Περιεχόμενα. Μέρος 1: Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζετε Κεφάλαιο 1: Γεια σου υπολογιστή (σε παρακαλώ, μη σκάσεις!)...29

Transcript

1

2

3 Περιεχόμενα... Εισαγωγή...21 Τι νέο υπάρχει σ' αυτή την έκδοση;...21 Από πού θα ξεκινήσετε...22 Συμβάσεις που χρησιμοποιούνται στο βιβλίο...23 Τι δεν είναι ανάγκη να διαβάσετε...23 Ποιος είσαι τέλος πάντων;...24 Εικονίδια που χρησιμοποιούνται στο βιβλίο...24 Επικοινωνήστε με το συγγραφέα...25 Πού μπορείτε να πάτε (ή να σας στείλουμε)...25 Μέρος 1: Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζετε...27 Κεφάλαιο 1: Γεια σου υπολογιστή (σε παρακαλώ, μη σκάσεις!)...29 Τι ακριβώς είναι ένα PC;...30 Τι κάνει ένα PC;...30 Τι δεν κάνει ένα PC;...31 Υλικό και λογισμικό...31 Το βασικό υλικό (ή, τι είδε ο υπολογιστοσπασίκλας)...32 Παραλλαγές στο θέμα του τυπικού υπολογιστή...34 Η φάτσα της κεντρικής μονάδας...34 Τα οπίσθια της κεντρικής μονάδας...37 "Ωω! Έχει έγχρωμη κωδικοποίηση! "...39 Το βασικό λογισμικό σας...40 Το λειτουργικό σύστημα (ή "ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο;")...40 Λογισμικό που όντως κάνει κάτι χρήσιμο...41 Μερικές παρήγορες συμβουλές...41 Κεφάλαιο 2: Ο μεγάλος κόκκινος διακόπτης...43 Πάρα πολλοί διακόπτες, πολύ λίγος χρόνος...43 Η σωστή σύνδεση όλων των συσκευών...44 Μια ακόμη καλύτερη λύση παροχής ρεύματος (το UPS)...46 Ώρα να ανάψετε τον υπολογιστή...48 Μην τα ανάβετε πάντοτε όλα...49 Αναγνωρίστε το πρόγραμμα εκκίνησης του PC σας...49 Προβλήματα στη χώρα της εκκίνησης...49 Έρχονται τα Windows!...50 Η μυστηριώδης περιπέτεια της σύνδεσης χρήστη...51 Καλώς ήλθατε στην επιφάνεια εργασίας...52

4 10 Τα PC για πρωτάρηδες Κάντε τη δουλειά σας...53 Σβήσιμο του υπολογιστή (τερματισμός)...53 "Μάλιστα κύριε! Επιτρέψτε μου να σας παρουσιάσω το μενού Τερματισμού!"...54 Γιατί να θέλω να αποσυνδεθώ;...55 Βάλτε το PC σας για ύπνο (κατάσταση Αναμονής)...56 Θα σας αδρανοποιήσουμε!...57 Οι χαρές της επανεκκίνησης των Windows...58 Πώς σβήνει το...τιμημένο;...59 Τι το καλό έχει το πλήκτρο λειτουργίας;...60 Η μεγάλη διαμάχη: αφήνουμε συνεχώς αναμμένο τον υπολογιστή ή όχι;...61 "Θέλω να έχω τον υπολογιστή μου μόνιμα σβηστό"...61 "Θέλω να έχω τον υπολογιστή μου συνεχώς αναμμένο"...62 Μέρος 2: αμάστε τις άγριες πληροφορίες Κεφάλαιο 3: Το λειτουργικό σύστημα του PC σας Πήγαινέ με στον αρχηγό σου...67 Τα Windows...68 Η επιφάνεια εργασίας...68 Ο δείκτης του ποντικιού...68 Εικονίδια...70 Η γραμμή εργασιών...70 Το μενού Έναρξη...72 Άλλα ευχάριστα μέρη για τουρισμό...73 Εδώ παράθυρο, εκεί παράθυρο, πού είναι το παράθυρο;...74 Οι βόλτες των παραθύρων...75 Αλλαγή διαστάσεων παραθύρου...76 Κύλιση...77 Στις διαταγές σας αφέντη...78 Κλείσε τα παράθυρα, μπάζει!...79 Ελληνορωμαϊκή πάλη με τα πλαίσια διαλόγου...79 Βοήθεια από τα Windows (ή, τώρα μάλιστα, σωθήκαμε!)...81 Κεφάλαιο 4: Οι χαρές της αποθήκευσης στο δίσκο Γιατί χρησιμοποιούμε μονάδες δίσκων;...84 Ρίξε τα δεδομένα στο μπαλαούρο, ναύτη!...84 Η αιωνιότητα της μακροπρόθεσμης αποθήκευσης...84 Πού έχουν το λημέρι τους οι μονάδες δίσκων του PC σας;...85 Εικονίδια μονάδων δίσκων...86 Γράμματα μονάδων από Α μέχρι Ω (χωρίς Β)...86 Σημαντικά στοιχεία για τη μονάδα D...88 Μην ξεχνάτε την άνω-κάτω τελεία!...88 Λάγνες ματιές στους σκληρούς σας δίσκους...88 Επίσημες πληροφορίες για το δίσκο...90 Βλέπετε τη μονάδα δίσκου μισογεμάτη ή μισοάδεια;...91 Ο δίσκος μου γεμίζει πολύ γρήγορα...91

5 Περιεχόμενα 11 Χρήση μονάδων CD-ROM και DVD...92 Πώς να "παίξετε" ένα μουσικό CD ή μια ταινία DVD...93 Εκτέλεση λογισμικού από το CD-ROM...93 Οι αρχαίοι και οι δισκέτες τους...94 Χρήση δισκέτας...94 Ουδείς άσφαλτος ούτε και οι δισκέτες...94 Διαμόρφωση δισκέτας...95 Χρήση μονάδας Zip...96 Το μενού της μονάδας Zip...96 Διαμόρφωση δισκέτας Zip...97 Συντόμευση για τη μονάδα Zip στην επιφάνεια εργασίας...97 Το παράθυρο "Αποφάσισε τι θα κάνεις με το δίσκο"...98 Κεφάλαιο 5: Οργανωθείτε, χωρίς να τρελαθείτε Η ιστορία του φακέλου Διάσημοι φάκελοι της Ιστορίας Ο βασικός φάκελος Ο υποφάκελος Ο φάκελος Τα έγγραφά μου Ο φάκελος Οι εικόνες μου Ο φάκελος Η μουσική μου Ο φάκελος Τα βίντεό μου Ακόμη πιο πολλοί φάκελοι και υποφάκελοι Διάσημοι αλλά απαγορευμένοι φάκελοι Ο φάκελος Windows Ο φάκελος Program Files Άλλοι φάκελοι Η Εξερεύνηση των Windows Εμφάνιση της δενδρικής δομής Εξαφάνιση της δενδρικής δομής Αποκάλυψη των αρχείων ενός φακέλου Φακελομαγειρέματα Δημιουργία φακέλου Το θαύμα των συμπιεσμένων φακέλων Χρήση του πλαισίου διαλόγου Άνοιγμα Χρήση του πλαισίου διαλόγου Αποθήκευση ως Κεφάλαιο 6: Πάρτε τον αέρα των αρχείων σας Τι στα κομμάτια είναι αρχείο; Ομαδική ταλαιπωρία αρχείων Επιλογή όλων των αρχείων ενός φακέλου Επιλογή αρχείων στην τύχη Επιλογή διαδοχικών αρχείων Έριξα λάσο για να τα πιάσω Όλοι αντάμα κι ο ψωριάρης χώρια! Ανάμιξη μεθόδων επιλογής Αποεπιλογή στοιχείων...122

6 12 Τα PC για πρωτάρηδες Νόμοι και κανόνες ονομασίας αρχείων Επιλογή του καλύτερου ονόματος Επίσημοι κανόνες ονομασίας αρχείων Ατομική μετονομασία εικονιδίου Ομαδική μετονομασία εικονιδίων Αρχεία εδώ, αρχεία εκεί, αρχεία παραπέρα Μετακίνηση ή αντιγραφή αρχείων σε άλλο φάκελο Μετακίνηση ή αντιγραφή αρχείων με αποκοπή και επικόλληση Το συρτάκι της αντιγραφής και της μετακίνησης Η αναπαραγωγή των αρχείων Αντιγραφή αρχείου στη μονάδα Α (ή σε δίσκο Zip) Δημιουργία συντομεύσεων Διαγραφή εικονιδίων Οριστική και αμετάκλητη διαγραφή αρχείων! Αναίρεση διαγραφής (ή, τα αρχεία-ζόμπι!) Η αναζήτηση των χαμένων αρχείων Κεφάλαιο 7: Παραγωγή των δικών σας CD Δημιουργία των δικών σας CD δεδομένων Ανάρτηση του CD-R Αντιγραφή αρχείων σε CD-R Εγγραφή σε δίσκο CD-R Κακομεταχείριση αρχείων σε γραμμένο CD-R Λίγα λόγια για τα CD-RW Αντίγραφα ασφαλείας σε δίσκους CD-RW Εγγραφή CD μουσικής Συγκέντρωση των κομματιών Δημιουργία λίστας αναπαραγωγής Και τώρα, η ώρα της εγγραφής! Μέρος 3: Οδηγός υλικού και λογισμικού υπολογιστών Κεφάλαιο 8: Τα εντόσθια του υπολογιστή σας Η μητέρα όλων των καρτών Ο μικροεπεξεργαστής Τα ονόματα των μικροεπεξεργαστών Η ταχύτητα του μικροεπεξεργαστή "Πείτε µου, κ. Ξερόλα, τι μικροεπεξεργαστή έχει το PC µου;" Υποδοχές επέκτασης Στον επόμενο τόνο, η ώρα θα είναι Ναι, η ώρα είναι σημαντική! "Το ρολόι μου λέει ό,τι του κατέβει!" Ρύθμιση του ρολογιού Φρέσκια ώρα από το Διαδίκτυο...158

