ΟΙ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΠΙ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΟΛΙΚΗ ΝΩΔΟΤΗΤΑ. ΜΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΟΙ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΠΙ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΟΛΙΚΗ ΝΩΔΟΤΗΤΑ. ΜΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΟΙ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΠΙ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΟΛΙΚΗ ΝΩΔΟΤΗΤΑ. ΜΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΘΕΟΔΩΡΑΣ ΜΠΟΖΙΝΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2009

2 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΠΑΥΛΟΣ ΓΑΡΕΦΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Η ΤΡΙΜΕΛΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΑΥΛΟΣ ΓΑΡΕΦΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΟÏΔΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΧΑΤΧΗΚΥΡΙΑΚΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ 2

3 Στην οικογένειά μου που είναι δίπλα μου κάθε στιγμή Στον Βασίλη για την αγάπη και τη συμπαράστασή του 3

4 4

5 5 Στους δασκάλους μου

6 6

7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ...9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...11 Αισθητικά υλικά επικάλυψης. 13 ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ...14 Ερευνητική μεθοδολογία Επιλογή των άρθρων.15 Συλλογή των δεδομένων...17 Στατιστική ανάλυση 17 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ..19 ΣΥΖΗΤΗΣΗ..34 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ...39 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ..54 7

8 8

9 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο σκοπός της εργασίας αυτής είναι η συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση των κλινικών εργασιών οι οποίες αναφέρουν επιπλοκές στις ακίνητες προσθετικές αποκαταστάσεις επί εμφυτευμάτων σε ολικά νωδούς ασθενείς μετά από μία περίοδο παρακολούθησης τουλάχιστον 5 έτη. Η έρευνα της βιβλιογραφίας έγινε με τη διαχείριση ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων. Στις προσθετικές επιπλοκές περιλαμβάνονται κατάγματα των αισθητικών υλικών επικάλυψης των αποκαταστάσεων, χαλάρωση της βίδας κοχλίωσης της αποκατάστασης, κάταγμα της βίδας κοχλίωσης της αποκατάστασης, χαλάρωση της βίδας κοχλίωσης του κολοβώματος, κάταγμα της βίδας κοχλίωσης του κολοβώματος, κατάγματα του μεταλλικού σκελετού, αισθητικές ατέλειες και αποτριβή των υλικών. Το χρονικό διάστημα για το οποίο έγινε η αναζήτηση της βιβλιογραφίας ήταν μεταξύ του έτους 1990 και του Δεκεμβρίου Βιβλιογραφικές ανασκοπήσεις, βιβλιογραφικές αναφορές από διάφορες μελέτες και έρευνα στα περιεχόμενα ειλεγμένων περιοδικών χρησιμοποιήθηκαν για την ανάλογη τεκμηρίωση. Αρχικά, βρέθηκαν 8216 τίτλοι άρθρων. Μετά από τη διαδικασία επιλογής, 19 εργασίες προκρίθηκαν για την στατιστική ανάλυση. Δε βρέθηκε καμία εργασία που να συγκρίνει απευθείας τη συχνότητα εμφάνισης των προσθετικών επιπλοκών μεταξύ μεταλλοκεραμικών και μεταλλοακρυλικών επιεμφυτευματικών προσθετικών αποκαταστάσεων σε ολικά νωδούς ασθενείς. Όλες οι τελικά επιλεγμένες εργασίες αναφέρονται μόνο σε μεταλλοακρυλικές επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις. Τα κατάγματα των αισθητικών υλικών επικάλυψης των αποκαταστάσεων εμφανίστηκαν ως η πιο συχνή προσθετική επιπλοκή, με ποσοστό εμφάνισης 78% μετά από 15 έτη. 9

10 10

11 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η χρήση των εμφυτευμάτων στην επανορθωτική οδοντιατρική έγινε αρχικά για την θεραπεία προβλημάτων που αφορούσαν την ολική νωδότητα. Για πολλούς ασθενείς η ολική νωδότητα εκλαμβάνεται ως ένα είδος αναπηρίας που επηρεάζει τις λειτουργίες της μάσησης, της φώνησης και την εμφάνιση του προσώπου, με ισχυρό αντίκτυπο στην ψυχική και σωματική υγεία του ασθενή. Έτσι, η αποκατάσταση τόσο της μασητικής λειτουργίας, όσο και της αισθητικής του ασθενούς μέσω της χειρουργικής τοποθέτησης εμφυτευμάτων είναι συχνά αποδεκτή 1. Ο κύριος σκοπός που επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση εμφυτευμάτων σε μια νωδή γνάθο είναι η αποφυγή μιας κινητής ολικής οδοντοστοιχίας, με την εξασφάλιση μιας ακίνητης επιεμφυτευματικής προσθετικής αποκατάστασης, ή ακόμη η αύξηση της σταθερότητας και συγκράτηση μιας ολικής οδοντοστοιχίας, με την μετατροπή αυτής σε επένθετη 1. Οι πρώτες εργασίες πάνω στα εμφυτεύματα 2-8, οι οποίες ασχολήθηκαν με ακίνητες προσθετικές αποκαταστάσεις, ιδιαίτερα στην κάτω γνάθο, αναφέρουν την διατοξική επιεμφυτευματική πρόσθεση με τοποθέτηση άπω προβόλων, κοχλιούμενη πάνω σε έξι εμφυτεύματα τοποθετημένα μεταξύ των δύο γενειακών τρημάτων. Οι μεταλλο-ακρυλικές αυτές ακίνητες ολικές επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις 9, γνωστές επίσης και με την ονομασία γέφυρες τύπου Toronto, ήταν κατασκευασμένες από κράματα χρυσού με ακρυλικά τεχνητά δόντια και ροζ ακρυλικό, ως απομίμηση των ούλων, ενώ ένα διάκενο υπήρχε ανάμεσα στην αποκατάσταση και στον βλεννογόνο, ώστε να διευκολύνεται η στοματική υγιεινή. Η πρόσθεση αυτή, κοχλιούμενη με χρυσές βίδες κοχλίωσης πάνω στα εμφυτεύματα, δεν παρείχε τη δυνατότητα πρόσβασης και επιδιόρθωσης από τον ίδιο τον ασθενή, παρά μόνο ήταν σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η υγιεινή γύρω από τους αυχένες των στηριγμάτων καθώς αυτοί 11

12 αναδύονται από το βλεννογόνο. Αυτός ο σχεδιασμός της αποκατάστασης παραμένει σε χρήση ακόμη και σήμερα. Με την πάροδο των χρόνων οι ενδείξεις χρήσης των εμφυτευμάτων διευρύνθηκαν, με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχει μια ποικιλία επιλογών ως προς τον προσθετικό σχεδιασμό μιας επιεμφυτευματικής αποκατάστασης. Επιπλέον, στην πλειοψηφία τους οι ασθενείς που δέχονται εμφυτεύματα σήμερα αποκαθίστανται προσθετικά με μεταλλοκεραμικές ακίνητες ολικές επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις 9,10. Μία τέτοια μεταλλοκεραμική πρόσθεση έχει παρόμοιο σχεδιασμό με τη γέφυρα τύπου Toronto, αλλά με διαφορά στο υλικό κατασκευής. Αποτελείται από ένα χυτό μεταλλικό σκελετό επενδυμένο με ένα κεραμικό στρώμα επικάλυψης, που μπορεί είτε να προσκολληθεί στα διαβλεννογόνια στηρίγματα, είτε να κοχλιωθεί πάνω σ αυτά με χρυσές βίδες κοχλίωσης 11. Οι κλινικές έρευνες έχουν επικεντρωθεί κατά κύριο λόγο στην επιβίωση των εμφυτευμάτων και σε βιολογικές και τεχνικές επιπλοκές στην μερική νωδότητα Οι αναφορές για τη συχνότητα επιπλοκών στις ακίνητες προσθετικές αποκαταστάσεις επί εμφυτευμάτων στην ολική νωδότητα εμφανίζονται σε μικρό μόνο βαθμό, χωρίς να υπάρχει καμία σύγκριση της συχνότητας των προσθετικών επιπλοκών μεταξύ μεταλλοκεραμικών και μεταλλοακρυλικών ολικών ακίνητων επιεμφυτευματικών αποκαταστάσεων. Ο σκοπός της εργασίας αυτής είναι η συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση των κλινικών εργασιών οι οποίες αναφέρουν επιπλοκές στις ακίνητες προσθετικές αποκαταστάσεις επί εμφυτευμάτων σε ολικά νωδούς ασθενείς, με σκοπό τη σύγκριση της συχνότητας επιπλοκών ανάμεσα σε μεταλλοκεραμικές και μεταλλοακρυλικές αποκαταστάσεις, μετά από μία περίοδο παρακολούθησης τουλάχιστον 5 έτη. 12

13 Αισθητικά υλικά επικάλυψης Μία προσθετική αποκατάσταση πρέπει να πληρεί ορισμένες αρχές, μεταξύ των οποίων είναι και το καλό αισθητικό αποτέλεσμα. Όσον αφορά τις ακίνητες προσθετικές αποκαταστάσεις, αυτό επιτυγχάνεται στις πιο πολλές περιπτώσεις με την επικάλυψη του μεταλλικού σκελετού είτε με όψη πολυμερούς είτε με κεραμική όψη 21. Το ιδανικό αισθητικό υλικό επικάλυψης πρέπει να είναι ανθεκτικό, αισθητικό, βιοσυμβατό, εύκολο στην παραγωγή και επιδιόρθωση, συμβατό στην αποτριβή των ανταγωνιστών δοντιών, και να παρέχει ισχυρό δεσμό με το υποκείμενο μέταλλο 22. Τα κεραμικά υλικά είναι σήμερα τα υλικά επιλογής για αισθητικές προσθετικές αποκαταστάσεις και ο δεσμός που αναπτύσσουν με κράματα μετάλλων είναι δοκιμασμένος κλινικά μακροχρόνια 23,24. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρουσιασθεί νέα πολυμερή υλικά με σημαντικά βελτιωμένες φυσικομηχανικές ιδιότητες έναντι των υλικών προηγούμενων γενεών. Τα νέα πολυμερή μπορούν να προσφέρουν κάποια πλεονεκτήματα σε σχέση με τα κεραμικά υλικά όπως το χαμηλότερο κόστος, η ευκολότερη κατασκευή και επιδιόρθωση και η μικρότερη αποτριβή των ανταγωνιστών δοντιών. Ωστόσο εμφανίζουν και μειονεκτήματα όπως η προσρόφηση νερού, η χαμηλή αντίσταση στην αποτριβή και η μειωμένη αντοχή του δεσμού που αναπτύσσουν με διάφορα κράματα μετάλλων 25,26. 13

14 14

15 ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ Ερευνητική μεθοδολογία Η έρευνα της βιβλιογραφίας έγινε από δύο άτομα (ΘΜ, ΧΠ), με τη διαχείριση των ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων Medline-PubMed, The Cochrane Register of RCTs, The Database of abstracts of Reviews of Effects- DARE. Τα άρθρα που αναζητήθηκαν ήταν κλινικές έρευνες γραμμένες στην αγγλική γλώσσα, που αναφέρονται σε προσθετικές επιπλοκές των ακίνητων προσθετικών αποκαταστάσεων επί εμφυτευμάτων στην ολική νωδότητα. Στις προσθετικές επιπλοκές περιλαμβάνονται κατάγματα των αισθητικών υλικών επικάλυψης των αποκαταστάσεων, χαλάρωση της βίδας κοχλίωσης της αποκατάστασης, κάταγμα της βίδας κοχλίωσης της αποκατάστασης, χαλάρωση της βίδας κοχλίωσης του κολοβώματος, κάταγμα της βίδας κοχλίωσης του κολοβώματος, κατάγματα του μεταλλικού σκελετού, αισθητικές ατέλειες και αποτριβή των υλικών. Οι λέξεις-κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν για την αναζήτηση, ξεχωριστά ή και σε συνδυασμούς, ήταν οι παρακάτω: Implant fixed prostheses, Prosthodontic complications, Technical complications, Mechanical complications, Screw mechanics, Screw loosening, Screw fracture, Edentulous arch, Metal framework fracture, Acrylic veneer fracture, Ceramic veneer fracture, Full edentulism, Edentulous mandible and Edentulous maxilla. Το χρονικό διάστημα για το οποίο έγινε η αναζήτηση της βιβλιογραφίας ήταν μεταξύ του έτους 1990-Δεκέμβριος Η δυνατότητα διερεύνησης και των Related articles επίσης εφαρμόστηκε. Βιβλιογραφικές ανασκοπήσεις, όπως επίσης και βιβλιογραφικές αναφορές από διάφορες μελέτες χρησιμοποιήθηκαν για την ανάλογη τεκμηρίωση. Στα ακόλουθα περιοδικά έγινε 15

