Μορφολογική και Ιζηματολογική μελέτη μιας μικροπαλιρροιακής νησιωτικής παραλίας: Παραλία Κανόνι Θερμής

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μορφολογική και Ιζηματολογική μελέτη μιας μικροπαλιρροιακής νησιωτικής παραλίας: Παραλία Κανόνι Θερμής"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ Μορφολογική και Ιζηματολογική μελέτη μιας μικροπαλιρροιακής νησιωτικής παραλίας: Παραλία Κανόνι Θερμής Επιμέλεια: Ζαρκάδας Θωμάς Επιβλέπων: Αναπληρωτής Καθηγητής Α. Φ. Βελεγράκης Μυτιλήνη 2006

2 Ευχαριστίες Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζω στον Αναπληρωτή Καθηγητή κύριο Βελεγράκη Αντώνιο, επιβλέποντα καθηγητή, για την πολύτιμη συμβολή του στην ολοκλήρωση της Πτυχιακής μου εργασίας. Παράλληλα θα ήθελα να ευχαριστήσω τους κ. Θ. Καραμπά, Αναπληρωτή Καθηγητή και κ. Θ. Χασιώτη που δέχτηκαν να συμμετάσχουν στην Τριμελή Εξεταστική Επιτροπή. Θερμά θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κύριο Βουσδούκα Μιχάλη και Μελιγωνίτη Ραφαήλ για τις πολύτιμες συμβουλές τους και την ουσιαστική βοήθειά τους στην συγγραφή της παρούσας εργασίας. Τέλος στους φίλους μου Σ. Αρσένη, Κ. Δεμιρόπουλο, Α. Ελευθερίου, Γ. Πατέ και Θ. Πολυχρονόπουλο για την αμέριστη βοήθειά τους.

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα 1. Εισαγωγή Θεωρητικό υπόβαθρο Χαρακτηριστικά των ακτών Τύποι ακτών Μορφολογία παραλίας Παλίνδρομη εποχιακή μεταβολή ακτής Παράγοντες και διεργασίες που ελέγχουν την παράκτια μορφολογία Γεωλογία, Γεωμορφολογία και Υδρολογία Αιολικές διεργασίες Υδροδυναμικές διεργασίες Μετακίνηση ιζήματος στην παραλιακή ζώνη Μετακίνηση ιζήματος κάθετα στην ακτή Μετακίνηση ιζήματος παράλληλα στην ακτή Θαλάσσια κύματα Επιφανειακά κύματα Ανεμογενή κύματα μακριά από την περιοχή γένεσης Μεταβολές κίνησης του νερού με το βάθος Κύματα στον παράκτιο χώρο Αναρρίχηση (ανοδική διαβροχή) των κυμάτων στις ακτές Χαρακτηριστικά παράκτιων ιζημάτων Μέγεθος Σχήμα Πυκνότητα 32

4 3. Περιοχή μελέτης Θέση Γεωμορφολογία Γεωλογία Λιθολογία και Τεκτονική Μορφογενετική εξέλιξη Κλιματικές/Ωκεανογραφικές συνθήκες Υλικά και Μέθοδοι Συλλογή δεδομένων Μορφολογικά δεδομένα Μετεωρολογικά δεδομένα Ιζηματολογικά δεδομένα Επεξεργασία δεδομένων Μορφολογικά και γεωλογικά δεδομένα Ανάλυση Μετεωρολογικών δεδομένων Ανάλυση ιζημάτων Κυματισμοί Αποτελέσματα Μορφολογία Βαθυμετρία Τοπογραφικές αποτυπώσεις Άλλες μακροσκοπικές γεωμορφολογικές παρατηρήσεις Αποτελέσματα μετεωρολογικών δεδομένων Αποτελέσματα βροχοπτώσεων Αποτελέσματα ανεμολογικών δεδομένων...59

5 Εκτιμήσεις κυματισμών Ιζήματα Θέση δειγμάτων ιζημάτων Αθροιστικές καμπύλες Εκτίμηση παράκτιας υδροδυναμικής Σύνθεση και συζήτηση Συμπεράσματα 76 Βιβλιογραφία..78

6 2. Θεωρητικό υπόβαθρο 2.1 Χαρακτηριστικά των ακτών Τύποι ακτών Υπάρχουν πολλά συστήματα ταξινόμησης ακτών (Bird, 2000), τα περισσότερα από τα οποία βασίζονται στο είδος των γεωλογικών διεργασιών ή/ και στην φύση των γεωλογικών παράκτιων σχηματισμών. Κατά τον Shepard (1976) οι ακτές ταξινομούνται ανάλογα με το είδος των γεωλογικών διεργασιών που τις δημιούργησαν (χερσαίες ή θαλάσσιες) και την φύση των γεωλογικών σχηματισμών πάνω στους οποίους σχηματίζονται (π.χ. βραχώδεις ακτές ή αμμώδεις παραλίες). α) Είδος των γεωλογικών διεργασιών Ο Shepard (1976) διαχωρίζει τις ακτές σύμφωνα με το είδος των διεργασιών που ελέγχουν την δημιουργία τους και τη δυναμική τους και τις ταξινομεί σε πρωτογενείς και δευτερογενείς ακτές. Πρωτογενείς ακτές Οι πρωτογενείς ακτές αναπτύσσονται από διεργασίες ελεγχόμενες από την χέρσο, δηλαδή από διάβρωση και ιζηματική απόθεση από το υδρολογικό δίκτυο της ανάντη λεκάνης απορροής (Βελεγράκης, 2005(α)). Δευτερογενείς ακτές Οι δευτερογενείς ακτές αναπτύσσονται από τις θαλάσσιες διεργασίες, που περιλαμβάνουν ακτές που προέρχονται από κυματική διάβρωση, θαλάσσιες αποθέσεις και ακτές που σχηματίζονται από θαλάσσιες βιολογικές διεργασίες (κοραλλιογενείς ακτές (Εικόνα 2.1). Εικ.2.1: (α) Δευτερογενής ακτή σχηματισμένη από θαλάσσιες διεργασίες και (β) βραχώδης ακτή ( και

7 (β) Φύση των γεωλογικών σχηματισμών Σύμφωνα με την φύση των γεωλογικών σχηματισμών οι ακτές διαχωρίζονται σε βραχώδεις ακτές και ακτές χτισμένες σε χαλαρά ιζήματα. Βραχώδεις ακτές Οι βραχώδεις ακτές σχηματίζονται πάνω σε σκληρούς (συνεκτικούς) γεωλογικούς σχηματισμούς και η παρουσία τους είναι ένδειξη είτε θαλάσσιας διάβρωσης ή αμελητέας ιζηματαπόθεσης, ενώ ο ρυθμός διάβρωσής τους εξαρτάται από το είδος και την ανθεκτικότητα των πετρωμάτων και την παράκτια υδροδυναμική. Οι ακτές αυτές χαρακτηρίζονται από μικρό πλάτος και η κλίση τους προς την χέρσο και την θάλασσα είναι απότομη (Εικόνα 2.1). Ακτές χτισμένες σε χαλαρά ιζήματα Οι παραλίες αποτελούνται από χαλαρά μη συνεκτικά ιζήματα (Εικόνα 2.2), τα οποία προέρχονται είτε από χερσαία ιζηματογένεση (ποταμο-δελταϊκή), είτε από την θαλάσσια διάβρωση γειτονικών ακτών και την μεταφορά και απόθεση των δημιουργούμενων ιζημάτων (άμμοι, χαλίκια, κροκάλες και λατύπες). Οι ακτές αυτές δέχονται σχετικά χαμηλή ενέργεια (συγκρινόμενες με τις βραχώδεις ακτές) από τους κυματισμούς, καθώς προφυλάσσονται είτε από προεξέχοντα ακρωτήρια είτε από την ομαλή κλίση του βυθού που εκτονώνει την κυματική ενέργεια (Bird, 2000). Εικ.2.2. Αμμώδης παραλία που προστατεύεται από φυσικούς μηχανισμούς (από Οι παραλίες είναι οι ακτές με την μεγαλύτερη δυναμική και τις περισσότερες χρήσεις (Βελεγράκης, 2005(α)) και ταξινομούνται ως (Shepard, 1976): δελταϊκές

8 παραλίες (deltaic beaches), γραμμικές κλαστικές παραλίες (lienear clastic beaches) και κυρτές παραλίες κόλπων (embayment beaches). Οι δελταϊκές παραλίες σχηματίζονται από την απόθεση φερτών ποτάμιων υλικών στις εκβολές των ποταμών, ενώ οι γραμμικές κλαστικές παραλίες χαρακτηρίζονται από ιζηματογενείς αποθέσεις που προέρχονται συνήθως από θαλάσσιες διεργασίες. Τέλος οι παραλίες κόλπων είναι οι κυρτές (συνήθως) παραλίες που σχηματίζονται μεταξύ δύο προεκτάσεων (ακρωτηρίων), οι οποίες σχηματίζουν μια εγκόλπωση Μορφολογία παραλίας Οι παραλίες χωρίζονται σε δυο κύρια τμήματα (Σχήμα 2.1):(α) στο χερσαίο τμήμα και (β) στο υποθαλάσσιο τμήμα. Το χερσαίο τμήμα ορίζεται ως η περιοχή που εκτείνεται από την γραμμή της μέσης χαμηλής παλιρροιακής στάθμης μέχρι την περιοχή όπου αναπτύσσεται μόνιμη χερσαία βλάστηση. Το υποθαλάσσιο τμήμα είναι η περιοχή που καλύπτεται πάντα από την θάλασσα, και όπου λαμβάνουν χώρα οι σημαντικές διεργασίες της θαλάσσιας μεταφοράς ιζημάτων εξαιτίας των κυματισμών και των παράκτιων κυματογενών ρευμάτων (Komar, 1998). Τα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά των παραλιών παρουσιάζονται παρακάτω (Bird, 2000). Backshore (εσωτερική παραλία): Αποτελεί την ζώνη που εκτείνεται από το όριο του χειμέριου κύματος μέχρι το σημείο ανάπτυξης της χερσαίας βλάστησης. Η εσωτερική παραλία ελέγχεται κυρίως από την παράκτια αεροδυναμική και χαρακτηρίζεται από την παρουσία θινών (dunes). Berm (ιζηματογενές χερσαίο ύβωμα ή έξαλος αναβαθμός): Είναι το τμήμα της χερσαίας παραλίας που διαμορφώνεται από την απόθεση των ιζημάτων εξαιτίας της επίδρασης των κυματισμών. Μπορούν να συνυπάρχουν περισσότερα από ένα berm σε διαφορετικά επίπεδα. Scarp (κρημνός): Είναι το τμήμα που παρουσιάζει απότομη κλίση και που διακόπτει το ομαλό προφίλ της ακτής. Οι κρημνοί δημιουργούνται από την κυματική διάβρωση και μπορούν να υπάρχουν διαφορετικοί κρημνοί λόγω προηγούμενων γεγονότων διάβρωσης. Beach face: Είναι το τμήμα του προφίλ της ακτής που χαρακτηρίζεται από κλίση και βρίσκεται μπροστά από το berm. Το τμήμα αυτό της ακτής εκτίθεται συνεχώς στους κυματισμούς.

9 Foreshore: Αποτελεί το τμήμα της ακτής που βρίσκεται μεταξύ του berm και το χαμηλό σημείο της εξασθένισης ενός κυματισμού. Αυτός ο όρος είναι συχνά συνώνυμος με το Beach face. Longshore bar (ιζηματογενής ύφαλος ή ύφαλος αναβαθμός): Αποτελεί ένα υποθαλάσσιο ιζηματογενές ύβωμα που μπορεί να είναι σχεδόν παράλληλο προς την ακτογραμμή ή να έχει κλίση (Komar, 1998) Ο ιζηματογενής ύφαλος μπορεί να είναι συνεχής για μεγάλες αποστάσεις, ενώ παρατηρούνται και ανοίγματα κατά το μήκος του. Συχνά διαπιστώνεται μια σειρά τέτοιων κορυφογραμμών σε διαφορετικά βάθη που χωρίζονται από κοιλάδες (longshore trough). Longshore trough (ιζηματογενής κοιλάδα ή επιμήκης κοιλότητα ροής): Αντιπροσωπεύει συχνά το χαμηλότερο σημείο μεταξύ διαδοχικών ιζηματογενών υφάλων. Η μορφολογία και ιζηματολογία των longshore bars και troughs εξαρτάται από την παράκτια υδροδυναμική και την γενική μορφολογία του πυθμένα στα ανοικτά της ακτής, ενώ κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες μπορούν να υπάρχουν περισσότερα από ένα ζεύγη (Komar, 1998). Σχήμα 2.1. Βασικά χαρακτηριστικά των ακτών (χερσαίο και υποθαλάσσιο τμήμα) (Komar, 1998) Όσον αφορά τη κάτοψη της παραλίας, φαίνεται ότι κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί να περιγραφεί από συγκεκριμένα γεωμετρικά σχήματα (Komar, 1998). Ένα από σχήματα αυτά είναι το λογαριθμικό σπιράλ, το οποίο φαίνεται ότι

10 περιγράφει ικανοποιητικά την κάτοψη σημαντικού αριθμού παράλιων εγκολπώσεων, δηλαδή παραλιών που περιορίζονται πλευρικά από ακρωτήρια σχηματισμένα κυρίως σε συνεκτικούς γεωλογικούς σχηματισμούς. Το λογαριθμικό σπιράλ περιγράφεται σε πολικές συντεταγμένες από την σχέση r = r 0 e (cot a)θ [2.1] όπου r είναι η ακτίνα του λογαριθμικού σπιράλ από το κέντρο του έως κάποιο σημείο πάνω στην καμπύλη, r 0 είναι η ακτίνα από το κέντρο του λογαριθμικού σπιράλ ως την αρχή της καμπύλης, θ είναι η μεταβαλλόμενη γωνία μεταξύ του r και του r 0 και a είναι η γωνία του σπιράλ που ορίζεται από την γωνία μεταξύ της ακτίνας και της εφαπτομένης στην καμπύλη σε οποιοδήποτε σημείο (Σχήμα 2.2). Η γωνία a είναι σταθερή έτσι το λογαριθμικό σπιράλ δημιουργείται από την αύξηση στο μήκος της ακτίνας καθώς η γωνία θ κινείται από την ακτίνα r 0. Αυτή η μορφολογία της ακτής θεωρείται ότι μπορεί να σχετίζεται με τα φαινόμενα κυματικής διάθλασης και περίθλασης (Komar, 1998). Σχήμα 2.2. Γραφική αναπαράσταση λογαριθμικού σπιράλ (Komar 1998)

11 Παλίνδρομη εποχιακή μεταβολή ακτής Η μεταβολή του γενικού προφίλ μιας ακτής εξαρτάται από το ενεργειακό επίπεδο των κυμάτων, την παλίρροια και των επικρατούντων ανέμων μιας περιοχής. Τέτοιες μεταβολές σε μια ακτή τεκμηριώθηκαν αρχικά από τους Shepard (1950) και Bascom (1953) στην δυτική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου υψηλοί ενεργειακά (θυελλώδεις) κυματισμοί κυριαρχούν την χειμερινή περίοδο, ενώ χαμηλοί ενεργειακά κυματισμοί εμφανίζονται κατά την διάρκεια της θερινής περιόδου. Με βάση την παραπάνω εποχικότητα ο Shepard (1950) αναφέρεται σε δυο τύπους προφίλ που επικρατούν σε μια ακτή: (α) winter profile (χειμερινό προφίλ ακτής) (β) summer profile (θερινό προφίλ ακτής). Κατά την χειμερινή περίοδο, όπου παρατηρούνται κύματα υψηλής ενέργειας, έχουμε διάβρωση και καταστροφή του ιζηματογενούς υβώματος (berm), ιζηματική μεταφορά και απόθεση από το χερσαίο τμήμα προς το υποθαλάσσιο τμήμα της παραλίας και δημιουργία ιζηματογενών υφάλων (longshore bars) και κοιλάδων (longshore troughs). Αντίθετα την θερινή, χαμηλή ενεργειακά, περίοδο παρατηρείται διάβρωση/καταστροφή των ιζηματογενών υφάλων και κοιλάδων του υποθαλάσσιου τμήματος, ιζηματική μεταφορά και απόθεση στο χερσαίο τμήμα και δημιουργία ιζηματογενών υβωμάτων (Σχήμα 2.3) (Komar, 1998). Μια ακτή μπορεί να διαβρωθεί αρκετά γρήγορα κατά την διάρκεια μιας σημαντικής και έντονης θύελλας. Η αποκατάστασή της μετά το έντονο αυτό φαινόμενο μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες μέχρι και έτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι αν η ακτή διαβρωθεί σημαντικά κατά την χειμερινή περίοδο, υπάρχει πιθανότητα να μην μπορέσει να επανέλθει στην αρχική της μορφή το καλοκαίρι με αποτέλεσμα η διάβρωση να παραμείνει μόνιμη (Βελεγράκης, 2005(α)).

12 Σχήμα 2.3. Μεταβολή του προφίλ μιας ακτής (χειμερινό-θερινό) (Κοmar, 1998). 2.2 Παράγοντες και διεργασίες που ελέγχουν την παράκτια μορφολογία Γεωλογία, Γεωμορφολογία και Υδρολογία Οι γεωλογικοί σχηματισμοί και το υπόβαθρο μιας περιοχής παίζουν καθοριστικό ρόλο στην παραλιακή δυναμική. Τα πετρώματα μέσω των διεργασιών της αποσάθρωσης/διάβρωσης αποτελούν τις πηγές ψαθυρών υλικών, τα οποία μεταφέρονται στις ακτές διαμέσου του υδρογραφικού δικτύου, ενώ η στρωματογραφία και η τεκτονική μιας περιοχής, ελέγχει τόσο την γενική γεωμορφολογία και την μορφή του υδρολογικού δικτύου μιας περιοχής, όσο και την παράκτια μορφοδυναμική (Αναγνώστου και Χρόνης, 2002). Το υδρογραφικό δίκτυο της περιοχής έχει διάφορες επιπτώσεις στην μορφοδυναμική των παραλιών και πολλές φορές παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξή τους (Αναγνώστου και Χρόνης 2002). Μεμονωμένα, μικρά ποτάμια και ποταμο-χείμαρροι θεωρούνται ότι έχουν μικρή επίδραση στην ακτή (αλλά βλ. Zenkovich, 1967 και Milliman and Syvitski, 1992) και οι εκβολές τους ελέγχονται από θαλάσσιους παράγοντες όπως οι αλλαγές στην θαλάσσια στάθμη, η επίδραση των κυμάτων και ο ρυθμός απόθεσης ιζημάτων κατά μήκος της παραλίας. Ποταμοί με μεγάλα φορτία σχηματίζουν μεγάλες παράκτιες αποθέσεις και μπορούν να τροποποιήσουν σε σημαντικό βαθμό τη παράκτια γεωμορφολογία. Οι ποταμοί αυτοί αποθέτουν σημαντικές ποσότητες λεπτόκοκκων υλικών κοντά στις εκβολές τους (Wright, 1977 Poulos et al., 1994), δημιουργώντας εκτεταμένες αβαθείς περιοχές με λεπτόκοκκα υλικά, πάνω από τις οποίες τα επερχόμενα κύματα χάνουν σημαντική ενέργεια.

13 Αιολικές διεργασίες Ο άνεμος μπορεί να μεταβάλει την μορφή της παράλιας ζώνης δρώντας, είτε άμεσα στο ίζημα της χερσαίας παραλίας, είτε έμμεσα με τον σχηματισμό κυμάτων στην ανοιχτή θάλασσα. Όσον αφορά την άμεση επίδραση του ανέμου στο χερσαίο τμήμα της παραλίας, σημαντικό ρόλο παίζει η διεύθυνση του. Αν οι επικρατούντες άνεμοι πνέουν από την θάλασσα, τότε τα χερσαία παραλιακά ιζήματα διαβρώνονται και μεταφέρονται προς την ενδοχώρα, όπου και αποτίθενται σχηματίζοντας θίνες ή ευρύτερες αιολικές αποθέσεις. Αντίθετα, αν οι επικρατούντες άνεμοι πνέουν από τη παραλία προς την θάλασσα και υπάρχουν στην παραλία ικανά αποθέματα άμμου, η μεταφερομένη άμμος ενισχύει την παράκτια ιζηματική κυκλοφορία και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ιζηματογένεση της ευρύτερης παράκτιας ζώνης (Zenkovich,1967) Υδροδυναμικές διεργασίες (α) Κύματα Ο σημαντικότερος παράγοντας ελέγχου της παραλιακής μορφολογίας είναι τα κύματα, καθώς από αυτά προέρχεται το μεγαλύτερο ποσοστό της ενέργειας που διαμορφώνει την μορφολογία της παραλίας. Σημαντικότεροι είναι οι ανεμογενείς κυματισμοί, οι οποίοι γεννιούνται, αναπτύσσονται και διαδίδονται στην ανοιχτή θάλασσα και παρακμάζουν/αποσβένονται στην εσωτερική υφαλοκρηπίδα και την παραλιακή ζώνη (Σουκισιάν, 2002). (β) Παράκτια κυκλοφορία Στις παράκτιες περιοχές αναπτύσσονται συστήματα ρευμάτων που δημιουργούν παράκτια κυκλοφορία. Τα κύρια αίτια δημιουργίας της παράκτιας κυκλοφορίας είναι οι παράκτιοι κυματισμοί, οι χωρικές διαφορές στην βαρομετρική πίεση (π.χ κατά την διάρκεια καταιγίδων), οι παλίρροιες καθώς και η στρωμάτωση του θαλασσινού νερού λόγο διαφορών αλατότητας/θερμοκρασίας (Σουκισιάν 2002). Τα παλιρροιακά και ανεμογενή ρεύματα έχουν μικρή επίδραση στις μικροπαλιρροιακές ακτές της Ελλάδας και για το λόγο αυτό δεν θα αναφερθούν περαιτέρω. Όταν τα κύματα φτάνουν στην ακτή θραύονται και παράγουν ρεύματα, τα οποία παίρνουν διάφορες μορφές ανάλογα με τις τοπικές δυναμικές συνθήκες. Τα παράκτια ρεύματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά, διότι σε συνδυασμό με τα κύματα δημιουργούν μεταφορά ιζήματος και συνεπώς ελέγχουν την παράλια μορφοδυναμική

14 (Komar 1998). Υπάρχουν τρία συστήματα παράκτιας κυκλοφορίας (Σχήμα 2.4): (i) σύστημα κυψελοειδούς κυκλοφορίας, (ii) σύστημα διαμήκων παρακτίων ρευμάτων και (iii) γενικό σύστημα παράκτιας κυκλοφορίας (το οποίο αποτελεί ένα συνδυασμό των ανωτέρω). Σχήμα 2.4. Συστήματα παράκτιας κυκλοφορίας (Komar 1998) Σύστημα Κυψελοειδούς Κυκλοφορίας (Cell Circulation) Εμφανίζεται όταν τα κύματα προσπίπτουν κάθετα στην ακτή (δηλ. όταν οι κυματοκορυφές είναι παράλληλες προς την ακτή), και αποτελείται από ρεύματα διαφυγής (rip currents) και διαμήκη ρεύματα (longshore currents) (Σχήμα 2.4i).

