Προσεισµικός έλεγχος Νοσοκοµείων και Σχολείων Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

Transcript

1 Προσεισµικός έλεγχος Νοσοκοµείων και Σχολείων Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Κ. Χ. Στυλιανίδης, Α. Ι. Κάππος, Γ. Γ. Πενέλης Καθηγητής ΑΠΘ Χ. Ε. Ιγνατάκης Αναπληρωτής Καθηγητής ΑΠΘ Χ. Ζ. Καρακώστας Εντεταλµένος Ερευνητής ΙΤΣΑΚ Λέξεις κλειδιά: Πρωτοβάθµιος προσεισµικός έλεγχος, ταχύς οπτικός έλεγχος, νοσοκοµεία, σχολεία, εκτίµηση σεισµικής διακινδύνευσης, δοµική βαθµολογία ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Λίγο πριν από την έναρξη του προσεισµικού ελέγχου που ήδη διεξάγεται στη χώρα µας από τον ΟΑΣΠ, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ανέθεσε στους συγγραφείς της παρούσας εργασίας ένα ανάλογο ερευνητικό πρόγραµµα πιλοτικού χαρακτήρα µε στόχο την εκτέλεση της πρώτης φάσης του προσεισµικού ελέγχου όλων των νοσοκοµείων της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης καθώς και τµήµατος των σχολείων ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης. Το έργο αυτό έχει µόλις ολοκληρωθεί. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται τα αποτελέσµατα και τα συµπεράσµατα από την εφαρµογή της διαδικασίας προσεισµικού ελέγχου µόνον στα νοσοκοµεία, δηλαδή σε τριακόσια τριάντα ένα κτίρια. Πιο συγκεκριµένα παρουσιάζονται η οργάνωση και η εκτέλεση του οπτικού ελέγχου, τα χαρακτηριστικά του δείγµατος και των επιµέρους νοσοκοµειακών συγκροτηµάτων (ηλικία, µέγεθος, δοµικό σύστηµα κ.λ.π.), η οµική Βαθµολογία σύµφωνα µε δύο µεθόδους αποτίµησης ως συνάρτηση διαφόρων παραµέτρων, καθώς και η σύγκριση των δύο µεθόδων. 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η αναβάθµιση του δοµικού αποθέµατος (άρα και η εξ αυτής µείωση της σεισµικής διακινδύνευσης) µπορεί να γίνει είτε µε τη βαθµιαία αντικατάσταση των παλιών κατασκευών µε νέες, «αντισεισµικές» (ετήσιος ρυθµός ανανέωσης 1-2%) είτε µε την προσεισµική επέµβαση σε ήδη υφιστάµενες κατασκευές. Ο πρώτος τρόπος, αργός, «φυσικός», δεν παράγει θεαµατικά αποτελέσµατα, είναι όµως ανεκτού κόστους. Ο δεύτερος τρόπος είναι σε θέση να αναβαθµίσει σχετικά γρήγορα το δοµικό πλούτο, για την πλήρη όµως εφαρµογή του απαιτούνται τεράστια κονδύλια, πρακτικώς µη διαθέσιµα ακόµη και από εύρωστες οικονοµίες. Κατά τα φαινόµενα µια επιλεκτική επέµβαση αποτελεί τη µόνη βιώσιµη λύση. Η µοναδική σοβαρή και ευρείας κλίµακας προσπάθεια καθιέρωσης προσεισµικού ελέγχου προέρχεται από τις ΗΠΑ µε Προεδρικό ιάταγµα του 1994 και αναφέρεται µόνον σε δηµόσια κτίρια. Το Π.. συνοδεύεται από τεχνικό εγχειρίδιο εφαρµογής (FEMA 178, 1992). Σηµειώνεται ότι το εγχειρίδιο αυτό αναµένεται να αντικατασταθεί από το νέο κανονισµό ASCE FEMA 31 (2) που ενσωµατώνει τις λεπτοµερείς οδηγίες FEMA 273 (1997) για τη σεισµική αποτίµηση και αναβάθµιση κτιρίων. Στην Ελλάδα ο ΟΑΣΠ ανέθεσε σε οµάδα εργασίας (Πενέλης και συνεργ.) τη διατύπωση πρότασης προσεισµικού ελέγχου. Η πρόταση υιοθετήθηκε από τη Β Επιστηµονική Επιτροπή του ΟΑΣΠ µε µικρές προσαρµογές (ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ, 2). Ήδη από την άνοιξη του 21 µε εντολή του ΟΑΣΠ διεξάγεται στη χώρα µας η πρώτη φάση (ταχύς οπτικός έλεγχος) του προσεισµικού ελέγχου κτιρίων δηµόσιας και κοινωφελούς χρήσης. Περισσότερες λεπτοµέρειες για το πλαίσιο και τις διαθέσιµες διεθνώς µεθόδους προσεισµικού ελέγχου δίδονται σε άλλη εργασία του παρόντος Συνεδρίου (Στυλιανίδης και άλλοι, 23).