16 έρευνα στα περιεχόμενα του κάθε τεύχους (hand searching) για το χρονικό διάστημα 1990-Δεκέμβριος 2008: Journal of Prosthetic Dentistry, International Journal of Prosthodontics, International Journal of Oral & Maxillofacial Implants, Implant Dentistry, Clinical Oral Implants Research. Επιλογή των άρθρων Η διαδικασία αναζήτησης έγινε σε 2 φάσεις. Στην πρώτη φάση, η αναζήτηση των άρθρων έγινε ταυτόχρονα και από τα δύο άτομα. Αρχικά, οι τίτλοι των άρθρων εξετάστηκαν ως προς τη σχετικότητά τους, με σκοπό να βρεθούν οι περιλήψεις των αντίστοιχων άρθρων. Οι περιλήψεις των άρθρων αρχικά εξετάστηκαν ως προς τα ακόλουθα κριτήρια αποδοχής και αποκλεισμού: Κριτήρια αποκλεισμού: 1. Εργαστηριακές μελέτες 2. Αναφορά κλινικών περιστατικών 3. Τεχνικά άρθρα 4. Εργασίες δημοσιευμένες σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα πλην των αγγλικών ή εργασίες χωρίς περίληψη γραμμένη στα αγγλικά Κριτήρια αποδοχής: 1. Εργασίες πάνω σε ακίνητες προσθετικές αποκαταστάσεις επί εμφυτευμάτων σε ολικά νωδούς ασθενείς 2. Κλινικές έρευνες με εξέταση επανελέγχου 3. Εργασίες με αναφορά σε προσθετικές επιπλοκές Οποιαδήποτε διαφωνία επιλύθηκε μέσα από συζήτηση, ενώ σε περίπτωση αμφιβολίας εξετάστηκε ολόκληρο το κείμενο του άρθρου. Στο σημείο αυτό πραγματοποιήθηκε επίσης η έρευνα στα περιεχόμενα κάθε τεύχους στα επιλεγμένα περιοδικά, όπως επίσης και η μελέτη των βιβλιογραφικών αναφορών των επιλεγμένων άρθρων. Μετά τη μελέτη των περιλήψεων, εξετάστηκαν ολόκληρα τα κείμενα των άρθρων εκείνων που πληρούν τα κριτήρια αποδοχής της πρώτης φάσης. 16

17 Τα επιλεγμένα άρθρα μελετήθηκαν περαιτέρω και ανεξάρτητα από τα δύο άτομα σε δεύτερη φάση, χρησιμοποιώντας τα ακόλουθα κριτήρια αποδοχής: 1. Μέσος όρος διαστήματος επανελέγχου τουλάχιστον 5 χρόνια 2. Κλινική εξέταση των ασθενών κατά τη χρονική στιγμή του επανελέγχου 3. Αναφορά σχετικά με τα υλικά κατασκευής των προσθετικών αποκαταστάσεων 4. Αναφορά του αριθμού των ασθενών 5. Αναφορά προσθετικών επιπλοκών ως αποτελέσματα των ερευνών, συσχετιζόμενα χρονικά με το χρονικό διάστημα επανελέγχου Διάφοροι πιθανοί παράγοντες κινδύνου σχετιζόμενοι με ακίνητες προσθετικές αποκαταστάσεις επί εμφυτευμάτων που εξετάστηκαν ήταν : 1. Παραλειτουργικές έξεις 2. Αριθμός των εμφυτευμάτων που στηρίζουν την προσθετική αποκατάσταση 3. Κατάσταση των ανταγωνιστών δοντιών 4. Τρόπος συγκράτησης της επιεμφυτευματικής αποκατάστασης (κοχλιοιύμενη vs. προσκολλούμενη) Η ομοφωνία μεταξύ των 2 μελετητών (inter-reviewer agreement) καθορίστηκε με τον Cohen s kappa συντελεστή. Οι τελικά επιλεγμένες εργασίες που προκρίθηκαν μετά τη δεύτερη φάση ταξινομήθηκαν σε 4 κατηγορίες κατά τον Jokstad et al 27 : 1. A1, τυχαιοποιημένη κλινική έρευνα (RCT) 2. A2, κλινική μελέτη με τυχαιοποίηση split mouth (split-mouth RCT) 3. B, προοπτική ελεγχόμενη μελέτη χωρίς τυχαιοποίηση (CCT) 4. C, κλινικές έρευνες με διαφορετικό σχεδιασμό από τις κατηγορίες Α και Β. (αναδρομικές μελέτες, αναφορά περιστατικών, κλπ) 17

18 Συλλογή των δεδομένων Τα στοιχεία που προέκυψαν από τις τελικά επιλεγμένες εργασίες συνοψίστηκαν με τη μορφή πινάκων για όλες τις κατηγορίες των προσθετικών επιπλοκών που εξετάστηκαν και περιλαμβάνουν κατάγματα των αισθητικών υλικών επικάλυψης των αποκαταστάσεων, χαλάρωση της βίδας κοχλίωσης της αποκατάστασης, κάταγμα της βίδας κοχλίωσης της αποκατάστασης, χαλάρωση της βίδας κοχλίωσης του κολοβώματος, κάταγμα της βίδας κοχλίωσης του κολοβώματος, κατάγματα του μεταλλικού σκελετού, αισθητικές ατέλειες και φθορά των υλικών κατασκευής. Η συχνότητα εμφάνισης για κάθε μια από τις προσθετικές επιπλοκές που αναφέρονται παραπάνω υπολογίστηκε στη συνέχεια. Στις εργασίες όπου υπήρχε αναφορά μόνο για το ελάχιστο χρονικό διάστημα επανελέγχου, αυτό στη συνέχεια υπολογίστηκε ως η συνολική χρονική περίοδος ελέγχου της αποκατάστασης. Τέλος, στις περιπτώσεις όπου περισσότερα από ένα άρθρα αναφέρονται σε κοινό ερευνητικό σχεδιασμό, διαχείριση και θεραπεία ασθενών, ελήφθη υπόψη η δημοσίευση με το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα παρακολούθησης. Στατιστική ανάλυση Εξ ορισμού, η συχνότητα εμφάνισης προσθετικών επιπλοκών υπολογίζεται διαιρώντας τον αριθμό των συμβαμάτων μιας προσθετικής επιπλοκής με το συνολικό χρόνο έκθεσης της προσθετικής αποκατάστασης στο στοματικό περιβάλλον. Ο αριθμός των συμβαμάτων προκύπτει συνήθως απευθείας από τα δεδομένα κάθε έρευνας, ενώ ο συνολικός χρόνος έκθεσης υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας τον μέσο όρο του διαστήματος επανελέγχου με τον αριθμό των ακίνητων προσθετικών αποκαταστάσεων επί εμφυτευμάτων, αριθμητικά στοιχεία τα οποία δίνονται ως πληροφορίες από κάθε άρθρο που διατίθεται για στατιστική επεξεργασία. Για κάθε εργασία ξεχωριστά, η συχνότητα εμφάνισης μιας προσθετικής επιπλοκής υπολογίζεται διαιρώντας τον συνολικό αριθμό συμβαμάτων της προσθετικής επιπλοκής με τον συνολικό χρόνο έκθεσης της προσθετικής 18

19 αποκατάστασης στο στοματικό περιβάλλον. Η κατανομή του Poisson μελετήθηκε για τον αριθμό των συμβαμάτων κάθε μεταβλητής. Πέντε, 10 και 15 έτη υπολογίστηκαν ως αναλογία επιβίωσης μέσω της σχέσης ανάμεσα στη συχνότητα εμφάνισης ενός συμβάματος και τη λειτουργική επιβίωση της αποκατάστασης S(t) = exp(-t * event rate). Το διάστημα εμπιστοσύνης 95% υπολογίστηκε με τη βοήθεια της καμπύλης του Poisson. Σε περίπτωση που παρατηρήθηκε ετερογένεια, ένα μοντέλο τυχαίας επίδρασης εφαρμόστηκε για την εκτίμηση των αποτελεσμάτων. Το λογισμικό που χρησιμοποιήθηκε για τη στατιστική ανάλυση και επεξεργασία των στοιχείων ήταν το STATA ver. 10 (Statacorp LP, College Station, U.S.A). 19

20 20

21 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Το διάγραμμα 1 απεικονίζει την εξελικτική διαδικασία επιλογής των τελικών άρθρων για τη στατιστική τους επεξεργασία. Αρχικά, βρέθηκαν 8216 τίτλοι άρθρων. Περαιτέρω ανάλυση οδήγησε σε 197 περιλήψεις, από τις οποίες ύστερα από συζήτηση των δύο ερευνητών επιλέχθηκαν οι 116, τα πλήρη άρθρα των οποίων αναζητήθηκαν και συλλέχθηκαν. 14 εργασίες επιπλέον προέκυψαν μετά από έρευνα στα περιεχόμενα του κάθε τεύχους (hand searching) και 12 εργασίες επιλέχθηκαν από τη βιβλιογραφία (references). Συνολικά 142 άρθρα συγκεντρώθηκαν με σκοπό να εξεταστούν ως προς τα πρώτα κριτήρια αποδοχής και αποκλεισμού που αναφέρονται παραπάνω. Με βάση αυτά 53 εργασίες αποκλείστηκαν και επιλέχθηκαν 89 άρθρα τα οποία και εξετάστηκαν περαιτέρω ως προς τα δεύτερα κριτήρια αποδοχής και αποκλεισμού. Με βάση τα τελευταία 58 εργασίες αποκλείστηκαν, καθώς 31 άρθρα πληρούσαν τα κριτήρια αποδοχής, τα οποία στην περίπτωση κοινού ερευνητικού σχεδιασμού ενσωματώθηκαν καταληκτικά σε 19 εργασίες που προκρίθηκαν για την στατιστική ανάλυση. Η συμφωνία μεταξύ των μελετητών για τα 5 κριτήρια αποδοχής της δεύτερης φάσης κυμάνθηκε μεταξύ σημαντικής και τέλειας συμφωνίας (kappa: 0,61-1, p<0,001). Οι εργασίες οι οποίες αποκλείστηκαν κατά τη δεύτερη φάση επιλογής φαίνονται στον πίνακα 1. 21

22 Αρχική ηλεκτρονική αναζήτηση: 8216 τίτλοι Δυνητικά συναφείς περιλήψεις για αξιολόγηση: 197 Ανεξάρτητη επιλογή περιλήψεων από 2 μελετητές για ανάλυση πλήρους κειμένου: 116 Ηand searching: 14 εργασίες Επιλογή από τη βιβλιογραφία: 12 εργασίες Ανάλυση πλήρους κειμένου: 142 άρθρα, εξετάστηκαν ως προς τα κριτήρια αποδοχής/αποκλεισμού της 1 ης φάσης 53 εργασίες αποκλείστηκαν 89 άρθρα πληρούν τα κριτήρια αποδοχής της 1 ης φάσης 58 άρθρα αποκλείστηκαν στη 2 η φάση Kappa score πληρούν τα κριτήρια αποδοχής της 2 ης φάσης Λόγω κοινού ερευνητικού σχεδιασμού: 19 προκρίθηκαν για στατιστική ανάλυση Διάγραμμα 1. Διαδικασία επιλογής των άρθρων 22

23 Εργασίες Köndell et al , Jemt , Arvidson et al , Tolman and Laney , Jemt and Linden , Naert et al , Walton and MacEntee , Carlson and Carlsson , Hulterström and Nilsson , Gunne et al , Rubenstein , Walton and MacEntee , Behr et al , Kaptein et al , Krekmanov et al , Örtorp and Jemt , Zitzmann and Marinello , De Bruyn et al , Yi et al , Moberg et al , Engquist et al , Örtorp and Jemt , Duncan et al , Henry et al , Raghoebar et al , Maló et al , Göthberg et al , Engstrand et al , Bergkvist et al , Romeo et al , Preiskel and Tsolka , Friberg et al , Hjalmarsson and Smedberg , Maló et al , Aparicio et al Αιτία αποκλεισμού Μέσος όρος διαστήματος παρακολούθησης <5έτη De Bruyn et al , Hellden et al , Rasmusson et al Μη αναφορά των υλικών , Astrand at el κατασκευής Brånemark et al , Keller , Schnitman et al , Eliasson et al , Wennerberg et al , Peñarrocha et al 2007a 72 Brånemark et al , Collaert and De Bruyn , Peñarrocha et al 2007b 75 Tolman and Laney , Allen et al , Balshi et al Shackleton et al , Misch and Wang De Bruyn et al Keller et al , Friberg et al , Hedkvist et al , Nelson et al Μη αναφορά των προσθετικών επιπλοκών Μέσος όρος διαστήματος παρακολούθησης <5έτη Μη αναφορά των προσθετικών επιπλοκών Μέσος όρος διαστήματος παρακολούθησης <5έτη Μη αναφορά των υλικών κατασκευής Μέσος όρος διαστήματος παρακολούθησης <5έτη Μη αναφορά των υλικών κατασκευής Μη αναφορά των προσθετικών επιπλοκών Μέσος όρος διαστήματος παρακολούθησης <5έτη Απουσία κλινικής εξέτασης στον επανέλεγχο Μη αναφορά των υλικών κατασκευής Μη αναφορά των προσθετικών επιπλοκών Πίνακας 1. Εργασίες που αποκλείστηκαν στη 2 η φάση και αιτίες αποκλεισμού 23

24 Όλες οι τελικές εργασίες που επιλέχθηκαν έχουν δημοσιευτεί τα τελευταία 18 χρόνια. Συγκεκριμένα, η περίοδος δημοσίευσης των άρθρων ξεκινά από το 1990 και λήγει μέχρι και το 2008, με την παρατήρηση ότι τα μισά από τα επιλεγμένα άρθρα έχουν δημοσιευτεί την τελευταία δεκαετία. Δεν υπάρχει καμία εργασία που να συγκρίνει απευθείας τη συχνότητα εμφάνισης των προσθετικών επιπλοκών μεταξύ μεταλλοκεραμικών και μεταλλοακρυλικών επιεμφυτευματικών προσθετικών αποκαταστάσεων σε ολικά νωδούς ασθενείς. Οι περισσότερες εργασίες ανήκουν στην κατηγορία C, μόνο 7 ανήκουν στην κατηγορία Α1, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός αυτών έχει πραγματοποιηθεί σε πανεπιστημιακές κλινικές. Οι εργασίες αυτές περιλαμβάνουν στο σύνολό τους 944 ασθενείς ηλικίας από 28 έως και 93 ετών. Τα δημογραφικά στοιχεία των επιλεγμένων άρθρων απεικονίζονται στον πίνακα 2. Στις μελέτες αναφέρονται διάφορα συστήματα εμφυτευμάτων, εσωτερικού ή εξωτερικού εξαγώνου. Στις τελικά επιλεγμένες εργασίες χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο το εμφυτευματικό σύστημα εξωτερικού εξαγώνου Nobel Biocare (Nobel Biocare, Göteborg, Sweden), με εξαίρεση μία εργασία η οποία αναφέρεται στο σύστημα εμφυτευμάτων εξωτερικού εξαγώνου Calcitek Integral (Sulzer Calcitek, Carlsbad, CA). Σε 4 έρευνες χρησιμοποιείται σύστημα εσωτερικού εξαγώνου. Καμία εργασία αναφερόμενη σε μεταλλοκεραμικές επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις στον ολικά νωδό ασθενή δεν πληρούσε τα κριτήρια επιλογής για στατιστική επεξεργασία, με αποτέλεσμα όλες οι τελικά επιλεγμένες εργασίες να αναφέρονται μόνο σε μεταλλοακρυλικές επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις. Ένα σύνολο από 998 επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις αξιολογήθηκαν για χρονικό διάστημα από 5 έως και 23 χρόνια. Ο μέσος όρος του διαστήματος παρακολούθησης κυμάνθηκε μεταξύ 5 και 21,4 έτη. Όλες οι πληροφορίες για τις επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις παρουσιάζονται στον πίνακα 3. 24

