ΦΟΒΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Transcript

1 EΦHMEPIΔEΣ ΠΛHPΩMENO TEΛOΣ Tαχ. Γραφείο ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ Aριθμός Άδειας (X+7) EKΔOTΩN ΠEPIOΔIKA ENTYΠO KΛEIΣTO AP. AΔEIAΣ 1067/96 KΩΔIKOΣ 2966 ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ «ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ» ΕΤΟΣ 52ο - ΑΡΙΘ. ΦΥΛ. 410 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011 ΓΡΑΦΕΙΑ: ΣKOYΦA 71A & MAΣΣAΛIAΣ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: FAX: ΕΝΩΣΙΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ Προσκυνηματική Εκδρομή στην ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ Σεπτεμβρίου 2011 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ-ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: Γραφεία Ενώσεως Σμυρναίων, Σκουφά 71α - Αθήνα, τηλεφ διαβάστε... O Kωνσταντίνος Στ «επέστρεψε» στη γη της Πόλης Σελ. 4 Δ. Μοσχονησιώτης. O πραγματικός εκπορθητής του Παλαμηδίου Σελ. 5 Η λογοδοσία του Δ.Σ. της Ενώσεως Σμυρναίων Σελ. 6-7 Ελληνικές αρχαιότητες από τη Σμύρνη στο Λούβρο Σελ «Για να συγκεντρωθούν τα 50 δις ευρώ» ΦΟΒΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ «Η Σμύρνη της ψυχής» Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ της Ενώσεως Σμυρναίων, στο Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός», για τα 75 χρόνια από την ίδρυση του Σωματείου, επισφράγισε με πανηγυρικό τρόπο την υπέρ 30χρονη προσφορά υπηρεσιών του κ. Τάκη Βεζυργιάννη υπέρ των σκοπών του Σωματείου των Σμυρναίων και του ευρύτερου προσφυγικού κινήματος. Υλοποιώντας απόφαση της Γεν. Συνελεύσεως των μελών της Ενώσεως, ο σημερινός πρόεδρος, κ. Ευάγγελος Τσίρκας, επέδωσε στον κ. Βεζυργιάννη (φωτογραφία) το δίπλωμα της ανακήρυξής του σε ε- πίτιμο πρόεδρο του Σωματείου κάτω από τα παρατεταμένα χειροκροτήματα των παρευρισκομένων. Περισσότερα για την εκδήλωση στις σσ. 8-9 Η ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΗ Περιουσία ενδέχεται να θυσιαστεί προκειμένου να εξευρεθούν τα 50 δις ευρώ που επιδιώκει να εισπράξει το κράτος την περίοδο , επισημαίνει ο γνωστός ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης σε άρθρο του που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Ενώσεως Σμυρναίων. Σε μια εποχή που οι διαφωνίες για την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας διαδέχονται η μία την άλλη, ο κ. Αγτζίδης υπογραμμίζει το μέγεθος του κινδύνου για την περιουσία των προσφύγων και καλεί το σύνολο των προσφυγικών οργανώσεων «να υπερβούν τους τοπικισμούς και τις συντηρητικές καθηλώσεις και να απαιτήσουν συλλογικά τη διασφάλιση της Ανταλλάξιμης Περιουσίας». ΣΕΛ. 3

2 Νοστιμιές και Γεύσεις της Σμύρνης Επιμέλεια: ΙΩΑΝΝΑ ΤΖΑΝΟΥΔΑΚΗ Κρέας κυδωνάτο (με κυδώνια) Προέλευση: Ελευθερία-Λουλού Καρρά, Σμύρνη Υλικά: - 1 κιλό κρέας μοσχαρίσιο (σπάλα ή κότσι) κομμένο σε μερίδες -1 ½ κιλό κυδώνια αφράτα, με καθαρή επιφάνεια - ½ κιλό ώριμες ψιλοκομμένες τομάτες - 2 κ.σ. βούτυρο ή ½ φ.τ. λάδι - 1 κ.σ. κοφτό ζάχαρη - 1 μεγάλο κρεμμύδι κομμένο στα τέσσερα - 1 κ.σ. κοφτή αλάτι, πιπέρι - 1 φ.τ. νερό Εκτέλεση: Βράζουμε (σχεδόν τελείως) το κρέας με το νερό και το κρεμμύδι. Πλένουμε τα κυδώνια και αφαιρούμε τη φλούδα τους (να μείνει ένα μέρος). Τα κόβουμε σε φέτες πάχους ε- νός δάκτυλου και αφαιρούμε τα κουκούτσια και τα σκληρά του κέντρου. Στο ζουμί που έμεινε από το βράσιμο του κρέατος, ρίχνουμε το κρεμμύδι λιωμένο και τις αλεσμένες τομάτες, τα βράζουμε για 8-10 λεπτά και προσθέτουμε τα κυδώνια. Πριν ψηθούν τελείως, βάζουμε και το κρέας και τα α- φήνουμε να βράσουν μέχρι να μαλακώσουν τα κυδώνια και να μείνει το φαγητό με το λάδι του (15-20 λεπτά α- κόμη). Το χρώμα του πρέπει να είναι ροζέ. Προέλευση: Σμύρνη Αρνάκι με κάστανα Υλικά: -1 ½ κιλό χέρι αρνιού κομμένο σε μερίδες - 1 κιλό κάστανα, κατά προτίμηση κρητικά που ξεφλουδίζονται εύκολα - 1 κ.σ. βούτυρο - ½ κρασοπότηρο κονιάκ - ½ φ.τ. νερό - αλάτι, πιπέρι Εκτέλεση: Καθαρίζουμε τα κάστανα (να ασπρίσουν), φροντίζοντας να μείνουν ολόκληρα (ύστερα από χάραγμα σταυρωτά από τη μια πλευρά και βράσιμο για 5-6 λεπτα, καθαρίζονται πιο εύκολα). Τσιγαρίζουμε ελαφρά λίγα-λίγα τα κομμάτια του κρέατος με το βούτυρο, τα «σβήνουμε» με το κονιάκ και προσθέτουμε τα κάστανα, αλάτι, πιπέρι και το νερό. Τα αφήνουμε να σιγοβράσουν μέχρι να μαλακώσουν και να «πιουν» τα υγρά τους. 3ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για τον Πόντο Η Συντονιστική Επιτροπή Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος και το Ερευνητικό Κέντρο του Σωματείου «Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα» διοργανώνουν τον 3ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό με θέμα την ιστορική πορεία των Ελλήνων του Πόντου. Στόχος του διαγωνισμού είναι η ανάδειξη της ιστορίας των Ελλήνων του Πόντου και η ευαισθητοποίηση των νέων, ώστε μέσα από την αναζήτηση και την έρευνα να οδηγηθούν στην εθνική αυτογνωσία. Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές Δημοτικού (Δ, Ε, ΣΤ τάξης), Γυμνασίου, Γενικού Λυκείου, Επαγγελματικού Λυκείου, Επαγγελματικής Σχολής, και η συμμετοχή σε αυτόν είναι προαιρετική. Τα θέματα του διαγωνισμού διαφοροποιούνται Μετά τη Γενική Συνέλευση της 15ης Νοεμβρίου 2010 και τις αρχαιρεσίες που ακολούθησαν, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ενώσεως Κωνσταντινουπολιτών συγκροτήθηκε σε σώμα με την ακόλουθη σύνθεση: Πρόεδρος: Ελευθέριος Φερεκύδης. Αντιπρόεδρος: Λένα Αναπνιώτη. Γεν. Γραμματέας: Γεώργιος Μ. Κατσάρης. Ταμίας: Αιμίλιος Σιδερίδης. Σύμβουλοι: Νικόλαος Ουζούνογλου, Διονύσιος Αγγελόπουλος, Ευστάθιος Αρβανίτης, Βενιαμίν Κανάκης και Ειρήνη Πρίντεζη. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Σωματείου Ελλήνων Υπηκόων απελαθέντων εκ Τουρκίας, που προήλθε από τις αρχαιρεσίες της 23ης Νοεμβρίου 2010, σχηματίστηκε σε σώμα, η σύνθεση του οποίου είναι η εξής: Πρόεδρος: Διονύσιος Αγγελόπουλος. Αντιπρόεδρος: Ελισάβετ Φερεκύδου. Γεν. Γραμματέας: Ευστάθιος Αρβανίτης. Ειδ. Γραμματέας: Μαρίνα Καλουμένου. Ταμίας: Κωνσταντίνος Αστέρης. Κοσμήτορας: Βασίλειος Δαφνοπατίδης. Σύμβουλοι: Ελευθέριος Φερεκύδης, Ειρήνη Πρίντεζηκαι Πέτρος Τσουκάτος. Το πρώτο αιρετό Διοικητικό Συμβούλιο α- πέκτησε ο νεοσύστατος Πολιτιστικός Σύλλογος Μικρασιατών Νομού Λάρισας, ύστερα α- πό εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 28 Νοεμβρίου Το νέο Δ.Σ. συγκροτήθηκε σε σώμα με την ακόλουθη σύνθεση: Πρόεδρος: Παυλίδης Χρήστος. Αντιπρόεδρος: Καρύδης Γεώργιος. Γεν. Γραμματέας: Ταραμονλής Αργύριος. Ταμίας: Κυριακή Θεοφανόγλου. Γεν. Έφορος: Μαρία Παπαδοπούλου. Σύμβουλοι: Δέσποινα Αράπκουλε, Νικόλαος Αποστολίδης. Τηλεφ. επικοινωνίας: (πρόεδρος), (αντιπρόεδρος), (γεν. γραμματέας). mikrasiatikoslarisas@ gmail.com Ύστερα από τις εκλογές της 12ης Δεκεμβρίου 2010 στο Μορφωτικό Σύνδεσμο Βαρβασίου Χίου Βιβλιοθήκη «Ο Φάρος» εξελέγη νέο Διοικητικό Συμβούλιο η σύνθεση του ΝΕΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣ για κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης. Οι εργασίες θα αξιολογηθούν από επιτροπή εκπαιδευτικών, μελών της Παμποντιακής Ομοσπονδίας. Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν τον Οκτώβριο του 2011 και τα βραβεία θα απονεμηθούν σε ειδική τελετή τον Ιανουάριο του Οι τρεις καλύτερες εργασίες κάθε βαθμίδας θα βραβευθούν με χρηματικό έπαθλο, οι δέκα καλύτερες θα λάβουν ως βραβείο ένα βιβλίο, ενώ όλοι οι συμμετέχοντες θα λάβουν ένα αναμνηστικό δίπλωμα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα θέματα κάθε βαθμίδας και τους ό- ρους του διαγωνισμού, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκέπτονται την ιστοσελίδα οποίου είναι η εξής (εντός παρενθέσεως οι αρμοδιότητες των μελών του): Πρόεδρος: Ανδρέας Αξιωτάκης (Διευθυντής Εκδότης Εφημερίδας «Ο Φάρος του Βαρβασίου»). Αντιπρόεδρος: Γαρύφαλλω Φράγκου (Έφορος Πινκ Πονκ). Γεν. Γραμματέας: Δέσποινα Τζιώτου Ιωαννίδου (Έφορος Βιβλιοθήκης). Ταμίας: Μαρία Κάκαρη. Σύμβουλοι: Σοφία Μουταφόγλου (Έφορος Μουσείων), Αντώνιος Αγγουλές (Έφορος Κτιριακών Εγκαταστάσεων), Καίτη Σκαλέζη (Έφορος Χορευτικού και Καλλιτεχνικών Εκδηλώσεων), Αφροδίτη Επιτροπάκη (Έφορος Ιματιοθήκης), Κώστας Χαλιορής (Έφορος Σκακιού). Διμηνιαία έκδοση της «ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ» Γραφεία: Σκουφά 71A & Mασσαλίας Αθήνα Τηλ.: Fax: Ensmyrn@otenet.gr EKΔOTHΣ: Ευάγγελος Τσίρκας ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Νίκος Βικέτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ-ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Κορίνα Σπηλιώτη ΠAPAΓΩΓH: PRESS LINE Μάγερ Αθήνα Τηλ.: Ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν απόψεις των συγγραφέων και δεν απηχούν κατ ανάγκη θέσεις της εφημερίδας ή της Ενώσεως Σμυρναίων. 2 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