2 2 ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Οι βασικές αρχές του πλαισίου προσεισµικού ελέγχου ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ (2) είναι οι εξής: (α) Τα κτίρια δηµόσιας και κοινωφελούς χρήσης έχουν προτεραιότητα έναντι των υπολοίπων. (β) Από τα κτίρια πρώτης προτεραιότητας, µε συνοπτικές (άρα γρήγορες και µικρού κόστους), πάντως σχετικώς αξιόπιστες µεθόδους, πρέπει να εντοπισθούν τα κατά τεκµήριο ασφαλέστερα ώστε να εξαιρεθούν από περαιτέρω ελέγχους. Έτσι το αντικείµενο µειώνεται δραστικά. (γ) Τα υπόλοιπα κτίρια ελέγχονται σε µεγαλύτερο βάθος. Όσα και πάλι προκύπτουν επισφαλή κατατάσσονται σε πίνακα αξιολόγησης και προτεραιότητας επέµβασης. (δ) Για τα επισφαλή κτίρια εκπονείται µελέτη ενίσχυσης σύµφωνα µε τον πίνακα προτεραιότητας, ανάλογα µε τους διαθέσιµους πόρους. Τα τρία βήµατα του προσεισµικού ελέγχου είναι τα εξής: Πρώτο βήµα: ταχύς οπτικός έλεγχος. Περιλαµβάνει τη συµπλήρωση δελτίου µε τα βασικά χαρακτηριστικά κάθε κτιριακής µονάδας (έτος κατασκευής, κανονισµοί µελέτης και εκτέλεσης, προσθήκες, παλιές βλάβες, µέγεθος, χρήση, µορφολογία κ.λ.π.). Το δελτίο συµπληρώνεται εν µέρει επιτόπου και εν µέρει στο γραφείο. Προϊόν του ελέγχου είναι η σχετική βαθµολόγηση της σεισµικής ικανότητας των υπό έλεγχο κτιρίων. Εάν προκύψει βαθµολογία άνω ενός προδιαγεγραµµένου ορίου το κτίριο θεωρείται επαρκές και δεν επανελέγχεται. Εάν προκύψει βαθµολογία κάτω του ορίου αυτού, θεωρείται ότι κατά τεκµήριο το κτίριο δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις και απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση. εύτερο βήµα: προσεγγιστική αποτίµηση της σεισµικής ικανότητας. Περιλαµβάνει την επισταµένη µελέτη του φακέλου του έργου στο γραφείο, επιτόπου µη καταστροφικούς ελέγχους υλικών, γεωµετρική επαλήθευση κρισίµων διατοµών και οπλισµών, προσεγγιστικούς υπολογισµούς σεισµικής τέµνουσας βάσης, φέρουσας ικανότητας κ.λ.π., πάντως όχι λεπτοµερείς αναλύσεις. Εάν προκύψει σεισµική επάρκεια, το κτίριο δεν επανελέγχεται. Εάν προκύψει ανεπάρκεια ενεργοποιείται το επόµενο βήµα. Τρίτο βήµα: µελέτη αποκατάστασης. Η µελέτη συντάσσεται µε βάση κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο (π.χ. έχει προταθεί να εκτελείται προς το παρόν µε βάση τους ΚΟΣ - 2 και ΕΑΚ - 2 για το 85% των σεισµικών δράσεων και κατάλληλους δείκτες συµπεριφοράς, στο εγγύς µέλλον όµως µπορεί να εκτελείται µε βάση τον υπό σύνταξη Ελληνικό Κανονισµό Επεµβάσεων). 3 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Τίτλος προγράµµατος: Πιλοτικό πρόγραµµα προσεισµικού ελέγχου κτιρίων σχολείων και νοσοκοµείων Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Φορέας Χρηµατοδότησης: Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Αντικείµενο: Ταχύς οπτικός προσεισµικός έλεγχος 3 περίπου σχολικών και νοσοκοµειακών µονάδων της Θεσσαλονίκης. Επεξεργασία σεναρίων οµικής Βαθµολογίας. Συγκριτική µελέτη µεθόδου ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ (2) και αναθεωρηµένης µεθόδου FEMA 154 (21). ιάρκεια: 18 µήνες ( έως ). Σχόλια: Το πρόγραµµα είχε εγκριθεί πριν αρχίσει ο προσεισµικός έλεγχος του ΟΑΣΠ. Λόγω της συγκυρίας της παράλληλης εκτέλεσης, η οµάδα υιοθέτησε το έντυπο του ΟΑΣΠ (µε µικρή επέκταση) (Σχ. 1) και ανέλαβε επί πλέον την επιστηµονική στήριξη του προσεισµικού ελέγχου του ΟΑΣΠ για τα κτίρια της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης. Επέκταση του Προγράµµατος: Κατά τη διάρκεια της εκτέλεσής του αποφασίσθηκε η χρονική και φυσική επέκταση του προγράµµατος κατά τρεις ακόµη µήνες, και τελικό αντικείµενο 498 κτίρια, εκ των οποίων 331 νοσοκοµειακά, που καλύπτουν το σύνολο των δηµοσίων πολιτικών νοσοκοµείων της πόλης, και 167 σχολικά που καλύπτουν περίπου το 1/3 του κτιριακού δυναµικού της δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης.

