Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Γερασιμάτου Ευτυχία Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΤΩΝ LOGISTICS ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗ ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΩΦΕΛΙΜΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΛΥΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ. ΛΗΞΟΥΡΙ, 2010

2 Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο των σπουδών για την απόκτηση πτυχίου που απονέμει το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων. Εξεταστική επιτροπή ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΒΑΘΜΙΔΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗ Η. ΖΗΛΑΣ (Επιβλέπων) Εργαστηριακός συνεργάτης 2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 6 ΜΕΡΟΣ Α ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΤΩΝ LOGISTICS ΣΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ LOGISTICS Περιοχές οι οποίες αφορούν τα Logistics Δραστηριότητες που περιλαμβάνονται στην διαδικασία διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας Τομείς δράσεις των logistics ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΩΝ LOGISTICS LOGISTICS ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Σχέσεις Logistics με διοίκηση επιχειρήσεων Λόγοι που οδηγούν σήμερα στην υιοθέτηση των Logistics Λόγοι αύξησης της σημασίας των Logistics Logistics και Ελληνικές επιχειρήσεις ΜΕΡΟΣ Β ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΩΝ ΧΩΡΟ ΤΩΝ LOGISTICS KAI Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΟΦΕΛΗ ΤΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Συστήματα Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας SCM Ενδοεπιχειρησιακό πληροφοριακό σύστημα IOIS Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρησιακών πόρων ERP Συστήματα Διαχείρισης Πελατειακών Σχέσεων CRM Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων - DSS Συστήματα γνώσης- βάσεων δεδομένων LPKBS Εργαλεία υποστήριξης συστημάτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΤΗΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (AIDC) Η Τεχνολογία Γραμμωτού Κώδικα (Barcode) Η τεχνολογία RFID (Radio Frequency Identification) Μερικά από τα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν οι επιχειρήσεις με τη χρήση της τεχνολογίας RFID Τα μειονεκτήματα του R.F.I.D στην εφοδιαστική αλυσίδα Barcode ή RFID λήψη απόφασης Οπτική Αναγνώριση Χαρακτήρων OCR Τεχνολογία έξυπνης κάρτας (Smart cards) Βιομετρική Αναγνώριση

4 3.2 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ Σύστημα Ηλεκτρονικής Ανταλλαγής Δεδομένων EDI Συστήματα τηλεματικής στις Μεταφορές Αυτόματος εντοπισμός θέσης οχήματος AVL Αυτόματος εντοπισμός κινούμενων φορτίων Σύστημα αυτόματης παρακολούθησης εισιτηρίων, κενών θέσεων, δρομολογίων Αυτόματο κλείσιμο συμφωνιών για φορτία ώστε να αξιοποιούνται καλύτερα τα μεταφορικά μέσα Σύστημα διαχείρισης στόλου οχημάτων (Fleet Management) Ηλεκτρονικό Εμπόριο E-Marketplaces (ηλεκτρονικές αγορές) Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα GIS ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΔΙΚΤΥΩΝ Τοπικά Δίκτυα Ασύρματα Τοπικά Δίκτυα ΜΕΡΟΣ Γ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ LOGISTICS ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ SINGULAR ENTERPRISE της DELTA SINGULAR (Singular Logic) Χαρακτηριστικά Μελέτη περίπτωσης Π. Μπακάκος ΑΕ Μελέτη περίπτωσης Logistics Services Hellas AE Μελέτη περίπτωσης Αποθήκευση Α.Ε PARMENION ΤΗΣ ON LINE DATA εφαρμογή στην ΑΛΠΑ LOGISTICS LOGISTICS VISION TM της MANTIS Μελέτη περίπτωσης MISKO - BARILLA Hellenic Logistics (τ. Ιονικές Επιχειρήσεις) Mak Frost (MAKIOS) ENTERSOFT BUSINESS SUITE - ENTERSOFT Μελέτη περίπτωσης ΕΛΤΑ Μελέτη περίπτωσης ΜΠΕΝΡΟΥΜΠΗ ΑΕ FLEET MANAGEMENT ΤΗΣ SPACE HELLAS Μελέτη Εφαρμογής Πάπιστας Εμπορική Α.Ε ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Στόχοι της Έρευνας ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Κατασκευή Δομημένου Ερωτηματολογίου ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Σύγχρονες επιχειρηματικές ανάγκες Νέες τεχνολογίες Pick by light Voice picking Web services VoIP Voice over IP Αυτόματη Αναγνώριση Εξοπλισμού (Automated Equipment Identification, AEI) Ηλεκτρονικά παραστατικά Μέλλον και ERP ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ Ελληνικές επιχειρήσεις και τεχνολογία Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα & Επιχειρηματικότητα» Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ψηφιακή Σύγκλιση ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 ΒΙΒΛΙΟ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι να εξετάσει την εφαρμογή των διαδικασιών Logistics στην σύγχρονη επιχείρηση καθώς και των τεχνολογιών που μπορούν να υιοθετηθούν από τις επιχειρήσεις με σκοπό την εύρυθμη λειτουργία τους και ειδικότερα την λήψη αποφάσεων και την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν κατά την διεκπεραίωση των δραστηριοτήτων τους. Η παρούσα πτυχιακή εργασία είναι δομημένη σε τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος, το οποίο αποτελείται από ένα κεφάλαιο (Κεφάλαιο 1), γίνεται μια επισκόπηση της έννοιας των logistics καθώς και της στρατηγικής που ακολουθείται από τις επιχειρήσεις και της σχέση τους με τα logistics. Το δεύτερο μέρος της εργασίας ασχολείται με την κατάταξη των τεχνολογιών logistics σε κατηγορίες και αναλύονται τα επιμέρους χαρακτηριστικά και τα οφέλη που καθεμία από αυτές μπορεί να προσφέρει με την εφαρμογή της στην επιχείρηση. Ειδικότερα στο κεφάλαιο 2 αναλύονται τα συστήματα πληροφορικής. Αντικείμενο μελέτης του κεφαλαίου 3 είναι οι τεχνολογίες αναγνώρισης και κτήσης δεδομένων, τα συστήματα τηλεματικής και οι υποδομές δικτύων. Το τρίτο και τελευταίο μέρος αναφέρεται σε θέματα λογισμικών και περιλαμβάνει και το ερευνητικό κομμάτι της εργασίας. Πιο συγκεκριμένα το κεφάλαιο 4 ασχολείται με τα λογισμικά και τεχνολογίες που κυκλοφορούν στην αγορά και επίσης αναφέρονται σε αυτό παραδείγματα εταιριών που υιοθέτησαν τις τεχνολογίες αυτές και τα οφέλη που αυτές αποκόμισαν. Στο κεφάλαιο 5 παρουσιάζεται η έρευνα που πραγματοποιήθηκε, αναλύονται τα ερευνητικά αποτελέσματα και τέλος καταγράφονται τα συμπεράσματα. Το τελευταίο κεφάλαιο (κεφάλαιο 6) πραγματεύεται τις σύγχρονες τάσεις στον τομέα των λογισμικών και γενικότερα των τεχνολογιών logistics. 6

7 ΜΕΡΟΣ Α ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΤΩΝ LOGISTICS ΣΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 7

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Η ανάγκη για συνεχή εφοδιασμό και για αποθέματα εμφανίστηκε από τα αρχαία χρόνια. Από την πρώτη στιγμή που οργανώθηκαν οι κοινωνίες σε οικισμούς, τρία πράγματα απασχολούσαν τις κοινότητες και τα πρόσωπα που τις αποτελούσαν: Οι μεταφορές Η αποθήκευση των αντικειμένων Η ασφάλεια των προσώπων και των αντικειμένων Η πρώτη επιτυχημένη εφαρμογή της Διοίκησης του εφοδιασμού, είναι η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου προς την Ασία, η οποία θα ήταν ανέφικτη χωρίς να διαθέτει το σωστό σύστημα εφοδιασμού. Όμως οι άνθρωποι άρχισαν να ασχολούνται με τη Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας, υπό την έννοια που γνωρίζουμε σήμερα, από το 1900 και μετά. Κατά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο τα logistics συνέβαλαν στο συνεχή ανεφοδιασμό με τρόφιμα και πυρομαχικά και στη μαζική μεταφορά των στρατιωτών. Από τότε και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 τα logistics επικεντρώνονταν στην παροχή βασικών μεταφορικών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση της μεγάλης ζήτησης για όλα σχεδόν τα αγαθά και τις υπηρεσίες. Η ανάπτυξη της βιομηχανίας των μεταφορών επηρέασε την Εφοδιαστική αλυσίδα αλλά επηρεάστηκε και από αυτήν με αποτέλεσμα όλο και περισσότερες επιχειρήσεις να στρέφονται προς τη Διαχείριση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας (Δ.Ε.Α) θεωρώντας την ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Μετά το 1980 η ανάπτυξη της τεχνολογίας (με την εμφάνιση των προσωπικών υπολογιστών - PC) επέτρεψε την πιο αποτελεσματική αλλά και αποδοτική εφαρμογή της ΔΕΑ μέσα από την ολοένα καλύτερη διαχείριση της πληροφορίας. Κατά την περίοδο αυτή ο ρυθμός δημιουργίας και εξάπλωσης των πολυεθνικών επιχειρήσεων αλλά και η διεθνοποίηση των αγορών εντείνεται ραγδαία. Οι πολυεθνικές αναζητούν φθηνά εργατικά χέρια αλλά και φθηνές πρώτες ύλες ώστε να μειώσουν το κόστος και να αυξήσουν τα κέρδη. Στην αρχή της δεκαετίας του 1990 οι επιχειρήσεις δείχνουν ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο χώρο των Logistics. Οι κύριες αιτίες αναφέρονται παρακάτω: Η έμφαση που δίνονταν στην ικανοποίηση των πελατών 8

9 Η σημαντική ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου Η εκτίμηση ότι οι αποφάσεις για το δίκτυο διανομής είναι στρατηγικής σημασίας για τον οργανισμό Η αλλαγή συμπεριφοράς όσον αφορά τις μεταφορές (π.χ. η αύξηση της κυκλοφοριακής συμφόρησης) Η βελτίωση των τηλεπικοινωνιών και των συστημάτων-κυρίως η ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων καθώς και η κωδικοποίηση των αντικειμένων και τα ηλεκτρονικά καταστήματα Οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των πελατών Τα πολλά προϊόντα με μικρό κύκλο ζωής Και η γενική τάση που επικρατούσε στην ολοκλήρωση των λειτουργιών όπως στρατηγικές συμμαχίας συνεταιρισμοί, συνεργασίες κ. α Από τη δεκαετία του 1990 μέχρι και σήμερα όλο και περισσότερες επιχειρήσεις παραχωρούν εργολαβικά σε τρίτες εταιρείες Third Party Logistics (3PL) βασικές υπηρεσίες όπως αποθήκευση,μεταφορές,διανομές κλπ. Η αύξηση της πελατειακής βάσης οδηγούσε σε αύξηση της προστιθέμενης αξίας (χαμηλό κόστος, μικρός χρόνος παράδοσης, αξιόπιστες υπηρεσίες). Σήμερα πλέον εμφανίζονται εταιρείες που προσφέρουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες Logistics εξυπηρετώντας επιπρόσθετα τις απαιτήσεις πληροφορικής, τηλεπικοινωνιών και διαχείρισης δεδομένων των διαφόρων επιχειρήσεων. Σύγχρονες παρεχόμενες υπηρεσίες είναι η παρακολούθηση της εκτέλεσης των παραγγελιών μέσω του Διαδικτύου, ο ηλεκτρονικός έλεγχος παραλαβής ή μη των προϊόντων, τα κέντρα εξυπηρέτησης πελατών (call centers) τηλεφωνικά ή μέσω Διαδικτύου και προσωποποιημένες υπηρεσίες σχεδιασμένες για την ικανοποίηση των ιδιαιτέρων αναγκών κάθε επιχείρησης/οργανισμού. 1.2 ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ο όρος logistics αποτελεί πολυσήμαντη και πολυσύνθετη έννοια που συναντάμε όλο και πιο συχνά στον επιχειρηματικό στίβο. Καλύπτει μια τεράστια γκάμα διαδικασιών σχεδιασμού, υλοποίησης και ελέγχου. Τα logistics αποτελούν πεδίο διεπιστημονικής έρευνας και ενδιαφέροντος, καθώς και αντικείμενο επιχειρήσεων διαφορετικών κλάδων με διαφορετικές ανάγκες, προοπτικές και προσεγγίσεις, γι αυτό και προτάθηκαν πολλοί ορισμοί και ονόματα. 9

10 Ένας εύστοχος ορισμός για τα logistics σύμφωνα με το Council of Logistics Management (CLM) είναι : το σύνολο λειτουργιών της διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας που σχεδιάζει, εφαρμόζει και ελέγχει με αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα την ροή και αποθήκευση των αγαθών υπηρεσιών καθώς και τις σχετιζόμενες με αυτές πληροφορίες από το σημείο αφετηρία έως το σημείο κατανάλωσης με στόχο την ικανοποίηση του πελάτη. Η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας αναφέρεται στο σχεδιασμό και τη διαχείριση όλων των ενεργειών-δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τις διαδικασίες προμήθειας, την παραγωγή-μεταποίηση και όλες τις δραστηριότητες της διανομής. Επιπλέον, συμπεριλαμβάνει το συντονισμό και τη συνεργασία με όλους τους εταίρους του καναλιού εφοδιασμού, πού μπορεί να είναι προμηθευτές, μεσάζοντες, εταιρείες παροχής υπηρεσιών Third Party Logistics (3PL) και πελάτες. Ένας άλλος ορισμός που έχει επηρεάσει αρκετούς ερευνητές και επιχειρήσεις είναι αυτός της SOLE (Society of logistics Engineers): «Ως logistics ορίζεται και η επιστήμη της Διοίκησης (Management), της Τεχνικής Μεθοδολογίας (Engineering) και των Τεχνικών Δραστηριοτήτων (Technical Activities), που σχετίζονται με το Σχεδιασμό (Design), τον προσδιορισμό των απαιτήσεων (Requirements) για την απόκτηση, την διατήρηση και τη διάθεση των παραγωγικών πόρων και μέσων που υποστηρίζουν τους στόχους, τη στρατηγική, την τακτική και τον έλεγχο ενός οργανισμού.» Κατά άλλους τα logistics είναι μια σειρά από λειτουργικές δραστηριότητες (μεταφορά, διαχείριση αποθεμάτων) που επαναλαμβάνονται πολλές φορές στο κανάλι όπου οι πρώτες ύλες μετατρέπονται σε τελικά προϊόντα και προστίθενται σε αυτά καταναλωτική αξία. Επειδή είναι πολλές φορές ανέφικτο οι πηγές των πρώτων υλών, οι βιομηχανίες και τα σημεία πώλησης να είναι στο ίδιο γεωγραφικό σημείο αυτό το κανάλι απεικονίζει μια σειρά από βήματα βιομηχανικής κατασκευής, δραστηριοτήτων logistics που επαναλαμβάνονται προτού φτάσει το προϊόν στον πελάτη. Τα βασικά στοιχεία που συνυφαίνουν τα logistics είναι η διοίκηση και ο στρατηγικός σχεδιασμός της επιχείρησης, η βέλτιστη αξιοποίηση των έμψυχων (ανθρώπινων) και των άψυχων (υλικών) πόρων της, η παραγωγή, η αποθήκευση και η διανομή των αγαθών, από την πρώτη ύλη μέχρι το έτοιμο προϊόν και από την παραγωγή στο ράφι. Θεωρητικά τα logistics εξυπηρετούν την κερδοφορία μιας επιχείρησης, εξασφαλίζοντας τη συνεχή διαθεσιμότητα των προϊόντων και των λοιπών πόρων της, επιτρέποντας παράλληλα την ομαλή ροή επιτέλεσης των διαδικασιών που αναφέρθηκαν παραπάνω. 10

11 Τα logistics αποσκοπούν στην παραγωγή προϊόντων με όσο το δυνατόν χαμηλότερο κόστος, στη διατήρηση των προϊόντων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στην πλήρη αξιοποίηση των υλικών μέσων της επιχείρησης, στη μεταφορά των προϊόντων με το χαμηλότερο δυνατό κόστος και τις μικρότερες δυνατές καθυστερήσεις και τελικά στην επίτευξη κερδοφορίας και οικονομίας κλίμακας για την επιχείρηση. Αν και αφορούν σε κάθε είδους επιχειρηματικό τομέα και κάθε είδους επιχείρηση, εκεί που βρίσκουν κατεξοχήν πρόσφορο έδαφος εφαρμογής είναι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα (εμπορικές, μεταφορικές, παραγωγικές, εταιρίες αποθήκευσης κ.ά.), ανεξαρτήτως του τομέα της οικονομίας στον οποίο ανήκουν. Ο όρος "εφοδιαστική αλυσίδα" περιγράφει το πλέγμα διαδικασιών που απαιτούνται ώστε ένα προϊόν να περάσει από τη φάση της παραγωγής στη φάση της κατανάλωσης. Μεταξύ των διαδικασιών αυτών ξεχωρίζει η παραγωγή, η τυποποίηση, η αποθήκευση, η διακίνηση και η διάθεση του προϊόντος. Όπως διαφαίνεται από τα παραπάνω, logistics και εφοδιαστική αλυσίδα συνδέονται άρρηκτα. Η εφοδιαστική αλυσίδα αποτελεί το βασικότερο πεδίο εφαρμογής των logistics, τα οποία αποτελούν το βασικότερο ζητούμενο για την ορθολογικοποίηση και την επιτυχία των διαδικασιών της εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα logistics απαντούν στο πώς πρέπει να οργανωθούν οι διαδικασίες της εφοδιαστικής αλυσίδας - π.χ. πώς πρέπει να γίνεται η διακίνηση των προϊόντων, με τι συχνότητα πρέπει να εκτελούνται οι παραδόσεις, μέσω ποιου δρομολογίου κ.λπ. Η αποτελεσματική οργάνωση και διοίκηση της ροής προϊόντων και πληροφοριών σε αυτήν την αλυσίδα αποτελεί επιτακτική ανάγκη σε μία παγκοσμιοποιημένη και ψηφιακή οικονομία, όπου ο ανταγωνισμός από ατομικός (επιχείρηση εναντίον επιχείρησης) γίνεται συλλογικός (εφοδιαστική αλυσίδα εναντίον εφοδιαστικής αλυσίδας). Εδώ εισέρχεται και η έννοια της Διοίκησης Εφοδιαστικής Αλυσίδας (Supply Chain Management) η οποία ορίζεται ως Η ευθυγράμμιση και ο συντονισμός των επιχειρήσεων (upstream και downstream) που συνιστούν μία εφοδιαστική αλυσίδα (supply chain) με στόχο την παραγωγή και παράδοση ανώτερης ποιότητας στον τελικό καταναλωτή με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για την εφοδιαστική αλυσίδα συνολικά. (A. Harrison & R. van Hoek, 2002) 11

12 1.3 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ LOGISTICS Οι δραστηριότητες των Logistics συμπληρώνουν και υποστηρίζουν την στρατηγική και την τακτική. Υποστηρίζουν τους στόχους, τα σχέδια και τις επιχειρησιακές δραστηριότητες των συστημάτων. Τα υποστηριζόμενα συστήματα μπορεί να είναι Οργανισμοί ή μεμονωμένα άτομα. Στην σύγχρονη επιχείρηση τα logistics είναι υπεύθυνα για την διάθεση όλων των κατηγοριών υλικών (από την πρώτη ύλη μέχρι το έτοιμο προϊόν) στην κατάλληλη ποσότητα, ποιότητα, τόπο και χρόνο και στο χαμηλότερο δυνατό κόστος, αξιοποιώντας όλους τους διατιθέμενους πόρους. Σχετικά με τις λειτουργίες τους, τα logistics μπορούν να εστιάσουν είτε στις εσωτερικές διαδικασίες μιας επιχείρησης είτε στις εξωτερικές. Οι βασικές λειτουργίες που απασχολούν ένα σύγχρονο μάνατζερ όσον αφορά τα logistics περιλαμβάνουν την αγορά πρώτων υλών, τη μεταφορά, τη συσκευασία, την αποθήκευση των αγαθών καθώς και την οργάνωση και σχεδίαση αυτών των δραστηριοτήτων. Στην σημερινή οικονομική ζωή, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις στρέφουν την προσοχή τους στα logistics. Ίσως ορισμένοι να πιστεύουν ότι αφορούν μόνο μεγαλύτερες επιχειρήσεις αλλά γενικά όλες οι επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, μπορούν να ωφεληθούν από τέτοιες δομές Περιοχές οι οποίες αφορούν τα Logistics Απαιτήσεις: Οι δραστηριότητες των Logistics εμπλέκονται με την ανάλυση, σύνθεση και καθορισμό των πόρων που απαιτούνται να επιτύχουμε ένα σκοπό ή να φέρουμε σε πέρας μία επιχείρηση κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Ο συνολικός στόχος, του να καθορίσουμε απαιτήσεις είναι μία λειτουργία σχεδιασμού που εμπλέκει ταυτόχρονα και την στρατηγική και τα Logistics. Ο καταμερισμός των κυρίων διαθέσιμων πόρων, αν είναι λιγότεροι από τους απαιτούμενους και η αξιολόγηση του αποτελέσματος των ελλείψεων για την επίτευξη των κυρίων στόχων, είναι κύριες ευθύνες της στρατηγικής και όχι λειτουργία των Logistics. Σχεδιασμό: Αυτή η λειτουργία περιλαμβάνει όλο το πλάνο του σχεδιασμού μέσα από λεπτομερή σχεδιασμό των προϊόντων, συστημάτων και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων της ανάπτυξης, δοκιμής και αξιολόγησης του σχεδιασμού. Το Logistics Engineering έχει να κάνει με τον σχεδιασμό του εφοδιασμού και της 12

13 συντήρησης κάτω από το πρίσμα της αποτελεσματικότητος κόστους, σε αντίθεση του σχεδιασμού της εύκολης παραγωγής ή χρήσης. Εφοδιασμό: Αυτή η περιοχή εμπλέκει τον φυσικό εφοδιασμό και διανομή όλων των διαθέσιμων πόρων π.χ. προμήθειες, πρόσληψη και εκπαίδευση Προσωπικού, υποστήριξη παραγωγής, συσκευασία, Διοίκηση Αποθεμάτων, διακίνηση και μεταφορές, ιχνηλασιμότητα προϊόντων, διαδικασία παραγγελιών, αποθήκευση, αποσύρσεις, κλπ. Υπάρχουν λειτουργίες που δημιουργούν χρονική και χωροταξική χρησιμότητα σε αντίθεση με τις λειτουργίες παραγωγής που χρησιμοποιούν χρησιμότητα τυποποίησης και τις λειτουργίες του marketing που δημιουργούν χρησιμότητα ιδιοκτησίας. Συντήρηση: Η συντήρηση εκλαμβάνεται ευρέως σαν την διατήρηση των εγκαταστάσεων, προϊόντων, ανθρώπινου δυναμικού, συστημάτων και υπηρεσιών των παραγωγών και χρηστών, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας, διατήρησης και ανάκτησης όλων των διατιθέμενων πόρων. Πόρους: Πρώτες ύλες (υλικά), εξοπλισμός εγκαταστάσεις, Προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων των κεφαλαίων και πληροφοριών. Τα Logistics συχνά συνδέονται με την διοίκηση των υλικών, όμως οι τεχνικές της διοίκησης των υλικών μπορούν επίσης να εφαρμοσθούν στην διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού, χρημάτων και πληροφοριών Δραστηριότητες που περιλαμβάνονται στην διαδικασία διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας Ένα σύστημα Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας προκειμένου να αναλυθεί θα πρέπει πρώτα να αναγνωριστούν οι δραστηριότητες - λειτουργίες του : 1. Καθορισμός Επιθυμητού Επιπέδου Εξυπηρέτησης του Πελάτη: Βασικός στόχος των επιχειρήσεων είναι η παροχή αποτελεσματικής εξυπηρέτησης πελάτη, που να λαμβάνει υπ όψιν τις ανάγκες και αντιλήψεις των πελατών. Όταν είναι γνωστά τα στοιχεία εξυπηρέτησης που έχουν υψηλή σημαντικότητα για κάθε κατηγορία πελάτη, τότε μπορεί η επιχείρηση να αναπτύξει μια στρατηγική εξυπηρέτησης η οποία να είναι εστιασμένη στις ανάγκες κάθε ομάδας πελατών και αποτελεσματική από την πλευρά του κόστους. Πρέπει δηλαδή η στρατηγική εφοδιασμού να σχεδιάζεται με τέτοιο τρόπο, ώστε «να είναι ολοκληρωμένη, ενοποιημένη και μακροπρόθεσμη για την απόκτηση 13

14 ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος μέσω της βελτίωσης στην εξυπηρέτηση πελάτη, και να στοχεύει στη διαχείριση ολόκληρης της αλυσίδας εφοδιασμού» (Stock and Lambert, 2001). 2. Διαδικασία Παραγγελιών: Πρόκειται ίσως για την ποιο σημαντική διαδικασία μέσα σε μια επιχείρηση, και αυτό γιατί αποτελείται από πολλές επιμέρους διαδικασίες όπως η είσοδος, η καταγραφή αλλά και η τροποποίηση των παραγγελιών, ο προγραμματισμός που σχετίζεται με τις παραγγελίες, η φόρτωση των παραγγελιών, η τιμολόγηση αλλά και η πίστωση προς τον πελάτη. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι εξίσου σημαντικός είναι και ο χρόνος που απαιτείται για μια παραγγελιά από τη στιγμή που γίνεται μέχρι να φτάσει στα χέρια του τελικού πελάτη καθώς αποτελεί ένα κρίσιμο παράγοντα εξυπηρέτησης του. 3. Επικοινωνίες Διανομής: Από τη στιγμή που η τεχνολογία μπήκε στη ζωή μας κάποια πράγματα έγιναν πιο εύκολα για εμάς τους ανθρώπους. Έτσι και στις επιχειρήσεις, η βοήθεια της τεχνολογίας ήταν πολύ σημαντική καθώς με την εφαρμογή της σε καθημερινές μεθόδους που ακολουθεί η επιχείρηση (π.χ. δημιουργία πολύπλοκων συστημάτων και δικτύων επικοινωνιών) κάνει ευκολότερη τη διαχείριση της πληροφορίας προς την κατεύθυνση της εξυπηρέτησης του πελάτη. Οι τεχνολογικές καινοτομίες αφορούν την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στον τομέα της πληροφόρησης αλλά και νέων μεθόδων και τεχνικών σε διάφορες λειτουργικές περιοχές της διανομής, όπως είναι η χρησιμοποίηση ηλεκτρονικής διαδικασίας στις παραγγελίες και την πώληση, η διοίκηση αποθεμάτων με την χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και άλλα Tα τελευταία χρόνια χάρη στη χρήση των δικτύων επικοινωνιών υπάρχει η δυνατότητα να μεταβιβάζεται σχεδόν κάθε είδους πληροφορία που χρειάζεται η επιχείρηση, την οποία μπορεί να αποθηκεύει, να μεταβάλλει, να ανακαλεί αλλά και να επεξεργάζεται ανάλογα με τη χρήση που πρόκειται να γίνει, έτσι ώστε να επιτευχθεί το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα. Έτσι τα μέλη μιας επιχείρησης έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στις πληροφορίες οποιαδήποτε στιγμή και χωρίς την οποιαδήποτε διακοπή. 4. Διοίκηση Αποθεμάτων: Για πολλές επιχειρήσεις τα αποθέματα αποτελούν μια μη παραγωγική αλλά αναγκαία δέσμευση κεφαλαίων υπό μορφή πρώτων υλών, υλικών υπό κατεργασία ή 14

15 έτοιμων προϊόντων προς πώληση. Βέβαια η αποθήκευση αυτών των προϊόντων (σε όποια μορφή και αν είναι) απαιτεί αρκετό χρόνο από την επιχείρηση αλλά και χρήμα. Επίσης όταν αποθηκεύονται τα επενδυμένα κεφάλαια, δε μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθώς είναι δεσμευμένα. Όμως η φύλαξη και διατήρηση ενός αποθέματος προϊόντων είναι πολύ σημαντική και αναγκαία για μια επιχείρηση. Για να θεωρηθεί επιτυχημένη η διοίκηση αποθεμάτων, θα πρέπει να υπάρχει στην αποθήκη μια συγκεκριμένη ποσότητα αποθέματος, ώστε να μπορεί να ικανοποιείται η αναμενόμενη ζήτηση κατά τον επιθυμητό βαθμό έτσι όπως έχει τεθεί από τις διαδικασίες Μάρκετινγκ καθώς επίσης και η θεσμοθέτηση επιπέδων αποθήκευσης τα οποία θα ενεργοποιούν δραστηριότητες όπως η τοποθέτηση νέας παραγγελίας, η έναρξη μιας συγκεκριμένης παραγωγικής διαδικασίας, κλπ. Σύμφωνα με μια μελέτη που έχει γίνει, έχει παρατηρηθεί ότι το κόστος από τη διαδικασία αποθήκευσης ανέρχεται από 14% έως 50% στη τιμή του προϊόντος. 5. Πρόβλεψη Ζήτησης: Η προσέγγιση της ζήτησης από την αγορά, ακόμα και ο επηρεασμός της αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις και την εφοδιαστική αλυσίδα. Οποιαδήποτε διαφορά στη σύγκλιση μεταξύ ζήτησης και προσφοράς (εφοδιασμού) των προϊόντων μπορεί να κοστίσει ακριβά, να επιφέρει απώλειες πωλήσεων, να δημιουργήσει υψηλά αποθέματα ή προβλήματα στην εξυπηρέτηση των πελατών. Προκειμένου να μπορούν οι επιχειρήσεις - μέλη μίας εφοδιαστικής αλυσίδας να αντεπεξέρχονται αποτελεσματικά στις απαιτήσεις της αγοράς, θα πρέπει να πραγματοποιείται πρόγνωση, συνεχής παρακολούθηση και ανάλυση της ζήτησης των πελατών, να διαχειρίζεται η ζήτηση σε όλα τα επίπεδα προγραμματισμού με σκοπό τη σύγκλιση ζήτησης και εφοδιασμού. Έτσι ανάλογα με τις προβλέψεις σχετικά με τη μελλοντική ζήτηση που θα έχουν τα προϊόντα της επιχείρησης, καθορίζονται διαφορετικές στρατηγικές-πολιτικές, τόσο στην προώθηση πωλήσεων όσο και σε άλλες διαδικασίες. Η Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας θα πρέπει να είναι σε θέση να αξιολογήσει αυτές τις πολιτικές αλλά και προβλέψεις και να τις ενσωματώσει στις επιχειρησιακές λειτουργίες, οργανώνοντας αντίστοιχες στρατηγικές αγοράς πρώτων υλών και άλλων παραγωγικών συντελεστών, ή ακόμη και στρατηγικές παραγωγής και διανομής, σε συνδυασμό με την τεχνολογία που είναι κάθε φορά διαθέσιμη. Η υιοθέτηση των διαδικασιών διαχείρισης της ζήτησης, σε μακροπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και βραχυπρόθεσμο επίπεδο προγραμματισμού, μπορεί να ενισχύσει τη λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με τη σύγκλιση της ζήτησης από την αγορά και την 15

