Έρευνα για την κοινωνική, εκπαιδευτική και πολιτισμική ταυτότητα των φοιτητών του Τμήματος Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα για την κοινωνική, εκπαιδευτική και πολιτισμική ταυτότητα των φοιτητών του Τμήματος Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης Συγγραφέας: Καρασούλα Ευφροσύνη ( Α.Μ ) Επιβλέπων Καθηγητής: Λιάγκουρας Γεώργιος

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΕΡΟΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ 1. Νέοι: Διάθεση χρόνου Διαπροσωπικές σχέσεις ( Αθήνα, 1999).6 2. Η ταυτότητα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και οι ανάγκες της νεολαίας στο νομό Θεσσαλονίκης (ΕΚΚΕ, 1999) Οι νέοι του καιρού μας ( Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, ).12 2 Ο ΜΕΡΟΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΔΙΟΥ- Η ταυτότητα της έρευνας Κοινωνικά και Δημογραφικά Χαρακτηριστικά των Φοιτητών ΜΟΔ Εκπαιδευτικά Χαρακτηριστικά των ΜΟΔ Χαρακτηριστικά των ΜΟΔ κατά την εισαγωγή τους στο ΤΜΟΔ...23 Η ιεράρχηση των σχολών και οι βασικές πηγές ενημέρωσης κατά την συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου.24 Ενδιαφέρον για το αντικείμενο των σπουδών των ΜΟΔ σήμερα και κατά τη εισαγωγή στο τμήμα.26 Βαθμός ικανοποίησης από τις από τις σπουδές στο ΤΜΟΔ και τους καθηγητές.27 Μελέτη και παρακολούθηση των μαθημάτων από τους ΜΟΔ 29 Συμμετοχή σε πρόγραμμα πρακτικής άσκησης και ανταλλαγής φοιτητών.31 Μεταπτυχιακές Σπουδές Εύρεση εργασίας.. 33 Συμπεράσματα κεφαλαίου Διάθεση του Ελεύθερου Χρόνου των Φοιτητών ΜΟΔ Διάρκεια της διάθεσης του ελεύθερου χρόνου των ΜΟΔ Βαθμός ικανοποίησης από τη διάθεση του ελεύθερου χρόνου Τηλεόραση Βιβλία-Περιοδικά Εφημερίδες Ταξίδια-εκδρομές Κέντρα διασκέδασης 50 Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 1

3 3.8 Κινηματογράφος Καλλιτεχνικές ομάδες Διαδίκτυο Φίλοι Συμπεράσματα κεφαλαίου Γενικότερες Στάσεις και Αντιλήψεις των Φοιτητών ΜΟΔ Πολιτική Θρησκεία Αλλοδαποί και Εγκληματικότητα Γυναίκα - Οικογένεια - Καριέρα Συμπεράσματα κεφαλαίου...73 ΕΠΙΛΟΓΟΣ..76 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.78 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ-ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ...79 Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 2

4 Εισαγωγή Το Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης (Τ.Μ.Ο.Δ.) ιδρύθηκε το 2000 στη Χίο με σκοπό να καλύψει τις ανάγκες της νέας οικονομίας σε σύγχρονους διπλωματούχους μηχανικούς. Μηχανικούς με πολύπλευρες τεχνικές, διοικητικές και οικονομικές γνώσεις ικανούς να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της νέας εποχής στους τομείς: Χρηματοοικονομικής Μηχανικής (Financial Engineering) Διοίκησης Έργων και Λειτουργιών (Project & Operations Management) Μηχανικής της Διοίκησης (Engineering Management) Κεντρικός στόχος της παρούσας έρευνας είναι να μελετηθούν με σύγχρονες μεθόδους στατιστικής ανάλυσης ( πολυμεταβλητή ανάλυση δεδομένων ) τα κοινωνικά, οικονομικά, εκπαιδευτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά των φοιτητών του τμήματος Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης. Συγκεκριμένα, οι διακριτοί στόχοι και η << προστιθέμενη αξία >> της παρούσας έρευνας εντοπίζεται στα παρακάτω θέματα: Δεν περιορίζεται η ανάλυση στην περιγραφική στατιστική. Τα θέματα της έρευνας αναλύονται σε βάθος, συμπεριλαμβάνονται στατιστικοί έλεγχοι υποθέσεων και σχολιάζεται η σημασία των αποτελεσμάτων. Οι στατιστικές επεξεργασίες των δεδομένων της έρευνας πραγματοποιήθηκαν με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS for Windows ( version 12 ). Επειδή η έρευνα αναφέρεται σε φοιτητικό πληθυσμό, συνδυάζει την ανάλυση των νεολαϊστικών χαρακτηριστικών ( σχέση με τον πολιτισμό, την πολιτική, τη θρησκεία ) με την ανάλυση των εκπαιδευτικών χαρακτηριστικών. Η μελέτη που ακολουθεί χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος έχει πιο γενικό χαρακτήρα και αφορά τις κυριότερες έρευνες της ελληνικής βιβλιογραφίας σχετικά με τα χαρακτηριστικά, τις στάσεις και τις αντιλήψεις της Ελληνικής νεολαίας. Παρουσιάζονται τα πιο σημαντικά αποτελέσματα των ερευνών αυτών καθώς και τα Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 3

5 μειονεκτήματα ή πλεονεκτήματα των συγκεκριμένων ερευνών σε σχέση με την δική μας έρευνα. Το δεύτερο μέρος της μελέτης επικεντρώνεται στην παρουσίαση, ανάλυση και σχολιασμό των βασικών ευρημάτων της έρευνας πεδίου. Στην εισαγωγή παρουσιάζεται η μέθοδος και οι διαδικασίες συγκρότησης του δείγματος. Το πρώτο κεφάλαιο εστιάζει στα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των ΜΟΔ και το δεύτερο κεφάλαιο στα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά ( ιεράρχηση σχολών, ικανοποίηση από τις σπουδές, μεταπτυχιακές σπουδές ). Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται ο τρόπος αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου των φοιτητών του ΤΜΟΔ για την αναψυχή τους. Ειδικότερα η έρευνα ασχολείται με τη διάθεση αυτού του χρόνου στον αθλητισμό, στη διασκέδαση, στην παρακολούθηση προγραμμάτων ΜΜΕ και σε δραστηριότητες ατομικές ή συλλογικές. Τέλος στο τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο εξετάζονται βασικές αξίες και αντιλήψεις των ΜΟΔ που αφορούν την πολιτική, τη θρησκεία, τη σχέση των δύο φύλων μέσα στην οικογένεια και τη σχέση των αλλοδαπών με την εγκληματικότητα. Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 4

6 1 ο ΜΕΡΟΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ KAI ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ (DESK RESEARCH) Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 5

7 Ανασκόπηση της Υπάρχουσας Βιβλιογραφίας Στην ενότητα αυτή γίνεται μία σύντομη αναφορά σε παρόμοιες έρευνες. Έρευνες που αφορούν τους νέους και καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα συμπεριφοράς των νέων και του πολιτισμικού τους συστήματος. Γίνεται αναφορά στον σκοπό και στην μεθοδολογία της κάθε έρευνας και αναφέρονται τα πιο σημαντικά αποτελέσματα των ερευνών αυτών. Οι έρευνες που βρήκαμε είναι οι εξής: Νέοι: Διάθεση χρόνου Διαπροσωπικές σχέσεις ( ΕΚΚΕ, 1999). Η ταυτότητα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και οι ανάγκες της νεολαίας στο νομό Θεσσαλονίκης (ΕΚΚΕ, 1999). Οι νέοι του καιρού μας ( Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, ). 1. Νέοι: Διάθεση χρόνου Διαπροσωπικές σχέσεις ( ΕΚΚΕ, 1999) Σκοπός της συγκεκριμένης έρευνας ήταν να ασχοληθεί με τους νέους κυρίως έξω από τον χώρο της εκπαίδευσης, και, το κυριότερο, να στηρίξει τον προγραμματισμό και τον προσδιορισμό των στόχων της σε αποτελέσματα επιστημονικής έρευνας και όχι στον εμπειρισμό. Οι τομείς που επελέγησαν τελικά για διερεύνηση είναι ο ελεύθερος χρόνος, οι διαπροσωπικές σχέσεις και οι αξίες των νέων, καλύπτοντας έτσι ένα τεράστιο φάσμα συμπεριφοράς των νέων και του πολιτισμικού τους συστήματος. Γεωγραφικά, η έρευνα κάλυψε την Περιοχή της Πρωτεύουσας, ενώ τον πληθυσμό της έρευνας αποτέλεσαν άτομα των ομάδων ηλικιών και ετών. Η διαμόρφωση του δειγματοληπτικού σχεδίου έγινε με βάση τις ακόλουθες αποφάσεις και αιτήματα της ομάδας έρευνας, που ήταν υπεύθυνη για τη διεξαγωγή της: 1. Το συνολικό δείγμα να κυμαίνεται μεταξύ των ατόμων. 2. Να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στην ομάδα των νέων ετών. Πιο συγκεκριμένα να ερευνηθούν 400 άτομα από κάθε φύλο της ομάδας ηλικίας Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 6

