2ο ΕΚ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΟΣΗΣΑ ΤΝΣΗΡΗΗ ΕΡΓΩΝ ΣΕΧΝΗ - ΑΠΟΚΑΣΑΣΑΗ ΕΠΑ ΚΑΙΑΡΙΑΝΗ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Transcript

1 ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ (γλφπτθσ: Φανακίδθσ Απόςτολοσ / Θζςθ: Λεωφ. Εκνικισ Αντιςτάςεωσ, Καιςαριανι) Στα πλαίςια του προγραμματιςμοφ πρωτοβουλιϊν και δραςτθριοτιτων του 2 ου ΣΕΚ Ακθνϊν για το ςχολικό ζτοσ , με ςκοπό τθ ςφνδεςθ των εργαςτθρίων με τθν τοπικι κοινωνία και τον Διμο Καιςαριανισ, πραγματοποιικθκε ο κακαριςμόσ του μεταλλικοφ υπαίκριου μνθμείου του γλφπτθ Α. Φανακίδθ που βρίςκεται ςτθ Λεωφόρο Εκνικισ Αντιςτάςεωσ ςτθν Καιςαριανι. Εικόνα 1. Το μνθμείο πριν τισ εργαςίεσ κακαριςμοφ Οι μακθτζσ τθσ Α τάξθσ τθσ ειδικότθτασ Συντιρθςθσ Ζργων Τζχνθσ- Αποκατάςταςθσ υπό τθν εποπτεία των διδαςκόντων- Συντθρθτϊν Αρχ/των & Ζργων 1

2 Τζχνθσ κλικθκαν να εργαςτοφν ςτον κακαριςμό του μνθμείου. Λόγω του ιδιαίτερα περιοριςμζνου χρόνου των εργαςιϊν- μόλισ δφο θμζρεσ- κρίκθκε ςκόπιμο να δοκεί βάροσ ςτθν αποκατάςταςθ τθσ κφριασ όψθσ του μνθμείου. Η φωτογραφικι τεκμθρίωςθ που ακολουκεί ανικει, κυρίωσ, ςτθν μπροςτινι κφρια όψθ του μνθμείου και ςτο διπλανό μεταλλικό ανάγλυφο με τςιμζντινο πλαίςιο. Το κφριο μζλθμα τθσ ομάδασ εργαςίασ ιταν θ απομάκρυνςθ των ςυνκθμάτων- μθνυμάτων που είχαν γραφτεί ςτθν επιφάνεια του μνθμείου με διαφόρων χρωμάτων μαρκαδόρουσ, κόκκινθ μπογιά και διορκωτικό (blanco) (εικ. 1, 2, 3 και 4). Ακολοφκθςε ο κακαριςμόσ του μνθμείου από χαλαρζσ και ευδιάλυτεσ επικακίςεισ χϊματοσ (εικ. 5), αλλά και θ απομάκρυνςθ περιττωμάτων πτθνϊν, τςιχλϊν (εικ. 8), φωλιϊν εντόμων (εικ. 6) και λιπαρϊν επικακίςεων. Οι εργαςίεσ κακαριςμοφ επεκτάκθκαν και ςτο γλυπτό που πλαιςιϊνει το μνθμείο ςτα αριςτερά του, το οποίο ζφερε επίςθσ ςυνκιματα με μαρκαδόρουσ τόςο ςτθν μεταλλικι επιφάνειά του όςο και ςτο τςιμεντζνιο πλαίςιό του (εικόνα 7, 8). Οι εργαςίεσ ξεκίνθςαν με δοκιμζσ για τθν απομάκρυνςθ των ςυνκθμάτων χρθςιμοποιϊντασ κοινοφσ διαλφτεσ ςε «μουντηουρωμζνεσ» περιοχζσ τθσ πίςω όψθσ του μνθμείου με ςκοπό τθν επιλογι του καταλλθλότερου διαλφτθ για τθν απομάκρυνςθ των ςυνκθμάτων. Δεν είχαν όλεσ οι χρωςτικζσ τθν ίδια ευαιςκθςία ςτον ίδιο διαλφτθ και για τον λόγο αυτό τελικά χρθςιμοποιικθκε ακετόνθ για τθν απομάκρυνςθ ευκολότερων χρωςτικϊν, π.χ. τθσ κόκκινθσ χρωςτικισ και διαβρωτικό για χρωςτικζσ οι οποίεσ ιταν πιο επίμονεσ. Η χριςθ μθχανικϊν μζςων για τον κακαριςμό των μαρκαδόρων από το μνθμείο εφαρμόςτθκε τοπικά και δεν κρίκθκε ικανοποιθτικι εν γζνει. Κάποιοι μαρκαδόροι ιταν αδφνατο να απομακρυνκοφν με τθ χριςθ των διαλυτϊν που είχαμε ςτθ διάκεςι μασ ςε τόςο μικρό χρονικό διάςτθμα και ζτςι δεν ζγινε επζμβαςθ κυρίωσ ςτα ςυνκιματα που είχαν γραφτεί με μαρκαδόρο μαφρου χρϊματοσ. Όπωσ αναφζραμε, δόκθκε προτεραιότθτα ςτον κακαριςμό τθσ κφριασ μπροςτινισ όψθσ του μνθμείου και ζτςι δεν ιταν δυνατό να απομακρυνκοφν όλα τα ςυνκιματα ςτθν πίςω όψθ του- παρόλα αυτά αφαιρζκθκαν αρκετά ςυνκιματα εξολοκλιρου ι ςε κάποιο βακμό (εικ. 9 α, β). Για τθν απομάκρυνςθ των χαλαρϊν και ευδιάλυτων επικακίςεων ςκόνθσ, των 2

