CONSENTIMENTO INFORMADO PARA DOADORES DE PROXENITORES HEMATOPOÉTICOS

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "CONSENTIMENTO INFORMADO PARA DOADORES DE PROXENITORES HEMATOPOÉTICOS"

Transcript

1 CONSENTIMENTO INFORMADO PARA DOADORES DE PROXENITORES HEMATOPOÉTICOS Os proxenitores hematopoéticos, ou células nai do sangue, son os encargados de producir todas as células do sangue e diversas células doutros tecidos. Unha produción excesiva, ou o mal funcionamento, dalgunha destas células dá lugar a diversas enfermidades (leucemias, mielodisplasias, inmunodeficiencias e insuficiencias medulares, entre outras). O transplante de proxenitores hematopoéticos, antes denominado transplante de medula ósea, permite a curación destas enfermidades ao substituír as células defectuosas por outras normais procedentes dun doador san. O transplante hematopoético só pode realizarse se existe un doador san compatible co paciente. Ser compatible significa que as células do doador e do paciente se parecen tanto que poderán convivir no organismo do receptor. Normalmente o doador é un irmán ou un familiar directo pero o 70% dos pacientes que requiren dun transplante hematopoético non dispoñen dun familiar compatible. Estes pacientes só poderán curar se se localiza un doador non familiar compatible. Para localizar doadores non familiares compatibles creáronse os rexistros de doadores voluntarios. Se vostede ten entre 18 e 55 anos, non padeceu enfermidades graves ou transmisibles (ver reverso), e está interesado/a en ser incluído no Rexistro de Doadores de Medula Ósea (REDMO) deberá: 1. Informarse sobre a doazón e aclarar todas as dúbidas que puidese ter no centro de referencia de doadores máis próximo ao seu domicilio ou en REDMO. 2. Facilitar os seus datos básicos (idade, dirección, teléfono, breve historial clínico) 3. Consentir que se lle extraia unha mostra de sangue para estudar as súas características de histocompatibilidade e que unha pequena cantidade desta sexa gardada no laboratorio para poder ampliar o estudo en caso de aparecer un paciente compatible. 4. Asinar a folla de inscrición no Rexistro. Con esta sinatura autorízanos a introducir os seus datos básicos e de compatibilidade na base datos de REDMO. Esta información tratarase de forma confidencial e codificada, de maneira que a súa identidade quedará protexida (Lei Orgánica 15/1999, de Protección de Datos de Carácter Persoal e Real Decreto 1720/2007 Regulamento que a desenvolve). A partir deste momento entrará a formar parte da rede mundial de doadores voluntarios de proxenitores hematopoéticos e quedará á espera de que un paciente precise a súa doazón. Se iso chega a suceder, e vostede segue estando conforme en realizar a doazón, solicitaráselle unha nova extracción de sangue para realizar o estudo de compatibilidade no centro onde se levará a cabo o transplante e para analizar se ten ou tivo algunha enfermidade infecto-contaxiosa. Unha vez comprobado que é totalmente compatible co paciente e dado que as células nai poden obterse da medula ósea ou do sangue periférico, se lle informará sobre o tipo de doazón que se precisa. A decisión de empregar medula ósea ou sangue periférico depende das necesidades do paciente xa que en determinadas enfermidades e situacións clínicas é preferible unha ou outra. A pesar diso, a decisión final sempre se toma en función dos desexos do doador.

2 Información sobre a doazón de medula ósea A medula ósea obtense nun quirófano, en condicións estériles, baixo anestesia xeral ou epidural, mediante puncións repetidas nas cristas ilíacas posteriores (prominencias óseas da parte posterosuperior da pelve) Para realizar este procedemento uns días antes da doazón deberá efectuarse: 1. Unha revisión médica completa no centro onde se vaia efectuar a doazón (o máis próximo ao seu domicilio) 2. Análise de sangue, unha radiografía de tórax e un electrocardiograma para saber se pode ser anestesiado sen riscos. 3. Unha (ou dous) extraccións de sangue que lle será devolto (auto-tranfundido) no momento da doazón. 4. Decidir co médico se se empregará anestesia xeral ou epidural. Ámbolos dous procedementos controlaranse en todo momento por un anestesista experimentado. Anestesia xeral: Aínda que comporta máis riscos que a epidural é a máis empregada ao ser máis confortable para o doador. Efectúase administrando un anestésico por vea que lle deixará durmido e relaxado durante a aspiración da medula ósea (1-2 horas). Na maioría dos casos a anestesia transcorre sen incidencias destacables pero existen algúns posibles efectos secundarios como: Reaccións alérxicas a algún dos medicamentos empregados (complicación excepcional cunha incidencia inferior a 1 x anestesias). Molestias inespecíficas do tipo de sensación de náusea, inestabilidade, molestias na gorxa ou rouquén nas horas que seguen á aspiración; para o seu control mantense ingresado ao doador durante 24 horas. Anestesia epidural: efectúase inxectando un anestésico no espazo que queda entre dúas vértebras da zona lumbar, deixando insensible o corpo de cintura para abaixo. Aínda que excepcionais, este tipo de anestesia tamén ten algúns posibles efectos secundarios como: Que o efecto da anestesia se xeneralice, obrigando a realizar finalmente unha anestesia xeral. Non conseguir unha correcta anestesia da zona de punción, sendo preciso efectuar unha anestesia xeral. Dor de cabeza ou costas nos días seguintes (controlable con analxésicos suaves). Os riscos e efectos secundarios da aspiración de medula ósea son tamén excepcionais, sendo os máis frecuentes: Dor das zonas de punción que cede con analxésicos suaves e desaparece en horas. Ocasionalmente pode prolongarse durante uns días pero sen limitar a actividade diaria. Sensación de mareo, en especial ao incorporarse, debido a certo grao de anemia que se resolve en poucos días mediante a toma de ferro por vía oral. Infección do lugar de punción (excepcional). A doazón de medula ósea non comporta ningunha compensación económica, se ben a Fundación Josep Carreras custea os gastos que se poidan orixinar. De igual modo a doazón é sempre anónima, tanto para o doador coma para o receptor.