15 Σχήμα 2.5. Σχηματική αναπαράσταση της δημιουργίας της κυτταρικής κυκλοφορίας (after Komar 1998). Ο μηχανισμός δημιουργίας της κυψελοειδούς κυκλοφορίας εξηγείται από την θεωρία της τάσης ακτινοβολίας, δηλ. της υπερβολικής αδρανειακής ροής (momentum flux) προς την ακτή λόγω των κυμάτων (Longuet-Higgins και Stewart, 1964). Η προς την ακτή συνιστώσα της τάσης ακτινοβολίας προκαλεί ταπείνωση της στάθμης του νερού (set down) πριν τη θραύση προς την μεριά της ανοικτής θάλασσας και μία ανύψωση της στάθμης του νερού (set up) μέσα στη ζώνη απόσβεσης. Αφού όμως τα μεγέθη της ανύψωσης και ταπείνωσης εξαρτώνται από το ύψος κύματος (Fredsoe and Deigaard, 1992), δημιουργούνται διαφορές στάθμης μεταξύ γειτονικών περιοχών όπου το ύψος κύματος διαφέρει, λόγω γεωμορφολογικών διαφορών, οι οποίες αντισταθμίζονται από ροές παράλληλες προς την ακτή (διαμήκη ρεύματα) από τις περιοχές υψηλής στάθμης προς τις περιοχές χαμηλής στάθμης (Σχήμα 2.5). Τα διαμήκη ρεύματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την κατά μήκος της ακτής κίνηση του ιζήματος, που λαμβάνει χώρα στη ζώνη απόσβεσης (Bascom 1964). Όταν διαμήκη ρεύματα έρθουν αντιμέτωπα, στρέφονται προς την ανοικτή θάλασσα σχηματίζοντας ρεύματα διαφυγής (rip currents). Τα ρεύματα διαφυγής μπορούν να διακριθούν από

16 το χρώμα που έχουν λόγω της μεταφοράς ιζήματος από την ακτή προς την ανοιχτή θάλασσα (Komar 1998). Κυκλοφορία παράλληλη προς την ακτή Στην περιοχή θραύσης των κυμάτων κοντά στην ακτή, δημιουργούνται τάσεις ακτινοβολίας τόσον με διεύθυνση προς την ακτή (S xx ), όσον και κατά μήκος της ακτής (S yy ). Όταν τα κύματα πλησιάζουν την ακτή υπό γωνία, η κατά μήκος συνιστώσα της τάσης ακτινοβολίας δημιουργεί διαμήκη ρεύματα (Σχήμα 2.4ii), τα οποία είναι διαφορετικά από αυτά της κυψελοειδούς κυκλοφορίας, βρίσκονται πλησιέστερα στην ακτή από ότι αυτά της κυψελοειδούς κυκλοφορίας και οι ταχύτητες τους μειώνονται απότομα πέρα από την ζώνη απόσβεσης (Fredsoe and Deigaard, 1992, Komar, 1998). Γενικό σύστημα παράκτιας κυκλοφορίας Στις περισσότερες περιπτώσεις στην φύση παρουσιάζεται ένας συνδυασμός των παραπάνω συστημάτων (Σχήμα 2.4iii). Το γενικό σύστημα κυκλοφορίας συνήθως συμβαίνει όταν τα κύματα θραύονται υπό μικρές γωνίες σε σχέση με την ακτή ή όπου υπάρχει ισχυρός έλεγχος από την παράλια τοπογραφία πάνω στην μορφή των ρευμάτων κοντά στην ακτή (Komar, 1998). Ρεύμα επαναφοράς Η μάζα του νερού που μεταφέρεται προς την ακτή με την θραύση των κυμάτων, στην ζώνη απόσβεσης, εξισορροπείται από το ρεύμα επαναφοράς (Σχήμα 2.6). Το ρεύμα αυτό, αποτελείται από μία πυθμενική ροή με κατεύθυνση προς τα ανοικτά και ενισχύεται εμφανώς από μάζα νερού που μεταφέρεται προς την ακτή από τη θραύση των κυμάτων και τη παλιρροιακή ροή (Zenkovich 1967). Το ρεύμα επαναφοράς μπορεί εν μέρει να είναι μέσα στα ρεύματα διαφυγής. Η εξήγηση για την δημιουργία ρευμάτων επαναφοράς σχετίζεται με την κυματική ανύψωση, η οποία δημιουργεί μία βαθμίδα πίεσης του νερού με κατεύθυνση προς τα ανοικτά, η οποία εξισορροπείται από την ορμή των κυμάτων που κατευθύνονται προς την ακτή (Komar, 1998). Ωστόσο, αυτή η ισορροπία ελέγχεται από το βάθος, με τις ταχύτητες του ρεύματος επαναφοράς να είναι μεγαλύτερες κοντά στον πυθμένα. Οι Dyhr- Nielsen και Sorensen (1970) (Komar 1998) θεώρησαν ότι τα ρεύματα επαναφοράς είναι σημαντικά για την προς τα ανοικτά μετακίνηση της παράλιας άμμου κατά την

17 διάρκεια καταιγίδων και σε μερικές περιπτώσεις ευθύνεται για τον σχηματισμό του υποθαλάσσιου ύφαλου, όπου παγιδεύεται το προς τα ανοικτά μετακινούμενο ίζημα. Σχήμα 2.6. Σχεδιάγραμμα του ρεύματος επαναφοράς μέσα στην ζώνη απόσβεσης, δείχνει μία προς την θάλασσα ροή για να εξισορροπήσει την προς τη στεριά μεταφορά νερού που προκαλεί η θραύση του κύματος (after Komar 1998). 2.3 Μετακίνηση ιζήματος στην παραλιακή ζώνη Η διάβρωση και μεταφορά των ιζημάτων στην παράκτια ζώνη εξαρτώνται από το μέγεθος (και διεύθυνση) της διατμητικής τάσης (δύναμης ανά μονάδα επιφανείας) που δημιουργείται στον πυθμένα από τον συνδυασμό ρευμάτων και κυμάτων (Fredsoe and Deigaard, 1992) σε σχέση με την διατμητική τάση που είναι απαραίτητη για την μετακίνηση των ιζηματογενών κόκκων (κατώφλι της κίνησης (threshold of sediment movement), η οποία εξαρτάται από το μέγεθος, σχήμα και πυκνότητα των ιζηματογενών κόκκων (π.χ Paphitis et al., 2001). Έτσι, τα λεπτόκοκκα ιζήματα (ιλύς και η λεπτή άμμος) μετακινούνται σχετικά εύκολα με την δράση των παρακτίων κυμάτων/ρευμάτων, ενώ η χονδρομερέστερη άμμος, τα χαλίκια και οι κροκάλες δύσκολα (Zenkovich 1967) Μετακίνηση ιζήματος κάθετα στην ακτή Η μετακίνηση ιζήματος κάθετα στην ακτή έχει αντίθετη φορά τον χειμώνα και το καλοκαίρι. Σε γενικές γραμμές το καλοκαίρι που επικρατούν συνήθως ήπιες κυματικές συνθήκες (άρα και χαμηλή κυματική ενέργεια), ίζημα μεταφέρεται από τον ύφαλο αναβαθμό στον έξαλο αναβαθμό. Αντίθετα το χειμώνα, που επικρατούν εντονότερες κυματικές συνθήκες, διαβρώνεται ο έξαλος αναβαθμός και σχηματίζεται ξανά ύφαλος αναβαθμός. Σε περιπτώσεις που η ποσότητα του ιζήματος που εμπλέκεται σ αυτή τη μετακίνηση είναι σχετικά σταθερή, τότε και η μεταβολή του προφίλ από χειμερινό σε καλοκαιρινό, είναι περιοδική. Σε ακραίες όμως κυματικές συνθήκες όταν κύματα εξαιρετικά μεγάλης ενέργειας προσβάλουν την παραλία, ιζήματα μεταφέρονται προς τα ανοιχτά όπου αποθέτονται σε μεγάλα βάθη

18 σχηματίζοντας αποθέσεις θύελλας. (Duke et al. 1991). Τα ιζήματα αυτά χάνονται από το ισοζύγιο καθώς τα θερινά (μικρότερης ενέργειας) κύματα δεν μπορούν να τα μεταφέρουν εκ νέου στη παραλία (Σχήμα 2.3) Μετακίνηση ιζήματος παράλληλα στην ακτή Η στερεομεταφορά παράλληλα στην ακτή λαμβάνει χώρα είτε στη ζώνη απόσβεσης (στην ζώνη μεταξύ της ζώνης θράυσης και της ακτογραμμής-surf zone), είτε στη ζώνη διαβροχής (swash zone). Η μετακίνηση ιζήματος σ αυτές τις δύο ζώνες οφείλεται σε διαφορετικά αίτια και δεν θα πρέπει να συγχέεται. Η μετακίνηση ιζήματος στη ζώνη απόσβεσης οφείλεται στα κύματα και στα κυματογενή ρεύματα, ενώ στη ζώνη διαβροχής οφείλεται στην καθαρά κυματική μεταφορά από πρόσπτωση των κυμάτων υπό γωνία (Komar, 1998). (α) Παράλληλη μεταφορά στην ζώνη διαβροχής Η ανοδική κυματική διαβροχή (Zencovich, 1967) μεταφέρει λόγω αδράνειας νερό πάνω στην παραλία έως ένα σημείο αρκετά μακριά από τη γραμμή μέσης στάθμης του νερού και μετά ρέει προς τα πίσω (καθοδική κυματική διαβροχή) έως ότου συναντήσει την επόμενη ανοδική διαβροχή που οφείλεται στο επόμενο κύμα. Το ανοδικό στρώμα διαβροχής, το οποίο έχει χάσει τελείως την κυματική φύση του εκτίθεται στην αλληλεπίδραση της αδράνειας και της βαρύτητας. Όταν τα κύματα πλησιάζουν την ακτή υπό γωνία, αυτές οι δυνάμεις ενεργούν σε διαφορετικούς άξονες (Βελεγράκης, 2005(α)). Έτσι, καθώς το ανοδικό στρώμα διαβροχής φτάνει στο ανώτατο όριό του, επιβραδύνεται γράφοντας μία «καμπύλη» και ρέει πίσω προς την θάλασσα από το σημείο με την πιο απότομη κλίση (Σχήμα 2.7). Κατά την κίνησή του, το ανοδικό στρώμα διαβροχής επιδρά στους ιζηματικούς κόκκους. Εάν, το ίζημα αποτελείται από σχετικά λεπτόκοκκο υλικό, τίθεται σε κίνηση προς την διεύθυνση κίνησης της ανοδικής κυματικής διαβροχής. Τα αδρομερέστερα υλικά (κροκάλες και λίθοι) μπορούν να μετακινηθούν μόνο κάτω από πολύ έντονες κυματικές συνθήκες (Zenkovich 1967). Το μήκος της ατραπού ιζηματικής μεταφοράς παράλληλης προς την ακτή που διατρέχεται από τα σωματίδια εξαρτάται από (Βελεγράκης, 2005(α)): i) την γωνία πρόσπτωσης των κυμάτων ii)το μέγεθος του υλικού iii) τα χαρακτηριστικά των κυμάτων και iv) την γωνία κλίσης της παραλίας.

19 Σχήμα 2.7.:Διάγραμμα της παράλληλης μεταφοράς υλικού στην ζώνη διαβροχής (Zenkovich 1967). Ι) κίνηση σωματιδίων διαφόρων μεγεθών. ΑΕΒ η τροχιά ενός μεγάλου κόκκου, AFC η τροχιά μεσαίου μεγέθους κόκκου και AFD η τροχιά λεπτού κόκκου. II) Η κίνηση σωματιδίων ίδιου μεγέθους που βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα στην παραλία. Σαν αποτέλεσμα του ανοδικού ρεύματος διαβροχής τριών κυμάτων, το σωματίδιο a μετακινείται στο σημείο a3 μέσο της απόστασης 3. Το σωματίδιο b διανύει την απόσταση 2 και το σωματίδιο c την απόσταση 1. (β) Παράλληλη μεταφορά στην ζώνη απόσβεσης Η στερεομεταφορά κατά μήκος της ακτής οφείλεται κυρίως στην θραύση των κυμάτων υπό γωνία με την ακτή. Η στερεομεταφορά στην ζώνη απόσβεσης μπορεί να είναι έντονη λόγω της μεγάλης συνιστώσας κίνησης κατά μήκος της ακτής. Τα ιζήματα διαταράσσονται και τίθενται σε κίνηση από τα θραυόμενα κύματα, ενώ η μετατόπιση τους κατά μήκος της ακτής γίνεται κυρίως από τα κατά μήκος της ακτής κυματογενή ρεύματα (Βελεγράκης, 2005(α)(α)). Το συνολικό άθροισμα των παροχών κατά μήκος της ακτής (και προς και τις δύο διευθύνσεις) καλείται συνολική παροχή (gross transport) κατά μήκος της ακτής, ενώ καθαρή μεταφορά (net transport) κατά μήκος της ακτής καλείται η διαφορά μεταξύ των δύο αντιθέτων παροχών κατά μήκος της ακτής (Komar, 1998). Έτσι, σε μερικές παραλίες η συνολική μεταφορά μπορεί να είναι εξαιρετικά μεγάλη, αλλά η καθαρή μεταφορά προς μία κατεύθυνση μηδενική. Η αλλαγή στην διεύθυνση της μεταφοράς μπορεί να είναι εποχιακή. Οι ρυθμοί της κατά μήκος της ακτής ιζηματικής μεταφοράς εξαρτώνται από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως (α) το μέγεθος των κόκκων του ιζήματος, (β) η κλίση της παραλίας και (γ) την γωνία πρόσπτωσης, το μήκος, ύψος και περίοδο των κυμάτων. Επιπλέον, οι ρυθμοί μεταφοράς εξαρτώνται από το μέγεθος και τα άλλα χαρακτηριστικά των παραλιακών ιζημάτων (Zenckovich, 1967).

20 2.4 Θαλάσσια κύματα Τα θαλάσσια κύματα είναι περιοδικές κινήσεις των σωματιδίων του νερού που οφείλονται σε κάποιο αίτιο, με αποτέλεσμα να προκαλούνται ανυψώσεις και καταβυθίσεις της υδάτινης επιφάνειας. Στην πιο απλή μορφή τους (σύμφωνα με την θεωρεία του Airy), η κίνηση της ελεύθερης επιφάνειας του νερού θεωρείται ότι ελέγχεται από μια απλή ημιτονοειδή-συνημιτονοειδή συνάρτηση (Βελεγράκης, 2004) Επιφανειακά κύματα Τα επιφανειακά κύματα γεννιούνται και διαδίδονται στην επιφάνεια της θάλασσας (σε αντίθεση π.χ. με τα εσωτερικά κύματα που σχηματίζονται σε επιφάνειες ασυνέχειας μέσα στο ίδιο ρευστό). Τα ανεμογενή επιφανειακά κύματα οφείλονται στην επίδραση του ανέμου (Komar, 1998) και οι βασικές μορφές τους είναι: (α) τα τριχοειδή κύματα και (β) τα αναπτυγμένα ανεμογενή κύματα. Στα τριχοειδή κύματα (capillary waves), τα οποία είναι πολύ μικρών διαστάσεων ( ρυτιδώσεις με μήκος κύματος < 2-5 cm, (Εικόνα 2.4(α)), ο γενετικός μηχανισμός είναι ο άνεμος (με πολύ μικρές εντάσεις), αλλά ο μηχανισμός επαναφοράς της υδάτινης επιφάνειας ελέγχεται από την επιφανειακή τάση του νερού, η οποία σχηματίζει μια λεπτή ελαστική μεμβράνη που παρουσιάζει αντίσταση σε κάθε αίτιο που τείνει να την παραμορφώσει (Komar, 1998). Τα ανεμογενή κύματα οφείλονται στην δράση ισχυρότερων παρατεταμένων ανέμων και χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερα μήκη κύματος (Εικόνα 2.4(β)). Ο κύριος παράγοντας που τα δημιουργεί στην ήρεμη επιφάνεια μιας θαλάσσιας περιοχής είναι η επίδραση του ανέμου, που μεταφέρει την ενέργεια των κατώτερων κινούμενων ατμοσφαιρικών στρωμάτων στις επιφανειακές θαλάσσιες μάζες. Με την έναρξη πνοής του ανέμου, η επιφάνεια της θάλασσας διαταράσσεται με αποτέλεσμα την δημιουργία αρχικά τριχοειδών κυμάτων. Η διατάραξη της επιφάνειας οφείλεται στην διαφορική πίεση που αναπτύσσεται πάνω στην επιφάνεια της θάλασσας λόγω τυρβωδών ροών στο κατώτερο οριακό στρώμα αέρα /θάλασσας (Βελεγράκης, 2005(α)). Όσο η επίδραση του ανέμου αυξάνεται, τόσο πιο κυματώδης γίνεται η θάλασσα και η μεταφορά ενέργειας από τον άνεμο στην θάλασσα συνεχίζεται. Τα μικρότερα κύματα αρχίζουν να θραύονται πάνω στα μεγαλύτερα και έτσι ενέργεια μεταφέρεται από τα κύματα μικρότερης στα κύματα μεγαλύτερης περιόδου (Τ). Έτσι αν ο άνεμος διατηρηθεί, δημιουργούνται κύματα μεγαλύτερης περιόδου μέχρις ότου η θραύση περιορίσει την περαιτέρω αύξηση της περιόδου, του ύψους, και του μήκους

21 των κυμάτων (Komar, 1998). Η συνεχή παροχή ενέργειας από τον άνεμο προκαλεί την αύξηση της κυρτότητας (ύψος (H)/ μήκος (L)) των κυμάτων με αποτέλεσμα οι κορυφές να γίνονται οξείες και οι κοιλιές καμπυλόγραμμες (Θεοδώρου, 2004). Γενικά. τα κύματα παίρνουν την ενέργεια τους από τον άνεμο, την κατανέμουν στην θάλασσα και την μεταφέρουν στις ακτές. Εικ. 2.4(α). Τριχοειδή κύματα. Εικ. 2.4 (β). Ανεμογενή κύματα. Οι Phillips (1957) και Miles (1957) προσπάθησαν να ερμηνεύσουν την γένεση των ανεμογενών κυματισμών. Σύμφωνα με την θεωρία τους, η δημιουργία του κύματος ξεκινάει με την γραμμική του αύξηση, λόγω του συντονισμού με τις διαταραχές πιέσεως και τριβής στην επιφάνεια, και στη συνέχεια αναπτύσσεται με εκθετικό ρυθμό. Διαπιστώθηκε ότι η επίδραση του ανέμου προκαλεί κυματογένεση σε μια θαλάσσια περιοχή ± 45 ο εκατέρωθεν της διεύθυνσης του ανέμου δημιουργώντας τρισδιάστατους κυματισμούς (Σχήμα 2.8) (Κουτίτας, 1998).

22 Σχήμα 2.8. Μήκος αναπτύγματος (F) ενός ανέμου (Κουτίτας, 1998). Η ενέργεια του ανέμου σε μια θαλάσσια περιοχή εξαρτάται από το μήκος ανάπτυξης (το μήκος της ελεύθερης θάλασσας από το σημείο γένεσης στο σημείο παρατήρησης, δηλ. θάλασσα χωρίς να παρεμβάλλεται ενδιάμεσα στεριά). Όσο μεγαλύτερο είναι το ανάπτυγμα (fetch, F), τόσο περισσότερη ενέργεια δέχονται οι κυματισμοί με αποτέλεσμα την αύξηση του ύψους κύματος (Η). Πρακτικά, το μήκος αναπτύγματος (F) αποτελεί την γραμμική διάσταση του θαλάσσιου πεδίου από ακτή σε ακτή, κατά μήκος της οποίας μεταφέρονται οι κυματισμοί. Το μήκος αναπτύγματος F δίνεται από (Κουτίτας, 1998): Feff = i Fi(cos ai) i cos a Με την πάροδο του χρόνου η περίοδος και το μήκος του κυματισμού αυξάνονται μέχρι την τελική σταθεροποίηση των κυματικών χαρακτηριστικών. Τότε η θάλασσα χαρακτηρίζεται ως πλήρως αναπτυγμένη. Η ανάπτυξη αυτή όμως μπορεί i 2 [2.2]

23 να μην επιτευχθεί, είτε γιατί ο άνεμος παύει να πνέει, είτε γιατί η θαλάσσια περιοχή είναι περιορισμένη. Γενικά, το ύψος, το μήκος και η περίοδος ενός κυματισμού εξαρτώνται από την ταχύτητα του ανέμου, την διάρκεια πνοής του καθώς επίσης και από την έκταση της περιοχής (μήκος αναπτύγματος F) στην οποία πνέει (Κουτίτας, 1998; Θεοδώρου, 2004). Πρέπει να σημειωθεί ότι τα κύματα στην ανοικτή θάλασσα δεν μεταφέρουν μάζα, αλλά μόνον ενέργεια Ανεμογενή κύματα μακριά από την περιοχή γένεσης Τα ανεμογενή κύματα έχουν την δυνατότητα να διανύουν μεγάλες αποστάσεις μακριά από την περιοχή δημιουργίας τους. Τα κύματα καθώς απομακρύνονται διαχωρίζονται ανάλογα με το μήκος τους σε βραχύτερα και μακρύτερα κύματα. Τα μακρύτερα κύματα είναι ταχύτερα και προηγούνται από τα βραχύτερα. Ο διαχωρισμός των κυμάτων σύμφωνα με το μήκος τους ονομάζεται διασπορά (Θεοδώρου, 2004). Τα κύματα που προέρχονται από μακρινές θύελλες, όπου παρατηρείται διασπορά, και χαρακτηρίζονται από μακριές και παράλληλες διατεταγμένες κορυφογραμμές και ομοιόμορφα μήκη ονομάζονται αποθάλασσα (swell) (Σχήμα 2.9). Η αποθάλασσα με μεγάλο μήκος κύματος μπορεί να επικαλύπτεται από άλλα κύματα. Η βασική εξίσωση που περιγράφει την μεταβολή των κυματικών χαρακτηριστικών καθώς ένας κυματισμός απομακρύνεται από το σημείο γένεσης είναι η εξίσωση διασποράς: ω 2 = g k tanh(κh) [2.3] όπου k είναι ο κυματικός αριθμός k=2π/l, g η επιτάχυνση της βαρύτητας, h το βάθος και ω η γωνιακή ταχύτητα (2π/T). Μέσω της εξίσωσης διασποράς, που βασίζεται στην γραμμική θεωρία (Airy) και θεωρώντας σταθερή την περίοδο μπορεί να υπολογισθεί η μεταβολή του κυματικού αριθμού στην παράκτια ζώνη και συνεπώς το μήκος κύματος.

