ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ"

ψυχή Μαρκόπουλος
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

2 Κριτήρια λήψης αποφάσεων ΙΙ. Δυναμική αποτελεσματικότητα Στην περίπτωση που θέλουμε να πάρουμε αποφάσεις διαχρονικής κατανομής περιορισμένων πόρων, τότε χρησιμοποιούμε το κριτήριο της δυναμική αποτελεσματικότητας Μια κατανομή πόρων ικανοποιεί το κριτήριο της δυναμικής αποτελεσματικότητας όταν μεγιστοποιείται το άθροισμα της παρούσας αξίας των καθαρών οφελών κάθε περιόδου 2

3 Κριτήρια λήψης αποφάσεων Παρούσα Αξία: Εάν η συνολική προσφορά δεν επαρκεί τότε θα πρέπει να ανάγουμε τα καθαρά οφέλη και κόστη σε μία εκ των δύο περιόδων Αυτό επιτυγχάνεται με την χρήση της παρούσας αξίας, λαμβάνοντας υπόψη τη χρονική αξία του χρήματος ( 1 σήμερα αξίζει περισσότερο από 1 μετά από ένα χρόνο γιατί?) PV ( B, B,..., B ) 0 1 n i 0 n B i (1 r) i 3

4 Κριτήρια λήψης αποφάσεων ΙΙ. Δυναμική αποτελεσματικότητα Συνδυάζοντας το κριτήριο της δυναμικής αποτελεσματικότητας και την έννοια της παρούσας αξίας όταν η συνάρτηση ζήτησης ενός πόρου είναι p ( a bq ) Και το κόστος t TC t cq t Συνολικό καθαρό όφελος περιόδου t q * TNB ( a bq ) dq cq 0 t t t 4

5 Κριτήρια λήψης αποφάσεων ΙΙ. Δυναμική αποτελεσματικότητα Η άριστη χρήση του πόρου διαχρονικά δίνεται λύνοντας το παρακάτω πρόβλημα: max q t n NPV t 1 t t 1 subject to Q q n n t 1 F.O.Cs (n+1) Συνθηκες L t t q i 1 i 1 t t 1 aq b q cq 2 t 1 (1 r) t 2 t t t a bq c p c (1 r) (1 r) L Q q n t 0

6 Δικαιώματα ιδιοκτησίας και αποτελεσματικότητα Επομένως το οικονομικό σύστημα κατανέμει αποτελεσματικά τους πόρους στις διάφορες χρήσεις τους κάτω από «τέλειες συνθήκες» (που συμπεριλαμβάνουν και ένα σαφώς καθορισμένο σύστημα δικαιωμάτων ιδιοκτησίας) Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που οι «τέλειες συνθήκες» δεν ισχύουν και έχουμε αναποτελεσματικές κατανομές Εξωτερικότητες Κοινόκτητοι πόροι Δημόσια αγαθά Ατέλεια ανταγωνισμού στις αγορές Προεξοφλητικά επιτόκια Αποτυχία κράτους Στο μάθημα αυτό εξετάζουμε τις περιπτώσεις αυτές καθώς και τις πιθανές λύσεις

7 Εξωτερικότητες Όταν η λειτουργία μιας αγοράς επηρεάζει άτομα έξω από την αγορά, τότε δημιουργούνται παρενέργειες που ονομάζονται εξωτερικότητες Η παρουσία εξωτερικοτήτων κάνει τις αγορές αναποτελεσματικές και έτσι αποτυγχάνουν

8 Αρνητική εξωτερικότητα είναι η μη αποζημιωμένη ζημιά που επιβάλλεται από την δραστηριότητα σε μια αγορά, σε άτομα που δεν μετέχουν στην κατανάλωση ή παραγωγή του συγκεκριμένου αγαθού Εκπομπές καυσαερίων από τα αυτοκίνητα Κάπνισμα Θετική εξωτερικότητα είναι το μη αντισταθμισμένο όφελος που δέχονται άτομα από την λειτουργία μια αγοράς και τα οποία άτομα δεν συμμετέχουν στην αγορά αυτή Εμβολιασμοί Ανακαίνιση διατηρητέων κτιρίων

9 Μια αρνητική εξωτερικότητα έχει σαν αποτέλεσμα η παραγωγή ή η κατανάλωση να οδηγεί τις αγορές να παράγουν μεγαλύτερη από την κοινωνικά βέλτιστη ποσότητα Το κοινωνικό κόστος παραγωγής είναι μεγαλύτερο από το ιδιωτικό κόστος Το κοινωνικό κόστος περιλαμβάνει το κόστος του παραγωγού και το κόστος που επιβάλλει η μόλυνση στα άτομα εκτός αγοράς

ρύπανσης Κοινωνικό κόστος Προσφορά (Ιδιωτικό κόστος)

10 Το άριστο επίπεδο παραγωγής είναι μικρότερο από το Τιμή P ΑΡΙΣΤ επίπεδο ισορροπίας Η P ΑΓΟΡΑΣ Άριστο Κόστος ρύπανσης Κοινωνικό κόστος Προσφορά (Ιδιωτικό κόστος) Ισορροπία Ζήτηση (Ιδιωτική αξία) 0 Q ΑΡΙΣΤΗ Q ΑΓΟΡΑΣ Ποσότητα