25 Εργασία [Συγγραφέας (έτος)] Κατηγορία ερευνητικού Φύλο Αριθμός ασθενών Ηλικία (έτη) σχεδιασμού Α Θ αρχικός τελικός %απώλειας Εύρος Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Φορέας Johansson and Palmqvist 86 C (Α) ΔΑ ΔΑ ΔΑ Πανεπ/μιο 1990 Kallus and Bessing C (Α) ΔΑ 66.1(Α) 68.2 (Θ) ΔΑ Ιδ. ιατρείο Henry et al C (Π) ΔΑ ΔΑ ΔΑ Πανεπ/μιο Watson and Davis B (Π) ΔΑ ΔΑ 20 ΔΑ ΔΑ ΔΑ ΔΑ ΔΑ Πανεπ/μιο Friberg et al A2 (Π) ΔΑ Πανεπ/μιο Makkonen et al C (Π) Πανεπ/μιο Arvidson et al A1 (Π) ΔΑ ΔΑ ΔΑ ΔΑ Tinsley et al A1 (Π) ΔΑ ΔΑ 21 ΔΑ ΔΑ ΔΑ ΔΑ ΔΑ Jemt et al A1 (Π) ΔΑ Ιδ. ιατρείο Murphy et al B (Π) ΔΑ 60 ΔΑ Πανεπ/μιο Davis et al C (Α) ΔΑ ΔΑ Ekelund et al C (Π) ΔΑ Πανεπ/μιο Attard and Zarb A1 (Π) ,6 Πανεπ/μιο Engfors et al C (Α) Ομάδα μελέτης 83.1 Ομάδα ελέγχου 65 Ομάδα μελέτης 2.9 Ομάδα ελέγχου 9.6 Ιδ. ιατρείο Örtorp and Jemt A1 (Π) Ιδ. ιατρείο Jemt and Johansson C (Π) Πανεπ/μιο Örtorp and Jemt A1 (Π) ΔΑ ΔΑ Ιδ. ιατρείο Fischer et al A1 (Π) ΔΑ 64 ΔΑ Πανεπ/μιο Purcell et al C (Α) ΔΑ 59 ΔΑ ΔΑ ΔΑ = δεν αναφέρεται, Α = αναδρομική, Π = προοπτική. Πίνακας 2. Ερευνητικός σχεδιασμός και δημογραφικά στοιχεία των τελικά επιλεγμένων εργασιών 25

26 Εργασία [Συγγραφέας (έτος)] Εμφυτευματικό Σύστημα Είδος σύνδεσης Αριθμό ς εμφυτ. ανά πρόσθ. Είδος πρόσθ. (ΜΚ- ΜΑ) Δόντια ανταγωνιστές (Ο.Ο, Μ.Ο, Άνω γνάθος (αριθμός προσθέσεων) Κάτω γνάθος (αριθμός προσθέσεων) Συνολικός αριθμός προσθέσεων ΕΠ, Φ, M) Αρχ. Τελ. %drop Αρχ. Τελ. %drop Αρχ. Τελ. %drop Johansson and 86 NobelBio Εξωτερικό ΔΑ ΜΑ ΔΑ Palmqvist 1990 Kallus and Bessing NobelBio Εξωτερικό 4-6 ΜΑ ΔΑ Χρονικό διάστημα επανελέγχου (έτη) Μέσος όρος χρόνου επανελέγχου (έτη) Henry et al NobelBio Εξωτερικό 6 ΜΑ 12 (Ο.Ο) ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ 10 Watson and Davis NobelBio Εξωτερικό 4-6 ΜΑ Ο.Ο ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ 5 Friberg et al NobelBio Εξωτερικό ΔΑ ΜΑ ΔΑ 33 ΔΑ ΔΑ 69 ΔΑ ΔΑ ΔΕ 5 Makkonen et al Astra Εσωτερικό 5-6 ΜΑ Ο.Ο ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ 5 Arvidson et al Astra Εσωτερικό 4-6 ΜΑ ΔΑ ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ 5 Tinsley et al Calcitek Εξωτερικό 5 ΜΑ 16 (Ο.Ο) 5 άλλα ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ 5 Jemt et al NobelBio Εξωτερικό >5 ΜΑ ΔΑ ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ 5 Murphy et al Astra Εσωτερικό 5 ΜΑ Ο.Ο ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ 5 Davis et al NobelBio Εξωτερικό 5-6 ΜΑ Ekelund et al NobelBio Εξωτερικό 5-6 ΜΑ 22 Ο.Ο /6ΕΠ/9Φ 13ΕΠ/ 34 Ο.Ο ΔΕ 5 ΔΕ ΔΕ ΔΕ Attard and Zarb 98 NobelBio Εξωτερικό 4-6 ΜΑ 40 Ο.Ο/3Φ 4 ΔΑ ΔΑ 41 ΔΑ ΔΑ Engfors et al NobelBio Εξωτερικό 4-8αγ/ 4-6κγ Örtorp and Jemt NobelBio Εξωτερικό 4-8αγ/ 41 Ο.Ο ΜΑ 4-6κγ /25ΕΠ/63M Jemt and Johansson NobelBio Εξωτερικό 1 Ο.Ο/ 6 ΜΑ 9Μ.Ο/18ΕΠ Örtorp and Jemt NobelBio Εξωτερικό 4-6 ΜΑ 154 Ο.Ο/ 14ΕΠ/40M Fischer et al Strauma nn Εσωτερικό 5-6 ΜΑ ΜΑ ΔΑ ΔΕ 5 1 Ο.Ο/6Μ.Ο 1ΕΠ/8Φ/6M ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ 15 ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ ,2% ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΕ 5 Purcell et al NobelBio Εξωτερικό 5-6 MR Ο.Ο ΔΕ ΔΕ ΔΕ ΔΑ = δεν αναφέρεται, ΔΕ = δεν εφαρμόζεται, ΜΚ = μεταλοκεραμική, ΜΑ = μεταλοακρυλική, Ο.Ο = ολική οδοντοστοιχία, Μ.Ο = μερική οδοντοστοιχία, ΕΠ = εμφ. πρόσθεση, Φ = φυσική οδοντοστοιχία, M = μεικτή οδοντοστοιχία, αγ =άνω γνάθος, κγ = κάτω γνάθος 26

27 Τα κατάγματα των αισθητικών υλικών επικάλυψης των αποκαταστάσεων εμφανίστηκαν ως η πιο συχνή προσθετική επιπλοκή, καθώς αναφέρθηκαν στις 14 από τις 19 εργασίες. Η στατιστική ανάλυση έδωσε για χρονικό διάστημα παρακολούθησης 5, 10 και 15 έτη ποσοστό εμφάνισης κατάγματος του αισθητικού υλικού επικάλυψης 39.9%, 63.9% και 78.3% αντίστοιχα (Πίνακας 4). Ως επόμενη πιο συχνή επιπλοκή παρουσιάστηκε η αποτριβή των υλικών με ποσοστό εμφάνισης 36.8% μετά από 15 έτη (Πίνακας 11). Όλες οι προσθετικές επιπλοκές που μελετήθηκαν και σχετίζονται με τις προσθετικές αποκαταστάσεις παρουσιάζονται στους πίνακες Η εξέταση των διαφόρων πιθανών παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με τις προσθετικές επιπλοκές δεν έδωσε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Οι τελικά επιλεγμένες εργασίες δεν περιελάμβαναν καμία προσκολλούμενη επιεμφυτευματική αποκατάσταση, ενώ η παρουσία ή απουσία των παραλειτουργικών έξεων δεν ελήφθη υπ όψη. Ο αριθμός των εμφυτευμάτων που στηρίζουν τις προσθέσεις ήταν σχεδόν παρόμοιος σε όλες τις έρευνες, τυπικά κυμαινόμενος μεταξύ 4-6. Τέλος, αναφορικά με την επίδραση της κατάστασης των ανταγωνιστών δοντιών, μόνο μία έρευνα αναφέρει πως περισσότερη προσοχή απαιτείτο για διατήρηση του αποτελέσματος σε ασθενείς με επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις στην γνάθο-ανταγωνιστή. 27

28 Εργασία [Συγγραφέας (έτος)] Αριθμός προσθέσεων Μέσος όρος χρόνου επανελέγχου (έτη) Συνολικός χρόνος έκθεσης (έτη) Αριθμός καταγμάτων αισθ. υλικού Εκτιμώμενο ποσοστό (ανά 100 προσθέσεις έτη) Johansson, Palmqvist Henry et al Watson and Davis Friberg et al Jemt et al Murphy et al Davis et al Ekelund et al Engfors et al Örtorp and Jemt Jemt and Johansson Ortorp and Jemt Fischer et al Purcell et al ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ % 10.2% 7.3% 13.0% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 5έτη 39.9% 30.8% 47.9% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 10έτη 63.9% 52.1% 72.8% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 15έτη 78.3% 66.8% 85.8% Ετερογένεια I 2 = P< Πίνακας 4. Προσθετικές επιπλοκές: κατάγματα αισθητικού υλικού 28

29 Εργασία [Συγγραφέας (έτος)] Αριθμός προσθέσεων Μέσος όρος χρόνου επανελέγχου (έτη) Συνολικός χρόνος έκθεσης (έτη) Αριθμός συμβαμάτων χαλάρωσης βίδας κολοβώματος Εκτιμώμενο ποσοστό (ανά 100 προσθέσεις έτη) Kallus and Bessing Watson and Davis Arvidson et al Tinsley et al Murphy et al Davis et al Engfors et al Ortorp and Jemt Jemt and 101 Johansson Ortorp and Jemt Purcell et al ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ % 1.0% 0.5% 1.5% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 5 έτη 4.7% 2.3% 7.1% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 10έτη 9.2% 4.5% 13.7% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 15έτη 13.4% 6.6% 19.8% Ετερογένεια I 2 = P<0.001 Πίνακας 5. Προσθετικές επιπλοκές:χαλάρωση βίδας κοχλίωσης κολοβώματος 29

30 Εργασία [Συγγραφέας (έτος)] Αριθμός προσθέσεων Μέσος όρος χρόνου επανελέγχου (έτη) Συνολικός χρόνος έκθεσης (έτη) Αριθμός καταγμάτων βίδας κολοβώματος Εκτιμώμενο ποσοστό (ανά 100 προσθέσεις έτη) Johansson, Palmqvist Kallus and Bessing Henry et al Watson and Davis Friberg et al Arvidson et al Tinsley et al Jemt et al Murphy et al Davis et al Attard Zarb Engfors et al Ortorp and Jemt Jemt and Johansson Ortorp and Jemt Fischer et al Purcell et al ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ % 0.4% 0.2% 0.7% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 5έτη 2.1% 0.8% 3.5% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 10έτη 4.3% 1.6% 6.8% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 15έτη 6.3% 2.4% 10.1% Ετερογένεια I 2 = P<0.001 Πίνακας 6. Προσθετικές επιπλοκές: κατάγματα βίδας κοχλίωσης κολοβώματος 30

31 Εργασία [Συγγραφέας (έτος)] Αριθμός προσθέσεων Μέσος όρος χρόνου επανελέγχου (έτη) Συνολικός χρόνος έκθεσης (έτη) Αριθμός συμβαμάτων χαλάρωσης βίδας πρόσθεσης Εκτιμώμενο ποσοστό (ανά 100 προσθέσεις έτη)) Kallus and Bessing Watson and Davis Makkonen et al Arvidson et al Tinsley et al Jemt et al Murphy et al Davis et al Ekelund et al Engfors et al Ortorp and Jemt Jemt and Johansson Ortorp and Jemt Fischer et al Purcell et al ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ % 1.1% 0.6% 1.6% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 5έτη 5.3% 2.8% 7.7% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 10έτη 10.3% 5.6% 14.8% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 15έτη 15.0% 8.2% 21.3% Ετερογένεια I 2 = P<0.001 Πίνακας 7. Προσθετικές επιπλοκές: χαλάρωση βίδας κοχλίωσης αποκατάστασης 31

32 Εργασία [Συγγραφέας (έτος)] Αριθμός προσθέσεων Μέσος όρος χρόνου επανελέγχου (έτη) Συνολικός χρόνος έκθεσης (έτη) Αριθμός καταγμάτων βίδας κολοβώματος Εκτιμώμενο ποσοστό (ανά 100 προσθέσεις έτη)) Johansson, 86 Palmqvist Henry et al Arvidson et al Tinsley et al Jemt et al Murphy et al Davis et al Ekelund et al Attard Zarb Ortorp and Jemt Jemt and Johansson Fischer et al Purcell et al ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ % 0.8% 0.3% 1.4% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 5έτη 4.1% 1.5% 6.6% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 10έτη 8.0% 2.9% 12.7% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 15έτη 11.7% 4.4% 18.5% Ετερογένεια I 2 = P<0.001 Πίνακας 8. Προθετικές επιπλοκές: κατάγματα βίδας κοχλίωσης αποκατάστασης 32