3 Información sobre a doazón de proxenitores de sangue periférico En condicións normais, as células nai localízanse na medula ósea pero pódense mobilizar cara ao sangue circulante (periférica) mediante a administración duns fármacos denominados factores de crecemento hematopoético. Para realizar este procedemento uns días antes da doazón efectuarase: 1. Unha revisión médica completa no centro de doazón (o máis próximo ao seu domicilio). 2. Unha analítica completa, unha radiografía de tórax e un electrocardiograma. Uns días antes da doazón administraránselle os factores de crecemento hematopoético por vía subcutánea (polo xeral no antebrazo). Deberá recibilos cada 12 ou 24 horas durante 4-5 días. O único efecto secundario relevante da administración dos factores de crecemento é a dor xeneralizada dos ósos e músculos (como nun proceso gripal) que mellora con calmantes suaves. Aínda que se suscitou a posibilidade de que puidesen alterar a normal fabricación do sangue a longo prazo, este efecto non se puido demostrar a pesar do seguimento de moitos doadores voluntarios durante anos. O día da doazón colocaráselle nunha confortable padiola anatómica, picaráselle unha vea do brazo para obter sangue e farase pasar este sangue a través dunhas máquinas denominadas separadores celulares. Estas máquinas son unhas centrífugas especiais que recollen as células nai e devolven o resto do sangue ao doador a través dunha vea do outro brazo. A duración do proceso oscila entre 3 e 4 horas, podéndose repetir ao día seguinte se se precisan máis células. Os posibles efectos secundarios da obtención de proxenitores de sangue periférico son: Cambras e formigos transitorios debidos ao citrato empregado para que o sangue circule sen coagularse no interior dos separadores celulares. Unha diminución da cifra de plaquetas e glóbulos brancos que non produce síntomas e que se recupera en 1 ou 2 semanas. O 5% dos doadores non dispón de veas de suficiente tamaño para poder realizar este procedemento. Esta circunstancia pode preverse con antelación e permite ao doador decidir se acepta a colocación dun catéter venoso central ou prefire realizar unha doazón de medula ósea. Con todo, en ocasións pode suscitarse este problema no mesmo momento da doazón. A colocación dun catéter central comporta certo risco xa que é necesario picar unha vea do colo, clavícula ou ingua. A complicación máis frecuente é un hematoma na zona da punción, pero no 1% dos casos poden producirse complicacións máis severas. Por iso evítase a súa colocación sempre que sexa posible. A doazón de sangue periférico realízase habitualmente de forma ambulatoria, tan só no caso de precisar da colocación dun catéter pode formularse ingreso hospitalario para un maior confort do doador. En menos do 1% dos casos, a pesar dos factores de crecemento, non poden extraerse células nai do sangue periférico. Nestes casos será necesario proceder de forma urxente (ao día seguinte) a unha extracción de medula ósea. A doazón de sangue periférico non comporta ningunha compensación económica, se ben a Fundación Josep Carreras custea os gastos que poida orixinar. De igual modo, a doazón é sempre anónima, tanto para o doador coma para o receptor.

4 Todo doador debe saber que é posible que ao cabo dunhas semanas ou meses se lle solicite unha segunda doazón para o mesmo paciente por producirse complicacións na súa evolución (fallo de implante, reaparición da enfermidade). Se acepta realizala, o máis frecuente é que lle soliciten proxenitores de sangue periférico. Criterios de exclusión para ser doador de proxenitores hematopoéticos Non poderán ser doadores as persoas que presenten algunha das características seguintes: Idade inferior a 18 ou superior a 60 anos (podendo rexistrarse como novos doadores ata os 55 anos). Hipertensión arterial non controlada ou diabete mellitus insulinodependente ou calquera outra enfermidade cardiovascular, pulmonar, hepática, hematolóxica ou outra patoloxía grave, activa, ou crónica recidivante que supoña un risco sobreengadido de complicacións para o doador. Padecer, ter padecido ou ter coñecemento de ser positivo para os marcadores serolóxicos dos virus da hepatite B, hepatite C, VIH ou HTLV ou outra patoloxía infecciosa potencialmente transmisible ao receptor. Ter algún dos criterios seguintes:. diagnóstico de sida ou anticorpos anti VIH positivos. drogadicción ou antecedentes de drogadicción por vía intravenosa. relacións sexuais con múltiples parellas (homo-, bi- ou heterosexuais). ser parella dalgunha das anteriores categorías Ter antecedentes persoais de enfermidade tumoral maligna, hematolóxica ou autoinmune que supoña risco de transmisión ao receptor. Ter antecedentes persoais ou familiares de enfermidade de Creutzfeld-Jacobs ou recibir transplantes de cornea, esclerótica, duramáter ou tratamento con hormonas derivadas da hipófise. Dado de baixa definitiva como doador de sangue (non todas as causas desta exclusión o son para os proxenitores polo que deberá analizarse cada caso de forma individualizada). Ademais das anteriores son contraindicación da doazón de sangue periférico: Ter antecedentes de enfermidade inflamatoria ocular (irite, episclerite). Ter antecedentes ou factores de risco de trombose venosa profunda ou embolismo pulmonar. Recibir tratamento con litio. Ter recontos de plaquetas inferiores a / μl. Considéranse contraindicacións temporais: Embarazo. Tralo parto e unha vez concluída a lactación pódese doar. Os tratamentos anticoagulantes (con aspirina, dipiridamol ou similares), en función da súa duración. Tatuaxes ou piercings, ata transcorridos 6 meses dende a súa realización. Existen outros moitos procesos non incluídos no listado anterior que poden dificultar a doazón (tatuaxes na rexión lumbar, obesidade mórbida, malformacións do colo ou a columna vertebral, posibles alerxias aos anestésicos e déficits encimáticos familiares, entre outros), por iso recoméndase que todo candidato consulte o seu caso particular antes de inscribirse como doador xa que algunhas patoloxías contraindican a doazón de medula ósea pero non a de sangue periférico e viceversa.