3 ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ Πέντε προτάσεις για να σωθεί η Ανταλλάξιμη Περιουσία ΗΑνταλλάξιμη Περιουσία ενδέχεται να θυσιαστεί, προκειμένου να εξευρεθούν τα 50 δις ευρώ που επιδιώκει να εισπράξει το κράτος για να καλύψει τις δανειακές του υποχρεώσεις, γράφει ο γνωστός ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης (φωτό) σε άρθρο του με τον τίτλο «Η Ανταλλάξιμη Περιουσία στο δρόμο της τελικής εκποίησης» που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της «Ενώσεως Σμυρναίων». «Οι πρόσφατες εξελίξεις», σημειώνει στο άρθρο του ο κ. Αγτζίδης, «που συνδέονται με την ουσιαστική οικονομική κατάρρευση του ελληνικού κράτους και την ε- πιτακτική ανάγκη εξεύρεσης πόρων για να καλυφθούν οι δυσβάστακτες δανειακές υποχρεώσεις, φέρνει και πάλι στην επιφάνεια το ζήτημα της Ανταλλάξιμης Περιουσίας, δηλαδή της περιουσίας που προέκυψε από τα μουσουλμανικής ιδιοκτησίας ακίνητα, τα οποία υ- πήρχαν στην Ελλάδα μετά την ο- λοκλήρωση της Ανταλλαγής των Πληθυσμών». Ο αρθρογράφος αφού αναφέρεται στο ιστορικό της Ανταλλάξιμης Περιουσίας και στη διαχείρισή της από το κράτος γράφει: Τι μέλει γενέσθαι «Το μέλλον της Ανταλλάξιμης Περιουσίας θα κριθεί από την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας και από τις ανάγκες του κράτους να χρηματοδοτήσει τόσο τις απαιτήσεις των δανειστών όσο και τις δικές του λειτουργικές ανάγκες. Ο κίνδυνος να εξαφανιστούν οριστικά τα περιουσιακά στοιχεία του προσφυγικού Ελληνισμού είναι ό- σο ποτέ προφανής». «Η έως τώρα συμπεριφορά του ελληνικού δημοσίου είναι αρνητική και στοχεύει στην ικανοποίηση αποκλειστικά των δικών του αναγκών μέσω της αποστέρησης των δικαιούχων από την περιουσία τους και την απομάκρυνση των εκπροσώπων τους από τους μηχανισμούς που τη διαχειρίζονται. Υπάρχουν ακόμα αναποκαταστάτοι πρόσφυγες του 22, σύλλογοι που τους αρνούνται την απόδοση ανταλλάξιμης γης για να ανεγείρουν το κτήριο τους, ενώ με διοικητικές αποφάσεις το κράτος αποστέρησε από τους Ποντίους της πρώην ΕΣΣΔ, οι οποίοι εντάσσονταν στις πρόνοιες της Συνθήκης Ανταλλαγής των Πληθυσμών που υπεγράφη στη Λωζάννη, το δικαίωμα αποζημίωσης. Η συμπεριφορά του κράτους θυμίζει περισσότερο την αρνητική συμπεριφορά της μεταχιτλερικής Γερμανίας, της Ελβετίας και της Σουηδίας απέναντι στα θύματα των ναζιστικών διώξεων». Βλάσης Αγτζίδης Πέντε προτάσεις Με το άρθρο του - την πρώτη δημόσια παρέμβασή του για το θέμα της Ανταλλάξιμης Περιουσίας - ο κ. Αγτζίδης καλεί το σύνολο των οργανώσεων που εκπροσωπούν τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής (Ποντίους, Μικρασιάτες, Καππαδόκες, Κωσταντινουπολίτες, Ανατολικοθρακιώτες) να συνεννοηθούν, να υπερβούν τους τοπικισμούς και τις συντηρητικές καθηλώσεις και να α- παιτήσουν συλλογικά τη διασφάλιση της Ανταλλάξιμης Περιουσίας και τη δημιουργία συγκεκριμένου φορέα διαχείρισης. Για τη διασφάλιση της Ανταλλάξιμης Περιουσίας, ο κ. Αγτζίδης προτείνει στις οργανώσεις: Να υποβάλουν ένα σύντομο Υπόμνημα προς την ελληνική κυβέρνηση, με το οποίο να ζητούν να εξαιρεθεί σαφώς η Ανταλλάξιμη Περιουσία από τα σχέδια εκποίησης. Να δημιουργηθεί ένας μικτός φορέας δημοσίου και προσφυγικών οργανώσεων, που θα διαχειρίζεται αποκλειστικά τα ζητήματα αυτά. Να ζητηθεί η αλλαγή του πλαισίου, ώστε να επιτραπεί στους εκπροσώπους των προσφυγικών οργανώσεων να συνδιαμορφώνουν τις σχετικές πολιτικές. Να ζητηθεί επίσης η εκπόνηση μιας αναλογιστικής μελέτης, ώ- στε να αποκτηθεί πλήρης εικόνα για την παρούσα κατάσταση αλλά και για τον τρόπο διαχείρισης και, τέλος, Να απαιτηθεί η διαμόρφωση ενός νέου νόμου, με τον οποίο θα ε- πιλύονται οι αδικίες του παρελθόντος και θα αποκαθίστανται οι α- ναποκατάστατοι πρόσφυγες. Ν.Χ.Β. Mνήμη πατρίδας στο «Άξιον Εστί» της ΕΤ-3 Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ Βασίλης Βασιλικός, ο διακεκριμένος φίλος της Ενώσεως Σμυρναίων, που τιμά τα τελευταία χρόνια με την παρουσία του τις εκδηλώσεις του Σωματείου μας, μας επιφύλαξε την επαύριο της 25ης Μαρτίου μια ευχάριστη έκπληξη. Στην εκπομπή του «Άξιον Εστί» της ΕΤ-3 είχε προσκαλέσει τέσσερις δικούς μας ανθρώπους να μιλήσουν για τα βιβλία τους. Τον Τάκη Σαλκιτζόγλου, επίτ. δικηγόρο και συγγραφέα του βιβλίου Η Μικρά Ασία στην Επανάσταση του 1821 (έκδοση Ι.Μ.Ε.), ο οποίος αναφέρθηκε στη συμβολή των Μικρασιατών Ελλήνων στον α- γώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας, τραγικά παραμελημένη στην ιστορική μνήμη του έθνους. Την Ελένη Μπίστικα Κατραμοπούλου, δημοσιογράφο της «Καθημερινής» και μέλος του Δ.Σ. της Ενώσεως Σμυρναίων, που, με την ψυχωμένη αρθρογραφία της στο Σημειωματάριο της «Κ», συνέβαλε στη διάσωση των προσφυγικών πολυκατοικιών της Λεωφ. Αλεξάνδρας με την κήρυξή τους ως διατηρητέων. Είκοσι ένα από τα άρθρα αυτά περιλαμβάνονται στο βιβλίο της Η μάχη για τη σωτηρία των προσφυγικών (έκδοση Ενώσεως Σμυρναίων). Την Μαρίτσα Σαριντζιώτου - Σπύρου, με στέρεες μικρασιάτικες ρίζες από τους δύο γονείς, που μας χάρισε πρόσφατα το βιβλίο Σεβντίκιοϊ, πατρίδα μου, σεβντά μου με το οποίο έφερε στο φως την ιστορία όχι μόνο της οικογένειάς της, αλλά και πολλών Ελλήνων αυτού του λεβέντικου χωριού της Σμύρνης. Τον ιστορικό Βλάση Αγτζίδη, γνωστό στους αναγνώστες της εφημερίδας μας από τα βιβλία του, τα άρθρα του στον Τύπο και τις διαλέξεις του στην Αθήνα και την ε- παρχία, που μίλησε για τη νέα προσφυγική ιστοριογραφία, καθώς και για τη γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής, «θέματα εξορισμένα και από τη νεοελληνική ιστοριογραφία αλλά ακόμα και από την ιδεολογία της Αριστεράς». ΕΝΙΣΧΥΣΤΕ ΤΗ «ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΗΧΩ» ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ

4 Ο Πατριάρχης Κωνσταντίνος Στ αναπαύεται στην Πόλη Με πάσα μεγαλοπρέπεια και σε κλίμα συγκινησιακής φορτίσεως τελέσθηκε την Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011 Θεία λειτουργία και μνημόσυνο στον ιερό Ναό των Αγίου Βασιλείου και Κοσμά του Αιτωλού Νέας Φιλαδελφείας εις μνήμην του Οικουμενικού Πατριάρχου πρώην ΚΠολεως Κωνσταντίνου Στ (Αράμπογλου) (Σιγή Προποντίδος 1859 (1857)-Νέα Φιλαδέλφεια , πατρ ). Πρόσφορη αφορμή υπήρξε η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του σεμνού Πατριάρχου από το Α Νεκροταφείο στην ΚΠολη την Τρίτη 1η Μαρτίου Από της Κυριακής της Τυρινής, 6ης Μαρτίου 2011, ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναπαύεται στην ΚΠολη. Της θείας ευχαριστίας και του μνημοσύνου προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Περγάμου κ.κ. Ιωάννης (Ζηζιούλας), τακτικόν μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ο οποίος εξεφώνησε τον προσήκοντα για την περίσταση λόγο. Στην συνέχεια έλαβε χώρα η κατάθεση στεφάνων εκ μέρους των δημοτικών αρχών του Δήμου Νέας Φιλαδελφείας-Νέας Χαλκηδόνος και στην συνέχεια συνόψισε ο πανοσιώτατος Αρχιμανδρίτης κ.κ. Τιμόθεος Ηλιάκης, Πρόεδρος του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Ναού. Ας σημειωθεί ότι την 28ην Νοεμβρίου 2010 τελέσθηκε το θρησκευτικό και φιλολογικό μνημόσυνο με την ευκαιρία συμπληρώσεως 80 ετών ( ) από της κοιμήσεως του Οικουμενικού Πατριάρχου στον ίδιο ναό, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ.κ. Κωνσταντίνου. Με την ευκαιρία εκείνη γράψαμε αναλυτικά 1 για την προσωπικότητα και το έργον του Οικουμενικού Πατριάρχου και αναφερθήκαμε στους λόγους της παραιτήσεώς του. Με την σημερινή ευκαιρία συμπληρώνουμε τα όσα είχαμε δημοσιεύσει σχετικώς με την παραίτησή του, εφιστώντας την προσοχή στα βαθύτερα αίτια της αποπομπής του, ένα θέμα που δεν σχολιάζεται με την δέουσα προσοχή. Ι. Μετά την βραχεία πατριαρχία του Γρηγορίου Ζ (Ζερβουδάκη) (Απολλωνία Σίφνου 1850 (1848/ 1855)-ΚΠολις , πατρ ), το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών προσκαλεί σε σύσκεψη τους εν Ελλάδι Μητροπολίτες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οι οποίοι είχαν καταφύγει στην χώρα μας μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και ως ε- μπερίστατοι είτε είχαν εκλεγεί σε προσωποπαγείς Μητροπόλεις είτε διαβιούσαν σχολάζοντες. Ο Υπουργός Εξωτερικών προέτεινε ότι βούληση της ελληνικής Κυβερνήσεως ήταν να εκλεγεί ο Μητροπολίτης Κυζίκου, δηλαδή ο Δέρκων Κωνσταντίνος 2. Ο παριστάμενος Μητροπολίτης Καβάλας και Νέστου Χρυσόστομος (Χατζησταύρου) (Αïδίνιον (Τράλλεις) Αθήνα 9 Ιουνίου 1968) ως Αποκρισάριος του Οικουμενικού Πατριαρχείου από του Ιανουαρίου , έλαβε τον λόγο και αντέστη στην πρόταση αυτή. Το επιχείρημά του ήταν ότι δεν έπρεπε να εκλεγεί ο Δέρκων, διότι ως Μικρασιάτης ήταν ανταλλάξιμος. Πράγματι, ο μόνος στον 20ον αιώνα Μικρασιάτης Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντίνος δεν μπορούσε να παραμείνει στην ΚΠολη. Η θέση του Χρυσοστόμου δεν υπερίσχυσε και τελικώς εξελέγη ο Κωνσταντίνος με τα γνωστά σε όλους επακόλουθα. Μετά από μία βραχεία πατριαρχεία μόλις 45 ημερών, την Του ΧΡΗΣΤΟΥ Π. ΜΠΑΛΟΓΛΟΥ Aριστερά: Στο Πατριαρχικό Κοιμητήριο, στη Μονή Ζωοδόχου Πηγής του Βαλουκλή, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος τελεί τρισάγιο για τον αοίδιμο και μαρτυρικό προκάτοχό του Κωνσταντίνο Στ. (Φωτογραφία του Νίκου Μαγγίνα από την Πύλη Εκκλησιαστικών Ειδήσεων Αmen.gr). Δεξιά: Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντίνος Στ. (Φωτογραφία από την Πύλη Εκκλησιαστικών Ειδήσεων Αmen.gr). βραχυτέρα Οικουμενικού Πατριάρχου εντός του 20ου αιώνος, ο Κων/νος εγκατέλειψε την ΚΠολη και σιδηροδρομικώς έφθασε στην Θεσσαλονίκη. Το δράμα του Μικρασιάτου Πατριάρχου συνεχίσθηκε, όπως εξιστορεί ο Χρυσόστομος Χατζησταύρου 4. Αρνούμενος ο ίδιος να παραιτηθεί επιέζετο από ομάδα Μητροπολιτών μητροπόλεων της Μακεδονίας να υποβάλει την παραίτησή του, με μοναδική εξαίρεση τον Θεσσαλονίκης Γεννάδιο. Ας σημειωθεί, τέλος, ό- τι τότε για πρώτη φορά έλαβε χώρα η σκέψη να μεταφερθεί η έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου ε- κτός Φαναρίου, και μάλιστα στο Αγιον Ορος, όπου εφησύχαζε ο Οικουμενικός Πατριάρχης πρ. ΚΠολεως Μελέτιος Μεταξάκης ( ). Ηταν λογικό ότι μία μεταφορά του Οικουμενικού Πατριαρχείου εξυπηρετούσε τα σχέδια του Μελετίου. ΙΙ Μετά την παραίτησή του ( ), ο Κων/νος, εγκαταστάθηκε, μέσω Χαλκίδος, στην Νέα Φιλαδέλφεια, όπου του παραχωρήθηκε κατοικία. Εφησυχάζων έκτοτε, δεχόταν την παραμυθία και αρωγή του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου (Μάδυτος Αθήνα 1938). Το δίδαγμα από την εκλογή και αποπομπή του συνοψίζει ο Χρυσόστομος Χατζησταύρου υποστηρίζοντας ότι όποτε η Πολιτεία αναμιγνυόταν σε θέματα Οικουμενικού Πατριαρχείου το αποτέλεσμα δεν ήταν το καλύτερο δυνατόν. 1. Πβ. Χρήστου Π. Μπαλόγλου «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντίνος Στ. 80 έτη από της κοιμήσεώς του», Μικρασιατική Ηχώ, έτ. 53 ον, φυλ. 408(Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2010), σ. 6. Ιδίου, «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντίνος Στ. 80 έτη από της κοιμήσεώς του», Ενορία έτ. 65ον, φυλ. 1061, , σσ Ο Κωνσταντίνος Αράμπογλου αρχιεράτευσε αρχικώς ως Επίσκοπος Ροδοστόλου ( ) και στην συνέχεια ως Βελλάς και Κονίτσης ( ), Τραπεζούντος ( ), Κυζίκου ( ) και Δέρκων ( ). 3. Πβ. Χ. Π. Μπαλόγλου «Η διόρθωση ενός επαναλαμβανομένου λάθους: Η ε- κλογή του Χρυσοστόμου Χατζησταύρου ως Μητροπολίτου Εφέσου και Αποκρισαρίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου εν Ελλάδι», Φιλογένεια, ΙΒ (4 Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2010) Αναλυτική και πλέον εμβριθή περιγραφή κάνει ο Χρυσόστομος στις Σημειώσεις, που έχουν δημοσιευθεί στο έργο Τιμητικός Τόμος επί τω Ιωβηλαίω του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φιλίππων- Νεαπόλεως-Θάσου Χρυσοστόμου. Καβάλα 1960, σσ MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