33 Εργασία [Συγγραφέας (έτος)] Αριθμός προσθέσεων Μέσος όρος χρόνου επανελέγχου (έτη) Συνολικός χρόνος έκθεσης (έτη) Αριθμός καταγμάτων μεταλ. σκελετού Εκτιμώμενο ποσοστό (per 100 prostheses years) Johansson, 86 Palmqvist Friberg et al Makkonen et al Arvidson et al Tinsley et al Murphy et al Davis et al Attard Zarb Engfors et al Ortorp and Jemt Jemt and 101 Johansson Ortorp and Jemt Fischer et al Purcell et al ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ % 0.6% 0.3% 1.0% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 5έτη 3.0% 1.3% 4.7% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 10έτη 6.0% 2.6% 9.3% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 15έτη 8.8% 3.8% 13.6% Ετερογένεια I 2 = P<0.001 Πίνακας 9. Προσθετικές επιπλοκές: κατάγματα μεταλ. σκελετού 33

34 Εργασία [Συγγραφέας (έτος)] Αριθμός προσθέσεων Μέσος όρος χρόνου επανελέγχου (έτη) Συνολικός χρόνος έκθεσης (έτη) Αισθητικές ατέλειες Εκτιμώμενο ποσοστό (per 100 prostheses years) Henry et al Ekelund et al Engfors et al ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ % 0.6% 0.2% 1.0% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 5έτη 3.1% 1.2% 5.0% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 10έτη 6.1% 2.4% 9.7% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 15έτη 9.0% 3.6% 14.1% Ετερογένεια I 2 =0.000 p=0.278 Πίνακας 10. Αισθητικές ατέλειες 34

35 Εργασία [Συγγραφέας (έτος)] Αριθμός προσθέσεων Μέσος όρος χρόνου επανελέγχου (έτη) Συνολικός χρόνος έκθεσης (έτη) Φθορά υλικών Εκτιμώμενο ποσοστό (per 100 prostheses years Johansson and 86 Palmqvist Henry et al Tinsley et al Murphy et al Jemt and Johansson 2006 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ % 3.1% 0.8% 10.7% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 5έτη 14.2% 4.0% 41.5% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 10έτη 26.3% 7.9% 65.8% ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ μετά 15έτη 36.8% Ετερογένεια I 2 = P< % 80.0% Πίνακας 11. Φθορά των υλικών 35

36 36

37 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Μία συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση διαφέρει από τις διάφορες άλλες ανασκοπήσεις στο γεγονός ότι ακολουθεί αυστηρά ένα επιστημονικό πρωτόκολλο, έτσι ώστε να είναι περισσότερο πλήρης, αντικειμενική και να προβάλει περισσότερο αξιόπιστα αποτελέσματα, βάσει των οποίων θα εξαχθούν συμπεράσματα και θα γίνουν οι τελικές αξιολογήσεις. Όχι μόνο δεν αντανακλούν τις προσωπικές απόψεις και αντιλήψεις των συγγραφέων, δεν βασίζονται σε μια πιθανά προκατειλημμένη επιλογή της βιβλιογραφίας, αλλά περιέχουν μια εμπεριστατωμένη και περιεκτική συλλογή των διαθέσιμων επιστημονικών δεδομένων με αυστηρά κριτήρια αποδοχής και αποκλεισμού. Οι διάφορες μεθοδολογίες για την διεξαγωγή μιας συστηματικής βιβλιογραφικής ανασκόπησης έχουν περιγραφεί εκτενώς Ο χρυσός κανόνας για μια συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση είναι να περικλείουν κλινικές μελέτες με τυχαιοποίηση ασθενών (RCT), οι οποίες παρέχουν πιο αξιόπιστες πληροφορίες συγκριτικά με άλλες πηγές στοιχείων. Η πλειοψηφία των εργασιών που περιλαμβάνονται στην παρούσα ανασκόπηση ήταν προοπτικές. Σχεδόν οι μισές από αυτές κατηγοριοποιήθηκαν ως C, ενώ 7 ήταν A1 (RCT). Συχνά, μέσα σε μία συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση περιλαμβάνεται και μία μετα-ανάλυση. Οι λόγοι που συνάδουν σε αυτό είναι 117 : 1. να αυξήσουμε τη δύναμη και τη σημαντικότητα, ανιχνεύοντας ένα στατιστικά σημαντικό γεγονός εφόσον υπάρχει. Πολλές μεμονωμένες έρευνες είναι τόσο περιορισμένες ώστε να ανακαλύψουν μικρές επιδράσεις, ενώ στην περίπτωση που περισσότερες τέτοιες συνδυαστούν τότε υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να ανιχνευτεί ένα αποτέλεσμα. 2. να βελτιώσουμε την ακρίβεια. Η εκτίμηση της επίδρασης που ασκεί ένα θεραπευτικό σχήμα μπορεί να γίνει πιο ακριβής όταν 37

38 βασίζεται σε περισσότερες πληροφορίες. 3. να απαντήσουμε σε ερωτήματα που δεν έχουν διασαφηνιστεί σε προηγούμενες έρευνες. Οι ποικίλες εργασίες συχνά εμπεριέχουν έναν συγκεκριμένο αριθμό και σύνολο ασθενών και περιγράφουν σαφώς προσδιορισμένες επιδράσεις. Μία επιλογή εργασιών, κατά συνέπεια, στις οποίες τα παραπάνω χαρακτηριστικά διαφέρουν επιτρέπουν μια διερεύνηση ομοιογένειας του αποτελέσματος και των αιτιών πιθανών διακυμάνσεων αυτού. Η αναζήτηση των άρθρων και η τελική επιλογή έγινε από 2 άτομα ανεξάρτητα, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα να ανιχνευθούν πιθανά λάθη. Η συμφωνία μεταξύ των μελετητών για τα 5 κριτήρια αποδοχής της δεύτερης φάσης κυμάνθηκε μεταξύ σημαντικής και τέλειας συμφωνίας 119. Ο αποκλεισμός εργασιών δημοσιευμένων σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα πλην της αγγλικής ή εργασίες χωρίς περίληψη γραμμένη στα αγγλικά πιθανόν να οδήγησε στην απώλεια ορισμένων εργασιών, γεγονός που αποτελεί μειονέκτημα για 2 λόγους: (1) ο αριθμός των περιλήψεων που εξετάστηκαν ίσως να ήταν μειωμένος στην περίπτωση που υπήρχε ένας επιπλέον σημαντικός αριθμός ερευνών δημοσιευμένων σε μία άλλη γλώσσα εκτός της αγγλικής; (2) η πιθανή μεροληψία ενδέχεται να έχει αυξηθεί εάν τα αποτελέσματα των μελετών δημοσιευμένων στην αγγλική γλώσσα διέφεραν συστηματικά από εκείνες που δημοσιεύονται σε άλλες γλώσσες. Από την άλλη πλευρά, είναι προβληματική η πρόσβαση σε μη αγγλικά περιοδικά σε ολόκληρο τον κόσμο. Επιπλέον, όταν τα εν λόγω μη αγγλικά περιοδικά επιλέγονται, βάσει των περιλήψεων τους, τα περιεχόμενα πρέπει να μεταφραστούν, με κίνδυνο διαφόρων προβλημάτων ερμηνείας 120. Εξάλλου, μία έρευνα 121 διαπίστωσε ελάχιστες επιπτώσεις της συμπερίληψης/αποκλεισμού των εργασιών που δημοσιεύονται σε γλώσσα διαφορετική εκτός της αγγλικής στην μετα-ανάλυση των τυχαιοποιημένων κλινικών ερευνών (RCTs). Δεν υπήρχε καμία εργασία που να συγκρίνει απευθείας τη συχνότητα εμφάνισης προσθετικών περιπλοκών μεταξύ μέταλλο-κεραμικών και μέταλλοακρυλικών επιεμφυτευματικών προσθετικών αποκαταστάσεων στην ολική νωδότητα. Όλες οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην συστηματική αυτή 38

39 ανασκόπηση εξετάζουν μέταλλο-ακρυλικές επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεων στην ολική νωδότητα. Δεν υπάρχουν μελέτες που αναφέρονται σε μέταλλοκεραμικές επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις, οι οποίες να πληρούν ταυτόχρονα τα κριτήρια αποδοχής της δεύτερης φάσης και ιδιαίτερα το μέσο όρο διαστήματος επανελέγχου. Αναλυτικά, μόνο 9 μελέτες 33,35,39,41,44,45,56,57,62 περιλαμβάνουν μέταλλοκεραμικές επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις, που εξελικτικά αποκλείστηκαν κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης, με μέση περίοδο επανελέγχου μεταξύ 1-3 ετών. Αυτό ήταν ένα μη αναμενόμενο εύρημα αναλογικά με το γεγονός ότι σήμερα οι μέταλλο-κεραμικές επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον για την αποκατάσταση τόσο της μερικής όσο και της ολικής νωδότητας. Αυτή η διαπίστωση αξίζει προσοχή όσον αφορά τα μακροπρόθεσμη ποσοστά εμφάνισης επιπλοκών των μέταλλο-κεραμικών επιεμφυτευματικών αποκαταστάσεων. Ο μέσος χρόνος παρακολούθησης που επελέγη ήταν στο ελάχιστο των 5 ετών, διάστημα το οποίο θα μπορούσε να θεωρηθεί επαρκές τουλάχιστον για βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα. Ο μέσος χρόνος παρακολούθησης που αναφέρεται στις τελικά επιλεγμένες μελέτες επέτρεψε μια μακροπρόθεσμη εκτίμηση της εμφάνισης επιπλοκών μέχρι και 15 χρόνια παρακολούθησης. Η εμφάνιση τεχνικών επιπλοκών είναι κοινή σε όλες τις μορφές της προσθετικής οδοντιατρικής 18,122 και συχνά θέτουν σε κίνδυνο τη λειτουργική και/ή αισθητική μορφή μιας προσθετικής αποκατάστασης. Οι μέταλλο-ακρυλικές επιεμφυτευματικές προσθετικές αποκαταστάσεις παρουσιάζονται με ποικίλη συχνότητα των διαφόρων προσθετικών περιπλοκών, με πιο συχνά εμφανιζόμενες τα κατάγματα των αισθητικών υλικών επικάλυψης. Σχεδόν 80% της προσθέσεων παρουσιάζονται με κάποια μορφή κατάγματος του αισθητικού υλικού μετά από 15 χρόνια παρακολούθησης. H ακρυλική ρητίνη ως αισθητικό υλικό επικάλυψης απαιτεί αφενός ένα επαρκές πάχος υλικού και αφετέρου υποστήριξη από τον υποκείμενο μεταλλικό σκελετό, έτσι ώστε να αντέχει ικανοποιητικά στις μασητικές δυνάμεις Τα κατάγματα των αισθητικών υλικών επικάλυψης μπορεί να προκληθούν λόγω φθοράς του υλικού, αποτυχίας σχεδιασμού, και/ή τεχνικών σφαλμάτων 125. Πολλοί από αυτούς τους παράγοντες μπορούν να ελεγχθούν με τεχνική ακρίβεια, αλλά το υψηλό ποσοστό εμφάνισης καταγμάτων της ακρυλικής ρητίνης 18,122 δείχνει ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να 39

40 εξαλειφθεί πλήρως. Η συχνότητα εμφάνισης καταγμάτων της ακρυλικής ρητίνης έναντι του αριθμού των προθέσεων που διαπιστώθηκε στην παρούσα μελέτη, δείχνει ότι ορισμένες αποκαταστάσεις 88,96,100,101,103,104 παρουσιάζονται με πολλαπλά σπασίματα, που ως εκ τούτου, επιβεβαιώνουν το ρόλο των τεχνικών λαθών όπως αναφέρθηκε προηγουμένως. Η μειωμένη ανθεκτικότητα των ακρυλικών δοντιών ήταν επίσης εμφανής από τη συχνότητα της φθοράς. Ένα τρίτο μέταλλο-ακρυλικών επιεμφυτευματικών αποκαταστάσεων παρουσιάζεται με φθορά του υλικού επικάλυψης μετά από 15 χρόνια. Διάφορες εναλλακτικές λύσεις παρουσιάζονται με σκοπό την αργή διαδικασία φθοράς των ακρυλικών δοντιών, όπως η τροποποίηση της επιφάνειας αυτών με αμάλγαμα ή κράμα χρυσού, ή η χρησιμοποίηση δοντιών από πορσελάνη 104. Η συχνότητα εμφάνισης τόσο των θραύσεων του ακρυλικού, όσο και της φθοράς αυτού επηρεάζονται από παράγοντες όπως η κατάσταση των ανταγωνιστών δοντιών και η παρουσία των παραλειτουργικών έξεων 127,128. Τα αποτελέσματα που αναφέρονται στα τελικά επιλεγμένα άρθρα δεν επιτρέπουν την ανάλυση των συνεπειών των ανωτέρω παραγόντων. Μελλοντικές έρευνες πρέπει να επικεντρωθούν περισσότερο σε αυτό το θέμα. Ωστόσο, όταν εμφανίζονται κατάγματα ή φθορά της ακρυλικής ρητίνης, η δυνατότητα να αφαιρεθεί η αποκατάσταση και να επιδιορθωθεί, όπως συμβαίνει με κοχλιωτές μέταλλο-ακρυλικές εμφυτευματικές αποκαταστάσεις, είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Επιπλέον, η υψηλή συχνότητα των συγκεκριμένων επιπλοκών δείχνει την ανάγκη της ενημέρωσης των ασθενών αναφορικά με τις μελλοντικές απαιτήσεις συντήρησης της προσθετικής αποκατάστασης. Οι επιπλοκές που σχετίζονται με τις βίδες κοχλίωσης αναφέρονται πολύ συχνά στην οδοντιατρική βιβλιογραφία 18,20,129,130. Ανεξάρτητα από το σχεδιασμό τους, τα τμήματα κοχλίωσης των εμφυτευμάτων είναι ευπαθή στη χαλάρωση ή τη θραύση της βίδας, λόγω του μεγέθους και της κατεύθυνσης των μασητικών δυνάμεων και της περιορισμένης αντοχής των κατασκευαστικών στοιχείων. Διάφοροι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση επιπλοκών κοχλίωσης: ανεπαρκής κοχλίωση της βίδας, υπέρ-κοχλίωση της βίδας με αποτέλεσμα την παραμόρφωση του κοχλία, συγκλεισιακή υπερφόρτιση είτε από παραλειτουργικές έξεις, συγκλεισιακές παρεμβολές, ή υπερβολικά εκτενή πρόβολα 131,132. Στην παρούσα ανασκόπηση, οι επιπλοκές κοχλίωσης ήταν σπάνιες στην πλειοψηφία των μελετών. Ορισμένες μελέτες παρουσιάζονται με 40

