Ηεκπαίδευση και επιμόρφωση των δημοσίων υπαλλήλων θεωρούνταν πάντοτε παράγοντας

Transcript

1 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 21 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ Του Μιχαήλ Ηλ. Ντασκαγιάννη Ηεκπαίδευση και επιμόρφωση των δημοσίων υπαλλήλων θεωρούνταν πάντοτε παράγοντας θεμελιώδους σημασίας για τη δημιουργία υποδομής σε δυναμικό στελεχών υψηλής στάθμης και την ανάπτυξη δυνατοτήτων αποδοτικότερης και αποτελεσματικότερης λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Από την εποχή ακόμη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η εκπαίδευση των δημοσίων υπαλλήλων αποτελούσε μια από τις βασικές προτεραιότητες της πολιτικής των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων, οι οποίοι μεριμνούσαν για την υψηλής στάθμης νομική κατάρτιση των ανώτερων τουλάχιστον υπαλλήλων στις πανεπιστημιακές σχολές της αυτοκρατορίας (Κωνσταντινουπόλεως, Ρώμης, Βηρυτού κ.ά.). Μάλιστα ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος ( ), ίδρυσε, με προτροπή Ελλήνων ανώτατων υπαλλήλων που υπηρετούσαν συνειδητά την αυτοκρατορία, ειδική σχολή από την οποία α- ποφοιτούσαν οι ανώτεροι υπάλληλοι της αυτοκρατορίας, που διακρίνονταν για τη μόρφωσή τους και την άριστη υπηρεσιακή τους κατάρτιση. Στο νεότερο ελληνικό κράτος έγιναν πολλές προσπάθειες για την ίδρυση ειδικών σχολών εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των δημοσίων υπαλλήλων. Η πρώτη προσπάθεια έγινε κατά την περίοδο που κυβερνήτης της Ελλάδας ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας. Η Δ Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων στο Άργος θεωρώντας ως ένα από τα σπουδαιότερα χρέη της «να συστήση σχολεία ανωτέρας τάξεως δια τους αφιερωθησομένους εις τα εκκλησιαστικά, εις την πολιτικήν υπηρεσίαν και εις την σπουδήν των τεχνών, των επιστημών και της φιλολογίας», εξέδωσε το ψήφισμα ΙΑ της 2ας Αυγούστου 1829 με το οποίο εδίδετο «πάσα δύναμις και πληρεξουσιότης εις την Κυβέρνησιν να συνάξη, όπως κρίνη ασφαλέστερον και καταλληλότερον, όλας τας κληροδοσίας, όσας φιλόκαλοι ομογενείς εντός ή εκτός της Ελλάδος αφιέρωσαν ή θέλουν αφιερώσει εις το μετά ταύτα εις φιλάνθρωπα και κοινωφελή καταστήματα» και «συστήσει γαζοφυλάκιον (θησαυροφυλάκιο) υπό την ιδίαν της άμεσον διεύθυνσιν εις το οποίον θέλει αποτίθεσθαι τα υπό των κληροδοσιών και τα υπό των ιερών καταστημάτων συλλεγόμενα χρήματα προσδιωρισμένα εξηρημένως εις υποστήριξιν των σχολείων ανωτέρας τάξεως δια τους εκκλησιαστικούς, πολιτικούς», δηλαδή τους δημόσιους λειτουργούς. Ο Μιχαήλ Ηλ. Ντασκαγιάννης είναι νομικός και απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών.

2 22 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Το σχέδιο αυτό του Καποδίστρια δεν υλοποιήθηκε λόγω της μεγάλης οικονομικής στενότητας που αντιμετώπιζε το νεοσύστατο ελληνικό κράτος και έτσι για πολλά χρόνια η επαγγελματική κατάρτιση των δημοσίων υπαλλήλων θεωρούνταν έργο της εμπειρίας των στην υπηρεσία. Μετά την αποτυχημένη αυτή προσπάθεια του Καποδίστρια, η πρώτη απόπειρα για ί- δρυση ειδικής σχολής «σκοπόν έχουσα την πληρεστέραν επιστημονικήν και πρακτικήν εκπαίδευσιν των προοριζομένων δια τας μη τεχνικάς υπηρεσίας των Υπουργείων Εσωτερικών, Θησαυρού, Εθνικής Παιδείας και Περιθάλψεως υπαλλήλων», έγινε με το νόμο 3000 της 3ης /12ης Αυγούστου 1922 «Περί ιδρύσεως Σχολής Διοικητικών Υπαλλήλων», η οποία υπάγονταν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου των Εσωτερικών. Δεκτοί στη σχολή θα γίνονταν μετά από εισιτήριες εξετάσεις οι έχοντες πτυχίο νομικών ή πολιτικών επιστημών ελληνικού ή ξένου Πανεπιστημίου ή δίπλωμα ανωτάτης Εμπορικής Σχολής και ηλικία όχι μεγαλύτερη των 30 ετών. Ο αριθμός των εισακτέων κάθε χρόνο στη Σχολή θα ορίζονταν κατά Υπουργείο με Β. Διάταγμα εκδιδόμενο με πρόταση των αρμόδιων ως άνω υπουργών και δεν θα μπορούσε να υπερβαίνει τον αριθμό των κενών θέσεων ακολούθων που υπήρχαν στις υπηρεσίες των παραπάνω υπουργείων κατά το χρόνο έκδοσης του Διατάγματος, αυξημένου το πολύ κατά το ήμισυ. Αυτοί που θα πετύχαιναν στις εισιτήριες εξετάσεις της Σχολής θα διορίζονταν δόκιμοι ακόλουθοι στο Yπουργείο που είχαν δηλώσει. Μετά τη συμπλήρωση της φοίτησης στη Σχολή και την πρακτική άσκηση σε υπηρεσία της αρμοδιότητας του υπουργείου στο οποίο ανήκαν θα διενεργούνταν απολυτήριες εξετάσεις και όσοι πετύχαιναν σ αυτές θα ονομάζονταν ακόλουθοι και θα κατατάσσονταν στα οικεία Υπουργεία κατά τη σειρά της επιτυχίας των. Η φοίτηση στη Σχολή ορίζονταν σε δυο χρόνια. Αυτοί που δεν πετύχαιναν στις απολυτήριες εξετάσεις απολύονταν υποχρεωτικά α- πό τη δημόσια υπηρεσία και δεν γίνονταν δεκτοί στη Σχολή.Το ίδιο ίσχυε και γι αυτούς που δεν πετύχαιναν δυο φορές στις τμηματικές εξετάσεις του πρώτου έτους. Μετά δυο χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας της Σχολής κανένας μη τεχνικός υ- πάλληλος δεν θα μπορούσε να διορισθεί σε θέση ανώτερη του ακολούθου σε οποιαδήποτε υπηρεσία των παραπάνω Yπουργείων. Επίσης μετά δυο χρόνια από την ίδια χρονολογία κανένας δε θα μπορούσε να διορισθεί στις ίδιες υπηρεσίες ακόλουθος, εάν δεν είχε πτυχίο της Σχολής. Ο νόμος προέβλεπε τη δυνατότητα να επιτραπεί με Β. Διατάγματα που θα εκδίδονταν με πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών και του εκάστοτε αρμόδιου υπουργού η εισαγωγή στη σχολή και προσωπικού των ανωτέρω υπουργείων που ήταν στην υπηρεσία μέχρι και του βαθμού γραμματέα α τάξης. Όσοι πετύχαιναν στις εισιτήριες εξετάσεις για εκπαίδευση, μετά την απόκτηση του διπλώματος της Σχολής θα προηγούνταν κατ αρχαιότητα όλων των μη διπλωματούχων ομοιοβάθμων τους και θα μπορούσαν να προαχθούν κατ εκλογή, μόλις συμπλήρωναν το ήμισυ του απαιτούμενου για προαγωγή χρόνου. Η αρχαιότητα των διπλωματούχων της Σχολής κανονίζονταν με τη σειρά επιτυχίας των στις απολυτήριες εξετάσεις. Η φοίτηση στη σχολή των ανωτέρω υπαλλήλων ορίζονταν σε ένα έτος. Οι δαπάνες για τη λειτουργία της Σχολής θα βάραιναν τον προϋπολογισμό του Yπουργείου Εσωτερικών. Ο νόμος επέτρεπε με Β. Διατάγματα που θα εκδίδονταν με πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών να ιδρυθούν στη Θεσσαλονίκη ή Αδριανούπολη παραρτήματα της Σχολής

3 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 23 διοικητικών υπαλλήλων που θα περιλάμβαναν και προπαρασκευαστικό τμήμα, για πληρέστερη μόρφωση αλλογλώσσων Ελλήνων υπηκόων. Η ανωτέρω Σχολή δε λειτούργησε γιατί δεν εκδόθηκαν τα προς εκτέλεση του ιδρυτικού της νόμου διατάγματα. Η μη λειτουργία της Σχολής Διοικητικών Υπαλλήλων και οι μεγάλες ελλείψεις του Υπουργείου Οικονομικών σε εκπαιδευμένα στελέχη και ιδιαίτερα φοροτεχνικούς, επέβαλαν επιτακτικά την ανάγκη ίδρυσης ειδικής σχολής για την κατάρτιση του προσωπικού του. Έτσι, με το ν της 15 Ιουνίου 1925 «Περί τροποποιήσεως, συμπληρώσεως και καταργήσεως φορολογικών νόμων» (ΦΕΚ Α 151), ιδρύθηκε στην Αθήνα Σχολή Οικονομικών Υπαλλήλων με σκοπό «τη συμπλήρωσιν της νομικής, οικονομικής και τεχνικής μορφώσεως των υπαλλήλων της τε κεντρικής και της περιφερειακής οικονομικής υ- πηρεσίας» (άρθ. 41). Η διάρκεια των σπουδών στη Σχολή ορίζονταν σε δυο χρόνια. Οι σπουδές θα περιλάμβαναν για κάθε έτος θεωρητική διδασκαλία και πρακτική εξάσκηση. Τα μαθήματα που θα διδάσκονταν στη Σχολή ήταν στοιχεία δημοσίου δικαίου, ιδιωτικού δικαίου, ε- μπορικού δικαίου, διοικητικό δίκαιο και δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων, λογιστική πολιτική οικονομία και περί νομισματικής πίστεως και συναλλάγματος, δημοσιονομία, στατιστική, δημόσιο λογιστικό και ταμιακή νομοθεσία, εμπορευματολογία, νομοθεσία α- μέσων φόρων, νομοθεσία τελωνειακή και εμμέσων γενικά φόρων, οργανισμός του Υπουργείου Οικονομικών. Μετά τη συμπλήρωση της διετούς φοίτησης, οι σπουδαστές της Σχολής έδιναν αποφοιτήριες εξετάσεις και όσοι πετύχαιναν σ αυτές θα έπαιρναν πτυχίο το οποίο θεωρούνταν για το διορισμό και την προαγωγή στις υπηρεσίες του Υπουργείου των Οικονομικών ως προσόν ισότιμο με το πτυχίο της Νομικής Σχολής. Στη Σχολή μπορούσαν, μετά από έγκριση του Διδακτικού Συμβουλίου, να εγγραφούν ως εξωτερικοί σπουδαστές και υπάλληλοι που δεν ανήκαν στις υπηρεσίες του Υπουργείου των Οικονομικών, καθώς και ιδιώτες που είχαν απολυτήριο γυμνασίου ή δημόσιας εμπορικής σχολής. Αυτοί μπορούσαν να παρακολουθήσουν μόνο τη θεωρητική διδασκαλία και έπαιρναν πτυχίο της Σχολής μετά από επιτυχή εξέταση. Οι εξωτερικοί σπουδαστές θα κατέβαλαν τα δικαιώματα εγγραφής και εξέταστρα που ορίζονταν για τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στους υπαλλήλους και εξωτερικούς σπουδαστές που είχαν πτυχίο νομικής ή πολιτικών επιστημών ή φυσικομαθηματικών επιστημών ή της ανωτάτης σχολής εμπορικών σπουδών ή ξένων ανάλογων σχολών η φοίτηση περιορίζονταν σε ένα μόνο, το τελευταίο, έτος. Η επιλογή των υποψηφίων σπουδαστών θα γίνονταν με απόσπαση από κάθε υπηρεσία του Υπουργείου των Οικονομικών αριθμού υπαλλήλων με βαθμό γραμματέα β και α τάξης και εισηγητή, που δεν μπορούσαν να υπερβούν το ένα πέμπτο του αριθμού των υπαλλήλων της υπηρεσίας αυτής. Οι σπουδαστές αυτοί θεωρούνταν ότι βρίσκονταν σε εκπαιδευτική άδεια, έπαιρναν όλες τις αποδοχές του βαθμού των, μπορούσαν και να προαχθούν κατά τη διάρκεια της φοίτησης μετά από προηγούμενη ευμενή γνωμοδότηση και της Σχολής. Οι σπουδαστές μετά την αποφοίτησή τους υποχρεούνταν να υπηρετήσουν στο δημόσιο για μια ή δυο τριετίες ανάλογα με τα έτη φοίτησής των στη Σχολή. Μετά την αποφοίτηση ο υπάλληλος θα επανέρχονταν κατά προτίμηση στον κλάδο από τον οποίο προήλθε. Το διδακτικό προσωπικό της Σχολής θα απαρτίζονταν από καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών ή άλλων ισότιμων ανωτάτων σχολών, καθώς και από ανώτερους δημο-