7 Περιεχόμενα 13 Το BIOS Η τροφοδοσία του PC Κεφάλαιο 9: Θύρες, πόρτες, και παράθυρα Τρύπες για όλες τις δουλειές Σύνδεση πληκτρολογίου και ποντικιού Δόξα στην πολυχρονεμένη μας USB Έχει το PC μου θύρα USB; Καλώδια USB Σύνδεση συσκευής USB Οι υποδοχές USB αυξάνονται και πληθύνονται Τι είναι καλύτερο κι από USB; Firewire Σειριακές θύρες, ή θύρες COM Η πάντα ευέλικτη θύρα εκτυπωτή Η σούπερ επιστημονική θύρα Α-to-D (χειριστηρίου παιχνιδιών) Υποδοχές ήχου Κεφάλαιο 10: Οι δίσκοι και οι μονάδες τους Διαφορετικοί τύποι μονάδων δίσκων για διαφορετικές ανάγκες Η χώρα των δισκετών Οι μονάδες δισκετών τρώνε δισκέτες Το μέσα-έξω της δισκέτας Προστασία δισκέτας από εγγραφή Οι ζόρικοι σκληροί δίσκοι! Τεχνικό μπλα-μπλα για τις μονάδες σκληρών δίσκων Πολλές μονάδες, πολλά γράμματα Η λάμψη των Μέσων: CD-ROM και DVD Εισαγωγή ενός CD ή DVD Εξαγωγή ενός CD ή DVD Εκκίνηση του PC από CD-ROM Η λύση του Zip Εισαγωγή δισκέτας Zip Εξαγωγή δισκέτας Zip Κεφάλαιο 11: Η μνήμη μου (με απατάει και δεν ξέρω τι να κάνω!) Τι είναι η μνήμη; Χρήση της μνήμης Μέτρηση της μνήμης Τσιπ και Ντέιλ Μερικές ερωτήσεις και απαντήσεις για τη μνήμη "Πόση μνήμη έχω στο PC μου αυτή τη στιγμή;" "Έχει ο υπολογιστής μου αρκετή μνήμη;" "Τι είναι η εικονική μνήμη;" "Τι είναι η μνήμη οθόνης;" Προσθήκη μνήμης στο PC σας...187

8 14 Τα PC για πρωτάρηδες Κεφάλαιο 12: Απίθανες οθόνες και καυτά γραφικά Οθόνη και μόνιτορ το μπέρδεμα με τα ονόματα Οθόνες και κάρτες οθόνης Γνωρίστε και αγαπήστε την οθόνη σας Φυσική περιγραφή Τεχνικά στοιχεία για τις οθόνες, που θα κάνουν το μυαλό σας να ρετάρει Ρύθμιση της οθόνης Τα πάντα για τις κάρτες γραφικών Ρύθμιση της οθόνης στα Windows Εμφάνιση του πλαισίου διαλόγου ιδιοτήτων τής οθόνης Ρύθμιση της ανάλυσης και των χρωμάτων Αλλαγή φόντου (ταπετσαρίας) Πρόγραμμα προφύλαξης οθόνης Μ' ένα θέμα ξένοιασα Βάλτε την οθόνη σας για ύπνο Αντίγραφο οθόνης Κεφάλαιο 13: Ο χορός των ποντικιών (ή, όταν λείπει ο γάτος...) Γιατί ποντίκι; Ένα απλό και φτωχό ποντίκι Οπτικό ή μηχανικό ποντίκι; Ασύρματα ποντίκια Βασικοί χειρισμοί με το ποντίκι Μη δείχνεις! Πάτα το! Διπλοπάτα το! Ποντικοσυρτάκι Ποντικομαστορέματα στα Windows Παιχνίδια με το δείκτη του ποντικιού "Ο δείκτης του ποντικιού μου χάθηκε!" "Το διπλοπάτημα δε δουλεύει" "Είμαι αριστερόχειρας και τα πλήκτρα είναι ανάποδα!" Κεφάλαιο 14: Χρήση και κατάχρηση του πληκτρολογίου Ναι, το PC σας χρειάζεται το πληκτρολόγιό του Ένα τυπικό πληκτρολόγιο PC Η βασική διάταξη του πληκτρολογίου "Πρέπει να μάθω να πληκτρολογώ για να χρησιμοποιήσω τον υπολογιστή μου;" Ειδικά μυστηριώδη και ανεξιχνίαστα πλήκτρα Πού είναι το πλήκτρο "Any", τέλος πάντων; Το πανίσχυρο πλήκτρο Enter Το πλήκτρο Tab Πού είναι το πλήκτρο Βοήθειας; Η αδελφότητα των κλειδιών Μερικά ανήσυχα πλήκτρα Παράξενα πλήκτρα των Windows...222

9 Περιεχόμενα 15 Το μυστήριο της καθέτου και της ανάποδης καθέτου Το ασύλληπτο πλήκτρο Διαφυγής Μπορείτε να ξεχάσετε αυτά τα πλήκτρα Ειδικά πλήκτρα σε ειδικά πληκτρολόγια Χρήση του πληκτρολογίου στα Windows Περίεργοι αλλά χρήσιμοι συνδυασμοί πλήκτρων των Windows Τα πλήκτρα της παιδικής χαράς Χρήση του πλήκτρου Win Πλήκτρα επεξεργασίας κειμένου στα Windows Ο σωστός τρόπος πληκτρολόγησης Κεφάλαιο 15: Ο εκτυπωτής (δεν έχει χαρτί, τυπώνει "κινέζικα") Γνωριμία με τον κ. Εκτυπωτή Δύο βασικά μοντέλα: ψεκασμού και λέιζερ Ο πίνακας ελέγχου του εκτυπωτή σας Τι τρώει ο εκτυπωτής σας, Μέρος Ι: Μελάνη Τι τρώει ο εκτυπωτής σας, Μέρος II: Χαρτί "Στήσιμο" του αγαπημένου σας εκτυπωτή Τα Windows και ο εκτυπωτής σας Εγκατάσταση νέου εκτυπωτή (το μέρος του λογισμικού) Άνοιγμα του παραθύρου του εκτυπωτή σας Βασικές λειτουργίες του εκτυπωτή Ρύθμιση επιλογών εκτύπωσης Εκτύπωση της οθόνης Τροφοδοσία φακέλων Κεφάλαιο 16: Μοντεμομανία Τι κάνει ένα μόντεμ; Τύποι μόντεμ Το παραδοσιακό τηλεφωνικό μόντεμ Πιο γρήγορα κι από Φερράρι: τα ευρυζωνικά μόντεμ Ταχύ, ταχύτερο, ταχύτατο Σύνδεση του μόντεμ Σύνδεση τηλεφωνικού μόντεμ Σύνδεση ευρυζωνικού μόντεμ Ενημερώστε τα Windows για το τηλεφωνικό σας μόντεμ Ενημερώστε τα Windows για το ευρυζωνικό μόντεμ σας Απαράβατοι κανόνες κλήσης Ορισμός θέσης για το τηλεφωνικό σας μόντεμ Τι κάνω με την αναμονή κλήσης; Σύνδεση από ξενοδοχείο Κεφάλαιο 17: Το PC που τραγουδάει Το PC σας κάνει μπορεί να κάνει βαβούρα Το υλικό που κάνει τη φασαρία Ηχεία παντού...255