8 15-19 και 200 περίπου άτομα από κάθε φύλο της αντίστοιχης ομάδας20-24 ετών. Με βάση διαθέσιμα στοιχεία της ΕΣΥΕ, εκτιμήθηκε ότι για την ικανοποίηση του αιτήματος, θα έπρεπε το δειγματοληπτικό κλάσμα για την πρώτη ομάδα ηλικιών να ορισθεί στο 1/250 και για τη δεύτερη στο 1/500. Για τους σκοπούς της έρευνας και με βάση τις πιο πάνω αποφάσεις, υιοθετήθηκε ένα δισταδιακό δείγμα επιφανειών. Οι επιφάνειες των απογραφικών τμημάτων στα οποία είχε διαιρεθεί η Περιοχή της Πρωτεύουσας, κατά την Απογραφή Πληθυσμού του έτους 1981, αποτέλεσαν τις μονάδες του πρώτου σταδίου. Οι νέοι και οι νέες των ηλικιών ετών που ήταν μέλη των νοικοκυριών, τα οποία κατά το χρόνο της έρευνας κατοικούσαν στις επιφάνειες αυτές, αποτέλεσαν τις δεύτερες και τελικές μονάδες της έρευνας. Η συλλογή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε με συνεντεύξεις από 20 ειδικά ειδικευμένους συνεντευκτές, που επισκέφτηκαν τα άτομα που είχαν επιλεγεί στο δείγμα. Οι συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση άρχισε στις 15 Ιουνίου 1983 και περατώθηκε στις 30 Ιουλίου και η δεύτερη άρχισε στις 10 Σεπτεμβρίου και περατώθηκε στις αρχές Οκτωβρίου. Ενώ στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται τα συμπληρωθέντα ερωτηματολόγια του δείγματος κατά ομάδα ηλικίας και φύλο. Συμπληρωθέντα Ερωτηματολόγια αγόρια κορίτσια (%) συμπληρωθέντα. ερωτηματολόγια Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει 92 ερωτήσεις και ένα πίνακα με την σύνθεση του νοικοκυριού και τα κοινωνικο-δημογραφικά χαρακτηριστικά. Από τις ερωτήσεις οι περισσότερες είναι κλειστές, προκωδικοποιημένες, και μόνο 16 είναι ελεύθερες που κωδικοποιήθηκαν εκ των υστέρων. Για την κατάρτιση και διατύπωση του ερωτηματολογίου ελήφθη υπόψη μόνο ο πληθυσμός της περιοχής της Αθήνας. Για Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 7

9 την περίπτωση της επαρχίας και ιδιαίτερα του αγροτικού χώρου χρειάστηκε μία αναπροσαρμογή του ερωτηματολογίου. Η συγκεκριμένη έρευνα όμως, σε αντίθεση με την δική μας έρευνα, στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στους βασικούς πίνακες των ερωτήσεων του ερωτηματολογίου της έρευνας. Έχει διαρθρωθεί σύμφωνα με τις εννοιολογικές ενότητες του ερωτηματολογίου και περιορίζεται στο να επισημαίνει τα κυριότερα ευρήματα. Τα αποτελέσματα βασίζονται στις συχνότητες των απαντήσεων των ερωτηθέντων, όπως ταξινομούνται κατά φύλο και ομάδα ηλικίας, σε εκατοστιαίες μονάδες. Από τα αποτελέσματα της έρευνας βρέθηκε ότι υψηλά ποσοστά των νέων και των δύο ομάδων ηλικίας δεν παρακολουθούν καθημερινά τηλεόραση, συγκεκριμένα οι μισοί από την πρώτη ηλικία και λίγο περισσότερο από τη δεύτερη. Ενώ ως προς τα τηλεοπτικά προγράμματα που παρακολουθούν περισσότερο οι νέοι και των δύο φύλων και ομάδων ηλικίας, διαπιστώνεται ότι υπερτερούν σημαντικά οι κινηματογραφικές ταινίες και ακολουθούν οι ειδήσεις και τα μουσικοχορευτικά προγράμματα. Τα αθλητικά παρακολουθούνται από την μεγάλη πλειονότητα των αγοριών και τα σήριαλ από την πλειονότητα των κοριτσιών. Επίσης το ποσοστό των ειδήσεων είναι αισθητά μειωμένο κυρίως όμως για τα κορίτσια της μικρής ηλικίας σε σύγκριση με τα συνομήλικά τους αγόρια. Ακόμη από την έρευνα του ΕΚΚΕ φαίνεται ότι ο κινηματογράφος αποτελεί βασική διασκέδαση των νέων. Μόνο ένα 2% περίπου δεν είχε πάει σε κινηματογράφο τους τελευταίους 12 μήνες που διεξήχθη η έρευνα. Ωστόσο τα αγόρια της ηλικίας ετών πηγαίνουν στον κινηματογράφο πολύ συχνότερα από τα κορίτσια της ίδιας ηλικίας, ενώ στην ομάδα ηλικίας ετών οι διαφορές στη συχνότητα μεταξύ των δύο φύλων μειώνονται σημαντικά. Επίσης η έρευνα έδειξε ότι το 1/3 των αγοριών και των κοριτσιών μεταξύ καθώς και των κοριτσιών ετών κάνει συχνά ταξίδια ή εκδρομές αναψυχής. Το ποσοστό αυτό μειώνεται περίπου στο 1/4 στα αγόρια ηλικίας μεταξύ ετών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 10,5% των αγοριών μεταξύ ετών δεν έχει κάνει ποτέ ταξίδια ή εκδρομές. Ακόμη το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων δεν έχει ταξιδέψει Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 8

10 στο εξωτερικό. Από αυτούς που έχουν ταξιδέψει τα αγόρια είναι κάπως περισσότερα από τα κορίτσια, οι διαφορές όμως δεν είναι στατιστικά σημαντικές. Η κοινωνικότητα των νέων είναι εμφανής στην συγκεκριμένη έρευνα. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία ( από 92% ως 99% κατά κατηγορίες) βρίσκονται ενταγμένοι, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, σε μία ομάδα έντονης κοινωνικοποίησης, όπως είναι η παρέα. Οι παρέες των νέων αποτελούνται συνήθως από 6-10 άτομα ( για το 43% ως το 50% του δείγματος), είναι δηλαδή αρκετά πολυμελείς. Ελαφρά χαμηλότερα είναι τα ποσοστά όσων έχουν μικρότερη παρέα, των 2-5 ατόμων, ενώ δεν είναι κι εντελώς ασήμαντο το ποσοστό των νέων με τις πολυπληθείς παρέες άνω των 11 ατόμων (16% στα αγόρια και των δύο ομάδων ηλικιών, 13% στα κορίτσια των 15-19). Όσον αφορά την ισότητα των δύο φύλων μόνο λίγο περισσότερα από τα μισά αγόρια και των δύο ομάδων ηλικίας ( το 54% κατά μέσον όρο ), εκφράζουν την άποψη ότι η θέση της γυναίκας δεν πρέπει να περιορίζεται αποκλειστικά στο σπίτι. Οι υπόλοιποι είτε διαφωνούν, είτε δεν έχουν γνώμη. Και όταν θίγεται το θέμα των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων ανδρών και γυναικών, το ποσοστό των αγοριών, που δέχεται ότι πρέπει να κατανέμονται ισότιμα και στα δύο φύλα, είναι εντυπωσιακά υψηλό. Στα κορίτσια και των δύο ομάδων ηλικίας οι απαντήσεις είναι εναρμονισμένες με την σύγχρονη αντίληψη για τη θέση της γυναίκας και δεν αναπαράγουν την παραδοσιακή κατανομή των ρόλων. Έτσι, το 83% (κατά μέσον όρο) δεν συμφωνεί με την άποψη ότι η θέση της γυναίκας είναι περισσότερο στο σπίτι παρά στην εργασία και το 90% θεωρούν ότι οι γυναίκες πρέπει να έχουν ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με τους άνδρες. Τέλος από την έρευνα του ΕΚΚΕ φαίνεται ότι οι περισσότεροι νέοι και των δύο φύλων σπάνια πηγαίνουν στην εκκλησία, ένα δε υπολογίσιμο ποσοστό, κυμαινόμενο από 19% ως 27%, δεν πηγαίνει ποτέ. Θεωρούν ωστόσο τη θρησκεία ως σημαντικό στοιχείο της ζωής τους περισσότεροι από τους μισούς νέους της εφηβικής ηλικίας. Τα αντίστοιχα μεγέθη για την ηλικία ετών είναι μειωμένα. Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 9

