τόµος 9 (2), ηµοσιεύτηκε: εκέµβριος 2012 Hellenic Journal Sport & Recreation Management Volume 9 (2), Released: December 2012

Transcript

1 Ερευνητική Ελληνικό Περιοδικό ιοίκηση Αθλητισµού & Αναψυχής e-journal Hellenic Journal Sports & Recreational Management 2012 Volume 9 (2), Ελληνικό Περιοδικό ιοίκηση Αθλητισµού & Αναψυχής τόµος 9 (2), ηµοσιεύτηκε: εκέµβριος 2012 Hellenic Journal Sport & Recreation Management Volume 9 (2), Released: December 2012 Ελληνική Εταιρία ιοίκησης Αθλητισµού Greek Association of Sport Management ISSN Τµηµατο οίηση Συµµετεχόντων στη ραστηριότητα της Χιονοσανίδας βάση ηµογραφικών και Ψυχογραφικών Χαρακτηριστικών ηµήτρης Καϊµακάµης, Παναγιώτα Μ αλάσκα, Όλγα Μητάτου & Κωνσταντίνος Αλεξανδρής Τµήµα Ε ιστήµης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισµού, Αριστοτέλειο Πανε ιστήµιο Θεσσαλονίκης Περίληψη Σκο ός της αρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση του δηµογραφικού ροφίλ των συµµετεχόντων στη δραστηριότητα της χιονοσανίδας, η τµηµατο οίηση αυτών βάση του ε ι έδου ροσκόλλησής τους στη δραστηριότητα και η διερεύνηση των ανασταλτικών αραγόντων συµµετοχής σε οµάδες µε διαφορετικά ε ί εδα ροσκόλλησης. Το δείγµα α οτέλεσαν 280 συµµετέχοντες στη δραστηριότητα της χιονοσανίδας, α ό το χιονοδροµικό κέντρο Βασιλίτσας Γρεβενών της Βόρειας Ελλάδας. Για την αξιολόγηση της ροσκόλλησης χρησιµο οιήθηκε το ερωτηµατολόγιο των Funk & James (2006), ενώ για την αξιολόγηση των ανασταλτικών αραγόντων χρησιµο οιήθηκε ροσαρµοσµένο το ερωτηµατολόγιο των ανασταλτικών αραγόντων αθλητικής συµµετοχής (Alexandris & Carroll, 1997). Ως ρος το δηµογραφικό ροφίλ, τα α οτελέσµατα της έρευνας έδειξαν ότι οι συµµετέχοντες ήταν κατά λειοψηφία άνδρες, άγαµοι, ηλικίας έως 30 ετών, και µε ικανο οιητικό ε ί εδο εκ αίδευσης. Ως ρος τα ψυχογραφικά χαρακτηριστικά, η ανάλυση συστοιχιών υ οστήριξε την ύ αρξη δύο οµάδων (άτοµα µε υψηλή και χαµηλή ροσκόλληση), οι ο οίες εµφάνισαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές στις αντίστοιχες διαστάσεις των δια ροσω ικών και των ενδο ροσω ικών ανασταλτικών αραγόντων. Οι θεωρητικές και ρακτικές εφαρµογές των α οτελεσµάτων συζητούνται. Λέξεις κλειδιά: Χιονοσανίδα, ηµογραφική τµηµατο οίηση, Ψυχογραφική τµηµατο οίηση. Ηλεκτρονική διεύθυνση ε ικοινωνίας: mr.james.82@hotmail.com Segmenting Snowboarders by demographic and psychographic variables Dimitris Kaimakamis, Panagiota Balaska, Olga Mitatou & Konstantinos Alexandris Department of Physical Education & Sport Science. Aristotle University of Thessalloniki, Greece Abstract The present study aimed to profile recreational snowboarders according to socio-demographic characteristics. Particularly participants segmented by their snowboarding activity attachment levels, and then investigated relationships with leisure constraints. Two hundred and eighty (N=280) snowboarders, from one skiing resort, participated in the study and completed the sport attachment (Funk & James, 2006) scale and the leisure constraints (Alexandris & Carroll, 1997) questionnaire. In terms of their demographic profile, the results indicated that the majority of snowboarders were male, single, well-educated and less than 30 years old. In terms of the psychographic profile, the results of the cluster analysis revealed two

2 26 groups (high and low attachment levels), which had statistical significant different scores in the intrerpersonal and intrapersonal constraint categories. The theoretical and applied implications of these results are discussed. Key words: Snowboard, demographic segmentation, psychographic segmentation. e mail: mr.james.82@hotmail.com Εισαγωγή Η δραστηριότητα της χιονοσανίδας είναι µία α ό τις ιο γρήγορα ανα τυσσόµενες χειµερινές δραστηριότητες ελευθέρου χρόνου. Εκατοµµύρια άνθρω οι ασχολούνται σήµερα µε την δραστηριότητα αυτή, τόσο σε ε ί εδο ρωταθλητισµού, όσο και ως δραστηριότητα αναψυχής και ελευθέρου χρόνου (Hudson & Cross, 2004). Η αλµατώδης ανά τυξη της φαίνεται ακόµη α ό τις ωλήσεις συναφών ροϊόντων ( αλλά και α ό την εισαγωγή της στο ρόγραµµα των χειµερινών Ολυµ ιακών Αγώνων του Ναγκάνο στην Ια ωνία, το 1998 (ISF-International Snowboard Federation). Στην Ελλάδα η