4 24 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH σίους υπαλλήλους. Σύμφωνα με το νόμο η λειτουργία της Σχολής θα έπαυε μόλις άρχιζε η λειτουργία της Σχολής Διοικητικών Υπαλλήλων που προβλέπονταν από το ν.3000 του 1922, στην οποία και θα συγχωνεύονταν. Και η Σχολή αυτή δε λειτούργησε διότι δεν εκδόθηκαν τα απαραίτητα εκτελεστικά διατάγματα. Και ενώ δεν είχε αρχίσει η λειτουργία της Σχολής Οικονομικών Υπαλλήλων, ούτε είχαν καταργηθεί οι σχετικές με αυτή διατάξεις του ν.3338 της 15 Ιουνίου 1925, εκδόθηκε το Διάταγμα της 1ης Δεκεμβρίου 1928 «Περί ιδρύσεως παρά τη Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών Σχολείου Δημοσίων Οικονομικών Υπαλλήλων». Σκοπός του Σχολείου αυτού ήταν ιδιαίτερα η μετεκπαίδευση των εν ενεργεία δημοσίων οικονομικών υπαλλήλων που υπάγονταν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου των Οικονομικών. Το σχολείο αυτό προσαρτήθηκε στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών, τελούσε υπό την εποπτεία των Υπουργών των Οικονομικών και της Εθνικής Οικονομίας και διευθύνονταν από το Διευθυντή (Πρύτανη) της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. Μαθήματα που διδάσκονταν στο Σχολείο ήταν όλα όσα διδάσκονταν στην Α.Σ.Ο.Ε.Ε. εκτός από τα αγγλικά, τη χημεία, οικονομική γεωγραφία, στενογραφία και γενικά μαθηματικά. Το μάθημα της εμπορευματολογίας θα διδάσκονταν μόνο στους προερχόμενους από την Τελωνειακή υπηρεσία. Ιδρύονταν τρεις έδρες για το μάθημα της φορολογικής νομοθεσίας, μια έδρα για το Δημόσιο Λογιστικό, μια για το μάθημα του Δικαίου των Δημοσίων Υπαλλήλων και μια για το μάθημα του συνταγματικού δικαίου. Η θεωρητική διδασκαλία, μη δυναμένη να υπερβεί τις 32 ώρες την εβδομάδα στρέφονταν γύρω από εκείνα κυρίως τα θέματα, τα οποία εξυπηρετούσαν ιδιαίτερα το σκοπό του Σχολείου. Όσα από τα μαθήματα διδάσκονταν και στην Α.Σ.Ο.Ε.Ε. θα διδάσκονταν από τους καθηγητές αυτής της αντίστοιχης έδρας. Εάν το ίδιο μάθημα διδάσκονταν από περισσότερους καθηγητές τον καθηγητή για το Σχολείο όριζε κάθε φορά η Α.Σ.Ο.Ε.Ε. Για τη διδασκαλία των μαθημάτων της φορολογικής νομοθεσίας, του δημοσίου λογιστικού, του δικαίου των δημοσίων υπαλλήλων και του συνταγματικού δικαίου διορίζονταν τακτικός ή έκτακτος καθηγητής ή υφηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών ή δημόσιος οικονομικός υπάλληλος που διατελεί ή διετέλεσε με βαθμό τουλάχιστον τμηματάρχη α τάξης. Η φοίτηση στο Σχολείο ορίζονταν σε δυο έτη. Το Διδακτικό Συμβούλιο του Σχολείου όμως μπορούσε να προτείνει τον περιορισμό του χρόνου της φοίτησης σε ένα έτος περί του οποίου αποφάσιζε ο Υπουργός των Οικονομικών. Η περίοδος του διδακτικού έτους άρχιζε και έληγε όπως της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. εκτός από τις πρακτικές ασκήσεις, οι οποίες εξακολουθούσαν και κατά το θέρος. Η θεωρητική διδασκαλία των μαθημάτων που διδάσκονταν στο Σχολείο δεν μπορούσε να υπερβεί τις δυο ώρες την εβδομάδα για κάθε μάθημα. Για τις πρακτικές ασκήσεις διετίθεντο τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα. Η πρακτική άσκηση θα γίνονταν με ε- πιμέλεια του αρχαιότερου καθηγητή της φορολογικής νομοθεσίας. Οι πρακτικές ασκήσεις θα στρέφονταν προπαντός στην εφαρμογή της άμεσης και έμμεσης φορολογίας. Η ενέργεια των πρακτικών ασκήσεων ανετίθετο σε δυο έως τρεις επιμελητές, υπαλλήλους του Υπουργείου των Οικονομικών που είχαν τουλάχιστον το βαθμό του εισηγητή. Στο Σχολείο θα φοιτούσαν οικονομικοί υπάλληλοι που θα έπαιρναν μετά από αίτησή τους ειδική προς τούτο άδεια από τον Υπουργό των Οικονομικών. Ο αριθμός των φοιτώντων κάθε χρόνο δεν μπορούσε να υπερβεί τους εκατό. Σε όσους απ αυτούς πετύχαι-

5 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 25 ναν στις αποφοιτήριες εξετάσεις του Σχολείου θα απονέμονταν πτυχίο με τον τίτλο «Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών. Σχολείον των Δημοσίων Οικονομικών Υπαλλήλων». Οι δαπάνες της λειτουργίας του Σχολείου ήταν σε βάρος του προϋπολογισμού του Υπουργείου των Οικονομικών. Το ανωτέρω Σχολείο λειτούργησε για ένα μόνο διδακτικό έτος, το οποίο περιορίσθηκε και αυτό σε ένα μόνο εξάμηνο μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου 1929, τελικά δε δεν έγιναν ούτε οι αποφοιτήριες εξετάσεις που προβλέπονταν. Οι ανάγκες της υπηρεσίας, που μεγαλοποιούνταν από τους προϊσταμένους, οι οποίοι δεν πίστευαν στη σημασία της εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης των υπαλλήλων, καθώς και η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 που είχε ως συνέπεια την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας και την επιβολή σκληρών μέτρων λιτότητας και περιορισμού των δημοσίων δαπανών κατέληξαν στη ματαίωση της παραπέρα λειτουργίας του Σχολείου Δημοσίων Οικονομικών Υπαλλήλων. Σχεδόν ταυτόχρονα με την έκδοση του παραπάνω διατάγματος της 1ης Δεκεμβρίου 1928 εκδόθηκε το διάταγμα της 19ης Δεκεμβρίου του 1928 «Περί ιδρύσεως παρά τη Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών Σχολείου Δημοσίων Διοικητικών και Δημοτικών υπαλλήλων», που σκοπό είχε «την μετεκπαίδευση των εν ενεργεία Δημοσίων Διοικητικών και Δημοτικών υπαλλήλων που υπάγονταν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου των Εσωτερικών». Το Συμβούλιο του σχολείου μπορούσε να επιτρέψει τη συμμετοχή στη μετεκπαίδευση αυτή και υπαλλήλων κοινοτήτων που ήταν έδρες επαρχίας. Στο σχολείο διδάσκονταν τα μαθήματα θεωρία Πολιτικής Οικονομίας, εφηρμοσμένη Πολιτική Οικονομία, αστικό δίκαιο, διοικητικό και συνταγματικό δίκαιο, εφηρμοσμένη διοικητική νομοθεσία της αρμοδιότητας του Υπουργείου των Εσωτερικών, δημοτική και κοινοτική νομοθεσία, δημόσιο λογιστικό, λογιστική, γαλλικά, δημοσιονομική νομοθεσία δήμων και κοινοτήτων. Λίγο αργότερα τα μαθήματα της λογιστικής και του δημοσίου λογιστικού καταργήθηκαν, ενώ τα μαθήματα που αφορούσαν τη νομοθεσία συμπτύχθηκαν σε ένα με τον τίτλο ε- φηρμοσμένη διοικητική νομοθεσία και δημοσιονομία δήμων και κοινοτήτων.το μάθημα αυτό θα διδάσκονταν από ειδικό καθηγητή δημόσιο υπάλληλο που είχε βαθμό τουλάχιστον τμηματάρχη α τάξεως, τουλάχιστον επί μια πενταετία ή καθηγητή του διοικητικού δικαίου του Πανεπιστήμιου Αθηνών. Η φοίτηση στο σχολείο ήταν δυο έτη. Μπορούσε όμως το Διδακτικό Συμβούλιο να προτείνει τον περιορισμό της φοίτησης σε ένα έτος είτε για όλους τους φοιτώντες είτε για ορισμένες κατηγορίες αυτών περί του οποίου αποφάσιζε ο Υπουργός των Εσωτερικών. Στη μετεκπαίδευση μπορούσαν να μετάσχουν μόνο οι έχοντες τουλάχιστον απολυτήριο Γυμνασίου ή Μέσης Εμπορικής Σχολής ή άλλης ισότιμης Σχολής. Η θεωρητική διδασκαλία των μαθημάτων που διδάσκονταν στο σχολείο δεν μπορούσε να υπερβεί τις δυο ώρες την εβδομάδα για κάθε μάθημα. Η θεωρητική διδασκαλία μπορούσε να γίνει από κοινού με τη διδασκαλία του σχολείου Δημοσίων Οικονομικών Υπαλλήλων εφόσον αυτό ήταν εφικτό και πάντοτε μετά από απόφαση της Σχολής. Στο σχολείο φοιτούσαν υπάλληλοι του Υπουργείου των Εσωτερικών, των Γενικών Διοικήσεων, Νομαρχιών ή Επαρχιών, των Δήμων και Κοινοτήτων που έλαβαν μετά από αίτησή τους ειδική προς τούτο άδεια από τον Υπουργό των Εσωτερικών. Ο αριθμός των υπαλλήλων που θα φοιτούσαν κάθε χρόνο στο σχολείο δεν μπορούσε να υπερβεί τους πενήντα εκτός αν αποφάσιζε διαφορετικά το συμβούλιο του σχολείου. Όσοι απ αυτούς συμμετείχαν με επιτυχία στις αποφοιτήριες εξετάσεις του σχολείου έπαιρναν πτυχίο με

