Παχυσαρκία και η σχέση της με τον οστικό μεταβολισμό
|
|
- Καλλιγένεια Παπαϊωάννου
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 235 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Παχυσαρκία και η σχέση της με τον οστικό μεταβολισμό Σ. Ηλιοπούλου 1, Δ. Παπαχρήστου 2 1 Φοιτήτρια Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών, 2 Επίκουρος Καθηγητής Ανατομίας-Ιστολογίας- Εμβρυολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παχυσαρκία είναι μια πολυπαραγοντική νόσος, η οποία προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στα περισσότερα συστήματα. Στη συγκεκριμένη εργασία αναλύεται το πώς η παχυσαρκία επηρεάζει την ποιότητα του οστού, την οστική μάζα και αρχιτεκτονική και συνεπώς πως οδηγεί στην εμμένουσα οστεοπόρωση. Οι βασικοί παράγοντες που συνδέουν παθογενετικά την παχυσαρκία με την οστεοπόρωση είναι οι εξής: 1) τα οιστρογόνα, 2) η αρωματάση, 3) η λεπτίνη, 4) η αντιπονεκτίνη, 5) και η κοινή προέλευση λιποκυττάρων και οστεοβλαστών. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι η παχυσαρκία και συγκεκριμένα το αυξημένο σπλαχνικό λίπος αυξάνει τον κίνδυνο για οστεοπόρωση. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σαφές ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με την εμφάνιση οστεοπόρωσης, όμως οι μηχανισμοί που οδηγούν σε αυτή δεν έχουν ακόμη διαλευκανθεί. Αποσαφήνιση των μοριακών μηχανισμών της συσχέτισης στην παθογένεια αυτών των νόσων θα μπορούσε να συμβάλλει σημαντικά στην αποτελεσματικότερη και πιο εξειδικευμένη αντιμετώπισή τους. Λέξεις ευρετηρίου: παχυσαρκία, οστικός μεταβολισμός. Παραπομπή Σ. Ηλιοπούλου, Δ. Παπαχρήστου. Παχυσαρκία και η σχέση της με τον οστικό μεταβολισμό. Επιστημονικά Χρονικά 2014;19(3): ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα τελευταία χρόνια ο τρόπος ζωής και οι διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων έχουν αρχίσει και αλλάζουν, έτσι ώστε όλο και πιο μεγάλο κομμάτι του ανθρώπινου πληθυσμού να εμφανίζει διαφόρων ειδών διαταραχές οι οποίες ούτε λίγο ούτε πολύ καταλήγουν σε μη αναστρέψιμες νόσους/καταστάσεις. Μια από τις σημαντικότερες επιπτώσεις αυτών των διατροφικών αλλαγών είναι και η παχυσαρκία. Έχει αποδειχθεί ότι η χρόνια αυτή νόσος σχετίζεται με διάφορες επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, μια από τις οποίες είναι και η σχέση της με τον οστικό μεταβολισμό. a. Ορισμός Παχυσαρκίας Η παχυσαρκία είναι μια πολυπαραγοντική νόσος, τα αίτια της οποίας είναι γενετικά, νευροχημικά και ψυχολογικά κυρίως αίτια. Η παθολογική αυτή κατάσταση χαρακτηρίζεται από υπερβολικό σωματικό λίπος, το οποίο έχει επιβλαβείς συνέπειες για τον οργανισμό και έχει ως αποτέλεσμα την ελάττωση του προσδόκιμου επιβίωσης και την εμφάνιση πολλαπλών προβλημάτων υγείας. [1] b. Επιδημιολογικά Στοιχεία Τα τελευταία χρόνια, ο επιπολασμός της παχυσαρκίας έχει αυξηθεί ραγδαία στις βιομηχανικές αλλά και στις αναπτυσσόμενες κοινωνίες. Πιο συγκεκριμένα, τα ποσοστά της παχυσαρκίας στις ΗΠΑ αυξήθηκαν από 14%
2 236 το 1970 σε 32% το 2013, ενώ στην Κίνα έφτασαν το 7,1% το Στη χώρα μας η παχυσαρκία αγγίζει το 17,5%. [2, 3]. Τέλος, ανησυχητικό είναι ότι η Ελλάδα κατέχει την 1η θέση στην παιδική παχυσαρκία στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, 44% των παιδιών είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, εκ των οποίων το 11,2% είναι παχύσαρκα. [4] c. BMI (Δείκτης Μάζας Σώματος) Η αξιολόγηση του βαθμού παχυσαρκίας γίνεται με τη βοήθεια του ΔΜΣ που υπολογίζεται από το λόγο του βάρους (kg) προς το τετράγωνο του ύψους (m). Με βάση τον BMI έχουμε τις εξής κατηγορίες: BMI Classification < 18.5 underweight normal weight overweight class I obesity class II obesity 40.0 class III obesity d. Επιπτώσεις παχυσαρκίας Η παχυσαρκία έχει πολλές δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Μερικές από αυτές είναι: κατάθλιψη αύξηση χοληστερόλης περιορισμός κινητικότητας αρθρίτιδα διαβήτης τύπου ΙΙ εμφράγματα καρκίνος προβλήματα με τις αρθρώσεις και τα οστά [1, 5]. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ a. Λιποκύτταρα & Οστεοβλάστες (ΟΒΛ) Τα τελευταία χρόνια αρκετές επιστημονικές και εργαστηριακές έρευνες υποδεικνύουν την άμεση σχέση παχυσαρκίας με διαταραχές του οστικού μεταβολισμού. Ένα από τα κυριότερα στοιχεία που υποδηλώνει ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με το μεταβολισμό των οστών είναι η κοινή προέλευση των λιποκυττάρων και των οστεοβλαστών. Επίσης, σημαντικό είναι το γεγονός ότι τα λιποκύτταρα αναστέλλουν την οστεοβλαστική λειτουργία ενώ επάγουν την οστεοκλαστική. Τα λιποκύτταρα και οι ΟΒΛ προέρχονται από ένα κοινό αρχέγονο μεσεγχυματικό κύτταρο (MSC). Ανάλογα με τους μεταγραφικούς παράγοντες που δρουν στο αρχέγονο αυτό κύτταρο, είτε διεγείρεται η διαφοροποίηση των ΟΒΛ, είτε αντίστροφα αναστέλλεται η οστεοβλαστογένεση και προάγεται η λιπογένεση. Ο PPAR-γ 2 είναι ο κύριος ρυθμιστής της λιπογένεσης. Η ενεργοποίηση του οδηγεί σε: o μείωση διαφοροποίησης των MSCs προς ΟΒΛ, ελάττωση της οστικής πυκνότητας και της μάζας του οστού o αύξηση διαφοροποίησης των MSCs προς λιποκύτταρα και αύξηση του όγκου του λιπώδους ιστού του μυελού των οστών[6-9]. Οι Wnt πρωτεΐνες, είναι γλυκοπρωτεΐνες και ανήκουν σε μία οικογένεια σηματοδοτικών μορίων [10]. Οι πρωτεΐνες αυτές που ενεργοποιούν την κανονική οδό μεταγωγής σήματος παίζουν κεντρικό ρόλο στη διαφοροποίηση αυτών των κυττάρων προς οστεοβλάστες. Ταυτόχρονα, η ενδοκυττάρια συσσώρευση β-κατενίνης παράλληλα με την εκτροπή της διαδικασίας διαφοροποίησης προς OBΛ, εμποδίζει τη διαφοροποίηση προς λιποκύτταρα [11].