5 FOLLA DE REXISTRO PARA DOADORES DE PROXENITORES HEMATOPOÉTICOS Non deixe cuadrículas en branco, compléteo con letra maiúscula Primeiro apelido Segundo apelido Nome DNI (números e letra) Data de nacemento Dirección (Rúa/praza... número, bloque, escaleira, piso porta,...) Código postal Poboación Provincia Teléfono Teléfono móbil Nome e número de teléfono de alguén do seu ámbito que lle poida localizar en caso necesario Agradecerémoslle indique a continuación calquera enfermidade, operación cirúrxica ou alerxia que teña ou tivera por pouco importante que lle pareza; así como as medicacións que tomou de forma habitual e prolongada: PREGAMOS COMUNÍQUENOS CALQUERA CAMBIO NOS DATOS ACHEGADOS PARA FACILITARNOS A SÚA LOCALIZACIÓN. DECLARO: 1. Non sufrir ningunha enfermidade cardiovascular, pulmonar, hepática, renal, neurolóxica, hematolóxica, ou outra patoloxía destacable nin ter coñecemento de estar infectado polos virus B ou C da hepatite ou da SIDA, nin sufrir calquera enfermidade transmisible. 2. Recibir información básica sobre o procedemento de doazón de medula ósea e de sangue periférico, podendo formular todas as preguntas que me pareceron oportunas e aclarado todas as dúbidas formuladas. 3. Acceder a que os meus datos persoais e de tipaxe HLA queden incluídos no Rexistro de Doadores de Medula Ósea (REDMO) da Fundación Josep Carreras e entender que a información referente á miña persoa tratarase de forma confidencial e codificada, co obxectivo de protexer a miña identidade (ver a continuación). Ser coñecedor de que teño dereito a retirarme de REDMO en calquera momento sen que

6 iso comporte ningún prexuízo para min. Ser coñecedor de que os meus datos básicos codificados e de HLA entrarán a formar parte da rede mundial de doadores voluntarios de proxenitores hematopoéticos. 4. Consentir que se me extraia unha pequena mostra de sangue para que se poida realizar a miña tipaxe de histocompatibilidade e que unha pequena parte sexa gardada para a ampliación do estudo, en caso de ser necesario. 5. Ter coñecemento de que, en caso de ser compatible cun enfermo en espera de transplante, pódenme solicitar unha ou dúas mostras adicionais de sangue para completar o estudo e verificar se son totalmente compatible co paciente. 6. Ter coñecemento de que a doazón de medula ósea ou sangue periférico é sempre anónima e non comporta ningunha compensación económica, se ben todos os gastos que se puidesen derivar me serán custeados. En consecuencia dou o meu consentimento para ser rexistrado como doador de medula ósea ou sangue periférico. Data Sinatura do doador Nome e apelidos da persoa que informa Sinatura da persoa que informa Nome e apelidos da testemuña Sinatura da testemuña O Rexistro de Doadores de Medula Ósea (REDMO), en cumprimento co disposto na Lei Orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de Protección de Datos de Carácter Persoal (LOPD) e a súa normativa de desenvolvemento, así como na Lei 34/2002, do 11 de xullo, de Servizos da Sociedade da Información e de Comercio Electrónico (LSSI) informa: 1. Recollida e finalidade principal: Os Datos que nos facilitou, ou que obteñamos nun futuro, serán incorporados para o seu tratamento en ficheiros cuxa responsabilidade corresponde á Fundación Josep Carreras, con domicilio en C/ Muntaner, 383, 2º 1ª-08021, Barcelona, para o mantemento, desenvolvemento e control da nosa relación profesional. 2. Conservación dos seus datos de carácter persoal: Os seus datos conservaranse nos nosos ficheiros ata alcanzar o tempo máximo que permite a normativa vixente para a permanencia no REDMO ou ata que vostede nos comunique o contrario. En calquera caso, ao termo da nosa relación os seus datos serán debidamente bloqueados, segundo o previsto na LOPD. 3. Exercicio de dereitos: Debe saber que (I) ten dereitos de acceso, rectificación e cancelación dos datos; (II) o dereito de oposición a calquera dos tratamentos indicados nos apartados 1 e 2 anteriores, e (III) a revogación de calquera dos consentimentos outorgados; poderá dirixirse mediante correo postal ao Dpto. de Doadores, C/ Muntaner, 383, 2º 1ª , Barcelona, ou enviar unha mensaxe de correo electrónico á seguinte dirección: donantes@fcarreras.es, indicando en ámbolos dous casos o seu nome, apelidos e DNI. Finalmente, comprácenos informalo que existe en REDMO un Comité de Protección de Datos Persoais e Privacidade que se atopa á súa disposición, ao que pode dirixir calquera dúbida, consulta ou suxestión que lle poida xurdir en relación co tratamento dos seus datos, mediante correo postal ao Departamento de Doadores, rúa Muntaner núm. 383, 2º 2ª Barcelona, ou enviar unha mensaxe de correo electrónico á seguinte dirección: donantes@fcarreras.es, indicando en ámbolos dous casos nome, apelidos e DNI.

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Tema: Enerxía 01/0/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: 1. Unha caixa de 150 kg descende dende o repouso por un plano inclinado por acción do seu peso. Se a compoñente tanxencial do peso é de 735

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS EXERCICIOS DE REFORZO RECTAS E PLANOS Dada a recta r z a) Determna a ecuacón mplícta do plano π que pasa polo punto P(,, ) e é perpendcular a r Calcula o punto de nterseccón de r a π b) Calcula o punto

Διαβάστε περισσότερα

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral,

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral, Tema 3. Espazos métricos Topoloxía Xeral, 2017-18 Índice Métricas en R n Métricas no espazo de funcións Bólas e relacións métricas Definición Unha métrica nun conxunto M é unha aplicación d con valores

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O?

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O? EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS Representa en R os puntos S(2, 2, 2) e T(,, ) 2 Debuxa os puntos M (, 0, 0), M 2 (0,, 0) e M (0, 0, ) e logo traza o vector OM sendo M(,, ) Cal é o vector de

Διαβάστε περισσότερα

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016 Tema 1. Espazos topolóxicos Topoloxía Xeral, 2016 Topoloxía e Espazo topolóxico Índice Topoloxía e Espazo topolóxico Exemplos de topoloxías Conxuntos pechados Topoloxías definidas por conxuntos pechados:

Διαβάστε περισσότερα

Procedementos operatorios de unións non soldadas

Procedementos operatorios de unións non soldadas Procedementos operatorios de unións non soldadas Técnicas de montaxe de instalacións Ciclo medio de montaxe e mantemento de instalacións frigoríficas 1 de 28 Técnicas de roscado Unha rosca é unha hélice

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA Maemáicas II EXERCICIOS DE ÁLXEBRA PAU GALICIA a) (Xuño ) Propiedades do produo de marices (só enuncialas) b) (Xuño ) Sexan M e N M + I, onde I denoa a mariz idenidade de orde n, calcule N e M 3 Son M

