ΑΝΑΛΥΤΗΣ CSS ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ WEB

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΘΕΜΑ: ΑΝΑΛΥΤΗΣ CSS ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΦΟΙΤΗΤΗ / ΑΕΜ ΜΑΡΙΟΣ ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ / 4281 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Κος. ΜΙΧΑΗΛ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΣΤΡΙΝΤΖΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

2 Περιεχόμενα Περιεχόμενα...σελ. 2-3 Εισαγωγή...σελ ο Κεφάλαιο... σελ Συστήματα Πληροφοριών Στο Διαδίκτυο... σελ Το Διαδίκτυο / Internet... σελ FTP και άλλες υπηρεσίες...σελ To World Wide Web...σελ ο Κεφάλαιο...σελ HTML και XML....σελ Javascript... σελ Cascading Style Sheet...σελ ο Κεφάλαιο.....σελ Προγραμματίζοντας για τον Παγκόσμιο Ιστό με την PHP... σελ PHP & MySQL..σελ ο Κεφάλαιο... σελ Mouse Over Dom Inspector.σελ Εφαρμογή Αναγνώρισης και Μορφοποίησης HTML & CSS...σελ Συμπεράσματα...σελ Ευχαριστίες...σελ. 91 Βιβλιογραφία... σελ Παράρτημα προγραμμάτων...σελ. 94 Modi.js...σελ

3 MyModi.php σελ CSS.Parser.σελ

4 Εισαγωγή 4

5 Εισαγωγή Το Διαδίκτυο (Internet) είναι ένα σύνολο από εκατομμύρια υπολογιστές που μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν πληροφορίες. Οι υπολογιστές αυτοί μπορεί να είναι τύπου 386, 486, Pentium ή Apple ή και σταθμοί εργασίας που δουλεύουν με το UNIX, τα Windows NT ή και άλλα λειτουργικά συστήματα. Οι πληροφορίες που ανταλλάσσουν αυτοί οι υπολογιστές μπορεί να είναι ηλεκτρονική αλληλογραφία ( ), αλλά ακόμη και γραφικά, εικόνες, βίντεο, ήχοι κ.ά. Στο Internet μπορεί να βρει κανείς το σύνταγμα μιας χώρας, τα καινούργια ανέκδοτα, τα αποτελέσματα ενός διαγωνισμού, πολλές εφημερίδες, ραδιοφωνικούς σταθμούς και πολλά άλλα. Χιλιάδες νέοι χρήστες συνδέονται κάθε μέρα στο Internet, σ όλο τον κόσμο. Αυτό σημαίνει πάρα πολλές νέες ιδέες και πάρα πολλά νέα πράγματα. Το Internet έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τον τρόπο που μαθαίνουμε, τον τρόπο που επικοινωνούμε και τον τρόπο που ζούμε. Η τεχνολογία του Internet μπόρεσε να ξεφύγει από τα απόκρυφα επιτελικά γραφεία των μεγάλων στρατιωτικών δυνάμεων και μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα έγινε κτήμα όλων των πολιτών του κόσμου. Το Internet είναι ένα παγκόσμιο μέσο επικοινωνίας, που αναπτύσσεται όπως ένας ζωντανός οργανισμός και που συνεχίζει να διπλασιάζεται σε μέγεθος και όγκο κάθε χρόνο. Είναι η Υπερλεωφόρος (Superhighway) της πληροφορίας ή κατ' άλλους ο Κυβερνοχώρος (Cyberspace) της δεκαετίας μας. Για να επικοινωνούν μεταξύ τους αυτά τα δίκτυα, χρησιμοποιούν μια κοινή ομάδα πρωτοκόλλων που λέγεται TCP/IP. Το TCP/IP ορίζει τη γλώσσα και τους κανόνες που πρέπει να χρησιμοποιούν όλοι οι υπολογιστές για να μπορούν να ανταλλάσσουν ηλεκτρονικές πληροφορίες και να κατανοούν ο ένας τον άλλον. 5

6 Η εκρηκτική ανάπτυξη του Internet τα τελευταία χρόνια το έχει καταστήσει ένα πολύτιμο εργαλείο επικοινωνίας και ανεύρεσης πληροφοριών παγκόσμιας εμβέλειας. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο σε αυτή την εκρηκτική, όπως αναφέραμε, ανάπτυξη διαδραμάτισε και συνεχίζει να διαδραματίζει εκείνο το τμήμα της επιστημονικής κοινότητας που ασχολείται με την ανάπτυξη του διαδικτύου, οι επονομαζόμενοι Web Developers. Ένα σημαντικό πράγμα που πρέπει να γνωρίζει ένας Web developer είναι ότι η λειτουργικότητα (functionality) των δικτυακών τόπων (Web Sites) θα αλλάζει στο άμεσο μέλλον με πολύ δραματικό τρόπο. Θα δούμε μια τεράστια μετατόπιση από sites που εμφανίζουν «στατικό περιεχόμενο» σε sites που καθοδηγούνται από δεδομένα (data driven) και που διανέμουν «δυναμικό περιεχόμενο». Θα εμφανισθούν πολλοί νέοι φυλλομετρητές (browsers), όπως αυτοί που θα χρησιμοποιηθούν στις κινητές συσκευές και θα δούμε μια ευρεία χρήση της XML για την επικοινωνία των δεδομένων ανάμεσα στους servers και ανάμεσα στους servers και τους browsers. Ένας Web developer πρέπει να επικεντρωθεί στα παρακάτω θέματα : Το HTML Standard. Τη χρήση των CSS (style sheets). Την XML. Το Server Side Scripting. Το χειρισμό δεδομένων με την SQL. 6

7 H παρούσα διπλωματική εργασία αυτό που έχει σκοπό να κάνει, είναι να παρουσιάσει το σημαντικότερο μέρος αυτών ακριβώς των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του διαδικτύου, καθώς και την ανάπτυξη ενός κώδικα σε PHP (θα αναπτυχθεί σε επόμενο κεφάλαιο η συγκεκριμένη γλώσσα) για την επεξεργασία στοιχείων τύπου HTML και CSS με σκοπό τη διευκόλυνση των σχεδιαστών ιστοσελίδων στο σημαντικότατο έργο τους. Στοχεύουμε στη δημιουργία ενός εργαλείου (Tool), το οποίο θα αντιστοιχίζει σε κάθε στοιχείο (Element) μιας ιστοσελίδας την πληροφορία σχετικά με τον τρόπο εμφάνισης του στοιχείου, αλλά και το σημείο ακριβώς (είτε μέσα στο ίδιο το έγγραφο, είτε σε κάποιο άλλο, εξωτερικό έγγραφο), από όπου αντλείται η πληροφορία. 7

8 1ο Κεφάλαιο 8

9 1o Κεφάλαιο 1.1 Συστήματα Πληροφοριών Στο Διαδίκτυο Το Διαδίκτυο, ή αλλιώς το internet, όπως είναι γνωστό σε ολόκληρη την ανθρωπότητα από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1970, οπότε και πήρε το όνομα του από το ερευνητικό πρόγραμμα Internetting Project, μπορεί ουσιαστικά να χαρακτηριστεί σαν μία τεράστια δεξαμενή πληροφοριών. Από αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα γεννήθηκε το λεγόμενο Πρωτόκολλο Διαδικτύωσης ή αλλιως Internet Protocol (IP). Σύμφωνα με αυτό, τα διαφορετικά δίκτυα, που χρησιμοποιούν το κοινό πρωτόκολλο IP συνδέονται μεταξύ τους και αποτελούν ενα διαδίκτυο. Το Διαδίκτυο αποτελεί σήμερα ίσως το πιο διαδεδομένο μέσο επικοινωνίας. Χρησιμοποιείται για την ανταλλαγή μηνυμάτων, καθώς και για να φέρει κοντά ανθρώπους, οι οποίοι βρίσκονται σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Επιπλέον, μπορεί να χαρακτηρίστει σαν ένα πληροφοριακό μέσο, με την έννοια ότι στους δικτυωμένους σ αυτό κόμβους υπολογιστών μπορούν να τοποθετηθούν μεγάλες ποσότητες πληροφορίας, οι οποίες μπορούν να γίνονται εύκολα και ταχύτατα προσβάσιμες από οποιονδήποτε άλλον κόμβο του δικτύου. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να βρίσκονται σε μορφή πολυμέσων, δηλαδή, να περιέχουν κείμενα, εικόνες, ήχο, video κλπ. Επειδή οι πληροφορίες αυτές βρίσκονται μέσα σ ένα δίκτυο, οι μεταξύ τους συνδέσεις τις δίνουν την δομή ενός υπερμέσου, γενικώς, ή υπερκειμένου, ειδικότερα, αν πρόκειται μόνο για πληροφορίες-κείμενα. Έτσι, οι πληροφορίες του Internet έχουν την δομή μιας τεράστιας βάσης δεδομένων, στην οποία μπορούν να γίνουν διάφορες αναζητήσεις. Με την έννοια αυτή το Internet μπορεί να θεωρηθεί μια τεράστια κατανεμημένη βιβλιοθήκη πληροφοριών Στη σύγχρονη οργάνωση των διαφόρων υπηρεσιών όπου και χρησιμοποιούνται ευρύτατα οι υπολογιστές, το Internet αποκτά μεγάλη σημασία στις διάφορες διοικητικές αλλά κι οικονομικές εφαρμογές. Η εξάπλωση του Διαδικτύου σε παγκόσμια κλίμακα, έχει σαν αποτέλεσμα τη 9

