Τα επαγγελµατικά πρότυπα των µαθητών της Στ τάξης του δηµοτικού σχολείου ως κίνητρα των µελλοντικών επαγγελµατικών τους στοχοθετήσεων 1

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τα επαγγελµατικά πρότυπα των µαθητών της Στ τάξης του δηµοτικού σχολείου ως κίνητρα των µελλοντικών επαγγελµατικών τους στοχοθετήσεων 1"

Transcript

1 Τα επαγγελµατικά πρότυπα των µαθητών της Στ τάξης του δηµοτικού σχολείου ως κίνητρα των µελλοντικών επαγγελµατικών τους στοχοθετήσεων 1 Στέλιος Κ. Κρασσάς Σχολικός Σύµβουλος Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης Μ Ε Συµβουλευτικής & Επαγγελµατικού Προσανατολισµού Υποψήφιος ιδάκτωρ Τµήµατος ΦΠΨ, Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών Εισαγωγή Η εργασία επηρεάζει καθοριστικά το επίπεδο ζωής του ανθρώπου και σχετίζεται άµεσα µε την προσωπική του καταξίωση. Η κατάλληλη παρέµβαση στην αγωγή του παιδιού ώστε να βοηθηθεί, για να συνειδητοποιήσει έγκαιρα τη σηµασία της εργασίας, αποτελεί πλέον µια υποχρέωση του εκπαιδευτικού συστήµατος. Η διαδικασία της επαγγελµατικής ανάπτυξης, ως µέρος της όλης ανάπτυξης, του ατόµου αρχίζει µέσα στο πλαίσιο της οικογενειακής προσχολικής ζωής, µε την κατάλληλη καθοδήγηση των παιδιών για τους διάφορους κοινωνικούς και εργασιακούς ρόλους, από τους γονείς (Seligman, Herr & Cramer, 1996). Επειδή όµως όλες οι περιπτώσεις στην οικογένεια δεν είναι ιδανικές παρατηρούνται συχνά παραλείψεις ή και λανθασµένοι χειρισµοί στη γονική αγωγή µε συνέπεια το παιδί να µην εισάγεται οµαλά στην έννοια και τη σηµασία της εργασίας (Super & Sverko, Σιδηροπούλου, 1996). Γι αυτό το λόγο θεωρείται αναγκαία η συστηµατική εκπαιδευτική παρέµβαση για το θέµα αυτό. Στο δηµοτικό σχολείο υπάρχουν στα βιβλία των µαθητών στοιχεία προϊδεασµού χωρίς ό- µως αυτά να συστηµατοποιούνται στην κατεύθυνση της επαγγελµατικής ανάπτυξης των µαθητών ( ηµητρόπουλος & Μπακατσή, Κρασσάς, 2001). Οι εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθµιας έχουν κάνει τη γενική διαπίστωση για την ανάγκη επέκτασης του Σ.Ε.Π. 2 στο δηµοτικό σχολείο (αλλά και το νηπιαγωγείο) και επισηµαίνουν την ανάγκη δικής τους εξειδίκευσης επιµόρφωσης για τη συστηµατική του εφαρµογή 3 (Κρασσάς, 2001). 1 Εισήγηση παρουσίαση πιλοτικής έρευνας στο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας: Η ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΗ- ΜΕΡΑ: ΓΕΦΥΡΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΝΟΗΣΗΣ, Αλεξανδρούπολη, 4 7 Νοεµβρίου ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης. 2 Σ.Ε.Π. = Σχολικός Επαγγελµατικός Προσανατολισµός 3 Ι ΑΣΚΑΛΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΛΛΑ ΑΣ (1993): Έγγραφο ΟΕ στο Π.Ι. προς τον Υπεύθυνο του Τοµέα Σ.Ε.Π. (κ. Στ. Τζέπογλου), ΑΠ: 24-14/7/1993 για τον Σ.Ε.Π. στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση. 1

2 ηµοτικό σχολείο: έτη προσδιορισµού και διαφοροποίησης Τα χρόνια της πρώτης σχολικής του ηλικίας (νηπιαγωγείο και δηµοτικό) είναι για το παιδί µια περίοδος σηµαντικής ανάπτυξης και αλλαγών. Αυτά είναι τα έτη στα οποία µπαίνουν οι βάσεις για τα µελλοντικά ακαδηµαϊκά και κοινωνικά επιτεύγµατα και εδραιώνονται οι στάσεις και οι ικανότητες που θα έχουν µια µόνιµη επίδραση και στην επαγγελµατική ανάπτυξη του παιδιού και στο σχεδιασµό της εκπαιδευτικής και επαγγελµατικής του σταδιοδροµίας (Isaacson & Brown, Drummond & Ryan, Herr & Cramer, Gysbers, κ.ά., 1998). Παρακάτω παρουσιάζονται στοιχεία από τα κύρια χαρακτηριστικά του παιδιού, στα τελευταία χρόνια του δηµοτικού σχολείου, τα οποία σχετίζονται µε τη διαδικασία της επαγγελµατικής του ανάπτυξης. Αυτοεικόνα και αυτοεκτίµηση Τα περισσότερα παιδιά στην ηλικία του δηµοτικού σχολείου, ενδιαφέρονται πολύ για αναγνώριση και αποδοχή, ειδικά από τους γονείς και τους δασκάλους. Τα παιδιά που έχουν βιώσει στα σπίτια τους θετικά συναισθήµατα, αποδοχή, ενθάρρυνση της πρωτοβουλίας και θετική ενίσχυση των προσπαθειών τους είναι πολύ πιθανό να αναπτύξουν θετική αυτοεικόνα. Παιδιά µε υψηλή αυτοεκτίµηση αναπτύσσουν θετική αυτοεικόνα αλλά και έχουν µια αίσθηση πως ανήκουν κάπου (Seligman, Pervin & John, 1997). Τα πρότυπα και η αποδοχή της οµάδας των συνοµηλίκων γίνονται σηµαντικά κατά τη διάρκεια των ετών του δηµοτικού σχολείου και συµβάλλουν επίσης στην ανάπτυξη της αυτοεικόνας του παιδιού. Παράλληλα, επειδή τα παιδιά δεν έχουν αναπτύξει ακόµα τα σαφή δικά τους πρότυπα, τείνουν να δεχτούν τα πρότυπα εκείνα που υιοθετούν οι µεγαλύτεροι γύρω τους. Κυρίως όµως, τα γονικά πρότυπα είναι τα σηµαντικότερα (Bandura, Golombok & Fivush, 1996). Κοινωνική ανάπτυξη Ο Erikson (1975) περιγράφοντας τη συνεχή διαµόρφωση της προσωπικότητας ανέπτυξε τη θεωρία του για τις οκτώ βασικές αναπτυξιακές κρίσεις του Εγώ που καλύπτουν όλη την πορεία ζωής του ανθρώπου (από τη γέννηση ως τα γεράµατα). Ονόµασε την αναπτυξιακή κρίση των σχολικών ετών του δηµοτικού σχολείου (ηλικίες 6 έως 12 ετών) µε το δίπολο φιλοπονία εναντίον κατωτερότητας. Η επιτυχής έκβαση αυτής της κρίσης φαίνεται να περιλαµβάνει όχι µόνο την ανάπτυξη αυτοεικόνας αλλά και την κοινωνική ανάπτυξη του ατόµου (Παρασκευόπουλος, 1985α). Τα παιδιά µαθαίνουν νέες δεξιότητες και αποκτούν εφόδια που τα κάνουν να αισθάνονται πως µπορούν να στηρίζονται στις δικές τους ικανότητες. Μαθαίνουν να υπερηφανεύονται για την εργασία τους, να επιµένουν, να είναι δηµιουργικά, να χρησιµοποιούν την ανατροφοδότηση για να λύσουν τα προβλήµατα και για να καθιερώσουν µια ισορροπία ανάµεσα στην εργασία και το παιχνίδι στη ζωή τους. Στο θέµα της επαγγελµατικής α- νάπτυξης, η ηλικία αυτή, είναι ένα κρίσιµο στάδιο επειδή είναι ο χρόνος κατά τον οποίο το παιδί συνειδητοποιεί το ρόλο και τη χρησιµότητα της εκπαίδευσης αλλά και βλέπει ή φαντάζεται τον εαυτό του σε ρόλους αυριανού εργαζόµενου (Παρασκευόπουλος, 1985α. Super & Sverko, 1995). Ανάπτυξη σκέψης και κρίσης Τα περισσότερα παιδιά εισάγονται στο κατά τον Piaget (1990) στο τρίτο στάδιο ανάπτυξης της σκέψης, το «στάδιο της συγκεκριµένης σκέψης» (Παρασκευόπουλος, 1985β), µεταξύ των 10 και 12 ετών. Αν και µερικά παιδιά σε αυτήν την ηλικία επηρεάζονται ακόµα από το προσυλλογιστικό στάδιο, τα περισσότερα παρουσιάζουν τη δυνατότητα να υποθέσουν, να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις και να αντλήσουν, όποτε απαιτείται, περισσότερες πληροφορίες. Χαρακτηριστικά, η σκέψη κατά τη διάρκεια αυτών των ετών είναι λιγότερο άκαµπτη και στερεοτυπική από τα µικρότερα (νήπια) και µεγαλύτερα (προέφηβοι έφηβοι) παιδιά. Έτσι τα παιδιά του δηµο- 2

3 τικού τείνουν να είναι πολύ δεκτικά στις νέες ιδέες (Piaget & Inhelder, 1990). Από την ηλικία των 11 ή 12 ετών, τα περισσότερα παιδιά έχουν αναπτύξει ικανοποιητικά την ενσυναίσθηση και την κατανόηση των σχέσεων αιτίας και αποτελέσµατος που να τους επιτρέπουν την εκτίµηση του κινήτρου και της περίστασης στις ηθικές κρίσεις τους (Piaget Inhelder, Pervin & John, 1997). Ανάπτυξη κινήτρων επίτευξη σκοπού «Κίνητρο είναι οτιδήποτε κινεί, ωθεί ή παρασύρει σε δράση ένα άτοµο» (Κωσταρίδου Ευκλείδη, 1997, σ. 17). Τα κίνητρα µπορεί να είναι εσωτερικά (από τις επιθυµίες ή τις φιλοδοξίες κ.ά. του ατόµου) ή εξωτερικά (επιδράσεις από άτοµα, φορείς, ΜΜΕ κ.ά.). Τα κίνητρα συνδέονται και µε την επιλογή επαγγέλµατος αφού το επάγγελµα που ασκεί ένα πρόσωπο πέρα από τις οικονοµικές απολαβές που του εξασφαλίζουν την επιβίωση σχετίζεται, ανάµεσα σε άλλα, και µε τις ανάγκες κοινωνικής συνεργασίας, αυτοεκτίµησης, απόκτησης και διεύρυνσης γνώσεων και εµπειριών. Στα χρόνια του δηµοτικού σχολείου φαίνεται πως µπαίνουν τα θεµέλια για τα µελλοντικά επιτεύγµατα του ατόµου. Η διαδικασία ανάπτυξης των κινήτρων κατά τη διάρκεια των ετών του δηµοτικού σχολείου σχετίζεται µε (α) το πόσο καλά τα παιδιά µπορούν να επεκτείνουν τις υπάρχουσες δεξιότητες και τη γνώση τους, (β) πόσο καλά αποκτούν νέες δεξιότητες και νέα γνώση και (γ) πόσο καλά µεταφέρουν αυτές τις νέες δεξιότητες και τη γνώση σε νέες καταστάσεις (Seligman, 1994, σ. 174). Η ανάπτυξη της προσωπικότητας όσον αφορά την κατεύθυνση για επίτευξη ενός σκοπού στόχου µπορεί να εµφανιστεί από τις ηλικίες των 5 έως και 9 ετών (Παρασκευόπουλος, 1985β και 1985γ) και από την πέµπτη τάξη (στην ηλικία >10 ετών) είναι για τους εκπαιδευτικούς αρκετά συνηθισµένο να διακρίνουν στους µαθητές τις µελλοντικές τους «επιτυχίες» ή «αποτυχίες». Συχνά ακούς από τους δασκάλους της Ε και της Στ δηµοτικού να εκφράζονται για τους µαθητές τους λέγοντας: Αυτός θα τα καταφέρει στο γυµνάσιο ή Πολύ φοβάµαι πως θα δυσκολευτεί στο γυ- µνάσιο Αυτό το κίνητρο για επιτυχία (κίνητρο επίτευξης) γίνεται πια ιδιαιτέρα εµφανές στις τελευταίες τάξεις του δηµοτικού σχολείου και, για τους περισσότερους ανθρώπους, έχει µια ισχυρή επίδραση στην εκπαιδευτική και την επαγγελµατική τους επιτυχία. «Αφορά τόσο τους στόχους που έχει ένα άτοµο στη ζωή του στόχους που αφορούν την επιτυχία σε συνθήκες όπου απαιτείται ποιότητα στην επίδοση αλλά και χαρακτηριστικά προσωπικότητας, µια και η υπόθεση είναι ότι το κίνητρο αυτό χαρακτηρίζει το άτοµο στη δράση του γενικά» (Κωσταρίδου Ευκλείδη, ό.π., σ. 131). Η ανάπτυξη θετικής στάσης των παιδιών του δηµοτικού σχολείου απέναντι στο κίνητρο για επιτυχία είναι µια σηµαντική εκπαιδευτική παιδαγωγική διαδικασία που θα πρέπει να τύχει ιδιαίτερης προσοχής από το εκπαιδευτικό σύστηµα και από τους εκπαιδευτικούς (Κωσταρίδου Ευκλείδη, Bandura, 1997). Ανάπτυξη της ταυτότητας και του ρόλου του φύλου Μετά τα 11 χρόνια τα παιδιά φαίνονται να απελευθερώνονται από τη συγκεκριµένη σκέψη, να χαλαρώνουν και να ξεφεύγουν από την οµάδα συνοµηλίκων του ίδιου φύλου, να ενδιαφέρονται περισσότερο για το άλλο φύλο, να διευρύνουν και µε το άλλο φίλο τις συντροφιές τους κ.ά. Στα χρόνια αυτά ο ρόλος του σχολείου και της οικογένειας στη διεύρυνση των ενδιαφερόντων και των ευκαιριών συνεργασίας παιδιών και των δύο φύλων είναι σηµαντικός (Golombok & Fivush, 1996). Φύλο και σταδιοδροµία Το φύλο φαίνεται να ασκεί µια ισχυρή επιρροή στις επιλογές και τις επαγγελµατικές αντιλήψεις των παιδιών, ίσως επειδή τα παιδιά στην ηλικία του δηµοτικού σχολείου αναπτύσσουν την ταυτότητα ρόλου του φύλου. Τα παιδιά χωρίζουν τον κόσµο της εργασίας στα επαγγέλµατα των ανδρών και τα επαγγέλµατα των γυναικών και απορρίπτουν τα επαγγέλµατα που δεν θεωρούν κατάλληλα για το φύλο τους (Super & Sverko, Σιδηροπούλου ηµα- 3

