Αυξημένη έκφραση του ιστικού αναστολέα των μεταλλοπρωτεασών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Αυξημένη έκφραση του ιστικού αναστολέα των μεταλλοπρωτεασών"

Transcript

1 98 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ Ε ΛΛΑ ΔΟΣ, 25: , Παιδιατρική 2013 ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 25, 2 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Αυξημένη έκφραση του ιστικού αναστολέα των μεταλλοπρωτεασών TIMP-2 σε ασθενείς με νευροϊνωμάτωση τύπου 1 Σπύρος Π. Μπάτζιος, 1,2 Ελένη Παπακωνσταντίνου, 2 Ευθυμία Βαργιάμη, 1 Γεώργιος Καρακιουλάκης, 2 Δημήτριος Ι. Ζαφειρίου. 1 1 : Α Παιδιατρική Κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη 2 : Εργαστήριο Φαρμακολογίας Α.Π.Θ., Ιατρική Σχολή, Θεσσαλονίκη Increased expression of tissue inhibitor of metalloproteinase 2 in patients with neurofibromatosis type 1 Batzios S, 1,2 Papakonstantinou E, 2 Vargiami E, 1 Karakiulakis G, 2 Zafeiriou D. 1 1 : 1st Paediatric Department, Aristotle University of Thessaloniki, Hippokration General Hospital, Thessaloniki, Greece 2 : Department of Pharmacology, Medical School, Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece Paediatr Ν Gr 2013, 25: Περίληψη: Η Νευροϊνωμάτωση τύπου 1 (NF1) αποτελεί μία γενετική πολυσυστηματική διαταραχή με ποικίλη προσβολή διαφόρων ιστών και οργάνων. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της έκφρασης των μεταλλοπρωτεασών του συνδετικού ιστού (MMPs) και των ιστικών αναστολέων τους (TIMP-1, TIMP-2), σε ασθενείς με NF1. Ασθενείς και Μέθοδοι: Μελετήθηκαν 34 ασθενείς (μέση ηλικία±sd: 7.99±5.01 έτη). Τα επίπεδα των MMPs και TIMPs ελέγχθηκαν για πιθανή διαφορική έκφραση μετά από κατηγοριοποίηση των ασθενών με βάση την ύπαρξη των διαγνωστικών κριτηρίων αλλά και τα αποτελέσματα του παρακλινικού ελέγχου. Αποτελέσματα: Συνολικά, φάνηκε πως υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση του TIMP-2 χωρίς στατιστικά σημαντικές μεταβολές στα επίπεδα των MMP-1, MMP-3, MMP-9 και TIMP-1. Παράλληλα, βρέθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση των επιπέδων της MMP- 3 στους ασθενείς που είχαν οζίδια του Lisch σε σχέση με αυτούς χωρίς παθολογικά ευρήματα κατά τον οφθαλμολογικό έλεγχο. Επιπρόσθετα, βρέθηκε σημαντική ελάττωση της συγκέντρωσης του TIMP-2 στους ασθενείς με αμαρτώματα εγκεφάλου σε σχέση με αυτούς με φυσιολογική νευροαπεικόνιση. Τέλος, οι ασθενείς με παθολογικό ηλεκτροεγκεφαλογράφημα παρουσίασαν μία στατιστικά σημαντική αύξηση της MMP-3 σε σχέση με τους πάσχοντες με φυσιολογικό εγκεφαλογράφημα. Συμπεράσματα: Οι παρατηρούμενες μεταβολές στην έκφραση των MMPs και TIMPs ενδέχεται να οδηγήσουν στην ανακάλυψη νέων βιοδεικτών για τη διάγνωση και παρακολούθηση της εξέλιξης των ασθενών με NF1. Abstract: Neurofibromatosis type 1 represents a multisystemic disorder with multiple tissue and organ involvement. The aim of this study is to elucidate the expression of matrix metalloproteinases (MMPs) and of their tissue inhibitors (TIMP-1, TIMP-2) in patients with NF1. Patients and Methods: Thirty four patients formed the study group (mean age±sd: 7.99±5.01 years). Serum levels of the studied molecules have been correlated with the presence of the known NF1 diagnostic criteria and the results of the laboratory and radiological assessment. Results: Protein levels of TIMP-2 were significantly increased in NF1 patients while no statistically significant differences were found in relation to MMP-1, MMP-3, MMP-9 and TIMP-1. NF1 patients with Lisch nodules demonstrated a significant increase in the circulating levels of MMP-3. In addition, TIMP-2 serum concentration was significantly reduced in patients who demonstrated UBOs in their brain MRI in relation to NF1 patients with normal neuroradiological findings. Finally patients with an abnormal pattern in their EEG have shown a statistically significant increase in MMP- 3 circulating levels. Conclusions: The reported alterations in the expression of MMPs and TIMPs suggest that these molecules may be used as potential biomarkers for the diagnosis and follow-up in NF1 patients.

2 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, Λέξεις-Κλειδιά: νευροϊνωμάτωση τύπου 1, εξωκυττάριος χώρος, μεταλλοπρωτεάσες του συνδετικού ιστού, ιστικοί αναστολείς των μεταλλοπρωτεασών, βιοδείκτες Key-words: neurofibromatosis type 1, extracellular matrix, matrix metalloproteinases, tissue inhibitors of metalloproteinases, biomarkers. Εισαγωγή Η Νευροϊνωμάτωση τύπου 1 (NF1) αποτελεί μία γενετική πολυσυστηματική διαταραχή η οποία ανήκει στα λεγόμενα νευροδερματικά νοσήματα ή φακωματώσεις 1. Αιτιοπαθογενετικά, οφείλεται σε μεταλλάξεις του γονιδίου της νευροϊνωματίνης, μίας κυτταροπλασματικής πρωτεΐνης, που κωδικοποιείται από το μακρό σκέλος του χρωμοσώματος 17 [17q11.2] 2. Μετά την ταυτοποίηση του γονιδίου της νευροϊνωματίνης έχουν προταθεί πολυάριθμες θεωρίες σε σχέση με την αιτιοπαθογένεια της νόσου αν και μέχρι σήμερα οι ακριβείς μηχανισμοί μέσω των οποίων οι συγκεκριμένες μεταλλάξεις οδηγούν στην εκδήλωση της NF1 δεν είναι πλήρως γνωστοί. Η NF1 αποτελεί πάθηση με ποικίλες κλινικές εκδηλώσεις στη διαχείρηση της οποίας πέρα από τον παιδίατρο, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει μία πληθώρα ειδικοτήτων. Η πολυσυστηματική αυτή φύση της νόσου καθιστά κάποιες φορές την αξιολόγηση των ασθενών με τη χρήση των κοινών κλινικών, εργαστηριακών και απεικονιστικών μεθόδων, δύσκολη στην καθημερινή πράξη. Ως εκ τούτου πραγματοποιείται σημαντική προσπάθεια για την ανεύρεση μορίων που να αντικατοπτρίζουν τις ενδοκυττάριες διεργασίες που συντελούνται στα πλαίσια της NF1, ειδικών δηλαδή βιοδεικτών. Η διάγνωση της νόσου είναι κατά κύριο λόγο κλινική και στηρίζεται στη χρήση των κριτηρίων του National Institutes of Health (NIH), τα οποία καθιερώθηκαν το 1987 και συνεχίζουν να ισχύουν έως και σήμερα 3. Τα διαγνωστικά αυτά κριτήρια αποτελούν ταυτόχρονα τα κυριότερα κλινικά χαρακτηριστικά της νόσου, παρά το γεγονός πως η NF1 χαρακτηρίζεται από μεγάλη φαινοτυπική ετερογένεια, ακόμη και μεταξύ ασθενών της ίδιας οικογένειας 4. Ο συνδετικός ιστός και συγκεκριμένα ο εξωκυττάριος χώρος, αναπαριστά ένα πολύπλοκο σύμπλεγμα μακρομορίων, ένα μικροπεριβάλλον που επηρεάζει πλήθος κυτταρικών διεργασιών του οποίου τα μόρια αποτελούν στόχους στην ανακάλυψη βιοδεικτών σε πλήθος παθήσεων. Ανάμεσα σε αυτά τα μόρια ανήκουν οι μεταλλοπρωτεάσες του συνδετικού ιστού (Matrix Metalloproteinases, MMPs) 5 οι οποίες αποτελούν ένζυμα-κλειδιά στην αποδόμηση του εξωκυττάριου χώρου 6 και έχει αποδειχθεί πως συμμετέχουν σε πλήθος κυτταρικών διεργασιών, τόσο φυσιολογικών όσο και παθολογικών, που συνήθως συνδέονται με την φλεγμονή και τον κυτταρικό θάνατο 7. Η σύνθεση των μορίων αυτών ρυθμίζεται κυρίως στο επίπεδο της μεταγραφής, ενώ η δραστηριότητά τους ελέγχεται τόσο μέσω πρωτεολυτικής ενεργοποίησης της δραστηριοποίησης των προενζύμων ή ζυμογόνων, όσο και μέσω της αναστολής των ενεργών ενζύμων από τους ιστικούς αναστολείς των μεταλλοπρωτεασών (Tissue Inhibitors of Metalloproteinases, ΤΙΜΡs) 8. Η παρούσα μελέτη αποτελεί μία προοπτική έρευνα ασθενών-μαρτύρων με σκοπό τη διερεύνηση της έκφρασης κάποιων μελών της οικογένειας των MMPs (MMP-1, MMP-3 και MMP-9) αλλά και της έκφρασης των ιστικών αναστολέων τους (TIMP-1 και TIMP-2), σε μία ομάδα παιδιατρικών ασθενών με NF1. Τα αποτελέσματα της έρευνας ενδέχεται να αποσαφηνίσουν έως ένα βαθμό ορισμένους από τους αιτιοπαθογενετικούς μηχανισμούς που ενέχονται στην εκδήλωση της NF1 και μπορεί να οδηγήσουν στην ανακάλυψη βιοδεικτών χρήσιμων για τη διάγνωση και την παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου. Μέθοδοι Ασθενείς Στη μελέτη συμμετείχαν ασθενείς με NF1 οι οποίοι παρακολουθούνται στο Κέντρο Αναπτυξιακής Ιατρικής «Απόστολος Φωκάς» της Α Παιδιατρικής Κλινικής του Ιπποκρατείου ΓΝΘ. Κριτήριο εισόδου στη μελέτη θεωρήθηκε η διάγνωση της νόσου, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη χρήση των διαγνωστικών κριτηρίων του National Institutes of Health (NIH). Ως κριτήρια αποκλεισμού θεωρήθηκαν η ταυτόχρονη παρουσία οξείας ή χρόνιας πάθησης στην αιτιοπαθογένεια της οποίας συμμετέχει ο μηχανισμός της φλεγμονής και δεν δικαιολογείται από την παρουσία της NF1, καθώς και