6 26 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH τον τίτλο «Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών. Σχολείον Δημοσίων Διοικητικών και Δημοτικών Υπαλλήλων». Το σχολείο ήταν προσαρτημένο στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών και τελούσε υπό την εποπτεία των Υπουργών των Εσωτερικών και της Εθνικής Οικονομίας. Διευθύνονταν από το Διευθυντή (Πρύτανη) της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. Οι δαπάνες λειτουργίας του σχολείου ήταν σε βάρος του προϋπολογισμού του Υπουργείου των Εσωτερικών. Και το σχολείο αυτό λειτούργησε για ένα μόνο διδακτικό έτος. Η περαιτέρω λειτουργία του ματαιώθηκε για λόγους περιορισμού των δημοσίων δαπανών. Το Υπουργείο των Οικονομικών εξέδωσε το 1931 ογκώδες «Προσχέδιον νόμου υ- παλληλικού κώδικος», του οποίου τα κυριότερα μέρη ήταν το α «Περί καταστάσεως των δημοσίων πολιτικών υπαλλήλων» (άρθρα 1-76) και ορισμένα άρθρα του β μέρους «γενικαί οργανικαί διατάξεις». Το προσχέδιο προέβλεπε την ίδρυση και λειτουργία δυο σχολών ήτοι: α) Προπαιδευτικής Σχολής Οικονομικών και Διοικητικών Υπαλλήλων και β) Ανωτέρας Σχολής Μετεκπαιδεύσεως Οικονομικών και Διοικητικών Υπαλλήλων. Η Προπαιδευτική Σχολή Οικονομικών και Διοικητικών Υπαλλήλων σκοπό είχε την ειδική θεωρητική και πρακτική κατάρτιση των διοριζομένων περιφερειακών οικονομικών υπαλλήλων και των λοιπών διοικητικών υπαλλήλων αρμοδιότητας των πολιτικών υπουργείων. Η σχολή θα υπάγονταν στο Υπουργείο των Οικονομικών, θα διαιρούνταν σε τέσσερα οικονομικά τμήματα και σε ένα διοικητικό. Ο χρόνος φοίτησης στη σχολή θα καθορίζονταν από τον Υπουργό των Οικονομικών μεταξύ 8 μηνών και ενός έτους. Επίσης και τα μαθήματα που θα διδάσκονταν στη σχολή θα καθορίζονταν από τον Υπουργό των Οικονομικών. Η διδασκαλία των μαθημάτων προβλέπονταν να ανατεθεί σε καθηγητές της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. και σε ειδικούς ανώτερους οικονομικούς υπαλλήλους. Μετά το πέρας των σπουδών οι μαθητές της σχολής θα υποβάλλονταν σε εξετάσεις και όσοι πετύχαιναν σ αυτές θα διορίζονταν οριστικά στις οικείες θέσεις του κλάδου τους, διαφορετικά θα απολύονταν οριστικά από την υπηρεσία. Η Ανωτέρα Σχολή Μετεκπαιδεύσεως Οικονομικών και Διοικητικών Υπαλλήλων σκοπό είχε την ευρύτερη επιστημονική και πρακτική μετεκπαίδευση των υπαλλήλων που είχαν τα απαιτούμενα προσόντα για την προαγωγή στο βαθμό του τμηματάρχη β τάξεως. Τα διδακτέα στη σχολή μαθήματα θα καθορίζονταν από τον Υπουργό των Οικονομικών. Η διδασκαλία των μαθημάτων προβλέπονταν να ανατεθεί σε καθηγητές Πανεπιστημίου ή ανωτάτων σχολών ή σε ειδικούς ανώτερους οικονομικούς υπαλλήλους. Ο χρόνος φοίτησης στη σχολή δεν μπορούσε να υπερβεί το ένα έτος. Μετά το τέλος των σπουδών, οι φοιτώντες θα υποβάλλονταν σε εξετάσεις και όσοι πετύχαιναν σ αυτές θα έπαιρναν πτυχίο με βάση το οποίο και εφόσον συνέτρεχαν και οι άλλες προϋποθέσεις, θα κρίνονταν προακτέοι, ενώ αν δεν πετύχαιναν θα παρέμειναν στάσιμοι. Το παραπάνω προσχέδιο δεν προωθήθηκε προς ψήφιση στη Βουλή και έτσι δεν έγινε νόμος. Το θέμα της εκπαίδευσης των δημοσίων υπαλλήλων επανήλθε στην επικαιρότητα με την έκδοση του Α.Ν της 29ης Νοεμβρίου 1938 «Περί οργανώσεως των Διοικητικών Υπηρεσιών του Υπουργείου των Εσωτερικών», με τον οποίο προβλέπονταν η ίδρυση και λειτουργία δυο σχολείων ήτοι:

7 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 27 α) Σχολείου Διοικητικών Υπαλλήλων «σκοπόν έχον την μετεκπαίδευσιν των γραφέων και ακολούθων» (άρθ. 120).Υποχρέωση για φοίτηση στο σχολείο αυτό είχαν οι γραφείς και οι ακόλουθοι που συμπλήρωσαν τέσσερα χρόνια διοικητική υπηρεσία και είχαν κριθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών ικανοί να εξελιχθούν στους βαθμούς του γραμματέα και εισηγητή. Ο Υπουργός Εσωτερικών μπορούσε να προκαλέσει περί τούτου γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Διοικητικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο αποτελούνταν από το Γενικό Διευθυντή, έναν Αρεοπαγίτη, τους Διευθυντές Διοικήσεως και Αγροτικής Ασφάλειας και δυο υπαλλήλους του Υπουργείου με βαθμό Διευθυντή β ή α τάξης. Η φοίτηση στο σχολείο ήταν ένα έτος. Στο τέλος του έτους ενεργούνταν εξετάσεις και όσοι πετύχαιναν σ αυτές έπαιρναν πτυχίο, το οποίο τους παρείχε το προσόν της προαγωγής στις θέσεις του γραμματέα και εισηγητή. β) Ανώτερου Σχολείου Διοικητικών Υπαλλήλων «σκοπόν έχον την ευρυτέραν επιστημονικήν και υπηρεσιακήν μετεκπαίδευσιν των γραμματέων και εισηγητών» που είχαν πτυχίο Νομικής Σχολής ή Σχολής Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών ελληνικών ή ξένων Πανεπιστημίων ή Ανωτάτης Σχολής Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών ή Παντείου Ανωτάτης Σχολής Πολιτικών Επιστημών ή του ανωτέρου Σχολείου Διοικητικών Υπαλλήλων (άρθ. 121). Υποχρέωση για φοίτηση στο σχολείο είχαν οι γραμματείς και εισηγητές που είχαν κριθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών ικανοί για προαγωγή στη θέση του Τμηματάρχη. Ο Υπουργός μπορούσε να προκαλέσει περί τούτου γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Διοικητικής Υπηρεσίας. Η φοίτηση στο σχολείο ήταν ένα έτος, μετά το πέρας του οποίου θα διενεργούνταν ε- ξετάσεις και όσοι πετύχαιναν σ αυτές θα έπαιρναν πτυχίο το οποίο θα τους παρείχε το προσόν για προαγωγή σε θέσεις Τμηματάρχη. Οι εκπαιδευόμενοι υπάλληλοι θεωρούνταν ότι διατελούν σε υπηρεσία και ελάμβαναν όλες τις αποδοχές της θέσης στην οποία ήταν τοποθετημένοι. Εάν παραιτούνταν ή απολύονταν από την υπηρεσία λόγω αποχής από τα καθήκοντά τους πριν από την παρέλευση διετίας από τη λήξη των μαθημάτων, υποχρεούνταν να επιστρέψουν στο δημόσιο τις αποδοχές που έλαβαν κατά το χρόνο της μετεκπαίδευσης. Και τα δυο παραπάνω σχολεία μπορούσαν να ιδρυθούν στην Πάντειο Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών Επιστημών (Π.Α.Σ.Π.Ε.). Τα σχετικά με την οργάνωση των σχολείων, τα διδακτέα μαθήματα, το διδακτικό προσωπικό, το σχολικό έτος, τις εξετάσεις και τα πτυχία και κάθε άλλο σχετικό θέμα θα κανονίζονταν με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Εθνικής Παιδείας. Από τα παραπάνω σχολεία λειτούργησε μόνο το Σχολείο Διοικητικών Υπαλλήλων για τρία μόνο χρόνια, ήτοι , και και φοίτησαν σε κάθε περίοδο 30 έως 35 γραφείς ή ακόλουθοι του Υπουργείου Εσωτερικών.Το σχολείο προσαρτήθηκε στην Πάντειο Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών Επιστημών και το διδακτικό του προσωπικό αποτελέσθηκε από καθηγητές της Π.Α.Σ.Π.Ε, του Πανεπιστημίου Αθηνών, Συμβούλους της Επικρατείας, ανώτερους και ανώτατους υπαλλήλους, που δίδαξαν μαθήματα από το πρόγραμμα της Σχολής, καθώς και μερικά σχετικά με τη νομοθεσία του Υπουργείου Εσωτερικών. Το διδακτικό έτος που διέρρευσε κατά την περίοδο της κατοχής περιορίσθηκε σε λίγους μήνες και από τότε λόγω και των ανώμαλων καταστάσεων που ακολούθησαν ατόνησε κάθε ενδιαφέρον για το σχολείο Δημοσίων Υπαλλήλων.