16 προσφορά προϊόντων από την πλευρά του εφοδιασμού. Η σύγχρονη τάση των δικτύων εφοδιασμού, καθοδηγούμενων από τη ζήτηση, μπορεί να προσφέρει πραγματικά οφέλη για τις επιχειρήσεις, ενώ η αποτελεσματική διαχείριση της ζήτησης μπορεί να συνεισφέρει στη λειτουργία τέτοιων δικτύων προς όφελος των μελών τους. 6. Μεταφορές: Οι μεταφορές αποτελούν πολύ σημαντικό παράγοντα για τη διαδικασία Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Σύμφωνα με κάποιες μελέτες αλλά και κάποια άρθρα που έχουν γραφτεί, η μεταφορά ως αυτόνομη διαδικασία μπορεί να εξοικονομήσει τεράστια κεφάλαια όταν αυξάνεται η γεωγραφική έκταση που πρέπει να καλυφθεί. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η μετακίνηση αγαθών από την επιχείρηση στον τελικό καταναλωτή δεν είναι κάτι απλό αλλά πρόκειται για μια διαδικασία που απαιτεί αυστηρό και προσεκτικό σχεδιασμό. Διάφοροι μαθηματικοί και μελετητές έχουν προσπαθήσει να βρουν τρόπους ώστε να ελαχιστοποιήσουν το κόστος της μεταφοράς. έχουν αναπτυχθεί αρκετοί αλγόριθμοι που προσπαθούν να κάνουν αυτήν τη δουλεία, λαμβάνοντας υπ όψιν τους διάφορους περιορισμούς και τις παραμέτρους. Όπως αναφέραμε και πριν οι μεταφορές είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες της Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας αλλά παραμένει και ένας από τους πιο δαπανηρούς. Στόχοι της μεταφορικής στρατηγικής που ακολουθεί μια επιχείρηση: Ελαχιστοποίηση του κόστους μεταφοράς. Μεγιστοποίηση της ταχύτητας των μεταφορών. Ασφάλεια των μεταφορικών μέσων. Ασφάλεια του φορτίου. Ασφάλιση μεταφορικών μέσων. Ασφάλιση του φορτίου. Ελαχιστοποίηση του χρόνου και του κόστους φόρτωσης και εκφόρτωσης. Βεβαίωση της παράδοσης και παραλαβής. Συμμόρφωση προς τις Νομοθετικές υποχρεώσεις. Συμμόρφωση προς τους κανονισμούς πιστοποίησης. 7. Αποθήκευση και Φύλαξη: Η αναγκαιότητα για αποθέματα από την επιχείρηση, δημιουργεί μια ακόμη διαδικασία για αυτήν. Πρόκειται για τη διαδικασία αποθήκευσης και φύλαξης των προϊόντων. Ουσιαστικά αναφερόμαστε στην ασφάλιση των προϊόντων από εξωτερικούς 16

17 παράγοντες. Είναι ακόμη μια διαδικασία αρκετά δαπανηρή για την επιχείρηση και οι κυριότεροι λόγοι είναι οι εξής δυο: i) Η δημιουργία κόστους μεταφοράς από τα σημεία παραγωγής προς τα σημεία αποθήκευσης αλλά και από τα σημεία αποθήκευσης προς τα σημεία πώλησης. ii) Δημιουργία κόστους από την ίδια την «μικρό-αποθηκευτική» διαδικασία. Δηλαδή οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται εντός της επιχείρησης για την ταξινόμηση των αγαθών στις αποθήκες, για το τρόπο που φθάνουν τα προϊόντα στην επιχείρηση αλλά και στη συνεχεία η αποστολή τους, η δημιουργία χώρου για την αποθήκευση μιας νέας παραγγελιές κλπ.. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται αφορούν: Εκμετάλλευση του χώρου. Ταχύτητα εναπόθεσης. Ταχύτητα παραλαβής. Ασφάλεια αποθεμάτων. Ελαχιστοποίηση αποθεμάτων. Παρακολούθηση αποθεμάτων. Αναπλήρωση αποθεμάτων. 8. Επιλογή Τοποθεσίας Χώρου Εγκαταστάσεων και Αποθήκευσης: Η επιλογή του σημείου των εγκαταστάσεων των αποθηκών είναι απόφαση στρατηγικής σημασίας. Καθώς με την κατάλληλη επιλογή ο ανεφοδιασμός της αγοράς θα γίνετε πιο γρήγορα, ενώ, σύγχρονος, δεν θα αυξάνεται και το αποθηκευτικό κόστος. Ακόμη είναι εξίσου σημαντικό αν οι αποθήκες είναι ιδιοκτήτες για την εταιρία, αν νοικιάζονται ή ακόμη και αν διατίθενται από εταιρία σε εταιρία. Συνεπώς μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η κατάλληλη θέση των εγκαταστάσεων αυτών μπορεί να μειώσει αισθητά τις τιμές που σχετίζονται με την μετακίνηση όγκου προϊόντων κατά την μεταφορά από τις εγκαταστάσεις παραγωγής στην αποθήκη, ή από αποθήκη σε αποθήκη, ή από την αποθήκη στον πελάτη. Βασική προτεραιότητα της διαδικασίας επιλογής ενός τόπου για αποθήκη και εγκατάσταση, είναι η θέση των διαφόρων αγορών πώλησης αλλά και των προμηθευτών-παραγωγικών μονάδων της εταιρείας, χωρίς να μπορούν να αποκλειστούν παράγοντες όπως οι ανάγκες των πελατών, η τοποθεσία των φυσικών πρώτων υλών και των άλλων συστατικών στοιχείων του προϊόντος, η διαθεσιμότητα αλλά και το κόστος του εργατικού δυναμικού, οι τοπικές υπηρεσίες μεταφορών, οι επιβαλλόμενοι τοπικοί αλλά και κρατικοί φόροι, οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές νομοθεσίες και ιδιαιτερότητες απέναντι 17

18 στην οργάνωση της εργασίας καθώς και άλλοι, τοπικοί παράγοντες όπως είναι το κόστος της γης. 9. Διαχείριση Υλικών: Σε κάθε περίπτωση μεταφοράς αλλά και αποθήκευσης, τελικών αλλά και ενδιάμεσων αγαθών στους χώρους παραγωγής και αποθήκευσης, απαιτείται εξειδικευμένος εξοπλισμός, ικανός να διαχειριστεί τέτοιου είδους μεταφορές μικρής απόστασης. Αυτός ο εξοπλισμός συνήθως περιλαμβάνει, ειδικά φορτία μεταφοράς (container) περονοφόρα οχήματα, ιμάντες μεταφορών, κλπ. με στόχο να δύναται να μετακινεί τα αντικείμενα ανάμεσα στα στάδια παραγωγής, ταχύτατα και αποτελεσματικά, χωρίς κατά το δυνατόν να δημιουργεί φθορές ή άλλου είδους απώλειες. Συνοπτικά, οι στόχοι διαχείρισης υλικών μπορούν να θεωρηθούν οι εξής: Η μείωση του συνολικού κόστους του συστήματος Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Η παροχή ενιαίας ροής χωρίς συμφορήσεις, έτσι ώστε να διευκολύνεται η παραγωγική διαδικασία Η ελαχιστοποίηση των απωλειών από σπατάλη, ζημία, φθορά ή κλοπή. 10. Ανεφοδιασμός-Διαδικασίες Προμηθειών: Ο βασικός λόγος που ανήκει αυτή η δραστηριότητα στην έννοια της Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας είναι ότι το κόστος μεταφοράς συνδέεται άμεσα με την γεωγραφική τοποθεσία-απόσταση των πρώτων υλών που χρειάζεται μια παραγωγική μονάδα. Η δραστηριότητα του ανεφοδιασμού περιλαμβάνει την επιλογή των πηγών προμηθειών (προμηθευτών), τον καθορισμό του τύπου των υλικών και πρώτων υλών, τον καθορισμό της τιμής, τον έλεγχο της ποιότητας, αλλά και έναν σημαντικό αριθμό άλλων δραστηριοτήτων. 11. Βοηθητικές Υπηρεσίες και Διαδικασίες: Στην διαδικασία Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας περιλαμβάνονται δραστηριότητες όπως η διανομή πρώτων υλών, και η διανομή και η παράδοση των τελικών αγαθών. Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν και βοηθητικές διαδικασίες και υπηρεσίες στον τομέα του SCM 1 που σχετίζονται με την επιδιόρθωση τη συντήρηση αλλά και στη 1 SCM (Supply Chain Management): Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας 18

19 συμπλήρωση των προϊόντων που παρέχονται στον τελικό πελάτη-καταναλωτή, με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτησή του. Στην σύγχρονη πραγματικότητα για να υπάρξει συγκριτικό πλεονέκτημα στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, όταν το τελικό προϊόν φτάνει στον καταναλωτή, δεν μπορεί να προκαλείται η αίσθηση πως η ευθύνη για την διαδικασία Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας τελειώνει όταν το προϊόν φτάνει στον παραλήπτη. Έτσι στην περίπτωση που τυχόν παρουσιαστεί επιπλοκή στην χρήση του προϊόντος από τους καταναλωτές, η επιχείρηση θα αναλάβει την ευθύνη για την επιδιόρθωση του. Ενδεικτικά στην περίπτωση που η βλάβη μπορεί να παρουσιαστεί σε ένα μηχάνημα της γραμμής παραγωγής μίας βιομηχανίας, το κόστος του προβλήματος θα το πληρώσει ο πελάτης-καταναλωτής. Σε αυτήν την φάση καλείται ο κατασκευαστής του μηχανήματος να έχει τα κατάλληλα αντανακλαστικά προκειμένου να επιδιορθώσει το πρόβλημα και για να συμβεί αυτό πρέπει να διαθέτει ένα έμπειρο και προετοιμασμένο τμήμα τεχνικής εξυπηρέτησης που θα παρέχει ταυτόχρονα εγγύηση για τις υπηρεσίες του. Συμπερασματικά το πραγματικό πρόβλημα βαρύνεται το στέλεχος της επιχείρησης που δεν έχει αναλογιστεί την σημασία της βοηθητικής υπηρεσίας και διαδικασίας που εξασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία ενός συγκεκριμένου προϊόντος, ιδιαίτερα για την βιομηχανική αγορά. 12. Συσκευασία: Είναι γεγονός ότι η συσκευασία του προϊόντος στον τομέα του Μάρκετινγκ παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και την προσέλκυση και προώθησή του στον καταναλωτή. Χαρακτηριστικά όπως το χρώμα, το σχήμα και η χρηστικότητά της αποτελούν παράδειγμα για τα παραπάνω στοιχεία. Η συσκευασία έχει όμως εξίσου καθοριστικό ρόλο και στον τομέα του SCM. Παραδειγματικά, η συσκευασία προστατεύει το προϊόν από τυχών ζημιές ή φθορές σε όλη την διάρκεια μεταφοράς και αποθήκευσής του αλλά και το κόστος διαχείρισής του. Σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται διεθνώς η συσκευασία είναι ακόμα πιο σημαντική για την διανομή του προϊόντων για το λόγο ότι οι αποστάσεις είναι μεγαλύτερες και μπορούν να παρουσιαστούν περισσότερα προβλήματα στους αποθηκευτικούς χώρους μεταφοράς τους. Σαν αποτέλεσμα το προϊόν πρέπει να έχει πιο χρηστική συσκευασία που έρχεται σε αντίθεση με το τμήμα Marketing που ζητά μια συσκευασία πιο εντυπωσιακή και ελκυστική για τον καταναλωτή. Έτσι πολλοί από υπεύθυνοι marketing υποχρεούνται να συνεργάζονται στενά με ανθρώπους της Εφοδιαστικής αλυσίδας. 19

20 13. Διάθεση Αποβλήτων: Η ανάγκη για πιο οικολογική αντιμετώπιση του περιβάλλοντος έχει αυξήσει την κοινωνική, νομική και κρατική ευαισθησία και είναι πια αναπόσπαστο στοιχείο της ανάγκης για δημιουργία μίας διαδικασίας σχεδιασμού ενός συστήματος SCM. Ως αποτέλεσμα απόβλητα και κατάλοιπα προϊόντων να πρέπει να περάσουν από μία διεργασία ώστε να είναι πιο φιλικά απέναντι στο περιβάλλον. Όμως σε κάθε περίπτωση όποιο και αν είναι το κατάλοιπο των προϊόντων να μπορεί αν υπάρξει ανάγκη να είναι σε θέση η διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας να το μεταφέρει είτε να το αποθηκεύσει. Στην άλλη περίπτωση που τα προϊόντα αυτά είναι ανακυκλώσιμα θα πρέπει να υπάρξει άλλη διαδικασία αποθήκευσης και μεταφοράς αυτών. 14. Διαχείριση επιστροφών: Όταν υπάρξει η περίπτωση επιστροφής του προϊόντος από τον καταναλωτή στην επιχείρηση γεγονός που είναι πιο σύνηθες τα τελευταία χρόνια με τη νομική προστασία των νέων νόμων προστασίας του καταναλωτή επιβάλλεται η μέριμνα από μέρος της επιχείρησης ώστε να είναι σε θέση η αγοραστές να μπορούν να επιστρέψουν το ελαττωματικό προϊόν. Η διαδικασία αυτή επιβαρύνει και την επιχείρηση καθώς πρέπει να υπάρχουν επιπλέον χώροι αποθήκευσης και διαδικασίας μεταφοράς επανασυσκευασίας και ποιοτικού ελέγχου. Επίσης πρέπει να υπάρχει ένα σύστημα που να καλύπτει όλες αυτές τις επιπλέον ανάγκες συγκεντρωτικά ώστε να πετύχει την μικρότερη χρηματική επιβάρυνση για την ίδια και τον καταναλωτή. Εκεί τα S.C.M συστήματα παίζουν πολύ καθοριστικό ρόλο. Επιπρόσθετα για να διατηρήσει η επιχείρηση το υπεύθυνο κοινωνικό προφίλ της, πρέπει η παραπάνω διαδικασία να μην έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις Τομείς δράσεις των logistics Για να υλοποιηθούν οι παραπάνω δραστηριότητες, εμπλέκονται και συνεργάζονται σχεδόν όλα τα τμήματα της σύγχρονης επιχείρησης, δηλαδή αναλυτικότερα και με απλά λόγια σε μία επιχείρηση Logistics σημαίνει: Μεταφορικά μέσα: (αριθμός, μέγεθος, είδος κλπ) προκειμένου να μεταφερθεί το προϊόν από και προς την επιχείρηση. Management Διανομών: Καθορισμός βελτιστοποιημένων δρομολογίων, χρόνων παράδοσης των προϊόντων κλπ. Αποθηκευτικοί Χώροι: Θέση, μέγεθος, εξοπλισμός κλπ. 20

21 Αποθέματα: Καθορισμός ειδών, ύψους αποθεμάτων, σημείων αναπαραγγελίας μοντέλων παρακολούθησης των αποθεμάτων, πολιτικής ελέγχου κλπ. Ιχνηλασιμότητα: Υποτύπωση του τι έχουμε διαθέσει που και τι έχουμε προμηθευτεί από που. Η υποτύπωση αυτή αποδεικνύεται πολύτιμη σε περιπτώσεις ανακλήσεως προϊόντων. Προμήθειες: Επιλογή πηγών προμήθειας, καθορισμός κριτηρίων επιλογής προμηθευτών, καθορισμός πολιτικής ποιότητας πρώτων υλών κλπ. Προσωπικό: Απαιτήσεις σε προσωπικό ποσοτικά και ποιοτικά για την υλοποίηση του συγκεκριμένου επιχειρηματικού έργου. Εκπαίδευση: Προσδιορισμός και παροχή της απαιτούμενης εκπαίδευσης στο προσωπικό προκειμένου να είναι σε θέση να φέρει σε πέρας με επιτυχία το έργο που του έχει ανατεθεί. Εγκαταστάσεις: Προσδιορισμός και απόκτηση όλων των απαραίτητων εγκαταστάσεων που είναι απαραίτητες για την διεκπεραίωση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Τεκμηρίωση: Ανάπτυξη γραπτών οδηγιών και διαδικασιών για όλες τις δραστηριότητες με τη σύνταξη εγχειριδίων και λοιπών γραπτών οδηγιών που είναι ουσιαστικές για την ορθή διεξαγωγή των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Logistics Information System: με βάση το οποίο θα επεξεργάζονται και θα αξιοποιούνται όλες οι απαραίτητες για τα Logistics, πληροφορίες Είναι προφανές ότι ο βαθμός συσχέτισης και αλληλεπίδρασης των τομέων δράσης των Logistics δηλαδή του physical distribution, της υποστήριξης της παραγωγής και των αγορών/προμηθειών είναι μεγάλος και απαιτεί επιτυχημένη και αποτελεσματική επιχειρηματική δράση και αρμονική συνεργασία των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Ενδεικτικά,απαιτείται συνεχής συνεργασία με τις Διευθύνσεις Μάρκετινγκ και Παραγωγής ώστε: Να τεθούν τα επίπεδα (όρια) εξυπηρέτησης πελατών. Να καθοριστούν οι ανάγκες των πελατών για την εξυπηρέτηση τους. Να καθοριστούν οι αντιδράσεις των πελατών στην παρεχόμενη εξυπηρέτηση. Να καθορίζονται συγκεντρωτικές ποσότητες για παραγγελίες πρώτων υλών. Να επιτευχθεί συντονισμός του ρυθμού και χρόνου παραγωγής με τις δραστηριότητες Logistics. 21

22 Εξέλιξη συστημάτων Logistics Σχεδιασμός Διανομής Υποδοχή παραγγελιών Μεταφορά Επίπεδο εξυπηρέτησης Βιομηχανικό Απόθεμα Αποθήκευση Διαχείριση Υλικών Συσκευασία Απόθεμα Προϊόντων Πρόβλεψη Ζήτησης Προμήθεια Υλικών Πρόβλεψη Αναγκών Πρόβλεψη Ζήτησης Φυσική Διανομή Διαχείριση Υλικών Logistics Πηγή: (Σ. Παπαδημητρίου & Ο. Σχινάς, 2004) 1.4 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΩΝ LOGISTICS Ο όρος «στρατηγική» αναφέρεται σε μια σειρά ενεργειών οι οποίες χρησιμοποιούνται για να δώσουν κατευθύνσεις σε όλες τις δραστηριότητες της επιχείρησης με σκοπό την επίτευξη ενός προκαθορισμένου στόχου. Οι παράγοντες που οδήγησαν στην ανάγκη ανάπτυξης στρατηγικής εφοδιασμού είναι (Δ.Θεοδωράς,2008): Η παγκοσμιοποίηση της αγοράς Η τάση των εξαγορών και συγχωνεύσεων Η αύξηση του ανταγωνισμού, της αβεβαιότητας και της πολυπλοκότητας στο επιχειρηματικό περιβάλλον Η βελτίωση της τεχνολογικής υποδομής και Η υιοθέτηση νέων μεθόδων διοίκησης 22

23 Ένας ορισμός της στρατηγικής εφοδιασμού είναι : «η ολοκληρωμένη, ενοποιημένη και μακροπρόθεσμη διαδικασία σχεδιασμού για την απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος μέσω της βελτίωσης στην εξυπηρέτηση που οδηγεί σε αύξηση της ικανοποίησης πελάτη, της κατανόησης των απαιτήσεων σε υπηρεσίες εφοδιασμού και της διαχείρισης ολόκληρης της αλυσίδας εφοδιασμού. Ο σχεδιασμός αυτός γίνεται στα πλαίσια τη συνολικής στρατηγικής και των στόχων της επιχείρησης. ( Stock and Lambert,2001). Η στρατηγική εφοδιασμού σε ένα πρώτο βασικό επίπεδο έχει τρεις κύριους στόχους (Ballou, 1999): Τη μείωση του κόστους: σχετίζεται με τη μείωση του μεταβλητού κόστους διακίνησης και αποθήκευσης. Η στρατηγική εφοδιασμού εξετάζει εναλλακτικές περιπτώσεις για την επιλογή των αποθηκευτικών χώρων και του μέσου μεταφοράς με στόχο τη μεγιστοποίηση του κέρδους. Τη μείωση του δεσμευμένου κεφαλαίου: σχετίζεται με τη μείωση της επένδυσης στο σύστημα εφοδιασμού και την αύξηση του δείκτη «Απόδοση Επενδυμένου Κεφαλαίου» (Return on Investment). Η μείωση της επένδυσης μπορεί να προκύψει με ανάθεση υπηρεσιών εφοδιασμού ( όπως μεταφορά-αποθήκευση) σε τρίτους και με παράλληλη μείωση του ύψους δεσμευμένου κεφαλαίου με την μορφή παγίων. Σε αυτή την περίπτωση στόχος είναι η μείωση του σταθερού κόστους, Τη βελτίωση της εξυπηρέτησης: σχετίζεται με την παροχή καλύτερου επιπέδου εξυπηρέτησης από τον ανταγωνισμό και την εύρεση και διατήρηση της ισορροπίας στη σχέση κόστος επιπέδου εξυπηρέτησης. Σύμφωνα με τους La Londe and Masters (1994) μια αποτελεσματική στρατηγική εφοδιασμού, σε ένα δεύτερο επίπεδο πρέπει να είναι εναρμονισμένη με τη γενικότερη στρατηγική της επιχείρησης και να οδηγεί σε ενοποίηση και συνεργασία όλων των επιμέρους διαδικασιών, όπως παραγωγή, πωλήσεις, προμήθειες, μάρκετινγκ. Επίσης η στρατηγική εφοδιασμού πρέπει να λαμβάνει υπ όψιν τις δυνατότητες και πόρους της επιχείρησης καθώς και τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν το εξωτερικό περιβάλλον δραστηριοποίησης. Μερικές βασικές κατευθύνσεις μιας αποτελεσματικής στρατηγικής εφοδιασμού είναι: Δημιουργία στρατηγικών συμμαχιών στην αλυσίδα εφοδιασμού Ανάπτυξη μακροχρόνιας συνεργασίας με τους προμηθευτές 23

24 Ανταλλαγή πληροφοριών και κοινή αντιμετώπιση προβλημάτων και Καταμερισμός των ωφελειών κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού από μείωση κόστους ή και βελτίωση της ποιότητας σε έναν κρίκο της. Σκιαγραφώντας λοιπόν το ρόλο της διοίκησης στα πλαίσια των logistics αυτός περιλαμβάνει τη λήψη στρατηγικών και λειτουργικών αποφάσεων οι οποίες θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της επιχείρησης. Στον παρακάτω πίνακα παρατίθενται διαφορετικά είδη στρατηγικών και λειτουργικών αποφάσεων για τα logistics: Είδος Αποφά σεων Στρατηγικές Συστήματα ανεφοδιασμού Λειτουργικές Εξυπηρέτηση πελατών Καθορισμός επιπέδου εξυπηρέτησης πελατών Μέτρηση επιπέδου εξυπηρέτησης Μεταφορά Επιλογή μοντέλων Όριο μεταφορών Μεταφορικά μέσα κοινής xρήσης ή ιδιωτικά φορτηγά Ποσοστό δαπανών μεταφοράς Έλεγχος τιμολογίων μεταφορών Διαχείριση παραπόνων Προγραμματισμός οχημάτων Ποσοστό διαπραγματεύσεων Σχεδιασμός αποστολών Προγραμματισμός διαδρομής μεταφορών Επιλογή μεταφορέα Μετρήσεις απόδοσης Αποθήκευση Προσδιορισμός αποθηκών και τοποθεσία Δημόσια ή ιδιωτική αποθήκευση Συλλογή Συσκευασία Μέτρηση καταστημάτων Μεταφορά αποθεμάτων Στελέχωση Οργάνωση αποθηκευτικού χώρου Μετρήσεις απόδοσης Επεξεργασία παραγγελίας Έκταση αυτοματοποίησης Παρακολούθηση παραγγελιών Επικύρωση παραγγελιών Έλεγχος πιστώσεων Διευθέτηση τιμολογίων Μέτρηση απόδοσης Αποθέματα Προβλέψεις Παρακολούθηση αποθεμάτων Μετρήσεις κόστους διατήρησης Αλλαγές αποθεμάτων Πηγή: (Δ. Γιαννακόπουλος & Ι.Παπουτσής,2003) 24

25 1.5 LOGISTICS ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Σχέσεις Logistics με διοίκηση επιχειρήσεων Τα τελευταία τριάντα χρόνια έχουν γίνει τεράστιες αλλαγές στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Κάποτε οι διευθυντές των επιχειρήσεων θεωρούσαν τα logistics μικρής σπουδαιότητας και το τελευταίο τμήμα στο οποίο θα στρεφόταν κανείς για να μειώσει τις δαπάνες του, ενώ σήμερα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του επιχειρησιακού προγραμματισμού και αποτελούν σημαντικό παράγοντα για τη μείωση του κόστους και την αύξηση των κερδών μιας επιχείρησης. Στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη αγορά παρακολουθούμε μία ραγδαία αλλαγή στον τρόπο δραστηριοποίησης των επιχειρήσεων οι οποίες συνδυάζοντας καινοτόμες μεθόδους διαφήμισης και προώθησης προϊόντων,όπως το διαδίκτυο, έχουν ανεξάντλητες ευκαιρίες ανάπτυξης. Η αυξανόμενη ανάγκη των εταιρειών να ανταγωνίζονται πάνω στις διαστάσεις του κόστους, της ποιότητας, της ταχύτητας, της ευελιξίας, της καινοτομίας και των υπηρεσιών, έχει οδηγήσει στην ανάγκη να αναπτυχθούν συστήματα logistics που να είναι πιο αποδοτικά από τα αντίστοιχα του παρελθόντος. Έτσι, ιδίως τις δύο τελευταίες δεκαετίες, παρατηρούμε ότι τα logistics και η εφοδιαστική αλυσίδα έχουν μετατοπιστεί από απλές (ή ασήμαντες) λειτουργικές διαδικασίες, σε λειτουργίες εταιρικού επιπέδου (δηλαδή σε τμήματα μέσα στις επιχειρήσεις). Αναγνωρίζεται λοιπόν ολοένα και περισσότερο ότι μέσω μιας αποτελεσματικής διαχείρισης των logistics και της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορεί να επιτευχθεί ο απώτερος στόχος κάθε επιχείρησης, δηλαδή η μείωση του κόστους και η αύξηση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Συνεπώς σήμερα η εφοδιαστική αλυσίδα μετασχηματίζεται από περιφερειακό κέντρο κόστους (cost center) σε κρίσιμο κέντρο κέρδους (profit center) της επιχείρησης. Σε αυτό το περιβάλλον, σύγχρονα εργαλεία βελτιστοποίησης της εφοδιαστικής αλυσίδας γίνονται απαραίτητοι σύμμαχοι για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Τα εργαλεία αυτά περιλαμβάνουν εξελιγμένα συστήματα πληροφορικής, εξοπλισμό Hardware, λογισμικά συστημάτων (Συστήματα διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων, πελατειακών σχέσεων, αποθηκών κ.α.) και άλλες εφαρμογές που συντελούν στη δραστική μείωση του κόστους logistics, που αποτελεί ένα σημαντικό ποσοστό (10% ως 30%) της αξίας του τελικού προϊόντος ή υπηρεσίας. 25

26 Πού οφείλεται, όμως, αυτή η σχετικά αργή χρονική εξέλιξη για την υιοθέτηση των logistics; Βασικά σε δύο αιτίες. Πρώτον, τα logistics είναι ένα διατμηματικό αντικείμενο, το οποίο στο παρελθόν είχε καλυφθεί από άλλους τομείς, όπως το μάρκετινγκ, οι προμήθειες, η παραγωγή κ.λπ. Γι αυτό και ορισμένοι το ονόμαζαν «αντικείμενο-παρία». Μέσα στην οργάνωση, μια πιο κατάλληλη περιγραφή θα ήταν αυτή της επιχειρησιακής διαδικασίας, η οποία από τη μια μεριά τέμνει τις διάφορες λειτουργίες, ενώ από την άλλη προσδοκά στη δική τους συμβολή. Δεύτερον, τα logistics επεκτείνονται και πέρα από τα όρια της οργάνωσης, σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Άρα εδώ υπάρχει μια εμπλοκή με τη σύνθετη υφή του συγχρονισμού της διακίνησης των υλικών και των πληροφοριών ανάμεσα στις διαφορετικές επιχειρησιακές διαδικασίες. Με άλλα λόγια, τα logistics έχουν μια συστημική φύση, την οποία πολλοί αδυνατούν να κατανοήσουν σε επίπεδο τόσο αντικειμένου, όσο και επιχειρήσεων, πιστεύοντας ότι η εκμετάλλευση των άλλων θα τους αποφέρει κέρδος. Πόσο λάθος, όμως, είναι αυτό, όταν σήμερα η εφοδιαστική αλυσίδα έχει πάψει, πλέον, να αποτελεί μια ευθύγραμμη σχέση προμηθευτή-επιχείρησης-πελάτη, αλλά έχει εξελιχθεί σε ένα πολύπλοκο δίκτυο αυτών των ενδιαφερόμενων μερών Λόγοι που οδηγούν σήμερα στην υιοθέτηση των Logistics Στην σημερινή εποχή οι επιχειρήσεις λαμβάνουν σοβαρά υπόψη της τα logistics, γιατί τα θεωρούν ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του προϊόντος τους που διαθέτουν στην αγορά στόχο. Αυτό οφείλεται στους παρακάτω λόγους : η εξυπηρέτηση και η ικανοποίηση του πελάτη αποτελούν τα θεμέλια της στρατηγικής μάρκετινγκ καθώς η διανομή αποτελεί ένα βασικό στοιχείο της εξυπηρέτησης του πελάτη. Έτσι λοιπόν, οι επιχειρήσεις έχουν διαπιστώσει ότι μπορούν να αποκτήσουν και να διατηρήσουν περισσότερους πελάτες, αν προσφέρουν γρηγορότερη παράδοση και καλύτερες υπηρεσίες μέσω της αποτελεσματικής διοίκησης των logistics. τα logistics αποτελούν σε μια επιχείρηση το κύριο στοιχείο του κόστους. Εάν τώρα η επιχείρηση πάρει ελλιπή απόφαση σχετικά με τα logistics αυτό θα έχει άμεσο αποτέλεσμα να αυξηθούν οι δαπάνες. 26

