ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΙΓ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΟΡΓΑΝΙΜΧΝ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΙΓ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΟΡΓΑΝΙΜΧΝ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ"

Transcript

1 ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΙΓ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΟΡΓΑΝΙΜΧΝ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΘΔΜΑ Παγθνζκηνπνίεζε θαη θνηλωληθόο απνθιεηζκόο: Η δηαδηθαζία αιιειεπίδξαζεο ηωλ δύν θαηλνκέλωλ θαη ε επίδξαζή ηεο ζηελ πνξεία ηεο Δπξωπαϊθήο Έλωζεο πξνο ηελ αλακόξθωζε ηνπ θνηλωληθνύ ηεο πξνηύπνπ θαη ηελ ζεζκηθή ηεο νινθιήξωζε Δπηβιέπωλ θαζεγεηήο: Σειέκαρνο εξάζεο πνπδαζηήο: Γεώξγηνο Νεξαληδήο Αζήλα, Οθηώβξηνο 2003

2 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Η παξνχζα εξγαζία εμεηάδεη ηελ δηαδηθαζία αλάπηπμεο θαηλνκέλσλ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ ζην πιαίζην ηεο παγθνζκηνπνίεζεο, φπσο απηή εκθαλίδεηαη ζηηο κέξεο καο. Η εμέηαζε απηή ζηεξίδεηαη ζε κηα ηζηνξηθή πξννπηηθή, πνπ δηεξεπλά ηελ ζεκεξηλή θαηάζηαζε σο απφξξνηα ηεο αλαηξνπήο ησλ ηζνξξνπηψλ εθείλσλ, πνπ δηακνξθψζεθαλ ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν θαη εμαζθάιηζαλ κηα ηεξάζηηα δπλακηθή ελζσκάησζεο ζε απηέο. Σν λέν παγθφζκην πεξηβάιινλ, πνπ δηακνξθψλεηαη, ζηεξίδεηαη ζε έλλνηεο φπσο ην ξίζθν, ε αλαζθάιεηα θαη ε αλεμέιεγθηε επειημία, γεγνλφο πνπ επλνεί ηελ αλάπηπμε απνθιεηζκψλ ζε φια ηα επίπεδα ηνπ αλαπηπγκέλνπ θφζκνπ (νηθνλνκία, πνιηηηθή, θνηλσλία). Όπσο είλαη θπζηθφ ζα ήηαλ πνιχ δχζθνιν ε Δπξσπατθή Έλσζε λα κείλεη αλεπεξέαζηε απφ ηφζν ζεκαληηθέο δηεξγαζίεο, πνπ ζπληεινχληαη ζε παγθφζκην επίπεδν. Έηζη, ινηπφλ, ε δηακφξθσζε λέσλ ηζνξξνπηψλ θαη δεδνκέλσλ ζηα πιαίζηα ηεο παγθνζκηνπνίεζεο επηδξά νπζηαζηηθά ζηελ δηαδηθαζία ζεζκηθήο νινθιήξσζεο θαη αλακφξθσζεο ηνπ επξσπατθνχ θνηλσληθνχ κνληέινπ, ηδηαίηεξα φζνλ αθνξά ηελ δηαρείξηζε θαη αληηκεηψπηζε ησλ θαηλνκέλσλ ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, πνπ αλαδχνληαη. Οη πξννπηηθέο θαη νη ηάζεηο, πνπ πξνθχπηνπλ ζηα πιαίζηα απηά ζα θαζνξίζνπλ απνθαζηζηηθά ηελ πνηφηεηα ηνπ κειινληηθνχ ζεζκηθνχ κνξθψκαηνο ζην επξσπατθφ πεδίν. ABSTRACT The present thesis examines the development of phenomena of social exclusion, which emerge in our days, within the framework of globalization. This study is based on a historical perspective, which enquires into the current situation as an outcome of the subversion of those balances which were established in developed countries after World War II, and which secured an integrated dynamics. The new developing global environment is characterized by such notions as risk, insecurity and unrestrained flexibility, which favor the appearance of exclusionary phenomena in the developed world, in economy, politics and society. The European Union could not be left unaffected by so important processes taking place globally. Consequently, the establishment of new balances and processes, within globalization, affects substantially the institutional integration and the reformation of the European social model, especially in respect to the management of emerging phenomena of social exclusion. The prospects and tendencies will determine decisively the quality of the future European institutional structure. ΛΔΞΔΙ ΚΛΔΙΓΙΑ Κνηλωληθόο απνθιεηζκόο, Παγθνζκηνπνίεζε, Κξάηνο πξόλνηαο, Κνηλωλία, Πνιηηηθή, Οηθνλνκία, Δπξωπαϊθή Έλωζε, Δπξωπαϊθό ύληαγκα, Θεζκηθή νινθιή ξωζε 2