10 16 Τα PC για πρωτάρηδες Επιλογές μικροφώνου Πάρτυ στα Windows Οι τύποι των αρχείων που κάνουν φασαρία Χαιρετήστε το Windows Media Player Η παιδική χαρά των ήχων των Windows Ρύθμιση της έντασης Το πάνελ ρύθμισης της έντασης ήχου Εγγραφή των δικών σας ήχων Δώστε στο PC σας στόμα και αυτιά Μπορεί να μιλήσει; Ακούει; Κεφάλαιο 18: Δικτυακοί παραλογισμοί Η μεγάλη εικόνα του δικτύου Το υλικό της δικτύωσης Η Αγία NIC Δικτυακοί αγωγοί Ομφαλοί, μεταγωγείς, και δρομολογητές Ασύρματη δικτύωση Το Κέντρο Δικτύωσης των Windows Το παράθυρο Συνδέσεις δικτύου Το πλαίσιο διαλόγου ιδιοτήτων μιας σύνδεσης δικτύου Θέσεις δικτύου Εμφάνιση της ομάδας εργασίας σας Το όνομα και η ομάδα εργασίας του υπολογιστή σας Πράγματα που μπορείτε να κάνετε στο δίκτυο Σύνδεση στο δίκτυο Κοινή χρήση φακέλου στο δίκτυο Κοινή χρήση εκτυπωτή Πρόσβαση σε δικτυακό φάκελο Αντιστοίχιση δίσκου δικτύου Χρήση εκτυπωτή δικτύου Κατάργηση κοινής χρήσης φακέλου Αποσύνδεση αντιστοιχισμένης μονάδας δικτύου Κατάργηση κοινής χρήσης εκτυπωτή Κοινή χρήση σύνδεσης στο Διαδίκτυο Κοινή χρήση ευρυζωνικής σύνδεσης Κοινή χρήση σύνδεσης μέσω τηλεφώνου Κεφάλαιο 19: Ψηφιακή εικόνα Το υλικό τής ψηφιακής εικόνας Σαρώστε αυτό κύριε Σποκ! Όλοι μαζί: "megapixel!" (Ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές) Μεταφορά της εικόνας από τον έξω κόσμο στο εσωτερικό του υπολογιστή Τα βάσανα της σάρωσης μιας εικόνας Μεταφορά των ψηφιακών σας φωτογραφιών στο PC Εκτύπωση των φωτογραφιών σας με τον Οδηγό εκτύπωσης φωτογραφιών...291

11 Περιεχόμενα 17 Χρήση λογισμικού επεξεργασίας φωτογραφιών Περιστροφή εικόνας Ξάκρισμα εικόνας Αλλαγή μεγέθους εικόνας Εμφάνιση μιας τεράστιας εικόνας Αποθήκευση εικόνας σε συγκεκριμένη μορφή Κεφάλαιο 20: Ακόμη περισσότερο υλικό του PC (περιφερειακά) Ο μεγάλος, μεγάλος κόσμος των περιφερειακών Εγκατάσταση περιφερειακού Συστήστε στα Windows το νέο σας υλικό "Τα Windows είναι ηλίθια και δεν αναγνωρίζουν το νέο μου περιφερειακό!" Μερικά δημοφιλή περιφερειακά Εξωτερικές μονάδες δίσκων Είναι ζωντανό και ζει επάνω στην οθόνη σας! "Έχω λίγα ευρώπουλα και θέλω να αναβαθμίσω το υλικό μου" Τι να αγοράσετε πρώτα Πότε πρέπει να αγοράσετε καινούργιο υπολογιστή Κεφάλαιο 21: Χρήση του λογισμικού Λίγα λόγια για την αγορά λογισμικού Τι είναι όλ' αυτά που βλέπουν τα μεγάλα και ωραία μου μάτια; Η αγγαρεία τής εγκατάστασης του λογισμικού Απεγκατάσταση λογισμικού Αναβάθμιση ή ενημέρωση λογισμικού Με την αναβάθμιση των Windows, τι γίνεται; Με την επιδιόρθωση των Windows, τι γίνεται; Μέρος 4: Το ιαδίκτυο (οδηγός για φυσιολογικούς ανθρώπους) Κεφάλαιο 22: Καλημέρα Διαδίκτυο Τι είναι το Διαδίκτυο; Μερικές συνήθεις παρανοήσεις σχετικά με το Διαδίκτυο Πληροφορίες από το Διαδίκτυο Πώς θα μπείτε στο Διαδίκτυο Πέντε πράγματα που χρειάζεστε για να μπείτε στο Διαδίκτυο Τι να προσέξετε σ' έναν ISP Πώς θα βρείτε ISP Προετοιμασία των Windows για το Διαδίκτυο Έκκληση στον Οδηγό δημιουργίας σύνδεσης Σύνδεση στο Διαδίκτυο Προσαρμογή της σύνδεσης Μήπως είστε ασυνδεσμικοί;...326

12 18 Τα PC για πρωτάρηδες Η αξία του τείχους προστασίας Εγκατάσταση της αντιπυρικής ζώνης στα Windows XP Προγράμματα αντιπυρικής ζώνης από τρίτους κατασκευαστές Χρήση λογισμικού Διαδικτύου Καληνύχτα Διαδίκτυο! Κεφάλαιο 23: Τα θεμέλια του Διαδικτύου Καλώς ήλθατε στον Ιστό Εκκίνηση του Internet Explorer Ξενάγηση στο παράθυρο του Internet Explorer Πληκτρολόγηση διεύθυνσης ιστοσελίδας Πάτημα σε συνδέσμους ιστοσελίδας Ένα βήμα εμπρός, δύο βήματα πίσω Ανανέωση τώρα! Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός Κλείσιμο του Internet Explorer Ταχυδρόόόόμος! Εκκίνηση του Outlook Express Η κύρια οθόνη Τα εισερχόμενα Αποστολή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Ανάγνωση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Μετά την ανάγνωση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Κλείσιμο του Outlook Express Κεφάλαιο 24: Γενικές συμβουλές για ανήσυχους Βρείτε αυτό που ψάχνετε Μηχανές αναζήτησης Το κλειδί της επιτυχημένης αναζήτησης Κάτι περισσότερο από μηχανές αναζήτησης: πύλες Ο Ιστός θέλει τα λεφτά σας Ερωταπαντήσεις για τα ηλεκτρονικά ψώνια Πλειστηριασμοί χωρίς πλειστηριαστές Όλοι έχουμε τα Αγαπημένα μας Οργάνωση των Αγαπημένων σας Χρήση του φακέλου και της γραμμής εργαλείων Συνδέσεων Βεβαρημένο ιστορικό Εμφάνιση του Ιστορικού Καλύψτε τα ίχνη σας (καθαρίστε το Ιστορικό σας) Σβήστε τελείως τα ίχνη σας Εκτύπωση ιστοσελίδων Πνίξτε τα ενοχλητικά αναδυόμενα παράθυρα! Ο χορός των κατασκόπων...357

13 Περιεχόμενα 19 Κεφάλαιο 25: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και όχι μόνο Προσαρμογή του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Σύνθεση μηνυμάτων με στυλ Προσέξτε πού βάζετε την υπογραφή σας Διαχείριση των μηνυμάτων σας Δημιουργία φακέλου μηνυμάτων Μετακίνηση μηνύματος σε φάκελο Διαγραφή (και ακύρωση διαγραφής) μηνυμάτων Το πολύτιμο Βιβλίο διευθύνσεων Προσθήκη ονόματος στο Βιβλίο διευθύνσεων Χρήση του Βιβλίου διευθύνσεων κατά την αποστολή μηνύματος Δημιουργία ομάδας Σπαμ, σπαμ, σπαμ, σπαμ Αποκλεισμός μηνυμάτων Άρση αποκλεισμού των αθώων Άλλοι τρόποι αντιμετώπισης του σπαμ Οι χαρές του εναλλακτικού λογαριασμού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Κεφάλαιο 26: Αρχεία από 'δω, αρχεία από 'κει! Αρπαγή αρχείων από ιστοσελίδες Αποθήκευση ολόκληρης ιστοσελίδας στο δίσκο Αποθήκευση εικόνας από ιστοσελίδα Αποθήκευση κειμένου από ιστοσελίδα στο δίσκο Αρπαγή λογισμικού από το Διαδίκτυο Αναζήτηση προγραμμάτων Δημιουργία ενός φακέλου Downloads Κατέβασμα αρχείου από το Διαδίκτυο Εγκατάσταση και χρήση λογισμικού που έχετε κατεβάσει Κατέβασμα αρχείου MP Μαμά, μαμά, έχουμε ένα συνημμένο! Υφαρπαγή συνημμένου με το Outlook Express Αποστολή συνημμένου με το Outlook Express Αντιμετώπιση της πανούκλας των ιών Μέρος 5: Οι δέκα εντολές Κεφάλαιο 27: Δέκα συνηθισμένα λάθη των πρωτάρηδων Δεν τερματίσατε τα Windows με το σωστό τρόπο Αγοράσατε πάρα πολλά προγράμματα Αγοράσατε ασύμβατο υλικό Δεν αγοράσατε αρκετές προμήθειες Δεν αποθηκεύσατε τη δουλειά σας...384

14 20 Τα PC για πρωτάρηδες Δεν πήρατε αντίγραφα ασφαλείας Ανοίξατε ή διαγράψατε άγνωστα πράγματα Ξεκινήσατε τον υπολογιστή από ξένο δίσκο Απαντήσατε σε μηνύματα σπαμ Ανοίξατε ένα πρόγραμμα συνημμένο σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Κεφάλαιο 28: Δέκα πράγματα που αξίζει να χαρίσετε στο PC σας Προγράμματα Ποντικοπινακίδα και υποστήριγμα για τους καρπούς Αντιθαμβωτικό φίλτρο Κάλυμμα για το πληκτρολόγιο Περισσότερη μνήμη Μεγαλύτερος και ταχύτερος σκληρός δίσκος Εργονομικό πληκτρολόγιο Μεγαλύτερη ή δεύτερη οθόνη Κάρτα επέκτασης USB Σαρωτής ή ψηφιακή φωτογραφική μηχανή Κεφάλαιο 29: Δέκα συμβουλές από έναν υπολογιστογκουρού Μην ξεχνάτε ότι είστε ο αφέντης του υπολογιστή σας Οι περισσότεροι σπασίκλες των υπολογιστών θέλουν να βοηθούν τους πρωτάρηδες Αγοράστε ένα UPS Μην έχετε άγχος με την αναβάθμιση του λογισμικού Ποτέ μην επανεγκαθιστάτε τα Windows Ρυθμίστε τέλεια την οθόνη σας Βγάλτε το PC από την πρίζα όταν αναβαθμίζετε το υλικό Γραφτείτε συνδρομητές σ' ένα περιοδικό για υπολογιστές Αποφεύγετε τις "νέες τεχνολογίες" Η ζωή είναι πολύ σπουδαίο πράγμα για να πάρει κανείς τους υπολογιστές στα σοβαρά Ευρετήριο...397