8 28 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Μεταπολεμικά, οι πρώτες ενδείξεις για τις προθέσεις της διοίκησης προς επιμόρφωση των στελεχών της εντοπίζονται: α) Στο «αναθεωρημένον Πρόγραμμα Οικονομικής Ανορθώσεως της Ελλάδος» περιόδου , στο οποίο, μεταξύ των άλλων επιδιωκομένων σκοπών, περιλαμβάνονταν για πρώτη φορά και η «αύξησις της αποδοτικότητος των δημοσίων υπηρεσιών». Ως αναμενόμενο δε αποτέλεσμα από τη διάθεση δολλαρίων για το σκοπό αυτό ετίθετο η «εύρυθμη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών» και η «βελτίωσις της ποιοτικής στάθμης των δημοσίων υπαλλήλων με το πρόγραμμα μετεκπαιδεύσεώς των». β) Στο άρθρο 6 του Β. Διατάγματος της 4/6 Οκτωβρίου 1950 «Περί Οργανισμού του Υπουργείου Συντονισμού» σύμφωνα με το οποίο στις Κεντρικές Υπηρεσίες του Υπουργείου περιλαμβάνονταν τέσσερις κλάδοι, μεταξύ των οποίων και ο κλάδος Διοικητικής οργάνωσης, ο οποίος διαιρούνταν σε τομείς δράσης, ένας από τους οποίους ήταν και ο τομέας εκπαίδευσης στελεχών. γ) Στην παρ. 6 του άρθρου 39 του Υπαλληλικού Κώδικα του 1951 (Ν.811/51), που όριζε ότι «Δια Β. Διαταγμάτων εκδιδομένων επί τη προτάσει των Υπουργών Συντονισμού και Παιδείας και Θρησκευμάτων καθορίζονται τα της εκπαιδεύσεως και μετεκπαιδεύσεως των δημοσίων υπαλλήλων, τα της οργανώσεως και λειτουργίας εν γένει των προς τούτο ιδρυθησομένων τυχόν σχολών, ως και τα εκ της εκπαιδεύσεως ταύτης α- παιτούμενα προσόντα δια την υπαλληλικήν σταδιοδρομίαν». Το 1954, η Γενική Διεύθυνση Διοικητικής Οργάνωσης του Υπουργείου Συντονισμού οργάνωσε το πρώτο στο είδος του Φροντιστήριο Ενημέρωσης σε θέματα διοικητικής οργάνωσης. Αναγνωρίζοντας την ανάγκη δημιουργίας ειδικευμένων οργανωτικών στελεχών, τα οποία θα αναλάμβαναν την αναδιοργάνωση των δημοσίων υπηρεσιών προχώρησε στην έναρξη σεμιναρίου μετεκπαίδευσης υπαλλήλων από διάφορα υπουργεία, προκειμένου να δημιουργηθεί μέσα σε κάθε κρατική υπηρεσία ο πυρήνας οργανωτικής μονάδας. Η χρονική διάρκεια κάθε σειράς μαθημάτων ορίζονταν σε δέκα εβδομάδες. Οι πρώτες εντυπώσεις από τη λειτουργία του Φροντιστηρίου ήταν ικανοποιητικές και αυτό κυρίως λόγω του υψηλού επιπέδου των εισηγήσεων και των συμπερασμάτων των συζητήσεων. Όμως ο θεσμός δεν μπόρεσε να επιβιώσει. Οι μετεκπαιδευθέντες όταν γύρισαν στις υπηρεσίες τους προσπάθησαν να εφαρμόσουν όσα διδάχτηκαν, αλλά συνάντησαν τη συνηθισμένη αντίδραση σε ό,τι καινούργιο και παραιτήθηκαν από την προσπάθειά τους. Έτσι ο θεσμός εκφυλίστηκε και γρήγορα έπαυσε να έχει ενδιαφέρον. Η ανάγκη για επιμόρφωση των δημοσίων υπαλλήλων έγινε περισσότερο συνειδητή στη δεκαετία του 1960 με τις εκθέσεις των ξένων εμπειρογνωμόνων, που μετακλήθηκαν ειδικά για το θέμα αυτό στην Ελλάδα, όπως του G.Langrod «Έκθεσις αφορώσα την α- ναδιοργάνωσιν των δημοσίων υπηρεσιών εν Ελλάδι», του I. Mehl «Η οργάνωση Κέντρου Διοικητικών Σπουδών», του A. Turubull «Η επιμόρφωση δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα» και του P.Gousset «Οργάνωσις ερεύνης αφορώσης εις τας δημοσίας υπηρεσίας και την επιμόρφωσιν του προσωπικού των». Στη συνειδητοποίηση της ανάγκης για μετεκπαίδευση συνέβαλαν ουσιαστικά και τα προγράμματα που εκπονήθηκαν από ειδικές επιτροπές που συνιστούσε ο οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών. Το 1963, σε εφαρμογή της παραπάνω αναφερόμενης διάταξης του άρθρου 39 παρ. 6 του Υπαλληλικού Κώδικα (ν.1811/51), η Γενική Διεύθυνση Διοικητικής Οργάνωσης του Υπουργείου Συντονισμού επεξεργάστηκε, μετά από σύμφωνη γνώμη και του Α.Σ.Δ.Υ, σχέδιο διατάγματος περί μετεκπαιδεύσεως δημοσίων υπαλλήλων. Με το σχέδιο αυτό ιδρύονταν Κέντρο Μετεκπαίδευσης Δημοσίων Υπαλλήλων, το οποίο αποτελούσε δημόσια υπη-

9 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 29 ρεσία που εποπτεύονταν από το Υπουργείο Συντονισμού. Σκοποί του Κέντρου ήταν μεταξύ άλλων: α) Η διάρκειας ενός έτους θεωρητική και πρακτική επιμόρφωση των δημοσίων διοικητικών υπαλλήλων α κατηγορίας που είχαν τον 6ο βαθμό και προορίζονταν για α- νώτερες θέσεις των διαφόρων κλάδων της, β) η οργάνωση ειδικών σεμιναρίων για ανώτερους δημοσίους υπαλλήλους προς ενημέρωσή τους στα σύγχρονα προβλήματα της δημόσιας διοίκησης και μελέτη των σύγχρονων τάσεων και μεθόδων επίλυσής των. Το σχέδιο αυτό υποβλήθηκε στο υπουργικό Συμβούλιο αλλά ποτέ δεν έφτασε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Η έκδοση του διατάγματος ματαιώθηκε εξαιτίας των αντιδράσεων που σημειώθηκαν από ορισμένους εκπαιδευτικούς κύκλους. Με το Β.Δ. 672/1963 «Περί οργανώσεως της Παντείου Ανωτάτης Σχολής Πολιτικών Επιστημών και ιδρύσεως παρ αυτή Ινστιτούτων προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Σπουδών», ιδρύθηκε Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης, στο οποίο η φοίτηση ήταν ένα έ- τος. Δεκτοί στο Ινστιτούτο θα γίνονταν εν ενεργεία δημόσιοι υπάλληλοι μέχρι και του 7ου βαθμού και ηλικίας όχι μεγαλύτερης των 35 ετών, καθώς και ιδιώτες πτυχιούχοι ελληνικών ή ξένων πανεπιστημίων ή και άλλων ισότιμων ανωτάτων σχολών της Ελλάδας. Ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων που θα εισάγονταν κάθε χρόνο στο Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης θα ορίζονταν με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Παιδείας και Συντονισμού, η οποία θα εκδίδονταν μετά από γνώμη της Σχολής, ενώ ο αριθμός των ιδιωτών θα ορίζονταν από τη Σχολή. Σε όσους αποφοιτούσαν κανονικά από το Ινστιτούτο προβλέπονταν η χορήγηση ειδικού πιστοποιητικού, που θα υπογράφονταν από τον Πρύτανη της Σχολής και τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου. Εκτός από τον παραπάνω κύκλο σπουδών μεταπτυχιακής εκπαίδευσης σε θέματα της Δημόσιας Διοίκησης, προβλέπονταν από το διάταγμα η λειτουργία στη Σχολή ειδικών τμημάτων τρίμηνης διάρκειας προς συμπληρωματική κατάρτιση των πρωτοδιοριζόμενων σε δημόσια υπηρεσία πτυχιούχων ανωτάτων σχολών.την εκπαίδευση αυτή θα μπορούσε να τη ζητήσει ο καθ ύλην αρμόδιος υπουργός, ο οποίος στο σχετικό έγγραφό του θα καθόριζε και τα πρόσωπα αυτών που θα μετεκπαιδεύονταν μετά από γνώμη του οικείου υπηρεσιακού συμβουλίου. Τα σχετικά με τα μαθήματα που θα διδάσκονταν στα παραπάνω τμήματα, καθώς και με τη λειτουργία των Τμημάτων αυτών, θα καθορίζονταν σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 39 παρ. 6 του Υ.Κ. (ν.1811/51), μετά από γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου. Τα μαθήματα που θα διδάσκονταν στο Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης διακρίνονταν σε βασικά, τα οποία ήταν κοινά για όλους τους μετεκπαιδευόμενους και σε ειδικά, τα ο- ποία ήταν προσαρμοσμένα στους γενικούς τομείς της Δημόσιας Διοίκησης.Τα βασικά μαθήματα θα διδάσκονταν κατά το πρώτο εξάμηνο, τα δε ειδικά κατά το δεύτερο εξάμηνο. Η διδασκαλία των μαθημάτων θα γίνονταν από καθηγητές ή υφηγητές της Π.Α.Σ.Π.Ε. που θα ορίζονταν με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας, η οποία θα εκδίδονταν μετά από πρόταση της Γενικής Συνέλευσης και γνώμη του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου. Επίσης η διδασκαλία μπορούσε να γίνει με τον ίδιο τρόπο από καθηγητές ή υφηγητές άλλων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ή ειδικούς επιστήμονες ή ανώτατους ή ανώτερους υπαλλήλους δημοσίων υπηρεσιών ή ν.π.δ.δ. με ωριαία αποζημίωση που δεν μπορούσε να είναι μεγαλύτερη από τις ημερήσιες αποδοχές τακτικού καθηγητή της Σχολής. Το Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης ουδέποτε λειτούργησε. Στις 20 Δεκεμβρίου 1963 η κυβέρνηση στις προγραμματικές δηλώσεις της στη Βουλή ανήγγειλε μεταξύ άλλων ότι την άρνηση των μέχρι τότε κυβερνήσεων να δεχθούν την ει-

10 30 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH σήγηση του Βασ. Στεφανόπουλου για συνταγματική ρύθμιση και την όμοια εισήγηση του Α.Σ.Δ.Υ για νομοθετική ρύθμιση της εκπαιδευτικής κατάρτισης των δημοσίων υπαλλήλων θα τερμάτιζε η ίδρυση ειδικής περί τούτο Σχολής Δημοσίων Υπαλλήλων, δοθέντος ότι το Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης που ιδρύθηκε στην Π.Α.Σ.Π.Ε. δεν είχε ακόμη λειτουργήσει. Στις 12 Ιανουαρίου 1964 η κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να ι- δρύσει Ινστιτούτο Δημοσίων Υπαλλήλων, στο οποίο θα φοιτούσαν για δυο έτη ιδιώτες πτυχιούχοι ανωτάτων σχολών που θα εκπαιδεύονταν στη Δημόσια Διοίκηση. Μετά από επιτυχή αποφοίτηση θα εγγράφονταν σε οριστικούς πίνακες διορισμών, από τους οποίους θα καλύπτονταν οι εκάστοτε κενούμενες θέσεις των διοικητικών και οικονομικών κλάδων α κατηγορίας.το Ινστιτούτο Δημοσίων Υπαλλήλων αποτελούσε ανάμειξη ακαδημαϊκής μεταπτυχιακής εκπαίδευσης στη Δημόσια Διοίκηση και τρόπον τινά παραγωγικής σχολής, η οποία όμως δεν εξασφάλιζε σίγουρη και άμεση απορρόφηση των αποφοίτων της.το σχέδιο για ίδρυση του Ινστιτούτου Δημοσίων Υπαλλήλων σύντομα εγκαταλείφθηκε γιατί προσέκρουσε στις έντονες αντιδράσεις των πτυχιούχων ανωτάτων σχολών, οι οποίοι θα φοιτούσαν για δυο ακόμα χρόνια και το μόνο που θα πετύχαιναν ή- ταν η εγγραφή τους σε απλούς καταλόγους υποψηφίων για διορισμό. Με τον Α.Ν. 340/1968 «Περί μέτρων βελτιώσεως της αποδοτικότητας των Δημοσίων Υπηρεσιών και Ν.Π.Δ.Δ.» καθιερώθηκε ο θεσμός της μετεκπαίδευσης των δημοσίων υ- παλλήλων και των υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. Ο νόμος προέβλεπε την κατάρτιση προγραμμάτων μετεκπαίδευσης των δημοσίων διοικητικών υπαλλήλων, καθώς και των υπαλλήλων ν.π.δ.δ. και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης με σκοπό τη βελτίωση της αποδοτικότητας του έργου τους. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα απέβλεπαν: α) στην ενημέρωση και κατάρτιση των νεοδιοριζόμενων υπαλλήλων Α και Β κατηγορίας στο αντικείμενο της υπηρεσιακής των απασχόλησης, με την άσκησή τους κυρίως, σε πρακτικές εφαρμογές που ταίριαζαν στη φύση των καθηκόντων των, β) στη βελτίωση της επαγγελματικής των κατάρτισης ή στην εξειδίκευση, στην έκταση που αυτή ήταν αναγκαία, υπαλλήλων Α και Β κατηγορίας σε επιστημονικά ή τεχνικά θέματα, αντίστοιχα, γ) στη θεωρητική και πρακτική επιμόρφωση υπαλλήλων που προορίζονταν ως εκ της ε- ξέλιξής των στην ιεραρχία για κατάληψη ανώτερων θέσεων κλάδων Α κατηγορίας, δ) στη γενικότερη επιμόρφωση, των ανωτέρων, ιδιαίτερα, υπαλλήλων με την ενημέρωσή τους επί των σύγχρονων οικονομικών, κοινωνικών και διοικητικών προβλημάτων της χώρας και την υπόδειξη μεθόδων για την αντιμετώπισή τους, ε) στην έγκαιρη αναπροσαρμογή των γνώσεων των υπαλλήλων προς τις προκαλούμενες αλλαγές από την επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη, στ)στην εκμάθηση από υπαλλήλους, ανάλογα με τις ανάγκες της υπηρεσίας και της φύσης των καθηκόντων της θέσης των, ξένων γλωσσών. Τα προγράμματα μετεκπαίδευσης, ανάλογα με την κατηγορία ή τους κλάδους στους οποίους ανήκαν οι υπάλληλοι, το βαθμό που κατείχαν και το σκοπό στον οποίο απέβλεπε η μετεκπαίδευση έπαιρναν τις εξής μορφές: i) Κύκλων σπουδών ορισμένης χρονικής διάρκειας. ii) Διαλέξεων, φροντιστηρίων ή συζητήσεων κατά ομάδες. iii) Αποστολών στο εξωτερικό. Τα Υπουργεία ή τα ν.π.δ.δ. ή οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, των οποίων οι υπάλληλοι θα συμμετείχαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα, ο αριθμός των υπαλλήλων που θα εκπαιδεύονταν κάθε χρόνο, τα σχετικά με τη μορφή, το περιεχόμενο, τη διάρκεια και τον