3 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1) ΔΙΑΓΧΓΗ ζει.5 2) Ο ΜΔΣΑΠΟΛΔΜΙΚΟ ΚΟΙΝΧΝΙΚΟ ΤΜΒΙΒΑΜΟ ΣΙ ΑΝΑΠΣΤΓΜΔΝΔ ΥΧΡΔ ΣΗ ΓΤΗ: ΟΙ ΚΟΙΝΧΝΙΔ ΠΟΤ ΔΝΧΜΑΣΧΝΟΤΝ ζει.8 α) Η κεηαπνιεκηθή νηθνλνκία ζει.9 i) Δπηρεηξήζεηο - Παξαγσγηθή δηαδηθαζία ζει.9 ii) Σν πξφηππν απαζρφιεζεο ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο ηεο Γχζεο ζει.11 iii) Η κεηαπνιεκηθή παγθφζκηα νηθνλνκία ζει.13 iv) Ο ξφινο ηνπ θξάηνπο ζηελ νηθνλνκία ζει.15 β) Σν πνιηηηθφ θαη ηδενινγηθφ πιαίζην ζηελ κεηαπνιεκηθή πεξίνδν ζει.16 γ) Οη θνηλσλίεο ηεο κεηαπνιεκηθήο πεξηφδνπ ζει.18 i) Η θνηλσληθή πνιηηηθή ζει.19 ii) Σν θνηλσληθφ πεδίν ηεο κεηαπνιεκηθήο επνρήο ζει.21 3) ΠΑΓΚΟΜΙΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΧΝΙΚΟ ΑΠΟΚΛΔΙΜΟ ζει.24 α) Οηθνλνκηθφ πεδίν ζει.24 i) Παγθφζκηα Οηθνλνκία ζει.25 ii) Δπηρεηξήζεηο Αγνξά εξγαζίαο ζει.31 β) Πνιηηηθφ - Ιδενινγηθφ πεδίν ζει.35 i) Ιδενινγηθφ Αμηαθφ πιαίζην ζει.35 ii) Σν πνιηηηθφ πιαίζην ζει.36 γ) Κνηλσληθφ πεδίν ζει.38 i) Οη ηάζεηο θαη νη πξννπηηθέο ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο ζει.42 ii) Σν πεδίν εκθάληζεο θαη αλάπηπμεο ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ: Σάζεηο θαη θαηλφκελα ζει.46 4) ΔΤΡΧΠΑΨΚΗ ΔΝΧΗ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΜΙΟΠΟΙΗΗ: ΟΙ ΔΠΙΓΡΑΔΙ ΣΗΝ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ ΔΞΔΛΙΞΗ ΣΟΤ ΦΑΙΝΟΜΔΝΟΤ ΣΟΤ ΚΟΙΝΧΝΙΚΟΤ ΑΠΟΚΛΔΙΜΟΤ ζει.51 α) Παξνπζίαζε ησλ βαζηθψλ δηαζηάζεσλ ηνπ θαηλνκέλνπ ζην επίπεδν ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ζει.51 3

4 β) Η δπλακηθή ηεο δηακφξθσζεο θαη ηνπ ζρεδηαζκνχ πνιηηηθψλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ ζηα πιαίζηα ηεο Δ.Δ. ζει.55 5) Η ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΣΟΤ ΦΑΙΝΟΜΔΝΟΤ ΣΟΤ ΚΟΙΝΧΝΙΚΟΤ ΑΠΟΚΛΔΙΜΟΤ ΣΑ ΠΛΑΙΙΑ ΣΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΧΗ ΣΗ ΔΤΡΧΠΑΨΚΗ ΔΝΧΗ ζει.60 α) Σν Δπξσπατθφ χληαγκα : Η ζεζκηθή πιεπξά ηεο δηαδηθαζίαο νινθιήξσζεο ζει.60 β) Οη πνιηηηθέο ησλ θξαηψλ κειψλ : Η νινθιήξσζε ζην πιαίζην ηεο πξαγκαηηθφηεηαο ζει.63 6) ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ζει.66 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ζει.76 4

5 1) ΔΙΑΓΧΓΗ Η εξγαζία απηή έρεη σο ζθνπφ λα πεξηγξάςεη ηελ δηαδηθαζία αλάδπζεο ησλ ζπλζεθψλ θαη ησλ παξαγφλησλ, πνπ απνηεινχλ ηα βαζηθά ζπζηαηηθά ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο παγθνζκηνπνίεζεο, θαη ηα νπνία επλννχλ ηελ αλάπηπμε κνξθψλ απνθιεηζκνχ ζηηο θνηλσλίεο ηεο Γχζεο. Η παξνπζίαζε ηεο δηαδηθαζίαο απηήο ζα γίλεη ζηε βάζε κηαο ηζηνξηθήο νπηηθήο, πνπ ζεσξεί φηη ηα θνηλσληθά θαηλφκελα κπνξνχλ λα δηεξεπλεζνχλ θαη λα κειεηεζνχλ θαιχηεξα, εάλ εμεηάζεη θαλείο ηελ εμειηθηηθή ηνπο πνξεία θαη κπνξέζεη λα απνηππψζεη ηελ δπλακηθή ηεο, δειαδή ηηο ζπγθεθξηκέλεο παξακέηξνπο πνπ ε κεηαβνιή ηνπο πξνθαιεί επξχηεξεο θνηλσληθέο εμειίμεηο θαη επηδξά θαζνξηζηηθά ζηα ζπγθεθξηκέλα θαηλφκελα. Πξηλ, φκσο, πξνρσξήζνπκε παξαπέξα ζεσξψ φηη είλαη απαξαίηεην λα πξνζδηνξίζνπκε ηα βαζηθά ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηεο παγθνζκηνπνίεζεο