10 σύνδεση σε αυτό διαφόρων οργανισμών, πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων, επιχειρήσεων, βιβλιοθηκών και γενικότερα φορέων, οι οποίοι μπορούν να συνεισφέρουν στην παγκόσμια πληροφόρηση. Χάριν παραδείγματος θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τις ηλεκτρονικού τύπου βιβλιοθήκες, οι οποίες μέσω των e-books δίνουν την ευκαιρία για πρόσβαση σε τεράστια αποθέματα γνώσεων στο ευρύ κοινό, το οποίο έχει πρόσβαση σε αυτές όντας συνδεδεμένο στο Διαδίκτυο. Ακόμη επιτεύγματα καθώς και ανακαλύψεις των ερευνητικών κέντρων δημοσιοποιούνται ευκολότερα, γίνονται ευρέως γνωστά, άρα και πιο χρήσιμα για την ίδια την επιστημονική κοινότητα. Αυτό που αποτελεί ζητούμενο πλέον, είναι η ολοκλήρωση του δικτύου, πράγμα το οποίο μόνο σαν μία εύκολη υπόθεση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Ο όγκος των πληροφοριών που διακινείται στο internet, καθώς και ο αριθμός των υπολογιστών που είναι συνδεδεμένοι, το καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολο. Το πρόβλημα που δημιουργείται είναι εξίσου μεγάλο με τον λόγο που το προκαλεί. Η πληροφορία που αναζητάει κάποιος βρίσκεται στο Διαδίκτυο, άλλα η προσπάθεια να την αντλήσει από αυτό εξελίσσεται σε μία αρκετά δύσκολη διαδικασία. Πάντα ξέρεις ότι αυτό που θέλεις βρίσκεται εκεί, αλλά δεν ξέρεις που ακριβώς. Προκειμένου να επιλυθεί αυτό το πρόβλημα, έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς προτάσεις και λύσεις. Οι περισσότερες αφορούν υπηρεσίες, οι οποίες χρησιμοποιώντας γραφικά περιβάλλοντα και εύκολους τρόπους αναζήτησης αποσκοπούν στην εύρεση παντός είδους πληροφορίας. Ο τρόπος με τον οποίο οι υπηρεσίες αυτές δίνουν πρόσβαση στις τράπεζες πληροφοριών διαφοροποιείται από υπηρεσία σε υπηρεσία. Έτσι προέκυψαν οι διάφορες μηχανές αναζήτησης, οι οποίες με τη σειρά τους εξελίσσονται συνέχεια προσφέροντας όλο και μεγαλύτερο βαθμό προσβασιμότητας στην πληροφορία που υπάρχει και διακινείται στο διαδίκτυο. Εδώ θα μπορούσαμε ίσως να αναφερθούμε στις πιο γνωστές με την Google άλλα και την Yahoo να διεκδικούν τον τίτλο της πιο διάσημης αλλά και αποτελεσματικής μηχανής αναζήτησης σήμερα. 10

11 Στη σημερινή εποχή, υπάρχει μια συνεχόμενη αύξηση στην ποσότητα και την ποικιλότητα της ψηφιοποιημένης πληροφορίας στο Διαδίκτυο. Σε αυτό συντέλεσε ο παγκόσμιος ιστός με όλες τις τεχνολογίες αιχμής που τον συνοδεύουν. Τεχνολογίες τύπου XML, WAP, Java RMI, Java Servlets κλπ συνεχώς προστίθεται και εξελίσσονται δίνοντας ουσιαστικές λύσεις στο τρόπο οργάνωσης και διαχείρισης του όγκου των πληροφοριών. Η ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων πρόσβασης (τεχνολογίες DSL, αναβάθμιση τηλεπικοινωνιών με χρήση οπτικών ινών) εξασφαλίζει την ταχύτερη πρόσβαση ικανοποιώντας τις ανάγκες και των πιο ανυπόμονων και απαιτητικών χρηστών. Κατά την πρώτη δεκαετία του 2000, την επανάσταση έχουν φέρει οι καινοτόμες τεχνολογίες ασύρματης επικοινωνίας (Bluetooth, Wi-Fi, δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 3 και 4 γενεάς. κλπ). Η απήχηση που έχουν στο κοινό είναι τεράστια. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, σύμφωνα με στατιστικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας της Ελλάδος οι ενεργές συνδέσεις έχουν σχεδόν ξεπεράσει τα 12 εκατομμύρια. Το μέγεθος αυτό είναι κολοσσιαίο αν λάβουμε υπόψη τον πληθυσμό της χώρας. Ο αριθμός των χρηστών που μπορούν να έχουν πρόσβαση στην αποθηκευμένη πληροφορία αυξάνει με δραματικούς ρυθμούς. Αν λάβουμε υπόψη τα παραπάνω και τις δυνατότητες που παρέχουν τα κυψελωτά δίκτυα τελευταίας γενεάς, τότε ο αριθμός των εν δυνάμει χρηστών έχει θεωρητικά πλησιάσει στο μέγιστο, τουλάχιστον για τα δεδομένα της χώρας μας. Η συνεχόμενη ανάπτυξη των ασύρματων δικτύων έχει ενισχύσει την έρευνα στον τομέα της ασφάλειας και αυτό γιατί το μέσο μετάδοσης της πληροφορίας είναι εκτεθειμένο σε πάσης φύσεως κινδύνους. Αυτό άλλωστε είναι ο κανόνας σε όλες τις περιπτώσεις δικτύων εκπομπής (Broadcasting) ή ελεγχόμενης εκπομπής (Multicasting). Η δυσκολία ελέγχου του ασύρματου μέσου έχει οδηγήσει στην έρευνα για εξεύρεση λύσεων ασφάλειας σε επίπεδο πληροφορίας (XML Security, κλπ). Τα δικτυοκεντρικά πληροφοριακά συστήματα παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτού που σήμερα αποκαλούμε δικτυακή οικονομία 11

12 (Networked Economy). Ο βασικός τομέας της δικτυακής οικονομίας που βρίσκεται σε ανάπτυξη είναι το ηλεκτρονικό επιχειρείν. Οι τεχνολογίες του ηλεκτρονικού επιχειρείν έρχονται να βελτιώσουν την επιχειρηματική δραστηριότητα και την δια-επιχειρησιακή επικοινωνία και συνεργασία. Παρέχουν στον επιχειρηματικό αναλυτή (Business Analyst) ενημερωμένα (upto-date) δεδομένα, η εγκυρότητα των οποίων διασφαλίζεται με καινοτόμες τεχνικές ασφαλείας που υποστηρίζουν όλες της Υπηρεσίες Ιστού (Web Services). Έτσι, μπορεί να εξάγει χρήσιμες πληροφορίες για τον σχεδιασμό της μελλοντικής στρατηγικής που θα αποφέρει το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα. Τελικά σε αυτό που θα μπορούσαμε να καταλήξουμε, λαμβάνοντας υπ όψιν και τα παραπάνω είναι ότι εξίσου σημαντικό με την ύπαρξη μιας πληροφορίας, είναι η όσο το δυνατό πιο εύκολη πρόσβαση σε αυτή. 12

13 1.2 Το Διαδίκτυο / Internet Το Internet είναι ένα διαδίκτυο, δηλαδή ένα δίκτυο αποτελούμενο από δίκτυα υπολογιστών. Δύο ή περισσότεροι υπολογιστές που συνδέονται μεταξύ τους σχηματίζουν ένα δίκτυο. Οι κυριότεροι λόγοι ύπαρξης ενός δικτύου είναι να μπορούν οι χρήστες των υπολογιστών να επικοινωνούν μεταξύ τους και να χρησιμοποιούν από απόσταση τις υπηρεσίες που προσφέρει κάποιος υπολογιστής του δικτύου. Ένα σύνολο από κανόνες που ονομάζεται πρωτόκολλο δικτύωσης, καθορίζει το πώς επικοινωνούν μεταξύ τους οι υπολογιστές του δικτύου. Η φυσική διάταξη των συνδέσεων του δικτύου ονομάζεται τοπολογία. Οι τρεις πιο συνηθισμένες τοπολογίες είναι: Αστέρας (star) Υπάρχει ένας κεντρικός υπολογιστής στον οποίον συνδέονται οι υπόλοιποι υπολογιστές του δικτύου. Δακτύλιος (ring) Όλοι οι υπολογιστές είναι συνδεδεμένοι σε έναν πλήρη κλειστό δακτύλιο. Δίαυλος (bus) Όλοι οι υπολογιστές συνδέονται κατά μήκος ενός κεντρικού αγωγού. 13

14 Εικόνα 1.1: Οι κυριότερες τοπολογίες δικτύων Τα δίκτυα, ανάλογα με το εύρος της περιοχής που καλύπτουν, χωρίζονται σε 3 κατηγορίες: Τοπικά Δίκτυα (Local Area Network - LAN) 14

15 Συνδέουν υπολογιστές που απέχουν μεταξύ τους μικρές αποστάσεις, π.χ. υπολογιστές που βρίσκονται στο ίδιο ή σε γειτονικά κτίρια. Δίκτυα Μητροπολιτικής Περιοχής (Metropolitan Area Network - MAN) Συνδέουν υπολογιστές που απέχουν μεταξύ τους μεσαίες αποστάσεις, π.χ. υπολογιστές που βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία της ίδιας πόλης. Δίκτυα Ευρείας Περιοχής (Wide Area Network - WAN) Συνδέουν υπολογιστές που απέχουν μεταξύ τους μεγάλες αποστάσεις, π.χ. υπολογιστές που βρίσκονται σε διαφορετικές πόλεις. Διαδίκτυο είναι ένα δίκτυο από δίκτυα. Π.χ. τρία διαφορετικά τοπικά δίκτυα μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα διαδίκτυο, όπως φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί: Εικόνα 1.2: Ένα δίκτυο δικτύων 15