3 237 μελέτες screening που παρουσιάζουν τη διαμόρφωση του οστού σε τρεις διαστάσεις δείχνουν ότι ο υπερβολικός λιπώδης ιστός και η αύξηση της μάζας του λίπους προκαλούν αλλοίωση στην αρχιτεκτονική του οστού και στο περιεχόμενο και σχετίζονται με μείωση της συνολικής οστικής πυκνότητας, λόγω αύξησης της οστεοκλαστικής και μείωση της οστεοβλαστικής λειτουργίας. [11] c. Νέες μελέτες Μία πολύ πρόσφατη μελέτη των Bredella et al έδειξε ότι υπάρχει σοβαρή επίδραση στον οστικό μεταβολισμό του «κρυμμένου λίπους» στο ήπαρ, στους μυς, στο Μυελό των Οστών (ΜτΟ) και στη κοιλία. Τα αποτελέσματα της έρευνας, σε άνδρες και γυναίκες, έδειξαν ότι το σπλαχνικό λίπος έναντι του υποδόριου είναι περισσότερο επιζήμιο για την υγεία των οστών. b. Τα δύο σενάρια για Παχυσαρκία και Οστεοπόρωση Για τη σχέση της παχυσαρκίας με την οστεοπόρωση υπάρχουν δύο σενάρια. o Το χτες: Μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν ότι η παχυσαρκία ωφελεί την υγεία των οστών και πιο συγκεκριμένα ότι προστατεύει από την οστεοπόρωση. Υπήρχε η άποψη ότι η αύξηση του σωματικού βάρους οδηγεί σε βελτίωση της ποιότητας του οστού και της οστικής μάζας. (10) o Το σήμερα: Σήμερα όμως, πρόσφατες μελέτες αποδεικνύουν ότι η παχυσαρκία οδηγεί σε μείωση της οστικής μάζας. Οι σύγχρονες Το υποδόριο λίπος βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα, ενώ το σπλαχνικό εντοπίζεται βαθιά κάτω από τον μυϊκό ιστό στην κοιλιακή κοιλότητα. Γενετικοί παράγοντες, η διατροφή και η άσκηση είναι συνεισφέρον σημασίας στο επίπεδο του σπλαχνικού λίπους που είναι αποθηκευμένο στο σώμα. Συμπεραίνει ακόμα, ότι τα αυξημένα επίπεδα του λίπους στο ΜτΟ καθιστά τα οστά αδύναμα και επομένως αυξάνεται ο κίνδυνος της οστεοπόρωσης. [12] Επίσης, μια άλλη μελέτη των Bredella et al, φανέρωσε πως άνδρες με μεγάλη ποσότητα Σπλαχνικού Λίπους (Σ.Λ.) είχαν εξασθενημένες μηχανικές ιδιότητες σε σύγκριση με τους άνδρες με χαμηλή ποσότητα Σ. Λ., παρά το συγκρίσιμο ΔΜΣ. Πιο συγκεκριμένα αποδεικνύεται ότι στις περιπτώσεις με υψηλό Σ.Λ., παρατηρείται χαμηλός μέσος όρος της πυκνότητας του δοκιδωτού και φλοιώδους οστού και μείωση
4 238 του πάχους του φλοιώδους έναντι αυτών με μειωμένο Σ.Λ. [13] d. Τρίγωνο Παχυσαρκία Εμμηνόπαυση Οστεοπόρωση Δύο από τις κύριες επιπτώσεις τις εμμηνόπαυσης είναι η παχυσαρκία και η οστεοπόρωση. Στην εμμηνόπαυση έχουμε αύξηση του σωματικού βάρους, του λίπους στην κοιλιά και μείωση των οιστρογόνων. Η μείωση των οιστρογόνων οδηγεί σε αύξηση του λόγου ανδρογόνα/οιστρογόνα, που σχετίζεται με την αλλαγή στην κατανομή του λίπους (από τύπου σώματος «αχλαδιού» σε τύπο «μήλου», στις γυναίκες). Ενώ παράλληλα συμβάλλει στην απώλεια της οστικής μάζας (0,5%-1,5% ανά έτος για χρόνια). [14] ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Οι βασικοί ορμονικοί παράγοντες που συνδέουν την παχυσαρκία με την οστεοπόρωση είναι: τα οιστρογόνα, η αρωματάση, η λεπτίνη και η αντιπονεκτίνη. ΤΑ ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ ΚΑΙ Η ΑΡΩΜΑΤΑΣΗ Αρχικά τα οιστρογόνα, μειώνουν το νευροπεπτίδιο Υ (ισχυρή ορεξιογόνος νευροορμόνη του εγκεφάλου). Επίσης, συμβάλλουν στο πολλαπλασιασμό των μεγάλων λιποκυττάρων στους γλουτούς και στα κάτω άκρα και στην μείωση αυτών στην κοιλιά. Τα οιστρογόνα, δρώντας στους ΟΒΛ και στα Τ-κύτταρα, καταστέλλουν την παραγωγή του RANKL (receptor activator of nuclear factor kb ligand- πρωτεΐνη που βρίσκεται στην κυτταρική μεμβράνη των κυττάρων των οστεοβλαστών) και αυξάνουν την πρωτεΐνη οστεοπροτεγερίνη (OPG), στις δύο αυτές ομάδες. Τέλος, καταστέλλουν την οστεοκλαστογένεση με την ελάττωση της παραγωγής κυτταροκινών (TNFα, IL-1, M- CSF, IL-6, PGE2) - που ρυθμίζουν την παραγωγή RANKL και OPG - από τα Τ- κύτταρα. Η έλλειψη οιστρογόνων στην εμμηνόπαυση έχει τα αντίθετα αποτελέσματα, δηλαδή ταχεία απώλεια της οστικής μάζας. [15] Η αρωματάση είναι ένα ένζυμο που εκφράζεται στα στρωματικά κύτταρα που περιβάλλουν τα λιποκύτταρα και βιοσυνθέτει οιστρογόνα από ανδρογόνα μέσω των εξής μηχανισμών: a) μετατρέπει την τεστοστερόνη σε οιστραδιόλη στην ωοθήκη (σε προεμμηνοπαυσιακες γυναίκες) b) μετατρέπει την ανδροστενεδιόνης σε οιστρόνη στο λιπώδη ιστό (σε μετεμμηνοπαυσιακες γυναίκες και σε άνδρες ιδιαίτερα μέσης ηλικίας και με αυξημένη ποσότητα λιπώδους μάζας) Στην Παχυσαρκία έχουμε αύξηση των IL- 6 και TNF-a που ρυθμίζουν την έκφραση της αρωματάσης. Για το λόγο αυτό, αυξημένο λίπος άρα και αυξημένα οιστρογόνα, παλαιότερα επικρατούσε η άποψη ότι η παχυσαρκία προστατεύει από την οστεοπόρωση. [16] Η ΛΕΠΤΙΝΗ Η λεπτίνη εκκρίνεται κυρίως από τον λιπώδη ιστό και είναι ανάλογη της λιπώδους