5 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΟΣΧΟΝΗΣΙΩΤΗΣ Ο πραγματικός εκπορθητής του Παλαμηδίου Στην ιστοριογραφία της Επανάστασης του 21 ως εκπορθητής του κάστρου του Παλαμηδίου, και επομένως και της πόλης του Ναυπλίου, καταγράφεται ο Σταϊκος Σταϊκόπουλος. Του ΤΑΚΗ ΣΑΛΚΙΤΖΟΓΛΟΥ Το άγαλμά του μάλιστα κοσμεί και μια πλατεία της πρώτης πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους. Δεν είναι όμως επαρκώς γνωστό ότι ο αγωνιστής που ανέβηκε πρώτος κι ολομόναχος στις επάλξεις του απόρθητου μέχρι τότε κάστρου, αυτός που επέβαλε στο Σταϊκόπουλο την απόφαση να επιχειρήσει την ά- λωση του Παλαμηδίου, ήταν έ- να παλικάρι από το Αϊβαλί, ο Μικρασιάτης ήρωας του Αγώνα Δημήτριος Μοσχονησιώτης. Ο Δημήτριος Μοσχονησιώτης είχε συλλάβει την προηγούμενη νύχτα δυο Αλβανούς και μια γυναίκα, που είχαν βγεί από το Παλαμήδι και μάζευαν χόρτα έ- ξω από το κάστρο. Τους ανέκρινε και αυτοί του αποκάλυψαν ότι οι περισσότεροι Τούρκοι είχαν αποχωρήσει από το φρούριο και εξουθενωμένοι α- πό την πολιορκία και την έλλειψη τροφής είχαν κατεβεί στο Ναύπλιο, το οποίο περιτοιχιζόταν τότε από το ίδιο τείχος του Παλαμηδίου. Ο Δ. Μοσχονησιώτης, σίγουρος ότι οι Αρβανίτες είπαν την αλήθεια παρακίνησε τον δύσπιστο Σταϊκόπουλο να πάρει την απόφαση για το ρεσάλτο. Για να τον πείσει μάλιστα δέχθηκε πρώτος αυτός ν ανεβεί με σκάλα τα τείχη της Γιουρούς ντάπιας και, αν οι στρατιώτες που ήταν από κάτω ακούσουν πυροβολισμό, να καταλάβουν ότι σκοτώθηκε. Αν ακούσουν μόνο φωνές να καταλάβουν ότι πιάστηκε, οπότε να φύγουν και να τιμωρήσουν αυστηρά τους δυο Αρβανίτες. Στην περίπτωση όμως που θα εξουδετέρωνε την τουρκική φρουρά θα τους ειδοποιούσε ν ανεβούν κι αυτοί στα τείχη. Όταν έφτασε η ώρα του ρεσάλτου ο Δημήτριος Μοσχονησιώτης, πατώντας σε μια σκάλα έκανε το σταυρό του και πήδηξε μέσα στη ντάπια, άρπαξε αιφνιδιαστικά τον Τούρκο φρουρό, τον αδρανοποίησε, μάζεψε όλα τα όπλα που υπήρχαν μέσα στο φυλάκιο και κάλεσε τα άλλα παλικάρια που περίμεναν από κάτω να ανέβουν κι αυτά γρήγορα στο τείχος. Αφού ολοκληρώθηκε η κατάληψη της Γιουρούς ντάπιας, κουβάλησαν τη σκάλα στη διπλανή Καρά ντάπια, όπου πάλι ο Μοσχονησιώτης με τον ίδιο τρόπο πήδηξε πρώτος μέσα από τα τείχη και πάλι με τον ίδιο τρόπο την κυρίευσε, ειδοποιώντας τους Έλληνες να ορμήσουν μέσα. Σε λίγο όλες οι ντάπιες κυριεύθηκαν από τον Μοσχονησιώτη και το άπαρτο Παλαμήδι έπεσε. Ήταν ξημερώματα της 30 Νοεμβρίου Η απελευθέρωση και του Ναυπλίου, που ήταν κι αυτό περιτοιχισμένο από το τείχος του Παλαμηδίου, ήταν πια εύκολη υπόθεση. Ο Δημήτριος Μοσχονησιώτης σίγουρα θα ήρθε στην Ελλάδα μετά την ολοκληρωτική καταστροφή και την πυρπόληση της πατρίδας του από τους Τούρκους που έγινε στις 3 Ιουνίου Τότε πού ολόκληρος ο ελληνικός πληθυσμός των Κυδωνιών σφαζόμενος, διωκόμενος και «συνωστιζόμενος» ( κατά μία μοντέρνα έκφραση ) έτρεχε να σωθεί και να προλάβει να μπει στα καράβια του Τομπάζη και του Μιαούλη, που τον οδήγησαν κατ αρχάς στα Ψαρά και στα άλλα νησιά του Αιγαίου. Όσοι γλίτωσαν τη σφαγή έ- βλεπαν από τα καράβια μια ο- λόκληρη πόλη, την πόλη τους, να πυρπολείται και τα σπίτια τους, τα σχολεία και τις εκκλησίες Karl Krazeisen. To Παλαμήδι με τμήμα του Ναυπλίου, Λιθογραφία (Φωτογραφία από την ιστοσελίδα της Αργολικής Αρχειακής Βιβλιοθήκης, ivivliothiki.gr). τους να καπνίζουν σε ερείπια. Ο πόθος της εκδίκησης τον ο- δήγησε να καταταγεί εθελοντής στα επαναστατικά σώματα, πρώτα του καπετάν Θάνου και αργότερα του Στάϊκου Σταϊκόπουλου. Ο τελευταίος αυτός μάλιστα κάτω από τα τείχη του Παλαμηδίου, την κρίσιμη νύχτα της 30 Νοεμβρίου 1822 υποσχέθηκε στο Μοσχονησιώτη, αν ε- πιτύχει στην παράτολμη απόπειρά του, να του δώσει όχι μόνο πενταπλάσια λάφυρα από ό- σα κανονικά θα εδικαιούτο, ό- χι μόνο το σημαντικό ποσό των χιλίων γροσίων, αλλά και τα ί- δια τα άρματά του και τις πιστόλες του. Όλα αυτά τα υποσχέθηκε ο Σταϊκόπουλος τη δραματική και κρίσιμη εκείνη στιγμή, που ο Μοσχονησιώτης αποφάσιζε να εφορμήσει επάνω στα τείχη, πρώτος και μόνος αυτός, παίζοντας τη ζωή του «κορώνα-γράμματα». Ο Σταϊκόπουλος όμως μετά την άλωση του Παλαμηδίου λησμόνησε τις υποσχέσεις του, και ο Μοσχονησιώτης αναγκάσθηκε να απευθύνει μια αναφορά στη Σεβαστή Διοίκηση, όπου παρεπονείτο για την παρασπονδία του καπετάνιου του 1. Δεν γνωρίζουμε πως αντέδρασε το Υπουργείο του Πολέμου, στο οποίο διαβιβάστηκε η αναφορά του Μοσχονησιώτη 2. Γνωρίζουμε όμως πολύ καλά πόσο αγνοήθηκε (ή έστω υποβιβάστηκε) η συμβολή των Μικρασιατών στον Αγώνα του Την αδικία αυτή της επίσημης ιστοριογραφίας προσπαθούν τώρα να αποκαταστήσουν έρευνες νεότερων ιστορικών ε- ρευνητών. Οι έρευνες αυτές α- ποδεικνύουν ότι οι Μικρασιάτες που ήρθαν να πολεμήσουν για την απελευθέρωση της Ελλάδας όχι μόνο πρωταγωνίστησαν στον Αγώνα αλλά θυσίασαν και τη ζωή τους ακόμα για τον ιερό σκοπό. Η ιστοριογραφία της Επανάστασης του 21 θα πρέπει κάποτε να απαλλαγεί από την εσωστρέφεια (μάλλον τον αυτισμό) που την περιορίζει μόνο γύρω από την Πελοπόννησο και τη Ρούμελη. 1. Η αίτηση αυτή φυλάσσεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Έγγραφα Αγώνος, Φάκελος Υπουργείου Πολέμου υπ αρ. 65, αρ. εγγράφου 71). 2. Βλ. Σαλκιτζόγλου Τάκης, «Μια ά- γνωστη αναφορά του Δημ. Μοσχονησιώτη» Ναυπλιακά Ανάλεκτα, τομ. 7, 2009, σελ MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ

6 Έκθεση Πεπραγμένων Διοικ. Συμβουλίου Ενώσεως Σμυρναίων για την περίοδο Η λογοδοσία του προέδρου Ευαγγέλου Τσίρκα στη Γεν. Συνέλευση Η παρούσα Γενική Συνέλευση των μελών της Ενώσεως Σμυρναίων συγκαλείται σύμφωνα με τα άρθρα 12 και 17 του Καταστατικού της Ενώσεως με σκοπό, το διοικητικό και οικονομικό α- πολογισμό μας για το παρελθόν έτος 2010, την έγκριση του προϋπολογισμού του έτους 2011, την απαλλαγή από τις ευθύνες του ΔΣ για τις περατωθείσες πράξεις του. Το παρόν ΔΣ εξελέγη την 28η Μαρτίου 2010 και συγκροτήθηκε σε Σώμα την 4η Απριλίου 2010, με την σύνθεση την οποία γνωρίζετε. Σύμφωνα με τις προγραμματικές δηλώσεις μας, όπως αυτές διατυπώθηκαν από τον ο- μιλούντα και εγκρίθηκαν από το Δ.Σ., άξονας δραστηριοτήτων για το παρελθόν και το τρέχον έτος τέθηκε: «To αγκάλιασμα των μελών μας και το ξαναζωντάνεμα των σχέσεων μεταξύ μας, η συνέχιση της συγγραφικής δραστηριότητάς μας, η βελτίωση της η- λεκτρονικής μας παρουσίας για γρήγορη ενημέρωση και επικοινωνία, η εμβάθυνση στην ι- στορία της Ελληνικής Πατρίδας μας, της ωραίας και μαρτυρικής Σμύρνης, η αναζήτηση νέων ανθρώπων για πλαισίωση της Ενώσεως, η παρουσίαση και προβολή των σκοπών, επιδιώξεων και του έργου μας στο ευρύτερο κοινό, το πλησίασμα των νέων στις πολιτιστικές και επιστημονικές συγκεντρώσεις μας, η βράβευση και η έκφραση ευγνωμοσύνης και τιμής προς διαπρεπείς σμυρναϊκές προσωπικότητες, η αναγνώριση από το κράτος της σημασίας του Συλλόγου μας ως οργάνου διατηρήσεως ζωντανής της ιστορίας και της εθνικής μας μνήμης». Το Συμβούλιο εκτιμώ ότι α- νταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του αυτές και προώθησε ή ολοκλήρωσε το σύνολο των παραπάνω τεθέντων αντικειμενικών μας σκοπών, κατά τη στρατιωτική ορολογία, όπως αναλυτικότερα θα αναφερθεί και στη συνέχεια. Σχέσεις μελών μας Καταβλήθηκε προσπάθεια για προσέγγιση των μελών μας, με την διοργάνωση πολλαπλών εκδηλώσεων στην βιβλιοθήκη μας, σε εκκλησίες με την αφορμή ε- ορτασμών Αγίων, όπως ο Άγιος Πολύκαρπος (Ζωοδόχος Πηγή) και ο Άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης (Αγία Παρασκευή), κοπή της βασιλόπιτάς μας στο ξενοδοχείο Athens Plaza, επισκέψεις στα γραφεία μας για πιο φιλική συζήτηση με πολλά από τα μέλη μας. Στα πλαίσια αυτά αποφασίσαμε την οργάνωση εκδρομής στην Κωνσταντινούπολη, στους μήνες Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο και ήδη συγκεντρώνουμε δηλώσεις και περιμένουμε και άλλες και προχωρούμε στον καταρτισμό προγράμματος (περιλαμβάνεται και επίσκεψη της Ενώσεώς μας στον Οικουμενικό Πατριάρχη) και επίλυση λεπτομερειών με το επιλεγέν τουριστικό γραφείο του κυρίου Φλώρου, μέλους της Ενώσεως Σμυρναίων, το οποίο μας έδωσε την καλύτερη προσφορά. Τα μέλη μας μέχρι τη σημερινή ημερομηνία ανέρχονται στα 374, εκ των οποίων τα 43 είναι νέα μέλη (σε συμμετοχή, αλλά και ηλικία) που μας επιτρέπει να ελπίζουμε στο καλύτερο για το μέλλον της Ενώσεως. Ηλικιακά η κατάσταση των μελών μας είναι όπως πιο κάτω: Α. Άνω των 80 ετών: 21 μέλη ή 5,6% Β. Μεταξύ 60 και 79 ετών: 259 μέλη, ή 69,2% Γ. Μεταξύ 40 και 59 ετών: 84 μέλη ή 22,5% Δ. Νεώτερες ηλικίες: 10 ή 2,7% Οικονομικά ενήμερα: 225 ή ποσοστό 60,19% Εκδοτική δραστηριότητα Συνεχίστηκε η έκδοση της ε- φημερίδας μας «Μικρασιατική Ηχώ», με καλά αποτελέσματα, ε- νώ βρίσκεται υπό έκδοση ο ΚΔ τόμος των Μικρασιατικών Χρονικών. Aναζητείται χορηγός ή χορηγοί για την έκδοση βιβλίων τα οποία αναμένουν σε σειρά για έκδοση. Συντάχθηκε και παρουσιάστηκε στην ιστοσελίδα μας και την εφημερίδα μας πολύ μεγάλος α- ριθμός άρθρων μελών μας με α- ντικείμενο το Μικρασιατικό Ελληνισμό και διατήρηση εθνικής μνήμης των πατρίδων των προγόνων μας. Ηλεκτρονική σελίδα Έγινε πλήρης αναβάθμιση της ηλεκτρονικής μας σελίδας, η ο- ποία έχει ικανοποιητικούς επισκέπτες (600 επισκέπτες ημερησίως) και από όπου προβάλλονται οι δραστηριότητές μας άμεσα και σε ευρύ φάσμα αποδεκτών στην Ελλάδα και το Εξωτερικό. Οικονομικά Τα οικονομικά της Ενώσεως δεν είναι καλά και δεν διαφαίνεται προοπτική βελτιώσεώς τους, λόγω μη ανευρέσεως χορηγών και μη καταβολή από τα μέλη μας της στοιχειώδους συνδρομής τους. Αναλυτική αναφορά θα σας κάνει ο ταμίας μας κύριος Νίκος Ισηγόνης στη συνέχεια. Εκδηλώσεις Πολλές οι εκδηλώσεις (14). Αναφέρω μερικές από αυτές, ό- πως αναγράφονται παρακάτω. Να επισημάνω το λαμπρό εορτασμό του Νέου Έτους με τη κοπή της βασιλόπιτάς μας σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών και τη μουσική μας βραδιά στον Παρνασσό η οποία είχε εξαιρετική επιτυχία. 1. Α Γεν. Συνέλευση 12 Μαρτ. 2001, Βιβλιοθήκη Ενώσεως Σμυρναίων, ή Β Γεν. Συνέλευση (επαναληπτική) 19 Μαρτ ώρα , Βιβλιοθήκη Ενώσεως Σμυρναίων. 2. Βραδιά Σμυρνέικης μουσικής, 28 Φεβρ. 2011, Φ.Σ. Παρνασσός. 3. Εορτασμός Αγίου Πολυκάρπου Σμύρνης, 27 Φεβρ.2011, Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής στην Αθήνα. 4. Παρουσίαση του βιβλίου Βασιλικής Τσακόγλου «Ο πρώτος διωγμός των Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη ( )», 14 Φεβρ. 2011, Βιβλοθήκη Ενώσεως Σμυρναίων. 5. Κοπή Βασιλόπιτας, 12 Φεβρ.2011, Ξενοδοχείο Athens Plaza. 6. Διάλεξη της καθηγήτριας Κατερίνας Κορρέ για το κόσμημα στη Μ. Ασία. 24 Ιαν.2011, Βιβλοθήκη Ενώσεως Σμυρναίων. 7. Παρουσίαση βιβλίου Εμμ. Εμμανουηλίδη: «Τα τελευταία έτη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» 14 Δεκ. 2010, Αίθουσα Ν.Κ. Κωνσταντινουπολιτών. 8. Διάλεξη Σαράντου Καργάκου «Από την τραγωδία στη δημιουργία», 29 Νοε Βιβλιοθήκη Ενώσεως Σμυρναίων. 9. Διάλεξη Θ. Κυριακίδη "Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, όπως καταγράφηκε στο ατομικό και συλλογικό υποσυνείδητο των προσφύγων", 8 Νοε. 2010, Βιβλιοθήκη Ενώσεως Σμυρναίων. 10. Παρουσίαση βιβλίου Τάκη Σαλκιτζόγλου "Η Μικρά Ασία στην Επανάσταση του 1821", 18 Οκτ.2010, Βιβλιοθήκη Ενώσεως Σμυρναίων. 11. Διεθνές συνέδριο " Τρεις γενοκτονίες, μία στρατηγική" 17,18,19 Σεπτ Παλαιά Βουλή. 12. Μνήμη Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης, 12 Σεπ.2010, Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής στο Δήμο Αγίας Παρασκευής. 13. Παρουσίαση βιβλίου Βούλας Μάστορη "Το παραμύθι 6 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