Διαβάστε περισσότερα

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: CÁLCULO DIFERENCIAL. Deriva: a) y 7 6 + 5, b) y e, c) y e) y 7 ( 5 ), f) y ln, d) y ( 5 5 + 7) 8 n e ln, g) y, h) y n. Usando a derivada da función inversa, demostra que: a)

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS PROBLEMAS M.H.S.. 1. Dun resorte elástico de constante k = 500 N m -1 colga unha masa puntual de 5 kg. Estando o conxunto en equilibrio, desprázase

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 010 MATEMÁTICAS II Código: 6 (O alumno/a deber responder só aos eercicios dunha das opcións. Punuación máima dos eercicios de cada opción: eercicio 1= 3 punos, eercicio = 3 punos, eercicio 3 =

Διαβάστε περισσότερα

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 9 1. Formato da proba Formato proba constará de vinte cuestións tipo test. s cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.5

Διαβάστε περισσότερα

Inecuacións. Obxectivos

Inecuacións. Obxectivos 5 Inecuacións Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Resolver inecuacións de primeiro e segundo grao cunha incógnita. Resolver sistemas de ecuacións cunha incógnita. Resolver de forma gráfica inecuacións

Διαβάστε περισσότερα

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa TRIGONOMETRIA. Calcular las razones trigonométricas de 0º, º y 60º. Para calcular las razones trigonométricas de º, nos ayudamos de un triángulo rectángulo isósceles como el de la figura. cateto opuesto

Διαβάστε περισσότερα

Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica Instrución

Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica Instrución Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica 2010 Instrución O material gráfico dispoñible para esta campaña pode ser consultado na páxina web da Dirección Xeral de Saúde Pública e Planificación:

Διαβάστε περισσότερα

την..., επειδή... Se usa cuando se cree que el punto de vista del otro es válido, pero no se concuerda completamente

την..., επειδή... Se usa cuando se cree que el punto de vista del otro es válido, pero no se concuerda completamente - Concordar En términos generales, coincido con X por Se usa cuando se concuerda con el punto de vista de otro Uno tiende a concordar con X ya Se usa cuando se concuerda con el punto de vista de otro Comprendo

Διαβάστε περισσότερα

Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica 2011

Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica 2011 Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica 2011 Instrución Persoas maiores de 60 anos Embarazadas Enfermos crónicos Persoal sanitario A información relativa a esta campaña pode consultarse na

Διαβάστε περισσότερα

Onde posso encontrar o formulário para? Onde posso encontrar o formulário para? Για να ρωτήσετε που μπορείτε να βρείτε μια φόρμα

Onde posso encontrar o formulário para? Onde posso encontrar o formulário para? Για να ρωτήσετε που μπορείτε να βρείτε μια φόρμα - Γενικά Onde posso encontrar o formulário para? Onde posso encontrar o formulário para? Για να ρωτήσετε που μπορείτε να βρείτε μια φόρμα Quando foi emitido seu/sua [documento]? Για να ρωτήσετε πότε έχει

Διαβάστε περισσότερα

Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica Instrución

Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica Instrución Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica 2012 Instrución A información relativa a esta campaña pode consultarse na páxina web da Dirección Xeral de Innovación e Xestión da Saúde Pública: http://dxsp.sergas.es

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a Física P.A.U. ELECTOMAGNETISMO 1 ELECTOMAGNETISMO INTODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. Calcúlase a resultante polo principio de superposición. Aplícase a 2ª lei

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS INTRODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: a) Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. b) Calcúlase cada forza. c) Calcúlase a resultante polo principio

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II PAU Código: 6 XUÑO 01 MATEMÁTICAS II (Responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio = 3 puntos, exercicio 3= puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS

EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS. ) Clul os posiles vlores de,, pr que triz A verifique relión (A I), sendo I triz identidde de orde e triz nul de orde. ) Cl é soluión dun siste hooéneo

Διαβάστε περισσότερα

PÁGINA 106 PÁGINA a) sen 30 = 1/2 b) cos 120 = 1/2. c) tg 135 = 1 d) cos 45 = PÁGINA 109

PÁGINA 106 PÁGINA a) sen 30 = 1/2 b) cos 120 = 1/2. c) tg 135 = 1 d) cos 45 = PÁGINA 109 PÁGINA 0. La altura del árbol es de 8,5 cm.. BC m. CA 70 m. a) x b) y PÁGINA 0. tg a 0, Con calculadora: sß 0,9 t{ ««}. cos a 0, Con calculadora: st,8 { \ \ } PÁGINA 05. cos a 0,78 tg a 0,79. sen a 0,5

Διαβάστε περισσότερα

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo.

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo. XEOMETRÍA NO ESPAZO Vectores fixos Dos puntos do espazo, A e B, determinan o vector fixo AB, sendo o punto A a orixe e o punto B o extremo, é dicir, un vector no espazo é calquera segmento orientado que

Διαβάστε περισσότερα

Caso clínico. Sabela Sánchez Trigo. Hospital Arquitecto Marcide

Caso clínico. Sabela Sánchez Trigo. Hospital Arquitecto Marcide Caso clínico Sabela Sánchez Trigo Hospital Arquitecto Marcide Caso clínico Idade e sexo? Cadro subagudo de 15 días de evolución de dor lumbar irradiada con sensación de perda de forza. Perda de peso voluntaria

Διαβάστε περισσότερα

SOLUCIONES DE LAS ACTIVIDADES Págs. 101 a 119

SOLUCIONES DE LAS ACTIVIDADES Págs. 101 a 119 Página 0. a) b) π 4 π x 0 4 π π / 0 π / x 0º 0 x π π. 0 rad 0 π π rad 0 4 π 0 π rad 0 π 0 π / 4. rad 4º 4 π π 0 π / rad 0º π π 0 π / rad 0º π 4. De izquierda a derecha: 4 80 π rad π / rad 0 Página 0. tg

Διαβάστε περισσότερα

NÚMEROS COMPLEXOS. Páxina 147 REFLEXIONA E RESOLVE. Extraer fóra da raíz. Potencias de. Como se manexa k 1? Saca fóra da raíz:

NÚMEROS COMPLEXOS. Páxina 147 REFLEXIONA E RESOLVE. Extraer fóra da raíz. Potencias de. Como se manexa k 1? Saca fóra da raíz: NÚMEROS COMPLEXOS Páxina 7 REFLEXIONA E RESOLVE Extraer fóra da raíz Saca fóra da raíz: a) b) 00 a) b) 00 0 Potencias de Calcula as sucesivas potencias de : a) ( ) ( ) ( ) b) ( ) c) ( ) 5 a) ( ) ( ) (