χιονοσανίδα άρχισε να εµφανίζεται στις αρχές της δεκαετίας του 80 ενώ σήµερα γνωρίζει µια ραγδαία εξέλιξη. Θεωρείται µία α ό τις ταχύτατα ανα τυσσόµενες δραστηριότητες χειµερινού τουρισµού, αρόλο ου η τάση αυτή δεν έχει καταγραφεί µε ε ίσηµα στατιστικά στοιχεία. Στην διεθνή βιβλιογραφία έχει ροταθεί ότι οι συµµετέχοντες στην δραστηριότητα της χιονοσανίδας α οτελούν µια «ιδιαίτερη οµάδα» η ο οία είναι διαφορετική α ό αυτήν των χιονοδρόµων αναψυχής (Hudson & Cross, 2004). Χαρακτηρίζεται α ό ιδιαίτερα ψυχογραφικά χαρακτηριστικά και κοινωνικόοικονοµικό και ηλικιακό ροφίλ. Εµφανίζει ε ίσης υψηλά ε ί εδα ροσκόλλησης, ταύτισης και ανάµιξης µε την δραστηριότητα (Vaske, Dyar, & Timmons, 2004). Έχει ε ίσης αναφερθεί ότι οι συµµετέχοντες στην δραστηριότητα της χιονοσανίδας έλκονται α ό το κοινωνικό στοιχείο της συµµετοχής και συχνά α ό τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συγκεκριµένων χιονοδροµικών κέντρων (Καϊµακάµης, Αλεξανδρής, Τσιφτελίδου, 2010). Η διεθνής βιβλιογραφία σε θέµατα ου σχετίζονται µε την δραστηριότητα της χιονοσανίδας είναι ακόµη εριορισµένη. Ακόµη ιο εριορισµένη είναι η έρευνα στην δραστηριότητα αυτή στην Ελλάδα. εν γνωρίζουµε το κοινωνικο-δηµογραφικό και ψυχογραφικό ροφίλ των συµµετεχόντων και τoυς αράγοντες ου τους ωθούν ή εριορίζουν τη συµµετοχή τους. Ε ίσης δεν έχουµε ληροφορίες σχετικά µε τον βαθµό ροσκόλλησης των ατόµων αυτών στη συγκεκριµένη δραστηριότητα και την αξία ου δίνουν στα χαρακτηριστικά των χιονοδροµικών κέντρων στα ο οία συµµετέχουν. Ο στόχος της αρούσας έρευνας ήταν να διερευνηθεί το δηµογραφικό ροφίλ των συµµετεχόντων στη δραστηριότητα της χιονοσανίδας (φύλο, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση, ε ί εδο εκ αίδευσης), να ταξινοµηθούν οι συµµετέχοντες βάση του ε ί εδου ροσκόλλησης αυτών και να µελετηθεί η αντίληψη των ανασταλτικών αραγόντων στις οµάδες µε διαφορετικά ε ί εδα ροσκόλλησης. Η τµηµατο οίηση των συµµετεχόντων βάση δηµογραφικών και ψυχογραφικών χαρακτηριστικών ( ροσκόλληση και αντίληψη ανασταλτικών αραγόντων) αρουσιάζει ενδιαφέρον για τις διοικήσεις των χιονοδροµικών κέντρων και τους διοργανωτές ρογραµµάτων ου σχετίζονται µε την δραστηριότητα της χιονοσανίδας, στην ροσ άθεια τους να ανα τύξουν συγκεκριµένες στρατηγικές ροώθησης, και ρογράµµατα ανά τυξης σχέσεων µάρκετινγκ, στοχευµένα στις ιδιαιτερότητες των διαφορετικών οµάδων συµµετοχής. Για τον ερευνητικό σχεδιασµό της εργασίας χρησιµο οιήθηκε το ολύ- αραγοντικό µοντέλο µέτρησης της ροσκόλλησης σε δραστηριότητες αναψυχής (Funk and James, 2006) και το ιεραρχικό µοντέλο ανασταλτικών αραγόντων συµµετοχής των Jackson et al. (1993). Τα δύο αυτά µοντέλα θα αρουσιαστούν συνο τικά στην ε όµενη ενότητα. Θεωρητικό υ όβαθρο Προσκόλληση στην δραστηριότητα Σύµφωνα µε τους Funk and James (2006), η ροσκόλληση στην άσκηση, στη φυσική δραστηριότητα ή στην αναψυχή εµ εριέχει τέσσερις διαστάσεις: την γνωστική, την συναισθηµατική, την συµβολική (αυτόέκφραση), και την σ ουδαιότητα / σηµαντικότητα. Οι ίδιοι συγγραφείς ροσδιόρισαν την ροσκόλληση ως τη διαδικασία ου συµβαίνει όταν το άτοµο ροσδίδει συναισθηµατική, γνωστική και συµβολική σηµασία στην δραστηριότητα και θεωρεί ότι είναι σηµαντική για την καθηµερινή του ζωή (Funk & James 2006). Η διαδικασία αυτή α οτελεί µια ένδειξη για το όσο σηµαντική είναι η ανά τυξη της σχέσης ανάµεσα στο άτοµο και την συγκεκριµένη δραστηριότητα (Beaton, Funk, & Alexandris, 2009). Στην βιβλιογραφία έχει

3 27 ροταθεί ότι η ροσκόλληση αντανακλά µια ανα τυξιακή διαδικασία η ο οία ε ηρεάζεται α ό κοινωνικούς, δοµικούς και ατοµικούς / εσωτερικούς αράγοντες (Wallendorf, & Arnould, 1988). Στο λαίσιο της αναψυχής η διαδικασία της ροσκόλλησης δηλώνει ώς για µια δραστηριότητα αναψυχής ανα τύσσονται θετικές στάσεις µέσα α ό την έκφραση αξιών, οι ο οίες ροωθούνται α ό την συµµετοχή (Filo, Funk, & Obrien, 2008). Ως ρος τον ορισµό των διαστάσεων, η γνωστική διάσταση αντι ροσω εύει τη γνώση των χαρακτηριστικών της δραστηριότητας και των οφελών α ό την συµµετοχή (Alexandris, Funk & Pritchard, 2011). Η συναισθηµατική ανα τύσσεται βάση των θετικών εµ ειριών ενός ατόµου α ό τη συµµετοχή του σε µια δραστηριότητα και τα ευχάριστα συναισθήµατα ου ροκύ τουν α ό αυτήν. Η