27 η ανάγκη για βελτίωση των logistics έχει επέλθει από τη μεγάλη ποικιλία νέων κάθε φορά προϊόντων Λόγοι αύξησης της σημασίας των Logistics Η αύξηση του ενδιαφέροντος γύρω από τον τομέα των Logistics μπορεί να εξηγηθεί μέσω του συνδυασμού μιας σειράς παραγόντων, οι οποίοι παρουσιάζονται παρακάτω: 1. Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας : οδήγησε στην ανάγκη δημιουργίας ενός οργανισμού που να διευκολύνει το παγκόσμιο πλέον εμπόριο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου συνέβαλλε στην: Άρση των απαγορεύσεων στη διακίνηση εμπορευμάτων. Μείωση των δασμών σε παγκόσμιο επίπεδο. Άρση των απαγορεύσεων στη διακίνηση κεφαλαίων. Κατά την νέα αυτή περίοδο επικρατεί: Ομογενοποίηση των προδιαγραφών για προϊόντα και υπηρεσίες. Ομογενοποίηση των κανονισμών για το περιβάλλον. Παγκόσμια διακίνηση των πληροφοριών μέσω του διαδικτύου (internet). 2. Η επέκταση των μεταφορικών υποδομών εκφράζεται μέσω : Της παγκόσμιας ασφάλειας στην ναυσιπλοΐα. Των Λιμενικών έργων σε όλο τον κόσμο. Της επέκτασης των οδικών μεταφορικών υποδομών με δρόμους ταχείας κυκλοφορίας. Της επέκτασης των σιδηροδρομικών δικτύων και ταυτόχρονα αύξησης της ταχύτητας και της ασφάλειας των σιδηροδρομικών μεταφορών. Της δημιουργίας αερολιμένων σε όλο τον κόσμο και αύξησης της ασφάλειας των αεροπορικών μεταφορών, με ταυτόχρονη δραστική μείωση των ναύλων. 3. Θέσπιση κανονισμών για : Την ασφάλεια των ναυτιλιακών μεταφορών. Την πρόληψη και αντιμετώπιση της μόλυνσης των θαλασσών. Διευκόλυνση των θαλάσσιων μεταφορών. Την άρση των εμποδίων στις θαλάσσιες μεταφορές. Τη διάσωση ναυαγών. Τον ομοιογενή τρόπο μέτρησης των φορτίων και της χωρητικότητας των πλοίων (τονάζ). 27

28 Τις οδικές μεταφορές εμπορευμάτων και προσώπων σε αστικό και μη περιβάλλον. 4. Βελτίωση της τεχνολογίας των μεταφορικών μέσων που αφορά την: Εξειδίκευση των μεταφορικών μέσων, ανάλογα με το μεταφορικό τους έργο. Εξέλιξη των μεταφορών από το «χύδην» φορτίο στο ειδικά συσκευασμένο φορτίο. Δραστική μείωση της ενεργειακής απορρόφησης των μεταφορών, μέσα από την εξέλιξη της τεχνολογίας των κινητήρων. Δραστική μείωση της ρύπανσης από τα μεταφορικά μέσα, με τη χρήση βελτιωμένων κινητήρων, καυσίμων και εξατμίσεων. Ενσωμάτωση συστημάτων φόρτο-εκφόρτωσης στα μεταφορικά μέσα. Ενσωμάτωση συστημάτων συντήρησης του φορτίου Logistics και Ελληνικές επιχειρήσεις Σε διεθνές επίπεδο η διάδοση και η ανάπτυξη των logistics πραγματοποιείται από τον SOLE -The International Society of Logistics- που ιδρύθηκε το Στην Ελλάδα τον ρόλο αυτό έχει αναλάβει η Ελληνική Εταιρία Logistics (EEL), ένα επιστημονικό, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σωματείο που αποτελείται από αυτοτελή και αυτόνομα παραρτήματα (Chapters) τα οποία συντονίζονται από τον Διευθυντή Ελλάδος (District Director Greece) και από τους τοπικούς προέδρους. Σύμφωνα με έρευνες που κατά καιρούς έχουν δημοσιευθεί η διείσδυση και η εφαρμογή των Logistics στις Ελληνικές επιχειρήσεις είναι αρκετά περιορισμένη σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Όμως η Ελλάδα κατατάσσεται σήμερα 29η μεταξύ 139 χωρών και πρώτη ανάμεσα στα βαλκανικά κράτη, όσον αφορά τον δείκτη αποδοτικότητας logistics (L.P.I). Στη χώρα μας οι δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας κινούνται σε δύο διαστάσεις: α) Υπηρεσίες που προσφέρονται από εξειδικευμένες εταιρίες παροχής υπηρεσιών (3PL & 4PL) και β) Δραστηριότητες εφοδιαστικής αλυσίδας που εκτελούνται ενδοεπιχειρησιακά σε πλήθος κυρίως παραγωγικών και εμπορικών εταιριών. Κατά τον κ. Ιακώβου (πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Logistics Βορείου Ελλάδος, 2008) το 13,5% του ελληνικού ΑΕΠ έχει να κάνει με τη διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας, γεγονός που αναδεικνύει την αυξημένη βαρύτητα του κλάδου για την εθνική οικονομία και την ανάγκη χάραξης εθνικής στρατηγικής στον τομέα. 28

29 Οι περισσότερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν διαθέτουν ένα ξεχωριστό τμήμα logistics αλλά το ρόλο αυτό αναλαμβάνουν να διεκπεραιώσουν κατά κύριο λόγο τα τμήματα προμηθειών, αποθήκης καθώς και το τμήμα διανομής. Οι υπεύθυνοι των τμημάτων αυτών είναι απόφοιτοι ανωτάτης σχολής και συμμετέχουν ενεργά στην επίτευξη των στόχων της επιχείρησης αφού βοηθούν στη μεγιστοποίηση της ικανοποίησης του πελάτη, στη μείωση του κόστους logistics, στη μείωση των επενδυμένων κεφαλαίων σε αποθέματα, στον καλύτερο προγραμματισμό της παραγωγής και των προμηθειών και στην καλύτερη δυνατή πρόβλεψη της ζήτησης. Σήμερα, το κόστος της διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας είναι πολύ σημαντικό. Ξεκινά από 15% του συνολικού κόστους παραγωγής και φτάνει μέχρι και 35% στην περίπτωση των εταιριών τροφίμων. Το κόστος αυτό αφορά κυρίως την πρόβλεψη της ζήτησης, τη μεταφορά φορτίων, τον έλεγχο αποθεμάτων, την αποθήκευση, τις προμήθειες, τα δίκτυα διανομής και τη συσκευασία. Στην ευρωπαϊκή αγορά αποτελεί σύνηθες φαινόμενο οι επιχειρήσεις, για την εξάλειψη των σταθερών εξόδων τους και την αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους, να αναθέτουν δραστηριότητες και έργα logistics σε εξειδικευμένες εταιρίες Third Party Logistics (3PL). Η χρήση των 3PL σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ανάλογα με τον τομέα, ανέρχεται στο 51% έως και 70% των εταιριών. Το αντίστοιχο ποσοστό στην ελληνική αγορά είναι μόλις 8-10% και εκπροσωπείται κατά κύριο λόγο από Μικρομεσαίες επιχειρήσεις που στην πλειοψηφία τους επενδύουν στον τομέα των κτιρίων και στον τομέα της οργάνωσης. Το 37% των συνολικών επενδύσεων για την εφοδιαστική αλυσίδα των εμποροβιομηχανικών επιχειρήσεων αφορά σε αποθηκευτικές εγκαταστάσεις και μόλις το 16% σε αυτοματοποιημένα συστήματα αποθήκευσης. Όσον αφορά την χρήση νέων τεχνολογιών στην διευκόλυνση των διαδικασιών logistics η πλειοψηφία των επιχειρήσεων έχει υιοθετήσει τη λύση ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού περιβάλλοντος καλύπτοντας έτσι τις επιχειρησιακές ανάγκες και τις σύγχρονες απαιτήσεις του ανταγωνισμού. Χρησιμοποιώντας παράλληλα το ηλεκτρονικό εμπόριο, την τεχνολογία EDI (Electronic Data Interchange) ως μέσο για την ηλεκτρονική ανταλλαγή και εκμετάλλευση της πληροφορίας μεταξύ επιχειρήσεων καθώς και τη χρήση του Internet ως εργαλείο επικοινωνίας στα πλαίσια της ιχνηλασιμότητας και άυλης ροής πληροφοριών που επιτάσσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. 29

30 ΜΕΡΟΣ Β ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΩΝ ΧΩΡΟ ΤΩΝ LOGISTICS KAI Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ 30

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ Οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο των πληροφοριακών συστημάτων και διαχείρισης της πληροφορίας, έχουν καταστήσει την πληροφορία ως το κύριο στοιχείο για την απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Οι τεχνολογίες αυτές παρέχουν στις εταιρίες τα μέσα για το συντονισμό των δραστηριοτήτων τους και όσο ο ρυθμός ανάπτυξης των τεχνολογιών αυτών αυξάνεται τόσο μειώνεται το κόστος διαχείρισης της πληροφορίας. Σχεδόν καθημερινά εμφανίζονται στο προσκήνιο νέες τεχνολογίες στο χώρο της πληροφορικής. Πολλές από αυτές τις καινοτομίες βρίσκουν άμεση εφαρμογή και εμπλουτίζουν τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας, περιλαμβάνοντας μεθοδολογίες όπως Just in Time, Quick Response, Efficient Consumer Response, Continuous Replenishment. Στις μέρες μας λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού, οι επιχειρήσεις έχουν συνειδητοποιήσει ότι οι τεχνολογίες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Για αυτό λοιπόν το λόγο, η εφαρμογή ενός σταθεροποιημένου δικτύου logistics είναι υποχρεωτική για κάθε επιχείρηση που θέλει να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί. Οι ψηφιακές τεχνολογίες που απαντώνται συχνότερα στα logistics και την εφοδιαστική αλυσίδα είναι οι ακόλουθες 2 : α) Συστήματα πληροφορικής: Είναι εξειδικευμένες εφαρμογές λογισμικού, που αναλαμβάνουν να εξυπηρετήσουν το σύνολο των διαδικασιών της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι πιο γνωστές είναι τα συστήματα επιχειρηματικού σχεδιασμού (Enterprise Resource Planning- ERP) και τα πληροφοριακά συστήματα διαχείρισης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας (Supply Chain Execution- SCE). Η συνηθέστερη μορφή των συστημάτων SCE είναι τα προγράμματα διαχείρισης αποθηκών (Warehouse Management System WMS), τα οποία εν πολλοίς ταυτίζονται με τα συστήματα SCE. β) Τεχνολογίες αναγνώρισης και κτήσης δεδομένων: Είναι εξειδικευμένες τεχνολογικές υποδομές (hardware και software ), που συλλέγουν την πληροφορία τη στιγμή της δημιουργίας της σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, για παράδειγμα από την αποθήκη- και τη μεταβιβάζουν στο εκάστοτε πρόγραμμα (WMS) για επεξεργασία. Τέτοιες υποδομές είναι τα φορητά τερματικά χειρός, τα τερματικά περονοφόρων οχημάτων, οι 2 Πηγή: Βιβλιογραφία/Άρθρα χωρίς όνομα συγγραφέα/ [6] 31

32 τεχνολογικές λύσεις Αυτόματης Αναγνώρισης και Κτήσης Δεδομένων (Automatic Identification and Data Capture - AIDC), στις οποίες ανήκουν ο γραμμωτός κώδικας (barcode), οι "έξυπνες" κάρτες, τα συστήματα αναγνώρισης χαρακτήρων και οι εφαρμογές ασύρματης αναγνώρισης, ευρύτερα γνωστές με το ακρωνύμιο RFID (Radio Frequency IDentification). γ) Συστήματα Τηλεματικής: Είναι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στις μεταφορές και αποτελούνται από πολλά μέρη hardware (πομποδέκτες, κεραίες, μικροϋπολογιστές, τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, δορυφόροι) και software (συστήματα GIS, πρωτόκολλα επικοινωνίας), με βασική λειτουργία την καταγραφή της γεωγραφικής θέσης του οχήματος σε πραγματικό χρόνο και την απεικόνισή της σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Χάρη σ αυτά, ο επιχειρηματίας μπορεί για παράδειγμα να βλέπει ανά πάσα στιγμή πού βρίσκονται τα οχήματα και τα εμπορεύματά του, ενώ οι δυνατότητες σύνδεσης και αξιοποίησης των τεχνολογιών της πρώτης και της δεύτερης κατηγορίας είναι απεριόριστες. δ) Υποδομές δικτύων: Ο λόγος για τα ενσύρματα και τα ασύρματα τοπικά δίκτυα, που συνήθως βρίσκονται σε μια αποθήκη εξυπηρετώντας τη μετάδοση των δεδομένων από τις διάφορες φορητές συσκευές, τους υπολογιστές κ.λπ. Τα δίκτυα αυτά αποτελούνται από υπολογιστές, καλωδίωση ή ασύρματα σημεία πρόσβασης (access points). 2.2 ΟΦΕΛΗ ΤΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Η υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών που παρουσιάζονται αναλυτικά παρακάτω διευκολύνει την ολοκλήρωση της εφοδιαστικής αλυσίδας τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, υποστηρίζοντας την υιοθέτηση προηγμένων μεθόδων διοίκησης. Ο συνδυασμός τεχνολογιών, όπως είναι ο barcode, τα ασύρματα τοπικά δίκτυα και τα φορητά τερματικά, προσφέρει μόνον οφέλη για μια επιχείρηση όπως μείωση του συνολικού χρόνου συναλλαγής, ποιοτικότερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση πελατών, αύξηση του ωφέλιμου χρόνου προώθησης νέων προϊόντων, συνολική αύξηση της παραγωγικότητας ως αποτέλεσμα της καλύτερης αξιοποίησης του χρόνου των εργαζομένων, και πολλά άλλα. Κάθε μία από αυτές τις τεχνολογίες έχει τα δικά της οφέλη και πλεονεκτήματα και σύγχρονος βοηθά την επιχείρηση να ανταποκριθεί στις ανάγκες του σημερινού συχνά μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος παρέχοντας της επίσης και ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα Σε αυτό το περιβάλλον ζητούμενο της διοίκησης είναι η αυτοματοποίηση των διαδικασιών με τη χρήση τεχνολογικών εργαλείων. Οι τεχνολογίες παρέχουν πλήθος 32

33 πληροφοριών στη διοίκηση και τα στελέχη της επιχείρησης, ώστε να είναι δυνατή η λήψη ορθών και άμεσων αποφάσεων, καθώς και η χάραξη μακρόπνοης αναπτυξιακής στρατηγικής. Σε γενικές γραμμές τα οφέλη που απορρέουν από την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στα logistics και την εφοδιαστική αλυσίδα είναι : α) Καλύτερη εκμετάλλευση των υλικών (άψυχων) πόρων της επιχείρησης. Υλικοί πόροι θεωρούνται τα οχήματα, οι αποθηκευτικοί χώροι, ο εξοπλισμός κ.λπ. Για παράδειγμα, η χρήση ενός συστήματος τηλεματικής στα οχήματα της επιχείρησης (διαχείριση στόλουfleet management) έχει ως αποτέλεσμα πιο οργανωμένες κινήσεις και λιγότερα δρομολόγια. Σχετικά με τον αποθηκευτικό χώρο, ένα σύστημα WMS και η εγκατάσταση κάποιου ασύρματου τοπικού δικτύου έχουν ως αποτέλεσμα αφενός την αξιοποίηση κάθε σπιθαμής της αποθήκης, αφετέρου τη γρηγορότερη επιτέλεση των διαδικασιών μέσα σ' αυτήν. Λόγου χάρη, το σκάνερ διαβάζει το γραμμωτό κώδικα μιας κούτας και στέλνει αυτόματα την πληροφορία (τι περιέχει η κούτα) σε κεντρικό υπολογιστή εφοδιασμένο με σύστημα WMS, μέσω του ασύρματου τοπικού δικτύου. β) Καλύτερη αξιοποίηση των έμψυχων πόρων της επιχείρησης. Εδώ εντάσσονται όχι μόνο οι εργαζόμενοι αλλά και οι πελάτες, οι προμηθευτές κ.λπ. Για παράδειγμα, ένα σύστημα ERP ή WMS ενημερώνει σχετικά με το ποιοι είναι οι επικερδείς πελάτες, εξασφαλίζει πολύτιμες εργατοώρες για το προσωπικό και συντελεί στην καλύτερη οργάνωση των εισερχόμενων ροών από τους προμηθευτές. Ο ενδιαφερόμενος δεν χρειάζεται πλέον να ασχολείται με τον έλεγχο του στοκ, αφού αυτό το έχει αναλάβει το ίδιο το σύστημα, η απογραφή αποθήκης γίνεται με το πάτημα ενός κουμπιού, ενώ το ίδιο απαιτείται για να μάθουμε τα έσοδα, τα έξοδα και τα κέρδη για μία ημέρα ή ένα μήνα. Συγχρόνως, γνωρίζει ποια είδη διακινούνται περισσότερο και αναλόγως διαμορφώνει τις παραγγελίες του. 2.3 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Στην εποχή της νέας τεχνολογίας, της νέας οικονομίας και της παγκοσμιοποίησης ο επιτυχής έλεγχος της εφοδιαστικής αλυσίδας, δίχως την προσεκτικά σχεδιασμένη και εφαρμοσμένη παρουσία της πληροφοριακής τεχνολογίας, αποτελεί χωρίς υπερβολή μία ουτοπία. Η συσχέτιση συνεπώς των τεχνολογιών πληροφορικής με τα logistics είναι διαρκώς εντεινόμενη. Η ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου της Πληροφορικής έχει θετικές επιδράσεις 33

34 στην ανάπτυξη των σύγχρονων Πληροφοριακών Συστημάτων Logistics. Οι σύγχρονες αυτές εξελίξεις, που ενσωματώνονται στα σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα, είναι : Ισχυρά υπολογιστικά συστήματα που βασίζονται σε επεξεργαστές RISC ή επεξεργαστές της INTEL (πχ. Pentium Pro Ανοικτά λειτουργικά συστήματα (π.χ. UNIX, WINDOWS NT Σχεσιακές βάσεις δεδομένων RDBMS Αρχιτεκτονική client server Παραθυρικά περιβάλλοντα στους clients (WINDOWS 95, WINDOWS NT STATION). Τεχνολογία ανάπτυξης εφαρμογών object-oriented και RAD εργαλεία Τεχνολογία Δικτύων LAN ( Local Area Network) και Διαδικτύων (Internet) Ασύρματα δίκτυα για την επικοινωνία των φορητών τερματικών και μεταφορικών μέσων αποθήκης με τον server Συστήματα εκτύπωσης γραμμικού κώδικα και αναγνώστες γραμμωτού κώδικα κ.λπ. Οι παραπάνω τεχνολογίες συνδυαζόμενες με αλγορίθμους βελτιστοποίησης της Επιχειρησιακής Έρευνας και μεθόδους της επιστήμης των Logistics αποτελούν τη βάση για την ανάπτυξη πανίσχυρων Πληροφοριακών Συστημάτων Logistics. Τα πληροφοριακά συστήματα που συναντώνται στην σύγχρονη εφοδιαστική αλυσίδα παρουσιάζονται και αναλύονται παρακάτω Συστήματα Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας SCM (Supply Chain Management Systems) Τα συστήματα αυτά εμφανίζονται σε όλες τις δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας από το σχεδιασμό της παραγωγής έως και τη μεταφορά του προϊόντος στον τελικό καταναλωτή. Τα SCM λογισμικά βελτιστοποιούν και ενοποιούν το σύνολο των σχεδιαστικών λειτουργιών - διεργασιών κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας, με ένα συνεχή και ενιαίο τρόπο. Προχωρούν πέρα από τις παραδοσιακές λύσεις σχεδιασμού, όπως η Manufacturing Resource Planning (MRP) και η Distribution Resource Planning (DRP) λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη όλους τους περιορισμούς ζήτησης, δυναμικότητας και υλικών. Ένα σύστημα SCM ενισχύει τις λειτουργίες διαχείρισης των εισερχόμενων και 34

35 εξερχόμενων βελτιστοποιώντας και αναβαθμίζοντας την επικοινωνία με τους προμηθευτές και πελάτες. Παρόλο που στην ελληνική πραγματικότητα η ενημέρωση, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των SCMs βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο (αποτελούν σύμφωνα με τις τελευταίες ενδείξεις τους γνωστούς αγνώστους για τη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων), είναι βέβαιο ότι η ευελιξία, η συνεκτικότητα και η πολυσυλλεκτικότητά τους συνιστούν τις κατευθυντήριες γραμμές και τα κύρια χαρακτηριστικά, τα οποία διασφαλίζουν την προστιθέμενη αξία τους. Τα συστήματα SCM μπορεί να περιλαμβάνουν: a) Πληροφοριακά συστήματα λειτουργικής διαχείρισης αποθηκών Τα συστήματα αυτά ονομάζονται WMS (Warehouse Management System) και βοηθούν στην πλήρη μηχανογράφηση των αποθηκών και στην εξάλειψη κάθε χειρονακτικής εργασίας που απαιτεί χρόνο, κόπο και χρήμα. Το ελάχιστο των απαιτήσεων και των λειτουργιών που πρέπει να καλύπτει ένα τέτοιο σύστημα είναι: Υποστήριξη ασύρματων τερματικών τόσο πάνω στα περονοφόρα, όσο και στους εργαζόμενους (pickers, επιστάτες, ελεγκτές κ.λπ.) Υποστήριξη παλέτας με ετικέτα UCC/EAN 128 και εκτύπωση ετικετών παλετών UCC/EAN 128. Ταυτόχρονη παραλαβή εμπορευμάτων από πολλά σημεία της αποθήκης Παρακολούθηση ημερομηνιών και παρτίδων λήξεως Υποστήριξη barcode σε όλες τις φάσεις λειτουργίας της αποθήκης Αυτόματη απογραφή της αποθήκης με φορητά ασύρματα τερματικά Ιχνηλασιμότητα των παρτίδων κατά τη διαδικασία picking κ.ά. Ένα Πληροφοριακό Σύστημα Λειτουργικής Διαχείρισης Αποθηκών πρέπει να αυτοματοποιεί όλες τις διαδικασίες που αφορούν την παραλαβή και αποθήκευση των προϊόντων μίας εταιρείας, καθώς και την ανατροφοδοσία των θέσεων και εκτέλεση των παραγγελιών. Επίσης υποστηρίζει τις αποθήκες ετοίμων προϊόντων, καθώς και ημιέτοιμων, πρώτων υλών και υλικών συσκευασίας. Η λειτουργία του γίνεται σε πραγματικό χρόνο, αξιοποιώντας όλα τα πλεονεκτήματα των σύγχρονων τεχνολογιών αποθήκης (αναγνώστες barcode, ασύρματα φορητά τερματικά, κ.λ.π.), για άμεση και ασφαλή εγκυροποίηση των λειτουργιών, μέσω επικοινωνίας με τον κεντρικό υπολογιστή (Warehouse Server) της Αποθήκης. 35

36 Τα οφέλη από τη χρήση ενός Πληροφοριακού Συστήματος Λειτουργικής Διαχείρισης Αποθηκών είναι: η αύξηση της παραγωγικότητας και ευελιξίας η ελαχιστοποίηση του λειτουργικού κόστους της αποθήκης η ποιότητα στην εκτέλεση των εργασιών και η βελτίωση της εξυπηρέτησης των πελατών b) Συστήματα προ-δεματοποίησης (Picking- Packing) Τα συστήματα προ-δεματοποίησης (το πρόθεμα «προ» έχει την έννοια ότι η μηχανογραφική δεματοποίηση προηγείται της φυσικής διαδικασίας), εφαρμόζονται στη συσκευασία του «χύμα» μέρους των παραγγελιών σε χαρτοκιβώτια συσκευασίας. Μετά από τη διάσπαση των γραμμών των παραγγελιών σε αριθμό ακέραιων παλετών, αριθμό κιβωτίων και αριθμό μοναδιαίων τεμαχίων και υποσυσκευασιών (χύμα μέρος παραγγελίας), το σύστημα υπολογίζει αυτόματα με βάση τα διαθέσιμα χαρτοκιβώτια συσκευασίας, τον τρόπο συσκευασίας, του «χύμα» μέρους των παραγγελιών, έτσι ώστε να επιτυγχάνονται οι παρακάτω τρεις στόχοι : ελαχιστοποίηση του συνολικού όγκου των χρησιμοποιούμενων κουτιών συσκευασίας ελαχιστοποίηση του αριθμού των χρησιμοποιούμενων κουτιών συσκευασίας ελαχιστοποίηση της συνολικής διανυόμενης απόστασης των pickers στο χώρο picking του χύμα μέρους (και κατ επέκταση ελαχιστοποίηση του συνολικού χρόνου picking των παραγγελιών) Ένα σύστημα προδεματοποίησης (picking- packing) θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις διαστάσεις των προϊόντων (τεμαχίων και υποσυσκευασιών), τις διαστάσεις των διαθεσίμων χαρτοκιβωτίων συσκευασίας, τους περιορισμούς τοποθέτησης των προϊόντων στο χαρτοκιβώτιο συσκευασίας (πχ. το μόνο όρθιο, διαγώνια τοποθέτηση κ.λπ.) τις απαιτήσεις συσκευασίας προϊόντων μόνο σε ειδικά κουτιά ή κάποια προτίμηση σε ειδικά κουτιά, τον ελάχιστο και μέγιστο βαθμό πλήρωσης των κουτιών, την τοποθέτηση διαχωριστικών στηριγμάτων, τις θέσεις των προϊόντων στη περιοχή picking και πολλά άλλα. Έτσι επιτυγχάνονται αποκομιδή των ειδών από τα ράφια (Picking) και τοποθέτησή τους στα χαρτοκιβώτια συσκευασίας (packing) σε μία φάση. c) Συστήματα δρομολόγησης παραγγελιών Το σύστημα δρομολόγησης των παραγγελιών καλύπτει όλες τις διαχειριστικές και λειτουργικές ανάγκες στον χώρο του προγραμματισμού δρομολογίων και διανομών. Το σύστημα Δρομολόγησης παραγγελιών πρέπει να λειτουργεί σε δύο φάσεις : 36

37 Αυτόματη δρομολόγηση Χειροκίνητη δρομολόγηση Η αυτόματη δρομολόγηση δημιουργεί τη βέλτιστη πρόταση δρομολόγησης, την οποία ο δρομολογητής θα πρέπει να μπορεί να τροποποιήσει και να οριστικοποιήσει μέσα σε ελάχιστο χρόνο χρησιμοποιώντας τη λειτουργία της χειροκίνητης δρομολόγησης. Η αυτόματη δρομολόγηση λαμβάνει υπόψη όλους τους περιορισμούς ενός πραγματικού προβλήματος διανομής όπως για παράδειγμα διαθέσιμα μεταφορικά μέσα (ιδιόκτητα, δημόσιας χρήσεως), ωφέλιμους όγκους και βάρη φορτηγών, ημερομηνίες παράδοσης πελατών και παραγγελιών, όγκους και βάρη παραγγελιών, επείγουσες παραγγελίες, μέγιστο αριθμό παραγγελιών και σημείων παράδοσης ανά διαδρομή, παραγγελίες τοπικές και παραγγελίες επαρχίας μέσω πρακτορείων, οδηγούς φορτηγών, πρακτορεία μεταφορών, πελάτες κ.λπ. Με την εφαρμογή ενός σύγχρονου συστήματος δρομολόγησης επιτυγχάνονται Καλύτερη αξιοποίηση των χρησιμοποιούμενων μεταφορικών μέσων. Ελαχιστοποίηση του αριθμού των δρομολογίων. Καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών. Μείωση του μεταφορικού κόστους. Άμεση απόκριση σε επείγουσες παραγγελίες. Μείωση του χρόνου παράδοσης παραγγελιών d) Υποσύστημα διαχείρισης στόλου οχημάτων Το υποσύστημα παρακολούθησης και διαχείρισης του στόλου οχημάτων της εταιρείας επιτρέπει την ομαδοποίηση και την καταγραφή όλων των λειτουργικών εξόδων, που αφορούν τη διαχείριση του στόλου οχημάτων. Η παρακολούθηση και η υπενθύμιση όλων των υποχρεώσεων των μεταφορικών μέσων (ΚΤΕΟ, ασφάλειες, συντήρηση κ.λπ.), η κατάρτιση του προϋπολογισμού των λειτουργικών εξόδων στην αρχή κάθε διαχειριστικής περιόδου και η σύγκριση των προϋπολογισμένων λειτουργικών δαπανών με τις πραγματικές δαπάνες και η δυνατότητα εξαγωγής σημαντικών συμπερασμάτων γύρω από την οικονομική και λειτουργική χρήση των υπαρχόντων μεταφορικών μέσων αποτελούν μερικές από τις λειτουργίες που πρέπει να καλύπτει ένα σύστημα διαχείρισης στόλου οχημάτων. 37

38 Ενδοεπιχειρησιακό πληροφοριακό σύστημα IOIS (Interorganizational Information System) Το IOIS είναι συστήματα βασισμένα στην πληροφορική τεχνολογία που ενώνουν όλα τα επίπεδα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Το τελευταίο επίπεδο της ολοκλήρωσης ενός τέτοιου συστήματος, περιλαμβάνει την παροχή πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων επιπέδων της εφοδιαστικής αλυσίδας σε πραγματικό χρόνο. Ο βαθμός επίτευξης του στόχου αυτού έγκειται στην αποτελεσματική χρησιμοποίηση των τεχνολογιών της πληροφορικής στην εφοδιαστική αλυσίδα. Η ανάπτυξη ενός IOIS έχει τρία κύρια οφέλη για την εφοδιαστική αλυσίδα (Γεωργία Νικολοπούλου,2007): μείωση των εξόδων βελτίωση της παραγωγικότητας και βελτίωση της στρατηγικής της εταιρίας. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το σύστημα να τροφοδοτείται με τη σωστή πληροφορία, έτσι ώστε οι αποφασίζοντες να μπορούν να εκτελέσουν αποτελεσματικά τους ρόλους τους. Ένας παράγοντας κλειδί για την επιτυχή εφαρμογή ενός IOIS είναι η ελεύθερη και έγκαιρη διάθεση σωστής πληροφορίας. Ένα σημαντικό εμπόδιο που συνήθως αντιμετωπίζεται κατά τη διαδικασίας εφαρμογής του παραπάνω συστήματος είναι η έλλειψη κοινής «γλώσσας» για την περιγραφή, ανάλυση, αξιολόγηση και βελτίωση των διαδικασιών που συντελούνται στα διάφορα επίπεδα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Μερικές από τις απαιτήσεις για τον συντονισμό της πληροφορίας περιλαμβάνουν στρατηγικούς στόχους, περιορισμούς χωρητικότητας, διαδικασίες logistics, απαιτήσεις σε προμήθειες για όλα τα τμήματα της αλυσίδας πληροφοριών. Ο προσδιορισμός των απαιτούμενων πληροφοριών είναι πραγματικά ένα από τα καίρια σημεία κατά την ανάπτυξη ενός IOIS για την υποστήριξη της εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα τέσσερα βασικά λάθη που συνήθως γίνονται κατά τον προσδιορισμό των απαιτούμενων πληροφοριών είναι: Τα συστήματα αντιμετωπίζονται ως αυτόνομα αντί για αλληλεπιδραστικά. Ατομική συνέντευξη των διευθυντών αντί για ομαδική. Κατά τη διαδικασία σχεδιασμού δεν επιτρέπεται η μέθοδος δοκιμής και λάθους. Γίνονται λάθος ερωτήσεις κατά της συνεντεύξεις. Για το σωστό προσδιορισμό των απαιτήσεων σε πληροφορίες, είναι σημαντικό να χρησιμοποιηθούν αρκετές μεθοδολογίες που έχουν αναπτυχθεί για το σκοπό αυτό, από το 38