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS. 2. Dada a ecuación lineal 2x 3y + 4z = 2, comproba que as ternas (3, 2, 2

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS. 2. Dada a ecuación lineal 2x 3y + 4z = 2, comproba que as ternas (3, 2, 2 EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS Dds s ecucións seguintes indic s que son lineis: ) + + b) + u c) + d) + Dd ecución linel + comprob que s terns ( ) e ( ) son lgunhs ds sús solucións

Διαβάστε περισσότερα

IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes

IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes 1.- Distancia entre dous puntos Se A e B son dous puntos do espazo, defínese a distancia entre A e B como o módulo

Διαβάστε περισσότερα

Rura s. prevención de riscos laborais. Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico. Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral

Rura s. prevención de riscos laborais. Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico. Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral http://issga.xunta.es PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS Curso de capacitación para o desempeñeo de nivel básico Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral

Διαβάστε περισσότερα

preguntas arredor do ALZHEIMER

preguntas arredor do ALZHEIMER preguntas arredor do ALZHEIMER PRESENTACIÓN A enfermidade de Alzheimer produce unha grave deterioración na vida do individuo que leva con frecuencia a unha dependencia total e absoluta do enfermo coas

Διαβάστε περισσότερα

Eletromagnetismo. Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística. ...:: Solução ::...

Eletromagnetismo. Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística. ...:: Solução ::... Eletromagnetismo Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística Lista -.1 - Mostrar que a seguinte medida é invariante d 3 p p 0 onde: p 0 p + m (1)

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento?

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento? Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento? os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

Sistemas e Inecuacións

Sistemas e Inecuacións Sistemas e Inecuacións 1. Introdución 2. Sistemas lineais 2.1 Resolución gráfica 2.2 Resolución alxébrica 3. Método de Gauss 4. Sistemas de ecuacións non lineais 5. Inecuacións 5.1 Inecuacións de 1º e

Διαβάστε περισσότερα

1 La teoría de Jeans. t + (n v) = 0 (1) b) Navier-Stokes (conservación del impulso) c) Poisson

1 La teoría de Jeans. t + (n v) = 0 (1) b) Navier-Stokes (conservación del impulso) c) Poisson 1 La teoría de Jeans El caso ás siple de evolución de fluctuaciones es el de un fluído no relativista. las ecuaciones básicas son: a conservación del núero de partículas n t + (n v = 0 (1 b Navier-Stokes

Διαβάστε περισσότερα

Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica 2013

Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica 2013 Campaña de vacinación antigripal / antipneumocócica 2013 Instrución persoal sanitario A información relativa a esta campaña pode consultarse na páxina web da Dirección Xeral de Innovación e Xestión da

Διαβάστε περισσότερα

GUÍA PRÁCTICA DE NOVAS MEDIDAS DE LOITA CONTRA O PO DE SÍLICE. Directiva 2004/37/CE. co financiamento de:

GUÍA PRÁCTICA DE NOVAS MEDIDAS DE LOITA CONTRA O PO DE SÍLICE. Directiva 2004/37/CE. co financiamento de: GUÍA PRÁCTICA DE NOVAS MEDIDAS DE LOITA CONTRA O PO DE SÍLICE Directiva 2004/37/CE co financiamento de: edita: 1 CONTIDO 2 Descrición da guía...3 Obxecto e alcance...4 Estrutura da guía...5 A sílice e

Διαβάστε περισσότερα

Prevención de riscos laborais

Prevención de riscos laborais Prevención de riscos laborais Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico XUNTA DE GALICIA Consellería de Traballo e Benestar Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral (ISSGA) 2014 MÓDULO

Διαβάστε περισσότερα

Nro. 01 Septiembre de 2011

Nro. 01 Septiembre de 2011 SOL Cultura La Tolita, de 400 ac. a 600 dc. En su representación se sintetiza toda la mitología ancestral del Ecuador. Trabajado en oro laminado y repujado. Museo Nacional Banco Central del Ecuador Dirección

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: DETERMINANTES., calcula a matriz X que verifica A X = A 1 B, sendo B =

EXERCICIOS DE REFORZO: DETERMINANTES., calcula a matriz X que verifica A X = A 1 B, sendo B = EXERCICIOS DE REORZO: DETERMINANTES Pr A, lul riz X que verifi AX A B, sendo B ) Define enor opleenrio e duno dun eleeno nunh riz drd ) Dd riz A : i Clul o rngo, segundo os vlores de λ, de A λi, sendo

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA PROBLEMAS DIOPTRIO PLANO 1. Un raio de luz de frecuencia 5 10 14 Hz incide, cun ángulo de incidencia de 30, sobre unha lámina de vidro de caras plano-paralelas de espesor

Διαβάστε περισσότερα

Volume dos corpos xeométricos

Volume dos corpos xeométricos 11 Volume dos corpos xeométricos Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Comprender o concepto de medida do volume e coñecer e manexar as unidades de medida do S.M.D. Obter e aplicar expresións para o

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES PROBLEMAS ÁCIDO/BASE DÉBIL 1. Unha disolución de amonuíaco de concentración 0,01 mol/dm³ está ionizada nun 4,2 %. a) Escribe a reacción de disociación e calcula

Διαβάστε περισσότερα

Campaña de vacinación antigripal Instrución

Campaña de vacinación antigripal Instrución Campaña de vacinación antigripal 2014 Instrución A información relativa a esta campaña pódese consultar na páxina web da Dirección Xeral de Innovación e Xestión da Saúde Pública: http://dxsp.sergas.es

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional

Lógica Proposicional Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

A circunferencia e o círculo

A circunferencia e o círculo 10 A circunferencia e o círculo Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Identificar os diferentes elementos presentes na circunferencia e o círculo. Coñecer as posicións relativas de puntos, rectas e circunferencias.

Διαβάστε περισσότερα

Inmigración Estudiar. Estudiar - Universidad. Indicar que quieres matricularte. Indicar que quieres matricularte en una asignatura.