3 100 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 25, 2 η λήψη φαρμακευτικής αγωγής που καταστέλλει τον μηχανισμό της φλεγμονής και θα μπορούσε να επηρεάσει την έκφραση των υπό εξέταση μορίων. Η ομάδα των μαρτύρων αποτελούνταν από ένα ισάριθμο πλήθος υγιών ατόμων ίδιου φύλου και ίδιας ηλικίας. Έπειτα από την ενυπόγραφη συγκατάθεση των γονέων ή κηδεμόνων των ασθενών και μαρτύρων που συμμετείχαν στη μελέτη, πραγματοποιήθηκε φλεβοκέντηση με σκοπό την λήψη αίματος. Η δειγματοληψία έγινε σε κάθε περίπτωση με τη χρήση συστήματος πεταλούδας και το ολικό αίμα φυγοκεντρήθηκε επί 10 λεπτά, στους 4 C και σε 1750 g. Η όλη διαδικασία πραγματοποιήθηκε σε φυγόκεντρο τύπου Neofuge 15R (High Speed Refrigerated Bench-top Centrifuge, Shanghai Lishen Scientific Equipment Co., Ltd, China) και μετά το πέρας αυτής, απομονώθηκε δείγμα ορού το οποίο καταψύχθηκε στους -80 C, μέχρι τη χρήση του. Το σύνολο των ερευνητικών διαδικασιών της παρούσας μελέτης, διενεργήθηκε στο Εργαστήριο Φαρμακολογίας της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. Παράλληλα σε κάθε ασθενή με NF1 καταγράφηκε το φύλο, η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό, και ο αριθμός των κριτηρίων που πληρεί για τη διάγνωση. Από τον εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο καταγράφηκε η ύπαρξη οστικής συμμετοχής με τη διενέργεια α/α μακρών οστών και σπονδυλικής στήλης, η ύπαρξη συμμετοχής από τους οφθαλμούς μετά από οφθαλμολογική εκτίμηση σε σχισμοειδή λυχνία, τα ευρήματα του νευροαπεικονιστικού ελέγχου με τη διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας εγκεφάλου/σπονδυλικής στήλης και μαγνητικής αγγειογραφίας εγκεφάλου, η ύπαρξη συμμετοχής από την καρδιά με τη διενέργεια υπερηχογραφήματος, η ύπαρξη συμμετοχής από το ήπαρ και τον σπλήνα με τη διενέργεια υπερηχογραφήματος κοιλίας, καθώς και τα αποτελέσματα του νευροφυσιολογικού ελέγχου (ΗΕΓ, οπτικά και ακουστικά προκλητά δυναμικά). Ποσοτικός προσδιορισμός των MMPs και TIMPs με ανοσοενζυμική μέθοδο ELISA Ο ποσοτικός προσδιορισμός των MMP-1, MMP-3, MMP-9, TIMP-1 και TIMP-2 (σε ng/ml ορού) πραγματοποιήθηκε εις διπλούν με την ένζυμο-ανοσοπροσροφητική μέθοδο ELISA (R&D Systems Europe, Abingdon, UK), σύμφωνα με το πρωτόκολλο του κατασκευαστή. Η μέθοδος σε σχέση με τις MMPs αξιολογεί την συνολική ποσότητα των υπό εξέταση μορίων (προένζυμα και ενεργές μορφές). Η ευαισθησία της μεθόδου ήταν: MMP- 1: ng/ml, MMP-3: ng/ml, MMP-9: ng/ml, TIMP-1: 0.08 ng/ml, and TIMP-2: ng/ ml. Η αρχική διερεύνηση με τη χρήση των δειγμάτων των ασθενών καθόρισε την κατάλληλη αραίωση για κάθε ένα από τα υπό εξέταση μόρια, η οποία ορίστηκε ως εξής: MMP-3: 1/10; MMP-9: 1/40, TIMP-1: 1/100, TIMP-2: 1/50. Για την αξιολόγηση της MMP-1 δεν απαιτήθηκε αραίωση. Οι μετρήσεις της απορρόφησης πραγματοποιήθηκαν στα 450 nm (με μήκος κύματος αναφοράς τα 540 nm) σε κατάλληλη συσκευή ανάγνωσης μικροπλακιδίων ELISA (ELISA Reader, das SRL, Roma, ITALY). Στατιστική επεξεργασία Η περιγραφή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με περιγραφικές στατιστικές μεθόδους για τις ποσοτικές μεταβλητές και συχνότητες για τις ποιοτικές. Για τη σύγκριση μεταξύ των ανεξάρτητων δειγμάτων χρησιμοποιήθηκαν παραμετρικές και μη παραμετρικές δοκιμασίες, ανάλογα με την κατανομή των ποσοτικών μεταβλητών (Student s t-test, Mann-Whitney U test). Για τη συσχέτιση μεταξύ των ποσοτικών μεταβλητών χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης Spearman s rho. Η σχέση μεταξύ των ποιοτικών μεταβλητών διερευνήθηκε με πίνακες συνάφειας με τη δοκιμασία χ 2. Η διερεύνηση του λόγου των αναλογιών των μετρούμενων παραμέτρων πραγματοποιήθηκε με μονοπαραγοντικό λογαριθμιστικό μοντέλο. Οι διαφορές θεωρήθηκαν στατιστικά σημαντικές όταν p Η στατιστική επεξεργασία των δεδομένων έγινε με τη χρήση του βιοστατιστικού πακέτου «SPSS version 20.0 for Windows». Αποτελέσματα Στη μελέτη συμμετείχαν 34 ασθενείς με NF1, ηλικίας 6 μηνών έως 18 ετών (μέση ηλικία ± σταθερά απόκλιση: 7.99±5.01 έτη). Το 41.2% των συμμετεχόντων ήταν άρρενος φύλου (μέση ηλικία ± σταθερά απόκλιση: 9.86±5.47 έτη) ενώ το 58.8% ήταν θήλεα άτομα (μέση ηλικία ± σταθερά απόκλιση: 6.68±4.34 έτη). Η ομάδα των υγιών μαρτύρων ίδιου φύλου και ίδιας ηλικίας αποτελούνταν επίσης από 34 συμμετέχοντες (μέση ηλικία ± σταθερά απόκλιση: 8.07±4.77 έτη). Σε σχέση με τα διαγνωστικά κριτήρια της NF1, 15 ασθενείς πληρούσαν

4 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, Πίνακας 1. Περιγραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών με NF1 κατηγοριοποιημένα κατά φύλο Μεταβλητές Αγόρια Κορίτσια p Σύνολο N 14 (41.2%) 20 (58.8%) 34 (100%) Ηλικία (έτη) 9.86 ± ± ± 5.01 Café au lait κηλίδες 14 (100%) 20 (100%) - 34 (100%) Νευρινώματα 5 (35.7%) 4 (20%) (26.5%) Πλεγματοειδή νευρινώματα 2 (14.3%) 0 (0%) (5.9%) Φακίδωση 11 (78.6%) 10 (50%) (61.8%) Όγκος οπτικής οδού 1 (7.1%) 2 (10%) (8.8%) Οζίδια του Lisch 5 (35.7%) 9 (45%) (41.2%) Οστική αλλοίωση 1 (7.1%) 1 (5%) (5.9%) Οι τιμές αναπαριστούν μέσο όρο ± απόκλιση ή απόλυτες τιμές (%) 2 κριτήρια, 10 ασθενείς 3 κριτήρια, 3 ασθενείς 4 κριτήρια, 5 ασθενείς 5 κριτήρια και μόλις ένας ασθενής 6 κριτήρια. Το σύνολο των ασθενών έφερε >6 café au lait κηλίδες, ενώ δεύτερο σε σειρά συχνότητας κριτήριο ήταν η παρουσία βουβωνικής ή μασχαλιαίας φακίδωσης. Τα περιγραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών που αφορούν στα διαγνωστικά κριτήρια κατηγοριοποιημένα κατά φύλο παρουσιάζονται στον Πίνακα 1. Στους ασθενείς με NF1 δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μεταβολή των επιπέδων των MMPs που ποσοτικοποιήθηκαν (Πίνακας 2). Σε σχέση με την συγκέντρωση των ιστικών αναστολέων, δεν παρατηρήθηκε σημαντική μεταβολή στα κυκλοφορούντα επίπεδα του TIMP-1, ενώ αντίθετα σημαντική ήταν η αύξηση της συγκέντρωσης του TIMP-2 στον ορό των ασθενών σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες (Πίνακας 2). Παράλληλα δεν ανευρέθησαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους λόγους των MMPs/TIMPs ανάμεσα στους ασθενείς και τους υγιείς μάρτυρες με εξαίρεση του λόγου MMP-9/TIMP-2 που παρουσίασε στατιστική τάση για ελάττωση στους ασθενείς με NF1 (Πίνακας 2). Παράλληλα πραγματοποιήθηκε συσχέτιση των κυκλοφορούντων επιπέδων των υπό εξέταση μορίων με την ηλικία. Από τη στατιστική ανάλυση προέκυψε πως η συγκέντρωση της MMP-3 συσχετίζεται με την αύξηση της ηλικίας, εύρημα το οποίο δεν επιβεβαιώθηκε στην ομάδα των υγιών μαρτύρων (Πίνακας 3). Η έκφραση των κυκλοφορούντων επιπέδων των MMPs και TIMPs εξετάσθηκε στους ασθενείς με NF1 με βάση το φύλο. Από την στατιστική ανάλυση δεν ανευρέθησαν σημαντικές μεταβολές στις συγκεντρώσεις των MMPs και TIMPs ανάμεσα στους άρρενες και θήλεις ασθενείς (Πίνακας 4). Πίνακας 2. Περιγραφικά στατιστικά της έκφρασης των MMPs και TIMPs σε ασθενείς με NF1 και σε υγιείς μάρτυρες Παράμετρος Ασθενείς (n=34) Μάρτυρες (n=34) p MMP ± 3.22* 1.87 ± 1.39* MMP ± 3.89* 7.53 ± 6.80* MMP ± * ± 59.46* TIMP ± 42.48* ± 13.23* TIMP ± 20.79* ± 27.03* MMP-9/TIMP ± 1.23# 2.17 ± 1.07# MMP-9/TIMP ± 2.53# 6.95 ± 5.81# MMP-1/TIMP ± 0.016# ± 0.008# MMP-1/TIMP ± 0.032# ± 0.031# Οι τιμές αναπαριστούν μέσο όρο ± σταθερά απόκλιση (σε ng/ml)* ή απόλυτη τιμή ± σταθερά απόκλιση#, στατιστική σημαντικότητα: p 0.05