7 Από τις δραστηριότητες της Ενώσεως Σμυρναίων στην περίοδο Αριστερά: Ο κ. Θεοδ. Κυριακίδης στην ομιλία τους για τη Γενοκτονία. Δεξιά: Ο πρόεδρος, κ. Ευαγγ. Τσίρκας, απευθύνει χαιρετισμό στην εκδήλωση για τον Μ. Χαμουδόπουλο. των ψυχών", 7 Ιουν. 2010, Βιβλιοθήκη Ενώσεως Σμυρναίων. 14. Διάλεξη του Αλέξανδρου Καστρινάκη: "Αστικά χριστιανικά κέντρα της Ανατολίας και νεοτουρκική - κεμαλική τακτική. Οι περιπτώσεις των πόλεων Άγκυρα, Βαν, Μερζιφούντα και Σμύρνη", 26 Απρ. 2010, Βιβλιοθήκη Ενώσεως Σμυρναίων. Η προσπάθεια θα συνεχισθεί και στο τρέχον έτος, με κύριο ά- ξονα την προβολή νέων επιστημόνων- ερευνητών με θέματα α- πό το χώρο της Μικρασίας, ό- πως έγινε μέχρι τούδε. Μουσείο - Συντάχθηκε αναλυτική πρόταση για τον τρόπο οργάνωσης του μουσείου στα προσφυγικά της Αλεξάνδρας που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα μας. - Εστάλησαν επιστολές προς όλους τους συναρμόδιους υ- πουργούς τον δήμαρχο Αθηναίων με συνημμένη την πρότασή μας και ζητήσαμε να μας δεχθούν για να τους αναπτύξουμε το θέμα και (προεκλογικά) στους υποψήφιους δημάρχους. Κανείς δεν έχει απαντήσει παρά τις οχλήσεις μας. - Εστάλησαν ενημερωτικές ε- πιστολές προς βουλευτές μικρασιατικής καταγωγής (Ο βουλευτής Μαξ. Χαρακόπουλος υπέβαλε ερώτηση στον υ- πουργό Πολιτισμού. Ο τελευταίος παρέπεμψε το θέμα στον υπουργό Οικονομίας). - Συγκεντρώθηκαν επιστολές υ- ποστήριξης από Μικρασιατικούς Συλλόγους. Παρ όλο που είναι λίγες αποτελούν μια καλή αρχή. - Συγκεντρώθηκαν και συνεχίζεται η συγκέντρωση υπογραφών υποστήριξης της πρότασης για το Μουσείο από πολίτες σε σελίδες που διακινούνται και μέσω της ιστοσελίδας μας. Έχουν συγκεντρωθεί περισσότερες από 2000 υπογραφές από την Ελλάδα, την Κύπρο και α- πό τον Ελληνισμό του εξωτερικού με πολλά θετικά σχόλια συμπαράστασης. -Συμμετείχαμε στην ηλεκτρονική διαβούλευση του ΥΠΕΚΑ για το θέμα της ανάπλασης στον χώρο του γηπέδου της Λεωφ. Αλεξάνδρας που σχετίζεται με την πρότασή μας. -Δόθηκε συνέντευξη στο ραδιόφωνο της Εκκλησίας της Ελλάδος ειδικά για το θέμα του Μουσείου. Το ίδιο θέμα αναφέρθηκε και σε άλλες συνεντεύξεις. Μέχρι στιγμής καταφέραμε να φέρουμε στην επικαιρότητα ένα σοβαρό αλλά ξεχασμένο αίτημα με συγκεκριμένη πρόταση. Συνεχίζεται η προσπάθεια για τη δημιουργία του Μουσείου του Ελληνισμού της Ανατολής, με ό- χι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, λόγω απροθυμίας της πολιτείας στο σύνολό της, αλλά και των μικρασιατικών συλλόγων να ασχοληθούν με το θέμα. Εμείς όμως συνεχίζουμε. Σας καλώ και προσκαλώ να υιοθετήσουμε ψήφισμα για πίεση προς την κατεύθυνση αυτή. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. Ευχόμεθα Καλό Πάσχα και ο Αναστηθείς Κύριος να δίνει σε σας όλες του τις χαρές. Ψήφισμα της Ενώσεως Σμυρναίων ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ Μ. ΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΣΤΑ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΑ ΤΗΣ ΛΕΩΦ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ενώσεως Σμυρναίων, ύστερα από ε- ξουσιοδότηση της Γεν. Συνελεύσεως των μελών του σωματείου που συνήλθε στις 19 Μαρτίου 2011, ΕΚΦΡΑΖΕΙ την απορία και λύπη του γιατί επί 9 και πλέον μήνες η Κυβέρνηση και ο Δήμος Αθηναίων δεν απάντησαν ακόμη στο αίτημα της Ενώσεως Σμυρναίων για τη δημιουργία Μουσείου του Ελληνισμού της Μ. Ασίας και της Ανατολής στα προσφυγικά της Λεωφ. Αλεξάνδρας. ΖΗΤΕΙ οι συναρμόδιοι φορείς να θέσουν σε πρώτη προτεραιότητα τη δημιουργία του Μουσείου του Ελληνισμού της Μ. Ασίας στα Προσφυγικά της Λεωφ. Αλεξάνδρας, που κηρύχθηκαν διατηρητέα «επειδή αποτελούν κτήρια με ιδιαίτερη κοινωνική και ιστορική σημασία, άρρηκτα συνδεδεμένα με την αποκατάσταση και ένταξη των Μικρασιατών προσφύγων στον παραγωγικό και κοινωνικό ι- στό της χώρας» (Φ.Ε.Κ. 62/Α.Α.Π./ ) και αποτελούν δημόσια περιουσία. Η ίδρυση του Μουσείου πρέπει να ενταχθεί στο ευρύ δυναμικό πρόγραμμα «ανάπλασης των παλιών προσφυγικών περιοχών» (Φ.Ε.Κ. 18Α/ ) της Αθήνας. Τρόπος υλοποίησης αυτού του εθνικού στόχου μπορούν να αποτελέσουν και τα κονδύλια της ανταλλάξιμης προσφυγικής περιουσίας. ΚΑΛΕΙ τους αδελφούς Συλλόγους, κάθε συμπατριώτη και κάθε συμπολίτη σε συστράτευση και αγώνα για την επίτευξη του εθνικού αυτού στόχου. Η δημιουργία του Μουσείου είναι δικαίωμα ηθικά κατοχυρωμένο. Δεν μένει παρά η ίδια η Πολιτεία να προχωρήσει στην υλοποίηση του αναδεικνύοντας ένα σπουδαίο κεφάλαιο της ι- στορικής πορείας του Ελληνισμού στο χρόνο. To Διοικητικό Συμβούλιο MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ

8 Μνήμες από τη «νύμφη της Ιωνίας», την κοσμοπολίτισσα Σμύρνη, γενέτειρα του πατέρα μου, την πόλη σύμβολο της μεγαλουργίας και των παθών γενεών ΕΠΕΤΕΙΑΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ Η Σμύρνη της ψυχής Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ Ελλήνων στις ανατολικές ακτές του Αιγαίου και την ενδοχώρα της Μικράς Ασίας, ξαναζωντάνεψαν 89 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή στην εκδήλωση που έγινε πριν από μερικές μέρες στην Αθήνα, για τα 75 χρόνια της Ένωσης Σμυρναίων. Σμυρναίοι δεύτερης, τρίτης και τέταρτης γενιάς έδωσαν «το παρών» τους στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», λίγα μέτρα από την πρώτη ιδιόκτητη έδρα της στην οδό Καρύτση 3. Η τιμητική εκδήλωση είχε θέμα της τη μουσική και τους μουσικούς της Σμύρνης. Η Αλίκη Καγιαλόγλου με τη γλυκιά της φωνή, ο πιανίστας Δημήτρης Χρυσανθακόπουλος, η εκπληκτική χορωδία της Εστίας Νέας Σμύρνης, το μουσικό σύνολο παραδοσιακών οργάνων «ΔΗΘΕΝ» ταξίδεψαν το κοινό στις γειτονιές της Σμύρνης, από τα αστικά νεοκλασικά σπίτια με τα α- νοιχτά παράθυρα που ακούγονταν βαλσάκια κι έντεχνη μουσική, μέχρι τους μαχαλάδες που αντηχούσαν ανατολίτικοι σκοποί και παραδοσιακά τραγούδια αλλά και στους μετά το 1922 προσφυγικούς συνοικισμούς της Ελλάδας. Την εκδήλωση παρουσίασε ο δημοφιλής Αλέξης Κωστάλας. Στο φινάλε της εκδήλωσης η χορωδία της Εστίας Νέας Σμύρνης υπό τη μουσική διεύθυνση του Παύλου Ράπτη και με τη συνοδεία του μουσικού Το πορτρέτο του εθνο-ιερομάρτυρα Μητροπολίτη Χρυσοστόμου Σμύρνης, έργο της ζωγράφου Αγλαΐας Παπά, δεσπόζει στη Βιβλιοθήκη της Ενώσεως Σμυρναίων. σχήματος «Δήθεν» ερμήνευσε παραδοσιακά τραγούδια της Σμύρνης, «Τι σε μέλλει εσένανε», «Τικ-τακ», «Μια Σμυρνιά στο παραθύρι», «Χορεύεις χαϊδεμένη μου» κ.ά., που προκάλεσαν συγκίνηση και δάκρυα στα μάτια του ακροατηρίου. «Χρονικό ορόσημο» Ο πρόεδρος της Ενώσης Σμυρναίων Ευάγγελος Τσίρκας σε χαιρετισμό του μεταξύ άλλων τόνισε: «75 χρόνια. Για κάποιους είναι πολλά, για άλλους λίγα. Για εμάς όμως τους Σμυρνιούς είναι ένα χρονικό ορόσημο, για το οποίο σεμνυνόμαστε και νιώθουμε μεγάλη υπερηφάνεια γι αυτό που έγινε στο παρελθόν, αλλά και γι αυτό που κάνουμε σήμερα, ως συνεχιστές των λαμπρών προσωπικοτήτων, που δημιούργησαν την Ένωση Σμυρναίων». Κατά την εκδήλωση έγινε η απονομή του τίτλου του επιτίμου προέδρου, στον κ. Τάκη Βεζυργιάννη, στον οποίο απονεμήθηκε περγαμηνή της τιμητικής διακρίσεως. Η ίδρυση Η Ένωση Σμυρναίων ιδρύθηκε στην Αθήνα τους πρώτους μήνες του 1936 από 35 Μικρασιάτες, οι περισσότεροι από τους οποίους κατείχαν σημαίνουσα θέση στην κοινωνία της Σμύρνης μέχρι τον βίαιο ξεριζωμό τού Πρώτος πρόεδρός της ήταν ο Εικόνες από την παλιά Σμύρνη. Αριστερά: Δρόμος στην ελληνική συνοικία. Δεξιά: Η εξωτερική όψη του Θεάτρου Σμύρνης. 8 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