24 Σχήμα 2.9. Το φαινόμενο της αποθάλασσας (Θεοδώρου, 2004) Μεταβολές κίνησης του νερού με το βάθος Το βάθος του νερού επηρεάζει τα βασικά χαρακτηριστικά ενός κυματισμού και σχετίζεται άμεσα με το μήκος κύματος. Όταν το βάθος του νερού (h), στο οποίο διαδίδεται ένα κύμα, είναι μεγαλύτερο από το μισό του μήκους κύματος (h/l>0.5), τότε το κύμα δεν νοιώθει τον πυθμένα. Στα βαθιά νερά η ακτίνα των κυκλικών τροχιών του νερού ελαττώνεται με το βάθος (Σχήμα 2.10) και μηδενίζεται σε βάθος ίσο με το μισό του μήκους κύματος. Αυτό σημαίνει ότι στο βάθος αυτό ο πυθμένας δεν ασκεί καμία επίδραση επάνω στο κύμα, καθώς επίσης και το κύμα επάνω στον πυθμένα (Θεοδώρου, 2004). Σχήμα Τροχιακή κίνηση του νερού στα βαθιά (Θεοδώρου, 2004). Αντίθετα όταν το βάθος του νερού, στο οποίο διαδίδεται ένα κύμα, είναι μικρότερο από το μισό (h/l<0.5), τότε η διάδοση του πραγματοποιείται σε ρηχά

25 νερά. Στα ρηχά νερά επιβραδύνεται η διάδοση του κύματος, εξαιτίας των αλληλεπιδράσεων νερού-πυθμένα. Σ' αυτή την περίπτωση, οι τροχιές των σωματιδίων του νερού είναι ελλειπτικές, και οι άξονες των ελλείψεων των τροχιακών κινήσεων μειώνονται με το βάθος, με αποτέλεσμα οι τροχιές να γίνονται πιο συμπιεσμένες εξαιτίας της επίδρασης του πυθμένα, ο οποίος εμποδίζει τις κατακόρυφες κινήσεις (Σχήμα 2.11). Σχήμα Τροχιακή κίνηση του νερού στα ρηχά Κύματα στον παράκτιο χώρο Τα κύματα που εισέρχονται στην παράκτια περιοχή αρχίζουν να νοιώθουν τον πυθμένα. Η είσοδος του κύματος σε αυτήν την περιοχή συνεπάγεται ελάττωση της ταχύτητας του κύματος C (επίδραση του βάθους), μείωση του μήκους του και αύξηση του ύψους του (η ενέργεια κατανέμεται σε μικρότερη περιοχή) (Komar, 1998). Τα κύρια κυματικά φαινόμενα που εμφανίζονται στον παράκτιο χώρο είναι η διάθλαση, η περίθλαση και θραύση των κυματισμών (Θεοδώρου, 2004). (α) Διάθλαση των κυματισμών Η διάθλαση ενός κυματισμού οφείλεται στην χωρική διαφοροποίηση της ταχύτητας ενός δυσδιάστατου κυματισμού λόγω της επίδρασης του βάθους h (νόμος του Snell). Αποτέλεσμα της διάθλασης είναι η μεταβολή της διεύθυνσης διάδοσης ενός κύματος όταν πλησιάζει προς την ακτή, ανεξάρτητα από την διεύθυνσή του στην ανοικτή θάλασσα, με αποτέλεσμα η διεύθυνση διάδοσης να τείνει να γίνει κάθετη με την ακτογραμμή (Σχήμα 2.12).

26 Οι κυματισμοί όταν εισέρχονται σε μια παράκτια περιοχή είτε συγκλίνουν, είτε αποκλίνουν από την ακτή εξαιτίας της πύκνωσης ή αραίωσης των ορθογωνίων. Τα ορθογώνια είναι φανταστικές γραμμές κάθετες στις κορυφογραμμές των κυματισμών, τα οποία στην ανοικτή θάλασσα ισαπέχουν μεταξύ τους μεταξύ των ορθογωνίων θεωρείται ότι περικλείεται η ίδια ενέργεια. Έτσι σε περιοχές όπου έχουμε πύκνωση των ορθογωνίων αυξάνεται η ενεργειακή πυκνότητα (Ε). Aντίθετα, η αραίωση των ορθογωνίων μειώνει την ενεργειακή πυκνότητα. Συνεπώς τα κύματα συγκλίνουν προς τα ακρωτήρια (ρηχότερα νερά) πού έτσι δέχονται την μεγαλύτερη κυματική ενέργεια προστατεύοντας ταυτόχρονα τους κόλπους που δημιουργούνται ανάμεσα σε αυτά (Κουτίτας, 1998; Θεοδώρου, 2004). Σχήμα Διάθλαση κυματισμών στην παράκτια περιοχή. Παρατηρείται το φαινόμενο της σύγκλισης στα ακρωτήρια και της απόκλισης στους κόλπους (Θεοδώρου, 2004). (β) Θραύση των κυματισμών Η κυματική θραύση είναι η εκδήλωση της υδροδυναμικής αστάθειας στην διάδοση των κυματισμών. Ένας κυματισμός παραμένει ευσταθής, όταν τα βασικά γεωμετρικά χαρακτηριστικά του (Η, L) δεν ξεπερνούν κάποιες οριακές τιμές. Σε περιοχές με βάθος (h) μικρότερο από μία κρίσιμη τιμή, που εξαρτάται από την αρχική καμπυλότητα του κύματος και την κλίση του πυθμένα, οι παραμορφώσεις αυξάνονται σημαντικά (Komar, 1998). Μια ακολουθία κυματισμών πλησιάζοντας προς την ακτή αρχίζει να νοιώθει την επίδραση του πυθμένα. Η ενέργεια των κυματισμών περιορίζεται σε μικρότερη έκταση κατά μήκος του κύματος επειδή το ύψος αυξάνει

27 (αλλά και το μήκος μειώνεται). Έτσι, παρατηρείται αύξηση της καμπυλότητας και εμφάνιση ασυμμετριών στη διατομή του. Το ύψος των κυματισμών αυξάνεται τόσο, ώστε οδηγείται σε αστάθεια και τελικά σε θραύση. Η θραύση των κυματισμών συνοδεύεται από την μετατροπή ενός μέρους της κινητικής ενέργειας του κύματος σε ενέργεια τύρβης με ταυτόχρονη εμφάνιση αφρού. Πολλές φορές παρατηρείται εκτίναξη μάζας νερού από την κορυφή του κυματισμού. Εάν η εκτινασσόμενη μάζα του νερού περιέχει το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του κύματος, η θραύση είναι ολική και η καταστροφή του κύματος ολοκληρωτική. Σε διαφορετική περίπτωση το στρώμα νερού κινείται με την επίδραση της βαρύτητας και προσκρούει στην ακτή. Μεταξύ της εκτινασσόμενης μάζας νερού και του μετώπου του κύματος εγκλωβίζεται και συμπαρασύρεται αέρας (Θεοδώρου, 2004). Ένας κυματισμός θραύεται, όταν η κορυφή προηγείται από την βάση του. Τα κύματα είναι υδροδυναμικά ασταθή στα βαθιά νερά, όταν η καμπυλότητα του κυματισμού (H/L) είναι μεγαλύτερη από 1/7 (Σχήμα 2.13). Σχήμα Το όριο θραύση των κυματισμών στα βαθιά νερά (Κουτίτας, 1998). Το κριτήριο θραύσης γ των κυματισμών στα ρηχά νερά (Σχήμα 2.14) δίνεται από (Κουτίτας, 1998; Καραμπάς, 2004) Hb 0.17 γ = = ξ db [2.4]

28 όπου Ηb είναι το ύψος του κύματος στο σημείο θραύσης, το db το βάθους του νερού στο σημείο θραύσης και ξ είναι η παράμετρος Irribaren.. Η παράμετρος ξ δίνεται από (Καραμπάς, 2004): ξ= tanθ Ηο Lo [2.5] όπου tanθ η κλίση του πυθμένα και Ηο και Lο το ύψος και το μήκος κύματος στα βαθιά νερά. Οι πρώτοι υπολογισμοί για την θραύση των κυματισμών έγιναν για μεμονωμένα κύματα. Ο McCowan (1891) όρισε θεωρητικά ότι το breaker depth index είναι γ b = 0.78 για μεμονωμένο κύμα που κινείται σε οριζόντιο πυθμένα, μια τιμή που Σχήμα Θραύση των κυματισμών στα ρηχά νερά (Κουτίτας, 1998). χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Ακολούθησαν έρευνες για περιοδικά κύματα που έδειξαν ότι η τιμή της θραύσης εξαρτάται από την κλίση της ακτής και του κύματος. Για μη κανονικά κύματα, η θραύση συμβαίνει σε μια ευρεία περιοχή, καθώς φτάνουν κύματα στην ακτή διαφορετικού ύψους και περιόδου, των οποίων η κλίση φτάνει στην οριακή της τιμή σε διαφορετικές θέσεις. Σύμφωνα με την παράμετρο ξ διακρίνονται τρεις μορφές θραύσης (Komar, 1998). Όταν ο πυθμένας παρουσιάζει μικρή κλίση, το ύψος των κυμάτων αυξάνεται βαθμιαία και λόγω αστάθειας οδηγούνται στην θραύση. Τα κύματα αυτά

29 ονομάζονται κύματα υπερχειλίσης (spilling) και η παράμετρος ξ ισούται με 0.1 (Σχήμα 2.15). Σχήμα Κύματα υπερχειλίσεως (spilling) (Κουτίτας, 1998). Όταν η κλίση του πυθμένα είναι σχετικά μεγάλη, το κύμα χάνει απότομα την ενέργεια του καθώς πλησιάζει στην ακτή. Η κορυφή του κύματος εξακολουθεί να συνεχίζει την κίνηση του σε σχέση με την βάση και λόγω αστάθειας ο κυματισμός θραύεται. Τα κύματα αυτά ονομάζονται κύματα κατάδυσης (plunging) και η παράμετρος ξ ισούται με την μονάδα (Σχήμα 2.16). Σχήμα Κύματα καταδύσεως (plunging) (Κουτίτας, 1998). Όταν η κλίση του πυθμένα είναι πολύ απότομη, τα κύματα θραύονται ακριβώς πάνω στην ακτή. Τα κύματα αυτά ονομάζονται κύματα εφόρμησης (surging) (Σχήμα 2.17). Η κυματική θραύση συνοδεύεται από την μεταφορά μάζας (νερού). Τις περισσότερες φορές οι κυματισμοί δεν προσπίπτουν πάντα κάθετα στην ακτή, αλλά υπό γωνία. Το φαινόμενο της υπό γωνίας θραύσης των κυματισμών έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα παράλληλο με την ακτή κυματογενές ρεύμα μέσα στην ζώνη θραύσης. Το ρεύμα αυτό είναι υπεύθυνο για την μεταφορά σημαντικών ποσοτήτων ιζήματος (Komar, 1998).

30 Σχήμα Κύματα εφορμήσεως (surging) (Κουτίτας, 1998) Αναρρίχηση (ανοδική διαβροχή) των κυμάτων στις ακτές Οι ακτές αποτελούν φυσικά μέτωπα, όπου αν η ενέργεια των κυματισμών δεν απορροφηθεί πλήρως μέσω της θραύσης, τότε εμφανίζεται αναρρίχηση των κυματισμών (Σχήμα 2.18). Η κίνηση που δημιουργείται κάτω από την επίδραση της βαρύτητας και της τριβής στον πυθμένα, είναι επιβραδυνόμενη. Η φάση ανόδου ολοκληρώνεται, όταν η κινητική ενέργεια της υδάτινης μάζας μετατραπεί σε δυναμική ενέργεια με αποτέλεσμα να μηδενίζονται οι ταχύτητες ανόδου του νερού. Το μέγιστο ύψος R πάνω από τη στάθμη ηρεμίας της θάλασσας που αναρριχάται ένας κυματισμός δίνεται από την σχέση του Hunt (Καραμπάς, 2004): R=Hb ξ για ξ<2.3 R=2.3 Hb για ξ 2.3 (2.6) Η ανύψωση της μέσης στάθμης της θάλασσας (Set up) δίνεται από (Καραμπάς, 2004): Δn = db 8 1+ γ 3 2 (2.7)

31 Ζώνη Αναρρίχησης A Μέγιστο ύψος κύματος (R) που αναρριχάται ένας κυματισμός Ανύψωση της μέση στάθμη θάλασσας Μέση στάθμη θάλασσας B Θραύση κυματισμών Σχήμα Αναρρίχηση κυματισμού στην ακτή. Το Run up (R) είναι το ψηλότερο σημείο στο οποίο φτάνει το κύμα, στην παραλία και επηρεάζει σημαντικά την μορφή του προφίλ της. Για μη κανονικά κύματα το R είναι επίσης συνάρτηση του συντελεστή ξ, αλλά διαφέρει στο γεγονός ότι λαμβάνει υπόψη την αλληλεπίδραση των κυμάτων μεταξύ τους. Έτσι η αναρρίχηση ενός κύματος μπορεί να εμποδιστεί από την επιστροφή του προηγούμενου, ή να ξεπεραστεί από την αναρρίχηση ενός επερχόμενου μεγαλύτερου κύματος (Κουτίτας, 1998). 2.5 Χαρακτηριστικά παράκτιων ιζημάτων Η φύση των παράκτιων ιζημάτων είναι διαφορετική από παραλία σε παραλία. Οι παράγοντες που ελέγχουν τα κύρια χαρακτηριστικά τους, (δηλαδή το μέγεθος, το σχήμα και η πυκνότητα) είναι οι πηγές προέλευσής τους, η υδροδυναμική και η μορφολογία της παραλίας (Βελεγράκης, 2005(α)(α)). Αυτά τα κύρια χαρακτηριστικά βρίσκονται σε δυναμική ισορροπία με την προσπίπτουσα ενέργεια και η χωροχρονική κατανομή τους αντικατοπτρίζει την δυναμική των υπαρχόντων ιζηματογενών διεργασιών Μέγεθος Υπάρχουν τέσσερις κύριες στατιστικές κοκκομετρικές παράμετροι των ιζημάτων (Folk, 1980): το μέσο μεγεθος (mean size), η διαβάθμιση (sorting), η κύρτωση (kurtosis) και η λοξότητα (skewness). Η χωρο-χρονική μεταβολή αυτών των παραμέτρων του υλικού της παραλίας και των πυθμενικών αποθέσεων δίνει πληροφορίες τόσον για το ενεργειακό καθεστώς της περιοχής και τις ιζηματικές πηγές όσον και για τις διεργασίες και ατραπούς μεταφοράς των ιζημάτων (McLaren and

32 Bowles, 1985). Ωστόσο, αν και οι τάσεις μεταβολής των κοκκομετρικών παραμέτρων μπορούν να δώσουν αρκετές πληροφορίες, αρκετές φορές έχει φανεί ότι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή καθώς επηρεάζονται από ένα πλήθος διεργασιών (Gao and Collins, 1992). Έχουν αναπτυχθεί δύο βασικές θεωρίες που προσπάθησαν να συνδέσουν την χωρική μεταβολή της διαβάθμισης και μεγέθους των ιζημάτων: η υδραυλική θεωρία (Inman, 1949) και η θεωρία των ιζηματικών πηγών (Folk και Ward, 1957). Σύμφωνα με τη υδραυλική θεωρία, η κατανομή του μεγέθους και της διαβάθμισης των ιζημάτων είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού της ταχύτητας απόθεσης σε τραχείς πυθμένες και του κατωφλιού κίνησης του ιζήματος (Inman, 1949). Αντίθετα, σύμφωνα με τη θεωρία των Folk και Ward (1957), η κατανομή και τάσεις της διαβάθμισης είναι το αποτέλεσμα της μίξης ακραίων πληθυσμών ιζήματος (δηλ. οι ιζηματικές πηγές εξασκούν την σημαντικότερη επίδραση πάνω στην κοκκομετρία των ιζημάτων, ενώ η υδραυλική ενέργεια αποτελεί δευτερεύοντα παράγοντα). Όμως, η πολυπλοκότητα της φύσης και των διεργασιών της παραλιακής έχουν σαν σύνηθες αποτέλεσμα την από κοινού επίδραση των δύο βασικών παραγόντων (Flemming, 1977). Η κατά μήκος της ακτής μεταβλητότητα στο μέγεθος των κόκκων μπορεί να δημιουργηθεί με τουλάχιστο 4 τρόπους (Βελεγράκης, 2005(α)): (i) την παράλληλη προς την ακτή διαφοροποίηση της κυματικής ενέργειας, (ii) τους ρυθμούς επιλεκτικής απομάκρυνσης των λεπτότερων κόκκων από την παραλία, οι οποίοι μεταφέρονται είτε προς την χέρσο με τους ανέμους είτε προς τα ανοικτά με τα κύματα, αφήνοντας αδρομερέστερα υπολειμματικά ιζήματα στην παραλία, (iii) τους διαφορετικούς επιλεκτικούς ρυθμούς μεταφοράς, κατά τους οποίους τα λεπτότερα υλικά διανύουν (γενικά) μεγαλύτερες αποστάσεις από ότι τα χονδρόκοκκα και (iv) την αλληλεπίδραση των κυμάτων που φτάνουν στην παραλία από διαφορετικές κατευθύνσεις με ανταγωνιζόμενα ενεργειακά επίπεδα. Συχνά, μεταβολές στο μέγεθος και διαβάθμιση των ιζημάτων μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ένδειξη για καθαρή μεταφορά ιζήματος. Γενικά, θεωρείται ότι το μέσο μέγεθος κόκκου μειώνεται κατά την διεύθυνση μεταφοράς των ιζημάτων (Komar 1998). Ωστόσο, πολλές φορές το ιζηματογενές παραλιακό υλικό μπορεί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες να γίνει είτε αδρομερέστερο είτε πλέον λεπτόκοκκο κατά την διεύθυνση της ροής του ιζήματος (Zenkovich 1967 Komar, 1998).

33 Μικρές τιμές της διαβάθμισης δίνονται από καλά διαβαθμισμένα ιζήματα, για τα οποία το μέγιστο της καμπύλης κατανομής βρίσκεται κοντά στη μέση διάμετρο. Ιζήματα αυτού του τύπου βρίσκονται σε παραλίες υψηλού ενεργειακού επιπέδου. Ωστόσο, τα ιζήματα διατηρούν της διαβάθμιση τους για περιορισμένα χρονικά διαστήματα και έτσι αυτή μπορεί να αλλάξει κάτω από διαφορετικό υδροδυναμικό καθεστώς (Masselink, 1992). Μερικά ιζήματα έχουν καλή διαβάθμιση και χαμηλές τιμές κύρτωσης. Αυτό δείχνει ότι παρόλο η κορυφή της κατανομής βρίσκεται κοντά στην μέση διάμετρο το υλικό καλύπτει πάνω από μία κλάσεις Εάν η διαβάθμιση είναι φτωχή και η κύρτωση αποκλίνει πολύ από την μονάδα, το ίζημα αποτελείται από πολλές κοκκομετρικές τάξεις και υπάρχουν ουρές λεπτού ή χονδρού υλικού. Υψηλές τιμές και των 2 παραμέτρων δείχνουν είτε ότι το ίζημα σαν σύνολο δεν ανταποκρίνεται στις επικρατούντες υδροδυναμικές συνθήκες σε δεδομένη στιγμή, είτε ότι έχει σχηματιστεί από την ταυτόχρονη δράση διαφόρων παραγόντων. Γενικά, υπάρχει μια τάση στις παραλίες υψηλής ενέργειας να αποτελούνται από χονδρόκοκκα ιζήματα. Έτσι, οι πλέον εκτεθειμένες παράλιες μίας ακτής κτίζονται γενικά από αδρομερή ιζήματα (Σχήμα 2.19). Το αποτέλεσμα της διαφορικής έκθεσης στην κυματική ενέργεια είναι τμήματα της ίδιας παραλίας να αποτελούνται από ιζήματα διαφορετικής κοκκομετρίας (Komar, 1998). Σχήμα Η αυξημένη προσπίπτουσα κυματική ενέργεια στα ακρωτήρια (λόγω διάθλασης) μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα αδρομερέστερα υλικά στις περιοχές αυτές από ότι στο μέσο της παραλίας που επικρατούν λιγότερο ενεργειακές συνθήκες (Αναγνώστου & Χρόνης, 2002). Όσον αφορά την κάθετη προς την ακτή κατανομή της κοκκομετρίας των ιζημάτων, φαίνεται ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της κλίσης της παράλιας και του μέσου μεγέθους των ιζημάτων (Σχήμα 2.20). Γενικά, τα αδρομερέστερα ιζήματα

34 εντοπίζονται στη ζώνη όπου έχουμε τη θραύση των μεγαλύτερων κυμάτων, ενώ το μέγεθος μειώνεται τόσον προς τα ανοιχτά όσο και προς την ακτή. Σχήμα Διάγραμμα που δείχνει τη μεταβολή της κλίσης του μετώπου της παραλίας σε συνάρτηση με το μέσο μέγεθος (after Bascom 1964) Το μέσο μέγεθος των ιζημάτων είναι μεγαλύτερο στο σημείο όπου «βουτάει» το κύμα στο μέτωπο της παραλίας. Υπάρχει μία δεύτερη μικρότερη αύξηση του μέσου μεγέθους πάνω από το υποθαλάσσιο ύφαλο όσο και στο εκτεθειμένο χερσαίο ύβωμα. Τα εισερχόμενα κύματα θραύονται πρώτα στον υποθαλάσσιο ύφαλο(longshore bar). Στην συνέχεια, τα κύματα ανασχηματίζονται πάνω από την υποθαλάσσια επιμήκη κοιλάδα (longshore trough) και θραύονται για δεύτερη φορά «βουτώντας» στη βάση του μετώπου της παραλίας όπου και καταναλώνουν μεγάλη ενέργεια. Τα χονδρόκοκκα υλικά που αποτίθενται στο χερσαίο ύβωμα φτάνουν στην κορυφή του χερσαίου υβώματος με την μέγιστη κυματική ανύψωση (εναλλακτικά, τα χονδρόκοκκα ιζήματα του χερσαίου υβώματος μπορούν να είναι υπολειμματικά, αφού τα λεπτότερα υλικά μεταφέρονται επιλεκτικά από τον άνεμο προς την χέρσο ή/και την ανοικτή θάλασσα). Γενικά, το μέσο μέγεθος αντανακλά το επίπεδο κυματικής ενέργειας (Inman, 1949). Καθώς το ανοδικό ρεύμα διαβροχής αναρριχάται στο μέτωπο της παραλίας όλο και περισσότερη από την ενέργειά του χάνεται λόγω τριβής και διήθησης στο μέτωπο της παραλίας και η ταχύτητά του σταδιακά μειώνεται στο μηδέν η ενέργεια της ανοδικής διαβροχής διαφέρει από την καθοδική που οφείλεται στην βαρύτητα (Zenkovich, 1967).