5 102 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 25, 2 Πίνακας 3. Συσχέτιση μεταξύ της ηλικίας και της έκφρασης των MMPs και TIMPs σε ασθενείς με NF1 και υγιείς μάρτυρες Παράμετρος Ασθενείς (n=34) Μάρτυρες (n=34) MMP-1 r= , p= r= 0.161, p= MMP-3 r= 0.403, p= r= 0.816, p= MMP-9 r= 0.261, p= r= , p= TIMP-1 r= , p= r= 0.268, p= TIMP-2 r= , p= r= 0.150, p= Στατιστική σημαντικότητα: p 0.05 Τα επίπεδα των υπό εξέταση μορίων ελέγχθηκαν για πιθανή διαφορική έκφραση μετά από κατηγοριοποίηση των ασθενών με βάση την ύπαρξη των διαγνωστικών κριτηρίων αλλά και τα αποτελέσματα του εργαστηριακού και απεικονιστικού ελέγχου. Σε σχέση με τα διαγνωστικά κριτήρια δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές μεταβολές στα κυκλοφορούντα επίπεδα των MMPs και TIMPs σε σχέση με την ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού, café au lait κηλίδων, νευρινωμάτων ή πλεγματοειδών νευρινωμάτων, φακίδωσης, όγκου της οπτικής οδού ή οστικών ανωμαλιών. Παράλληλα, δεν βρέθηκε διαφορά στην έκφραση των MMP-1, MMP-9, TIMP-1 και TIMP-2 με βάση την ύπαρξη ή όχι των οζιδίων του Lisch. Εντούτοις, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση της συγκέντρωσης της MMP-3 στους ασθενείς που είχαν οζίδια του Lisch σε σχέση με αυτούς που δεν είχαν παθολογικά ευρήματα κατά τον οφθαλμολογικό έλεγχο (μέσος όρος ± σταθερά απόκλιση: 5.43 ± 4.07 και 4.11 ± 3.76 αντίστοιχα, p= 0.047). Σε σχέση με τον εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στην έκφραση των υπό εξέταση μορίων σε σχέση με τα ευρήματα από τη μαγνητική τομογραφία σπονδυλικής στήλης, τη μαγνητική αγγειογραφία εγκεφάλου, το υπερηχογράφημα καρδιάς και κοιλίας, και τα αποτελέσματα των προκλητών δυναμικών. Παρόλα αυτά βρέθηκε στατιστικά σημαντική ελάττωση της συγκέντρωσης του TIMP-2 στους ασθενείς με αμαρτώματα εγκεφάλου σε σχέση με αυτούς που είχαν φυσιολογική νευροαπεικόνιση (μέσος όρος ± σταθερά απόκλιση: ± και ± αντίστοιχα, p= 0.045). Τέλος οι ασθενείς με παθολογικό ηλεκτροεγκεφαλογράφημα παρουσίασαν μία στατιστικά σημαντική αύξηση της MMP-3 σε σχέση με τους πάσχοντες που είχαν φυσιολογικό εγκεφαλογράφημα (μέσος όρος ± σταθερά απόκλιση: 7.69 ± 6.04 και 3.72 ± 2.43 αντίστοιχα, p= 0.009). Μάλιστα σε μονοπα- Πίνακας 4. Περιγραφικά στατιστικά της έκφρασης των MMPs και TIMPs σε ασθενείς με NF1 κατηγοριοποιημένα κατά φύλο Παράμετρος Αγόρια (n=14) Κορίτσια (n=20) p MMP ± 3.45* 3.20 ± 3.13* MMP ± 5.12* 3.89 ± 2.61* MMP ± * ± * TIMP ± 42.36* ± 41.98* TIMP ± 13.12* ± 24.76* MMP-9/TIMP ± 1.35# 2.06 ± 1.35# MMP-9/TIMP ± 2.09# 3.47 ± 2.85# MMP-1/TIMP ± 0.017# ± 0.015# MMP-1/TIMP ± 0.035# ± 0.029# Οι τιμές αναπαριστούν μέσο όρο ± σταθερά απόκλιση (σε ng/ml)* ή απόλυτη τιμή ± σταθερά απόκλιση#, στατιστική σημαντικότητα: p 0.05

6 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, ραγοντικό λογαριθμιστικό μοντέλο βρέθηκε πως η πιθανότητα εμφάνισης παθολογικού ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος αυξάνει με την αύξηση της συγκέντρωσης της MMP-3 (λόγος αναλογιών= 1.275, p= 0.043). Συζήτηση Η NF1 αποτελεί πάθηση η οποία σχετίζεται λειτουργικά με την κυτταρική μετανάστευση, τον πολλαπλασιασμό και τη διαφοροποίηση 9,10, λειτουργίες οι οποίες καθορίζονται ή επηρεάζονται σε σημαντικό βαθμό από διάφορα μόρια του εξωκυττάριου χώρου. Παράλληλα, αποτελεί εξ ορισμού νόσο που σχετίζεται με τον εξωκυττάριο χώρο, αφού παθολογοανατομικά τα νευρινώματα, όπως φανερώνει και το όνομά τους, αποτελούν όγκους που αντιπροσωπεύουν μίγμα νευρικών στοιχείων και συνδετικού ιστού και χαρακτηρίζονται από υπέρμετρη εναπόθεση θεμέλιας ουσίας 11,12. Ειδικά η έκφραση των MMPs σε ασθενείς με NF1 θα μπορούσε να μεταβάλλεται δεδομένου ότι πολλά κύτταρα μέσα στα νευρινώματα εκκρίνουν αυξητικούς παράγοντες όπως ο αγγειακός ενδοθηλιακός αυξητικός παράγοντας και ο αυξητικός παράγων των ινοβλαστών, οι οποίοι ρυθμίζουν την έκφραση των MMPs 13. Όλα τα παραπάνω αποτελούν απόδειξη πως ο εξωκυττάριος χώρος μπορεί να εμπλέκεται στην αιτιοπαθογένεια της NF1 και γίνεται καθαρά αντιληπτό πως η αναζήτηση ενός πιθανού βιοδείκτη ανάμεσα στα μόριά του μπορεί να δικαιολογηθεί πολύ εύκολα. Παρά τα ανωτέρω, ελάχιστα μέλη της οικογένειας των MMPs έχουν αποτελέσει στο παρελθόν ερευνητικούς στόχους σε ασθενείς με NF1. Κοινό χαρακτηριστικό αυτών των μελετών είναι η μεταβολή στην έκφραση διαφόρων μορίων της οικογένειας των MMPs και των TIMPs σε ιστούς κυρίως πλεγματοειδών νευρινωμάτων ή κακοήθων όγκων των ελύτρων των περιφερικών νεύρων Αντιφατικά είναι τα αποτελέσματα όσον αφορά στην έκφραση των MMPs και TIMPs ανάμεσα σε κύτταρα Schwann από ασθενείς με NF1 και υγιή άτομα 18,19. Παρά τα αποτελέσματα των μελετών αυτών η έκφραση των MMPs και των TIMPs δεν έχει μελετηθεί στον ορό των ασθενών με NF1, με εξαίρεση την έρευνα της Park και των συνεργατών της οι οποίοι διερεύνησαν τα κυκλοφορούντα επίπεδα των TIMP-1 και TIMP-2 χωρίς να καταλήξουν σε στατιστικά σημαντικές διαφορές 20. Κατ αυτήν την έννοια, η παρούσα έρευνα αποτελεί την πρώτη προσπάθεια μελέτης της έκφρασης των υπό εξέταση μορίων στον ορό ασθενών με NF1. Συνολικά, φάνηκε πως υπάρχει αύξηση της συγκέντρωσης του TIMP-2 χωρίς στατιστικά σημαντικές μεταβολές στα επίπεδα των MMP-1, MMP-3, MMP-9 και TIMP- 1. Δεδομένου πως οι MMPs συμμετέχουν ενεργά στην αποδόμηση του εξωκυττάριου χώρου και οι TIMPs μέσω της αναστολής των MMPs αποκαθιστούν την σύνθεσή του, η αύξηση αυτή στην έκφραση του TIMP-2 καθώς και η ελάττωση του λόγου MMP-9/TIMP-2 στους ασθενείς φανερώνει την στροφή της ισορροπίας προς την πλευρά της σύνθεσης. Τέλος, η συσχέτιση των τιμών της MMP- 3 με την ηλικία μόνο στους ασθενείς και όχι στον υγιή πληθυσμό φανερώνει μία τάση αύξησης του μορίου αυτού με την πάροδο του χρόνου, οπότε η παρακολούθησή του θα μπορούσε να αναδείξει έναν πιθανό βιοδείκτη για την αξιολόγηση της εξέλιξης των ασθενών. Παράλληλα βρέθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση των επιπέδων της MMP-3 στους ασθενείς που είχαν οζίδια του Lisch σε σχέση με αυτούς που δεν είχαν παθολογικά ευρήματα κατά τον οφθαλμολογικό έλεγχο. Διάφορα μόρια της οικογένειας των MMPs έχουν συσχετισθεί με πλήθος οφθαλμολογικών παθήσεων Το εύρημα της παρούσας έρευνας θα μπορούσε να αποδοθεί σε μία πιθανή ενεργοποίηση του μηχανισμού αποδόμησης του εξωκυττάριου χώρου σε επίπεδο οφθαλμών λόγω της παρουσίας των οζιδίων του Lisch στους ασθενείς με NF1. Επιπρόσθετα βρέθηκε στατιστικά σημαντική ελάττωση της συγκέντρωσης του TIMP-2 στους ασθενείς με αμαρτώματα εγκεφάλου σε σχέση με αυτούς που είχαν φυσιολογική νευροαπεικόνιση. Το εύρημα αυτό θα μπορούσε να συσχετισθεί με την πρόσφατη ανακάλυψη πως οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση που λάμβαναν ιντερφερόνη-γ παρουσίασαν αύξηση των επιπέδων του TIMP-1 μετά τη θεραπεία 24. Η αύξηση αυτή συσχετίσθηκε με την βελτίωση της νευροαπεικονιστικής κατάστασης των ασθενών φανερώνοντας την πιθανή νευροπροστατευτική δράση των TIMPs, σε συμφωνία και με τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης. Τέλος οι ασθενείς με παθολογικό ηλεκτροεγκεφαλογράφημα παρουσίασαν μία στατιστικά σημαντική αύξηση της MMP-3 σε σχέση με τους πάσχοντες που είχαν φυσιολογικό εγκεφαλογράφημα. Ο παθογενετικός ρόλος της