16 Το Διαδίκτυο ή αλλιώς Internet αποτελεί στην ουσία ένα σύνολο από εκατομμύρια υπολογιστές που επικοινωνούν μεταξύ τους έχοντας τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν πληροφορίες. Οι πληροφορίες που ανταλλάσσουν αυτοί οι υπολογιστές μπορεί να είναι ηλεκτρονική αλληλογραφία ( ), αλλά ακόμη και γραφικά, εικόνες, βίντεο, ήχοι κ.ά. Ο τύπος των υπολογιστών που είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους, ανταλλάσσοντας πληροφορίες ποικίλλει. Από 386, 486 και Pentium ή Apple μέχρι και σταθμοί εργασίας που δουλεύουν με το UNIX, τα Windows NT ή και άλλα λειτουργικά συστήματα. Στο Internet μπορεί να αναζητήσει και να βρει κανείς πληροφορίες παντός τύπου. Από εφημερίδες και περιοδικά, από τους νόμους ενός κράτους μέχρι και αποτελέσματα ποδοσφαιρικών αγώνων. Σε καθημερινή βάση στο διαδίκτυο συνδέονται νέοι χρήστες και μαζί με αυτούς οι ιδέες τους, οι πληροφορίες καθώς και οι γνώσεις τους, οι οποίες γίνονται άμεσα διαθέσιμες σε όλους όσοι είναι συνδεδεμένοι. Αυτό είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό, αυτό που κάνει το internet γοητευτικό για το ευρύ κοινό. Η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στη γνώση καθώς και ότι είναι ουσιαστικά ένας ζωντανός φορέας το καθιστά ακαταμάχητο. Οι πληροφορίες που αναζητάμε και τα μηνύματα και στέλνουμε και λαμβάνουμε κάνουν τον γύρο του κόσμου σε ελάχιστα δευτερόλεπτα μέχρι να εμφανιστούν στην οθόνη του υπολογιστή μας και ενώ την ίδια στιγμή αυτοί που εργάζονται στο δίκτυο παράλληλα με μας μπορεί να ανέρχονται σε μερικά εκατομμύρια.. Το Internet στη μορφή που έχει σήμερα, αλλά και με το ρυθμό ανάπτυξης που ακολουθεί, δείχνει να είναι ικανό να αλλάξει τον τρόπο που μαθαίνουμε, τον τρόπο που επικοινωνούμε ακόμη ( όσο κι αν αυτό μοιάζει εκ πρώτης όψεως υπερβολικό ) τον τρόπο που ζούμε. Αποτελεί, θα μπορούσαμε να πούμε, ένα μέσο επικοινωνίας παγκόσμιας κλίμακας, που αναπτύσσεται όπως ένας ζωντανός οργανισμός και που συνεχίζει να διπλασιάζεται σε μέγεθος και όγκο χρόνο με το χρόνο. Ακριβώς αυτή η εκρηκτική ανάπτυξη του τα τελευταία χρόνια το έχει καταστήσει ένα εργαλείο επικοινωνίας και ανεύρεσης πληροφοριών παγκόσμιας εμβέλειας ιδιαίτερα πολύτιμο. Οι ειδικοί που δημιούργησαν το δίκτυο, ανακάλυψαν νέους τρόπους για την ικανοποίηση μιας βασικής ανθρώπινης ανάγκης : της επιθυμίας για 16

17 επικοινωνία με άλλους ανθρώπους. Το Internet έγινε έτσι το πιο τρανταχτό παράδειγμα της επανάστασης των δικτύων και της επικοινωνίας μεταξύ χρηστών απ' όλο τον κόσμο, εξαφανίζοντας τα δύο σημαντικότερα εμπόδια της ανθρώπινης καθημερινής επικοινωνίας : την απόσταση και τον χρόνο. Η λειτουργία του διαδικτύου έχει στηριχθεί σε έναν αριθμό πρωτοκόλλων κάτω από την γενική ονομασία TCP/IP. Τα πρωταρχικά στοιχεία αυτού του πρωτοκόλλου TCP εκδόθηκαν τον Μάϊο του 1974 και η τελική υλοποίηση του παρουσιάστηκε το Η ανάγκη για λειτουργία του δικτύου κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες οδήγησε στην υλοποίηση του πρωτοκόλλου. Tο δίκτυο έπρεπε να συνεχίζει τη λειτουργία του ακόμα και μετά από στρατιωτικές πράξεις ευρέους φάσματος. Προς αυτή την κατεύθυνση έγιναν διάφορες μελέτες καθώς και επιδείξεις των αποτελεσμάτων. Χαρακτηριστικότερη όλων, η οργάνωση το 1977 μιας επίδειξης από το υπουργείο Αμύνης των Ηνωμένων Πολιτειών ( το οποίο και χρηματοδοτούσε και το σχέδιο, χρησιμοποίησης του δικτύου κάτω από κανονικές συνθήκες). Τα πακέτα εκπέμπονταν από αυτοκίνητο που κινούταν μέσα στο San Francisco και περνούσαν μέσα από το δίκτυο APRANET. Εν συνεχεία μέσω δορυφορικής σύνδεσης μεταφέρονταν στο University College του Λονδίνου και μετά ξανά μέσω δορυφόρου πίσω στο APRANET για να καταλήξουν στο ινστιτούτο USC. Τα πακέτα ταξίδεψαν χιλιόμετρα έχοντας μηδενικές απώλειες. Ακριβώς αυτή η επίδειξη οδήγησε στο να εγκριθεί το TCP/IP, το 1980, σαν το πρωτόκολλο που θα χρησιμοποιούσε ο αμερικάνικος στρατός. Μέχρι το 1983 το TCP/IP είχε αντικαταστήσει όλα τα άλλα πρωτόκολλα που χρησιμοποιούνταν στο APRANET. Από το 1985 και μετά άρχισε η μεγάλη ανάπτυξη του Internet και από τις αρχές του 1990 η πραγματική έκρηξη διεθνοποίησης. Προς αυτή την κατεύθυνση της, τεραστίων διαστάσεων, εξέλιξης σημαντικότατο ρόλο διαδραμάτισε το δίκτυο NSFNet του National Science Foundation, που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1986, αρχικά με γραμμές 56Kbps που τώρα είναι συνδέσεις T2 και εκτείνονται σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η μεγάλη χρησιμότητα αυτού του δικτύου ήταν ακριβώς ότι έδωσε 17

18 την δυνατότητα και σε επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση στις υπηρεσίες του Internet οδηγώντας ακόμα και σε παροχείς Internet (Internet Providers). Την ίδια εποχή στον Ευρωπαικό χώρο τα πράγματα εξελίσσονταν κάπως διαφορετικά. Βασικότερη αιτία για αυτό, υπήρξε η προσκόλληση στο μοντέλο του OSI. Τα πρωτόκολλα αντιμετωπιζόταν σαν μια προσπάθεια "πολιτιστικής αλλοτρίωσης". Πρωτοπόρες στην υιοθέτηση του internet στον ευρωπαικό χώρο υπήρξαν οι σκανδιναβικές χώρες. Οι υπόλοιπες καθυστέρησαν χαρακτηριστικά να αφομοιώσουν τα πρωτόκολλα. Μόλις το 1989 ιδρύθηκε ο οργανισμός RIPE (Reseaux IP Europeens) που άρχισε να συντονίζει την ανάπτυξη του Internet στην Ευρώπη. Τελευταίο εμπόδιο στην ανάπτυξη και διάδοση του internet στην Ευρώπη υπήρξαν κάποιες απαγορεύσεις εξαγωγής τεχνολογίας προς τις ανατολικές χώρες. Μετά και από την άρση αυτών των απαγορεύσεων οι πρώην ανατολικές χώρες βρήκαν μία εξαιρετική ευκαιρία για την ανάπτυξη τους και το Internet βρήκε τον δρόμο του και στην Ευρώπη. Σήμερα το 25% των σταθμών που είναι συνδεδεμένοι στο Internet βρίσκεται στην Ευρώπη. Μία ερώτηση που θα μπορούσε να μας απασχολήσει είναι σχετικά με τη δομή αλλά και τη διοίκηση του internet. Η απάντηση θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ότι το Διαδίκτυο αποτελεί έναν άκρως δημοκρατικό φορέα, τον οποίο κανείς δεν κυβερνάει. Χρήστες του δικτύου, καθαρά εθελοντικά, έχουν συγκροτήσει την ISOC (Internet Society), έναν οργανισμό με μοναδικό σκοπό την εξάπλωση του δικτύου.. Η IETF (Internet Engineering Task Force) αποτελεί έναν οργανισμό ο οποίος διοργανώνει συναντήσεις όπου συζητούνται οι ανάγκες του δικτύου και οι προτάσεις που δημιουργούνται παίρνουν την τελική έγκριση από τo IAB (Internet Architecture Board). Η διαδικασία αυτή έτσι όπως ακολουθείται έχει ως αποτέλεσμα, το δίκτυο να μην ανήκει σε κανένα. Στην περίπτωση τώρα που κάποιος οργανισμός επιθυμεί να συμμετέχει στο internet, απευθύνεται στον πιο κοντινό σε αυτόν φορέα, ο οποίος και έχει πρόσβαση στο internet, και πληρώνοντας τη σύνδεση με αυτόν, αποκτά πρόσβαση. Αυτή τη σύνδεση δεν είναι δυνατό να την αρνηθεί ο φορέας, στην περίπτωση που είναι δυνατή, και που δεν έχει επιπτώσεις στον εξοπλισμό του. 18