αυτo-έκφραση αντι ροσω εύει την ε ιθυµία ενός ατόµου να ταυτιστεί µε µια δραστηριότητα, τις αξίες και την «ροσω ικότητά» της (Alexandris et al., 2011). Τέλος, η σηµαντικότητα αντι ροσω εύει την αξία ου α οδίδει το άτοµο στην συµµετοχή του στην συγκεκριµένη δραστηριότητα σε σχέση µε οφέλη ου α οκοµίζει (Funk and James, 2006). Η ροσκόλληση είναι µια σηµαντική έννοια, καθώς σχετίζεται µε θετικές συµ εριφορικές στάσεις, ό ως «καταναλωτική» αφοσίωση, ενεργή και µακροχρόνια συµµετοχή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η δραστηριότητα α οκτά ροσω ική σηµασία (Wallendorf & Arnould, 1988), και τα οφέλη ου συνδέονται µε τη συµµετοχή στην δραστηριότητα α οκτούν εσωτερική / ψυχολογική σηµασία (Gladden & Funk, 2001). Οι σχέσεις αυτές ε αληθεύτηκαν σε µια ρόσφατη µελέτη των Alexandris et al. (2011), στην ο οία η ροσκόλληση ροέβλεψε την ρόθεση για συνέχιση συµµετοχής στην δραστηριότητα της χιονοσανίδας, ε ηρεάστηκε όµως αρνητικά α ό την βίωση των ανασταλτικών αραγόντων συµµετοχής. Ανασταλτικοί αράγοντες συµµετοχής Η αρούσα έρευνα χρησιµο οίησε το ιεραρχικό µοντέλο των ανασταλτικών αραγόντων συµµετοχής (Jackson et al., 2003) ροκειµένου να εξετάσει τους αράγοντες ου εριορίζουν τη συµµετοχή στη συγκεκριµένη δραστηριότητα. Ως ανασταλτικοί αράγοντες ορίζονται «οι αράγοντες ου λαµβάνονται υ όψιν α ό τους ερευνητές, έχουν γίνει αντιλη τοί α ό τα ίδια τα άτοµα και ως α οτέλεσµα έχουν να εριορίζουν ή να α οτρέ ουν την συµµετοχή σε δραστηριότητες αναψυχής» (Jackson, σελ ). Σύµφωνα µε το µοντέλο αυτό οι ανασταλτικοί αράγοντες µ ορούν εννοιολογικά να χωρισθούν σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα µε τον τρό ο ου ε ηρεάζουν την σχέση µεταξύ των ροτιµήσεων του ατόµου για αναψυχή και της τελικής του συµµετοχής ή µη συµµετοχής. Οι κατηγορίες αυτές είναι οι εξής: α) Οι ενδο ροσω ικοί ανασταλτικοί αράγοντες ου εριλαµβάνουν ατοµικές ψυχολογικές καταστάσεις και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ίδιου του ατόµου, ου αλληλε ιδρούν ερισσότερο µε τις ροσω ικές του ροτιµήσεις αρά µεσολαβούν µεταξύ των ροτιµήσεων και της συµµετοχής (Alexandris, Kouthouris, Funκ, 2008) Παραδείγµατα εσωτερικών /ατοµικών ανασταλτικών αραγόντων είναι το άγχος για την συµµετοχή, οι θρησκευτικές ε οιθήσεις, η ρογενέστερη θετική ή αρνητική εµ ειρία µε συγκεκριµένες δραστηριότητες αναψυχής, η αντιλαµβανόµενη αυτo-ικανότητά του ατόµου και η υ οκειµενική αξιολόγηση της καταλληλότητας και της διαθεσιµότητας των διαφόρων δραστηριοτήτων αναψυχής (Alexandris & Carroll, 1997α). Οι δια ροσω ικοί ανασταλτικοί αράγοντες ου αναφέρονται ως το α οτέλεσµα της δια ροσω ικής αλληλε ίδρασης ή της ύ αρξης σχέσης ανάµεσα στα άτοµα ου συµµετέχουν. Στην κατηγορία των δια ροσω ικών ανασταλτικών αραγόντων εριλαµβάνονται η δυσκολία εξεύρεσης αρέας ή συντρόφου για την συµµετοχή σε µία δραστηριότητα αναψυχής (Alexandris & Carroll, 1997β). Οι δοµικοί ανασταλτικοί αράγοντες ου είναι εξωτερικοί και αρεµβατικοί ανάµεσα στην ροτίµηση/ διάθεση για αναψυχή και την τελική συµµετοχή. Παραδείγµατα δοµικών ανασταλτικών αραγόντων α οτελούν: η έλλειψη οικονοµικών όρων, η έλλειψη και τα ροβλήµατα σχετικά µε τις εγκαταστάσεις, η ύ αρξη κατάλληλων ρογραµµάτων, η οιότητα των ροσφερόµενων υ ηρεσιών, ο σχεδιασµός και καταµερισµός του χρόνου εργασίας, και η α ουσία ευκαιριών για συµµετοχή α ό την ολιτεία (Alexandris & Carroll, 1999). Σύµφωνα µε το ιεραρχικό µοντέλο οι ενδο ροσω ικοί ανασταλτικοί αράγοντες είναι οι ιο ισχυροί αράγοντες, και είναι αυτοί ου α οκλείουν τα άτοµα α ό την συµµετοχή (Alexandris, Tsorbatzoudis, Grouios, 2002). Α ό την άλλη λευρά, οι εξωτερικοί ανασταλτικοί αράγοντες, αρόλο ου είναι αρόντες σε όλα τα άτοµα µ ορούν να «δια ραγµατευθούν» ευκολότερα και να οδηγήσουν α λά σε µειωµένη συµµετοχή ή σε συµµετοχή σε εναλλακτικές δραστηριότητες (Alexandris, Kouthouris, Girgolas, 2007, Jackson et al., 1993). Η σηµαντικότητα των ενδο ροσω ικών ανασταλτικών αραγόντων έχει ε αληθευτεί και υ οστηριχθεί α ό ολλές έρευνες (Alexandris, Barkoukis, Tsorbatzoudis & Grouios, 2003; Alexandris & Carroll 1997b, Alexandris & Carroll, 1999; Iso-Ahola & Mannell, 1985; Jackson & Scott, 1999; Κουθούρης, Αλεξανδρής & Μ ουντόλου, 2005).