7 104 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 25, 2 MMP-3 διερευνάται σε διάφορες νευρολογικές καταστάσεις. Σε συμφωνία με τα αποτελέσματα της παρούσης μελέτης ο Luckman και οι συνεργάτες του έδειξαν πως ένα ποσοστό των ασθενών με επιληψία παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα MMP-3 στον ορό τους 25. Συμπεράσματα Η NF1 αποτελεί μία πολυσυστηματική πάθηση με ποικίλη προσβολή διαφόρων ιστών και οργάνων. Πρόσφατες έρευνες απέδειξαν πως διάφορα μόρια του εξωκυττάριου χώρου παρουσιάζουν μεταβολή στην έκφρασή τους στα άτομα που νοσούν. Η παρούσα μελέτη, αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη προσπάθεια διερεύνησης της έκφρασης των MMPs και TIMPs σε παιδιατρικούς ασθενείς με NF1. Βρέθηκε πως οι ασθενείς που μελετήθηκαν παρουσιάζουν μεταβολή στην έκφραση του TIMP- 2 σε σχέση με τον υγιή πληθυσμό. Παράλληλα φάνηκε πως κάποια από τα υπό εξέταση μόρια παρουσιάζουν μεταβολή στα επίπεδά τους μετά από κατηγοριοποίηση των ασθενών με βάση τα ισχύοντα διαγνωστικά κριτήρια και τα αποτελέσματα του παρακλινικού ελέγχου. Με βάση αυτό, τα μόρια που εξετάσθηκαν θα μπορούσαν ενδεχόμενα να προταθούν ως βιοδείκτες για τη διάγνωση και την παρακολούθηση των ασθενών. Παρόλα αυτά για να εφαρμοσθεί η χρήση τους σε ευρεία κλίμακα απαραίτητη είναι η επιβεβαίωση των ευρημάτων σε ένα μεγαλύτερο πληθυσμό ασθενών. Βιβλιογραφία 1. BR, Theos A. Neurofibromatosis type 1. J Am Acad Dermatol. 2009;61(1): Korf BR. Clinical Features and Pathobiology of Neurofibromatosis 1. J Child Neurol 2002;17: Gutmann D, Aylsworth A, Carey JC, Korf B, Marks J, Pyeritz RE, et al. The diagnostic evaluation and multidisciplinary management of neurofibromatosis 1 and neurofibromatosis 2. JAMA 1997;278: Pinson S, Wolkenstein P. Neurofibromatosis type 1 or Von Recklinghausen s disease. Rev Med Interne. 2005;26(3): Nagase H, Woessner JF Jr. Matrix metalloproteinases. J Biol Chem 1999;274: Woessner JF Jr. Matrix metalloproteinases and their inhibitors in connective tissue remodeling. FASEB J 1991;5: Rydlova M, Holubec L Jr, Ludvikova M Jr, Kalfert D, Franekova J, Povysil C, et al. Biological activity and clinical implications of the matrix metalloproteinases. Anticancer Res 2008;28: Clark IM, Swingler TE, Sampieri CL, Edwards DR. The regulation of matrix metalloproteinases and their inhibitors. Int J Biochem Cell Biol 2008;40: Ballester R, Marchuk D, Boguski M, Saulino A, Letcher R, Wigler M, et al. The NF1 locus encodes a protein functionally related to mammalian GAP and yeast IRA proteins. Cell 1990;63: Martin G, Viskochil D, Bollag G, McCabe P, Crosier W, Haubruck H, et al. The GAP-related domain of the neurofibromatosis type 1 gene product interacts with Ras p21. Cell 1990;63: North KN. Neurofibromatosis type 1 in childhood. Semin Pediatr Neurol 1998;5(4): Riccardi VM. Neurofibromatosis: past, present, and future. N Engl J Med 1991;324: Munchhof AM, Li F, White HA, Mead LE, Krier TR, Fenoglio A, et al. Neurofibroma-associated growth factors activate a distinct signaling network to alter the function of neurofibromin-deficient endothelial cells. Hum Mol Genet. 2006;15(11): Hummel TR, Jessen WJ, Miller SJ, Kluwe L, Mautner VF, Wallace MR, et al. Gene expression analysis identifies potential biomarkers of neurofibromatosis type 1 including adrenomedullin. Clin Cancer Res 2010;16(20): Lévy P, Bièche I, Leroy K, Parfait B, Wechsler J, Laurendeau I, et al. Molecular profiles of neurofibromatosis type 1-associated plexiform neurofibromas: identification of a gene expression signature of poor prognosis. Clin Cancer Res 2004;10(11): Lévy P, Vidaud D, Leroy K, Laurendeau I, Wechsler J, Bolasco G, et al. Molecular profiling of malignant peripheral nerve sheath tumors associated with neurofibromatosis type 1, based on large-scale realtime RT-PCR. Mol Cancer ;3: Holtkamp N, Atallah I, Okuducu AF, Mucha J, Hartmann C, Mautner VF, et al. MMP-13 and p53 in the progression of malignant peripheral nerve sheath tumors. Neoplasia. 2007;9(8): Thomas SL, De Vries GH. Angiogenic expression profile of normal and neurofibromin-deficient human Schwann cells. Neurochem Res 2007;32(7): Muir D. Differences in proliferation and invasion by normal, transformed and NF1 Schwann cell cultures are influenced by matrix metalloproteinase expression. Clin Exp Metastasis 1995;13(4): Park SJ, Sawitzki B, Kluwe L, Mautner VF, Holtkamp N, Kurtz A. Serum biomarkers for neurofibromatosis type 1 and early detection of malignant peripheral nervesheath tumors. BMC Med 2013;11:109.

8 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, Liang CL, Wang HS, Hung KS, Hsi E, Sun A, Kuo YH, et al. Evaluation of MMP3 and TIMP1 as candidate genes for high myopia in young Taiwanese men. Am J Ophthalmol 2006;142(3): Agapova OA, Ricard CS, Salvador-Silva M, Hernandez MR. Expression of matrix metalloproteinases and tissue inhibitors of metalloproteinases in human optic nerve head astrocytes. Glia 2001;33(3): Agapova OA, Kaufman PL, Lucarelli MJ, Gabelt BT, Hernandez MR. Differential expression of matrix metalloproteinases in monkey eyes with experimental glaucoma or optic nerve transection. Brain Res 2003;967(1-2): Avolio C, Filippi M, Tortorella C, Rocca MA, Ruggieri M, Agosta F, et al. Serum MMP-9/TIMP-1 and MMP-2/ TIMP-2 ratios in multiple sclerosis: relationships with different magnetic resonance imaging measures of disease activity during IFN-beta-1a treatment. Mult Scler 2005;11(4): Luckman SP, Gilhus NE, Romi F. Matrix metalloproteinase-3 in myasthenia gravis compared to other neurological disorders and healthy controls. Autoimmune Dis 2011;2011: Αλληλογραφία Σπύρος Π. Μπάτζιος, Κωνσταντινουπόλεως 93, Θεσσαλονίκη, Τηλ , spyros.batzios@gmail.com Corresponding author Spyros P. Batzios, 93 Konstantinoupoleos str, Thessaloniki, Phone , spyros.batzios@gmail.com

Η εντόπιση του οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου και η σχέση της με τη φλεγμονή της ένοχης αθηρωματικής πλάκας

Η εντόπιση του οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου και η σχέση της με τη φλεγμονή της ένοχης αθηρωματικής πλάκας Η εντόπιση του οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου και η σχέση της με τη φλεγμονή της ένοχης αθηρωματικής πλάκας Η. Σανίδας, Δ. Δάμπασης, Κ. Τσάκαλης, Α. Αθανασίου, Μ. Βέλλιου, Γ. Αναστασιάδης, Δ. Παπαδόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