39 χρησιμοποιηθεί μία μόνο μεθοδολογία. Παρόλο το γεγονός ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εξαγωγή παρόμοιων συμπερασμάτων σχετικά με τις απαιτήσεις, θα εξασφαλίσει ότι όλες οι απαιτούμενες πληροφορίες θα αναγνωρισθούν. Μια μεθοδολογία που προτείνεται είναι η Business System Planning (BSP), μία μέθοδος δομημένης συνέντευξης. Επικεντρώνεται στη αναγνώριση προβλημάτων και αποφάσεων που σχετίζονται με διαδικασίες οργάνωσης και καθορίζει τις απαιτούμενες πληροφορίες για την υποστήριξη τους. Οι αναλυτές πρέπει να αναγνωρίσουν τα προβλήματα και τις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν για τα διάφορα τμήματα της εταιρίας. Το αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής είναι ένα σύνολο πινάκων στους οποίους έχουν κατηγοριοποιηθεί τα προβλήματα που πρέπει να ερευνηθούν, και οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν σχετικά με διάφορα θέματα που σχετίζονται με την εφοδιαστική αλυσίδα Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρησιακών πόρων ERP (Enterprise Resource Planning) Τα συστήματα ERP γνωρίζουν μεγάλη εξάπλωση στο χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Πρόκειται για λύση λογισμικού η οποία ολοκληρώνει διάφορες λειτουργίες σε μία εταιρία. Αν και κατά την εγκατάστασή του παραμετροποιείται για τις ανάγκες της κάθε εταιρίας, εντούτοις πρόκειται για έτοιμο πακέτο λογισμικού και δεν κατασκευάζεται από την αρχή για την εκάστοτε εταιρία. Στα ERP συστήματα υπάρχουν εφαρμογές για τη διαχείριση των logistics, τα οποία αξιοποιούν και μία σειρά από άλλες τεχνολογικές λύσεις, όπως η χρήση ασύρματων τερματικών, η αξιοποίηση των δικτύων κινητής τηλεφωνίας για τον έλεγχο του στόλου των οχημάτων αλλά και την ανταλλαγή στοιχείων από το αυτοκίνητο στην εταιρία κ.λπ. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα συνδυασμό λύσεων οργάνωσης και διασύνδεσης, όπου χρησιμοποιούνται όλα τα διαθέσιμα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, ανάλογα με την απαιτούμενη σύνδεση (ασύρματη, σταθερή, υψηλής ταχύτητας κ.λπ.). Στόχος ενός συστήματος ERP είναι η ολοκλήρωση των επιμέρους διαδικασιών μέσα στην επιχείρηση στις οποίες εμπλέκονται τα διάφορα τμήματα (λογιστήριο, παραγωγή, πωλήσεις, κλπ.), έτσι ώστε να μπορεί αυτή να διεκπεραιώνει τις κύριες επιχειρηματικές δραστηριότητές της. Η "ολοκλήρωση" αποτελεί και τη λέξη-κλειδί, αφού η εγκατάσταση ενός συστήματος ERP δημιουργεί καλύτερες δομές στην επιχείρηση, οι οποίες επιτρέπουν στους εργαζόμενους να εργαστούν αποτελεσματικότερα και πιο παραγωγικά. 39

40 Από τη στιγμή που τα δεδομένα εισαχθούν σε κάποια μονάδα (module) του ERP, αυτά είναι διαθέσιμα σε οποιαδήποτε μονάδα του ERP τα χρειαστεί. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται μία λογική ενοποίηση των διαδικασιών μεταξύ των τμημάτων της επιχείρησης. Η εγκατάσταση ενός ERP συστήματος είναι προς όφελος της επιχείρησης γι αυτό και είναι στρατηγικής σημασίας η απόφαση για την εφαρμογή του. Κατά συνέπεια, για να είναι αποτελεσματική η εφαρμογή του απαιτείται η τελική απόφαση να έχει ωριμάσει εντός της επιχείρησης και κυρίως να έχει εξασφαλισθεί η υποδομή και η οργάνωση ενός τέτοιου συστήματος. Τα οφέλη που προκύπτουν από την εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος είναι πολλά 3 : Επίλυση υπαρχόντων προβλημάτων Βελτίωση των διαδικασιών της επιχείρησης Προσφέρεται αυξημένος έλεγχος στους απολογισμούς και στην επεξεργασία οικονομικών δεδομένων Μειώνεται η εκτύπωση εγγράφων για λόγους απλής πληροφόρησης Προσφέρεται μεγαλύτερη ακρίβεια και ταχύτητα στις πληροφορίες Επιτρέπεται η ταχύτατη αλλαγή των επιχειρησιακών διαδικασιών Βελτιώνεται η παρακολούθηση και η διασύνδεση με παραρτήματα που βρίσκονται σε μακρινές αποστάσεις Παρέχονται λύσεις για άλλου τύπου μηχανογραφικά - λογιστικά προβλήματα. Βελτιώνεται η ικανοποίηση του πελάτη μέσω της βελτίωσης άλλων παραμέτρων όπως την ταχύτερη εκτέλεση των παραγγελιών Παρέχεται η δυνατότητα ευκολότερης συμμόρφωσης σε υποχρεωτικά ή προαιρετικά πρότυπα, όπως τα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας (ISO 9002) και τα διεθνή λογιστικά πρότυπα (IAS) Γενικότερα, παρέχεται μια ενοποιημένη βάση δεδομένων, η οποία αυξάνει την αποδοτικότητα Σε πολλές όμως περιπτώσεις μια επιχείρηση μπορεί να αντιμετωπίσει αρκετά προβλήματα κατά την εφαρμογή ενός συστήματος ERP. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος των στελεχών και του προσωπικού της επιχειρήσεις που θα πρέπει να είναι έτοιμοι να προσαρμοστούν σε αυτό το πρόγραμμα. 3 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρα χωρίς όνομα συγγραφέα/ [8] 40

41 Πιο συγκεκριμένα τα προβλήματα που παρουσιάζονται σχετίζονται με : Την έλλειψη εμπειρίας των εταιριών πώλησης τέτοιων συστημάτων Το υψηλό κόστος τόσο της αγοράς όσο και της προσαρμογής και εκπαίδευσης του προσωπικού Το επίσης υψηλό κόστος συντήρησης και υποστήριξης και Το μεγάλο χρονικό διάστημα που απαιτείται για την εγκατάσταση και την τελειοποίηση του συστήματος που θα έχει ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση των καθημερινών εργασιών της επιχείρησης. Με τη χρήση τεχνολογιών web, το ERP μπορεί να μετατραπεί σε μία ενοποιημένη e- business πλατφόρμα, η οποία θα επιτρέψει στην επιχείρηση 4 : να βελτιώσει το επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών της, παρέχοντας ακόμα και τη δυνατότητα αυτοεξυπηρέτησης ή αυτοπληροφόρησης των πελατών να επιτύχει ομοιογένεια στις εταιρικές διαδικασίες, επεκτείνοντας τη χρήση του ERP σε όλη την εφοδιαστική της αλυσίδα να αυξήσει το μερίδιο αγοράς της μέσω αυξημένου customer loyalty (ενίσχυση πίστης πελατών) και νέων καναλιών πωλήσεων να συλλέγει δεδομένα πελατών μέσω του Internet και έτσι να μαθαίνει περισσότερα γι αυτούς και τις αγορές να βελτιώνει την παραγωγή νέων προϊόντων, αυξάνοντας τη συνεργασία μεταξύ των ομάδων εργασίας μέσα και έξω από την επιχείρηση να υλοποιεί πρακτικές ηλεκτρονικού εμπορίου, πλήρως ενοποιημένες με τα συστήματα backup της επιχείρησης Συστήματα Διαχείρισης Πελατειακών Σχέσεων CRM (Customer Relationship Management η Marketing) Το CRM είναι ένα σύστημα κανόνων και μια συλλογή από συστήματα και τεχνολογίες πληροφορικής που εστιάζονται στην αυτοματοποίηση και βελτίωση των επιχειρησιακών διαδικασιών που σχετίζονται με την διαχείριση των σχέσεων με τους πελάτες και έχουν σχέση με τα τμήματα των πωλήσεων, marketing, εξυπηρέτησης και υποστήριξης πελατών (Δ. Γιαννακόπουλος και Ι. Παπουτσής, 2003). 4 Πηγή: Βιβλιογραφία/Άρθρα χωρίς όνομα συγγραφέα/ [8] 41

42 Ουσιαστικά πρόκειται για μεθοδολογία που θέτει τον πελάτη στο επίκεντρο της επιχειρηματικής διαδικασίας. Στόχος του πελατοκεντρικού χαρακτήρα CRM είναι η διαχρονική πώληση κι εξυπηρέτηση πελατών, πιστών στα προϊόντα και τις υπηρεσίες, μέσα από ένα συγκεκριμένο σύστημα διαχείρισης. Μέσα λοιπόν από μια σειρά εφαρμογών ηλεκτρονικού κυρίως χαρακτήρα οι επιχειρήσεις μπορούν να μάθουν τις καταναλωτικές συνήθειες των πελατών τους, να τις καταγράψουν σε κάποια βάση δεδομένων, να σχεδιάσουν μια στρατηγική επαφής με τους πελάτες και να την υλοποιήσουν, με σκοπό την αύξηση των πωλήσεών τους. Τα πλεονεκτήματα του CRM είναι: Εντοπισμός σημαντικότερων πελατών Αύξηση των ποσών που διαθέτουν για καταναλωτικές δαπάνες Στόχευση της εμπορικής επικοινωνίας Περιορισμός των απωλειών στην καταναλωτική βάση Δημιουργία πιστού αγοραστικού κοινού Μείωση κόστους και αύξηση των εσόδων. Η μείωση του κόστους επέρχεται λόγω της άμεσης παροχής των συγκεκριμένων υπηρεσιών Μεγιστοποίηση αποτελεσματικότητας και παραγωγικότητας όλων των καναλιών επικοινωνίας και διασφάλιση συνέπειας στην εξυπηρέτηση από όλα τα κανάλια Παροχή του υψηλότερου βαθμού ακρίβειας και αξιοπιστίας στον σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων Διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ των τμημάτων H μεγάλη υπόσχεση του CRM είναι η δυνατότητα ανταπόκρισης στις εξατομικευμένες ανάγκες των πελατών με μία συστηματοποιημένη μεθοδολογία. Η νέα τεχνολογία και η εξέλιξη του λογισμικού των ηλεκτρονικών υπολογιστών επιτρέπουν τον προγραμματισμό και την ενεργοποίηση επαφών με τους πελάτες, με βάση την ίδια την αγοραστική συμπεριφορά και τις συνήθειες τους, τις οποίες μπορούμε να γνωρίζουμε σε αρκετά μεγάλο βάθος. Στις αρχικές του εφαρμογές, το CRM υλοποιούνταν με τη χρήση παραδοσιακών μέσων επικοινωνίας, ταξινόμησης και φυσικά πωλήσεων (διαφημιστικό υλικό μέσω ταχυδρομείου, τηλεφωνική επαφή κτλ.) που παρουσίαζε σημαντική χρονική καθυστέρηση, υψηλές δαπάνες και δυσκολίες στη διαχείριση της πώλησης. Η εξάπλωση του Internet άλλαξε την κατάσταση καθιστώντας το CRM ως electronic CRM ή e-crm. Τα προηγούμενα προβλήματα αντιμετωπίστηκαν αφού πλέον λόγω του χαμηλού κόστους επικοινωνίας του Internet οι επιχειρήσεις μπορούν να συλλέγουν και να 42

43 επεξεργάζονται σε πολύ μικρό χρόνο, μεγάλο όγκο δεδομένων πωλήσεων, ανεξαρτήτως της γεωγραφικής περιοχής στην οποία πραγματοποιούνται οι συναλλαγές. Το CRM μπορεί να εφαρμοστεί εκτός από την καταναλωτική μεριά και στην αντίστοιχη των εμπορικών συνεργατών ή προμηθευτών. Μία επιχείρηση μπορεί να αναπτύξει με πολύ χαμηλό κόστος ενδεχομένως και δύο προγράμματα CRM. Ένα για τους πελάτες κι άλλο ένα για τους συνεργάτες της. Με τον τρόπο αυτό έχουμε τη δυνατότητα για Business to Consumer CRM και Business to Business CRM. Εξειδικευμένα προγράμματα CRM μπορούν επίσης να δημιουργήσουν στρατηγικές συμμαχίες μεταξύ εταιρειών με ομοειδείς πελάτες ώστε όλα τα μέλη της συμμαχίας να κερδίσουν από τη διείσδυση σε ακόμα περισσότερους πελάτες, καθώς και να διευρύνουν την γκάμα των προϊόντων και υπηρεσιών τους, μέσα από ταυτόχρονη διεύρυνση των δυνατοτήτων εξυπηρέτησης Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων - DSS (Decision Support Systems) Ο όρος Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων καλύπτει συλλογικά, συστήματα τα οποία αναφέρονται ως Decision Support Systems (DSS), Group Decision Support Systems (GDSS), Executive Information Systems (EIS), Expert Systems (ES) and Artificial Neural Networks (ANN) και τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα για την υποστήριξη στην διαδικασία λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων. Στις περισσότερες περιπτώσεις η διαδικασία λήψης αποφάσεων υποστηρίζεται από συστήματα βασισμένα σε υπολογιστή τα οποία επιτρέπουν την εφαρμογή επιστημονικών προσεγγίσεων και μεθοδολογιών Τα DSS σύμφωνα με τον Adelman (1992) είναι αλληλεπιδραστικά συστήματα (προγράμματα-software) που χρησιμοποιούν αναλυτικές μεθόδους, όπως ανάλυση αποφάσεων, αλγόριθμους βελτιστοποίησης κ.α., για την ανάπτυξη κατάλληλων μοντέλων, με στόχο την υποβοήθηση των αποφασιζόντων στη διαμόρφωση εναλλακτικών λύσεων, στην ανάλυση των μεταξύ των αντιδράσεων, στην αναπαράστασή τους και τελικά στην επιλογή της καταλληλότερης από αυτές για εφαρμογή. Με τη χρήση ενός DSS γίνεται προσπάθεια να βελτιωθεί η ποιότητα της πληροφόρησης, στην οποία βασίζεται μία απόφαση, ενώ παρέχεται από το σύστημα όχι μόνο μια απλή λύση αλλά ένας αριθμός εναλλακτικών λύσεων. Με το τρόπο αυτό βοηθούνται οι αποφασίζοντες να κατανοήσουν καλύτερα τη φύση των διαφόρων προβλημάτων και επομένως να βελτιώσουν τις λαμβανόμενες από αυτούς αποφάσεις. 43

44 Τα DSS βοηθούν αυτούς που λαμβάνουν αποφάσεις να χρησιμοποιούν και να χειρίζονται πληροφορίες, να εφαρμόζουν λίστες ελέγχου (checklists) και προγράμματα και να κτίζουν και να χρησιμοποιούν μαθηματικά μοντέλα. Σύμφωνα με τον Turban (1990), ένα DSS έχει τέσσερα κύρια χαρακτηριστικά: Εμπεριέχει μοντέλα και δεδομένα. Είναι σχεδιασμένο για να υποστηρίζει διαδικασίες λήψης απόφασης σε ημιδομημένα ή μη-δομημένα προβλήματα. Υποστηρίζει παρά αντικαθιστά την διοικητική κρίση. Στόχος του είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των αποφάσεων και όχι της ικανότητας με την οποία λαμβάνονται οι αποφάσεις. Άλλα χαρακτηριστικά και δυνατότητες των συστημάτων αυτών αναφέρονται παρακάτω (Γιαννακόπουλος και Παπουτσής, 2003) : Η χρήση τους βοηθά στην αύξηση της αποτελεσματικότητας και όχι της αποδοτικότητας Κατασκευάζονται για να παρέχουν υποστήριξη σε όλα τα επίπεδα διοίκησης βοηθώντας και όχι υποκαθιστώντας τον αποφασίζοντα, ο οποίος διατηρεί τον πλήρη έλεγχο του συστήματος καθ όλη τη διάρκεια λήψης μίας απόφασης Η υποστήριξη παρέχεται είτε σε ομάδες ατόμων (Group Decision Support Systems), είτε σε ξεχωριστά άτομα (DSS). Παρέχουν υποστήριξη σε όλες τις φάσεις μιας διαδικασίας λήψης απόφασης Διαθέτουν ευελιξία και προσαρμοστικότητα Είναι φιλικά στη χρήση Είναι ευέλικτα και προσαρμόζονται εύκολα σε τυχόν μεταβολές. Η χρήση ενός DSS οδηγεί στην βελτίωση των αποφάσεων και στη δημιουργία νέων απαιτήσεων του αποφασίζοντα από αυτό, γεγονός που οδηγεί στη βελτίωση του συστήματος. Η διαδικασία ανάπτυξης και βελτίωσης ενός DSS επαναλαμβάνεται συνεχώς ανάλογα με τη χρήση του. Τα DSS ονομάζονται και συστήματα επιχειρηματικής ευφυΐας BI (Business Intelligence). Η ΒΙ επιτρέπει να μοιράζεται η πληροφορία σε συνεργάτες, πελάτες και επιχειρησιακούς συμμάχους, έτσι ώστε όλα τα συμμετέχοντα μέρη να μπορούν άμεσα να λαμβάνουν καλύτερες και εξυπνότερες επιχειρηματικές αποφάσεις. 44

45 Η BI καλύπτει ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να αυξηθεί η αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα πολλών εσωτερικών εργασιών σε όλη την επιχείρηση όπως 5 : Διαχείριση αλυσίδας προμηθειών: Η BI παρέχει πλήρη πληροφόρηση σχετικά με τα επίπεδα αποθεμάτων και θέματα υπολογισμού κατά μήκος της αλυσίδας προμηθειών, εξασφαλίζοντας καλύτερη διαχείριση πάνω στις επιδράσεις της, στη ροή εσόδων, δαπανών και ικανοποίησης πελατών. Διαχείριση και έλεγχος για τυχόν απάτες: Παρέχοντας πρόσβαση σε εξαιρετικά μεγάλα μεγέθη λεπτομερών πληροφοριών, μια BI λύση καθιστά δυνατό τον εντοπισμό παράνομων ενεργειών αναλύοντας επικοινωνιακά αρχέτυπα (patterns) στο χρόνο. Διαχείριση ρίσκου: Όλες οι εταιρείες παίρνουν ρίσκα καθημερινά. Η BI παρέχει τα μέσα ώστε να εκτιμώνται καλύτερα αυτοί οι κίνδυνοι καθιστώντας εφικτή μέσω της ανάλυσης ιστορικών δεδομένων τη δημιουργία "προφίλ ρίσκου" των πελατών, σύμφωνα με το οποίο και θα αξιολογούνται οι νέοι πελάτες. Διαχείριση προϊόντων: Πολλοί οργανισμοί επιζητούν να μειώσουν τους επιμέρους χρόνους ανάπτυξης και να εξασφαλίσουν ότι τα προϊόντα τους θα συμβαδίζουν με τις ανάγκες της αγοράς, έτσι ώστε να διατηρήσουν και να επεκτείνουν την αγοραστική βάση και τα κέρδη τους. Η BI μπορεί να παρέχει γρήγορη και ακριβή ανατροφοδότηση σχετικά με το βαθμό επιτυχίας των αποφάσεων που πάρθηκαν σχετικά με τα προϊόντα. Οικονομικοί έλεγχοι: Επίσης, η BI μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση των οικονομικών περιθωρίων και την ελάττωση των δαπανών. Με λεπτομερή πληροφορία για όλες τις δραστηριότητες της επιχείρησης είναι εφικτός ο καθορισμός των προϊόντων, των πελατών και των γεωγραφικών περιοχών που είναι οι πιο προσοδοφόρες για αυτήν. Δεδομένου λοιπόν των σημαντικότατων οφελειών που έχει μια επιχείρηση σε όλους τους τομείς της από την χρήση ενός προγράμματος BI, λογίζεται ως αναγκαία η προσεκτική επιλογή των εργαλείων και των μεθόδων που θα ακολουθηθούν ώστε το BI σύστημα που θα χρησιμοποιήσει η επιχείρηση να ανταποκρίνεται με ακρίβεια στις 5 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρα χωρίς όνομα/ [12] 45

46 ανάγκες της αλλά και τις δυνατότητες και τους στόχους της για την επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων Συστήματα γνώσης- βάσεων δεδομένων LPKBS (Logistics Process Knowledge Based System) Το LPKBS είναι ένα σύστημα που βασίζεται σε ένα server, που προσφέρει μια πλατφόρμα μοιράσματος της γνώσης και δουλεύει σε περιβάλλον λειτουργίας logistics. Κατά τη διάρκεια των καθημερινών λειτουργιών, ενός logistics συστήματος προσεγγίζουν τα δεδομένα και τις πληροφορίες δια μέσου Intranet/Internet. Το LPKBS αποτελείται από 5 modules που παρουσιάζονται στο παρακάτω διάγραμμα: Πηγή: Σ. Γεωργαντζίνος,

47 a) Module 1: Συλλογή logistics δεδομένων Υπάρχουν δυο ειδών δεδομένα τα δυναμικά και τα στατικά. Τα δυναμικά δεδομένα αναφέρονται στους χρόνους εκκίνησης και λήξης της εργασίας του προσωπικού logistics, του εξοπλισμού καθώς και στην χωροταξική διάταξή τους. Όσον αφορά τα στατικά αυτά περιλαμβάνουν την ταυτότητα του προσωπικού και την ποσότητα των αγαθών. Η συλλογή των δεδομένων γίνεται με τη βοήθεια της RFID τεχνολογίας και τα δεδομένα που προκύπτουν καταγράφονται στη βάση δεδομένων της εταιρίας. b) Module 2: Αποθήκευση logistics δεδομένων Στη συνέχεια τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί πρέπει να μετατραπούν σε πληροφορίες. Οι πληροφορίες είναι δύο ειδών γενικές και διαδικαστικές. Στις γενικές πληροφορίες συμπεριλαμβάνεται για ποιον πελάτη η δουλειά διεκπεραιώνεται τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Στις διαδικαστικές πληροφορίες συμπεριλαμβάνονται ποιες διαδικασίες έχουν εκτελεστεί και ποιες θα εκτελεστούν σε ποια χρονική στιγμή και ποια θα χειριστεί από ποιο στέλεχος. c) Module 3: Διαδικασία διαχείρισης της γνώσης Αυτό το Module είναι το πιο σημαντικό κομμάτι του LPKBS. Περιλαμβάνει τέσσερις αλγόριθμους: PCA (Process Communication Agent): Επικαλείται άλλους αλγόριθμους για να ανταπεξέλθει στις εργασιακές δραστηριότητες και απεικονίζει logistics πληροφορίες και γνώση στους τελικούς χρήστες με την βοήθεια γραφικών PLMA (Process Logic Manipuleting Agent): Ελέγχει την ορθότητα της πρότυπης logistics αλληλουχίας και λογικής PKSA (Process Knowledge Searching Agent): Ψάχνει για logistics γνώση στην «αποθήκη» γνώσης PUA (Process Update Agent): Ενημερώνει τις όλες διαδικασίες και με τη βοήθεια του PCA παρουσιάζει τα αποτελέσματα στον τελικό χρήστη d) Module 4: Αποθήκευση της γνώσης Αυτό το Module αποθηκεύει τη γνώση, όπως την λογική των διαδικασιών, την αλληλουχία των διαδικασιών και τις λύσεις. Με βάση τα χαρακτηριστικά και τις εφαρμογές, αυτού του είδους οι αποθήκες κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες: Αποθήκη της ροής των διαδικασιών (explicit knowledge) Αποθήκη της λογικής των διαδικασιών (codified tacit knowledge) Αποθήκη γνώσης (explicit knowledge) 47

48 e) Module 5: Διασύνδεση συστήματος με τον χρήστη Τα στοιχεία τελικά που παραλαμβάνονται από τον υπολογιστή παλάμης και τους RFID reader συνεχώς ενημερώνονται και παρουσιάζονται σε αναγνώσιμη μορφή στο προσωπικό και τους διευθυντές της επιχείρησης. Έτσι τα ανώτερα στελέχη είναι ενήμερα για την κατάσταση των εργασιών σε πραγματικό χρόνο με αποτέλεσμα να μπορούν να λάβουν σωστές αποφάσεις βασιζόμενοι στη γνώση και την λογική τους Εργαλεία υποστήριξης συστημάτων Το βασικό εργαλείο management με το οποίο γίνεται πράξη η φιλοσοφία της ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής υποστήριξης του κάθε συστήματος στον κύκλο ζωής του είναι το Integrated Logistics Support (ILS) που βασίζεται: Στο Configuration του Συστήματος Στο μοντέλο Επιχειρησιακής Λειτουργίας και Στις απαιτήσεις σε Logistics Οι τομείς υποστήριξης που καλύπτει ένα πρόγραμμα ILS είναι: Συντήρηση. Σωστή και προγραμματισμένη συντήρηση του συστήματος (προληπτική και διορθωτική), προκειμένου να βρίσκεται πάντα σε καλή κατάσταση και σε επιχειρησιακή ετοιμότητα, ώστε να μεγιστοποιείται η αποδοτικότητα και ο ωφέλιμος χρόνος ζωής. Εφοδιασμός. Τα υλικά διαθέσιμα στην σωστή ποσότητα, ποιότητα, τόπο και χρόνο ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία και συντήρηση του συστήματος. Μέσα Ελέγχου και Υποστήριξης. Όλα τα απαραίτητα μέσα ελέγχου και συντήρησης του συστήματος. Physical Distribution-Materials Handling & Storage Equipment. Διάθεση και πλήρης αξιοποίηση όλων των απαραίτητων μέσων για την διατήρηση, αποθήκευση και διακίνηση τόσο του κυρίως συστήματος καθώς και όλων των υποσυστημάτων και απαραίτητων για την υποστήριξη και τη λειτουργία των μέσων και υλικών. Προσωπικό και Εκπαίδευση. Αφορά το απαραίτητο ποσοτικά και ποιοτικά αλλά και κατάλληλο εκπαιδευμένο προσωπικό για την ορθή και απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος. 48

49 Εγκαταστάσεις. Αφορά τις εγκαταστάσεις που είναι αναγκαίες και πρέπει να είναι διαθέσιμες προκειμένου το σύστημα να λειτουργεί και να συντηρείται στο κατάλληλο περιβάλλον. Τεκμηρίωση. Όλα τα απαραίτητα για το χειρισμό, τη λειτουργία και τη συντήρηση του συστήματος, εγχειρίδια στην κατάλληλη μορφή και όλες τις απαραίτητες σε ποσότητα και ποιότητα πληροφορίες. Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές. Υποστήριξη του συστήματος με Η/Υ στους τομείς λειτουργίας (π.χ. Computer simulation) και υποστήριξης (π.χ. management προσωπικού αποθεμάτων κλπ) 49

50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΤΗΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (Automatic Identification and Data Capture AIDC) Η γνώση και η συνολική εποπτεία δεδομένων και γεγονότων σε όλο το μήκος μιας εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας και καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητά της καθώς και την ποιότητα των προϊόντων που καταλήγουν στον καταναλωτή. Καίριο ρόλο στην επίτευξη των παραπάνω διαδραματίζει η διαδικασία της ιχνηλασιμότητας (traceability) που ορίζεται ως η ικανότητα ανίχνευσης της ταυτότητας, της διαδρομής και των αλλαγών της κατάστασης ενός προϊόντος με τη χρήση καταγεγραμμένων αναγνωριστικών στοιχείων, κατά τη διαδρομή του μέσα σε ένα εφοδιαστικό κύκλωμα και μέχρι την τελική του παράδοση στον πελάτη. Κύριοι στόχοι της εισαγωγής συστημάτων ιχνηλασίας είναι: Η γρήγορη και με ακρίβεια πρόσβαση στις πληροφορίες για την ταυτοποίηση, ανεύρεση και εντοπισμό των προϊόντων μέσα στο εφοδιαστικό κύκλωμα. Η εναρμόνιση με το Εθνικό και Διεθνές κανονιστικό πλαίσιο. Η εκπλήρωση των προσδοκιών των καταναλωτών για ποιότητα, ασφάλεια και υγιεινή των προϊόντων που αγοράζουν. Επίτευξη των στόχων αυτών οδηγεί σε μείωση της ανησυχίας και στη δημιουργία πιστών καταναλωτών. Η προσθήκη αξίας στα παρεχόμενα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η βελτίωση της συνολικής λειτουργίας του εφοδιαστικού κυκλώματος και η εκλογίκευση των επιχειρηματικών διεργασιών. Η μείωση του κόστους όπου αυτό είναι δυνατό. Η εξιχνίαση των αιτίων αστοχίας ή σφαλμάτων της παραγωγής και η δυνατότητα άμεσης ανάκλησης μόνο των προβληματικών προϊόντων. Η δυνατότητα αποτελεσματικής διαχείρισης κινδύνων προτού αυτοί μετασχηματιστούν σε δύσκολα αντιμετωπίσιμες κρίσεις Η ψηφιακή (paperless) και επί γραμμής (on line) παρακολούθηση και συλλογή των δεδομένων ιχνηλασίας ενός εφοδιαστικού συστήματος προϋποθέτει την ύπαρξη μιας σειράς υποστηρικτικών τεχνολογιών και εξοπλισμού για την αναγνώριση στοιχείων και την κτήση δεδομένων σε όλο το μήκος του. 50

51 Η υιοθέτηση λοιπόν των τεχνολογιών AIDS κρίνεται απαραίτητη στις σύγχρονες επιχειρήσεις αφού διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο όχι μόνο στη διοίκηση της εφοδιαστικής αλυσίδας αλλά και στη διαδικασία της ιχνηλασιμότητας. Οι κυριότερες τεχνολογίες AIDS παρουσιάζονται στο παρακάτω διάγραμμα: Αναγνώριση με τη χρήση Γραμμωτού κώδικα Οπτική Αναγνώριση Χαρακτήρων (OCR) Αυτόματη Αναγνώριση Στοιχείων & Συλλογή Δεδομένων Ραδιοσυχνική Αναγνώριση (RFID) Έξυπνες κάρτες (Smart card) Βιομετρική Αναγνώριση Πηγή: Σ. Πόνης,