θαη ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, ψζηε λα έρνπκε κηα πιεξέζηεξε εηθφλα γηα ηελ δηαδηθαζία αιιειεπίδξαζεο ηνπο. ην πιαίζην απηφ ε παγθνζκηνπνίεζε, σο θαηλφκελν ηνπ ηέινπο ηνπ 20 νπ αηψλα θαη ησλ αξρψλ ηνπ 21 νπ αηψλα, έρεη λα θάλεη, θπξίσο, κε ηελ ηεξάζηηα δηφγθσζε ηεο ρξεκαηνπηζησηηθήο πιεπξάο ηεο νηθνλνκίαο, πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ αλεμέιεγθηε θαη ηαρχηαηε δηαθίλεζε ηεξάζηησλ θεθαιαίσλ ζε παγθφζκην επίπεδν, θαζψο θαη κε ηελ ππνβάζκηζε ησλ θαζαξά παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο νηθνλνκίαο. Σν ζπγθεθξηκέλν θαηλφκελν απνηειεί ζπλεηδεηή επηινγή θνηλσληθψλ παξαγφλησλ (επηρεηξήζεηο, ρξεκαηνπηζησηηθνί νξγαληζκνί, θξάηνο) θαη έρεη αιπζηδσηέο επηδξάζεηο ζε φια ηα επίπεδα ησλ θνηλσληψλ κε πξνεμάξρνπζα ηελ επηθξάηεζε ησλ ελλνηψλ ηνπ ξίζθνπ θαη ηεο αλαζθάιεηαο σο βαζηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο (Βεξγφπνπινο, 1999: 25). Η αλάδπζε, βέβαηα, θνηλσληψλ πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ ηηο έλλνηεο ηνπ ξίζθνπ θαη ηεο αλαζθάιεηαο δεκηνπξγεί ηηο θαηάιιειεο ζπλζήθεο γηα ηελ εκθάληζε θαηλνκέλσλ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ. Απηά ραξαθηεξίδνληαη απφ κηα παξεκπφδηζε θνηλσληθψλ νκάδσλ λα έρνπλ πξφζβαζε ζε δεκφζηα θαη θνηλσληθά αγαζά, φπσο ε παηδεία θαη ε πγεία, πξάγκα πνπ ηηο νδεγεί, ζπλήζσο, ζηελ νηθνλνκηθή δπζπξαγία θαη ηελ πεξηζσξηνπνίεζε. Πξφθεηηαη, δειαδή, γηα θαηλφκελα, πνπ ραξαθηεξίδνληαη ηφζν απφ ηελ έλλνηα ηεο θαηάζηαζεο ηνπ απνθιεηζκνχ απφ ην θνηλσληθφ γίγλεζζαη φζν θαη απφ ηελ έλλνηα ηεο δηαδηθαζίαο, πνπ νδεγεί θάπνηνλ ζηελ θαηάζηαζε ηνπ απνθιεηζκνχ (Σζηάθαινο, 1998: 57-58). Σα ζπγθεθξηκέλα θαηλφκελα, βέβαηα, δελ εκθαλίζηεθαλ ζηα πιαίζηα ησλ αλαπηπγκέλσλ θνηλσληψλ μαθληθά. Αληηζέησο, ήηαλ ην απνηέιεζκα επξχηεξσλ ελεξγεηψλ 5

6 θαη δηαδηθαζηψλ, πνπ παξαηεξήζεθαλ ζηα πιαίζηα ησλ θνηλσληψλ απηψλ κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν θαη δηακφξθσζαλ ηηο θαηάιιειεο ζπλζήθεο γηα ηελ εκθάληζε ηνπο. Η πξνζπάζεηα πξνζδηνξηζκνχ ηεο κνξθήο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ ελεξγεηψλ θαη δηαδηθαζηψλ ζα εμειηρζεί ζην ζχλνιν, ζρεδφλ, ησλ πεδίσλ, πνπ ζπλζέηνπλ ην επξχηεξν πιαίζην ησλ θνηλσληψλ ηεο Γχζεο. ηε βάζε απηή, ινηπφλ, ζα εμεηάζνπκε παξάιιεια ηελ νηθνλνκία, ηελ πνιηηηθή θαη ηηο θνηλσληθέο εμειίμεηο πξνζπαζψληαο λα απνθηήζνπκε κηα, θαηά ην δπλαηφλ, ζπλνιηθή εηθφλα ησλ επξχηεξσλ θνηλσληθψλ εμειίμεσλ θαη ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίνλ απηέο επηδξνχλ ζηελ ζρέζε παγθνζκηνπνίεζεο θαη θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ. Η ζπλνιηθή απηή ζεψξεζε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ηζηνξηθή πξννπηηθή ηεο δηεξεχλεζεο καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα γηα κηα πιεξέζηεξε θαη πην ηεθκεξησκέλε παξνπζίαζε ησλ ζέζεσλ καο γηα ηε ζρέζε παγθνζκηνπνίεζεο θαη θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ ζηηο κέξεο καο. Παξάιιεια, πέξα απφ ην θαζαξά επηζηεκνληθφ ελδηαθέξνλ, πνπ παξνπζηάδεη ην ζπγθεθξηκέλν ζέκα, ε αλάδεημε κηαο λέαο πξαγκαηηθφηεηαο, πνπ θαζνξίδεη απνθαζηζηηθά ηηο θνηλσλίεο φισλ ησλ αλαπηπγκέλσλ θξαηψλ ηεο Γχζεο έρεη ελδηαθέξνλ θαη γηα ηελ δεκφζηα δηνίθεζε θάζε θξάηνπο. Θεσξψ φηη είλαη πνιχ ζεκαληηθφ γηα θάζε ζχζηεκα