35 Οι Miller και Zeigler (1958) παρουσίασαν ένα σύνθετο μοντέλο για την κάθετη προς την ακτή διαβάθμιση του ιζήματος. Στη ζώνη θραύσης υπέθεσαν μία καθαρή κίνηση νερού και ιζήματος κοντά στη βάση θραύσης, έτσι ώστε τα λεπτότερα ιζήματα μεταφέρονται μακρύτερα πάνω από τον πυθμένα και έτσι είτε αποτίθενται στο μέτωπο της παραλίας είτε μεταφέρονται στα ανοικτά. Μόνο τα χονδρομερέστερα ιζήματα παραμένουν κοντά στο πυθμένα και έτσι παραμένουν στην ζώνη θραύσης. Καθώς η ταχύτητα της ανοδικής διαβροχής μειώνεται με την αναρρίχηση, το ιζηματικό της φορτίο αποτίθεται κατά μήκος της κίνησής της, με πρώτα τα αδρομερέστερα ιζήματα. Όταν η διαβροχή αρχίζει την κάθοδο της, η ταχύτητά της αυξάνεται γραμμικά. Έτσι (και με βάση της θεωρία της έναρξης ιζηματικής κίνησης κάτω από επιταχυνόμενα ρεύματα (Βελεγράκης, 2005(α)(β)) η καθοδική διαβροχή δημιουργεί διαβαθμισμένα ιζήματα κοντά στην κορυφή του μετώπου της παραλίας, με το μέγεθος κόκκων να αυξάνεται προοδευτικά προς την θάλασσα Σχήμα Εκτός από το μέγεθος των κόκκων, χαρακτηριστικό της προέλευσης και του μηχανισμού μεταφοράς/απόθεσής τους είναι και το σχήμα τους. Εξ αιτίας της ροής, οι ιζηματικοί κόκκοι συγκρούονται μεταξύ τους και λειαίνονται οι επιφάνειές τους. Η κίνηση των μεγάλων χαλικιών στις παραλίες επηρεάζεται ιδιαίτερα από το σχήμα τους καθώς η σφαιρικότητα τους ελέγχει την δυνατότητα κύλισης τους. Έτσι, τα σφαιρικά χαλίκια τείνουν να κινούνται προς την θάλασσα αφήνοντας πίσω τους τα δισκοειδή χαλίκια. Γενικά εμφανίζεται ζωνοποίηση κάθετα στην παραλία με τους δισκοειδείς κόκκους να αποτίθενται στο ανώτερο τμήμα της παραλίας και τους σφαιροειδείς στο κατώτερο (Zenkovich,1967. Komar, 1998) Πυκνότητα Οι ιζηματικοί κόκκοι παρουσιάζουν ποικιλία στο ειδικό βάρος, το οποίο εξαρτάται από την ορυκτολογική τους σύστασή. Τα περισσότερα από τα ορυκτά που συνθέτουν τους κόκκους του ιζήματος χαρακτηρίζονται από ειδικά βάρη που δεν ξεπερνούν το gr/cm 3 (Chronis and Anagnostou, 2002). Τα παραλιακά ιζήματα περιέχουν και βαρέα ορυκτά, που είναι βαρύτερα και με μικρότερες διαμέτρους (Komar, 1998).Τα βαρέα ορυκτά μπορούν να μας δώσουν πληροφορίες για την προέλευση των ιζημάτων, ενώ η χωρική κατανομή τους μπορεί να δώσει πληροφορίες για την κατεύθυνση της ιζηματικής μεταφοράς (Βελεγράκης, 2005(β)).

36 3. Περιοχή μελέτης 3.1 Θέση Η ευρύτερη περιοχή της Θερμής, όπου υπάγεται και η υπό μελέτη παραλία «Κανόνι», βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της νήσου Λέσβου (ΒΑ Αιγαίο) και απέχει από την πρωτεύουσα Μυτιλήνη περίπου 12 km (Σχήμα 3.1). Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στο Στενό της Μυτιλήνης, το στενό κανάλι (με πλάτος 8 περίπου n.m.. στη περιοχή αυτή και βάθη που δεν υπερβαίνουν τα 70 m) που χωρίζει την Λέσβο από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Η υπό μελέτη παραλία (Σχήμα 3.2) περιορίζεται νότια από το ακρωτήριο Μαχαίρα και βόρεια από χαμηλούς κρημνούς, και το συνολικό μήκος της είναι περίπου 200 m. b) B Παραλία Θερμής Σχήμα 3.1: (a) Γεωφυσικός χάρτης της Λέσβου και περιοχή μελέτης (παραλία Θερμής). (b) Χάρτης της Ελλάδας όπου με κόκκινο χρώμα σημειώνεται η νήσος Λέσβος. 3.2 Γεωμορφολογία Η ευρύτερη περιοχή της Θερμής χαρακτηρίζεται από ήπιο ανάγλυφο με μέσες κλίσεις πρανών ( ). Στα τμήματα κοντά στην παραλία το ανάγλυφο είναι πεδινό με πολύ μικρές κλίσεις ( ). Στην περιοχή μελέτης δεν υπάρχουν σημαντικοί ποταμοί και χείμαρροι. Η υποθαλάσσια παράκτια περιοχή της Θερμής χαρακτηρίζεται από επίσης ομαλό ανάγλυφο, με ήπιες κλίσεις τόσο κοντά στην ακτή

37 όσο και στα ανοικτά, όπου τα βάθη φθάνουν τα 50 m σε απόσταση 6 km από την ακτή. (Σχήμα 3.2). Σχήμα 3.2: Βαθυμετρίας της ευρύτερης περιοχής της Θερμής (από τον βαθυμετρικό χάρτη της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού, έκδοση 2000). Η ακριβής περιοχή μελέτης ορίζεται από την μαύρη γραμμή. 3.3 Γεωλογία Λιθολογία και Τεκτονική Το νοτιοανατολικό τμήμα της Λέσβου χαρακτηρίζεται από μεταμορφωμένα πετρώματα του Αν. Παλαιοζωικού-Τριαδικού (Σχήμα 3.3). Οι σχηματισμοί αποτελούνται από κλαστικά μεταμορφωμένα πετρώματα με παρεμβολές τόφφων και ανθρακικών οριζόντων σημαντικού πάχους. Η μεταμόρφωση είναι αλπική και έχει χαρακτηρισθεί σαν πρασινοσχιστιλιθική. Επιπλέον υπάρχουν υπερβασικά πετρώματα (οφειόλιθοι και τόφφοι) που αποτελούν τεκτονικό κάλυμμα. Τα χαρακτηριστικά της γεωλογικής ενότητας της Λέσβου είναι παραπλήσια της Περιροδοπικής, όπου όμως λείπει το Ιουρασικό (Κατσικάτσος, 1982). Στο βόρεια τα πετρώματα είναι κυρίως ηφαιστειακά (λάβες και τόφφοι) ενώ υπάρχουν και λίγα

38 μολασσικά Νεογενή ιζήματα. Η γεωλογική δομή της νήσου (Κατσικάτσος 1982) περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες. Α) Την αυτόχθονη σειρά των Αλπικών και πρό-αλπικών σχηματισμών Β) Την αλλόχθονη σειρά των Αλπικών σχηματισμών Γ) Την ενότητα των μεταλπικών σχηματισμών. α) Η αυτόχθονη σειρά των Αλπικών και πρό-αλπικών σχηματισμών: Οι σχηματισμοί αυτοί δεν παρουσιάζουν στρωματογραφικές ασυμφωνίες και αποτελούνται κυρίως από μετακλαστικά πετρώματα με φακούς και ενδιαστρώσεις ασβεστόλιθων. Η αυτόχθονη σειρά περιλαμβάνει τους νεοπαλαιοζωικούς σχηματισμούς που είναι κυρίως μαρμαρυγιακοί σχιστόλιθοι, σερικιτικοί και χλωριτικοί σχιστόλιθοι με εναλλαγές με μετα-ψαμμίτες και χαλαζίτες. Οι Τριαδικοί σχηματισμοί περιλαμβάνουν σχιστόλιθους και μετα-ψαμμίτες με ενδιαστρώσεις ασβεστιτικών πετρωμάτων. β) Η αλλόχθονη σειρά των Αλπικών σχηματισμών: Η αλλόχθονη σειρά είναι επωθημένη επί της αυτόχθονης σειράς και περιλαμβάνει δύο τεκτονικές ενότητες: (α) την ενότητα του τεκτονικού καλύμματος των ηφαιστειο-ϊζηματογενών σχηματισμών (πρασινισχιστόλιθοι) και (β) την ενότητα του τεκτονικού οφειολιθικού καλύμματος (οφειόλιθοι). Η πρώτη ενότητα καταλαμβάνει μια μεγάλη περιοχή του νοτιοανατολικού τμήματος του Λέσβου. Κυριαρχούν οι πρασινίτες και οι κρυσταλλικοί ασβεστόλιθοι. Η δεύτερη ενότητα καταλαμβάνει το κεντρικό και ανατολικό τμήμα της νήσου και αποτελεί ένα έντονα τεκτονισμένο και διαβρωμένο κάλυμμα που εκτείνεται κάτω από τους ηφαιστειακούς σχηματισμούς του κεντρικού, βόρειου και δυτικού τμήματος. γ)η ενότητα των μετα-αλπικών σχηματισμών: Οι μετα-αλπικοί σχηματισμοί εκτείνονται σε μεγάλες περιοχές του νησιού κυρίως στα ανατολικά και βορειοδυτικά και αποτελούνται από ηφαιστείτες, Νεογενείς σχηματισμούς λιμναίας προέλευσης καθώς επίσης και Τεταρτογενή ιζήματα.

39 Σχήμα 3.3 Γεωλογικός χάρτης της ευρύτερης περιοχής μελέτης Μορφογενετική εξέλιξη Το ανάγλυφο της ευρύτερης περιοχής, χαρακτηρίζεται πεδινό, με υψόμετρα από 0 έως 200 m και πυκνό υδρογραφικό δίκτυο. Η γεωμορφολογία της περιοχής, είναι το αποτέλεσμα της γεωλογικής δομής και τεκτονικής εξέλιξης (σημαντικότεροι μορφογενετικοί παράγοντες) και της επίδρασης διαβρωτικών/αποσαθρωτικών διεργασιών. Έτσι εμφανίζεται μία μορφολογική ενότητα η οποία συντίθεται από δύο διαφορετικές κύριες γεωλογικές δομές. Η πρώτη αφορά το δυτικό τμήμα της περιοχής, συγκροτούμενη από τους Λιθανθρακοφόρου ηλικίας σχηματισμούς

40 σχιστόλιθων και μαρμάρων. Η δεύτερη αφορά το ανατολικό τμήμα της περιοχής, όπου εμφανίζονται Τεταρτογενείς προσχώσεις (αλλούβια και Ολοκαινικά παραλιακά ιζήματα) Κλιματικές/Ωκεανογραφικές συνθήκες Το κλίμα της περιοχής είναι μεσογειακού τύπου, με ετήσιο εύρος θερμοκρασιών <20 0 C, βροχοπτώσεις κατά την διάρκεια των χειμερινών μηνών και ξηρά καλοκαίρια (Ιντζίδου, 1993). Η παραλία Κανόνι Θερμής είναι μικροπαλιρροιακή (όπως όλες οι ανοικτές ακτές του ΒΑ Αιγαίου), με παλίρροιες της τάξης των 10 cm (Tsimplis et al. 1995). Τα ρεύματα του στενού της Μυτιλήνης, όπου βρίσκεται και η περιοχή μελέτης δεν είναι ισχυρά, με μέγιστες ταχύτητες που φτάνουν τα cm/sec. Τα ρεύματα είναι κυρίως ανεμογενή, και η διεύθυνσή τους εξαρτάται από την διεύθυνση των ανέμων στην επιφάνεια ρέουν συνήθως παράλληλα προς την ακτή (Κολοβογιάννης, 2006).

41 4. Υλικά και Μέθοδοι 4.1. Συλλογή δεδομένων Μορφολογικά δεδομένα Χάρτες Για την συλλογή πληροφοριών για τη γεωλογία/ μορφολογία της περιοχής μελέτης χρησιμοποιήθηκαν ένας βαθυμετρικός και ένας γεωλογικός χάρτης. Ο βαθυμετρικός χάρτης (Γραφείο Χαρτών του ΤΕΘ), είναι κλίμακας 1: και εκδόθηκε από την Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού το 2000 (Σχήμα 3.2). Στο χάρτη αποτυπώνονται οι κύριες ισοβαθείς καθώς και μεμονωμένες βαθυμετρήσεις με σχετικά μεγάλη ανάλυση κοντά στην ακτή και μικρότερη στην ανοικτή θάλασσα. Ο γεωλογικός χάρτης (Γραφείο Χαρτών του ΤΕΘ) είναι κλίμακας 1: και εκδόθηκε από το Ίδρυμα Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ)το 1974 (βλ. Σχήμα 3.3). Συλλογή τοπογραφικών δεδομένων Η παραλία αποτυπώθηκε τοπογραφικά στους σταθμούς ΣΔ1-ΣΔ6 με τη βοήθεια χωροβάτη του ΤΕΘ. Η αποτύπωση της παραλίας έγινε από το ανώτερο τμήμα της, έως το βάθος των 1.8 m περίπου, βάθος που βρισκόταν σε απόσταση 80 m περίπου από την ακτή. Υπήρξαν 2 εποχιακές τοπογραφικές αποτυπώσεις. Για την τοπογραφική αποτύπωση τοποθετήθηκαν σταθερά σημεία αναφοράς στο ύψος του παραλιακού δρόμου (ή άλλα σταθερά σημεία της παραλίας, όπου δεν ήταν δυνατή η χρήση του δρόμου ως σημείου αναφοράς) Μετεωρολογικά δεδομένα Πηγή των μετερεωλογικών δεδομένων ήταν ο μετεωρολογικός σταθμός του Τμήματος Γεωγραφίας (Δρ Κ. Καλαμποκίδης) στο Λόφο Πανεπιστημίου (ο κοντινότερος σταθμός στην περιοχή μελέτης). Πάρθηκαν ημερήσιες μετρήσεις βροχόπτωσης (σε mm) για την περίοδο 1/9/ /8/2005. Τα ανεμολογικά δεδομένα αποτελούνταν από ωριαίες μετρήσεις των μέσων και μέγιστων τιμών της διεύθυνσης (σε μοίρες) και ταχύτητας ανέμων (σε m/sec) για την ίδια περίοδο. Τα ανεμολογικά δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν για την εκτίμηση των κυματικών παραμέτρων με την βοήθεια ενός κυματικού μοντέλου (HINDCAST) του ΤΕΘ, το οποίο βασίζεται σε αλγόριθμο του US Army Corps of Engineers. Το μοντέλο

42 χρησιμοποιεί (i) την ταχύτητα και διεύθυνση του άνεμου, (ii) το αποτελεσματικό ανάπτυγμα και (iii) το ύψος από όπου έχουν παρθεί τα ανεμολογικά δεδομένα Ιζηματολογικά δεδομένα Σε κάθε σταθμό δειγματοληψίας ΣΔ συλλέχθηκαν 3 δείγματα ιζήματος από το χερσαίο τμήμα της παραλίας και 4 δείγματα από το υποθαλάσσιο τμήμα της (εκτός ορισμένων περιπτώσεων όπου η συλλογή δειγμάτων με αυτό το πρότυπο ήταν αδύνατη). Τα σημεία δειγματοληψίας στο κάθε προφίλ ήταν κοντά στην ζώνη θραύσης του κύματος και στους έξαλους και ύφαλους αναβαθμούς. Συνολικά συλλέχθηκαν 48 δείγματα ιζήματος με αρπάγη χειρός και αφορούσαν επιφανειακό ίζημα που αποτελούσε αντιπροσωπευτικό δείγμα για κάθε ενότητα. Η δειγματοληψία επαναλήφθηκε δύο φορές σε περίοδο ενός χρόνου (άνοιξη και φθινόπωρο) για να μελετηθούν οι εποχιακές μεταβολές. Τα σημεία στα τοπογραφικά προφίλ από όπου συλλέχθηκαν τα δείγματα στις δύο εποχιακές δειγματοληψίες φαίνονται παρακάτω (Σχήμα 4.1)

43 Σχήμα 4.1: (α) Σημεία πάνω στα προφίλ από όπου ελήφθησαν τα δείγματα κατά την χειμερινή δειγματοληψία, (β) Σημεία πάνω στα προφίλ από όπου ελήφθησαν τα δείγματα κατά την θερινή δειγματοληψία. Υπόμνημα: Ξ, χερσαίο τμήμα παραλίας, Θ, υποθαλάσσιο τμήμα παραλίας. 4.2 Επεξεργασία δεδομένων Μορφολογικά και γεωλογικά δεδομένα Επεξεργασία χαρτών Συνδυάζοντας τα στοιχεία του γεωλογικού και του βαθυμετρικού χάρτη μπορούν να εξαχθούν πληροφορίες για τις πηγές τροφοδοσίας της ακτής με φερτά υλικά. Για την καλύτερη επεξεργασία των χαρτών κρίθηκε απαραίτητη η ψηφιοποίησή τους. Η ψηφιοποίηση του βαθυμετρικού χάρτη έγινε με χρήση του λογισμικού Surfer ver της Golden Software, Inc και περάστηκαν σε αυτόν όλες οι ισοβαθείς και οι μεμονωμένες βαθυμετρήσεις μέχρι και την ισοβαθή των 50 m. O

44 βαθυμετρικός χάρτης χρησιμοποιήθηκε για την βέλτιστη απεικόνιση του θαλάσσιου ανάγλυφου της ευρύτερης περιοχής της Θερμής. Επίσης έδωσε πληροφορίες για το ανάπτυγμα των προσπιπτόντων κυματισμών στην ακτή ανάλογα με την διεύθυνση των ανέμων. Ο ψηφιοποιημένος βαθυμετρικός χάρτης, με κατάλληλη επεξεργασία στο λογισμικό Surfer, μετατράπηκε σε ένα κάναβο 51Χ51 κελιών, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε στα μοντέλα μετάδοσης κυματισμών WAVE-LS και κυματογενούς κυκλοφορίας WICIR (βλ. Τμήμα 4.2.3). Ανάλυση των προφίλ Για την τοπογραφία της παραλίας και για την παρακολούθηση της εποχιακής μεταβολής του μετώπου της παραλίας, χρησιμοποιήθηκαν τα στοιχεία που συλλέχθηκαν από τις παράκτιες τοπογραφικές τομές που πραγματοποιήθηκαν στους σταθμούς ΣΔ1-ΣΔ6. Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε με την χρήση κατάλληλου αλγόριθμου στο λογισμικό Microsoft Office Excel. Ανάλυση των ιδιαίτερων μορφολογικών και γεωλογικών στοιχείων της περιοχής Για την περιγραφή/ανάλυση των ιδιαίτερων μορφολογικών και γεωλογικών στοιχείων της περιοχής, καθώς και για την μελέτη χρήσεων της παραλίας έγιναν επιτόπιες παρατηρήσεις. Για την εξαγωγή π.χ. συμπερασμάτων σχετικά με την γενική γεωλογία/γεωμορφολογία της περιοχής μελέτης, έγινε συνδυασμός των παρατηρήσεων/δεδομένων πεδίου με τα στοιχεία από τον γεωλογικό χάρτη της ευρύτερης περιοχής Ανάλυση Μετεωρολογικών δεδομένων Ανάλυση δεδομένων βροχοπτώσεων Τα δεδομένα βροχοπτώσεων είναι απαραίτητα για την εξαγωγή πληροφοριών όσον αφορά την παροχή νερού/φερτών υλών στην παράκτια ζώνη. Από τα δεδομένα δημιουργήθηκαν στο Microsoft Office Excel γραφικές παραστάσεις που δίνουν την χρονική μεταβολή των βροχοπτώσεων για την περίοδο 1/9/ /8/2005. Ανάλυση ανεμολογικών δεδομένων και υπολογισμός κυματικών παραμέτρων Τα ανεμολογικά δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή ροδογραμμάτων και διαγραμμάτων διασποράς/κατανομής των ανέμων.

45 Δημιουργήθηκαν, ροδογράμματα εποχιακών συχνοτήτων της διεύθυνσης και της μέσης ταχύτητας του ανέμου (Άνοιξη, Καλοκαίρι, Χειμώνας, Φθινόπωρο), ροδόγραμμα συχνοτήτων της διεύθυνσης και της μέσης ταχύτητας του ανέμου για την περίοδο μελέτης, καθώς και παραστάσεις που δείχνουν τις διευθύνσεις/ταχύτητα των ανέμων. Από τα ροδογράμματα και τα σχήματα και με βάση τον προσανατολισμό της παραλίας μελέτης, καθορίσθηκαν οι επικρατούντες άνεμοι. Επιπλέον, από την επεξεργασία των δεδομένων στο λογισμικό Microsoft Office Excel υπολογίσθηκαν η μέση ταχύτητα των επικρατούντων ανέμων για το χειμώνα και το καλοκαίρι, καθώς και η μέγιστη ταχύτητα των επικρατούντων ανέμων. Η διεύθυνση και η ταχύτητα του ανέμου, για κάθε περίπτωση, μαζί με το ανάπτυγμα των κυμάτων, το ύψος στο οποίο είναι τοποθετημένος ο μετρητικός σταθμός αλλά και μία τιμή βάθους για την ανοιχτή θάλασσα φορτώθηκαν στον αλγόριθμο HINDCAST, από όπου προέκυψαν δεδομένα για την διεύθυνση/σημαντικό ύψος των επικρατούντων κυματισμών για κάθε κλιματική κατάσταση Ανάλυση ιζημάτων Το κάθε ένα από τα δείγματα που συλλέχθηκαν ξεπλύθηκε με 1 l απιονισμένου νερού για την απομάκρυνση των αλάτων και τοποθετήθηκαν στον κλίβανο για ξήρανση στους 55 0 C. Καθώς τα δείγματα δεν περιείχαν μεγάλα ποσοστά ιλύος (>2-3%) χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος ξηρού κοσκινίσματος για να βρεθούν τα ποσοστά κροκάλων, χαλικιών και άμμου στα δείγματα. Το κάθε δείγμα τοποθετήθηκε σε δονητική συσκευή με σειρά κοσκίνων που είχαν διάμετρο οπών 4mm, 2mm, 1mm, 500μm, 250 μm, 125 μm, 63 μm και <63 μm κατά σειρά. Το βάρος της κάθε κλάσης που κατακρατήθηκε στα κόσκινα μετρήθηκε σε αναλυτικό ζυγό OHAUS adventurer με ακρίβεια 0,01 gr. Τέλος τα δεδομένα αυτά εισήχθησαν στο Microsoft Office Excel και με κατάλληλο αλγόριθμο προστέθηκαν αθροιστικά οι κλάσης του κάθε δείγματος, από την μεγαλύτερη προς την μικρότερη, για την δημιουργία αθροιστικών κοκκομετρικών καμπυλών Κυματισμοί Μοντέλο μετάδοσης κυματισμών μεγάλης κλίμακας WAVE-LS Για την εκτίμηση του κυματικού πεδίου στην ευρύτερη περιοχή εφαρμόζεται το μοντέλο μετάδοσης κυματισμών μεγάλης κλίμακας WAVE-LS (Large scale). Το