11 2. Η ταυτότητα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και οι ανάγκες της νεολαίας στο νομό Θεσσαλονίκης (ΕΚΚΕ, 1999) Ο σκοπός της έρευνας είναι σύνθετος και κύρια εστιάζεται στην αποτύπωση των αναγκών της νεολαίας μέσα από τη διερεύνηση της συμπεριφοράς, του τρόπου διαβίωσης και των γενικότερων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν καθημερινά τα άτομα των νεαρών ηλικιακών ομάδων του νομού Θεσσαλονίκης. Οι επιδιώξεις των νέων καθώς και η αναφορά τους στα άλυτα σημαντικά προβλήματα της γενιάς τους αποκαλύπτουν τους στόχους αυτής της γενιάς. Οι άξονες σχεδιασμού της μεθοδολογίας της έρευνας ήταν οι εξής: 1. Η συνολική πληροφόρηση που θα συλλεγόταν δεν θα έπρεπε να αφορά μόνο το τμήμα εκείνο της νεολαίας το οποίο είτε σπουδάζει είτε ψάχνει για εργασία, διότι έτσι θα χανόταν ένα σημαντικό τμήμα της νεολαίας το οποίο είναι οικονομικά ενεργό. Ως εκ τούτου, ως ανώτατο ηλικιακό όριο των ατόμων της ομάδας στόχου της έρευνας ορίστηκε το 29 ο έτος, ενώ ως κατώτατο ορίστηκε η ηλικία 15 ετών. 2. Αποφασίστηκε η έρευνα να γίνει σε επίπεδο νοικοκυριών. Δηλαδή, να επιλεγούν νοικοκυριά με τουλάχιστον ένα άτομο ηλικίας ετών στη σύνθεσή τους. 3. Επειδή τα προβλήματα της σπουδάζουσας νεολαίας αφۥενός διαφοροποιούνται, ενώ αφۥετέρου παρουσιάζουν ιδιομορφίες, κρίθηκε σκόπιμο να γίνει επιλογή ενός ικανοποιητικού αριθμού σχολείων του νομού Θεσσαλονίκης και να συλλεγεί πληροφόρηση για τους μαθητές των εν λόγω σχολείων (προβλήματα που αντιμετωπίζουν, διάθεση ελεύθερου χρόνου κ.λπ.). 4. Από τις υπόλοιπες ομάδες που πιθανώς εμφανίζουν ιδιομορφίες και προβλήματα στο νομό, κρίθηκε σκόπιμη η επιλογή και η διερεύνηση των προβλημάτων 400 Ποντίων-ομογενών. Πάνω στους άξονες αυτούς, η επιλογή του δείγματος έγινε ως εξής: Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 10

12 Νεολαία του νομού Θεσσαλονίκης: έρευνα σε άτομα από αντιπροσωπευτικά νοικοκυριά του νομού. Έρευνα από αντιπροσωπευτική νεολαία από τα σχολεία του νομού Θεσσαλονίκης. Έρευνα σε πόντιους ομογενείς. Η συλλογή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε με συνεντεύξεις από 20 ειδικά ειδικευμένους συνεντευκτές, που επισκέφτηκαν τα άτομα που είχαν επιλεγεί στο δείγμα. Ενώ τα αποτελέσματα βασίζονται στις συχνότητες των απαντήσεων των ερωτηθέντων και δεν χρησιμοποιείται κάποιο στατιστικό πρόγραμμα όπως συμβαίνει στην δική μας έρευνα. Όσον αφορά τα αποτελέσματα της έρευνα, στην συντριπτική τους πλειονότητα οι νέοι έχουν φίλους. Πιστεύουν στη φιλία και αυτή αποτελεί την πιο σημαντική παράμετρο της ζωής τους. Μόνο το 4,0% του δείγματος δηλώνει ότι δεν έχει φίλους. Κατά αστικότητα και ηλικία, δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις, όταν ο μέσος όρος ύπαρξης στενών φίλων είναι πάνω από το 95,0%. Οι νέοι των μικρότερων ομάδων ηλικιών έχουν πολύ περισσότερο ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή τους από τους νέους της μεγαλύτερης ομάδας ηλικιών. Αλλά και ανάμεσα στα δύο φύλα, περισσότερο ελεύθερο χρόνο διαθέτουν τα αγόρια των ομάδων ηλικιών και ετών από τα συνομήλικά τους κορίτσια. Στην ανοικτή ερώτηση για τις πιο αγαπημένες δραστηριότητες με τις οποίες επιθυμούν να ασχοληθούν οι νέοι κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου τους, η άθληση αποτελεί την πρώτη επιλογή τους και με ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 25%-42% στη μικρότερη (15-19), 20%-30% στη μεσαία (20-24) και 26%-54,4% στη μεγαλύτερη ομάδα ηλικιών (25-29). Το ενδιαφέρον των γυναικών για τον αθλητισμό είναι χαμηλό, αφού τα ποσοστά των προτιμήσεών τους πέφτουν κάτω του 10,5% και ανεξάρτητα από την ηλικία ή τον τόπο διαμονής. ( Εξαιρείται ένα ποσοστό 28,5%, το οποίο συγκεντρώνουν οι γυναίκες ετών των ημιαστικών περιοχών). Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 11

13 Σύμφωνα πάλι με την έρευνα ως προς τον βαθμό ικανοποίησης από την διάθεση του ελευθέρου χρόνου, οι άνδρες εκδηλώνουν σε υψηλότερο βαθμό την ικανοποίησή τους για τη χρήση του ελεύθερου χρόνου τους από τις γυναίκες. Η τάση αυτή δικαιολογείται από το γεγονός ότι οι άνδρες έχουν περισσότερη ελευθερία κινήσεων και πραγματοποιούν συχνότερες και μεγαλύτερης διάρκειας εξόδους από το σπίτι. Αντίθετα, οι γυναίκες επηρεάζονται από τις παραδοσιακές συντηρητικές αντιλήψεις, οι οποίες περιορίζουν την ενεργό δραστηριοποίησή τους στην οικονομική, κοινωνική, και πολιτιστική ζωή. Επίσης περισσότερο ευχαριστημένοι από τον τρόπο που περνάνε τον ελεύθερο χρόνο τους είναι οι νέοι των πόλεων από τους νέου της υπαίθρου και οι νέοι των μικρότερων ομάδων ηλικιών από τους νέους της μεγαλύτερης ομάδας ηλικιών. 3.Οι νέοι του καιρού μας ( Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, ) Η έρευνες του 1997 και του 1999 επικεντρώθηκαν στα ζητήματα ιδεολογίας και διερεύνησαν το αξιακό σύστημα που συγκροτεί τη σημερινή νεολαία. Διέγνωσαν επίσης τις επιμέρους ομάδες της (νεολαία του εκπαιδευτικού μηχανισμού, εργαζόμενη νεολαία,νεολαία των αγροτικών περιοχών κ.λπ), επιχειρώντας να προσεγγίσουν το ιδιαίτερο για κάθε ομάδα μηχανισμό ιδεολογικής συγκρότησης. Γεωγραφικά οι δύο έρευνες κάλυψαν το σύνολο της χώρας, η πρώτη μάλιστα (1997) συμπεριέλαβε και τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου. Σε κάθε έρευνα το μέγεθος του δείγματος ανήλθε σε άτομα, ηλικίας ετών. Για την διεξαγωγή των ερευνών ακολουθήθηκε η μέθοδος της πολυσταδιακής στρωματοποιημένης δειγματοληψίας. Τα στρώματα των ερευνών ήταν οι δεκατέσσερις γεωγραφικές περιοχές της χώρας, καθώς και τα τρία επίπεδα αστικότητας (αστικές, ημιαστικές, αγροτικές περιοχές). Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 12

14 Η διεξαγωγή της πρώτης επιτόπιας έρευνας πραγματοποιήθηκε στο χρονικό διάστημα από 6 Οκτωβρίου έως 11 Νοεμβρίου Η δεύτερη επιτόπια έρευνα πραγματοποιήθηκε στο διάστημα από 21 Οκτωβρίου έως 21 Νοεμβρίου Για τη λήψη των συνεντεύξεων χρησιμοποιήθηκε ενιαίο για όλη τη χώρα ερωτηματολόγιο 220 ερωτήσεων κλειστών και ανοικτών. Οι ανοικτές ερωτήσεις κωδικοποιήθηκαν εκ των υστέρων, κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των δεδομένων. Οι τέσσερις περιοχές ενδιαφερόντων με τη μεγαλύτερη σημασία για τη νεολαία, σύμφωνα με την έρευνα του 1997, είναι ο αθλητισμός και τα σπορ ( 15,8%), οι διακοπές και τα ταξίδια ( 15,1%), τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα (14,1%) και η προστασία του περιβάλλοντος, με την ευρύτερη έννοια της <<ποιοτικής ζωής>>. Για τα πολιτικά πράγματα στην Ελλάδα ενδιαφέρεται μόνον το 4,4% των ερωτηθέντων. Θα πρέπει δε να τονισθεί, ότι μεταξύ των εφήβων, το ενδιαφέρον συρρικνώνεται σε επίπεδα της τάξης του 1,8%. Αντιθέτως, κυμαίνεται σε σαφώς υψηλότερα ποσοστά στις ηλικιακές ομάδες άνω των 23 ετών. Επίσης, αν και η πλειοψηφία 61% θεωρεί σαφώς την εκπλήρωση των εκλογικών υποχρεώσεων <<καθήκον>>, εντούτοις, ο ένας στους πέντε νέους/νέες (22%) που συμμετείχαν στην έρευνα του 1997, εκφράζεται για αυτό απορριπτικά. Η σημερινή απαξίωση της πολιτικής αποτυπώνεται ποσοτικά και στις δύο έρευνες. Μόλις ο ένας στους πέντε ερωτώμενους εκδηλώνει ενδιαφέρον, ενώ σχεδόν ο ένας στους δύο (1997:45,6% & 1999:48,3%) δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται <<καθόλου>>. Σύμφωνα με την έρευνα του 1999, οι νέοι άνδρες φαίνεται να εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους για την πολιτική σε μεγαλύτερη συχνότητα από τις νέες γυναίκες (22,9% έναντι 16,4%). Οι διαφοροποιήσεις κατά αστικότητα είναι ελάχιστες, με κάποια σχετική υπεροχή των αστικών έναντι των αγροτικών περιοχών. Η κατά γεωγραφική κατανομή περιοχή εμφανίζει τους νέους της Θεσσαλονίκης να αποκλίνουν κατά μέσο όρο και προς τα πάνω με 24%, ενώ οι νέοι της Κρήτης παρουσιάζουν μια σοβαρή απόκλιση προς τα κάτω που φθάνει το 11,8%. Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 13