3 περιττωμάτων πτθνϊν, τςιχλϊν, φωλιϊν εντόμων και λιπαρϊν επικακίςεων επιλζχκθκε ο ςυνδυαςμόσ μθχανικοφ κακαριςμοφ, χριςθσ διαλυτϊν (white spirit) και πολφ καλό πλφςιμο με νερό, χρθςιμοποιϊντασ ψεκαςτιρια και μαλακζσ βοφρτςεσ. Ολόκλθρο το μνθμείο τελικά κακαρίςτθκε με νερό. Ιδιαίτερα βλαβερι για το μνθμείο αποδείχτθκε θ χριςθ διορκωτικοφ (blanco) για το γράψιμο του μνθμείου, κακϊσ με τθν απομάκρυνςι του χρθςιμοποιϊντασ ιπιο διαλφτθ- ακετόνθ- αποκαλφφκθκε θ αρχικι επιφάνεια του μετάλλου (εικ. 10, 11). Το διορκωτικό είχε προςκολλθκεί ςτθν τεχνθτι μαφρθ πατίνα του γλυπτοφ και απομακρυνόταν παραςφροντάσ τθν. Με ςκοπό τθν μόνωςθ των ςθμείων αυτό για αποφυγι περαιτζρω διάβρωςθσ, επιλζχτθκε θ ςτερζωςθ τθσ επιφάνειασ όπου παρουςιάςτθκε το πρόβλθμα και θ χρωματικι του αποκατάςταςθ με γαιοχρϊματα με ςυνδετικό υλικό το primal (εικ. 12 α, β). Τοπικά και για καλφτερθ μόνωςθ των περιοχϊν αυτϊν χρθςιμοποιικθκε και κερί. Αιςκθτικι αποκατάςταςθ επιλζχκθκε και για τθν εν γζνει ομοιόμορφθ εικόνα του μνθμείου ςτα ςθμεία αυτά, κακϊσ μετά τθν αποκάλυψθ του μετάλλου ςταμάτθςαν οι εργαςίεσ απομάκρυνςισ τθσ λευκισ χρωςτικισ και κρίκθκε ςκόπιμο να επζμβουμε αιςκθτικά άνω από το διορκωτικό που παρζμεινε ςτθν επιφάνεια του μνθμείου. Στο μνθμείο παρατθρικθκαν και φκορζσ που οφείλονται ςτθν περιβαλλοντικζσ ςυνκικεσ που επικρατοφν ςτον περιβάλλοντα χϊρο, ςτο ότι είναι εκτεκειμζνο ςτισ καιρικζσ ςυνκικεσ και βζβαια ςε ανκρϊπινθ δραςτθριότθτα, όπωσ τρεξίματα γκριηόλευκου, φαιοφ και πράςινου χρϊματοσ κακ φψοσ του μνθμείου (εικ. 13), τα οποία μαρτυροφν πικανότατα τθν παρουςία αλάτων και προϊόντων διάβρωςθσ που δεν ιταν δυνατό να ταυτοποιιςουμε ςτθν παροφςα φάςθ των εργαςιϊν. Είναι εμφανισ και θ χρωματικι διαφοροποίθςθ κάποιων περιοχϊν ςτθν επιφάνεια του μνθμείου (εικ. 14) και ςτθ βάςθ του (εικ. 13, 16). Η ανκρϊπινθ δραςτθριότθτα, εκτόσ από τθ φκορά που προκάλεςε με τθ χριςθ μαρκαδόρων και διορκωτικοφ ςτθν επιφάνειά του, ζχει αποκαλφψει ςε οριςμζνεσ περιοχζσ και τθν αρχικι επιφάνεια του μετάλλου, κακϊσ ςε περιοχζσ όπου μποροφςαν να πατθκοφν ι/και να πιαςτοφν ζχει απομακρυνκεί θ τεχνθτι μαφρθ πατίνα του μνθμείου (εικ.4, 13, 15, 16). 3

4 Εικόνα 1. Χριςθ διορκωτικοφ (blanco), μαφρου μαρκαδόρου και κίτρινου μαρκαδόρου ςτθν επιφάνεια του μνθμείου (κφρια όψθ) Εικόνα 2. Χριςθ διορκωτικοφ (blanco), γαλάηιου μαρκαδόρου και μαφρου μαρκαδόρου ςτθν επιφάνεια του μνθμείου (κφρια όψθ) 4

