ορογραφί Εφηµερίδα των µελών του Χορευτικού Τοµέα του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου

Transcript

1 ορογραφί Φύλλο 13 ο Φεβρουάριος Εφηµερίδα των µελών του Χορευτικού Τοµέα του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου Α Ρ Θ Ρ Α Άρωµα αγάπης >>σελ. 3 Γράµµα από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καλίδονας «ΣΑΡΕΝΑ» >>σελ. 4 Το παράδειγµα! >>σελ. 6 Σύντοµη Ανασκόπηση δραστηριοτήτων του Χορευτικού Τοµέα >>σελ. 8 Γιατί οι φοιτητές αποτυγχάνουν στις εξετάσεις >>σελ. 10 Έχει η Ελλάδα κλασική µουσική; >>σελ. 11 Χοροί, γλέντια και παρατράγουδα >>σελ.14 ΚΑΠΠΑ ΟΚΙΑ, χωροχρονικό ταξίδι στα βάθη της Ανατολής >>σελ.16 Αστερίξ και Οβελίξ Εκδροµική Αποκριά Η Νύχτα των Στοιχειών Βενετσιάνικο Καρναβάλι Τραγούδια της Αποκριάς >>σελ.20 >>σελ.22 >>σελ.24 >>σελ.25 >>σελ.26 Πεδίο ράσης: ΤΗΕ ΜALL >>σελ.27 Εναλλακτικοί τρόποι διασκέδασης >>σελ.27 Στρίβειν δια του club >>σελ.28 Ακούστε... είτε... ιαβάστε... >>σελ.29 Γευστικές Προτάσεις >>σελ.30 Βολτίτσα στο υψηλότερο σηµείο του Λεκανοπεδίου >>σελ.31 Η συνταγή µας >>σελ.32 ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ Το φέρνει µια καινούρια χρονιά για όλους µας γεµάτη µε ελπίδες και προσδοκίες. Το ίδιο ισχύει και για το χορευτικό το οποίο αισίως µπαίνει στο 18 ο έτος λειτουργίας. Το νέο έτος φέρνει πολλές δραστηριότητες για το Χορευτικό Τοµέα και πολλές προτάσεις από τα µέλη του όπως θα διαβάσετε στις επόµενες σελίδες. Το παρόν φύλλο όµως µάς ενηµερώνει τι συνέβη στο χορευτικό και στο διάστηµα που µεσολάβησε από τη προηγούµενη έκδοση της εφηµερίδας. Ένα τέτοιο σηµαντικό γεγονός είναι η παράσταση στην Aula για την ενίσχυση του Πολιτιστικού Συλλόγου «ΣΑΡΕΝΑ» του πυρόπληκτου χωριού Καλίδονας Ζαχάρως. Σε 2 άρθρα και στο ευχαριστήριο γράµµα από το Σύλλογο «ΣΑΡΕΝΑ» αποτυπώνονται οι καλύτερες εντυπώσεις για αυτή τη κίνηση του Χ.Τ.. Ακόµη θα διαβάσετε για τη Καππαδοκία, µια από τις περιοχές που χορεύτηκαν στη παράσταση. Παράλληλα έχουµε κάποια σχόλια για τη διδασκαλία των παραδοσιακών χορών ενώ σε άλλο άρθρο πληροφορούµαστε ότι η Ελλάδα έχει κλασική µουσική. Επειδή όµως η εξεταστική περίοδος κοντεύει (για κάποιους εκτός ΕΜΠ µπορεί και να ξεκίνησε) στη σελίδα 10 σας ευχόµαστε καλή επιτυχία µε το πιο πρωτότυπο τρόπο! Άλλο ένα κεντρικό θέµα της εφηµερίδας είναι οι Απόκριες! Το τριήµερο της Καθαράς ευτέρας (8-10 Μαρτίου) δεν είναι και πολύ µακριά. Γι αυτό έχουµε προορισµούς για το τριήµερο και αποκριάτικα και καρναβαλικά έθιµα. Φυσικά όλη η εφηµερίδα διαθέτει γερή δόση χιούµορ µε αποκορύφωµα τις τελευταίες σελίδες που µας παρουσιάζουν ιαδικτυακό χιούµορ και σχολιασµό της επικαιρότητας. Κανόνες Οδήγησης Ελλήνων >>σελ.32 Ιστορίες ιαδικτύου >>σελ.33

2 Χ ο ρ ο γ ρ α φ ί α ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ Ε.Μ.Π. ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚ ΟΣΗΣ Βαλαβάνης Γιάννης Βρεττού Ευγενία Βρεττού Ευαγγελία Ζιώγας Βασίλης Πατσιούρας Χρήστος Σκαµνέλη Φωτεινή Σωτηρ οπού λου ήµ ητρα Χατ ζηµιχαή λ Ροµίνα ΣΕ ΑΥΤ Ο ΤΟ Φ Υ Λ ΛΟ ΣΥΝ Ε ΡΓ ΑΣΤΗΚΑ Ν ΟΙ: Βρεττού Ευαγγελία Βρεττού Ευγενία Γαλιώτου Βάλια Ερωτοκρίτου Ελένη Ζιώγας Βασίλης Κουτρούµπας Ηλίας Κουτσουλιέρη Ευγενία Μαντικού Κατερίνα Πατσιούρας Χρήστος Πουρνάρας Κώστας Στεφοπούλου Κατερίνα Toυµπανιάρη Νάντια Αριθµός φύλλου 13 Τεύχο ς Φε βρου αρίου Κυκλοφορί α 150 φύ λλα Με την έναρξη της χρονιάς αντιπροσωπία του Χορευτικού Τοµέα, του θεατρικού και της χορωδίας συναντήθηκε µε τον Πρύτανη, παρουσία της προϊσταµένης του Μουσικού Τµήµατος, Ευγενίας Κουτσουλιέρη µε αφορµή την έκθεση των αιτηµάτων των τριών τοµέων και µελλοντική επίλυση των πάγιων προβληµάτων. Μετά από πολύωρη συζήτηση ο Πρύτανης δεσµεύτηκε να παρέµβει δραστικά για να επιλυθούν σχετικά άµεσα θέµατα όπως: στεγανοποίηση οροφής, τοποθέτηση ξύλινου δαπέδου, αλλαγή κλιµατιστικών. Έκπληξη αποτέλεσε για όλους η πρυτανική υπόσχεση για µελλοντική στέγαση του Μουσικού Τµήµατος στο παλιό γυµναστήριο του ΕΜΠ, µετά από γενική αναµόρφωση αυτού µε ήδη εγκεκριµένα χρήµατα. Μετά από αυτά τα αισιόδοξα νέα ας δούµε τα σχέδια του χορευτικού για φέτος. Στα γενικότερα πλαίσια των εκδηλώσεων σχετικά µε την ελληνική παράδοση θα διοργανωθεί τριήµερη έκθεση (30-31/3 και 1/4 ) µε τίτλο «Λαϊκός Πολιτισµός» στο ΣΕΦ υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου Περιφέρειας. Το χορευτικό µας θα δώσει το παρόν µε χορευτική παράσταση και ενδεχοµένως θα στηθεί περίπτερο µε προβολή λαογραφικού υλικού. Παράλληλα, πληροφορίες µας ενηµερώνουν ότι η επόµενη ηµερίδα πανεπιστηµιακών χορευτικών (θεσµός που οργανώθηκε για πρώτη φορά από το χορευτικό µας σε συνεργασία µε εκείνο της Πάτρας) θα φιλοξενηθεί από το Πανεπιστήµιο των Ιωαννίνων το Μάη. Καινοτοµία της φετινής διοργάνωσης θα αποτελέσει η πρόσκληση και χορευτικών οµάδων παραδοσιακού χορού από ΤΕΙ και ΤΕΦΑΑ. υσάρεστη ωστόσο πρωτοτυπία, µας φαντάζει η πιθανή απουσία πρόσκλησης φοιτητικών οµάδων, που εκπροσωπούν άλλο είδος χορού (µπαλέτο, τζαζ, λάτιν, ευρωπαϊκοί χοροί, κ.α.) για λόγους που δεν κατανοούµε. Ο Χορευτικός Τοµέας του ΕΜΠ και η Χορευτική Οµάδα των Πολιτιστικών Φοιτητικών Οµάδων Παν/µιου Πάτρας πιέζουν ώστε να αποφευχθεί το παραπάνω ενδεχόµενο. Επίσης, αν και για τους µαθητές ίσως φαίνεται αρκετά πρόωρο, οι δάσκαλοι έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν την τελική παράσταση του Χορευτικού Τοµέα, της οποίας σκοπός είναι αφ ενός να παρουσιαστεί το έργο της χρονιάς και αφ ετέρου να περάσουµε όµορφα κατά τη διάρκεια των προβών και της παράστασης. Τέλος, εφόσον είµαστε δηµοσιογράφοι που αφουγκραζόµαστε τον παλµό των µελών του χορευτικού µας, µεταφέρουµε το αίτηµα για διοργάνωση µιας εκδροµής, η οποία θα αποτελέσει αφορµή για να έρθουµε πιο κοντά και για να διασκεδάσουµε όπως µόνο εµείς ξέρουµε. ΕΚ ΟΣΗ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Μουσικό Τµήµα - Χορευτικός Τοµέας, τηλ , Ηρώων Πολυτεχνείου 9, Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, Αθήνα e.ntua.gr ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΩΡΕΑΝ ΣΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΤ ΕΧΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ Η ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΟΥ ΙΑΤΥΠΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙ ΑΣ ΒΑΡΥΝΕΙ ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥΣ

3 Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση Ενίσχυσης & Αλληλεγγύης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Άρωµα αγάπης Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, έφτασε στο Μουσικό Τµήµα, ένα γράµµα από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καλίδονας «ΣΑΡΕΝΑ», που µας συγκλόνισε. Ο χώρος που τόσες φορές δέχθηκε τον Χορευτικό Τοµέα, για να συµµετάσχει σε εκδηλώσεις του, είχε µεταβληθεί σε Κρανίου τόπο από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού. Οι άνθρωποι που µας φιλοξένησαν σε περιόδους χαράς και δηµιουργίας, που µας άνοιξαν τόσες φορές τα σπίτια και την καρδιά τους, προσέφευγαν σε µας για βοήθεια. Άνθρωποι δικοί µας, που ζυµώσαµε µαζί τους τα όνειρα µας και τα εκφράσαµε δίπλα τους στην παραδεισένια γενέτειρά τους, αγέρωχοι στον πόνο, βρήκαν τη δύναµη και στήθηκαν ξανά µε το κεφάλι ψηλά στα αλώνια της συντριβής και µας κάλεσαν συµπαραστάτες στον αγώνα τους. «Η συνείδηση είναι το βάθος του ανθρώπου, η αγάπη είναι το πλάτος τον», έλεγε ο Νικηφόρος Βρεττάκος. Με συγκλονισµένη ψυχή και µε απέραντη αγάπη, τα µέλη του Χορευτικού Τοµέα, δεν χρειάστηκε να το σκεφτούν δεύτερη φορά. Έδωσαν αµέσως την απάντηση σύµπνοιας και αλληλεγγύης και άπλωσαν το χέρι συµπαράστασης στους φίλους και συνοδοιπόρους του πολιτισµού. Από κείνη τη στιγµή, η καρβουνιασµένη γη, τα γκρεµισµένα σπίτια, τα µαύρα κρέπια που στέκονταν µετέωρα στα δένδρα, έγιναν δική µας υπόθεση. Οι άνθρωποι αυτοί, µας τίµησαν µε το δικαίωµα, να φυτεύσουµε και να σπείρουµε µαζί τους, το δικό τους αύριο, αλληλέγγυοι και συνυπεύθυνοι στο µέλλον τους, που ήταν και το αισθανόµαστε και δικό µας µέλλον. Τα υπέροχα παιδιά του Χορευτικού Τοµέα, οργάνωσαν άµεσα «Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση ενίσχυσης και αλληλεγγύης» στο Σύλλογο ΣΑΡΕΝΑ, διαθέτοντας τα έσοδα, υπέρ του αγώνα του. Και η εκδήλωση αυτή, που έγινε στις στο θέατρο AULA του Πανεπιστηµίου Αθηνών, που ευγενώς διέθεσε το χώρο για την εκδήλωση, ήταν µια εκδήλωση διαφορετική από κάθε άλλη. Η ζωντάνια των παιδιών, η εµφανής προσπάθεια τους να απαλύνουν τον πόνο, η συγκίνηση των υψηλών προσκεκληµένων µας από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «ΣΑΡΕΝΑ», η αγάπη που διέτρεχε απ' άκρη σ' άκρη την αίθουσα, σώριασαν τα συρµατοπλέγµατα του µοναχικού αγώνα, δίνοντας το µήνυµα της αναγκαιότητας κοινού αγώνα ζωής, στα πεδία του χρέους. Τα καµµένα δένδρα της Καλίδονας, το αλωµένο βιος και ο αέρας που σφύριζε το ρέκβιεµ του θανάτου, µε µιας εξαφανίστηκαν και εδραιώθηκε η λάµψη των µατιών, των ντυµένων µε µεγαλείο καρδιάς, παιδιών του Χορευτικού Τοµέα, που έκαναν αναπαράσταση της ζωής, ξορκίζοντας το θάνατο, µε θαυµαστή ικανότητα και πείσµα. Τα µέλη του Συλλόγου ΣΑΡΕΝΑ, ήρθαν κοντά µας, έχοντας διασώσει µες την καρδιά, ένα κλαδί ελιάς από την πραγµατεία της ρίζας τους, από την µνήµη των καταβολών τους, αποφασισµένοι να υψωθούν στο γκρίζο παραλήρηµα των καιρών, για να κρεµάσουν ξανά το δικό τους άστρο στον ουρανό. Και µεις, ευλογηθήκαµε, να δηλώσουµε παρόντες, για να χτίσουµε µαζί τους την νέα µέρα, µεταλλάσσοντας τις σκιές σε φως, µέσα από το κρύσταλλο της αγάπης. Και αισθανθήκαµε περήφανοι για τα παιδιά του Πολυτεχνείου, που αποδείχθηκαν για άλλη µια φορά έµπρακτο κοµµάτι των κοινωνικών αγώνων του, και αισθανθήκαµε περήφανοι για τον Πρύτανη µας, Κώστα Μουντζούρη, που δήλωσε παρών στο προσκλητήριο αλληλεγγύης, ενισχύοντας τον αγώνα αποκατάστασης των ζηµιών, µε συµβολική προσφορά του Πολυτεχνείου, εκφράζοντας µε περίσσευµα ψυχής, την ουσία ύπαρξης και λειτουργίας ενός Ανωτάτου Πνευµατικού Ιδρύµατος. Φεβρουάριος Ευγενία Γ. Κουτσουλιέρη Συγγραφέας Προϊσταµένη Μουσικού Τµήµατος ΕΜΠ 3

4 Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση Ενίσχυσης & Αλληλεγγύης Προς Καλίδονα ΑΡΙΘ: 2 Το Χορευτικό Τοµέα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Το.Σ. του Πολιτιστικού µας Συλλόγου σας εκφράζει τις βαθύτατες ευχαριστίες του για την άµεση κινητοποίηση και ανταπόκριση σας στο κάλεσµα µας, για συµπαράσταση στις δύσκολες στιγµές του Συλλόγου µας και του χωριού µας γενικότερα, λόγω της πύρινης λαίλαπας, που αφάνισε ό, τι πολύτιµο είχαµε. Η οργάνωση χορευτικών εκδηλώσεων εντός του πανεπιστηµιακού χώρου για οικονοµική ενίσχυση του Συλλόγου µας, µας άφησε έκπληκτους. Η παρουσία µας στην εκδήλωση αυτή µας πληµµύρισε χαρά και συγκίνηση. Αισθανθήκαµε τόσο µικροί και ασήµαντοι µπροστά σε µία τόσο µεγαλειώδη εκδήλωση, που πραγµατοποιήθηκε για χάρη µας απ' την πιο µεγάλη αλλά και ιστορική Πολυτεχνική Σχολή της χώρας µας στον ιερό χώρο του Πανεπιστηµίου. εν µπορούµε να εκφράσουµε µε λόγια τα συναισθήµατα που εκείνες τις ώρες πληµµύρισαν την ψυχή µας! Οι κάτοικοι του χωριού µας και τα µελή του.σ που παρευρέθηκαν πήραµε κουράγιο και δύναµη να συνεχίσουµε την προσπάθεια, που δειλά δειλά αρχίσαµε για ανασυγκρότηση των όσων χάσαµε. Τόσο η οικονοµική, όσο και η ηθική συµπαράσταση του χορευτικού σας τµήµατος θα καταγραφεί στα νέα ιστορικά δεδοµένα του χωριού µας και θα αναρτηθεί στο Λαογραφικό µας Μουσείο για να θυµίζει στους νεότερους τη συµβολή σας στο «νέο γίγνεσθαι» του χωριού µας. Οι κάτοικοι του χωριού µας και όλα τα µέλη του.σ µαζί µε τις βαθύτατες ευχαριστίες τους σας στέλνουν και τις πιο θερµές ευχές τους για το νέο έτος. Το να είναι για όλους έτος ειρήνης, χαράς, υγείας και ευηµερίας. Για το ιοικητικό Συµβούλιο 4

5 Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση Ενίσχυσης & Αλληλεγγύης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 5

6 Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση Ενίσχυσης & Αλληλεγγύης Το παράδειγµα! Χαιρετώ σας φίλοι µου συγχορευτές! Αφορµή για τη γραφή µου αυτή αποτέλεσε η παράσταση που πραγµατοποιήθηκε στην AULA της Φιλοσοφικής Σχολής, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, για να εξυπηρετήσει κάποιους φιλανθρωπικούς, όπως ίσως λίγο κοινότυπα θα µπορούσε να λεχθεί, σκοπούς! Πιο συγκεκριµένα για την ενίσχυση των πυρόπληκτων περιοχών της Πελοποννήσου. Ξεκίνησα αυτές τις γραµµές µε τη λέξη «αφορµή», αλλά στην πραγµατικότητα θέλω να γράψω για την αιτία! Και η αιτία απλώς αναδεικνύεται από εκδηλώσεις σαν την παραπάνω. Ποια είναι αυτή; Πολιτισµός λέγεται! Ανάγλυφος και ουσιαστικός, γιατί ποιος άλλος ο σκοπός της ύπαρξής του αν όχι ο άνθρωπός;! Τα διασηµότερα έργα τέχνης, είτε είναι έργα ζωγραφικής ή γλυπτικής, είτε µουσικοθεατρικές παραστάσεις, είναι αυτά που άσκησαν τη µεγαλύτερη επιρροή στην καθηµερινότητα και στις ζωές των εκάστοτε κοινωνικών συνόλων, αν όχι όλης της ανθρωπότητας. Η παράσταση που δώσαµε, έκτος απ το γεγονός ότι χρησιµοποιήσαµε ως µέσο έκφρασης κάποιες µορφές τέχνης, έγινε και για να βοηθήσουµε συνανθρώπους µας! Και αυτό είναι πολιτισµός!! Η διάσταση και η σηµαντικότητα του οποίου, γίνεται ακόµα µεγαλύτερη αν αναλογιστούµε το χώρο, το χρόνο και τα µέσα που χρειάστηκαν για την πραγµάτωση αυτής, αλλά και των όποιων άλλων εκδηλώσεων. Βασικά, παράδοξα απλά, το µεράκι των φίλων και δασκάλων µας χρειάστηκε και φυσικά η δική µας παρουσία! Γιατί για όποιον δεν το συνειδητοποιεί, το να προσφέρεις τις γνώσεις σου (π.χ. χορευτικές), ή την αγάπη σου (π.χ. σε συνανθρώπους σου που βιώνουν δύσκολες µέρες) ή έστω πολύ απλά το να µοιράζεσαι τη χαρά σου, πέρα και µακριά από ιδιοτελείς σκοπούς, αφιλοκερδώς είναι πολύ-πολύ σηµαντικό! Ειδικά σε µία εποχή που πολλά πράγµατα έχουν δυστυχώς εκπέσει σε άσχηµες χρηµατοοικονοµικές συναλλαγές ή αποτελούν συµφωνίες λεπτών ισορροπιών και συµφερόντων. Ακόµα και αν κάποιος, κάποτε µπορεί και διακρίνει κάποιες ίσως µικρές πινελιές µαταιοδοξίας ή µικροεγωισµών, η ουσία είναι ότι στο χορευτικό τοµέα του ΕΜΠ, παράγεται πολιτισµός! Ο τοµέας πρέπει ν αποτελεί παράδειγµα καθώς καλώς ή κακώς οι έννοιες πολιτισµός, αγάπη και προσφορά είναι αλληλένδετες και τελικά για τις ζωές µας θεµελιώδεις! Ακόµα και αν δεν καταφέρνω να έρχοµαι σε όλα τα µαθήµατα, ειλικρινά, ευχαριστώ! ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ «ΣΑΡΕΝΑ» ΤΟΥ ΠΥΡΟΠΛΗΚΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΚΑΛΙ ΟΝΑ ΖΑΧΑΡΩΣ ΤΩΝ ΧΟΡΕΥΤΩΝ ΜΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΠΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝ ΤΗΝ ΕΚ ΗΛΩΣΗ. 6

7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση Ενίσχυσης & Αλληλεγγύης 7