15 Ως προς τις κοινωνικές αξίες, η πίστη στο Θεό θεωρείται από τους νέους των αστικών πολύ σημαντικό πράγμα σε ποσοστό 62,9%. Η άποψη όμως αυτή εμφανίζει πολύ μεγαλύτερη αποδοχή στις ημιαστικές (78,7%) και στις αγροτικές περιοχές (82,4%). Το αντίστοιχο ποσοστό στη Μακεδονία και Θράκη φτάνει στο 84,3%, ενώ στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη περιορίζεται στο 55,5% και 54,1% αντίστοιχα. Τέλος, οι γυναίκες εκφράζουν αυτήν την άποψη συχνότερα (72,6%) από τους άνδρες (66,9%). Η υψηλή εμπιστοσύνη στην εκκλησία, δεν συνοδεύεται και με αντίστοιχη ενίσχυση του θρησκευτικού συναισθήματος. Η εμπιστοσύνη προς το θεσμό της Εκκλησίας φαίνεται να είναι εξαιρετικά μεγάλη στις αγροτικές (80,5%) και στις ημιαστικές περιοχές (76,4%), ενώ στα αστικά κέντρα φθάνει σε ποσοστό 62,3%. Σε όλες τις περιοχές της χώρας οι νέοι στη μεγάλη τους πλειοψηφία εκφράζουν την εμπιστοσύνη τους στην εκκλησία, με εξαίρεση τη Θεσσαλονίκη, όπου 52,1% δηλώνει ότι δεν την εμπιστεύεται. Μεταξύ των δύο φύλων δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Ακόμη η νεολαία δείχνει να εμπιστεύεται σε σημαντικό βαθμό τη Δημόσια Τηλεόραση, σε αντίθεση με την Ιδιωτική, τις Εφημερίδες και το Ραδιόφωνο. Οι γυναίκες εμπιστεύονται την κρατική τηλεόραση σχετικά περισσότερο (56,6%) από τους άνδρες (53,7%). Στις ημιαστικές περιοχές καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό εμπιστοσύνης (60,8%) σε σχέση με τις αγροτικές (59,9%)και τις αστικές περιοχές(52,2%). Ταυτόχρονα, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες εκφράζουν εξίσου υψηλή δυσπιστία για το θεσμό της ιδιωτικής τηλεόρασης, όπως λειτουργεί σήμερα. Σε όλες τις περιοχές της χώρας τα ποσοστά αυτών που δήλωσαν ότι μάλλον δεν εμπιστεύονται την ιδιωτική τηλεόραση ξεπερνούν το 70%, με εξαίρεση τη Μακεδονία και Θράκη, όπου το σχετικό ποσοστό περιορίζεται στο 54,6%. Τέλος, σε σχέση με τις εφημερίδες, οι άνδρες φαίνονται να είναι περισσότερο δύσπιστοι (65,5%) από τις γυναίκες (57,2%). Η μοναδική περιοχή στην οποία πλειοψηφεί όχι η δυσπιστία, αλλά η εμπιστοσύνη είναι η Θεσσαλονίκη (με ποσοστό εμπιστοσύνης 52,4%). Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 14

16 2 ο ΜΕΡΟΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΔΙΟΥ Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 15

17 Εισαγωγή Η ταυτότητα της έρευνας Η έρευνα διεξήχθη κατά την εξεταστική περίοδο του Ιανουαρίου 2006 και βασίσθηκε στους 250 φοιτητές του Τμήματος Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης. Ο βαθμός ανταπόκρισης ήταν 73,2%: από τους 250 φοιτητές συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο οι 183. Η συλλογή των στοιχείων έγινε με τη βοήθεια του ερωτηματολογίου, το οποίο συμπλήρωσαν οι φοιτητές πριν ή μετά από την γραπτή εξέτασή τους σε κάποιο μάθημα. Το ερωτηματολόγιο χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες. Η πρώτη περιλαμβάνει 15 ερωτήσεις που αφορούν τα κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά των ΜΟΔ, η δεύτερη 28 ερωτήσεις σχετικά με τις σπουδές τους, η τρίτη 22 ερωτήσεις που αφορούν τη διάθεση του ελεύθερου χρόνου και η τέταρτη 12 ερωτήσεις για τις γενικότερες στάσεις και αντιλήψεις των φοιτητών του ΤΜΟΔ. Από τις ερωτήσεις οι περισσότερες είναι πολλαπλής επιλογής και ορισμένες είναι ανοιχτές. Η ανάλυση των δεδομένων της έρευνας έγινε με την βοήθεια του στατιστικού προγράμματος SPSS. Το SPSS είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα υπολογιστικά προγράμματα Στατιστικής που προσπαθεί να καλύψει το σύνολο των << γνωστότερων >> στατιστικών τεχνικών. Συγκεκριμένα το SPSS είναι ένα στατιστικό πακέτο ανάλυσης δεδομένων, το οποίο προσφέρει στο χρήστη δυνατότητες για δημιουργία αναφορών, ανάλυση και μοντελοποίηση δεδομένων καθώς και για γραφική αναπαράσταση τους. Διαθέτει πολλές στατιστικές συναρτήσεις για ανάλυση δεδομένων μέσα από ένα εύχρηστο γραφικό περιβάλλον. Ορισμένες βασικές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στην συγκεκριμένη έρευνα για την παρουσίαση και ανάλυση των τιμών για τις μεταβλητές είναι οι εξής: Frequencies: Δείχνει την συχνότητα με την οποία εμφανίζεται η κάθε τιμή μιας μεταβλητής. Crosstabs: Για την κατασκευή πινάκων συνάφειας με σκοπό την αναζήτηση της σχέσης ανάμεσα σε δύο ή περισσότερες κατηγορικές μεταβλητές. Ο έλεγχος γίνεται με βάση τα αποτελέσματα του Chi-square. Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 16

18 Independent-Samples T Test: Για την πραγματοποίηση ελέγχου υποθέσεων για τις μέσες τιμές δύο πληθυσμών. One-Way ANOVA: Για την μελέτη περισσότερων από δύο ομάδων ως προς μία μεταβλητή. Επίσης εδώ περιλαμβάνονται και τα Post Hoc Tests με τα οποία επιλέγονται τεχνικές πολλαπλών συγκρίσεων για να συγκριθούν οι μέσοι όροι ανά δύο. Linear Regression: Η γραμμική παλινδρόμηση υπολογίζει τους συντελεστές της γραμμικής εξίσωσης, που περιλαμβάνει μία ή περισσότερες ανεξάρτητες μεταβλητές, οι οποίες προβλέπουν καλύτερα την τιμή της εξαρτώμενης μεταβλητής. Στα επόμενα κεφάλαια που ακολουθούν καταγράφονται και αναλύονται: Τα κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά των ΜΟΔ Τα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά των ΜΟΔ Η διάθεση του ελεύθερου χρόνου από τους ΜΟΔ Οι γενικότερες στάσεις και αντιλήψεις των ΜΟΔ Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 17

19 1. Κοινωνικά και Δημογραφικά Χαρακτηριστικά των Φοιτητών ΜΟΔ Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται εν συντομία μερικά δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των φοιτητών του ΤΜΟΔ που εντοπίστηκαν από την έρευνα πεδίου. Τα κοινωνικά-δημογραφικά χαρακτηριστικά των φοιτητών του δείγματος θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για τη δημιουργία συσχετίσεων στην ανάλυση του υπόλοιπου ερωτηματολογίου. Δεδομένου όμως ότι αρκετά από αυτά παρουσιάζουν και αυτοτελές ενδιαφέρον, στη συνέχεια αναλύονται τα πιο σημαντικά. Αρχικά παρουσιάζονται στους πίνακες 1.1 και 1.2 οι κατανομές του δείγματος σε σχέση με τις εξής παραμέτρους: φύλο και τόπο διαμονής. ΠΙΝΑΚΑΣ 1.1: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΝΑ ΦΥΛΟ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ %ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΑΝΔΡΕΣ ,5% ΓΥΝΑΙΚΕΣ 54 29,5% ΣΥΝΟΛΟ ,0% ΠΙΝΑΚΑΣ 1.2: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΝΑ ΤΟΠΟ ΔΙΑΜΟΝΗΣ Τόπος Διαμονής ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ %ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Αθήνα, Πειραιάς, προάστια 62 34,3% Θες/νίκη,Πάτρα,Βόλος,Ηράκλειο,Γιάννενα 22 12,2% Πόλη άνω των κατοίκων 50 27,6% Πόλη μεταξύ 5000 και κατοίκων 23 12,7% Πόλη ή χωριό κάτω των 5000 κατοίκων 24 13,2% Σύνολο ,0% Από τους παραπάνω πίνακες παρατηρούμε ότι οι άνδρες με ποσοστό 70,5% αποτελούν την πλειοψηφία των φοιτητών ΜΟΔ και ότι ένα μεγάλο ποσοστό (34,3%) των φοιτητών του τμήματος προέρχεται από την Αθήνα και τον Πειραιά. Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 18

