Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα του καρκίνου του νεφρού :

Transcript

1 Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα του καρκίνου του νεφρού : Πολλά ονόματα..για να περιγράψουν τον ίδιο καρκίνο : 1. Υπερνέφρωμα Ονομάζονταν έτσι στο παρελθόν, διότι πιστεύονταν πως κυρίως αφορούσε κυρίως τον άνω πόλο του νεφρού και το επινεφρίδιο. 2. Διαυγοκυτταρικό καρκίνωμα. 3. Όγκος Grawitz. 4. Αδενωκαρκίνωμα 5. Νεφροκυτταρικό καρκίνωμα. Επιδημιολογία : Ο καρκίνος του νεφρού αποτελεί το 3 ο συχνότερο νεόπλασμα του ουροποιητικού συστήματος, αλλά τον πιο επιθετικό ουρολογικό καρκίνο. Είναι συχνότερο στους άνδρες από ότι στις γυναίκες. Σήμερα που ο υπέρηχος αποτελεί εργαλείο καθημερινό και κομμάτι κάθε ιατρείου, ο καρκίνος του νεφρού ανακαλύπτεται πριν αναπτύξει συμπτωματολογία. Εξαιτίας των τυχαίων ευρημάτων και της φιλοσοφίας του τακτικού ελέγχου, οι διαγνώσεις έχουν μία ασυνήθιστα αυξητική πορεία. Το 50% των διαγνώσεων τίθενται τυχαία με αυτό τον τρόπο.

2 Στις Η.Π.Α κατέχει το 2,3% των θανάτων από νεοπλάσματα. Το 2007 υπήρξαν στις Η.ΠΑ σχεδόν θάνατοι από νεοεξεργασία νεφρού, ενώ την ίδια χρονιά μπήκαν περίπου διαγνώσεις. Η νόσος εμφανίζεται συχνότερα στις ηλικίες πάνω από τα 50 έτη, με έξαρση την δεκαετία έτη. Στην Ευρώπη περίπου 85 χιλ άνθρωποι το 2010 έχασαν την ζωή τους από νεοπλάσματα του νεφρού. Το αδενοκαρκίνωμα του νεφρού RCC (Renal clear carcinoma) προέρχεται από την φλοιώδη μοίρα του νεφρού και συγκεκριμένα από τον νεφρώνα, από τα κύτταρα του εγγύς εσπειραμένου σωληναρίου. Η εξεργασία συνήθως είναι μελανή και μονοεστιακή στο παρέγχυμα.. Στο 7-20% έχει πολυεστιακή εντόπιση και στο 10 με

3 20% η βλάβη είναι απασβεστωμένη. Στο 10 με 20% μπορεί να εμπλέκεται με κύστεις ή ακόμη κυριαρχεί σαν κυστικός σχηματισμός. Ιστολογικοί τύποι καρκίνου του νεφρού. Α κλασικό (conventional) αποτελεί το 80% και ξεκινάει από το εγγύς εσπειραμένο σωληνάρια. Έχει αυξημένη αγγείωση και διαυγή κύτταρα, λόγω υψηλής συγκέντρωσης σε γλυκίνη και χοληστερόλη. Μπορεί επίσης να έχει και εικόνα κοκκιώδη με εωσινόφιλο κυτταρόπλασμα. Β. θηλώδες (papillary) αποτελεί το %. Αποτελεί μικρούς πολυεστιακούς συμπαγείς όγκους. Γ. Χρωμόφοβο : Είναι το 5% των νεοπλασμάτων και ξεκινάει από τα κύτταρα του αθροιστικού σωληναρίου της φλοιώδους μοίρας του αθροιστικού σωληναρίου. κυριαρχεί πειπυρηνική άλως από κύστεις. Δ. Αθροιστικών σωληναρίων (Bellini). Σπάνιο νεόπλασμα, που εστιάζει σε νέους ασθενείς με πτωχή πρόγνωση. Ε. Κύτταρα μυελώδους μοίρας από το επιθήλιο του πυελοκαλυκικού.συστήματος. Ο καρκίνος του νεφρού είναι ένας ασυνήθιστα,,ανοσοεξαρτώμενος,, καρκίνος, ο οποίος εκλύει μία σειρά αντιγόνων. (RAGE-1, MN 9). Περιγραφές και κλινικές μελέτες με αυτόματη υποστροφή του όγκου, ή σταθερότητα και μη εξέλιξη της νόσου, αποδεικνύουν ότι πρόκειται για έναν ευαίσθητο όγκο στην ανοσοθεραπεία.. Ο καρκίνος του νεφρού έχει μία ασυνήθιστη αγγειοβρίθεια, έτσι επάγει αυξητικούς αγγειογεννετικούς παράγοντες VEGF, FGF, TGF. Ανάλογα με το πόσο διαφοροποιημένο είναι το καρκινικό κύτταρο έχουμε και την ανάλογη σταδιοποίση σε κυτταρικό επίπεδο : Grade 1-4. Grade 4 είναι η σχεδόν καθόλου διαφοροποίηση, άρα και το επιθετικότερο κύτταρο με την χειρότερη πρόγνωση. Επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνιση της νόσου:

4 Φύλο (άνδρες 1,5 Χ 2Χ πιθανότητα από ότι γυναίκες) Κάπνισμα Παχυσαρκία Νεφρική ανεπάρκεια και κάθαρση. Υπέρταση και αντιυπερτασικά. Αναλγητικά τύπου φαινακετίνης. Πεταλοειδής νεφρός. Πολυκυστικός νεφρός. Von Hipel Lindau Ιστορικό και συμπτωματολογία των ασθενών που έρχονται με κλινική εκδηλωμένη νόσο: 50 % Με αιματουρία. Λόγω κατάληψης του νεφρώνα και πυελοκαλυκικού συστήματος 40% με πόνο στην οσφύ. (μεγέθυνση του όγκου) 30% ψηλαφητή μάζα. 25% συμπτώματα μεταστατικής νόσου. Εμπύρετο, ρίγη, απώλεια βάρους, αιμόπτυση σε μεταστατική νόσο. Κιρσοκήλη δεξιά, εξαιτίας της απόφραξης της δεξιάς έσω σπερματικής φλέβας από την νεοπλασματική μάζα που καταλαμβάνει την κάτω κοίλη φλέβα. Τα παρανεοπλασματικά σύνδρομα σε καρκίνο του νεφρού εμφανίζονται στο 30% των ασθενών με συστηματική νόσο. Η κλινική εικόνα των παρανεοπλασματικών συνδρόμων οφείλονται σε έκτοπη παραγωγή ορμονών. 1. Αναιμία εξαιτίας της χρόνιας αιματουρίας.

5 2. Πολυκυτταραιμία εξαιτίας έκτοπης παραγωγής ερυθροποιητίνης. 3. Υπέρταση, εξαιτίας έκτοπης έκκρισης ρενίνης ή πίεση εκ του όγκου της νεφρικής αρτηρίας, ή από αρτηριοφλεφώδη επικοινωνία. 4. Υπογλυκαιμία, εξαιτίας έκτοπης παραγωγής ινσουλίνης. 5. Σύνδρομο Cushing εξαιτίας έκτοπης παραγωγής ACTH. 6. Υπερασβεστιαιμία εξαιτίας έκτοπης παραγωγής παραθυροειδών ορμονών. 7. Γυναικομαστία, αμοινόροια, μειωμένη libido,τριχόπτωση. 8. Σύνδρομο staufer : πυρετός,ηπατική δυσλειτουργία, ανορεξία.άγνωστης αιτιολογίας σύνδρομο που επιμένει στο 60% των ασθενών, ακόμη και μετά την νεφρεκτομή. Διάγνωση με : Ιστορικό. Κλινική εξέταση Εργαστηριακός έλεγχος. Υπέρηχος νεφρών (άνω κοιλίας) Αξονική τομογραφία. Μαγνητική τομογραφία.

6 Σταδιοποίηση της νόσου : Ριζική νεφρεκτομή : Θεραπεία σε εντοπισμένη νόσο : 1. Ονομάζουμε την αφαίρεση όλου του νεφρού, μαζί με το σύστοιχο επινεφρίδιο, το περινεφρικό λίπος και την περιτονία του Gerota. Επίσης γίνεται λεμφαδενικός καθαρισμός και αφαίρεση πιθανών θρόμβων από την κοίλη φλέβα. Η επέμβαση αυτή γίνεται με ευρεία οσφυϊκή τομή ή ακόμη και με θώρακοοσφυική τομή σε ευμεγέθης όγκους. 2. Εδώ και μία δεκαετία γίνεται όλο και μεγαλύτερη συζήτηση αλλά και εφαρμογή της μερικής νεφρεκτομής σε μικρούς και περιχαρακωμένους όγκους για διατήρηση του οργάνου με πολύ καλά αποτελέσματα, και μάλιστα συγκρίσιμα με την ριζική νεφρεκτομή.