4 κάκου, Golombok & Fivush, 1996). Επαγγελµατική ανάπτυξη Ως επαγγελµατική ανάπτυξη εννοούµε την πλευρά εκείνη της κοινωνικοποίησης του ατό- µου, η οποία σχετίζεται µε τον προσανατολισµό του στο χώρο της εργασίας και τις αποφάσεις του για το επάγγελµα που επιδιώκει να ακολουθήσει. Για την καλλιέργεια της επαγγελµατικής ανάπτυξης του ατόµου χρειάζονται διαδικασίες µάθησης ανάλογες µε τους άλλους τοµείς της προσωπικότητας ώστε να αντιµετωπίζεται πλέον ως µια πορεία του ατόµου που δεν σχετίζεται αποκλειστικά µε την εργασία αλλά και µε τη δια βίου µάθηση (Σιδηροπούλου ηµακάκου, 2000, σ. 54). Η επαγγελµατική ανάπτυξη είναι µια εξελικτική διαδικασία που αρχίζει στην παιδική ηλικία και διαρκεί σε όλη τη ζωή του ατόµου. Για το λόγο αυτό ο σχεδιασµός προγραµµάτων επαγγελµατικού προσανατολισµού γίνεται, από τη δεκαετία του 70, µε στοιχεία δια βίου εκπαίδευσης. Σήµερα οι περισσότεροι ειδικοί φαίνονται να αναγνωρίζουν τουλάχιστον την ανάγκη για τον επαγγελ- µατικό προσανατολισµό στη δευτεροβάθµια εκπαίδευση ενώ κυρίως στις ΗΠΑ αλλά και στη χώρα µας γίνεται λόγος για συµβουλευτική µε σκοπό την καλλιέργεια της επαγγελµατικής ανάπτυξης του ατόµου από τα δηµοτικά σχολεία (Κασσωτάκης, Μάνος, Isaacson & Brown, Drummond & Ryan, Μπρούζος, Herr & Cramer, ηµητρόπουλος & Μπακατσή, Gyspers κ.ά., ηµητρόπουλος, Τζέπογλου, 1998). Για τη µελέτη των διαφόρων παραµέτρων της επαγγελµατικής ανάπτυξης που ενδιαφέρουν τους επιστήµονες αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες οι οποίες αναφέρονται στη βιβλιογραφία µε τον όρο θεωρίες επαγγελµατικής ανάπτυξης. Οι θεωρίες αυτές είναι πολλές και για το λόγο αυτό έχουν προταθεί και διάφορες ταξινοµήσεις τους. Είναι βέβαια άσκοπο και ανέφικτο να παρουσιαστούν εδώ οι θεωρίες επαγγελµατικής ανάπτυξης. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα έχουν γίνει σοβαρές προσπάθειες να αξιοποιηθούν οι Θεωρίες Μάθησης και η µεθοδολογία τους στη Συµβουλευτική, τα αποτελέσµατα κρίνονται από πολλούς ως ικανοποιητικά ( ηµητρόπουλος, 1998 και Σιδηροπούλου ηµακάκου, 2000). Θεωρίες Συµβουλευτικής µε βάση τη Συµπεριφοριστική Ψυχολογία έχουν διατυπωθεί από τους Dollard & Miller (1950), Rotter (1954), Pepinskys (1954), Salter (1961), Krumboltz και Thoresen (1969), Wolpe (1969), Eysenck (1970) κ.ά. (Κάντας & Χαντζή, Μαλικιώση Λοΐζου, ηµητρόπουλος, Σιδηροπούλου ηµακάκου, 2000). Απόρροια των γενικών θεωριών µάθησης είναι και η θεωρία της κοινωνικής (ή κοινωνικογνωστικής) µάθησης (A. Bandura) η οποία θεωρεί ότι οι προσωπικότητες των ατόµων και οι διαφορές συµπεριφοράς που εκδηλώνουν δηµιουργούνται µάλλον από τις εµπειρίες µάθησης του κάθε ατόµου παρά από έµφυτες ψυχικές ή αναπτυξιακές διαδικασίες (Σιδηροπούλου ηµακάκου, 2000). Καθοριστικό ρόλο στη θεωρία του Bandura παίζει η έννοια της αυτεπάρκειας δηλαδή της κρίσης του κάθε ατόµου ως προς την ικανότητά του να επιτύχει ένα συγκεκριµένο επίπεδο συµπεριφοράς (Bandura, 1995). Η κοινωνικογνωστική θεωρία του Bandura έχει ήδη µία ευρεία αποδοχή. Ο άξονας της εφαρµογής της είναι η αξιοποίηση της µίµησης προτύπου (modeling). Οι χρήσεις της στη Συµβουλευτική γενικά και ειδικότερα στην Επαγγελµατική Συµβουλευτική είναι πολλές: από τη θεραπεία µέχρι την προσωπική ανάπτυξη µε βελτίωση της αντίληψης της αυτεπάρκειας, το προγραµ- µατισµό και την κατάστρωση σχεδίων ζωής, την αξιοποίηση των πηγών πληροφοριών κ.ά. Οι συνέπειες της συµπεριφοράς που προβάλλει το πρότυπο λειτουργούν για τον παρατηρητή ως κίνητρα, έχουν χαρακτήρα πληροφοριακό, παρωθητικό, θυµικο συναισθηµατικό και αξιολογικό (Bandura, Κολιάδης, Bandura, 1997). Στις θεωρίες µάθησης υποστηρίζεται γενικά ότι η διαδικασία επαγγελµατικής ανάπτυξης έχει να κάνει µε τη γενική ανάπτυξη της προσωπικότητας και ότι το 4

5 σχολείο, µε έµµεσο ή άµεσο τρόπο, επηρεάζει αποτελεσµατικά αυτήν την ανάπτυξη µέσω της διεργασίας της µάθησης. Ειδικότερα η θεωρία του Krumboltz στηριζόµενη στη θεωρία κοινωνικής µάθησης του Bandura υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη εξέλιξη της προσωπικότητας του ατόµου (και άρα η επαγγελµατική του ανάπτυξη) είναι κυρίως διαδικασία και αποτέλεσµα κοινωνικής µάθησης (Κάντας & Χαντζή, 1991 και ηµητρόπουλος, 1998). Οι σύµβουλοι οι οποίοι στηρίζουν την πρακτική τους σε θεωρίες κοινωνικογνωστικής µάθησης, πάντως, πιστεύουν ότι τα πρότυπα, γενικά, έχουν επιρροή στους συµβουλευόµενους γιατί σ αυτά αναγνωρίζουν τον «ιδανικό εαυτό τους». Το πρότυπο, µ άλλα λόγια, αντιπροσωπεύει τον επιθυµητό σκοπό που ο συµβουλευόµενος επιδιώκει όπως: α) την επιβολή στο περιβάλλον, β) δυνατότητες, γ) αυτονοµία, δ) αγάπη, στοργή και αποδοχή κ.ά. (Hoppock, Herr& Cramer, 1996). Τα πρότυπα που θα µιµηθεί ο µαθητής µπορεί να είναι άτοµα του άµεσου περιβάλλοντός του ή και συµβολικά πρότυπα (π.χ. χαρακτήρες µιας ταινίας). Τα κοινωνικά µοντέλα πρέπει να έχουν αίγλη ή κύρος για το άτοµο, να είναι ελκυστικά και αποδεκτά, να διαθέτουν δύναµη και, ενδεχοµένως, να έχουν µερικά χαρακτηριστικά σαν αυτά που έχει το ίδιο το άτοµο (π.χ. ηλικία, κοινωνική θέση, φύλο κ.ά.), ώστε να διευκολύνεται η διαδικασία της ταύτισης. Τα πρότυπα µίµησης µεταξύ των συνοµηλίκων έχουν µεγαλύτερη σηµασία για τη συµπεριφορά των παιδιών. Οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς, οι ηγέτες µιας κοινωνίας, οι ήρωες του κινηµατογράφου και της τηλεόρασης µπορούν να α- ποτελέσουν θετικά ή αρνητικά πρότυπα µίµησης (Κολιάδης, 1990). Άτοµα µε υψηλή κοινωνική θέση ή εξουσία (π.χ. υψηλόµισθοι, µε ανώτερη µόρφωση κ.λπ.) σε σχέση µε το κοινωνικοοικονοµικό επίπεδο του παρατηρητή, γίνονται αντικείµενα µίµησης συχνότερα παρά άτοµα από την ίδια κοινωνικοοικονοµική τάξη. Επίσης αναφέρεται (Κολιάδης, 1995) ότι άτοµα µε υψηλό κοινωνικό γόητρο ασκούν µια ιδιαίτερη ελκυστική δύναµη στους άλλους και επιλέγεται η συµπεριφορά τους (Bandura, 1997). Τα κοινά σηµεία που διαπιστώνει ότι έχει ο παρατηρητής µε το πρότυπο διευκολύνουν τη διαδικασία ταύτισης. Όσο µεγαλύτερη είναι η οµοιότητα (ως προς τη συµπεριφορά, τη φυλή, τις δεξιότητες, το φύλο, τις στάσεις, την ηλικία κ.ά.) τόσο πιο δυνατή και σταθερή είναι και η µίµηση του προτύπου. Η θεωρία της κοινωνικής µάθησης έχει βρει πολλές εφαρµογές ιδιαίτερα στο επίπεδο της Παιδαγωγικής αλλά και της Επαγγελµατικής Συµβουλευτικής. Αποτελεί, ωστόσο, σήµερα γενική παραδοχή ότι τόσο η αντίληψη της συµπεριφοράς των άλλων, όσο και η αντίληψη των συνεπειών µιας συµπεριφοράς, ευνοϊκών ή δυσµενών, είναι µεταβλητές που εµφανίζουν σηµαντική διακύµανση (Γκότοβος, 1990). Ο σύγχρονος εκπαιδευτικός πρέπει να γνωρίζει και να ενσωµατώνει τη θεωρία, την έρευνα και την πράξη από όλες τις ψυχολογικές ανθρωπιστικές προσεγγίσεις. Οι εκπαιδευτικοί, δίνοντας στο µαθητή ευκαιρίες επιλογής προτύπων, µπορούν να τους βοηθήσουν σε επιτυχη- µένες επιλογές. Για το λόγο αυτό η διερεύνηση των προτύπων που επηρεάζουν τους µαθητές στις επαγγελµατικές τους προτιµήσεις θα είναι χρήσιµη για την εκπαιδευτική διαδικασία και ειδικότερα όσον αφορά την επαγγελµατική ανάπτυξη των παιδιών. Στάδια επαγγελµατικής ανάπτυξης Σύµφωνα µε τα δεδοµένα της Γνωστικής Ψυχολογίας, στο γνωστικό επίπεδο, υπάρχει η δυνατότητα το παιδί των µεγαλύτερων τάξεων του δηµοτικού σχολείου να κατακτήσει περισσότερες και ευρύτερες έννοιες, όπως π.χ. κατηγορίες επαγγελµάτων και περισσότερο αφηρηµένες έννοιες, όπως η δεξιότητα, η ικανότητα, η αµοιβή, η ανεργία κ.λπ. Καθώς επίσης και να βοηθηθεί στη διαµόρφωση στάσεων όσον αφορά την εργασία και το επάγγελµα (Piaget Inhelder, 1990). Στάδιο φαντασίας Τα παιδιά αρχίζουν να διαµορφώνουν αντιλήψεις του κόσµου της εργασίας πολύ πριν να µπουν στο σχολείο. Παρατηρούν τις δραστηριότητες των γονιών τους στο σπίτι και ακούνε τις συζητήσεις τους για επιτυχίες ή απογοητεύσεις στη δουλειά τους. Τα παιδιά µπορούν να παρατηρήσουν τις διαφορετικές συνθήκες εργασίας κάθε γονέα, κάποιος µπορεί να είναι µακριά από το 5