19 Ο τρόπος προσπέλασης στο internet έχει κι αυτός διαφοροποιηθεί με την πάροδο των χρόνων και την εξέλιξη της τεχνολογίας. Στο παρελθόν το λειτουργικό UNIX χρησιμοποιούνταν κυρίως, παρά τη δύσχρηστη γραμμή των εντολών του. Το λογισμικό που χρησιμοποιείται πλέον έχει εξελιχθεί. Το γραφικό περιβάλλον εργασίας των Windows χαρακτηρίζεται από την ευκολία του στη χρήση, και συνεισφέρει στο να καταστεί το internet ακόμα πιο προσιτό και δημοφιλές. Κάπου εδώ ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να αναφερθούμε στα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στο διαδίκτυο. Αρχικά θα αναφερθούμε στους Browsers (φυλλομετρητές). Οι φυλλομετρητές είναι κατάλληλα προγράμματα με τα οποία γίνεται η περιπλάνηση μας στο θαυμαστό κόσμο του internet. Ουσιαστικά οι Browsers είναι προγράμματα τα οποία διαβάζουν αρχεία γραμμένα με τον κώδικα HTML. Οι δημοφιλέστεροι Browsers για το λειτουργικό σύστημα των Windows είναι ο Internet Explorer της Microsoft και ο Mozilla Firefox. Η συνεχόμενη εξέλιξη των Browsers έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση των προγραμμάτων, που τα καθιστά ακόμη πιο φιλικά προς το χρήστη. Πιο εκτενής αναφορά στους φυλλομετρητές θα γίνει σε επόμενο κεφάλαιο αυτής της διπλωμάτικης. Αυτή η υπερλεωφόρος της πληροφορίας όπως πολύ εύστοχα έχει χαρακτηριστεί το διαδίκτυο σε καθημερινή βάση προσεγγίζει όλο και περισσότερους χρήστες. Κάπου εδώ κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούμε στον τρόπο με τον οποίο μπορεί κανείς να έχει πρόσβαση στις υπηρεσίες που προσφέρει το διαδίκτυο. Απαραίτητη είναι η ύπαρξη ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή κατά προτίμηση τελευταίας τεχνολογίας, ένα μηχάνημα modem, μία τηλεφωνική γραμμή και κάποιος από τους διαθέσιμους φυλλομετρητές. Βέβαια όσο εξελίσσεται η επιστήμη των υπολογιστών νέοι τρόποι πρόσβασης στο internet (π.χ. συνδέσεις τύπου DSL) γίνονται όλο και πιο προσιτοί στο ευρύ κοινό, προσφέροντας μεγαλύτερες ταχύτητες πλοήγησης καθώς και άλλες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Στην εικόνα της επόμενης σελίδας παρουσαζεται η κατάσταση σύνδεσης ανά χώρα, όπως είχε στις 15/6/2004. Με μπλε εμφανίζονται οι χώρες με πλήρη σύνδεση στο Internet, με πράσινο οι χώρες που διαθέτουν πρόσβαση 19

20 μόνον στην υπηρεσία και με κίτρινο οι χώρες που δεν διαθέτουν κανένα είδος σύνδεσης. 20

21 1.3 FTP και άλλες υπηρεσίες Σαν τις πιο διαδεδομένες υπηρεσίες σήμερα στο internet μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το FTP, το Telnet, όπως και τα Newsgroups, το Archie, το Gopher, το WAIS και τέλος το World Wide Web. Στην πραγματικότητα γίνονται και άλλες προσπάθειες στις οποίες δεν μπορούμε να αναφερθούμε τόσο αναλυτικά Το FTP και το Anonymous FTP Από τις προαναφερόμενες υπηρεσίες, το FTP όπως και το ανώνυμο FTP, μπορεί να χαρακτηριστεί πιθανώς ως μία από τις πιο σημαντικές (αν όχι η σημαντικότερη) υπηρεσίες στο internet. Είναι το πρωτόκολλο για την ασφαλή αποστολή και λήψη αρχείων από υπολογιστή σε υπολογιστή μέσω του Internet. Το πρωτόκολλο αυτό χρησιμοποιείται κυρίως για διευθύνσεις του Internet που περιέχουν καταλόγους προγραμμάτων και όχι ιστοσελίδες. Στηρίζεται στις από άκρο σε άκρο (end-to-end) αξιόπιστες υπηρεσίες μεταφοράς που παρέχει το TCP. Αντιστοιχεί στο επίπεδο εφαρμογών / εργασιών (process/aplication layer) του μοντέλου του Internet. Με το Anonymous FTP μπορεί ο καθένας να εξασφαλίσει software και άλλα αρχεία που τον ενδιαφέρουν από το internet. Η διαδικασία που ακολουθείται κατά τη χρησιμοποίηση του FTP για τη μεταφορά αρχείων από έναν απομακρυσμένο υπολογιστή στο δικό μας είναι η εξής. Στο δικό μας υπολογιστή εκτελείται ένα πρόγραμμα που ονομάζεται πελάτης FTP (FTP client) για να καταστεί δυνατή η σύνδεση με τον απομακρυσμένο υπολογιστή, στον οποίο εκτελείται ένα άλλο πρόγραμμα που ονομάζεται εξυπηρετητής FTP (FTP server). Εξυπηρετητές υπάρχουν διάσπαρτοι παντού στον πλανήτη και υποστηρίζουν μία ειδική υπηρεσία, την οποία αναφέραμε πιο πάνω, το Anonymous FTP, η οποία και χρησιμοποιείται συνήθως. Αυτή η υπηρεσία ουσιαστικά μας δίνει τη δυνατότητα να ανακτούμε 21

22 αρχεία από υπολογιστές, στους οποίους δεν έχουμε λογαριασμό, αλλά όχι και να αποστέλνουμε αρχεία σε αυτούς ή να έχουμε πρόσβαση στον σκληρό τους δίσκο. Η υπηρεσία anonymous FTP συμβάλλει προς την κατεύθυνση της διαθεσιμότητας της πληροφορίας, δηλαδή σε έναν από τους πρωταρχικούς σκοπούς ύπαρξης του Internet. Σε γενικές γραμμές μπορούμε δώσουμε τον ορισμό του πρωτοκόλλου. Πρωτόκολλο είναι ένα σύνολο από συμβάσεις που καθορίζουν το πώς πρέπει να πραγματοποιηθεί κάποια διαδικασία. Όταν αναφερόμαστε σε δίκτυα, το πρωτόκολλο ορίζεται σαν ένα σύνολο από συμβάσεις που καθορίζουν το πώς ανταλλάσσουν μεταξύ τους δεδομένα οι υπολογιστές που αποτελούν το δίκτυο. Καθορίζει το πώς πρέπει να γίνεται η μεταφορά των αρχείων, το πώς γίνεται ο χειρισμός σε περίπτωση λάθους, αλλά και το πώς γίνεται ο έλεγχος. Όταν αναφερόμαστε στο διαδίκτυο, είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός πρωτοκόλλου, το οποίο να καθορίζει το πώς γίνεται η μεταφορά μεταξύ υπολογιστών διαφορετικού τύπου και διαφορετικών δικτύων Το πρωτόκολλο TCP/IP. Ένα πολύ σημαντικό πρωτόκολλο για τη λειτουργία του internet είναι αναμφισβήτητα το TCP/IP. Χοντρικά μπορούμε να πούμε ότι το TCP/IP είναι το πρωτόκολλο που εξασφαλίζει την επικοινωνία μέσω του Internet, και εγκαθίσταται συνήθως μαζί με την εγκατάσταση του modem. Στο Internet χρησιμοποιείται η τεχνολογία μεταγωγής πακέτων για τη μεταφορά των δεδομένων: τα δεδομένα χωρίζονται σε τμήματα, τα οποία ονομάζονται πακέτα. Σε κάθε πακέτο τοποθετείται μια επικεφαλίδα με τις διευθύνσεις του υπολογιστή - αποστολέα και του υπολογιστή - παραλήπτη. Ως γνωστόν σε κάθε υπολογιστή, που είναι συνδεδεμένος, το internet χορηγεί μία διεύθυνση που ονομάζεται διεύθυνση IP. Το πρωτόκολλο IP είναι υπεύθυνο για το πέρασμα του πακέτου από υπολογιστή σε υπολογιστή. Το IP δρομολογεί τα πακέτα στο διαδίκτυο, χωρίς όμως να μπορεί να εγγυηθεί ότι αυτά θα 22

23 φτάσουν στον προορισμό τους ή ότι θα φτάσουν με τη σειρά με την οποία αποστάλθηκαν, ούτε καν ότι θα φτάσουν αναλλοίωτα. Αυτή τη δουλειά την αναλαμβάνει και τη φέρνει σε πέρας το TCP. Τα πεδία που αποτελούν το πρωτόκολλο IP παρουσιάζονται στον επόμενο πίνακα : 23