9 Αλίκη Καγιαλόγλου. Βασίλειος Ζηρίνης, αντιπρόεδρος ο Γεώργιος Ι. Αναστασιάδης, γεν. γραμματέας, ο Μάρκος Σκλάβος ταμίας και σύμβουλοι οι Τάσος Αναστασιάδης, Μιλτιάδης Βλαστός, Λεωνίδας Πολ. Κυβετός, Χρήστος Σολομωνίδης και Γεώργιος Τσακύρογλους. Σκοπός της Ένωσης Σμυρναίων είναι η α- νάδειξη, διάσωση και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς των ελληνικών πατρίδων της Μ. Ασίας, καθώς και η έ- ρευνα, μελέτη και προβολή ό- λων των στοιχείων που συγκροτούν την ιστορία και τον πολιτισμό του Μικρασιατικού Ελληνισμού πριν και μετά το Έργο και διακρίσεις Στα 75 χρόνια της ζωής η Ένωση Σμυρναίων ανέπτυξε πολύπλευρο έργο με εκδόσεις, συνέδρια, διαλέξεις, εκθέσεις, διαγωνισμούς κ.λπ. Στις 22 Σεπτεμβρίου 1952 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας απένειμε διά πατριαρχικού πιττακίου την ευλογία του στην Ένωση με την ευχή να συνεχίσει την «τόσον γόνιμον πνευματικώς» έκδοση των Μικρασιατικών Χρονικών. Το 1956 τα Μικρασιατικά Χρονικά βραβεύονται με το «Βραβείο Ζάππα» από την «Εταιρεία προς ε- νίσχυσιν των Ελληνικών Σπουδών», που ιδρύθηκε στο Παρίσι το Το 1953 η Ακαδημία Αθηνών βράβευσε την Ένωση Σμυρναίων «διά το υπ αυτής εκδιδόμενον επιστημονικόν σύγγραμμα Μικρασιατικά Χρονικά». Το 1996 η Ακαδημία Αθηνών τίμησε και πάλι την Ένωση Σμυρναίων με αργυρό μετάλλιο «για τη σπουδαιότατη δράση της, με την οποία επέτυχε να συντηρεί, με άκρα ευλάβεια, κειμήλια του πολιτισμού της Σμύρνης και να μεταλαμπαδεύσει στις νεώτερες γενεές την συναισθηματική προσήλωση των πατέρων τους προς την αρχαιόθεν τραγική ελληνικώτατη Σμύρνη». Από το 1996 η Ένωση Σμυρναίων στεγάζεται στην οδό Σκουφά 71α και Μασσαλίας (2ος όροφος), σε μεγάλο διαμέρισμα το οποίο δώρισε η μακαρίτισσα Αικατερίνη Αναστασιάδη, χήρα του αειμνήστου προέδρου της Ενώσεως Σμυρναίων, Μιχαήλ Αναστασιάδη, Δημ. Χρυσανθακόπουλος. υλοποιώντας παλαιά επιθυμία του συζύγου της. Στα γραφεία αυτά στεγάζεται και το ιστορικό φωτογραφικό αρχείο, ενώ στο παλαιό διαμέρισμα, της ο- δού Καρύτση, εξακολουθούν να στεγάζονται η Βιβλιοθήκη και οι διάφορες εκδηλώσεις του σωματείου. Σπάνια βιβλία Η βιβλιοθήκη της Ενώσεως Σμυρναίων, από τις μεγαλύτερες σε θέματα μικρασιατικών σπουδών, είναι κατά βάση ε- ρευνητική. Η Βιβλιοθήκη μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: παλαιά και σπάνια βιβλία του 19ου και του 20ού αιώνα τυπωμένα κατά κύριο λόγο στη Έγραψαν για τον Τάκη Βεζυργιάννη Η μικτή χορωδία της Εστίας Νέας Σμύρνης. Σμύρνη, φύλλα ελληνικών εφημερίδων και περιοδικών που εκδίδονταν στη Σμύρνη τον 19ο και τον 20ό αιώνα μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή και βιβλία που αφορούν τον Μικρασιατικόν Ελληνισμό και την εγκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα. Η «Μικρασιατική Ηχώ» αποτελεί το δημοσιογραφικό όργανο της Ένωσης. Πρωτοεκδόθηκε ως τετρασέλιδο μηνιαίο φύλλο τον Οκτώβριο του 1958 με πρώτο υ- πεύθυνο σύνταξης και βασικό αρθρογράφο τον Νίκο Ε. Μηλιώρη. Από τότε η «Μικρασιατική Ηχώ» συνεχίζει την εκδοτική της πορεία με υπεύθυνο εδώ και χρόνια τον εκπαιδευτικό Νίκο Βικέτο. Πηγή: Ο Φιλελεύθερος (Κύπρου), «Η Ένωσή μας από 30/ετίας και πλέον συνεργάζεται στενά μαζί σας [με την Ένωση Σμυρναίων] και ως εκ τούτου είχε τη δυνατότητα να εκτιμήσει τις ικανότητες και τη συνολική προσφορά του Τάκη Βεζυργιάννη, όχι μόνο στο επίπεδο του σωματείου σας, αλλά γενικότερα σ αυτό που ονομάζουμε «Μικρασιατική Ιδέα», καθώς και ως πρόεδρος της ΟΠΣΕ αλλά και από άλλες θέσεις διαχειρίσθηκε με απόλυτη επιτυχία τα μείζονα θέματα του Μικρασιατικού Ελληνισμού. [ ] Συνοδοιπορήσαμε επί πολλά χρόνια μαζί. Aυτός όμως είχε την πρώτη θέση, τη θέση της ευθύνης που α- παιτούσε επιδέξιους χειρισμούς και ακλόνητη πίστη για την υπέρβαση των δυσχερειών και των προβλημάτων. Τέτοιοι άνδρες ειλικρινά κοσμούν τον Μικρασιατικό Ελληνισμό». Χάρης Σαπουντζάκης, Πρόεδρος Ένωσης Σπάρτης Μ. Ασίας (Από επιστολή του προς το Δ.Σ. της Ενώσεως Σμυρναίων) MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ

10 Ελληνικές αρχαιότητες από τη Σμύρνη στο Λούβρο Της ΜΑΙΡΗΣ ΓΚΙΚΑΚΗ Το Λούβρο έχει σήμερα στην κατοχή του μια από τις μεγαλύτερες συλλογές ελληνικών αρχαιοτήτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Λιγότερο γνωστή είναι η συλλογή με αναφερόμενο τόπο προέλευσης τη Σμύρνη, η οποία και ανέρχεται σύμφωνα με τις σχετικές απογραφές σε περίπου χίλια εξακόσια αντικείμενα. Τη συντριπτική τους πλειοψηφία αποτελούν πήλινα ειδώλια εξαιρετικής τέχνης των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Σ αυτά έρχονται να προστεθούν πενήντα τέσσερα γλυπτά και δεκατρείς ε- πιγραφές επίσης από τη Σμύρνη. Σε έκθεση που έγινε τον περασμένο χειμώνα στο Λούβρο με τίτλο D Izmir à Smyrne. Découverte d une cité antique, 11 Οκτωβρίου 2009 ως 18 Ιανουαρίου 2010 παρουσιάστηκαν αντιπροσωπευτικά εκθέματα που καλύπτουν ένα εντυπωσιακά μεγάλο χρονικό διάστημα από τον 7ο αι. π.χ. ως το 2ο αι. μ.χ. Η έκθεση επιχειρεί να παρουσιάσει τόσο τις σχέσεις του Λούβρου με τη μητρόπολη της Ιωνίας αλλά και με τη βοήθεια και των θετικών επιστημών να θέσει σε νέα βάση το ερώτημα της πραγματικής προέλευσης μιας μεγάλης ο- μάδας ειδωλίων, τα οποία κατά Ο Ζευς της Σμύρνης. Μάρμαρο Θάσου (;). Ύψος 2,34 μ. Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου. Ο Απόλλωνας της Σμύρνης. Πεντελικό μάρμαρο. Ύψος 2,16 μ. Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου. παράδοση αναφέρονται ως προερχόμενα από τη Σμύρνη του 19ου αι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έ- χει ωστόσο η ιστορία απόκτησης όλων αυτών των έργων τέχνης α- πό το Λούβρο. Η αρχή έγινε με τέσσερα α- γάλματα που έφτασαν στο Παρίσι ήδη στο μακρινό για μας 17ο αι. Το άγαλμα Απόλλωνος στον τύπο του Απόλλωνα Λυκείου α- πό μάρμαρο πεντελικό (ύψ. 2,16 μ.) και ο Ζευς, ο επονομαζόμενος Ζευς της Σμύρνης από μάρμαρο πιθανώς Θάσου ή Προκοννήσου (υψ. 2,34 μ.) στάλθηκαν κάποια στιγμή προς τα τέλη του 17ου αι. για να στολίσουν τις Βερσαλλίες. Μετά τη Γαλλική Επανάσταση μεταφέρθηκαν και τα δύο στο Λούβρο. Ένα τρίτο, γυναικείο άγαλμα το οποίο εκείνη την εποχή συμπληρώθηκε και αποκαταστάθηκε ως Ήρα, αποτελώντας έτσι το «ταίρι» του α- γάλματος του Διός παρέμεινε στον κήπο των Βερσαλλιών, όπου μπορεί κανείς να το δει ακόμα και σήμερα 1. Το τέταρτο από τα αγάλματα δεν έχει σταθεί δυνατό μέχρι στιγμής να ταυτιστεί με κάποιο από τα σωζόμενα σήμερα στο Λούβρο ή στις Βερσαλλίες 2. Ο 18ος αιώνας γνωρίζει τα ταξίδια των Γάλλων στη Σμύρνη ε- νώ το εμπόριο αρχαιοτήτων προς τις χώρες της Δύσης εντείνεται. Ο Charles de Peysonnel ( ), γραμματέας και στη συνέχεια καγκελάριος της γαλλικής πρεσβείας στη Υψηλή Πύλη δωρίζει το 1749 στη βασιλική συλλογή ελληνικές επιγραφές και ε- πιτύμβιες στήλες που βρέθηκαν στη Σμύρνη. Τη συλλογή κληρονομεί το σημερινό Cabinet des Medailles et des Antiques της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. Εκεί φυλάσσεται μεταξύ των άλλων και η μαρμάρινη προτομή που σύμφωνα με την επι- ΕΝΩΣΙΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΣΟΔΩΝ - ΕΞΟΔΩΝ 2011 ΕΣΟΔΑ ΕΞΟΔΑ Συνδρομές-Εγγραφή νέων μελών 9.000,00 Μισθοδοσία-Ι.Κ.Α ,00 Δωρεές-Φιλική συνδρομή στη Μικρ. Ηχώ 3.000,00 Δαπάνες εφημερίδος 8.500,00 Μισθώματα ,00 Δαπάνες ακινήτων 2.000,00 Πώληση βιβλίων 1.000,00 Εκδηλώσεις 8.000,00 Λοιπά έσοδα (εκδηλώσεις-διαφημίσεις) ,00 Φόροι 5.000,00 Γενικά έξοδα ,00 Σύνολο ,00 Σύνολο ,00 Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας Ο Ταμίας Ε. ΤΣΙΡΚΑΣ Ν. ΒΙΚΕΤΟΣ Ν. Δ. ΙΣΗΓΟΝΗΣ * Η Μαίρη Γκικάκη, το γένος Κ. Σολομωνίδη, είναι διδάκτωρ Αρχαιολογίας και μέλος της Ενώσεως Σμυρναίων. 10 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