8 Σύντομη Ανασκόπηση τ ων δραστη ρ ιο τήτω ν το υ Χορευτικ ού Το μ έα Για ν αποχαιρετήσουμε το 2007 ο Χορευτικός Τομέας διοργάνωσε το καθιερωμένο χριστουγεννιάτικο πάρτι στις 7/12/07, στο καθιερωμένο στέκι της Φοιτητικής Εστίας. Την οργάνωση της εκδήλωσης ανέλαβε σχεδόν αποκλειστικά ομάδα νέων μαθητών και δασκάλων, ενώ η συμμετοχή του κόσμου ήταν γι άλλη μια φορά σύσσωμη. Άλλη μια σημαντική εκδήλωση, που διοργάνωσε ο Τομέας, λίγο πριν τη λήξη του έτους, ήταν και η παράσταση αλληλεγγύης εγγύης, που δόθηκε προς τιμήν του πολιτιστικού συλλόγου «Σάρενα» του πυρόπληκτου χωριού Καλίδονα του δήμου Ζαχάρως Ηλείας. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στις 16/12/07 στην Aula της Φιλοσοφικής Σχολής. Αν και η συμμετοχή του κόσμου δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλη, δάσκαλοι και μαθητές του Χορευτικού μας έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό, ενώ συγκεντρώθηκε ένα αξιοσέβαστο ποσό (1400, συμπεριλαμβανομένων και των χρημάτων από τη συνεισφορά των μαθητών στα μαθήματα), που σίγουρα έδωσε πνοή στο σύλλογο. Τα παιδιά που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση των δασκάλων του παραδοσιακού τραγουδιού, έψαλλαν στις 19 Δεκεμβρίου τα κάλαντα στους κυρίους Πρύτανη και Αντιπρύτανη και στα διάφορα γραφεία του Κτιρίου Διοίκησης, όπως επίσης και σε άλλα σημεία της Πολυτεχνειούπολης (εστιατόριο, βιβλιοπωλείο Παπασωτηρίου, Γραμμικό κ.λ.π.). Κι όπως φαίνεται, τα κάλαντα του Χ.Τ. έχουν γίνει πλέον θεσμός, μιας και όλοι μας περίμεναν με ιδιαίτερη ευχαρίστηση, με παραγγελιές για κάλαντα από τον τόπο καταγωγής του ο καθένας, αλλά και με το κατιτίς τους για την ενίσχυση του ταμείου μας! Το ποσό που συγκεντρώθηκε έφτασε τα 500! Κοπή πίτας Για να μας πάει καλά η χρονιά διοργανώθηκε κοπή πίτας του Μουσικού τμήματος (συμμετείχαν και η χορωδία και το θεατρικό) στην αίθουσα του χορευτικού στις 22 Ιανουαρίου. Το ρεπορτάζ μάς ενημερώνει ότι πραγματοποιήθηκε πρώτα αγιασμός και μετά ακολούθησε η κοπή της πίτας. Το τυχερό φλουρί όμως δεν έκανε την εμφανισή του! Όλες οι έρευνες και οι ανακριτικές διαδικασίες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το φλουρί βρισκόταν στα κομμάτια που περίσσεψαν ή δε μπήκε ποτέ φλουρί ή το κέρδισε ο πάτερ! 8

9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Ο Βασίλης Βασιλάτος παραλαµβάνει το κοµµάτι της Οµάδας Κρουστών, την οποία ίδρυσε και διευθύνει από την κυρία Ευγενία Κουτσουλιέρη, Προϊσταµένη Προϊσταµένη του Μουσικού Τµήµατος και τον κύριο Μακρίδη, Μαέστρο και τέως κάτοχο της θέσης της κας Κουτσουλιέρη, οι οποίοι µας τίµησαν µε την παρουσία τους Ο χορός ήταν η φυσική συνέχεια της εκδήλωσης, στην οποία είχαµε και την ευκαιρία να δούµε πολλά παλιά µέλη του Χ.Τ., τα οποία οι υποχρεώσεις (στρατός, δουλειά, µεταπτυχιακά κλπ) κρατούν µακριά µας (αριστερά) Οι δασκάλες των λάτιν χορών επί τω έργω... (δεξιά) Μπράβο σε όλα τα παιδιά που ανταποκρίθηκαν για άλλη µια φορά στο κάλεσµα για ενίσχυση του µπουφέ! µπουφέ! Και του χρόνου, λοιπόν, να είµαστε όλοι καλά και να γλεντάµε έτσι όµορφα όλοι µαζί! Μόλις άρχισε μια νέα δρατηριότητα του Χορευτικού Τομέα με πρωτοβουλία της Βάλιας Γαλιώτου, η οποία συνίσταται στην κατασκευή κοσμημάτων με μόνο, βασισμένα σε παραδοσιακά σχέδια, μα και στην φλουριά και όχι μόνο προσωπική έμπνευση. Ήδη διαμορφώθηκε μια γωνιά στην αίθουσα του Χ.Τ. για να φιλοξενήσει τις εργασίες της νέας δραστηριότητας. Τα κοσμήματα αυτά θα φορεθούν στην τελική παράσταση και θα κοσμήσουν τις παραδοσιακές φορεσιές, τις ποδιές και τους κεφαλόδεσμους των χορευτών, ενώ το σημαντικότερο είναι ότι η κατασκευή αυτή θ αποτελέσει αφορμή για συνεύρεση των μελών του χορευτικού και περαιτέρω ενασχόληση κι έρευνα της παράδοσής μας. Φυσικά, τα κομμάτια αυτά θα προστεθούν στην μικρή περιουσία του χορευτικού. Ελπίζουμε ότι οι μαθητές θ ανταποκριθούν στο κάλεσμα αυτής της δραστηριότητας. Προσοχή: Κλοπές στα λεοφωρεία του Ζωγράφου!! Αγα ητοί αναγνώστες, έχετε υ όψη ότι εδω και κά οιους µήνες έχουν συµβεί ολλές κλο ές στα λεωφορεία ου εξυ ηρετούν την εριοχή του Ζωγραφου και του Γουδίου. Σύµφωνα µε δηλώσεις της Αστυνοµίας ρόκειται για σ είρα αλλοδα ών γυναικών ου δρουν κατά οµάδες. Μόλις εντο ίσουν το "θύµα" τους, η µια σ ρωχνει το θύµα για να του α οσ άσει την ροσοχή και οι άλλες ανοιγουν την τσάντα της γυναικας και κλέβουν το ορτοφόλι της. έχετε το νου σας, ρόκειται για ε αγγελµατίες, δυστυχώς!! 9

10 Φοιτητική Ζωή Γιατί φοιτητές αποτυγχάνουν στις εξετάσεις: Όπως προκύπτει από τις αυστηρά τεκµηριωµένες απόψεις που διατυπώνονται δεν φταίνε οι φοιτητές για τις αποτυχίες τους, αλλά ο αριθµός των ηµερών που έχει ο χρόνος! Ελπίζουµε φέτος να ξεφύγατε από την µαύρη τρύπα που κυνηγάει το φοιτητικό χωροχρόνο και να περάσετε κανένα (δηλαδή κάποιο) µάθηµα! το Σεπτέµβριο.. Εν αρχή ήν ο χρόνος Ο χρόνος έχει 365 ηµέρες Αν βγάλουµε τις 52 Κυριακές,µας µένουν 313 µέρες Οι 60 µέρες του καλοκαιριού παραείναι ζεστές για να διαβάσουµε...άρα µένουν µόνο 253 Κοιµόµαστε 8 ώρες την ηµέρα,συνεπώς σ'ένα χρόνο αυτό σηµαίνει 122 µέρες ύπνου Μας υπολείπονται λοιπόν 131 µέρες Αν χαζεύουµε µόνο για 1 ώρα την ηµέρα, χάνουµε άλλες 15 µέρες κ' έτσι µας µένουν µόνο 116 Τρώµε 2 ώρες την ήµερα, δηλαδή 30 ηµέρες Χάνουµε 2 ώρες την ηµέρα για µετακινήσεις, δηλαδή άλλες 30 Με αυτόν τον τρόπο µας µένουν 56 µέρες ελεύθερες Αν αφαιρέσουµε όµως τις 50 ηµέρες συνολικών διακοπών, θα µας µείνουν µονάχα 6 µέρες... Κι αν αρρωστήσουµε τις µισές από αυτές, µένουν 3 ηµέρες... Κι αν βγούµε 2 µέρες, µένει µόνο ΜΙΑ!!! Ε...αυτή είναι η µέρα των γενεθλίων σου!! Συνεπώς... ΚΑΛΟ ΙΑΒΑΣΜΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΟΥ!!! 10