δηνίθεζεο, ηδηαίηεξα, δε, γηα απηά πνπ αζθνχλ θνηλσληθή πνιηηηθή, λα γλσξίδεη πνιχ θαιά ην πεξηβάιινλ κέζα ζην νπνίν ζα δηακνξθψζεη πνιηηηθέο θαη ζα αλαπηχμεη δξάζεηο. Η θαιή γλψζε ησλ παξαγφλησλ, πνπ δξνπλ ζην ζπγθεθξηκέλν πιαίζην, θαη ησλ δηαδηθαζηψλ, πνπ εμειίζζνληαη, απμάλεη νπζηαζηηθά ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο δεκφζηαο παξέκβαζεο θαη βειηηψλεη ηα απνηειέζκαηά ηεο. ηε βάζε, ινηπφλ, απηήο ηεο ζπλνιηθήο ζεψξεζεο, ζα επηδηψμνπκε λα ηεθκεξηψζνπκε ηε βαζηθή καο ζέζε φηη ε παγθνζκηνπνίεζε, ζε βάζνο ρξφλνπ, δεκηνπξγεί ηηο θαηάιιειεο πξνυπνζέζεηο θαη ζπλζήθεο γηα ηελ αλάπηπμε θαηλνκέλσλ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ κέζσ ηεο επηθξάηεζεο ελλνηψλ φπσο ην ξίζθν θαη ε αλαζθάιεηα ζην πιαίζην ησλ αλαπηπγκέλσλ θνηλσληψλ. Παξάιιεια, ζα πξνζπαζήζνπκε λα δείμνπκε φηη ε ζπγθεθξηκέλε δηαδηθαζία δηαπεξλά θαη ηηο δηαδηθαζίεο ζρεδηαζκνχ θαη εθαξκνγήο πνιηηηθψλ ζην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο κε βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηελ επηθξάηεζε ινγηθψλ γξαθεηνθξαηηθήο δηαρείξηζεο θαη φρη νπζηαζηηθήο αληηκεηψπηζεο ησλ θαηλνκέλσλ απνθιεηζκνχ πνπ αλαδχνληαη. Σέινο, ζα δνχκε πσο ε έλλνηα ηεο παγθνζκηνπνίεζεο επηδξά ζηελ επξχηεξε δηαδηθαζία ηεο νινθιήξσζεο ηνπ ζεζκηθνχ κνξθψκαηνο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ηδηαίηεξα ζε ζρέζε κε ηελ παξέκβαζε ησλ ζεζκηθψλ παξαγφλησλ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ κνξθψκαηνο ζηηο επξσπατθέο θνηλσλίεο γηα ηελ δηαρείξηζε θαηλνκέλσλ απνθιεηζκνχ θαη πεξηζσξηνπνίεζεο. 6

7 Οη ζέζεηο απηέο ζα ηεθκεξησζνχλ ζε ηέζζεξα επίπεδα, πνπ ζα απνηειέζνπλ θαη ηνλ ζθειεηφ ηεο εξγαζίαο θαη ζα δνκεζνχλ σο εμήο: ε έλα πξψην επίπεδν ζα δηεξεπλήζνπκε ηνπο παξάγνληεο εθείλνπο, πνπ ζηελ πεξίνδν κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν θαη γηα κηα πεξίνδν ηξηάληα, πεξίπνπ, εηψλ, δεκηνχξγεζαλ ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο ηηο θαηάιιειεο ζπλζήθεο γηα ηελ ζηαδηαθή δηακφξθσζε θνηλσληψλ, πνπ ηηο δηέθξηλε ε ηάζε γηα ελζσκάησζε επξχηεξσλ ζηξσκάησλ ηνπ πιεζπζκνχ. Η δηαδηθαζία απηή ηεο ελζσκάησζεο ζηεξηδφηαλ ζε κηα επξχηεξε απνδνρή θαη δηαζθάιηζε ησλ θνηλσληθψλ δηθαησκάησλ ζηα πιαίζηα ησλ θνηλσληψλ απηψλ, πξάγκα πνπ κεηαθξαδφηαλ ζε νπζηαζηηθή παξνρή δεκφζησλ θαη θνηλσληθψλ αγαζψλ ζε κεγάιεο θνηλσληθέο νκάδεο. ε έλα δεχηεξν επίπεδν ζα αλαδεηήζνπκε ηηο ζηαδηαθέο κεηαβνιέο, πνπ επήιζαλ ζε παγθφζκην επίπεδν ζηηο βαζηθέο ζπλζήθεο ηεο πξνεγνχκελεο πεξηφδνπ θαη ηηο επηπηψζεηο πνπ είραλ απηέο ζηελ αλάδπζε θαη ζηελ δηακφξθσζε θαηλνκέλσλ, φπσο ε παγθνζκηνπνίεζε θαη ν θνηλσληθφο απνθιεηζκφο. Οη ζπγθεθξηκέλεο κεηαβνιέο κπνξνχλ λα αληρλεπζνχλ ζηελ νηθνλνκία, ηφζν ζε καθξν-νηθνλνκηθφ επίπεδν (παγθφζκηα νηθνλνκία) φζν θαη ζε πην ζπγθεθξηκέλεο κνξθέο νηθνλνκηθήο ιεηηνπξγίαο, φπσο απηέο ηεο επηρείξεζεο θαη ηεο αγνξάο εξγαζίαο. ε έλα ηξίην επίπεδν ζα δνχκε, πσο απηή ε δηαδηθαζία ησλ εμειίμεσλ, πνπ ζπληζηνχλ ηηο βαζηθέο παξακέηξνπο ηεο παγθνζκηνπνίεζεο, ζπκβάιιεη ζηελ αλάπηπμε κνξθψλ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Οπζηαζηηθά, δειαδή, ζα πξνζδηνξίζνπκε ηελ κνξθνπνίεζε ηνπ απνθιεηζκνχ ζην ζπγθεθξηκέλν πεξηβάιινλ κε βάζε πξσηνγελή αιιά θαη, θπξίσο, δεπηεξνγελή ζηαηηζηηθά ζηνηρεία. Δπίζεο, ζα θαηαγξάςνπκε ηελ κνξθή πνπ παίξλεη