11 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 31 τρόπο εκτέλεσης των προγραμμάτων μετεκπαίδευσης στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, την ε- πιλογή, τον καθορισμό των απαιτούμενων τυπικών και ουσιαστικών προσόντων, καθώς και τα σχετικά με την εκτίμηση των προσόντων των προς μετεκπαίδευση υπαλλήλων, το διδακτικό προσωπικό, τις μεθόδους διδασκαλίας, τον τρόπο διενέργειας των εξετάσεων, εισιτηρίων, περιοδικών και τελικών, τις υποχρεώσεις των παρακολουθούντων τα προγράμματα μετεκπαίδευσης υπαλλήλων, τις κυρώσεις σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεών των, την εκτίμηση της επίδοσής των, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια που αφορούσε στην επιτυχή εκτέλεση των προγραμμάτων μετεκπαίδευσης, θα καθορίζονταν με απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβέρνησης και των καθ ύλην αρμόδιων Υπουργών. Η μετεκπαίδευση παρέχονταν δωρεάν και οι συμμετέχοντες στα σχετικά προγράμματα υποχρεούνταν σε ανελλιπή παρακολούθηση των προγραμμάτων μετεκπαίδευσης. Η συμμετοχή των υπαλλήλων σε τμήματα εκμάθησης ξένων γλωσσών που οργανώνονταν σε μη εργάσιμες ώρες ήταν υποχρεωτική μεν, όταν η γνώση ξένης γλώσσας επιβάλλονταν από υπηρεσιακές ανάγκες, ως εκ της φύσης των καθηκόντων της κατεχόμενης από τον υπάλληλο θέσης και προαιρετική για όλους τους άλλους υπαλλήλους. Στους υπαλλήλους που παρακολουθούσαν με επιτυχία τα προγράμματα μετεκπαίδευσης παρέχονταν σχετικό πιστοποιητικό, το οποίο συνεκτιμάτο με τα λοιπά ουσιαστικά και τυπικά προσόντα του υπαλλήλου για την προαγωγική του εξέλιξη. Για την καλύτερη αξιοποίηση των γνώσεων που αποκτούσαν από τη μετεκπαίδευση οι υπάλληλοι, με την υπόδειξη του Υπουργού Προεδρίας της Κυβέρνησης, τοποθετούνταν υποχρεωτικά και για τρία τουλάχιστον χρόνια, σε ανάλογες με το βαθμό, κλάδο και αντικείμενο της μετεκπαίδευσής των θέσεις της υπηρεσίας στην οποία ανήκαν. Η τοποθέτηση αυτή ήταν μεν υποχρεωτική και για την υπηρεσία και για τον υπάλληλο. Για την πραγματοποίηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων συνεστήθησαν: α) Κέντρο Μετεκπαίδευσης Οργάνων Δημόσιας Διοίκησης (Κ.Μ.Ο.Δ.Δ), η οργάνωση και λειτουργία του οποίου ρυθμίστηκε με το Β.Δ. 323/1969 «Περί οργανώσεως και λειτουργίας του Κέντρου Μετεκπαιδεύσεως Οργάνων Δημόσιας Διοικήσεως». Σκοπός του Κέντρου ήταν η εκτέλεση προγραμμάτων μετεκπαίδευσης που αφορούσαν τη βελτίωση της υπηρεσιακής ικανότητας των μονίμων δημοσίων διοικητικών υ- παλλήλων και των υπαλλήλων ν.π.δ.δ. και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α κατηγορίας. Αποστολή του Κέντρου ήταν η εκτέλεση των διϋπουργικού χαρακτήρα προγραμμάτων μετεκπαίδευσης που καταρτίζονταν από τη Γεν. Διεύθυνση Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Δ.Δ.Δ) του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβέρνησης και αποσκοπούσαν: - στη δημιουργία στελεχών της διοίκησης με τη θεωρητική κατάρτιση και πρακτική άσκηση στα σύγχρονα γενικά και ειδικά προβλήματα της κρατικής διοίκησης, ε- κείνων από τους υπαλλήλους που ως εκ του κατεχόμενου κατά το χρόνο μετεκπαίδευσής των βαθμού σε συνάρτηση με τα ουσιαστικά τους προσόντα, προορίζονταν να καταλάβουν θέσεις ανώτερων υπαλλήλων, - στην ανανέωση και αναπροσαρμογή των γνώσεων των ανώτερων υπαλλήλων, με την ενημέρωσή τους στις σύγχρονες οικονομικές, κοινωνικές και διοικητικές εξελίξεις, καθώς και στα προβλήματα που δημιουργούνται από τις εξελίξεις αυτές στο διοικητικό μηχανισμό και την υπόδειξη τρόπων και μεθόδων επίλυσής των, - στην εξειδίκευση υπαλλήλων σε επιστημονικά ή τεχνικά θέματα του κλάδου τους με σκοπό την αποτελεσματικότερη άσκηση των καθηκόντων τους και τη στελέχωση των υπηρεσιακών μονάδων που προβλέπονταν από το άρθρο 7 του Α.Ν. 340/68, ήτοι Οργάνωσης και Μεθόδων, εξυπηρέτησης και έρευνας παραπόνων, εκπαίδευσης.

12 32 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Επίσης, αποστολή του Κέντρου ήταν η εποπτεία και η παροχή κάθε δυνατής τεχνικής βοήθειας προς τις Μονάδες Εκπαίδευσης των Υπουργείων κατά την εκτέλεση υ- πουργικών προγραμμάτων, καθώς και η εποπτεία των προγραμμάτων που εκτελούνταν με τη φροντίδα τρίτων επ ωφελεία του Δημοσίου. Κατά την τριετία καταρτίσθηκαν από τη Γ.Δ.Δ.Δ. και εκτελέστηκαν από τα Κ.Μ.Ο.Δ.Δ 45 προγράμματα διϋπουργικού χαρακτήρα, στα οποία φοίτησαν υπάλληλοι. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι το εκπαιδευτικό έτος στο πρόγραμμα εκμάθησης ξένων γλωσσών φοίτησαν περίπου 280 υπάλληλοι, ενώ κατά το εκπαιδευτικό έτος ο αριθμός αυτών ανήλθε σε περίπου. β) Μονάδες Εκπαίδευσης (ΜΟ.ΕΚ) Οι μονάδες αυτές ιδρύθηκαν στα Υπουργεία με βάση το άρθρο 7 του Α.Ν. 340/68.Αποστολή τους ήταν η διακρίβωση των τρεχουσών και η πρόβλεψη των μελλοντικών αναγκών των Υπουργείων για μετεκπαίδευση του προσωπικού των κατά κατηγορίες, κλάδους και βαθμούς σε όλα τα επίπεδα της διοικητικής ιεραρχίας, η επιλογή, σε συνεργασία με τη Γενική Δ/νση Δημόσιας Διοίκησης, των υποψηφίων για μετεκπαίδευση υπαλλήλων. Στην αρμοδιότητα επίσης των μονάδων εκπαίδευσης ήταν η εισήγηση προς τη Γενική Δ/νση Δημόσιας Διοίκησης για την κατάρτιση των κατάλληλων προγραμμάτων μετεκπαίδευσης, η μέριμνα για την τήρηση των υποχρεώσεων των μετεκπαιδευθέντων υπαλλήλων και η αξιοποίηση των γνώσεών των, καθώς και η εισήγηση για την καλύτερη αξιοποίηση της τεχνικής βοήθειας που παρέχονταν από τους Διεθνείς Οργανισμούς ή ξένες κυβερνήσεις στον τομέα της Δημόσιας Διοίκησης. Η στελέχωση των μονάδων αυτών γίνονταν με προσωπικό που είχε εκπαιδευθεί κατάλληλα. Από την έναρξη της λειτουργίας των ΜΟΕΚ, τον Ιανουάριο του 1969 μέχρι το Μάρτιο του 1971 καταρτίστηκαν και εκτελέστηκαν προγράμματα υπουργικού χαρακτήρα στα οποία φοίτησαν υπάλληλοι. Μετά τη μεταπολίτευση είχε γίνει πια κοινή συνείδηση ότι η αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης της χώρας εξαρτιόταν πρωταρχικά από την ανύψωση και βελτίωση του ποιοτικού επιπέδου των στελεχών της και την αλλαγή της νοοτροπίας των και ότι αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με μια συστηματική επαγγελματική επιμόρφωση. Η επιμόρφωση αυτή οργανώθηκε με το ν.232/75 «Περί επιμορφώσεως των δημοσίων υπαλλήλων». Η επιμόρφωση αυτή περιλάμβανε: α) Την εισαγωγική εκπαίδευση, η οποία απέβλεπε στην επιμόρφωση των νεοδιοριζόμενων υπαλλήλων, με σκοπό την προσαρμογή τους στις συνθήκες της Δημόσιας Διοίκησης και την απόκτηση των αναγκαίων γενικών και ειδικών γνώσεων προς άσκηση των καθηκόντων τους ως υπαλλήλων της Δημόσιας Διοίκησης. β) Τη μετεκπαίδευση, που απέβλεπε στην επιμόρφωση των δημοσίων υπαλλήλων με σκοπό τη βελτίωση της αποδοτικότητας του έργου τους ή την κατάλληλη προπαρασκευή τους προς κατάληψη ανωτέρων θέσεων. γ) Την επιμόρφωση, που απέβλεπε στην αναπροσαρμογή και ανανέωση των γνώσεων των ανωτέρων και ανωτάτων κυρίως υπαλλήλων στα σύγχρονα προβλήματα και εξελίξεις της Δημόσιας Διοίκησης. Η επιμόρφωση αναφέρονταν: i) σε θέματα οργάνωσης και λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης, ii) σε θέματα που ταίριαζαν, κατά περίπτωση, προς τα ειδικότερα καθήκοντα των υπαλλήλων και iii) στην εκμάθηση ξένων γλωσσών. Η επιμόρφωση ανάλογα με την κατηγορία, τον κλάδο και το βαθμό των υπαλλήλων, καθώς και το σκοπό στον οποίο απέβλεπε, παρέχονταν με τις μορφές:

13 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 33 α) Γενικών κύκλων σπουδών, θεωρητικής και πρακτικής ενημέρωσης και προσαρμογής των υπαλλήλων. β) Ειδικών κύκλων σπουδών, θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης, προς κάλυψη ειδικών αναγκών της δημόσιας διοίκησης. γ) Κύκλων, πρακτικής άσκησης, προς εξοικείωση των υπαλλήλων σε ορισμένες διοικητικές διαδικασίες. Οι παραπάνω κύκλοι σπουδών μπορούσαν να οργανωθούν χωριστά, αλλά και σε συνδυασμό. Η επιμόρφωση παρέχονταν με προγράμματα που εκτελούνταν στην ημεδαπή ή αλλοδαπή.τα προγράμματα διακρίνονταν σε προγράμματα: i) Νεοδιοριζομένων. ii) Υπαλλήλων προς βελτίωση της αποδοτικότητας του έργου των. iii) Στελεχών προς απόκτηση τυπικού προσόντος για την κατάληψη ανωτέρων θέσεων. iv) Εξειδίκευσης σε θέματα ε- πιστημονικά ή διοικητικής πρακτικής. v) Ενημέρωσης υπαλλήλων. vi) Ενημέρωσης στελεχών και vii) Εκμάθησης ξένων γλωσσών. Τα παραπάνω προγράμματα χαρακτηρίζονταν ως: α) Διϋπουργικά, εφόσον περιλάμβαναν θέματα που ενδιέφεραν περισσότερα Υπουργεία ή εποπτευόμενα από αυτά ν.π.δ.δ. ή το σύνολο της δημόσιας διοίκησης. β) Υπουργικά, εφόσον περιλάμβαναν ειδικά θέματα που αναφέρονταν στις αρμοδιότητες ενός Υπουργείου και των εποπτευομένων από αυτό ν.π.δ.δ. Στα προγράμματα αυτά μπορούσαν να συμμετάσχουν υπάλληλοι και άλλων Υπουργείων. Η επιμόρφωση μπορούσε να παρέχεται και με την οργάνωση αυτοτελών διαλέξεων, σεμιναρίων και συνεδρίων. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών προβλέπονταν η δυνατότητα οργάνωσης προγραμμάτων επιμόρφωσης αλλοδαπών δημοσίων υπαλλήλων. Για την εκτέλεση των ως άνω προγραμμάτων επιμόρφωσης ιδρύθηκαν: 1. - Σχολή Επιμόρφωσης Δημοσίων Υπαλλήλων (Σ.Ε.Δ.Υ) Η σχολή αποτελούσε ιδία οργανική μονάδα της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Προεδρίας Κυβερνήσεως, σε επίπεδο υπηρεσίας. Αποστολή της σχολής ήταν: α) Η εισαγωγική εκπαίδευση και ενημέρωση των νεοδιοριζομένων υπαλλήλων με σκοπό να προσαρμοσθούν στις συνθήκες της δημόσιας διοίκησης και να αποκτήσουν τις αναγκαίες γενικές και ειδικές γνώσεις για την άσκηση των καθηκόντων τους ως υ- παλλήλων της δημόσιας διοίκησης. β) Η μετεκπαίδευση υπαλλήλων σε διϋπουργικού χαρακτήρα θέματα και η μετεκπαίδευση υπαλλήλων των διοικητικών εν γένει κλάδων Α κατηγορίας των δημοσίων υ- πηρεσιών. Οι υπάλληλοι των κλάδων αυτών προαγόμενοι στον 5ο βαθμό έπρεπε υ- ποχρεωτικά να φοιτήσουν σε ειδικό πρόγραμμα μετεκπαίδευσης διοικητικών στελεχών. Κανένας από τους υπαλλήλους δεν θα μπορούσε να κριθεί για προαγωγή στον 3ο βαθμό, εάν δεν είχε αποφοιτήσει με επιτυχία από το εν λόγω πρόγραμμα. Μπορούσαν, όμως, οι υπάλληλοι αυτοί με αίτησή τους να απαλλαγούν από την υποχρέωση φοίτησης στο πρόγραμμα, αλλά δεν θα είχαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν το τυπικό προσόν της προαγωγής στον 3ο βαθμό. γ) Η επιμόρφωση αλλοδαπών δημοσίων υπαλλήλων. Το διδακτικό προσωπικό της σχολής αποτελούνταν από: i) δημόσιους λειτουργούς ή υπαλλήλους, υπαλλήλους ν.π.δ.δ., ii) διδακτικό προσωπικό ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, iii) επιστημονικό προσωπικό Κέντρων Ερευνών, Οργανισμών και

14 34 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Τραπεζών, iv) πρόσωπα που είχαν ειδικές γνώσεις για τα μαθήματα που διδάσκονταν στη σχολή. Ο αριθμός των υπαλλήλων που θα φοιτούσαν κάθε φορά στη Σχολή και τα ειδικότερα προσόντα που έπρεπε να έχουν καθορίζονταν ανάλογα με το είδος των προγραμμάτων, είτε με απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβέρνησης, είτε με κοινές αποφάσεις του Υπουργού Προεδρίας και του καθ ύλην αρμόδιου υπουργού. Η Σχολή Επιμόρφωσης Δημοσίων Υπαλλήλων άρχισε να λειτουργεί από τον Οκτώβριο 1976 με τρία προγράμματα: i) Διοικητικών Στελεχών, ii) Συμβούλων Νομαρχίας και iii) Γενικών Διευθυντών Νομαρχίας. Το πρόγραμμα Διοικητικών Στελεχών ήταν το βασικό πρόγραμμα της Σχολής, στο ο- ποίο, όπως προαναφέρθηκε, ήταν υποχρεωμένοι να φοιτήσουν οι υπάλληλοι Α κατηγορίας με 5ο βαθμό για να αποκτήσουν το απαραίτητο προσόν, ώστε να κριθούν αργότερα και να προαχθούν στον 3ο βαθμό. Η φοίτηση ήταν 12μηνη. Έγιναν 6 σειρές από τις οποίες αποφοίτησαν 150 περίπου υπάλληλοι. Η φοίτηση στο πρόγραμμα Διοικητικών Στελεχών αναστάλθηκε από το 1982 με το άρθρο 5 παρ.2 του ν.1288/82, ενόψει έναρξης λειτουργίας του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης, η οποία έγινε το Το πρόγραμμα Συμβούλων Νομαρχίας αφορούσε τη μετεκπαίδευση Τμηματαρχών από διάφορα Υπουργεία, οι οποίοι εισάγονταν στη Σχολή με διαγωνισμό και ύστερα από επιτυχή αποφοίτηση 16 περίπου μηνών διορίζονταν σύμβουλοι Νομαρχιών με βαθμό Διευθυντή. Έγιναν δυο σειρές από τις οποίες αποφοίτησαν 41 τμηματάρχες. Στο πρόγραμμα των υποψηφίων για θέσεις Γενικών Διευθυντών Νομαρχιών, έγιναν δυο σειρές στις οποίες φοίτησαν 18 Διευθυντές του Υπουργείου Εσωτερικών. Η φοίτηση ήταν εννεάμηνη. Εκτός από τα τρία αυτά βασικά προγράμματα η επιμορφωτική προσπάθεια της Σ.Ε.Δ.Υ, έγινε και με άλλα ειδικότερα προγράμματα, όπως για Οργάνωση και Μεθόδους, Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Θέματα ΕΟΚ, Πολιτική Επιστράτευση, Νομοτεχνική, Νεοελληνική γλώσσα στη δημόσια διοίκηση κ.λπ Κλαδικές Σχολές και Υπηρεσίες Εκπαίδευσης Σε κάθε Υπουργείο ή αυτοτελή δημόσια υπηρεσία παρέχονταν η δυνατότητα με Π. Διατάγματα, εκδιδόμενα με πρόταση των Υπουργών Προεδρίας της Κυβερνήσεως, Οικονομικών και του αρμόδιου υπουργού, να ιδρυθούν: α) Υπηρεσίες εκπαίδευσης Σκοπός των υπηρεσιών αυτών ήταν η ρύθμιση, σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Διοίκησης, των θεμάτων που αφορούσαν τα σχετικά με την επιμόρφωση των υπαλλήλων του συγκεκριμένου Υπουργείου ή αυτοτελούς υπηρεσίας, η οργάνωση των υπουργικού χαρακτήρα προγραμμάτων επιμόρφωσης των εν λόγω υπαλλήλων και η εκτέλεση αυτών, ελλείψει Κλαδικής Σχολής. β) Κλαδικές Σχολές Αποστολή της Κλαδικής Σχολής ήταν η εκτέλεση των καταρτιζομένων υπουργικών προγραμμάτων επαγγελματικής επιμόρφωσης, υπό την εποπτεία της Υπηρεσίας Εκπαίδευσης του κάθε Υπουργείου. Με κοινές αποφάσεις του Υπουργού Προεδρίας της Κυβέρνησης και των κατά περίπτωση αρμόδιων Υπουργών μπορούσε η οργάνωση και εκτέλεση ή μόνο η εκτέλεση ειδικών προγραμμάτων επιμόρφωσης, να ανατίθεται εν όλω ή εν μέρει σε πάσης φύσεως ε- ξειδικευμένους φορείς δημοσίου ή ιδιωτικού χαρακτήρα και ιδιαίτερα σε Υπηρεσίες, Σχολές, Οργανισμούς, Ιδρύματα, Σωματεία, Φροντιστήρια, Εταιρείες και φυσικά πρό-

15 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 35 σωπα, ανάλογα με το αντικείμενο και τη φύση του προγράμματος επιμόρφωσης ή την κατηγορία των εκπαιδευομένων υπαλλήλων. Η επιμόρφωση παρέχονταν δωρεάν και οι υπάλληλοι που συμμετείχαν στα σχετικά προγράμματα υποχρεούνταν να τα παρακολουθούν ανελλιπώς. Η συμμετοχή των υπαλλήλων στα προγράμματα εκμάθησης ξένων γλωσσών, που οργανώνονταν σε εργάσιμες ή μη ώρες, ήταν υποχρεωτική μεν, όταν η γνώση της ξένης γλώσσας επιβάλλονταν από υπηρεσιακές ανάγκες, ως εκ της φύσης των καθηκόντων της θέσης που κατείχε ο υπάλληλος, προαιρετική δε για όλους τους άλλους υπαλλήλους. Στους αποφοιτώντας με επιτυχία από τα προγράμματα επιμόρφωσης χορηγούνταν πιστοποιητικό επιτυχούς φοίτησης το οποίο για μεν τους υπαλλήλους Α κατηγορίας με 5ο βαθμό ήταν απαραίτητο τυπικό προσόν για την κρίση και την προαγωγή τους στον 3ο βαθμό, για δε τους υπόλοιπους υπαλλήλους συνεκτιμώνταν με τα λοιπά ουσιαστικά και τυπικά προσόντα τους για τη μονιμοποίηση ή την προαγωγική τους εξέλιξη. Όσοι από τους υπαλλήλους Α κατηγορίας είχαν προαχθεί στον 5ο ή 4ο βαθμό πριν τη δημοσίευση του ν.232/1975 δεν είχαν υποχρέωση να φοιτήσουν στο πρόγραμμα μετεκπαίδευσης διοικητικών στελεχών. Αυτοί θα φοιτούσαν σε ειδικό πρόγραμμα επιμόρφωσης τμηματαρχών επί διοικητικών και επιτελικών θεμάτων, διάρκειας τουλάχιστον τριών μηνών. Με το ν.1388/1983 «Ίδρυση Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης» καταργήθηκε η Σχολή Επιμόρφωσης Δημοσίων Υπαλλήλων και ιδρύθηκε το «Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης». Στην εισηγητική έκθεση του ν.1388/83 αναφέρεται ότι «το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης έρχεται να βελτιώσει τον τρόπο εκπαίδευσης που πρόσφερε η Σχολή Επιμόρφωσης Δημοσίων Υπαλλήλων». Αργότερα το «Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης» μετονομάσθηκε σε «Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης» (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.) και με την ονομασία αυτή λειτουργεί σήμερα.το Κέντρο έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και εποπτεύεται α- πό τον Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Αποστολή του Κέντρου είναι: α) Η επαγγελματική κατάρτιση, εκπαίδευση και επιμόρφωση του πάσης φύσεως προσωπικού της κεντρικής και περιφερειακής διοίκησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης α και β βαθμού, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των Δ.Ε.Κ.Ο., των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου, των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου και των επιχειρήσεων των οποίων τη διοίκηση ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος και των επιχειρήσεων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και των δημοσίων λειτουργών. β) Η επιμόρφωση των αιρετών οργάνων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α και β βαθμού. γ) Η δημιουργία στελεχών για τη δημόσια διοίκηση και την τοπική αυτοδιοίκηση. δ) Η παροχή πορισμάτων ερευνών και συμπερασμάτων μελετών στον Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης για τη χάραξη στρατηγικής, για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της δημόσιας διοίκησης και την εισαγωγή οργανωτικών αλλαγών σε αυτήν. ε) Η συμβολή στο διαρκή εκσυγχρονισμό της οργάνωσης και λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης μέσω της έρευνας των διαδικασιών και της δομής των φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, της εκπόνησης μελετών και μεταρρυθμιστικών σχεδίων και της συμβουλευτικής υποστήριξης της εφαρμογής τους.