5 Εικόνα 3. Κακ φψοσ τρεξίματα γκριηόλευκου και φαιοφ χρϊματοσ και χριςθ μαφρου μαρκαδόρου ςτθν επιφάνεια του μνθμείου (κφρια όψθ) Εικόνα 4. Αποτζλεςμα ανκρϊπινθσ δραςτθριότθτασ- απομάκρυνςθ μαφρθσ πατίνασ και χριςθ κόκκινθσ μπογιάσ (πλαϊνι όψθ) 5

6 Εικόνα 5. Χαλαρζσ και ευδιάλυτεσ επικακίςεισ χϊματοσ Εικόνα 6. Φωλιά εντόμου 6

7 Εικόνα 7. Αριςτερά από το κφριο μνθμείο. Συνκιματα με μαφρο μαρκαδόρο ςτθν τςιμεντζνια πλαιςίωςθ και ςυνκιματα ςτο μεταλλικό ανάγλυφο Εικόνα 8. Υπολείμματα τςίχλασ ςτο μεταλλικό ανάγλυφο 7

8 Εικόνα 9 α, β. Μερικι απομάκρυνςθ χρυςοφ χρϊματοσ μαρκαδόρου από τθν πίςω όψθ του μνθμείου (α: πριν και β: μετά τθν προςπάκεια κακαριςμοφ) Εικόνα 10. Απομάκρυνςθ διορκωτικοφ με χριςθ ακετόνθσ- αποκάλυψθ αρχικισ επιφάνειασ μετάλλου Ει κόνα 11. Απομάκρυνςθ διορκωτικοφ με χριςθ ακετόνθσ- αποκάλυψθ αρχικισ επιφάνειασ μετάλλου 8

9 Εικόνα 12 α, β. Λεπτομζρειεσ α:κατά τθ διάρκεια τθσ αιςκθτικισ αποκατάςταςθσ και β: μετά τθν αιςκθτικι αποκατάςταςθ Εικόνα 13. Κακ φψοσ τρεξίματα και πράςινα προϊόντα διάβρωςθσ ςτθ βάςθ του μνθμείου. Χρωματικι διαφοροποίθςθ ανά περιοχζσ τθσ επιφάνειασ. Απουςία τεχνθτισ μαφρθσ πατίνασ λόγω ςυχνισ ανκρϊπινθσ δραςτθριότθτασ (πατιματοσ) 9

10 Εικόνα 14. Χρωματικι διαφοροποίθςθ ανά περιοχζσ τθσ επιφάνειασ του μνθμείου Εικόνα 15. Απουςία τθσ τεχνθτισ μαφρθσ πατίνασ λόγω ςυχνισ ανκρϊπινθσ δραςτθριότθτασ (πιαςίματοσ) 10

11 Εικόνα 16. Απουςία τθσ τεχνθτισ μαφρθσ πατίνασ λόγω ςυχνισ ανκρϊπινθσ δραςτθριότθτασ (πατιματοσ). Χρωματικι διαφοροποίθςθ ανά περιοχζσ τθσ επιφάνειασ. Εικόνα 17. Λεπτομζρεια από τθν πίςω όψθ του μνθμείου πριν τισ εργαςίεσ κακαριςμοφ 11

12 Εικόνα 18. Πίςω όψθ του μνθμείου πριν τισ εργαςίεσ κακαριςμοφ 12

13 ΚΑΣΑ ΣΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΩΝ ΕΡΓΑΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΜΟΤ 13

14 ΚΑΣΑ ΣΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΩΝ ΕΡΓΑΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΜΟΤ 14

15 ΚΑΣΑ ΣΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΩΝ ΕΡΓΑΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΜΟΤ 15

16 ΚΑΣΑ ΣΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΩΝ ΕΡΓΑΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΜΟΤ 16

17 ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΙ ΕΡΓΑΙΕ ΚΑΘΑΡΙΜΟΤ- ΑΙΘΗΣΙΚΗ ΑΠΟΚΑΣΑΣΑΗ 17

18 18

19 19

20 ΠΡΙΝ ΣΙ ΕΡΓΑΙΕ ΚΑΘΑΡΙΜΟΤ ΜΕΣΑ ΣΙ ΕΡΓΑΙΕ ΚΑΘΑΡΙΜΟΤ- ΑΙΘΗΣΙΚΗ ΑΠΟΚΑΣΑΣΑΗ 20

21 ΜΕΣΑ ΣΙ ΕΡΓΑΙΕ ΚΑΘΑΡΙΜΟΤ- ΑΙΘΗΣΙΚΗ ΑΠΟΚΑΣΑΣΑΗ 21

22 Η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ Επιβλζποντεσ κακθγθτζσ: Νταλοφκα Ευκαλεία, Γιαννακάκθ Μαρία, Πυρομάλθ Ιωαννίκθ 22