11 ΕΧΕΙ Η ΕΛΛΑ Α ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ; Κι όµως, όσο κι αν ακούγεται περίεργο, έχει! Και µάλιστα, όχι µόνο έχει την δική της µουσική, αλλά έχει συµβάλει κιόλας, ποικιλοτρόπως στη διαµόρφωση και στην εξέλιξη του είδους, το οποίο περιγράφεται µε τον ευρύτερο όρο «κλασική µουσική». Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα από την αρχή. Εν αρχή υπήρχαν οι κλίµακες, οι µείζονες και οι ελάσσονες, οι οποίες όµως από πού προήλθαν; Μα φυσικά αποτελούν απογόνους των αρχαίων ελληνικών κλιµάκων, των «τρόπων». Στη συνέχεια, στο τέλος της Αναγέννησης, περί το 1600 µας ανέκυψε στην Ιταλία το µουσικό είδος της όπερας. Ήταν, πιστεύεται, µια σαφής προσπάθεια των ελληνολατρών καλλιτεχνών της εποχής να αναβιώσουν το αρχαίο δράµα (άλλωστε λεκτικά opera= δράµα). Υπήρχε δραµατουργική πλοκή (µέρη µουσικής απαγγελίας ή ρετσιτατίβο όπως ονοµάζονται), χορικά (εκτελεσµένα πλέον από πολυφωνικές χορωδίες) και φυσικά αρχαιοελληνική θεµατολογία (στα πρώτα έργα). Στην πορεία βέβαια, το νέο αυτό µουσικό είδος της όπερας, αποµακρύνθηκε από την αρχαία τραγωδία καθώς, τόσο οι κοινωνικές και αισθητικές αντιλήψεις, όσο και τα µουσικά και καλλιτεχνικά µέσα είχαν διαφοροποιηθεί πλήρως σε σχέση µε εκείνα της Αθήνας του Περικλή. εν ήταν όµως µόνο οι πρώτες όπερες που είχαν ελληνικό θέµα. Η αρχαία Ελλάδα, µε την αστείρευτη µυθολογία και ιστορία της υπήρξε διαχρονικά πηγή έµπνευσης για τους σπουδαιότερους δηµιουργούς της κλασικής µουσικής. Το ίδιο όµως υπήρξε και η ηρωική Ελληνική Επανάσταση του 1821, που «τάραξε τα νερά» της Ιεράς Συµµαχίας και προκάλεσε θύελλα φιλελληνισµού στις ευρωπαϊκές χώρες. Σπουδαίοι συνθέτες, όπως ο γάλλος Μπερλιοζ, έγραψαν έργα για τον ξεσηκωµό, ενώ ο γνωστός µας Μπετόβεν αφιέρωσε και αυτός το έργο του «Τα ερείπια των Αθηνών» στην ελληνική εθνεγερσία. Καλά όλα αυτά περί αρχαίων προγόνων, ιστορίας και έµπνευσης. Τα ακούµε συνέχεια και σε όλους τους τοµείς. Τίποτε πιο απτό και πρακτικό δεν έχουµε προσφέρει ως λαός στον συγκεκριµένο χώρο; Ε λοιπόν κάτι λίγο έχουµε κάνει κι εµείς! Πρώτα - πρώτα στο επίπεδο των µουσικών ερµηνευτών. Όλοι µάλλον ξέρουµε τους διάσηµους σολίστες Λ. Καβάκο (βιολί),. Σγούρο (πιάνο) και Α. Μπάλτσα (µεσόφωνος). Ποιος όµως µπορεί να ξεχάσει και την µεγαλύτερη ντίβα του 20 ου αιώνα, την Μ. Κάλλας, όπως επίσης και τον πασίγνωστο µαέστρο, διευθυντή της Φιλαρµονικής και της Όπερας της Ν.Υόρκης έλληνα συνθέτη ηµ. Μητρόπουλο. Πρόκειται για δύο µορφές παγκοσµίου φήµης και ακτινοβολίας, που άφησαν τη σφραγίδα τους στα µουσικά πράγµατα του περασµένου αιώνα. Και στο χώρο των συνθετών υπάρχει τίποτα αξιοσηµείωτο; Βεβαίως και υπάρχει. Κατ αρχήν υπάρχει η δίκη µας ξεχωριστή Εθνική Μουσική Σχολή. Πρόκειται για ένα µουσικό ρεύµα που εµφανίστηκε τον 19 ο αιώνα σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, κύριο χαρακτηριστικό του οποίου ήταν, ότι µπόλιαζε τις κλασικές φόρµες και συνθέσεις µε στοιχεία από το τοπικό φολκλόρ της κάθε χώρας (ρυθµοί, κλίµακες, µελωδικά µοτίβα κ.α). Πολύ σηµαντικές και γνωστές είναι λ.χ. η Ρώσικη Σχολή (Γκλίνκα, Μουσόργκσκυ, Κόρσακωφ, Χατσατουριάν κ.α), η Τσέχικη (Σµέτανα, Ντβόρζακ) και η Ούγγρικη (Κόνταυ, Μπάρτοκ). Στην χώρα µας, το συγκεκριµένο καλλιτεχνικό ρεύµα, λόγω ιστορικών συνθηκών, εµφανίζεται στις αρχές του 20 ου αιώνα, αρκετές δεκαετίες αργότερα από την υπόλοιπη Ευρώπη. Καταφέρνει ωστόσο, να επιδείξει αξιοσηµείωτο και οµολογουµένως δύσκολο έργο, συµβιβάζοντας τα ασυµβίβαστα: από τη µία τη δυτικοευρωπαϊκή µουσική και από την άλλη τους βυζαντινούς «Ήχους», την ελληνική ρυθµολογία, τα δηµοτικά τραγούδια καθώς και την ανατολίζουσα αισθητική της δικής µας µουσικής παράδοσης. Πρωτεργάτης της Ελληνικής Εθνικής Μουσικής Σχολής, είναι ο συνθέτης και ιδρυτής του Εθνικού αλλά και του Ελληνικού Ωδείου Μ.Καλοµοίρης ( ), ο οποίος µε βασική πηγή έµπνευσης τη δηµοτική µούσα, το φολκλόρ και τους µύθους της πατρίδας µας έχει δηµιουργήσει όλων των ειδών τα µουσικά έργα: από όπερες (π.χ. Πρωτοµάστορας 1 ), συµφωνικά έργα ( π.χ. Συµφωνία της λεβεντιάς), κονσέρτα, µουσική δωµατίου, µελοποιήσεις ποιητών κ.λ.π. Συνοδοιπόροι του Καλοµοίρη στην προσπάθεια δηµιουργίας εθνικής µουσικής θεωρούνται επίσης οι Μ. Βάρβογλης ( ) και Αι. Ριάδης ( ) κ.α. Στη συνέχεια και µέχρι τις ηµέρες µας, δεκάδες Έλληνες συνθέτες έχουν αναδειχθεί, οι περισσότεροι δυστυχώς άγνωστοι στο ευρύ κοινό. Ακολουθώντας διαφορετικά ρεύµατα και δρόµους, αλλά και το προσωπικό του ύφος ο καθένας, συνέγραψαν πλήθος έργα, όλων των ειδών. Ωστόσο, όλοι σχεδόν κάποια στιγµή στην πορεία τους κατέφυγαν στην αστείρευτη πηγή της ελληνικής παράδοσης και ιστορίας για να αντλήσουν υλικό για τις δηµιουργίες τους. Σηµαντικότεροι εξ αυτών κρίνονται ο Ν. Σκαλκώτας ( ) και Ι. Ξενάκης, οι οποίοι ανήκουν στα ρεύµατα της σύγχρονης (και ολίγον δυσνόητης) µουσικής και αναγνωρίζονται διεθνώς ως ιδιοφυείς δηµιουργοί. Άλλα ονόµατα που θα πρεπε ν αναφέρουµε είναι ενδεικτικά οι Γ. Παπαϊωάννου, Γ. Σισιλιάνος, Α. Μπαλτάς, Γ. Κουρουπός, Γ. Κουµεντάκης, Π. Κούκκος, 1 Η συγκεκριµένη όπερα, βασισµένη στον µύθο του γεφυριού της Άρτας, ανέβηκε από την Εθνική Λυρική Σκηνή στο Μέγαρο Μουσικής στο τέλος Ιανουαρίου. Θα αποτελέσει επίσης µέρος των εκδηλώσεων, που θα έχουν επίκεντρο την Ελλάδα στους Ολυµπιακούς Αγώνες του Πεκίνου 11

12 . ραγατάκης και φυσικά οι πασίγνωστοι Μ. Θεοδωράκης και Μ. Χατζηδάκις., Οι τελευταίοι, εκτός από αγαπηµένα λαϊκά τραγούδια, έχουν γράψει και αρκετά αξιόλογα, έντεχνα έργα, όπως συµφωνικά, µουσική δωµατίου, όπερες, πιανιστικά, µουσική για κινηµατογράφο, µπαλέτο, θεατρικές παραστάσεις και αρχαίες τραγωδίες. Μάλιστα, ειδικά το τελευταίο είδος, η µουσική για το αρχαίο θέατρο, έχει υπηρετηθεί επάξια από πάµπολλους άλλους Έλληνες συνθέτες, µε αποτέλεσµα µία πλειάδα έργων, που ανεξάρτητα από το θεατρικό τους ρόλο, έχουν και αυτοτελή καλλιτεχνική αξία. εν αναφέραµε, όµως τίποτα για µια άλλη λαµπρή πτυχή της ελληνικής έντεχνης µουσικής, που σηµατοδότησε την αφετηρία της κλασικής δηµιουργίας στην χώρα µας. Η αρχή, λοιπόν, έγινε στα Επτάνησα, µε την έντονη µουσική καλλιέργεια, τη βαθιά ριζωµένη στην ψυχή των κατοίκων τους. Την ώρα που η υπόλοιπη χώρα στέναζε υπό τον Οθωµανικό ζυγό, πάρα πολλοί επτανήσιοι σπούδαζαν µουσική στα ωδεία της Ιταλίας ενώ άλλοι σταδιοδροµούσαν ως ερµηνευτές, όπως η Κερκυραία µεσόφωνος Έλενα Άνγκρη ( ) η οποία, χάρη στην εξαιρετική φωνή της, θριάµβευσε στη Βιέννη, Αγία Πετρούπολη, Η.Π.Α. και την Scala του Μιλάνου. Την ίδια στιγµή, συχνά πυκνά οι Ιταλικοί θίασοι επισκέπτονταν το θέατρο San Giacommο 2 της Κέρκυρας για να δώσουν παραστάσεις όπερας στο απαιτητικό επτανησιακό κοινό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναµενόµενο ήταν να δηµιουργηθεί µία τοπική µουσική σχολή συνθετών, η λεγόµενη Επτανησιακή, η οποία δικαίως θεωρείται ως η «αρχή» της κλασικής µουσικής στην Ελλάδα. Κύρια χαρακτηριστικά της, οι έντονες επιδράσεις του Ιταλικού ύφους και κουλτούρας, αλλά και τα πρώτα σκιρτήµατα αναζήτησης της ελληνικής µουσικής ταυτότητας. Τότε, για πρώτη φορά στην ιστορία γράφονται κλασικά έργα από Έλληνες, οι πρώτες όπερες, τα πρώτα κοµµάτια για πιάνο, κιθάρα κ.λ.π Πρωτεργάτης της Επτανησιακής Σχολής και πρώτος ιστορικά Έλληνας κλασικός δηµιουργός είναι ο συνθέτης του Εθνικού Ύµνου Ν. Μάντζαρος ( ) Με σηµαντικές σπουδές στην Ιταλία, αρνήθηκε την διεύθυνση του Ωδείου της Νάπολι και του Μιλάνου και επέλεξε να επιστρέψει στην γενέτειρα του την Κέρκυρα όπου αφιερώθηκε στην δωρεάν µουσική εκπαίδευση των συµπατριωτών του. Από τα χέρια του ξεπήδησε το σύνολο σχεδόν των συνθετών της Επτανησιακής Σχολής, και για το λόγο αυτό θεωρείται θεµελιωτής της δυτικότροπης µουσικής στην χώρα µας. Έγραψε θρησκευτική µουσική, λειτουργίες (καθολικές και ορθόδοξες), συµφωνίες, όπερες (στα Ιταλικά), έργα για πιάνο κ.α. Μαθητές του υπήρξαν ο επίσης Κερκυραίος Σ. Ξυνδάς ( ), που έγραψε την πρώτη όπερα σε ελληνική γλώσσα (Υποψήφιος Βουλευτής) και ο Ζακυνθινός Π.Καρρέρ ( ). Στην ίδια σχολή ανήκει επίσης ο συνθέτης του Ολυµπιακού Ύµνου, Κερκυραίος Σ. Σαµαράς ( ), οι όπερες του οποίου (Φλόρα Μιράµπιλις, Μάρτυς, Ρεά) - σε Ιταλική γλώσσα γραµµένες σηµείωσαν τεράστια επιτυχία στην γειτονική χώρα, αναδεικνύοντας τον ως τον πρώτο Έλληνα συνθέτη µε διεθνή αναγνώριση. Σε συνέχεια αυτών, µια νεότερη γενιά επτανησίων µελοποιών, έρχεται, µε κοµµάτια που χάνουν προοδευτικά το Ιταλικό τους χρώµα προς όφελος της ελληνικότητας, να προετοιµάσει το έδαφος για την εµφάνιση της Εθνικής Σχολής (βλ. παραπάνω). Στην οµάδα αυτή κατατάσσονται οι Κερκυραίοι αδελφοί Ναπολέων και Γεώργιος Λαµπελετ και ο Κεφαλλονίτης. Λαυράγκας ( ), ιδρυτής του «Ελληνικού Μελοδράµατος», ενός µουσικού θιάσου, που απετέλεσε τον πυρήνα για την ίδρυση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ωστόσο η περίοδος κατά την οποία η κλασική µουσική στην πατρίδα µας θα έφτανε στο απόγειο της, µε ευρεία λαϊκή απήχηση, δεν έµελλε να είναι αυτή, της Επτανησιακής σχολής, αλλά λίγο αργότερα, στην εποχή του µεσοπολέµου, µε την άνθιση της ελληνικής οπερέτας. Το συγκεκριµένο, ανάλαφρο µουσικό είδος, είχε εµφανιστεί από τα τέλη του 19 ου αιώνα στα αθηναϊκά θέατρα, κυρίως µε γαλλικές και βιεννέζικες δηµιουργίες. Ωστόσο, χάρις σε δυο σπουδαίους συµπατριώτες µας δηµιουργούς, τον Θ. Σακελλαρίδη ( ) και Ν. Χατζηαποστόλου ( ), µετά το 1908, γράφονται και ανεβάζονται µε επιτυχία πλήθος ελληνικών έργων, τα οποία και για τρεις σχεδόν δεκαετίες µέχρι τον πόλεµο - εκτοπίζουν πρακτικά τα έργα ξένου ρεπερτορίου από τις αθηναϊκές αίθουσες. Η αρχή έγινε ακριβώς έναν αιώνα πριν (1908) µε την «Περουζε» του Σακελλαρίδη, η ανεπανάληπτη επιτυχία της οποίας υπήρξε η αφορµή για µια σειρά από επόµενες επιτυχίες και των δύο, όπως οι «Βαφτιστικός», «Στα παραπήγµατα», «Τσιγγάνικο αίµα», «Απάχηδες των Αθηνών», «Το κορίτσι της γειτονιάς» κ.α. Τόση µάλιστα ήταν η απήχηση τους, που ορισµένα τραγούδια και αποσπάσµατα τους, ακόµα και στις ηµέρες µας, διατηρούνται στη µνήµη του κόσµου και κυρίως των πιο ηλικιωµένων. Και που οφείλονταν αυτή η επιτυχία; Στο ότι το συγκεκριµένο είδος έγινε προσιτό στον µέσο Έλληνα. Η γλώσσα ήταν πια ελληνική και άρα κατανοητή, τα σενάρια επίκαιρα, η θεµατολογία ανάλαφρη και συχνά ευτράπελη, οι µελωδίες και οι ρυθµοί προσαρµοσµένοι στην ντόπια αισθητική, η πλοκή διανθισµένη µε µπαλέτα ή χορευτικά βαλς και το κοινό ζωντανό, να γελάσει, να γιουχάρει, να διασκεδάσει, να συµµετέχει, να τραγουδήσει και αυτό, όχι αποστειρωµένο, όπως σε καθώς πρέπει συναυλίες του σήµερα 2 Το θέατρο San Giacomo της Κέρκυρας, σηµερινό δηµαρχείο της πόλης, υπήρξε το πρώτο και για πολλές δεκαετίες το µοναδικό µέρος στην Ανατολική Μεσόγειο στο οποίο ανέβαιναν παραστάσεις όπερας, ξεπερνώντας µεγαλουπόλεις όπως την Κων/πολη, Αλεξάνδρεια, Βουκουρέστι, Βελιγράδι κ.α. Η πρώτη παράσταση δόθηκε εκεί το 1733, αρκετά χρόνια πριν και από τη Σκάλα του Μιλάνου. 12