46 μοντέλο (Καραμπάς, 2004) βασίζεται στην αριθμητική επίλυση της εξίσωσης διατήρησης ισοζυγίου κατευθυντικής κυματικής ενέργειας. Η εξίσωση (Booij et al., 1999, Holthhuijen et al., 2003): ce D t x y θ [4.1] E ce x y ce θ = όπου Ε(f,θ;x,y;t) είναι η φασματική πυκνότητα (συνιστώσα φάσματος κυματισμών) συχνότητας f και κατεύθυνσης θ, σε μία χωρική θέση συντεταγμένων (x,y) κατά τη χρονική στιγμή t, c x, c y και c θ είναι οι συνιστώσες της ταχύτητας ομάδας κατά x, y και θ c θ cg c c = cos θ sin θ c x y, όπου c η ταχύτητα μετάδοσης των κυματισμών) και D η απώλεια της κυματικής ενέργειας λόγω θραύσης των κυματισμών στα ρηχά νερά, όπου 1 D = Qb f ρ gh 4 όπου H m η μέγιστη δυνατή τιμή του ύψους Η, ρ η πυκνότητα του νερού και Q b η πιθανότητα που έχει, σε ένα συγκεκριμένο σημείο, το ύψος του κύματος να σχετίζεται με θραυόμενο η μη θραυόμενο κυματισμό (παραδοχή κατανομής πιθανότητας Rayleigh)): 1-Q ln Q b b 2 2 m H rms = Hm. Η εξίσωση [4.1] περιγράφει τη διάθλαση και τη θραύση των κυματισμών στον παράκτιο χώρο όχι όμως και την περίθλαση. Η επίδραση της περίθλασης ενσωματώνεται με την τροποποίηση της c θ σε C θ (Mase, 2001, Holthhuijen et al., 2003):, C θ cg c c 1 δ δ = cosθ sin θ 1+δ+ cg cosθ + sin θ c x y 21+δ x y [4.2]

47 ( ). ccg E όπου δ= και κ ο κυματικός αριθμός. κ 2 cc E g Η αριθμητική επίλυση των παραπάνω εξισώσεων βασίζεται σε ένα πεπλεγμένο σχήμα πεπερασμένων διαφορών. Επιλέχθηκε τετραγωνικός κάνναβος διακριτοποίησης με σταθερά χωρικά βήματα Δx=Δy και σταθερή κατευθυντική ανάλυση Δθ. Στο σημείο (iδx, jδy, mδθ) και στο χρόνο nδt οι μερικές παράγωγοι της εξίσωσης [4.1] προσεγγίζονται σύμφωνα με: E n i, j, m E Δt n 1 i, j, m + n n n [ c E] [ c E] [ c y E] [ c y E] x i, j, m Δx x i 1, j, m + i, j, m Δy n i, j 1, m n n n [ cθ E] + [ c E] 1.5[ c E] i, j, m+ 1 θ i, j, m θ i, j, m 1 n 2Δθ = D i, j, m [4.3] Οι παραπάνω οπίσθιες διαφορές εφαρμόζονται όταν είναι θετικές οι τιμές των c x, c y και c θ. Για αρνητικές τιμές των c x, c y και c θ εφαρμόζονται εμπρόσθιες διαφορές: για c x < 0 n [ ce] [ ce] x n i+ 1, j, m x i, j, m Δ x για c y < 0 n n ce y ce i, j+ 1, m y i, j, m Δx [4.4] για c θ < 0 [ ce] [ ce] [ ce] n n n θ i, j, m+ 1 θ i, j, m θ i, j, m 1 2Δθ Η επίλυση του αλγεβρικού συστήματος που προκύπτει γίνεται με τη μέθοδο των προσεγγίσεων. Η πρώτη προσέγγιση (όταν είναι θετικές οι τιμές των c x, c y και c θ ) δίνεται από:

48 E n [ ce] [ ce] 1 n 1 n 1 n 1 n n 1 i, j, m E c i, j, m x i, j, m x i 1, j, m y E c i, j, m y E i, j 1, m Δt Δx Δy [ ce] + [ ce] [ ce] n 1 n 1 n = 2Δθ θ i, j, m+ 1 θ i, j, m θ i, j, m 1 n 1 Di, j, m [4.5] Για αρνητικές τιμές των c x, c y και c θ εφαρμόζονται εμπρόσθιες διαφορές όπως στην εξισ. (4.4) στο χρόνο n-1. Για την επίλυση του γραμμικού συστήματος των εξισώσεων εκτελούνται προσεγγίσεις μέχρι το σφάλμα μεταξύ δύο διαδοχικών προσεγγίσεων Δe να γίνει μικρότερο από μία προκαθορισμένη τιμή. Το σφάλμα Δe ορίζεται από τη σχέση : Δ e = n n* i, jei, j Ei, j n i, jei, j [4.6] με το σύμβολο * στον εκθέτη να αναφέρεται στην προηγούμενη προσέγγιση. Εκτός από τα πρώτα χρονικά βήματα δεν απαιτείται πάνω από μία προσέγγιση για την επίλυση του συστήματος. Τα δεδομένα του κύματος στα βαθιά νερά αποτελούν την αρχική συνθήκη που εφαρμόζεται στον άξονα x (j=1). Το αποτέλεσμα της παραπάνω επίλυσης είναι ο υπολογισμός σε όλο το πεδίο εφαρμογής της ενέργειας του κύματος και της κατεύθυνσής του. Τα δεδομένα που φορτώθηκαν στο WAVE-LS για την εξαγωγή των αποτελεσμάτων, ήταν: i) η περίοδος και το σημαντικό ύψος των κυμάτων, για κάθε κλιματική κατάσταση, που υπολογίσθηκε με το πρόγραμμα HINDCAST ii) η γωνία πρόσπτωσης των κυμάτων και η διεύθυνση τους, όπως φάνηκε από τα ροδογράμματα καθώς και iii) κάναβος 51Χ51 κελιών με τη βαθυμετρία της περιοχής. Μοντέλο κυματογενούς κυκλοφορίας WICIR (Wave Induced CIRculation) Η απώλεια της ενέργειας των κυματισμών, κυρίως λόγω της θραύσης τους, σε συνδυασμό με την επίδραση των φαινομένων της διάθλασης και περίθλασης, οδηγεί στη δημιουργία παράκτιων κυματογενών ρευμάτων.

49 Ολοκληρώνοντας τις εξισώσεις ισορροπίας ως προς το βάθος και ως προς την περίοδο του κύματος προκύπτουν από τους μη γραμμικούς όρους και από τους όρους βαθμίδος της πίεσης, επιπλέον όροι, γνωστοί ως τάσεις ακτινοβολίας. Οι εξισώσεις συνέχειας και ισορροπίας, για το υπολογισμό του κυματογενούς ρεύματος, γράφονται (Καραμπάς, 2004): ζ + t x ( Uh) ( Vh) + y = 0 U U U ζ + U + V + g t x y x = 1 S S 1 U 1 U τ τ ρh x y h x x h y y ρh ρh xx xy sx bx + + νhh + νhh + [4.7] V V V ζ + U + V + g = t x y y 1 Sxy Syy 1 V 1 V τsy τby + + νhh + νhh + ρh x y h x x h y y ρh ρh όπου ζ η ανύψωση της μέσης στάθμης θάλασσας και U και V είναι οι μέσες ως προς το βάθος οριζόντιες ταχύτητες του ρεύματος κατά x και y, S xx, S yy, S xy και S yx οι τάσεις ακτινοβολίας, h το συνολικό βάθος, h=d+ζ και ν h ο συντελεστής οριζόντιας διάχυσης. Οι τάσεις ακτινοβολίας που αποτελούν το γενεσιουργό αίτιο της κυματογενούς κυκλοφορίας είναι συναρτήσεις των αποτελεσμάτων του κυματικού μοντέλου WAVE-LS: E S n En 2 2 xx = (2 1) + cos θ E S n En 2 2 yy = (2 1) + sin θ [4.8] E Sxy = Syx = n sin 2θ 2 Όπου E η πυκνότητα της κυματικής ενέργειας, E =ρgh2/8. Οι διατμητικές τάσεις Τ bx και Τ by στις εξισώσεις ορμής των σχέσεων [4.7] προσομοιώνουν την απώλεια της ενέργειας λόγω τριβής στον πυθμένα. Ο ρόλος τους

50 είναι σημαντικός στην εκτίμηση των κυματογενών ρευμάτων και γι αυτό απαιτείται μια όσο το δυνατόν ορθότερη προσομοίωσή τους. Εκτίμηση της ενέργειας και ταχύτητας των κυματογενών ρευμάτων παράλληλων προς την ακτή Από τα αποτελέσματα του μοντέλου, για κάθε περίπτωση, χρησιμοποιήθηκαν το ύψος κύματος στη θραύση (H br ), η ταχύτητα των κυματοσυρμών στη ζώνη θραύσης (C g ) και η γωνία a b των κυμάτων και της ακτογραμμής κατά τη θραύση. Τα παραπάνω δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό της ενέργειας των παράλληλων προς την ακτή κυματογενών ρευμάτων σύμφωνα με τους ακόλουθες σχέσεις (Komar 1998): P 1 = Cg *Ε*sina b *cosa b (σε J/(ms) όπου Ε = ((1/8)ρgH 2 br ) είναι η κυματική ενέργεια (σε J/m 2 ) και ρ η πυκνότητα του νερού. Η ενέργεια των διαμηκών ρευμάτων και η ταχύτητά τους πλοταρίστικαν στον κάναβο, ο οποίος χωρίστηκε σε 9 ζώνες, στη ζώνη θραύσης με τη χρήση του λογισμικού Matlab ώστε να σχηματιστούν οι ράβδοι ενέργειας και τα ανύσματα ταχύτητας των ρευμάτων στη ζώνη θραύσης.

51 5. Αποτελέσματα 5.1 Μορφολογία Βαθυμετρία Από την ψηφιοποίηση του βαθυμετρικού χάρτη της ευρύτερης περιοχής της Θερμής και την επεξεργασία των δεδομένων, προέκυψε ο παρακάτω χάρτης (Σχήμα 5.1) B Σχήμα 5.1: Bαθυμετρία της ευρύτερης περιοχής της Θερμής. Τα δεδομένα δείχνουν ότι η ευρύτερη θαλάσσια περιοχή έχει σχετικά ομαλό ανάγλυφο. Μόνο στα βόρεια της περιοχής μελέτης φαίνεται ένα σημαντικό υποθαλάσσιο φυσιογραφικό στοιχείο (ένα προεκτεταμένο ύβωμα κάθετο στην ακτογραμμή), το οποίο μπορεί να δημιουργήσει σημαντικές διαθλάσεις στους κυματισμούς. Η υπό μελέτη περιοχή είναι εκτεθειμένη κυρίως στους ΒΒΑ και ΒΑ ανέμους, οι οποίοι όμως λόγω του μικρού τους αναπτύγματος (Σχήμα 5.2 και Πίνακας 5.1) δεν θεωρούνται ικανοί να δημιουργήσουν ισχυρούς κυματισμούς.

52 B BBA BA A Σχήμα 5.2: Ανάπτυγμα προσπιπτόντων κυματισμών. Κατεύθυνση ανέμου Απόσταση από την πλησιέστερη απέναντι ακτή σε km (fetch) Απόσταση από την πλησιέστερη απέναντι ακτή σε ν.μ. Β 39 21,5 ΒΒΑ 43,5 24,2 ΒΑ 48 26,7 Α 22,5 12 Πίνακας 5.1: Υπολογισμός του αναπτύγματος των ανέμων (fetch) ανάλογα με την διεύθυνση πνοής τους Τοπογραφικές αποτυπώσεις Για την αναλυτική μελέτη της μορφολογίας της παραλίας αλλά και της εποχιακής της μεταβολής έγιναν δύο τοπογραφικές αποτυπώσεις κατά μήκος 6 διατομών της παραλίας υπό μελέτη σε δύο περιόδους. Η πρώτη αποτύπωση έλαβε χώρα στα μέσα Μαρτίου του 2005 (χειμερινό παραλιακό προφίλ) και η δεύτερη στις αρχές Οκτώβρη 2005 (θερινό παραλιακό προφίλ). Στις Εικόνες 5.1 και 5.2 φαίνονται τα σημεία όπου έγιναν οι τοπογραφικές τομές.

53 Εικόνα 5.1: Σταθμοί δειγματοληψίας και τοπογραφικών τομών ΣΔ1 και ΣΔ2 (νότιο τμήμα της παραλίας). Εικόνα 5.2:Σταθμοί δειγματοληψίας και τοπογραφικών τομών ΣΔ3, ΣΔ4, ΣΔ5 και ΔΣ6 (βόρειο τμήμα της παραλίας υπό μελέτη). Σταθμός ΣΔ1 Η πρώτη τοπογραφική τομή έγινε στο νότιο άκρο της παραλίας, μπροστά από το καφέ-εστιατόριο Mayote (Εικόνα 5.1 και Σχήμα 5.3). Την χειμερινή περίοδο, στο ανώτερο σημείο της χερσαίας παραλίας παρατηρείται απόθεση, που ίσως οφείλεται σε ισχυρούς ανέμους από τον βόρειο τομέα που μετέφεραν και απόθεσαν ίζημα μπροστά από τον πεζόδρομο (Εικ. 5.5). Επίσης τα δεδομένα δείχνουν την χερσαία παραλία να μεγαλώνει (σε πλάτος) κατά περίπου 3 m την θερινή περίοδο, γεγονός που επιβεβαιώνει την εποχιακή μεταβλητότητα της (Komar, 1998).

54 ΠΡΟΦΙΛ 1 Mayote 1,5 1 m από επιφάνεια θάλασ 0, ,5-1 -1,5-2 m Χειμερινό προφίλ Θερινό προφίλ Σχήμα 5.3: Εποχιακή μεταβολή του προφίλ ΣΔ1. Στον οριζόντιο άξονα φαίνεται το συνολικό πλάτος της παραλίας από το σημείο αναφοράς (x=0), ενώ στον κάθετο η υψομετρική διαφορά από την στάθμη της θάλασσας Στην υποθαλάσσια παραλία την χειμερινή περίοδο σχηματίζονται 2 ύφαλοι αναβαθμοί (longshore bar), με το μεγαλύτερο να βρίσκεται μακρύτερα από την ακτογραμμή.. Οι αναβαθμοί αυτοί έχουν τυπική γεωμετρία, δηλ. η κλίση τους είναι μεγαλύτερη στα κατάντη και ηπιότερη στα ανάντη του κυματικού μετώπου. Η ύπαρξη των 2 ύφαλων αναβαθμών ήταν αναμενόμενη λόγω της γενικά ήπιας κλίσης της παραλίας και του λεπτόκοκκου ιζήματος (βλ. 5.3). Ο εξωτερικός αναβαθμός έχει ύψος 1 m περίπου, γεγονός που φανερώνει την ύπαρξη σχετικά ισχυρών κυματισμών την χειμερινή περίοδο (Komar, 1998). Την θερινή περίοδο, οι ύφαλοι αναβαθμοί φαίνονται να μετακινούνται προς την ακτογραμμή, ενώ επίσης εξομαλύνονται. Αυτό επιβεβαιώνει την κλασσική μορφοδυναμική της παραλίας, δηλ. ότι γεμίζει το καλοκαίρι και αδειάζει το χειμώνα. Η σύγκριση των ιζηματικών όγκων (μεταξύ χειμερινού και καλοκαιρινού προφίλ), δείχνει την ύπαρξη ιζηματικού ισοζυγίου. Σταθμός ΣΔ2 Οι αποτυπώσεις δείχνουν ότι στο ανώτερο τμήμα της χερσαίας παραλίας υπάρχει συσσώρευση ιζήματος, πιθανόν για τον ίδιο λόγο όπως και στον Σταθμό ΣΔ1 (ισχυροί άνεμοι και ύπαρξη πεζόδρομου). Εδώ παρατηρείται πως το πλάτος της χερσαίας παραλίας δεν αλλάζει εποχικά, και μάλιστα κατά το θέρος ο όγκος του

55 ιζήματος στην χερσαία παραλία είναι μικρότερος από ότι το χειμώνα. Το γεγονός αυτό μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο ότι το καλοκαίρι γίνεται μέγιστη χρήση/εκμετάλλευση της παραλίας στο σημείο αυτό. Η ύπαρξη πολλών λουόμενων και οι παρουσία πολλών ξαπλώστρων μπορεί να συμπίεσαν το ίζημα και σε αυτό να οφείλεται η υψομετρική διαφορά των 10 cm που παρατηρήθηκε. Στο υποθαλάσσιο τμήμα της παραλίας κατά την χειμερινή περίοδο υπάρχουν 3 ύφαλοι αναβαθμοί (longshore bars), ενώ το καλοκαίρι ένας. Αξίζει να σημειωθεί πως στον Σταθμό αυτό βρίσκεται το σημείο μέγιστης καμπυλότητας του νότιου τμήματος της παραλίας, το οποίο οριοθετείται από δύο ακρωτήρια. Αναμένεται λοιπόν στο σημείο αυτό τα υδροδυναμικά φαινόμενα να είναι ηπιότερα. Όσο αφορά το ισοζύγιο ιζήματος φαίνεται κατά την χειμερινή περίοδο να υπάρχει αύξηση του όγκου του ιζήματος (είτε από τα βαθύτερα είτε από τα γειτονικά σημεία της υποθαλάσσιας παραλίας. ΠΡΟΦΙΛ 2 Sarjah 1,5 1 m από επιφάνεια θάλασ 0, ,5-1 -1,5-2 m Χειμερινό προφίλ Θερινό προφίλ Σχήμα 5.4: Εποχιακή μεταβολή του προφίλ ΣΔ2. Στον οριζόντιο άξονα φαίνεται το συνολικό πλάτος της παραλίας από το σημείο αναφοράς (x=0), ενώ στον κάθετο η υψομετρική διαφορά από την στάθμη της θάλασσας Σταθμός ΣΔ3 Ο σταθμός αυτός βρίσκεται ακριβώς πάνω στο μικρό ακρωτήρι που χωρίζει την παραλία στο βόρειο και νότιο τμήμα της (Εικ. 5.2). Στην υποθαλάσσια παραλία υπάρχει ένας λειμώνας Posidonia, ο οποίος αρχίζει από τα 45 περίπου μέτρα από το σταθερό σημείο αναφοράς (βλέπε διάγραμμα). Σε αυτό το σημείο ξαφνικά το βάθος

56 μειώνεται λόγω των ριζικών συστημάτων της Posidonia και ο πυθμένας γίνεται σχεδόν επίπεδος (με εξαίρεση κάποια σημεία, που η ανάπτυξη του λειμώνα είναι διαφορετική) το βάθος αυξάνει στο τέλος του λειμώνα. Τον χειμώνα, το πλάτος της χερσαίας παραλίας αυξάνει σημαντικά (περίπου 8 m), γεγονός που οφείλεται στην απόθεση ενός παχέος στρώματος από φύλλα και ριζώματα της Posidonia που διαβρώθηκαν από τον λειμώνα (Cebrian and Duarte, 2001) και μεταφέρθηκαν στην παραλία. Ο έντονος έξαλος αναβαθμός οφείλεται επίσης στην απόθεση της Posidonia. Τέλος, ο λειμώνας τερματίζεται στα 68 m μέτρα από το σημείο αναφοράς, ενώ το θέρος στα 74 m. ΠΡΟΦΙΛ 3 Lesvos inn 1,5 1 m από επιφάνεια θάλασ 0, ,5-1 -1,5-2 m Χειμερινό προφίλ Θερινό προφίλ Ποσειδωνία Ποσειδωνία Σχήμα 5.5: Εποχιακή μεταβολή του προφίλ ΣΔ3. Στον οριζόντιο άξονα φαίνεται το συνολικό πλάτος της παραλίας από το σημείο αναφοράς (x=0), ενώ στον κάθετο η υψομετρική διαφορά από την στάθμη της θάλασσας Λόγω της ύπαρξης του λειμώνα της Posidonia, δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για την εποχιακή μεταβολή της παραλίας. Το μοναδικό ίσως συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι το φυσικό φράγμα που δημιουργούν τα ριζικά συστήματα της Posidonia εμποδίζει την ατραπό ιζηματομεταφοράς (Van Keulen and Borowitzka, 2003).

57 Σταθμός ΣΔ4 Στον σταθμό αυτό, τα πρώτα μέτρα της τοπογραφικής τομής βρίσκονται στον δρόμο και γι αυτό δεν φαίνονται σημαντικές εποχιακές μεταβολές στο ανώτερο τμήμα της χερσαίας παραλίας. Μετά το πέρας του δρόμου (περίπου στα 10 m από το σημείο αναφοράς), την θερινή περίοδο παρατηρείται μια ομαλή κλίση της παραλίας χωρίς κανένα μορφολογικό στοιχείο μέχρι και το βάθος των 0.75 m. Στον σταθμό αυτό, το ίζημα είναι πιο αδρόκοκκο από ότι είναι στους προηγούμενους σταθμούς και έτσι για την κατασκευή μεγάλων μορφολογικών στοιχείων απαιτούνται έντονες κυματικές συνθήκες. ΠΡΟΦΙΛ 4 Ντουζιέρα 1,5 1 m από επιφάνεια θάλασ 0, ,5-1 -1,5-2 m Χειμερινό προφίλ Θερινό προφίλ Σχήμα 5.6: Εποχιακή μεταβολή του προφίλ ΣΔ4. Στον οριζόντιο άξονα φαίνεται το συνολικό πλάτος της παραλίας από το σημείο αναφοράς (x=0), ενώ στον κάθετο η υψομετρική διαφορά από την στάθμη της θάλασσας Στο υποθαλάσσιο τμήμα της παραλίας και στις δύο εποχές παρατηρούνται δύο υποθαλάσσια υβώματα που την χειμερινή περίοδο βρίσκονται σε μικρότερη απόσταση από την ακτογραμμή. Το θερινό εσωτερικό ύβωμα είναι αρκετά καλοσχηματισμένο, ακολουθεί δηλαδή τον τυπικό σχηματισμό με μεγάλη κλίση κατάντη του κυματικού μετώπου και μικρή κλίση στα ανάντη. Τέλος κατά τη χειμερινή περίοδο ο όγκος του ιζήματος είναι μεγαλύτερος (ιδιαίτερα στα ρηχότερα σημεία της υποθαλάσσιας παραλίας), αλλά δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για το ισοζύγιο του ιζήματος αφού δεν υπάρχουν δεδομένα από την βαθύτερη περιοχή.