15 Κεφάλαιο 1 Γεια σου υπολογιστή (σε παρακαλώ, μη σκάσεις!)... Σ' αυτό το κεφάλαιο Τι είναι υπολογιστής; Τι δεν είναι υπολογιστής; Τι είναι PC; Τα βασικά μέρη του υλικού ενός υπολογιστή Ανακαλύψτε διάφορα στην κεντρική μονάδα Γνωριμία με το λογισμικό Καθησυχαστικές συμβουλές... Ό χι, ο υπολογιστής δεν πρόκειται να εκραγεί. Αν γινόταν, δε νομίζετε ότι θα ήταν πρώτο θέμα στις βραδινές ειδήσεις; Οι τηλεπαρουσιαστές θα τσίριζαν "Κι άλλος υπολογιστής έσκασε σήμερα", κουνώντας με αποδοκιμασία και επιτιμητικά τα άψογα χτενισμένα κεφάλια τους. " εν μπορώ να καταλάβω γιατί οι άνθρωποι εξακολουθούν να τους αγοράζουν, Κώστα." "Αξίζει να χάσει κανείς ένα πόδι, Ειρήνη;" Φυσικά, η χρήση του υπολογιστή θα βρίσκονταν στο "τοπ τεν" των επικίνδυνων σπορ. "Νούμερο τρία: Χρήση επεξεργαστή κειμένου. Προσέξτε την εξάρτηση που χρησιμοποιεί ο Γιάννης καθώς ξεκινάει ένα νέο έγγραφο στο Word." Ευτυχώς όμως, τα πράγματα δεν είναι έτσι. Αν και οι υπολογιστές δεν τινάζονται στον αέρα, θα μπορούσαν να είναι πιο φιλικοί. Θα ήθελα πολύ να πω ότι στην πραγματικότητα είναι εύκολο να καταλάβουμε τους υπολογιστές, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ. Ακόμη κι αυτοί που έχουν κλίση στους υπολογιστές, καθημερινά ανακαλύπτουν νέα και χρήσιμα πράγματα. Φυσικά, έχετε ήδη κάνει ένα τεράστιο βήμα στο να κάνετε τον υπολογιστή πιο φιλικό: Έχετε αυτό το βιβλίο, το οποίο αρχίζει με αυτό το φιλικό κεφάλαιο, μια ευχάριστη εισαγωγή στο PC. Αν δεν είστε ήδη οι ευτυχείς κάτοχοι ενός PC, μπορώ να σας προτείνω ένα θαυμάσιο βιβλίο: Buying a Computer For Dummies, που το έχω γράψει με τα χεράκια μου κι έχει εκδοθεί από τη Wiley Publishing, Inc. Παρουσιάζει τα βασικά στοιχεία του PC, τον τρόπο επιλογής του PC που σας ταιριάζει, και σας μαθαίνει να τα βγάζετε πέρα όταν εγκαθιστάτε το μηχάνημα για πρώτη φορά. Το βιβλίο αυτό προσπαθεί να μη χρησιμοποιεί ακαταλαβίστικους όρους, ή τουλάχιστον να τους εξηγεί πριν τους χρησιμοποιήσει. Επειδή δεν ισχύει το ίδιο και για τα υπόλοιπα βιβλία και περιοδικά, μπορώ να σας συστήσω ένα καλό λεξικό για υπολο-

16 30 Μέρος Ι: Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζετε γιστές: The Illustrated Computer Dictionary For Dummies, γραμμένο κι αυτό από μένα για σας, της Wiley Publishing, Inc. Σας υπόσχομαι ότι δεν πρόκειται να ξανακάνω γκρίζα διαφήμιση των βιβλίων μου στο υπόλοιπο αυτού του κεφαλαίου με μια μικρή επιφύλαξη για την τελευταία πρόταση. Τι ακριβώς είναι ένα PC; Το PC είναι ένας προσωπικός υπολογιστής έχει πάρει το όνομά του από το "αρχαίο" IBM PC. Η εταιρεία IBM (International Business Machines) δημιούργησε το PC (Personal Computer Προσωπικός Υπολογιστής) μετά από πολλά χρόνια στα οποία κατασκεύαζε πιο μεγάλους, Απρόσωπους Υπολογιστές (ΑΥ). Σήμερα, όποιον υπολογιστή κι αν αγοράσετε για το σπίτι ή το γραφείο σας τον βαφτίζετε PC. ε χρειάζεται να είναι της IBM. ε χρειάζεται να είναι προσωπικός. Αν τον χρησιμοποιείτε και είναι υπολογιστής, τότε είναι PC. Είναι πολύ βολικό να θεωρείτε το PC μια μεγάλη αριθμομηχανή με καλύτερη οθόνη και περισσότερα πλήκτρα. Από τεχνική άποψη, αυτό είναι. Τα PC σάς επιτρέπουν να δουλεύετε με λέξεις, αριθμούς, και γραφικά. Μπορούν να δουλεύουν μόνα τους, σε ομάδες (που ονομάζονται δίκτυα), ή σε όλη τη γη στο ιαδίκτυο (Internet). Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές του τυπικού PC. Για παράδειγμα, τα περισσότερα μοντέλα ονομάζονται επιτραπέζια. Οι φορητοί υπολογιστές ονομάζονται "επιγονάτιοι" (laptops), ή "σημειωματάρια" (notebooks). Έχουν τις ίδιες δυνατότητες με τα επιτραπέζια PC, αλλά είναι ειδικά σχεδιασμένοι για να μεταφέρονται. Στο βιβλίο αναφέρομαι σε αρκετά διακεκριμένα θέματα για τους φορητούς, ώστε να αισθάνονται ευτυχισμένοι οι διακεκριμένοι κάτοχοί τους. Οι υπολογιστές δεν είναι κακοί. ε διαθέτουν κάποια δαιμονική ευφυΐα. Για την ακρίβεια, όταν τους γνωρίσετε θα καταλάβετε ότι είναι μάλλον "στόκοι". Τι κάνει ένα PC; Οι υπολογιστές είναι "απερίγραπτοι". Σε αντίθεση με άλλα εργαλεία που προορίζονται για συγκεκριμένες χρήσεις το πριόνι πριονίζει, το κατσαβίδι βιδώνει, και το σφυρί καρφώνει οι υπολογιστές μπορούν να κάνουν πολλά και διαφορετικά πράγματα, αντιμετωπίζοντας ένα τεράστιο πλήθος προβλημάτων για ένα τεράστιο πλήθος ανθρώπων, με ένα τεράστιο πλήθος τρόπων. Ο υπολογιστής μπορεί να κάνει σχεδόν οτιδήποτε μπορεί να γίνει με λέξεις, αριθμούς, γραφικά, πληροφορίες, και επικοινωνία. Κατά κάποιο τρόπο, ο υπολογιστής είναι απλώς μία ακόμα ηλεκτρονική συσκευή. Σε αντίθεση με την τοστιέρα ή το σύστημα ψεκασμού καυσίμου του αυτοκινήτου σας, που έχουν προγραμματιστεί έτσι ώστε να κάνουν μόνον ένα πράγμα, τον προσωπικό υπολογιστή μπορείτε να τον προγραμματίσετε ώστε να κάνει ένα σωρό ενδιαφέρουσες εργασίες. Από σας εξαρτάται να πείτε στον υπολογιστή τι θέλετε να κάνει.