13 Επιπλέον, επρόκειτο για ένα είδος ελληνικό, «δικό µας», που αναπτύχθηκε εδώ, σε όλα του τα επίπεδα. Έτσι, πέρα από τους σύνθετες, και οι ερµηνευτές ξεπήδησαν όλοι από το ντόπιο δυναµικό. Αρχικά ήταν ψάλτες και ηθοποιοί της επιθεώρησης για να καταλήξουν επαγγελµατίες του κλασικού τραγουδιού, ενώ το ίδιο συνέβη και µε τις λίγες, µικρές και ανεπαρκείς αρχικά ορχήστρες, που χρόνο µε το χρόνο βελτιώθηκαν τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά. Αλλά, ήρθε τελικά ο Β Παγκόσµιος Πόλεµος και όλα τα παραπάνω έσβησαν ανεπιστρεπτί. Ή µήπως όχι; Κάτι έχει αποµείνει και αυτό αποδείχθηκε φέτος µε την πολύ µεγάλη επιτυχία που σηµειώνει η παράσταση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αφιερωµένη στα 100 χρόνια της Ελληνικής Οπερέτας και στον βασικό δηµιουργό της, τον Θεόφραστο Σακελλαρίδη, που µέχρι τον Απρίλιο θα παρουσιάζεται στο θέατρο ΑΚΡΟΠΟΛ. Πρόκειται για µια απολαυστική παράσταση, µε εκπαιδευτικό-ιστορικό, αλλά και συνάµα ψυχαγωγικό χαρακτήρα, σε κείµενα του µουσικολόγου Λ. Λιάβα. Τον πρώτο ρόλο έχουν τα κουστούµια εποχής και τα προσεγµένα σκηνικά, µε αέρα αθηναϊκής «µπελ επόκ», που σε συνδυασµό µε τις αφηγήσεις των δύο πρωταγωνιστών, του ηθοποιού Μ. Μητρούση και της µεσόφωνου Ν. Λοτσάρη, σε µεταφέρουν νοερά στην ροµαντική εποχή του µεσοπολέµου. Κι όλα αυτά επενδύονται µε την σπουδαία µουσική του µεγαλύτερου Έλληνα δηµιουργού οπερέτας, του Θ Σακελλαρίδη. Εξαιρετικές, τόσο στη σύλληψη όσο και στην ερµηνεία, άριες, ντουέτα, τρίο, οπερετικά νούµερα, χορωδιακά κοµµάτια, χοροί και µπαλέτα πλαισιώνουν την παράσταση, που παρά τον «κλασικό» χαρακτήρα της - πιστέψτε µε - σε συνεπαίρνει και δεν σε αφήνει σε κανένα σηµείο να βαρεθείς. Παρόλο που ο µέσος όρος ηλικίας του κοινού είναι ολίγον αυξηµένος (έως σιτεµένος!), σας προτείνω ανεπιφύλακτα να σπεύσετε να την δείτε. Αξίζει! Υ.Γ.: Η κλασική µουσική θεωρείται, γενικά, στην χώρα µας ως ένα είδος περιορισµένης απήχησης, ελιτίστικο, αποστειρωµένο και ξένο προς την ιδιοσυγκρασία αλλά και την παράδοση του Έλληνα. Ωστόσο, τέτοιες εκδηλώσεις, όπως αυτή της ΕΛΣ, υπενθυµίζουν και αποδεικνύουν, ότι όποτε οι έντεχνοι συνθέτες κατάφεραν να προσεγγίσουν την αισθητική του µέσου πολίτη, όπως συνέβη στα Επτάνησα τον 19 ο αι., µε την οπερέτα κατά τον µεσοπόλεµο, αλλά και µε τους Μ. Θεοδωράκη και Μ. Χατζηδάκι µεταπολεµικά, το συγκεκριµένο είδος άνθισε και κατέκτησε γρήγορα την κοινωνία. Είµαστε άλλωστε µεσογειακός λαός, µε αγάπη για το καλό τραγούδι και τις όµορφες, ζωντανές µελωδίες απ όπου κι αν προέρχονται. Να περιµένουµε άραγε σύντοµα µια αντίστοιχη διείσδυση της έντεχνης µουσικής στην ελληνική κοινωνία στο µέλλον; Ποιος ξέρει; Η ιστορία θα δείξει. Εµείς ας είµαστε τουλάχιστον δεκτικοί στα ερεθίσµατα και ας µην αποκλείουµε προκαταβολικά τίποτα. 13

14 Χοροί, γλέντια και παρατράγουδα Πάντα αναρωτιόµουν πώς πρέπει να ξεκινήσει ένα τέτοιο άρθρο. Σοβαρά, σύµφωνα µε τις εµπειρίες και τις γνώσεις που έχει ο καθένας και αυτά που γνωρίζει ότι «πρέπει» να γίνονται κατά την διάρκεια διδασκαλίας ενός χορού, ή χιουµοριστικά, παρουσιάζοντας τις τραγελαφικές σκηνές που όλοι, µε τον έναν ή τον άλλον τρόπο, έχουµε ζήσει κάποια στιγµή στο παρελθόν;;; Το ερώτηµα είναι βαθύτερο και γίνεται εµφανές όταν φτάσεις σε ένα σηµείο που θέλεις τη γνώση που έχεις αποκτήσεις να την περάσεις στην επόµενη χορευτική γενιά. Τι πρέπει να προσέξεις; Τι είναι αυτό που σε ενδιαφέρει; Να δείξεις κάτι που να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στην παράδοση ή να δείξεις κάποιον χορό µε τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ευχάριστος σε αυτούς που το µαθαίνουν; Και όσο πιο πολύ προχωράς, τόσο τα ερωτήµατα εντείνονται. Είσαι σε ένα µέρος κατά την διάρκεια κάποιας εκδήλωσης και παρατηρείς κάποιους ανθρώπους να χορεύουν «λάθος» έναν χορό, έχεις δικαίωµα να κρίνεις τον τρόπο που αυτοί εκφράζονται; Τον τελευταίο καιρό, και αυτό είναι κάτι πολύ ευχάριστο, παρατηρείται µία στροφή των ανθρώπων στην παράδοση και κατ επέκταση στους παραδοσιακούς χορούς. Υπάρχουν, πλέον, αρκετά χορευτικά παραδοσιακών χορών που χρόνο µε το χρόνο αυξάνουν το πλήθος των ατόµων που συµµετέχουν σε αυτά. Γίνονται πολλές εκδηλώσεις, όχι µόνο τοπικού χαρακτήρα (π.χ. πανηγύρια), αλλά και εθνικού και διεθνούς χαρακτήρα. Σε κάποιες τέτοιες εκδηλώσεις έλαβα και εγώ µέρος και θα ήθελα να µοιραστώ µαζί σας τις εµπειρίες µου. Επιτρέψτε µου όµως πρώτα να σας πω λίγα πράγµατα για µένα. Ξεκίνησα να χορεύω παραδοσιακούς χορούς στην ηλικία των 5, όχι τόσο γιατί ήταν δικιά µου επιλογή (πόσο υποκειµενική θα µπορούσε να είναι κάποια τέτοια επιλογή), όσο γιατί η µαµά µου λάτρευε τον χορό. Η µαµά αγαπάει την παραδοσιακή µουσική της περιοχής από την οποία κατάγεται. Μην φανταστείτε Μόνο καλαµατιανό και τσάµικο χορεύει Άντε και όταν σταµατήσουν οι χοροί, «πιάνει» τα τραγούδια της τάβλας. Έτσι, λόγω του ότι συχνά πυκνά έβαζε στο σπίτι να ακούσει δηµοτικά, το αυτί µου εξοικειώθηκε από πολύ νωρίς σε αυτά τα ακούσµατα. Και ενώ όλα τα παιδιά γύρω µου άκουγαν άλλα είδη µουσικής, κυρίως 70 και 80, εγώ µεγάλωσα µε το κλαρίνο και το µπουζούκι (ααα, ξέχασα να αναφέρω ότι η µεγάλη λατρεία του πατέρα µου, ο οποίος δεν µπορεί να χορέψει τίποτα άλλο εκτός από ζεϊµπέκικο, είναι τα ρεµπέτικα). Η µαµά µου είναι από τους ανθρώπους που µε το που παίξει η πρώτη νότα σε κάποιον χορό, θα ξεκινήσει να χορεύει και δεν θα σταµατήσει µέχρι να παίξει η τελευταία. Και µικρούλι τότε πιανόµουν δίπλα της και προσπαθούσα να ακολουθήσω, γιατί µου άρεσε πολύ που έβλεπα τα πρόσωπα των ανθρώπων να φωτίζονται κατά την διάρκεια του χορού. Και πάντα άκουγα τις συµβουλές της παρόλο που δεν πήγε ποτέ σε κάποιο χορευτικό για να της µάθουν πώς να χορεύει. «Πότε µην γελάσεις µε άνθρωπο όταν χορεύει, δεν υπάρχει σωστός και λάθος τρόπος, γιατί απλά εκείνη την ώρα βγάζει κάτι µέσα από την καρδιά του. Είναι ο µοναδικός, δικός του τρόπος να εκφράζεται.». «Να µην γελάς µε ανθρώπους που δεν έχουν καλή φωνή και τραγουδάνε, γιατί αυτοί οι άνθρωποι έχουν περισσότερο ανάγκη το να τραγουδήσουν εκείνη την δεδοµένη στιγµή». «Όταν κάποιος άνθρωπος αρχίσει να χορεύει ένα χορό κάπως και το ξέρεις πως είναι λάθος, µην σταµατήσεις να χορεύεις, αλλά να συνεχίσεις για να τιµήσεις των πρωτοχορευτή» Τότε δεν µπορούσα να πολυκαταλάβω όλα αυτά που εννοούσε. Τώρα όµως κάπως έχει ξεδιαλύνει το τοπίο µέσα µου. Ας γυρίσουµε λοιπόν στο θέµα µας. Ξεκίνησα από τότε να χορεύω. Και έχω πάει σε κάποιες εκδηλώσεις, στις οποίες άνθρωποι που έχουν ασχοληθεί πολύ περισσότερο µε τους χορούς, δείχνουν το πώς χορεύονται, σύµφωνα µε την παράδοση. Το ψάξιµο αυτό είναι επίπονο και πολύ δύσκολο, γι αυτό το λόγο τους ευχαριστώ εκ των προτέρων, για όλο τον κόπο και το χρόνο που χάσανε ψάχνοντας, και για όλο τον χρόνο που αφιερώνουν για να µεταβιβάσουν σε όλους τους άλλους τις γνώσεις τους. ηµιουργούνται όµως κάποια προβλήµατα κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων, στα οποία πιστεύω ότι υπεύθυνοι είναι αυτοί. Και εξηγώ αµέσως τι είναι αυτό που εννοώ. Συνήθως η εκδηλώσεις / τα σεµινάρια που προσελκύουν τον 14