3 4 ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 4.1 Ερευνητική οµάδα Γ. Πενέλης, Καθ. Α.Π.Θ., Επιστηµονικός Υπεύθυνος: Γενική εποπτεία και παρακολούθηση, δειγµατοληπτικός έλεγχος επί τόπου στοιχείων και βάσης δεδοµένων. Κ. Στυλιανίδης, Καθ. Α.Π.Θ., Αναπληρωτής Επιστηµονικός Υπεύθυνος: Υποστήριξη και αναπλήρωση Επιστηµονικού Υπευθύνου. Επιτροπή Ερευνών, συµβάσεις, εποπτεία ερευνητικού προσωπικού. Α. Κάππος, Καθ. Α.Π.Θ.: Βιβλιογραφία, µεθοδολογία, επιστηµονική καθοδήγηση και εκπαίδευση οµάδων εργασίας πεδίου. Χ. Ιγνατάκης, Αναπλ. Καθηγητής Α.Π.Θ.: Συλλογή γενικών στοιχείων, οργάνωση, παρακολούθηση και εκπαίδευση οµάδων εργασίας πεδίου. Χ. Καρακώστας, ρ. Πολιτ. Μηχ., Εντετ. Ερευνητής ΙΤΣΑΚ, Γ. Γαντσίδης, Πολιτ. Μηχανικός, Ι. Μοσχονάς, Πολιτ. Μηχανικός ΜSc, Ι. Παπαδόπουλος, Πολιτ. Μηχανικός: Μέλη οµάδων εργασίας πεδίου. Γρ. Πενέλης, Πολιτ. Μηχανικός Α.Π.Θ. ΜSc DIC: Επιστηµονική υποστήριξη βιβλιογραφίας και µεθοδολογίας. Β. Παπανικολάου, Πολιτ. Μηχανικός Α.Π.Θ., ΜSc DIC: Οργάνωση βάσης δεδοµένων GIS, επεξεργασία στοιχείων. 4.2 Ενέργειες Καθορισµός του φυσικού αντικειµένου του Πιλοτικού. Συλλογή γενικών στοιχείων για τα κτιριακά συγκροτήµατα του Πιλοτικού. Πηγές άντλησης στοιχείων: ήµος Θεσσαλονίκης,.Τ.Υ.Ν.Α. Θεσσαλονίκης, Πολεοδοµία Θεσσαλονίκης, ιευθύνσεις ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης, Π.Ε.Σ.Υ., αρχεία Νοσοκοµείων. Εκπαίδευση οµάδων εργασίας πεδίου του Πιλοτικού. Επανειληµµένες συναντήσεις, ανταλλαγή απόψεων, παροχή διευκρινίσεων. Εκτέλεση πρωτοβάθµιου προσεισµικού ελέγχου όλων των κτιρίων Νοσοκοµείων (331 κτίρια) και τµήµατος (περίπου 1/3) των Σχολείων ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης (167 κτίρια) του Πολεοδοµικού Συγκροτήµατος Θεσσαλονίκης και συµπλήρωση του σχετικού δελτίου (Σχ. 1). Συµβολή στην προετοιµασία του ελέγχου των κτιρίων του Νοµού Θεσσαλονίκης µε µέριµνα των Τεχνικών Υπηρεσιών των υπευθύνων φορέων και της Πολεοδοµίας. Επιστηµονική και οργανωτική συνδροµή στη συλλογή στοιχείων, οργάνωση ηµερίδας στις και ενηµέρωση συνεργείων πρωτοβάθµιου προσεισµικού ελέγχου στις Σύνδεση του Πιλοτικού µε τον έλεγχο του ΟΑΣΠ. 4.3 Φυσική πρόοδος του πιλοτικού Το προβλεπόµενο από τη σύµβαση φυσικό αντικείµενο του προγράµµατος έχει ήδη ολοκληρωθεί και βρίσκεται στη φάση τελικής επεξεργασίας των αποτελεσµάτων. 4.4 Οργάνωση βάσης δεδοµένων Τα στοιχεία των εντύπων πληκτρολογούνται στη βάση δεδοµένων, περιλαµβανοµένου σχεδίου κάτοψης και φωτογραφίας (Σχ. 2). Η διαχείριση της βάσης δεδοµένων περιλαµβάνει ανάδραση µεταξύ των στοιχείων της ηλεκτρονικής καρτέλας κάθε κτιρίου και χάρτη GIS του πολεοδοµικού συγκροτήµατος, στον οποίο απεικονίζεται η θέση του κτιριακού συγκροτήµατος και του κτιρίου (Σχ. 3, 4). Από τη βάση δεδοµένων είναι δυνατόν να προκύψουν διάφορα στοιχεία, όπως η βαθµολογία σύµφωνα µε ένα ή περισσότερα σενάρια, η ηλικία, η επιφάνεια, το υλικό και το δοµικό σύστηµα του φέροντος οργανισµού κτιρίων και συγκροτηµάτων κ.λ.π.

4 ΕΝΟΤΗΤΑ Α: ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΤΙΡΙΟΥ 1. ΝΟΜΟΣ: 2. ΗΜΟΣ: 3. ΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΤΚ 4. ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ: 4α. ΚΤΙΡΙΟ: 5. ΧΡΗΣΗ ΚΤΙΡΙΟΥ: 6. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΗΣΤΗ: 7. ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ι ΙΟΚΤΗΤΗ: 8. ΑΡΜΟ ΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ: 9. ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΕΝΕΡΓΕΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ: 1. ΜΕΓΙΣΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΑΘΡΟΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΟ: Τηλ. ΜΕΧΡΙ > 1 ΕΝΟΤΗΤΑ Β: ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΤΙΡΙΟΥ 11. ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ: ΥΠΟΓΕΙΩΝ: 12. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΚΑΤΟΨΗΣ: 13. ΟΛΙΚΗ ΟΜΗΜΕΝΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ: 14. ΕΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: 15. ΕΤΟΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ: 16. ΕΙΝΑΙ ΙΑΘΕΣΙΜΗ Η ΜΕΛΕΤΗ: ΝΑΙ ΟΧΙ 17. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ Η ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ: ΝΑΙ ΟΧΙ 18. ΕΧΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΕΙ ΙΑΤΗΡΗΤΕΟ: ΝΑΙ ΟΧΙ 19. ΕΧΕΙ ΕΠΙΣΚΕΥΑΣΤΕΙ / ΕΝΙΣΧΥΘΕΙ ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ: ΝΑΙ ΟΧΙ 2. ΑΝ ΝΑΙ ΓΙΑ ΠΟΙΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΟΤΕ: 21. ΣΠΟΥ ΑΙΟΤΗΤΑ ΚΤΙΡΙΟΥ ΚΑΤΑ Ε.Α.Κ.-2: Σ1 Σ2 Σ3 Σ4 22. ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: 23. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ: 1. ΟΝΟΜΑ: 2. ΟΝΟΜΑ: ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ: ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ: 24. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ: Σχ. 1 ελτίο προσεισµικού ελέγχου

5 ΕΝΟΤΗΤΑ Γ : ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 25. Ζώνη Σεισµικής Επικινδυνότητας κατά Ε.Α.Κ. - 2 I II III IV 26. Ζώνη Σεισµικής Επικινδυνότητας κατά το χρόνο µελέτης του Κτιρίου Πριν το 1995 I II III Μετά το 1995 I II III IV 27. Κατηγορία Εδάφους κατά Ε.Α.Κ. - 2 Α Β Γ Χ Άγνωστη κατηγορία εδάφους ΕΝΟΤΗΤΑ : ΟΜΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ 28. οµικός τύπος του κτιρίου (Σύµφωνα µε το συνηµµένο πίνακα 1) ΟΣ1 ΟΣ2 ΟΣ3 ΟΣ4 ΟΣ5 ΟΣ6 ΟΣ7 ΠΟΣ1 ΠΟΣ2 ΑΤ1 ΑΤ2 Τ ΟΤ ΕΤ ΧΛ1α ΧΛ1β ΧΛ2α ΧΛ2β ΕΝΟΤΗΤΑ Ε : ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΡΩΤΟΤΗΤΑΣ (Σηµειώστε µε Χ τις θετικές απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήµατα) 29. Χωρίς αντισεισµικό κανονισµό 3. Έχει αλλάξει η σπουδαιότητα λόγω αλλαγής της χρήσης 31. Προηγούµενες σεισµικές επιβαρύνσεις 32. Κακή κατάσταση λόγω ελλιπούς συντήρησης / κακοτεχνιών 33. Κίνδυνος κρούσης µε γειτονικά κτίρια 34. Μαλακός όροφος 35. Μη κανονική διάταξη τοιχοπλήρωσης σε κάτοψη 36. Μεγάλο ύψος 37. Μη κανονικότητα καθ ύψος 38. Οριζόντια µη κανονικότητα 39. Ενδεχόµενο στρέψης 4. Κοντά υποστυλώµατα Σχ. 1 (Συνέχεια) ελτίο προσεισµικού ελέγχου

6 Σχ. 2 Τυπική φωτογραφία που συνοδεύει το δελτίο προσεισµικού ελέγχου Σχ. 3 Απεικόνιση θέσης κτιριακών συγκροτηµάτων στο χάρτη GIS της Θεσσαλονίκης

7 Σχ. 4 Απεικόνιση θέσης κτιρίων στο χάρτη GIS της Θεσσαλονίκης 5 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Για καθένα από τα 331 νοσοκοµειακά κτίρια υπολογίσθηκε η τελική οµική Βαθµολογία µε βάση δύο µεθόδους. Η πρώτη µέθοδος (ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ, 2) και οι αντίστοιχοι πίνακες βαθµολόγησης περιγράφονται αναλυτικά σε άλλη εργασία του παρόντος Συνεδρίου (Στυλιανίδης και άλλοι, 23). Η δεύτερη (αναθεωρηµένη µέθοδος FEMA 154 (21), η οποία θα αναφέρεται εφεξής χάριν συντοµίας ως µέθοδος FEMA 154), για την οποία δεν παρατίθενται πίνακες λόγω έλλειψης χώρου, πριν από την εφαρµογή της χρειάσθηκε πρώτα µια κατάλληλη προσαρµογή, ανάλογη προς την προσαρµογή του Εγχειριδίου FEMA 154 (1988) που υιοθέτησε η Οµάδα Εργασίας του ΟΑΣΠ. Τα αποτελέσµατα της επεξεργασίας των στοιχείων παρουσιάζονται συνοπτικά παρακάτω. 5.1 Χαρακτηριστικά του δείγµατος Τα κύρια χαρακτηριστικά του δείγµατος περιγράφονται στα τέσσερα πρώτα διαγράµµατα του Σχ. 5. Τα 331 κτίρια καταλαµβάνουν επιφάνεια περίπου 35.m 2 και κατανέµονται ανισοβαρώς σε 12 συγκροτήµατα (διάγραµµα 3). Το µέσο έτος κατασκευής των κτιριακών µονάδων του δείγµατος είναι το 1973, ενώ το µέσο έτος, ανηγµένο στην επιφάνεια των κτιρίων, είναι το Η διαφοροποίηση αυτή υποδηλώνει ότι κατά µέσο όρο τα πιο παλιά κτίρια είναι µεγαλύτερης επιφάνειας από τα νεώτερα. Η χρονική κατανοµή της κατασκευής των κτιρίων φαίνεται στο διάγραµµα 1. Η αξιοσηµείωτη έξαρση του 1993 οφείλεται κυρίως στην κατασκευή του συγκροτήµατος Παπαγεωργίου. Από το διάγραµµα 4 προκύπτει ότι ορισµένα συγκροτήµατα είναι µεγάλης, σταθµισµένης ως προς το εµβαδόν, µέσης ηλικίας, όπως το Ειδικών Παθήσεων, το Γεννηµατάς και ο Άγιος ηµήτριος, νοσοκοµεία πάντως που καλύπτουν µικρή σχετικά επιφάνεια.