Inmigración Estudiar. Estudiar - Universidad. Indicar que quieres matricularte. Indicar que quieres matricularte en una asignatura. - Universidad Me gustaría matricularme en la universidad. Indicar que quieres matricularte Me quiero matricular. Indicar que quieres matricularte en una asignatura en un grado en un posgrado en un doctorado

Διαβάστε περισσότερα

CRITERIOS PARA A UTILIZACIÓN RACIONAL DA HORMONA DO CRECEMENTO EN NENOS

CRITERIOS PARA A UTILIZACIÓN RACIONAL DA HORMONA DO CRECEMENTO EN NENOS CRITERIOS PARA A UTILIZACIÓN RACIONAL DA HORMONA DO CRECEMENTO EN NENOS Aprobados o día 26 de novembro de 2008 Comité Asesor para a utilización terapéutica da hormona de crecemento e substancias relacionadas.

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

DOG Núm. 63 Venres, 30 de marzo de 2012 Páx

DOG Núm. 63 Venres, 30 de marzo de 2012 Páx DOG Núm. 63 Venres, 30 de marzo de 2012 Páx. 11267 I. DISPOSICIÓNS XERAIS CONSELLERÍA DE TRABALLO E BENESTAR DECRETO 99/2012, do 16 de marzo, polo que se regulan os servizos sociais comunitarios e o seu

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS 61 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS O alumno debe resolver só un exercicio de cada un dos tres bloques temáticos. BLOQUE DE ÁLXEBRA (Puntuación máxima 3 puntos) 1 0 0 1-1 -1 Sexan as matrices

Διαβάστε περισσότερα

Problemas xeométricos

Problemas xeométricos Problemas xeométricos Contidos 1. Figuras planas Triángulos Paralelogramos Trapecios Trapezoides Polígonos regulares Círculos, sectores e segmentos 2. Corpos xeométricos Prismas Pirámides Troncos de pirámides

Διαβάστε περισσότερα

SERVICIO DE PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS

SERVICIO DE PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS NORMAS DE SEGURIDADE NA MANIPULACIÓN DE INSTALACIÓNS ELÉCTRICAS NORMAS DE SEGURIDADE NA MANIPULACIÓN DE INSTALACIÓNS ELÉCTRICAS PERIGOS DA ELECTRICIDADE: Os principais perigos que presenta a electricidade

Διαβάστε περισσότερα

Catálogodegrandespotencias

Catálogodegrandespotencias www.dimotor.com Catálogogranspotencias Índice Motores grans potencias 3 Motores asíncronos trifásicos Baja Tensión y Alta tensión.... 3 Serie Y2 Baja tensión 4 Motores asíncronos trifásicos Baja Tensión

Διαβάστε περισσότερα

Expresións alxébricas

Expresións alxébricas 5 Expresións alxébricas Obxectivos Crear expresións alxébricas a partir dun enunciado. Atopar o valor numérico dunha expresión alxébrica. Clasificar unha expresión alxébrica como monomio, binomio,... polinomio.

Διαβάστε περισσότερα

Campaña de vacinación antigripal Instrución

Campaña de vacinación antigripal Instrución Campaña de vacinación antigripal 2015 Instrución A información relativa a esta campaña pódese consultar na web temática creada pola Dirección Xeral de Innovación e Xestión da Saúde Pública: http://gripe.sergas.gal

Διαβάστε περισσότερα

VII. RECTAS E PLANOS NO ESPAZO

VII. RECTAS E PLANOS NO ESPAZO VII. RETS E PLNOS NO ESPZO.- Ecuacións da recta Unha recta r no espao queda determinada por un punto, punto base, e un vector v non nulo que se chama vector director ou direccional da recta; r, v é a determinación

Διαβάστε περισσότερα

MINISTERIO DE SANIDADE E CONSUMO

MINISTERIO DE SANIDADE E CONSUMO Suplemento núm. 13 Luns 2 outubro 2006 1777 Disposición adicional quinta. Tarifas específicas de subministración eléctrica de regas agrícolas. Malia o disposto na disposición transitoria única do Real

Διαβάστε περισσότερα

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 139 Luns 9 de xuño de 2014 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DE INDUSTRIA, ENERXÍA E TURISMO 6084 Real decreto 337/2014, do 9 de maio, polo que se aproban

Διαβάστε περισσότερα

Un. O artigo único queda modificado no sentido de engadir un apartado 3 1

Un. O artigo único queda modificado no sentido de engadir un apartado 3 1 ORDE DE XXX DE XXX DE 2015 POLA QUE SE MODIFICA A ORDE DO 11 DE ABRIL DE 1997, POLA QUE SE DETERMINAN OS CRITERIOS A SEGUIR POLAS CÁMARAS OFICIAS DE COMERCIO, INDUSTRIA E NAVEGACIÓN DA COMUNIDADE AUTÓNOMA

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN

Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN PROBLEMAS SATÉLITES 1. O período de rotación da Terra arredor del Sol é un año e o radio da órbita é 1,5 10 11 m. Se Xúpiter ten un período de aproximadamente 12

Διαβάστε περισσότερα

Química 2º Bacharelato Equilibrio químico 11/02/08

Química 2º Bacharelato Equilibrio químico 11/02/08 Química º Bacharelato Equilibrio químico 11/0/08 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: PROBLEMAS 1. Nun matraz de,00 litros introdúcense 0,0 10-3 mol de pentacloruro de fósforo sólido. Péchase, faise

Διαβάστε περισσότερα

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 182 Venres 29 de xullo de 2016 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DA PRESIDENCIA 7303 Real decreto 299/2016, do 22 de xullo, sobre a protección da saúde

Διαβάστε περισσότερα

1 Experimento aleatorio. Espazo de mostra. Sucesos

1 Experimento aleatorio. Espazo de mostra. Sucesos V. PROBABILIDADE E ESTATÍSTICA 1 Experimento aleatorio. Espazo de mostra. Sucesos 1 Experimento aleatorio. Concepto e exemplos Experimentos aleatorios son aqueles que ao repetilos nas mesmas condicións

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA PROBLEMAS DIOPTRIO PLANO 1. Un raio de luz de frecuencia 5 10¹⁴ Hz incide cun ángulo de incidencia de 30 sobre unha lámina de vidro de caras plano-paralelas de espesor 10

Διαβάστε περισσότερα

Métodos Matemáticos en Física L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro APL)

Métodos Matemáticos en Física L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro APL) L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro Condiciones de contorno. Fuerzas externas aplicadas sobre una cuerda. condición que nos describe un extremo libre en una cuerda tensa. Ecuación

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos)

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos) 1 MATEMÁTICAS (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos) Opción 1. Dada a matriz a) Calcula os valores do parámetro m para os