58 Σταθμός ΣΔ5 Όπως προηγουμένως έτσι και εδώ η παρουσία του παράκτιου δρόμου δεν αφήνει την παραλία να αναπτυχθεί φυσιολογικά. Στα 10 πρώτα μέτρα και μετά όπου αρχίζει η παραλία, παρατηρείται την χειμερινή περίοδο ένας πολύ μικρός έξαλος αναβαθμός, ο οποίος εξαφανίζεται την θερινή περίοδο. Και στις δύο εποχές παρατηρούνται 2 ύφαλοι αναβαθμοί (ίσως και ένας ενδιάμεσος τρίτος αλλά πολύ μικρός). Την χειμερινή περίοδο, οι αναβαθμοί βρίσκονται πλησιέστερα στην ακτογραμμή. Ο όγκος του ιζήματος φαίνεται ότι αυξάνει, αλλά λόγω έλλειψης δεδομένων από τα βαθύτερα σημεία της υποθαλάσσιας παραλίας δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για το ισοζύγιο της παραλίας. ΠΡΟΦΙΛ 5 Πέτρινος δρόμος 1,5 1 m από επιφάνεια θάλασ 0, ,5-1 -1,5-2 m Χειμερινό προφόλ Θερινό προφίλ Σχήμα 5.7: Εποχιακή μεταβολή στον Σταθμό ΣΔ5. Στον οριζόντιο άξονα φαίνεται το συνολικό πλάτος της παραλίας από το σημείο αναφοράς (x=0), ενώ στον κάθετο η υψομετρική διαφορά από την στάθμη της θάλασσας. Σταθμός ΣΔ6 Σε αυτόν τον σταθμό, ο δρόμος βρίσκεται τόσο κοντά στην παραλία ώστε δίνεται η εντύπωση πως δεν υπάρχει παραλία. Αυτό άλλωστε φαίνεται και από την μορφοδυναμική της παραλίας, αφού πριν την ακτογραμμή δεν υπάρχει εποχιακή μεταβολή. Κατά τη θερινή δειγματοληψία παρατηρήθηκε η ύπαρξη ενός αναβαθμού, που ενώ η βάση του βρισκόταν στην υποθαλάσσια παραλία, η κορυφή του εξείχε από την επιφάνεια της θάλασσας κατά περίπου 20 cm. Αυτό πιθανόν δεν ήταν μια αντιπροσωπευτική κατάσταση. Και στις δύο περιόδους υπήρχαν 2 ύφαλοι αναβαθμοί,

59 που όμως την θερινή περίοδο εμφανίζονται καλύτερα σχηματισμένοι. Σε αυτό το σημείο φαίνεται ότι ο όγκος του ιζήματος αυξάνεται κοντά στην ακτογραμμή. ΠΡΟΦΙΛ 6 Αρχαία 2 1,5 m από επιφάνεια θάλασ 1 0, ,5-1 -1,5-2 m Χειμερινό προφίλ Θερινό προφίλ Σχήμα 5.8: Εποχιακή μεταβολή του προφίλ ΣΔ6. Στον οριζόντιο άξονα φαίνεται το συνολικό πλάτος της παραλίας από το σημείο αναφοράς (x=0), ενώ στον κάθετο η υψομετρική διαφορά από την στάθμη της θάλασσας Άλλες μακροσκοπικές γεωμορφολογικές παρατηρήσεις Η συγκέντρωση, επεξεργασία και αξιολόγηση των στοιχείων που αφορούν την γεωλογία της περιοχής, σε συνδυασμό με την μακροσκοπική έρευνα πεδίου έδειξαν ότι στην περιοχή επικρατούν μάρμαρα Λιθανθρακοφόρου ηλικίας, τα οποία εμβολίζονται μέσα στους σχιστόλιθους του Λιθανθρακοφόρου. Πιο αναλυτικά, οι σχηματισμοί που συναντώνται στην περιοχή είναι: Τεταρτογενείς προσχώσεις Λιθανθρακοφόρου ηλικίας σειρές σχιστόλιθων και μαρμάρων εν μέρει ημιμεταμορφωμένες σε πρασινοσχιστώδη φάση. Η σειρά αποτελείται από φυλλίτες, μετα-αργιλικούς σχιστόλιθους και ταινιοειδή μάρμαρα και φακούς, το πάχος των οποίων κυμαίνεται από λίγα cm έως και 80 m. Επίσης εμφανίζονται ασβεστολιθικά κροκαλοπαγή και λωρίδες ή μεγάλες μάζες πράσινων σχιστόλιθων. Τέλος εμφανίζονται (σπάνια) και πυριτικοί σχιστόλιθοι. Η περιοχή μελέτης οριοθετείται νότια από το ακρωτήριο Μαχαίρα και βόρεια από μικρούς κρημνούς κτισμένους σε ψαμμίτες. Στο μέσο της παραλίας υπάρχει ένα

60 μικρό ακρωτήρι όπου χωρίζει την παραλία σε δύο τμήματα με εντελώς διαφορετικά ιζηματολογικά χαρακτηριστικά στο χερσαίο τμήμα της. Το νότιο χερσαίο τμήμα της παραλίας αποτελείται από άμμο που αντιπροσωπεύει το 99% του ιζήματος (Εικόνα 5.3), ενώ στο βόρειο τμήμα η άμμο αντιπροσωπεύει περίπου το 60% του ιζήματος και το υπόλοιπο 40% αντιπροσωπεύεται από μικρά και μεγάλα χαλίκια (Εικόνα 5.4). Στο υποθαλάσσιο τμήμα της παραλίας το μέγεθος του ιζήματος δεν αλλάζει στο βόρειο και νότιο τμήμα, με εξαίρεση ίσως το σημείο θραύσης του κύματος, όπου στο βόρειο τμήμα έχουμε μεγαλύτερη παρουσία αδρόκοκκου ιζήματος. Η ανθρώπινη παρέμβαση στη παραλία είναι διαφορετική στο νότιο και βόρειο τμήμα της. Στο νότιο τμήμα έχουμε καθ όλο το μήκος της την ύπαρξη μπαρεστιατορίων και την έντονη παρουσία λουόμενων την θερινή περίοδο, που όμως δεν φαίνεται να έχουν κρίσιμη παρέμβαση στην γεωμορφολογία της παραλίας (αν και σε κάποια σημεία φαίνεται ότι επιδρούν στην φυσική μορφοδυναμική της παραλίας, βλ σταθμός ΣΔ2). Η εντονότερη ίσως παρέμβαση είναι η δημιουργία ενός πεζόδρομου στην κορυφή της παραλίας, ο οποίος λειτουργεί ως παγίδα ιζήματος και εμποδίζει την ελεύθερη (αιολική) μεταφορά του στα ανώτερα τμήματά της (Εικόνα 5.5). Στο βόρειο τμήμα της παραλίας υπάρχει ένας χωμάτινος δρόμος, για την δημιουργία του οποίου χρησιμοποιήθηκαν μπάζα, τα οποία ευθύνονται για την ύπαρξη των χαλικιών στην περιοχή. Η κατασκευή του δρόμου έχει αλλάξει εντελώς τα φυσικά χαρακτηριστικά της ανώτερης παραλίας και η υπάρχουσα μορφή της δεν είναι φυσική (Εικόνα 5.6). Τέλος πίσω από το ακρωτήρι που χωρίζει τις δύο παραλίες (Εικ. 5.2) υπάρχει ένα ξενοδοχείο. Εικ.5.3: Το νότιο τμήμα της παραλίας όπου κυριαρχεί η άμμος Εικ.5.4: Το βόρειο τμήμα της παραλίας όπου υπάρχουν μικρά και μεγάλα χαλίκια

61 Εικ.5.5: Ο πεζόδρομος που συνιστά ένα φράγμα ιζήματος. Εικ.5.6:Ο δρόμος έχει αλλάξει την φυσική μορφή της παραλίας 5.2 Αποτελέσματα μετεωρολογικών δεδομένων Αποτελέσματα βροχοπτώσεων Το κλίμα της περιοχής είναι μεσογειακού τύπου με ετήσιο εύρος θερμοκρασιών <20 0 C, βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών και ξηρά καλοκαίρια. Από στοιχεία που συλλέχθηκαν από τον μετεωρολογικό σταθμό του Πανεπιστημίου Αιγαίου στο Λόφο Πανεπιστημίου, η θερμοκρασία παρουσιάζει μέγιστες τιμές την περίοδο Ιούλιο- Αύγουστο, ενώ το ύψος της βροχής είναι μέγιστο την περίοδο Δεκέμβριος- Μάρτιος και ελάχιστο την περίοδο Ιούλιο- Οκτώβριο (Σχήμα 5.9). Συνολικό ποσό βρόχινου νερού mm Σεπ. 04 Οκτ. 04 Νοεμ. 04 Δεκ. 04 Ιαν. 05 Φεβρ. 05 Μαρ. 05 Απρ. 05 Μαι. 05 Ιουν. 05 Ιουλ. 05 Αυγ. 05 Ημερομηνία Σχήμα 5.9: Βροχόπτωση κατά την περίοδο Σεπτέμβριος 04 Αύγουστος 05

62 5.2.2 Αποτελέσματα ανεμολογικών δεδομένων Στο Σχήμα 5.10 φαίνονται τα ροδογράμματα διεύθυνσης και ταχύτητας των ανέμων που καταγράφηκαν από τον μετεωρολογικό σταθμό του Λόφου Πανεπιστημίου, στα οποία έχουν απομονωθεί μόνο οι άνεμοι διευθύνσεως (οι άνεμοι δηλ. που επηρεάζουν την παραλία μελέτης). Στο Σχήμα 5.11 φαίνεται το ροδόγραμμα συχνοτήτων διεύθυνσης και ταχύτητας των ανέμων για το καλοκαίρι 2005, ενώ στο Σχήμα 5.12 φαίνεται το σύνολο των μετρήσεων για την χρονική περίοδο Σεπτέμβριος 04- Σεπτέμβριος 05 ανά διεύθυνση και ταχύτητα πνοής των ανέμων. Από την σύνθεση όλης της πληροφορίας (βλ. ιδιαίτερα το Σχήμα 5.12), φαίνεται πως οι επικρατούντες άνεμοι στην περιοχή έχουν ΒΑ και ΝΝΑ διεύθυνση. Οι ΒΑ άνεμοι όμως είναι πιο συχνοί από τους ΝΝΑ και έχουν μεγαλύτερη ένταση από αυτούς.. Αν ληφθεί υπ όψιν ο φυσικός προσανατολισμός της υπό μελέτη παραλίας, συμπεραίνεται ότι είναι τοπογραφικά προστατευμένη από τους ΝΝΑ ανέμους, ενώ είναι εκτεθειμένη στους ΒΑ (βλ. Σχήμα 3.1). Μάλιστα το μέτωπο της παραλίας (η κάθετη προς το μέτωπο της παραλίας) έχει φυσικό προσανατολισμό (45 0 ως προς Β) και αυτό την κάνει να επηρεάζεται κατά συντριπτικό ποσοστό από ΒΑ ανέμους.

63

64 Καλοκαίρι 2005 Σχήμα 5.10: Ανεμολογικά δεδομένα που φαίνονται οι άνεμοι που πνέουν από (α) για όλο το έτος, (β) για το φθινόπωρο 2004, (γ) για το χειμώνα , (δ) για την άνοιξη 2005, (ε) για το καλοκαίρι 2005

65 Σχήμα 5.11: Ροδόγραμμα συχνοτήτων διεύθυνσης και ταχύτητας ανέμων για το καλοκαίρι 2005 στο οποίο φαίνονται οι άνεμοι που πνέουν από (τον τομέα στον οποίο έιναι εκτεθειμένη η παραλία. Σχήμα 5.12: Σύνολο των μετρήσεων για την χρονική περίοδο Σεπτέμβριος 04- Σεπτέμβριος 05 ανά διεύθυνση και ταχύτητα πνοής των ανέμων στο οποίο φαίνονται μόνο οι άνεμοι που πνέουν από

66 5.2.3 Εκτιμήσεις κυματισμών Στο μοντέλο HINDCAST (βασιζόμενο στον αλγόριθμο του US Army Corps of Engineers, CEM (2002))εισήχθησαν 3 περιπτώσεις ανεμολογικών καταστάσεων της περιοχής και εξήχθησαν ισάριθμα αποτελέσματα κυματικών παραμέτρων. Τα τρία ανεμολογικά καθεστώτα ήταν: (α) μέσες τιμές ταχύτητας των μέγιστων επικρατούντων ανέμων για την χειμερινή περίοδο , (β) μέσες τιμές ταχύτητας των μέγιστων επικρατούντων ανέμων για την θερινή περίοδο 2005 και (γ) ακραία τιμή ταχύτητας και διεύθυνσης ανέμου κατά το έτος Οι κυματικές παράμετροι που εξήχθησαν από το μοντέλο για κάθε περίπτωση φαίνονται στον Πίνακα 5.2. Ανεμολογικό καθεστώς Κυματικές παράμετροι Χειμερινής περιόδου Θερινής περιόδου Ακραία τιμή Σημαντικό ύψος κύματος Ηs (m) Περίοδος κύματος Τ (m/s) Κατεύθυνση κυματισμών Πίνακας 5.2: Kυματικές παράμετροι από το μοντέλο HINDCAST για 3 ανεμολογικά καθεστώτα. (α) μέσες μέγιστες τιμές ταχύτητας επικρατούντων ανέμων χειμερινής περιόδου , (β) μέσες μέγιστες τιμές ταχύτητας επικρατούντων ανέμων θερινής περιόδου 2005 και (γ) ακραία τιμή ταχύτητας και διεύθυνσης ανέμου κατά το έτος Ιζήματα Θέση δειγμάτων ιζημάτων O συνδυασμός των τοπογραφικών δεδομένων και των θέσεων δειγματοληψίας ιζημάτων δίνει το Σχήμα 5.13.

67

68 Σχήμα 5.13: Τοπογραφική θέση δειγμάτων. Το γράμμα Ξ υποδηλώνει χερσαίο ίζημα και το Θ υποθαλάσσιο. Οι πρώτες τοπογραφικές απεικονίσεις και κατά συνέπεια τα πρώτα δείγματα ιζημάτων πάρθηκαν κατά την χειμερινή περίοδο. Για το λόγο αυτό, τα σημεία δειγματοληψίας ταυτίζονται με τα σημεία εκείνα όπου υπάρχουν οι τυπικοί παραλιακοί σχηματισμοί (έξαλοι και ύφαλοι αναβαθμοί). Τα θερινά δείγματα ιζημάτων πάρθηκαν από τις ίδιες θέσεις, ενώ όμως η μορφολογία της παραλίας είχε αλλάξει. Για το λόγο αυτό, στη δεύτερη περίπτωση τα σημεία δειγματοληψίας απέχουν από τους χειμερινούς παραλιακούς μορφολογικούς σχηματισμούς. Όσο περισσότερο απέχουν, τόσο περισσότερο έχει αλλάξει και η μορφολογία της παραλίας Αθροιστικές καμπύλες Από την μελέτη των αθροιστικών κοκκομετρικών καμπυλών μπορούν να εξαχθούν πολλά συμπεράσματα σχετικά με την εποχιακή μεταβολή της παραλίας καθώς επίσης και για την κατανομή και διαβάθμιση των ιζημάτων πάνω σε αυτή. Στα παρακάτω σχήματα δίνονται οι αθροιστικές καμπύλες όλων των ιζημάτων για τις δύο περιόδους δειγματοληψίας.

69 ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ Ποσοστο % Σχήμα 5.14: Οι αθροιστικές καμπύλες για όλα τα δείγματα ιζημάτων που συλλέχθηκαν την χειμερινή περίοδο. Στον άξονα Χ οι τιμές 1, 2,3,4,5,6,7 και 8 αντιπροσωπεύουν τις τιμές των κλασμάτων του ιζήματος σε -3φ,-2φ,-1φ,0φ,1φ,2φ,3φ και 4φ αντίστοιχα. Οι κίτρινες γραμμές αντιπροσωπεύουν τις αθροιστικές καμπύλες των ιζημάτων που προέρχονται από την υποθαλάσσια παραλία, οι πράσινες γραμμές αντιπροσωπεύουν τις αθροιστικές καμπύλες των ιζημάτων που προέρχονται από την χερσαία παραλία και οι μπλε τα ιζήματα που προέρχονται από την ζώνη θραύσης του κύματος. ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΘΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ Ποσοστο % Σχήμα 5.15: Οι αθροιστικές καμπύλες για όλα τα δείγματα ιζημάτων που συλλέχθηκαν την θερινή περίοδο. Στον άξονα Χ οι τιμές 1, 2, 3, 4,5, 6, 7 και 8 αντιπροσωπεύουν τις τιμές των κλασμάτων του ιζήματος σε -3φ,- 2φ,-1φ, 0φ, 1φ, 2φ, 3φ και 4φ αντίστοιχα. Οι κίτρινες γραμμές αντιπροσωπεύουν τις αθροιστικές καμπύλες των ιζημάτων που προέρχονται από την υποθαλάσσια παραλία, οι πράσινες γραμμές αντιπροσωπεύουν τις αθροιστικές καμπύλες των ιζημάτων που προέρχονται από την χερσαία παραλία και οι μπλε τα ιζήματα που προέρχονται από την ζώνη θραύσης του κύματος.

70 Τα δεδομένα δείχνουν ότι τα ιζήματα της υποθαλάσσιας παραλίας (αθροιστικές καμπύλες με κίτρινο στα σχήματα) αποτελούνται από άμμους (με μέσο μέγεθος περίπου φ), είναι πολύ όμοια σε όλα τα προφίλς και πολύ καλά διαβαθμισμένα, ιδιαίτερα κατά την χειμερινή περίοδο. Κατά την θερινή περίοδο οι διαβάθμιση των ιζημάτων δεν αλλάζει σημαντικά, αλλά η ομοιομορφία των ιζημάτων στην υποθαλάσσια παραλία μεταβάλλεται (οι αθροιστικές καμπύλες πλοτάρονται λιγότερο πυκνά). Αυτό ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι το χειμώνα, τα μεγαλύτερα κύματα δημιουργούν διατμητικές τάσεις ικανές να θέσουν συχνότερα τα ιζήματα σε κίνηση δημιουργούν, επίσης, κυματογενή ρεύματα ικανά να μεταφέρουν επιλεκτικά τους ιζηματικούς κόκκους και έτσι να διαβαθμίσουν καλά (δηλ. να κατανείμουν καλύτερα τα ιζήματα ανάλογα με το μέγεθός τους) τα ιζήματα της υποθαλάσσιας παραλίας.. Όσο αφορά τα ιζήματα της χερσαίας παραλίας αυτά δείχνουν να έχουν μεγαλύτερα ποσοστά αδρόκκοκου υλικού από αυτά της υποθαλάσσιας παραλίας. Το συμπέρασμα αυτό βγαίνει από την παρατήρηση ότι οι αθροιστικές καμπύλες των ιζημάτων της χερσαίας παραλίας έχουν πολύ μεγάλες ουρές προς το αδρόκοκκο υλικό (τις μικρότερες τιμές). Σε ορισμένες περιπτώσεις πάνω από το 50% του δείγματος αποτελείται από χαλίκια διαμέτρου > 4 mm (-2 φ) (Σχήματα 5.14 και 5.15). ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΙΖΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΤΗ ΧΕΙΜΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ Ποσοστό% Σχήμα 5.16: Οι αθροιστικές καμπύλες για τα δείγματα ιζημάτων της ανώτερης (χερσαίας) παραλίας που συλλέχθηκαν την χειμερινή περίοδο. Στον άξονα Χ οι τιμές 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 και 8 αντιπροσωπεύουν τις τιμές των κλασμάτων του ιζήματος σε -3φ, -2φ, -1φ, 0φ, 1φ, 2φ, 3φ και 4φ αντίστοιχα. Οι κόκκινες γραμμές αντιπροσωπεύουν τις αθροιστικές καμπύλες των

71 ιζημάτων που προέρχονται από το βόρειο κομμάτι της παραλίας (ΣΔ4, ΣΔ5 και ΣΔ6), οι ροζ γραμμές αντιπροσωπεύουν τις αθροιστικές καμπύλες των ιζημάτων που προέρχονται από το νότιο κομμάτι της παραλίας (προφίλ ΣΔ1 και ΣΔ2). ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΤΩΝ ΙΖΗΜΑΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΤΗ ΘΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ Ποσοστό % Σχήμα 5.17: Οι αθροιστικές καμπύλες για τα δείγματα ιζημάτων της χερσαίας παραλίας που συλλέχθηκαν την θερινή περίοδο. Στον άξονα Χ οι τιμές 1,2,3,4,5,6,7 και 8 αντιπροσωπεύουν τις τιμές των κλασμάτων του ιζήματος σε -3φ, -2φ,-1φ,0φ,1φ,2φ,3φ και 4φ αντίστοιχα. Οι κόκκινες γραμμές αντιπροσωπεύουν τις αθροιστικές καμπύλες των ιζημάτων που προέρχονται από το βόρειο κομμάτι της παραλίας (προφίλ 4,5 και 6), οι ροζ γραμμές αντιπροσωπεύουν τις αθροιστικές καμπύλες των ιζημάτων που προέρχονται από το νότιο κομμάτι της παραλίας (προφίλ 1 και 2). Η περαιτέρω σύγκριση των εποχιακών δειγμάτων από την χερσαία παραλία (Σχήματα 5.16 και 5.17) δείχνει ότι ιδιαίτερα κατά την θερινή περίοδο τα ιζήματα χωρίζονται σε δύο ομάδες, σε αυτά του βορείου τμήματος της παραλίας και σε αυτά του νότιου. Τα ιζήματα του βόρειου τμήματος είναι σαφώς πιο αδρόκκοκα από αυτά του νότιου. Κατά την θερινή περίοδο, στις περισσότερες περιπτώσεις το 50% των ιζημάτων του βόρειου τμήματος της παραλίας αποτελείται από χαλίκια διαμέτρου > 4 mm, ενώ στα ιζήματα του νότιου τμήματος το 50% του ιζήματος έχει σύσταση μεταξύ mm και mm (Σχήμα 5.17). Τη χειμερινή περίοδο όμως η κοκκομετρία των ιζημάτων αλλάζει (Σχήμα 5.16).Τα ιζήματα του βόρειου τμήματος της παραλίας γίνονται περισσότερο λεπτόκκοκα, ενώ του νότιου τμήματος περισσότερο αδρόκκοκα. Συγκρίνοντας εποχικά τις κατανομές της κοκκομετρίας των ιζημάτων της χερσαίας παραλίας) τα οποία είναι πιο κοντά στη ζώνη αναρρίχησης του κύματος (swash zone) (Σχήματα 5.18 και 5.19) φαίνεται ότι γενικά το βόρειο τμήμα της

72 παραλίας (Προφίλς ΣΔ4, ΣΔ5, ΣΔ6) έχει περισσότερο αδρόκοκκα ιζήματα από νότιο (προφίλς ΣΔ1 και ΣΔ2).. Σχήμα 5.18: Οι αθροιστικές καμπύλες για τα δείγματα ιζημάτων της ζώνης διαβροχής που συλλέχθηκαν την χειμερινή περίοδο. Στον άξονα Χ οι τιμές 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 και 8 αντιπροσωπεύουν τις τιμές των κλασμάτων του ιζήματος σε -3φ, -2φ, -1φ, 0φ, 1φ, 2φ, 3φ και 4φ αντίστοιχα. Σχήμα 5.19: Οι αθροιστικές καμπύλες για τα δείγματα ιζημάτων της ζώνης διαβροχής που συλλέχθηκαν την θερινή περίοδο. Στον άξονα Χ οι τιμές 1,2,3,4,5,6,7 και 8 αντιπροσωπεύουν τις τιμές των κλασμάτων του ιζήματος σε -3φ, -2φ, -1φ,0φ,1φ,2φ,3φ και 4φ αντίστοιχα Ο χωρικός διαχωρισμός των κοκκομετρικών κατανομών είναι ιδιαίτερα σαφής την θερινή περίοδο. Επίσης, την θερινή περίοδο στο βόρειο τμήμα της παραλίας το ίζημα γίνεται πιο αδρομερές από ότι την χειμερινή περίοδο, ενώ στο νότιο τμήμα της παραλίας γίνεται περισσότερο λεπτόκκοκο. Επίσης φαίνεται πως στα μεσαία τμήματα των δύο επιμέρους τμημάτων της παραλίας (τις περιοχές δηλ. που βρίσκονται

73 εκατέρωθεν του μικρού ιζηματογενούς ακρωτηρίου, Εικ. 5.2), υπάρχει η μεγαλύτερη εποχική μεταβολή (Προφίλς ΣΔ2 και ΣΔ4), πιθανόν λόγω της σχετικά απότομης μεταβολής του προσανατολισμού της παραλίας. Κατά την χειμερινή περίοδο με τους ισχυρότερους γενικά κυματισμούς, το βόρειο τμήμα μπορεί και τροφοδοτείται με ίζηματα από την ευρύτερη περιοχή και γι αυτό εφοδιάζεται και με λεπτότερα κλάσματα. Την θερινή περίοδο όμως, όπου τα κύματα είναι μικρότερα, η υπό μελέτη παραλία λειτουργεί περισσότερο αυτόνομα, δηλ. αποτελεί ένα αυτόνομο κύτταρο παράκτιας ιζηματικής κυκλοφορίας. Τα ήπια διαμήκη ρεύματα (βλ. Τμήμα 5.4) μεταφέρουν τα λεπτότερα ιζήματα του βόρειου τμήματος και τα εναποθέτουν στο νότιο. 5.4 Εκτίμηση παράκτιας υδροδυναμικής Το αποτελέσματα του κυματικού μοντέλου για τις μέσες χειμερινές και θερινές και τις ακραίες ετήσιες (χειμερινές) κυματικές συνθήκες δίνονται στα Σχήματα 5.20, 5.21 και Τα αποτελέσματα αφορούν την ευρύτερη περιοχή, αφού κρίθηκαν σημαντικές οι αλληλεπιδράσεις κύματος-τοπογραφίας στην ευρύτερη περιοχή για την ιζηματολογία/μορφοδυναμική της παραλίας υπό μελέτη. Σχήμα 5.20: (α) Σημαντικό ύψος και διεύθυνση μέσων μέγιστων κυματισμών χειμερινής περιόδου στη ευρύτερη περιοχή μελέτης. Συνθήκες κυματισμών στα ανοικτά: Σημαντικό ύψος (Hs) 0.75 m, περίοδος (T) 3.6 sec, διεύθυνση 55 0 B. (β) Διεύθυνση και ένταση κυματογενών ρευμάτων μέσων μέγιστων κυματισμών χειμερινής περιόδου. (γ) Κατανομή κυματικής ενέργειας στην ακτογραμμή. Δίνεται επίσης η θέση της υπό μελέτη παραλίας (η περιοχή που βρίσκεται από 600 έως περίπου 800 m από την αρχή των αξόνων).