6 σπίτι κάθε µέρα, ενώ άλλος µπορεί να είναι µακριά για µόνο µέρος του χρόνου ή µπορεί να α- σχολείται αποκλειστικά µε το σπίτι και το νοικοκυριό. Τα παιδιά παρατηρούν την εργασία άλλων ανθρώπων στη γειτονία ή προσέχουν τους εργαζοµένους στα καταστήµατα όταν ψωνίζουν µε τους γονείς τους. Όταν πια τα παιδιά πάνε στο σχολείο, γνωρίζουν ότι υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη εργασίας και ότι οι άνθρωποι έχουν κάποια επιλογή ως προς ποιο είδος εργασίας κάνουν. Η επαγγελµατική ανάπτυξη στα πιο πολλά χρόνια που το παιδί βρίσκεται στο δηµοτικό σχολείο προσδιορίζεται από το στάδιο φαντασίας το οποίο ο Super (Hoppock, Herr& Cramer, 1996) θεωρεί ότι εκτείνεται από την ηλικία των 4 έως την ηλικία των 10 ετών. Το στάδιο φαντασίας είναι πολύτιµο δεδοµένου ότι προσφέρει στα παιδιά τη δυνατότητα να δοκιµάσουν ποικίλους ρόλους ενηλίκων χωρίς κίνδυνο. Οι ενήλικοι πρέπει να ενθαρρύνουν αυτά τα φανταστικά σχέδια των παιδιών και να µη βιάζονται να τα προσγειώσουν στην πραγµατικότητα, χωρίς να ανησυχούν από αυτό που µπορεί να επιλέγουν τα παιδιά, επειδή οι προτιµήσεις που εκφράζονται κατά τη διάρκεια αυτών των ετών είναι γενικά βραχύβιες. Στάδιο ενδιαφέροντος Μετά τα 10 έως τα 12 έτη, οι επαγγελµατικές επιλογές βασισµένες στη φαντασία λιγοστεύουν και, γενικά, αντικαθίστανται από τις προτιµήσεις που συνδέονται πιο άµεσα µε τα ενδιαφέροντα. Τα παιδιά συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο τι προτιµούν (ενδιαφέροντα) και τι απορρίπτουν και σιγά σιγά αυτό µεταφράζεται σε εκπαιδευτικούς και επαγγελµατικούς στόχους. Αν και ένας δωδεκάχρονος όσο και ένας επτάχρονος µπορεί να αναφέρει ότι θέλει να γίνει µπασκετµπολίστας, οι λόγοι του καθενός για την επιλογή αυτή πιθανώς διαφέρουν. Ο επτάχρονος µπορεί να δει τους µπασκετµπολίστες ως ήρωες και εποµένως η επιλογή του είναι ανεξάρτητη από το ενδιαφέρον του για να παίξει το µπάσκετ. Ο δωδεκάχρονος πάλι, είναι στο στάδιο ενδιαφέροντος της επαγγελµατικής του ανάπτυξης και πιθανώς επιδιώκει µια σταδιοδροµία ως παίκτης του µπάσκετ επειδή το παιχνίδι αυτό είναι µια αγαπηµένη του δραστηριότητα (Taylor, Herr& Cramer, 1996). Η έρευνα Η µελέτη θεµάτων Σχολικού Επαγγελµατικού Προσανατολισµού και Συµβουλευτικής στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήµατος προϋποθέτει καλή γνώση της διαδικασίας επαγγελµατικής ανάπτυξης του ατόµου. Θέµατα της διαδικασίας αυτής, όσον αφορά τη βαθµίδα δηµοτικού σχολείου, παρουσιάστηκαν στο πρώτο µέρος. Γενικός σκοπός αυτής της έρευνας είναι η διαπίστωση του ρόλου των προτύπων στην έκφραση των επαγγελµατικών προτιµήσεων των µαθητών του δηµοτικού σχολείου και η αξιοποίησή τους από τους εκπαιδευτικούς. Σε αυτό το αρχικό πιλοτικό στάδιο σκοπός ήταν η ανίχνευση των επαγγελµατικών προτύπων των µαθητών της Στ τάξης του δηµοτικού σχολείου και το κατά πόσο τα, ενδεχόµενα, επαγγελµατικά πρότυπα των παιδιών λειτουργούν και ως κίνητρα των µελλοντικών επαγγελµατικών τους στοχοθετήσεων. Επιπλέον σκοπός αυτής της πιλοτικής έρευνας είναι η δηµιουργία σωστού εργαλείου το οποίο θα χρησιµοποιηθεί στην κύρια έρευνα. Σηµασία του ερευνώµενου θέµατος Η προσπάθεια αυτή κατατάσσεται στις διερευνητικές περιγραφικές έρευνες 4. Η επιλογή του χώρου του δηµοτικού σχολείου και της συγκεκριµένης ηλικίας των παιδιών γίνεται γιατί: 4 Παρασκευόπουλος, Ι. Ν. (1993α), σ

7 1) Ο ρόλος του δηµοτικού σχολείου εµπίπτει στα άµεσα ενδιαφέροντα µου και θεωρώ πως είναι το αρχικό και ιδιαίτερα σηµαντικό στάδιο στην επαγγελµατική διαπαιδαγώγηση και ανάπτυξη του ατόµου. 2) Στα θέµατα επαγγελµατικής ανάπτυξης των παιδιών του δηµοτικού σχολείου ή σε θέµατα εισαγωγής του θεσµού του Σχολικού Επαγγελµατικού Προσανατολισµού στο επίπεδο του δηµοτικού σχολείου δεν υπάρχουν (στη χώρα µας) έρευνες που να µας δίνουν αξιόπιστα στοιχεία. 3) Η διερεύνηση των προτύπων που επηρεάζουν τους µαθητές και λειτουργούν ως κίνητρα για τις µελλοντικές επαγγελµατικές τους προτιµήσεις είναι χρήσιµη για την εκπαιδευτική διαδικασία και ειδικότερα όσον αφορά την επαγγελµατική ανάπτυξη των παιδιών. Θεωρώ πως η προσπάθεια αυτή είναι πρωτότυπη χωρίς όµως να προσφέρει (αυτή τη στιγ- µή, αφού είναι σε εξέλιξη) ασφαλή συµπεράσµατα για γενικεύσεις. Αρχική ερευνητική υπόθεση Υπάρχουν πρότυπα που επηρεάζουν τους µαθητές στην ηλικία της Στ τάξης του δηµοτικού σχολείου στις επαγγελµατικές τους προτιµήσεις και λειτουργούν ως κίνητρα για τις µελλοντικές επαγγελµατικές τους επιδιώξεις. Πεδίο πιλοτικής έρευνας Η αρχική αυτή διερεύνηση του θέµατος έγινε σε µαθητές Στ τάξης του δηµοτικού, δηµόσιων και ιδιωτικών σχολείων της περιοχής του Αιγάλεω, όπου υπηρετώ ως Σχολικός Σύµβουλος. Μεθοδολογία πιλοτικής έρευνας Η διερεύνηση έγινε µε αυτοσχέδιο ανώνυµο ερωτηµατολόγιο (αντίγραφό του παρατίθεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ), µε προσωπική επαφή και ενηµέρωση των εκπαιδευτικών και των µαθητών για το σκοπό της έρευνας, το οποίο περιείχε: εισαγωγική επιστολή, τις κύριες ερωτήσεις της έρευνας, τα δηµογραφικά στοιχεία. Τα διερευνητικά ερωτήµατα που αφορούσαν την καταγραφή των απόψεων των παιδιών ο- µαδοποιήθηκαν στους εξής άξονες: I. Στον πρώτο άξονα οµαδοποιήθηκαν τα ερωτήµατα που αφορούν την καταγραφή των απόψεων των παιδιών σε θέµατα που σχετίζονται µε αξίες εργασίας (εργασιακές ε- παγγελµατικές) αξίες. II. Στο δεύτερο άξονα οµαδοποιήθηκαν τα ερωτήµατα που αφορούν την καταγραφή των απόψεων των παιδιών για τις επιθυµίες µελλοντικής επαγγελµατικής σταδιοδροµίας και τις στερεοτυπικές τους αντιλήψεις σε θέµατα εργασίας και εκπαίδευσης. III. Στον τρίτο άξονα οµαδοποιήθηκαν τα ερωτήµατα µε τα οποία συλλέγονται στοιχεία για τα κοινωνικά και επαγγελµατικά πρότυπα των παιδιών και το ρόλο της οικογένειας και του σχολείου στην επαγγελµατική τους ανάπτυξη. IV. Ένας τέταρτος άξονας σχετίζεται µε τη συλλογή δηµογραφικών στοιχείων (φύλο, σπουδές και επάγγελµα γονέων). Οι άξονες αυτοί και τα επιµέρους ερωτήµατα συνθέτουν τη βασική υπόθεση της έρευνας. Η σχηµατική παράσταση της δοµής του ερωτηµατολογίου παρουσιάζεται στο παρακάτω διάγραµµα. 7

8 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΞΟΝΑ Ι 1, 6 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΞΟΝΑ ΙΙ 2, 3, 10, 16 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΞΟΝΑ ΙΙΙ 4, 5, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΞΟΝΑ IV 17, 18, 19, 20 ΙΑΓΡΑΜΜΑ 1: Σχηµατική παράσταση δοµής ερωτηµατολογίου Ως ανεξάρτητη µεταβλητή χρησιµοποιήθηκε το φύλο των υποκειµένων. Ο έλεγχος της ση- µαντικότητας των διαφορών έγινε µε το στατιστικό κριτήριο Χ 2 σε επίπεδο 0,05. Στατιστικά κριτήρια Στην ανάλυση των υποθέσεων χρησιµοποιήθηκε τόσο περιγραφική όσο και επαγωγική στατιστική. Ως προς το µέρος της έρευνας που χρησιµοποιήθηκε περιγραφική στατιστική λήφθηκε υ- πόψη ο µέσος όρο, η τυπική απόκλιση και το τυπικό λάθος (σφάλµα) των κατανοµών 5. Ο έλεγχος της σηµαντικότητας των διαφορών, στο µέρος της έρευνας που χρησιµοποιήθηκε επαγωγική στατιστική, έγινε µε το στατιστικό κριτήριο Χ 2. Η στατιστική επεξεργασία έγινε µε το πρόγραµµα SPSS 12.0 for Windows. Χαρακτηριστικά του δείγµατος Στο ερωτηµατολόγιο απάντησαν 153 µαθητές. Η δειγµατοληψία ήταν τυχαία µεταξύ του γενικού πληθυσµού. Όλα τα ερωτηµατολόγια χορηγήθηκαν από 20 Σεπτεµβρίου έως 5 Οκτωβρίου Ευρήµατα σχολιασµός ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Κατανοµή των 153 συµµετεχόντων ως προς το φύλο Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό αγόρι 77 50,3 50,3 50,3 κορίτσι 76 49,7 49,7 100,0 Σύνολο ,0 100,0 Η διερεύνηση αυτή εστιάστηκε στους µαθητές που φοιτούν στα σχολεία τα οποία ανήκουν στα όρια ευθύνης της 31ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Σχολικού Συµβούλου Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης της Περιφερειακής ιεύθυνσης Π.Ε. &.Ε. Αττικής. Αναλυτικά τα σχολεία αυτά βρίσκονται στα διοικητικά όρια της Γ ιεύθυνσης Π.Ε. Αθηνών (2ο, 11ο, 20ο δηµόσια ηµοτικά Σχολεία) και του 1ου Γραφείου Π.Ε. της Γ Αθηνών (3ο, 9ο, 10ο, 12ο, 14ο δηµόσια ηµοτικά Σχολεία και το ιδιωτικό ηµοτικό Σχολείο Ι. ιαµαντοπούλου), στο ήµο του Αιγάλεω. Όπως παρουσιάζεται 5 Παρασκευόπουλος, 1990, σ. 57, σ. 73 και Παρασκευόπουλος, 1993γ, σ. 69, σ. 45, 253 8

9 στον Πίνακα 1 το δείγµα αυτής της διερεύνησης αποτέλεσαν συνολικά 153 µαθητές (Ν = 153) της Στ τάξης των σχολείων: 2ο, 10ο, 12ο (και στα δύο τµήµατα), 14ο (στο ένα τµήµα) δηµόσια ηµοτικά Σχολεία και στο ένα τµήµα του ιδιωτικού ηµοτικού Σχολείου ιαµαντοπούλου. Από αυτούς 77 (50,3%) ήταν αγόρια και 76 (49,7%) ήταν κορίτσια. Καθίσταται εµφανές ότι το δείγµα ήταν ισάριθµο ως προς το φύλο. Για την επεξεργασία των επιµέρους δεδοµένων της έρευνας χρησιµοποιήθηκε η στατιστική ταξινόµηση των επαγγελµάτων (ΣΤΕΠ 92 6 ) από την οποία προέκυψε η παρακάτω ένδεκαβαθµη κωδικοποίηση των επαγγελµάτων: ΠΙΝΑΚΑΣ 2: Κατηγορίες επαγγελµάτων κατηγορία Α κατηγορία Β κατηγορία Γ κατηγορία κατηγορία Ε κατηγορία Στ κατηγορία Ζ κατηγορία Η κατηγορία Θ κατηγορία Ι κατηγορία ΙΑ = Επιστηµονικά και ελεύθερα επαγγέλµατα Ανώτατα διοικητικά στελέχη = Εκπαιδευτικοί = Μεσαία διοικητικά στελέχη Τεχνολόγοι βοηθοί επιστηµονικών επαγγελµάτων = Έµποροι, βιοτέχνες, µικροεπιχειρηµατίες, πωλητές = Κατώτεροι δηµόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι = Τεχνίτες και ειδικευµένοι εργάτες = Παροχή υπηρεσιών = Γεωργοί, κτηνοτρόφοι, αλιείς = Ανειδίκευτοι εργάτες = Οικιακά = Λοιποί (Συνταξιούχοι, Άνεργοι και αναζητούντες εργασία Μη κατατασσόµενοι) Το επίπεδο σπουδών των γονέων περιγράφεται στους Πίνακες 3 και 4 παρακάτω: ΠΙΝΑΚΑΣ 3: Επίπεδο σπουδών πατέρα Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό ηµοτικό 19 12,4 12,4 12,4 Γυµνάσιο/ Τεχνική Σχολή 38 24,8 24,8 37,3 Λύκειο 50 32,7 32,7 69,9 ΤΕΙ 10 6,5 6,5 76,5 Πανεπιστήµιο 36 23,5 23,5 100,0 Σύνολο ,0 100,0 ΠΙΝΑΚΑΣ 4: Επίπεδο σπουδών µητέρας Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό ηµοτικό 17 11,1 11,1 11,1 Γυµνάσιο/ Τεχνική Σχολή 36 23,5 23,5 34,6 Λύκειο 55 35,9 35,9 70,6 ΤΕΙ 9 5,9 5,9 76,5 Πανεπιστήµιο 36 23,5 23,5 100,0 Σύνολο ,0 100,0 Οι επαγγελµατικές δραστηριότητες των γονέων, µε βάση την κατηγοριοποίηση του Πίνακα 6 Για το προσδιορισµό της επαγγελµατικής δραστηριότητας βασική πηγή πληροφοριών απετέλεσε το βιβλίο ΣΤΕΠ - 92 το οποίο καλύπτει σε µεγάλο βαθµό το πλήθος των επαγγελµατικών ειδικοτήτων. Το βιβλίο αυτό είναι έκδοση της Ε- θνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. 9