20 Ένα εύρημα που χρήζει ιδιαίτερης μνείας είναι το υψηλό εκπαιδευτικόπολιτισμικό κεφάλαιο που <<κληρονομούν>> οι φοιτητές του δείγματος από τους γονείς τους. Όπως διαπιστώνεται από τον πίνακα 1.3, το 65,8% (46,2%) αυτών έχει πατέρα (μητέρα) απόφοιτο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι μικρότερο ποσοστό παρατηρείται σε σχετική έρευνα του ΕΜΠ (2005) που έγινε στους νέους αποφοίτους του ίδιου Πολυτεχνείου, με ποσοστό 54,4% (34,1%) αυτών να έχει πατέρα (μητέρα) απόφοιτο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό δείχνει ότι η πλειοψηφία των φοιτητών ΜΟΔ έχει γονείς με επίπεδο εκπαίδευσης μεγαλύτερο και από αυτό που παρατηρείται στους γονείς των νέων αποφοίτων του ΕΜΠ. ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 1.3: ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΤΩΝ ΜΟΔ ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΜΟΔ ΜΗΤΕΡΑ Ως και Δημοτικό 11,0% 12,6% 3-τάξια Μέση Εκπαίδευση 5,5% 6.0% 6-τάξια Μέση Εκπαίδευση 17,7% 35,2% Ανώτερη Εκπαίδευση 65,8% 46,2% Σύνολο 100% 100,0% Το μορφωτικό επίπεδο των γονέων φαίνεται να επηρεάζει το συνολικό μηνιαίο εισόδημα της οικογένειας των φοιτητών ΜΟΔ. Η μονοπαραγοντική ανάλυση διακύμανσης (One-way ANOVA) εντοπίζει σημαντικές διαφορές στους μέσους όρους του εισοδήματος ανάμεσα στις διάφορες εκπαιδευτικές βαθμίδες και συγκεκριμένα για τον πατέρα: F=5,625, p=0,001 και για την μητέρα: F=6,849 p=0,000. Στα διαγράμματα 1 και 2 παρουσιάζονται οι διαφοροποιήσεις του εισοδήματος της οικογένειας των φοιτητών ΜΟΔ ως προς το επίπεδο εκπαίδευσης του πατέρα και της μητέρας αντίστοιχα. Η μονοπαραγοντική ανάλυση διακύμανσης για τον πατέρα έδειξε ότι στατιστικά σημαντικές διαφορές υπάρχουν μεταξύ των γονέων με ανώτερη εκπαίδευση και των υπολοίπων εκπαιδευτικών βαθμίδων εξαιρουμένων αυτών που έχουν απολυτήριο 6-τάξιας μέσης εκπαίδευσης ενώ για τη μητέρα μεταξύ των γονέων με ανώτερη εκπαίδευση και των υπολοίπων εκπαιδευτικών βαθμίδων εξαιρουμένων αυτών που έχουν απολυτήριο 3-τάξιας μέσης εκπαίδευσης. Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 19

21 Επίσης η μονοπαραγοντική ανάλυση διακύμανσης φανερώνει σημαντική διαφορά στους μέσους όρους του εισοδήματος της οικογένειας των φοιτητών του ΤΜΟΔ σε σχέση με τον τόπο διαμονής των γονιών ( F=5,336, p=0,000). Στατιστικά σημαντικές διαφορές είναι μόνο οι διαφορές μεταξύ αυτών που κατοικούν στην Αθήνα ή τον Πειραιά και αυτών που κατοικούν σε πόλη μικρότερη των 5000 κατοίκων. Ενώ δεν υπάρχει σημαντική σχέση μεταξύ του αριθμού των παιδιών που έχουν οι γονείς των ΜΟΔ και του τόπου διαμονής των γονέων (F=2,096 p=0,083). ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1: ΜΕΣΟΙ ΟΡΟΙ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ 7,00 Μ.Ο ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 6,50 6,00 5,50 5,00 4,50 4,95 6,00 6,77 4,40 4,00 Ως και Δημοτικό 3-τάξια Μέση Εκπαίδευση 6-τάξια Μέση Εκπαίδευση Ανώτερη Εκπαίδευση ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2: ΜΕΣΟΙ ΟΡΟΙ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ 7,50 Μ.Ο ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 7,00 6,50 6,00 5,50 5,00 5,64 5,95 7,12 4,50 4,78 Ως και Δημοτικό 3-τάξια Μέση Εκπαίδευση 6-τάξια Μέση Εκπαίδευση ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ Ανώτερη Εκπαίδευση Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 20

22 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3: ΜΕΣΟΙ ΟΡΟΙ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΤΟΠΟ ΔΙΑΜΟΝΗΣ 7,50 Μ.Ο ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 7,00 6,50 6,00 5,50 5,00 7,33 6,19 6,12 6,09 4,50 Αθήνα,Πειραιάς Θεσ/νίκη, Πάτρα,Βόλος, Ηράκλειο, Γιάννενα Πόλη άνω των ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ 4,71 Πόλη μεταξύ Πόλη κάτω των 5000 και ΠΙΝΑΚΑΣ1.4: ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΜΟΔ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΑΘΑΡΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Έως ,6% ,8% ,3% Περισσότερα των ,3% Σύνολο 100,0% Συγκρίνοντας το συνολικό μηνιαίο εισόδημα της οικογένειας των φοιτητών του ΤΜΟΔ και των νέων αποφοίτων του ΕΜΠ, παρατηρείται ότι οι φοιτητές ΜΟΔ έχουν μεγαλύτερο μέσο όρο εισοδήματος (Mean=6,31, Median=6,00) από τους νέους απόφοιτους του ΕΜΠ (Mean=4,49, Median=4,00). Στη συγκρισιμότητα αυτή όμως υπάρχουν και κάποιες επιφυλάξεις καθώς οι απόφοιτοι του ΕΜΠ αναφέρονται στο εισόδημα που είχαν οι γονείς τους όταν σπούδαζαν πριν από 5 με 10 χρόνια περίπου. Ενδιαφέρον επίσης έχει ότι το 26,8% από το σύνολο των μηχανικών οικονομίας και διοίκησης απάντησε ότι έχει έστω έναν γονέα μηχανικό, το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο συγκριτικά με την έρευνα του ΕΜΠ (17,1%), ενώ από τη στατιστική Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 21

23 ανάλυση φαίνεται ότι υπάρχει οριακή διαφορά στο εισόδημα μεταξύ αυτών που έχουν έστω έναν γονέα μηχανικό και αυτών που δεν έχουν (T-test : t=1,898, p=0,059). Ακόμη η έρευνα έδειξε ότι από τους ΜΟΔ που δεν έχουν δικό τους σπίτι στη Χίο, το 77,6% αυτών νοικιάζουν σπίτι μόνοι τους ή με άλλους και οι υπόλοιποι διαμένουν στη φοιτητική εστία. Επίσης το 36,1% των φοιτητών του ΤΜΟΔ απάντησε ότι διαθέτει δικό του μέσο μετακίνησης. Από τη στατιστική ανάλυση φαίνεται ότι οι φοιτητές που έχουν ως μεταφορικό μέσο αυτοκίνητο (23,5%), έχουν μεγαλύτερο συνολικό μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα από τους υπόλοιπους φοιτητές που έχουν ως μεταφορικό μέσο ποδήλατο, μοτοσικλέτα ή δεν έχουν καθόλου δικό τους μέσο μετακίνησης (T-test : t=-2,902, p=0,004). Τέλος, αναφορικά πάντα με τα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των φοιτητών ΜΟΔ, το 28,4% των φοιτητών του δείγματος απάντησε ότι εργάζεται κατά την περίοδο των σπουδών του. Από τη στατιστική ανάλυση φαίνεται ότι ένας από τους λόγους που οι φοιτητές επιλέγουν να εργάζονται κατά την περίοδο των σπουδών τους είναι τα χρήματα που συνολικά ξοδεύουν το μήνα (Τ-test : t=2,496, p=0,014). Ο πίνακας διπλής εισόδου 1.5 παρουσιάζει τα χρήματα που συνολικά ξοδεύουν τον μήνα οι φοιτητές που εργάζονται και εκείνοι που δεν εργάζονται την περίοδο των σπουδών τους. Από τον πίνακα φαίνεται ότι οι φοιτητές που εργάζονται ξοδεύουν λιγότερα χρήματα συνολικά το μήνα από εκείνους που δεν εργάζονται. Ενώ το ποσοστό των εξόδων που καλύπτουν από την εργασία τους είναι: Έως και 25% το 37,2% των φοιτητών, Από 26% έως και 50% το 32,6% και Από 51% έως και 100% το 30,2% των φοιτητών. Χρήματα το μήνα/ δουλειά ΠΙΝΑΚΑΣ 1.5: ΧΡΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΞΟΔΕΥΟΥΝ ΤΟ ΜΗΝΑ- ΕΡΓΑΣΙΑ Έως Περισσότερα των 350 Σύνολο Όχι 6,5% 21,1% 72,4% 100,0% Ναι 5,8% 34,6% 59,6% 100,0% Σύνολο 6,3% 25,1% 68,6% 100,0% Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 22