74 Την χειμερινή περίοδο, τα επικρατούντα κύματα (μέσες συνθήκες) προσπίπτουν στην ακτογραμμή σχεδόν κάθετα (δηλ. τα κυματικά μέτωπα είναι σχεδόν παράλληλα στην ακτογραμμή). Η παράκτια τοπογραφία φαίνεται ότι επιδρά με τέτοιο τρόπο, ώστε τόσο τα παράκτια κυματογενή ρεύματα όσο και η ροή της παράλληλης προς την ακτή κυματικής ενέργειας στην παράκτια ζώνη έχουν διεύθυνση από τα βόρεια στα νότια. Σχήμα 5.21: Σημαντικό ύψος και διεύθυνση μέσων μέγιστων κυματισμών θερινής περιόδου. Συνθήκες κυματισμών στα ανοικτά: Σημαντικό ύψος (Hs) 0.44 m, περίοδος (T) 2.8 sec διεύθυνση 45 0 B. (β) Διεύθυνση και ένταση κυματογενών ρευμάτων μέσων μέγιστων κυματισμών θερινής περιόδου. (γ) Κατανομή κυματικής ενέργειας στην ακτογραμμή. Δίνεται επίσης η θέση της υπό μελέτη περιοχής.. Την θερινή περίοδο, η πρόσπτωση των μεσαίων κυματισμών είναι κάθετη προς την παραλία. Τόσο τα κυματογενή ρεύματα, όσο και η ενέργεια έχουν διεύθυνση επίσης από τα βόρεια προς τα νότια, δείχνοντας ιζηματομεταφορά προς την ίδια διεύθυνση.

75 Σχήμα 5.22: Σημαντικό ύψος και διεύθυνση ακραίων κυματισμών για το έτος στην ευρύτερη περιοχή μελέτης. Συνθήκες κυματισμών στα ανοικτά: Σημαντικό ύψος (Hs)1.54 m περίοδος (Τ) 4.9 sec διεύθυνση 45 0 Β. (β) Διεύθυνση και ένταση κυματογενών ρευμάτων ακραίων κυματισμών (γ) Κατανομή κυματικής ενέργειας στην ακτογραμμή. Δίνεται επίσης η θέση της υπό μελέτη παραλίας. Όσον αφορά τις ακραίες κυματικές συνθήκες (Σχήμα 5.22), οι οποίες είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την ιζηματολογία/μορφολογία της παραλίας, το κυματικό μέτωπο είναι ακριβώς κάθετο στην παραλία. Λόγω τοπογραφίας, τα κυματογενή ρεύματα που δημιουργούνται έχουν επίσης κατεύθυνση κυρίως προς τον νότο, και λόγω μεγαλύτερων κυματισμών είναι πολύ πιο έντονα. Όπως φαίνεται από τα ανύσματα των προσομοιωμένων ρευμάτων, τα ρεύματα αυτά στην υπό μελέτη παραλία φθίνουν από βόρεια προς νότια το ίδιο δείχνει και η κατανομή των ενεργειών (έντονη πτώση της ενέργειας από 2,25 J/m/s σε 1,1 J/m/s). Αυτού του είδους η υδροδυναμική δείχνει παράκτια ιζηματομεταφορά προς τον νότο αλλά και απόθεση ιζημάτων στα σημεία ελάττωσης της ενέργειας (εξίσωση συνέχειας της ιζηματομεταφοράς). Έτσι, ίζημα από τα βόρεια της παραλίας μεταφέρονται προς τα νότια και λόγω της σταδιακής μείωσης της ενέργειας, αδρόκοκκα ιζήματα αποτίθενται ενώ η μεταφορά των λεπτόκοκκων συνεχίζεται μέχρι και του νότιου άκρου του κύτταρου παράκτιας ιζηματομεταφοράς (δηλ. το νότιο άκρο της υπό μελέτη παραλίας). Αυτό σημαίνει πως η παραλία ενεργεί σαν παγίδα ιζήματος, τουλάχιστον αυτού που λαμβάνει μέρος στην παράλληλη προς την ακτή μεταφορά. Αυτό πιθανόν εξηγεί και την κατανομή των παραλιακών ιζημάτων (αδρόκοκκα ιζήματα στο βορρά και λεπτόκοκκα στον νότο, (βλ. Τμήμα 5.3).

Ακτομηχανική & Παράκτια Έργα 3/26/2012. Λεξιλόγιο Ανάλογα με την απόσταση από την ακτή. Σειρά V 2. Δρ. Βασιλική Κατσαρδή 1

Ακτομηχανική & Παράκτια Έργα 3/26/2012. Λεξιλόγιο Ανάλογα με την απόσταση από την ακτή. Σειρά V 2. Δρ. Βασιλική Κατσαρδή 1 Λεξιλόγιο Ανάλογα με την απόσταση από την ακτή Σειρά V 2 Δρ. Βασιλική Κατσαρδή 1 Λεξιλόγιο Ανάλογα με την απόσταση από την ακτή Backshore region: Οπίσθιο τμήμα ακτής: Μέρος της ακτής που καλύπτεται από

Διαβάστε περισσότερα

Το φαινόμενο της μετακίνησης των φερτών

Το φαινόμενο της μετακίνησης των φερτών Το φαινόμενο της μετακίνησης των φερτών Τα παράκτια τεχνικά έργα διαταράσσουν την προϋπάρχουσα δυναμική φυσική ισορροπία. Στόχος η φυσική κατανόηση και η ποσοτική περιγραφή της επίδρασης των έργων στην

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ Θαλάσσια κύματα 1.1. Ορισμός Θαλάσσια κύματα είναι περιοδικές μηχανικές ταλαντώσεις των μορίων του νερού, στην επιφάνεια ή στο βάθος, οποιασδήποτε περιόδου, με τις οποίες γίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017

Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017 Ιωάννης Μ. Τσόδουλος Δρ. Γεωλόγος Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017 Αλλουβιακά ριπίδια (alluvial fans) Είναι γεωμορφές αποθέσεις, σχήματος βεντάλιας ή κώνου που σχηματίζονται, συνήθως, όταν

Διαβάστε περισσότερα

7. ΚΥΜΑΤΑ. 7.1 Γενικά

7. ΚΥΜΑΤΑ. 7.1 Γενικά 7. ΚΥΜΑΤΑ 7.1 Γενικά Η επιφάνεια της θάλασσας φαίνεται να βρίσκεται συνέχεια σε κίνηση µε διαρκείς αναταράξεις. Η πιο προφανής αιτία είναι τα ανεµογενή κύµατα που διαδίδονται από άκρο σε άκρο σε µια ωκεάνια

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Πρακτική Άσκηση 2- Θεωρητικό Υπόβαθρο Φυσικές Διεργασίες

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ Θαλάσσια ρεύματα και Ωκεάνια κυκλοφορία Οι θαλάσσιες μάζες δεν είναι σταθερές ΑΙΤΙΑ: Υπάρχει (αλληλ)επίδραση με την ατμόσφαιρα (π.χ., ο άνεμος ασκεί τριβή στην επιφάνεια της θάλασσας,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Τομέας Θαλάσσιας Γεωλογίας και Γεωφυσικής ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ Εφαρμογή μαθηματικού μοντέλου MIKE21 Coupled Model

Διαβάστε περισσότερα

Ακτομηχανική και λιμενικά έργα

Ακτομηχανική και λιμενικά έργα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 7 η. Περίθλαση, θραύση κυματισμών Θεοφάνης Καραμπάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΣΤΕΡΕΟΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝ

ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΣΤΕΡΕΟΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΣΤΕΡΕΟΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ- ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΛΙΚΟΥ ΑΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΩΝ ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΩΝ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία iv. Παράκτια Γεωμορφολογία Η παράκτια ζώνη περιλαμβάνει, τόσο το υποθαλάσσιο τμήμα της ακτής, μέχρι το βάθος όπου τα ιζήματα υπόκεινται σε περιορισμένη μεταφορά εξαιτίας της δράσης των κυμάτων, όσο και

Διαβάστε περισσότερα

Θεοφάνης Καραμπάς. Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών

Θεοφάνης Καραμπάς. Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 9 η. Ανάκλαση και αναρρίχηση στις ακτές Θεοφάνης Καραμπάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ποτάµια ράση ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ. Ποτάµια ιάβρωση. Ποτάµια Μεταφορά. Ποτάµια Απόθεση. Βασικό επίπεδο

Ποτάµια ράση ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ. Ποτάµια ιάβρωση. Ποτάµια Μεταφορά. Ποτάµια Απόθεση. Βασικό επίπεδο ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Η µορφολογία του επιφανειακού αναγλύφου που έχει δηµιουργηθεί από δράση του τρεχούµενου νερού ονοµάζεται ποτάµια µορφολογία. Οι διεργασίες δηµιουργίας της ονοµάζονται ποτάµιες διεργασίες

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτορική Διατριβή Α : Αριθμητική προσομοίωση της τρισδιάστατης τυρβώδους ροής θραυομένων κυμάτων στην παράκτια ζώνη απόσβεσης

Διδακτορική Διατριβή Α : Αριθμητική προσομοίωση της τρισδιάστατης τυρβώδους ροής θραυομένων κυμάτων στην παράκτια ζώνη απόσβεσης Διδακτορική Διατριβή Α : Αριθμητική προσομοίωση της τρισδιάστατης τυρβώδους ροής θραυομένων κυμάτων στην παράκτια ζώνη απόσβεσης Στη διδακτορική διατριβή παρουσιάζεται η αριθμητική μέθοδος προσομοίωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΕΡΓΑ

ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΕΡΓΑ ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΥΜΑΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ 3. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ ΣΤΙΣ ΑΚΤΕΣ ΡΗΧΩΣΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΠΕΡΙΘΛΑΣΗ ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΘΡΑΥΣΗ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗ ΡΗΧΩΣΗ Ρήχωση (shoaling) είναι η μεταβολή των χαρακτηριστικών

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ. Πρακτική Άσκηση 4- Θεωρητικό Υπόβαθρο ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ. Πρακτική Άσκηση 4- Θεωρητικό Υπόβαθρο ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Πρακτική Άσκηση 4- Θεωρητικό Υπόβαθρο Κοκκομετρική ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ (Κύματα στην Επιφάνεια Υγρού Θαλάσσια Κύματα)

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ (Κύματα στην Επιφάνεια Υγρού Θαλάσσια Κύματα) ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ (Κύματα στην Επιφάνεια Υγρού Θαλάσσια Κύματα) Εκτός από τα εγκάρσια και τα διαμήκη κύματα υπάρχουν και τα επιφανειακά κύματα τα οποία συνδυάζουν τα χαρακτηριστικά των δυο προαναφερθέντων

Διαβάστε περισσότερα

Ανεμογενείς Κυματισμοί

Ανεμογενείς Κυματισμοί Ανεμογενείς Κυματισμοί Γένεση Ανεμογενών Κυματισμών: Μεταφορά ενέργειας από τα κινούμενα κατώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα στις επιφανειακές θαλάσσιες μάζες. Η ενέργεια αρχικά περνά από την ατμόσφαιρα στην

Διαβάστε περισσότερα

2-1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2-2 ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ

2-1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2-2 ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟ 43 Εικ. 2.1 Κύμα στην επιφάνεια της θάλασσας. 2-1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η έννοια «κύμα», από τις πιο βασικές έννοιες της φυσικής, χρησιμοποιήθηκε για την περιγραφή φαινομένων που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Για τη διευκόλυνση των σπουδαστών στη μελέτη τους και την καλύτερη κατανόηση των κεφαλαίων που περιλαμβάνονται στο βιβλίο ΓΕΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Σημείωση: Το βιβλίο καλύπτει την ύλη

Διαβάστε περισσότερα

Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου

Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου Κεφάλαιο 11 ο : Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου Στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούμε με τις δευτερογενείς μορφές του αναγλύφου που προκύπτουν από τη δράση της

Διαβάστε περισσότερα

Μετασχηματισμοί των κυματισμών Μετασχηματισμοί Κυματισμών. Β.Κ. Τσουκαλά, Επίκουρος Καθηγήτρια ΕΜΠ

Μετασχηματισμοί των κυματισμών Μετασχηματισμοί Κυματισμών. Β.Κ. Τσουκαλά, Επίκουρος Καθηγήτρια ΕΜΠ Μετασχηματισμοί των κυματισμών Μετασχηματισμοί Κυματισμών Β.Κ. Τσουκαλά, Επίκουρος Καθηγήτρια ΕΜΠ E-mail:v.tsoukala@hydro.civil.ntua.gr Μερικές από τις κυματικές παραμέτρους αλλάζουν όταν οι κυματισμοί

Διαβάστε περισσότερα

AΝΕΜΟΓΕΝΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΣΜΟΙ

AΝΕΜΟΓΕΝΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΝΕΜΟΓΕΝΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΓΕΝΕΣΗ ΑΝΕΜΟΓΕΝΩΝ ΚΥΜΑΤΙΣΜΩΝ: Μεταφορά ενέργειας από τα κινούμενα κατώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα στις επιφανειακές θαλάσσιες μάζες. η ενέργεια αρχικά περνά από την ατμόσφαιρα στην

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενο διαγώνισμα Φυσικής Α Λυκείου

Προτεινόμενο διαγώνισμα Φυσικής Α Λυκείου Προτεινόμενο διαγώνισμα Φυσικής Α Λυκείου Θέμα 1 ο Σε κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 να επιλέξετε τη μια σωστή απάντηση: 1. Όταν ένα σώμα ισορροπεί τότε: i. Ο ρυθμός μεταβολής της ταχύτητάς του

Διαβάστε περισσότερα

Παράκτια διάβρωση: Μέθοδοι ανάσχεσης μιας διαχρονικής διεργασίας

Παράκτια διάβρωση: Μέθοδοι ανάσχεσης μιας διαχρονικής διεργασίας Παράκτια διάβρωση: Μέθοδοι ανάσχεσης μιας διαχρονικής διεργασίας Βασίλης Καψιμάλης Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ: «Διάβρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΕΡΓΑ

ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΕΡΓΑ ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΕΡΓΑ ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ i. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΥΜΑΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ii. ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΑΝΑΜΙΞΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΙΖΗΜΑΤΩΝ iii.παρακτια ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΑΚΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΥΜΑΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ 1. Εισαγωγικά

Διαβάστε περισσότερα

Βύρων Μωραΐτης, Φυσικός MSc.

Βύρων Μωραΐτης, Φυσικός MSc. Μελέτη της επίδρασης των δυναμικών θαλάσσιων συνθηκών στους παράκτιους οικότοπους. Εφαρμογή στην Αφάντου Ρόδου. ~ Study on the impact of dynamic sea conditions on coastal marine habitats. Application in

Διαβάστε περισσότερα

Ακτομηχανική και λιμενικά έργα

Ακτομηχανική και λιμενικά έργα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 8 η. Θραύση κυματισμών, παράκτια ρεύματα, ανάκλαση- αναρρίχηση ακτών Θεοφάνης Καραμπάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

website:

website: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τμήμα Φυσικής Μηχανική Ρευστών Μαάιτα Τζαμάλ-Οδυσσέας 6 Ιουνίου 18 1 Οριακό στρώμα και χαρακτηριστικά μεγέθη Στις αρχές του ου αιώνα ο Prandtl θεμελίωσε τη θεωρία

Διαβάστε περισσότερα

[50m/s, 2m/s, 1%, -10kgm/s, 1000N]

[50m/s, 2m/s, 1%, -10kgm/s, 1000N] ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο - ΜΕΡΟΣ Α : ΚΡΟΥΣΕΙΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΚΡΟΥΣΕΙΣ 1. Σώμα ηρεμεί σε οριζόντιο επίπεδο. Βλήμα κινούμενο οριζόντια με ταχύτητα μέτρου και το με ταχύτητα, διαπερνά το σώμα χάνοντας % της κινητικής του

Διαβάστε περισσότερα

Ποτάμια Υδραυλική και Τεχνικά Έργα

Ποτάμια Υδραυλική και Τεχνικά Έργα Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Εργαστήριο Υδρολογίας και Υδραυλικών Έργων Ποτάμια Υδραυλική και Τεχνικά Έργα Κεφάλαιο 10 ο : Απόθεση φερτών υλών Φώτιος Π. Μάρης Αναπλ. Καθηγητής Αίτια και

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1. Γεωμορφολογία Ποταμών Μόνιμη δίαιτα ποταμών Σχηματισμός διατομής ποταμού

Κεφάλαιο 1. Γεωμορφολογία Ποταμών Μόνιμη δίαιτα ποταμών Σχηματισμός διατομής ποταμού Κεφάλαιο 1 Γεωμορφολογία Ποταμών Σύνοψη Προαπαιτούμενη γνώση Το παρόν αποτελεί ένα εισαγωγικό κεφάλαιο προς κατανόηση της εξέλιξης των ποταμών, σε οριζοντιογραφία, κατά μήκος τομή και εγκάρσια τομή (διατομή),

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανισμοί μεταφοράς φερτών

Μηχανισμοί μεταφοράς φερτών Μηχανισμοί μεταφοράς φερτών Οι δυνάμεις κοντά στο όριο του πυθμένα υπό την επίδραση κυμάτων ή/και ρευμάτων αποτελούν τον κύριο λόγο αποσταθεροποίησης των κόκκων του ιζήματος. Η ισορροπία δυνάμεων σε επίπεδο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΙΑΚΟ ΣΤΡΩΜΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ. Σημειώσεις. Επιμέλεια: Άγγελος Θ. Παπαϊωάννου, Ομοτ. Καθηγητής ΕΜΠ

ΟΡΙΑΚΟ ΣΤΡΩΜΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ. Σημειώσεις. Επιμέλεια: Άγγελος Θ. Παπαϊωάννου, Ομοτ. Καθηγητής ΕΜΠ ΟΡΙΑΚΟ ΣΤΡΩΜΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Σημειώσεις Επιμέλεια: Άγγελος Θ. Παπαϊωάννου, Ομοτ. Καθηγητής ΕΜΠ Αθήνα, Απρίλιος 13 1. Η Έννοια του Οριακού Στρώματος Το οριακό στρώμα επινοήθηκε για

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΗ ΑΕΡΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΚΥΛΙΝΔΡΟ

ΡΟΗ ΑΕΡΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΚΥΛΙΝΔΡΟ ΡΟΗ ΑΕΡΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΚΥΛΙΝΔΡΟ Η μελέτη της ροής μη συνεκτικού ρευστού γύρω από κύλινδρο γίνεται με την μέθοδο της επαλληλίας (στην προκειμένη περίπτωση: παράλληλη ροή + ροή διπόλου). Εδώ περιοριζόμαστε να

Διαβάστε περισσότερα

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 2. 2.1 ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται συνοπτικά το Γεωλογικό-Σεισμοτεκτονικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του Π.Σ. Βόλου - Ν.Ιωνίας. Η ευρύτερη περιοχή της πόλης του

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Β Τάξης ΓΕΛ 4 ο ΓΕΛ ΚΟΖΑΝΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Μ. ΦΥΣΙΚΟΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Β Τάξης ΓΕΛ 4 ο ΓΕΛ ΚΟΖΑΝΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Μ. ΦΥΣΙΚΟΣ ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Β Τάξης ΓΕΛ 4 ο ΓΕΛ ΚΟΖΑΝΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Μ. ΦΥΣΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ - ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Δυναμική ενέργεια δυο φορτίων Δυναμική ενέργεια τριών ή περισσοτέρων

Διαβάστε περισσότερα

Εξισώσεις Κίνησης (Equations of Motion)

Εξισώσεις Κίνησης (Equations of Motion) Εξισώσεις Κίνησης (Equations of Motion) Αναλύουμε την απόκριση ενός ρευστού υπό την επίδραση εσωτερικών και εξωτερικών δυνάμεων. Η εφαρμογή της ρευστομηχανικής στην ωκεανογραφία βασίζεται στη Νευτώνεια

Διαβάστε περισσότερα

ΚΡΟΥΣΕΙΣ. γ) Δ 64 J δ) 64%]

ΚΡΟΥΣΕΙΣ. γ) Δ 64 J δ) 64%] 1. Μικρή σφαίρα Σ1, μάζας 2 kg που κινείται πάνω σε λείο επίπεδο με ταχύτητα 10 m/s συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα Σ2 μάζας 8 kg. Να υπολογίσετε: α) τις ταχύτητες των σωμάτων μετά

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra)

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra) Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra) Δίνονται αεροφωτογραφίες για στερεοσκοπική παρατήρηση. Ο βορράς είναι προσανατολισμένος προς τα πάνω κατά την ανάγνωση των γραμμάτων και των αριθμών. Ερωτήσεις:

Διαβάστε περισσότερα

1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 120 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει:

1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 120 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει: ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρικό πεδίο 1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 10 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει: (α)

Διαβάστε περισσότερα

2010-2011 2 1 0 0 1-20 2 1 0 1 -1-

2010-2011 2 1 0 0 1-20 2 1 0 1 -1- 2011 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ρ. ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΚΟΦΤΗΣ 2011-1- ΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ i. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΥΜΑΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ii. ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΜΑΖΩΝ ΑΝΑΜΙΞΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΙΖΗΜΑΤΩΝ iii.παρακτια ΤΕΧΝΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

Γ.Κονδύλη 1 & Όθωνος-Μ αρούσι Τ ηλ. Κέντρο: , /

Γ.Κονδύλη 1 & Όθωνος-Μ αρούσι Τ ηλ. Κέντρο: ,  / Γ.Κονδύλη & Όθωνος-Μ αρούσι Τ ηλ. Κέντρο:20-6.24.000, http:/ / www.akadimos.gr ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ 204 ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια Θεμάτων: Παπαδόπουλος Πασχάλης ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 15 Κίνηση Κυµάτων. Copyright 2009 Pearson Education, Inc.