24 Το TCP προσφέρει ένα αξιόπιστο πρωτόκολλο, πάνω από το IP. Η διαδικασία που ακολουθείται έχει ως εξής. Το κάθε πακέτο δεδομένων αριθμείται. Ο παραλήπτης και ο αποστολέας, αλλά όχι οι ενδιάμεσοι υπολογιστές, παρακολουθούν τους αριθμούς των πακέτων και ανταλλάσσουν μεταξύ τους πληροφορίες. Ο παραλήπτης λαμβάνει το πρώτο πακέτο, το δεύτερο, κλπ. Σε περίπτωση που παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα στο δίκτυο είτε χαθεί κάποιο πακέτο κατά τη διάρκεια της μετάδοσης, το ξαναζητάει και ο αποστολέας είναι υπεύθυνος για την αναμετάδοση του. Ο παραλήπτης ελέγχει επίσης αν το περιεχόμενο των πακέτων φτάνει σωστά. Κατ αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η αξιοπιστία καθώς και η ταχύτητα διότι οι ενδιάμεσοι υπολογιστές δεν εκτελούν ελέγχους. Το IP είναι υπεύθυνο για τη μεταφορά των πακέτων από υπολογιστή σε υπολογιστή. Τα δίκτυα που συνδέονται στο διαδίκτυο, καταλαβαίνουν τη γλώσσα του IP και έτσι μπορούν να επικοινωνούν και να ανταλλάσσουν δεδομένα μεταξύ τους. Τα δίκτυα συνδέονται μεταξύ τους μέσω ειδικών υπολογιστών, οι οποίοι ονομάζονται δρομολογητές (routers) ή πύλες (gateways). Router είναι ένας υπολογιστής, ο οποίος συνδέεται σε δύο ή και σε περισσότερα δίκτυα ταυτόχρονα και ανήκει σε κάθε ένα από αυτά. Δρομολογεί τα πακέτα των δεδομένων μέσα από τα διάφορα δίκτυα που αποτελούν το Internet μέχρι αυτά να καταλήξουν στον προορισμό τους. Κατά την αποστολή δεδομένων από υπολογιστή σε υπολογιστή, το IP εισάγει στην επικεφαλίδα του πακέτου τις IP διευθύνσεις του αποστολέα και του παραλήπτη και κατόπιν, βάσει των διευθύνσεων αυτών, ελέγχει αν ο παραλήπτης βρίσκεται στο ίδιο δίκτυο με τον αποστολέα. Στην περίπτωση που αποστολέας και παραλήπτης ανήκουν στο ίδιο δίκτυο, το πακέτο στέλνεται κατευθείαν στον παραλήπτη χωρίς να χρειαστεί να διαβεί τα όρια του δικτύου. Εάν πάλι ανήκουν σε διαφορετικά δίκτυα τα πακέτα προωθούνται στον router που είναι συνδεμένος με το δίκτυο ο οποίος με τη σειρά του ελέγχει αν ο παραλήπτης βρίσκεται σε κάποιο από τα υπόλοιπα δίκτυα με τα οποία είναι συνδεδεμένος. Εάν ναι το πακέτο προωθείται στον προορισμό του. Εάν πάλι όχι το πακέτο προωθείται στον επόμενο router. Οι routers διατηρούν πίνακες που προσδιορίζουν την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει 24

25 ένα πακέτο προκειμένου να φτάσει στον προορισμό του. Βάσει αυτών των πινάκων αποφασίζουν ποιος θα είναι ο επόμενος router στον οποίο θα πρέπει να προωθήσουν το πακέτο. Κάθε φορά, το πακέτο μετακινείται όλο και πιο κοντά προς τον προορισμό του έως ότου τελικά τον φτάσει. Το μεγαλύτερο ίσως πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου, είναι ότι η διαδρομή που ακολουθεί ένα πακέτο δεν είναι προκαθορισμένη, αλλά επιλέγεται δυναμικά, δίνοντας την ευκαιρία στους routers να επιλέγουν εναλλακτικούς δρόμους για τα πακέτα, στην περίπτωση που κάποια σύνδεση του δικτύου αντιμετωπίζει πρόβλημα Τα Usenet news Κάπου εδώ θα μπορούσαμε ίσως να αναφερθούμε σε μία άλλη υπηρεσία του διαδικτύου, η οποία βρίσκει ευρεία αποδοχή στους χρήστες του, την υπηρεσία των Usenet news ή απλά των News. Αυτή η υπηρεσία δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους σε όλον τον κόσμο να επικοινωνούν μεταξύ τους, δίνοντας τους την ευκαιρία να ανταλλάσσουν απόψεις σε θέματα που τους απασχολούν. Αυτή η ανταλλαγή απόψεων γίνεται στα πλαίσια των newsgroups, που λειτουργούν σαν πίνακες ανακοινώσεων. Κάθε χρήστης μπορεί να συμμετέχει σε κάποιο newsgroup αποστέλλοντας το μήνυμά του - άρθρο, στην ορολογία των news. Οι άλλοι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να διαβάσουν το άρθρο και, αν επιθυμούν, να απαντήσουν σε αυτό. Οι απαντήσεις στέλνονται και αυτές στο newsgroup, ώστε να μπορούν και αυτές με τη σειρά τους να διαβαστούν από όλους τους υπόλοιπους χρήστες. Υπάρχουν χιλιάδες newsgroups, σε καθένα από τα οποία αναπτύσσεται και ένα διαφορετικό θέμα. Προκειμένου κάποιος να έχει τη δυνατότητα να εντοπίσει πιο εύκολα αυτό που τον ενδιαφέρει, τα newsgroups είναι 25

26 ταξινομημένα θεματικά σε μεγάλες κατηγορίες, τις ιεραρχίες. Τα newsgroups κάθε ιεραρχίας είναι περεταίρω ταξινομημένα σε υποϊεραρχίες, κ.ο.κ. Οποιοσδήποτε μπορεί να έχει πρόσβαση σε ένα newsgroup, παρακολουθώντας ή και συμμετέχοντας σε αυτό. Απαραίτητη προυπόθεση είναι να έχει πρόσβαση σε ένα news server. Νews server είναι ένας κεντρικός υπολογιστής στον οποίο είναι αποθηκευμένα όλα τα άρθρα που έχουν σταλθεί στα διάφορα newsgroups τις τελευταίες ημέρες, από χρήστες που μπορεί να βρίσκονται οπουδήποτε στον κόσμο. Απαραίτητη προϋπόθεση για να χρησιμοποιεί κανείς την υπηρεσία των news είναι να έχει εγκατεστημένο στον υπολογιστή του ένα πρόγραμμα ανάγνωσης news. Με τη βοήθεια του προγράμματος αυτού, ο χρήστης μπορεί εύκολα να επικοινωνεί με το news server και να διαβάζει τα άρθρα των άλλων χρηστών ή να στέλνει δικά του Το Telnet Το Telnet είναι μία υπηρεσία, η οποία μας επιτρέπει κατά τη διάρκεια μιας σύνδεσης με κάποιον άλλο υπολογιστή, να λειτουργούμε αλληλεπιδραστικά, δηλαδή σαν να είμαστε άμεσα συνδεδεμένοι μαζί του. Δηλαδή το δικό μας τερματικό λειτουργεί ουσιαστικά, σαν τερματικό του απομακρυσμένου υπολογιστή, ο οποίος και ανταποκρίνεται στις δικές μας εντολές. To Telnet στηρίζεται επίσης σε μία αρχιτεκτονική τύπου client/server. Για να χρησιμοποιήσουμε το Telnet, εκτελούμε στον υπολογιστή μας ένα πρόγραμμα πελάτη για Telnet (Τelnet client), ενώ στον απομακρυσμένο υπολογιστή εκτελείται ένα πρόγραμμα που ονομάζεται εξυπηρετητής Telnet (Telnet server). Αυτός ο server είναι ταυτόχρονος εξυπηρετητής, δηλαδή μπορεί και ανταποκρίνεται σε περισσότερες ταυτόχρονες αιτήσεις. Το Telnet, μας δίνει τη δυνατότητα να συνδεόμαστε με υπολογιστές του Internet σε ολόκληρο τον κόσμο εκμεταλλευόμενοι έτσι τις υπηρεσίες που αυτοί προσφέρουν. Έτσι μπορούμε να χρησιμοποιούμε απομακρυσμένες 26

27 βάσεις δεδομένων και άλλες πηγές πληροφόρησης, να αναζητούμε πληροφορίες σε βιβλιογραφικούς καταλόγους διαφόρων βιβλιοθηκών, κλπ Η υπηρεσία Telnet προσφέρεται αυτή τη στιγμή από έναν πολύ μεγάλο αριθμό υπολογιστών στο Internet και οι πληροφορίες που διατίθενται καλύπτουν όλους τους τομείς. Αρκετοί από τους υπολογιστές αυτούς παρέχουν on-line συστήματα βοήθειας με μενού που κάνουν τη χρήση τους πιο εύκολη. Κατά τη σύνδεσή μας με έναν απομακρυσμένο υπολογιστή, μας ζητείται όνομα χρήστη (login name) και συνθηματικό (password). Επομένως, θα πρέπει να έχουμε δικαίωμα πρόσβασης στον υπολογιστή αυτό. Μερικές φορές, για υπηρεσίες που διατίθενται δημόσια, μας υποδεικνύεται από τον απομακρυσμένο υπολογιστή κάποιο ειδικό login name ώστε να μπορέσουμε να συνδεθούμε ακόμη κι αν δεν διαθέτουμε λογαριασμό Κάποια άλλα πρωτόκολλα Στο τελευταίο τμήμα αυτού του υποκεφαλαίου θα αναφερθούμε εν συντομία σε κάποια άλλα επίσης γνωστά πρωτόκολλα του διαδικτύου. Το πρωτόκολλο HTTP (HyperText Transport Protocol ) είναι το πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται για τη λειτουργία ανάγνωσης υπερκειμένου. Υπερκείμενο είναι μια ειδική κατηγορία δεδομένων, όπου ανάμεσα στο κείμενο υπάρχουν κάποιες λέξεις ή εικόνες, συνήθως μ άλλη μορφοποίηση, που αποτελούν δεσμούς (links) για τη μετάβασή μας σ άλλες ομάδες δεδομένων. 27