5 239 μάζας, την οποία περιορίζει μειώνοντας την έκκριση του νευροπεπτιδίου Υ. Επίσης, καταστέλλει την όρεξη αυξάνει την ενεργειακή δαπάνη και τέλος ρυθμίζει την αναδιαμόρφωση των οστών. Σε περιπτώσεις πρόσληψης σωματικού βάρους έχουμε αύξηση επιπέδων λεπτίνης, ενώ σε απώλεια σωματικού βάρους μειώνονται τα επίπεδα λεπτίνης. Η επίδραση της λεπτίνης στον οστικό μεταβολισμό είναι διπλή και όχι επαρκώς μελετημένη: a) Επιδρά άμεσα, μέσω του Νευρικού Συστήματος: δράση στον υποθάλαμο ενεργοποίηση Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος ενεργοποίηση β- Αδρενεργικών υποδοχέων οστεοβλαστών αναστολή οστικής παραγωγής b) Επιδρά έμμεσα, μέσω περιφερικών υποδοχέων λεπτίνης στα κύτταρα του οστίτη ιστού: o δράση στους ΟΒΛ: επαγωγή της διαφοροποίησης και του πολλαπλασιασμού, την αύξηση παραγωγής Πρωτεϊνών αλλά και την επιμετάλλωση της θεμέλιας ουσίας και μείωση της απόπτωσης αυτών o δράση στους οστεοκλάστες (ΟΚΛ): αναστολή ανάπτυξης και διαφοροποίησης και απόπτωση ώριμων ΟΚΛ. Ωστόσο οι μηχανισμοί που δρα η λεπτίνη δεν είναι ακόμα πλήρως αποσαφηνισμένοι. Η ΑΝΤΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗ Η αντιπονεκτίνη είναι μια αντιφλεγμονώδης κυτοκίνη που ρυθμίζει την ενεργειακή ομοιόσταση και το bone remodeling. Σε σχέση με τις άλλες αντιποκυτοκίνες μειώνεται στην παχυσαρκία και σε καταστάσεις ινσουλινοαντίστασης και καρδιαγγειακών ασθενειών.[17] Η επίδραση της παχυσαρκίας στην έκκριση της αντιπονεκτίνης ίσως να μεσολαβείται μέσω μίας παρακρινούς επίδρασης των TNF-α, IL-6, IL-8, MCP-1, τα οποία αυξάνονται σε συγκέντρωση όταν αυξάνεται η λιπώδης μάζα. [18] Ένας αριθμός από κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η αντιπονεκτίνη ορού συνδέεται αρνητικά με την οστική πυκνότητα (BMD) και θετικά με βιοχημικούς δείκτες του οστικού μεταβολισμού, γεγονός που υποδηλώνει ότι η αντιπονεκτίνη μπορεί να είναι ένας αρνητικός ρυθμιστής της οστικής μάζας. Ωστόσο, οι περισσότερες in vitro μελέτες καταδεικνύουν ότι διεγείρει τη διαφοροποίηση ΟΒΛ, καθώς και την έκφραση της οστεοκαλσίνης. Η αντιπονεκτίνη διεγείρει έμμεσα τη διαφοροποίηση των ΟΚΛ και την έκφραση οστεοπροτεγερίνης σε ΟΒΛ, ενώ η αναστέλλει άμεσα την οστεοκλαστική δραστηριότητα και την οστική απορρόφηση. Τέλος, διεγείρει τον σχηματισμό των οστών και την οστική αναδιαμόρφωση, καθώς αναστέλλει την επαναρρόφηση οστού. [19] Η ακριβής δράση την αντιπονεκτίνης όμως δεν έχει ακόμα πλήρως αποσαφηνιστεί. AΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Ο αγγειακός ενδοθηλιακός αυξητικός παράγοντας (VEGF) είναι ένας αγγειογενετικός παράγοντας που επίσης αυξάνει τη διαπερατότητα των αγγείων. Στον άνθρωπο, τα επίπεδα του VEGF στην κυκλοφορία αυξάνουν κατά την παχυσαρκία, ενώ παράγεται περισσότερο από το σπλαχνικό σε σχέση με τον υποδόριο λιπώδη ιστό (σε ποσοστό 8 27% εκ του συνολικού παραγόμενου VEGF στο σώμα). Η έκφρασή του στα λιποκύτταρα επάγεται από την ινσουλίνη. Η ικανότητα αυτή βασίζεται στην βλαπτική δράση των αυξημένων επιπέδων ινσουλίνης στην παχυσαρκία. Επίσης, και η παραγωγή TGFβ1 συσχετίζεται ανάλογα με το λιπώδη ιστό. Παράγεται όμως σε μικρό ποσοστό από τα
6 240 λιποκύτταρα σε σχέση με τα υπόλοιπα κύτταρα του λιπώδους ιστού. [20] Η IL-6 είναι μία πολυδύναμη φλεγμονώδης κυτοκίνη, που απελευθερώνεται από λιποκύτταρα, λιπώδης ιστός, ΟΒΛ και αλλού στο σώμα. Ειδικότερα, ο λιπώδης ιστός ευθύνεται για το ένα τρίτο των κυκλοφορούντων επιπέδων της IL-6. Τα παχύσαρκα άτομα έχουν υψηλό κυκλοφορούντα επίπεδα αυτής της προφλεγμονώδους κυτοκίνης. Η IL-6 είναι επίσης ένας διεγέρτης οστεοκλαστογένεσης και οστικής απορρόφησης. Από την άλλη, ορισμένα δεδομένα δείχνουν ότι το mrna της IL-6 εκφράζεται σε προοβλ και ΟΒΛ, και ότι η IL-6 διεγείρει τον πολλαπλασιασμό και τη διαφοροποίησή τους ελέγχοντας την παραγωγή του από τοπικούς παράγοντες. [9] ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα τελευταία χρόνια γίνεται σημαντική έρευνα για τη συσχέτιση Οστίτη Ιστού και Λιπώδους Ιστού. Φαίνεται όμως ότι η αυξημένη παρουσία λιπώδους ιστού σχετίζεται με την ανάπτυξη της οστεοπόρωσης και άλλων οστικών προβλημάτων όπως η Οστεοαρθρίτιδα ή οι οστικές μεταστάσεις. Η κατανόηση των μοριακών μηχανισμών που επάγουν στο σχηματισμό της παχυσαρκίας και της οστεοπόρωσης οδηγεί σε μια αποτελεσματικότερη και πιο εξειδικευμένη θεραπεία. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Δημήτριος Παπάζογλου. Παχυσαρκία - Εισαγωγή στο πρόβλημα. Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, Chen CM. Overview of obesity in Mainland China. Obes Rev 2008; 9(Suppl 1): Guijarro A, Kirchner H, Meguid MM. Catabolic effects of gastric bypass in a diet-induced obese rat model. Curr Opin Clin Nutr Metab Care, 2006; 9: Gimble JM, Robinson CE, Wu X, et al. Peroxisome proliferatoractivated receptor-gamma activation by thiazolidinediones induces adipogenesis in bone marrow stromal cells. Mol Pharmacol, 1996;50: Rodriguez JP, Montecinos L, Rios S, Reyes P, Martinez J. Mesenchymal stem cells from osteoporotic patients produce a type I collagen-deficient extracellular matrix favoring adipogenic differentiation. J Cell Biochem, 2000;79: Cao JJ. Effects of obesity on bone metabolism. J Orthop Surg Res. 2011, Jun 15;6:30.