8 Ως προς το φέροντα οργανισµό (διάγραµµα 2), το 65% περίπου των κτιρίων διαθέτουν φέροντα οργανισµό από οπλισµένο σκυρόδεµα, το 3% από φέρουσα τοιχοποιία και το υπόλοιπο 5% είναι µεταλλικά. Από τα κτίρια µε φέροντα οργανισµό από οπλισµένο σκυρόδέµα, σηµαντικό τµήµα του κτιριακού δυναµικού είναι αµιγώς πλαισιακά συστήµατα, είτε κατασκευασµένα πριν από τη θέσπιση του αντισεισµικού κανονισµού του 1959 (ΟΣ1α, 7% του συνόλου του δείγµατος), είτε µετά το 1959 αλλά πριν από το 1985 οπότε τέθηκαν σε εφαρµογή τα πρόσθετα άρθρα του αντισεισµικού κανονισµού (ΟΣ1β, 18% του συνόλου). Ένα άλλο τµήµα αποτελούν τα κτίρια µε µικτό σύστηµα (στύλοι και τοιχώµατα) της περιόδου , σχεδιασµένα είτε σύµφωνα µε αναλυτικούς αντισεισµικούς υπολογισµούς (ΟΣ2, 6% του συνόλου), είτε µε επαρκή τοιχώµατα ώστε να απαλλάσσονται από τον αντισεισµικό υπολογισµό (ΟΣ3, 5% του συνόλου). Τα κτίρια της περιόδου , µέχρι δηλαδή τη θέσπιση του ΝΕΑΚ, επιµερίζονται σε κτίρια µε αµιγώς πλαισιακό φέροντα οργανισµό (ΟΣ4, 9% του συνόλου) και σε κτίρια µε µικτό σύστηµα (ΟΣ5, 13% του συνόλου). Τα πολύ νέα κτίρια της περιόδου αποτελούν πολύ µικρό ποσοστό του συνόλου και επιµερίζονται και πάλι σε κτίρια µε αµιγώς πλαισιακό φέροντα οργανισµό (ΟΣ6, 1% του συνόλου) και σε κτίρια µε µικτό σύστηµα (ΟΣ7, 2% του συνόλου). Ένα µικρό τµήµα του κτιριακού δυναµικού αποτελούν τα αµιγώς πλαισιακά προκατασκευασµένα κτίρια από οπλισµένο σκυρόδεµα (ΠΟΣ1, 4% του συνόλου). εν εντοπίσθηκαν προκατασκευασµένα τοιχωµατικά κτίρια (ΠΟΣ2). Από τα κτίρια µε φέροντα οργανισµό από άοπλη τοιχοποιία ένα τµήµα δεν διαθέτει διαζώµατα ή διαφράγµατα (ΑΤ1, 11% του συνόλου), ένα άλλο διαθέτει µόνον διαφράγµατα συντιθέµενα από πλάκες οπλισµένου σκυροδέµατος (ΑΤ2, 18% του συνόλου) και ένα µικρό τµήµα διαθέτει τόσο διαζώµατα όσο και διαφράγµατα ( Τ, 1% του συνόλου) από οπλισµένο σκυρόδεµα. Κτίρια από οπλισµένη τοιχοποιία δεν εντοπίσθηκαν. Επίσης δεν εντοπίσθηκαν κτίρια από τοιχοποιία, επισκευασµένα και ενισχυµένα µε διαζώµατα και διαφράγµατα (ΕΤ). Σε γενικές γραµµές τα κτίρια αυτής της κατηγορίας είναι µεγάλης ηλικίας. Τέλος, τα µεταλλικά κτίρια που καταγράφηκαν ανήκουν όλα στην κατηγορία των µονωρόφων πλαισιακών συστηµάτων (ΧΛ1α), σχεδιασµένα µε βάση τον αντισεισµικό του εν εντοπίσθηκαν πολυώροφα µεταλλικά κτίρια (ΧΛ1β) ούτε κτίρια σχεδιασµένα µετά το 1995 (ΧΛ2α και ΧΛ2β). Από την ανάλυση των χαρακτηριστικών του δείγµατος που προηγήθηκε επιβεβαιώνεται το συµπέρασµα ότι το κτιριακό απόθεµα είναι σχετικά µεγάλης µέσης ηλικίας καθώς περιλαµβάνει σηµαντικό ποσοστό κτιρίων από φέρουσα τοιχοποιία (3%) που είναι ασυνήθιστα υψηλό για ένα µεγάλο αστικό κέντρο της Ελλάδας. 5.2 οµική Βαθµολογία ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ (2) Η οµική Βαθµολογία σύµφωνα µε τη µέθοδο ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ (2) περιγράφεται σε διάφορα διαγράµµατα του Σχ. 5. Στο διάγραµµα 5 φαίνεται η κατανοµή της οµικής Βαθµολογίας συναρτήσει του έτους κατασκευής. Η µέση Βαθµολογία των κτιριακών µονάδων του δείγµατος είναι 1.71, ενώ η µέση Βαθµολογία των κτιρίων, ανηγµένη στην επιφάνειά τους, είναι 1.9. Η διαφοροποίηση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι κατά µέσο όρο τα πιο παλιά κτίρια, που έχουν γενικά πιο χαµηλή Βαθµολογία, είναι µεγαλύτερης επιφάνειας από τα νεώτερα. Το εύρος της βαθµολογίας είναι µεγάλο (από -3 έως 6), πρακτικά όµως η βαθµολογία σχεδόν του συνόλου του δείγµατος περιλαµβάνεται στο µισό περίπου εύρος (από -1 έως 3). Στο διάγραµµα 7 απεικονίζεται η µέση βαθµολογία των κτιριακών µονάδων ανάλογα µε το δοµικό τύπο του φέροντος οργανισµού. Τα προ του 1985 κτίρια από οπλισµένο σκυρόδεµα των τύπων ΟΣ1α, ΟΣ1β και ΟΣ2 έχουν περίπου ίσες µεταξύ τους µέσες βαθµολογίες, της τάξεως του 1.3 που είναι χαµηλότερες από τη µέση βαθµολογία 1.71 του συνόλου. Τα προ του 1985 κτίρια της κατηγορίας ΟΣ3 καθώς και τα κτίρια της περιόδου των τύπων ΟΣ4 και ΟΣ5 αποτελούν επίσης µια οµάδα ίσης περίπου µέσης βαθµολογίας, της τάξεως του 2.1, ενώ τα κτίρια της περιόδου έχουν πολύ υψηλή µέση βαθµολογία, της τάξεως του 4.1. Τα προκατασκευασµένα κτίρια έχουν µέση βαθµολογία της τάξεως του 1., αρκετά χαµηλότερη από τη µέση βαθµολογία.