28 To πρωτόκολλο SLIP (Serial Line Internet Protocol) είναι ένα πρωτόκολλο που χρησιμοποιούν οι υπολογιστές για να συνδεθούν στο Internet μέσω τηλεφωνικής γραμμής. Η σύνδεση αυτή είναι σειριακή καθώς και το modem συνδέεται σειριακά. Το πρωτόκολλο PPP (Point to Point Protocol) είναι παρόμοιο με το πρωτόκολλο SLIP, μόνο που είναι μεταγενέστερο και πιο εξελιγμένο σε σχέση μ αυτό. Παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια στη μεταφορά δεδομένων. Το πρωτόκολλο SMTP (Single Mail Transfer Protocol) είναι το πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται για να σταλεί η ηλεκτρονική αλληλογραφία. Η αποστολή του μηνύματος γίνεται πρώτα στον δικό μας διακομιστή (host computer) και στη συνέχεια στον διακομιστή του παραλήπτη. Το πρωτόκολλο POP (Post Office Protocol) είναι το πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται για να παραληφθεί η ηλεκτρονική αλληλογραφία. Η ηλεκτρονική αλληλογραφία διακινείται πάντα μέσω του διακομιστή μας. Το πρωτόκολλο NNTP (Network News Transport Protocol) είναι το πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται για την ανάγνωση ειδήσεων μέσω του Internet. Είναι ειδικά σχεδιασμένο για να ταξινομεί πολλαπλά τις ειδήσεις με βάση διάφορα χαρακτηριστικά τους. 28

29 1.4 To World Wide Web Τα αρχικά WWW αποτελούν τη συντομογραφία αυτού που σήμερα είναι η περισσότερο γνωστή υπηρεσία στα πλαίσια του διαδικτύου (internet). Οι περισσότεροι οργανισμοί, εταιρίες, πανεπιστήμια και διάφοροι άλλοι φορείς, οι οποίοι έχουν παρουσία στο διαδίκτυο προσφέρουν αυτή την υπηρεσία. Έτσι το WWW συναντάται πολύ συχνά σαν το πρώτο συνθετικό σε διευθύνσεις όπως για παράδειγμα κτλ. Ουσιαστικά το World Wide Web δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από το πιο εξελιγμένο εργαλείο αναζήτησης κάθε είδους πληροφορίας στο διαδίκτυο (Internet). Με σκοπό αρχικά να εξυπηρετήσει τους επιστήμονες του ερευνητικού κέντρου πυρηνικών ερευνών (CERN) της Γενεύης στην ανταλλαγή πληροφοριών, ξεκίνησε, γύρω στο 1989 σαν αποτέλεσμα της σύζευξης του Gopher με το WAIS. Η εξέλιξη καθώς και η καθιέρωση του υπήρξαν ταχύτατες. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα τεράστιο ποσό πληροφορίας, άμεσα προσπελάσιμο μέσω αυτού. Σήμερα πια αποτελεί ένα ισχυρό και εύχρηστο μέσο για την προσπέλαση, αναζήτηση και ανεύρεση πληροφοριών, διαδεδομένο σε τέτοιο βαθμό, που δεν είναι λίγοι αυτοί που, λέγοντας Internet εννοούν το WWW, μιας και το WWW είναι πλέον το επικρατέστερο μέσο για την πλοήγηση στον ωκεανό πληροφορίας του Internet. Το World Wide Web αυτό που κάνει στην ουσία είναι να διασυνδέει πληροφορίες κάθε είδους που είναι αποθηκευμένες σε χιλιάδες υπολογιστές στο Internet, οι οποίοι είναι διάσπαρτοι σε ολόκληρο τον κόσμο. Έτσι ο κόσμος του WWW αποτελείται από αποτελείται από κείμενα (documents) και συνδέσμους (links). Τα κείμενα εν προκειμένου μπορεί να έχουν τη μορφή εικόνας, ήχου ή ακόμα και video. Τα λεγόμενα και indexes είναι ειδικά κείμενα μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η διαδικασία της αναζήτησης. Το 29

30 αποτέλεσμα αυτής της αναζήτησης είναι ένα "πλασματικό" (virtual) κείμενο που περιέχει συνδέσμους στα κείμενα που βρέθηκαν. Οι χρήστες του Διαδικτύου έχουν τη δυνατότητα να προσπελαύνουν τις διαθέσιμες πληροφορίες χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα που ονομάζεται browser (πρόγραμμα πλοήγησης). Οι Browsers έχουν τη δυνατότητα να προσπελαύνουν, μέσω των πρωτοκόλλων που είναι διαθέσιμα στο internet, ή μέσω του HTTP, ή ακόμα ακόμα και μέσω μιάς πύλης (gateway) πολλά από τα συστήματα δεδομένων. Οι πληροφορίες είναι οργανωμένες σε ηλεκτρονικές σελίδες που ονομάζονται Web σελίδες (Ιστοσελίδες) και συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους. Μια συλλογή τέτοιων Web σελίδων που βρίσκεται αποθηκευμένη σε ένα συγκεκριμένο σημείο του Internet και διατίθεται δημόσια ονομάζεται Web site. Το σημείο εισόδου προς τις υπόλοιπες σελίδες της συλλογής ονομάζεται home page, και στην ουσία είναι η αρχική σελίδα του Web site. Το WWW θα μπορούσαμε ίσως να το αντιληφθούμε καλύτερα, αν το σκεφτούμε σαν μία τεράστια βιβλιοθήκη. Τα Web sites - κομβικά σημεία του Web - μπορούν να παρομοιαστούν με βιβλία, καθένα από τα οποία αποτελείται από ένα σύνολο σελίδων. Η αρχική σελίδα του Web site μπορεί να παρομοιαστεί με το εξώφυλλο ή τον πίνακα περιεχομένων ενός βιβλίου. Οι σελίδες και οι σύνδεσμοι που τις συνδέουν σχηματίζουν έναν Ιστό (Web) πληροφοριών. Μέσω των συνδέσμων, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να μεταπηδά από μια σελίδα σε άλλες. Το πιο βασικό χαρακτηριστικό ίσως του WWW θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η παγκόσμιος χαρακτήρας που έχει αποκτήσει. Οι σελίδες που διασυνδέει μπορεί να βρίσκονται οπουδήποτε στον κόσμο. Σαν τελικοί χρήστες όμως, τις προσπελαύνουμε όλες με ομοιόμορφο τρόπο και έχουμε ίση πρόσβαση προς αυτές, χωρίς πρόσθετα έξοδα μεγάλων αποστάσεων ή περιορισμούς. Κάπως έτσι η κριτική μάζα της πληροφορίας επεκτείνεται 30

31 γρήγορα, και η αυξανόμενη χρήση του συστήματος παρακινεί την παροχή περισσότερης πληροφορίας. Το World Wide Web μπορούμε να πούμε ότι βασίζεται στο μοντέλο του Hypertext. Το Hypertext ή στα ελληνικά υπερκείμενο, είναι μια μορφή κειμένου, ηλεκτρονικού τύπου, κάποια τμήματα του οποίου (λέξεις ή φράσεις), που εμφανίζονται υπογραμμισμένα, συνδέονται με άλλα κείμενα. Κάνοντας κλικ με το ποντίκι μας επάνω σε έναν τέτοιο σύνδεσμο, ο οποίος ονομάζεται υπερσύνδεσμος (hyperlink), μεταφερόμαστε αυτόματα στη σελίδα που είναι συνδεδεμένη μέσω του υπερσυνδέσμου με την αρχική μας σελίδα. Η νέα σελίδα μπορεί να περιέχει και αυτή με τη σειρά της κάποιον υπερσύνδεσμο, μεταφέροντας μας σε κάποια άλλη σελίδα, δίνοντας μας έτσι τη δυνατότητα να ταξιδεύουμε από το ένα κείμενο στο άλλο, χωρίς να είμαστε υποχρεωμένοι να διαβάσουμε τα κείμενα με κάποια προδιαγεγραμμένη σειρά. Άλλη μία ιδιότητα του WWW, εκτός της σύνδεσης κειμένων με τις κλασικούς συνδέσμους, είναι η σύνδεση κειμένων σε διαφορετικά μέρη του πλανήτη. Αυτό επιτυγχάνεται με μία σύμβαση επονομαζόμενη URL που συνδέει ένα αρχείο με την φυσική θέση που βρίσκεται ένα άλλο. Κατ αυτόν τον τρόπο κάποιος που γράφει ένα κείμενο για να το ενσωματώσει στο WWW δεν έχει παρά να δημιουργήσει ένα σύνδεσμο προς ένα αρχείο ενός άλλου WWW Server. Σε πρώτο βαθμό, οι σελίδες του WWW, περιείχαν υπερκείμενο (δηλαδή κείμενο που οδηγούσε σε κείμενο). Σταδιακά αυτό εμπλουτίστηκε με την ενσωμάτωση πολυμέσων (multimedia) απ όπου προέκυψε ο συνδυασμός των δύο: τα υπερμέσα (hypermedia). Έτσι σήμερα, οι σελίδες του Web είναι πολύ ελκυστικότερες μιας και μπορεί να περιλαμβάνουν: γραφικά, εικόνες, κινηματογραφικές ταινίες, ήχους, τρισδιάστατους κόσμους και σχεδόν οποιαδήποτε άλλη μορφή ψηφιακής πληροφορίας μπορούμε να φανταστούμε. Πράγμα το οποίο αποτελεί και το πιο σημαντικό πλεονέκτημα του WWW, το οποίο πλέον βασιζόμενο στο πρωτόκολλο HTTP και σε έξυπνες εφαρμογές Server και Client, έχει τη δυνατότητα να παρέχει όλα τα παραπάνω. 31