24 2. Εκπαιδευτικά Χαρακτηριστικά των Φοιτητών ΜΟΔ 2.1 Χαρακτηριστικά των ΜΟΔ κατά την εισαγωγή τους στο ΤΜΟΔ Οι συμμετέχοντες στην έρευνα έδωσαν πανελλαδικές εξετάσεις και πέρασαν στη σχολή τα έτη 2000,2001,2002,2003,2004 και 2005.Με σκοπό να διερευνηθεί και το επίπεδο των φοιτητών όταν μπήκαν στη σχολή, τους ζητήθηκε να αποκαλύψουν τον βαθμό του απολυτηρίου του Λυκείου και τον βαθμό εισαγωγής στο ΤΜΟΔ. Βρέθηκε ότι ο μέσος όρος του απολυτηρίου των φοιτητών ήταν 16,9. Ενώ ο μέσος όρος του βαθμού εισαγωγής στη σχολή ήταν μικρότερος (15,6). Η διαφορά αυτή οφείλεται στο ότι στον βαθμό απολυτηρίου συμπεριλαμβάνονται εκτός από τα βασικά μαθήματα που εξετάζονται για την εισαγωγή σε κάποια σχολή και άλλα μαθήματα στα οποία οι βαθμοί είναι συνήθως υψηλοί. Επίσης το μεγαλύτερο ποσοστό των φοιτητών προέρχεται από την τεχνολογική κατεύθυνση (56,9%) και τη κατεύθυνση των θετικών επιστημών (37,6%) και ένα μικρό ποσοστό από άλλες κατευθύνσεις. 2.2 Η ιεράρχηση των σχολών και οι βασικές πηγές ενημέρωσης κατά την συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου Αναφορικά με τα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά των φοιτητών του δείγματος ένα πρώτο ενδιαφέρον εύρημα είναι η μεγάλη προτίμηση που έδειξαν οι φοιτητές για σπουδές στο τμήμα μηχανικών οικονομίας και διοίκησης της Σχολής Επιστημών της Διοίκησης της Χίου. Με βάση τις δηλώσεις προτίμησης για την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ, το 37,5% των φοιτητών είχε το τμήμα μέσα στις 5 πρώτες επιλογές. Το 36,9% το είχε από την 6 η έως τη 15 η σειρά προτίμησης και το 25,6% από τη 16 η θέση και μετά. Η κατανομή των φοιτητών που είχαν το τμήμα μέσα στις 5 πρώτες επιλογές σε σχέση με τον τόπο διαμονής δίνεται από τον πίνακα 2.1. Ενώ από την στατιστική ανάλυση δεν φαίνεται η σειρά προτίμησης των φοιτητών για το ΤΜΟΔ να επηρεάζεται από το αν έχουν γονείς μηχανικούς ή όχι (T-test : t=-0,748, p=0,456). Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 23

25 ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ/ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ 1 η επιλογή 2 η -3 η επιλογή 4 η -5 η επιλογή Σύνολο Αθήνα-Πειραιάς 21,7% 52,2% 26,1% 100,0% Θες/νίκη-Πάτρα-Βόλος- Ηράκλειο-Γιάννενα Πόλη άνω των κατοίκων Πόλη κάτω των κατοίκων 33,3% 33,3% 33,3% 100,0% 11,1% 38,9% 50,0% 100,0% 31,3% 50,0% 18,8% 100,0% Σύνολο 22,2% 46,0% 31,7% 100,0% Η σειρά προτίμησης, των φοιτητών που κατάγονται από την Χίο, για τη σχολή με βάση τις δηλώσεις προτίμησής τους για την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ είναι: Το 20% την είχε ως 1 η επιλογή. Το 25% την είχε ανάμεσα στη 2 η με 5 η επιλογή. Το 55% από την 6 η επιλογή και πάνω. Επομένως μόνο το 20%, των φοιτητών που κατάγονται από την Χίο, είχε το τμήμα ως 1 η επιλογή. Ένδειξη που έρχεται σε αντίθεση με την άποψη πολλών που θέλουν τους Χιώτες να μονοπωλούν τις πρώτες θέσεις προτίμησης για την εισαγωγή στο τμήμα. Ο πίνακα 2.2 παρουσιάζει ποιος τύπος σχολής ήταν πρώτος στις προτιμήσεις των φοιτητών ΜΟΔ για την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ. Από τον πίνακα φαίνεται ότι η πλειοψηφία των φοιτητών είχε ως πρώτη προτίμηση Σχολή Μηχανικών με ποσοστό 67,8%. Αυτός ήταν ίσως και ένας από τους λόγους που επέλεξαν να δηλώσουν και το ΤΜΟΔ. Ενώ ο πίνακας 2.3 προσδιορίζει την ειδικότητα που προτιμούσαν αυτοί που είχαν ως πρώτη επιλογή Σχολή Μηχανικών. Από τον πίνακα φαίνεται ότι η ειδικότητα του Πολιτικού Μηχανικού και του Αγρονόμου- Τοπογράφου Μηχανικού ήταν στις πρώτες προτιμήσεις των φοιτητών με ποσοστό 27,9%. Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 24

26 ΠΙΝΑΚΑΣ 2.2 ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΑΕΙ ΤΥΠΟΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ Σχολή Μηχανικών 67,8% Σχολή Οικονομικών Επιστημών- Διοίκησης 10,0% Σχολή Θετικών Επιστημών 8,3% Στρατιωτική Σχολή 7,8% Άλλη Σχολή 6,1% Σύνολο 100,0% ΠΙΝΑΚΑΣ 2.3ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ Μηχανικός Οικονομίας και Διοίκησης 10,7% Πολιτικός Μηχανικός, Αγρονόμος- Τοπογράφος Μηχανικός 27,9% Αρχιτέκτονας Μηχανικός 13,1% Ηλεκτρολόγος Μηχανικός- Μηχανικός H/Y, Μηχανικός Πληροφορικής Μηχανικός Παραγωγής(Κρήτη)- Βιομηχανίας (Βόλος), Μηχανολόγος Μηχανικός 21,3% 21,3% Χημικός Μηχανικός 3,3% Ναυπηγός Μηχανικός 0,8% Άλλη ειδικότητα μηχανικού 1,6% Σύνολο 100,0% Όσον αφορά το βασικό κριτήριο με το οποίο ιεράρχησαν τις σχολές τις προτίμησής τους, οι απαντήσεις των φοιτητών ΜΟΔ μοιράζονται σε 5 κατηγορίες: Το 47,5% θεωρεί ότι θα του προσφέρει δυνατότητα επαγγελματικής αποκατάστασης. Το 36,1% για το ενδιαφέρον επιστημονικό αντικείμενο. Το 8,8% προσδοκά ότι θα βρει εργασία με υψηλό εισόδημα. Το 1,6% λόγω εγγύτητας στον τόπο διαμονής των γονέων. Το 6,0% άλλο κριτήριο. Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 25

27 Ενώ στην ερώτηση για το ποιες ήταν οι βασικές πηγές ενημέρωσής τους για το ΤΜΟΔ όταν συμπλήρωναν το μηχανογραφικό δελτίο οι φοιτητές ΜΟΔ απάντησαν: Το 35,5% μέσω καθηγητών Λυκείου- Φροντιστηρίου. Το 20,8% μέσω των γονιών και συγγενών. Το 17,5% μέσω δημοσιευμάτων εφημερίδας. Το 11,5% μέσω διαδικτύου. Το 8,2% δεν είχε καμία πηγή ενημέρωσης. Το 1,6% μέσω φίλων και συμμαθητών. Το 4,9% απάντησε άλλο κριτήριο. Μεγάλη ήταν επομένως η συμβολή των συγγενών και των καθηγητών στην ενημέρωση των φοιτητών για την Σχολή (56.3%). Ενώ η μονοπαραγοντική ανάλυση διακύμανσης έδειξε ότι δεν υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στις βασικές πηγές ενημέρωσης για το ΤΜΟΔ και την σειρά προτίμησης των φοιτητών για το τμήμα (F=1,253, p=0,282). 2.3 Ενδιαφέρον για το αντικείμενο των σπουδών των ΜΟΔ σήμερα και κατά τη εισαγωγή στο τμήμα Οι νέοι ΜΟΔ ερωτήθηκαν κατά πόσο τους ενδιέφερε το επιστημονικό αντικείμενο των σπουδών τους όταν πρωτοήρθανε στο ΤΜΟΔ και πόσο ενδιαφέρον τους φαίνεται σήμερα. Η κλίμακα που χρησιμοποιήθηκε για αυτήν την ερώτηση περιλάμβανε πέντε διαβαθμίσεις: 1 για το καθόλου, 2 για το λίγο, 3 για το αρκετά, 4 για το πολύ, 5 για το πάρα πολύ. Οι απαντήσεις φαίνονται στον πίνακα 2.4. Μεγάλο είναι το ποσοστό των φοιτητών που ενδιαφέρθηκε πολύ και πάρα πολύ για τις σπουδές στο τμήμα στην αρχή των σπουδών τους (44,8%) αλλά ακόμη μεγαλύτερο είναι το ενδιαφέρον τους για το αντικείμενο των σπουδών τους σήμερα (70%). Επομένως μέσα από τα μαθήματα που διδάσκονται και την επαφή τους με την σχολή οι φοιτητές δείχνουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για το επιστημονικό αντικείμενο των σπουδών τους σε αντίθεση με την αρχή που δε το γνώριζαν τόσο καλά. Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 26