52 3.1.1 Η Τεχνολογία Γραμμωτού Κώδικα (Barcode) Ο γραμμωτός κώδικας (barcode) είναι γνωστός σε όλους κυρίως από την παρουσία του στην πλειονότητα των συσκευασμένων προϊόντων, σε βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, κάρτες κ.λπ. Βοηθά στην ομαλή και χωρίς λάθη διακίνηση και διαχείριση προϊόντων/υπηρεσιών σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Στη συνηθισμένη της μορφή μια ετικέτα barcode αποτελείται από διαδοχικές μαύρες (σκοτεινές) και λευκές (φωτεινές) γραμμές (bars) διαφορετικού πάχους, παράλληλες μεταξύ τους. Η συμβολογία αυτή απεικονίζει μια σειρά από αριθμητικούς ή και αλφαριθμητικούς χαρακτήρες που μέσω των συσκευών ηλεκτρονικής οπτικής ανάγνωσης γραμμωτού κώδικα (barcode scanners) μεταφράζονται σε αναγνώσιμους από υπολογιστές χαρακτήρες με αποτέλεσμα την εξαγωγή πληροφορίας και συνεπώς την ταυτοποίηση του προϊόντος. Στη συνέχεια ο κωδικός που προκύπτει λειτουργεί σαν κλειδί αναζήτησης στη βάση δεδομένων του συνδεδεμένου πληροφοριακού συστήματος από την οποία μπορούν να ανασυρθούν και οι υπόλοιπες πληροφορίες του προϊόντος (π.χ. τιμή, περιγραφή κ.α.). Για την αξιόπιστη και με ακρίβεια εκτύπωση των ετικετών barcode πάνω σε ετικέτες, κιβώτια συσκευασίας και έγγραφα συλλογής/αποστολής χρησιμοποιούνται εκτυπωτές γραμμωτού κώδικα. Ο πιο κοινός τύπος γραμμωτού κώδικα είναι ο EAN (European Article Numbering), ο οποίος αποτελείται από αριθμοσειρά 13 ψηφίων και απαντάται στα περισσότερα καταναλωτικά είδη. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι τύποι barcode με περισσότερα ή και λιγότερα ψηφία από τα 13 του προτύπου EAN, τα οποία βρίσκουν εφαρμογή σε εξειδικευμένους επιχειρηματικούς κλάδους, όπως λ.χ. στη σιδηροδρομική βιομηχανία. Τα οφέλη που προκύπτουν από την χρήση της συγκεκριμένης τεχνολογίας είναι (Μιχάλης Λάμπρου, 2004): Συνεχής παρακολούθηση των μετακινήσεων των αντικειμένων στις διάφορες φάσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας Γνώση της θέσης τους ανά πάσα χρονική στιγμή Μείωση του χρόνου συλλογής πληροφοριών, γεγονός που συνεπάγεται αύξηση της ταχύτητας διέλευσης των αντικειμένων Ακριβής πληροφόρηση, καθώς εκλείπουν τελείως τα λάθη αντιγραφής και πληκτρολόγησης Αύξηση του βαθμού λεπτομέρειας της πληροφορίας 52

53 Άμεση μεταβίβαση (real time) της πληροφορίας, εάν αυτό απαιτείται Αυτοματοποίηση αναφορών (reporting) Δυνατότητα συνεργασίας με άλλες τεχνολογίες Ευκολία χρήσης και εύκολη προσαρμογή Η τεχνολογία RFID (Radio Frequency Identification) Το RFID (ακρωνύμιο του Radio Frequency IDentification) αποτελεί την πλέον σύγχρονη -όσον αφορά στην εφαρμογή της- τεχνολογία ηλεκτρονικής ταυτοποίησης. Στηρίζεται στη χρήση ραδιοκυμάτων και επιτρέπει την αυτόματη αναγνώριση ανθρώπων ή, κατά κύριο λόγο, αντικειμένων (προϊόντων) τα οποία φέρουν RFID tags (ετικέτες που ενσωματώνουν μικροεπεξεργαστή και κεραία) και μπορούν να ανιχνευθούν αυτόματα από σταθερούς ή φορητούς αναγνώστες (readers) RFID, χωρίς να είναι απαραίτητη η σάρωση του κάθε μεμονωμένου αντικειμένου. Η κεραία επιτρέπει στο μικροεπεξεργαστή να μεταφέρει τις πληροφορίες αναγνώρισης στον αναγνώστη, ο οποίος με τη σειρά του μετατρέπει τα ραδιοκύματα που "αντανακλώνται" από την ετικέτα RFID σε ψηφιακές πληροφορίες. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν στη συνέχεια να "περάσουν" σε υπολογιστές για περαιτέρω χρήση. Ένα σύστημα RFID αποτελείται από τα ακόλουθα: Μία ή περισσότερες ετικέτες (tags) Έναν ή περισσότερους αναγνώστες (readers) Δύο ή περισσότερες κεραίες (access points) Έναν ή περισσότερους label printers/ tag encoders Λογισμικό εφαρμογών και ένα host computer Στην εφοδιαστική αλυσίδα η τεχνολογία RFID κατέχει σημαντική θέση. Με την ενσωμάτωση ετικετών ραδιοσυχνικής αναγνώρισης σε μεμονωμένα προϊόντα προσδιορίζεται η ακριβής θέση και κατάσταση του προϊόντος στην εφοδιαστική αλυσίδα, παρέχοντας πλήρη διαφάνεια από το σημείο παραγωγής έως το σημείο κατανάλωσης. Δηλαδή με άλλα λόγια τα προϊόντα μπορούν να αναγνωρίζονται είτε κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους, είτε εντός βιομηχανικών μονάδων, είτε αυτά βρίσκονται σε παλέτες, αποθήκες ή στα ράφια των καταστημάτων Η τεχνολογία RFID δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την ζήτηση και τα αποθέματα των εμπορευμάτων που υπάρχουν στην εφοδιαστική αλυσίδα έτσι η επιχείρηση έχει μια 53

54 πλήρη εικόνα της αγοράς και με τα κατάλληλα εργαλεία και τις αποφάσεις της μπορεί να προσδιορίσει την τιμή, την προώθηση και τις πωλήσεις που αποσκοπούν στην μεγιστοποίηση του κέρδους. Χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικά ράφια και ψηφιακές ετικέτες τιμών, μπορούν οι αλλαγές των τιμών να γίνονται αυτόματα και πολύ γρήγορα Μερικά από τα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν οι επιχειρήσεις με τη χρήση της τεχνολογίας RFID 6 Πλήρης ιχνηλασιμότητα των αγαθών σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, δυνατότητα ασφαλούς ανάκλησης ελαττωματικών παρτίδωνσειριακών αριθμών και διευκόλυνση επιστροφής ειδών με μικρή κυκλοφοριακή ταχύτητα Συχνές, γρήγορες και ακριβείς απογραφές, μείωση διαθεσίμων αποθεμάτων και ελλείψεων (out-of-stock), αύξηση των πωλήσεων χωρίς επιπλέον προσωπικό και μείωση των «αγνώστων απωλειών» (shrinkage) Άμεσος έλεγχος και ορθή εκτέλεση παραγγελιών / παραλαβών και δραματική μείωση του κόστους αποκατάστασης σφαλμάτων διακίνησης Εύκολος εντοπισμός εξ αποστάσεως εμπορευμάτων μέσα στα καταστήματα, γρήγορη και ακριβής αναγνώριση στο ταμείο, άμεση έκδοση Παραστατικών, μείωση ουρών και καλύτερη εξυπηρέτηση πελατών Μείωση ή ακόμα και εξάλειψη της κλοπής προϊόντων από τους υπαλλήλους του καταστήματος αλλά και από τους πελάτες. Οι ετικέτες σήμανσης μπορεί να είναι συνδεδεμένες με ένα σύστημα ασφαλείας το οποίο να τίθεται σε λειτουργία μόλις ένα προϊόν βγει από το κατάστημα χωρίς να έχει πληρωθεί. Υποχρεωτική τήρηση των διαδικασιών της επιχείρησης, μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας και μείωση των υπερωριών Μείωση του κόστους logistics. Οι μελετητές βιομηχανίας πιστεύουν ότι, έστω και σε επίπεδο παλέτας η τεχνολογία των RFID μπορεί να μειώσει τα κόστη εφοδιαστικής αλυσίδας από 3 έως 5 %. 6 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρα χωρίς όνομα/ [14] 54

55 Τα μειονεκτήματα του R.F.I.D στην εφοδιαστική αλυσίδα Η νέα τεχνολογία των RFID παρόλο που παρουσιάζει πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ομαλή λειτουργία της εφαρμογής της εφοδιαστικής αλυσίδας, εμφανίζει και μερικά προβλήματα, τα οποία αν δε ξεπερασθούν δυστυχώς δε θα υπάρξει σωστή εφαρμογή του RFID. Έτσι λοιπόν τα μειονεκτήματα προβλήματα που μπορεί να παρουσιασθούν είναι: Το υψηλό κόστος εξοπλισμού. Αυτό αποτελεί και το βασικότερο μειονέκτημα της RFID τεχνολογίας. Σύμφωνα με έρευνες μια μικρομεσαία επιχείρηση θα πρέπει να δαπανήσει πάρα πολλά χρήματα προκειμένου να αυτοματοποιήσει τις λειτουργίες προμήθειας, αποθήκευσης και διανομής των προϊόντων της. Η υιοθέτηση μιας τέτοιας λοιπόν τεχνολογίας μειονεκτεί έναντι της τεχνολογίας barcode αφού οι τιμές του εξοπλισμού της κυμαίνονται σε πολύ υψηλά επίπεδα (ετικέτες από 0,35 δολάρια έως εκατοντάδες δολάρια και αναγνώστες από 1000 δολάρια και πάνω). Επηρεασμός της ευαισθησίας των αναγνωστών από πολλαπλά αντικρουόμενα σήματα Παραμόρφωση ή παρεμπόδιση των ηλεκτρονικών σημάτων από διάφορα υλικά Ανάγκη ανασχεδιασμού και επέκτασης της υπολογιστικής υποδομής Έλλειψη (προς το παρόν) διεθνών τεχνικών προτύπων και συχνοτήτων Barcode ή RFID λήψη απόφασης Προκειμένου οι επιχειρήσεις να αποφασίσουν σχετικά με την εφαρμογή της μίας ή της άλλης τεχνολογίας θα πρέπει να γνωρίζουν τόσο τα οφέλη της κάθε τεχνολογίας όσο και τις υποχρεώσεις τις οποίες έχουν ώστε να καταλήξουν στη σωστή επιλογή η οποία θα αποφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα και θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στις δυνατότητες της επιχείρησης. Οι παράγοντες που πρέπει να εξετασθούν προκειμένου να ληφθεί η απόφαση είναι(αλέξανδρος Παρασκευας,2008): η αξία των διακινούμενων προϊόντων το πλήθος των κινήσεων (πωλήσεων - διακινήσεων) το περιβάλλον της επιχείρησης το συνολικό κόστος της επένδυσης. 55

56 Δεν έχει έννοια να εφαρμοσθεί η τεχνολογία RFID εάν σε μια επιχείρηση δεν υπάρχει μεγάλο πλήθος κινήσεων ή διακινήσεων μέσα στην παραγωγή ή την αποθήκευση και εάν ο προηγούμενος ή ο επόμενος κρίκος μέσα στην εφοδιαστική αλυσίδα (πελάτης ή προμηθευτής ή υποκατάστημα) δεν έχει αντίστοιχα συστήματα ή δομές ώστε να μπορεί να υποδεχθεί την τεχνολογία RFID. Αντίθετα έχει έννοια όταν ένα λάθος, έστω και μικρό, κάτι που σε μια άλλη επιχείρηση θα μπορούσε να είναι μέσα στα αποδεκτά όρια του λάθους, μπορεί να επιφέρει ζημία και όταν η αξία του διακινούμενου προϊόντος είναι υψηλή Οπτική Αναγνώριση Χαρακτήρων OCR (Optical Recognition Character) Πρόκειται για τεχνολογία που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια και επιτρέπει την ανάγνωση τυπωμένου ή χειρόγραφου κειμένου από ηλεκτρονικό υπολογιστή με τη χρήση σαρωτή (scanner) και την κατευθείαν μεταφορά του σε έναν επεξεργαστή κειμένου, αντικαθιστώντας έτσι τη χρονοβόρα διαδικασία της αντιγραφής με πληκτρολόγηση. Η οπτική αναγνώριση χαρακτήρων (OCR) είναι δυνατό να εκτελεστεί σε τρία σενάρια: i. Αυτόματα: Κάθε φορά που εκτελείτε νέα σάρωση, εκτός εάν αλλάξετε τα υποδείγματα σάρωσης. ii. Με μη αυτόματο τρόπο: Για έγγραφα, τα οποία έχουν σαρωθεί με κάποιο άλλο πρόγραμμα. iii. Ευρετήριο: Το ευρετήριο είναι μια υπηρεσία συστήματος, η οποία σας βοηθά στη γρήγορη εύρεση αρχείων στον υπολογιστή σας, χρησιμοποιώντας αναζητήσεις κειμένου. Όταν εκτελείται οπτική αναγνώριση χαρακτήρων (OCR) σε αρχεία με τη μορφή Tagged Image File Format (TIFF) ή τη μορφή Microsoft Document Imaging (MDI), το κείμενο που έχει αναγνωριστεί είναι διαθέσιμο στο ευρετήριο, επιτρέποντας την εύρεση σχετικών αρχείων TIFF και MDI κατά την αναζήτηση. Μπορείτε να τοποθετήσετε στο ευρετήριο οποιοδήποτε αρχείο και όλα τα αρχεία TIFF και MDI στον υπολογιστή σας. Αποτελεί απόγονο της τεχνολογίας μαγνητικής μελάνης Magnetic ink character recognition (MICR) η οποία αποτελεί μέθοδο συλλογής πληροφοριών των λειτουργιών Logistics και βοηθά στην ταξινόμηση του έντυπου υλικού της (παραστατικά, λογαριασμοί, τιμολόγια αποστολής κτλ.). Η MICR βασίζεται στη μίξη μικρών τεμαχίων 56

57 οξειδίου του σιδήρου με μελάνη τα οποία μαγνητίζονται κατά το πέρασμα παραστατικού από ηλεκτρονικό πεδίο Τεχνολογία έξυπνης κάρτας (Smart cards) Η Έξυπνη κάρτα (smart card) είναι μια κάρτα, η οποία μοιάζει πολύ εξωτερικά με τη γνωστή πιστωτική κάρτα. εσωτερικά, όμως, διαφέρει σημαντικά από αυτήν. Αποτελεί ένα παθητικό μέσο αποθήκευσης δεδομένων με δυνατότητες ανάγνωσης αλλά και παραποίησης του περιεχομένου της. Εμφανίστηκε ως εξέλιξη των καρτών μαγνητικής λωρίδας. Η πιστωτική κάρτα είναι ένα απλό κομμάτι πλαστικού, στο οποίο έχει ενσωματωθεί μια μαγνητική ταινία (magnetic stripe), στην οποία είναι εγγεγραμμένα κάποια στοιχεία του χρήστη. Η έξυπνη κάρτα, αντίθετα, ενσωματώνει ένα μικροεπεξεργαστή, ο οποίος βρίσκεται κάτω από μια επαφή από χρυσό, προσαρμοσμένο στη μια πλευρά της. Η βασική διαφορά των δύο τύπων καρτών είναι ότι, ενώ τα δεδομένα στη μαγνητική ταινία είναι εύκολο να παραλλαχθούν ή και να διαγραφούν (ακόμη και τυχαία), αυτό δεν είναι δυνατό στην έξυπνη κάρτα, γιατί ο μικροεπεξεργαστής της δεν περιέχει δεδομένα για το χρήστη. Με τον τρόπο αυτό αποτρέπεται η παραχάραξη των δεδομένων κι έτσι ο χρήστης διασφαλίζεται, αν η κάρτα του βρεθεί σε διαφορετικά από τα δικά του χέρια. Η τροφοδοσία της κάρτας με ενέργεια εξασφαλίζεται από τον αναγνώστη έξυπνης κάρτας (smart card reader), στον οποίο εισάγεται η κάρτα προκειμένου να χρησιμοποιηθεί. Αυτός μπορεί να επικοινωνήσει με κάποιο κεντρικό υπολογιστή, όπου υπάρχουν τα στοιχεία του χρήστη, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε δεδομένα. Η έξυπνη κάρτα χρησιμοποιείται κυρίως στις εξής εφαρμογές: Τραπεζικές συναλλαγές (συσκευές ΑΤΜ, πιστωτικές κάρτες, κάρτες ανάληψης κτλ.) Συναλλαγές με υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (στην Γερμανία, π.χ., κάθε ασφαλισμένος διαθέτει έξυπνη κάρτα περίθαλψης). Δορυφορικοί δέκτες (για την λήψη συνδρομητικών καναλιών) Συστήματα ασφαλείας υπολογιστών Συστήματα απαγόρευσης πρόσβασης σε μη εξουσιοδοτημένο προσωπικό. Κινητή τηλεφωνία 57

58 Χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα των έξυπνων καρτών Ενσωματώνουν τις ραγδαίες εξελίξεις στην τεχνολογία ημιαγωγών, επιτρέποντας τη συνεχή βελτίωση των χαρακτηριστικών τους Ως επί το πλείστον είναι επαναπρογραμματιζόμενες Διαθέτουν δυνατότητες υπολογισμού και πράξεων (computing &calculating) Διαθέτουν κυκλώματα λογικής και μνήμης Επεξεργάζονται δεδομένα και αποθηκεύουν πληροφορίες Μπορούν να συγκρίνουν και να διαχειρίζονται σύνθετες πληροφορίες Συνήθως χρησιμοποιούνται για εφαρμογές μεγάλης ασφάλειας (high security) Επιτρέπουν off-line εξακρίβωση των στοιχείων, σε αντίθεση με μία κάρτα με μαγνητική λωρίδα Δίνουν δυνατότητα επιλογής στο ποια στοιχεία της κάρτας είναι προσβάσιμα από διαφορετικές εφαρμογές Επιτρέπουν μεγάλη ασφάλεια, και αυτό οφείλεται στις πολύπλοκες κρυπτογραφικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται για να αποκωδικοποιούν την «κυκλοφορία» της πληροφορίας μεταξύ έξυπνων καρτών και άλλων συσκευών Προσφέρουν μεγάλη χωρητικότητα αποθήκευσης πληροφοριών Είναι συμβατές με φορητές ηλεκτρονικές συσκευές Ευκολία χρήσης και φορητότητα Οι σύγχρονες υπηρεσίες που παρέχονται από τις λύσεις έξυπνων καρτών περιλαμβάνουν (Μάνθου Βασιλική,2008): Ετικέτες RFID Έλεγχο και διαχείριση στόλου Ηλεκτρονικά μετρητά (Mondex) Εφαρμογές δαπανών μεταφορών Διαχείριση ασφάλειας και πρόσβασης Οικονομικές υπηρεσίες Εφαρμογές επικοινωνιών - Ασφάλεια πληροφοριών Φυσική πρόσβαση Μεταφορά 58

59 3.1.5 Βιομετρική Αναγνώριση Η βιομετρική αναγνώριση αναφέρεται σε αυτόματες μεθόδους οι οποίες εντοπίζουν ή επιβεβαιώνουν την αυθεντικότητα της ταυτότητας ενός ζωντανού ατόμου και βασίζονται σε φυσικά χαρακτηριστικά ή συμπεριφορά. Ο βιομετρικός προσδιορισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποτρέψει την αναρμόδια πρόσβαση στα κτήρια, τις μηχανές του ATM, τους προσωπικούς υπολογιστές γραφείου, τα PC laptop, τους τερματικούς σταθμούς, τα κυψελοειδή τηλέφωνα, τις ασύρματες συσκευές, τα αρχεία υπολογιστών και τις βάσεις δεδομένων, και κλειστά και ανοικτά δίκτυα υπολογιστών. Η βιομετρική ασφάλεια είναι πιο ασφαλής από τις μεθόδους όπως οι κωδικοί πρόσβασης, οι αριθμοί PIN, οι έξυπνες κάρτες (smart cards) επειδή η βιομετρική προσδιορίζει άτομα παρά τις συσκευές. Αυτές οι άλλες μέθοδοι ασφάλειας μπορούν να χαθούν ή υποκλαπούν και επομένως να περιέλθουν στα χέρια αναρμόδιων χρηστών. Ένα βιομετρικό χαρακτηριστικό, όπως ένα δακτυλικό αποτύπωμα, είναι ένα κλειδί που δεν μπορεί ποτέ να χαθεί Στην τεχνολογία της πληροφορίας, ιδίως, η χρήση βιομετρικών στοιχείων χρησιμοποιείται ως μια μορφή διαχείρισης και ελέγχου της πρόσβασης. Χρησιμοποιείται επίσης για τον εντοπισμό ατόμων σε ομάδες που βρίσκονται υπό επιτήρηση. Οι τεχνολογίες που εφαρμόζονται είναι: 1. Αναγνώριση φωνής (Voice recognition) 2. Αναγνώριση της έριδας του ματιού (Eyes recognition and identification) 3. Δακτυλοσκοπική Αναγνώριση (Fingerprint identification) 3.2 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ Η Τηλεματική αναφέρεται στο συνδυασμό των τηλεπικοινωνιών με την πληροφορική και περιλαμβάνει κάθε είδους μεταφορά δεδομένων μεταξύ συστημάτων και συσκευών. Μερικά παραδείγματα τηλεματικής είναι τα συστήματα επικοινωνίας μέσω του δικτύου υπολογιστών όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τα δίκτυα καλωδιακής τηλεόρασης και ψηφιακής τηλεόρασης, το Internet, τα συστήματα αγορών από απόσταση, τα συστήματα ανάληψης χρημάτων από απόσταση και τα συστήματα videoδιάσκεψης μέσω του Internet. 59

60 Για τις εφαρμογές τηλεματικής σχεδιάζονται δορυφορικά δίκτυα επικοινωνιών που υποστηρίζουν υπηρεσίες πρόσβασης στο Internet, videoδιάσκεψης, σύνδεση τοπικών δικτύων υπολογιστών (LAN) και ψηφιακές τηλεφωνικές επικοινωνίες. Η πρόσβαση στο Internet μπορεί να γίνεται και μέσω δορυφόρου. Η δορυφορική σύνδεση έχει το πλεονέκτημα μετάδοσης ψηφιακού σήματος με πολύ υψηλές ταχύτητες που ξεπερνούν πάρα πολύ τις ταχύτητες των σημερινών μόντεμ. Η εφαρμογή της τηλεματικής στις σύγχρονες επιχειρήσεις έχει καταστεί αναγκαία τα τελευταία χρόνια. Τα οφέλη από την εφαρμογή συστημάτων τηλεματικής στις δραστηριότητες των Logistics είναι πολλαπλά και αμοιβαία για την επιχείρηση και τον πελάτη. Η πληροφόρηση του πελάτη για παράδειγμα, για το ακριβές σημείο του αποστελλόμενου φορτίου και τον ακριβή χρόνο άφιξης, έχει άμεση επίπτωση στη λειτουργία και στο βαθμό ικανοποίησής του για το επίπεδο υπηρεσιών της επιχείρησης. Όσον αφορά την ίδια την επιχείρηση, τα παραπάνω συστήματα διασφαλίζουν πληροφορίες που είναι ζωτικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία της, τον αποτελεσματικό έλεγχο του προσωπικού, του εξοπλισμού και των μεθόδων τεχνικών που εφαρμόζονται στα πλαίσια της εκτέλεσης των Logistics. Η τηλεματική διευρύνει παράλληλα τους επιχειρηματικούς ορίζοντες όπως αυτόν της παροχής πληροφοριών για την αγορά, τις μηχανές αναζήτησης μεταφορέων, αποθηκών, εταιριών 3PL, την κράτηση χώρου και όγκου, της αυτόματης εκκαθάρισης ή διαμεσολάβησης για την εκκαθάριση των εγγράφων και των λογαριασμών με το διεθνές τραπεζικό σύστημα κ.τ.λ. Σε επίπεδο λειτουργίας της επιχείρησης, τα τηλεματικά συστήματα επιτυγχάνουν και εξασφαλίζουν καλύτερο έλεγχο των μέσων και των παγίων, του προσωπικού, των εγγράφων και των λογαριασμών. Οι τεχνολογίες και τα συστήματα τηλεματικής που εφαρμόζονται στην εφοδιαστική αλυσίδα παρουσιάζονται παρακάτω Σύστημα Ηλεκτρονικής Ανταλλαγής Δεδομένων EDI (Electronic Data Interchange) Το EDI συνδυάζει τους υπολογιστές και τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών, για να αντικαταστήσει τα έγγραφα και επιτρέπει την άμεση ανταπόκριση μεταξύ των υπολογιστικών συστημάτων των επιχειρήσεων ή των εμπορικών εταίρων. Η ηλεκτρονική διαδικασία τυποποιημένων εγγράφων μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλες τις επιχειρήσεις και σχετικές δραστηριότητες στο εθνικό και διεθνές επίπεδο, όπως τη βιομηχανία 60

61 εμπορικών διανομών, οικονομικές επιχειρήσεις, ασφαλιστικές επιχειρήσεις, βιομηχανία αυτοκινήτων, τουρισμός, μεταφορές, καταστήματα, κλπ. Οι διεπιχειρησιακές συναλλαγές που διεξάγονται είναι οι ανταλλαγές φορτωτικών εγγράφων, εκκαθαρίσεις εγγράφων και λογαριασμών, διεκπεραίωση διαδικασιών ακόμα και επικοινωνία με τραπεζικά συστήματα. Ουσιαστικά είναι ένα σύστημα που προτυποποιεί την διαδικασία συναλλαγών και παρακολούθησης επιχειρηματικών εγγράφων, όπως είναι οι παραγγελίες αγορών, τα τιμολόγια, οι πληρωμές, τα δελτία αποστολής και τα προγράμματα παραδόσεων. Μεταφράζει αυτά τα έγγραφα σε μια παγκόσμια κατανοητή εμπορική γλώσσα και τα μεταδίδει ανάμεσα σε διαπραγματευόμενους εταίρους χρησιμοποιώντας ασφαλείς τηλεπικοινωνιακές συνδέσεις. Η δικτύωση μεταξύ συνεργατών στην βιομηχανία έχει αλλάξει τις σχέσεις μεταξύ μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων ενώ εκμηδενίζονται οι αποστάσεις. Η σχεδίαση και κατασκευή με τη βοήθεια υπολογιστή CAD/CAM (Computer-aided-design/ computeraided-manufacturing), η υπολογιστική ολοκλήρωση στις κατασκευές CIM (Computerintegrated manufacturing) και οι ισχυρές τεχνολογίες δικτύων επικοινωνίας, μπορούν να συνδυαστούν για να ικανοποιήσουν την στρατηγική ανάγκη στη βιομηχανία για ηλεκτρονική ανταλλαγή πολύπλοκων δεδομένων μεταξύ των διαφορών εγκαταστάσεων. Στα σύγχρονα συστήματα το internet έχει υποκαταστήσει τις κλασσικές διασυνδέσεις EDI, επιτυγχάνοντας την εύκολη είσοδο και έξοδο στην αγορά ή στο συγκεκριμένο δίκτυο ενδιαφέροντος. Αυτή η εξέλιξη οδηγεί στην καλύτερη λειτουργία της αγοράς, αφού χάνονται τεχνολογικά προνόμια που στο παρελθόν κατείχαν μόνο μεγάλες επιχειρήσεις. Τα πλεονεκτήματα της ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων EDI Καταργεί την ανάγκη παραγωγής και επεξεργασίας εγγράφων πολλαπλών συναλλαγών Βελτιώνει την ρύθμιση των αποθεμάτων και μειώνει το χρόνο παραγγελιών Βελτιώνει την εξυπηρέτηση των πελατών Επιταχύνει τον κύκλο πώληση - τιμολόγιο πληρωμή Είναι δυνατή η πρόσβαση μόνιμα στο σύστημα και οι πληροφορίες ενημερώνονται ταχύτατα. 61

62 3.2.2 Συστήματα τηλεματικής στις Μεταφορές Η χρήση τεχνολογιών επικοινωνίας δεν περιορίζεται μόνο σε ενδοεπιχειρισιακές λειτουργίες αλλά έχει αναπτυχθεί ένα ευρύτερο φάσμα νέων τεχνολογιών προκειμένου να διακινηθούν έκτατες ή συγκεκριμένες πληροφορίες στα οδικά κυρίως δίκτυα. οι τεχνολογίες αυτές καλούνται συνήθως Ευφυή Συστήματα Μεταφορών ITS (Intelligent Transportation Systems). Οι πληροφορίες συνήθως σχετίζονται με καταστάσεις στο οδικό δίκτυο, όπως συμφόρηση σε συγκεκριμένες αρτηρίες, ατυχήματα κλ., οπότε και είναι δυνατή η αλλαγή δρομολογίου. Η σημασία των συστημάτων αυτών είναι εξαιρετικά σημαντική αφού ελαχιστοποιούνται οι απώλειες πολύτιμου χρόνου και κόστους. Η τηλεματική στις μεταφορές συνεισφέρει στην λύση των προβλημάτων που οφείλονται στον αυξανόμενο όγκο της κυκλοφορίας και βοηθάει στη βελτίωση της εξυπηρέτησης των πελατών, στη βελτίωση των διαδικασιών logistics και στη μείωση των δαπανών. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι πληροφορίες για την κυκλοφορία μεταδίδονται μέσω του ραδιοφώνου χρησιμοποιώντας την τεχνολογία RDS (Radio Data System). Πολλές νέες υπηρεσίες έχουν προταθεί, ενώ διάφορες ήδη γνωστές εφαρμογές αναπτύχθηκαν περαιτέρω. Για παράδειγμα κάποιες τηλεματικές εφαρμογές στον τομέα της κυκλοφορίας είναι: Τα συστήματα πληροφοριών πριν το ταξίδι μπορούν να επηρεάσουν τη διαδρομή, το χρόνο αναχώρησης και την επιλογή του μέσου Τα συστήματα πληροφοριών-οχημάτων (συμπεριλαμβανομένων των συλλογικών συστημάτων όπως το RDS-TMC, το Digital Radio/DAB καθώς επίσης και τα μεμονωμένα συστήματα όπως τα συστήματα δυναμικής καθοδήγηση διαδρομών, Dynamic Route Guidance) έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν το χρόνο ταξιδιού και την πίεση των οδηγών Τα συστήματα πληροφοριών κατά τη διάρκεια του ταξιδιού στις δημόσιες συγκοινωνίες έχουν υψηλή αποδοχή από τους χρήστες και βελτιώνουν τόσο την αντίληψη των επιβατών για την υπηρεσία όσο και την εικόνα του χειριστή του μέσου συγκοινωνίας Τα διάφορα συστήματα τηλεματικής κάνουν πιο αποτελεσματική τη χρήση του οδικού δικτύου, βελτιώνουν την οδική ασφάλεια, αυξάνουν την αποδοτικότητα των μέσων μαζικής μεταφοράς και της βιομηχανίας μεταφορών και μειώνουν την ρύπανση και διατάραξη του περιβάλλοντος. Επίσης, τα ενοποιημένα αυτά δίκτυα μπορούν να 62