7 9. Silvia Migliaccio, Emanuela A Greco, Rachele Fornari, Lorenzo M Donini, Andrea Lenzi. Is obesity in women protective against osteoporosis? Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity: Targets and Therapy 2011; 4: Chun JS, Oh H, Yang S, Park M. Wnt signaling in cartilage development and degeneration. BMB Rep, 2008 Jul 31;41(7): Qin L, Raggatt LJ, Partride NC. PTH: Α double-edged sword for bone metabolism. Trends Endocrinol Metab, 2004; 15 (2): Bredella MA, Gill CM, Gerweck AV, Landa MG, Kumar V, Daley SM, Torriani M, Miller KK. Ectopic and serum lipid levels are positively associated with bone marrow fat in obesity. Radiology, 2013 Nov;269(2): Bredella MA, Lin E, Gerweck AV, Landa MG, Thomas BJ, Torriani M, Bouxsein ML, Miller KK. Determinants of bone microarchitecture and mechanical properties in obese men. J Clin Endocrinol Metab, 2012 Nov;97(11): Θεμιστοκλής Τζώτζας. Γυναικείες γεννητικές ορμόνες και σωματικό βάρος. Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, University of Minnesota Medical School Duluth, Diez JJ, Iglesias P. The role of the novel adipocyte-derived hormone adiponectin in human disease. Eur J Endocrinol, 2003; 148: Milagros Gloria Huerta. Adiponectin and leptin: Potential tools in the differential diagnosis of pediatric diabetes? Rev Endocr Metab Disord, 2006; 7: Kanazawa I. Adiponectin in metabolic bone disease. Curr Med Chem. 2012;19(32): Fain JN. Release of interleukins and other inflammatory cytokines by human adipose tissue is enhanced in obesity and primarily due to the nonfat cells. Vitam Horm. 2006;74:
8 REVIEW 242 Obesity and its relation to bone metabolism S. Iliopoulou 1, D. Papachristou 2 1 Medical Student and 2 Assistant Professor of Anatomy-Histology-Embryology, University of Patras, Greece ABSTRACT Obesity is a multi-factorial disease which causes serious effects on most systems. In this paper we analyze how obesity influences the quality of the bone, bone mass and architecture and consequently how it leads to persistent osteoporosis. The key factors wich associate obesity pathogenetically with osteoporosis are: estrogens, aromatase, leptin, adiponectin and the common origin of adipocytes (fat cells) and osteoblasts (bone cells). We conlude that obesity and in particular increased visceral fat increases the risk of osteoporosis. In the last years, it has become clear that obesity is associated with the presence of osteoporosis, but the mechanisms leading to this haven t been clarified. Clarification of molecular mechanisms of the correlation of the pathogenesis on these diseases could contribute significantly to the most effective and specialized treatment. Keywords: obesity, bone metabolism Citation S. Iliopoulou, D. Papachristou. Obesity and its relation to bone metabolism. Scientific Chronicles 2014;19(3): Συγγραφέας επικοινωνίας Σωτηρία Ηλιοπούλου, Ε-mail: sotiria_ili@hotmail.com
οστεοαρθρίτιδα δεν προστατεύουν από την οστεοπόρωση Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ Πρόεδρος ΕΛΙΟΣ
Το αυξημένο σωματικό βάρος και η οστεοαρθρίτιδα δεν προστατεύουν από την οστεοπόρωση Ελληνικά επιδημιολογικά δεδομένα Γ. Π. Λυρίτης Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ γ Πρόεδρος ΕΛΙΟΣ Οι ποιο συχνές παθήσεις του
Διαβάστε περισσότεραInteractions between diet-derived phytoestrogens and bone-related genes
Αλληλεπιδράσεις φυτο-οιστρογόνων της διατροφής με γονίδια που εμπλέκονται στον μεταβολισμό των οστών Ρωξάνη Τέντα Roxane Tenta Assistant Prof. in Human Physiology Interactions between diet-derived phytoestrogens
Διαβάστε περισσότεραΝ. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]
Ολόγοςλεπτίνης/αδιπονεκτίνης ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας 10ετούς καρδιαγγειακού κινδύνου σε ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1],
Διαβάστε περισσότεραΑρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.
Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά
Διαβάστε περισσότεραΣύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος
Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Κ.Κώστα, Κ.Τσιρουκίδου, Μ.Παπαγιάννη, Α.Βαμβάκης, Ι.Τσανάκας Παιδοενδοκρινολογική
Διαβάστε περισσότεραΚΕΧΑΓΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΘΗΝΑ, 16/11/10 A.M. :
ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΘΗΝΑ, 16/11/10 A.M. : 2010336 ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ Μ.Π.Σ. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΟΣΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ Τ-ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΚΛΑΣΤΟΓΕΝΕΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΕπίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας
Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3],
Διαβάστε περισσότεραΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ: ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΧΕΣΗ. Κ. ΜΑΚΕΔΟΥ, Ιατρός Βιοπαθολόγος
ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ: ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΧΕΣΗ Κ. ΜΑΚΕΔΟΥ, Ιατρός Βιοπαθολόγος ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ Απόδοση λιπαρών οξέων μετά από υδρόλυση των τριγλυκεριδίων, σε περίοδο νηστείας, με σκοπό: Την παραγωγή ενέργειας
Διαβάστε περισσότεραΟ ρόλος του λιπώδους ιστού
Ο ρόλος του λιπώδους ιστού Γιώργος Βαλσαμάκης Ενδοκρινολόγος Eπιστημονικός συνεργάτης Ενδοκρινολογικήs Μονάδαs Β Μαιευτικής και Γυναικολογικής κλινικής Αρεταίειο Νοσοκομείο Θέματα συζήτησης Α. Ο λιπώδης
Διαβάστε περισσότεραΣπλαχνικό λίπος και εμμηνόπαυση
Σπλαχνικό λίπος και εμμηνόπαυση Γιώργος Μίλεσης Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc Εφαρμοσμένης Κλινικής Διατροφής Η επίπτωση της παχυσαρκίας είναι διαρκώς αυξανόμενη τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες
Διαβάστε περισσότεραΚαραβανάκη Κυριακή. Διαβητολογική Κλινική Β Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών 2
Τα υψηλότερα επίπεδα αδιπονεκτίνης, που παρατηρήθηκαν στα παιδιά και τους εφήβους με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 μπορεί να συνεισφέρουν στην χαμηλότερη οστική μάζα των ασθενών αυτών, μέσω διαφορετικής ενεργειακής
Διαβάστε περισσότεραΣτέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ
Άσκηση, διατροφή & υγεία Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Μακροχρόνια επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλά από
Διαβάστε περισσότεραΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Παχυσαρκία και νεφρική νόσος ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Κριτήρια* Η διαπίστωση για 3 μήνες: Νεφρικής βλάβης GFR < 60 ml/min/1.73m2 με ή χωρίς νεφρική
Διαβάστε περισσότεραΔήλωση σύγκρουσης συμφερόντων
ΠΑΣΧΥΣΑΡΚΙΑ Γενοβέφα Κολοβού, MD, PhD, FESC, SFASA, FRSH Διευθύντρια Καρδιολογικού Τομέα Μονάδας LDL Αφαίρεσης Υπεύθυνη Εξωτερικών Ιατρείων και Προληπτικής Καρδιολογίας Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο
Διαβάστε περισσότεραΜεταβολικό σύνδρομο και νόσος Alzheimer
Μεταβολικό σύνδρομο και νόσος Alzheimer Καλλιόπη Παζαΐτου -Παναγιώτου Ενδοκρινολόγος Τμήμα Ενδοκρινολογίας- Ενδοκρινικής Ογκολογίας ΑΝΘ «Θεαγένειο» Μεταβολικό σύνδρομο και νόσος Alzheimer Ορισμός μεταβολικού
Διαβάστε περισσότεραgr
ΑΠΟΣΤΟΛΟΒΑ Ε. - ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Α. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι Η παρουσία ανδρογόνων στη γυναίκα είναι φυσιολογική. Αναφερόµαστε σε Υπερανδρογοναιµία όταν τα ανδρογόνα ξεπερνούν τα φυσιολογικά για την ηλικία
Διαβάστε περισσότεραΝ. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹
Μεταβολές πεπτιδίων ρύθμισης πρόσληψης τροφής και σωματικού βάρους σε ασθενείς με ΣΔ τύπου 2: συγκριτική μελέτη 6 μηνών μεταξύ ινσουλινοθεραπευόμενων και ασθενών υπό αντιδιαβητικά δισκία Ν. Κατσίκη¹, Α.
Διαβάστε περισσότεραΜεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας
Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο Δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπλεγμα από ιατρικές διαταραχές που
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. Δ. Κιόρτσης. Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ 1 Δ. Κιόρτσης Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων PRECISION MEDICINE ΥΛΙΚΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΑΙΔΙΑ-ΕΦΗΒΟΙ: (2-19
Διαβάστε περισσότερα14η Επιστηµονική Συνάντηση. Ρευµατολόγων Βορειοδυτικής Ελλάδας Μέτσοβο, 21 Ιανουαρίου 2012
Ο άξονας οστού-εντέρου-κνσ Ο ρόλος της σεροτονίνης 14η Επιστηµονική Συνάντηση Ρευµατολόγων Βορειοδυτικής Ελλάδας Μέτσοβο, 21 Ιανουαρίου 2012 αούσης ηµήτρης Λέκτορας Παθολογίας/Ρευµατολογίας Ιατρική Σχολή
Διαβάστε περισσότεραΗ ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.
Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Σταματελάτου Mαρία¹, Τζιόμαλος Γεώργιος¹, Δασενάκη Μαρία¹, Κουτσοβασίλης Αναστάσιος². 1.Παθολογική
Διαβάστε περισσότεραYΠΟΞΥΓΟΝΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΟΣΤΑ
YΠΟΞΥΓΟΝΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΟΣΤΑ Μαρία Π. Γιαβροπούλου Επιµελήτρια Ά ΕΣΥ Τµήµα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισµού Ά Παθολογική Κλινική, Α.Π.Θ ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ ωωω.µεδ.αυτη.γρ/δεπτσ/ενδοχρινολογψ/ ηττπ://ωωω.µαριαψαϖροπουλου.ευ/
Διαβάστε περισσότεραΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ
ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΒασίληςΜούγιος, PhD ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ http://mougios.webpages.auth.gr Μεταβολικό σύνδροµο Παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από:
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ. Φώτης Καψιμάλης Αν. Δ/ντής Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ Φώτης Καψιμάλης Αν. Δ/ντής Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν Σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο ( ΣΑΥ) Συχνή διαταραχή (5%
Διαβάστε περισσότεραΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ
1 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ Δ. Κιόρτσης Ενδοκρινολόγος Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων European SCOPE fellow 1η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Ελληνική Ιατρική
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ
ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται στο ήπαρ. Στην συνέχεια οι μεταβολίτες συζευγνύνται με γλυκουρονιδικές και θειικές ομάδες, γίνονται υδατοδιαλυτά, εισέρχονται
Διαβάστε περισσότεραΥγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΣΑΚΧΑΡΩΝ-ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΑΛΜΥΡΟ ΝΕΡΟ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΣΔ -ΜΕΙΩΣΗ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΚΑΡΚΙΝΟΣ: συνύπαρξη ή αιτιολογική σχέση;
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΚΑΡΚΙΝΟΣ: συνύπαρξη ή αιτιολογική σχέση; Δ. Καραγιάννη, Β. Κουρκούμπας, Δ. Μπαλτζής, Γ. Κοτρώνης, Ε. Κιντιράκη, Χ.Τρακατέλλη, Α. Παυλίδου, Μ. Σιών Γ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, ΓΠΝΘ
Διαβάστε περισσότεραΚωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ
Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση
Διαβάστε περισσότεραΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Μιχαέλλα Σάββα Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
Διαβάστε περισσότερα11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ
11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια
Διαβάστε περισσότεραΑπό τον Κώστα κουραβανα
Από τον Κώστα κουραβανα Περιεχόμενα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Ορμονικοί-Γονιδιακοί-παράγοντες Επιπτώσεις στην υγεία Θεραπεία-Δίαιτα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην
Διαβάστε περισσότεραΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού
ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Οι ρυθμιστές του οργανισμού Είδη αδένων στον άνθρωπο o Εξωκρινείς αδένες: εκκρίνουν το προϊόν τους μέσω εκφορητικού πόρου είτε στην επιφάνεια του σώματος (π.χ. ιδρωτοποιοί και σμηγματογόνοι
Διαβάστε περισσότεραΚυτταρική γήρανση των οστών. Μηχανισμοί και προοπτικές
Κυτταρική γήρανση των οστών. Μηχανισμοί και προοπτικές Μαρία Π. Γιαβροπούλου Ενδοκρινολόγος Τμήμα κλινικής και Μοριακής Ενδοκρινολογίας ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ O ομιλητής (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής
Διαβάστε περισσότεραΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΠΕΡΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ ΔΡΟΜΟΥ. Τσεµπελή Α., Αλεξάκου Ζ., Μαµουρέλη Α., Καπετανούδη Σ.