17 Κεφάλαιο 1: Γεια σου υπολογιστή (σε παρακαλώ, μη σκάσεις!) 31 Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο υπολογιστής είναι ο χαμαιλέων των ηλεκτρονικών συσκευών. Μπορείτε να δείτε ταινίες σ' αυτόν, να ακούσετε ραδιόφωνο, να ψωνίσετε, να συνομιλήσετε, να ζωγραφίσετε, ή ακόμη και να επιδοθείτε σε εργασίες για σπασίκλες, όπως τα μαθηματικά. Οι δυνατότητες του υπολογιστή είναι απεριόριστες. Οι υπολογιστές κάνουν αυτά που κάνουν με τη βοήθεια του λογισμικού (software). Το λογισμικό λέει στον υπολογιστή τι να κάνει. Όχι, δε χρειάζεται να μάθετε να προγραμματίζετε για να μπορέσετε να χρησιμοποιήσετε έναν υπολογιστή. Το πρόγραμμα (το λογισμικό) θα το "γράψει" κάποιος άλλος, κι εσείς θα το αγοράσετε για να κάνετε τη δουλειά σας. Η "αποστολή" σας, ως χειριστή του υπολογιστή, είναι να εξηγήσετε στο λογισμικό τι ακριβώς θέλετε να κάνει κατόπιν, το λογισμικό θα "βάλει" τον υπολογιστή να το κάνει. Μόνο σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας μπορείτε να δείτε υπολογιστές που λένε αυτοί στους ανθρώπους τι να κάνουν. Αν θέλετε, μπορείτε να εξηγήσετε προφορικά στον υπολογιστή σας πού θέλετε να τον στείλετε. Αυτό συμβαίνει εκατομμύρια φορές κάθε μέρα, από χρήστες υπολογιστών σε όλο τον κόσμο. Αυτά που μπορείτε να πείτε στον υπολογιστή περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται, στα "Τι!", "Κόφτο!", "Σκουλήκι!", και το δημοφιλές Τι δεν κάνει ένα PC; εν τραγουδάει. ε χορεύει. εν παίζει μπουζούκι ή θέατρο. εν κάνει καταδύσεις. ε βόσκει πρόβατα. εν κάνει τζόγκινγκ. εν καθαρίζει τον κήπο. εν "ψωνίζει" περίεργους τύπους από μπαρ. εν είναι μέλος του κλαμπ κομμωτικής για άντρες. εν τρελαίνεται για σούσι. ε γεμίζει την πισίνα νερό. εν κάνει πλαστική. εν καθαρίζει το πατάρι. ε γυαλίζει το αυτοκίνητο. εν καθαρίζει παράθυρα. Υλικό και λογισμικό Κάθε υπολογιστής χωρίζεται σε δύο μέρη: το υλικό (hardware) και το λογισμικό (software). Αυτά τα δύο "πάνε πακέτο". εν μπορείτε να έχετε το ένα χωρίς το άλλο. Θα ήταν σαν να είχατε ρομάντζο χωρίς φεγγάρι, αστραπή χωρίς βροντή, σκορδαλιά χωρίς σκόρδο, Σαρακοστή χωρίς Μάρτη, Φίλιππο χωρίς Ναθαναήλ. Το υλικό του υπολογιστή είναι το φυσικό του μέρος όλα όσα μπορείτε να αγγίξετε και να δείτε. Το υλικό, μόνο του, είναι άχρηστο αν δεν παίρνει οδηγίες από το λογισμικό. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το υλικό μοιάζει με αυτοκίνητο χωρίς οδηγό ή με πριόνι χωρίς μαραγκό χρειάζονται και τα δύο για να υπάρξει αποτέλεσμα.

18 32 Μέρος Ι: Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζετε Το λογισμικό είναι το "μυαλό" του υπολογιστή οι οδηγίες που λένε στον υπολογιστή τι να κάνει. Όταν δεν υπάρχει το λογισμικό, το υλικό κάθεται και σας "θωρεί ακίνητο". Πρέπει να έχετε λογισμικό για να "πάρει μπροστά" ο υπολογιστής σας. Για την ακρίβεια, το λογισμικό είναι αυτό που καθορίζει την προσωπικότητα του υπολογιστή σας. Αν μπορείτε να το πετάξετε από το παράθυρο, είναι υλικό. Αν μπορείτε να το πετάξετε από το παράθυρο αλλά το δείτε να ξανάρχεται, είναι γάτα. Το λογισμικό του υπολογιστή δεν είναι παρά οι οδηγίες που λένε στον υπολογιστή τι να κάνει, πώς να ενεργεί, ή πότε να χάνει τα δεδομένα σας. Το λογισμικό του υπολογιστή είναι πιο σημαντικό από το υλικό. Το λογισμικό λέει στον υπολογιστή τι να κάνει. Χωρίς το κατάλληλο λογισμικό, το υλικό του υπολογιστή δεν έχει τι να κάνει. Τότε α- κριβώς είναι που ο υπολογιστής μετατρέπεται με μαγικό τρόπο σε βαρίδι για τον πάτο της θάλασσας. Το βασικό υλικό (ή, τι είδε ο υπολογιστοσπασίκλας) Στην Εικόνα 1-1 βλέπετε ένα συνηθισμένο προσωπικό υπολογιστή. ίπλα σε κάθε βασικό κομμάτι του συστήματος φαίνεται το όνομά του. Αυτά τα κομμάτια είναι τα βασικά. Στο υπόλοιπο βιβλίο μπορείτε να διαβάσετε τις σχετικές λεπτομέρειες. Εικόνα 1-1: Τα βασικά μέρη του υπολογιστή.

19 Κεφάλαιο 1: Γεια σου υπολογιστή (σε παρακαλώ, μη σκάσεις!) 33 Κεντρική μονάδα: Το βασικό κουτί τού υπολογιστή είναι η κεντρική μονάδα (οι κομπιουτερομανείς την αποκαλούν μονάδα συστήματος) ή ΚΜΕ (Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας λάθος ασυγχώρητο). Είναι ένα κουτί που περιέχει τα "εντόσθιά" του υπολογιστή, καθώς και διάφορα κουμπιά, φωτάκια, και υποδοχές όπου συνδέονται τα υπόλοιπα μέρη του συστήματος. Οθόνη: Η οθόνη είναι το κουτί όπου ο υπολογιστής εμφανίζει διάφορες πληροφορίες. Η οθόνη βρίσκεται δεξιά ή αριστερά από την κεντρική μονάδα ή, αν την κεντρική μονάδα την έχετε θάψει κάτω από το γραφείο σας, η οθόνη είναι πάνω στο γραφείο. (Η τοποθέτηση και της οθόνης κάτω από το γραφείο μπορεί να δείχνει πρωτοτυπία και αντικομφορμισμό, αλλά μάλλον είναι ηλίθια ενέργεια.) Πληκτρολόγιο: Σ' αυτό...πληκτρολογείτε είναι ο κύριος τρόπος επικοινωνίας με τον υπολογιστή. Κλι-πι-τι-κλοπ! Ποντίκι: Ααα, το ποντίκι του υπολογιστή. εν είναι τρωκτικό και δεν έχετε να φοβηθείτε για πανούκλα. Είναι μια χρήσιμη συσκευή όταν ασχολείστε με γραφικά που εμφανίζονται στην οθόνη του υπολογιστή σας. Ηχεία: Τα περισσότερα PC μπορούν να "τσιρίζουν" μέσα από ένα ζευγάρι στερεοφωνικών ηχείων που είτε συνδέονται εξωτερικά, όπως φαίνεται στην Εικόνα 1-1, είτε είναι ενσωματωμένα στην κεντρική μονάδα ή την οθόνη του υπολογιστή. Αν έχετε γεμάτες τσέπες, μπορείτε να βάλετε κι ένα "υπογούφερ" κάτω από το γραφείο σας. Προσέξτε μόνο μην ξεσηκώσετε τους γείτονες. Εκτυπωτής: Εκεί όπου πηγαίνει η έξοδος του υπολογιστή το τυπωμένο χαρτί ονομάζεται και υλικό αντίγραφο (hard copy). Αυτή η λίστα περιγράφει το βασικό υπολογιστικό σύστημα που βλέπετε στην Εικόνα 1.1. Εκτός απ' αυτά τα βασικά, μπορεί να βρείτε κι άλλα πράγματα στριμωγμένα γύρω από τον υπολογιστή, όπως σαρωτής, ψηφιακή κάμερα, χειριστήριο παιχνιδιών, εξωτερική μονάδα δίσκου, μόντεμ υψηλής ταχύτητας, και πολλά, πολλά άλλα παιχνίδια εεε χμμ, βασικά και απαραίτητα εξαρτήματα. Κάτι που σίγουρα δε φαίνεται στην Εικόνα 1.1 και ποτέ δεν αναφέρεται σε κάποιο εγχειρίδιο υπολογιστή και, βέβαια, ούτε στις διαφημίσεις είναι η "μακαρονάδα" των καλωδίων που λουφάρουν πίσω από κάθε υπολογιστή. Σκέτο μπάχαλο! Αυτά τα καλώδια τα χρειάζεστε για να συνδέετε τις συσκευές μεταξύ τους και με τις πρίζες του ρεύματος. Κανένα σαμπουάν ή κοντίσιονερ του κόσμου δεν μπορεί να καθαρίσει αυτόν το χαμό: Όλα τα παραπάνω κομμάτια είναι σημαντικά. Βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να ξεχωρίσετε την κεντρική μονάδα, το πληκτρολόγιο, το ποντίκι, τα ηχεία, την οθόνη, και τον εκτυπωτή στο δικό σας σύστημα. Αν δεν υπάρχει εκτυπωτής, μάλλον θα υπάρχει ε- κτυπωτής δικτύου σε κάποιο άλλο δωμάτιο. Τα κεφάλαια του Μέρους III αυτού του βιβλίου περιγράφουν με περισσότερες λεπτομέρειες τα διάφορα συστατικά του υπολογιστή, τα οποία μόλις σας παρουσιάσαμε επίσημα στην Εικόνα 1-1. ΚΜΕ είναι τα αρχικά των λέξεων Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας. Είναι ένας άλλος όρος για το μικροεπεξεργαστή του υπολογιστή. Όμως, ορισμένοι ονομάζουν έτσι την κεντρική μονάδα. Η συσχέτιση αυτή είναι τελείως και οριστικά λανθασμένη, κι αυτοί που μπερδεύουν την κεντρική μονάδα με την ΚΜΕ πρέπει να μαστιγώνονται ανηλεώς και μετά να κρεμιούνται στο μεσιανό κατάρτι.