32 Το πρωτόκολλο HTTP σε καθημερινή βάση εξελίσσεται, επεκτείνεται συνεχώς, προκειμένου να περιλάβει ακόμα περισσότερες δυνατότητες. Όπου υπάρχουν χρησιμοποιούνται standards όπως η χρήση του SGML (Standard Generalized Markup Language) για το μοντέλο του Hypertext ή του MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) για την καταχώρηση των τύπων των αρχείων. Αυτές ακριβώς οι δυνατότητες τύπου Multimedia, παρόλες τις δυσκολίες που αντικειμενικά υπάρχουν και οφείλονται στις χαμηλές ταχύτητες των δικτύων ευρείας περιοχής, το καθιστούν ιδανικό και για άλλες εφαρμογές που απαιτούν παροχή σύνθετων πληροφοριών τέτοιες όπως είναι ο χώρος της εκπαίδευσης, του τουρισμού, της διασκέδασης κ.α. Στο τελευταίο τμήμα αυτού του κεφαλαίου θα αναφέρουμε τη γλώσσα συγγραφής που χρησιμοποιείται για την κατασκευή των σελίδων η οποία και είναι η HTML (Hypertext Markup Language). Σε επόμενο κεφάλαιο θα αναφερθούμε αναλυτικά στην HTML. Η ανάπτυξη του WWW και η εμφάνιση γραφικών προγραμμάτων πλοήγησης έκαναν την εξερεύνηση του Internet προσιτή στους απλούς χρήστες. Πράγμα το οποίο συνεισέφερε τα μέγιστα στη διάδοση του internet στο πολύ ευρύ κοινό καθιστώντας το ουσιαστικά αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ο πρώτος γραφικός browser που κυκλοφόρησε ήταν ο Mosaic της NCSA. Σήμερα, πολύ διαδεδομένοι browsers είναι ο Netscape Communicator της Netscape Communications, ο Internet Explorer της Microsoft καθώς και ο τυγχάνων όλο και μεγαλύτερης αποδοχής Mozilla Firefox. Και τα τρία προγράμματα προσφέρουν τις ίδιες βασικές λειτουργίες και εξελίσσονται διαρκώς, οπότε προκύπτουν νέες εκδόσεις τους πιο λειτουργικές και ακόμα πιο προσιτές. 32

33 2ο Κεφάλαιο 33

34 2o Κεφάλαιο 2.1 HTML και XML Κάθε φορά που «σερφάρουμε» στο διαδίκτυο, επισκεπτόμαστε διαφόρων ειδών σελίδες. Τις περισσότερες φορές, η προσοχή μας επικεντρώνεται στο οπτικό αλλά και στο λεκτικό περιεχόμενο της σελίδας. Πολύ σπάνια, αν όχι ποτέ εάν δεν είμαστε γνώστες του αντικειμένου, αναρωτιόμαστε για το πώς γίνεται και εμφανίζεται το ποικιλόμορφο αυτό υλικό στην οθόνη μας. Η κοινά διαδεδομένη άποψη που υπάρχει για το internet είναι μιας τεράστιας βιβλιοθήκης, και η πιο διαδεδομένη εικόνα ταυτίζεται με αυτήν ενός πραγματικού βιβλίου. Αντιλαμβανόμαστε την εικόνα που καταφτάνει στην οθόνη του υπολογιστή μας όπως αυτή της τηλεόρασης. Βέβαια δεν έχουν ακριβώς έτσι τα πράγματα HTML Οι σελίδες που εμφανίζονται στο internet, είναι αρχεία γραμμένα με τη γλώσσα HTML (HyperText Markup Language, Γλώσσα Χαρακτηρισμού Υπερ- Κειμένου). Η HyperText Markup Language, βασίζεται στη γλώσσα SGML, Standard Generalized Markup Language, που είναι ένα πολύ μεγαλύτερο σύστημα επεξεργασίας εγγράφων. Η HTML ουσιαστικά είναι ο τρόπος με τον οποίο ο browser απεικονίζει τα αρχεία πολυμέσων. Τα αρχεία από μόνα τους είναι αρχεία απλού κειμένου (ASCII) με ειδικές ετικέτες (tags) ή κώδικες που ο browser ξέρει να μεταφράζει και να εμφανίζει στην οθόνη. Η διαδικασία που ακολουθείται έχει ως εξής. Ο φυλλομετρητής (Web browser) παίρνει πληροφορίες από τον Web server. Αυτές τις πληροφορίες τις επεξεργάζεται, τις μορφοποιεί κατάλληλα, έτσι ώστε 34

35 αυτές να εμφανίζονται κατάλληλα στο σύστημά μας. Μία ιδιαιτερότητα, εάν μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε έτσι, είναι ότι διαφορετικά προγράμματα φυλλομετρητή μορφοποιούν και εμφανίζουν το ίδιο αρχείο με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με τις δυνατότητες του συστήματος στο οποίο τρέχουν και τις επιλογές διαμόρφωσης του προγράμματος του. Δηλαδή ο φυλλομετρητής διαβάζει (διερμηνεύει) τα tags της HTML και μορφοποιεί το κείμενο και τις εικόνες στην οθόνη. Κάπου εδώ θα ήταν απαραίτητο να αναφερθούμε στη δομή μιας σελίδας HTML. Οι σελίδες της HTML είναι απλά αρχεία κειμένου σε μορφή ASCII, κάτι που σημαίνει ότι δεν περιέχουν κάποιες πληροφορίες για κάποιο λειτουργικό σύστημα ή πρόγραμμα, αλλά ότι μπορούν να διαβαστούν από οποιονδήποτε συντάκτη υποστηρίζει απλό κείμενο.η HTML αυτό που κάνει, είναι να ορίζει ένα σύνολο κοινών στυλ για τις Web σελίδες, όπως τίτλοι (titles), επικεφαλίδες (headings), παράγραφοι (paragraphs), λίστες (lists) και πίνακες (tables). Επίσης ορίζει κάποιο στυλ χαρακτήρων, όπως η έντονη γραφή (boldface) και οι ενότητες κώδικα. Υποδεικνύει συνδέσμους υπερ-κειμένου προς άλλες σελίδες ή προς αρχεία άλλων μορφών (πολυμέσα). Κάθε στοιχείο έχει ένα όνομα και περιέχεται μέσα στα σύμβολα <>, που αποκαλούνται tags (ετικέτες). Όταν γράφουμε μια Web σελίδα με την HTML, στην ουσία δίνουμε τίτλους στα διάφορα στοιχεία της σελίδας μ αυτά τα tags. Τα tags όπως παρουσιάζονται στην HTML έχουν γενικά ένα tag ανοίγματος και ένα tag κλεισίματος, τα οποία περικλείουν το κείμενο στο οποίο επιδρούν. Το tag αρχής ενεργοποιεί μια λειτουργία, ενώ το tag τέλους την απενεργοποιεί. Τα tags τέλους έχουν το ίδιο όνομα με τα tags αρχής, αλλά με πρόθεμα τον χαρακτήρα /. Δεν αποτελούν ζευγάρι όλα τα tags της HTML, καθώς ορισμένα είναι μονομελή, ενώ άλλα περιέχουν επιπλέον πληροφορίες και κείμενο μέσα στα σύμβολα <>. Ακόμη, όλα τα tags της HTML δεν κάνουν διάκριση μεταξύ κεφαλαίων και πεζών γραμμάτων, δηλ. μπορούμε να τα γράφουμε είτε με κεφαλαίους είτε με πεζούς χαρακτήρες είτε με οποιονδήποτε συνδυασμό τους. 35