41 υψηλότερη συχνότητα επιπλοκών κοχλίωσης, με αποτέλεσμα την αύξηση του συνολικού ποσοστού. Τα συμβάματα χαλάρωσης και θραύσης της βίδας κοχλίωσης του κολοβώματος ήταν ελάχιστα με την εξαίρεση των 3 87,89,102 και 4 88,89,96,98 άρθρων αντίστοιχα. Το ίδιο ισχύει και για τα συμβάματα χαλάρωσης και θραύσης της βίδας κοχλίωσης της αποκατάστασης, όπου σε περίπτωση 3 87,95,98 μελετών παρουσιάζεται μεγαλύτερη συχνότητα από επιπλοκές. Οι μελέτες με την υψηλότερη συχνότητα επιπλοκών κοχλίωσης χρησιμοποιούσαν σύνδεση εξωτερικού εξαγώνου μεταξύ των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης. Ορισμένοι από τους συγγραφείς 87,95 αναφέρουν ότι η τελική κοχλίωση της πρόσθεσης έγινε χειροκίνητα, αντί να χρησιμοποιηθεί μια ένα βαθμομετρημένο ροπόμετρο. Οι θραύσεις των μεταλλικών σκελετών είναι μη αναστρέψιμες επιπλοκές, που οδηγούν συνήθως στην επανάληψη της κατασκευής μιας πρόσθεσης. Τα κατάγματα των μεταλλικών σκελετών ήταν παρούσα μόνο σε ένα μικρό βαθμό στην πλειοψηφία των μελετών της παρούσας συστηματικής ανασκόπησης. Ωστόσο, 4 εργασίες 91,96,98,102 ανέφεραν σχετικά υψηλότερες συχνότητες καταγμάτων κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης. Οι συγκεκριμένες 4 εργασίες 91,96,98102 αναφέρουν μια σειρά από λόγους που προκαλούν την εμφάνιση των καταγμάτων του μεταλλικού σκελετού οι πιο συχνά αναφερόμενοι λόγοι ήταν η κακή επιλογή του κράματος και η μειωμένη διάσταση διατομής του συνδέσμου άπω του πλέον οπίσθιου εμφυτεύματος 98. Περισσότερα κατάγματα σημειώθηκαν στην αρχή του προβόλου 96. Έτσι, η έκταση των προβόλων θα πρέπει να διατηρείται όσο το δυνατόν βραχύτερη ενώ ο όγκος του μεταλλικού σκελετού πρέπει να είναι αυξημένος γύρω από το τελευταίο στήριγμα-εμφύτευμα. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην επιλογή του συγκεκριμένου τύπου κράματος, το σχεδιασμό και το ύψος του μεταλλικού σκελετού 133. Μόνο 3 έρευνες 88,97,99 αναφέρθηκαν στη συχνότητα εμφάνισης αισθητικών ατελειών, με ποσοστό εμφάνισης 9% μετά από 15 χρόνια λειτουργίας της αποκατάστασης. Αυτή είναι μια αναμενόμενη διαπίστωση στην οποία τονίζεται η σταδιακή αποτριβή και ο αποχρωματισμός των ακρυλικών δοντιών στο στοματικό περιβάλλον. Ο επανέλεγχος και η διατήρηση του αποτελέσματος μιας προσθετικής αποκατάστασης μπορεί να είναι χρονοβόρες και δαπανηρές. Για το λόγο αυτό, ένας υποψήφιος ασθενής για μια επιεμφυτευματική αποκατάσταση θα πρέπει να 41

42 ενημερώνεται όχι μόνο για τα αναμενόμενα αποτελέσματα της θεραπείας, αλλά και για τους πιθανούς περιορισμούς αυτής. Έτσι, εάν υπάρχει κατόπιν ενημερώσεως συναίνεση για το σχέδιο θεραπείας, ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει τους κινδύνους της θεραπείας, τις επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν, και το πρόσθετο κόστος για την επιδιόρθωση της αποκατάστασης. Η μελέτη της βιβλιογραφίας 6,29,98,134 δείχνει ότι στα χέρια ενός έμπειρου θεραπευτή οι περιπλοκές παρατηρούνται αρκετά συχνά ώστε να προβληματίσουν κλινικούς με μικρότερη εμπειρία κλινικής πράξης. Η δυνατότητα επιδιόρθωσης μιας εμφυτευματικής αποκατάστασης αποτελεί επομένως ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την επίτευξη ποιότητας στο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Συμπέρασμα Συμπερασματικά, οι μέταλλο-ακρυλικές εμφυτευματικές αποκαταστάσεις στην ολική νωδότητα εμφανίζονται σήμερα με μια κυμαινόμενη συχνότητα από επιπλοκές μετά από περίοδο λειτουργίας 15 ετών. Οι πιο συχνές περιπλοκές είναι η θραύση του ακρυλικού αισθητικού υλικού επικάλυψης και η αποτριβή αυτού. Σημαντικός κλινικός χρόνος πρέπει να δαπανηθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης και επανελέγχου. Περισσότερες μακροπρόθεσμες μελέτες είναι αναγκαίες, ιδίως όσον αφορά μέταλλο-κεραμικές εμφυτευματικές προσθέσεις στην ολική νωδότητα. 42

43 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Mericske-Stern RD, Taylor TD, Belser U. Management of the edentulous patient. Clin Oral Impl Res 2000;11(Suppl.): Adell R, Lekholm U, Rockler B, Brånemark P-I. A 15-year study 0f osseointegrated implants in the treatment of the edentulous jaw. Int J Oral Surg 1981;10: Brånemark P-I. Introduction to osseointegration. In: Brånemark P-I, Zarb A, Alberktsson T (eds). Tissue-Integrated Prostheses: Osseointegration In Clinical Dentistry. Chicago: Quintessence, 1985: Zarb GA, Schmitt A. The longitudinal clinical effectiveness of osseointegrated dental implants: the Toronto Study. Part I: Surgical results. J Prosthet Dent 1990;63: Zarb GA, Schmitt A. The longitudinal clinical effectiveness of osseointegrated dental implants: the Toronto Study. Part II: The prosthetic results. J Prosthet Dent 1990;64: Zarb GA, Schmitt A. The longitudinal clinical effectiveness of osseointegrated dental implants: the Toronto Study. Part III: Problems and complications encountered. J Prosthet Dent 1990;64: Zarb GA, Schmitt A. Osseointegration and the edentulous predicament. The 10-year-old Toronto study. Br Dent J. 1991;170: Zarb GA, Schmitt A. The edentulous predicament. I: A prospective study of the effectiveness of implant-supported fixed prostheses. J Am Dent Assoc 1996;127: Simon H, Yanase RT. Terminology of implant prostheses. Int J Oral Maxillofac Implants 2003;18:

44 10. Bornstein MM, Halbritter S, Harnisch H, Weber H-P, Buser D. A retrospective analysis of patients referred for implant placement to a specialty clinic: indications, surgical procedures and early failures. Int J Oral Maxillofac Implants 2008;23: Sadowsky SJ. The implant-supported prosthesis for the edentulous arch: Design considerations. J Prosthet Dent 1997;78: Berglundh T, Persson L, Klinge B. A systematic review of the incidence of biological and technical complications in the implant dentistry reported in prospective longitudinal studies of at least 5 years. J Clin Periodontol 2002;29(Suppl. 3): Brägger U, Aeschlimann S, Bürgin W, Hämmerle CHF, Lang NP. Biological and technical complications and failures with fixed partial dentures (FPD) on implants and teeth after four to five years of function. Clin Oral Impl Res 2001;12: Eckert SE, Wollan PC. Retrospective review of 1170 endosseous implants placed in partially edentulous jaws. J Prosthet Dent 1998;79: Esposito M, Hirsch J-M, Lekholm U, Thomsen P. Biological factors contributing to failures of osseointegrated oral implants. (I) Success criteria and epidemiology. Eur J Oral Sci 1998;106: Esposito M, Hirsch J-M, Lekholm U, Thomsen P. Biological factors contributing to failures of osseointegrated oral implants. (II) Etiopathogenesis. Eur J Oral Sci 1998;106: Goodacre CJ, Kan JYK, Rungcharassaeng K. Clinical complications of osseointegrated implants. J Prosthet Dent 1999;81: Goodacre CJ, Bernal G, Rungcharassaeng K, Kan JYK. Clinical complications with implants and implant prostheses. J Prosthet Dent 2003;90: Lang NP, Wilson TG, Corbet EF. Biological complications with dental implant: their prevention, diagnosis and treatment. Clin Oral Impl Res 2000;11(Suppl.): Pjetursson BE, Tan K, Lang NP, Brägger U, Egger M, Zwahlen M. A systematic review of the survival and complication rates of fixed partial 44

45 dentures (FPDs) after an observation period of at least 5 years. I. Implant-supported FPDs. Clin Oral Impl Res 2004;15: Christensen GJ. The use of porcelain-fused-to metal restorations in current dental practice: A survey. J Prosthet Dent 1986;56(1): Craig RG. Restorative dental materials. 8 th Ed. The C.V. Mosby Co., St. Louis, Yamamoto M. Metal-ceramics. Principles and methods of Makoto Yamamoto. Quintessence Publ. Co., Inc. Chicago Phillips RW. Dental Ceramics. Science of dental materials, 9 th ed., W.B. Saunders Co., Philadelphia, O Brien WJ (ed.): Dental Materials: Properties and selection. Quintessence Publ. Co., Inc. Chicago, Phillips RW. Restorative resins. Science of dental materials, 9 th ed., W.B. Saunders Co., Philadelphia, Jökstad A, Brägger U, Brunski JB, Carr A, Naert I, Wennerberg A. Quality of dental implants. Int Dent J 2003;53: Köndell PÅ, Landt H, NordenramÅ, Carlsson B, Danielsson K. The tissue-integrated prosthesis in the treatment of edentulous patients. A follow-up study. Swed Dent J 1988;12: Jemt T. Failures and complications in 391 consecutively inserted fixed prostheses supported by Branemark implants in edentulous jaws: a study of treatment from the time of prosthesis placement to the first annual checkup. Int J Oral Maxillofac Implants 1991;6: Arvidson K, Bystedt H, Frykholm A, von Konow L, Lothigius E. A 3-year clinical study of Astra Dental Implants in the treatment of edentulous mandibles. Int J Oral Maxillofac Implants 1992;7: Tolman DE, Laney WR. Tissue-integrated prosthesis complications.. Int J Oral Maxillofac Implants 1992;7: Jemt T, Linden B. Fixed implant-supported prostheses with welded titanium frameworks. Int J Periodontics Restorative Dent 1992;12: Naert I, Quirynen M, van Steenberghe D, Darius P. A study of 589 consecutive implants supporting complete fixed prostheses. Part II: Prosthetic aspects. J Prosthet Dent 1992;68:

Clever Dental 65+ και Clever Dental 65+ Basic ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΩΝ

Clever Dental 65+ και Clever Dental 65+ Basic ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΩΝ Clever Dental 65+ και Clever Dental 65+ Basic ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΩΝ ΕΤΗΣΙΑ ΜΙΚΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ ( ) CLEVER Ασφαλιζόμενοι DENTAL 65+ CLEVER DENTAL 65+ Basic Κυρίως Ασφαλιζόμενος 192,00 118,00 2ος Ασφαλιζόμενος

Διαβάστε περισσότερα

Αποκαθιστώντας την αυτοπεποίθηση του φυσικού σας χαμόγελου. Αντικαθιστώντας χαμένα δόντια με εμφυτεύματα

Αποκαθιστώντας την αυτοπεποίθηση του φυσικού σας χαμόγελου. Αντικαθιστώντας χαμένα δόντια με εμφυτεύματα Αποκαθιστώντας την αυτοπεποίθηση του φυσικού σας χαμόγελου Αντικαθιστώντας χαμένα δόντια με εμφυτεύματα Τι είναι τα οδοντικά εμφυτεύματα; Τα οδοντικά εμφυτεύματα είναι μικρές βίδες τιτανίου που εκτελούν

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΣΤΙΣ ΕΠΕΝΘΕΤΕΣ ΟΔΟΝΤΟΣΤΟΙΧΙΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΥΟ ΟΣΤΕΟΕΝΣΩΜΑΤΟΥΜΕΝΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΖΙΑΛΛΑ ΑΡΕΤΗ-ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

φοράς ένθεσης μετά την κατασκευή του τελικού εκμαγείου. Τα κέρινα ομοιώματα των πρωτευουσών στεφανών χυτεύονται από κράμα χρωμίου κοβαλτίου 6, 7, 8