15 περισσότερο κόσµο είναι συγκεκριµένες, γιατί εκεί πηγαίνουν και οι καλύτεροι δάσκαλοι, και έτσι τα περισσότερα χορευτικά θέλουν να πηγαίνουν σε αυτές. Μετά λοιπόν από τις παρουσιάσεις, τα βράδια κυρίως, γίνονται χορευτικές βραδιές στις οποίες τα άτοµα που έχουν παρακολουθήσει τα σεµινάρια καθώς και πληθώρα άλλων χορευτικών µπορούν να εξασκηθούν στους παραδοσιακούς χορούς που έχουν διδαχθεί. Εκεί αν είσαι τυχερός και πέσεις σε καµιά περιοχή όχι και τόσο δύσκολη, σύµφωνα µε την άποψη κάποιων χορευτικών, είσαι τυχερός γιατί µπορεί και να καταφέρεις να χορέψεις λίγο ανθρώπινα, αν όµως πετύχεις καµιά περιοχή πιο in, π.χ. Θράκη ή Πόντο ή Κρήτη κτλ., εεε, εκεί την έβαψες. Γίνεσαι µέρος τις καθόδου των βαρβάρων. Όλοι θέλουν να χορέψουν µπροστά και δηµιουργούνται πάρα πολλοί κύκλοι και όσοι µπαίνουν εµβόλιµα στο χορό πάνε και πιάνονται στις 5 πρώτες θέσεις και εκεί που είσαι 3 ος όταν ξεκινάει ο χορός, φτάνεις στο τέλος ή να κάθεσαι κάτω, γιατί δεν αντέχεις την κοπέλα µπροστά σου που σε έχει πατήσει φορές µε το τακούνι της και δεν σου έχει πει καν συγγνώµη, ή αν είσαι πολύ τολµηρός φτάνεις να τελειώσεις τον χορό στην θέση 158, στην καλύτερη των περιπτώσεων Άσε που από την άλλη έχεις τους οµιλητές των σεµιναρίων που θέλουν να χορέψει το δικό τους χορευτικό µπροστά, στην περιοχή την οποία δίδαξαν, λες και δεν µπορεί κανένας άλλος να την χορέψει. Και θα την χορέψουν µε τέτοιο τρόπο, και θα κάνουν τόσες φιγούρες που, εκ των πραγµάτων, η πλειοψηφία των ατόµων που παρακολούθησαν το σεµινάριο, δεν θα µπορέσουν να ακολουθήσουν. Πόσο φορές έχω φτάσει να σχολιάσω πολύ πιο άσχηµα έναν δάσκαλο, από κάποιον άνθρωπο που είναι τελείως ανίδεος;;; ΑΠΕΙΡΕΣ, δυστυχώς. Θέλω λοιπόν να σας δώσω ένα παράδειγµα που έζησα πρόσφατα στις Σέρρες. Είχα πάει µε κάποια άλλα παιδιά από το χορευτικό σε δύο τέτοιες εκδηλώσεις (Παρασκευή και Σάββατο). Την πρώτη µέρα τα πράγµατα ήταν λίγο πιο καλά όσον αφορά το πόσο εύκολα µπορούσες να χορέψεις, και απλά θα αναφέρω ότι καθ όλη την διάρκεια της εκδήλωσης οι πεντάδα που έσερνε τους χορούς κάθε περιοχής ήταν συγκεκριµένη, και αν για παράδειγµα ήταν 5 περιοχές υπήρχαν 5 τέτοιες πεντάδες. Το Σάββατο όµως, τι ήταν αυτό το πράγµα. Η εκδήλωση ξεκίνησε µε Χάλκινα Μακεδονίας και όπως καταλαβαίνετε όλοι σηκώθηκαν και άρχισαν να χορεύουν και η πίστα όλο και γέµιζε και όλο και γέµιζε και στο τέλος δεν υπήρχε άλλος χώρος για να µπουν άλλα άτοµα και άρχισε το ποδοπατητό. Και ξανά και ξανά. Και ξεκινούσες πιασµένος µε τους φίλους σου και µέσα σε 30 δευτερόλεπτα βρισκόταν ο ένας στη ύση και ο άλλος στην Ανατολή. Και µετά ήρθαν οι βάρβαροι. Φεύγουν τα Χάλκινα και έρχεται το ακορντεόν για Αν. Ρωµυλία. Εκεί έγινε χαµός. Ήθελαν όλοι να χορέψουν µπροστά κουλουριαστό. Πως µπορεί να γίνει κάτι τέτοιο όταν είναι 3-3 τα άτοµα; Έτσι άρχισαν να πιάνονται περισσότεροι για να καταφέρουν να χορέψουν, αλλά αποφάσισαν να χορεύει ο ένας κύκλος µέσα στον άλλο για να είναι αυτοί που φαίνονται. Και έτσι βρέθηκαν 10 κύκλοι να προσπαθούν να κουλουριάσουν ο ένας µέσα στον άλλο και τελικά να µην µπορεί να χορέψει κανένας. Τελικά και αφού άρχισαν να σπάνε οι κύκλοι εµφανίστηκαν 2 µεγάλοι κύκλοι, οι οποίοι έπιασαν το µισό του χώρου ο καθένας και βάλθηκαν να αποδείξουν ότι ο ένας χορεύει καλύτερα από τον άλλο. Πρέπει εδώ να τονίσω ότι µπροστά χόρευαν οι οµιλητές των σεµιναρίων και συνεχίζω. Και ξέρετε τι σηµαίνει να αποδείξω ότι είµαι καλύτερος από τον άλλον;;; Όχι;;; Θα σας πω εγώ. Σηµαίνει τρέξιµο. Βρέθηκα τελικά και εγώ να είµαι µε τα δυο παιδιά από το χορευτικό µετά από µένα (εφόσον είχα απαντήσει άπειρες φορές ΟΧΙ στην ερώτηση «µπορώ να πιαστώ εδώ;;;») και µία κοπελίτσα από µπροστά µου να χορεύω. Αυτή λοιπόν η κοπέλα αποφάσισε για τα επόµενα 7 λεπτά που κράτησε το τραγούδι να είναι κρεµασµένη από τον µπράτσο µου και να χορεύει ετεροχρονισµένα τον χορό. Και όλο να τις ανεβάζω το χέρι και όλο να το κατεβάζει στο µπράτσο µου. Το 3 ο σε σειρά δε παιδί από το χορευτικό, που δεν είχε τόσο µεγάλη εµπειρία στο χορό, το µόνο που κατάφερε να κάνει ήταν να τρέχει χωρίς να χορεύει. Τι να πω; εν θέλω να σας κουράσω άλλο. Αίσχος. Αίσχος όχι τόσο για τα παιδιά που µαθαίνουν χορούς, όσο για αυτούς που τους µαθαίνουν να χορεύουν µε αυτή τη νοοτροπία. Γι αυτούς που δεν αφιέρωσαν 5 λεπτά να µάθουν στα παιδιά ότι όταν χορεύω προσπαθώ να µην κουράζω τους διπλανούς µου. Γι αυτούς που δεν είπαν ποτέ σεβάσου τον κύκλο και όταν µπεις σε ένα χορό πιάσου στο τέλος. 15

16 ΚΑΠΠΑ ΟΚΙΑ, χωροχρονικό ταξίδι στα βάθη τη Ανατολή Η περιοχή της Καππαδοκίας είναι µάλλον άγνωστη προς πολλούς, ακόµη και ως προς την γεωγραφική της τοποθέτηση. Όσο άγνωστη µπορεί να είναι, όµως, για κάποιους, δεν έπαψε ποτέ να αποτελεί την «αλησµόνητη πατρίδα» πολλών προσφυγών, µια πατρίδα από την οποία αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν στις αρχές του περασµένου αιώνα. Σήµερα, η περιοχή, εκτός από τόπος µνήµης για όσους έχουν εκεί τις ρίζες τους, αποτελεί έναν σηµαντικό πόλο έλξης της Τουρκίας. Από τα ελληνικά πρακτορεία διαφηµίζεται ως ένας ξεχωριστός ταξιδιωτικός προορισµός, κάπως έτσι... Πρόκειται για ένα ταξίδι προσκύνηµα. Ένα οδοιπορικό στη Καππαδοκία σε χώρους που σχετίζονται άµεσα µε τους Έλληνες και τον ελληνικό πολιτισµό. Ένα ταξίδι που θα ξυπνήσει µνήµες και θα προκαλέσει συγκίνηση σε όσους το ακολουθήσουν. Σπουδαίοι αρχαιολογικοί χώροι, ναοί, κρυµµένες πολιτείες συνθέτουν µια ατµόσφαιρα νοσταλγίας για το ένδοξο παρελθόν που άφησε ατράνταχτες αποδείξεις για τους νεότερους. Το ταξίδι συµπληρώνεται από ένα µεστό διήµερο στην περιοχή του Νεµρούτ Νταϊγ µε τις κεφαλές των βασιλέων της Κοµµαγηνής. Ένα ταξίδι πλούσιο σε αξιοθέατα που δεν πρέπει να χάσετε Όσο για τα αντίστοιχα τουρκικά τουριστικά γραφεία, φροντίζουν επιµελώς να µην αναφέρεται το ελληνικό στοιχείο που άνθισε στην περιοχή, αλλά την περιγράφουν ως ένα από τα πιο σηµαντικά τουριστικά κέντρα της Τουρκίας που επισκέπτονται ετησίως εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες από όλο τον κόσµο, κυρίως για το θαυµαστό γεωγραφικό ανάγλυφο της περιοχής και τους λαξευτούς βράχους. Ας δούµε, όµως, µερικά στοιχεία, γεωγραφικά, ιστορικά και λαογραφικά για την περιοχή και τους Έλληνες που άκµασαν εκεί. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η παράγραφος που αναφέρεται στους πρόσφυγες, καθώς και ο πίνακας που δείχνει τα µέρη, στα οποία εγκαταστάθηκαν οι Καππαδόκες πρόσφυγες. 16