10 2, περιγράφονται στους Πίνακες 5 και 6 και στις Γραφικές Παραστάσεις 1 και 2 παρακάτω, απ ό- που διαπιστώνεται πως η πλειοψηφία (65,3%) για τους πατέρες είναι τεχνίτες ειδικευµένοι εργάτες (40,5%) ή υπάλληλοι (24,8%) και για τις µητέρες (65,4%) οικιακά (42,5%) και υπάλληλοι (22,9%): ΠΙΝΑΚΑΣ 5: Επάγγελµα πατέρα Συχνότητα Ποσοστό Ν % Σχετικό Αθροιστικό Α 11 7,2 7,2 7,2 Β 6 3,9 3,9 11,1 Γ 7 4,6 4,6 15, ,8 11,8 27,5 Ε 38 24,8 24,8 52,3 Στ 62 40,5 40,5 92,8 Ζ 6 3,9 3,9 96,7 Θ 2 1,3 1,3 98,0 ΙΑ 3 2,0 2,0 100,0 Σύνολο ,0 100,0 ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ 1: Επάγγελµα πατέρα 50 40, , ,2 3,9 4,6 11,8 3,9 1,3 2 0 Α Β Γ Ε Στ Ζ Θ ΙΑ Α = Επιστηµονικά και ελεύθερα επαγγέλµατα - Ανώτατα διοικητικά στελέχη Β = Εκπαιδευτικοί Γ = Μεσαία διοικητικά στελέχη -Τεχνολόγοι βοηθοί επιστηµονικών επαγγελµάτων = Έµποροι, βιοτέχνες, µικροεπιχειρηµατίες, πωλητές Ε = Κατώτεροι ηµόσιοι και Ιδιωτικοί υπάλληλοι Στ = Τεχνίτες και ειδικευµένοι εργάτες Ζ = Παροχή υπηρεσιών Θ = Ανειδίκευτοι εργάτες ΙΑ = Λοιποί (Συνταξιούχοι, Άνεργοι και αναζητούντες εργασία - Μη κατατασσόµενοι) 10

11 ΠΙΝΑΚΑΣ 6: Επάγγελµα µητέρας Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό Α 7 4,6 4,6 4,6 Β 7 4,6 4,6 9,2 Γ 7 4,6 4,6 13,7 9 5,9 5,9 19,6 Ε 35 22,9 22,9 42,5 Στ 6 3,9 3,9 46,4 Ζ 8 5,2 5,2 51,6 Θ 4 2,6 2,6 54,2 Ι 65 42,5 42,5 96,7 ΙΑ 5 3,3 3,3 100,0 Σύνολο ,0 100,0 ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ 2: Επάγγελµα µητέρας 50 42, , ,6 4,6 4,6 5,9 3,9 5,2 2,6 3,3 0 Α Β Γ Ε Στ Ζ Θ Ι ΙΑ Α = Επιστηµονικά και ελεύθερα επαγγέλµατα - Ανώτατα διοικητικά στελέχη Β = Εκπαιδευτικοί Γ = Μεσαία διοικητικά στελέχη -Τεχνολόγοι βοηθοί επιστηµονικών επαγγελµάτων = Έµποροι, βιοτέχνες, µικροεπιχειρηµατίες, πωλητές. Ε = Κατώτεροι ηµόσιοι και Ιδιωτικοί υπάλληλοι Στ = Τεχνίτες και ειδικευµένοι εργάτες Ζ = Παροχή υπηρεσιών Θ = Ανειδίκευτοι εργάτες Ι = Οικιακά ΙΑ = Λοιποί (Συνταξιούχοι, Άνεργοι και αναζητούντες εργασία - Μη κατατασσόµενοι) 11

12 Όσον αφορά τα ερωτήµατα του άξονα Ι για τις εργασιακές αξίες που εκφράζουν τα παιδιά έχουµε να διαπιστώσουµε τα παρακάτω: Τα παιδιά διατύπωσαν και σκιαγράφησαν τις εργασιακές αξίες που διαµορφώνουν απαντώντας αρχικά στην Ερώτηση 1: Όταν µεγαλώσω θα κάνω µια δουλειά (ένα επάγγελµα) που Τα δεδοµένα των απαντήσεων παρουσιάζονται αρχικά στον Πίνακα 7 και ιεραρχηµένα µε βάση την απάντηση ΝΑΙ στον Πίνακα 8 παρακάτω. ΠΙΝΑΚΑΣ 7: Όταν µεγαλώσω θα κάνω µια δουλειά (ένα επάγγελµα) που Ναι Όχι N % N % 1.1. θα έχω πολλά χρήµατα , , θα γίνω χρήσιµος (ή χρήσιµη) στην κοινωνία , , θα µου αρέσει ,7 5 3, θα συνεχίζει τη δουλειά των γονιών µου 25 16, , θα γίνω διάσηµος (ή διάσηµη) 71 46, , νοµίζω πως θα τα καταφέρω καλά ,2 12 7, θα µου πουν οι γονείς µου 18 11, , θα έχω πολύ ελεύθερο χρόνο 58 37, , θα είναι δική µου (θα είµαι το αφεντικό) 69 45, , θα έχει τη σιγουριά να µη µε απολύσουν ποτέ 98 64, , θα µπορώ να γίνω γρήγορα προϊστάµενος (ή προϊσταµένη) 59 38, , θα µου επιτρέπει να ταξιδεύω συχνά 90 58, , θα δουλεύω λίγο 21 13, ,3 ΠΙΝΑΚΑΣ 8: Όταν µεγαλώσω θα κάνω µια δουλειά (ένα επάγγελµα) που Ιεράρχηση µε βάση το ΝΑΙ Ναι Όχι N % N % 1.3. θα µου αρέσει ,7 5 3, νοµίζω πως θα τα καταφέρω καλά ,2 12 7, θα γίνω χρήσιµος (ή χρήσιµη) στην κοινωνία , , θα έχω πολλά χρήµατα , , θα έχει τη σιγουριά να µη µε απολύσουν ποτέ 98 64, , θα µου επιτρέπει να ταξιδεύω συχνά 90 58, , θα γίνω διάσηµος (ή διάσηµη) 71 46, , θα είναι δική µου (θα είµαι το αφεντικό) 69 45, , θα µπορώ να γίνω γρήγορα προϊστάµενος (ή προϊσταµένη) 59 38, , θα έχω πολύ ελεύθερο χρόνο 58 37, , θα συνεχίζει τη δουλειά των γονιών µου 25 16, , θα δουλεύω λίγο 21 13, , θα µου πουν οι γονείς µου 18 11, ,2 12

13 Σε επίπεδο σύγκρισης τα δεδοµένα των παραπάνω πινάκων παρουσιάζονται στη Γραφική Παράσταση 3 παρακάτω, όπου παρατηρούµε πως τα παιδιά θα επέλεγαν ένα επάγγελµα κυρίως µε βάση τα ενδιαφέροντά τους, µε βάση τις ικανότητές τους, µε βάση την κοινωνική χρησιµότητα αυτού του επαγγέλµατος και µε βάση τις οικονοµικές του απολαβές. Σε µεγάλο επίσης θα τους ενδιέφερε να έχουν µια µόνιµη δουλειά ή να έχουν µια δουλειά µε την οποία θα ταξιδεύουν συχνά ή θα τους καταστήσει διάσηµους. ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ 3: Όταν µεγαλώσω θα κάνω µια δουλειά (ένα επάγγελµα) που ,7 92,2 86,3 83,7 86,3 88, ,2 64,1 58,8 53,6 54,9 61,4 62, ,3 7,8 13,7 28,8 35,9 46,4 41,2 45,1 38,6 37,9 16,3 13,7 11,8 0 Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ναι Όχι Α = θα µου αρέσει Β = νοµίζω πως θα τα καταφέρω καλά Γ = θα γίνω χρήσιµος (ή χρήσιµη) στην κοινωνία = θα έχω πολλά χρήµατα Ε = θα έχει τη σιγουριά να µη µε απολύσουν ποτέ Ζ = θα µου επιτρέπει να ταξιδεύω συχνά Η = θα γίνω διάσηµος (ή διάσηµη) Θ = θα είναι δική µου (θα είµαι το αφεντικό) Ι = θα µπορώ να γίνω γρήγορα προϊστάµενος (ή προϊσταµένη) Κ = θα έχω πολύ ελεύθερο χρόνο Λ = θα συνεχίζει τη δουλειά των γονιών µου Μ = θα δουλεύω λίγο Ν = θα µου πουν οι γονείς µου 13

14 Παράλληλα τα παιδιά πήραν θέση στα δεδοµένα της Ερώτησης 6: Σηµείωσε αν συµφωνείς ή διαφωνείς µε τις παρακάτω γνώµες, διατυπώνοντας επίσης απόψεις οι οποίες σχετίζονται µε εργασιακές αξίες. Τα δεδοµένα παρουσιάζονται στην παρακάτω Γραφική Παράσταση 4 απ όπου φαίνεται πως, σε σχέση και µε το προηγούµενο ερώτηµα, τα παιδιά έχουν µια σταθερή γνώµη για την κοινωνική χρησιµότητα των επαγγελµάτων (77,1% Συµφωνώ: Πιο σηµαντικό από τα χρήµατα είναι η δουλειά σου να σε κάνει χρήσιµο (ή χρήσιµη) στην κοινωνία). Επίσης παρουσιάζεται (αν και περισσότερο ως αναγκαιότητα εξ αιτίας της διατύπωσης του ερωτήµατος (άποψης) η αξία των σπουδών και της εκπαίδευσης (69,3%) ή η κοινωνική αίγλη της εκπαίδευσης και των σπουδών (43,8%). ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ 4: Σηµείωσε αν συµφωνείς ή διαφωνείς µε τις παρακάτω γνώµες Ιεράρχηση µε βάση το «συµφωνώ» Κλίµακα: Συµφωνώ Μπορεί (=ίσως) εν έχω γνώµη ιαφωνώ ,9 77,1 32,7 43,8 7,8 69,3 9,2 Α Β Γ Ε Ζ Η Α = Επιτυχηµένος επαγγελµατίας είναι όποιος βγάζει πολλά χρήµατα. Β = Πιο σηµαντικό από τα χρήµατα είναι η δουλειά σου να σε κάνει χρήσιµο (ή χρήσιµη) στην κοινωνία. Γ = Η δουλειά του εργάτη είναι κατώτερη από τη δουλειά του επιστήµονα. = Το να είσαι µορφωµένος είναι πολύ πιο σηµαντικό από το να ξέρεις να φτιάχνεις το αυτοκίνητό σου ή τα ηλεκτρικά ή τα υδραυλικά του σπιτιού σου. Ε = Ένας αγρότης είναι πιο χρήσιµος στην κοινωνία από έναν δάσκαλο. Ζ = Αν δεν έχεις σήµερα ένα πτυχίο Πανεπιστηµίου δύσκολα θα µπορέσεις να βρεις δουλειά. Η = Για να βρεις µια καλή δουλειά πρέπει να έχεις ωραία εµφάνιση και να φοράς ωραία ρούχα. Στα ερωτήµατα του άξονα ΙΙ που σχετίζονται µε τις επιθυµίες µελλοντικής επαγγελµατικής σταδιοδροµίας των παιδιών και τις στερεοτυπικές τους αντιλήψεις σε θέµατα εργασίας και εκπαίδευσης παρατηρούνται τα παρακάτω: 14

15 Τα παιδιά στην ερώτηση: Τι θα ήθελες να γίνεις δηλώνουν τις προτιµήσεις τους οι οποίες έχουν ταξινοµηθεί µε βάση τις κατηγορίες του Πίνακα 2. Στον Πίνακα 9 παρακάτω και τη σχετική Γραφική Παράσταση 5 παρουσιάζονται τα δεδοµένα: ΠΙΝΑΚΑΣ 9: Γράψε ποια δουλειά (επάγγελµα) θα ήθελες (θα σου άρεσε) να κάνεις Θα µου άρεσε να γίνω (µε βάση τις κατηγορίες του Πίνακα 2): Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό Α 64 41,8 41,8 41,8 Β 20 13,1 13,1 54,9 Γ 40 26,1 26,1 81,0 5 3,3 3,3 84,3 Ε 1,7,7 85,0 Στ 8 5,2 5,2 90,2 Ζ 15 9,8 9,8 100,0 Σύνολο ,0 100,0 ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ 5: Γράψε ποια δουλειά (επάγγελµα) θα ήθελες (θα σου άρεσε) να κάνεις Ιεραρχικά 50 41, , ,1 5,2 9,8 10 3,3 0,7 0 Α Β Γ Ε Στ Ζ Α = Επιστηµονικά και ελεύθερα επαγγέλµατα - Α- νώτατα διοικητικά στελέχη Β = Εκπαιδευτικοί Γ = Μεσαία διοικητικά στελέχη - Τεχνολόγοι βοηθοί επιστηµονικών επαγγελµάτων = Έµποροι, βιοτέχνες, µικροεπιχειρηµατίες, πωλητές Ε = Κατώτεροι ηµόσιοι και Ιδιωτικοί υπάλληλοι Στ = Τεχνίτες και ειδικευµένοι εργάτες Ζ = Παροχή υπηρεσιών Σύµφωνα µε τα παραπάνω σε ένα 41,8% τα παιδιά ενδιαφέρονται και δηλώνουν πως θα προτιµούσαν να ασχοληθούν µε επιστηµονικά και ελεύθερα επαγγέλµατα (κατηγορία Α). Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται, µε βάση τη ΣΤΕΠ 92, δηλωθέντα επαγγέλµατα όπως: γιατρός (γενικά), φαρµακοποιός, ζωγράφος, µηχανολόγος ΗΥ, πολιτικός µηχανικός, δικηγόρος δικαστικός, διπλωµάτης, αστροφυσικός, ψυχολόγος. Ποσοστό 13,1% επιθυµεί σταδιοδροµία στο χώρο της 15

16 εκπαίδευσης (έχουν ενταχθεί όλα τα εκπαιδευτικά επαγγέλµατα). Το 26,1% θέλει σταδιοδροµία στην κατηγορία Γ στην οποία µε βάση τη ΣΤΕΠ 92 κατατάσσονται και οι αµειβόµενοι αθλητές (ποδοσφαιριστές, καλαθοσφαιριστές κ.ά.) που απετέλεσαν και την πλειοψηφία των δηλούµενων επιθυµιών σε αυτήν την κατηγορία, οι τραγουδιστές κ.ά. Παράλληλα ζητήθηκε από τα παιδιά να επιλέξουν από έναν συγκεκριµένο κατάλογο επαγγελµάτων πόσο θα επιθυµούσαν να εξασκήσουν κάθε επάγγελµα µε την ερώτηση: Ας υποθέσουµε ότι «πατώντας ένα κουµπί» κάνεις όποιο επάγγελµα θέλεις αυτή τη στιγµή. Σηµείωσε σε καθένα από τα επαγγέλµατα που υπάρχουν στον παρακάτω πίνακα πόσο θα ήθελες να το κάνεις. Τα δεδοµένα παρουσιάζονται αρχικά στον Πίνακα 10 ως προς τη δήλωση επιθυµίας «πάρα πολύ» ιεραρχούνται ως προς αυτή τη δήλωση στον Πίνακα 11. ΠΙΝΑΚΑΣ 10: Θα ήθελα πάρα πολύ να γίνω πάρα πολύ Μηχανικός αεροπλάνων 2, Γραµµατέας 1, Μηχανικός αυτοκινήτων 4, Ψυχολόγος 2, ηµοσιογράφος 8, Εκπαιδευτικός 15, ικηγόρος 16, Λογιστής /στρια 5, Τραγουδιστής /στρια 21, Αστυνοµικός 15, Γιατρός 24, ιευθυντής /τρια πωλήσεων 7, Παρουσιαστής /στρια στην τηλεόραση 13, Πολιτικός µηχανικός 3, Επιστήµονας Ερευνητής /τρια 21, Πωλητής /τρια 5, Οδηγός λεωφορείου 3, Κοµµωτής /τρια 11, Πυροσβέστης 7, Ηθοποιός 16, Πιλότος 10, Σερβιτόρος /α σε µπαρ 7, Στρατιωτικός 9, Ναυτικός 9,8 16