4 28 Ανασταλτικοί Παράγοντες Συµµετοχής και Προσκόλληση Έχει ροταθεί ώς οι ανασταλτικοί αράγοντες συµµετοχής ε ηρεάζουν αρνητικά την ανά τυξη υψηλών ε ι έδων ροσκόλλησης (Alexandris et al., 2011; Beaton, Funk & Alexandris, 2009; Filo, Funk & Alexandris, 2008). εν έχει όµως α οδειχθεί µε ερευνητικά δεδοµένα οιες κατηγορίες ανασταλτικών αραγόντων είναι ιο αρνητικά συνδεδεµένες µε την ανά τυξη της ροσκόλλησης, και σε σχέση µε οιες συγκεκριµένες δραστηριότητες (Alexandris et al., 2011). Η ρόταση αυτή υ οστηρίχθηκε µε ερευνητικά δεδοµένα µόνο σε µια ρόσφατη έρευνα σε συµµετέχοντες στην δραστηριότητα των ελληνικών αραδοσιακών χορών (Μ αλάσκα, ούκα, Αλεξανδρής, 2011). Βάση του ιεραρχικού µοντέλου ανασταλτικών αραγόντων µ ορεί να ροταθεί ότι οι ενδο ροσω ικοί ανασταλτικοί αράγοντες είναι οι ιο α οτρε τικοί για την ανά τυξη υψηλών ε ι έδων ροσκόλλησης στην δραστηριότητα. Κάτι τέτοιο όµως εξαρτάται και α ό την συγκεκριµένη δραστηριότητα, τις ιδιαιτερότητές της και τις συνθήκες συµµετοχής. Έτσι για αράδειγµα είναι ιθανόν οι ενδο ροσω ικοί αράγοντες να ε ιδρούν αρνητικά στην ανά τυξη της ροσκόλλησης σε οµαδικές δραστηριότητες ή σε δραστηριότητες στις ο οίες υ άρχει έντονο το κοινωνικό στοιχείο. Ε ίσης είναι δυνατόν κά οιοι α ό τους δοµικούς αράγοντες να ε ηρεάζουν αρνητικά την ανά τυξη υψηλών ε ι έδων ροσκόλλησης σε δραστηριότητες οι ο οίες α αιτούν αυξηµένες ε ένδυση σε χρόνο και χρήµατα. Στόχοι της έρευνας Η αρούσα έρευνα είχε 3 αντικειµενικούς στόχους: α)τη διερεύνηση του δηµογραφικού ροφίλ των συµµετεχόντων στη δραστηριότητα της χιονοσανίδας β) την τµηµατο οίηση των συµµετεχόντων στη δραστηριότητα της χιονοσανίδας βάση του ε ι έδου ροσκόλλησης τους (υψηλή και χαµηλή ροσκόλληση) γ) τη διερεύνηση των ανασταλτικών αραγόντων συµµετοχής στις δύο αυτές οµάδες. Μεθοδολογία είγµα: Στην έρευνα συµµετείχαν διακόσια ογδόντα άτοµα τα ο οία ασκούντο στη δραστηριότητα της χιονοσανίδας (n=280). Τα δεδοµένα συγκεντρώθηκαν α ό ένα χιονοδροµικό κέντρο της Βόρειας Ελλάδας. Τέσσερις ερευνητές οι ο οίοι ήταν εξοικειωµένοι µε το χιονοδροµικό κέντρο και την δραστηριότητα διένειµαν τα ερωτηµατολόγια. Η διανοµή έγινε στην καφετέρια του χιονοδροµικού κέντρου και σε χώρους συνάθροισης ατόµων ου συµµετείχαν στην δραστηριότητα της χιονοσανίδας. Τριακόσια ερωτηµατολόγια διενεµήθησαν και διακόσια ογδόντα συλλέχθηκαν (βαθµός αντα όκρισης, 84%). Όργανα µέτρησης: Προσκόλληση στην ραστηριότητα: Για τη µέτρηση της ροσκόλλησης χρησιµο οιήθηκε το ερωτηµατολόγιο της ροσκόλλησης στην δραστηριότητα των Funk & James (2006), το ο οίο εριελάµβανε τέσσερις διαστάσεις: «Γνωστική», «Συναισθηµατική», «Αυτο-έκφραση» και «Σηµαντικότητα». Οι α αντήσεις στις κλίµακες «Γνωστική», «Αυτό-έκφραση» και «Σηµαντικότητα» της ροσκόλλησης δόθηκαν σε ενταβάθµια κλίµακα τύ ου Likert, ενώ οι α αντήσεις στην κλίµακα «Συναισθηµατική» δόθηκαν σε ε ταβάθµια κλίµακα σηµασιολογικής διαφορο οίησης µε δι ολικά ε ίθετα (semantic differential scale). Ανασταλτικοί Παράγοντες Συµµετοχής: Για την µέτρηση των ανασταλτικών αραγόντων χρησιµο οιήθηκε το ερωτηµατολόγιο των ανασταλτικών αραγόντων συµµετοχής (Alexandris & Carroll, 1997). Το ερωτηµατολόγιο εριελάµβανε τις εξής διαστάσεις ανασταλτικών αραγόντων: έλλειψη χρόνου, ατοµικοί/ψυχολογικοί, έλλειψη