11 γραφή που τη συνοδεύει εικονίζει το Μάρκο Μόδιο Ασιατικό, ιατρό στο επάγγελμα που έζησε στις αρχές του 2ου αι. μ. Χ 3. Αν και δεν είναι γνωστός ο ακριβής τόπος εύρεσης, η συγκεκριμένη προτομή φέρεται το 1689 να βρίσκεται στο σπίτι του «Mohamad Efendi Bostagi», όπου και την είδε ο Ολλανδός υποπρόξενος Daniel Cosson. Η πρώτη επίσημη γαλλική αρχαιολογική αποστολή στη Σμύρνη χρονολογείται στα με επικεφαλής τον Philippe Le Bas ( ). Στο έργο του Voyage en Grece et an Asie (εκδ από το Salomon Reinach) εικονίζεται για πρώτη φορά ο μικρός μαρμάρινος Ηρακλής Επιτραπέζιος, που φυλάσσεται ακόμα και σήμερα στο Λούβρο. Πρόκειται για αγαλματίδιο του τύπου εκείνου που παριστάνει τον ήρωα σε ευωχία και είχε φιλοτεχνηθεί από το Λύσιππο για να στολίσει το τραπέζι του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Από τα κείμενα του Le Bas γίνεται φανερό ότι στη Σμύρνη των χρόνων εκείνων ανθούσε το εμπόριο αρχαιοτήτων, το οποίο προμήθευε τους λόγιους ταξιδευτές της Ευρώπης. Τα περιζήτητα αντικείμενα προέρχονταν ωστόσο όχι μόνο από τη Σμύρνη αλλά και από όλη τη Μικρά Ασία. Στα είκοσι χρόνια ωστόσο που μεσολαβούν μεταξύ του 1882 και του 1902 είναι που η συχνότητα των επαφών του Λούβρου με τη Σμύρνη θα πάρει ιδιαίτερη έ- κταση. Ο Salomon Reinach, μέλος της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών μαζί με τον Edmond Pottier ανασκάπτει τα εκτεταμένα νεκροταφεία της αιολικής Μύρινας κάνοντας τη διάσημη σ όλο τον κόσμο για τα μοναδικά σε τέχνη, αισθητική αξία και πλούτο θεμάτων πήλινα ειδώλια για την ερμηνεία και την κατάταξη των οποίων θα εργαστούν γενιές αρχαιολόγων 4. Ο Reinach με τη μεσολάβηση του Henri Foubert, ο οποίος ε- κτελούσε και χρέη οικονομικού συμβούλου στις οικογενειακές του επιχειρήσεις, πουλά στο Λούβρο εκείνη την εποχή μεταξύ των άλλων και αρχαιότητες με αναφερόμενο τόπο προέλευσης τη Σμύρνη. Τα αρχεία του Λούβρου αναφέρουν τα ονόματα και πολλών άλλων τέτοιων «εμπόρων». Το ποιοτικότερο ωστόσο κομμάτι της Συλλογής απαρτίζουν οι αρχαιότητες που δώρισε ο Paul Gaudin, υπεύθυνος κατασκευής και εκμετάλλευσης της σιδηροδρομικής γραμμής Μουδανιά Προύσα και στη συνέχεια Σμύρνη Κασαμπά μέχρι το Παρών στις ανασκαφές που έγιναν σε ένα γαλλικό μοναστήρι σε μια πλαγιά του Όρους Πάγου και που απέφεραν χιλιάδες ειδωλίων, δεν του ήταν δύσκολο, λόγω και της οικονομικής του επιρροής να αποκτήσει ένα κομμάτι των ευρημάτων, τα οποία στη συνέχεια δώρισε στο Λούβρο. Τα στοιχεία που κάνουν την κοροπλαστική παραγωγή της Σμύρνης να ξεχωρίζει σε σύγκριση με άλλα εργαστήρια, α- κόμη κι εκείνο της Μύρινας, είναι από τη μια το ιδιαίτερο θεματολόγιο με εξειδίκευση στις μικρογραφίες έργων της μεγάλης γλυπτικής και στις καρικατούρες και από την άλλη η ιδιαίτερη ποιότητα του πηλού, η χρήση επιχρύσωσης και ενίοτε η εφυάλωση. Όλα αυτά επιτρέπουν στους ερευνητές να μιλούν για ένα τοπικό εργαστήριο, μια σμυρναίικη σχολή κοροπλαστικής, για την οποία θα γίνει αναλυτικά λόγος σε επόμενο άρθρο. 1. Versailles αρ. Ευρ. MR 250. Κατάλογος της έκθεσης D'Izmir à Smyrne 90-91, αρ. κατ Τα αγάλματα ήρθαν στο φως οπωσδήποτε πριν το 1680, αφού την χρονιά αυτή αναφέρονται σε σχετικό έγγραφο. Η έ- ρευνα οφείλεται στον Étienne Michon, Trois Statues Antiques provenant de Smyrne, dans l ancienne collection du roi, REG 16, 1903, Paris, Bibliothèque nationale de France, département des Monnaies, Médailles et Antiques, αρ. ευρ. 5: Κατάλογος της Έκθεσης D'Izmir à Smyrne 93-94, αρ. κατ Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν σε ένα μνημειακό έργο το 1888: S. Reinach E. Pottier A. Veyries, La nécropole de Myrina. Recherches archéologiques exécutées au nom et aux frais de l'ecole française d'athènes (Paris éd. Thorin). Η Μαίρη Γκικάκη, το γένος Κ. Σολομινίδη, είναι δρ. Αρχαιολογίας και μέλος της Ενώσεως Σμυρναίων. ΕΝΩΣΙΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΣΟΔΑ ΕΞΟΔΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΤΗΝ ,46 ΠΛΗΡΩΜΕΣ-ΔΑΠΑΝΕΣ ,05 Καταθέσεις στην Εθνική ,01 Γενικά έξοδα ,48 Καταθέσεις στην ΑΛΦΑ 1.413,78 Ενοίκιο αποθήκης 745,92 Μετρητά στο ταμείο 586,67 Κοινόχρηστα 2.311,98 ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ-ΠΡΟΣΟΔΟΙ ,51 Μισθοδοσία ,00 Συνδρομές 7.750,00 ΙΚΑ Εργοδ. Εισφορά 4.742, ,15 Εγγραφή νέων μελών 925,00 Παροχή υπηρεσιών 2.930,00 Δωρεές 2.000,00 Δαπάνες ακινήτων 1.612,58 Μισθώματα ακινήτων ,00 Δαπάνες εφημερίδος 8.296,94 Διάθεση βιβλίων 332,81 Εκδηλώσεις 7.174,01 Έσοδα εκδηλώσεων 7.945,00 Εκδόσεις ,08 Φιλικές συνδρομές εφημερίδος 1.625,70 Φόροι - Απόδοη Φ.Π.Α ,91 ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΤΗΝ ,91 ΤΟΚΟΙ 817,99 Καταθέσεις στην ΑΛΦΑ 1.415,70 Καταθέσεις στην ΑΛΦΑ 1,92 Καταθέσεις στην ΓΕΝΙΚΗ ,00 Καταθέσεις στην ΓΕΝΙΚΗ 618,75 Καταθέσεις στην ΕΘΝΙΚΗ 6.535,72 Καταθέσεις στην ΕΘΝΙΚΗ 197,32 Μετρητά στο ταμείο 634,49 ΣΥΝΟΛΟ ,96 ΣΥΝΟΛΟ ,96 Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας Ο Ταμίας Ε. ΤΣΙΡΚΑΣ Ν. ΒΙΚΕΤΟΣ Ν. Δ. ΙΣΗΓΟΝΗΣ MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ

12 ΤΟ 2 ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ «Να αποδοθεί δικαιοσύνη» Έληξαν με επιτυχία οι εργασίες του 2ου Επιστημονικού Συμποσίου που οργάνωσε στην Πτολεμαΐδα, στις 9 και 10 Απριλίου 2011, ο τοπικός Σύλογος Μικρασιατών με θέμα: "Η Γενοκτονία των Ελλήνων. Από τη σιωπή και την άρνηση στη διεκδίκηση και την αναγνώριση". Οι εργασίες του Συμποσίου πραγματοποιήθηκαν στο χώρο της Μικρασιατικής Στέγης παρουσία πυκνού ακροατηρίου, το οποίο παρακολούθησε με ενδιαφέρον τις εμπεριστατωμένες ομιλίες ειδικών εισηγητών. Και αυτοί ήσαν: Η κ. Χαρά Γαλανού, νομικός εγκληματολόγος («Το έγκλημα της Γενοκτονίας εις βάρος του Μικρασιατικού Ελληνισμού και οι αρνήσεις του: Η προσέγγιση του Διεθνούς Δικαίου και της Εγκληματολογίας»), ο κ. Νικόλαος Λυγερός, στρατηγικός σύμβουλος («Η στρατηγική της ανθρωπότητας πέρα της ανθρωπιάς»), ο κ. Θεοφάνης Μαλκίδης, δρ Κοινωνικών Επιστημών («Νομικές, διπλωματικές και πολιτικές διαστάσεις της Γενοκτονίας H Χαρά Γαλανού στο βήμα του 2ου Επιστημονικού Συμποσίου του Συλλόγου Μικρασιατών Πτολεμαΐδας. των Ελλήνων»), η κ. Ευαγγελία Μπουμπουγιατζή, δρ Ιστορίας (Τα οικονομικά μέτρα κατά των Ελλήνων την περίοδο ), ο κ. Αντώνης Παυλίδης, δρ Κοινωνικών Επιστημών («Το υπόβαθρο της Γενοκτονίας των χριστιανικών λαών και το χρέος μας σήμερα»), η κ. Βασιλική Τσακόγλου, φιλόλογος ερευνήτρια («Ο πρώτος διωγμός των Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη»), ο κ. Ευάγγελος Τσίρκας, αντιστράτηγος ε. α. πρόεδρος Ενώσεως Σμυρναίων («Μικρασιατική Εκστρατεία. Πώς κερδίσαμε τις μάχες και χάσαμε τον πόλεμο») και ο κ. Κωνσταντίνος Φωτιάδης, καθηγητής Ιστορίας Πανεπιστημίου Δυτ. Μακεδονίας (Πόντος. Δικαίωμα και υποχρέωση στη μνήμη). Το συμπόσιο ξεκίνησε με την απόδοση τιμών σε τρεις μικρασιατικής καταγωγής πολιτικούς, τους κυρίους Γιάννη Καψή, Γιάννη Χαραλάμπους και Γιάννη Διαμαντίδη, οι οποίοι εισηγήθηκαν στην ελληνική Βουλή την καθιέρωση της 14ης Σεπτεμβρίου ως ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας του Μικρασιατικού Ελληνισμού από το Τουρκικό κράτος. Οι κύριοι Καψής και Διαμαντίδης δεν μπόρεσαν να παραστούν στο συμπόσιο, αλλά το κοινό είχε τη χαρά να ακούσει τον χαιρετισμό τους σε απευθείας σύνδεση με τα γραφεία τους. Και στους τρεις δόθηκε αναμνηστική πλακέτα και το βιβλίο "Εορδαίας Εγκώμιο" (έκδοση Δήμου Πτολεμαΐδας). Το γενικό συμπέρασμα των εργασιών του 2ου Συμποσίου συνοψίζεται στο εξής: "Γενοκτονία διεπράχθη, χωρίς δυστυχώς να αποδοθούν ευθύνες στους υπαίτιους. Όμως ούτε η αποσιώπηση, ούτε οι παραλείψεις, οι προσωπικές αντιπαραθέσεις και φιλοδοξίες, ούτε τα συμφέροντα των συμμαχικών δυνάμεων, αλλά ούτε και η πολιτική καταστολής κατάφεραν να φυλακίσουν στη σφαίρα της λήθης το έγκλημα που διεπράχθη το Εμείς ως Μικρασιάτες απόγονοι της πρώτης γενιάς, έχουμε ως στόχο να αναγνωρισθεί η Γενοκτονία των προγόνων μας και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Δεν είμαστε εκδικητικοί απλώς δεν λησμονούμε. Και τούτο πρέπει να μεταλαμπαδεύσουμε στις επερχόμενες γενιές, γιατί στα Έθνη σαν κι ε- μάς είναι δόξα η θύμηση μα η λησμονιά κατάρα!" Τις εργασίες του 2ου Συμποσίου παρακολούθησαν και α- πηύθυναν χαιρετισμό ο περιφερειάρχης Δυτ. Μακεδονίας κ. Γ. Δακής, η δήμαρχος Εορδαίας κ. Παρ. Βρυζίδου, βουλευτές, εκπρόσωποι των αρχών και των προσφυγικών οργανώσεων. Οι Έλληνες Μικρασιάτες στον Αγώνα του 1821 Ο καθηγητής Νικόλαος Ιντζεσίλογλου και ο συγγραφέας Τάκης Σαλκιτζόγλου στην εκδήλωση του Συλλόγου Εγγλεζονησίων Ν. Μαγνησίας. ΤΗ Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011 στις 7.00 μμ., στο Πολιτιστικό Κέντρο Νέας Ιωνίας, ο τοπικός Σύλλογος Μικρασιατών «Το Εγγλεζονήσι» και ο Δήμος Βόλου παρουσίασαν το βιβλίο του κ. Τάκη Σαλκιτζόγλου «Η Μικρά Ασία στην Επανάσταση του 1821» (εκδ. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού). Για το βιβλίο μίλησαν ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Νικόλαος Ιντζεσίλογλου, ο διευθυντής της «Μ. Ηχ.» κ. Νίκος Βικέτος και ο συγγραφέας του έργου. Οι ο- μιλητές αποκάλυψαν περιστατικά από τη συμμετοχή των Ελλήνων της Μ. Ασίας στον Αγώνα της Παλιγγενεσίας, που ακόμα παραμένουν άγνωστα, καθώς δεν έπεσαν επάνω τους οι προβολείς της Ιστορίας. Προηγήθηκε προσφώνηση της προέδρου των Εγγλεζονησίων κ. Ουρανίας Σταματιάδου και χαιρετισμός από τον παριστάμενο μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο. Την εκδήλωση, την οποία συντόνισε η εκπαιδευτικός κ. Ζέτα Ιωαννίδου, πλαισίωσαν με τραγούδια της Μ. Ασίας η κ. Ελένη Βαφειάδου με τις αδελφές Κυριακή και Σταυρούλα Συμιακάκη, στο πιάνο συνόδευσε ο μουσικολόγος κ. Κωνσταντίνος Νικολόπουλος. 12 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