17 ΠΙΝΑΚΑΣ 11: Θα ήθελα πάρα πολύ να γίνω Ιεράρχηση µε βάση την επιθυµία «πάρα πολύ» Κατηγορία µε βάση τον Πίνακα 2 Πάρα πολύ % Γιατρός Α 24, Τραγουδιστής /στρια Γ 21, Επιστήµονας Ερευνητής /τρια Α 21, ικηγόρος Α 16, Ηθοποιός Α 16, Αστυνοµικός Ζ 15, Εκπαιδευτικός Β Παρουσιαστής /στρια στην τηλεόραση Γ 13, Κοµµωτής /τρια Ζ 11, Πιλότος Γ 10, Ναυτικός Γ 9, Στρατιωτικός Α 9, ηµοσιογράφος Α 8, Πυροσβέστης Ζ 7, ιευθυντής /τρια πωλήσεων Α 7, Σερβιτόρος /α σε µπαρ Ζ 7, Λογιστής /στρια Γ 5, Πωλητής /τρια Ε 5, Μηχανικός αυτοκινήτων Στ 4, Πολιτικός µηχανικός Α 3, Οδηγός λεωφορείου Ζ 3, Μηχανικός αεροπλάνων Γ & Στ 2, Ψυχολόγος Α Γραµµατέας Ε 1,3 Όσον αφορά τις στερεοτυπικές αντιλήψεις των παιδιών σχετικά µε τις «ανδρικές» και «γυναικείες» επαγγελµατικές δραστηριότητες τα παιδιά κλήθηκαν να απαντήσουν αν συµφωνούν ή διαφωνούν, όχι σε διαβαθµισµένη κλίµακα όπως στην ερώτηση 6 (συµφωνώ ίσως δεν έχω γνώ- µη διαφωνώ) αλλά µε επιλογή ΝΑΙ ΟΧΙ, σε µια σειρά από γνώµες. Τα δεδοµένα παρουσιάζονται παρακάτω στον Πίνακα 12 και τη Γραφική Παράσταση 6. Παρατηρούµε πως οι στερεοτυπικές αντιλήψεις για το φύλο στα παιδιά δεν έχουν γενικά αρνητική φόρτιση εκτός από κάποιες εξαιρέσεις (βλ. Γραφική Παράσταση 6:, Ε-οριακά, Λ-οριακά). 17

18 ΠΙΝΑΚΑΣ 12: Απάντησε (Ναι) αν συµφωνείς ή (Όχι) αν διαφωνείς µε τις παρακάτω γνώµες: Ναι Όχι Α. Τα κορίτσια πρέπει να πηγαίνουν σε διαφορετικά σχολεία από τα αγόρια. 7,8 92,2 Β. Το να γίνεις µάστορας (π.χ. µηχανικός, ηλεκτρολόγος κ.ά.) δεν ταιριάζει σε µια γυναίκα. 42,5 57,5 Γ. Υπάρχουν επαγγέλµατα µόνο για άνδρες και µόνο για γυναίκες. 45,8 54,2. Η γυναίκα πρέπει να είναι έτοιµη, κάθε στιγµή, να σταµατήσει να δουλεύει για χάρη της οικογένειάς της. 71,2 28,8 Ε. Τα παιδιά που η µητέρα τους εργάζεται έχουν πιο πολλές δυσκολίες στο σχολείο από τα παιδιά που η 54,2 45,8 µητέρα τους µένει στο σπίτι. Ζ. Τα αγόρια γεννιούνται πιο έξυπνα από τα κορίτσια. 23,5 76,5 Η. Τα κορίτσια γεννιούνται πιο έξυπνα από τα αγόρια. 28,8 71,2 Θ. Οι σπουδές στο Πανεπιστήµιο είναι χρήσιµες το ίδιο για άνδρες και γυναίκες. 90,2 9,8 Ι. Οι γυναίκες µπορούν να κάνουν οποιοδήποτε επάγγελµα κάνουν οι άνδρες. 45,8 54,2 Κ. Το κορίτσι δεν είναι απαραίτητο να µορφώνεται αφού προορισµός του είναι να κάνει οικογένεια. 15,7 84,3 Λ. Ένας άνδρας πρέπει να µαγειρεύει και να φροντίζει το σπίτι. 45,1 54,9 18

19 ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ 6: Απάντησε (Ναι) αν συµφωνείς ή (Όχι) αν διαφωνείς µε τις παρακάτω γνώµες: Λ 45,1 54,9 Κ Ι Θ 9,8 15,7 45,8 54,2 84,3 90,2 Η Ζ Ε Γ Β Α 7,8 23,5 28,8 28,8 45,8 45,8 42,5 54,2 54,2 57,5 71,2 71,2 76,5 92, Ναι Όχι Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ = Τα κορίτσια πρέπει να πηγαίνουν σε διαφορετικά σχολεία από τα αγόρια. = Το να γίνεις µάστορας (π.χ. µηχανικός, ηλεκτρολόγος κ.ά.) δεν ταιριάζει σε µια γυναίκα. = Υπάρχουν επαγγέλµατα µόνο για άνδρες και µόνο για γυναίκες. = Η γυναίκα πρέπει να είναι έτοιµη, κάθε στιγµή, να σταµατήσει να δουλεύει για χάρη της οικογένειάς της. = Τα παιδιά που η µητέρα τους εργάζεται έχουν πιο πολλές δυσκολίες στο σχολείο από τα παιδιά που η µητέρα τους µένει στο σπίτι. = Τα αγόρια γεννιούνται πιο έξυπνα από τα κορίτσια. = Τα κορίτσια γεννιούνται πιο έξυπνα από τα αγόρια. = Οι σπουδές στο Πανεπιστήµιο είναι χρήσιµες το ίδιο για άνδρες και γυναίκες. = Οι γυναίκες µπορούν να κάνουν οποιοδήποτε επάγγελµα κάνουν οι άνδρες. = Το κορίτσι δεν είναι απαραίτητο να µορφώνεται αφού προορισµός του είναι να κάνει οικογένεια. = Ένας άνδρας πρέπει να µαγειρεύει και να φροντίζει το σπίτι. 19

20 Στον τρίτο άξονα οµαδοποιήθηκαν τα ερωτήµατα µε τα οποία συλλέγονται στοιχεία για τα πρότυπα των παιδιών, το ρόλο της οικογένειας και του σχολείου στην επαγγελµατική τους ανάπτυξη. Αρχικά στην ερώτηση: Από πού άκουσες, είδες, έµαθες όσα ξέρεις για τη δουλειά (επάγγελµα) που θα σου άρεσε να κάνεις, κωδικοποιήθηκαν οι απαντήσεις των παιδιών ως εξής: Πίνακας 13: Ανάλυση περιεχοµένου της ερώτησης Α_4 Από πού άκουσες, είδες, έµαθες όσα ξέρεις για τη δουλειά (επάγγελµα) που θα σου άρεσε να κάνεις; Από 1 τα ΜΜΕ (τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφηµερίδες περιοδικά) βιβλία 2 κάποιον α που ασκεί το συγκεκριµένο επάγγελµα 3 την οικογένεια (γονείς συγγενείς) φίλους 4 τους δασκάλους (σχολείου µουσικής χορού αθλητισµού) 5 δεν απάντησαν ΚΩ ΙΚΟΣ Με βάση αυτήν την κωδικοποίηση προέκυψαν τα παρακάτω στοιχεία από την επεξεργασία των ερωτηµατολογίων τα οποία παρουσιάζονται παρακάτω στον Πίνακα 14. Από τα δεδοµένα αυτά τα παιδιά φαίνεται να µαθαίνουν για τα επαγγέλµατα που τα ενδιαφέρουν από τα ΜΜΕ (33,3%) και το οικογενειακό τους περιβάλλον (32,7%), από κάποιον που κάνει (ασκεί) το επάγγελµα που τα ενδιαφέρει (ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον) σε 18,3% και τέλος σε µόλις 10,5% τα παιδιά δηλώνουν πως πληροφορούνται για τα επαγγέλµατα που τους κινούν ενδιαφέρον από το σχολείο και τους δασκάλους τους (ευρύτερα). Πίνακας 14: Από πού άκουσες, είδες, έµαθες όσα ξέρεις για τη δουλειά (επάγγελµα) που θα σου άρεσε να κάνεις; Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό ,3 33,3 33, ,3 18,3 51, ,7 32,7 84, ,5 10,5 94, ,2 5,2 100,0 Σύνολο ,0 100,0 Ίσως για το λόγο αυτό (την έλλειψη [;] ενηµέρωσης από το σχολείο) εµφανίζεται ενισχυµένος ο ρόλος της οικογένειας αφού σε 77,8% τα παιδιά δηλώνουν πως συζητούν µε τους γονείς τους για το επάγγελµα που θα κάνουν στο µέλλον (Πίνακας 15) και σε 79,1% δηλώνουν πως οι γονείς θέλουν να διαλέξουν µόνα τους τα παιδιά (άραγε µε ποια πληροφόρηση;) το επάγγελµα που θα ακολουθήσουν (Πίνακας 16). 20

21 Πίνακας 15: Συζητάς µε τους γονείς σου για το επάγγελµα που θέλεις να κάνεις στο µέλλον; Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό Ναι ,8 77,8 77,8 Όχι 34 22,2 22,2 100,0 Σύνολο ,0 100,0 Πίνακας 16: Οι γονείς σου θέλουν να διαλέξεις εσύ το επάγγελµα που θα ήθελες να κάνεις στο µέλλον; Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό Ναι ,1 79,1 79,1 Όχι 32 20,9 20,9 100,0 Σύνολο ,0 100,0 Τέλος ζητήθηκε από τα παιδιά να δηλώσουν (ΝΑΙ ΟΧΙ) αν έχουν κάποιο είδωλο πρότυπο, κάποιο πρόσωπο που θαυµάζουν και θα ήθελαν όταν µεγαλώσουν να του µοιάσουν. Τα δεδοµένα καταγράφονται στον Πίνακα 17, όπου φαίνεται πως η πλειοψηφία των παιδιών (65,4%) έχουν κάποιο είδωλο πρότυπο. Στον Πίνακα 18 έχει γίνει κατάταξη των επαγγελµάτων που ασκούν τα είδωλα πρότυπα των παιδιών, µε βάση την κατηγοριοποίηση του Πίνακα 2 από τη ΣΤΕΠ 92. Από αυτόν τον πίνακα καθίσταται εµφανές πως τα περισσότερα παιδιά θαυµάζουν και έχουν ως πρότυπα πρόσωπα του καλλιτεχνικού και αθλητικού χώρου (Κατηγορία Γ, 64 επιλογές = 41,8%. Από τις 64 επιλογές σε αυτήν την κατηγορία και οι 64 αφορούν ποδοσφαιριστές και τραγουδιστές). Παρατηρώντας τον Πίνακα 19 φαίνεται πως τα είδωλα πρότυπα των παιδιών µετουσιώνονται και σε επαγγελµατικά πρότυπα αφού το 51,6% των παιδιών δηλώνει πως θέλει, στο µέλλον, να κάνει την ίδια δουλειά µε το είδωλο πρότυπο µε το οποίο ταυτίζεται. Πίνακας 17: Έχεις κάποιο είδωλο που θαυµάζεις και θέλεις, όταν µεγαλώσεις,να του µοιάσεις; Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό Ναι ,4 65,4 65,4 Όχι 53 34,6 34,6 100,0 Σύνολο ,0 100,0 Πίνακας 18: Τι δουλειά (επάγγελµα) κάνει το είδωλό σου; Κατηγορία επαγγελµάτων µε βάση τον Πίνακα 2 Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό Α 20 13,1 20,2 20,2 Β 5 3,3 5,1 25,3 Γ 64 41,8 64,6 89,9 Στ 3 2,0 3,0 92,9 Ζ 7 4,6 7,1 100,0 Σύνολο απαντήσεων 99 64,7 100,0 εν απάντησαν 54 35,3 Σύνολο ,0 21