ενδιαφέροντος, εγκαταστάσεις/ ρογράµµατα, έλλειψη αρέας, οικονοµικοί αράγοντες / ροσβασιµότητα. Οι α αντήσεις δόθηκαν σε ενταβάθµια κλίµακα Likert. Α οτελέσµατα ηµογραφικό Προφίλ Συµµετεχόντων Το 76% των συµµετεχόντων ήταν άνδρες και το 24% ήταν γυναίκες. Όσον αφορά την ηλικία, το 39% των συµµετεχόντων ανήκαν στην ηλικιακή οµάδα ετών και το 59% στην οµάδα ετών. Μόνο το 2% ήταν ηλικίας άνω των 30 χρονών. Όσον αφορά στο µορφωτικό ε ί εδο αρατηρήθηκαν τα εξής οσοστά: Οι α όφοιτοι γυµνασίου/λυκείου α οτέλεσαν το 58%. Οι α όφοιτοι ΙΕΚ ήταν το 15%, και α όφοιτοι ΑΕΙ ήταν το 24% του δείγµατος. Ως ρος την οικογενειακή κατάσταση η συντρι τική λειοψηφία ήταν άγαµοι 95%. Ποσοστό 49% α ό τους συµµετέχοντες ήταν φοιτητές. Τέλος, το 30% ήταν ιδιωτικοί

5 29 υ άλληλοι και το 14% είχαν δικιά τους ε ιχείρηση. Ανάλυση Εσωτερικής Συνοχής των Κλιµάκων Οι µέσοι όροι των διαστάσεων της ροσκόλλησης και των ανασταλτικών αραγόντων αρουσιάζονται στον Πίνακα. 1. Η εσωτερική συνοχή των αραγόντων ου ροέκυψαν εξετάστηκε µε τον υ ολογισµό του συντελεστή α του Cronbach. Οι δείκτες κυµανθήκαν σε ικανο οιητικά ε ί εδα και για όλες τις διαστάσεις της ροσκόλλησης και των ανασταλτικών αραγόντων συµµετοχής.(πίνακας 1). Πίνακας 1.Μέσοι Όροι των ιαστάσεων των Ανασταλτικών Παραγόντων Συµµετοχής και Προσκόλλησης Θέµατα Μ.Ο Τ.Α Cronbach s Alpha ιαστάσεις Ανασταλτικών Παραγόντων Έλλειψη χρόνου Ατοµικοί / ψυχολογικοί Έλλειψη ενδιαφέροντος Εγκαταστάσεις / Υ ηρεσίες Οικονοµικοί Έλλειψη αρέας ιαστάσεις Προσκόλλησης Γνώση Σηµαντικότητα Έκφραση Συναίσθηµα Ανάλυση Συστοιχιών (Cluster Analysis) Χρησιµο οιήθηκε ανάλυση συστοιχιών (cluster analysis) ροκειµένου να εξετασθεί κατά όσο οι συµµετέχοντες µ ορούν να ταξινοµηθούν σε οµάδες µε διαφορετικά ε ί εδα ροσκόλλησης. Η ανάλυση ανέδειξε δυο κατηγορίες: Άτοµα µε χαµηλή και υψηλή ροσκόλληση. Σε όλες της διαστάσεις οι δύο αυτές οµάδες εµφάνισαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές (p<.001). Αναλυτικότερα στην κατηγορία της χαµηλής ροσκόλλησης (Ν=144) οι συµµετέχοντες σηµείωσαν χαµηλούς µέσους όρους σε όλες τις διαστάσεις µε µικρότερο στη διάσταση σηµαντικότητα. Στην κατηγορία της υψηλής ροσκόλλησης (Ν=136) τα άτοµα σηµείωσαν υψηλούς µέσους όρους σε όλες τις διαστάσεις, µε υψηλότερους στη διάσταση συναίσθηµα. Τα α οτελέσµατα αρουσιάζονται στον (Πίνακα 2). Πίνακας 2. Ταξινόµηση συµµετεχόντων σύµφωνα µε την ροσκόλληση στην δραστηριότητα (Cluster analysis) Γνώση Χαµηλή ανάµειξη Υψηλή ανάµειξη F Ν= Ν= ** Σηµαντικότητα ** Έκφραση ** Συναίσθηµα ** M.Ο=3.17 M.Ο=4.1 **p<.001 Σύγκριση των Οµάδων Υψηλής και Χαµηλής Προσκόλλησης στις ιαστάσεις των Ανασταλτικών Παραγόντων Προκειµένου να εξετασθούν ιθανές διαφορές των δύο οµάδων µε διαφορετικά ε ί εδα ροσκόλλησης ως ρος την αντίληψη των ανασταλτικών αραγόντων, το ε ί εδο ροσκόλλησης (υψηλό και χαµηλό) χρησιµο οιήθηκε ως ανεξάρτητη µεταβλητή και οι 5 διαστάσεις των ανασταλτικών αραγόντων ως οι εξαρτηµένες µεταβλητές. Τα t-test έδειξαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές σε όλους τους αράγοντες, εκτός α ό τους αράγοντες Εγκαταστάσεις/Υ ηρεσίες και Οικονοµικά ροβλήµατα / ροσβασιµότητα. Αναλυτικότερα, η στατιστικά σηµαντικότερη διαφορά βρέθηκε στον αράγοντα Έλλειψη αρέας (F=16.2, p<.001). Τα α οτελέσµατα αρουσιάζονται στον (Πίνακα 3).