28 ΠΙΝΑΚΑΣ 2.4: ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΣΤΗΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΣΗΜΕΡΑ ΑΡΧΗ Πάρα πολύ/ πολύ 44,8% 70,0% Αρκετά 34,4% 19,7% Λίγο 13,7% 7,7% Καθόλου 7,1% 2,7% Σύνολο 100% 100,0% Η γραμμική παλινδρόμηση έδειξε ότι το ενδιαφέρον για το επιστημονικό αντικείμενο των σπουδών στην αρχή εξαρτάται από τον βαθμό εισαγωγής των φοιτητών στο ΤΜΟΔ. Ο συντελεστής προσδιορισμού (R-sq) παίρνει τιμή 0,031 που σημαίνει ότι η παραπάνω ανεξάρτητη μεταβλητή εξηγεί μόνο το 3% της συνολικής διακύμανσης της εξαρτημένης. Ενώ στην γραμμική παλινδρόμηση με εξαρτημένη μεταβλητή το ενδιαφέρον για το επιστημονικό αντικείμενο σήμερα βρέθηκε ότι καμία από τις ανεξάρτητες μεταβλητές που μελετήθηκαν δεν την επηρεάζει πραγματικά. ΠΙΝΑΚΑΣ 2.5: ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ (ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ) ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ Εκτιμώμενος Συντελεστής παλινδρόμησης (B) C 7,872 (1,998) Βαθμός εισαγωγής -0,290 (0,128) t Σημαντικότητα του t 3,939 0,000-2,277 0,024 Συντελεστής προσδιορισμού(r-sq) =0,039 Διορθωμένος συντελεστής προσδιορισμού R-sq(adj)=0,031 F=5,183 Πιθανότητα (p)=0, Βαθμός ικανοποίησης από τις από τις σπουδές στο ΤΜΟΔ και τους καθηγητές Αναφορικά με το πόσο ικανοποιημένοι ή δυσαρεστημένοι αισθάνονται συνολικά οι φοιτητές από τις σπουδές τους στο ΤΜΟΔ, χρησιμοποιήθηκε παρόμοια κλίμακα με παραπάνω από το 1 ( πολύ δυσαρεστημένος-η) έως το 5 ( πολύ ευχαριστημένος-η ). Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 27

29 Τα αποτελέσματα φαίνονται στον πίνακα 2.6. Το μεγαλύτερο ποσοστό των φοιτητών αισθάνονται ικανοποιημένοι από τις σπουδές τους στο τμήμα (83%). Η γραμμική παλινδρόμηση έδειξε ότι ο βαθμός ικανοποίησης από τις σπουδές στο ΤΜΟΔ εξαρτάται από το ενδιαφέρον των φοιτητών για το αντικείμενο των σπουδών τους σήμερα. ΠΙΝΑΚΑΣ 2.6: ΠΟΣΟ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ/ ΔΥΣΑΡΕΣΤΗΜΕΝΟΙ ΑΙΣΘΑΝΟΝΤΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΤΜΟΔ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΜΕΝΟΣ/ ΔΥΣΑΡΕΣΤΗΜΕΝΟΣ Πάρα πολύ/ πολύ ευχαριστημένος 41,2% Αρκετά ευχαριστημένος 41,8% Λίγο δυσαρεστημένος 12,6% Πολύ δυσαρεστημένος 4,4% Σύνολο 100,0% ΠΙΝΑΚΑΣ 2.7: ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ (ΒΑΘΜΟΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΤΜΟΔ) ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ Εκτιμώμενος Συντελεστής παλινδρόμησης (B) t Σημαντικότητα του t C 1,374 5,820 0,000 Ενδιαφέρον για το αντικείμενο των σπουδών σήμερα (0,236) 0,495 (0,059) 8,344 0,000 Συντελεστής προσδιορισμού(r-sq) =0,279 Διορθωμένος συντελεστής προσδιορισμού R-sq(adj)=0,275 F=69,619 Πιθανότητα (p)=0,000 Η πλειοψηφία των φοιτητών πιστεύει ότι οι καθηγητές τους είναι καλοί επαγγελματίες, ενδιαφέρονται για τους φοιτητές και προσπαθούν να τους προσεγγίσουν (42,3). Το 33,1% των φοιτητών πιστεύει ότι είναι καλοί επαγγελματίες Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 28

30 αλλά απόμακροι, αυστηροί ή πολύ απαιτητικοί, το 13,7% ότι είναι καλοί επαγγελματίες αλλά μάλλον αδιάφοροι και το 10,9% ότι δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους. Ενώ ο πίνακας 2.8 δείχνει τι είναι αυτό που ενοχλεί περισσότερο τους φοιτητές στις σπουδές τους στο ΤΜΟΔ. Σημαντικό είναι ότι αυτό που ενοχλεί περισσότερο τους φοιτητές είναι η κτιριακή υποδομή του ΤΜΟΔ με ποσοστό (35,2%). ΠΙΝΑΚΑΣ 2.8: ΤΙ ΕΝΟΧΛΕΙ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΣΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΤΜΟΔ Ο όγκος των μαθημάτων και των ωρών παρακολούθησης 24,7% Η δυσκολία των μαθημάτων 18,7% Η ακρίβεια, η ζωή της επαρχιακής πόλης 16,4% Η κτιριακή υποδομή του ΤΜΟΔ 35,2% Άλλο 4,9% Σύνολο 100% 2.5 Μελέτη και παρακολούθηση των μαθημάτων από τους ΜΟΔ Σχετικά με το πόσα μαθήματα παρακολούθησαν επιμελώς (πάνω από το 75% των παραδόσεων) κατά το εξάμηνο που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο, το 8,5% των ερωτηθέντων απάντησε 7 με 8 μαθήματα, το 56,3% 4 με 6 μαθήματα, το 28,4% 1 με 3 μαθήματα και μόνο το 6,8% δεν παρακολούθησε κανένα μάθημα. Κάθε εξάμηνο έχει 6 υποχρεωτικά μαθήματα και 3 επιπλέον μαθήματα που μπορούν να δηλώσουν οι φοιτητές από άλλα εξάμηνα. Κατά συνέπεια μεγάλο είναι το ενδιαφέρον των φοιτητών για τα μαθήματα της σχολής. Στο διάγραμμα 2 παρουσιάζεται ο αριθμός των μαθημάτων που παρακολούθησαν οι φοιτητές ως προ το έτος σπουδών στο ΤΜΟΔ. Η μονοπαραγοντική ανάλυση διακύμανσης φανερώνει σημαντική διαφορά ανάμεσα στους μέσους όρους μαθημάτων που παρακολούθησαν οι φοιτητές ΜΟΔ και τα έτη σπουδών (F=2,429, p=0,050). Ο πιο ευαίσθητος έλεγχος LSD σε αντίθεση με τους ελέγχους Bonferroni, Scheffe και Tukey, έδειξε ότι ο αριθμός των μαθημάτων που παρακολούθησαν Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 29

31 επιμελώς οι φοιτητές του 4 ου έτους διαφέρει σημαντικά (είναι μεγαλύτερος κατά μέσο όρο) σε σχέση με τον αριθμό μαθημάτων των φοιτητών του 1 ου έτους (p=0,005), του 3 ου έτους (p=0,040) και των φοιτητών του 5 ου έτους (p=0,014). Οι φοιτητές του 4 ου έτους επομένως ενδιαφέρονται περισσότερο για τα μαθήματα της σχολής σε σχέση με τους φοιτητές των άλλων ετών εξαιρουμένων των φοιτητών του 2 ου έτους. Εντύπωση μας κάνει το γεγονός ότι οι φοιτητές του 5 ου έτους παρακολουθούν λιγότερα μαθήματα κατά μέσο όρο σε σχέση με τους φοιτητές του 4 ου έτους. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε γιατί οι φοιτητές του 5 ου έτους έχουν λιγότερα μαθήματα να παρακολουθήσουν σχετικά με τους φοιτητές του 4 ου έτους, είτε γιατί οι φοιτητές του 5 ου έτους προτιμούν να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στην μελέτη της πτυχιακής τους. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2: ΜΕΣΟΙ ΟΡΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ 4,50 Μ.Ο ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 4,00 4,588 3,50 3,723 3,569 3,331 3,18 3,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 ΕΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Όσον αφορά τις ώρες που μελετούσαν κατά μέσο όρο την εβδομάδα εκτός της περιόδου των εξετάσεων, οι φοιτητές απάντησαν: Καμία ώρα το 22,4% των φοιτητών, 1 με 3 ώρες το 32,7%, 4 με 6 ώρες το 23,0%, Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 30