φοράς ένθεσης μετά την κατασκευή του τελικού εκμαγείου. Τα κέρινα ομοιώματα των πρωτευουσών στεφανών χυτεύονται από κράμα χρωμίου κοβαλτίου 6, 7, 8 17. Κατασκευή συνδυασμένης τηλεσκοπικής μ.ο. με πρωτεύουσες από κράμα χρωμίου-κοβαλτίου και δευτερεύουσες και σκελετό μ.ο. σε ένα τεμάχιο από το ίδιο κράμα Σύνοψη Εδώ γίνεται αναφορά στα εργαστηριακά στάδια

Διαβάστε περισσότερα

Αθανάσιος Σπανός Χειρουργός Οδοντίατρος Συνεργάτης Τμήματος Οδοντικών Εμφυτευμάτων Θεραπευτηρίου «ΥΓΕΙΑ» 1 Προσωπικά Δεδομένα. 1.1 Βιογραφικά Στοιχεία

Αθανάσιος Σπανός Χειρουργός Οδοντίατρος Συνεργάτης Τμήματος Οδοντικών Εμφυτευμάτων Θεραπευτηρίου «ΥΓΕΙΑ» 1 Προσωπικά Δεδομένα. 1.1 Βιογραφικά Στοιχεία Αθανάσιος Σπανός Χειρουργός Οδοντίατρος Συνεργάτης Τμήματος Οδοντικών Εμφυτευμάτων Θεραπευτηρίου «ΥΓΕΙΑ» 1 Προσωπικά Δεδομένα 1.1 Βιογραφικά Στοιχεία Επώνυμο: Σπανός Όνομα: Αθανάσιος Όνομα πατρός: Βασίλειος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΣΤΟ 53 ο ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 49: ΕΑ ΠΕΡΙΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΙΤΙΔΑ - Η ΝΟΣΟΣ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάζοντας το τέλειο χαμόγελο

Σχεδιάζοντας το τέλειο χαμόγελο Νίκος Τσέλιος Eιδικός Προσθετολόγος Απόφοιτος University of Michigan και Baylor College of Dentistry, USA Επιστημονικός Συνεργάτης Προσθετικής Οδοντιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Σχεδιάζοντας το

Διαβάστε περισσότερα

Συμβόλαιο Οδοντιατρικής Φροντίδας και Υποστήριξης Dental Care. Πίνακας Οδοντιατρικών Πράξεων

Συμβόλαιο Οδοντιατρικής Φροντίδας και Υποστήριξης Dental Care. Πίνακας Οδοντιατρικών Πράξεων Συμβόλαιο Οδοντιατρικής Φροντίδας και Υποστήριξης Dental Care Πίνακας Οδοντιατρικών Πράξεων Κόστος συμμετοχής Ασφαλισμένου (Ποσό σε ) 1. ΓΕΝΙΚΑ Οδοντιατρική εξέταση 6 Καθαρισμός οδόντων μέχρι δύο (2) φορές

Διαβάστε περισσότερα

ξεχάστε αυτά που ξέρατε παλιά για τα δόντια. οδοντιατρείο αισθητικής αποκατάστασης dental art institute

ξεχάστε αυτά που ξέρατε παλιά για τα δόντια. οδοντιατρείο αισθητικής αποκατάστασης dental art institute Project1 25/1/11 13:55 Page 1 ξεχάστε αυτά που ξέρατε παλιά για τα δόντια. οδοντιατρείο αισθητικής αποκατάστασης dental art institute Project1 25/1/11 13:55 Page 2 Project1 25/1/11 13:55 Page 3 τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

Γηροδοντοπροσθετική Ενότητα 8: Ολική νωδότητα και ηλικιωμένοι

Γηροδοντοπροσθετική Ενότητα 8: Ολική νωδότητα και ηλικιωμένοι ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 8: Ολική νωδότητα και ηλικιωμένοι Βασιλική Αναστασιάδου Καθηγήτρια http://www.dent.auth.gr/index.php?lang=el&rm=0&mn=247&stid

Διαβάστε περισσότερα

Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης ;

Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης ; Τι είναι τα εμφυτεύματα; Ποιες είναι οι προϋποθέσεις τοποθέτησης των εμφυτευμάτων; Υπάρχει κάποιος κίνδυνος για την υγεία; Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ α

ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ α ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Τµήµα Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής

Ο ΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Τµήµα Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής Ο ΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Τµήµα Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής Ενηµερωτικό Έντυπο Ένα µόνο χαµόγελο είναι αρκετό για να οµορφύνει κάθε πρόσωπο. Απαραίτητη προϋπόθεση γι αυτό, είναι η υγιής οδοντοστοιχία,

Διαβάστε περισσότερα

Integrated Ceramics. Ένα σύστημα που προσαρμόζεται εντυπωσιακά.

Integrated Ceramics. Ένα σύστημα που προσαρμόζεται εντυπωσιακά. Integrated Ceramics Ένα σύστημα που προσαρμόζεται εντυπωσιακά. Integrated Ceramics Ποια υλικά για κεραμικές επικαλύψεις έχετε στο εργαστήριό σας; Υαλοκεραμικό υλικό Πολύτιμα κράματα Υλικά για σκελετούς

Διαβάστε περισσότερα

Τοπική εφαρμογή φθορίου 50 15

Τοπική εφαρμογή φθορίου 50 15 ΤΥΠΟΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣ Στη χειρουργική και στη συντηρητική αποκατάσταση ατυχήματος δεν υπάρχει περίοδος αναμονής. Οδοντιατρική εξέταση 30 15 Καθαρισμός οδόντων μέχρι δύο φορές το χρόνο 50 15 Ενδοστοματικές λήψεις

Διαβάστε περισσότερα

- όταν ο ασθενής ασκεί έντονες μασητικές πιέσεις (κατά τη μάσηση, τρίξιμο ή σφίξιμο των δοντιών κ.α.). - όταν υπάρχουν συγκλεισιακά προβλήματα.

- όταν ο ασθενής ασκεί έντονες μασητικές πιέσεις (κατά τη μάσηση, τρίξιμο ή σφίξιμο των δοντιών κ.α.). - όταν υπάρχουν συγκλεισιακά προβλήματα. Από: Οδοντιατρικό Κέντρο "Dental Center" Οι ολοκεραμικές στεφάνες, ή αλλιώς ολοκεραμικές θήκες, είναι κατασκευασμένες από έναν πορσελάνινο σκελετό που καλύπτεται με ειδικό κεραμικό υλικό. Η απουσία μεταλλικού

Διαβάστε περισσότερα

Τύπος Συνεδρίας (Πίνακας Α) Οδοντιατρική εξέταση 1 1. Καθαρισμός οδόντων μέχρι 2 φορές τον χρόνο 1 1. Ενδοστοματικές λήψεις με κάμερα φωτογραφίες 1 1

Τύπος Συνεδρίας (Πίνακας Α) Οδοντιατρική εξέταση 1 1. Καθαρισμός οδόντων μέχρι 2 φορές τον χρόνο 1 1. Ενδοστοματικές λήψεις με κάμερα φωτογραφίες 1 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ: ΠΙΝΑΚΑΣ Ο ΟΝΤΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ Τύπος Συνεδρίας (Πίνακας Α) Περίοδος Αναμονής (σε μήνες) για Καλυπτόμενα Μέλη μέχρι 18 ετών Περίοδος Αναμονής (σε μήνες) για Ασφαλισμένους και Καλυπτόμενα Μέλη

Διαβάστε περισσότερα

Αισθητικά και αρµονικά Τεχνητά δόντια ίνοντας ρυθµό στην προσθετική. Executive

Αισθητικά και αρµονικά Τεχνητά δόντια ίνοντας ρυθµό στην προσθετική. Executive Αισθητικά και αρµονικά Τεχνητά δόντια ίνοντας ρυθµό στην προσθετική Executive ίνοντας ρυθµό στην προσθετική Για την επίτευξη του φιλόδοξου αυτού ρόλου έχουµε ενεργοποιήσει όλες µας τις πηγές: εντατική

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Δ. Παρασκευής Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και

Διαβάστε περισσότερα

Από: Οδοντιατρικό Κέντρο "Dental Center"

Από: Οδοντιατρικό Κέντρο Dental Center Από: Οδοντιατρικό Κέντρο "Dental Center" Η ζιρκονία ή Y-TZP (Yttria τετραγωνικοί πολυκρύσταλλοι σταθεροποιημένης ζιρκονίας), είναι στιλπνή, χρώματος λευκού, που μοιάζει με τιτάνιο, είναι στερεό υλικό σε

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονικό Πρόγραμμα

Επιστημονικό Πρόγραμμα Επιστημονικό Πρόγραμμα Παρασκευή 28 Ιουνίου 2019 09.00-10.00 Προσέλευση- Εγγραφές Α ΑΙΘΟΥΣΑ (TULIP ROOM) 12.00-14.30 1η ΣΥΝΕΔΡΙΑ Προεδρεύοντες: Ν ΘΕΜΑΤΙΚΗΕΝΟΤΗΤΑΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ 12.00-13.00 Ενδοδοντική Επανεπέμβαση:

Διαβάστε περισσότερα

Χρήση εμφυτευμάτων ή εμφυτευμάτων και φυσικών δοντιών στην αποκατάσταση μερικά νωδών ασθενών

Χρήση εμφυτευμάτων ή εμφυτευμάτων και φυσικών δοντιών στην αποκατάσταση μερικά νωδών ασθενών Eμφυτευματολογία ΣTOMA 00; 8 : 4 Bιβλιογραφική ανασκόπηση Χρήση εμφυτευμάτων ή εμφυτευμάτων και φυσικών δοντιών στην αποκατάσταση μερικά νωδών ασθενών E. TΣAΛIΓOΠOYΛOY, Σ. ΣTEΦANIΔOY,M.KOKOTH Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Οδοντικής Τεχνολογίας

Τμήμα Οδοντικής Τεχνολογίας Οδηγίες Προς Τους Συγγραφείς Η «Σύγχρονη Οδοντική Τεχνολογία» δέχεται για δημοσίευση εργασίες, που αναφέρονται σε θέματα οδοντικής τεχνολογίας και ειδικότερα στο εργαστηριακό μέρος της κατασκευής των οδοντοπροσθετικών

Διαβάστε περισσότερα

Ενημέρωση και συγκατάθεση για χειρουργική τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων

Ενημέρωση και συγκατάθεση για χειρουργική τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων Ενημέρωση και συγκατάθεση για χειρουργική τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων Προτεινόμενη θεραπεία: Μετά από προσεκτική κλινική και ακτινογραφική εξέταση του στόματος και εκτίμηση της κατάστασης μου, ο

Διαβάστε περισσότερα

Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων

Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων Ονοματεπώνυμο

Διαβάστε περισσότερα

Οι εταιρείες. σας προσκαλούν στο: SKY Expert Meeting. 19-20 Ιουνίου 2015

Οι εταιρείες. σας προσκαλούν στο: SKY Expert Meeting. 19-20 Ιουνίου 2015 Οι εταιρείες & 1ο σας προσκαλούν στο: SKY Expert Meeting 19-20 Ιουνίου 2015 ΟΜΙΛΗΤΕΣ Hakan Ozyuvaci Αχιλλέας Κατσούπας Πελοπίδας Ι. Λομβαρδάς Κλεάνθης Μανωλάκης Αλέξανδρος Μανωλάκης Αίθουσα σεμιναρίων

Διαβάστε περισσότερα

2. Γενικά για τους συνδέσμους ακριβείας

2. Γενικά για τους συνδέσμους ακριβείας 2. Γενικά για τους συνδέσμους ακριβείας Σύνοψη Σ αυτό το κεφάλαιο θα δοθεί ο ορισμός των συνδέσμων ακριβείας, η περιγραφή τους και τα μέρη από τα οποία αποτελούνται, οι μέθοδοι ταξινόμησής τους, τα πλεονεκτήματα

Διαβάστε περισσότερα

Σειρά µετεκπαιδευτικών σεµιναρίων µε πιστοποιητικό από την Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Εµφυτευµατολόγων (BDIZ-EDI) και το πανεπιστήµιο Κολωνίας

Σειρά µετεκπαιδευτικών σεµιναρίων µε πιστοποιητικό από την Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Εµφυτευµατολόγων (BDIZ-EDI) και το πανεπιστήµιο Κολωνίας berlin_6th-group 2012:Layout 1 11/23/12 3:16 PM Page 1 7o Group Oral Implantology Σειρά µετεκπαιδευτικών σεµιναρίων µε πιστοποιητικό από την Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Εµφυτευµατολόγων (BDIZ-EDI) και το πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

Κεραμικά στην οδοντική χειρουργική

Κεραμικά στην οδοντική χειρουργική Κεραμικά στην οδοντική χειρουργική Στρατής Παπάζογλου Επίκ. Καθηγητής Προσθετολόγος, MS, PhD Τι είναι κεραμικά υλικά; Είναι υλικά που αποτελούνται από ενώσεις μετάλλων με μη μεταλλικά στοιχεία Μπορεί να

Διαβάστε περισσότερα

Κριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT)

Κριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT) Clinical Research & Evidence-Based Medicine Unit Aristotle University of Thessaloniki Κριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT) Πασχάλης Πάσχος MD, MSc Γαστρεντερολόγος Μονάδα Κλινικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΚΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΕΚΜΑΓΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ

ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΚΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΕΚΜΑΓΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΚΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΕΚΜΑΓΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ Έγινε λήψη αρχικών αποτυπωμάτων; Επιλέχθηκε το σωστό σε μέγεθος δισκάριο; Το αποτύπωμα τοποθετήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Η κοινωνική στήριξη και η συμμόρφωση προς τη θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια: συστηματική ανασκόπηση

Η κοινωνική στήριξη και η συμμόρφωση προς τη θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια: συστηματική ανασκόπηση Η κοινωνική στήριξη και η συμμόρφωση προς τη θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια: συστηματική ανασκόπηση Κατερίνα Φιλίππου Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό Τμήμα Νοσηλευτικής Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

Επιλογή Δείγματος. Απόστολος Βανταράκης Αναπλ. Καθηγητής Ιατρικής

Επιλογή Δείγματος. Απόστολος Βανταράκης Αναπλ. Καθηγητής Ιατρικής Επιλογή Δείγματος Απόστολος Βανταράκης Αναπλ. Καθηγητής Ιατρικής Δειγματοληψία Να κατανοηθούν: Γιατί κάνουμε δειγματοληψία Ορισμοί δειγματοληψίας Αντιπροσωπευτικότητα Κύριοι μέθοδοι δειγματοληψίας Λάθη

Διαβάστε περισσότερα

Η αβεβαιότητα στη μέτρηση.