6 30 Πίνακας 3. Σύγκριση ατόµων µε χαµηλή και υψηλή ροσκόλληση σύµφωνα µε τους ανασταλτικούς αράγοντες συµµετοχής Υψηλή ανάµειξη Μ.Ο-Τ.Α Χαµηλή ανάµειξη Μ.Ο-Τ.Α t Έλλειψη χρόνου 2.29 (.78) 2.94 (.97) 7.13** Ατοµικά/ψυχολογικά 3.28 (.91) 3.77 (.78) 4.49* Έλλειψη ενδιαφέροντος 1,63 (.63) 2.13 (.83) 5.64* Εγκαταστάσεις/Υ ηρεσίες 3.57 (.76) 3.65 (.81) 1.97 Οικονοµικά ροβλήµατα/ 3.09 (.96) 3.69 (.97).14 ροσβασιµότητα Έλλειψη αρέας 2.18 (.82) 2.89 (1.21) 16.2** **p<.001, *p<.05 Συζήτηση Στόχος της αρούσας έρευνας ήταν η τµηµατο οίηση των συµµετεχόντων στην δραστηριότητα της χιονοσανίδας βάση δηµογραφικών και ψυχολογικών µεταβλητών. Ως ρος το δηµογραφικό ροφίλ των συµµετεχόντων, τα α οτελέσµατα έδειξαν ότι οι συµµετέχοντες στην δραστηριότητα της χιονοσανίδας είναι κατά λειοψηφία άνδρες, άγαµοι, ηλικίας έως 30 ετών, και µε ικανο οιητικό ε ί εδο εκ αίδευσης. Τα α οτελέσµατα αυτά ε ιβεβαιώνουν το ιδιαίτερο ροφίλ των συµµετεχόντων στην δραστηριότητα της χιονοσανίδας, το ο οίο βρέθηκε και σε άλλες χώρες (National Ski Industry Demographics and Trends 2008; Mullin, Hardy, Sutton, 2007). Τα α οτελέσµατα είναι αρκετά ενθαρρυντικά για την εραιτέρω ανά τυξη της συγκεκριµένης δραστηριότητας για δύο λόγους: α) Αν οι νέοι συµµετέχοντες συνεχίζουν να συµµετέχουν καθώς αυξάνεται η ηλικία τους και η δραστηριότητα συνεχίσει να έχει διείσδυση στους νέους ροβλέ εται µια αύξηση των µελλοντικών οσοστών συµµετοχής, β) η εραιτέρω ροώθηση της δραστηριότητας στις γυναίκες ου έχουν χαµηλά οσοστά συµµετοχής µ ορεί να διευρύνει την αγορά. Ως ρος το ψυχογραφικό ροφίλ, τα α οτελέσµατα της έρευνας έδειξαν καταρχήν ότι η χρήση της µεταβλητής της ροσκόλλησης για την ταξινόµηση των συµµετεχόντων στην δραστηριότητα της χιονοσανίδας είναι α όλυτα εφαρµόσιµη. Προέκυψαν δύο οµάδες συµµετεχόντων, αυτών µε υψηλό ε ί εδο ροσκόλλησης και αυτών µε και χαµηλό ε ί εδο ροσκόλλησης. Οι δύο οµάδες διέφεραν σε όλες τις διαστάσεις της ροσκόλλησης. Η οµάδα της υψηλής ροσκόλλησης ήταν η µεγαλύτερη (Ν=144), ακολουθούµενη µε µικρή διαφορά α ό την οµάδα χαµηλής ροσκόλλησης (Ν=133). Τα α οτελέσµατα αυτά ε ιβεβαιώνουν την διεθνή βιβλιογραφία ότι η συγκεκριµένη δραστηριότητα ροσελκύει άτοµα τα ο οία ανα τύσσουν υψηλή ροσκόλληση µε την δραστηριότητα (Donnelly 2006). Τα άτοµα αυτής της κατηγορίας έχουν θετικές εµ ειρίες και ευχάριστα συναισθήµατα α ό τη συµµετοχή τους στην δραστηριότητα της χιονοσανίδας. Κάτι τέτοιο είναι σηµαντικό για τους υ ευθύνους µάρκετινγκ, καθώς α οτελεί µια ελκυστική οµάδα στόχου. Α ό την άλλη λευρά όµως, υ άρχει και µια µεγάλη οµάδα συµµετεχόντων, οι ο οίοι έχουν µέτρια ή και χαµηλή ροσκόλληση µε την δραστηριότητα της χιονοσανίδας. Τα άτοµα αυτά είναι ιθανόν να σταµατήσουν να συµµετέχουν στο µέλλον, αν δεν ανα τυχθούν στρατηγικές για την αύξηση της ροσκόλλησής τους. Ό ως αναλύθηκε στην ενότητα της ανασκό ησης της βιβλιογραφίας, η έννοια της ροσκόλλησης α οτελείται α ό τις διαστάσεις της γνώσης, συναισθήµατος, σηµαντικότητας, και αυτό-έκφρασης. Η γνωστική διάσταση σχετίζεται µε τις ληροφορίες και το ε ί εδο ενηµέρωσης ου έχει το κάθε άτοµο για την συγκεκριµένη δραστηριότητα. Η ανά τυξη της γνωστικής διάστασης µ ορεί να γίνει µέσω της διάχυσης ληροφοριών για την δραστηριότητα µε αραδοσιακά ( χ σεµινάρια, ενηµερώσεις, ηµερίδες, φυλλάδια κτλ) και νέα κανάλια ε ικοινωνίας (social media, blogs, ιστοσελίδες). Θα ρέ ει ο κάθε συµµετέχων να αρακινηθεί έτσι ώστε να εισέρθει στην διαδικασία αναζήτησης ληροφοριών κι ενηµέρωσης α ό µόνος του. Η συναισθηµατική διάσταση της ροσκόλλησης σχετίζεται µε την ανά τυξη θετικών συναισθηµάτων α ό την συµµετοχή. Ο κάθε συµµετέχων θα ρέ ει να αισθανθεί την συµµετοχή του ως µια ευχάριστη εµ ειρία ου δηµιουργεί χαρά, ευχαρίστηση και ευεξία. Είναι ροφανώς σηµαντικό να του δοθεί κάθε υ οστήριξη κατά την διάρκεια της συµµετοχής ώστε να εράσει ευχάριστα τον χρόνο του στο χιονοδροµικό κέντρο. Η διάσταση της σηµαντικότητας σχετίζεται µε την κατανόηση των οφελών α ό την συµµετοχή στην συγκεκριµένη δραστηριότητα (φυσιολογικών, ψυχολογικών, κοινωνικών), ώστε ο συµµετέχων να καταστήσει την συγκριµένη δραστηριότητα ως κοµµάτι της καθηµερινής του ζωής και της αναψυχής του. Τέλος η διάσταση της αυτό-έκφρασης σχετίζεται µε την ταύτιση του ατόµου µε την δραστηριότητα, τις αξίες της και τα χαρακτηριστικά της. Η αυτό-έκφραση µ ορεί να κατανοηθεί µέσα α ό την ανά τυξη κοινωνικών