9 Ποσοστό κτιρίων (%) 1. Ποσοστό κτιρίων (σε πλήθος και σε εµβαδόν) Πλήθος κτιρίων: 331 Συνολικό εµβαδόν κτιρίων: m ποσοστό κτιρίων ανηγµένο ποσοστό κτιρίων Έτος κατασκευής Μέσο έτος κατασκευής κτιρίων: 1973 Μέσο ανηγµένο έτος κατασκευής: Ποσοστό κτιρίων ανά δοµικό τύπο Πλήθος κτιρίων:331 (σκυρόδεµα 65%, τοιχοποιία 3%, µεταλλικά 5%) 2 18 Ποσοστό κτιρίων (%) ΟΣ1α ΟΣ1β ΟΣ2 ΟΣ3 ΟΣ4 ΟΣ5 ΟΣ6 ΟΣ7 ΑΤ1 ΑΤ2 Τ ΟΤ ΠΟΣ1 ΠΟΣ2 ΧΛ1α ΧΛ1β οµικός τύπος Συνολική επιφάνεια m 2 3. Συνολική επιφάνεια συγκροτηµάτων Πλήθος κτιρίων: 331 Συνολική επιφάνεια κτιρίων: m 2 4. Μέσο έτος κατασκευής συγκροτηµάτων Μέσο έτος κατασκευής Σταθµισµένο µέσο έτος Παπαγεωργίου Παπανικολάου ΑΧΕΠΑ Ιπποκράτειο Ψυχιατρικό Γεννηµατάς Θεαγένειο Άγιος Παύλος Άγιος ηµήτριος Παναγία Ειδικών Παθήσεων Αφροδισίων Μέσο έτος κατασκευής Παπαγεωργίου Παπανικολάου ΑΧΕΠΑ Ιπποκράτειο Ψυχιατρικό Γεννηµατάς Θεαγένειο Άγιος Παύλος Άγιος ηµήτριος Παναγία Ειδικών Παθήσεων Αφροδισίων Σύνολο Ποσοστό κτιρίων (%) 5. Βαθµολογία ΟΑΣΠ Πλήθος κτιρίων: 331 Συνολικό εµβαδόν κτιρίων: m 2 25 ποσοστό κτιρίων 2 ανηγµένο ποσοστό κτιρίων Μέση βαθµολογία κτιρίων: 1.71 Μέση ανηγµένη βαθµολογία: 1.9 Ποσοστό κτιρίων (%) 6. Βαθµολογία FEMA 154 Πλήθος κτιρίων: 331 Συνολικό εµβαδόν κτιρίων: m 2 35 ποσοστό κτιρίων 3 ανηγµένο ποσοστό κτιρίων Μέση βαθµολογία κτιρίων: 2.75 Μέση ανηγµένη βαθµολογία: Μέση βαθµολογία ΟΑΣΠ ανά δοµικό τύπο 8. Μέση βαθµολογία FEMA 154 ανά δοµικό τύπο Μέση βαθµολογία Μέση βαθµολογία ΟΣ1α ΟΣ1β ΟΣ2 ΟΣ3 ΟΣ4 ΟΣ5 ΟΣ6 ΟΣ7 ΑΤ1 ΑΤ2 Τ ΟΤ ΠΟΣ1 ΠΟΣ2 ΧΛ1α ΧΛ1β Σύνολο ΟΣ1α ΟΣ1β ΟΣ2 ΟΣ3 ΟΣ4 ΟΣ5 ΟΣ6 ΟΣ7 ΑΤ1 ΑΤ2 Τ ΟΤ ΠΟΣ1 ΠΟΣ2 ΧΛ1α ΧΛ1β Σύνολο οµικός τύπος οµικός τύπος Σχ. 5 Χαρακτηριστικά και οµική Βαθµολογία Νοσοκοµειακών κτιρίων

10 Ποσοστό κτιρίων (%) Αθροιστικό ποσοστό κτιρίων (σε πλήθος και σε εµβαδόν) Αθροιστικό ποσοστό κτιρίων Αθροιστικό ανηγµένο ποσοστό Βαθµολογία ΟΑΣΠ Ποσοστό κτιρίων (%) Αθροιστικό ποσοστό κτιρίων (σε πλήθος και σε εµβαδόν) Αθροιστικό ποσοστό κτιρίων Αθροιστικό ανηγµένο ποσοστό Βαθµολογία FEMA Συσχέτιση βαθµολογιών ΟΑΣΠ και FEMA 154 για κτίρια µόνον από σκυρόδεµα Συσχέτιση βαθµολογιών ΟΑΣΠ και FEMA 154 για κτίρια µόνον από τοιχοποιία 4.5 Βαθµολογία FEMA R =.587 Βαθµολογία FEMA R = Βαθµολογία ΟΑΣΠ Βαθµολογία ΟΑΣΠ Συσχέτιση του έτους κατασκευής µε τη βαθµολογία ΟΑΣΠ για κτίρια µόνον από σκυρόδεµα Συσχέτιση του έτους κατασκευής µε τη βαθµολογία ΟΑΣΠ για κτίρια µόνον από τοιχοποιία Βαθµολογία ΟΑΣΠ R =.483 Βαθµολογία ΟΑΣΠ R = Έτος κατασκευής Έτος κατασκευής Συσχέτιση του έτους κατασκευής µε τη βαθµολογία FEMA 154 για κτίρια µόνον από σκυρόδεµα Συσχέτιση του έτους κατασκευής µε τη βαθµολογία FEMA 154 για κτίρια µόνον από τοιχοποιία 4.5 Βαθµολογία FEMA R =.782 Βαθµολογία FEMA R = Έτος κατασκευής Έτος κατασκευής Σχ. 5 (Συνέχεια) Χαρακτηριστικά και οµική Βαθµολογία Νοσοκοµειακών κτιρίων

11 Το ίδιο χαµηλή, της τάξεως του 1., είναι και η βαθµολογία των κτιρίων µε φέροντα οργανισµό από άοπλη τοιχοποιία, ενώ η διαζωµατική τοιχοποιία, µε πολύ µικρό πάντως δείγµα, διαθέτει υψηλότερη βαθµολογία, της τάξεως του 2.2. Αντίθετα, η µοναδική κατηγορία των µονώροφων πλαισιακών µεταλλικών κτιρίων εµφανίζει πολύ υψηλή βαθµολογία, της τάξεως του 5.7. Από το διάγραµµα 9 προκύπτει ότι το 42% των κτιριακών µονάδων, που αντιστοιχεί στο 57% του εµβαδού των κτιρίων έχει βαθµολογία µικρότερη του 1., ενώ το 76% των κτιριακών µονάδων, που αντιστοιχεί στο 88% του εµβαδού των κτιρίων έχει βαθµολογία µικρότερη του 2.. Φαίνεται ότι το όριο που πρότεινε η Οµάδα Εργασίας ( οµική Βαθµολογία ίση µε 2.), κάτω του οποίου απαιτείται περαιτέρω έρευνα, είναι υψηλό. Πιο ρεαλιστική είναι µια αναπροσαρµογή προς τα κάτω, π.