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΠΕΡΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ ΔΡΟΜΟΥ Τσεµπελή Α., Αλεξάκου Ζ., Μαµουρέλη Α., Καπετανούδη Σ. ΓΝ ΛΑΚΩΝΙΑΣ-ΝΜ ΣΠΑΡΤΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ κληρονοµικότητα γενετικοί παράγοντες
Διαβάστε περισσότερα11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ
11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια
Διαβάστε περισσότεραO ρόλος του λιπώδους ιστού
16 O ρόλος του λιπώδους ιστού Γ. ΒΑΛΣΑΜΑΚΗΣ 1, Γ. ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΣ 2 1 Eνδοκρινολόγος, Διδάκτωρ Μεταβολισμού Πανεπιστημίου Birmingham, UK, Συνεργάτης Ενδοκρινολογικής Μονάδας, Β Μαιευτικής και Γυναικολογικής
Διαβάστε περισσότεραΟ ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD.
Μη Aλκοολική Λιπώδης Νόσος του Ήπατος. Μία ολιστική προσέγγιση. Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD. Χάρης Δημοσθενόπουλος MMedSc.PhDc Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος Προϊστάμενος
Διαβάστε περισσότεραΗ παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ
Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Από μόνη η παχυσαρκία αυξάνει την θνητότητα Calle EE, Thun MJ, Petrelli
Διαβάστε περισσότεραΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Β'ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Θ.
ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Β'ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ 1 ΙΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ: ΕΡΙΦΥΛΗ ΚΥΡΙΑΖΗ
Διαβάστε περισσότεραgr
Η επίδραση της περίσσειας θυρεοειδικών ορµονών στα οστά ήταν γνωστή πριν από την εµφάνιση των αντιθυρεοειδικών φαρµάκων. Μία από τις πρώτες αναφορές καταγράφηκε το 1891από τον von Recklinghausen και αναφέρει
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΕΛΕΝΗ ΒΑΦΕΙΑΔΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΕΛΕΝΗ ΒΑΦΕΙΑΔΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Είναι ένζυµα και πεπτίδια που προέρχονται τόσο από τα κύτταρα όσο και από
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΒΗΤΗ ΚΥΗΣΗΣ Χρυστάλλα, Γεωργίου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΦλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια
ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια 39 αμινοξέα Μ.Β. 4500 προοπιομελανοκορτίνη(pomc) 1. κορτικοτροπίνη (ACTH), 2. β λιποτροφίνη (β LPH), 3. γ λιποτροφίνη (γ LPH),
Διαβάστε περισσότεραΆσκηση σε Κλινικούς Πληθυσμούς ΜΚ1118
Άσκηση σε Κλινικούς Πληθυσμούς ΜΚ1118 Διάλεξη 6: Οστεοπόρωση, οστεοπενία και Άσκηση Υπεύθυνος Μαθήματος: ΑΘ. ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, PhD Διδάσκοντες: Α. Καλτσάτου,PhD 2016-2017 Διάλεξη6 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΣΎΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ
Διαβάστε περισσότεραΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
ΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΑΡΣΕΛΟΥ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Π.Ε., ΜΔΕ: ΟΡΓΑΝΩΣΗ& ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ.
ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Π.Ε., ΜΔΕ: ΟΡΓΑΝΩΣΗ& ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ira_mod@yahoo.gr Προκύπτει σε συνάρτηση με: Ατομικούς παράγοντες, όπως η συμπεριφορά (διατροφικές συνήθειες, φυσική δραστηριότητα, χρήση φαρμάκων
Διαβάστε περισσότεραΠαχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης
Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης γενικά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα το πάγκρεας δεν παράγει ή δεν
Διαβάστε περισσότεραΑτυπία Υπερπλασία- Δυσπλασία. Κίττυ Παυλάκη
Ατυπία Υπερπλασία- Δυσπλασία Κίττυ Παυλάκη Jeanne Calment Κάπνιζε µέχρι τα 117 Πέθανε στα 122 Η σωστή λειτουργία των οργανισµών απαιτεί τη δυνατότητα προσαρµογής των κυττάρων και κατά συνέπεια και των
Διαβάστε περισσότεραΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Ιδιωτικό Γενικό Λύκειο Όνομα: Ημερομηνία:./04/2014 ΤΑΞΗ : A Λυκείου ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 ο ΘΕΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Ενδοκρινείς αδένες ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΙΑΤΡΟΦΗΣ
Νούς υγιής εν σώµατι υγιή ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΙΑΤΡΟΦΗΣ ιατροφή και Υγεία Η υγεία αλλά και η νόσος είναι καταστάσεις που δεν οφείλονται ποτέ σε ένα µόνο παράγοντα. Οι κύριες οµάδες παραγόντων
Διαβάστε περισσότεραMetabolic pathways implicated in the pathogenesis and development of obesity-induced osteoarthritis (D155)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΓΟΥ «Κ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ 2010» Metabolic pathways implicated in the pathogenesis and development of obesity-induced osteoarthritis (D155) Dionysios J. Papachristou MD, PhD Associate Professor
Διαβάστε περισσότεραΠΕΤΡΟΣ ΔΕΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΣΙ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΣΙ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το οστό αποτελεί ένα ιδανικό περιβάλλον για μετάσταση, καθώς η συνεχής και δυναμική ανάπλασή τον παρέχει μια γόνιμη βάση για την παλιννόστηση και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών
Διαβάστε περισσότεραΕπιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις:
Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Το σώμα μας περιέχει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου. Συγκεκριμένα, το ασβέστο είναι υπεύθυνο για το 1,5-2% του σωματικού μας βάρους. Είναι το
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Ραφαέλα Χριστοδούλου Α.Φ.Τ.: 2010335637 Λεμεσός,
Διαβάστε περισσότεραΟ μεταβολισμός του σώματος περιλαμβάνει όλες τις χημικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή και απελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και στην
Ο μεταβολισμός του σώματος περιλαμβάνει όλες τις χημικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή και απελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και στην αύξηση Ένας άντρας 70 Kg απαιτεί σε κατάσταση ηρεμίας 2100Kcal
Διαβάστε περισσότεραΥποψήφιος διδάκτορας: Καββαδάς Παναγιώτης. Έτος ολοκλήρωσης διδακτορικής διατριβής: 2010
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Υποψήφιος διδάκτορας: Καββαδάς Παναγιώτης Έτος ολοκλήρωσης διδακτορικής διατριβής: 2010 Μελέτη τοπ ρόλοπ της ιντεγκρινοσπνδεόμενης κινάσης στην πνεπμονική ίνσση, Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο
Διαβάστε περισσότεραΣοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012
13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Σοφία Παυλίδου Ιατρός, Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρείου Αθηροσκλήρωσης, Β Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
Διαβάστε περισσότεραΜεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων
Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων Στέργιος Κατσιουγιάννης PhD Μεταδιδακτορικός συνεργάτης Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Τµήµα Επιστήµης ιαιτολογίας και ιατροφής Μεταβολισµός και Ανοσολογία Ιστορικά το καλύτερο
Διαβάστε περισσότεραΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. Χαράλαμπος Ταμβάκος, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης, Αλέξης Σωτηρόπουλος, Μαρία Παππά, Ουρανία Αποστόλου,