Προληπτικός έλεγχος για έγκαιρη ανίχνευση όγκων οπτικού νεύρου σε παιδιά με νευροϊνωμάτωση τύπου-1 (Νf1)

Προληπτικός έλεγχος για έγκαιρη ανίχνευση όγκων οπτικού νεύρου σε παιδιά με νευροϊνωμάτωση τύπου-1 (Νf1) Προληπτικός έλεγχος για έγκαιρη ανίχνευση όγκων οπτικού νεύρου σε παιδιά με νευροϊνωμάτωση τύπου-1 (Νf1) Νικολάου Μ. 1, Ζαμπογιάννης Α. 1, Τουρκαντώνη Ν. 1, Νικας Ι. 2, Χασιώτου Μ. 2, Σφακιανός Γ. 3, Προδρόμου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΘΕΜΑ: ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΝΕΥΡΟΙΝΩΜΑΤΩΣΗ. Ομάδα ΑΡΕΑΛΗ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΠΑΗ ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΤΕΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ

ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΘΕΜΑ: ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΝΕΥΡΟΙΝΩΜΑΤΩΣΗ. Ομάδα ΑΡΕΑΛΗ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΠΑΗ ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΤΕΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΘΕΜΑ: ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΝΕΥΡΟΙΝΩΜΑΤΩΣΗ Ομάδα ΑΡΕΑΛΗ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΠΑΗ ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΤΕΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015 ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η παρουσίαση των χαρακτηριστικών της

Διαβάστε περισσότερα

Μόρια του εξωκυττάριου χώρου ως στόχοι φαρμακολογικής παρέμβασης

Μόρια του εξωκυττάριου χώρου ως στόχοι φαρμακολογικής παρέμβασης Μόρια του εξωκυττάριου χώρου ως στόχοι φαρμακολογικής παρέμβασης Ε. Παπακωνσταντίνου, Καθηγήτρια Φαρμακολογίας Γλυκοζαμινογλυκάνες Γλυκοζαμινογλυκάνες Υαλουρονικό Οξύ Θειική χονδροϊτίνη Θειική Ηπαράνη

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ

Η ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑTΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Η ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ Έλενα Κριτσέλη, MPH PhD Επιστημονικός Συνεργάτης Επιδημιολόγος Χρόνιων Παθήσεων, Α Πανεπιστημιακή Παιδιατρική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετιζόμενα με το βρογχικό άσθμα στα παιδιά και στους έφηβους Κουρομπίνα Αλεξάνδρα Λεμεσός [2014] i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Πυελική μάζα

Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Πυελική μάζα Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Πυελική μάζα Επιδημιολογία Η πυελική μάζα είναι ένα σχετικά συχνό κλινικό εύρημα. Σε αρκετές περιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Η ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΝΤΙΝΗΣ (OPN) ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

Η ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΝΤΙΝΗΣ (OPN) ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Η ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΝΤΙΝΗΣ (OPN) ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Αικατερίνη Καζάκου 1, Θεοδώρα Κερενίδη 1, Μάρθα Λαδά 1, Ειρήνη Τσιλιώνη 1, Γεωργία Λαµπροδήµου 2, Κωνσταντίνος Ι. Γουργουλιάνης

Διαβάστε περισσότερα

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία 27o Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία Παπαμικρούλης Γ.Α., Θωμόπουλος Θ., Πετρίδου Ε. Εργαστήριο Υγιεινής,

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή της εμβρυικής Μαγνητικής Τομογραφίας. εγκεφάλου στην πρώιμη διάγνωση της Οζώδους Σκλήρυνσης

Η συμβολή της εμβρυικής Μαγνητικής Τομογραφίας. εγκεφάλου στην πρώιμη διάγνωση της Οζώδους Σκλήρυνσης Η συμβολή της εμβρυικής Μαγνητικής Τομογραφίας εγκεφάλου στην πρώιμη διάγνωση της Οζώδους Σκλήρυνσης Ζήκου Αναστασία, Aνδριανοπούλου Άρτεμης, Ξύδης Βασίλειος, Μαρία Ι. Αργυροπούλου. Εργαστήριο Κλινικής

Διαβάστε περισσότερα

Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης

Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης Νικόλαος Λ. Κελέκης Καθηγητής Ακτινοδιαγνωστικής Β Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Ρόλος της ΜΤ στις μυοκαρδιοπάθειες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΣΚΟΚΗΛΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ

ΔΙΣΚΟΚΗΛΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΔΙΣΚΟΚΗΛΗ ΜΕ ΤΗΝ 1 ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ - Γ. Ν. Θ. "Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ", 2 Α' ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ - Γ. Ν. ΚΑΒΑΛΑΣ, 3ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΔΠΘ, Π. Γ. Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Θ. Στρατηγού 1,2, Γ. Αντωνάκος 3, Ι. Μαρίνου 4, Ε. Καραμπελά 5, Γ.Σ. Χριστοδουλάτος 1, Ν. Βαλλιάνου 6, Ε. Βογιατζάκης 4, Μ.

Θ. Στρατηγού 1,2, Γ. Αντωνάκος 3, Ι. Μαρίνου 4, Ε. Καραμπελά 5, Γ.Σ. Χριστοδουλάτος 1, Ν. Βαλλιάνου 6, Ε. Βογιατζάκης 4, Μ. «ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΙΡΙΣΙΝΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟ ΑΙΜΑ ΣΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΚΑΙ ΥΓΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ» Θ. Στρατηγού

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΚΑΛΠΡΟΤΕΚΤΙΝΗΣ ΜΕ ΚΛΑΣΣΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟΥ ΣΤΡΕΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΥ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΚΑΛΠΡΟΤΕΚΤΙΝΗΣ ΜΕ ΚΛΑΣΣΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟΥ ΣΤΡΕΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΥ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΚΑΛΠΡΟΤΕΚΤΙΝΗΣ ΜΕ ΚΛΑΣΣΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟΥ ΣΤΡΕΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΥ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ¹Α.Χατζόπουλος, ¹Α.Τζάνη, ¹Η.Δουλάμης, ¹Π.Κωνσταντόπουλος, ¹Δ.Μπίρμπα,

Διαβάστε περισσότερα

Σύνδρομο Moyamoya σε έδαφος νευροїνωμάτωσης τύπου I. Περιγραφή περίπτωσης και ανασκόπηση της βιβλιογραφίας.

Σύνδρομο Moyamoya σε έδαφος νευροїνωμάτωσης τύπου I. Περιγραφή περίπτωσης και ανασκόπηση της βιβλιογραφίας. Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 24 2 137 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Σύνδρομο Moyamoya σε έδαφος νευροїνωμάτωσης τύπου I. Περιγραφή περίπτωσης και ανασκόπηση της βιβλιογραφίας. Ε. Βαργιάμη 1, E. Σαπουντζή 1, Σ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Είδη μεταβλητών Ποσοτικά δεδομένα (π.χ. ηλικία, ύψος, αιμοσφαιρίνη) Ποιοτικά δεδομένα (π.χ. άνδρας/γυναίκα, ναι/όχι) Διατεταγμένα (π.χ. καλό/μέτριο/κακό) 2 Περιγραφή ποσοτικών

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση

Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με θρομβοκυττάρωση Εισαγωγή Αριθμός ΑΜΠ 450x10 9 /L γενικά αποδεκτός ως θρομβοκυττάρωση

Διαβάστε περισσότερα

Πυελική μάζα. Ενότητα 3: Πύελος Παθολογία πυέλου

Πυελική μάζα. Ενότητα 3: Πύελος Παθολογία πυέλου Πυελική μάζα Ενότητα 3: Πύελος Παθολογία πυέλου Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Ιατρική Σχολή Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Σκοποί ενότητας Παρουσίαση Πυελικής Μάζας Πρόπτωση

Διαβάστε περισσότερα

Η στεφανιαία νόσος : πρώτη αιτία θανάτου στις Δυτικές Κοινωνίες

Η στεφανιαία νόσος : πρώτη αιτία θανάτου στις Δυτικές Κοινωνίες Η επίδραση του πολυμορφισμού 3872 Α>G του γονιδίου της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης στους μηχανισμούς φλεγμονής και θρόμβωσης σε ασθενείς με σταθερή στεφανιαία νόσο Γ. Χατζής, Δ. Τούσουλης, Ν. Παπαγεωργίου,

Διαβάστε περισσότερα

IL - 13 /IL - 18 ELISA PCR RT - PCR. IL - 13 IL - 18 mrna. 13 IL - 18 mrna IL - 13 /IL Th1 /Th2

IL - 13 /IL - 18 ELISA PCR RT - PCR. IL - 13 IL - 18 mrna. 13 IL - 18 mrna IL - 13 /IL Th1 /Th2 344 IL - 13 /IL - 18 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 3 1 2 13 18 IL - 13 /IL - 18 10% / OVA /AL OH 3 5% 16 ~ 43 d 44 d ELISA BALF IL - 13 IL - 18 PCR RT - PCR IL - 13 IL - 18 mrna IL - 13 mrna 0. 01 IL - 18 mrna 0.

Διαβάστε περισσότερα

Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης, 4 Α. Κ. Μπούτου, 5 Μ. Ε. Αλεξάνδρου, 6 Μ. Σχοινά, 3 Α. Σιούλης, 1 Η. Μπαλάσκας, 1 Π. Α.

Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης, 4 Α. Κ. Μπούτου, 5 Μ. Ε. Αλεξάνδρου, 6 Μ. Σχοινά, 3 Α. Σιούλης, 1 Η. Μπαλάσκας, 1 Π. Α. ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΩΝ ENDOCAN, ANGIOPOIETIN-2 ΚΑΙ HIF-1A ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΤΩΝ ΝΕΦΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή. Σκοπός

ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή. Σκοπός ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εισαγωγή Η παιδική παχυσαρκία έχει φτάσει σε επίπεδα επιδημίας στις μέρες μας. Μαστίζει παιδιά από μικρές ηλικίες μέχρι και σε εφήβους. Συντείνουν αρκετοί παράγοντες που ένα παιδί γίνεται παχύσαρκο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 Δανιηλίδου Αικατερίνη, Τριανταφύλλου Παναγιώτα, Χριστοφορίδης Αθανάσιος Α Παιδιατρική Κλινική, A.Π.Θ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ι Σακχαρώδης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ Φ.Τ:2008670839 Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΓΟΝΙ Ι0 MYD88 ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΓΟΝΙ Ι0 MYD88 ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΓΟΝΙ Ι MYD88 ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ Φωτεινή Μάλλη 1, Ειρήνη Γερογιάννη 1 Καλλιόπη Αγγέλου 1, Βίκυ Μολλάκη 2, Φωτεινή Μπαρδάκα 1, Κωνσταντίνος Ι. Γουργουλιάνης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ

Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 24o ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ, ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, EUROMEDICA

Διαβάστε περισσότερα

Διαφοροποιήσεις Κατά Την Νευροψυχολογική Εκτίμηση Μεταξύ Ασθενών Με Ήπια Νοητική Διαταραχή και Ήπια νοητική Διαταραχή και Διαβήτη

Διαφοροποιήσεις Κατά Την Νευροψυχολογική Εκτίμηση Μεταξύ Ασθενών Με Ήπια Νοητική Διαταραχή και Ήπια νοητική Διαταραχή και Διαβήτη 9th Panhellenic Interdisciplinary Conference on Alzheimer's Disease and 1st Mediterranean on Neurodegenerative Diseases Διαφοροποιήσεις Κατά Την Νευροψυχολογική Εκτίμηση Μεταξύ Ασθενών Με Ήπια Νοητική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΨΕΥΔΟΛΕΞΕΩΝ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΨΕΥΔΟΛΕΞΕΩΝ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Σχολή Επιστημών Υγείας Πτυχιακή εργασία ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΨΕΥΔΟΛΕΞΕΩΝ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Άντρια Πολυκάρπου Λεμεσός, Μάιος 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Μ. Τουμπουρλέκα, Α. Αρβανιτάκη, Σ.Α. Μουράτογλου, Α. Καλλιφατιδης, Θ. Παναγιωτίδης, Μ.Μπαζμπάνη, Γ. Γιαννακούλας, Χ. Καρβούνης

Μ. Τουμπουρλέκα, Α. Αρβανιτάκη, Σ.Α. Μουράτογλου, Α. Καλλιφατιδης, Θ. Παναγιωτίδης, Μ.Μπαζμπάνη, Γ. Γιαννακούλας, Χ. Καρβούνης Παράταση του διαστήματος QTc και αναδιαμόρφωση δεξιάς κοιλίας: μελέτη με μαγνητική τομογραφία καρδιάς σε ασθενείς με προτριχοειδική πνευμονική υπέρταση Μ. Τουμπουρλέκα, Α. Αρβανιτάκη, Σ.Α. Μουράτογλου,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Ο ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ Όνομα Φοιτήτριας: Χρυσοστομή Αγαθοκλέους Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΕ Α ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΚΑΙ Α ΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ Ι ΙΟΠΑΘΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΙΝΩΣΗ. Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Λάρισα

ΕΠΙΠΕ Α ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΚΑΙ Α ΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ Ι ΙΟΠΑΘΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΙΝΩΣΗ. Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Λάρισα ΕΠΙΠΕ Α ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΚΑΙ Α ΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ Ι ΙΟΠΑΘΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΙΝΩΣΗ Φωτεινή Μάλλη 1, Παναγιώτης Γεωργούλιας 2, Βαρβάρα Βαλοτάσιου 2, Ειρήνη Τσιλιώνη 1, ηµοσθένης Μακρής 3, Κωνσταντίνος Ι Γουργουλιάνης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου 23ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΕΒΕ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 2009 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου Τσινοπούλου¹, Μ. Γραμματικοπούλου¹, Ε. Εμμανουηλίδου¹,

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων

Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ 1 ο βήμα : καταγραφή δεδομένων Το πιο πρακτικό

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Το πεδίο αλλάζει Αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης παγκοσμίως Καλύτερη

Διαβάστε περισσότερα

Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε. Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ.

Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε. Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. Σημαντικό παιδιατρικό πρόβλημα Συχνότητα Έως τα 2 χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια

Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Θωμάς Γκόσιος Εργαστήριο Μυοκαρδιοπαθειών Α Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης Οικογενειακό δένδρο I 1 2 II III IV Proband (ΙΙΙ-3)

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΟΥ RS ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ

ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΟΥ RS ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΟΥ RS2200733 ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ Ν. ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ(1), Κ. ΚΑΛΛΙΝΔΕΡΗ(2), Κ. ΚΟΣΚΙΝΑΣ(1), Κ. ΡΩΣΣΙΟΣ(1), Ε. ΠΑΓΚΟΥΡΕΛΙΑΣ1), Π. ΚΥΡΙΑΚΟΥ(1), Μ. ΜΑΥΡΟΥΔΗ(1),

Διαβάστε περισσότερα

Malamidou A., Pantazaki A.A. *, Koliakos G., Tsolaki M.

Malamidou A., Pantazaki A.A. *, Koliakos G., Tsolaki M. 10th Panhellenic Conference of Alzheimer's Disease and Related Disorders (PICAD) and 2nd Mediterranean Conference of Neurodegenerative Diseases (MeCOND) Malamidou A., Pantazaki A.A. *, Koliakos G., Tsolaki

Διαβάστε περισσότερα

αθηρογόνους και αντι-αθηρογόνους αθηρογόνους παράγοντες σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

αθηρογόνους και αντι-αθηρογόνους αθηρογόνους παράγοντες σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 H επίδραση της άσκησης σε προ- αθηρογόνους και αντι-αθηρογόνους αθηρογόνους παράγοντες σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 Ν. Καδόγλου, Α. Καπελούζου, Ν. Σάιλερ, Γ Φωτιάδης, Ν. Αγγελοπούλου. Ι. Βράμπας

Διαβάστε περισσότερα

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα Αγγελική Κυπράκη, Ιατρός Άνοια και συννοσηρότητα Η άνοια ορίζεται ως διαταραχή κατά την οποία παρατηρείται έκπτωση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΚΑΡΚΙΝΟΣ: συνύπαρξη ή αιτιολογική σχέση;

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΚΑΡΚΙΝΟΣ: συνύπαρξη ή αιτιολογική σχέση; ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΚΑΡΚΙΝΟΣ: συνύπαρξη ή αιτιολογική σχέση; Δ. Καραγιάννη, Β. Κουρκούμπας, Δ. Μπαλτζής, Γ. Κοτρώνης, Ε. Κιντιράκη, Χ.Τρακατέλλη, Α. Παυλίδου, Μ. Σιών Γ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, ΓΠΝΘ

Διαβάστε περισσότερα

NΕΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ. Ποιότητα ζωής σε παιδιά µε Νευροϊνωµάτωση τύπου 1 (NF1)

NΕΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ. Ποιότητα ζωής σε παιδιά µε Νευροϊνωµάτωση τύπου 1 (NF1) NΕΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ Ποιότητα ζωής σε παιδιά µε Νευροϊνωµάτωση τύπου 1 (NF1) Α. Βαρδαρινός 1,2,. Ζαφειρίου 1, Ε. Βαργιάµη 1, Ν. Κοζέης 2, Π. Πρατσίδου-Γκέρτση 1, Ι. Μαυροµάτης 3, Ε. Κοντόπουλος 1, Φ. Κανακούδη-Τσακαλίδου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή διατριβή ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Δ. Παρασκευής Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και

Διαβάστε περισσότερα

H επίδραση της γονικής παρουσίας και του παιχνιδιού σε επώδυνες διαδικασίες στα παιδιά

H επίδραση της γονικής παρουσίας και του παιχνιδιού σε επώδυνες διαδικασίες στα παιδιά ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 2008, 47(3):367 373 H επίδραση της γονικής παρουσίας και του παιχνιδιού σε επώδυνες διαδικασίες στα παιδιά Ανθή Χρυσοστόμου Νοσηλεύτρια ΠΕ, ΜSc, Kέντρο Ελέγχου και Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση της έκφρασης των ζελατινασών σε ασθενείς με αθροιστικά λυσοσωμικά νοσήματα

Διερεύνηση της έκφρασης των ζελατινασών σε ασθενείς με αθροιστικά λυσοσωμικά νοσήματα 262 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ Ε ΛΛΑ ΔΟΣ, 24: 262-271, Παιδιατρική 2012 ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 24, 4 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Διερεύνηση της έκφρασης των ζελατινασών σε ασθενείς με αθροιστικά λυσοσωμικά νοσήματα Σ. Μπάτζιος,

Διαβάστε περισσότερα

DEPARTMENT OF IMMUNOLOGY & HISTOCOMPATIBILITY UNIVERSITY OF THESSALY

DEPARTMENT OF IMMUNOLOGY & HISTOCOMPATIBILITY UNIVERSITY OF THESSALY Μαμάρα Α. (1), Καλαλά Φ. (1), Λιαδάκη Κ. (1), Παπαδούλης Ν. (2), Μανδαλά Ε. (3), Παπαδάκης Ε. (4), Γιαννακούλας N. (5), Παλασοπούλου M. (5), Λαφιωνιάτης Σ. (6), Κιουμή A. (4), Κοραντζής I. (4), Καρτάσης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΜΕ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΝΟΧΗΣ - OCT) ιάφας Σ., Κωτσίδης Σ., Χατζητόλιος Α. Κατσίκη Ν.,

ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΜΕ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΝΟΧΗΣ - OCT) ιάφας Σ., Κωτσίδης Σ., Χατζητόλιος Α. Κατσίκη Ν., ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΧΟΣ ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ (ΜΕΛΕΤΗ ΜΕ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΝΟΧΗΣ - OCT) ιάφας Σ., Κωτσίδης Σ., Κατσίκη Ν., Χατζητόλιος Α. Α Πανεπιστημιακή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων Καθηγητής: Δρ. Νίκος Μίτλεττον Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Ιωσηφίνα

Διαβάστε περισσότερα

Βαβουγυιός Γ¹., Παστάκα Χ. ¹, Τσιλιώνη Ε. ¹, Νάτσιος Γ. ¹, Σεϊτανίδης Γ. ¹, Φλώρου Ε. ¹, Γουργουλιάνης Κ.Ι. ¹

Βαβουγυιός Γ¹., Παστάκα Χ. ¹, Τσιλιώνη Ε. ¹, Νάτσιος Γ. ¹, Σεϊτανίδης Γ. ¹, Φλώρου Ε. ¹, Γουργουλιάνης Κ.Ι. ¹ Βαβουγυιός Γ¹., Παστάκα Χ. ¹, Τσιλιώνη Ε. ¹, Νάτσιος Γ. ¹, Σεϊτανίδης Γ. ¹, Φλώρου Ε. ¹, Γουργουλιάνης Κ.Ι. ¹ Πνευµονολογική Κλινική Πανεπιστηµιακού Γενικού Νοσοκοµείου Λάρισας Σύνδρομο Αποφρακτικής Υπνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ CONFLICT OF INTEREST ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Να καταγράψει τον επιπολασμό του καρδιαγγειακού κινδύνου σε υπερτασικούς ασθενείς υπό θεραπεία, που

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΣΧΕΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΥΠΟ ΑΝΟΣΟΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Ο ΣΧΕΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΥΠΟ ΑΝΟΣΟΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Νευρολογική Κλινική Γενικού Νοσοκομείου «Πολυκλινική», Αθήνα. Εισαγωγή Οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται κατά την τελευταία εικοσαετία για την πολλαπλή σκλήρυνση προκαλούν μακροχρόνιες μεταβολές στη λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

Στεργίου Ιωάννης Ά ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Ά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Πέμπτη 12 Νοεμβρίου ο Συνέδριο ΔΕΒΕ

Στεργίου Ιωάννης Ά ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Ά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Πέμπτη 12 Νοεμβρίου ο Συνέδριο ΔΕΒΕ ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ stnf arii ΚΛΙΝΙΚΗ Στεργίου Ιωάννης Ά ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Ά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2009 23 ο Συνέδριο ΔΕΒΕ Σκοπός της μελέτης Έλεγχος της πιθανής

Διαβάστε περισσότερα

Παιδί βαρήκοο ή με διαταραχή στο φάσμα του αυτισμού;

Παιδί βαρήκοο ή με διαταραχή στο φάσμα του αυτισμού; ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ / ORIGINAL ARTICLE Παιδί βαρήκοο ή με διαταραχή στο φάσμα του αυτισμού; Hard of hearing child or suffering from autism spectrum disorder? Χειμώνα Θ 1 Βλατάκη Μ 2 Πρώιμος Ε 1 Παπουτσάκη

Διαβάστε περισσότερα

Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση

Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία 36 ο Πανελλήνιο (Διεθνές) Καρδιολογικό Συνέδριο Θεσσαλονίκη Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση Κ.Κιντής, Κ.Τσιούφης,

Διαβάστε περισσότερα

Τόπος: Children s Hospital Los Angeles Children s Hospital San Diego

Τόπος: Children s Hospital Los Angeles Children s Hospital San Diego Συγγραφείς & έτος 2004 Kathleen Meeske et al. 2009 Sung L. et al Σκοπός & επιμέρους στόχοι Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να εξετάσει την ποιότητα ζωής και τα επίπεδα κούρασης παιδιών που διαγνώστηκαν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού:

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού: ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού: Μοντέλα µε κλασσικούς παράγοντες κινδύνου: Μοντέλα µε νέους βιοδείκτες: Πως µεταβάλουν

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοποντίνη στο υπερκείµενο των προκλητών πτυέλων σε ασθµατικούς καπνιστές: συσχετίσεις µε δείκτες φλεγµονής και αναδιαµόρφωσης των αεραγωγών

Οστεοποντίνη στο υπερκείµενο των προκλητών πτυέλων σε ασθµατικούς καπνιστές: συσχετίσεις µε δείκτες φλεγµονής και αναδιαµόρφωσης των αεραγωγών Οστεοποντίνη στο υπερκείµενο των προκλητών πτυέλων σε ασθµατικούς καπνιστές: συσχετίσεις µε δείκτες φλεγµονής και αναδιαµόρφωσης των αεραγωγών Γ. Χειλάς, Σ. Λουκίδης, Κ. Κωστίκας, D. Simoes, Κ. Κοντογιάννη,

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Κ.Κώστα, Κ.Τσιρουκίδου, Μ.Παπαγιάννη, Α.Βαμβάκης, Ι.Τσανάκας Παιδοενδοκρινολογική

Διαβάστε περισσότερα

Οι επιδόσεις Ελλήνων στο Mini Mental State Examination με βάση την ηλικία και τη νοητική κατάσταση από την παιδική στην τρίτη ηλικία.

Οι επιδόσεις Ελλήνων στο Mini Mental State Examination με βάση την ηλικία και τη νοητική κατάσταση από την παιδική στην τρίτη ηλικία. CLINICAL TRIALS ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ 25 Οι επιδόσεις Ελλήνων στο Mini Mental State Examination με βάση την ηλικία και τη νοητική κατάσταση από την παιδική στην τρίτη ηλικία. Τσάνταλη, Ε. 1,2,3, Οικονομίδης,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΓΓΕΙΟΠΟΙΗΤΙΝΩΝ 1 ΚΑΙ 2 ΣΤΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΠΤΥΕΛΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΑΠ

ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΓΓΕΙΟΠΟΙΗΤΙΝΩΝ 1 ΚΑΙ 2 ΣΤΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΠΤΥΕΛΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΑΠ ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΓΓΕΙΟΠΟΙΗΤΙΝΩΝ 1 ΚΑΙ 2 ΣΤΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΠΤΥΕΛΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΑΠ Β. Μπέσσα 1, Σ. Λουκίδης 1, Γ. Χειλάς 2,Β. εληµπούρα 1, D Simoes 3, Κ. Κοντογιάννη 4, Σ. Παπίρης 1, Κ. Κωστίκας 1, Μ. Αλχανάτης

Διαβάστε περισσότερα

Οργανοτυπικές Καλλιέργειες

Οργανοτυπικές Καλλιέργειες Οργανοτυπικές Καλλιέργειες Καθηγητής-Διευθυντής Βασίλης Γοργούλης Επ. Καθηγητής Ιωάννης Πατέρας Εργαστήριο Ιστολογίας και Εμβρυολογίας Ιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Φίλιππος Λουκά Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΔΗΜΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΔΗΜΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 5 Η (Θ) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 1 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 2 Παρατηρήσεις (Observations) Δομικά στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Στην τρέχουσα παρουσίαση δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων

Στην τρέχουσα παρουσίαση δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων Δοκιμασίες κοπράνων Γιώργος Χουλιάρας, Παιδογαστρεντερολόγος, Πανεπιστημιακός Υπότροφος, Υπεύθυνος Ενδοσκοπήσεων & Ιατρείου Ιδιοπαθών Φλεγμονωδών Nοσημάτων του Εντέρου Μονάδα Γαστρεντερολογίας και Διατροφής

Διαβάστε περισσότερα

Συσχέτιση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας με την επίπτωση της υπογλυκαιμίας σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν σουλφονυλουρίες

Συσχέτιση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας με την επίπτωση της υπογλυκαιμίας σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν σουλφονυλουρίες Συσχέτιση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας με την επίπτωση της υπογλυκαιμίας σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν σουλφονυλουρίες Κ. Κολόκας, Ι. Αβραμίδης, Σπ. Γέρου, Ι. Μπαλλαούρη, M.

Διαβάστε περισσότερα

The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis

The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis Η δράση της ντορνάσης άλφα στην ανομοιογένεια του αερισμού σε ασθενείς με κυστική ίνωση. R. Amin, P. Subbarao, W.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΕΣ

ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΕΣ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΕΣ Η έννοια της οροαρνητικής ΣπΑ Προακτινολογική ΣπΑ ΣΠΥΡΟΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ ΣπΑ Ομάδα φλεγμονωδών αρθροπαθειών Με κοινά κλινικά χαρακτηριστικά και γενετικούς προδιαθεσικούς παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη διαγνωστική έρευνα

Εισαγωγή στη διαγνωστική έρευνα DEPARTMENT OF HYGIENE AND EPIDEMIOLOGY Εισαγωγή στη διαγνωστική έρευνα Κώστας Τσιλίδης, ktsilidi@cc.uoi.gr http://users.uoi.gr/ktsilidi/teaching Ιωαννίδης: κεφάλαιο 3 Ahlbom: κεφάλαιο 3, 4 Guyatt: κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΙΟΤΡΑΠΕΖΑΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΩΙΜΩΝ ΒΙΟΔΕΙΚΤΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΙΟΤΡΑΠΕΖΑΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΩΙΜΩΝ ΒΙΟΔΕΙΚΤΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΙΟΤΡΑΠΕΖΑΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΩΙΜΩΝ ΒΙΟΔΕΙΚΤΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΛΑΒΡΙΖΙΩΤΗ Βιοχημικός MSc, PhD Υπεύθυνη Ερευνητικού Εργαστηρίου Νεφρολογικού Κέντρου ΠΓΝΠ ΣΚΟΠΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης, 4 Α. Κ. Μπούτου, 5 Μ. Ε. Αλεξάνδρου, 6 Μ. Σχοινά, 3 Α. Σιούλης, 1 Η. Μπαλάσκας, 1 Π. Α.

Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης, 4 Α. Κ. Μπούτου, 5 Μ. Ε. Αλεξάνδρου, 6 Μ. Σχοινά, 3 Α. Σιούλης, 1 Η. Μπαλάσκας, 1 Π. Α. ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΩΝ ENDOCAN, ANGIOPOIETIN-2 ΚΑΙ HIF-1A ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΤΩΝ ΝΕΦΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης,

Διαβάστε περισσότερα

Μ. Δρακοπούλου*, Κ. Τούτουζας*, Γ. Μπενέτος*, Α. Συνετός*, Φ. Mητροπούλου*, Α. Μιχελόγγονα*, Α. Παπανικολάου*, Κ. Πρέκας, Η. Σιώρης, Δ.

Μ. Δρακοπούλου*, Κ. Τούτουζας*, Γ. Μπενέτος*, Α. Συνετός*, Φ. Mητροπούλου*, Α. Μιχελόγγονα*, Α. Παπανικολάου*, Κ. Πρέκας, Η. Σιώρης, Δ. Μ. Δρακοπούλου*, Κ. Τούτουζας*, Γ. Μπενέτος*, Α. Συνετός*, Φ. Mητροπούλου*, Α. Μιχελόγγονα*, Α. Παπανικολάου*, Κ. Πρέκας, Η. Σιώρης, Δ. Τούσουλης* *A Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΠΑΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

ΣΠΑΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΠΑΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Σωτηρία Μαστρογιάννη Παιδίατρος Παιδονευρολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Νευρολογικό Τµήµα Νοσοκοµείο Παίδων Αθηνών «Παν. & Αγλαΐας Κυριακού» "Rare diseases are rare, but rare disease

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

Βιταμίνη D και υστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος

Βιταμίνη D και υστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος Βιταμίνη D και υστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος ΛΑΜΠΡΟς ΑΘΑΝΑΙΟΤ ΕΙΔΙΚΕΤΟΜΕΝΟς ΠΑΘΟΛΟΓΙΑς, ΓΝ ΑΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΤΛΑς 10 Ο ΕΣΗΙΟ ΤΝΕΔΡΙΟ ΕΠΕΜΤ ΠΟΡΣΟ ΧΕΛΙ 4 2018 Εισαγωγή Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΕΛ) είναι

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ Μοντέλα πρόγνωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ IDF Diabetes Atlas 5th Edition 2012 Update 3.8 million men and women worldwide

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗΣ/ΤΕΛΟΜΕΡΩΝ ΣΕ ΜΕΣΕΓΧΥΜΑΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙ Η ΠΝΕΥΜΟΝΑ

ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗΣ/ΤΕΛΟΜΕΡΩΝ ΣΕ ΜΕΣΕΓΧΥΜΑΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙ Η ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗΣ/ΤΕΛΟΜΕΡΩΝ ΣΕ ΜΕΣΕΓΧΥΜΑΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙ Η ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΜΑΡΓΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 1,2, ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΠΡΟΚΛΟΥ 1,2, ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ 2, ΙΣΜΗΝΙ ΛΑΣΗΘΙΩΤΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ Καρδιακή ανεπάρκεια & Κατάθλιψη θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος: λόγω του υψηλού επιπολασμού τους & της τάσης

Διαβάστε περισσότερα

HPV εµβολιασµός εναντίον κονδυλωµάτων. Α.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Αναπληρωτής Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας Α Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Α.Π.Θ.

HPV εµβολιασµός εναντίον κονδυλωµάτων. Α.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Αναπληρωτής Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας Α Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Α.Π.Θ. HPV εµβολιασµός εναντίον κονδυλωµάτων Α.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Αναπληρωτής Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας Α Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Α.Π.Θ. Η σηµασία των κονδυλωµάτων ως πρόβληµα υγείας Επίπτωση:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Ονοματεπώνυμο: Λοϊζιά Ελένη Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Κεντούλλα Πέτρου Αριθμός Φοιτητικής Ταυτότητας 2008761539 Κύπρος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. «Λογοθεραπευτική παρέμβαση στο πλαίσιο του συνδρόμου της Οζώδους Σκλήρυνσης»

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. «Λογοθεραπευτική παρέμβαση στο πλαίσιο του συνδρόμου της Οζώδους Σκλήρυνσης» ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Λογοθεραπευτική παρέμβαση στο πλαίσιο του συνδρόμου της Οζώδους Σκλήρυνσης» Εκπόνηση : Χατζή Κατερίνα ΑΜ:11625 Επιβλέπουσα

Διαβάστε περισσότερα

Αριθμητική και Ανάγνωση: Η έκπληξη στη Νοητική Αποκατάσταση

Αριθμητική και Ανάγνωση: Η έκπληξη στη Νοητική Αποκατάσταση Αριθμητική και Ανάγνωση: Η έκπληξη στη Νοητική Αποκατάσταση Dr Κουντή-Ζαφειροπούλου Φωτεινή, Νευροψυχολόγος Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Μπακογλίδου Ευαγγελία, Φυσιοθεραπεύτρια Alzheimer Hellas Εταιρεία Alzheimer

Διαβάστε περισσότερα

Διάγνωση και προσυμπτωματικός έλεγχος

Διάγνωση και προσυμπτωματικός έλεγχος Διάγνωση και προσυμπτωματικός έλεγχος Χρήστος Α. Βενέτης MD, MSc Μαιευτήρας- Γυναικολόγος Υποψήφιος Διδάκτωρ Α.Π.Θ. Μονάδα Ανθρώπινης Αναπαραγωγής Α Μαιευτική- Γυναικολογική Κλινική Ιατρική Σχολή, Α.Π.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΛΟΙΖΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

þÿ µ ºÄµÂ À ¹ÌÄ Ä±Â ÃÄ

þÿ µ ºÄµÂ À ¹ÌÄ Ä±Â ÃÄ Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2015-09 þÿ µ ºÄµÂ À ¹ÌÄ Ä±Â ÃÄ þÿ²¹ À±» ³¹ºÌ µá³±ãä Á¹ Avraam, Anastasia

Διαβάστε περισσότερα

Ευάγγελος Ευαγγέλου, Λεκτορας επιδημιολογίας Ιωάννα Τζουλάκη, Λεκτορας επιδημιολογίας

Ευάγγελος Ευαγγέλου, Λεκτορας επιδημιολογίας Ιωάννα Τζουλάκη, Λεκτορας επιδημιολογίας Περιγραφική και ημιπειραματική έρευνα Ευάγγελος Ευαγγέλου, Λεκτορας επιδημιολογίας Ιωάννα Τζουλάκη, Λεκτορας επιδημιολογίας Ιεράρχηση των αποδείξεων στην ιατρική έρευνα Σποραδικές παρατηρήσεις Σειρά παρατηρήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ Παναγιώτου Νεοφύτα 2008969752 Επιβλέπων καθηγητής Δρ. Νίκος Μίτλεττον,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων

ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων Ιωάννινα, Σεπτέμβριος 2013 PNH Σπάνια διαταραχή του αρχέγονου αιμοποιητικού

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές μοριακής παθολογίας. Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

Αρχές μοριακής παθολογίας. Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Αρχές μοριακής παθολογίας Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Μοριακή Παθολογία Ανερχόμενος κλάδος της Παθολογίας Επικεντρώνεται στην μελέτη και τη διάγνωση νοσημάτων Στον καθορισμό και την πιστοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμία και άνοια Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Επιδημιολογία άνοιας Υπολογίζεται ότι 24,3 εκατομμύρια άτομα στον

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Καρδιολογικό τμήμα, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Λουκά 3 ο Έτος Τμήμα Νοσηλευτικής Σχολή Επιστημών Υγείας Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Σοφία Λουκά 3 ο Έτος Τμήμα Νοσηλευτικής Σχολή Επιστημών Υγείας Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου Νευροβλάστωμα Σοφία Λουκά 3 ο Έτος Τμήμα Νοσηλευτικής Σχολή Επιστημών Υγείας Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου Ορισμός: Κακοήθες νεόπλασμα το οποίο προέρχεται από αρχέγονα εξωδερμικά κύτταρα (νευροβλάστες)

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Επιπτώσεις από τη χρήση αντικαταθλιπτικής αγωγής στην εγκυμοσύνη στο έμβρυο Όνομα Φοιτήτριας: Άντρια Λυσάνδρου Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία»

PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία» PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία» Ca πνεύμονος Η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στο δ υτικό κόσμο. 3.000.000

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ «LLM-Care»

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ «LLM-Care» ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ «LLM-Care» 1 Μούσιου Αδαμαντία, 2 Αργυροπούλου Σοφία, 3 Γκογκολάκη Παναγιώτα, 4 Ρωμανοπούλου Ευαγγελία, 4 Ζηλίδου Βασιλική, 5 Καρτσακλής Α. Λυκούργος, 4 Μπαμίδης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΒΛΑΣΤΩΜΑΤΟΣ (ΟΓΚΟΥ ΤΟΥ WILMS) Σπυριδάκης Ιωάννης 2, Καζάκης Ι 2, Δογραματζής Κωνσταντίνος 1, Κοσμάς Νικόλαος 1,

ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΒΛΑΣΤΩΜΑΤΟΣ (ΟΓΚΟΥ ΤΟΥ WILMS) Σπυριδάκης Ιωάννης 2, Καζάκης Ι 2, Δογραματζής Κωνσταντίνος 1, Κοσμάς Νικόλαος 1, 1 Ιατρική Σχολή ΑΠΘ, Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων, 2Β Πανεπιστημιακή Κλινική Χειρουργικής Παίδων ΑΠΘ, Γ.Ν Παπαγεωργίου (Διευθυντής: Καθηγητής Αντώνιος Φιλιππόπουλος) Εισαγωγή Ο όγκος του Wilms

Διαβάστε περισσότερα