χ. οµική Βαθµολογία ίση προς 1.. Στο σηµείο αυτό επισηµαίνεται αντίστοιχο συµπέρασµα άλλης εργασίας που αναφέρεται σε διαφορετικό δείγµα (Στυλιανίδης κ. α. 23). Ένα εύλογο ερώτηµα που ανακύπτει είναι µήπως η συσχέτιση οµικής Βαθµολογίας και ηλικίας είναι τόσο ισχυρή ώστε να περιττεύει η απογραφή των χαρακτηριστικών κάθε κτιρίου και να χρησιµοποιείται ως αποκλειστικό κριτήριο για την ενεργοποίηση του περαιτέρω ελέγχου αποκλειστικά και µόνον η ηλικία του. Στα διαγράµµατα 13 για τα κτίρια από οπλισµένο σκυρόδεµα, και 14 για τα κτίρια από φέρουσα τοιχοποιία φαίνεται ότι η συσχέτιση αυτή υπάρχει µεν, δεν είναι όµως ιδιαίτερα ισχυρή ώστε να δικαιολογεί µια τέτοια απλοποίηση. 5.2 οµική Βαθµολογία FEMA 154 (21) Για λόγους ευκολότερης αντιστοίχησης, για την απεικόνιση της βαθµολογίας κατά τη µέθοδο FEMA 154 σχεδιάσθηκαν τα ίδια διαγράµµατα που παρουσιάσθηκαν στην προηγούµενη ενότητα για τη µέθοδο ΥΠΕΧΩ Ε - ΟΑΣΠ. Σε γενικές γραµµές η µορφή των διαγραµµάτων δεν αλλάζει σηµαντικά, υπάρχουν όµως ορισµένες αξιοσηµείωτες διαφοροποιήσεις. Έτσι στο διάγραµµα 6 φαίνεται ότι το εύρος τιµών της οµικής Βαθµολογίας περιορίζεται έναντι της αντίστοιχης του ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ (1.4 έως 4.6 έναντι -3. έως 6.). Ο περιορισµός αυτός του εύρους τιµών αποδίδεται στο γεγονός ότι µε την µέθοδο FEMA 154 αµβλύνονται οι σωρευτικές µειώσεις της οµικής Βαθµολογίας λόγω διαφόρων µη-κανονικοτήτων. Έτσι προκύπτουν τελικά µεγαλύτερες οµικές Βαθµολογίες, όλες µάλιστα έχουν θετική τιµή. Υπενθυµίζεται εδώ ότι η φυσική σηµασία της βαθµολογίας είναι ότι βαθµός x σηµαίνει πιθανότητα 1 -x βαρειάς βλάβης ή κατάρρευσης κατά το «σεισµό σχεδιασµού», άρα δεν έχουν φυσική σηµασία οι αρνητικές βαθµολογίες. Με την αντιµετώπιση πάντως αυτή δηµιουργείται συσσώρευση τιµών σε στενή περιοχή οµικής Βαθµολογίας που δυσχεραίνει τη σχετική κατάταξη των κτιρίων. Παρατηρείται επίσης ότι η µέση Βαθµολογία των κτιριακών µονάδων του δείγµατος είναι 2.75, ενώ η µέση Βαθµολογία των κτιρίων, ανηγµένη στην επιφάνειά τους, είναι 2.82, δηλαδή της ίδιας τάξεως µεγέθους, σε αντίθεση µε τη βαθµολογία της µεθόδου ΥΠΕΧΩ Ε - ΟΑΣΠ. Η διαφοροποίηση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι τα κτίρια από φέρουσα τοιχοποιία µε τη µέθοδο FEMA 154 έχουν συγκριτικά µεγαλύτερη βαθµολογία, µε αποτέλεσµα να ανεβαίνει η µέση ανηγµένη βαθµολογία. Στο διάγραµµα 8 φαίνεται η µέση βαθµολογία των κτιριακών µονάδων ανάλογα µε το δοµικό τύπο του φέροντος οργανισµού. Αντίστοιχα προς τη µέθοδο ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ, για τα κτίρια από οπλισµένο σκυρόδεµα διαπιστώνεται αύξηση της βαθµολογίας συναρτήσει της βελτίωσης του αντισεισµικού κανονισµού. Η µορφή πάντως του διαγράµµατος διαφοροποιείται ελαφρώς, καθώς από µια βαθµιδωτή περιβάλλουσα τριών επιπέδων τιµών, που αντικατοπτρίζει τις τρεις χρονολογίες σταθµούς της εξέλιξης των αντισεισµικών κανονισµών στη χώρα µας, µεταπίπτει σε µια οµαλή καµπύλη που δεν έχει φυσική σηµασία. Μεγάλη είναι η διαφοροποίηση των προκατασκευασµένων κτιρίων των οποίων η µέση βαθµολογία, σε αντίθεση προς τη βαθµολογία ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ, πλησιάζει τη µέση τιµή του συνολικού δείγµατος. Το ίδιο ισχύει και για τα κτίρια από φέρουσα τοιχοποιία, τα οποία µάλιστα έχουν συγκρίσιµη βαθµολογία προς τα προ του 1985 κτίρια από οπλισµένο σκυρόδεµα, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση προς την κοινή αίσθηση των Μηχανικών της χώρας µας. Τέλος, για τα µεταλλικά κτίρια, µετά από πρόσφατες αµερικανικές εµπειρίες (Northridge 1994), έχουν εισαχθεί σηµαντικές διαφοροποιήσεις µε αποτέλεσµα, ενώ µε τη µέθοδο ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ είχαν την µακράν υψηλότερη βαθµολογία, µε τη µέθοδο FEMA 154 έχουν πλέον τη χαµηλότερη.