63 χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας (π.χ. παροχή τουριστικών πληροφοριών), οι οποίες συμβάλουν στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας Αυτόματος εντοπισμός θέσης οχήματος AVL (Automatic Vehicle Location) Το AVL είναι ένα σύστημα προσδιορισμού της θέσης κάποιου οχήματος-στόχου μέσω ενός δορυφορικού δέκτη με τον οποίο είναι εξοπλισμένος. Ο δορυφορικός δέκτης που είναι ενσωματωμένος στο σύστημα AVL διαθέτει 6 με 12 κανάλια λήψης, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να πάρει πληροφορία από 6 με 12 δορυφόρους ταυτόχρονα Πολλές λειτουργίες του δέκτη και των αισθητήρων υποστηρίζονται από κινητά τηλέφωνα. Οι συσκευές εντοπισμού έχουν, συνήθως, περίπου 5 εξόδους στις οποίες συνδέονται αισθητήρες. Αυτοί μπορεί να είναι για παράδειγμα κάποια συστήματα που μετρούν τη φόρτιση στον άξονα του φορτηγού οχήματος ή του ρυμουλκούμενου, παρακολουθούν την κατανάλωση των καυσίμων, άνοιγμα πόρτας, άνοιγμα φώτων κτλ. Μπορούν πλέον πολλαπλοί χρήστες να ασχοληθούν με τον έλεγχο του στόλου, διαχωρίζοντας ίσως την εργασία γεωγραφικά ή τμηματικά, κάνοντας έτσι τον έλεγχο ευκολότερο. Στις συσκευές εντοπισμού μπορεί να συνδεθεί ειδικό κουμπί\κουμπιά πανικού (emergency button, panic button) για να ειδοποιηθεί ο οδηγός για μια περίπτωση εκτάκτου ανάγκης, να καλέσει άλλα οχήματα για βοήθεια κτλ. Τέλος, ένα χαρακτηριστικό που ενδιαφέρει τους πελάτες των συστημάτων τηλεματικής είναι η συχνότητα με την οποία δέχεται το στίγμα του οχήματος. Οι τρεις ποιο συνηθισμένες συχνότητες είναι ένα στίγμα ανά 120,90 και 60 δευτερόλεπτα και το κόστος του συστήματος μπορεί να εξαρτηθεί σοβαρά από το στοιχείο αυτό Αυτόματος εντοπισμός κινούμενων φορτίων Συστήματα εντοπισμού οχημάτων υπάρχουν πολλά, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό που χρειάζεται μια επιχείρηση μεταφορών είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα που θα έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει τις κινήσεις μεγάλου αριθμού φορτίων, σε μετακινήσεις ακόμα και εκτός συνόρων. Επίσης ιδιαίτερα χρήσιμο είναι να παρέχει και με κάποιο εύχρηστο τρόπο τη δυνατότητα για επεξεργασία δεδομένων όπως οι καιρικές συνθήκες, η κυκλοφοριακή 63

64 κίνηση, απρόοπτα κατά την πορεία που πρόκειται να ακολουθήσει κάποιο φορτίο και επομένως να προτείνει τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις. Για να υλοποιηθεί μια τέτοια εφαρμογή χρειάζεται συνεχής ενημέρωση για τις συνθήκες που επικρατούν από μετεωρολογικές πηγές, πιθανώς από την τροχαία ή τον κατάλληλο φορέα κάθε χώρας που γνωρίζει ανά πάσα στιγμή τις συνθήκες που επικρατούν σε κάθε σημείο που πρόκειται να ακολουθήσει το φορτίο και φυσικά στοιχεία από μια βάση δεδομένων που θα περιέχει χάρτες με τους δρόμους και τα δρομολόγια των περιοχών που ενδιαφέρουν την επιχείρηση Σύστημα αυτόματης παρακολούθησης εισιτηρίων, κενών θέσεων, δρομολογίων Η ηλεκτρονική ενημέρωση για την διευκόλυνση των κρατήσεων θέσεων έχει ανάγκη από την αρμονική συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών. Θα πρέπει δηλαδή να υπάρχει συνεννόηση ώστε να ανταλλάσσονται πληροφορίες για παράδειγμα μέσω κάποιας διαδραστικής ιστοσελίδας όπου θα υπάρχει η δυνατότητα για ηλεκτρονική παραγγελία και πληρωμή. Έτσι θα εξασφαλίζεται η αποφυγή των μεγαλύτερων καθυστερήσεων οι οποίες συμβαίνουν κατά κανόνα όταν δημιουργούνται προβλήματα στη μεταφόρτωση του φορτίου σε άλλο μεταφορικό μέσο Αυτόματο κλείσιμο συμφωνιών για φορτία ώστε να αξιοποιούνται καλύτερα τα μεταφορικά μέσα Γνωρίζοντας πως ένα φορτηγό της επιχείρησης μεταφέρει ένα προϊόν στην περιοχή - πόλη τάδε και ταυτόχρονα πως μια άλλη εταιρεία έχει ανάγκη να μεταφέρει κάτι από εκείνη την περιοχή κάπου αλλού, μπορεί ο υπεύθυνος να κανονίσει άμεση επαναφόρτωση του φορτηγού με το νέο φορτίο ώστε να μην κυκλοφορεί άπρακτο. Αν δε γινόταν αυτό, μπορεί να χρειαζόταν να επιστρέψει το φορτηγό στην έδρα του άδειο ξοδεύοντας χρόνο και χρήμα. Για να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο φυσικά απαιτείται συνεργασία με τους άλλους φορείς που επιθυμούν τη μεταφορά των προϊόντων τους ώστε να αναπτυχθεί ένα ηλεκτρονικό σύστημα άμεσης επικοινωνίας. Φυσικά ο ρόλος των νέων τεχνολογιών και των εφαρμογών που αναφέρθηκαν δεν περιορίζεται μόνο στον τομέα των χερσαίων μεταφορών αφού, με τις κατάλληλες 64

65 τροποποιήσεις, μπορεί να επεκταθεί και στους τομείς των αερομεταφορών και των υδάτινων μεταφορών με αντίστοιχα σημαντικά οφέλη. Σε τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να λαμβάνονται υπ' όψιν οι συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες του αντίστοιχου τομέα. Για παράδειγμα σε μια ναυτιλιακή εταιρεία μεταφορών έχει πολύ μεγάλη σημασία η ακριβής μετεωρολογική πρόβλεψη της έντασης των ανέμων, ενώ για μια επιχείρηση εναέριων μεταφορών έχει μεγάλη σημασία και η πρόβλεψη της διαθεσιμότητας των διαφόρων αεροδρομίων να δεχτούν αεροσκάφη κάποια χρονική περίοδο Σύστημα διαχείρισης στόλου οχημάτων (Fleet Management) Διαχείριση Στόλου καλείται το σύνολο των τεχνολογιών και των συστημάτων το οποίο επιτρέπει σε μία επιχείρηση, ανεξάρτητα από το μέγεθός της, να έχει πλήρη έλεγχο των οχημάτων της. Στην κατηγορία των οχημάτων συγκαταλέγονται πάσης φύσεως μεταφορικά μέσα, από επιβατικά αυτοκίνητα, φορτηγά, λεωφορεία και δίκυκλα, μέχρι πλοία και αεροπλάνα. Ο τρόπος λειτουργίας ενός τέτοιου συστήματος αποσκοπεί στη βελτιστοποίηση αρκετών επιμέρους επιχειρηματικών διαδικασιών, στο διαχειριστικό έλεγχο και, κατά συνέπεια, στη μείωση του κόστους και την καλύτερη κατανομή των πόρων της επιχείρησης. Οι πληροφορίες που μπορεί να συλλέξει κανείς από την εφαρμογή συμπεριλαμβάνονται η ακριβής θέση και η ταχύτητα του οχήματος, η διαδρομή που έχει πραγματοποιήσει, η θερμοκρασία συγκεκριμένων μερών του οχήματος, η βενζίνη που έχει καταναλώσει καθώς και άλλα στοιχεία, ανάλογα με τη δραστηριότητα και τις επιδιώξεις της επιχείρησης που το χρησιμοποιεί. Αφού μια εταιρία αποφασίσει να αξιοποιήσει αυτές τις τεχνολογίες, στα οχήματα που θα συμμετάσχουν εγκαθίσταται συνήθως ένα τερματικό GPS (Global Positioning System, Παγκόσμιο (Δορυφορικό) Σύστημα Εντοπισμού), το οποίο επικοινωνεί σε τακτική βάση με δορυφόρους του συστήματος, ανταλλάσσοντας πληροφορίες σχετικές με την απόλυτη και τη σχετική γεωγραφική θέση του οχήματος σε κάθε χρονική στιγμή. Ανάλογα με το τι είδους πληροφορίες επιθυμεί να συγκεντρώσει και να καταγράψει μια επιχείρηση για τα οχήματά της, είναι πιθανό να τοποθετηθούν συμπληρωματικές συσκευές εντός ή στην επιφάνεια του οχήματος, οι οποίες θα καταγράφουν για παράδειγμα τη θερμοκρασία του ψυγείου του αυτοκινήτου, το ύψος της στάθμης του ντεπόζιτου, στοιχεία τα οποία θα μεταδίδονται μέσω του τερματικού GPS. 65

66 Η πρόσβαση στις πληροφορίες μπορεί να επιτευχθεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Για παράδειγμα, το αρμόδιο στέλεχος της επιχείρησης μεταφέρει συνήθως μαζί του ένα δέκτη GPS, μια συσκευή PDA (Personal Digital Assistant-υπολογιστής παλάμης) ή/και ένα κινητό τηλέφωνο. Το PDA χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο για την αναπαράσταση γεωγραφικών πληροφοριών, όπως για παράδειγμα της θέσης των οχημάτων πάνω σε μία ειδική έκδοση χάρτη, η οποία είναι εγκατεστημένη στον υπολογιστή παλάμης. Πέρα από αυτό, αναλαμβάνει να πραγματοποιήσει και μία σειρά άλλων σύνθετων υπολογισμών για την εξαγωγή χρήσιμων στατιστικών συμπερασμάτων ή άλλων στοιχείων. Αν το PDA διαθέτει δυνατότητα σύνδεσης σε δίκτυο GPRS (General Packet Radio Services), τότε πιθανόν το κινητό να μη χρειάζεται καθόλου. Τα πλεονεκτήματα είναι πολλά και σημαντικά. Κατ αρχάς, σημαντική ποσότητα πληροφοριών που μία επιχείρηση αδυνατούσε μέχρι σήμερα να συγκεντρώσει, τώρα βρίσκεται στα χέρια της. Το γεγονός ότι ένα σύστημα fleet management επιτελεί, μεταξύ άλλων, το ρόλο ενός MIS (Management Information System) καταδεικνύει σε μεγάλο βαθμό τις αρετές του. Η συγκέντρωση σημαντικών πληροφοριών έχει με τη σειρά της ως αποτέλεσμα να είναι εφικτή η παραγωγή αναφορών (reports) σχετικά με την πορεία της επιχείρησης, την αξιολόγηση του τρόπου λειτουργίας της, ενώ καταδεικνύει και τρόπους βελτίωσης και αποτελεσματικότερης αξιοποίησης της υπάρχουσας υποδομής. Οι πληροφορίες αυτές γίνονται περισσότερο σημαντικές σήμερα, αν αναλογιστεί κανείς το επίπεδο του ανταγωνισμού στις σύγχρονες επιχειρήσεις. Σημαντικά είναι και τα οφέλη από την εξοικονόμηση πόρων που αφορούν σε τηλεπικοινωνιακά κόστη. Η αξιοποίηση υπηρεσιών, όπως το SMS αλλά και όσες πηγάζουν από το GPRS, απαλλάσσει την επιχείρηση από υψηλούς τηλεπικοινωνιακούς λογαριασμούς, οι οποίοι συνήθως προέρχονται από μεγάλο αριθμό κλήσεων προς κινητά και σταθερά τηλέφωνα των "εν κινήσει" εργαζομένων Εφόσον η αρχιτεκτονική στην οποία έχει βασιστεί η δημιουργία του συστήματος είναι ανοιχτή, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό την παραμετροποίησή του, τα δεδομένα που παράγονται έχουν σημαντική αξία. Όπως αναφέραμε παραπάνω, τα δεδομένα, τα στατιστικά στοιχεία και οι οικονομικές αναφορές που μπορούν να παραχθούν από ένα σύστημα διαχείρισης στόλου, μπορούν με τη σειρά τους να οδηγήσουν την επιχείρηση στη λήψη αποφάσεων που αφορούν στον τρόπο διάθεσης των πόρων, την πρόσληψη ή την απόλυση προσωπικού (στις περιπτώσεις που γίνεται αντιληπτό ότι ο υπάλληλος δεν εκτελεί στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα την εργασία που πρέπει), την επιλογή διαφορετικών μεθόδων στην εκτέλεση ορισμένων διαδρομών (π.χ. εύρεση της βέλτιστης 66

67 διαδρομής για την παράδοση της παραγγελίας με κριτήρια το κόστος και την απόσταση) κ.ά. Το σύστημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί με μακροπρόθεσμο ορίζοντα για την καταγραφή στοιχείων, η πραγματική αξία των οποίων γίνεται αισθητή μόνο όταν αυτά είναι ομαδοποιημένα και αφορούν σε συγκεκριμένο βάθος χρόνου Ηλεκτρονικό Εμπόριο Πρόκειται για κάθε είδος εμπορικής συναλλαγής μεταξύ προσώπων (φυσικών και μη) που πραγματοποιείται με ηλεκτρονικά μέσα. Το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να οριστεί από τέσσερις διαφορετικές οπτικές γωνίες 7 : Επιχειρήσεις: Ως εφαρμογή νέων τεχνολογιών προς την κατεύθυνση του αυτοματισμού των συναλλαγών και της ροής εργασιών. Υπηρεσίες: Ως μηχανισμός που έχει στόχο να ικανοποιήσει την κοινή επιθυμία προμηθευτών και πελατών για καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών, μεγαλύτερη ταχύτητα εκτέλεσης συναλλαγών και μικρότερο κόστος. Απόσταση: Ως δυνατότητα αγοραπωλησίας προϊόντων και υπηρεσιών μέσω του Internet ανεξάρτητα από τη γεωγραφική απόσταση. Επικοινωνία: Ως δυνατότητα παροχής πληροφοριών, προϊόντων ή υπηρεσιών, και πληρωμών μέσα από δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το ηλεκτρονικό εμπόριο σε πρακτικό επίπεδο, μπορεί να πάρει πολλές μορφές: Εσωτερικό εμπόριο: Στόχος είναι η αποτελεσματικότερη λειτουργία των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης, ώστε να μπορεί να προσφέρει καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες στους πελάτες της. Οι εφαρμογές του συνήθως εντάσσονται στη λειτουργία ενός τοπικού δικτύου (Intranet) και μπορούν να είναι: επικοινωνία μεταξύ ομάδων εργασίας, ηλεκτρονική δημοσίευση (άμεση διανομή πληροφοριών) κτλ. Συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων B2B (Business-to-Business): Το ηλεκτρονικό εμπόριο επιτρέπει σε επιχειρήσεις να βελτιώσουν τη μεταξύ τους συνεργασία, απλοποιώντας τις διαδικασίες και το κόστος των προμηθειών, την ταχύτερη αποστολή των προμηθειών και τον αποτελεσματικότερο έλεγχο του επιπέδου αποθεμάτων. Επιπλέον καθιστά ευκολότερη την αρχειοθέτηση των 7 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρα χωρίς όνομα/ [17] 67

68 σχετικών εγγράφων και ποιοτικότερη την εξυπηρέτηση πελατών. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής σύνδεσης με προμηθευτές και διανομείς καθώς και η πραγματοποίηση ηλεκτρονικών πληρωμών βελτιώνουν ακόμη περισσότερο την αποτελεσματικότητα: οι ηλεκτρονικές πληρωμές περιορίζουν το ανθρώπινο σφάλμα, αυξάνουν την ταχύτητα και μειώνουν το κόστος των συναλλαγών. Το ηλεκτρονικό εμπόριο προσφέρει τη δυνατότητα αυξημένης πληροφόρησης σχετικά με τα προσφερόμενα προϊόντα είτε από τους προμηθευτές είτε από ενδιάμεσους οργανισμούς που προσφέρουν υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου. Λιανικές πωλήσεις Ηλεκτρονικό εμπόριο μεταξύ επιχείρησης και καταναλωτών B2C (Business-to-Consumer): Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη μορφή ηλεκτρονικού εμπορίου. Ο καταναλωτής έχει πρόσβαση σε μια τεράστια ποικιλία προϊόντων σε δικτυακούς κόμβους-καταστήματα, βλέπει, επιλέγει, αν επιθυμεί να αγοράσει είδη ένδυσης μπορεί ενίοτε και να τα δοκιμάζει (μέσω ειδικών προγραμμάτων), ανακαλύπτει προϊόντα τα οποία δεν θα μπορούσε να βρει εύκολα στη χώρα του, συγκρίνει τιμές και τέλος αγοράζει. Και όλα αυτά χωρίς να βγει από το σπίτι του, κερδίζοντας πολύτιμο χρόνο και κόπο. Σημαντικό κομμάτι για τη σωστή διαχείριση της επιχείρησης δεν είναι η διαχείριση των αγαθών όσο της πληροφορίας και η καλύτερη δυνατή οργάνωση και ολοκλήρωσή της με τελικό στόχο τις καλύτερες δυνατές παρεχόμενες υπηρεσίες προς τον πελάτη. Η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών και των αγαθών είναι από τους βασικότερους παράγοντες αυτής της αλλαγής, όπως και η συνεχής παρακολούθηση των αιτημάτων των πελατών. Η διάδοση των e-business logistics βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο στην ελληνική αγορά, καθώς αφενός οι περισσότερες εταιρίες βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της βασικής τους μηχανοργάνωσης και αφετέρου δεν έχουν διαμορφωθεί ακόμη οι κατάλληλες επιχειρηματικές κοινότητες (business communities) για τη διενέργεια δοσοληψιών στο Internet. Οι βασικές προϋποθέσεις εφαρμογής και υιοθέτησης των e-business logistics : Η παρουσία ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, το οποίο να αποτελεί την «καρδιά» της διαχείρισης και αξιοποίησης των επιχειρηματικών πόρων. Χωρίς ένα τέτοιο σύστημα η προσπάθεια δημιουργίας e-business logistics περιφερειακών εφαρμογών είναι μια διαδικασία με υψηλό επιχειρηματικό ρίσκο. 68

69 Η πρόθεση της επιχείρησης να μεταβάλλει ανάλογα τις εσωτερικές διαδικασίες, καθώς και τη σχέση της με πελάτες - προμηθευτές, ώστε η εκμετάλλευση των «ηλεκτρονικών καναλιών» να παρέχει τελικά θετική απόδοση επί της συνολικής επένδυσης. Η δυνατότητα της εταιρίας, μέσω της γενικότερης πολιτικής και θέσης της στην αγορά, να «εισπράξει» τη μεγαλύτερη παραγωγικότητα που θα αποκτήσει σε κάποια στιγμή από μία εφαρμογή e-business logistics E-Marketplaces (ηλεκτρονικές αγορές) Τα e-marketplaces αποτελούν ένα καινούριο επιχειρηματικό μοντέλο που έχει ως στόχο να απλουστεύσει τις διαδικασίες προμηθειών, με αποτέλεσμα τη μείωση του χρόνου για τη διενέργειά τους και την άμεση βελτίωση της παραγωγικότητάς τους. Τα e-marketplaces αποτελούν τη σύγχρονη τάση στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου και προσανατολίζονται στη δημιουργία διαδραστικών εμπορικών κοινοτήτων που προσφέρουν δυναμικές -και όχι στατικές- λύσεις. Τα e-marketplaces αναφέρονται σε μια νέα αυτοματοποιημένη ηλεκτρονική διαδικασία παραγγελιών η οποία συνδέει άμεσα τους πελάτες με τους προμηθευτές τους και επιτρέπει στους συμμετέχοντες αγοραστές και πωλητές να ανταλλάσσουν πληροφορίες για τιμές και προσφορές προϊόντων Τα πλεονεκτήματα των e-marketplaces για τις επιχειρήσεις 8 Με τη συμμετοχή της σε ένα e-marketplace, μία ΜΜΕ έχει τη δυνατότητα να διεξάγει συναλλαγές με άλλες επιχειρήσεις, χωρίς να χρειάζεται να αναζητά η ίδια πελάτες ή προμηθευτές. Η ηλεκτρονική αγορά αποτελεί έναν εικονικό χώρο συγκέντρωσης επιχειρήσεων, ο οποίος προωθεί το συνεργατικό εμπόριο. Επίσης, όταν μια επιχείρηση συνευρίσκεται με άλλες στον ηλεκτρονικό χώρο, μπορεί να κάνει συναλλαγές με επιχειρήσεις τις οποίες δε γνώριζε και να εισέλθει σε αγορές τις οποίες διαφορετικά δε θα μπορούσε να ανοίξει. Ένα άλλο πλεονέκτημα της ηλεκτρονικής αγοράς είναι ότι δεν επιβαρύνει την ΜΜΕ που συμμετέχει σε αυτή με υψηλές επενδύσεις. Το κόστος συμμετοχής σε μία ηλεκτρονική αγορά είναι μικρό, ο απαιτούμενος εξοπλισμός μηδαμινός, ενώ 8 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρα χωρίς όνομα/ [18] 69

70 οι προμήθειες που καταβάλλει για τη χρήση της ηλεκτρονικής αγοράς είναι ανάλογες με τη χρήση που κάνει. Και βέβαια λαμβάνοντας υπόψη ότι για όσο περισσότερες προμήθειες μία επιχείρηση χρησιμοποιεί την ηλεκτρονική αγορά, τόσο περισσότερο ωφελείται, γίνεται κατανοητό ότι το κόστος είναι ελάχιστο. Η αυτοματοποίηση και η προτυποποίηση της διαδικασίας πώλησης-προμήθειας επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να μειώσουν τα κόστη της εφοδιαστικής αλυσίδας. Έτσι, ο προμηθευτής μπορεί να πωλεί φθηνότερα, μεταδίδοντας το όφελος αυτό στους πελάτες του και ο αγοραστής αφού μπορεί να αγοράσει φθηνότερα, μεταδίδει το όφελος στους δικούς του πελάτες. Επίσης, το μικρό κόστος συμμετοχής σε μία ηλεκτρονική αγορά είναι ένα πολύ καλό κίνητρο για μία ΜΜΕ να συμμετάσχει, έστω και δοκιμαστικά, σε μία ή και περισσότερες ηλεκτρονικές αγορές, καθώς πρέπει να επισημάνουμε ότι η συμμετοχή της σε ένα e-marketplace δεν αποκλείει τη συμμετοχή της και σε άλλα. Η αυτοματοποίηση και η ευκολία διενέργειας των προμηθειών επιτρέπουν αύξηση της ταχύτητας των διαδικασιών, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να μην είναι υποχρεωμένες να διατηρούν υψηλά αποθέματα. Επίσης, επειδή υπάρχουν πολλαπλοί προμηθευτές και η διαδικασία είναι τυποποιημένη, ο πελάτης μπορεί να διαπραγματευτεί μία συναλλαγή ταυτόχρονα με πολλούς υποψήφιους προμηθευτές, επιλέγοντας την πλέον συμφέρουσα λύση με βάση τις δικές του παραμέτρους αξιολόγησης (κόστος, παράδοση, ποιότητα κ.λπ.) Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα GIS (Geographical Information Systems) Οι σύγχρονες επιχειρήσεις εναρμονίζονται με τις ανάγκες της «Κοινωνίας της Πληροφορίας» και μεταφέρουν τον ανταγωνισμό στο πεδίο των νέων τεχνολογιών. Με το κλίμα αυτό να παγιώνεται τα Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα (GIS) και τα Logistics αποτελούν το επίκεντρο του ενδιαφέροντος για την επιχείρηση. Τα GIS χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές και επιτυγχάνουν την απεικόνιση και επεξεργασία γεωγραφικών δεδομένων. Στην εφοδιαστική αλυσίδα τα GIS εφαρμόζονται στην: 70

71 a) Βελτιστοποίηση Δρομολογίων και Διαχείριση Στόλου Οχημάτων Τα οφέλη από την υιοθέτηση των GIS στον τομέα αυτό είναι: Μείωση της πολυπλοκότητας των αποφάσεων αφού εντοπίζουν τη συντομότερη και με το χαμηλότερο κόστος διαδρομή. Ψηφιακή αναπαράσταση των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και έλεγχος της κυκλοφοριακής ροής σε συνδυασμό με GPS. Άμεση πρόσβαση της επιχείρησης στην παράκαμψη αστάθμητων παραγόντων μέσω της δυνατότητας επικοινωνίας με τα οχήματα. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα την αυτοματοποίηση των διαδικασιών διανομής, την ελαχιστοποίηση του κόστους και της χρονικής διάρκειας των διαδικασιών και την μεγαλύτερη ικανοποίηση των πελατών. b) Διαχείριση Αποθηκών Η αύξηση του μεγέθους των αποθηκευτικών κέντρων δημιούργησε την ανάγκη διαχείρισής τους, μέσω GIS. Έτσι η εφαρμογή τους παρουσιάζει τα παρακάτω αποτελέσματα: Βελτιστοποίηση των διαδικασιών ομαδοποίησης, καταγραφής και τοποθέτησης των αποθεμάτων. Ασφαλή έλεγχο των αποθεμάτων, που οδηγεί στη μείωση κόστους απωλειών και μηχανογραφημένη οργάνωση-βελτίωση των χρόνων αντίδρασης της επιχείρησης. Μείωση κόστους logistics, αύξηση ευελιξίας και παραγωγικότητας, απελευθέρωση κεφαλαίων, μεγαλύτερη ικανοποίηση πελατών. Τα GIS λογισμικά που είναι διαθέσιμα στην αγορά καθώς και τα εργαλεία λογισμικού που υπάρχουν είναι: Arc View. Πολύ δημοφιλές λόγω της εύκολης εφαρμογής του σε μεγάλο εύρος λειτουργιών, για άπειρους αλλά και εξειδικευμένους χρήστες. Υποστηρίζει μεγάλη ποικιλία μορφών δεδομένων και είναι συμβατό με πολλά εργαλεία. MapInfo. Διαρκώς αναπτυσσόμενο. Παρέχει πληθώρα στατιστικών, διαρκή ενημέρωση στοιχείων μέσω βάσης δεδομένων του Web, μεγάλες δυνατότητες προσαρμοστικότητας στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε χρήστη. Άλλα διαδεδομένα λογισμικά GIS είναι τα Mfworks, Surfer, Map Viewer, Didger, Atlas, GEOlab κ.α. ArcLogistics Route. Βελτιστοποίηση δρομολογίων. Λειτουργία σε πραγματικό χρόνο. Σύνδεση με βάσεις δεδομένων. Σύνταξη αναφορών και εντύπων παραγγελιών και διανομών. 71

72 TransCad. Εργαλείο για τις μεταφορές. Τεράστιες δυνατότητες με εξειδικευμένες επιλογές. Βιβλιοθήκη διαδικασιών Logistics. Από τα καλύτερα στην επίλυση προβλημάτων ανάθεσης. RoutePro. Online κατάλογος που εγγυάται κάλυψη οποιασδήποτε διαδρομής. Σχεδιασμός Σεναρίων. Μεγάλη Προσαρμοστικότητα. 3.3 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΔΙΚΤΥΩΝ Τοπικά Δίκτυα Δίκτυο καλείται μια ομάδα υπολογιστών οι οποίοι είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους, ενσύρματα ή ασύρματα, με σκοπό την ανταλλαγή δεδομένων ή την κοινή χρήση συσκευών. Όταν η εν λόγω ομάδα απαρτίζεται από μικρό αριθμό υπολογιστών που βρίσκονται σε διάμετρο μερικών μέτρων (λ.χ. σε μια μικρή επιχείρηση, σε ένα γραφείο κ.λπ.) τότε κάνουμε λόγο για ένα δίκτυο τοπικής εμβέλειας LAN (Local Area Network). Όταν αντίστοιχα το δίκτυο επεκτείνεται και συνδέει γεωγραφικά απομακρυσμένα σημεία, κάνουμε λόγο για WAN (Wide Area Network), δηλαδή για δίκτυο εκτεταμένης εμβέλειας. Οι δυνατότητες που προσφέρει η δικτύωση καθώς και τα οφέλη που απορρέουν από την ενσωμάτωσή της στην ενδοεταιρική λειτουργία είναι σε γενικές γραμμές τα εξής 9 : Διαμοιρασμός των ψηφιακών πόρων του συστήματος, δηλαδή προγραμμάτων, φακέλων, αρχείων κ.λπ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι συγκροτείται ένας εικονικός κοινόχρηστος χώρος, όπου όλοι οι χρήστες, ανάλογα και με τα προνόμια - δικαιώματα που τους έχουν δοθεί από το διαχειριστή του δικτύου, έχουν πρόσβαση από τον υπολογιστή τους και μπορούν να χρησιμοποιούν τα ίδια αρχεία, τους ίδιους φακέλους και τις ίδιες εφαρμογές, ανεξάρτητα από το ποιος έχει δημιουργήσει το αρχείο ή σε ποιον υπολογιστή έχει εγκατασταθεί η εφαρμογή. Η δυνατότητα αυτή εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο, καθώς οι χρήστες δεν χρειάζεται να αντιγράφουν σε δισκέτες, CD ή φορητές μνήμες τα αρχεία που θέλουν να μεταφέρουν από τον έναν υπολογιστή στον άλλο. Πλέον, αρκεί η είσοδος στον υπολογιστή τους. Στο ίδιο πλαίσιο, προκειμένου ένα πρόγραμμα να χρησιμοποιείται από όλους, αρκεί η εγκατάστασή του μία φορά και μόνο. 9 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρα χωρίς όνομα/ [19] 72