22 Πίνακας 18: Θα ήθελες να κάνεις, όταν µεγαλώσεις, την ίδια δουλειά µε το είδωλο που θαυµάζεις; Συχνότητα Ν Ποσοστό % Σχετικό Αθροιστικό Ναι 79 51,6 78,2 78,2 Όχι 22 14,4 21,8 100,0 Σύνολο ,0 100, , ,0 Συζήτηση Συµπεράσµατα Η διερεύνηση αυτή έδωσε αρκετά στοιχεία για σχολιασµό και επεξεργασία. Παράλληλα ε- ντοπίστηκαν τα σηµεία τα οποία χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης και τα σηµεία εµπλουτισµού και βελτίωσης του εργαλείου για µια δεύτερη πιλοτική και µετά την τελική εφαρµογή. Βασική υπόθεση εδώ ήταν πως υπάρχουν πρότυπα που επηρεάζουν τους µαθητές στην ηλικία της Στ τάξης του δηµοτικού σχολείου στις επαγγελµατικές τους προτιµήσεις και λειτουργούν ως κίνητρα για τις µελλοντικές επαγγελµατικές τους επιδιώξεις. Από τη διερεύνηση καθίσταται εµφανές πως τα πρότυπα του κοινωνικού περιβάλλοντος αναλαµβάνουν πολλές φορές το ρόλο του καθοδηγητή και τα παιδιά µπορούν να µιµηθούν το γονέα, έναν δάσκαλο, έναν αθλητή ή ένα τηλεοπτικό αστέρα. Η διαδικασία της µίµησης του προτύπου φαίνεται να είναι πιο αποτελεσµατική και πιο σταθερή όταν το πρότυπο µοιάζει µε τον παρατηρητή, διαθέτει κοινωνικό γόητρο και ανώτερη κοινωνική δύναµη ή κατέχει ειδικές γνώσεις (Bandura, 1997). Οι επαγγελµατικές προτιµήσεις που εκφράζουν τα παιδιά απεικονίζουν την εµπειρία και τη γνώση τους. Έχουν µικρή γνώση των εµποδίων ή των απαιτήσεων για είσοδο στην αγορά εργασίας και κυρίως προσανατολίζονται προς τις κυρίαρχες και συνήθεις επαγγελµατικές δραστηριότητες (Super & Sverko, Golombok & Fivush, 1996). Στο στάδιο αυτό φαίνεται πως οι επιλογές των παιδιών είναι πρόωρες και µοιάζουν περισσότερο µε ένα παιχνίδι φαντασίας. Προέρχονται αρχικά από τα επαγγελµατικά πρότυπα που παρέχουν οι γονείς ή συγγενείς γνωστοί και φίλοι ενώ καθώς τα παιδιά µεγαλώνουν οι επιλογές φαίνεται πως τείνουν να βασιστούν στα επαγγέλµατα των ηρώων ή ειδώλων τους. Οι κοινές επαγγελµατικές επιλογές περιλαµβάνουν τον ποδοσφαιριστή, τον τηλεοπτικό αστέρα, το δάσκαλο και το γιατρό. Τα περισσότερα αγόρια επιλέγουν επαγγέλµατα δράσης ή επαγγέλµατα που απαιτούν φυσική δύναµη και τα περισσότερα κορίτσια εκφράζουν µια προτίµηση για τα ανθρωπιστικά επαγγέλµατα (βλ. και Seligman, 1994). Οι εργαζόµενοι που φαίνονται ισχυροί, επιδέξιοι, γενναίοι και προσανατολισµένοι στη δράση είναι ιδιαίτερα ελκυστικοί στα παιδιά αυτής της ηλικίας. Αυτές οι επιλογές έχουν ελάχιστη ή καµία σχέση µε τις ικανότητες ή τις δραστηριότητες των παιδιών αλλά, µάλλον, απεικονίζουν την τάση τους να προσανατολιστούν σε κάτι που θεωρούν συναρπαστικό και ευχάριστο (Super & Sverko, 1995). Βέβαια η αναπτυξιακή ετοιµότητα και η συγκρότηση γνωστικών δοµών έχουν σηµασία στην απόκτηση των πληροφοριών σταδιοδροµίας. Η γνώση των παιδιών αυξάνει όσο µεγαλώνουν και συνειδητοποιούν τη µεγάλη ποικιλία των επαγγελµάτων. Αυτή η γνώση µπορεί να προέλθει από βιβλία, ταινίες, την τηλεόραση καθώς επίσης και µέσω της άµεσης παρατήρησης των εργαζοµένων. Όµως κυρίως στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, αλλά και στον έντυπο τύπο ή τα σχολικά εγχειρίδια, ακόµα και σήµερα, παρουσιάζεται µια στρεβλή εικόνα του κόσµου της εργασίας στον ο- ποίο ως επαγγελµατικά επιτυχηµένοι παρουσιάζονται τα διευθυντικά στελέχη σε επαγγέλµατα υ- 22

23 πηρεσιών ή τα ειδικευµένα στελέχη σε εµπόρια και τα στελέχη γραφείου ή ΜΜΕ τα οποία κυρίως είναι άνδρες ενώ οι γυναίκες παρουσιάζονται στους παραδοσιακούς ρόλους (Σιδηροπούλου, Golombok & Fivush, 1996). Τα τελευταία χρόνια, συνειδητές προσπάθειες και φωνές έχουν οδηγήσει στην απεικόνιση ενός ευρύτερου φάσµατος επαγγελµάτων των λιγότερο παραδοσιακών ρόλων για τους άνδρες και τις γυναίκες στην τηλεόραση και στον τύπο. Σήµερα, οι γυναίκες απεικονίζονται ως δικηγόροι, παθολόγοι και δηµοσιογράφοι και οι άνδρες απεικονίζονται στους ρόλους του δασκάλου και του εργάτη καθώς επίσης και στους παραδοσιακότερους ρόλους, όχι όµως εύκολα και συχνά σε «κόντρα» ρόλους π.χ. να φροντίζουν το σπίτι (Σιδηροπούλου, 1996). Παρ όλα αυτά στη συγκεκριµένη έρευνα δεν διακρίνονται ακραίες στερεοτυπικές αντιλήψεις παρ ότι οι απόψεις των παιδιών για το φύλο είναι πιθανό να είναι άκαµπτες σ αυτήν την ηλικία (βλ. και Seligman, 1994), ανεξάρτητα από το οικογενειακό υπόβαθρο. Αυτή η ακαµψία φαίνεται να είναι µια άλλη αντανάκλαση της ανάγκης των παιδιών για καθοδήγηση και συγκεκρι- µενοποίηση. Σε αυτήν την προσπάθεια ανίχνευσης του ρόλου του φύλου και της ακόλουθης προσκόλλησης σε στερεοτυπικές αντιλήψεις οι δάσκαλοι βλέπουµε συχνά τα αγόρια να τείνουν να υπογραµµίσουν τις επιθετικές και αθλητικές πλευρές τους, ενώ τα κορίτσια να εµφανίζουν αισθητικά και λεκτικά ενδιαφέροντα. Οι αξίες, καθώς επίσης και τα ενδιαφέροντα, φαίνεται πως είναι ένας σηµαντικός καθοριστικός παράγοντας της επαγγελµατικής προτίµησης επιλογής των παιδιών. Στο στάδιο αυτό της επαγγελµατικής τους ανάπτυξης φαίνεται πως τα παιδιά προσανατολίζονται προς τις κοινωνικές α- ξίες καθώς µπορούν πια να κατανοήσουν αφηρηµένες έννοιες. Οι επαγγελµατικές αξίες των παιδιών φαίνεται να αφορούν την επαγγελµατική θέση και το γόητρο, τις συνθήκες εργασίας και τις ευκαιρίες για την ανεξαρτησία. Τα παιδιά φαίνεται να αναπτύσσουν κάποια άποψη για το κοινωνικό γόητρο των επαγγελ- µάτων. Μάλλον τα παιδιά σε αυτό το στάδιο προσδιορίζουν τις µελλοντικές επαγγελµατικές τους επιλογές αποκλείοντας επαγγέλµατα που θεωρούν ότι έχουν χαµηλό γόητρο ή και εισόδηµα ή φαίνεται να είναι ασυµβίβαστο µε την αντίληψη που έχουν για την κοινωνική τάξη στην οποία ανήκουν ή θέλουν να περάσουν. Από τη διερεύνηση αυτή φαίνεται πως τα περισσότερα παιδιά αποδίδουν την υψηλότερη θέση στα επαγγέλµατα όπως ο γιατρός, ο δικηγόρος κ.ά. που θεωρούν πως έχουν εξέχουσα θέση στην κοινωνία. Αντιλαµβάνονται τα επαγγέλµατα που περιλαµβάνουν τη χειρωνακτική εργασία ή έναν σκληρό τρόπο ζωής (π.χ., εργάτης, αγρότης) µε χαµηλό γόητρο. Τα παιδιά φαίνεται να έχουν σαφή ιδέα των µισθών που συνδέονται µε πολλά επαγγέλµατα και το θέµα αυτό µάλλον είναι σηµαντικός παράγοντας στον καθορισµό των επαγγελµατικών ονειροπολήσεών τους. Περαιτέρω έρευνα απαιτείται για να εντοπίσει: αν οι διατυπωθείσες απόψεις ενδείξεις είναι πραγµατικά αντιπροσωπευτικές, αν υπάρχουν πραγµατικά στατιστικές διαφορές µέσω σειράς ανεξάρτητων µεταβλητών, όπως το φύλο των παιδιών, η εθνική καταγωγή και η κοινωνικοοικονοµική θέση στις επαγγελµατικές ταξινοµήσεις και επιλογές λόγω γοήτρου που κάνουν τα παιδιά. Από την ολοκληρωµένη έρευνα θα έχουµε αρκετά ασφαλή συµπεράσµατα για την εφαρµογή του Σ.Ε.Π. στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση (στο δηµοτικό σχολείο) λαµβάνοντας υπόψη τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά των παιδιών του δηµοτικού σχολείου. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control. USA: W. H. Freeman and Company. Bandura, A. (1995). Self-Efficacy in Changing Societies. USA: Cambridge University Press. Γκότοβος, Α.Ε. (1990). Κοινωνικής Μάθησης Θεωρία. Λήµµα στο: Παιδαγωγική Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια - Λεξικό. Τόµος 5, σελ Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα. ηµητρόπουλος, Ε. Γ. και οµάδα εργασίας (2000). Επέκταση λειτουργιών του θεσµού «Συµβουλευτική - Προσανατολισµός» στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Έργο 3: Παραγωγή παιδαγωγικού υλικού για την εφαρµογή της συµβουλευτικής και του προσανατολισµού στην εκπαίδευση. Ενέργεια 1.1.ε: «Επαγγελµατικός Προσανατολισµός». Αθήνα: ΕΠΕΑΕΚ/ Παιδα- 23

2000-2006 ( 2) 4, 4.1, 4.1.1, 4.1.1.

2000-2006 ( 2) 4, 4.1, 4.1.1, 4.1.1. 2000-2006 ( 2) 4, 4.1, 4.1.1, 4.1.1. : - :. : : ( /,, ) :...., -, -.,,... 1.,, 2,,,....,,,...,, 2008 1. 2. - : On Demand 1. 9 2. 9 2.1 9 2.2 11 2.3 14 3. 16 3.1 16 3.1.1 16 3.1.1. 16 3.1.1. 25 3.1.2 26

Διαβάστε περισσότερα

Α. Τηλεοπτικές συνήθειες-τρόπος χρήσης των Μ.Μ.Ε.

Α. Τηλεοπτικές συνήθειες-τρόπος χρήσης των Μ.Μ.Ε. 38 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Ένας από τους βασικούς στόχους της παρούσας έρευνας ήταν η εύρεση εκείνων των χαρακτηριστικών των εφήβων τα οποία πιθανόν συνδέονται με τις μελλοντικές επαγγελματικές τους επιλογές. Ως

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών 4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (4.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα

Διαβάστε περισσότερα

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών Πηγή: Δημάκη, Α. Χαϊτοπούλου, Ι. Παπαπάνου, Ι. Ραβάνης, Κ. Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: μια ποιοτική προσέγγιση αντιλήψεων μελλοντικών νηπιαγωγών. Στο Π. Κουμαράς & Φ. Σέρογλου (επιμ.). (2008).

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

The Jobbies. 14ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Project Β τριμήνου «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα. Βάκουλης Παναγιώτης.

The Jobbies. 14ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Project Β τριμήνου «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα. Βάκουλης Παναγιώτης. The Jobbies 1ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Project Β τριμήνου 2013-201 «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα Βάκουλης Παναγιώτης Δοξάκης Δημήτρης Δρούγκας Στάθης Καρβουνίδης Χάρης Η επιρροή που ασκούν οι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ. το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ. το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης ί>ηγο^η 26 Επιστήμες της Αγωγής 26 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ ΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Στην ενότητα αυτή θα παρουσιαστεί η µεθοδολογία της έρευνας και η διαδικασία µε την οποία διεξήχθη η συλλογή των ερωτηµατολογίων. 3.1 Μεθοδολογία Έρευνας & ειγµατοληπτική Τεχνική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ: ΜΙΑ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ: ΜΙΑ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ: ΜΙΑ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΠΕΡΔΙΚΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΟΣ Med candidate Επιμορφωτικές & διοικητικές λειτουργίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ για την καταγραφή απόψεων & αναγκών των εκπαιδευτικών της 31 ης Ε.Π. Π.Ε. Αθηνών σε θέµατα ενηµέρωσης και επιµόρφωσης

ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ για την καταγραφή απόψεων & αναγκών των εκπαιδευτικών της 31 ης Ε.Π. Π.Ε. Αθηνών σε θέµατα ενηµέρωσης και επιµόρφωσης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ & ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ Κ. ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 31 ης ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Οι Νέοι/ες και η στάση τους απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Οι Νέοι/ες και η στάση τους απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση Οι Νέοι/ες και η στάση τους απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση VPRC Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 1/2 Ανάθεση: ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Σκοπός της έρευνας: Η διερεύνηση των απόψεων μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Υ.Α Γ2/6646/ Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική

Υ.Α Γ2/6646/ Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική Υ.Α Γ2/6646/20-11-97 Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική ΥΠΕΠΘ-Γ2/6646120.Ι 1.97 Ενηµέρωση για το πρόγραµµα επιµόρφωσης Καθηγητών στο Σχολικό Επαγγελµατικό Προσανατολισµό και

Διαβάστε περισσότερα

Αλληλεπίδραση μαθητού/γονέα/σχολείου σε. επαγγελματικές επιλογές

Αλληλεπίδραση μαθητού/γονέα/σχολείου σε. επαγγελματικές επιλογές Αλληλεπίδραση μαθητού/γονέα/σχολείου σε θέματα που σχετίζονται με εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές Δρ. Κατερίνα Αργυροπούλου Οικογένεια & επιλογή σταδιοδρομίας {1} Αναπαραγωγή του σχεδίου οικογενειακής

Διαβάστε περισσότερα

Α.1. Ερωτηματολόγιο Σταδίου Α

Α.1. Ερωτηματολόγιο Σταδίου Α ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α.1. Ερωτηματολόγιο Σταδίου Α Στις σελίδες που ακολουθούν παρατίθεται το ερωτηματολόγιο το οποίο δόθηκε προς συμπλήρωση στους μαθητές του δείγματος στο στάδιο Α. 471 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ; Η επαγγελματική ανάπτυξη και η ανθρώπινη ανάπτυξη συνδέονται. Η εξελικτική πορεία του ατόμου δεν κλείνει με την είσοδό του στο επάγγελμα ή σε έναν οργανισμό αλλά αντίθετα, την στιγμή εκείνη αρχίζει μία

Διαβάστε περισσότερα

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά»

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» «Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» Θεοδώρα Πάσχου α.μ 12181 Τμήμα Λογοθεραπείας-Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ Εισαγωγικές επισημάνσεις 1) η εκδήλωση διαταραχών στην κατάκτηση μαθησιακών δεξιοτήτων προκαλεί

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο Τύπου ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ & ΙΝΕ ΓΣΕΕ. Αθήνα, 24/1/2013

Δελτίο Τύπου ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ & ΙΝΕ ΓΣΕΕ. Αθήνα, 24/1/2013 Δελτίο Τύπου ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ & ΙΝΕ ΓΣΕΕ Αθήνα, 24/1/2013 Κοινή Έρευνα των Ινστιτούτων της ΓΣΕΒΕΕ και της ΓΣΕΕ σχετικά με τα κίνητρα και τα εμπόδια συμμετοχής των ενηλίκων στη διά βίου μάθηση. Το Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

2.2 Οργάνωση και ιοίκηση (Μάνατζµεντ -Management) 2.2.1. Βασικές έννοιες 2.2.2 Ιστορική εξέλιξη τον µάνατζµεντ.