ε δηαρείξηζε ηνπ ζην επίπεδν ηεο δηακφξθσζεο θαη ηνπ ζρεδηαζκνχ πνιηηηθψλ θνηλσληθήο παξέκβαζεο ζηα πιαίζηα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Σέινο, ζα δηεξεπλήζνπκε ηηο ηάζεηο θαη ηηο πξννπηηθέο, πνπ αθνξνχλ ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ ζηα πιαίζηα ηεο δηαδηθαζίαο νινθιήξσζεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Ιδηαίηεξα, ζα παξνπζηάζνπκε ην πνιηηηθφ, θνηλσληθφ θαη ηδενινγηθφ ππφβαζξν απηήο ηεο δηαδηθαζίαο θαη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν απηφ επεξεάδεη θαη θαζνξίδεη ηελ δηαρείξηζε ηνπ παξαπάλσ θαηλνκέλνπ απφ ην ζεζκηθφ κφξθσκα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ηφζν ζην παξφλ φζν θαη ζην κέιινλ. 7

8 2) Ο ΜΔΣΑΠΟΛΔΜΙΚΟ ΚΟΙΝΧΝΙΚΟ ΤΜΒΙΒΑΜΟ ΣΙ ΑΝΑΠΣΤΓΜΔΝΔ ΥΧΡΔ ΣΗ ΓΤΗ: ΟΙ ΚΟΙΝΧΝΙΔ ΠΟΤ ΔΝΧΜΑΣΧΝΟΤΝ Ο θνηλσληθφο ζπκβηβαζκφο ζηηο ρψξεο ηεο Γχζεο κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν ζηεξίρζεθε ζηελ δηακφξθσζε κηαο ζεηξάο ζπλζεθψλ θαη παξαγφλησλ, πνπ επεξέαζαλ νπζηαζηηθά ηηο επξχηεξεο εμειίμεηο ζηηο ρψξεο απηέο γηα πεξίπνπ ηξηάληα ρξφληα. Θα πξέπεη, βέβαηα, λα ηνλίζνπκε φηη ε δηακφξθσζε ηνπο άξρηζε, ζηαδηαθά, απφ ηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα θαη επεξεάζζεθε θαζνξηζηηθά απφ ζεκαληηθά γεγνλφηα. Σέηνηα γεγνλφηα ππήξμαλ νη δχν παγθφζκηνη πφιεκνη, ε κεγάιε νηθνλνκηθή χθεζε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 30, πνπ μεθίλεζε κε ην ρξεκαηνπηζησηηθφ «θξαρ» ηνπ 1929 θαζψο θαη ε άλνδνο θαη ε θπξηαξρία ηνπ θαζηζηηθψλ κνξθψλ δηαθπβέξλεζεο ζε αξθεηέο ρψξεο ηεο Δπξψπεο. Οη ζπλζήθεο θαη νη παξάγνληεο απηνί κπνξνχλ λα επηζεκαλζνχλ ζηελ νηθνλνκία, ηελ πνιηηηθή θαη ηελ ηδενινγία θαζψο θαη ζηηο επξχηεξεο θνηλσληθέο εμειίμεηο ησλ αλαπηπγκέλσλ ρσξψλ ηεο Γχζεο θαη ζπλέβαιιαλ απνθαζηζηηθά ζηελ αλάδπζε θαη ηελ εδξαίσζε απηψλ πνπ ζεσξψ σο «θνηλσλίεο πνπ ελζσκαηψλνπλ». Με απηφ ηνλ ραξαθηεξηζκφ ελλνψ φηη νπζηαζηηθέο εμειίμεηο ζηα παξαπάλσ πεδία, πνπ ππήξμαλ ην απνηέιεζκα ζπγθεθξηκέλσλ δξάζεσλ ησλ θνηλσληθψλ ππνθεηκέλσλ θαζψο θαη επξχηεξσλ δηαδηθαζηψλ ζηελ πεξίνδν απηή, νδήγεζαλ ζηελ εκθαλή επηθξάηεζε κηαο ηάζεο ελζσκάησζεο επξχηεξσλ ζηξσκάησλ ησλ θνηλσληψλ απηψλ. Βέβαηα, νθείισ λα ηνλίζσ φηη ε ελζσκάησζε απηή δελ είρε ηελ έλλνηα ηεο θνηλσληθήο εμίζσζεο ή ηεο εμάιεηςεο ησλ θνηλσληθψλ αληζνηήησλ αιιά ηεο επηθξάηεζεο κηαο δπλακηθήο ζε πνιιέο αλαπηπγκέλεο ρψξεο γηα απμεκέλε ζπκκεηνρή ησλ πνιηηψλ ηνπο ζην θνηλσληθφ γίγλεζζαη κέζσ, θπξίσο, ηεο γεληθεπκέλεο παξνρήο δεκφζησλ θαη θνηλσληθψλ αγαζψλ απφ ην θξάηνο ή άιινπο δεκφζηνπο θνξείο. Χζηφζν, ε θνηλσληθή απηή δπλακηθή αληηκεηψπηδε θαη θάπνηα πξνβιήκαηα, φπσο, γηα παξάδεηγκα, ην γεγνλφο φηη νη γπλαίθεο, ζε έλα κεγάιν πνζνζηφ, δελ είραλ άκεζε πξφζβαζε ζην ζπγθεθξηκέλν θνηλσληθφ ππφδεηγκα αιιά έκκεζε, κέζσ ηνπ ζπδχγνπ ηνπο, πνπ απνηεινχζε ηνλ θχξην θνξέα απνιαβήο ηεο παξνρήο αγαζψλ απφ ηελ θνηλσλία θαη ην θξάηνο κέζσ ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ζηα πνιηηηθά δξψκελα. Παξ φια απηά, ε ζπγθεθξηκέλε ηδηαηηεξφηεηα ησλ εμειίμεσλ απηψλ ζηηο ρψξεο ηεο Γχζεο δελ ζεσξψ φηη αθπξψλεη ηελ δηαδηθαζία κείσζεο ησλ θνηλσληθψλ αληζνηήησλ θαη ελζσκάησζεο επξχηεξσλ ζηξσκάησλ ηνπ πιεζπζκνχ ζηα πιαίζηα ησλ ζπγθεθξηκέλσλ θνηλσληψλ ζηελ πεξίνδν κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν. 8