Διαβάστε περισσότερα

Académico Introducción

Académico Introducción - Σε αυτήν την εργασία/διατριβή θα αναλύσω/εξετάσω/διερευνήσω/αξιολογήσω... general para un ensayo/tesis Για να απαντήσουμε αυτή την ερώτηση, θα επικεντρωθούμε πρώτα... Para introducir un área específica

Διαβάστε περισσότερα

CADERNO Nº 2 NOME: DATA: / / Os números reais

CADERNO Nº 2 NOME: DATA: / / Os números reais CADERNO Nº NOME: DATA: / / Os números reais Contidos. Os números reais Números irracionais Números reais Aproximacións Representación gráfica Valor absoluto Intervalos. Radicais Forma exponencial Radicais

Διαβάστε περισσότερα

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse Objetivos do Projeto Arquitetura EDW A necessidade de uma base de BI mais robusta com repositório único de informações para suportar a crescente necessidade

Διαβάστε περισσότερα

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2 36 ELECTROTECNIA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción (A ou B ) de cada bloque. Todos os problemas puntúan igual, é dicir,

Διαβάστε περισσότερα

ÓPTICA- A LUZ Problemas PAAU

ÓPTICA- A LUZ Problemas PAAU ÓPTICA- A LUZ Problemas PAAU XUÑO-96 CUESTION 2. opa Disponse de luz monocromática capaz de extraer electróns dun metal. A medida que medra a lonxitude de onda da luz incidente, a) os electróns emitidos

Διαβάστε περισσότερα

Proceso asistencial integrado diabetes mellitus tipo 2. Actualización 2015

Proceso asistencial integrado diabetes mellitus tipo 2. Actualización 2015 Proceso asistencial integrado diabetes mellitus tipo 2 Actualización 2015 Proceso asistencial integrado Diabetes Mellitus tipo 2 Coordinación Dirección Xeral de Asistencia Sanitaria Subdirección Xeral

Διαβάστε περισσότερα

TEORÍA DE XEOMETRÍA. 1º ESO

TEORÍA DE XEOMETRÍA. 1º ESO TEORÍA DE XEOMETRÍA. 1º ESO 1. CORPOS XEOMÉTRICOS No noso entorno observamos continuamente obxectos de diversas formas: pelotas, botes, caixas, pirámides, etc. Todos estes obxectos son corpos xeométricos.

Διαβάστε περισσότερα

Corpos xeométricos. Obxectivos. Antes de empezar. 1. Poliedros... páx. 4 Definición Elementos dun poliedro

Corpos xeométricos. Obxectivos. Antes de empezar. 1. Poliedros... páx. 4 Definición Elementos dun poliedro 9 Corpos xeométricos Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Identificar que é un poliedro. Determinar os elementos dun poliedro: Caras, arestas e vértices. Clasificar os poliedros. Especificar cando un

Διαβάστε περισσότερα

Caderno de traballo. Proxecto EDA 2009 Descartes na aula. Departamento de Matemáticas CPI A Xunqueira Fene

Caderno de traballo. Proxecto EDA 2009 Descartes na aula. Departamento de Matemáticas CPI A Xunqueira Fene Departamento de Matemáticas CPI A Xunqueira Fene Nome: 4º ESO Nº Páx. 1 de 36 FIGURAS SEMELLANTES 1. CONCEPTO DE SEMELLANZA Intuitivamente: Dúas figuras son SEMELLANTES se teñen a mesma forma pero distinto

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1 ης ΣΕΛΙΔΑΣ KΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΑ ΙΣΠΑΝΙΚΑ

ΑΡΧΗ 1 ης ΣΕΛΙΔΑΣ KΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΑ ΙΣΠΑΝΙΚΑ ΑΡΧΗ 1 ης ΣΕΛΙΔΑΣ KΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΑ ΙΣΠΑΝΙΚΑ Α. Να αποδώσετε στο τετράδιό σας στην ελληνική γλώσσα το παρακάτω κείμενο,

Διαβάστε περισσότερα

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS Química P.A.U. ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS CUESTIÓNS NÚMEROS CUÁNTICOS. a) Indique o significado dos números cuánticos

Διαβάστε περισσότερα

MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E

MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E CONFIRMACIÓN Mª Luisa Barreal López_Directora Técnica LIGAL

Διαβάστε περισσότερα

CADERNO Nº 11 NOME: DATA: / / Estatística. Representar e interpretar gráficos estatísticos, e saber cando é conveniente utilizar cada tipo.

CADERNO Nº 11 NOME: DATA: / / Estatística. Representar e interpretar gráficos estatísticos, e saber cando é conveniente utilizar cada tipo. Estatística Contidos 1. Facer estatística Necesidade Poboación e mostra Variables 2. Reconto e gráficos Reconto de datos Gráficos Agrupación de datos en intervalos 3. Medidas de centralización e posición

Διαβάστε περισσότερα

NÚMEROS REAIS. Páxina 27 REFLEXIONA E RESOLVE. O paso de Z a Q. O paso de Q a Á

NÚMEROS REAIS. Páxina 27 REFLEXIONA E RESOLVE. O paso de Z a Q. O paso de Q a Á NÚMEROS REAIS Páxina 7 REFLEXIONA E RESOLVE O paso de Z a Q Di cales das seguintes ecuacións se poden resolver en Z e para cales é necesario o conxunto dos números racionais, Q. a) x 0 b) 7x c) x + d)

Διαβάστε περισσότερα

Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico

Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico Problemas 1. Dúas cargas eléctricas de 3 mc están situadas en A(4,0) e B( 4,0) (en metros). Caalcula: a) o campo eléctrico en C(0,5) e en D(0,0) b) o potencial

Διαβάστε περισσότερα

REPÚBLICA DE ANGOLA EMBAIXADA DA REPÚBLICA DE ANGOLA NA GRÉCIA DIPLOMÁTICO OFICIAL ORDINÁRIO ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΗ ΚΑΝΟΝΙΚΗ

REPÚBLICA DE ANGOLA EMBAIXADA DA REPÚBLICA DE ANGOLA NA GRÉCIA DIPLOMÁTICO OFICIAL ORDINÁRIO ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΗ ΚΑΝΟΝΙΚΗ REPÚBLICA DE ANGOLA EMBAIXADA DA REPÚBLICA DE ANGOLA NA GRÉCIA PEDIDO DE VISTO ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΒΙΖΑ FOTO ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DIPLOMÁTICO OFICIAL ORDINÁRIO ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΗ ΚΑΝΟΝΙΚΗ TRÂNSITO TRABALHO F. RESIDÊNCIA