2.2 Οργάνωση και ιοίκηση (Μάνατζµεντ -Management) 2.2.1. Βασικές έννοιες 2.2.2 Ιστορική εξέλιξη τον µάνατζµεντ. 2.2 Οργάνωση και ιοίκηση (Μάνατζµεντ -Management) 2.2.1. Βασικές έννοιες Έχει παρατηρηθεί ότι δεν υπάρχει σαφής αντίληψη της σηµασίας του όρου "διοίκηση ή management επιχειρήσεων", ακόµη κι από άτοµα που

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας στη ΜΕ

Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας στη ΜΕ Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας στη ΜΕ Χ Α Ρ Α Λ Α Μ Π Ο Σ Σ Α Κ Ο Ν Ι Δ Η Σ, Δ Π Θ Μ Α Ρ Ι Α Ν Ν Α Τ Ζ Ε Κ Α Κ Η, Α Π Θ Α. Μ Α Ρ Κ Ο Υ, Δ Π Θ Α Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο 2 0 17-2018 2 ο παραδοτέο 8/12/2016

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 2016-2017 Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων

Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων. Ταυτότητα της Έρευνας Το Πρόγραμμα της Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων και Νεοεισερχομένων Εκπαιδευτικών προσφέρεται κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας. Ερωτηματολόγιο για τις μαθήτριες

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας. Ερωτηματολόγιο για τις μαθήτριες Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας Ερωτηματολόγιο για τις μαθήτριες Τίτλος πράξης: Κατηγορία Πράξης: Ενέργεια: Μέτρο: Επιστ. Υπεύθυνος: "Επιμόρφωση - Πιστοποίηση Γυναικών Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

«Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.»

«Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.» «Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.» «Ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα;» Μία κλασσική ερώτηση για κάθε παιδί οποιασδήποτε βαθμίδας της εκπαίδευσης. Ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21 ου αιώνα) Νέο Πρόγραμμα Σπουδών, Οριζόντια Πράξη» MIS: 295450 Υποέργο 1: «Εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και οδηγών για τον εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

«Βασικά Μάιος 2011 ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Ελένη Άννα Καλούδη Σύµβουλος Σταδιοδροµίας Γ..

«Βασικά Μάιος 2011 ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Ελένη Άννα Καλούδη Σύµβουλος Σταδιοδροµίας Γ.. Εκπαιδευτικά Εργαστήρια Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας µε γενικό τίτλο «Βασικά Θέµατα για τη µετάβαση των νέων στην παραγωγική διαδικασία» Μάιος 2011 ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ. ΠΩΣ Η ΑΥΤΟΕΙΚΟΝΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας 1 2 Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας μας, διεξήγαγε έρευνα ανάμεσα στους συμμαθητές μας.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου Καθηγήτρια Ψυχολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 1 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους Εφηβεία και Πρότυπα Τι σημαίνει εφηβεία; Η εφηβεία είναι η περίοδος της ζωής του ανθρώπου που αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Είναι μια εξελικτική φάση που κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ. Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ. Β Τάξη Λυκείου

ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ. Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ. Β Τάξη Λυκείου ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΠΕ02 (φιλόλογος) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΙΛΟΥ ΟΜΙΛΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ: ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΤΑΞΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Δ', Ε' και ΣΤ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Δ', Ε' και ΣΤ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΑΣΠΑΙΤΕ_ΠΕΣΥΠ_ΤΜΗΜΑ Α'_2016-2017 (Β' ΕΞΑΜΗΝΟ) ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: κ. ΟΥΡΑΝΙΑ ΚΑΛΟΥΡΗ ΘΕΜΑ: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Δ', Ε' και ΣΤ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΒΙΚΤΩΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς

Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς των Α.Πορτσέλη, Μ. Κυριακίδου Η παρούσα εισήγηση αφορά στην παρουσίαση ενός καινοτόμου προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ Ενότητα: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ 2 ΧΑΛΙΚΙΑΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Αθανάσιος Γαγάτσης Τµήµα Επιστηµών της Αγωγής Πανεπιστήµιο Κύπρου Χρήστος Παντσίδης Παναγιώτης Σπύρου Πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ενότητα 6: Η μάθηση στην προσχολική ηλικία Διδάσκων: Μανωλίτσης Γεώργιος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 3ο (σελ. 67-79) 2 Talcott

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου Κείμενο Κλίση και επάγγελμα Σωκράτης Γκίκας Υπάρχει η αντίληψη ότι κάθε εκλογή επαγγέλματος, που γίνεται με βάση τις κλίσεις μας και τις έμφυτες ικανότητές μας,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ;

ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ; ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ; Τι σημαίνει ο όρος εκπαίδευση? Η εκπαίδευση με την ευρεία έννοια περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες που έχουν σκοπό την επίδραση με συγκεκριμένο τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06 1590 1765 η Μέθοδος Project σε σχολές Αρχιτεκτονικής στην Ευρώπη 1765 1880 συνήθης µέθοδος διδασκαλίας - διάδοσή της στην

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα Σχέδια Εκθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: 2012

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: 2012 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Πειραιάς, 13 Μαρτίου 2014 ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: 2012 Η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοινώνει τα αποτελέσµατα της Έρευνας Εκπαίδευσης Ενηλίκων,

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτύσσοντας δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και ενσυναίσθησης μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων

Αναπτύσσοντας δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και ενσυναίσθησης μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων Αναπτύσσοντας δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και ενσυναίσθησης μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-17 ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ-ΔΡΑΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Π. Κωνσταντινίδου,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος ΤΙ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Η ανατροφή των παιδιών, οι αξίες, τα κίνητρα που δίνει

Διαβάστε περισσότερα

1. Σκοπός της έρευνας

1. Σκοπός της έρευνας Στατιστική ανάλυση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων πιστοποίησης ελληνομάθειας 1. Σκοπός της έρευνας Ο σκοπός αυτής της έρευνας είναι κυριότατα πρακτικός. Η εξέταση των δεκτικών/αντιληπτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νάκου Αλεξάνδρα Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δημιουργεί μία αίσθηση ασάφειας αφού επιδέχεται πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει συνεχής διάλογος και προβληματισμός ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας:

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας: Στόχος της ψυχολογικής έρευνας: Συστηματική περιγραφή και κατανόηση των ψυχολογικών φαινομένων. Η ψυχολογική έρευνα χρησιμοποιεί μεθόδους συστηματικής διερεύνησης για τη συλλογή, την ανάλυση και την ερμηνεία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΕ ΟΙ ΟΜΑΔΕ. υνεντεύξεις: Ανδρικοί και γυναικείοι ρόλοι: παραδοσιακό μοντέλο. Ο ιδανικός γονιός μέσα από τα μάτια των παιδιών

ΟΛΕ ΟΙ ΟΜΑΔΕ. υνεντεύξεις: Ανδρικοί και γυναικείοι ρόλοι: παραδοσιακό μοντέλο. Ο ιδανικός γονιός μέσα από τα μάτια των παιδιών ΟΛΕ ΟΙ ΟΜΑΔΕ υνεντεύξεις: Ανδρικοί και γυναικείοι ρόλοι: παραδοσιακό μοντέλο Ο ιδανικός γονιός μέσα από τα μάτια των παιδιών Ανδρικοί και γυναικείοι ρόλοι στο μέλλον Ανδρικοί και γυναικείοι ρόλοι: παραδοσιακό

Διαβάστε περισσότερα

ZA5776. Flash Eurobarometer 341 (Gender Inequalities in the European Union) Country Questionnaire Greece

ZA5776. Flash Eurobarometer 341 (Gender Inequalities in the European Union) Country Questionnaire Greece ZA77 Flash Eurobarometer (Gender Inequalities in the European Union) Country Questionnaire Greece FL - Women in the European Union - EL D Τι ηλικία έχετε; (ΚΑΤΑΓΡΑΨΤΕ - ΑΝ "ΑΡΝΗΣΗ" ΚΩ ΙΚΟΣ '99') D ΦΥΛΟ.

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς

Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς Σκοπός της έρευνας αυτής είναι η διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών αναφορικά με την ιδιαίτερη πολιτική του σχολείου τους. Η έρευνα αυτή εξετάζει, κυρίως, την πολιτική

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ : ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

PROJECT ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ : ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ PROJECT 2013-2014 ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ : ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΜΑΡΚΟΣ ΛΕΝΤΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΡΑΤΣΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΟΛΥΖΟΣ 1 Με τον όρο επάγγελμα εννοούμε το "είδος της βιοποριστικής εργασίας", δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

Ισορροπία επαγγελματικής-προσωπικής ζωής: Αποτελέσματα ποσοτικής έρευνας

Ισορροπία επαγγελματικής-προσωπικής ζωής: Αποτελέσματα ποσοτικής έρευνας Ισορροπία επαγγελματικής-προσωπικής ζωής: Αποτελέσματα ποσοτικής έρευνας Μαρία Ξέστερου Λέκτωρ Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Παναγιώτης Καλογεράκης Ερευνητής Αθανάσιος Κατσής Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

Μαθητές και πολιτισµική ετερότητα: Εµπειρίες, αντιλήψεις και στάσεις των µαθητών απέναντι στο διαφορετικό 2. Ιωάννινα 2004

Μαθητές και πολιτισµική ετερότητα: Εµπειρίες, αντιλήψεις και στάσεις των µαθητών απέναντι στο διαφορετικό 2. Ιωάννινα 2004 Αθανάσιος E. Γκότοβος 1 Μαθητές και πολιτισµική ετερότητα: Εµπειρίες, αντιλήψεις και στάσεις των µαθητών απέναντι στο διαφορετικό 2 Ιωάννινα 2004 1 Για τις επιστηµονικές θέσεις και απόψεις που διατυπώνονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ- ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΡΙΣΜΟΙ ΕΙΔΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ- ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΡΙΣΜΟΙ ΕΙΔΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ- ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΡΙΣΜΟΙ Επάγγελμα είναι η κύρια και μόνιμη εργασία που επιτελεί κάποιος και από την οποία εξασφαλίζει τα απαραίτητα για τη ζωή του αγαθά. Εργασία είναι η σκόπιμη και συνειδητή προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος

της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος Περιεχομένα Ενότητες δραστηριοτήτων Μικρή ιστορία για τη δημιουργικότητα Ποιος θέλει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Γεώργιος Ν. Πριµεράκης Σχ. Σύµβουλος ΠΕ03

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Γεώργιος Ν. Πριµεράκης Σχ. Σύµβουλος ΠΕ03 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Γεώργιος Ν. Πριµεράκης Σχ. Σύµβουλος ΠΕ03 1 Η αξιολόγηση (µπορεί να) αναφέρεται στον εκπαιδευτικό, στο µαθητή, στο Αναλυτικό Πρόγραµµα, στα διδακτικά υλικά στη σχολική µονάδα ή (και) στο θεσµό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ Μάρτιος 2005 Σκοπός της

Διαβάστε περισσότερα

1 / 15 «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο για τους µαθητές της 3 ης Γυµνασίου. Μάρτιος 2007

1 / 15 «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο για τους µαθητές της 3 ης Γυµνασίου. Μάρτιος 2007 1 / 15 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Έρευνα υποστηριζόµενη από τη Γενική ιεύθυνση Εκπαίδευσης και Πολιτισµού της Ε.Ε., στο πλαίσιο του προγράµµατος Σωκράτης «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο

Διαβάστε περισσότερα

Δημητρίου Γεώργιος. Αναφορά Απασχολησιμότητας. Απρίλιος, 2013. Αναφορά Απασχολησιμότητας Δημητρίου Γεώργιος Απρίλιος, 2013 Σελίδα 1 / 7

Δημητρίου Γεώργιος. Αναφορά Απασχολησιμότητας. Απρίλιος, 2013. Αναφορά Απασχολησιμότητας Δημητρίου Γεώργιος Απρίλιος, 2013 Σελίδα 1 / 7 Δημητρίου Γεώργιος Απρίλιος, 2013 Αναφορά Απασχολησιμότητας Αναφορά Απασχολησιμότητας Δημητρίου Γεώργιος Απρίλιος, 2013 Σελίδα 1 / 7 Περιεχόμενα Εισαγωγή... 3 Προφίλ Απασχολησιμότητας... 3 Πώς να διαβάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Στάσεις και συνήθειες γονέων με παιδιά μαθητές Λυκείου απέναντι στα φροντιστήρια και την ενισχυτική διδασκαλία. Μάρτιος 2007

Στάσεις και συνήθειες γονέων με παιδιά μαθητές Λυκείου απέναντι στα φροντιστήρια και την ενισχυτική διδασκαλία. Μάρτιος 2007 Στάσεις και συνήθειες γονέων με παιδιά μαθητές Λυκείου απέναντι στα φροντιστήρια και την ενισχυτική διδασκαλία Μάρτιος 2007 Η ταυτότητα της έρευνας [σε γονείς μαθητών Λυκείου] Ανάθεση :Σύνδεσμος φροντιστών

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή, Αθανασοπούλου Ευφροσύνη, Θεοδωροπούλου Θεώνη

Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή, Αθανασοπούλου Ευφροσύνη, Θεοδωροπούλου Θεώνη Ερευνητικό υποερώτημα: «Ποια τα κίνητρα και οι παράγοντες που επηρεάζουν τους νέους στην επιλογή του επαγγέλματος» Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ 556 3 Ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Ματούλας Γεώργιος άσκαλος Σ Ευξινούπολης

Διαβάστε περισσότερα

Project: COMPASS 510858-LLP-1-AT-LEONARDO-LMP ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Project: COMPASS 510858-LLP-1-AT-LEONARDO-LMP ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Project: COMPASS 510858-LLP-1-AT-LEONARDO-LMP ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Αυτό το ερωτηµατολόγιο έχει σαν στόχο να εξασφαλίσει σηµαντικές πληροφορίες πάνω στις ειδικές ανάγκες υποστήριξης που έχει η νεολαία η

Διαβάστε περισσότερα

Οργανισμός Παιδείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Προστασίας (ΟΠΚΑΠ) Δήμου Αγ. Δημητρίου

Οργανισμός Παιδείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Προστασίας (ΟΠΚΑΠ) Δήμου Αγ. Δημητρίου Οργανισμός Παιδείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Προστασίας (ΟΠΚΑΠ) Δήμου Αγ. Δημητρίου 1 Υπεύθυνος Μελέτης: Κωτσίδης Κωνσταντίνος Δημοτικός Σύμβουλος Αγίου Δημητρίου Μέλος ΟΠΚΑΠ Αγίου Δημητρίου 2 Πιλοτική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Αγόρι 390 (51.25%) 360 (43.11%) 750 Κορίτσι 371 (48.75%) 475 (56.89%) (100%) 835 (100%) 1596

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Αγόρι 390 (51.25%) 360 (43.11%) 750 Κορίτσι 371 (48.75%) 475 (56.89%) (100%) 835 (100%) 1596 ΙΙ. ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Α. Γενικά στοιχεία. Όπως φαίνεται παραπάνω, το 4.55% των ερωτηθέντων μαθητών πηγαίνουν στο Γυμνάσιο ενώ 47.48% αυτών φοιτούν στο Λύκειο ( για το 11.97% των μαθητών του δείγματος

Διαβάστε περισσότερα

Βαθμολογία των μαθητών

Βαθμολογία των μαθητών Βαθμολογία των μαθητών Τι σημαίνει βαθμολογία Η βαθμολογία ως παιδαγωγική ενέργεια ισοδυναμεί με τη διαδικασία απόδοσης βαθμού Βαθμός σημαίνει συγκεκριμενοποίηση της αξιολόγησης με έναν αριθμό ή χαρακτηρισμό

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά.