9 α) Η κεηαπνιεκηθή νηθνλνκία Πξνζπαζψληαο, ινηπφλ, λα πξνζδηνξίζνπκε ηηο ζπγθεθξηκέλεο εθείλεο δηαδηθαζίεο, πνπ δξνκνινγήζεθαλ ζηα πιαίζηα ησλ θνηλσληψλ απηψλ θαη δεκηνχξγεζαλ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα κηα απμεκέλε ηάζε θνηλσληθήο ελζσκάησζεο επξχηεξσλ ζηξσκάησλ ηνπ πιεζπζκνχ, ζα αλαθεξζνχκε πξψηα ζηελ νηθνλνκία. Απηή έπαημε έλαλ βαζηθφ ξφιν ζηελ ελίζρπζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο ηάζεο κέζσ ησλ εμειίμεσλ, πνπ ηελ πξνζδηφξηζαλ ζηελ κεηαπνιεκηθή πεξίνδν. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη εμειίμεηο απηέο αθνξνχζαλ, θπξίσο, ηνλ ζπγθεθξηκέλν ηξφπν παξαγσγήο, πνπ θπξηάξρεζε ζηελ πεξίνδν απηή, θαη ην ηδηαίηεξν πξφηππν απαζρφιεζεο, πνπ εδξαηψζεθε εμαηηίαο απηήο ηεο θπξηαξρίαο, θαζψο θαη ηηο δηεξγαζίεο, πνπ θαζφξηζαλ ηελ ιεηηνπξγία ηεο νηθνλνκίαο ηφζν ζε παγθφζκην φζν θαη ζε εζληθφ επίπεδν. i) Δπηρεηξήζεηο - Παξαγωγηθή δηαδηθαζία Η παξαγσγηθή δηαδηθαζία ηεο κεηαπνιεκηθήο πεξηφδνπ ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο ηεο Γχζεο (Β. Ακεξηθή θαη Γ. Δπξψπε) ραξαθηεξίζηεθε απφ ηελ θπξίαξρε ζέζε πνπ απνθηνχλ πηα νη κεγάιεο πνιπεζληθέο επηρεηξήζεηο ζηελ νηθνλνκία θαη απφ έλα θαηλνχξγην πξφηππν παξαγσγήο, πνπ έκεηλε γλσζηφ σο Φνξληηζκφο θαη ην νπνίν πηνζεηήζεθε απφ ηελ πιεηνςεθία ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ, γεγνλφο πνπ ην θαηέζηεζε ην θπξίαξρν κνληέιν παξαγσγήο. Οη πεξηζζφηεξεο ηέηνηνπ είδνπο επηρεηξήζεηο είραλ σο έδξα ηηο Η.Π.Α θαη επέλδπαλ κεγάια θεθάιαηα ζε παγθφζκην επίπεδν. Σν κεγάιν κέγεζνο ηνπο έδηλε, μεθάζαξα, έλα ζεκαληηθφ πιενλέθηεκα φζνλ αθνξά ηνλ αληαγσληζκφ κε ηηο κηθξφηεξεο επηρεηξήζεηο θαη ηηο θαζηζηνχζε ην κνριφ ηεο αλάπηπμεο ηνπ κεηαπνιεκηθνχ θαπηηαιηζκνχ. Απηή ε ηάζε γηα βηνκεραληθή ζπγθέληξσζε, γηα δεκηνπξγία, δειαδή, ηεξάζηησλ επηρεηξήζεσλ κε κνλνπσιηαθή βάζε ζηελ παξαγσγή θάπνησλ πξντφλησλ, δελ παξαηεξείηαη κφλν ζηηο Η.Π.Α θαη, ίζσο, ζηε Μ.Βξεηηαλία. Η ίδηα αμηνζεκείσηε ηάζε άξρηζε λα παξαηεξείηαη, ζηαδηαθά, ηφζν ζηελ Γ.Γεξκαλία θαη ηε Γαιιία, φζν θαη ζηελ Ιηαιία θαη ηελ Ιαπσλία, φπνπ, επίζεο, έρνπκε ηελ ηαρχηαηε αλάπηπμε γηγαληηαίσλ επηρεηξήζεσλ ήδε απφ ηε δεθαεηία ηνπ 50 (Jackson, 1991: 109,114). Σν πξφηππν, πνπ εθάξκνζαλ, ζηελ πιεηνςεθία ηνπο, νη επηρεηξήζεηο απηέο ζηελ δηαδηθαζία παξαγσγήο βαζηδφηαλ ζηελ θπξηαξρία ησλ αξρψλ ηνπ Scientific Management ηνπ Σέτινξ. Σν βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ ήηαλ ε ζπληξηβή ηνπ απηφλνκνπ, απφιπηα 9

10 εμεηδηθεπκέλνπ, ηερλίηε θαη ε απειεπζέξσζε ηεο εξγαζηαθήο δηαδηθαζίαο απφ ηελ εμνπζία πνπ απηφο εμαζθνχζε, ιφγσ ηεο θαηνρήο ζπγθεθξηκέλεο ηερλνγλσζίαο. Σν λέν πξφηππν αληηθαηέζηεζε ηνλ ζπγθεθξηκέλν ηερλίηε κε κηα ζεηξά λέσλ δηεπζεηήζεσλ ηνπ εξγαζηαθνχ ρψξνπ, φπσο ε αλάπηπμε κηαο ηεξάζηηαο δηεπζπληηθήο ηεξαξρίαο θαη ε θπξίαξρε παξνπζία ησλ αλεηδίθεπησλ ή εκηεηδηθεπκέλσλ εξγαδνκέλσλ ζηηο γξακκέο παξαγσγήο ησλ εξγνζηαζίσλ. ηα πιαίζηα ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ πξνηχπνπ επηθξαηεί κηα άθακπηε γξαθεηνθξαηηθή αθνινπζία, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη αθφκα θαη γηα ηελ πην απιή ελέξγεηα ζηε δηαδηθαζία ηεο παξαγσγήο ζα πξέπεη λα ελεκεξσζνχλ ζηαδηαθά φιεο νη βαζκίδεο ηεο ηεξαξρίαο. ηφρνο απηήο ηεο απζηεξήο ηεξαξρηθήο δνκήο, πνπ ηελ απνηεινχζαλ κηα πιεηάδα