36 Τα αρχεία της HTML γράφονται σε συντάκτες κειμένων, δηλαδή σε προγράμματα τα οποία μπορούν να αποθηκεύουν αρχεία κειμένου σε μορφή ASCII. Βέβαια δεν πρέπει να θεωρήσουμε ότι ένα αρχείο κειμένου είναι όμοιο με ένα αρχείο HTML. Η διαφορά ανάμεσά τους είναι οι ετικέτες (tags) που χρησιμοποιεί η HTML. Έτσι, η HTML είναι μία γλώσσα κειμένου που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία σελίδων ιστού. Σχεδιάστηκε για να καθορίσει τη λογική οργάνωση ενός αρχείου κειμένου που περιλαμβάνει συνδέσμους και παρέμβαση πάνω σε αυτούς τους συνδέσμους από το χρήστη. Θα πρέπει να καταστεί σαφές βεβαίως ότι τα προγράμματα ανάγνωσης δεν εμφανίζουν τις ετικέτες (έτσι ένας χρήστης δεν μπορεί να τα δεί παρά μόνο αν ανοίξει το HTML αρχείο ή αν ανοίξει από το μενού View ενός προγράμματος αναγνώσης την επιλογή Document Source), αλλά τα αποτελέσματα τους, όπως για παράδειγμα το μέγεθος της γραμματοσειράς ή τη διαμόρφωση του κειμένου. Τα προγράμματα που χρησιμοποιούνται για το γράψιμο κώδικα σε HTML ποικίλουν. Μπορούμε εδώ να αναφερθούμε στα Notepad, Wordpad και Write των Windows, το Edit του DOS και τα vi, emacs και pico του UNIX. Αντιλαμβανόμαστε ότι ένα HTML αρχείο δεν χρειάζεται ένα ειδικό επεξεργαστή κειμένου ή κάποιον πολύπλοκο HTML επεξεργαστή κειμένου για να δημιουργηθεί. Αρκεί κάποιος πολύ απλά να δημιουργήσει ένα τέτοιο αρχείο με ένα απλό επεξεργαστή κειμένου όπως είναι το NotePad ή το Word για PC που τρέχουν Windows ή και το TeachText για Macintosh. Όπως είναι αυτονόητο με την εξέλιξη και την ανάπτυξη του διαδικτύου πάρα πολλοί εύχρηστοι (ή και μη) επεξεργαστές κειμένου έκαναν την εμφάνιση τους, δίνοντας μας την ευκαιρία να επιλέξουμε ανάμεσα τους τον πιο λειτουργικό. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε κάποιους από αυτούς με τους HotMetal, HTML Writer, WebEdit και Macromedia Dreamweaver. Βέβαια σε κάθε περίπτωση δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το όνομα του αρχείου θα πρέπει να έχει επέκταση.html ή.htm σε συστήματα DOS ή Windows που επιτρέπουν επεκτάσεις μόνο τριών χαρακτήρων. 36

37 Οι προδιαγραφές, είναι όλοι εκείνοι οι κανόνες που έχουν συμφωνηθεί, και κάνουν το internet να δουλεύει, επιτρέποντας στους χρήστες κάθε είδους υπολογιστή, να επικοινωνούν και να μοιράζονται πληροφορίες. Οι αρχικές προδιαγραφές που σχετίζονται με την HTML, είναι γνωστές ως HTML 2.0. Αυτές οι προδιαγραφές υποστηρίζονται από όλου τους web browsers σήμερα. Κάνοντας χρήση αυτών των προδιαγραφών οι εργασίες διαδίδονται ευκολότερα σε πιο ευρύ κοινό στο ταχύτατο μεταβαλλόμενο μέλλον του δικτύου. Η εξέλιξη των προδιαγραφών, όπως αυτές απεικονίζονται στην HTML 3.2 αύξησαν την πολυπλοκότητα των πραγμάτων, από τη στιγμή που το το Netscape και η Microsoft προσέθεσαν στοιχεία που πηγαίνουν πέρα από την απλή HTML, και υποστηρίζονταν στην αρχή μόνο από συγκεκριμένους web browsers. Η καθιέρωση της HTML 3.2 είχε σαν αποτέλεσμα την απογείωση του internet. Ο αρχικός σχεδιασμός της HTML δεν προέβλεπε να είναι ένα εργαλείο μορφοποίησης, ωστόσο οι χρήστες έχουν βρεί τρόπους στην προσπάθεια να χρησιμοποιήσουν τη HTML για ακριβή μορφοποίηση ιστοσελίδων. Οι κανόνες που ισχύουν σήμερα είναι αυτοί που απεικονίζονται στην HTML 4. Αυτή η τελευταία έκδοση περιέχει περισσότερα χαρακτηριστικά και αποτελεί μια προσπάθεια να μειωθούν οι ασυμβατότητες των διαφορετικών web browsers. Αυτή η έκδοση κινείται στα πλαίσια μιας θα λέγαμε πιο δυναμικής και ίσως πιο λογικής μεθόδου μορφοποίησης ιστοσελίδων με την χρήση των "Style Sheets". Συνεισφέρουν έτσι στην ακρίβεια στη μορφοποίηση που επιθυμούν οι σχεδιαστές ιστοσελίδων και κατά κάποιο τρόπο την διαχωρίζουν από το περιεχόμενο, κάνοντας έτσι ευκολότερη την ανανέωση του σχεδιασμού ενός web site. Μετά τα πρώτα δειλά βήματα ανάπτυξής του ο ιστός έχει αναπτύξει ταχύτατους ρυθμούς. Σήμερα έχει ξεφύγει κατά πολύ από τον κόσμο της γραμμής εντολών (command-line) και βαδίζει προς την αλληλεπίδραση με το χρήστη. Έχουν αναπτυχθεί δυνατότητες που παλιότερα ξεπερνούσαν κάθε φαντασία. Μπορεί κάποιος να συμπληρώσει μία φόρμα (form), να επεξεργαστεί ένα χάρτη ή μια εικόνα που είναι γεμάτη με θερμά σημεία 37

38 (image-map) ή και να δημιουργήσει πίνακες (table). Βέβαια αυτά ακούγονται εντυπωσιακά και ελκυστικά, αλλά η δουλειά που απαιτείται για να δημιουργηθούν είναι αρκετή - τα καλά όμως κόποις κτώνται. Στην επόμενη σελίδα απεικονίζουμε μία ιστοσελίδα (στην προκειμένη περίπτωση την αρχική σελίδα της Google), την και αμέσως μετά τον κώδικα της HTML που αντιστοιχεί σε αυτή την σελίδα. Ο κώδικας αυτής της ιστοσελίδας παρουσιάζεται στο πιο κάτω πλαίσιο: 38

39 <html><head><meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=utf- 8"><title>Google</title><style><!-- body,td,a,p,.h{font-family:arial,sans-serif;.h{font-size: 20px;.q{color:#0000cc; //--> </style> <script> <!--function sf(){document.f.q.focus(); function clk(url,ct,cd,sg){if(document.images){var u="";if (url) u="&url="+escape(url).replace(/\+/g,"%2b");new Image().src="/url?sa=T&ct="+escape(ct)+"&cd="+escape(cd)+u+"&ei=4Y4FRJbLLsniwQHJ2a WOCQ"+sg;return true; // --> </script> </head><body bgcolor=#ffffff text=# link=#0000cc vlink=#551a8b alink=#ff0000 onload=sf() topmargin=3 marginheight=3><center><table cellpadding=0 cellspacing=0 border=0><tr><td align=right valign=bottom><img src=images/hp0.gif width=158 height=78 alt="google"></td><td valign=bottom><img src=images/hp1.gif width=50 height=78 alt=""></td><td valign=bottom><img src=images/hp2.gif width=68 height=78 alt=""></td></tr><tr><td class=h align=right valign=top><b></b></td><td valign=top><img src=images/hp3.gif width=50 height=32 alt=""></td><td valign=top class=h><font color=#6f6f6f style=font-size:16px><b>ελλάς</b></font></td></tr></table><br> <form action=/search name=f><script><!-- function qs(el) {if (window.regexp && window.encodeuricomponent) {var ue=el.href;var qe=encodeuricomponent(document.f.q.value);if(ue.indexof("q=")!=- 1){el.href=ue.replace(new RegExp("q=[^&$]*"),"q="+qe);else{el.href=ue+"&q="+qe;return 1;// --> </script><table border=0 cellspacing=0 cellpadding=4><tr><td nowrap><font size=- 1><b>Ιστός</b> <a id=1a class=q href="/imghp?hl=el&tab=wi" onclick="return qs(this);">eικόνες</a> <a id=2a class=q href=" onclick="return qs(this);">ομάδες</a> <a id=3a class=q href="/dirhp?hl=el&tab=wd" onclick="return qs(this);">κατάλογος</a> </font></td></tr></table><table cellspacing=0 cellpadding=0><tr><td width=25%> </td><td align=center><input type=hidden name=hl value=el><input maxlength=2048 size=55 name=q value="" title="αναζήτηση Google"><br><input type=submit value="αναζήτηση Google" name=btng><input type=submit value="αισθάνομαι τυχερός" name=btni></td><td valign=top nowrap width=25%><font size=-2> <a href=/advanced_search?hl=el>προχωρημένη Αναζήτηση</a><br> <a href=/preferences?hl=el>προτιμήσεις</a><br> <a href=/language_tools?hl=el>γλωσσικά Eργαλεία</a></font></td></tr><tr><td colspan=3 align=center><font size=-1>αναζήτηση: <input id=all type=radio name=meta value="" checked><label for=all> στον ιστό</label><input id=lgr type=radio name=meta value="lr=lang_el" ><label for=lgr> σελίδες γραμμένες στα Ελληνικά</label><input id=cty type=radio name=meta value="cr=countrygr" ><label for=cty>σελίδες από Ελλάδα</label></font></td></tr></table></form><br><br><font size=-1><a href=" Διαφήμισης</a> - <a href=/intl/el/about.html>σχετικά με το Google</a> - <a href= in English</a><span id=hp style="behavior:url(#default#homepage)"></span> <script> //<!-- if (!hp.ishomepage(' {document.write("<p><a href=\"/mgyhp.html\" onclick=\"style.behavior='url(#default#homepage)';sethomepage(' άντε το Google να είναι η Αρχική σας Σελίδα!</a>"); //--> </script></font><p><font size=-2> 2006 Google</font></p></center></body></html> 39