16 36 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH στ)η υποστήριξη, ύστερα από αίτημα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, των διαδικασιών για την εφαρμογή των μεταρρυθμιστικών δράσεων του εν λόγω Υπουργείου και των διαγωνισμών ποιότητας μεταξύ των δημοσίων υπηρεσιών που αυτό διεξάγει. ζ) Η θέσπιση του ατομικού δελτίου κατάρτισης των υπαλλήλων για την παρακολούθηση του επιμορφωτικού ιστορικού τους σε ατομικό επίπεδο. Εκπαιδευτικές μονάδες του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης είναι η Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, η Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης και το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης. 1. Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης (Ε.Σ.Δ.Δ.) ΗΕ.Σ.Δ.Δ. είναι σχολή που δημιουργεί στελέχη για τη Δημόσια Διοίκηση, κεντρική και αποκεντρωμένη. Στους αποφοίτους της Σχολής χορηγείται βεβαίωση φοίτησης. Η Σχολή παρέχει εκπαίδευση με διαφορετική φύση και περιεχόμενο από την εκπαίδευση που παρέχουν τα κάθε μορφής ιδρύματα ανώτερης ή ανώτατης παιδείας, είτε προπτυχιακά, είτε μεταπτυχιακά. Η εκπαίδευση στη Σχολή γίνεται σε τρεις φάσεις.η πρώτη φάση είναι κοινή για όλους τους σπουδαστές. Στη δεύτερη φάση λειτουργούν τα παρακάτω τμήματα εξειδικευμένης επαγγελματικής κατάρτισης: α) Το τμήμα Οικονομικής Κατεύθυνσης, για τη δημιουργία οικονομικών στελεχών των δημοσίων υπηρεσιών. β) Το τμήμα Υπαλλήλων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων. γ) Το τμήμα Στελεχών Επικοινωνίας. δ) Το τμήμα Γενικής Διοίκησης για τη δημιουργία στελεχών των διοικητικών κλάδων ΠΕ των Δημοσίων Υπηρεσιών. ε) Το τμήμα Πολιτιστικής κατεύθυνσης για τη δημιουργία στελεχών για τις δημόσιες υ- πηρεσίες με σκοπό την ανάπτυξη του πολιτιστικού επιπέδου του λαού και των νέων, τη διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και τις πολιτιστικές ανταλλαγές με ξένες χώρες. στ)το τμήμα Περιφερειακής Διοίκησης για τη δημιουργία στελεχών των κεντρικών υπηρεσιών της Διοίκησης που έχουν αρμοδιότητα στους τομείς της περιφερειακής Ανάπτυξης και των Περιφερειών. ζ) Το τμήμα Διαχείρισης Πληροφοριακών Συστημάτων για τη δημιουργία στελεχών ε- ξειδικευμένων σε θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. η) Το τμήμα Τουριστικής Οικονομίας και Ανάπτυξης για τη δημιουργία στελεχών εξειδικευμένων σε θέματα τουριστικής πολιτικής. Στην τρίτη φάση λειτουργεί τμήμα διϋπουργικών στελεχών της δημόσιας διοίκησης, για τη δημιουργία στελεχών που θα συντονίζουν αποτελεσματικά τα θέματα διϋπουργικού χαρακτήρα. Στα τμήματα της Σχολής μπορούν να ενταχθούν ιδιώτες που είναι κάτοχοι πτυχίου ι- δρυμάτων ανωτάτης εκπαίδευσης (πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού τομέα) της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, υπάλληλοι των δημοσίων υπηρεσιών, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α. α και β βαθμού, εφόσον έχουν τα απαιτούμενα προσόντα και πετύχουν στο διαγωνισμό.

17 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 37 Όργανο διοίκησης της Σχολής είναι ο Διευθυντής, ο οποίος επικουρείται στο έργο του από τους υπεύθυνους σπουδών και έρευνας. Για την εισαγωγή στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και την Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης διενεργούνται δυο διαγωνισμοί από κοινού κάθε χρόνο. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ορίζεται κάθε φορά ο συνολικός αριθμός των εισακτέων στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και στην Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο οποίος ό- μως δεν μπορεί να υπερβεί τους 200 για την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και τους 100 για την Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Υπεύθυνο όργανο για τη διενέργεια του εισαγωγικού διαγωνισμού είναι η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων. Δικαίωμα συμμετοχής στους εισαγωγικούς διαγωνισμούς της Ε.Σ.Δ.Δ. και της Ε.Σ.Τ.Α. έχουν οι κάτοχοι πτυχίου Ανωτάτης Εκπαίδευσης πανεπιστημιακού ή Τεχνολογικού τομέα της ημεδαπής ή ισότιμου πτυχίου της αλλοδαπής, οι οποίοι συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις διορισμού σε δημόσια υπηρεσία, καθώς και οι υπάλληλοι δημοσίων υπηρεσιών, Ν.Π.Δ.Δ. και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, κάτοχοι πτυχίου Ανωτάτης Εκπαίδευσης, πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού τομέα της ημεδαπής ή ισότιμου πτυχίου της αλλοδαπής. Απόφοιτοι της Ε.Σ.Δ.Δ. ή της Ε.Σ.Τ.Α., δεν μπορούν να συμμετέχουν ως υποψήφιοι στους εισαγωγικούς διαγωνισμούς οποιασδήποτε εκ των δυο σχολών. Οι διαγωνισμοί για την εισαγωγή στην Ε.Σ.Δ.Δ. και στην Ε.Σ.Τ.Α. διενεργούνται σε δυο στάδια, ήτοι το προκαταρκτικό και το τελικό στάδιο. Το προκαταρκτικό στάδιο εξέτασης είναι κοινό και για τις δυο Σχολές και περιλαμβάνει γραπτή δοκιμασία των υποψηφίων σε δυο μαθήματα. Ο μέσος όρος των βαθμών στα δυο μαθήματα του προκαταρκτικού σταδίου αποτελεί το βαθμό επίδοσης του υποψηφίου. Τα αποτελέσματα του κοινού προκαταρκτικού σταδίου των δυο διαγωνισμών παρουσιάζονται με φθίνουσα σειρά βαθμολογίας σε ενιαίο πίνακα. Στη συνέχεια, όσοι έ- χουν επιτύχει στο προκαταρκτικό στάδιο καλούνται και με αίτησή τους να αναφέρουν τη Σχολή που επιθυμούν να ακολουθήσουν και σε περίπτωση που δηλώσουν συμμετοχή και στις δυο σχολές να δηλώσουν τη δεσμευτική σειρά προτίμησή τους. Με βάση τις δηλώσεις αυτές και με κριτήριο το μέσο όρο βαθμολογίας του προκαταρκτικού σταδίου συντάσσονται δυο διαφορετικοί πίνακες υποψηφίων τελικού σταδίου, έ- νας για την Ε.Σ.Δ.Δ. και ένας για την Ε.Σ.Τ.Α. Ο πίνακας κάθε Σχολής περιλαμβάνει κατά ανώτατο όριο το διπλάσιο του αριθμού εισακτέων της αντίστοιχης σχολής, προσαυξημένου κατά τον αριθμό των ισοβαθμησάντων με τον τελευταίο επιτυχόντα υποψήφιο. Το τελικό στάδιο περιλαμβάνει: α) Υποχρεωτική γραπτή δοκιμασία σε ένα γνωστικό πεδίο για τους υποψηφίους της Ε.Σ.Δ.Δ. και σε ένα για τους υποψηφίους της Ε.Σ.Τ.Α. Τα γνωστικά πεδία δεν μπορούν να είναι τα ίδια με εκείνα των μαθημάτων που εξετάζονται στο προκαταρκτικό στάδιο. Στο στάδιο αυτό του διαγωνισμού η βαθμολόγηση γίνεται από τρεις βαθμολογητές β) Την παρουσίαση από τον υποψήφιο, σε πενταμελή εξεταστική επιτροπή, που ορίζεται από την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων, ενός φακέλου με οποιοδήποτε επίκαιρο θέμα ή πρόβλημα σχετικό με το γνωστικό πεδίο, το οποίο έχει επιλέξει ο υποψήφιος από τους πίνακες γνωστικών πεδίων που περιλαμβάνονται στην προκήρυξη του εισαγωγικού διαγωνισμού για την Ε.Σ.Δ.Δ. και την Ε.Σ.Τ.Α. Η παρουσίαση είναι γραπτή και προφορική με στόχο την εξακρίβωση των συνθετικών και αναλυτικών ικανοτήτων του υποψηφίου.