Η αβεβαιότητα στη μέτρηση. Η αβεβαιότητα στη μέτρηση. 1. Εισαγωγή. Κάθε μέτρηση, όσο προσεκτικά και αν έχει γίνει, περικλείει κάποια αβεβαιότητα. Η ανάλυση των σφαλμάτων είναι η μελέτη και ο υπολογισμός αυτής της αβεβαιότητας στη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ. Επιστ. Υπεύθυνος: Α. Δουκουδάκης. Συντονιστής: Σ. Σιλβέστρος

ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ. Επιστ. Υπεύθυνος: Α. Δουκουδάκης. Συντονιστής: Σ. Σιλβέστρος ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Επιστ. Υπεύθυνος: Α. Δουκουδάκης Συντονιστής: Σ. Σιλβέστρος Το συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών απευθύνεται σε γενικούς οδοντιάτρους, αλλά και σε ειδικευμένους με μικρή ή καθόλου πείρα στον χώρο

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 15 Επένθετες Επιεμφυτευματικές Αποκαταστάσεις

Κεφάλαιο 15 Επένθετες Επιεμφυτευματικές Αποκαταστάσεις Κεφάλαιο 15 Επένθετες Επιεμφυτευματικές Αποκαταστάσεις ΟΛΓΑ ΝΑΚΑ, ΛΕΚΤΟΡΑΣ Εργαστήριο Οδοντικής και Ανωτέρας Προσθετικής, Τομέας Προσθετικής, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

Μονοφασικά και Διφασικά Εμφυτεύματα. Πως επηρεάζεται η οστεοενσωμάτωση και η μακροβιότητα ανάλογα με τον τύπο του εμφυτεύματος.

Μονοφασικά και Διφασικά Εμφυτεύματα. Πως επηρεάζεται η οστεοενσωμάτωση και η μακροβιότητα ανάλογα με τον τύπο του εμφυτεύματος. Στοματική Χειρουργική ΣTOMA 2013; 41: 173-180 Βιβλιογραφική Ανασκόπηση Μονοφασικά και Διφασικά Εμφυτεύματα. Πως επηρεάζεται η οστεοενσωμάτωση και η μακροβιότητα ανάλογα με τον τύπο του εμφυτεύματος. ΕΛ.-ΣΩΤ.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΟΔΟΝΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ. Οδηγός Προγράμματος

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΟΔΟΝΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ. Οδηγός Προγράμματος ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΟΔΟΝΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ Οδηγός Προγράμματος 1. Σκοπός του προγράμματος είναι η παροχή προχωρημένης θεωρητικής και κλινικής γνώσης καθώς και η ανάπτυξη δεξιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Οι Μετα-αναλύσεις. αναλύσεις. Μπεττίνα Χάιδιτς. Λέκτορας Υγιεινής Ιατρικής Στατιστικής Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ haidich@med.auth.gr

Οι Μετα-αναλύσεις. αναλύσεις. Μπεττίνα Χάιδιτς. Λέκτορας Υγιεινής Ιατρικής Στατιστικής Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ haidich@med.auth.gr Οι Μετα-αναλύσεις αναλύσεις Μπεττίνα Χάιδιτς Λέκτορας Υγιεινής Ιατρικής Στατιστικής Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ haidich@med.auth.gr Εισαγωγή Κεντρικό ρόλο στην αποδεικτική ιατρική Μέθοδος συνολικής εποπτείας των

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός. Σχολιασμού. Διπλωματικής Εργασίας

Οδηγός. Σχολιασμού. Διπλωματικής Εργασίας ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης: «Σπουδές στην Εκπαίδευση» Οδηγός Σχολιασμού Διπλωματικής Εργασίας (βιβλιογραφική σύνθεση) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΧΩΡΙΣ ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΜΕ ΠΟΡΩΔΗ ΕΠΙΚΑΛΥΨH ΣΕ ΥΠΟΚΕΦΑΛΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ.

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΧΩΡΙΣ ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΜΕ ΠΟΡΩΔΗ ΕΠΙΚΑΛΥΨH ΣΕ ΥΠΟΚΕΦΑΛΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. ΧΩΡΙΣ ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΜΕ Β Ορθοπαιδική Κλινική, Γενικό Νοσοκομείο Κιλκίς. Εισαγωγή Οι ενδείξεις αντιμετώπισης των υποκεφαλικών καταγμάτων του ισχίου σε ασθενείς άνω των εξήντα ετών με ολική αρθροπλαστική υπήρξε

Διαβάστε περισσότερα

Προσθετικές αποκαταστάσεις με σύνδεση φυσικών δοντιών και εμφυτευμάτων

Προσθετικές αποκαταστάσεις με σύνδεση φυσικών δοντιών και εμφυτευμάτων Σελ. 13. Για τελικό έλεγχο ΣΤΗ βιβλιογραφία αρ. 56 ένα όνομα πρέπει να θέλει κάτι ΣTOMA 2014; 42 : 211-2 Ακίνητη Προσθετική Βιβλιογραφική ανασκόπηση Προσθετικές αποκαταστάσεις με σύνδεση φυσικών δοντιών

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογία 3 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΕΛΕΤΩΝ. Ροβίθης Μ. 2006

Επιδημιολογία 3 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΕΛΕΤΩΝ. Ροβίθης Μ. 2006 Επιδημιολογία 3 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΕΛΕΤΩΝ Ροβίθης Μ. 2006 1 Τα στάδια της επιδημιολογικής έρευνας ταξινομούνται με μια λογική σειρά στην οποία κάθε φάση εξαρτάται από την προηγούμενη. Μια εκτεταμένη λίστα είναι

Διαβάστε περισσότερα

Η τοποθέτηση οδοντικών οστεοενσωµατούµενων εµφυτευµάτων, είναι µία επιτυχηµένη διαδικασία, σε

Η τοποθέτηση οδοντικών οστεοενσωµατούµενων εµφυτευµάτων, είναι µία επιτυχηµένη διαδικασία, σε ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 2009,66(3): 97-103 ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΘΕΜΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΟΣΤΕΟΕΝΣΩΜΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΩΝ ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΡΗΜΝΟΥ Μ. ΜΗΤΣΙΑΣ*, Ν. ΣΟΛ ΑΤΟΣ**, Σ. ΣΙΛΒΕΣΤΡΟΣ*** Π Ε Ρ Ι Λ Η Ψ Η Η τοποθέτηση οδοντικών

Διαβάστε περισσότερα

13. Σύνδεσμοι ημιακριβείας (με θηλυκό από Teflon)

13. Σύνδεσμοι ημιακριβείας (με θηλυκό από Teflon) 13. Σύνδεσμοι ημιακριβείας (με θηλυκό από Teflon) Σύνοψη Σ αυτό το κεφάλαιο γίνεται παρουσίαση μίας ειδικής ομάδας συνδέσμων ακριβείας γνωστών με το όνομα σύνδεσμοι ημιακριβείας. Ο όρος οφείλεται στη μέθοδο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Μαρία Χρίστου Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

DENTOMEDICA A.E CS 8100 Ψηφιακό Πανοραµικό CS 8100 από την Carestream. Με έξυπνο σχεδιασµό, µικρό όγκο και τέλεια εικόνα, είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεστε για το ιατρείο σας. Είναι σχεδιασµένο εργονοµικά,

Διαβάστε περισσότερα

Dental Expert. Ο Εξειδικευµένος Συνεργάτης του Οδοντιατρείου σας

Dental Expert. Ο Εξειδικευµένος Συνεργάτης του Οδοντιατρείου σας Dental Expert Ο Εξειδικευµένος Συνεργάτης του Οδοντιατρείου σας Αεροαποτριβή Άννα Ελµάογλου Ε.Π.Ε. - Φειδιππίδου 30, 11527, Aθήνα Tηλ 210 7770739, 210 7770757 Φαξ 210 7770716 email: info@dental-expert.gr

Διαβάστε περισσότερα

Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας. Δρ. Ιωάννης Γκιόσος

Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας. Δρ. Ιωάννης Γκιόσος Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας Δρ. Ιωάννης Γκιόσος Γιατί κάνουμε ανασκόπηση στη βιβλιογραφία; 1. Γιαναπροσδιορίσουμεκενάστηνέρευνατου γνωστικού μας αντικειμένου 2. Για να εντοπίσουμε νέες τάσεις στην έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ Παναγιώτου Νεοφύτα 2008969752 Επιβλέπων καθηγητής Δρ. Νίκος Μίτλεττον,

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή - Πειραματικοί Σχεδιασμοί. Κατσιλέρος Αναστάσιος

Εισαγωγή - Πειραματικοί Σχεδιασμοί. Κατσιλέρος Αναστάσιος Εισαγωγή - Πειραματικοί Σχεδιασμοί Κατσιλέρος Αναστάσιος 2017 Παραλλακτικότητα To φαινόμενο εμφάνισης διαφορών μεταξύ ατόμων ή αντικειμένων ή παρατηρήσεων-μετρήσεων, που ανήκουν στην ίδια ομάδα-κατηγορία,

Διαβάστε περισσότερα

12:30-13:00 Εισαγωγή στον κύκλο σεμιναρίων - Ενημερωτικό φυλλάδιο Σ. Σιλβέστρος

12:30-13:00 Εισαγωγή στον κύκλο σεμιναρίων - Ενημερωτικό φυλλάδιο Σ. Σιλβέστρος ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Επιστ. Υπεύθυνος: Α. Δουκουδάκης Συντονιστής: Σ. Σιλβέστρος Το συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών απευθύνεται σε γενικούς οδοντιάτρους, αλλά και σε ειδικευμένους με μικρή ή καθόλου πείρα στον χώρο

Διαβάστε περισσότερα

* Αισθητικές άμεσες και έμμεσες εμφράξεις (λευκά σφραγίσματα): Η χρήση υλικών, όπως

* Αισθητικές άμεσες και έμμεσες εμφράξεις (λευκά σφραγίσματα): Η χρήση υλικών, όπως ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ: Η Διαφορά της ΓΕΝΙΚΗΣ απο την ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ οδοντιατρικής,είναι: Γενικη οδοντιατρκή: Αφορά την υγεία του στόματος,καθώς και την πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία των παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου Συλλογή δεδομένων Πρωτογενή δεδομένα Εργαστηριακές μετρήσεις Παρατήρηση Παρατήρηση με συμμετοχή,

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες Γραµµές για την Ερµηνεία της Δύναµης Ανύψωσης της Γλώσσας (P max )

Κατευθυντήριες Γραµµές για την Ερµηνεία της Δύναµης Ανύψωσης της Γλώσσας (P max ) Κανονικές Τιµές Κανονικές Τιµές Δύναµης Ανύψωσης Γλώσσας Κανονικές Τιµές Γλωσσικής Αντοχής Κανονικές Τιµές Δύναµης Χειλιών Κατευθυντήριες Γραµµές για την Ερµηνεία της Δύναµης Ανύψωσης της Γλώσσας (P max

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών. Αναστασία Σοφιανοπούλου, MSc, PhD

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών. Αναστασία Σοφιανοπούλου, MSc, PhD Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Αναστασία Σοφιανοπούλου, MSc, PhD Η επιστημονική μέθοδος (Ι) Πληροφορίες αμερόληπτες και αντικειμενικές Πέντε βήματα: Παρατήρηση Διατύπωση ερευνητικού ερωτήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΜΕ9900 ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή Διάλεξη 7η Αναζήτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ Του Δρ. Κωνσταντίνου Δ. Στρατηγού Δ/ντού Ορθοπαιδικής Επανορθωτικής Χειρουργικής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΛΛΑΝΤΙΚΩΝ ΑΕΡΟΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΛΙΠΟΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΛΛΑΝΤΙΚΩΝ ΑΕΡΟΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΛΙΠΟΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Εξώφυλλο Το εξώφυλλο θα περιλαμβάνει τα εξής: 1. Το όνομα του Πανεπιστημίου, του Τμήματος και του Τομέα 2. Το όνομα του φοιτητή στη γενική 3. Τις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗ ΠΟΥ ΒΙΩΝΕΙ ΤΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Άντρη Αγαθαγγέλου Λεμεσός 2012 i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΕΑΝΙΚΗ ΙΔΙΟΠΑΘΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ Όνομα Φοιτήτριας: Μαρία Θωμά Αριθμός φοιτητικής ταυτότητας:2010221455

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Κ. Αλεξανδρής Αν. Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΑΠΘ

Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Κ. Αλεξανδρής Αν. Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΑΠΘ Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία Κ. Αλεξανδρής Αν. Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΑΠΘ Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης Μεταπτυχιακής Εργασία ς Βασικά Σημεία Καθορισμός Θέματος Επιλογή Επιβλέποντα Πρωτογενή

Διαβάστε περισσότερα

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας:

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας: Στόχος της ψυχολογικής έρευνας: Συστηματική περιγραφή και κατανόηση των ψυχολογικών φαινομένων. Η ψυχολογική έρευνα χρησιμοποιεί μεθόδους συστηματικής διερεύνησης για τη συλλογή, την ανάλυση και την ερμηνεία

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εισαγωγή Μεθοδολογία της Έρευνας ΕΙΚΟΝΑ 1-1 Μεθοδολογία της έρευνας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εισαγωγή Μεθοδολογία της Έρευνας ΕΙΚΟΝΑ 1-1 Μεθοδολογία της έρευνας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εισαγωγή Η Μεθοδολογία της Έρευνας (research methodology) είναι η επιστήμη που αφορά τη μεθοδολογία πραγματοποίησης μελετών με συστηματικό, επιστημονικό και λογικό τρόπο, με σκοπό την παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Ι. Δημόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών-ΤΕΙ Πελοποννήσου

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Ι. Δημόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών-ΤΕΙ Πελοποννήσου ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Ι. Δημόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών-ΤΕΙ Πελοποννήσου Σχηματική παρουσίαση της ερευνητικής διαδικασίας ΣΚΟΠΟΣ-ΣΤΟΧΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ερευνητικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1 Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ... 23 2 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ... 25 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 25 2.2 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ... 26 2.2.1 ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ... 26 2.2.2

Διαβάστε περισσότερα

.aiavramidis.gr www

.aiavramidis.gr  www Θεραπευτικός αλγόριθμος στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 Inzucchi et al. Diabetes Care. 2015;38(1):140-9 Συνδυασμός αγωνιστών των υποδοχέων του GLP-1 και βασικής ινσουλίνης Βασική ινσουλίνη Αποτελεσματικός

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικές Μελέτες στην Ελλάδα Ο δρόμος προς την αξιοπιστία από την πλευρά του ερευνητή: Εμπειρίες, προβλήματα και λύσεις. Γεώργιος Β.