12 Από το διάγραµµα 1 προκύπτει ότι µέχρι τη βαθµολογία 2.5 συσσωρεύεται περίπου το 5% του δείγµατος ενώ µέχρι τη βαθµολογία 3.7 το 82%. Υπό την έννοια αυτή οι δύο παραπάνω τιµές αντιστοιχούν προς τις τιµές 1.. και 2. της µεθόδου ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ. Στο ερώτηµα που είχε τεθεί κατά την εξέταση του δείγµατος µε τη µέθοδο ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ περί συσχέτισης οµικής Βαθµολογίας και ηλικίας, για τη µέθοδο FEMA 154 η απάντηση δίδεται στα διαγράµµατα 15 για τα κτίρια από οπλισµένο σκυρόδεµα, και 16 για τα κτίρια από φέρουσα τοιχοποιία. Και πάλι φαίνεται ότι η συσχέτιση αυτή υπάρχει µεν, είναι µάλιστα πιο ισχυρή, δεν είναι όµως επαρκής ώστε να δικαιολογεί µια τέτοια απλοποίηση. Η αύξηση της συσχέτισης έναντι της µεθόδου ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ κατά τα φαινόµενα οφείλεται στο γεγονός ότι οι µηκανονικότητες δεν παίζουν πλέον τόσο µεγάλο ρόλο όσο οι βασικές βαθµολογίες που διαµορφώνονται από τον τύπο του φέροντος οργανισµού και τον κανονισµό κατασκευής τους. 6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από την εµπειρία της πιλοτικής εφαρµογής του προσεισµικού ελέγχου και από την αξιολόγηση των διαθέσιµων στοιχείων προκύπτουν τα εξής συµπεράσµατα: (α) Λόγω της σχετικά καλής οργάνωσης των αρχείων των Τεχνικών Υπηρεσιών των Νοσοκοµείων δεν παρατηρήθηκαν προβλήµατα στον εντοπισµό στοιχείων. Εκτιµάται ότι σε άλλες οµάδες κτιρίων θα παρουσιασθούν προβλήµατα έλλειψης στοιχείων, που θα οδηγήσουν τόσο σε καθυστερήσεις όσο και σε αύξηση του βαθµού αβεβαιότητας της µεθόδου. (β) Από την εµπειρία εφαρµογής προκύπτει ότι η απόδοση µιας διµελούς οµάδας Μηχανικών για την προετοιµασία, τον επιτόπου έλεγχο και τη συµπλήρωση του σχετικού δελτίου είναι δύο κτίρια ανά εργάσιµη ηµέρα. Λόγω του ερευνητικού χαρακτήρα του συγκεκριµένου προγράµµατος και της έλλειψης προηγούµενης εµπειρίας µπορεί κάποιος να υποθέσει ότι η απόδοση µπορεί να φθάσει µέχρι τρία κτίρια ανά εργάσιµη ηµέρα και διµελή οµάδα. (γ) Το όριο που πρότεινε η Οµάδα Εργασίας ( οµική Βαθµολογία = 2.), κάτω του οποίου απαιτείται περαιτέρω έρευνα, φαίνεται υψηλό. Πιο ρεαλιστική φαίνεται µια αναπροσαρµογή προς τα κάτω, π.χ. οµική Βαθµολογία = 1. (βλέπε επίσης Στυλιανίδης κ. α. 23). (δ) Η µείωση της βαθµολογίας των µεταλλικών κτιρίων και η αύξηση της βαθµολογίας των προκατασκευασµένων κτιρίων κατά τη µέθοδο FEMA 154 κρίνονται εύλογες, υπάρχουν όµως ερωτηµατικά για την αύξηση της βαθµολογίας των κτιρίων από φέρουσα τοιχοποιία. Πλεονέκτηµα της µεθόδου FEMA 154 είναι το γεγονός ότι προκύπτουν πάντα θετικές τιµές βαθµολογίας, αποτελεί όµως µειονέκτηµα το µικρό σχετικά εύρος τιµών. 7 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ASCE 2. Prestandard and Commentary for the Seismic Rehabilitation of Buildings. FEMA, Washington DC. FEMA Rapid visual screening of buildings for potential seismic hazards: A Handbook (FEMA-154). ATC, Redwood City, California. FEMA NEHRP Handbook for the Seismic Evaluation of Existing Buildings (FEMA-178). BSSC, Washington DC. FEMA NEHRP Guidelines for the Seismic Rehabilitation of Buildings (FEMA-273). Washington D.C. FEMA 21. Rapid visual screening of buildings for potential seismic hazards: A Handbook (FEMA-154), 2 nd Edition. ATC, Redwood City, California. ΥΠΕΧΩ Ε ΟΑΣΠ 2. Τεχνικές οδηγίες προσεισµικού ελέγχου τρωτότητας δηµοσίων κτιρίων (Tεύχος Α). Αθήνα. Στυλιανίδης, K. X., Κάππος, Α. Ι., Πενέλης, Γ. Γ., Ιγνατάκης Χ. Ε. 23. Αξιολόγηση µεθόδων πρωτοβάθµιου προσεισµικού ελέγχου µε κριτήριο τη συµπεριφορά των κτιρίων σε συγκεκριµένους σεισµούς. Πρακτικά 14 ου Ελληνικού Συνεδρίου Σκυροδέµατος, Κως.