13 26 ΧΡΟΝΙΑ «ΦΑΡΟΣ ΒΑΡΒΑΣΙΟΥ» ΧΙΟΥ Γέφυρα επικοινωνίας με την πατρίδα ΕΙΚΟΣΙ ΕΞΙ χρόνια συνεχούς και αδιάλειπτης εκδοτικής πορείας συμπληρώνει φέτος «Ο Φάρος του Βαρβασιού», δημοσιογραφικό όργανο του ομώνυμου Συλλόγου της Χίου και με δικαιολογημένη υπερηφάνεια μιλούν γι αυτό το επίτευγμα ο διευθυντής σύνταξης και εκδότης κ. Ανδρέας Αξιωτάκης και οι συνεργάτες του. Στη μέχρι σήμερα εκδοτική του πορεία, πρωτοφανή για σωματειακό έντυπο του μικρασιατικού χώρου, ο «Φάρος Βαρβασιού» υπερασπίστηκε με σθένος την ιστορία του Μικρασιατικού Ελληνισμού και προέβαλε τις παραδόσεις των Ελλήνων της καθ ημάς Ανατολής. Έκανε όμως και κάτι άλλο πολύ σημαντικό. Σε μια ε- ποχή έντονης πνευματικής παρακμής μετέτρεψε τις σελίδες του σε μετερίζι καλλιέργειας Λόγου και Τέχνης, και τις κατέστησε μέσο εκπολιτιστικής και κοινωνικής προβολής του ακριτικού νησιού της Χίου. Με την εθελοντική προσφορά των συνεργατών του και την οικονομική υποστήριξη των φίλων του σε όλη την Ελλάδα, «Ο Φάρος του Βαρβασιού» πέτυχε να φτάσει και στα πιο απόμακρα σημεία της γης στους τόπους διαμονής των ξενιτεμένων Χιωτομικρασιάτων και να γίνει γέφυρα επικοινωνίας με όλους εκείνους που διατηρούν «το νόστιμον ήμαρ» της γλυκιάς Πατρίδας. Από τη «Μικρασιατική Ηχώ» στέλνουμε τις πιο θερμές ευχές μας στο «Φάρο του Βαρβασιού» να συνεχίζει την εκδοτική του πορεία ακμαίος, δυνατός και ενθουσιώδης πάντα. Ν.Χ.Β. ΧΑΛΑΝΔΡΙ Το χρονικό μιας παρέλασης Στη φετινή παρέλαση της 25ης Μαρτίου στο Δήμο Χαλανδρίου συμμετείχε για πρώτη φορά ο Σύνδεσμος Μικρασιατών - Κωνσταντινουπολιτών Χαλανδρίου «Ρίζες», ο οποίος ιδρύθηκε το Εκτός από αυτό το ιδιαίτερης σημασίας γεγονός για τον Σύνδεσμο και για το Συνοικισμό του Χαλανδρίου, αυτό που αξίζει να μεταφέρουμε στους αναγνώστες, είναι το τι προηγήθηκε και τι α- κολούθησε την παρέλαση: Συγκέντρωση των μελών του Συνδέσμου «Ρίζες», παρελαυνόντων και μη, στη «Στέγη» (ένα παλιό προσφυγικό σπίτι στο Συνοικισμό Χαλανδρίου). Πορεία από τη «Στέγη» μέχρι το Κέντρο του Χαλανδρίου με στάση στο μνημείο των θυμάτων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Παρέλαση και επιστροφή στη «Στέγη» με συνθήματα, όπως Σεισμός, Συνοικισμός!. Πριν φύγω, ο Νίκος, η ψυχή του Συνδέσμου, επικαλούμενος την ιδιότητα του ψυχολόγου που έχω, με ρώτησε πώς εξηγείται τόσοι πολλοί νέοι άνθρωποι να νιώθουν τόσο συνδεδεμένοι με τις «Ρίζες» τους. Μετά από ένα πρωινό συμμετοχικής παρακολούθησης, μιας και έλαβα μέρος στην παρέλαση με τις «Ρίζες», σάστισα για λίγο και αναλογίστηκα: Όταν κανείς μεγαλώνει σε έναν προσφυγικό συνοικισμό, όταν μοιράζεται τις ιστορίες και τις μνήμες που έφεραν οι πρόσφυγες πρόγονοι από τους τόπους τους, η απάντηση μάλλον είναι προφανής και πρέπει να «Τα βαπόρια της σκουριάς και του έρωτα» Μέλη του Συνδέσμου Μικρασιατών Κωνσταντινουπολιτών «Οι Ρίζες» στην παρέλαση του Δήμου Χαλανδρίου για την 25η Μαρτίου. σχετίζεται με την επιλογή των λέξεων «σύνδεσμος» και «ρίζες» για την ονομασία του Συνδέσμου, γιατί αυτό που φαίνεται να τους ενώνει είναι οι μεταξύ τους δεσμοί, δεσμοί με βαθιές διαγενεακές ρίζες. Δ.Π. Το πάνελ των ομιλητών κατά την παρουσίαση του βιβλίου Τα βαπόρια της σκουριάς και του έρωτα. Από αριστερά: Τριανταφυλιά Μήτρου, Φαίδων Παπαθεοδώρου και Δέσποινα Στυλιανίδου. Το Σάββατο 9 Απριλίου στο χώρο του παλαιού Μηχανουργείου πραγματοποιήθηκε με επιτυχία από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λαυρίου Η ΜΙΚΡΑΣΙΑ η παρουσίαση του βιβλίου της Δέσποινας Στυλιανίδου «Τα βαπόρια της σκουριάς και του έρωτα». Η εκδήλωση ξεκίνησε με προβολή ενός dvd, για την παράλληλη μεταλλευτική πορεία του Λαυρίου, της Μπάλιας της Μικράς Ασίας και του Στρατωνίου Χαλκιδικής. Ακολούθησε χαιρετισμός του προέδρου, κ. Παναγιώτη Μούτση και, στη συνέχεια, η παρουσίαση του βιβλίου από τον κ. Φαίδωνα Παπαθεοδώρου, χωροτάκτη πολεοδόμο, αντιπρόεδρο της Ένωσης Σμυρναίων και μέλος του Συλλόγου Μπαλιωτών Μικράς Ασίας, και από την κ. Τριανταφυλλιά Μήτρου, φιλόλογο και γ. γραμματέα του Πολιτιστικού Συλλόγου Λαυρίου Η ΜΙΚΡΑΣΙΑ. Τέλος, μίλησε η συγγραφέας και φιλόλογος κ. Δέσποινα Στυλιανίδου. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων η αρχαιολόγος και καθηγήτρια του Ε.Μ.Π κ. Τσάιμου, ο αντιπρόεδρος της εταιρείας Flow Energy, κ. Ηλίας Κονοφάγος, ο πρόεδρος της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής, κ. Βλάδος, η κ. Μαρία Κουμπλή, γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Λαυρίου και αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, η δημοτική σύμβουλος κ. Κυριακή Χολέβα, εκπρόσωποι μικρασιατικών σωματείων και τοπικών συλλόγων. Το Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Η ΜΙΚΡΑΣΙΑ με ανακοίνωσή του στον Τύπο ευχαρίστησε όλους ό- σοι τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ

14 BIBΛΙΟγραφικά Διατηρεί τη μνήμη ζωντανή Γράφει ο ΛΕΩΝ ΝΑΡ Τα δύο πρώτα βιβλία της τριλογίας του Ευάγγελου Μαυρουδή Μολονότι η Σμύρνη και η Μικρασιατική Καταστροφή απασχολούν εδώ και πολλά χρόνια την ελληνική πεζογραφία, με την οπτική είτε της εθνικής θλίψης (ακόμη και ύστερα από έναν ολόκληρο αιώνα) είτε της απώλειας ενός εξιδανικευμένου τρόπου ζωής, τα αριστουργηματικά μυθιστορήματα Η θάλασσά μας και Ittihat ve Terakki Ένωση και Πρόοδος (μέρη μιας τριλογίας με τον γενικό τίτλο Επιστροφή στη Σμύρνη) καλύπτουν το ίδιο χρονικό και γεωγραφικό πλαίσιο, αποφεύγοντας συστηματικά την οποιαδήποτε ιδεολογική έξαρση και τις αισθηματολογικές κραυγές. Ο Ευάγγελος Μαυρουδής έχω την αίσθηση ότι διατηρεί τη μνήμη ζωντανή, μια και με τα μυθιστορήματα που παρουσιάζουμε απόψε επανατοποθετεί με διαφορετικό τρόπο την ιστορία Ελλήνων και Τούρκων, με τη Σμύρνη στο επίκεντρο, μέσα σε αφήγηση ανθρώπινη, συναισθηματική που αποτελεί τελικά όργανο σύνθεσης μιας εντυπωσιακής εποποιίας. Επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του κυρίως στην πρώτη εικοσαετία του 20ού αιώνα (από την Κρήτη και το Μακεδονικό μέχρι τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Εθνικό Διχασμό), ο Ευάγγελος Μαυρουδής οριοθετεί το πλαίσιο που οδηγεί στο 1922, μέσα από παθιασμένους ή αποτυχημένους έρωτες, οικονομικές πανωλεθρίες, επαγγελματικούς ανταγωνισμούς, πολιτικές επιτυχίες, προσωπικές φιλοδοξίες και συλλογικά οράματα. Όλα αυτά συμπλέκονται αρμονικά στα μυθιστορήματα του Μαυρουδή, σ ένα χωρικό πλαίσιο που απλώνεται από τη Σμύρνη και την Αθήνα έως τη Θεσσαλονίκη και το Κιλελέρ. Μ ένα υποδειγματικό πήγαινε έλα από τον ιστορικό στον παροντικό χρόνο, ο συγγραφέας διαχωρίζει σαφέστατα τη θέση της ιστορικής πραγματικότητας από την πεζογραφία. Και στα δύο μυθιστορήματα του Μαυρουδή, άλλωστε, τα γεγονότα που ο αφηγητής ανασύρει, είτε από το ιστορικό παρελθόν είτε από τη ρευστή σημερινή πραγματικότητα, ταξινομούνται σύμφωνα πάντα με τις ανάγκες της μυθοπλασίας, προκειμένου να συμβάλουν στην ανάδειξη των ι- διαίτερων χαρακτηριστικών και του ψυχισμού των επινοημένων προσώπων. Και στα δύο βιβλία η ιστορική πραγματικότητα, σκοτεινών και ανεπούλωτων πτυχών της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, παραδίδεται ολοκληρωτικά στους λογοτεχνικούς χειρισμούς του συγγραφέα. Πιστεύω ακράδαντα ότι, πέρα από την επίσημη ιστοριογραφία, τα πορίσματα της οποίας ασφαλώς και σέβομαι απεριόριστα, δεν υπάρχει άλλος τρόπος παρά η λοξή λογοτεχνική ματιά για να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε ιστορίες και μαρτυρίες όσων έ- ζησαν στη δίνη των γεγονότων οι οποίες είναι πολύ υποκειμενικές για να γίνουν ανεπιφύλακτα δεκτές. Η οπτική αυτή εξασφαλίζει στους συγγραφείς μεγάλη ευελιξία, τους δίνει τη δυνατότητα να κινούνται στο χρόνο και στο χώρο. Οι σχέσεις μυθοπλασίας και ιστορικής πραγματικότητας δεν είναι ποτέ αυτονόητες ως προς την ακρίβεια και την πιστότητα. Η Λογοτεχνία, βέβαια, όπως συμβαίνει και στα μυθιστορήματα που παρουσιάζουμε απόψε, περιγράφει πιο ανάγλυφα τα κοινωνικά φαινόμενα και τις πολιτικές συγκρούσεις. Το σημαντικότερο όμως για μένα δεν μετριέται μόνο με αισθητικούς όρους, αλλά ως προς το γεγονός ότι με βιβλία σαν κι αυτά του Ευάγγελου Μαυρουδή η Λογοτεχνία ξαναποκτά λέω ξαναποκτά, γιατί πολύ συχνά τελευταία έχω την αίσθηση ότι την έχει χάσει σιγά σιγά πολιτισμική οντότητα, έπειτα από μακρά περίοδο εφησυχασμού στο στενό της περίγυρο. Η Λογοτεχνία ο- λοένα και περισσότερο αποτυπώνει τη διαλογική σχέση παρελθόντος και παρόντος. Η Μικρασιατική Καταστροφή και τα παρεπόμενά της είναι και πάλι ενεργή τόσο στη συλλογική όσο και στην ατομική μνήμη. Φαίνεται ότι η μυθοπλαστική επεξεργασία των γεγονότων αναπροσαρμόζεται και υπόκειται σε πολλαπλές και αντικρουόμενες αναγνώσεις, επαναδιαπραγματεύεται κατασκευασμένες εικόνες και αποτιμώνται οι όποιες διαστάσεις τους, με αποτέλεσμα να φουντώνει η δημόσια συζήτηση. Αν η βασική μας απαίτηση από το διάλογο ανάμεσα στη Λογοτεχνία και την Ιστορία είναι η έκφραση του «ανείπωτου», αυτού που κρύβεται πίσω από τις γραμμές της επιστημονικής ι- στορικής έρευνας, ο Ευάγγελος Μαυρουδής καταφέρνει να την καλύψει με το παραπάνω. Ο Μαυρουδής γράφει δύο πολυφωνικά μυθιστορήματα, με άρτια επεξεργασμένους αφηγηματικούς χαρακτήρες, ενσωματώνοντας δημιουργικά στο λόγο των ηρώων του τις ποικίλες ιδεολογικοπολιτικές αποχρώσεις της εποχής. Και στα δύο βιβλία συνταιριάζονται λειτουργικά τα επινοημένα με τα ιστορικά πρόσωπα (το Βενιζέλο, το Γούναρη, τον Κωνσταντίνο, αλλά και το Μεταξά ή το Δραγούμη), εξισορροπείται αρμονικά το πραγματολογικό υλικό με τις μυθοπλαστικές του ιστορίες και υπογραμμίζεται με λοξή ματιά η α- σύμμετρη διάσταση συλλογικότητας και ατομικότητας. Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι για μένα έχει πάντα ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε τι αποσιωπούν οι συγγραφείς από το ιστορικό υλικό που κάθε φορά συλλέγουν, τι θυμούνται σε σχέση με όσα ξεχνούν, αν ταυτίζουν το χρέος της μνήμης με την έννοια της αντίστασης. Οι μνήμες του συγγραφέα είναι κατασκευασμένες, δεν πρόκειται δηλαδή για καταστάσεις που έχει ο ίδιος ζήσει, αλλά τις έχει α- κούσει ως βιώματα των γονέων, των συγγενών και ενδεχομένως των φίλων του, και εδώ λειτουργεί ο προστατευτικός μηχανισμός της μνήμης: οι μνήμες, είτε οικογενειακές είτε εθνικές, συλλογικές, λειτούργησαν και είναι παρούσες μέσα στο βιβλίο, συνδυασμένες όμως με επινοημένους μύθους, με μύθους που δίνουν άλλες διαστάσεις. Ο Λέων Ναρ, είναι συγγραφέας, δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ. 14 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