17 Γενικά ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Η Καππαδοκία κατά την αρχαιότητα ήταν µία εκ των 15 επαρχιών της Μικρασιατικής χερσονήσου. Τα σύνορά της εξ αιτίας των πολλών κατακτητών που αυτή γνώρισε, στη διάρκεια της µακράς ιστορίας της, συχνά µεταβάλλονταν. Χετταίοι, Ασσύριοι, Μήδοι, Πέρσες, Μακεδόνες, Ρωµαίοι, Βυζαντινοί, Σελτζούκοι και τέλος Οθωµανοί, είναι λαοί που άφησαν τα χνάρια τους σ αυτή τη γη. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων της περσικής κυριαρχίας και της επακόλουθης ελληνορωµαϊκής, η Καππαδοκία περιελάµβανε όλες τις περιοχές ανάµεσα στον Εύξεινο Πόντο, την Αρµενία, τον Ευφράτη, τον Ταύρο, τη Λυκαονία και τον Αλυ ποταµό. Οι απόψεις για την προέλευση του ονόµατος της περιοχής είναι πολλές. Μια εξ αυτών είναι ότι η Καππαδοκία έλαβε το όνοµα της ή από τον Καππάδοκο, υιό του µυθικού βασιλέως των Ασσυρίων Νινύου ή από τον ποταµό Καππάδοκο που χώριζε την χώρα από την Γαλατία. Κατά µία άλλη η λέξη «Καππαδοκία», σύµφωνα µε τη σύγχρονη γλωσσολογική έρευνα, ανάγεται στα χεττιτικά κείµενα, στη λέξη KATWATNA, που σηµαίνει «Κάτω χώρες» και ενώ αρχικώς προσδιόριζε τις εκτάσεις νοτίως του όρους Ταύρου, σταδιακά κατέληξε να αναφέρεται σε τεράστια έκταση σχεδόν σε όλο το εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Παλαιότερα, πίστευαν πως το όνοµα «Καππαδοκία» ήταν περσικό και προερχόταν από το katpatuka που ερµηνεύεται «η χώρα των καλών αλόγων». Γλώσσα εν είναι σίγουρο το πότε εµφανίστηκε το ελληνικό στοιχείο στην Καππαδοκία. Το πέρασµα του Μεγάλου Αλεξάνδρου απ αυτήν αφήνει ανεξίτηλα ελληνικά σηµάδια στην περιοχή. Στον καιρό της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας, η Καππαδοκία χαρακτηρίζεται ως µια ευηµερούσα περιοχή, µε αναπτυγµένο εµπόριο. Κάτω από γνωστές κι άγνωστες συνθήκες, πολλοί Καππαδόκες χάνουν την αρχέγονη ελληνική γλώσσα τους. Πλέον γράφουν µε ελληνικούς χαρακτήρες σε µια µικτή διάλεκτο που έχει βάση την τουρκική, την οποία οµιλούν κιόλας, κι αποκαλείται µέχρι σήµερα "καραµανλίδικα". Σε κάποια µέρη µόνο διατηρήθηκε η µητρική γλώσσα. Αυτό, ωστόσο, κράτησε ως τη Μικρασιατική καταστροφή στα 1922, οπότε και πολλοί ξεριζωµένοι εγκαταστάθηκαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα. Μορφολογία Οικονοµία Η Καππαδοκία έχει κλίµα ξηρό και υγιεινό. Βρίσκεται σε οροπέδιο µε µέσο υψόµετρο 1100 µέτρα από τη θάλασσα. Στο ύψος αυτό άφθονα χιόνια σκεπάζουν την ηφαιστειογενή γη µήνες ολόκληρους και το κρύο είναι δριµύ, το χειµώνα, που φτάνει µέχρι 15 βαθµούς υπό το µηδέν και το καλοκαίρι η θερµοκρασία ανεβαίνει σε βαθµούς. Επιπλέον η αµµουδερή γη και η έλλειψη µεγάλης βλάστησης έχει σαν συνέπειες λίγες σχετικά υδατοπτώσεις. Το υψόµετρο αυτό η νυχτερινή δροσιά εκτός από τα πρώιµα δηµητριακά, βοηθούσε και την ανάπτυξη των λαχανικών το καλοκαίρι, όπως και τις ανοιξιάτικες σπορές των δηµητριακών, του λιναριού, της ρόκας και των οσπρίων. Στην Καππαδοκία ήταν επίσης ανεπτυγµένη και η κτηνοτροφία. Οι Καππαδόκες, εκτός από τη γεωργία και την κτηνοτροφία, ασχολούνται πολύ µε το εµπόριο και την οικοτεχνία. Τα χαλιά και τα πήλινα τους ήταν περίφηµα. Η εµπορική τους δραστηριότητα δηµιούργησε έναν κόµβο ανταλλαγής προϊόντων µεταξύ διαφόρων περιοχών της Μικράς Ασίας και της Ανατολής. 17

18 Θρησκευτικό στοιχείο Η θρησκεία έπαιξε σηµαντικό ρόλο στη ζωή των Ελλήνων Καππαδοκών, επειδή ήταν ο ενωτικός κρίκος τους µέσα στην οθωµανική κυριαρχία, που τους επέτρεπε να διατηρούν την ελληνική τους οντότητα. Μεγάλοι Πατέρες της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας µε παγκόσµια ακτινοβολία γεννήθηκαν και έδρασαν στην Καππαδοκία, όπως ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Μέγας Βασίλειος, Ο Άγιος Γεώργιος, ο Άγιος Μάµαντας, ο Όσιος Ιωάννης ο Ρώσσος, ο Άγιος Αρσένιος, ο Άγιος Βλάσιος κι άλλοι. Η προσφυγιά Την Άνοιξη του 1924 ήταν πια βέβαιο ότι θα γινόταν η ανταλλαγή των πληθυσµών µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Είχε προηγηθεί η Μικρασιατική Καταστροφή κι ο Ελληνισµός της Μικράς Ασίας έπρεπε να ξεκινήσει για τη νέα πατρίδα. Μάζεψαν ότι πολυτιµότερο και ιερότερο, τα κειµήλια των εκκλησιών, τις άγιες εικόνες, τα καντήλια, όπως και τα τιµαλφή απά τα σπίτια, ότι µπορούσε να µεταφέρει ο καθένας. Τον Αύγουστο του 1924 ξεκίνησαν για το µεγάλο ταξίδι χωρίς γυρισµό. Άλλοι απ τα παράλια έφτασαν στη νέα πατρίδα, την Ελλάδα, που τους υποδέχθηκε αλλού φιλόξενα αλλού όχι. Η νέα τους ζωή άρχισε µέσα σε σκηνές. Πολλοί απ αυτούς πέθαναν. Οι κακουχίες και οι αρρώστιες αποδεκάτισαν τους πρόσφυγες. Σιγά σιγά συνήθισαν στις νέες συνθήκες, έχτισαν όµορφα νοικοκυριά και χωριά, κι άρχισαν να λειτουργούν καινούργιες κοινωνίες, κρατώντας βαθιά µέσα τους την καππαδοκική ψυχή τους. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει ενδεικτικά πού πήγαν οι πρόσφυγες Καππαδόκες στην Ελλάδα και από ποια περιοχή κατάγονταν: ΑΠΟ (χωριό, πόλη) ΦΑΡΑΣΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΣΕ ΑΠΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΣΕ ΠΛΑΤΥ ΗΜΑΘΙΑΣ, ΜΟΣΧΑΤΟ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΚΟΝΙΤΣΑ ΣΥΛΑΤΑ Ν. ΣΥΛΑΤΑ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗΣ ΑΞΟΣ ΑΞΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ, ΚΥΡΙΑ ΡΑΜΑΣ ΝΕΑΠΟΛΗ ΝΕΑΠΟΛΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΚΑΡΒΑΛΗ ΚΑΡΒΑΛΗ ΚΑΒΑΛΑΣ ΦΛΟΙΤΑ Ν. ΦΛΟΙΤΑ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗΣ ΑΡΑΒΙΣΣΟ Ν. ΑΡΑΒΙΣΟΣ ΣΚΥ ΡΑΣ ΜΑΛΑΚΟΠΗ ΜΑΛΑΚΟΠΗ ΘΕΣ/ΚΗΣ ΠΟΤΑΜΙΑ ΕΜΟΡΦΟΧΩΡΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΜΙΣΤΙ ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗ, ΞΑΝΘΗ, ΚΑΒΑΛΑ, ΑΓΙΟΝΕΡΙ ΚΙΛΚΙΣ,ΞΗΡΟΧΩΡΙ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ, ΛΑΡΙΣΑ, ΚΟΝΙΤΣΑ,κ.α ΠΡΟΚΟΠΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ, Ν. ΠΡΟΚΟΠΗ ΕΥΒΟΙΑΣ ΤΣΑΡΙΚΛΙ ΜΑΥΡΟΛΟΦΟΣ, ΑΛΓΙΡΟΧΩΡΙ, ΕΥΞΕΙΝΟΥΠΟΛΗ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ, ΑΝΑΒΥΣΣΟ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΙΝΑΣΟ ΑΘΗΝΑ, Ν. ΣΙΝΑΣΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΕΝΕΧΙΛ ΑΝΑΒΥΣΣΟ ΑΤΤΙΚΗΣ, Ν. ΑΡΑΒΗΣΣΟ ΣΚΥ ΡΑΣ ΑΝΑΚΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΗΛΑ ΧΑΛΚΙΑ ΕΣ ΦΑΡΣΑΛΩΝ ΤΣΕΛΤΕΚ Ν. ΙΚΟΝΙΟ ΚΑΡ ΙΤΣΑΣ ΣΕΜΕΝΤΕΡΕ Ν. ΣΗΜΑΝΤΡΑ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΒΙΡΑΝ ΚΟΜΝΗΝΑ ΑΝΤΑΒΑΛ ΙΑΣΠΑΡΤΟΙ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗ Χοροί Οι χοροί της Καππαδοκίας και γενικότερα των Ελλήνων της Μ. Ασίας διακρίνονται για τη σεµνότητα τους. Παρατηρείται σταθερό πάτηµα µε όλo το πέλµα. Το σώµα, σχεδόν αλύγιστο, δείχνει κι αυτό σεµνότητα. Τέλος, τα χέρια κινούνται µπροστά στο στήθος και οι κινήσεις τους δεν υπερβαίνουν το ύψος του κεφαλιού. Όταν δεν κρατούν κάτι στα χέρια, τότε ενώνουν τα τρία δάκτυλα των χεριών τους, όπως όταν κάνουµε το σταυρό µας. 18