Διαβάστε περισσότερα

U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS

U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS INDICE 1. Actuadores lineais 1.1. Cilindro de simple efecto 1.2. Cilindro de dobre efecto 1.3. Características principais 1.4. Construción dun cilindro 1.5. Criterios de selección

Διαβάστε περισσότερα

Panel lateral/de esquina de la Synergy. Synergy πλαϊνή σταθερή πλευρά τετράγωνης καμπίνας. Rohová/boční zástěna Synergy

Panel lateral/de esquina de la Synergy. Synergy πλαϊνή σταθερή πλευρά τετράγωνης καμπίνας. Rohová/boční zástěna Synergy Instrucciones de instalación Suministrar al usuario ADVERTENCIA! Este producto pesa más de 19 kg, puede necesitarse ayuda para levantarlo Lea con atención las instrucciones antes de empezar la instalación.

Διαβάστε περισσότερα

Puerta corredera de la Synergy Synergy Συρόμενη πόρτα Posuvné dveře Synergy Porta de correr da Synergy

Puerta corredera de la Synergy Synergy Συρόμενη πόρτα Posuvné dveře Synergy Porta de correr da Synergy Instrucciones de instalación Suministrar al usuario ADVERTENCIA! Este producto pesa más de 19 kg, puede necesitarse ayuda para levantarlo Lea con atención las instrucciones antes de empezar la instalación.

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA PROBLEMAS TERMOQUÍMICA 1. O nafaleno (C₁₀H₈) é un composto aromático sólido que se vende para combater a traza. A combustión completa deste composto para producir

Διαβάστε περισσότερα

AXENDA BÁSICA PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DA FACULTADE DE DEREITO Curso º Cuadrimestre

AXENDA BÁSICA PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DA FACULTADE DE DEREITO Curso º Cuadrimestre AXENDA BÁSICA PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DA FACULTADE DE DEREITO Curso 2017-2018 1º Cuadrimestre Facultade de Campus de Ourense Facultade de Campus universitario 32004 Ourense España

Διαβάστε περισσότερα

Profesor: Guillermo F. Cloos Física e química 1º Bacharelato Estrutura atómica 2 1

Profesor: Guillermo F. Cloos Física e química 1º Bacharelato Estrutura atómica 2 1 As leis ponderais e volumétricas, estudadas no anterior tema, analizadas á luz da teoría atómica que hoxe manexamos resultan ser unha consecuencia lóxica da mesma, pero non debemos esquecer que historicamente

Διαβάστε περισσότερα

Για να ρωτήσετε αν κάποιος μπορεί να σας βοηθήσει να γεμίσετε μια φόρμα

Για να ρωτήσετε αν κάποιος μπορεί να σας βοηθήσει να γεμίσετε μια φόρμα - Γενικά Dónde tengo que pedir el formulario/impreso para? Για να ρωτήσετε που μπορείτε να βρείτε μια φόρμα Dónde tengo que pedir el formulario/impreso para? Cuál es la fecha de expedición de su (documento)?

Διαβάστε περισσότερα

BOP BOLETÍN OFICIAL DA PROVINCIA DA CORUÑA BOLETÍN OFICIAL DE LA PROVINCIA DE A CORUÑA

BOP BOLETÍN OFICIAL DA PROVINCIA DA CORUÑA BOLETÍN OFICIAL DE LA PROVINCIA DE A CORUÑA BOP www.dacoruna.gal BOLETÍN OFICIAL DA PROVINCIA DA CORUÑA BOLETÍN OFICIAL DE LA PROVINCIA DE A CORUÑA MIÉRCOLES, 3 DE MAYO DE 2017 BOP NÚMERO 82 ADMINISTRACIÓN LOCAL MUNICIPAL AMES Bases reguladoras

Διαβάστε περισσότερα

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 8 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.50

Διαβάστε περισσότερα

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 8 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.50

Διαβάστε περισσότερα

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións ARTURO NORBERTO FONTÁN PÉREZ Fotografía. Ponte Coalbrookdale (Gran Bretaña, 779). Van principal: 30.5 m. Contido. Tema 5. Relacións

Διαβάστε περισσότερα

Ámbito científico tecnolóxico. Estatística. Unidade didáctica 4. Módulo 3. Educación a distancia semipresencial

Ámbito científico tecnolóxico. Estatística. Unidade didáctica 4. Módulo 3. Educación a distancia semipresencial Educación secundaria para persoas adultas Ámbito científico tecnolóxico Educación a distancia semipresencial Módulo 3 Unidade didáctica 4 Estatística Índice 1.1 Descrición da unidade didáctica... 3 1.

Διαβάστε περισσότερα

A APLICACIÓN DA LEI DE DEPENDENCIA EN GALICIA: EFECTOS SOBRE A XERACIÓN DE EMPREGO

A APLICACIÓN DA LEI DE DEPENDENCIA EN GALICIA: EFECTOS SOBRE A XERACIÓN DE EMPREGO A APLICACIÓN DA LEI DE DEPENDENCIA EN GALICIA: EFECTOS SOBRE A XERACIÓN DE EMPREGO MELCHOR FERNÁNDEZ FERNÁNDEZ / DIANA FERNÁNDEZ MÉNDEZ / ALBERTO MEIJIDE VECINO Universidade de Santiago de Compostela RECIBIDO:

Διαβάστε περισσότερα

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 57 Martes 8 de marzo de 2011 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO E COMERCIO 4292 Real decreto 138/2011, do 4 de febreiro, pola que

Διαβάστε περισσότερα

EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS

EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS 1.- Cando un movemento ondulatorio se atopa na súa propagación cunha fenda de dimensións pequenas comparables as da súa lonxitude de onda prodúcese: a) polarización; b)

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. EQUILIBRIO QUÍMICO 1 EQUILIBRIO QUÍMICO

Química P.A.U. EQUILIBRIO QUÍMICO 1 EQUILIBRIO QUÍMICO Química P.A.U. EQUILIBRIO QUÍMICO 1 EQUILIBRIO QUÍMICO PROBLEMAS FASE GAS 1. A 670 K, un recipiente de 2 dm 3 contén unha mestura gasosa en equilibrio de 0,003 moles de hidróxeno, 0,003 moles de iodo e

Διαβάστε περισσότερα