πςειφβαζκσλ θαη κεζαίσλ ζηειερψλ κε ζαθψο θαζνξηζκέλν ξφιν, ήηαλ λα κπνξεί λα θαζνδεγεί κε απφιπηα ειεγρφκελν θαη πξνγξακκαηηζκέλν ηξφπν ηελ κεγάιε κάδα ησλ αλεηδίθεπησλ ή εκηεηδηθεπκέλσλ εξγαηψλ, πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ ηνλ παλάθξηβν κεραληθφ εμνπιηζκφ ησλ εξγνζηαζίσλ. Η δνκή απηή ζπγθξνηνχληαλ απφ πνιινχο δηεπζπληέο, πξντζηακέλνπο, επφπηεο θαη ειεγθηέο, νη νπνίνη ζρεδίαδαλ, εθπνλνχζαλ θαη ήιεγραλ ηελ εθαξκνγή ησλ πιάλσλ ηεο παξαγσγήο απφ ηνπο εξγαδφκελνπο, νη νπνίνη αζρνινχληαλ απνθιεηζηηθά κε ηελ εθηειεζηηθή εξγαζία. Μ απηφλ ηνλ ηξφπν ε παξαγσγηθή δηαδηθαζία αξρίδεη λα απνθηά ραξαθηεξηζηηθά, φπσο ε, φζν ην δπλαηφλ, κεγαιχηεξε δηαίξεζε ηνπ έξγνπ ηεο παξαγσγήο ζε εμεηδηθεπκέλεο ελέξγεηεο, πνπ απαηηνχλ ηελ χπαξμε εξγαδνκέλσλ κε απιή γλψζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο επαλαιακβαλφκελεο εξγαζίαο θαη ε παξαγσγή πξντφλησλ ζε κεγάιεο ζεηξέο (καδηθή παξαγσγή). Παξάιιεια, παξαηεξείηαη ε κεγάιε ρξήζε παλάθξηβσλ κεραλψλ γηα ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ηελ νξζνινγηθφηεξε εθκεηάιιεπζε ησλ εξγαδνκέλσλ θαη κηα επξχηεξε ηάζε αχμεζεο ησλ ακνηβψλ ησλ εξγαδφκελσλ ζε άκεζε ζχλδεζε κε ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο, ψζηε λα εληζρχεηαη ε δήηεζε γηα θαηαλαισηηθά αγαζά. Βέβαηα, ζ απηφ ην ζεκείν ζα πξέπεη λα ηνλίζνπκε φηη, παξά ηηο νπνηεζδήπνηε ηερλνινγηθέο θαηλνηνκίεο πνπ πξνσζνχληαλ, ε θνξληηθή επηρείξεζε ζα παξακείλεη κηα «αλζξσπνβφξα», θαηά βάζε, επηρείξεζε, πνπ γηα λα ιεηηνπξγήζεη απνδνηηθά ρξεηαδφηαλ έλα αξθεηά κεγάιν αξηζκφ εξγαδνκέλσλ, γεγνλφο πνπ είρε κεγάιε ζεκαζία γηα ηηο θνηλσλίεο ησλ ρσξψλ ηεο Γχζεο απηή ηελ πεξίνδν. Δπηπιένλ, ε εξγαζηαθή δηαδηθαζία παξέπεκπε ζε ζπγθεθξηκέλεο «ζέζεηο» εξγαζίαο, πνπ θαζφξηδαλ ζπγθεθξηκέλεο αξκνδηφηεηεο, απαηηνχζαλ ζπγθεθξηκέλα πξνζφληα γηα ηελ θαηάιεςή ηνπο θαη ζπλεπάγνληαλ ζπγθεθξηκέλεο ακνηβέο, πνπ ζπλδένληαλ αλειαζηηθά κε απηέο. Οη δηαδηθαζίεο απηέο, βέβαηα, δελ εκθαλίζζεθαλ μαθληθά ζην κεηαπνιεκηθφ ηνπίν αιιά 10

11 αλαπηχρζεθαλ, ζηαδηαθά, ζρεδφλ ζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ α κηζνχ ηνπ 20 νπ αηψλα ηφζν ζηηο Η.Π.Α, φπνπ πξσηνεκθαλίζηεθαλ, φζν θαη ζηηο άιιεο αλεπηπγκέλεο θαπηηαιηζηηθέο ρψξεο, νη νπνίεο, θαηά θάπνην ηξφπν, ηηο κηκήζεθαλ είηε απφιπηα είηε κε παξαιιαγέο. Χζηφζν, θπξηάξρεζαλ σο βαζηθέο παξάκεηξνη ηνπ θνξληηθνχ πξνηχπνπ παξαγσγήο ζηελ κεηαπνιεκηθή πεξίνδν θαη απνηέιεζαλ ην ππφβαζξν γηα ηελ ηαρχηαηε νηθνλνκηθή αλάπηπμε, πνπ παξαηεξήζεθε ζηηο αλαπηπγκέλεο θαπηηαιηζηηθέο ρψξεο (Κνξηά, 1985: 72-97). Πέξα, βέβαηα, απφ ηελ ζπκβνιή ηνπο ζηελ πξνψζεζε ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο νη ζπγθεθξηκέλεο παξάκεηξνη είραλ θαη κηα άιιε, εμίζνπ ζεκαληηθή, ζπλέπεηα γηα ηνπο ίδηνπο ηνπο εξγαδφκελνπο. Απηή είρε λα θάλεη κε ηελ χπαξμε ελφο κεγάινπ αξηζκνχ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, πνπ εξγαδφηαλ καδί ζηηο γξακκέο παξαγσγήο θαη είρε ηηο ίδηεο αλάγθεο θαη ηα ίδηα πξνβιήκαηα, πξάγκα, πνπ, νπζηαζηηθά, έζεηε ηηο βάζεηο γηα ηελ αλάπηπμε ζπιινγηθνηήησλ ζηα πιαίζηα ηεο κηζζσηήο εξγαζίαο ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο ηεο Γχζεο. Οη ζπιινγηθφηεηεο απηέο εθθξάδνληαλ νπζηαζηηθά κέζσ ηζρπξψλ ζπλδηθαιηζηηθψλ δνκψλ, φπσο ην IG Metall ζηελ Γεξκαλία, πνπ κε βάζε ην κέγεζνο