7 31 δικτύων ου σχετίζονται µε την δραστηριότητα, την αγορά συγκεκριµένου εξο λισµού, και υιοθέτηση τρό ου ντυσίµατος ου αρα έµ ει στην δραστηριότητα. Είναι ξεκάθαρο ότι οι ε ί τωσης του µάρκετινγκ και της ε ικοινωνίας στην ανά τυξη της εικόνας και ροσω ικότητας της συγκεκριµένης δραστηριότητας είναι σηµαντική Ως ρος τους ανασταλτικούς αράγοντες, τα α οτελέσµατα ε ιβεβαίωσαν τον ρόλο των ανασταλτικών αραγόντων στην ανά τυξη της ροσκόλλησης, καθώς οι δύο οµάδες εµφάνισαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές στους ενδο ροσω ικούς και δια ροσω ικούς ανασταλτικούς αράγοντες. Συγκεκριµένα, oι ιο µεγάλες διαφορές βρέθηκαν στην διάσταση της έλλειψη αρέας, κάτι το ο οίο δείχνει τον κοινωνικό χαρακτήρα της συγκεκριµένης δραστηριότητας. Ο κοινωνικός αυτός χαρακτήρας δεν εριορίζεται µόνο στην συµµετοχή στην συγκεκριµένη δραστηριότητα, αλλά ε εκτείνεται και στην ανά τυξη δικτύων ε ικοινωνίας για την ανταλλαγή ληροφοριών, την οργάνωση εκδροµών, συµµετοχή σε σχετικές εκδηλώσεις κτλ. Ε ίσης στατιστικά σηµαντικές διαφορές βρέθηκαν στις τρεις διαστάσεις των ενδο ροσω ικών ανασταλτικών αραγόντων (έλλειψη χρόνου, εσωτερικοί / ψυχολογικοί και έλλειψη ενδιαφέροντος). Τα α οτελέσµατα αυτά υ οστηρίζουν το ιεραρχικό µοντέλο των ανασταλτικών αραγόντων (Jackson et al., 1993). Η έλλειψη χρόνου είναι µια υ οκειµενική αξιολόγηση σε µεγάλο βαθµό και σχετίζεται µε τις ροτεραιότητες ου το κάθε άτοµο θέτει για τον ελεύθερο χρόνο του (Alexandris et al., 2002). Α ό την άλλη λευρά όµως οι εσωτερικοί / ψυχολογικοί αράγοντες σχετίζονται και µε τις ιδιαιτερότητες και δυσκολίες της συµµετοχής στην συγκεκριµένη δραστηριότητα, η ο οία α αιτεί δεξιότητες, σχετικά καλή φυσική κατάσταση και ενέργεια. Η έλλειψη αυτών δηµιουργεί ανασταλτικούς αράγοντες και δυσκολεύει την ανά τυξη υψηλής ροσκόλλησης. Τέλος, η έλλειψη ενδιαφέροντος α ό µια µερίδα συµµετεχόντων για εραιτέρω συµµετοχή και εξειδίκευση α αιτεί εραιτέρω έρευνα ροκειµένου να κατανοηθεί καλύτερα. Περιορισµοί και Προτάσεις για Μελλοντική Έρευνα Η αρούσα έρευνα για ρώτη φορά στην Ελλάδα αρουσίασε ένα δηµογραφικό και ψυχογραφικό ροφίλ των συµµετεχόντων στην δραστηριότητα της χιονοσανίδας. Υ άρχουν αρκετοί εριορισµοί ου θα ρέ ει να αναφερθούν και αράλληλα δείχνουν τις ροο τικές για εραιτέρω έρευνα. Καταρχήν το δείγµα της έρευνας α οτέλεσαν συµµετέχοντες α ό ένα χιονοδροµικό κέντρο της Βόρειας Ελλάδας. Παρόλο ου δεν έχουµε δεδοµένα ου να ροτείνουν ότι το ροφίλ των συµµετεχόντων σχετίζεται µε το συγκεκριµένο χιονοδροµικό κέντρο, µελλοντική συλλογή α ό ερισσότερα κέντρα και σύγκριση των α οτελεσµάτων θα µας βοηθούσε στην διερεύνηση ιθανών διαφορών στις οµάδες στόχου ανάµεσα στα χιονοδροµικά κέντρα. Η ψυχογραφική τµηµατο οίηση εριλαµβάνει µια σειρά α ό µεταβλητές ό ως κίνητρα, στάσεις, ροσω ικότητα, τρό ος ζωής κτλ (Shiffman & Kanuk, 2007). Στην αρούσα έρευνα χρησιµο οιήθηκαν οι µεταβλητές της ροσκόλλησης και των ανασταλτικών αραγόντων. Μελλοντικές έρευνες θα µ ορούσαν να χρησιµο οιήσουν ερισσότερες µεταβλητές ροκειµένου να αρουσιαστεί ένα ιο αναλυτικό ψυχογραφικό ροφίλ των συµµετεχόντων. Κάτι τέτοια θα βοηθούσε εραιτέρω και στην ανά τυξη ροτάσεων για ιο στοχευµένες στρατηγικές µάρκετινγκ και ε ικοινωνίας. Κάτι τέτοιο θα µ ορούσε να βοηθήσει και η εραιτέρω διερεύνηση του κοινωνικού χαρακτήρα της συγκεκριµένης δραστηριότητας, σε συνάρτηση µε την ανά τυξη κοινωνικών δικτύων ε ικοινωνίας. Βιβλιογραφία Alexandris K., & Carroll, B. (1999). Constraints on Recreational Sport Participation within the Adult Population in Greece: Implications for the Provision and Management of Sport Services. Journal of Sport Management, 13(4), Alexandris, K., & Carroll, B. (1997b). Demographic differences in the perception of constraints on recreational sport participation: results from a study in Greece. Leisure Studies, 16, Alexandris, K., & Carroll, B. (1997). An Analysis of Leisure Constraints based on different Recreational Sport Participation Levels: A Study from Greece. Leisure Sciences, 19, Alexandris, K., Barkoukis, V., Tzorbatzoudis, H., & Grouios, G. (2003). A study of perceived constraints on a community-based physical activity program for the elderly in Greece. Journal of Aging and Physical Activity, 11, Alexandris, K., Funk, D., Pritchard, M. (2011). The Impact of Constraints on Motivation, Activity Attachment and Skier Intentions to Continue. Journal of Leisure Research, 43, Alexandris, k., Kouthouris, C. Funk, D. (2008) Examining the Relationships among Leisure Constraints, Involvement and Attitudinal Loyalty among Recreational Skiers. European Sport Management Quarterly,

