ktimatologio.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: ΜΗΧΑΝΙΚΑ- ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: ΜΗΧΑΝΙΚΑ- ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ. ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ http://www.study4exams.gr/ ΕΧΕΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΕΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΑΣ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανισμοί γένεσης σεισμών

Μηχανισμοί γένεσης σεισμών Μηχανισμοί γένεσης σεισμών Μέθοδοι προσδιορισμού ρ και σύνδεσή τους με σεισμοτεκτονικά μοντέλα στον Ελληνικό χώρο. Κεφ.10 http://seismo.geology.upatras.gr/seismology/ gy p g gy Σώκος Ευθύμιος Λέκτορας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1 Ο ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ Δρ. ΜΑΡΙΑ ΦΕΡΕΝΤΙΝΟΥ 2008-2009

ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1 Ο ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ Δρ. ΜΑΡΙΑ ΦΕΡΕΝΤΙΝΟΥ 2008-2009 ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1 Ο ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ Δρ. ΜΑΡΙΑ ΦΕΡΕΝΤΙΝΟΥ 2008-2009 Τοπογραφικοί Χάρτες Περίγραμμα - Ορισμοί - Χαρακτηριστικά Στοιχεία - Ισοϋψείς Καμπύλες - Κατασκευή τοπογραφικής τομής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ. 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ. 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1 Τοποθέτηση του προβλήµατος Η γήϊνη επιφάνεια [ανάγλυφο] αποτελεί ένα ορατό, φυσικό, συνεχές φαινόµενο, το οποίο εµπίπτει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ 2 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Εκτίμηση ποτάμιας διάβρωσης Σκοπός της εργασίας: Να εκτιμηθεί ποσοτικά η ποτάμια διάβρωση κατά μήκος οκτώ χειμάρρων στη βόρεια Πελοπόννησο. Να βρεθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ...xi ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ...xv ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ARCGIS - ΤΟ ARCMAP... 1

ΠΡΟΛΟΓΟΣ...xi ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ...xv ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ARCGIS - ΤΟ ARCMAP... 1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ...xi ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ...xv ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ARCGIS - ΤΟ ARCMAP... 1 Εισαγωγή στο ArcGIS και τον ArcMap. Περιγραφή των βοηθητικών λογισμικών που χρησιμοποιεί το ArcGIS. Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΩΝ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΩΝ Δ. ΚΙΤΣΙΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 15/10/2016

ΣΕΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 15/10/2016 ΣΕΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 15/10/2016 Στις 20:14 UTC (23:14 ώρα Ελλάδας) της 15/10/2016 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους MW=5.3 βαθμών Βορειοδυτικά της πόλης των Ιωαννίνων. Την δόνηση ακολούθησε μετασεισμική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ. Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ. Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Κατολισθήσεις Έχει επικρατήσει µεταξύ των γεωλόγων και των µηχανικών η χρήση του όρου κατολίσθηση για την περιγραφή του φαινοµένου

Διαβάστε περισσότερα