7 3. Λαπαροσκοπική νεφρεκτομή : Ως πιο ελάχιστα επεμβατική μέθοδος εφαρμόζεται σε κέντρα με εμπειρία στην λαπαροσκοπική χειρουργική και εφαρμόζεται σε μάζες πέριξ των 7 εκατοστών ή ακόμη και μεγαλύτερες ανάλογα με την εμπειρία του κέντρου. Εναλλακτικές θεραπευτικές μέθοδοι (για εντοπισμένους καρκίνους ) για ασθενείς που δεν μπορούν να υποστούν επέμβαση ανοικτή ή λαπαροσκοπική λόγω των συνοδών προβλημάτων υγείας, είτε πρόκειται για μονόνεφρους ασθενείς, είτε λειτουργικά μονόνεφρους και έτσι γίνεται μία προσπάθεια διατήρησης της νεφρικής λειτουργίας. Πολλές φορές οι ίδιοι οι ασθενείς με κάποιου βαθμού νεφρικής ανεπάρκειας, αρνούνται να υποστούν ριζικές επεμβάσεις οι οποίες πιθανά θα τους οδηγήσουν στην νεφρική κάθαρση. Τέτοιες μέθοδοι είναι οι ακόλουθες: 1. Εμβολισμός : σε ασθενείς με σημαντική αιματουρία, και ηλικία ή γενικότερη κατάσταση υγείας απαγορευτική για οποιαδήποτε άλλη επεμβατική πράξη.

8 2. Κρυοχειρουργική : Η μέθοδος αυτή, στηρίζεται στην καταστροφή των κυττάρων λόγω της ψύξης που εφαρμόζεται (δημιουργία πάγου) με την εφαρμογή ενός κρυοηλεκρόδιου το οποία κατευθύνεται στην μάζα είτε με αξονικό τομογράφο, είτε με υπέρηχο, είτε με λαπαροσκοπική ή ακόμη και ανοικτή επέμβαση. Οι θερμοκρασίες που επιτυγχάνονται είναι -20 με -40 βαθμούς Κελσίου. 3. Ραδιοκύματα (Image guided radiofrequency ablation). : Εδώ δημιουργείται καταστροφή των καρκινικών κυττάρων με την αύξηση της θερμοκρασίας, περίπου 50 με 100 βαθμούς Κελσίου. Η όλη εφαρμογή γίνεται με εναλλασσόμενο ρεύμα υψηλής συχνότητας.

9 4. Ενεργός παρακολούθηση : Για μεμονομένους ασθενείς προχωρημένης ηλικίας με συνοδά προβλήματα υγείας. Οι ασθενείς μπαίνουν στην διαδικασία θεραπευτικής παρέμβασης μόνο στην περίπτωση εξέλιξης της μάζας. Θεραπεία σε μεταστατική νόσο Ριζική νεφρεκτομή. Ανοσοθεραπεία.: Είναι βιολογικές θεραπείες που έχουν σαν στόχο τα καρκινικά κύτταρα. Στηρίζονται στην φιλοσοφία ότι τα καρκινικά κύτταρα είναι και αυτά εισβολείς όπως και τα βακτήρια, άρα θα υπάρξει ανοσολογική απάντηση. Πρόκειται για θεραπείες που ενισχύουν την ανοσολογική απάντηση αλλά και τροποποιούν την αντίδραση με ουσίες που παράγουμε στο εργαστήριο και ονομάζουμε κυτοκίνες. Οι κυτταροκίνες που χρησιμοποιούνται για τον καρκίνο του νεφρού είναι η Ιντερφερόνη Α και η ιτερλευκίνη 2. Η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία παίζουν μόνο παρηγορητικό ρόλο με όχι καλά αποτελέσματα, μιας και ο καρκίνος του νεφρού είναι ένας χημειάντοχος και ακτινοάντοχος. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΝΕΦΡΟΥ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