8 32 8, Alexandris, K., Tsorbatzoudis, C., & Grouios, G. (2002). Perceived Constraints on Recreational Sport Participation: Investigating their Relationship with Intrinsic Motivation, Extrinsic Motivation and Amotivation. Journal of Leisure Research, 34, Alexandris, K., Kouthouris, C., & Girgolas (2007). Investigating the Relationships among Motivation, Negotiation, and Alpine Skiing Participation. Journal of Leisure Research, 39(4), Beaton, A., Funk, D.C., & Alexandris, A. (2009). Operationalizing a Theory of Participation in physically active leisure. Journal of Leisure Research, 41, Beaton, A.A., & Funk, D.C. (2008). An evaluation of theoretical frameworks for studying physically active leisure. Leisure Sciences, 30, Crawford, D., & Godbey, G. (1987). Reconceptualizing barriers to family leisure. Leisure Sciences, 9, Donnelly, M. (2006). Studying extreme sports beyond the core participants. Journal of Sport & Social Issues, 30(2), Jackson, E. & Scott., D. (1999). Leisure studies: Prospects for the twenty-first century. Recreation, Sports & Leisure Studies. State College, Pa: Vent/aure Publishing Inc. Filo, K., Funk, D.C., & Alexandris, K. (2008). Exploring the Impact of Brand Trust on the Relationship between Brand Associations and Brand Loyalty in Sport and Fitness. International Journal of Sport Management and Marketing, 3, Filo, K., Funk, D., & O'Brien, D. (2009). The meaning behind attachment: Exploring camaraderie, cause, and competency at a charity sport event. Journal of Sport Management, 23, (3), Funk & James, (2006). Consumer loyalty: the meaning of attachment in the development of sport team allegiance. Journal of Sport Management, 20, Funk, D.C., & James, J., (2006). Consumer loyalty: the meaning of attachment in the development of sport team allegiance. Journal of Sport Management, 20, Gladden, J. & Funk, D. (2002). Developing an understanding of brand association in team sport: Empirical evidence from consumers of professional sport. Journal of Sport Management, 16, Gladden, J.M., & Funk, D.C. (2001). Understanding brand loyalty in professional sport: Examining the link between brand association and brand loyalty. International Journal of Sports Marketing & Sponsorship, 3, Hudson, S. and Cross, P. (2004). Winter sports destinations: the evolving sport, tourism, and leisure functions of the modern stadium. In J. Higham (Ed.), Sport Tourism Destinations (pp ). Amsterdam-Tokyo: Elsevier. Iso-Ahola, S. & Mannell, R. (1985). Social and psychological constraints on leisure. In M. G. Wade (Ed.), Constraints on Leisure, Jackson, E. (1993). Recognizing patterns of leisure constraints: Results from alternative analyses. Journal of Leisure Research, 25, Mullin, B., Hardy, S., Sutton, W. (2007). Sport Marketing 3rd Edition, (pp. 77). Schiffman, L. G., & Kanuk, L. L. (2007). Consumer behaviour. (7th ed.). New Jersey: Prentice Hall. Tsiotsou, R. (2006). Using visit frequency to segment ski resorts customers. Journal of Vacation Marketing, 12, Vaske, J., Dyar, R. & Timmons, N. (2004). Skill level and recreation conflict among skiers and snowboarders. Leisure Sciences, 26, Wallendorf, M., & Arnould, E. J. (1988). My favorite things : A cross-cultural inquiry into object attachment, possessiveness, and social linkage. Journal of Consumer Research, 14, World Sports Encyclopedia (2012). Retrieved from WSF. National Ski Industry Demographics and Trends (2008). Retrieved from Snow Sports Industries America (2012). Retrieved from Ελληνικές Βιβλιογραφία Ελληνική Οµοσ ονδία Σκι ( Καϊµακάµης., Αλεξανδρής Κ., Τσιφτελίδου Σ. (2010). ιερεύνηση της σχέσης ανάµεσα στην ροσκόλληση στην το οθεσία και στην ρόθεση για ε αναλαµβανόµενη ε ίσκεψη σε ένα χιονοδροµικό κέντρο: Η ερί τωση της χιονοσανίδας. ΕΛΛΕ Α, Σέρρες εκεµβρίου 2010.

9 33 Κουθούρης, Χ., Αλεξανδρής, Κ. και Μ ουντόλου, Μ. (2005). Στρατηγικές δια ραγµάτευσης έναντι ανασταλτικών αραγόντων για συµµετοχή στο οδόσφαιρο αναψυχής. Αναζητήσεις στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισµό, 3(3): Κουθούρης, Χ., Αλεξανδρής, Κ., Γιοβάνη, Χ. & Χατζηγιάννη, Ε. (2005). Ανασταλτικοί αράγοντες συµµετοχής στη χιονοδροµία αναψυχής. Αναζητήσεις στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισµό, 3(1), Μ αλάσκα, Π., ούκα, Σ., & Αλεξανδρήςµ Κ. (υ ό δηµοσίευση). Ανασταλτικοί αράγοντες συµµετοχής στους ελληνικούς αραδοσιακούς χορούς σε άτοµα µε διαφορετικά ε ί εδα ροσκόλλησης. Αναζητήσεις στην Φυσική Αγωγή & τον Αθλητισµό. Υ εύθυνος έκδοσης: Ελληνική Εταιρία ιοίκησης Αθλητισµού, Υ εύθυνος συντακτικής ε ιτρο ής: Χαρίλαος Κουθούρης. Συντάκτες: Αυθινός Ιωάννης, Γαργαλιάνος ηµήτρης, Κριεµάδης Αθανάσιος, Κώστας Γεώργιος, Τζέτζης Γεώργιος, Κουστέλιος Αθανάσιος, Αλεξανδρής Κωνσταντίνος, Γουλιµάρης ηµήτριος, Θεοδωράκης Νικόλαος, Τσίοτσου Ροδούλα, Τσίτσκαρη Ευθυµία, Πα αδηµητρίου ήµητρα, Γλυνιά Ελένη, Νάτσης Παντελής, Κιάφας Ζαχαρίας, ράκου Αµαλία. Τεχνική ε ιµέλεια & Φιλολογική Ε εξεργασία: Στεφανία Γρηγορίου.