20 34 Μέρος Ι: Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζετε Παραλλαγές στο θέμα του τυπικού υπολογιστή ε μοιάζουν όλοι οι υπολογιστές με το μηχάνημα της Εικόνας 1-1. Ο τύπος του PC που βλέπετε στην Εικόνα 1-1 είναι αυτή τη στιγμή ο πιο δημοφιλής και ονομάζεται μίνι πύργος (mini-tower). Το μηχάνημα μπορεί να στηθεί όρθιο κα υπερήφανο πάνω στο γραφείο σας ή να κρυφτεί κάτω από το γραφείο. Και είναι χαριτωμένο και σέξι! εν είναι απαραίτητο όλα τα PC να έχουν τη μορφή μίνι πύργου. Τα πρώτα δέκα χρόνια ζωής τού PC, ο πιο δημοφιλής τύπος ήταν το επιτραπέζιο (desktop). Υπάρχουν κι άλλα μοντέλα, το καθένα με τον προσανατολισμό του, τις διαστάσεις του, και αρκετά λαμπάκια για να ικανοποιήσουν και τον πιο απαιτητικό πελάτη. Στον παρακάτω κατάλογο παρουσιάζονται οι διάφοροι τύποι και μοντέλα PC: Μίνι πύργος: Η πιο δημοφιλής μορφή. Ο υπολογιστής τοποθετείται πάνω ή κάτω από το γραφείο (δείτε την Εικόνα 1-1). Επιτραπέζιος: Στο παρελθόν υπήρξε η συνηθισμένη εμφάνιση ενός PC ένα "κουτί" για την κεντρική μονάδα και μία οθόνη που πιέζει τα πάντα προς τα κάτω σαν ένα τεράστιο πρες-παπιέ. Τώρα οι επιτραπέζιοι επιζούν ως συστήματα μικρής επιφάνειας, κι έχουν κερδίσει τη δική τους παράγραφο: Επιτραπέζιος (μικρής επιφάνειας): Μικρότερη έκδοση του επιτραπέζιου που χρησιμοποιείται συνήθως σε φτηνά οικιακά συστήματα. Όταν λέμε "επιφάνεια ενός PC" αναφερόμαστε στην επιφάνεια που καταλαμβάνει αυτό επάνω στο γραφείο μας. Ένα επιτραπέζιο μοντέλο μικρής επιφάνειας είναι απλώς πιο μικρό από το απλό επιτραπέζιο μοντέλο. (Και τι έγινε; Το απερίγραπτο χάος που βασιλεύει στο γραφείο μας έχει την ιδιότητα να απλώνεται μέχρι να καλύψει και το τελευταίο ελεύθερο τετραγωνικό εκατοστό.) Φορητός/σημειωματάριο: Ειδικός τύπος υπολογιστή που η οθόνη του διπλώνει επάνω στο πληκτρολόγιο, δημιουργώντας ένα "πακέτο" μικρού βάρους, ιδανικό για να καθυστερεί τους ελέγχους ασφαλείας στα αεροδρόμια. Τα φορητά PC λειτουργούν όπως και τα ομόσταβλά τους επιτραπέζια τυχόν διαφορές επισημαίνονται στο παρόν βιβλίο. Πύργος: Πρόκειται για μια επιτραπέζια μονάδα ξαπλωμένη ανάσκελα, με αποτέλεσμα να υψώνεται σαν πύργος. Αυτά τα PC διαθέτουν περισσότερο χώρο για επεκτάσεις (γι' αυτό και τα προτιμούν οι "ψαγμένοι" χρήστες). Οι πύργοι συνήθως βρίσκονται στο πάτωμα και ακουμπούν τα κιλά τους στη μια πλευρά τού γραφείου. Η φάτσα της κεντρικής μονάδας Η κεντρική μονάδα είναι το πιο σημαντικό τμήμα του υπολογιστή σας. Είναι η "μάνα", το νούμερο ένα. Κάθε τμήμα του υπολογιστικού σας συστήματος είτε βρίσκεται μέσα στην κεντρική μονάδα είτε συνδέεται μ' αυτή. Στην Εικόνα 1-2 μπορείτε να δείτε μια τυπική κεντρική μονάδα ενός PC και τα ονόματα των σημείων που παρουσιάζουν τουριστικό ενδιαφέρον (η διάταξη αυτών των σημείων στο δικό σας PC μπορεί να είναι διαφορετική από αυτή που φαίνεται στην εικόνα).

21 Κεφάλαιο 1: Γεια σου υπολογιστή (σε παρακαλώ, μη σκάσεις!) 35 Εικόνα 1-2: Τα πιο σημαντικά σημεία στην πρόσοψη της κεντρικής μονάδας. Μονάδα CD-ROM ή DVD: Χρησιμοποιεί δίσκους υψηλής χωρητικότητας που μοιάζουν με τα μουσικά CD ή τα DVD, αλλά περιέχουν πληροφορίες για τον υπολογιστή. είτε τα Κεφάλαια 4, 7, και 10 για να μάθετε πώς δουλεύουν αυτές οι συσκευές. Οι μονάδες DVD έχουν επάνω τους το σύμβολο DVD. Αν δεν υπάρχει το σύμβολο DVD, το PC σας έχει απλώς μια φτωχική και μπανάλ μονάδα CD-ROM και σεις πρέπει να αισθάνεστε "χώμα". Μελλοντική επέκταση: Αα, εδώ έχουμε προοπτικές! Μπορείτε να προσθέσετε ένα σωρό καλούδια σε έναν απλό θνητό υπολογιστή, και οι περισσότερες κεντρικές μονάδες έχουν άφθονο χώρο γι' αυτό. Τυχόν κενές θέσεις ή αποσπώμενα τμήματα στο μπροστινό μέρος του υπολογιστή δείχνουν ότι μπορείτε να προσθέσετε ακόμη πιο πολλά μαραφέτια στο μέλλον. Αυτός ο χώρος μπορεί να έχει ήδη καταπατηθεί στον υπολογιστή σας από κάποια μονάδα μαγνητοταινίας, από μια μονάδα Zip, από μία ακόμη μονάδα CD-ROM ή CD-R/RW, από έναν ακόμα σκληρό δίσκο, ή από διάφορα άλλα κολοκυθομαραφέτια για τα οποία ένα σωρό υπολογιστοψυχασθενείς ξοδεύουν τα ωραία τους ευρώπουλα. Μονάδα δισκετών: Είναι η τρύπα που καταπίνει δισκέτες και μετά τις φτύνει. Ορισμένα προγράμματα κυκλοφορούν σε δισκέτες, και μπορείτε να χρησιμοποιείτε δισκέτες για να μεταφέρετε αρχεία από το ένα PC στο άλλο.