Διαβάστε περισσότεραΑιτιότητα και αναγκαιότητα των νεότερων θεραπειών στην οστεοπόρωση
Αιτιότητα και αναγκαιότητα των νεότερων θεραπειών στην οστεοπόρωση ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ Παναγιώτης Τρόντζας ΓΝΑ ΠΟΛΥΚΛΙΝΙΚΗ-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, ΑΘΗΝΑ DEBATE στην οστεοπόρωση Η οστική ανακατασκευή (bone turnover) H ί π
Διαβάστε περισσότεραITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα
ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα Αθανασία Μουζάκη, Καθηγήτρια Εργαστηριακής Αιματολογίας-Αιμοδοσίας, Αιματολογικό Τμήμα, Παθολογική Κλινική, Τμήμα Ιατρικής, Παν/ο Πατρών Τα είδη της ITP είναι:
Διαβάστε περισσότεραΕΝ ΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
Παναγιώτης Κοκκόρης Ενδοκρινολόγος- ιαβητολόγος Επιµελητής Ενδοκρινολογικής Κλινικής του 251 Γενικού Νοσοκοµείου Αεροπορίας ΕΝ ΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Η παχυσαρκία είναι µια κατάσταση που
Διαβάστε περισσότεραΚΥΤΟΚΙΝΕΣ, ΜΥΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Χαρά Κ. Δελή, PhD
Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ, ΜΥΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Χαρά Κ. Δελή, PhD Εργαστήριο Φυσιολογίας, Βιοχημείας και Διατροφής της Άσκησης Σχολή Επιστήμης Φυσικής
Διαβάστε περισσότεραΜεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή;
Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησε μία μεγάλη έρευνα, γνωστή ως η μελέτη των 7 χωρών, όπου μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες ανθρώπων από τις εξής
Διαβάστε περισσότεραΠόδι CHARCOT. Μη χειρουργική θεραπεία. Παναγιώτης Τσαπόγας Παθολόγος - Διαβητολόγος
Πόδι CHARCOT Μη χειρουργική θεραπεία Παναγιώτης Τσαπόγας Παθολόγος - Διαβητολόγος Αποφόρτιση με μη αφαιρούμενο γύψο πλήρους επαφής Total contact cast (TCC) (cast= εκμαγείο, καλούπι) Αποφόρτιση του άκρου
Διαβάστε περισσότεραΗ ΧΡΟΝΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΦΩΣΦΩΝΙΚΩΝ ΣΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΟΣΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ, ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΜΟΖΥΓΗ β-μεσογειακη ΑΝΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
Η ΧΡΟΝΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΦΩΣΦΩΝΙΚΩΝ ΣΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΟΣΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ, ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΜΟΖΥΓΗ β-μεσογειακη ΑΝΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ν. ΤΣΑΡΤΣΑΛΗΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΓ.Βαλσαμάκης1,2, Ε.Λ.Κυριαζή2, Ε.Καπάνταης3, Γ.Μαστοράκος2
Γ.Βαλσαμάκης1,2, Ε.Λ.Κυριαζή2, Ε.Καπάνταης3, Γ.Μαστοράκος2 1Ιδιωτικό ιατρείο Παχυσαρκίας, Βριλήσσια 2Ενδοκρινολογική Μονάδα, Β Πανεπιστημιακή,Μαιευτική-Γυναικολογική κλινική, Αρεταίειο Νοσοκομείο, ΕΚΠΑ.
Διαβάστε περισσότεραΕπανάληψη πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα
Επανάληψη πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα 2013-2014 Θέματα πολλαπλής επιλογής Κύτταρα όμοια μορφολογικά και λειτουργικά αποτελούν α. ένα όργανο. β. ένα ιστό. γ. ένα οργανισμό. δ. ένα σύστημα οργάνων.
Διαβάστε περισσότεραΗ παχυσαρκία ορίζεται ως η περίσσεια λιπώδους ιστού στον ανθρώπινο οργανισµό µε αποτέλεσµα τη συσσώρευση αυξηµένου λίπους κάτω από το δέρµα (υποδόριο) αλλά και σε διάφορα όργανα του σώµατος (σπλαχνικό)
Διαβάστε περισσότεραΕνδοκρινολογικές μεταβολές στην παχυσαρκία
Διατροφή Παρουσίαση ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ Κοκκόρης Παναγιώτης Ενδοκρινολογικές μεταβολές στην παχυσαρκία Παναγιώτης Κοκκόρης Ενδοκρινολόγος- Διαβητολόγος Επιμελητής Ενδοκρινολογικής Κλινικής του 251 Γενικού Νοσοκομείου
Διαβάστε περισσότεραΕπιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Από τη
Διαβάστε περισσότεραΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΗ ΘΗΛΑΣΜΟ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Π/Δ ΓΝΞΑΝΘΗΣ
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΗ ΘΗΛΑΣΜΟ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Π/Δ ΓΝΞΑΝΘΗΣ ΑΜΕΣΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΜΗ ΓΡΗΓΟΡΗ ΕΠΑΝΑΦΟ- ΡΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΜΗ ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΤΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΣακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 και Οστικός Μεταβολισμός
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 και Οστικός Μεταβολισμός Γραμματίκη Μαρία Ειδικευόμενη Ενδοκρινολογίας Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού Διαβητολογικό Κέντρο Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Αριστοτέλειο
Διαβάστε περισσότεραΠρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται
Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες
Διαβάστε περισσότεραΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΓΟΝΙ Ι0 MYD88 ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΓΟΝΙ Ι MYD88 ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ Φωτεινή Μάλλη 1, Ειρήνη Γερογιάννη 1 Καλλιόπη Αγγέλου 1, Βίκυ Μολλάκη 2, Φωτεινή Μπαρδάκα 1, Κωνσταντίνος Ι. Γουργουλιάνης
Διαβάστε περισσότεραΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
ISSN 1790-6628 ΤΕΥΧΟΣ 40ο, ΕΤΟΣ 10ο IΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, στο πλαίσιο της εντατικοποίησης
Διαβάστε περισσότεραΜαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα»
Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Πως υπολογίζουµε εάν ένα παιδί έχει φυσιολογικό βάρος ; ΒΜΙ = Βάρος/Ύψος² (σε kg/m²) Χρησιμοποιείται
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ
ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 6 Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ 1 Έλεγχος της ενέργειας Τα πραγματικά «Βιοκαύσιμα» 2 Υδατανθρακούχα τρόφιμα 3 Σημασία της ρύθμισης κατανάλωσης
Διαβάστε περισσότεραΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
ΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Είδαμε ότι οι ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ είναι 1. Ανατομικοί φραγμοί - Δέρμα - Βλεννώδεις
Διαβάστε περισσότεραΝευρική ανορεξία και οστικός μεταβολισμός
226 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Νευρική ανορεξία και οστικός μεταβολισμός X. Τάλλιου 1, Δ. Παπαχρήστου 2 1 Φοιτήτρια Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών, 2 Επίκουρος Καθηγητής Ανατομίας-Ιστολογίας- Εμβρυολογίας Πανεπιστημίου
Διαβάστε περισσότερα«ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗ: ΒΙΟΧΗΜΙΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ»
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΟΝΑΔΑ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ «ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗ: ΒΙΟΧΗΜΙΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ»
Διαβάστε περισσότεραΕφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική
Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν
Διαβάστε περισσότεραπου φιλοξενεί τα όργανα του ανθρώπινου οργανισμού. Ένα υγειές σύστημα με ισχυρά οστά είναι απαραίτητο για την γενική υγεία και ποιότητα ζωής.
ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΙΤΛΟΣ : ΟΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΠΟΥ ΤΙΣ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ! Εισαγωγή : Τα οστά είναι το σπίτι για να μείνουμε, είναι η στέγη που φιλοξενεί τα όργανα του ανθρώπινου οργανισμού. Ένα
Διαβάστε περισσότεραΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ
MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Η αυξητική
Διαβάστε περισσότεραΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΝΕΣΙΜΗ ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΝΕΣΙΜΗ ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιούμε μόνο ενέσιμα φάρμακα και μόνο στο σημείο που πάσχει. ΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Ξεκίνησε στη λογική του γιατί να μη χορηγήσω ένα αντιφλεγμονώδες
Διαβάστε περισσότεραπαράκαμψη κατά Roux-en-Y σε 4 ασθενείς με κρανιοφαρυγγίωμα
παράκαμψη κατά Roux-en-Y 1 Hôpital Bichat-Claude Berard, Paris, 2 ΓΝΑ «ΛΑΪΚΟ», Αθήνα, 3 Hôpital Bichat-Claude Berard, Paris, 4Hôpital Bichat-Claude Berard, Paris, 5 Hôpital Bichat-Claude Berard, Paris,
Διαβάστε περισσότεραΑν. Καθηγήτρια Ε. Λαμπρινουδάκη
Αν. Καθηγήτρια Ε. Λαμπρινουδάκη upadate swfobject.embedswf('/plugins/content/avreloaded/mediaplayer.swf','avreloaded0','400',' 320','7.0.14','/plugins/content/avreloaded/expressinstall.swf', {file:'http://www.aretaieio-obgyn.com/images/stories/videos/emino.flv',width:'400',height:'
Διαβάστε περισσότεραΕπίκτητη Ανοσιακή Απάντηση (χυμικό σκέλος) Β λεμφοκύτταρα
Επίκτητη Ανοσιακή Απάντηση (χυμικό σκέλος) Β λεμφοκύτταρα φυσική ή μη ειδική ανοσία δεν απαιτεί προηγούμενη έκθεση στο παθογόνο και δεν διαθέτει μνήμη. σε επίκτητη ή ειδική ανοσία χυμική ανοσία με παραγωγή
Διαβάστε περισσότεραEΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ. Aννα Αγγελούση Eπιστημονική υπότροφος Ενδοκρινολόγος, τμήμα Παθολογικής Φυσιολογίας
EΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Aννα Αγγελούση Eπιστημονική υπότροφος Ενδοκρινολόγος, τμήμα Παθολογικής Φυσιολογίας Τα επινεφρίδια αποτελούνται από δύο διαφορετικούς ανατομικά και λειτουργικά σχηματισμούς
Διαβάστε περισσότεραΤι είναι η παχυσαρκία; Η παχυσαρκία ορίζεται ως: μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία συμβαίνει υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα.
Το κείμενο που ακολουθεί αναφέρεται στο τι είναι παχυσαρκία, πως δημιουργείται, ποιες επιπτώσεις έχει για την υγεία και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Τι είναι η παχυσαρκία; Η παχυσαρκία ορίζεται
Διαβάστε περισσότεραΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΙΟΥ 2018 ΑΙΓΛΗ,ΖΑΠΠΕΙΟΥ. Α.Μητράκου Α.Καθηγήτρια Μ.Ρούσσου Παν.Υπότροφος Θεραπευτική Κλινική ΕΚΠΑ
ΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ 2018 11-12 ΜΑΙΟΥ 2018 ΑΙΓΛΗ,ΖΑΠΠΕΙΟΥ Α.Μητράκου Α.Καθηγήτρια Μ.Ρούσσου Παν.Υπότροφος Θεραπευτική Κλινική ΕΚΠΑ Επιδημιολογικές μελέτες αναφέρουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου
Διαβάστε περισσότεραH επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2
H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2 Ν. Καδόγλου, Ι. Βράμπας, Α. Καπελούζου, Ν. Σάιλερ, Α. Κωστάκης, Ν. Αγγελοπούλου Τμήμα Επιστήμης Φυσικής
Διαβάστε περισσότεραgr
Παθογένεια Οστεοπόρωσης ΑΝΑΣΤΑΣΙΛΑΚΗΣ Α. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι Τι είναι οστεοπόρωση το συχνότερο µεταβολικό νόσηµα των οστών ελαττωµένη οστική µάζα και διαταραχές στη µικροαρχιτεκτονική του οστού
Διαβάστε περισσότεραΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΟΣΤΙΤΗ ΙΣΤΟ
ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΟΣΤΙΤΗ ΙΣΤΟ Ρωξάνη Τέντα Επίκουρη Καθηγήτρια Φυσιολογίας του Ανθρώπου Δομή των Οστών Συμπαγής ή φλοιώδης ιστός
Διαβάστε περισσότεραΒασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της παχυσαρκίας των ενηλίκων. Ιωάννα Πασπάλα, Άννα Τσιλιγκίρογλου - Φαχαντίδου
Βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της παχυσαρκίας των ενηλίκων Ιωάννα Πασπάλα, Άννα Τσιλιγκίρογλου - Φαχαντίδου Θεσσαλονίκη 2007 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στην αναφορά του για την παχυσαρκία
Διαβάστε περισσότεραΥγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958
Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ
Διαβάστε περισσότεραΠάντως η λήψη τροφής ρυθµίζεται από το νευρικό σύστηµα µε συνεργασία δύο κέντρων.
ΛΗΨΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ H ανάγκη για λήψη τροφής, που ικανοποιείται µόνο µε σιτισµό, και προέρχεται από διέγερση του κέντρου θρέψης, αποτελεί το αίσθηµα της πείνας (hunger), ενώ η επιθυµία για λήψη ειδικής τροφής,
Διαβάστε περισσότεραΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ. ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Παν. Γεν. Νοσοκ.
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Παν. Γεν. Νοσοκ. Αλεξανδρούπολης Δ/ντης: Καθ. Κ. Καζάκος Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός Επικουρικός
Διαβάστε περισσότεραΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ
Παναγιώτης Κοκκόρης Ενδοκρινολόγος- ιαβητολόγος Επιµελητής Ενδοκρινολογικής Κλινικής του 251 Γενικού Νοσοκοµείου Αεροπορίας ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ Εισαγωγή Η ανάλυση µάζας σώµατος βοηθάει στην
Διαβάστε περισσότερα