32 5 με 10 ώρες το 12,2% και Πάνω από 11 ώρες το 9,7% των φοιτητών. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι σχεδόν 1 στους 2 μηχανικούς οικονομίας και διοίκησης μελετά πάνω από 4 ώρες την εβδομάδα. Η μονοπαραγοντική ανάλυση διακύμανσης εντοπίζει σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους μέσους όρους των ωρών που μελετούσαν την εβδομάδα οι φοιτητές και στα έτη σπουδών (F=6,239, p=0,000). Στατιστικά σημαντικές διαφορές είναι οι διαφορές ανάμεσα στους φοιτητές του 5 ου έτους και των φοιτητών των υπολοίπων ετών. Ένας από τους λόγους που υπάρχει αυτή η μεγάλη διαφορά είναι το άγχος των φοιτητών του 5 ου έτους να τελειώσουν κανονικά τις σπουδές τους. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3: ΜΕΣΟΙ ΟΡΟΙ ΩΡΩΝ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ 10,00 Μ.Ο ΩΡΩΝ ΜΕΛΕΤΗΣ 8,00 6,00 10,03 4,00 2,00 4,03 3,39 2,77 4,39 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 ΕΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ 2.6 Συμμετοχή σε πρόγραμμα πρακτικής άσκησης και ανταλλαγής φοιτητών Ένα άλλο ενδιαφέρον θέμα είναι αν οι φοιτητές ΜΟΔ συμμετείχαν σε πρόγραμμα πρακτικής άσκησης του τμήματός τους. Σε σχετική ερώτηση, το 32,9% των ερωτηθέντων απαντά πως έχει συμμετάσχει σε πρόγραμμα πρακτικής άσκησης της Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 31

33 σχολής του και το 67,1% πως δεν έχει συμμετάσχει. Οι απόψεις όσων συμμετείχαν μοιράζονται σε τέσσερις κατηγορίες: Το 54,7% πιστεύει ότι η πρακτική άσκηση το βοήθησε να καταλάβει καλύτερα τον κόσμο της εργασίας, αλλά δεν του προσέφερε κάτι παραπάνω στο αντικείμενο των σπουδών του. Το 18,9% θεωρεί ότι η πρακτική άσκηση το βοήθησε μεν να καταλάβει καλύτερα την πρακτική πλευρά του αντικειμένου των σπουδών, αλλά όχι τόσο όσο θα ήθελε. Το 17% απαντά ότι η πρακτική άσκηση ανταποκρίθηκε πλήρως στις προσδοκίες του. Το 9,4% θεωρεί ότι πρόκειται για μια τυπική διαδικασία χωρίς πρακτικό αντίκρισμα. Ο πίνακας διπλής εισόδου 2.9 παρουσιάζει την συμμετοχή σε πρόγραμμα πρακτικής άσκησης ανά έτος σπουδών. Από τον πίνακα φαίνεται ότι στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν κυρίως οι φοιτητές των μεγαλύτερων ετών ίσως γιατί οι φοιτητές μικρότερων ετών δεν το γνωρίζουν ότι υπάρχει. ΠΙΝΑΚΑΣ 2.9: ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ/ ΕΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΥΝΟΛΟ 1 Ο ΕΤΟΣ 4,0% 96,0% 100,0% 2 Ο ΕΤΟΣ 6,9% 93,1% 100,0% 3 Ο ΕΤΟΣ 25,0% 75,0% 100,0% 4 Ο ΕΤΟΣ 40,0% 60,0% 100,0% 5 Ο ΕΤΟΣ 69,7% 30,3% 100,0% 6 Ο ΕΤΟΣ 63,6% 36,4% 100,0% ΣΥΝΟΛΟ 33,1% 66,9% 100,0% Σε αντίθεση με το ποσοστό συμμετοχής στο πρόγραμμα της πρακτικής άσκησης των αποφοίτων του ΤΜΟΔ (69,7% για το 5 ο έτος και 63,6% για το 6 ο έτος), μικρότερο ποσοστό παρατηρείται στην έρευνα του ΕΜΠ για τους νέους απόφοιτους Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 32

34 του ίδιου πολυτεχνείου (33,3%). Συνολικά όμως οι απόφοιτοι του ΕΜΠ φαίνονται αρκετά ικανοποιημένοι από το θεσμό της πρακτικής άσκησης. Το 33% των αποφοίτων θεωρεί ότι η πρακτική άσκηση το βοήθησε να καταλάβει σε κάποιο βαθμό καλύτερα την πρακτική πλευρά του αντικειμένου των σπουδών του και το 24,7% ότι ανταποκρίθηκε πλήρως στις προσδοκίες τους. Σε αντίθεση με τους φοιτητές ΜΟΔ που είναι λιγότερο ικανοποιημένοι από το θεσμό της πρακτικής άσκησης. Ακόμη οι φοιτητές ερωτήθηκαν αν έχουν συμμετάσχει σε πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών όπως το Erasmus. Το 66,5% απάντησε πως δεν έχει συμμετάσχει, το 31,8% απάντησε πως προτίθεται να συμμετάσχει στο μέλλον και το 1,7% απάντησε πως έχει συμμετάσχει. Οι λόγοι όσων δεν έχουν συμμετάσχει είναι οι εξής: Το 43,1% θέλει να τελειώνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα και αυτό θα το καθυστερήσει. Το 13,8% δεν διαθέτει τα επιπλέον χρήματα που χρειάζονται. Το 13,1%φοβάται ότι θα δυσκολευτεί πολύ στη εκεί φοίτησή του λόγω γλώσσας. Το 5,4% προβληματίζεται από την γρήγορη ανάγκη προσαρμογής σε ένα ξένο περιβάλλον. Το 5,4% είναι είδη μακριά από το σπίτι του και δεν σκοπεύει να πάει ακόμη μακρύτερα. Το 4,6% δεν βλέπει τι θα του προσφέρει περισσότερο. Το14,6% απάντησε άλλους λόγους. 2.7 Μεταπτυχιακές Σπουδές Εύρεση εργασίας Όσον αφορά στη συνέχιση των σπουδών τους μετά την απόκτηση του διπλώματος, το 77,7% του δείγματος απάντησε ότι ενδιαφέρεται να κάνει μεταπτυχιακές σπουδές, το 18,4% ότι το σκέφτεται και το 3,9% δεν ενδιαφέρεται να κάνει μεταπτυχιακές σπουδές. H στατιστική ανάλυση έδειξε ότι υπάρχει κάποια διαφορά ανάμεσα σε αυτούς που ενδιαφέρονται και το σκέφτονται να κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές και σε αυτούς που δεν ενδιαφέρονται ως προς τον τόπο διαμονής (T-test: F=15,197, p=0,005) και το έτος σπουδών (T-test: F=4,574, Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 33

35 p=0,004). Από τον πίνακα διπλής εισόδου 2.10 φαίνεται ότι αυτοί που ενδιαφέρονται για μεταπτυχιακές σπουδές προέρχονται κυρίως από τα μεγάλα αστικά κέντρα σε αντίθεση με αυτούς που δεν ενδιαφέρονται (Pearson Chi square=12,252, df=2, p=0,002). Ενώ από τον πίνακα 2.11 φαίνεται ότι οι φοιτητές των μικρότερων ετών ενδιαφέρονται περισσότερο για μεταπτυχιακές σπουδές. ΠΙΝΑΚΑΣ 2.10: ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΑΝΑ ΤΟΠΟ ΔΙΑΜΟΝΗΣ Τόπος διαμονής/ Αθήνα,Θεσσαλονίκη, Πόλη άνω των Πόλη κάτω των ΣΥΝΟΛΟ μεταπτυχιακές Πάτρα, Βόλος, κατοίκων κατοίκων σπουδές Ηράκλειο, Γιάννενα ΝΑΙ 100,0% 88,0% 97,8% 96,0% ΟΧΙ 0,0% 12,0% 2,2% 4,0% ΣΥΝΟΛΟ 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% ΠΙΝΑΚΑΣ 2.11:ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Έτος σπουδών/ μεταπτυχιακές σπουδές 1ο 2ο 3ο 4ο 5ο 6ο ΣΥΝΟΛΟ ΝΑΙ 100,0% 100,0% 97,2% 94,1% 87,9% 100,0% 96,1% ΟΧΙ 0,0% 0,0% 2,8% 5,9% 12,1% 0% 3,9% ΣΥΝΟΛΟ 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Επίσης 77,5% των φοιτητών απάντησε πως αν είχε την οικονομική δυνατότητα θα επέλεγε μεταπτυχιακά στο εξωτερικό και το 22,5% στο εσωτερικό. Η στατιστική ανάλυση έδειξε ότι υπάρχει κάποια διαφορά ανάμεσα σε αυτούς που θα επέλεγαν μεταπτυχιακά στο εξωτερικό και σε εκείνους που θα επέλεγαν στο εσωτερικό ως προς τον τόπο διαμονής τους (T-test: F=0,200, p=0,022). Από τον πίνακα 2.12 φαίνεται ότι αυτοί που θα επέλεγαν μεταπτυχιακά στο εξωτερικό προέρχονται κυρίως από τα μεγάλα αστικά κέντρα σε αντίθεση με αυτούς που θα επέλεγαν στο εσωτερικό. Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης 34