22 36 Μέρος Ι: Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζετε Μονάδα Zip: Μια συνηθισμένη δυνατότητα σε πολλά PC είναι η μονάδα Zip, που μοιάζει με καλοταϊσμένη μονάδα δισκετών. Σ' ένα δίσκο Zip μπορείτε να αποθηκεύσετε πληροφορίες που θα έπιαναν εκατοντάδες δισκέτες. εν έχουν όμως όλα τα PC μονάδα Zip. Το κρυφό πάνελ: Ορισμένα PC, ειδικά τα οικιακά μοντέλα, έχουν ένα κρυφό πάνελ ή πορτάκι που ανοίγει. Πίσω του, μπορείτε να βρείτε ειδικές υποδοχές για χειριστήρια παιχνιδιών, μικρόφωνα, ακουστικά, ή άλλες χρήσιμες συσκευές που μπορεί να χρειαστεί να συνδέετε ή να αποσυνδέετε περιοδικά. Η παρουσία του κρυφού πάνελ είναι πιο βολική από το να πασπατεύετε τα οπίσθια του υπολογιστή σας για τις κατάλληλες υποδοχές. Γρίλιες αερισμού: Εντάξει, δεν είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακές, αλλά οι περισσότερες κεντρικές μονάδες διαθέτουν γρίλιες αερισμού. Μη φράζετε αυτές τις γρίλιες με βιβλία ή αυτοκόλλητα σημειώματα. Το "θηρίο" πρέπει και να αναπνέει. Πλήκτρα και φωτάκια: Τα περισσότερα από τα πλήκτρα του υπολογιστή βρίσκονται στο πληκτρολόγιο. Μερικά από τα πιο σημαντικά βρίσκονται στην κεντρική μονάδα μάλιστα, στα πιο κυριλέ PC δίπλα σ' αυτά τα πλήκτρα υπάρχουν διάφορα εντυπωσιακά φωτάκια. είτε μερικά από αυτά τα πλήκτρα και φωτάκια: Πλήκτρο λειτουργίας: Χρησιμοποιείτε αυτό το πλήκτρο για να ανάβετε ή να σβήνετε τον υπολογιστή, αν και είναι κάτι παραπάνω από ένας απλός διακόπτης. Για παράδειγμα, σε ορισμένα PC το πλήκτρο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να θέσει τον υπολογιστή σε μια κατάσταση "ύπνου". Πλήκτρο επανεκκίνησης: Αυτό το πλήκτρο σάς επιτρέπει να επανεκκινήσετε τον υπολογιστή σας χωρίς να χρειαστεί να τον σβήσετε και να τον ανάψετε πάλι. Σημειώστε ότι δεν έχουν όλα τα PC πλήκτρο επανεκκίνησης. Πλήκτρο αδρανοποίησης: Πατώντας αυτό το πλήκτρο, αναγκάζετε το PC σας να πέσει σε κώμα και να αναστείλει όλες τις δραστηριότητές του, χωρίς να χρειαστεί να το σβήσετε. Σε ορισμένους υπολογιστές, το πλήκτρο αδρανοποίησης και το πλήκτρο λειτουργίας είναι ένα και το αυτό. Φωτάκια μονάδων δίσκων: Αυτά τα φωτάκια ανάβουν όταν δουλεύει ο σκληρός δίσκος, το CD-ROM, ο δίσκος Zip, ή η δισκέτα. Για ένα σκληρό δίσκο, το φωτάκι είναι η επιβεβαίωση ότι "χαίρει άκρας υγείας" και κάνει τη δουλειά του. Για όλους τους άλλους τύπους μονάδων (με αφαιρούμενους δίσκους), το φωτάκι δείχνει ότι ο υπολογιστής έχει τη συγκεκριμένη στιγμή πάρε-δώσε με τη μονάδα. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλα διασκεδαστικά και ασυνήθιστα πράγματα στο μπροστινό μέρος της κεντρικής μονάδας του υπολογιστή σας, αν και τα περισσότερα από αυτά ισχύουν για συγκεκριμένες μάρκες. Τρέξτε στο Κεφάλαιο 2 για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα πλήκτρα τροφοδοσίας, επανεκκίνησης, και αδρανοποίησης, και τις λειτουργίες τους. Αραιά και πού, μπορεί να βρείτε κι ένα πλήκτρο Πανικού. Ορισμένοι νεότεροι υπολογιστές έχουν αυτοκόλλητα που δείχνουν το μυστικό αριθμό εγκατάστασης των Windows ή ισχυρίζονται διάφορες ανοησίες όπως "Γεννημένος για Windows 3D" ή "Έχω ένα Pentium Zillion στη μηχανή μου".

23 Κεφάλαιο 1: Γεια σου υπολογιστή (σε παρακαλώ, μη σκάσεις!) 37 Ορισμένα PC μπορεί να μην τα έχει προικίσει ο μπαμπάς τους με μονάδα δισκέτας. Μην καλύπτετε τις γρίλιες αερισμού στο μπροστινό μέρος της κεντρικής μονάδας. Υπάρχει πιθανότητα ο υπολογιστής σας να πάθει ασφυξία (στην κυριολεξία) και να ζεσταθεί υπερβολικά. Τα φωτάκια των σκληρών δίσκων έχουν κόκκινο, πράσινο, ή κίτρινο χρώμα, και αναβοσβήνουν όταν ο δίσκος λειτουργεί. Μην τρομάξετε και, προπάντων, μη βάλετε τις φωνές. εν είναι συναγερμός ο σκληρός δίσκος κάνει απλώς τη δουλειά του. (Προσωπικά, προτιμώ το πράσινο χρώμα γιατί είναι πιο καθησυχαστικό μου θυμίζει τα Χριστούγεννα). Τα οπίσθια της κεντρικής μονάδας Το πίσω μέρος της κεντρικής μονάδας είναι το πιο δραστήριο. Εκεί θα βρείτε διάφορες υ- ποδοχές για τις συσκευές του υπολογιστή σας: υποδοχές για να συνδέσετε την οθόνη, το πληκτρολόγιο, το ποντίκι, τα ηχεία, και σχεδόν όλα όσα συνόδευαν το PC όταν το αγοράσατε. Στην Εικόνα 1-3 μπορείτε να δείτε τα οπίσθια ενός τυπικού PC, καθώς και τις θέσεις σύνδεσης των διαφόρων εξαρτημάτων του. Ο υπολογιστής σας θα πρέπει να διαθέτει τα περισσότερα από τα εξαρτήματα που αναφέρονται στην εικόνα, αλλά ίσως βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία στο πίσω μέρος του. Παροχή ρεύματος: Εδώ συνδέεται η άκρη ενός καλωδίου του οποίου η άλλη άκρη συνδέεται σε μια πρίζα. Υποδοχή πληκτρολογίου: Το πληκτρολόγιο συνδέεται σ' αυτή την τρυπούλα. Αυτή η μικρούλα εικόνα υποτίθεται ότι είναι ένα πληκτρολόγιο. Σε ορισμένες υποδοχές πληκτρολογίου μπορεί να υπάρχει η επιγραφή KBD ή Keyboard. Υποδοχή ποντικιού: Έχει περίπου το ίδιο μέγεθος και σχήμα με την υποδοχή τού πληκτρολογίου, αλλά δίπλα της υπάρχει ένα εικονίδιο ποντικιού για να ξέρετε ότι εκεί πάει το ποντίκι. Θύρα USB: Σ' αυτές τις κουλ υποδοχές μπορείτε να συνδέετε φαντεζί συσκευές USB. Αν έχετε ποντίκι, πληκτρολόγιο, ηχεία, ή εκτυπωτή USB, τα συνδέετε εδώ κι όχι στις άλλες θύρες (δείτε το Κεφάλαιο 9). Σειριακές θύρες ή θύρες COM: Στα περισσότερα PC υπάρχουν δύο θύρες αυτού του τύπου COM1 και COM2 αν και πολλές φορές έχουν επιγραφές με μια σειρά από Ι και Ο. Εδώ συνδέεται το εξωτερικό μόντεμ ή το σειριακό ποντίκι. (Σπάνιο, αλλά υπάρχει και τέτοια ράτσα.) Θύρα εκτυπωτή: Ο εκτυπωτής συνδέεται σ' αυτή την υποδοχή. Θύρα χειριστηρίου παιχνιδιών: Αυτή η θύρα χρησιμοποιείται κυρίως για... επιστημονικές εφαρμογές. Μπορείτε να την αναγνωρίσετε από μια εικόνα (όπως αυτή που βλέπετε εδώ δίπλα στο περιθώριο) ή από τις λέξεις Joystick ή Game Controller.

24 38 Μέρος Ι: Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζετε Υποδοχή οθόνης: Η οθόνη του PC συνδέεται σ' αυτή την υποδοχή. Μερικές φορές, η υποδοχή βρίσκεται σε κάρτα επέκτασης (δείτε την Εικόνα 1-3) και δεν έχει επιγραφή. Σ' αυτή την περίπτωση, μπορείτε να καταλάβετε ότι είναι υποδοχή οθόνης γιατί έχει 15 τρυπούλες περισσότερες από τη σειριακή θύρα, που έχει το ίδιο μέγεθος, αλλά μόνον 9 τρυπούλες. Υποδοχή ηχείου/εξόδου ήχου: Εδώ θα συνδέσετε τα εξωτερικά ηχεία του PC σας, ή το PC στο στερεοφωνικό σας για να εξοντώνετε και τους γείτονες μαζί με τους κακούς στο Doom XX. Υποδοχή εισόδου γραμμής (line in): Σ' αυτή την υποδοχή συνδέετε ένα στερεοφωνικό ή βίντεο στο PC σας για να "γράψετε" ήχο. Υποδοχή μικροφώνου: Σ' αυτή την τρύπα μπορείτε να συνδέσετε το μικρόφωνο του υπολογιστή σας και να κατατροπώσετε τον Παβαρότι. Εικόνα 1-3: Τα σημαντικότερα σημεία στο πίσω μέρος της κεντρικής μονάδας.