Κεφάλαιο 15 Κίνηση Κυµάτων. Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Κεφάλαιο 15 Κίνηση Κυµάτων Περιεχόµενα Κεφαλαίου 15 Χαρακτηριστικά των Κυµάτων Είδη κυµάτων: Διαµήκη και Εγκάρσια Μεταφορά ενέργειας µε κύµατα Μαθηµατική Περιγραφή της Διάδοσης κυµάτων Η Εξίσωση του Κύµατος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 008 1 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράµµα που

Διαβάστε περισσότερα

3. Εγκάρσιο γραμμικό κύμα που διαδίδεται σε ένα ομογενές ελαστικό μέσον και κατά την

3. Εγκάρσιο γραμμικό κύμα που διαδίδεται σε ένα ομογενές ελαστικό μέσον και κατά την ΚΥΜΑΤΑ 1. Μια πηγή Ο που βρίσκεται στην αρχή του άξονα, αρχίζει να εκτελεί τη χρονική στιγμή 0, απλή αρμονική ταλάντωση με εξίσωση 6 10 ημ S. I.. Το παραγόμενο γραμμικό αρμονικό κύμα διαδίδεται κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

Ασκηση 1: Να διατυπώσετε το πρόβλημα οριακών τιμών το οποίο απαιτείται για τη μαθηματική επίλυση του φυσικού μοντέλου που φαίνεται στο σχήμα: y Λ 2

Ασκηση 1: Να διατυπώσετε το πρόβλημα οριακών τιμών το οποίο απαιτείται για τη μαθηματική επίλυση του φυσικού μοντέλου που φαίνεται στο σχήμα: y Λ 2 Ασκήσεις Κεφααίου 5 Ασκηση : Να διατυπώσετε το πρόβημα οριακών τιμών το οποίο απαιτείται για τη μαθηματική επίυση του φυσικού μοντέου που φαίνεται στο σχήμα: y K κυματιστήρας b b 4 M M 4 b 3 3 K κάτοψη

Διαβάστε περισσότερα

minimath.eu Φυσική A ΛΥΚΕΙΟΥ Περικλής Πέρρος 1/1/2014

minimath.eu Φυσική A ΛΥΚΕΙΟΥ Περικλής Πέρρος 1/1/2014 minimath.eu Φυσική A ΛΥΚΕΙΟΥ Περικλής Πέρρος 1/1/014 minimath.eu Περιεχόμενα Κινηση 3 Ευθύγραμμη ομαλή κίνηση 4 Ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση 5 Δυναμικη 7 Οι νόμοι του Νεύτωνα 7 Τριβή 8 Ομαλη κυκλικη

Διαβάστε περισσότερα

ιάβρωση στις Παράκτιες Περιοχές

ιάβρωση στις Παράκτιες Περιοχές ΠΠΜ 477 ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ιάβρωση στις Παράκτιες Περιοχές Βαρνάβα Σοφία Ευαγόρου Χριστοδούλα Κασπαρίδου Μαρία Σµυρίλλη Στέφανη Στυλιανού ώρα ιάβρωση : φυσική διεργασία από την πρόσκρουση των κυµάτων στην

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. Στις ερωτήσεις Α1-Α4, να γράψετε στην κόλλα σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. Στις ερωτήσεις Α1-Α4, να γράψετε στην κόλλα σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Α & Β ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΤΡΙΤΗ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 07 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗΣ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Η σημασία του θείου για τους υδρόβιους οργανισμούς?

Η σημασία του θείου για τους υδρόβιους οργανισμούς? ΘΕΙΟ (S) 26 Η σημασία του θείου για τους υδρόβιους οργανισμούς? σημαντικό στοιχείο στη δομή των πρωτεϊνών (*) συνήθως δεν δρα ως περιοριστικός παράγοντας στην ανάπτυξη και την κατανομή των οργανισμών στα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Γ ΓΕΛ / 04 / 09 ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α. Σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση

Διαβάστε περισσότερα

Μετεωρολογία. Ενότητα 7. Δρ. Πρόδρομος Ζάνης Αναπληρωτής Καθηγητής, Τομέας Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας, Α.Π.Θ.

Μετεωρολογία. Ενότητα 7. Δρ. Πρόδρομος Ζάνης Αναπληρωτής Καθηγητής, Τομέας Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας, Α.Π.Θ. Μετεωρολογία Ενότητα 7 Δρ. Πρόδρομος Ζάνης Αναπληρωτής Καθηγητής, Τομέας Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας, Α.Π.Θ. Ενότητα 7: Η κίνηση των αέριων μαζών Οι δυνάμεις που ρυθμίζουν την κίνηση των αέριων μαζών (δύναμη

Διαβάστε περισσότερα

2. Κατά την ανελαστική κρούση δύο σωμάτων διατηρείται:

2. Κατά την ανελαστική κρούση δύο σωμάτων διατηρείται: Στις ερωτήσεις 1-4 να επιλέξετε μια σωστή απάντηση. 1. Ένα πραγματικό ρευστό ρέει σε οριζόντιο σωλήνα σταθερής διατομής με σταθερή ταχύτητα. Η πίεση κατά μήκος του σωλήνα στην κατεύθυνση της ροής μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 23 ΜΑΪOY 2016 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 23 ΜΑΪOY 2016 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 3 ΜΑΪOY 016 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ερωτήσεις Α1-Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και, δίπλα, το γράµµα που αντιστοιχεί στη φράση η οποία συµπληρώνει

Διαβάστε περισσότερα

8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 657

8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 657 8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 657 ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΛΙΩΝ ΚΟΚΚΙΝΟ ΛΙΜΑΝΑΚΙ ΚΑΙ ΜΑΡΙΚΕΣ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΡΑΦΗΝΑΣ) ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

papost/

papost/ Δρ. Παντελής Σ. Αποστολόπουλος Επίκουρος Καθηγητής http://users.uoa.gr/ papost/ papost@phys.uoa.gr ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2016-2017 Οπως είδαμε

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Φυσική Κατεύθυνσης Γ Λυκείου

Διαγώνισμα Φυσική Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Διαγώνισμα Φυσική Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Επιμέλεια Θεμάτων Σ.Π.Μαμαλάκης Ζήτημα 1 ον 1.. Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια δύο μέσων. Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΛΑΝΤΩΣΗ ΚΑΙ ΚΡΟΥΣΗ

ΤΑΛΑΝΤΩΣΗ ΚΑΙ ΚΡΟΥΣΗ ΤΑΛΑΝΤΩΣΗ ΚΑΙ ΚΡΟΥΣΗ 1. Κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς k=1000 N /m έχει το κάτω άκρο του στερεωμένο σε ακίνητο σημείο. Στο πάνω άκρο του ελατηρίου έχει προσδεθεί σώμα Σ 1 μάζας m 1 =8 kg, ενώ ένα δεύτερο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε. 2003 ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Θ Ε Μ Α 1 ο Οδηγία: Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ - ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ - ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ - ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ( t ) Χρονική εξίσωση απομάκρυνσης a ( t ) με a Χρονική εξίσωση ταχύτητας a aa ( t ) με a a Χρονική εξίσωση επιτάχυνσης a Σχέση

Διαβάστε περισσότερα

2 Η ΠΡΟΟΔΟΣ. Ενδεικτικές λύσεις κάποιων προβλημάτων. Τα νούμερα στις ασκήσεις είναι ΤΥΧΑΙΑ και ΟΧΙ αυτά της εξέταση

2 Η ΠΡΟΟΔΟΣ. Ενδεικτικές λύσεις κάποιων προβλημάτων. Τα νούμερα στις ασκήσεις είναι ΤΥΧΑΙΑ και ΟΧΙ αυτά της εξέταση 2 Η ΠΡΟΟΔΟΣ Ενδεικτικές λύσεις κάποιων προβλημάτων Τα νούμερα στις ασκήσεις είναι ΤΥΧΑΙΑ και ΟΧΙ αυτά της εξέταση Ένας τροχός εκκινεί από την ηρεμία και επιταχύνει με γωνιακή ταχύτητα που δίνεται από την,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ

ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ Κεφάλαιο 7 ο : Κρίσιμη

Διαβάστε περισσότερα

Εικ.IV.7: Μορφές Κυψελοειδούς αποσάθρωσης στη Νάξο, στην περιοχή της Στελίδας.

Εικ.IV.7: Μορφές Κυψελοειδούς αποσάθρωσης στη Νάξο, στην περιοχή της Στελίδας. ii. Μορφές Διάβρωσης 1. Μορφές Κυψελοειδούς Αποσάθρωσης-Tafoni Ο όρος Tafoni θεσπίστηκε ως γεωμορφολογικός από τον A. Penck (1894), εξαιτίας των γεωμορφών σε περιοχή της Κορσικής, που φέρει το όνομα αυτό.

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ ο Στις ερωτήσεις -4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.. Η ιδιοσυχνότητα ενός συστήματος

Διαβάστε περισσότερα

Γεωστροφική Εξίσωση. Στην εξίσωση κίνησης θεωρούμε την απλούστερη λύση της. Έστω ότι το ρευστό βρίσκεται σε ακινησία. Και παραμένει σε ακινησία

Γεωστροφική Εξίσωση. Στην εξίσωση κίνησης θεωρούμε την απλούστερη λύση της. Έστω ότι το ρευστό βρίσκεται σε ακινησία. Και παραμένει σε ακινησία Γεωστροφική Εξίσωση Στο εσωτερικό του ωκεανού, η οριζόντια πιεσοβαθμίδα προκαλεί την εμφάνιση οριζόντιων ρευμάτων αλλά στη συνέχεια αντισταθμίζεται από τη δύναμη Coriolis, η οποία προκύπτει από τα οριζόντια

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1 4 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1 4 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 2013 Γ Λυκείου Θετική & Τεχνολογική Κατεύθυνση ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1 4 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1. Σώμα

Διαβάστε περισσότερα

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες Ωκεανοί Το νερό καλύπτει τα δύο τρίτα της γης και το 97% όλου του κόσµου υ και είναι κατοικία εκατοµµυρίων γοητευτικών πλασµάτων. Οι ωκεανοί δηµιουργήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τ Μ Η Μ Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Σ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, 70 17671 ΚΑΛΛΙΘΕΑ-ΤΗΛ: 210-9549151 FAX: 210-9514759 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΣΚΗΣΗ 3 ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Α3. Σε κύκλωμα LC που εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις η ολική ενέργεια είναι α. ανάλογη του φορτίου του πυκνωτή

Α3. Σε κύκλωμα LC που εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις η ολική ενέργεια είναι α. ανάλογη του φορτίου του πυκνωτή ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΛΑ Β) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 25 ΜΑΪΟΥ 202 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΥΚΛΩΝ) ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Α.Π.Θ. ΤΟΜΕΑΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Α.Π.Θ. ΤΟΜΕΑΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Α.Π.Θ. ΤΟΜΕΑΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Γενικές έννοιες Μία ροή χαρακτηρίζεται ανομοιόμορφη, όταν το βάθος μεταβάλλεται από διατομή σε διατομή. Η μεταβολή μπορεί να

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΒΟΛΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΒΟΛΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ o ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΒΟΛΗ ΘΕΩΡΙΑ.) Τ ι γνωρίζετε για την αρχή της ανεξαρτησίας των κινήσεων; Σε πολλές περιπτώσεις ένα σώμα εκτελεί σύνθετη κίνηση, δηλαδή συμμετέχει σε περισσότερες από μία κινήσεις. Για

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ

ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ Κεφάλαιο 5 ο : Το οριακό

Διαβάστε περισσότερα

4. Η δράση του νερού Η ΠΟΤΑΜΙΑ ΡΑΣΗ. Ποτάµια διάβρωση

4. Η δράση του νερού Η ΠΟΤΑΜΙΑ ΡΑΣΗ. Ποτάµια διάβρωση 4. Η δράση του νερού Οι ποταµοί είναι οι φυσικοί αγωγοί του ρέοντος νερού πάνω στην επιφάνεια της Γης. Το νερό είναι ο κυριότερος παράγοντας διαµόρφωσης του επιφανειακού ανάγλυφου και ο βασικός µεταφορέας

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις 6 ου Κεφαλαίου

Ασκήσεις 6 ου Κεφαλαίου Ασκήσεις 6 ου Κεφαλαίου 1. Μία ράβδος ΟΑ έχει μήκος l και περιστρέφεται γύρω από τον κατακόρυφο άξονα Οz, που είναι κάθετος στο άκρο της Ο με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω. Να βρεθεί r η επαγώμενη ΗΕΔ στη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΦΥΣΙΚΗ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

Παράκτια Ωκεανογραφία

Παράκτια Ωκεανογραφία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 7 η : Θραύση και αναρρίχηση κυματισμών Θεοφάνης Β. Καραμπάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ γ τάξη ενιαίου λυκείου (εξεταστέα ύλη: κρούσεις, ταλαντώσεις, εξίσωση κύματος) διάρκεια εξέτασης: 1.8sec ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΜΑΘΗΤΗ/ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να επιλέξετε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1 η & 2 η : ΟΡΙΑΚΟ ΣΤΡΩΜΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1 η & 2 η : ΟΡΙΑΚΟ ΣΤΡΩΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1 η & 2 η : ΟΡΙΑΚΟ ΣΤΡΩΜΑ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΡΩΤΟΥ ΟΡΙΑΚΟΥ ΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΤΗ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΕΠΙΠΕΔΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ Σκοπός της άσκησης Στην παρούσα εργαστηριακή άσκηση γίνεται μελέτη του Στρωτού

Διαβάστε περισσότερα

Χαρτογράφηση Δείκτη Παράκτιας Τρωτότητας

Χαρτογράφηση Δείκτη Παράκτιας Τρωτότητας Χαρτογράφηση Δείκτη Παράκτιας Τρωτότητας Μάθημα: Εφαρμογές Γεωπληροφορικής στη Διαχείριση Καταστροφών ΜΠΣ, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Γεωγραφίας Χαλκιάς Χρίστος, Αν. Καθηγητής, Αντιγόνη Φάκα Δρ. Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Κλασικής Μηχανικής, Τμήμα Μαθηματικών Διδάσκων: Μιχάλης Ξένος, email : mxenos@cc.uoi.gr 19 Απριλίου 2013 Κεφάλαιο Ι 1. Να γραφεί το διάνυσμα της ταχύτητας και της επιτάχυνσης υλικού σημείου σε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΟΥΨΕΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ- ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΙΣΟΥΨΕΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ- ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ 16_10_2012 ΙΣΟΥΨΕΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ- ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 2.1 Απεικόνιση του ανάγλυφου Μια εδαφική περιοχή αποτελείται από εξέχουσες και εισέχουσες εδαφικές μορφές. Τα εξέχοντα εδαφικά τμήματα βρίσκονται μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

1 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

1 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις - 4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη φράση, η οποία τη συμπληρώνει σωστά

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Διάταξη Λιμενικών Έργων

Γενική Διάταξη Λιμενικών Έργων Γενική Διάταξη Λιμενικών Έργων Η διάταξη των έργων σε ένα λιμένα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να εξασφαλίζει τον ελλιμενισμό των πλοίων με ευκολία και την φορτοεκφόρτωση των εμπορευμάτων και αποεπιβίβαση

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α

ΘΕΜΑ Α ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Α 1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Μηχανικό ονομάζεται το κύμα στο οποίο: α. Μεταφέρεται ύλη στον χώρο κατά την κατεύθυνση διάδοσης του κύματος. β. Μεταφέρεται ορμή και ενέργεια στον χώρο κατά την

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης & Ακτομηχανική Κεφάλαιο 2. Oλοκληρωμένη ιαχείριση της Παράκτιας Zώνης & Aκτομηχανική

Ολοκληρωμένη διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης & Ακτομηχανική Κεφάλαιο 2. Oλοκληρωμένη ιαχείριση της Παράκτιας Zώνης & Aκτομηχανική Κεφάλαιο 2 Oλοκληρωμένη ιαχείριση της Παράκτιας Zώνης & Aκτομηχανική 2.1. Παράκτια Zώνη και Oλοκληρωμένη ιαχείριση (O..Π.Z.) Η έννοια της Παράκτιας Ζώνης συχνά παραπέμπει στην ευρέως διαδεδομένη αντίληψη

Διαβάστε περισσότερα

a. μηδέν. 3. Όταν κατά μήκος μιας οριζόντιας φλέβας ενός ιδανικού ρευστού οι ρευματικές γραμμές πυκνώνουν, τότε η ταχύτητα ροής του ρευστού

a. μηδέν. 3. Όταν κατά μήκος μιας οριζόντιας φλέβας ενός ιδανικού ρευστού οι ρευματικές γραμμές πυκνώνουν, τότε η ταχύτητα ροής του ρευστού ΜΑΘΗΜΑ /ΤΑΞΗ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥMΟ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/03/2018 ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ: ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΜΑΤΑ-DOPPLER-ΣΤΕΡΕΟ ΣΩΜΑ- ΡΕΥΣΤΑ ΘΕΜΑ Α 1. Ένα γραμμικό αρμονικό κύμα πλάτους Α, μήκους κύματος λ,

Διαβάστε περισσότερα

Λύση Α. Σωστή η επιλογή α. Β.

Λύση Α. Σωστή η επιλογή α. Β. 1) Αρνητικά φορτισμένο σωμάτιο κινείται σε ομογενές ηλεκτρικό πεδίο μεγάλης έκτασης. Να επιλέξετε τη σωστή πρόταση. Αν η κατεύθυνση της κίνησης του σωματίου παραμένει σταθερή, τότε: α. Συμπίπτει με την

Διαβάστε περισσότερα

δ. έχουν πάντα την ίδια διεύθυνση.

δ. έχουν πάντα την ίδια διεύθυνση. Διαγώνισμα ΦΥΣΙΚΗ Κ.Τ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΖΗΤΗΜΑ 1 ον 1.. Σφαίρα, μάζας m 1, κινούμενη με ταχύτητα υ1, συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα μάζας m. Οι ταχύτητες των σφαιρών μετά την κρούση α. έχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ

ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ Κεφάλαιο 2 ο : Είδη ροής

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΟ ΚΥΚΛΩΝ) Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ÈÅÌÅËÉÏ

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΟ ΚΥΚΛΩΝ) Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ÈÅÌÅËÉÏ ΘΕΜΑ 1ο ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΟ ΚΥΚΛΩΝ) Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 00 Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Φυσικής Γ Λυκείου Απλή αρμονική ταλάντωση Κρούσεις

Διαγώνισμα Φυσικής Γ Λυκείου Απλή αρμονική ταλάντωση Κρούσεις Διαγώνισμα Φυσικής Γ Λυκείου Απλή αρμονική ταλάντωση Κρούσεις ~ Διάρκεια: 3 ώρες ~ Θέμα Α Α1. Η ορμή συστήματος δύο σωμάτων που συγκρούονται διατηρείται: α. Μόνο στην πλάγια κρούση. β. Μόνο στην έκκεντρη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΣΗΜΟ. 1ο Κριτήριο αξιολόγησης στα κεφ Θέμα 1. Κριτήρια αξιολόγησης Ταλαντώσεις - Κύματα.

ΟΡΟΣΗΜΟ. 1ο Κριτήριο αξιολόγησης στα κεφ Θέμα 1. Κριτήρια αξιολόγησης Ταλαντώσεις - Κύματα. 1ο Κριτήριο αξιολόγησης στα κεφ. 1-2 Θέμα 1 Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστή; 1. Ένα σώμα μάζας m είναι δεμένο στην ελεύθερη άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k και ηρεμεί στη θέση

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Φυσική Κατεύθυνσης Γ Λυκείου

Διαγώνισμα Φυσική Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Διαγώνισμα Φυσική Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Ζήτημα 1 ον 1.. Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα τις ταλαντώσεις με εξισώσεις x1 A2 f1t και x1 A2 f2t. Οι ταλαντώσεις έχουν την ίδια διεύθυνση, την ίδια θέση ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

Ιζήματα. Οι κόκκοι των ιζημάτων προέρχονται από

Ιζήματα. Οι κόκκοι των ιζημάτων προέρχονται από Ιζήματα Ιζήματα Τα ιζήματα είναι ανόργανοι και οργανικοί κόκκοι διαφόρων μεγεθών, οι οποίοι καθιζάνουν διαμέσου της υδάτινης στήλης και αποτίθονται στον ωκεάνιο πυθμένα σχηματίζοντας ένα κάλυμμα, στο πέρασμα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ. ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ http://www.study4exams.gr/ ΕΧΕΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΕΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΑΣ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ακτομηχανική και λιμενικά έργα

Ακτομηχανική και λιμενικά έργα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 2 η. Επιφανειακοί κυματισμοί- κύματα Γιάννης Ν. Κρεστενίτης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο /Ελληνικός χώρος Τα ελληνικά βουνά (και γενικότερα οι ορεινοί όγκοι της

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Γ Θετ. και Τεχν/κης Κατ/σης ΚΥΜΑΤΑ ( )

Φυσική Γ Θετ. και Τεχν/κης Κατ/σης ΚΥΜΑΤΑ ( ) ΚΥΜΑΤΑ ( 2.1-2.2) Για τη δημιουργία ενός κύματος χρειάζονται η πηγή της διαταραχής ή πηγή του κύματος, δηλαδή η αιτία που θα προκαλέσει τη διαταραχή και ένα υλικό (μέσο) στο οποίο κάθε μόριο αλληλεπιδρά

Διαβάστε περισσότερα