11 Μια θετική εξωτερικότητα έχει σαν αποτέλεσμα η παραγωγή ή η κατανάλωση να οδηγεί τις αγορές να παράγουν μικρότερη από την κοινωνικά βέλτιστη ποσότητα Το κοινωνικό κόστος παραγωγής είναι μικρότερο από το ιδιωτικό κόστος Το κοινωνικό κόστος περιλαμβάνει το κόστος του παραγωγού αλλά μειωμένο κατά το όφελος προς την κοινωνία το οποίο δεν μπορεί να ιδιοποιηθεί από την επιχείρηση

12 Το άριστο επίπεδο παραγωγής είναι μεγαλύτερο από το επίπεδο ισορροπίας Τιμή Ισορροπία Αξία διάχυσης Της τεχνολογίας Άριστο Προσφορά (ιδιωτικό κόστος) Κοινωνικό κόστος Ζήτηση (ιδιωτική αξία) 0 Q ΑΓΟΡΑΣ Q ΑΡΙΣΤΗ Ποσότητα

13 Χρηματικές εξωτερικότητες Μέρος των εξωτερικοτήτων που δημιουργούνται μπορεί κάποιες φορές να εσωτερικεύονται από τις αγορές (όπου υπάρχουν σαφή δικαιώματα ιδιοκτησίας) Για παράδειγμα, η εγκατάσταση μιας μονάδας παραγωγής χαρτοπολτού (που μολύνει σημαντικά τον αέρα) κοντά σε μια κατοικημένη περιοχή, μειώνει την αξία των κατοικιών και της γης στην περιοχή. Το μέρος αυτό της εξωτερικότητας που αφορά την αγορά κατοικίας και γης (το οποίο δεν είναι το μόνο), εσωτερικεύεται από τις αγορές αυτές

14 Εξωτερικότητες Αλγεβρικά Εστω η επιχείρηση 1 ρυπαίνει και το κόστος το υφίσταται η επιχείρηση 2. E : C C ( q ), p q C ( q ) E : C C ( q, q ), p q C ( q, q ) F. O. Cs q q C ( q ) p q1 C ( q, q ) p q2

15 Εξωτερικότητες Αλγεβρικά Ποιές όμως είναι οι κοινωνικά επιθυμητές ποσότητες; max p q C ( q ) p q C ( q, q ) q, q 1 2 F. O. Cs C ( q ) C ( q, q ) p 0 q q q q C ( q, q ) p q2

16 Εξωτερικότητες Αλγεβρικά C ( q, q ) q αν 0 αρνητική εξωτερικότητα 1 C ( q, q ) q αν 0 θετική εξωτερικότητα 1

17 Κοινόκτητοι πόροι Κοινόκτητοι είναι οι πόροι των οποίων η χρήση δεν μπορεί να αποκλειστεί Προσφέρονται δωρεάν σε όποιο άτομο θέλει να τους χρησιμοποιήσει Αλλά οι κοινόκτητοι πόροι είναι ανταγωνιστικοί στην κατανάλωση καθώς όταν ένα άτομο τους χρησιμοποιεί, ελαττώνει αυτόματα την ευχαρίστηση των άλλων Δες τις εργασίες που παρουσιάστηκαν στα συνέδρια του International Association for the Study of Common Property (IASCP) το 1998 και 2000 στην διεύθυνση:

18 Υπάρχουν διάφοροι προσδιορισμοί των δικαιωμάτων χρήσης κινόκτητων πόρων, ανάλογα με τους οποίους είναι και οι αναποτελεσματικότητες που δημιουργούνται Γενικά, όσο πιο σαφή γίνονται τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, τυπικά ή άτυπα (εθιμικό δίκαιο) τόσο περιορίζονται οι αναποτελεσματικότητες

19 Το πρόβλημα με πλήρως ελεύθερη πρόσβαση Όταν έχουμε έναν εξαντλήσιμο πόρο με ελεύθερη πρόσβαση (ψάρια, βίσονες, κλπ), τότε η μονοπωλιακή λύση είναι και η άριστη διότι η ελεύθερη πρόσβαση (τέλειος ανταγωνισμός) δεν επιτρέπει την ιδιοποίηση της προσόδου σπανιότητας και άρα έχουμε υπερεκμετάλλευση και επομένως ελάττωση του πληθυσμού ή και εξαφάνιση του είδους Πρόσοδος σπανιότητας Q ΑΡΙΣΤΟ MP Q ΑΓΟΡΑΣ MC, AC AP Q

20 Όταν ένα άτομο χρησιμοποιεί έναν κοινόκτητο πόρο, ελαττώνει την χρησιμότητα των υπολοίπων Για το λόγο αυτό οι κοινόκτητοι πόροι χρησιμοποιούνται περισσότερο από το επιθυμητό Η κατάσταση αυτή ονομάζεται τραγωδία των κοινόκτητων πόρων Δες: Garrett Hardin "The Tragedy of the Commons» Science, vol. 162 (December 13, 1968).

21 Καθαρή ατμόσφαιρα και νερό Κοιτάσματα πετρελαίου Μποτιλιαρισμένοι δρόμοι Ψάρια, φάλαινες, και άλλα είδη άγριας ζωής

Σχετικά έγγραφα

ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Εισαγωγικά Στο μάθημα αυτό θα συζητήσουμε την σπουδαιότητα την οποία έχει ο πλήρης προσδιορισμός των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας στην αποτελεσματική κατανομή των πόρων Θα εξετάσουμε