25 Κεφάλαιο 1: Γεια σου υπολογιστή (σε παρακαλώ, μη σκάσεις!) 39 Υποδοχή κάρτας δικτύου Ethernet: Εδώ κάνετε τη σύνδεσή σας σε ένα Τοπικό ίκτυο (Local Area Network LAN), το οποίο μοιάζει με ένα τεράστιο τηλεφωνικό κέντρο. εν έχουν όλοι οι υπολογιστές αυτή την υποδοχή. Μόντεμ: Στο μόντεμ μπορεί να υπάρχουν δύο υποδοχές, αν και ορισμένα έχουν μόνο μία. Η μια συνδέει το μόντεμ με την πρίζα του τηλεφώνου στον τοίχο και η άλλη (αν υπάρχει) συνδέει ένα τηλέφωνο (τη συσκευή που χρησιμοποιούμε εμείς οι άνθρωποι), για να μπορείτε να απαντάτε όταν σας καλούν στο τηλέφωνο. Έξοδος S-Video: Αν το PC σας διαθέτει μονάδα DVD, μάλλον έχει ένα σωρό πρόσθετες υποδοχές για έξοδο εικόνας και ήχου. Η υποδοχή S-Video σάς επιτρέπει να συνδέσετε μια τηλεοπτική συσκευή που έχει τέτοια υποδοχή στο PC σας. Άλλες υποδοχές βίντεο σας ε- πιτρέπουν να στείλετε μια ταινία DVD σε τηλεόραση ή συσκευή βίντεο. Εκτός από τις θύρες, τις υποδοχές, και τις τρύπες, στα οπίσθια της κεντρικής μονάδας υπάρχουν και υποδοχές επέκτασης. Πρόκειται για τις πίσω πλευρές των διαφόρων καρτών επέκτασης που συνδέετε στο PC σας. Ορισμένες υποδοχές επέκτασης διαθέτουν και υποδοχές για διάφορα άλλα καλούδια τού PC. Και τώρα τα καλά νέα: όλα αυτά τα συνδέετε μόνο μία φορά. Κατόπιν, τα οπίσθια του PC σας θα αντικρίζουν τον τοίχο για το υπόλοιπο της ζωής του, κι εσείς δε θα χρειαστεί να τα δείτε ποτέ ξανά (εκτός αν προσθέσετε κάτι στο μέλλον). Αν ο υπολογιστής σας έχει μονάδα DVD, χρησιμοποιήστε τις υποδοχές ήχου στην κάρτα επέκτασης του DVD και όχι τις υποδοχές ήχου που σας δείξαμε προηγουμένως στην Εικόνα 1-3. Έτσι, για παράδειγμα, αν συνδέσετε τα ηχεία στην υποδοχή που δείξαμε στην εικόνα και δεν έχετε ήχο, αναζητήστε μια παρόμοια υποδοχή στις κάρτες επέκτασης. Οι υποδοχές του πληκτρολογίου και του ποντικού είναι διαφορετικές! Βεβαιωθείτε ότι έχετε συνδέσει την κατάλληλη συσκευή στη σωστή τρύπα, γιατί διαφορετικά δε θα λειτουργεί ούτε το πληκτρολόγιο ούτε το ποντίκι! Τρέξτε στο Κεφάλαιο 9 για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις υποδοχές και το τι συνδέεται σε αυτές. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα μόντεμ, δείτε το Κεφάλαιο 16. "Ωω! Έχει έγχρωμη κωδικοποίηση!" Η σύγχρονη τάση στο υλικό των υπολογιστών είναι η έγχρωμη κωδικοποίηση των υποδοχών στα οπίσθια του PC. Έτσι, εκτός από το διαγαλαξιακό εικονίδιο του ηχείου ή της εξόδου ήχου, τώρα έχετε το πράσινο χρώμα. Αυτά είναι τα καλά μαντάτα.

26 40 Μέρος Ι: Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζετε Τα κακά μαντάτα είναι ότι κάθε κατασκευαστής υπολογιστών έχει την κακή συνήθεια να χρησιμοποιεί τη δική του έγχρωμη κωδικοποίηση για τα πάντα. Έτσι, αυτό που είναι κόκκινο στον έναν υπολογιστή μπορεί να είναι βιολετί στον άλλο. Αυτή η έλλειψη λογικής είναι το σήμα κατατεθέν της βιομηχανίας υπολογιστών. Ευτυχώς, οι υποδοχές εξακολουθούν να είναι διαφορετικές και επισημαίνονται με διεθνή σύμβολα ή γράφουν τι είναι. Όμως, θεώρησα καλό να παρουσιάσω στον Πίνακα 1-1 τα πιο συνηθισμένα χρώματα που χρησιμοποιούνται από τους περισσότερους κατασκευαστές. Πίνακας 1-1 Θύρα/Υποδοχή Πληκτρολόγιο Ποντίκι Σειριακές θύρες Εκτυπωτής Οθόνη Γραμμή εξόδου/ηχεία Μικρόφωνο Γραμμή εισόδου ήχου Χειριστήριο παιχνιδιών Το βασικό λογισμικό σας Έγχρωμοι κωδικοί υποδοχών PC Χρώμα Μωβ Πράσινο Κυανό Βιολετί Μπλε Λευκό Ροζ Γκρίζο Κίτρινο Στο λογισμικό του υπολογιστή δεν απονέμονται σχεδόν ποτέ οι τιμές που του αξίζουν (για το γεγονός ότι χάρη σ' αυτό λειτουργεί ο υπολογιστής). Έτσι εξηγείται, άλλωστε, και το ότι το λογισμικό είναι σχεδόν πάντα πανάκριβο. Όπως και να 'ναι, το λογισμικό το χρειάζεστε για να λειτουργήσει το υλικό σας. Το λειτουργικό σύστημα (ή "ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο;") Το πιο σημαντικό τμήμα του λογισμικού είναι το λειτουργικό σύστημα. Είναι το βασικό πρόγραμμα του υπολογιστή ο "Πρώτος", ο "Μεγάλος", ο "Ύπατος", ο "Ατρόμητος αρχηγός", ο βασιλιάς. Το λειτουργικό σύστημα κάνει κουμάντο στον υπολογιστή ελέγχοντας όλα τα τμήματα του μηχανήματος και εξασφαλίζοντας ότι όλα πάνε καλά. Είναι το "μυαλό" της όλης ιστορίας (εξηγεί στο "χαζό" υλικό τι πρέπει να κάνει).

27 Κεφάλαιο 1: Γεια σου υπολογιστή (σε παρακαλώ, μη σκάσεις!) 41 Επίσης, το λειτουργικό σύστημα ελέγχει το λογισμικό των εφαρμογών (δείτε την επόμενη ενότητα). Καθένα από αυτά τα προγράμματα πρέπει να υποκλιθεί μπροστά στο λειτουργικό σύστημα και να ορκιστεί ότι θα είναι πιστός και ταπεινός του υπήκοος. Τέλος, είναι δουλειά του λειτουργικού συστήματος να επικοινωνεί μαζί σας, αγαπητέ άνθρωπε. Σ' αυτό το θέμα δεν μπορεί να πει κανείς ότι τα καταφέρνει και πολύ καλά, γι' αυτό και βλέπετε τόσο πολλά βιβλία στις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων σχετικά με τα λειτουργικά συστήματα των υπολογιστών. Το λειτουργικό σύστημα είναι το πιο σημαντικό τμήμα του λογισμικού ενός υπολογιστή. Το λειτουργικό σύστημα συνήθως είναι ήδη εγκατεστημένο στον υπολογιστή που α- γοράζετε. ε χρειάζεται να προσθέσετε κι άλλο λειτουργικό σύστημα, αν και τα λειτουργικά συστήματα ενημερώνονται και αναβαθμίζονται αρκετά συχνά. Για το PC, το λειτουργικό σύστημα είναι τα Windows. Υπάρχει σε διάφορα αρώματα: Windows 98, Windows Me, Windows 2000, και Windows XP. Το Κεφάλαιο 3 επιδίδεται σε μια ακατάσχετη φλυαρία για τα λειτουργικά συστήματα και τα Windows. Όταν αγοράζετε λογισμικό, το αγοράζετε με βάση το λειτουργικό σύστημα κι όχι τη μάρκα του PC σας. Έτσι, αντί να αγοράζετε "λογισμικό για Dell", ψάχνετε στα προγράμματα για Windows του καταστήματος. Λογισμικό που όντως κάνει κάτι χρήσιμο Το λειτουργικό σύστημα είναι απλώς υπεύθυνο για τον υπολογιστή. Όταν είναι μόνο του, δεν μπορεί να κάνει κάτι χρήσιμο για σας. Για να κάνετε τη δουλειά σας, χρειάζεστε κάποιο πρόγραμμα εφαρμογής. Είναι τα τσιράκια, αν και το λειτουργικό σύστημα είναι κάτι περισσότερο από ένας κοιμισμένος επιστάτης. Τα προγράμματα εφαρμογών (application programs) είναι τα προγράμματα που κάνουν τη δουλειά. Προγράμματα εφαρμογών είναι οι επεξεργαστές κειμένου, οι εφαρμογές επεξεργασίας γραφικών, τα παιχνίδια, το εκπαιδευτικό λογισμικό, και ούτω καθεξής. Οτιδήποτε κάνετε στον υπολογιστή σας γίνεται εφικτό χάρη στα προγράμματα εφαρμογών. Άλλοι τύποι προγραμμάτων είναι τα βοηθητικά προγράμματα (utilities) και το λογισμικό προγραμματισμού. Και φυσικά, υπάρχουν όλες αυτές οι εφαρμογές για το ιαδίκτυο: φυλλομετρητές Ιστού (Web browsers), προγράμματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, και γενικό λογισμικό αυτής της φυλής. Θεωρούνται εφαρμογές που κάνουν κάτι, ακόμη κι αν αυτό που κάνουν είναι σας τρώνε ώρες ολόκληρες. Μερικές παρήγορες συμβουλές Κάποια στιγμή, κάτι θα πάει στραβά με τον υπολογιστή. Είναι αναπόφευκτο. Οι υπολογιστές "τρελαίνονται". Τα προγράμματα περιέχουν λάθη. Αλλά ότι κι αν συμβεί, μη βιαστείτε να κατηγορήσετε τον εαυτό σας. Ειλικρινά, το λάθος δεν είναι δικό σας!

28