15 MIKΡAΣIATIKO BIBΛIO To Α Βραβείο της Εστίας Νέας Σμύρνης στον Δ. Κωνσταντάρα - Σταθαρά Σε πανηγυρική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαρτίου 2011 το βράδυ από την Εστία Νέας Σμύρνης Αθηνών, επιδόθηκαν τα βραβεία και οι έπαινοι σε βιβλία μικρασιατικού περιεχομένου, εκδεδομένα τα έτη 2007, 2008 και 2009, που οι συγγραφείς τους συμμετείχαν στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό της Εστίας. Όπως είναι γνωστό τα βραβεία αυτά απονέμονται κάθε τρία χρόνια εις μνήμην του δημιουργού και προέδρου της Εστίας Ν. Σμύρνης Πάνου Χαλδέζου. Σύμφωνα με την απόφαση της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού το Α Βραβείο, συνοδευόμενο με χρηματικό έπαθλο ευρώ, απονεμήθηκε στο κ. Δημήτρη Κωνσταντάρα Σταθαρά για το βιβλίο του «Μικρασιάτες Πρόσφυγες στη Μαγνησία. Βόλος-Νέα Ιωνία - Πήλιο - Αλμυρός - Βελεστίνο - Σκιάθος-Σκόπελος- Αλόννησος» (έκδοση 2008). Να σημειωθεί πως ο συγγραφέας έχει τιμηθεί στο παρελθόν από την Εστία και για τα προηγούμενα βιβλία του, που αναφέρονται κυρίως στον προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Ιωνίας: «Χρονικό της Νέας Ιωνίας » (1994), «Η Νέα Ιωνία του 1933» (2003) και «ΔΡΟΜΟ- ΛΟΓΙΟ της Νέας Ιωνίας Μαγνησίας, Ιστορία των δρόμων» (2006). Το βιβλίο «Μικρασιάτες Πρόσφυγες στη Μαγνησία» του Δημήτρη Κωνσταντάρα - Σταθαρά εκδόθηκε από τον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Νέας Ιωνίας. Μέσα στις 330 σελίδες του παρουσιάζεται η έλευση των Μικρασιατών προσφύγων που ξεβράστηκαν στο λιμάνι του Βόλου με τρία «μαύρα κύματα». Το πρώτο με τους «εκ Νικομηδείας» το 1921, το δεύτερο και μεγαλύτερο «μαύρο κύμα» με «τα τραγικά θύματα της φρικτής μικρασιατικής συμφοράς του 1922, και το τρίτο «μαύρο κύμα» με τους «Ανταλλάξιμους» από το ε- Δημ. Κωνσταντάρας Σταθαράς. Σημαντική η συμβολή του στην τοπική ιστορία της Μαγνησίας με το έργο του για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στη Ν. Ιωνία Βόλου και στις άλλες περιοχές του θεσσαλικού νομού. σωτερικό της Μικράς Ασίας (Καππαδοκία κ.ά) το Στο βιβλίο ερευνάται και παρουσιάζεται η πρώτη εγκατάσταση των προσφύγων (καπναποθήκες, σχολεία, στρατώνες κ.ά), τα συσσίτια, οι υ- γειονομικές συνθήκες, τα ε- παγγέλματα και όλα τα συναφή με τη πρώτη τους ζωή στο Βόλο και την ίδρυση του προσφυγικού συνοικισμού της Νέας Ιωνίας και του «συνοικισμού των προσφύγων Ιωλκού» (συνοικία Αγίου Βασιλείου). Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου γίνεται αναφορά για τους πρόσφυγες μαθητές στα, τότε, δημοτικά σχολεία του Βόλου. Στο τρίτο μέρος ε- ρευνάται η παρουσία Μικρασιατών προσφύγων σε όλους τους δήμους και τις κοινότητες του Ν.Μαγνησίας με ονόματα και αριθμούς. Το βιβλίο αποτελεί μια σημαντική προσφορά στη γνώση της τοπικής ιστορίας, στα γεγονότα μιας συγκεκριμένης εποχής, αναφορικά με τη Μικρασιατική Καταστροφή και τα επακόλουθά της, που συντάραξε την πόλη του Βόλου, τη Μαγνησία και ολόκληρη την Ελλάδα. ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Μαξίμου Ιβηρίτου μοναχού, Ο πολύαθλος Μητροπολίτης Δράμας Σμύρνης Χρυσόστομος, Ήρως και Μάρτυς, Άγιον Όρος Εμμανουήλ Εμμανουηλίδη, Τα τελευταία έτη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ανατύπωσις εκδόσεως του 1924, εκδ. «Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων» «Νέος Κύκλος Κωνσταντινουπολιτών», Αθήναι Νασρεντίν Χότζας. Ιστορίες και χωρατά από τη Μι- Επιμέλεια: Νίκος Χ. Βικέτος κρά Ασία και τον Ελλαδικό Χώρο. Μετφρ.: Φαρούκ Τουντζάι, Αποδ. στα ελληνικά: Μαρία Σκιαδαρέση, εκδ. «Κέντρο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμού», χ.χ. Αντώνης Υ. Παυλίδης, Ο Ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης ( ). Εκπαίδευση και πολιτική, εκδ. «Σμυρνιωτάκης». Σόφη Θεοδωρίδου, Η νύφη φορούσε μαύρα. Μυθιστόρημα, εκδ. «Ψυχογιός» Ευάγγελος Μαυρουδής, Επιστροφή στη Σμύρνη (2). Ittihat Ve Terakki (Ένωση και Πρόοδος), εκδ. «Κέδρος» Θεόδωρος Π. Κιακίδης, Το Ημερολόγιο του Στρατιωτικού μου Βίου. Μικρασιατική Εκστρατεία , Επιμέλεια Διασκευή Απόδοση: Περικλής Θ. Κιακίδης, εκδ. «Δήμος Νέου Σιδηροχωρίου». Αμαλία Ιωαννίδου Χαρίκλεια Νέστορος Μαρία Ρουμελιώτου - κ.λπ., Οίον Μπογιάτι - Άγιος Στέφανος. Το Χθες στο Σήμερα και στο Αύριο, εκδ. «Νομαρχία Ανατολικής Αττικής» - «Δήμος Αγίου Στεφάνου», Κωνσταντίνος Ι. Γκαρμάτης, Η συνοικία «Νέα Αλάτσατα» του Δήμου Βύρωνος, εκδ. Σύλλογος Αλατσατιανών «Τα Εισόδια της Θεοτόκου», Αθήναι Κωνσταντίνος Μ. Νίγδελης, Καππαδοκία Περί δικαίου το ανάγνωσμα, εκδ. Εκπαιδευτικό & Πολιτιστικό Ίδρυμα Ι. Μητροπόλεως Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού. Μαρίτσας Σαριντζιώτου Σπύρου, Σεβντίκιοϊ Πατρίδα μου Σεβντά μου. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ

16 Για τα παιδιά που σήμερα υποφέρουν ΜΕΓΑΛΗ εκδήλωση αγάπης α- πό τα παιδιά του Προσφυγικού Ελληνισμού που κάποτε υπέφεραν, για παιδιά της Αφρικής που σήμερα υποφέρουν θα πραγματοποιηθεί στις 29 Μαΐου 2011 στην Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Την εκδήλωση που θα περιλαμβάνει χορούς και δρώμενα από την Καππαδοκία, τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη και τον Πόντο διοργανώνει το φιλανθρωπικό σωματείο «Άγιος Βασίλειος Βασιλειάδα». H Ένωση Σμυρναίων εόρτασε τη μνήμη του προστάτη της Αγίου Πολυκάρπου ΤΗ μνήμη του προστάτη της Αγίου Πολυκάρπου, επισκόπου Σμύρνης, εόρτασε η Ένωση Σμυρναίων στις 27 Φεβρουαρίου 2011 με πανηγυρική Θ. Λειτουργία και αρτοκλασία στον ι. ναό της Ζωοδόχου Πηγής (οδ. Ακαδημίας). Προέστη ο ιερατικώς προϊστάμενος του ναού, πρωτοπρεσβύτερος π. Ηλίας Δροσινός, ο οποίος και μίλησε για τη ζωή και το μαρτύριο του τιμωμένου Αγίου. Συνιερούργησε ο σμυρναϊκής καταγωγής πρωτοπρεσβύτερος της Μητροπόλεως Νικαίας π. Πέτρος Μελιδώνης. Μετά τη Θεία Λειτουργία στο Αρχονταρίκι του ναού προσφέρθηκαν καφές και γλυκίσματα στα παριστάμενα μέλη και τους φίλους της Ενώσεως Σμυρναίων. Βραδιά αφιερωμένη στο Μηνά Δ. Χαμουδόπουλο ΜΙΑ ενδιαφέρουσα εκδήλωση, αφιερωμένη σε μια από τις σημαντικότερες μορφές της Ορθόδοξης Ρωμιοσύνης, το Μηνά Δ. Χαμουδόπουλο ( ), είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν όσοι βρέθηκαν τη Δευτέρα 11 Απριλίου, το απόγευμα, στη Βιβλιοθήκη της Ενώσεως Σμυρναίων. Για το Σμυρναίο λόγιο Μηνά Δ. Χαμουδόπουλο, δημοσιογράφο ι- στορικό γεωγράφο πολιτικό και άρχοντα της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, μίλησαν κατά σειρά ο ο- μοτιμ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών π. Γεώργιος Μεταλληνός, ο φιλόλογος και θεολόγος κ. Ιωάννης Μπουγάτσος και η ιστορικός κ. Βιργινία Χαμουδοπούλου Κωνσταντινίδου. Συντόνισε ο αντιπρόεδρος της Ενώσεως Σμυρναίων, κ. Φαίδων Παπαθεοδώρου. Ο καθηγητής Γεώργιος Γαλίτης, μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών Εορταστικές εκδηλώσεις για τα 120 χρόνια του Απόλλωνα Σμύρνης ΑΡΧΙΣΑΝ και θα συνεχιστούν καθ όλη τη διάρκεια του έτους οι εορταστικές εκδηλώσεις για τα 120 χρόνια, από την ίδρυσή στη Σμύρνη το 1891, του ιστορικού «Γ.Σ. Απόλλων», ο οποίος ξεκίνησε ως μουσικό-φιλολογικό σωματείο και μετεξελίχθηκε σε γυμναστικό σύλλογο με υποδειγματική δράση μέχρι το 1922 στην πρωτεύουσα της Ιωνίας και, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, στην Αθήνα. Οι εκδηλώσεις που οργανώνονται από τον «Γ.Σ Απόλλων Σμύρνης» σε συνεργασία με την «ΠΑΕ Απόλλων Σμύρνης» και το Σύνδεσμο Φιλάθλων "Αναγέννηση του Απόλλωνος Σμύρνης" θα κορυφωθούν με μεγάλη συναυλία, η οποία θα ανακοινωθεί σε εύθετο χρόνο. Η Κεντρική Επιτροπή των εκδηλώσεων (Κωνσταντίνος Δέδες, Στέφανος Ιντζόγλου και Κωνσταντίνος Κοζής) καλεί κάθε Μικρασιάτισσα και σιατικής πατρίδας. Η επίσημη υποδοχή του καθηγητή Γαλίτη στην Ακαδημία έγινε στις 5 Μαρτίου κατά την πανηγυρική συνεδρία της Ολομέλειας του σώματος στην έ- δρα του, στο Salzbourg της Αυστρίας. Όπως θα θυμούνται ίσως οι αναγνώστες μας από παλαιότερο δημοσίευμα της «Μ.Ηχ.» μέλος της Ακαδημίας του Salzbourg είναι ο εξ Αϊδινίου της Μ. Ασίας ορμώμενος ομότιμος καθηγητής και τ. πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθη- ΑΠΟ το έγκριτο περιοδικό «Ανάπλασις» (αρ. τευχ. 449 / Σεπτ. Οκτ. Νοε. 2010) πληροφορηθήκαμε ότι ο ο- μότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ε- κλεκτός φίλος της Ενώσεως Σμυρναίων κ. Γεώργιος Γαλίτης εξελέγη τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών. Ο νέος ακαδημαϊκός είναι γιος του αείμνηστου Αλατσατιανού Αντωνίου Γαλίτη και διακρίνεται για το σεβασμό και την αγάπη του προς τις παραδόσεις της μικρανών κ. Ευάγγελος Θεοδώρου, ο οποίος προσφάτως εξελέγη επίτιμος συγκλητικός της. Μέλη της ίδιας Ακαδημίας από την Ελλάδα είναι επίσης οι τ. πρυτάνεις του Πανεπιστημίου Αθηνών κ.κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης και Χρήστος Κίττας, οι ομότιμοι καθηγητές Σωτήριος Ράπτης, Βασίλειος Διονύσιος Κόκκινος, Λεωνίδας Μανωλίδης, καθώς και ο τ. Γεν. Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης δρ. Αλέξανδρος Παπαδερός. H ποδοσφαιρική ομάδα του «Γ.Σ. Απόλλων» λίγα χρόνια πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Στη δεύτερη σειρά, πρώτος αριστερά, ο Γεώργιος Μυλωνάς, ο μετέπειτα κορυφαίος αρχαιολόγος και ακαδημαϊκός. (Φωτογραφία: Αρχείο Ενώσεως Σμυρναίων). Μικρασιάτη να συμπαρασταθεί ηθικά στην προσπάθεια για να εορτασθούν με λαμπρότητα τα 120 χρόνια α- διάκοπης προσφοράς στον α- θλητισμό και τον πολιτισμό του ιστορικότερου και αρχαιότερου σωματείου του Ελληνισμού. Σύμφωνα με πληροφορίες μας στο κάλεσμα της Επιτροπής έχουν, μεταξύ άλλων, ανταποκριθεί ο ακαδη- μαϊκός κ. Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, ο ηθοποιός κ. Γιάννης Βόγλης, ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ κ. Σταύρος Λαμπρινίδης, ο δημοσιογράφος κ. Κώστας Αρβανίτης και ο ζωγράφος κ. Δανιήλ Γουναρίδης, αναμένεται δε να ανακοινωθούν τα ονόματα και άλλων επιφανών Σμυρναίων. 16 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011