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. Γ. Οι μαθητές και τα Μαθηματικά. Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. ΠΙΝΑΚΑΣ 55 Στάση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Μεγαλώνοντας ως αγόρι, μεγαλώνοντας ως κορίτσι: η κατασκευή της ταυτότητας του φύλου στο οικογενειακό και στο σχολικό πλαίσιο

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Μεγαλώνοντας ως αγόρι, μεγαλώνοντας ως κορίτσι: η κατασκευή της ταυτότητας του φύλου στο οικογενειακό και στο σχολικό πλαίσιο ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Μεγαλώνοντας ως αγόρι, μεγαλώνοντας ως κορίτσι: η κατασκευή της ταυτότητας του φύλου στο οικογενειακό και στο σχολικό πλαίσιο ΘΕΜΑ : ΦΟΡΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΓΟΥΝ

Διαβάστε περισσότερα

Το προφίλ και τα κίνητρα συμμετοχής των εκπαιδευομένων στο Κοινωνικό Πανεπιστήμιο Ενεργών Πολιτών

Το προφίλ και τα κίνητρα συμμετοχής των εκπαιδευομένων στο Κοινωνικό Πανεπιστήμιο Ενεργών Πολιτών ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ, ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Το προφίλ και τα κίνητρα συμμετοχής των εκπαιδευομένων στο Κοινωνικό Πανεπιστήμιο Ενεργών Πολιτών Μαρία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΘΙΑΤΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΘΙΑΤΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΘΙΑΤΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η θέση του κινητού τηλεφώνου στη ζωή των παιδιών σχολικής ηλικίας (6-12 χρονών) Χρήση Πληροφόρηση Ασφάλεια» Σκοπός Να διαπιστωθoύν: η έκταση χρήσης του κινητού

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Ερευνας στη ΜΕ

Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Ερευνας στη ΜΕ Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Ερευνας στη ΜΕ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΣΑΚΟΝΙΔΗΣ, ΔΠΘ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΕΚΑΚΗ, ΑΠΘ Α ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ 201 6-2017 2 ο παραδοτέο Περιεχόμενο 1. Εισαγωγή: το θέμα και η σημασία του, η σημασία διερεύνησης του

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΔΗΛΩΣΗ «ΟΙ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου. Φεβρουάριος 2010

ΕΚΔΗΛΩΣΗ «ΟΙ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου. Φεβρουάριος 2010 ΕΚΔΗΛΩΣΗ «ΟΙ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου Φεβρουάριος 2010 Α.Π.Θ Ιδρυματικά Υπεύθυνη Βαβάτση Χριστάκη Νόρμα, Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής. Επιμέλεια/ Συντονισμός

Διαβάστε περισσότερα

Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά

Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά Πρόσβαση στην γνώση και στην πληροφορία -Επιστήµονες-πειράµατα -Πηγή ενηµέρωσης-εξελίξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΣΥΠ

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΣΥΠ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ (ΠΕΣΥΠ) ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΣΥΠ ΜΑΘΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Γραφείο Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Πληροφόρησης Νέων Δήμου Ρεθύμνης

Γραφείο Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Πληροφόρησης Νέων Δήμου Ρεθύμνης Γραφείο Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Πληροφόρησης Νέων Δήμου Ρεθύμνης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός του παρόντος είναι να παρουσιάσει τον τρόπο δημιουργία και λειτουργίας Γραφείου Επαγγελματικού Προσανατολισμού

Διαβάστε περισσότερα

ιερεύνηση των Όρων και των Προϋποθέσεων που ενισχύουν την Ανάδειξη της Πολιτισµικής υναµικής της Εκπαίδευσης

ιερεύνηση των Όρων και των Προϋποθέσεων που ενισχύουν την Ανάδειξη της Πολιτισµικής υναµικής της Εκπαίδευσης ιερεύνηση των Όρων και των Προϋποθέσεων που ενισχύουν την Ανάδειξη της Πολιτισµικής υναµικής της Εκπαίδευσης Η σύγχρονη εκπαίδευση στοχεύει στην ολόπλευρη ανάπτυξη του µαθητή τόσο σε ατοµικό όσο και σε

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. ΠΡΟΛΟΓΟΣ (Παντελής Γεωργογιάννης) 19

Περιεχόμενα. ΠΡΟΛΟΓΟΣ (Παντελής Γεωργογιάννης) 19 έσπω Κυπριανού 5 Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ (Παντελής Γεωργογιάννης) 19 ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 23 ιατύπωση του προβλήµατος 25 Οριοθέτηση του προβλήµατος 28 Αναγκαιότητα και χρησιµότητα της έρευνας 29 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

Ενδυναμώνοντας τις σχέσεις με τους γονείς

Ενδυναμώνοντας τις σχέσεις με τους γονείς Ενδυναμώνοντας τις σχέσεις με τους γονείς Ελλη Φρεγγίδου, Μ.Sc Ψυχολόγος Επιστημονικά Υπεύθυνη Κοινωνικής Μέριμνας Δ. Κιλκίς Υπεύθυνη Σχολής Γονέων Ι.Μ.Κ. Ο κάθε άνθρωπος μεγαλώνοντας σε μία οικογένεια

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: Β06Σ03 «Στατιστική περιγραφική εφαρμοσμένη στην ψυχοπαιδαγωγική» ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: Β06Σ03 «Στατιστική περιγραφική εφαρμοσμένη στην ψυχοπαιδαγωγική» ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2011-2012 ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: Β06Σ03 «Στατιστική περιγραφική εφαρμοσμένη στην ψυχοπαιδαγωγική» Διδάσκων: Κ. Χρήστου

Διαβάστε περισσότερα

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο : ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο : ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο : ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ( σελίδες σχολικού βιβλίου 129 133, έκδοση 2014 : σελίδες 124 129 ) 3.3.2 Παρακίνηση 3.3.2.1 Βασικές έννοιες Η υλοποίηση του έργου και η επίτευξη των στόχων στις

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτισμός και Ανθρώπινη Ανάπτυξη. Η θεωρία του Piaget Εθνοθεωρίες των γονέων Παιχνίδι και εργασία Σχολική εκπαίδευση και πρακτική αγωγή

Πολιτισμός και Ανθρώπινη Ανάπτυξη. Η θεωρία του Piaget Εθνοθεωρίες των γονέων Παιχνίδι και εργασία Σχολική εκπαίδευση και πρακτική αγωγή Πολιτισμός και Ανθρώπινη Ανάπτυξη Η θεωρία του Piaget Εθνοθεωρίες των γονέων Παιχνίδι και εργασία Σχολική εκπαίδευση και πρακτική αγωγή Η δομική θεωρία του Piaget: Βασικές αρχές Τέσσερα στάδια γνωστικής

Διαβάστε περισσότερα

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1.1 Σκοπός Έρευνας

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1.1 Σκοπός Έρευνας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Σκοπός Έρευνας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο βασικός σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αξιολόγηση των παραγόντων που επιδρούν και διαμορφώνουν τη γνώμη, στάση και αντίληψη των νέων (μαθητών)

Διαβάστε περισσότερα

ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΕ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ

ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΕ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ 1 of 18 4/16/2015 4:11 PM ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΕ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Το ερωτηματολόγιο αυτό έχει διάφορες ενότητες για τα ψηφιακά παιχνίδια που παίζονται σε συσκευές κινητής τεχνολογίας και ειδικότερα

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης

Έρευνα Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Έρευνα Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης 1 ΤΥΠΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 30/10/2012 4/1/2013 ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΤΥΧΑΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικές και επαγγελματικές φιλοδοξίες μαθητών Β τάξης Λυκείων Δήμου Παπάγου Χολαργού

Εκπαιδευτικές και επαγγελματικές φιλοδοξίες μαθητών Β τάξης Λυκείων Δήμου Παπάγου Χολαργού Εκπαιδευτικές και επαγγελματικές φιλοδοξίες μαθητών Β τάξης Λυκείων Δήμου Παπάγου Χολαργού Στην εργασία που πραγματοποιήσαμε ενδιαφερθήκαμε για : Τις φιλοδοξίες των νέων Την κατανομή του χρόνου των νέων

Διαβάστε περισσότερα

Βασικό εργαλείο αυτοαξιολόγησης Ερωτηματολόγιο για γονείς και κηδεμόνες

Βασικό εργαλείο αυτοαξιολόγησης Ερωτηματολόγιο για γονείς και κηδεμόνες Βασικό εργαλείο αυτοαξιολόγησης Ερωτηματολόγιο για γονείς και κηδεμόνες Σημερινή ημερομηνία Παρακαλείσθε όπως συμπληρώσετε. Αριθμός ερωτηματολογίου Συμπληρώνεται από το σχολείο. Αγαπητοί γονείς, αγαπητοί

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το Σύντομη περιγραφή Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Διαβάστε περισσότερα

Κωδικοποίηση Ερωτηματολογίου Έρευνας με θέμα: «Εκπαίδευση και Επαγγελματικές Επιλογές»

Κωδικοποίηση Ερωτηματολογίου Έρευνας με θέμα: «Εκπαίδευση και Επαγγελματικές Επιλογές» Κωδικοποίηση Ερωτηματολογίου Έρευνας με θέμα: «Εκπαίδευση και Επαγγελματικές Επιλογές» Μεταβλητή Ερώτηση Απάντηση Κωδικός E1 Ηλικία Ο αριθμός της ηλικίας των ερωτούμενων (π.χ. 21) Ηλικία (αριθμός) E2 Φύλο

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών

Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών Η οικογένεια είναι το κατ εξοχήν περιβάλλον στο οποίο ζει, αναπτύσσεται και διαμορφώνεται το παιδί. Αντιλαμβάνεται λοιπόν

Διαβάστε περισσότερα

«Πώς επηρεάζονται οι άνθρωποι από τη δόξα, τα χρήματα και την επιτυχία;»

«Πώς επηρεάζονται οι άνθρωποι από τη δόξα, τα χρήματα και την επιτυχία;» «Πώς επηρεάζονται οι άνθρωποι από τη δόξα, τα χρήματα και την επιτυχία;» ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΛΙΛΙΑΝ ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑΝΤΗ ΤΑΞΗ: Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΜΗΜΑ: Γ2 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2015-2016 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Παπαμιχαλοπούλου Ελευθερία, Νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής Τ.Ε. 1 ο Νηπιαγωγείου Ελληνικού Υπ. Διδάκτορας Ειδικής Αγωγής, Τ.Ε.Α.Π.Η.

Παπαμιχαλοπούλου Ελευθερία, Νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής Τ.Ε. 1 ο Νηπιαγωγείου Ελληνικού Υπ. Διδάκτορας Ειδικής Αγωγής, Τ.Ε.Α.Π.Η. Π3.2.2. Κοινωνικές Ιστορίες που αφορούν στην Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη και στην κατανόηση κοινωνικών καταστάσεων για μαθητές με αναπηρία Π3.2.3. Κοινωνικές Ιστορίες που αφορούν στη διαχείριση κινδύνων

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ενότητα 10: Η μάθηση στην προσχολική ηλικία: αξιολόγηση Διδάσκων: Μανωλίτσης Γεώργιος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣ: ΘΕΜΑ : Εφαρµογή καινοτόµων παρεµβάσεων στο Ολοήµερο Νηπιαγωγείο

ΠΡΟΣ: ΘΕΜΑ : Εφαρµογή καινοτόµων παρεµβάσεων στο Ολοήµερο Νηπιαγωγείο Να διατηρηθεί µέχρι Βαθµός ασφαλείας Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Η Μ Ο Κ Ρ Α Τ Ι Α ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝ. ΠΑΙ ΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚ/ΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ /ΝΣΗ ΣΠΟΥ ΩΝ Π.Ε. ΤΜΗΜΑ Α. Παπανδρέου

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το ΕΠΜ_2014 Εκπαιδευτικό Έργο «Το Κινητό Μουσείο»

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ. Άννα Κουκά

ΘΕΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ. Άννα Κουκά ΘΕΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ Άννα Κουκά Αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών. Μετρήσεις. Σημαντικές παρατηρήσεις Γενικός ορισμός με πρακτικά κριτήρια Αξιολόγηση είναι η απόδοση μιας ορισμένης

Διαβάστε περισσότερα

«Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία

«Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία «Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία 1 Ο NEWSLETTER ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015 Ο Σύνδεσμος Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου & Νομού Ηρακλείου ξεκινά μια σειρά ενημερώσεων της κοινής γνώμης

Διαβάστε περισσότερα