73 Κοινή χρήση περιφερειακών συσκευών. Αυτό σημαίνει ότι τα μέλη του δικτύου μπορούν να χρησιμοποιούν από κοινού τις ίδιες περιφερειακές συσκευές. Έτσι, αν για παράδειγμα έχετε τέσσερις υπολογιστές, δεν χρειάζεται να έχετε και τέσσερις εκτυπωτές και τέσσερις σαρωτές. Αρκεί μία συσκευή από το κάθε είδος, η οποία θα χρησιμοποιείται από όλους. Η δυνατότητα αυτή μεταφράζεται ξεκάθαρα σε εξοικονόμηση κεφαλαίων αλλά και χώρου. Διαμοιρασμός μιας σύνδεσης Internet σε όλους τους υπολογιστές του δικτύου. Αυτό σημαίνει ότι η ύπαρξη μιας και μοναδικής σύνδεσης με το Διαδίκτυο αρκεί για να παράσχει πρόσβαση σε όλους τους υπολογιστές του τοπικού δικτύου. Η ταχύτητα σύνδεσης του κάθε υπολογιστή με το Internet εξαρτάται από το είδος της σύνδεσης (PSTN, ISDN, ADSL κ.λπ.) καθώς και από τον αριθμό των PC που βρίσκονται συνδεδεμένα στο Διαδίκτυο την ίδια στιγμή. Μία γρήγορη σύνδεση (ΑDSL ή ISDN άνω των 128Mbps) αρκεί για να προσφέρει ικανοποιητική ταχύτητα σύνδεσης σε 5 υπολογιστές. Η δυνατότητα αυτή μειώνει σημαντικά το κόστος σύνδεσης και παροχής Internet. Αξιοποίηση υπολογιστών περιορισμένων δυνατοτήτων ή παλαιότερης τεχνολογίας. Αυτό σημαίνει ότι υπολογιστές που ως αυτόνομες μονάδες δεν μπορούσαν να χρησιμεύσουν σε κάτι αξιόλογο (λ.χ. επειδή δεν διέθεταν συσκευή ανάγνωσης CD- ROM ή επειδή ο σκληρός τους δίσκος είχε περιορισμένο αποθηκευτικό χώρο), μπορούν τώρα να ενταχθούν σε ένα μικρό δίκτυο και να παίξουν κάποιο ρόλο μέσα σ' αυτό. Συμπερασματικά, η υλοποίηση ενός τοπικού δικτύου αποφέρει στην επιχείρηση υπολογίσιμα οικονομικά, οργανωτικά, λειτουργικά και χωροταξικά οφέλη. Τρία είναι τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν ένα τοπικό δίκτυο: η τοπολογία, το πρότυπο επικοινωνίας και η αρχιτεκτονική. Η τοπολογία απαντά στο "πώς" είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους οι υπολογιστές. Υπάρχουν διάφορες τοπολογίες δικτύων, καθεμία από τις οποίες απαιτεί ξεχωριστές τεχνολογικές υποδομές, για παράδειγμα διαφορετικά είδη καλωδίων. Μία διαδεδομένη τοπολογία σε μικρά δίκτυα είναι αυτή του "αστεριού", όπου όλοι οι υπολογιστές συνδέονται μεταξύ του μέσω ενός hub (διανομέα) ή switch (ελεγκτή), διαμορφώνοντας ένα σχήμα που μοιάζει με αστέρι. Το πρότυπο ορίζει τους κανόνες βάσει των οποίων επιτυγχάνεται η επικοινωνία ανάμεσα στους υπολογιστές, και αναφέρεται τόσο στον εξοπλισμό όσο και στο λογισμικό. 73

74 Υπάρχουν αρκετά πρότυπα, με πιο διαδεδομένο το Ethernet, το οποίο εδώ και χρόνια έχει καταστεί συνώνυμο της δικτύωσης στα LAN. Το Ethernet διακρίνεται σε υποκατηγορίες, βάσει ορισμένων τεχνικών χαρακτηριστικών (π.χ. του είδους των καλωδίων που χρησιμοποιούνται στο δίκτυο, της ταχύτητας μεταφοράς δεδομένων που μπορεί να υποστηριχθεί κ.λπ.). Πιο διαδεδομένος είναι ο τύπος 10BaseT, που υποστηρίζει ταχύτητα 10MB ανά δευτερόλεπτο (10Mbps) και απαιτεί καλωδίωση με καλώδια συνεστραμμένου ζεύγους UTP. Η αρχιτεκτονική σχετίζεται με το ρόλο και τα δικαιώματα των υπολογιστών που απαρτίζουν το δίκτυο. Η πιο συνηθισμένη αρχιτεκτονική αφορά στο σχήμα "διακομιστής προς κόμβους" (server-clients), όπου διακομιστής (server) είναι ένας κεντρικός υπολογιστής που συγκεντρώνει, αποθηκεύει και διανέμει δεδομένα, εφαρμογές, συνδέσεις κ.λπ. και κόμβοι (clients) είναι οι υπόλοιποι υπολογιστές, που απολαμβάνουν, ως πελάτες, τις υπηρεσίες και τα δεδομένα που τους προσφέρει ο server. Μία άλλη αρχιτεκτονική είναι αυτή του "κόμβου προς κόμβο" (peer to peer), όπου όλοι οι υπολογιστές συμμετέχουν στο δίκτυο ισότιμα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι επιτελούν και τις ίδιες λειτουργίες. Κάλλιστα, μπορεί ένας δεδομένος κόμβος τη μία στιγμή να λειτουργεί ως server και την άλλη ως client κ.ο.κ Ασύρματα Τοπικά Δίκτυα Τα ασύρματα τοπικά δίκτυα χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση χρηστών μέσα σε ένα κτίριο ή σε ομάδα γειτονικών κτιρίων χωρίς τη χρήση καλωδίων. Η χρήση τους περιορίζεται σε τοπικό επίπεδο και αυτό τα διαχωρίζει από ασύρματες λύσεις ευρείας κάλυψης που επεκτείνονται σε μεγάλες αποστάσεις χρησιμοποιώντας κυψελοειδή ή δορυφορική τεχνολογία. Τα ασύρματα τοπικά δίκτυα λειτουργούν με κανόνες ανάλογους με αυτούς που ισχύουν για τα ασύρματα τηλέφωνα που χρησιμοποιούμε στο σπίτι. Η μετάδοση δεδομένων γίνεται ελεύθερα, όπως ακριβώς και η μετάδοση φωνής από την τερματική συσκευή ενός ασύρματου τηλεφώνου στο σταθμό βάσης. Ένα ασύρματο τοπικό δίκτυο (Wireless Local Area Network- WLAN) είναι ένα επικοινωνιακό σύστημα που χρησιμοποιείται ως επέκταση ή εναλλακτική λύση ενός κοινού ενσύρματου δικτύου (Ethernet) και επιτρέπει στον κινητό χρήστη την ασύρματη μετάδοση και λήψη δεδομένων. 74

75 Τα πλεονεκτήματα ασύρματων δικτύων είναι βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα 10 : Ευκολία χρήσης: Σήμερα, όλοι οι φορητοί υπολογιστές και πολλά κινητά τηλέφωνα είναι εξοπλισμένα με τεχνολογία WiFi που απαιτείται για απευθείας σύνδεση σε ένα ασύρματο δίκτυο LAN. Οι εργαζόμενοι μπορούν να συνδέονται με ασφάλεια στους πόρους του δικτύου από οπουδήποτε εντός της εμβέλειας κάλυψης του δικτύου. Η περιοχή κάλυψης είναι κατά κανόνα οι εγκαταστάσεις της επιχείρησής, ωστόσο μπορεί να επεκτείνεται και σε περισσότερα κτήρια. Φορητότητα: Οι εργαζόμενοι μπορούν να παραμένουν συνδεδεμένοι στο δίκτυο, ακόμα και όταν δεν βρίσκονται στο γραφείο τους. Οι συμμετέχοντες σε συσκέψεις μπορούν να έχουν πρόσβαση σε έγγραφα και εφαρμογές. Οι πωλητές μπορούν να εντοπίζουν στο δίκτυο σημαντικές λεπτομέρειες από οποιαδήποτε τοποθεσία. Παραγωγικότητα: Η πρόσβαση στις πληροφορίες και στις βασικές εφαρμογές της εταιρείας υποστηρίζει το προσωπικό κατά τη διεκπεραίωση των εργασιών και ενθαρρύνει τη συνεργασία. Οι επισκέπτες (όπως πελάτες, συνεργάτες ή προμηθευτές) μπορούν να έχουν πρόσβαση υψηλής ασφαλείας στο Internet και στα επιχειρηματικά δεδομένα. Εύκολη ρύθμιση: Εφόσον δεν απαιτείται η τοποθέτηση καλωδίων σε ένα χώρο, η εγκατάσταση μπορεί να ολοκληρωθεί γρήγορα και οικονομικά. Τα ασύρματα δίκτυα LAN διευκολύνουν επίσης τη συνδεσιμότητα δικτύου σε δυσπρόσιτους χώρους, όπως οι αποθήκες ή οι εγκαταστάσεις εργοστασιακής παραγωγής. Δυνατότητα κλιμάκωσης: Καθώς οι επιχειρηματικές δραστηριότητές αναπτύσσονται, απαιτείται άμεση επέκταση του δικτύου. Τα ασύρματα δίκτυα μπορούν κατά κανόνα να επεκταθούν με τον υπάρχοντα εξοπλισμό, ενώ ένα ενσύρματο δίκτυο ενδέχεται να απαιτεί επιπλέον καλωδίωση. Ασφάλεια: Ο έλεγχος και η διαχείριση της πρόσβασης στο ασύρματο δίκτυo είναι μέγιστης σημασίας για την επιτυχία του. Οι εξελιγμένες δυνατότητες της τεχνολογίας WiFi προσφέρουν ισχυρή προστασία, ώστε τα δεδομένα να είναι εύκολα προσβάσιμα μόνο από τους χρήστες στους οποίους επιτρέπετε η πρόσβαση. 10 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρα χωρίς όνομα/ [20] 75

76 Κόστος: Μπορεί να αποδειχθεί οικονομικότερη η λειτουργία ενός ασύρματου δικτύου LAN, το οποίο εξαλείφει ή μειώνει το κόστος καλωδίωσης σε περιπτώσεις μετακόμισης, αναδιάταξης ή επέκτασης γραφείων. Στο χώρο των Logistics τα Τοπικά Ασύρματα Δίκτυα (WLANs- Wide Local Area Networks) προσφέρουν μία σειρά λύσεων σε όλη την αλυσίδα των διαδικασιών όπως έλεγχο στις πρώτες ύλες, στα αποθέματα και στις τιμές, στην παραγγελιοληψία και on-line ενημέρωση της αποθήκης, στην παραλαβή και αποστολή των εμπορευμάτων καθώς και στην επικοινωνία μέσα στο κατάστημα. Η εγκατάσταση ασύρματου δικτύου επιτρέπει τη μεταφορά φωνής μέσω δικτύου VIP (Voice Over Internet Protocol) με τη χρήση φορητών τερματικών-τηλεφώνων, κάτι που συνεπάγεται μηδενικό κόστος τηλεφωνικών υπηρεσιών. Μια ολοκληρωμένη λύση ασύρματων δικτύων αποτελείται από access points, ασύρματα φορητά τερματικά χειρός και περονοφόρων, LAN Adapters και PCMCIA κάρτες. Τα LAN Adapters και οι PDMCIA κάρτες εγκαθίστανται σε φορητά τερματικά, Η/Υ και περιφερειακό εξοπλισμό. Με τη χρήση τους, ο κεντρικός υπολογιστής επικοινωνεί ασύρματα με όλους τους σταθμούς εργασίας που είναι στο δίκτυο. Τα σημεία πρόσβασης (access points) είναι απλές συσκευές μικρού κόστους, οι οποίες συνδέονται με το ενσύρματο δίκτυο της εταιρίας, του ISP ή ακόμα και το οικιακό δίκτυο που συνδέεται στο Internet μέσω μιας dial-up γραμμής. Ο ρόλος των access points είναι πολύ απλός: η υλοποίηση της ασύρματης σύνδεσης με τα τερματικά, δηλαδή η ασύρματη αποστολή και λήψη των δεδομένων. Ασύρματο τερματικό μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε υπολογιστής, φορητός ή σταθερός, καθώς υπάρχουν κάρτες για ασύρματη δικτύωση και για τους δύο τύπους υπολογιστών. Η πραγματική, όμως, επανάσταση έρχεται από μικρότερες συσκευές, οι οποίες έχουν ενσωματωμένα κυκλώματα για ασύρματη δικτύωση. Έτσι, οι κατασκευαστές υπολογιστών χειρός, όπως για παράδειγμα η Palm, έχουν κατασκευάσει palmtops με ενσωματωμένη τη δυνατότητα για ασύρματη δικτύωση. Συμπληρωματικά με τα προϊόντα (hardware), οι ολοκληρωμένες λύσεις συμπεριλαμβάνουν συγκεκριμένες εφαρμογές λογισμικού. Η εταιρία που αναπτύσσει και υποστηρίζει τις εφαρμογές προσδίδει προστιθέμενη αξία στα προϊόντα που προσφέρει και ουσιαστικά διεκπεραιώνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις διαδικασίες της. 76

77 ΜΕΡΟΣ Γ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ LOGISTICS ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ 77

78 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ Προκειμένου οι επιχειρήσεις να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις του σημερινού περιβάλλοντος πρέπει να στραφούν προς την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην καθημερινή τους ζωή. Οι νέες τεχνολογίες αποτελούν πλέον ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την σύγχρονη επιχείρηση παρέχοντάς της τη δυνατότητα να λάβει ευκολότερα αποφάσεις, να λύσει τα προβλήματα που την απασχολούν, να αντιμετωπίσει τις απειλές και να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται. Πολλές εταιρίες έχουν προβεί στην δημιουργία μηχανογραφικών εφαρμογών και λογισμικών για την εξυπηρέτηση των τεχνολογικών αναγκών των επιχειρήσεων. Οι εταιρίες αυτές παρέχουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες στους πελάτες τους από την αγορά και εγκατάσταση του λογισμικού μέχρι και τον έλεγχο της σωστής λειτουργίας του. Μερικές από τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα. Εταιρία Εφαρμογές Πελάτες Singular Enterprise Footsteps Business strategy Hewlett Packard Hellas Αθανασίου Α.Ε. Ευρώπη Α.Ε. Greek Air Cargo A.E. Αττική Κίνηση Logistics A.E. City Servers A.E. Νέα Εισαγωγική ΑΕ Αποθήκευση Α.Ε. Parmenion WMS Appolon ERP Metafores erp Stolos logistics fleet management CRM organosis Logistics Vision Tm Warehouse Vision Supply Chain Intelligence Μάρμαρα Διονύσου Ελληνική εταιρία Γρανιτών ΑΕΒΕ Ικτίνος ΑΕΒΕ Golden Cargo Group-WPL SA ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ Imperio Argo Group AE Unit Hellas Φοινιξ Διαμεταφορική DHL Alumil Tasty Glou Logicom 78

79 Εταιρία Εφαρμογές Πελάτες ALTEC SAP HELLAS Barcode Technologies Entersoft Business Suite Entersoft CRM Entersoft E-commerce Atlantis II Erp / Crm xline ERP/ xline CRM QlickView SAP ERP SAP CRM SAP SCM Ολοκληρωμένες λύσεις μηχανολογικού εξοπλισμού (hardware) και λογισμικών εφαρμογών (software) στον τομέα των συστημάτων συλλογής δεδομένων με τη χρήση τεχνολογίας barcode Χαιδεμένος ΑΕ ΕΛΤΑ ΑΕ Μπενρουμπή Α.Ε ΚΟΥ ΚΟΥ ΑΕ όμιλος Χαίτογλου Pharmanel Όμιλος εταιριών ΚΑΤΡΑΔΗ Αγροτική Ασφαλιστική ΑΕ ΒΡΟΧΙΔΗΣ-ΧΑΤΖΗΣ Α.Ε. Cosmos Aluminium ΑΓΡΟΧΟΥΜ ΑΕ Hitachi Wal-Mart Όμιλος Fourlis Β. ΚΑΥΚΑΣ ΑΕ Κλωστήρια Ναούσης Παυλίδης Ελγέκα Εκδόσεις Πατάκη Neoset Virgin Megastores Multichoice Hellas Πληροφοριακές λύσεις που βασίζονται σε μία ή περισσότερες τεχνολογίες AIDC Σχεδίαση, ανάπτυξη και εγκατάσταση συστημάτων συλλογής, ροής και διαχείρισης δεδομένων και πληροφοριών, που αξιοποιούν την τεχνολογία barcode και τη βιομηχανική πληροφορική. ΟΤΕ ΟΠΑΠ ΔΕΗ Ιντρακόμ Minoan Lines ΑΝΕΚ Μίσκο Κωτσόβολος Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης Δέλτα Παπαστράτος Coca-Cola Ε.Ε.Ε Henkel Hellas Pepsico Μπουτάρης Οινοποιητική Βιβεχρώμ Shell Hellas Γερμανός Μπαταρίες Μινέρβα Ελαιουργική Procter & Gamble 79

80 Εταιρία Εφαρμογές Πελάτες Συστήματα ασύρματης και ενσύρματης συλλογής και μεταφοράς δεδομένων, γραμμωτού κώδικα ERP e-festos, Ecm Mobile Fleet Fleet management βασίζεται στην τεχνολογία GPS InnovEra ERP WinEra Erp Microsoft Dynamic ERP Microsoft Dynamic CRM Microsoft Dynamic NAV Γερμανός Πλαίσιο Ράδιο Κορασίδης Μίσκο Warner Lambert Kosta Boda Hondos Center Klimatair Γέφυρα Ρίου- Αντιρρίου ADO AE GRECOTEL AE ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ ΝΑΜΑ ΑΕ ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ ΕΚΟ ΕΛΔΑ ΜΟΥΧΑΛΗΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΠΑΠΙΣΤΑΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗ Frost Line AE Συστήματα Σιδήρου ΑΕΒΕ Ypsilon Live ΑΕΒΕ Eurofarm Ελλάς ΕΠΕ Water & Vending ΕΠΕ Hilti Ελλάς Sprinder Stores Cofee Connection ΑΒΕΕ Alvia Travel 4.2 SINGULAR ENTERPRISE της DELTA SINGULAR (Singular Logic) Χαρακτηριστικά Το Singular Enterprise είναι ένα πρωτοποριακό, αξιόπιστο και ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα αξιοποίησης επιχειρηματικών πόρων, το οποίο, εκτός από την κλασσική οικονομική και εμπορική διαχείριση, περιλαμβάνει υποσυστήματα παρακολούθησης και κοστολόγησης παραγωγής, προγραμματισμού πόρων και αποθεμάτων, διοίκησης αποθηκών και διαχείρισης ροής αποθεμάτων και διανομών (Warehouse Management, Logistics and Distribution), διαχείρισης προμηθειών και τέλος διαχείρισης πελατειακών σχέσεων (CRM). Το κορυφαίο αυτό προϊόν έχει σχεδιαστεί από την αρχή έτσι ώστε να ενσωματώνει και να αξιοποιεί την τελευταία λέξη της τεχνολογίας και περιέχει όλες τις δυνατότητες για 80

81 την ολοκληρωμένη και σύννομη μηχανογραφική λειτουργία των σύγχρονων επιχειρήσεων, ανεξάρτητα από τον τύπο της δραστηριότητάς τους. Το Singular Enterprise απευθύνεται κυρίως στις μεσαίες και μεγάλες εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, καθώς και σε επιχειρήσεις του ευρύτερου δημοσίου τομέα. Η εφαρμογή ενσωματώνει όλη την τεχνογνωσία και πολυετή εμπειρία της Delta Singular, καλύπτει μηχανογραφικά όλες τις βασικές λειτουργίες και επιπλέον μπορεί να επεκταθεί, έτσι ώστε να καλύψει τις ανάγκες του εκάστοτε πελάτη. Οι τομείς που καλύπτει περιλαμβάνουν 11 : Οικονομική Διαχείριση Εμπορική Διαχείριση Εφοδιαστική Διαχείριση Αποθηκών. Προγραμματισμός & Έλεγχος Αποθεμάτων Διαχείριση Διανομών Management Information System (M.I.S.) Διαχείριση Ασύρματων Τερματικών Διαχείριση Παγίων Διαχείριση Προϋπολογισμών Διοίκηση Παραγωγής Third Party Logistics Singular Enterprise e-order Customer Relationship Management (CRM) Customer Relationship Management Advanced Sales Customer Relationship Management Advanced Service Μελέτη περίπτωσης Π. Μπακάκος ΑΕ Βασικό αντικείμενο της εταιρίας Π. ΜΠΑΚΑΚΟΣ AE είναι η εισαγωγή και εμπορία φαρμακευτικών ειδών, χημικών, ειδών εξοπλισμού νοσοκομείων και εργαστηρίων. Επίσης, η εταιρία ασχολείται με την παραγωγή ορθοπεδικών ζωνών και κρεμών καθώς και με τη φαρμακοτεχνία, δηλαδή την παραγωγή φαρμάκων με συνταγή. Η Π. ΜΠΑΚΑΚΟΣ AE επέλεξε το λογισμικό Singular Enterprise της Singular Logic για την υλοποίηση ενός ενιαίου ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος για τα 11 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Διαδίκτυο/[3] 81

82 κεντρικά γραφεία, τις αποθήκες και τα καταστήματα που διατηρεί στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Την εφαρμογή χειρίζονται συνολικά 70 χρήστες. Όλα τα υποκαταστήματα, τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη, επικοινωνούν μεταξύ τους online, εξασφαλίζοντας άμεση, πλήρη και ολοκληρωμένη εικόνα της επιχείρησης ανά πάσα στιγμή. Βασικός στόχος της Π. ΜΠΑΚΑΚΟΣ AE ήταν να καλυφτούν όλες οι δραστηριότητές της αλλά και να υπάρχει επικοινωνία τόσο με το φαρμακείο, που έχει λογιστική αυτοτέλεια και όλες οι εργασίες του καλύπτονται από ειδική εφαρμογή φαρμακείων, όσο και με εταιρία διανομών (3PL) στην οποία η επιχείρηση διατηρεί αποθηκευτικό χώρο και εκτελεί τις περισσότερες αποστολές της. Σύμφωνα με τον κ. Κλεόβουλο Σάσση, Οικονομικό Διευθυντή της Π. Μπακάκος ΑΕ, τα σημαντικότερα οφέλη που έχουν προκύψει από τη συγκεκριμένη λύση είναι 12 : Η online επικοινωνία και σύνδεση όλων των καταστημάτων και αποθηκών της επιχείρησης. Η δυνατότητα ελέγχου και συντονισμού όλων των υποκαταστημάτων καθώς και η δημιουργία πληροφοριακών εκτυπώσεων σε ένα ενιαίο μηχανογραφικό περιβάλλον. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την άμεση παρακολούθηση των πωλήσεων και των παραγγελιών που αποσκοπεί στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών. Η παρακολούθηση των συμβάσεων των πελατών. Τα αποτελέσματα ανά κέντρο κόστους (δραστηριότητες) Μελέτη περίπτωσης Logistics Services Hellas AE 13 Η εταιρία Logistics Services Hellas AE (LSH) μέλος του ομίλου ΕΛΓΕΚΑ Α.Ε. είναι μια νέα επιχείρηση (ιδρύθηκε το 1997) με αντικείμενο την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών logistics (αποθήκευση, picking, διανομή, υπηρεσίες εξυπηρέτησης πελατών, ανασυσκευασίες, ετικετοκολλήσεις, reverse logistics) για προϊόντα τρίτων (Αποθετών), στην Αττική και την υπόλοιπη Ελλάδα. Η εταιρία εξυπηρετεί αρκετούς αποθέτες (Bulk & m-logistics), ενώ διακινούνται καθημερινά περισσότερα από είδη σε ένα πελατολόγιο σημείων πανελλαδικά. Σύμφωνα με την κα Κορομηλά Ιωάννα, Aντιπρόεδρο και Διευθύνουσα Σύμβουλο της LSH AE, αποφασίστηκε η αλλαγή του πληροφοριακού τους συστήματος ώστε να 12 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρα χωρίς όνομα/ [8] 13 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρα χωρίς όνομα/ [10] 82

83 καλυφθούν ανάγκες ολοκληρωμένης παρακολούθησης και αυτοματοποίησης όλων των εργασιών που αφορούν στις κινήσεις της αποθήκης. Η LSH επέλεξε το λογισμικό Singular Enterprise της Singular Logic για την υλοποίηση ενός ενιαίου ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος που καλύπτει την Εμπορική Διαχείριση, Οικονομική Διαχείριση, Διαχείριση Παγίων, Εφοδιαστική Διαχείριση Αποθηκών, Third Party Logistics (3PL). Ο σκοπός του έργου αλλά και η λύση που δόθηκε επικεντρώθηκε κυρίως στα παρακάτω: αυτόματη ενημέρωση των ειδών, πελατών ανά αποθέτη πλήρη παρακολούθηση των αποθετών και σύνδεση τους με είδη εμφάνιση του λογιστικού υπολοίπου ειδών ανά αποθέτη, εφοδιαστικού υπολοίπου ανά αποθέτη, του βιβλίου αποθήκευσης ανά Αποθέτη, συμφωνία λογαριασμών υπολοίπων ανά αποθέτη πλήρη παρακολούθηση των παραλαβών των εμπορευμάτων ανά αποθέτη Μια παραλαβή μπορεί να είναι προγραμματισμένη ή απρογραμμάτιστη. αυτόματη ενημέρωση των παραλαβών ανά αποθέτη και αυτόματη δημιουργία συνοδευτικού παραλαβής (ΔΑ του προμηθευτή ή το Packing List). Γίνεται σύγκριση του με το πραγματικό συνοδευτικό και διόρθωση και κατόπιν δημιουργία εντολής αποθήκης για την εισαγωγή των εμπορευμάτων. Στην εφαρμογή καταχωρείται η πραγματική ποσότητα που μετρήθηκε και με την οριστικοποίηση της παραλαβής (Δελτίο Εισαγωγής), ενημερώνεται το Εφοδιαστικό & Λογιστικό Υπόλοιπο. Τυχόν διαφορές σε σχέση με το συνοδευτικό παραστατικό, επιστρέφονται ως πληροφόρηση στον Αποθέτη. Καταγραφή ελλειμμάτων και πλεονασμάτων ανά αποθέτη και ενημέρωσή τους αυτόματη εισαγωγή των παραγγελιών των αποθετών Από τις παραγγελίες εκδίδονται δελτία αποστολής για τους πελάτες των αποθετών και στο τέλος κάθε μήνα η LSH τιμολογεί τους αποθέτες με βάση τα στοιχεία τιμολόγησης που έχουν συμφωνηθεί ανά αποθέτη και που ενημερώνονται από το υποσύστημα της εφοδιαστικής διαχείρισης αποθηκών. ενημέρωση των αποθετών για τις παραδόσεις προς τους πελάτες του χαρτογράφηση των αποθηκών των οποίων οι θέσεις αποθήκευσης ορίζονται από 3 προσδιοριστικά χαρακτηριστικά (συστοιχία, κυψέλη, επίπεδο). Οι θέσεις ανήκουν λειτουργικά σε διακριτούς τύπους π.χ. Storage, picking κλπ. και έχουν αποθηκευτικά χαρακτηριστικά, ώστε να προσδιορίζεται η συμπεριφορά τους. 83

84 Εντός των Αποθηκών έχουν διαμορφωθεί Ζώνες Αποθήκης ανά Αποθέτη στο storage, όπου εκεί κατά προτεραιότητα αποθηκεύονται τα εμπορεύματα τους βάσει τύπων θέσεων ανά αποθέτη, τύπου είδους και μεθόδων αποθήκευσης στο picking στη διαδικασία packing στη σύμπτυξη συσκευασιών στην παρακολούθηση των εργασιών τελωνειακών χώρων Τα σημαντικότερα λειτουργικά και επιχειρηματικά οφέλη που έχουν προκύψει από τη συγκεκριμένη λύση είναι: Αυτόματη επικοινωνία μεταξύ της LSH και των αποθετών της Η επικοινωνία αυτή γίνεται σε καθημερινή βάση τα στοιχεία των οποίων εισάγονται αυτόματα στην εφαρμογή Singular Enterprise μειώνοντας σημαντικά το χρόνο καταχώρησης των δελτίων παραλαβής από τους αποθέτες αλλά και αποστολής προς τους τελικούς πελάτες καθώς και την πιθανότητα λαθών και ασυμφωνιών. Πλήρης ενημέρωση των αποθετών για τις κινήσεις που γίνονται από την LSH για λογαριασμό τους. Πλήρης αυτοματοποίηση και έλεγχος όλων των διαδικασιών που αφορούν στις αποθήκες και στην οργάνωση αυτών Πλήρης ευελιξία και άμεση εξυπηρέτηση τόσο των αποθετών όσο και των πελατών τους στον απαιτούμενο χρόνο, παρέχοντας ποιοτικές υπηρεσίες και άμεση ανταπόκριση Μελέτη περίπτωσης Αποθήκευση Α.Ε. 14 Η ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Α.Ε. είναι μία από τις δυναμικότερες και ταχύτατα εξελισσόμενες ελληνικές επιχειρήσεις στον τομέα της Αποθήκευσης και Διανομής Προϊόντων Τρίτων (Third Party Logistics Company). Η έδρα της εταιρίας βρίσκεται στο Νομό Κοζάνης, τοποθετημένη σε ένα νευραλγικό σημείο του εθνικού οδικού δικτύου, επί της Εγνατίας Οδού και στο μέσον του τμήματος Μακεδονίας - Ηπείρου και του κάθετου οδικού άξονα προς Σκόπια - Αλβανία. Διαθέτοντας ιδιόκτητες εγκαταστάσεις συνολικής έκτασης m 2, με άψογες υποδομές 14 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρο χωρίς όνομα/ [21] 84

85 (διαμόρφωση κτιρίων, συστήματα ασφαλείας, μεταφορικά μέσα και μηχανολογικό εξοπλισμό), αλλά και πολύχρονη εμπειρία στον τομέα της διανομής εμπορευμάτων. Η ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Α.Ε. έκανε ένα αποφασιστικό βήμα για την επίτευξη παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών, προχωρώντας στην εγκατάσταση του E.R.P. συστήματος Singular Enterprise. Η Singular Logic ανέλαβε την προμήθεια και την υλοποίηση αυτού του συστήματος, το οποίο καλύπτει πλήρως το σύνολο των λειτουργιών μιας επιχείρησης Third Party Logistics. Το σύστημα ολοκληρώνει τη χρήση barcodes, RF επικοινωνιών και των απαραίτητων μηχανημάτων και καλύπτει: Εμπορική Διαχείριση, Οικονομική Διαχείριση, Διαχείριση Παγίων, Εφοδιαστική Αποθηκών, Παρεχόμενες Υπηρεσίες Αποθήκευσης (Third Party Logistics) και Διαχείριση Ασύρματων Τερματικών. Ιδιαίτερα σημαντικός για την επιτυχία του όλου έργου ήταν ο ακριβής σχεδιασμός και η επιλογή του τεχνολογικού εξοπλισμού, που θα κάλυπτε τις υψηλές απαιτήσεις λειτουργίας της ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Α.Ε. Στα πλαίσια αυτά επιλέχθηκαν και υλοποιήθηκαν οι εξής εγκαταστάσεις: Εγκατάσταση Καλωδιακού Δικτύου υψηλής ταχύτητας - ευρείας ζώνης εφαρμογών. Με την καλωδίωση αυτή εξυπηρετούνται οι ανάγκες μετάδοσης δεδομένων μεταξύ των επιμέρους χώρων λειτουργίας της επιχείρησης. Εγκατάσταση Ασύρματου Δικτύου, σχεδιασμένου έτσι, ώστε να προσφέρει ραδιοκάλυψη σε όλους τους χώρους. Για τις ανάγκες του Ασύρματου Δικτύου έχουν εγκατασταθεί: 1. Access Points, με Omni Directional κεραίες INTERMEC. 2. Ασύρματα τερματικά (RF) INTERMEC. Εγκατάσταση Data Base Server της Hewlett Packard καθώς και Terminal Server για τη λειτουργία του λογισμικού εφαρμογών. Εγκατάσταση είκοσι περίπου Σταθμών Εργασίας (clients), για τους χρήστες του πληροφοριακού συστήματος. Εγκατάσταση περιφερειακών συσκευών, σε δικτυακό περιβάλλον, για την κάλυψη πολλαπλών αναγκών: dot matrix- inkjet- laser- barcode printers. Πριν τον οριστικό σχεδιασμό όλων των παραμέτρων της λύσης που προτάθηκε προς υλοποίηση, προηγήθηκε η μελέτη καταγραφής των απαιτήσεων στον τομέα των πληροφοριακών συστημάτων από εξειδικευμένο σύμβουλο της εταιρίας Singular Logic και ακολουθήθηκε η εξής διαδικασία: 85