18 38 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH γ) Την εξέταση σε μια ξένη γλώσσα, την οποία επιλέγει ο υποψήφιος μεταξύ αυτών που ορίζει η προκήρυξη και την εξέταση στη δεύτερη ξένη γλώσσα, όπου απαιτείται. Η ε- ξέταση είναι γραπτή και προφορική. Η γραπτή εξέταση συνίσταται στη γραφή, με υ- παγόρευση, ξένου κειμένου και τη μετάφρασή του στην ελληνική, καθώς και στη μετάφραση ελληνικού κειμένου στην ξένη γλώσσα. Η προφορική εξέταση γίνεται ενώπιον τριμελούς επιτροπής που ορίζεται από την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων. Ο μέσος όρος των τριών ή τεσσάρων, κατά περίπτωση, δοκιμασιών του τελικού σταδίου (υποχρεωτική γραπτή δοκιμασία στο γνωστικό πεδίο, δοκιμασία σε φάκελο, δοκιμασία σε μια ή δυο ξένες γλώσσες) αποτελεί το βαθμό επίδοσης του υποψηφίου στο τελικό στάδιο. Ο μέσος όρος βαθμολογίας που προκύπτει από το βαθμό επίδοσης του προκαταρκτικού και του τελικού σταδίου αποτελεί τη βαθμολογία των υποψηφίων, η οποία καθορίζει αν περιλαμβάνεται στον προκαθορισμένο αριθμό των εισακτέων στις Σχολές ή αν αποκλείεται η εισαγωγή του σε αυτές. Η βαθμολογική κλίμακα του εισαγωγικού διαγωνισμού για όλες τις δοκιμασίες του προκαταρκτικού και τελικού σταδίου αρχίζει από τον αριθμό ένα και τελειώνει στον α- ριθμό πενήντα, με βάση επιτυχίας για κάθε μάθημα χωριστά τον αριθμό είκοσι πέντε. Στα μαθήματα που οι υποψήφιοι εξετάζονται γραπτά και προφορικά, η βάση επιτυχίας τόσο στη γραπτή, όσο και στην προφορική εξέταση είναι ο αριθμός είκοσι πέντε. Οι εισαγόμενοι στη Σχολή οφείλουν μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων να υ- ποβάλουν γραπτή δήλωση στο διευθυντή της Σχολής, με την οποία προσδιορίζουν τη σειρά προτεραιότητας των τμημάτων που επιθυμούν να ακολουθήσουν. Παράλειψη ή άρνηση υποβολής της γραπτής αυτής δήλωσης παρεμποδίζει την εγγραφή και αποκλείει την εισαγωγή στη Σχολή. Οι εισαγόμενοι στην Ε.Σ.Δ.Δ. και την Ε.Σ.Τ.Α., αν έχουν την ιδιότητα του δημοσίου υ- παλλήλου ή του υπαλλήλου Ν.Π.Δ.Δ. ή του υπαλλήλου Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τη διατηρούν. Αν δεν έχουν υπαλληλική ιδιότητα, λογίζονται από την εισαγωγή τους ως δόκιμοι δημόσιοι υπάλληλοι με όλα τα σχετικά καθήκοντα, περιορισμούς και δικαιώματα. Οι αποδοχές τους ορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Οικονομικών. Αν διακόψουν τις σπουδές τους στη Σχολή υποχρεώνονται να επιστρέψουν τους μισθούς που έλαβαν. Η εκπαίδευση στη Σχολή διαρκεί 18 έως 30 συνολικά μήνες χωρίς διακοπή και είναι θεωρητική και πρακτική. Η πρακτική εξάσκηση γίνεται σε υπηρεσιακές μονάδες- πιλότους, που καθορίζονται με απόφαση του οικείου Υπουργού. Οι εξερχόμενοι από τη Σχολή διορίζονται σε θέσεις για τις οποίες συγκεντρώνουν ό- λα τα νόμιμα προσόντα κατά τη σειρά επιτυχίας τους στον πίνακα του τμήματος που α- κολούθησαν. Οι αποφοιτήσαντες από την Ε.Σ.Δ.Δ. διορίζονται σε προσωποπαγείς θέσεις του οικείου κλάδου στο β βαθμό. Το είκοσι τοις εκατό των θέσεων προϊσταμένων Τμήματος και το δέκα τοις εκατό των προϊσταμένων Διεύθυνσης καλύπτεται από αποφοίτους της Ε.Σ.Δ.Δ., εφόσον υπηρετεί αντίστοιχος αριθμός αποφοίτων που συγκεντρώνει τις απαιτούμενες τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις. Ο διορισμός των αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης γίνεται από την επομένη της ημερομηνίας αποφοίτησής τους από την Ε.Σ.Δ.Δ. 2. Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ε.Σ.Τ.Α.) ΗΕ.Σ.Τ.Α. δημιουργεί στελέχη για τους Ο.Τ.Α. α και β βαθμού και τα όργανα διοίκησης των νομικών προσώπων που ιδρύονται από αυτούς, καθώς επίσης και για τις

19 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 39 Περιφέρειες και τις κεντρικές υπηρεσίες που έχουν αρμοδιότητα στους τομείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, της πολιτικής προστασίας και της μεταναστευτικής πολιτικής. Στους αποφοίτους της Ε.Σ.Τ.Α. χορηγείται βεβαίωση φοίτησης. Στην Ε.Σ.Τ.Α. λειτουργούν τα εξής τμήματα: α) Οργάνωσης και Διοίκησης για τη δημιουργία στελεχών για τη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων. β) Οικονομικής Διαχείρισης για τη δημιουργία οικονομικών στελεχών για την τοπική αυτοδιοίκηση. γ) Μεταναστευτικής πολιτικής για τη δημιουργία στελεχών με αρμοδιότητα στους τομείς της μεταναστευτικής πολιτικής. δ) Πολιτικής Προστασίας για τη δημιουργία στελεχών με αρμοδιότητα στους τομείς της πολιτικής προστασίας και διαχείρισης κρίσεων. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ορίζεται ο συνολικός αριθμός των εισακτέων κάθε χρόνο στη Σχολή, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 100, καθώς και ο αριθμός αυτών που εντάσσονται σε κάθε τμήμα. Οι απόφοιτοι της Ε.Σ.Τ.Α. διορίζονται σε προσωποπαγείς θέσεις αντίστοιχου κλάδου με την ειδικότητά τους στο β βαθμό στο Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, στις Περιφέρειες, στους Ο.Τ.Α. α και β βαθμού και στα ν.π.δ.δ. που ιδρύονται από αυτούς. Οι θέσεις αυτές συνιστώνται με την απόφαση διορισμού τους. 3. Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΙΝ.ΕΠ) Το ΙΝ.ΕΠ έχει ως αποστολή την ενημέρωση και ειδική επιμόρφωση των υπαλλήλων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, των δημοσίων λειτουργών και των αιρετών οργάνων των Ο.Τ.Α. α και β βαθμού, καθώς και την πραγματοποίηση διαγωνισμών ποιότητας μεταξύ αυτών. Το Ινστιτούτο αποτελεί φορέα επαγγελματικής κατάρτισης και επιμόρφωσης υπαλλήλων και στελεχών της δημόσιας διοίκησης χωρίς να χορηγεί τίτλο σπουδών. Η κατάρτιση και επιμόρφωση που παρέχεται από το ΙΝ.ΕΠ είναι ανεξάρτητη από την προπτυχιακή ή μεταπτυχιακή εκπαίδευση που παρέχουν τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης (πανεπιστημιακού και τεχνολογικού τομέα). Όργανο διοίκησης του ΙΝ.ΕΠ είναι ο Διευθυντής του Ινστιτούτου. Τα προγράμματα σπουδών καθορίζονται, κάθε χρόνο, από το Δ.Σ. του κέντρου, ύ- στερα από εισήγηση του Επιστημονικού- Εκπαιδευτικού συμβουλίου, στα πλαίσια των γενικών κατευθύνσεων και των αναγκών του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α.Τα προγράμματα διαρκούν έως 6 μήνες, αφορούν όλες τις κατηγορίες υπαλλήλων χωρίς διακρίσεις, αναπτύσσονται σ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους και αποβλέπουν στην ενημέρωση, τον εκσυγχρονισμό και την ανακύκλωση γνώσεων και εμπειριών, καθώς και σ ένα νέο πνεύμα προσέγγισης των θεμάτων. Η συμμετοχή των υπαλλήλων και λειτουργών στα προγράμματα του Ινστιτούτου είναι υποχρεωτική. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ύστερα από γνώμη του Δ.Σ. του Κέντρου, καθορίζεται το όργανο και η διαδικασία επιλογής, καθώς και οι ειδικότερες προϋποθέσεις συμμετοχής των υπαλλήλων στα προγράμματα.

20 40 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Η εκπαίδευση των υπαλλήλων του Δημοσίου και των Ν.Π.Δ.Δ., οι οποίοι υπάγονται στις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα γίνεται με προγράμματα εισαγωγικής εκπαίδευσης, επιμόρφωσης, εξειδίκευσης, προαγωγικής εκπαίδευσης, μετεκπαίδευσης και μεταπτυχιακής εκπαίδευσης. Η αρμοδιότητα εκτέλεσης προγραμμάτων εισαγωγικής εκπαίδευσης ανήκει στο ΙΝ.ΕΠ, το οποίο ασκεί τόσο κατά το σκέλος της εισαγωγικής εκπαίδευσης, όσο και κατά το σκέλος της διαρκούς επιμόρφωσης την εποπτεία των περιφερειακών Ινστιτούτων Επιμόρφωσης (Π.ΙΝ.ΕΠ). Το ΙΝ.ΕΠ έχει την επιτελική ευθύνη για το σχεδιασμό, συντονισμό και πραγματοποίηση των προγραμμάτων εισαγωγικής εκπαίδευσης. Η εισαγωγική εκπαίδευση του προσωπικού των δημοσίων υπηρεσιών, των ν.π.δ.δ. και των Ο.Τ.Α. α και β βαθμού και του προσωπικού των Ν.Π.Δ.Δ. που εποπτεύονται α- πό αυτούς, πλην των υπαλλήλων της κατηγορίας Υ.Ε., γίνεται μέσα στο πρώτο οκτάμηνο από το διορισμό και η συμμετοχή σε αυτή είναι υποχρεωτική. Οι οικείες υπηρεσίες αμέσως μετά το διορισμό κοινοποιούν στο Ε.Κ.Δ.Δ.Α κατάλογο των διορισθέντων και γνωστοποιούν σε αυτούς την υποχρέωσή τους να παρακολουθήσουν τα προγράμματα εισαγωγικής εκπαίδευσης στο παραπάνω χρονικό όριο. Η επίδοση του δόκιμου υπαλλήλου στο πρόγραμμα εισαγωγικής εκπαίδευσης και η επιμέλεια την οποία επέδειξε αποτελούν στοιχεία, που συνεκτιμώνται υποχρεωτικώς α- πό το υπηρεσιακό συμβούλιο κατά την κρίση του για τη μονιμοποίηση του υπαλλήλου. Σε όλα τα προγράμματα εισαγωγικής εκπαίδευσης περιλαμβάνονται ως μάθημα και τα στοιχεία πληροφορικής. Η επιμόρφωση των υπαλλήλων γίνεται καθ όλη τη διάρκεια της υπηρεσίας τους με ευθύνη του ΙΝ.ΕΠ ή των Υπουργείων. Το ΙΝ.ΕΠ καταρτίζει, οργανώνει και εκτελεί προγράμματα επιμόρφωσης κοινού ενδιαφέροντος για υπαλλήλους των φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Τα υπουργεία ή αυτοτελείς δημόσιες υπηρεσίες καταρτίζουν οργανώνουν και εκτελούν προγράμματα επιμόρφωσης ειδικού ενδιαφέροντος για τους υπαλλήλους τους και τους υπαλλήλους των Ν.Π.Δ.Δ. που εποπτεύουν. Η συμμετοχή των υπαλλήλων στα προγράμματα επιμόρφωσης είναι υποχρεωτική. Η επιμέλεια που επιδεικνύει ο υπάλληλος σε προγράμματα επιμόρφωσης διάρκειας 35 ω- ρών τουλάχιστον, αξιολογείται στο τέλος κάθε προγράμματος και αποτελεί στοιχείο που συνεκτιμάται υποχρεωτικώς από το υπηρεσιακό συμβούλιο κατά την κρίση του για προαγωγή του υπαλλήλου. Η κατάρτιση, οργάνωση και εκτέλεση προγραμμάτων εξειδίκευσης των υπαλλήλων σε αντικείμενα της υπηρεσίας τους αποτελεί ευθύνη του οικείου Υπουργείου ή αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας ή Ν.Π.Δ.Δ, εφόσον έχει δική του μονάδα εκπαίδευσης, άλλως του οικείου Υπουργείου σε κάθε περίπτωση.το ΙΝ.ΕΠ μπορεί να οργανώνει και να εκτελεί προγράμματα εξειδίκευσης σε θέματα που αφορούν υπαλλήλους που ασκούν όμοια ή συναφή καθήκοντα σε όλα ή ορισμένα Υπουργεία ή Ν.Π.Δ.Δ. Το ΙΝ.ΕΠ καταρτίζει και εκτελεί προγράμματα προαγωγικής εκπαίδευσης για τους υπαλλήλους κατηγορίας ΠΕ και ΤΕ των Υπουργείων, περιφερειών, Ν.Π.Δ.Δ και των Οργανισμών Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Στόχος των προγραμμάτων αυτών είναι η ανάπτυξη γνώσεων, διοικητικής συμπεριφοράς και δεξιοτήτων ανταποκρινομένων στις απαιτήσεις των καθηκόντων προϊσταμένου Διεύθυνσης, καθώς και η διαγνωστική αξιολόγηση των υποψηφίων προϊσταμένων, η οποία θα συμβάλλει στην αξιοκρατική και αντικειμενική επιλογή των ικανοτέρων.