19 Η θρησκεία επηρέασε τους χορούς της Καππαδοκίας, ώστε αυτοί στο µεγαλύτερο µέρος τους να είναι αισθητικοί και όχι αισθησιακοί όπως οι χοροί της ανατολής. Η θρησκευτικότητα των ανθρώπων επέδρασε, µε αποτέλεσµα οι χοροί να παρουσιάζουν τελετουργική µορφή. Ο τρόπος που οι Καππαδόκες χορευτές µπαίνουν στη σειρά, πιάνονται και χορεύουν και οι ηθικοί κανόνες που σ' αυτούς υπακούουν µας µεταφέρουν στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο όπου εκεί το κοινωνικό γίγνεσθαι έχει καθορίσει τις θέσεις των δύο φύλων και την απόσταση που υπάρχει µεταξύ αυτών. Στην Καππαδοκία υπάρχουν αντικριστοί χοροί όπου τα ζευγάρια µπορεί να είναι αµιγή ή µικτά (όπως στο χορό των κουταλιών ή κόνιαλη, το χορό των µαχαιριών και το τσιφτ). Σε ορισµένους από αυτούς δίνεται η δυνατότητα στους χορευτές να εκφράζονται ατοµικά. Επίσης χοροί πορείας όπου οι χορευτές πιάνονται κατά ιδιόµορφο τρόπο µεταξύ τους, ίσως για να µη χαλάει το χορευτικό σχήµα (όπως στο χορό Εζ Βασίλη, το χορό του Πάσχα και το χορό του Αντίπασχα). Σε αυτούς ο κορυφαίος είναι ο γεροντότερος ή ο πιο λεβέντης, που τους καθοδηγεί στην πορεία που ακολουθούν. Άλλοι χοροί είναι αυτοί που χορεύουν µόνο γυναίκες µε µαντίλια στα χέρια και το χαρακτηριστικό τους είναι ο αργός ρυθµός και το κύλισµα που γίνεται µε το δεξί πόδι να προηγείται (χορός των µαντιλιών). Υπάρχουν ακόµη χοροί που γίνονται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του γάµου που χαρακτηρίζονται ως της νύφης ή του γαµπρού. Είναι χοροί εθιµοτυπικοί και δείχνουν τον αποχαιρετισµό της νύφης από το πατρικό της σπίτι, την υποδοχή της στο σπίτι του γαµπρού και τη θέση της µέσα στο πατρικό σπίτι του γαµπρού. Τέλος υπάρχουν οι Ζεϊµπέκικοι χοροί και οι Καρσιλαµάδες. Τα ονόµατα των χορών είναι επηρεασµένα από τα χορευτικά σχήµατα, από τα αντικείµενα που κρατούσαν και χρησιµοποιούσαν στο χορό, από τον τρόπο που ήταν πιασµένοι οι χορευτές, από τον τόπο που τελούνταν και από το χρόνο. Πολλοί χοροί πήραν το όνοµα τους από τον Άγιο προς τιµή του οποίου χορευόταν. ΣΙΛΗΣ ΙΚΟΝΙΟΥ ΦΑΡΑΣΣΑ 19

20 ΑΣΤΕΡΙΞ ΚΑΙ ΟΒΕΛΙΞ Οι πιο πολλοί από εµάς έχουν διαβάσει στα νιάτα τους το κόµιξ Asterix (προσωπικά το διαβάζω ακόµη µε µεγάλη ευχαρίστηση). Ο µικρόσωµος Γαλάτης και ο χοντρός (εε συγγνώµη απλά γεµατούλης) φίλος του Οβελίξ µπλέκουν συχνά σε περιπέτειες όπως αποδεικνύουν τα 33 τεύχη του κόµιξ. Οι σελίδες του κόµιξ είναι γεµάτες χιούµορ, σάτιρα για τη τότε και τη σηµερινή εποχή, εµπνευσµένες από το τοπικισµό και την αλλελεγγύη των Γαλατών αλλά και από το αγαπηµένο τους σπορ, τις µπούφλες!! Πώς ξεκίνησε όµως η ιστορία του κόµιξ; O Rene Goscinny και ο Albert Uderzo δηµοσίευσαν το πρώτο επεισόδιο του Αστερίξ στο γαλλικό περιοδικό Pilote στις 29 Οκτωβρίου Ακολούθησε µια σειρά από επεισόδια δηµοσιευµένα στο περιοδικό. Το 1961 κυκλοφόρησε το πρώτο περιοδικό µε τίτλο Asterix the Gaul (Αστερίξ ο Γαλάτης). Από εκεί και έπειτα κυκλοφορούσε ένα περιοδικό σε ετήσια βάση. Μετά το θάνατο του Goscinny το 1977 ο Uderzo συνέχισε να εκδίδει τις ιστορίες του Αστερίξ µόνος του µε µικρότερη συχνότητα. Οι Goscinny και Uderzo έγιναν διάσηµο δίδυµο δηµιουργών κόµικς περισσότερο λόγω του Αστερίξ (αν και έχουν δηµιουργήσει και άλλα κόµιξ π.χ. Oumpah-pah ). Ο Rene Goscinny ήταν υπεύθυνος για τα κείµενα, δηλαδη τους σπαρταριστούς διαλόγους µέσα στα συννεφάκια και ο Albert Uderzo για τα σχέδια. Το κόµιξ είναι διεθνώς γνωστό και έχει µεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Το όνοµα Asterix προέρχεται από το λατινικό aster-αστέρι και τη κελτική λέξη rix-βασιλιάς. Η κατάληξη ix για τους Γαλάτες ήρωες προέρχεται ίσως από τη κατάληξη rix του ονόµατος Γαλατών βασιλιάδων. Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα µικρό γαλατικό χωριό που αντιστέκεται στις ρωµαϊκές λεγεώνες του Ιούλιου Καίσαρα που έχουν κατακτήσει ολόκληρο το γνωστό τότε κόσµο. Οι πολεµιστές του χωριού µε τη βοήθεια του µαγικού ζωµού καταφέρνουν να αποκρούσουν όλες τις επιθέσεις των Ρωµαίων και να γελοιοποιούν ακόµη και τον Καίσαρα. Είναι ευχάριστοι και αγαπηµένοι αλλά και ευέξαπτοι γι αυτό µε το παραµικρό µπορεί να ξεκινήσει ένας µπουφλο-καβγάς ανάµεσά τους. Στο τέλος όµως όλα ξεχνιούνται και καταλήγουν σε ένα µεγάλο τσιµπούσι µε το αγαπηµένο τους έδεσµα, τα κακόµοιρα αγριογούρουνα. Ο κύριος χαρακτήρας είναι ο Αστερίξ ένας παµπόνηρος πολεµιστής που όταν βρεθεί στα δύσκολα επιστρατεύει την εξυπνάδα του αλλά και την υπεράνθρωπη δύναµη που του δίνει ο µαγικός ζωµός του ρουίδη. Ο Οβελίξ είναι ο φίλος του Αστερίξ που τον συνοδεύει πάντα στις περιπέτειές του. Ο Οβελίξ είναι εύσωµος και δε σηκώνει κουβέντα για τις σωµατική του διάπλαση. Όταν κάνει δίαιτα τρώει µόνο µια φρυγανιά που αλείφει πάνω ένα αγριογούρουνο! Λαίµαργος από µικρός κατάφερε να πέσει στη χύτρα µε το µαγικό ζωµό και η επίδραση του είναι µόνιµη πάνω του. Γι αυτό και δε διστάζει να εκτοξεύει τους εχθρούς του στον ουρανό µε µια γροθιά! Αυτό βέβαια είναι το χόµπι του, η καριέρα του είναι κατασκευαστής µενίρ, η χρησιµότητα των οποίων ποτέ δεν εξακριβώθηκε. Άλλοι χαρακτήρες είναι ο Πανοραµίξ ο σοφός ρουίδης που µαζεύει γκυ και παρασκευάζει µαγικά φίλτρα. Το πιο διάσηµο είναι ο µαγικός ζωµός που τον ετοιµάζει στη χύτρα του και προµηθεύει όλο το χωριό για να αντιµετωπίσουν τους Ρωµαίους. Η συνταγή του είναι µυστική και µάταια οι Ρωµαίοι προσπαθούν να την αποκτήσουν. Ο Μαζεστίξ ο αρχηγός του χωριού είναι σεβαστός από όλους. Βρίσκεται πάντα πιο ψηλά από τους υπόλοιπους αφού κυκλοφορεί πάντα στην εθιµοτυπική ασπίδα του (γι αυτό έχει άσχηµη εµπειρία από χαµηλά κατώφλια και κλαδιά). Το µόνο που φοβάται είναι µη του πέσει ο ουρανός στο κεφάλι! Ο µόνος ο οποίος δεν υπακούει στην εξουσία του είναι η λατρεµένη του σύζυγος. Μέσα από τις σκηνές του ζευγαριού αποδεικνύεται ότι από αρχαιοτάτων χρόνων η γυναίκα είναι το µυαλό του σπιτιού και ότι πίσω από κάθε µεγάλο άνδρα κρύβεται µια γυναίκα! Τέλος ο βάρδος Κακοφονίξ είναι το ακριβώς αντίθετο από το δικό µας τµήµα Παραδοσιακού τραγουδιού. Σε κάθε αναχώρηση των Αστερίξ και Οβελίξ είναι διατεθειµένος να τραγουδήσει ένα αποχαιρετιστήριο ύµνο αλλά µια αγενής βαριοπούλα τον σταµατά ευθύς αµέσως! Ο Αστερίξ και ο Οβελίξ ταξιδεύουν στην Ευρώπη στην Αµερική και στην Αίγυπτο. Μέσα από αυτά τα ταξίδια οι δηµιουργοί του κόµιξ σχολιάζουν τα ιστορικά γεγονότα της εποχής. Επίσης σατιρίζουν τους διάφορους λαούς και τονίζουν τα στερεότυπα που σχετίζονται µε αυτούς. Για παράδειγµα οι Νορµανδοί και οι Βίκινγκς παρουσιάζονται ατρόµητοι και βάρβαροι. Οι Άγγλοι τυπολάτρες, οι Ισπανοί φλογεροί και επαναστάτες. Επίσης τα ονόµατα που εµφανίζονται σε κάθε τεύχος έχουν µεγάλη δόση χιούµορ. 20