86 Αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης της εταιρίας ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Α.Ε., (μηχανογραφικά συστήματα, τεχνολογικός εξοπλισμός, χωροταξική αποτύπωση, απομακρυσμένα σημεία, επεκτασιμότητα των χώρων, λειτουργικές διαδικασίες). Προσδιορισμός των παρόντων, αλλά και των μελλοντικών, αναγκών και προσδοκιών της εταιρίας. Καταγραφή των απαιτήσεων σε λογισμικό και εξοπλισμό. Οριοθέτηση του έργου. Κατόπιν αυτών των βημάτων, η εταιρία διαμόρφωσε τη βέλτιστη προς υλοποίηση λύση, αλλά και εναλλακτικές κοστολογικά λύσεις. Για να ικανοποιηθούν ανάγκες όπως η βελτιστοποίηση και ο έλεγχος της χωρητικότητας των αποθηκών, η ελαχιστοποίηση του κόστους διαχείρισης αποθεμάτων και η αυτοματοποίηση της πελατειακής εξυπηρέτησης, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στις εξής παραμέτρους: Απεικόνιση στο πληροφοριακό σύστημα της χωροταξικής δομής του φυσικού χώρου των αποθηκών, όπως αυτός είναι χωρισμένος σε ενότητες (reception, main storage, χώρος φόρτωσης, χώρος επιστροφών). Σύνδεση των ειδών με συγκεκριμένες θέσεις αποθήκευσης, με στόχο την πλήρως αυτοματοποιημένη καθοδήγηση της αποθήκευσης από το πληροφοριακό σύστημα. Παρακολούθηση πολλαπλών επιπέδων συσκευασίας-υποσυσκευασίας, και ταυτοποίησή τους. Χρήση εσωτερικών αλγορίθμων για την ελαχιστοποίηση των διαδρόμων στις εσωτερικές μετακινήσεις. Διαχείριση ζωνών διανομής για την κάλυψη των τριγωνικών συναλλαγών (παράδοση των ειδών στην έδρα των πελατών των αποθετών). Διαχείριση τιμολογιακής πολιτικής και συμφωνιών ανά αποθέτη και ανά κατηγορία αποθέματος. Μέσω της αξιοποίησης των δυνατοτήτων που παρέχει το Singular Enterprise, όπως η ευελιξία αποτύπωσης των γεωγραφικών χώρων της αποθήκης, η δυνατότητα διαχείρισης των παλετόραφων με πολλαπλές κυψέλες ή και θέσεις αποθήκευσης, καθώς και η χρήση πρότυπων μονάδων αποθήκευσης, η ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Α.Ε. πέτυχε τη μέγιστη εκμετάλλευση της χωρητικότητας των αποθηκευτικών θέσεων. Σημαντικό στοιχείο του έργου υπήρξε η βελτίωση των χρόνων όλων των παραπάνω διαδικασιών της αποθήκης. Παράλληλα, ο ευέλικτος τρόπος παρακολούθησης των οικονομικών μεγεθών οδήγησε στην επίτευξη μιας αδιάλειπτης ροής Ολοκληρωμένης 86

87 Πληροφόρησης προς τη Διοίκηση, μέσω του MIS Reporting Tool (Oracle Discoverer). Έτσι, εξασφαλίστηκε το υπόβαθρο λήψης αποφάσεων, με εχέγγυο την ολοκληρωμένη χρήση πληροφόρησης και την ενιαία επιχειρησιακή εικόνα προς τη διοίκηση. 4.3 PARMENION ΤΗΣ ON LINE DATA εφαρμογή στην ΑΛΠΑ LOGISTICS Το πληροφορικό σύστημα διαχείρισης αποθηκών Parmenion της On Line Data έχει επιλέξει η εταιρεία ΑΛΠΑ Logistics, δημιουργώντας μια ισχυρή γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των λειτουργιών αποθήκευσης, διανομής, προγραμματισμού και εξυπηρέτησης πελατών. Σήμερα εγκαθιστώντας νέα συστήματα ασύρματης συλλογής δεδομένων (RF Mobile Devices) επεκτείνει την ευελιξία, την παραγωγικότητα και την απόλυτη τήρηση αποθεμάτων των πελατών της. Το πληροφοριακό σύστημα Parmenion, είναι ένα εξελιγμένο σύστημα Warehouse Management προσφέροντας σημαντική και πρωτοποριακή τεχνολογία. Καλύπτει όλες τις φάσεις λειτουργίας μιας αποθήκης και ποιο συγκεκριμένα έχουμε τα ακόλουθα: Πολλαπλές Αποθήκες (Κέντρα Διανομής) Χώροι και Χωροταξία Παραλαβές Δελτία Εισαγωγής Παραγγελιοληψία - Παραγγελίες Picking Δελτία Αποστολής Σύστημα Ελέγχου Προϊόντων (LIFO, FIFO, FEFO, LOT, ORDER) Παρακολούθηση Serial Numbers Τιμοκατάλογοι πελατών Τιμολόγηση Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονική Εισαγωγή Δεδομένων (EDI) Παραγγελιών, Ειδών, Παραληπτών Ηλεκτρονική Εξαγωγή Δεδομένων (EDI) Δελτίων Εισαγωγής Αποστολής Σήμερα η ALPA Logistics επεκτείνει την οργάνωση των αποθηκών της με νέα συστήματα ασύρματης λειτουργίας (RF). Η φιλοσοφία είναι η αρτιότερη, παραγωγικότερη και ασφαλέστερη αποθήκευση και διακίνηση των εμπορευμάτων. Το σύστημα RF στηρίζεται σε σύγχρονες τεχνολογίες φορητών τερματικών (mobile devices) και χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες ανάπτυξης προγραμμάτων για τον λόγο αυτό. Η On Line Data επένδυσε στην νέα τεχνολογία των φορητών τερματικών, κατασκευάζοντας λογισμικό το οποίο λειτουργεί «επάνω» στο φορητό. Το λογισμικό αυτό 87

88 είναι κατασκευασμένο με την νέα πλατφόρμα της Microsoft (NET) και χρησιμοποιεί για την επικοινωνία με τον server web services που είναι η πρόταση της σύγχρονης δημιουργίας προγραμμάτων και μπορεί να λειτουργεί ακόμα και μέσω διαδικτύου (Internet). Η φιλοσοφία αυτή προσδίδει (Παγουλάτος, Γρίσπος και Ροδόπουλος): Ανεξαρτησία του server και ταυτόχρονα την ελάχιστη δυνατή επιβάρυνση σε ταχύτητα. Την μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα εκτέλεσης των εργασιών Την χρήση σύγχρονων μηχανημάτων φορητών τερματικών και όχι περασμένης δεκαετίας Την μείωση κόστους λειτουργίας από την ανάγκη επιπρόσθετου server Την μείωση κόστους λειτουργίας από την ανάγκη αγοράς αδειών χρήσης H ALPA Logistics επενδύει στην ολοκληρωμένη παρακολούθηση των αποθηκών της με ασύρματα τερματικά. Οι διαδικασίες που καλύπτουν οι φορητές και ασύρματες συσκευές είναι η ακόλουθη: Παραλαβή Εμπορευμάτων Απόθεση Τοποθέτηση Εμπορευμάτων (Πρόταση Θέσης) Σήμανση Παλετών και Συσκευασιών Εκτέλεση Picking Παραγγελιών (Πρόταση εσωτερικής διακίνησης) Ανατροφοδοσία Picking Area Καταγραφή Serial Numbers Εμπορευμάτων Απογραφή Η προστιθέμενη αξία που θα δημιουργηθεί στην εταιρία είναι υψίστης σημασίας. Η εξασφάλιση της ποιότητας διακίνησης, η αύξηση της παραγωγικής δυναμικής και ο απόλυτος έλεγχος θα είναι ζήτημα ρουτίνας χωρίς καμία επιβάρυνση σε κόστος και χρόνο. 4.4 LOGISTICS VISION TM της MANTIS Μελέτη περίπτωσης MISKO - BARILLA H Μisko (1927) αποτελεί από το 1991 μέλος του Ομίλου Barilla (1877) και εμπορεύεται προϊόντα του Ομίλου (ζυμαρικά & σάλτσες Barilla και μπισκότα Passioni). 88

89 Η MISKO είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία ζυμαρικών στην Ελλάδα με δυνατή παρουσία στην αγορά ενώ παράλληλα τα ζυμαρικά Barilla, είναι τα πρώτα σε προτίμηση εισαγόμενα ζυμαρικά και η Barilla ο πρώτος όμιλος εταιριών διατροφής της Ιταλίας. Η Barilla παράγει τα προϊόντα της σε 25 εγκαταστάσεις (20 στην Ιταλία και 5 στο εξωτερικό) και διαχειρίζεται άμεσα 6 μύλους, οι οποίοι προμηθεύουν το 70% της απαιτούμενης πρώτης ύλης. Στόχος της εταιρίας με την εφαρμογή του Logistic Vision Tm ήταν να αντιμετωπίσει τις καθημερινές δυσκολίες που παρουσιάζονταν σε θέματα διοίκησης και διαχείρισης των διαδικασιών του αποθηκευτικού κυκλώματος λόγω των αχανών αποθηκευτικών της χώρων σε συνδυασμό με τον καθημερινά τεράστιο όγκο διεκπεραίωσης. Το πρόβλημα επιβαρύνονταν σημαντικά από τις ιδιομορφίες των τροφίμων (Ημερομηνίες Λήξης, ιχνηλασία παρτίδων, διαχείριση επιστροφών). Οι αυξημένες αυτές απαιτήσεις οδηγούσαν σε σημαντικά λάθη στις παραγγελίες και στις τιμολογήσεις των πελατών και δημιουργούσαν σημαντικά εσωτερικά κόστη. Τέλος, ο καθημερινά μεγάλος όγκος φορτώσεων απαιτούσε βελτιστοποίηση στη δρομολόγηση και στη φόρτωση των παραγγελιών αυτών, προκειμένου να εκμεταλλεύονταν πλήρως τα διαθέσιμα φορτηγά, τα οποία εξυπηρετούν περίπου 200 σημεία πώλησης/ ημέρα. Με την εφαρμογή του Logistics Vision Tm τα παραπάνω προβλήματα άρχισαν να εξαλείφονται αφού πλέον σε αυτό πέφτουν οι αναμενόμενες παραλαβές είτε από την Παραγωγή είτε από τα εργοστάσια της Ιταλίας. Τα προϊόντα παραλαμβάνονται φυσικά με την έκδοση ετικετών ΕΑΝ 128 από σταθμούς εργασίας στις ράμπες και στην έξοδο της παραγωγής. Η ετικέτα περιέχει πληροφορίες για την κάθε παλέτας, τον κωδικό που περιέχει, την εργοστασιακή παρτίδα, την ημερομηνία παραγωγής και την ημερομηνία λήξης. Η παραλαβή ολοκληρώνεται με την έκδοση report (αναφορών) διαφορών Αναμενόμενης και Φυσικής Παραλαβής. Το σύστημα δεσμεύει αυτόματα για ποιοτικό έλεγχο κάποιες παλέτες. Ακολούθως, το σύστημα με χρήση ειδικών «έξυπνων» αλγορίθμων προτείνει τη βέλτιστη θέση Απόθεσης της κάθε παλέτας. Οι παραγγελίες μέσω γέφυρας καταχωρούνται στο σύστημα και αυτόματα προ-δρομολογούνται. Ανάλογα με τον Τύπο (6 συνολικά) οι παραγγελίες περνούν από 2 διαφορετικά Stock Control (FIFO και ειδικές απαιτήσεις πελατών) και τελικά βγαίνουν picking lists είτε συγκεντρωτικά ανά φορτηγό είτε ανά παραγγελία. 89

90 Οι κινήσεις χωρίζονται σε εντολές ανατροφοδοσίας θέσεων picking και εντολές picking ολόκληρων παλετών οι οποίες πέφτουν στους χειριστές των περονοφόρων που εκτελούνται με RF terminals και σε εντολές προς τους πεζούς pickers οι οποίες εκτελούνται με λίστα. Σε κάθε περίπτωση το σύστημα διασφαλίζει την ελάχιστη δυνατή διαδρομή περονοφόρων και πεζών χειριστών. Οι παλέτες που προορίζονται για εξαγωγή παίρνουν ειδική ένδειξη. Το σύστημα επίσης διαχειρίζεται τις επιστροφές των πελατών, παρέχει στατιστικά δείκτες και reports και καθιστά απλή διαδικασία την δέσμευση και αποδέσμευση μιας παρτίδας, την παρακολούθηση της παλαιότητας του αποθέματος και την ιχνηλασία των παρτίδων. Τα οφέλη από τη χρήση αυτού του λογισμικού είναι φανερά αφού η εταιρεία απέκτησε πλήρη έλεγχο και παρακολούθηση των διαδικασιών του αποθηκευτικού κυκλώματος και τεκμηριωμένη διοίκηση αυτών. Επίσης αυξήθηκε σημαντικά η παραγωγικότητα της αποθήκης καθώς μέσω των ασύρματων τερματικών RF, επιτεύχθηκε διαχωρισμός των κινήσεων πεζών pickers και περονοφόρων, ενώ υπήρξε δραστική μείωση των λαθών στην εκτέλεση των παραγγελιών. Σημαντικά είναι και τα οφέλη από τη βελτίωση της εξυπηρέτησης πελατών. H real-time (σε πραγματικό χρόνο) ακριβής παρακολούθηση του αποθέματος επιτρέπει την χαμηλού κόστους διαχείριση των υλικών και έλλειψη φαινομένων υπέρ-αποθεματοποίησης, λόγω της δυνατότητας που παρέχει για ακριβέστερες προβλέψεις Hellenic Logistics (τ. Ιονικές Επιχειρήσεις) Η Hellenic Logistics (τ. Ιονικές Επιχειρήσεις) ανήκει στον κλάδο των εταιρειών 3rd party Logistics Providers, με αποκλειστικές υπηρεσίες στον τομέα του αυτοκινήτου. Έχει περίπου 20 Αποθέτες εκ των οποίων 4 μεγάλους: την Citroen, την Opel, την Chryshler και τη Skoda, στους οποίους παρέχει αποκλειστικά υπηρεσίες εκτελώνισης, μηχανικού & ποιοτικού ελέγχου των αυτοκινήτων, πλυσίματος, φανοποιείου, προσθήκης αξεσουάρ & διανομής. Ο αχανής αποθηκευτικός χώρος (200 στρέμματα), οι ιδιομορφίες του αυτοκινήτου (χρώματα- μοναδικότητα αριθμών πλαισίων), οι δυσκολίες στο picking (Μ.Ο. 30 ανθρωπολεπτά/ αυτοκίνητο), η παρακολούθηση των εργασιών προστιθέμενης αξίας ανά 90

91 αριθμό πλαισίου και η ανάγκη για μέτρηση της παραγωγικότητας, οδήγησαν την Hellenic Logistics στην καινοτόμα αυτή για το χώρο επένδυση. Τέλος, λόγω περιορισμού των χώρων, υπήρξε σημαντική ανάγκη να γίνει καλύτερη εκμετάλλευση με στόχο από 70 αυτοκίνητα/ στρέμμα να αυξηθεί η χωρητικότητα σε 80 αυτοκίνητα/ στρέμμα. Τη λύση στα παραπάνω προβλήματα ήρθε να δώσει η εφαρμογή Logistics Vision Tm. Αρχικά έγιναν προσαρμογές με τρόπο παραμετρικό, των ιδιομορφιών του αυτοκινήτου (χρώματα μοναδικότητα αριθμού πλαισίου). Τα imports Αναμενόμενων Παραλαβών, κάνουν αυτόματο update στα μοντέλα, στα χρώματα και στους κωδικούς είδους σε περίπτωση που κάποια από αυτά δεν έχουν στο παρελθόν ενημερωθεί. Για λόγους ταχύτητας, η παραλαβή γίνεται ταυτόχρονα με την απόθεση. Το σύστημα προτείνει με χρήση ειδικών δυναμικών κριτηρίων, 3 θέσεις: μια άδεια, μια μισογεμάτη και αν δεν βρει κάποιο διάδρομο. Ο χειριστής αφού επιλέξει θέση, εκτυπώνει από RF φορητό barcode printer ετικέτα στην οποία αναγράφεται ο αριθμός πλαισίου του αυτοκινήτου και η θέση απόθεσης. Η ετικέτα κολλιέται στο αυτοκίνητο και ακολουθεί η φυσική του απόθεση. Στις μισογεμάτες θέσεις λαμβάνεται υπόψη και το μήκος του αυτοκινήτου προκειμένου να υπάρξει η βέλτιστη εκμετάλλευση των διαθέσιμων χώρων. Ακολουθεί η εκτελώνιση των αυτοκινήτων (αυτόματο import) και μόλις ενημερωθούν τα πεδία αρ. Λογιστικής καταχώρισης, αρ. Αποταμίευσης και αρ. Ανάλωσης ανά αρ. πλαισίου, το σύστημα επιτρέπει το picking και την ενδοδιακίνηση των αυτοκινήτων από το χώρο του Τελωνείου, στην Ελεύθερη ζώνη. Οι λίστες συλλογής βγαίνουν ανά Αποθέτη και ανά Dealer. Στη συνέχεια τα αυτοκίνητα οδηγούνται στους διάφορους χώρους πρόσθετων εργασιών (Quality Control κλπ.), όπου γίνονται χρονομετρήσεις και το σύστημα βγάζει - εκτός από ποικίλα reports- Δείκτες Παραγωγικότητας ανά εργαζόμενο και αν εργασία. Τέλος, με ειδικούς αλγόριθμους φόρτωσης και δρομολόγησης, φορτώνονται οι νταλίκες κατά το βέλτιστο τρόπο και με την έκδοση των Δελτίων Αποστολής σβήνονται από το stock. Να σημειωθεί ότι στη Database κρατιούνται όλοι οι αριθμοί πλαισίου που έχουν περάσει από το Κέντρο Διανομής, οι εργασίες που έχουν γίνει, ο Dealer που στάλθηκαν καθώς και ο πελάτης (Σμπυράκης,2003) Τα οφέλη από την εφαρμογή του συστήματος είναι φανερά αφού μειώθηκε ο χρόνος picking στα 11 ανθρωπολεπτά/ αριθμό πλαισίου. Η εκμετάλλευση των αποθηκευτικών χώρων έφτασε τα 80 αυτοκίνητα/ στρέμμα. Μετά την πάροδο 3 μηνών, τα αυτοκίνητα (μέσω της παραλαβής/ απόθεσης) χωρίστηκαν ανά αποθέτη/ μοντέλο/ χρώμα. Εκμηδενίστηκαν τα λάθη στις φορτώσεις και στις παραλαβές. Μετρήθηκαν αναλυτικά οι χρόνοι ανά εργασία με αποτέλεσμα εσωτερικές ανακατατάξεις και εξέλιξη των 91

92 bottlenecks. Αποτέλεσμα όλων, ήταν η συμπίεση του εσωτερικού κόστους της εταιρείας και η αναβάθμιση των υπηρεσιών που παρέχει στους πελάτες της MAK FROST (MAKIOS) Η Mak Frost είναι από τις κορυφαίες εταιρείες 3rd Party Logistics Providers στην Αποθήκευση και Διανομή προϊόντων ψυγείου και κατάψυξης. Έχει 3 κύριους Αποθέτες: Την Γερμανική αλυσίδα supermarkets LIDL, την Μπάρμπα Στάθης και την NESTLE. Η Ανάγκη για παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών σε όλο το κύκλωμα των logistics, η συμπίεση του εσωτερικού της κόστους και τελικά η αύξηση της ανταγωνιστικότητάς της σε έναν ιδιαίτερα απαιτητικό κλάδο όπως είναι αυτός των Third Party Logistics. Καθώς και επιπρόσθετα, η διαχείριση προϊόντων ψυγείου και κατάψυξης που ενέχει επιπρόσθετες δυσκολίες διαχείρισης, όπως και τα τυριά (μεταβλητό βάρος/συσκευασία), οδήγησαν την Mak Frost στην επιλογή του Πληροφοριακού Συστήματος Logistics Vision TM της ΜΑΝΤΙΣ. Όλο το κύκλωμα είναι real-time και υπάρχει ακριβής γνώση του αποθέματος και πλήρης έλεγχος των συναλλαγών και των κινήσεων. Παρακολουθούνται 3 διαφορετικές συνθήκες αποθήκευσης. Όλες οι λειτουργίες πραγματοποιούνται με παλέτες ωστόσο υπάρχουν πάντα οι πληροφορίες των κιβωτίων και των τεμαχίων ανά παλέτα. Οι 92

93 παραλαβές γίνονται με εκτύπωση και επικόλληση ετικέτας ΕΑΝ 128. Οι πληροφορίες που αναγράφονται είναι Ημερομηνία Εισαγωγής, Ημερομηνία Λήξης, πρωτεύον κωδικός είδους ενώ στα τυριά αναγράφεται και το βάρος της κάθε συσκευασίας. Η απόθεση γίνεται με γνώμονα της ημερομηνίες λήξης, τις χωρητικότητες, καθώς, και το ύψος-βάρος των παλετών σε σχέση με αυτό των ραφιών. Ακολουθεί δειγματοληπτικός ποιοτικός έλεγχος ενώ παρέχεται πλήρες κύκλωμα παραστατικών (Σμπυράκης,2003) Τα picking lists βγαίνουν κατά παραγγελία με την αρχή FEFO και εκτελούνται με τερματικά RF. Οι παραγγελίες προδρομολογούνται και δρομολογούνται αυτόματα από το σύστημα κατά το βέλτιστο τρόπο. Για καλύτερο έλεγχο και εκμηδένιση των λαθών στις παραγγελίες, υπάρχει έλεγχος φόρτωσης με τερματικά RF, όπου το σύστημα επιβεβαιώνει τις σωστές ποσότητες κατά την φόρτωση των οχημάτων δρομολόγησης. Οι απογραφές που γίνονται με τερματικά RF, είναι ευέλικτες και με χαμηλό κόστος, ενώ υποστηρίζονται και κυκλικές απογραφές. Το σύστημα επίσης προσφέρει διαχείριση ανασυσκευασίας, διαχείριση επιστροφών καθώς και πλούσιο reporting και στατιστικά. Ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του συστήματος αυτού είναι η μείωση απωλειών λόγω παλαίωσης ειδών, χαμηλού κόστους δρομολόγηση, δυνατότητα ανάκλησης/ ιχνηλασιμότητα παρτίδων, μείωση των λαθών στις παραγγελίες, ακρίβεια αποθέματος, αύξηση παραγωγικότητας, βελτίωση της εξυπηρέτησης πελατών, καλύτερη αξιοποίηση των αποθηκευτικών χώρων, διευκόλυνση στη διαχείριση των ειδών ψυγείου και κατάψυξης, πλήρης έλεγχος του αποθηκευτικού κυκλώματος και τεκμηριωμένη διοίκηση της εφοδιαστικής αλυσίδας. 4.5 ENTERSOFT BUSINESS SUITE - ENTERSOFT Μελέτη περίπτωσης ΕΛΤΑ 15 Η Ταχυμεταφορές ΕΛΤΑ ΑΕ είναι η συνέχεια της υπηρεσίας πόρτα-πόρτα, που λειτουργεί στη χώρα εδώ και 20 χρόνια. Η εταιρεία αποτελεί έναν ολοκληρωμένο και αξιόπιστο συνεργάτη μεγάλων επιχειρήσεων και οργανισμών της χώρας, παρέχοντας λύσεις courier ενώ παράλληλα προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες και για το ευρύ κοινό. Διαθέτει το μεγαλύτερο πανελλαδικό δίκτυο εξυπηρέτησης στο χώρο με Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρο χωρίς όνομα/ [23] 93

94 ταχυδρομικά καταστήματα και 20 υποκαταστήματα. Η σταθερά αναπτυσσόμενη πορεία των οικονομικών μεγεθών της εταιρείας σε συνδυασμό με τη στρατηγική που ακολουθεί για την ανάπτυξη και επέκταση του δικτύου της σε όλη την Ελλάδα, την καθιερώνουν στην αγορά ως ένα ποιοτικό και αξιόπιστο συνεργάτη παροχής υπηρεσιών ταχυμεταφοράς. Η εταιρεία διέθετε πολυεθνικό λογισμικό το οποίο αποφάσισε να αντικαταστήσει με το Entersoft Business Suite για να καλύψει το σύνολο των απαιτήσεων της και να υποστηρίξει την στρατηγική της ανάπτυξη. Επιλογή που επιβεβαιώνει την πληρότητα των προϊόντων αλλά και των υπηρεσιών της Entersoft. Με το Entersoft Business Suite, η Ταχυμεταφορές ΕΛΤΑ ΑΕ, διασφάλισε την ομοιογένεια των διαδικασιών και των δεδομένων της και την αποτελεσματική παρακολούθηση των λειτουργιών της. Το πληροφοριακό σύστημα της Entersoft, επιπλέον εξασφάλισε στην εταιρεία ένα πλούσιο MIS Reporting, ευελιξία στη χρήση αλλά και επεκτασιμότητα του συστήματος για τις περαιτέρω ανάγκες ανάπτυξής της Μελέτη περίπτωσης ΜΠΕΝΡΟΥΜΠΗ ΑΕ 16 Η Μπενρουμπή Α.Ε., εισάγει και διανέμει προϊόντα οικιακού και επαγγελματικού εξοπλισμού μέσω ενός δικτύου πελατών καθώς και μέσω της αλυσίδας λιανικής « εξυπηρετώντας έτσι τρία εκατομμύρια ελληνικά νοικοκυριά. Tα προϊόντα που διακινούνται είναι της μάρκας BRANDT, τις μάρκες μικρών ηλεκτρικών συσκευών Izzy, BaByliss και BaByliss Pro, Revlon, καθώς και τις Αμερικάνικες μικρές ηλεκτρικές συσκευές CUISINART. Η επιχείρηση επέλεξε το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα Entersoft Business Suite, για να υποστηρίξει τη συνολική οργάνωση και κεντρική παρακολούθηση της εμπορικής και οικονομικής της διαχείρισης, τόσο για την Ελλάδα όσο και για τις διεθνείς της δραστηριότητες. Βασισμένη στο λογισμικό της Entersoft, η Μπενρουμπή ΑΕ, στοχεύει στην περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της, αλλά και τη βελτιστοποίηση στο κόστος διαχείρισης των λειτουργιών της. Στρατηγικοί στόχοι της εταιρείας είναι η αναβάθμιση των διαδικασιών κατάρτισης και παρακολούθησης του προϋπολογισμού, προγραμματισμού και ελέγχου των οικονομικών δεδομένων ανά κέντρο κόστους, με απώτερο στόχο την καλύτερη 16 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Άρθρο χωρίς όνομα/ [22] 94

95 κερδοφορία της εταιρείας και την αναβαθμισμένη φροντίδα προς τους πελάτες και συνεργάτες της FLEET MANAGEMENT ΤΗΣ SPACE HELLAS Μελέτη Εφαρμογής Πάπιστας Εμπορική Α.Ε. Η Πάπιστας Εμπορική Α.Ε. αποτελεί τον κυριότερο σύμβουλο τηλεπικοινωνιών στη Βόρεια Ελλάδα, παρέχοντας ολοκληρωμένα προϊόντα και υπηρεσίες. Η εταιρία έχει αναπτύξει ένα εκτεταμένο, εναλλακτικό δίκτυο πωλήσεων που περιλαμβάνει εμπορικούς αντιπροσώπους, χονδρέμπορους- διανομείς, τμήμα απευθείας πωλήσεων σε εταιρικούς πελάτες και πυραμιδική πώληση. Στα πλαίσια του στόχου της εταιρίας για αναβάθμιση των υπηρεσιών προς τους πελάτες και συνεργάτες και βελτίωση των λειτουργικών διεργασιών αναζήτησε μια σύγχρονη λύση για την αποτελεσματική διαχείριση των οχημάτων της. Η λύση Fleet Management της Space Hellas επελέγη ως η καλύτερη για τις ανάγκες της εταιρίας 17. Από την πρώτη ήδη φάση της εφαρμογής και λειτουργίας του συστήματος η διοίκηση της εταιρίας έχει στη διάθεσή της χρήσιμες πληροφορίες σε γραφικό περιβάλλον απεικόνισης, όπως ακριβή θέση οχήματος, πορεία δρομολογίου, στάσεις και χρόνος παραμονής ανά στάση, γεωγραφική συσχέτιση της θέσης- στάσης ενός οχήματος με σημείο πελάτη, δεδομένα χρήσης οχήματος καθώς και πλήθος άλλων δεδομένων. Επίσης υπάρχει πλήρης αποτύπωση του πελατολόγιο της εταιρίας σε ψηφιακούς χάρτες και έτσι επιτυγχάνεται αναβαθμισμένη εξυπηρέτησή του. Παράλληλα, ιδιαίτερα σημαντική είναι η συνεισφορά του Fleet Management στην ασφάλεια των οδηγών του στόλου, αλλά και στη βελτιστοποίηση της εξυπηρέτησης των πελατών. Έχει διαπιστωθεί βελτίωση της κάλυψης του πελατολογίου, αφού εντοπίζονται καθημερινά οι πραγματικές αιτίες καθυστέρησης και τα αδύνατα σημεία της διαδικασίας, παρέχοντας τη δυνατότητα για συνεχή διόρθωση και βελτίωση της οργάνωσης των δρομολογίων. Παράλληλα επιτυγχάνεται δυναμική ενημέρωση των πελατών για τυχόν καθυστερήσεις και αναπροσαρμογές των δρομολογίων εν κινήσει όταν αυτό χρειάζεται. 17 Πηγή: Βιβλιογραφία/ Διαδίκτυο/ [1] 95

96 Είναι γεγονός, ότι πλέον στα χέρια της διοίκησης βρίσκεται ένα πολύ φιλικό εργαλείο που επιτρέπει στα άτομα να έχουν, εύκολα και άμεσα, τεκμηριωμένη και αξιόπιστη πληροφόρηση, διευκολύνοντας εντυπωσιακά το έργο διανομής και μεταφοράς. Στο χρονικό διάστημα λειτουργίας του συστήματος, επετεύχθη μείωση των λειτουργικών εξόδων του στόλου μέσα από την αξιοποίηση των πληροφοριών και των οχημάτων καθώς και μείωση σε κόστη όπως service, καύσιμα, άσκοπες υπερωρίες και άλλα. 96