Κλινικές Μελέτες στην Ελλάδα Ο δρόμος προς την αξιοπιστία από την πλευρά του ερευνητή: Εμπειρίες, προβλήματα και λύσεις. Γεώργιος Β. Κλινικές Μελέτες στην Ελλάδα Ο δρόμος προς την αξιοπιστία από την πλευρά του ερευνητή: Εμπειρίες, προβλήματα και λύσεις Γεώργιος Β. Παπαθεοδωρίδης Καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας Διευθυντής Πανεπιστημιακής

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Σχέση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού Θέση ύπνου των βρεφών και συχνότητα εμφάνισης του

Διαβάστε περισσότερα

Smart Dentin Grinder TM Διαδικασία Μηχανικής Ιστών στα Οστικά Μοσχεύµατα

Smart Dentin Grinder TM Διαδικασία Μηχανικής Ιστών στα Οστικά Μοσχεύµατα Smart Dentin Grinder TM Διαδικασία Μηχανικής Ιστών στα Οστικά Μοσχεύµατα Με την Smart Dentin Grinder TM, οι οδοντίατροι µπορούν να µετατρέψουν τα εξαγόµενα δόντια σε αυτογενές οστικό µόσχευµα. Με την Smart

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί ασθενείς χρειάζονται επιπλέον φθόριο για τον έλεγχο της τερηδόνας

Πολλοί ασθενείς χρειάζονται επιπλέον φθόριο για τον έλεγχο της τερηδόνας Οδηγός για διάφορες ομάδες ασθενών με τερηδονικό κίνδυνο Aσθενείς με τερηδονικό κίνδυνο που χρειάζονται διαφορετικές λύσεις για την αποτελεσματική πρόληψη της τερηδόνας ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ Colgate Duraphat

Διαβάστε περισσότερα

Κατάλογος Προσθετικών Εξαρτημάτων για Εμφυτευματικές Αποκαταστάσεις

Κατάλογος Προσθετικών Εξαρτημάτων για Εμφυτευματικές Αποκαταστάσεις Κατάλογος Προσθετικών Εξαρτημάτων για Εμφυτευματικές Αποκαταστάσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ 2015/2016 Novadental ΕΠΕ. Βερανζέρου 23, 10432 Αθήνα Tηλ.: 210 5233 307, Fax: 210 5237 657 www.novamind.gr - www.novadental.gr

Διαβάστε περισσότερα

Ευγενία Α. Μιχαηλίδου D.D.S., M.S.

Ευγενία Α. Μιχαηλίδου D.D.S., M.S. 1 Ευγενία Α. Μιχαηλίδου D.D.S., M.S. Μεσογείων 12, 11527 Αθήνα, Ελλάδα, Τηλ: 00302107474420 info@athensimplant.gr www.athensimplant.gr Ακαδημαϊκή εκπαίδευση Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Σεπτέμβριος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΑΘΗΝΑΙΩΝ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Τομέας Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΤΣΟΛΑΚΗ ΑΘΗΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευή 9 Μαΐου η Συνεδρία (Έναρξη) 14:00-20:20* Προεδρεύοντες-Συντονιστές: Σαµαράς Θ. Νεόφυτος.- Πούλης Ν. 13:00-14:00 Εγγραφές 14:00-14:20

Παρασκευή 9 Μαΐου η Συνεδρία (Έναρξη) 14:00-20:20* Προεδρεύοντες-Συντονιστές: Σαµαράς Θ. Νεόφυτος.- Πούλης Ν. 13:00-14:00 Εγγραφές 14:00-14:20 Παρασκευή 9 Μαΐου 2008 1 η Συνεδρία (Έναρξη) 14:00-20:20* Προεδρεύοντες-Συντονιστές: Σαµαράς Θ. Νεόφυτος.- Πούλης Ν. 13:00-14:00 Εγγραφές 14:00-14:20 Κουτσοπόδης Λεωνίδας (Εργαστηριούχος Οδοντοτεχνικός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Κεντούλλα Πέτρου Αριθμός Φοιτητικής Ταυτότητας 2008761539 Κύπρος

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή των μεταβατικών αποκαταστάσεων στην αισθητική επιτυχία των τελικών ακίνητων αποκαταστάσεων

Η συμβολή των μεταβατικών αποκαταστάσεων στην αισθητική επιτυχία των τελικών ακίνητων αποκαταστάσεων Η συμβολή των μεταβατικών αποκαταστάσεων στην αισθητική επιτυχία των τελικών ακίνητων αποκαταστάσεων Γιώργος Κ. Μιχελινάκης DDS, MSc, MPhil Προσθετολόγος, Κρήτη Εισαγωγή Στην ακίνητη οδοντική προσθετική,

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης

Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης Αναστασία Χριστοδούλου, Dr. Γεώργιος Δαμασκηνίδης Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας & Φιλολογίας Θεσσαλονίκη, 2015 Ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

Χώρος: ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ 1. Πληροφορίες: Ε-mail: Σηµαντικές Ηµεροµηνίες

Χώρος: ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ 1. Πληροφορίες: Ε-mail: Σηµαντικές Ηµεροµηνίες Οργανώνεται από: την Ελληνική Επιστηµονική Εταιρεία Φυσικοθεραπείας (Ε.Ε.Ε.Φ.) Υπό την αιγίδα: του Τµήµατος Φυσικοθεραπείας Πανεπιστηµίου Δυτικής Αττικής Χώρος: ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ 1 Πληροφορίες:

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή διατριβή ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Ονοματεπώνυμο: Λοϊζιά Ελένη Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικές ανασκοπήσεις (systematic-reviews) Δ. Παρασκευής Επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής

Συστηματικές ανασκοπήσεις (systematic-reviews) Δ. Παρασκευής Επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής Συστηματικές ανασκοπήσεις (systematic-reviews) Επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής dparask@med.uoa.gr Ιατρική βασισμένη στην τεκμηρίωση Εισαγωγή Για να ληφθεί μια «τεκμηριωμένη»

Διαβάστε περισσότερα

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ. Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist PT, MSc

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ. Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist PT, MSc ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist PT, MSc Εξειδικευμένες ασκήσεις προσαρμοσμένες στον τύπο της σκολίωσης Τρισδιάστατη αυτοδιόρθωση

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακά στοιχεία Άλλα στοιχεία 2. Πρόσθια υπερώια λωρίδα Ενδείξεις

Εργαστηριακά στοιχεία Άλλα στοιχεία 2. Πρόσθια υπερώια λωρίδα Ενδείξεις Πρόλογος Α. Εισαγωγικά Ι. Απαραίτητες Λειτουργικές Προϋποθέσεις Οδοντοστοιχιών III. Στάδια Κατασκευής Κινητών Μερικών Οδοντοστοιχιών Β. Γενικά Ι. Επιμέρους Τμήματα Κινητών Μερικών Οδοντοστοιχιών 1. Κύριος

Διαβάστε περισσότερα

10. Δοκοί (bars) Γενικά Αντιπροσωπευτικοί σύνδεσμοι τύπου δoκού

10. Δοκοί (bars) Γενικά Αντιπροσωπευτικοί σύνδεσμοι τύπου δoκού 10. Δοκοί (bars) Σύνοψη Σ αυτό το κεφάλαιο θα αναπτυχθούν οι δοκοί σαν τέταρτη κατηγορία συνδέσμων ακριβείας. Θα αναπτυχθούν τα σημαντικότερα σημεία του σχεδιασμού τους και οι ειδικές τεχνικές εφαρμογής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Α Κάθε µια από τις παρακάτω φράσεις (1α, 1β, 1γ, 2α κτλ) µπορεί να είναι σωστή ή λανθασµένη. Ποιες είναι σωστές και ποιες όχι;

ΜΕΡΟΣ Α Κάθε µια από τις παρακάτω φράσεις (1α, 1β, 1γ, 2α κτλ) µπορεί να είναι σωστή ή λανθασµένη. Ποιες είναι σωστές και ποιες όχι; 2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ. ΣΚΟΠΟΣ στο τέλος της ενότητας είναι να γνωρίζετε - Τι είναι η «δειγµατοληπτική κατανοµή» π.χ. της µέσης τιµής - τι είναι και σε τι χρησιµεύει το «τυπικό σφάλµα της µέσης

Διαβάστε περισσότερα

Γ. Πειραματισμός Βιομετρία

Γ. Πειραματισμός Βιομετρία Γενικά Πειραματικό σχέδιο και ANOVA Η βασική διαφορά μεταξύ των πειραματικών σχεδίων είναι ο τρόπος με τον οποίο ταξινομούνται ή κατατάσσονται οι πειραματικές μονάδες (πειραματικά τεμάχια) Σε όλα τα σχέδια

Διαβάστε περισσότερα

Ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι για την αρθροπλαστική του ισχίου και του γόνατος

Ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι για την αρθροπλαστική του ισχίου και του γόνατος Ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι για την αρθροπλαστική του ισχίου και του γόνατος 1. Τι είναι οι ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι για την αντικατάσταση ισχίου και γόνατος; Ο όρος ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι (ΕΕΜ)

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρική Επιστήμη

Οδοντιατρική Επιστήμη Οδοντιατρική Επιστήμη Επιστήμη της Yγείας του Στόματος & των Δοντιών «Επιστήμη των Mεταμορφώσεων» Ανδρεάδης Δημήτριος Οδοντίατρος-Στοματολόγος Λέκτορας Εργαστηρίου Στοματολογίας Οδοντιατρικής Σχολής ΑΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Από τη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ - 9900 ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

ΜΕ - 9900 ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΕ9900 ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή Λέκτορας Διάλεξη

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5 Κριτήρια απόρριψης απόμακρων τιμών

Κεφάλαιο 5 Κριτήρια απόρριψης απόμακρων τιμών Κεφάλαιο 5 Κριτήρια απόρριψης απόμακρων τιμών Σύνοψη Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται δύο κριτήρια απόρριψης απομακρυσμένων από τη μέση τιμή πειραματικών μετρήσεων ενός φυσικού μεγέθους και συγκεκριμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ολικές Οδοντοστοιχίες

Ολικές Οδοντοστοιχίες ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9: Γενικοί κανόνες αισθητικής του προσώπου και του στόματος σε σχέση με την ολική νωδότητα Αργύρης Πισιώτης Καθηγητής Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Εισαγωγή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας. Τμήμα Φυσικοθεραπείας. Προπτυχιακό Πρόγραμμα. Μάθημα: Βιοστατιστική-Οικονομία της υγείας Εξάμηνο: Ε (5 ο )

Ενότητα 1: Εισαγωγή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας. Τμήμα Φυσικοθεραπείας. Προπτυχιακό Πρόγραμμα. Μάθημα: Βιοστατιστική-Οικονομία της υγείας Εξάμηνο: Ε (5 ο ) ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας Τμήμα Φυσικοθεραπείας Προπτυχιακό Πρόγραμμα Μάθημα: Βιοστατιστική-Οικονομία της υγείας Εξάμηνο: Ε (5 ο ) Ενότητα 1: Εισαγωγή Δρ. Χρήστος Γενιτσαρόπουλος Λαμία, 2017 1.1. Σκοπός και

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ -9900 3 η Εισήγηση

ΜΕ -9900 3 η Εισήγηση ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΕ9900 ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή Βασιλική Ζήση, PhD

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας

Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας A. Montgomery Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας Καρολίνα Δουλουγέρη, ΜSc Υποψ. Διαδάκτωρ Σήμερα Αναζήτηση βιβλιογραφίας Επιλογή μεθοδολογίας Ερευνητικός σχεδιασμός Εγκυρότητα και αξιοπιστία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» Αναλυτικές οδηγίες για τους συγγραφείς

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» Αναλυτικές οδηγίες για τους συγγραφείς ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» Αναλυτικές οδηγίες για τους συγγραφείς ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Το περιοδικό «Κυπριακά Νοσηλευτικά Χρονικά» είναι η επίσημη επιστημονική έκδοση του Παγκύπριου Συνδέσμου

Διαβάστε περισσότερα