θαη ηελ ηζρχ ηνπο κπνξνχζαλ λα έρνπλ ηζρπξφ δηεθδηθεηηθφ ιφγν ζηηο νηθνλνκηθέο, πνιηηηθέο θαη θνηλσληθέο εμειίμεηο ησλ ρσξψλ ηνπο. Παξάιιεια, βέβαηα, ε ηζρχο ησλ ζπιινγηθνηήησλ απηψλ εδξαηψλνληαλ θαη ζηελ θπξηαξρία ελφο πξνηχπνπ απαζρφιεζεο, πνπ ραξαθηήξηζε απνθαζηζηηθά ηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίνδν θαη ψζεζε, επίζεο, απνθαζηζηηθά ηελ αλάπηπμε ηεο ζπιινγηθήο δξάζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο ηεο Γχζεο. ii) Σν πξόηππν απαζρόιεζεο ζηηο αλαπηπγκέλεο ρώξεο ηεο Γύζεο Σν ζπγθεθξηκέλν πξφηππν, πνπ αλαπηχρζεθε, θπξίσο, ζηα πιαίζηα ησλ, κεγάινπ κεγέζνπο, επηρεηξήζεσλ ήηαλ απηφ ηεο πιήξνπο απαζρφιεζεο, πνπ θπξηάξρεζε νπζηαζηηθά απφ ηελ δεθαεηία ηνπ 60 θαη έπεηηα. Η θπξηαξρία ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ πξνηχπνπ βαζίζηεθε ζε εμειίμεηο, φπσο ε αδηαηάξαθηε δπλακηθή ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο ζηηο βηνκεραληθέο ρψξεο, ην επλντθφ θιίκα γηα ηνπο εξγαδφκελνπο, πνπ ήηαλ άκεζε απφξξνηα ηεο χπαξμεο ηζρπξψλ ζπλδηθάησλ, θαζψο θαη ε βνχιεζε ηνπ θξάηνπο λα επεκβαίλεη θαη λα ξπζκίδεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ θαπηηαιηζκνχ, ψζηε λα ηνλ πξνθπιάζζεη απφ ηα αξλεηηθά απνηειέζκαηα ησλ δπζιεηηνπξγηψλ ηνπ. Ο ζπλδπαζκφο απηψλ ησλ εμειίμεσλ κε ηηο ηεξάζηηεο 11

12 θαηαζηξνθέο θαη ηελ έιιεηςε εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, πνπ πξνθάιεζε ν Β Παγθφζκηνο Πφιεκνο θπξίσο ζηελ Δπξψπε, νδήγεζε ζηελ δεκηνπξγία ελφο πνιχ επλντθνχ πεξηβάιινληνο γηα ηελ πιήξε απαζρφιεζε φιν θαη πεξηζζφηεξσλ εξγαδνκέλσλ θαη ηελ ηαπηφρξνλε κείσζε ηεο αλεξγίαο ζηηο αλεπηπγκέλεο θαπηηαιηζηηθέο ρψξεο. Βέβαηα, κηα ηέηνηα επλντθή θαηάζηαζε γηα ηνπο κηζζσηνχο εξγαδφκελνπο ζηα πιαίζηα ελφο ζπζηήκαηνο, φπσο ην θαπηηαιηζηηθφ, πνπ βαζίδεη ηελ χπαξμε ηνπ ζηνλ αέλαν αληαγσληζκφ ησλ θνηλσληθψλ ππνθεηκέλσλ, δελ ζα κπνξνχζε παξά λα έρεη έλαλ πεπεξαζκέλν ραξαθηήξα, πνπ, σζηφζν, δελ παχεη λα αθνξά έλα ρξνληθφ δηάζηεκα εηθνζηπέληε, πεξίπνπ, ρξφλσλ κεηά ηνλ πφιεκν (Bowles-Edwards, 1999: 90). Η πεξίνδνο απηή απνηέιεζε ην ππφβαζξν γηα κηα ζηαδηαθή δηαδηθαζία ξχζκηζεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη δηεπζέηεζεο ησλ εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ ζηα πιαίζηα ηνπ επξχηεξνπ κεηαπνιεκηθνχ θνηλσληθνχ ζπκβηβαζκνχ. Η ζρεηηθή δχλακε θαη επηξξνή ησλ εξγαηηθψλ ζπλδηθάησλ, ε ηζρχο θαη ε επηξξνή ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ε βνχιεζε ησλ θπβεξλήζεσλ ζπλέβαιιαλ, κέζσ ελφο πνιχπινθνπ ζπζηήκαηνο ζπκθσληψλ, ζηελ ζηαζεξνπνίεζε θαη ζηνλ θνηλσληθφ έιεγρν ηεο αγνξάο εξγαζίαο. Υαξαθηεξηζηηθά κπνξνχκε λα αλαθέξνπκε φηη ζηε ζπγθεθξηκέλε δεθαεηία ε αλεξγία ζηελ Δπξψπε ήηαλ, θαηά κέζν φξν, κφιηο 1,5%, ζηελ Ιαπσλία 1,3% ελψ ζηηο Η.Π.Α ήηαλ, πεξίπνπ, 4,2% (Hobsbawm, 1995: 342). Η πιήξεο απαζρφιεζε παξέπεκπε ζε εκεξήζηα νθηάσξε εξγαζία, πνπ δηαθξηλφηαλ γηα ηελ ζηαζεξφηεηα θαη ηελ θαλνληθφηεηά ηεο ζε εβδνκαδηαία, κεληαία θαη εηήζηα βάζε, απνηειψληαο, έηζη ην ππφβαζξν γηα ηελ νξγάλσζε, ελ γέλεη, ηεο θνηλσληθήο δσήο ησλ εξγαδνκέλσλ. Παξάιιεια, νη επηρεηξήζεηο, πνπ βαζίδνληαλ ζην θνξληηθφ πξφηππν παξαγσγήο, ηνπ νπνίνπ ε απνηειεζκαηηθφηεηα εμαξηάηαη απφ ηελ απξφζθνπηε απαζρφιεζε ησλ εξγαδνκέλσλ, κέζσ ησλ δηαδηθαζηψλ ξχζκηζεο θαη ειέγρνπ ησλ αγνξψλ εξγαζίαο εμαζθάιηζαλ εξγαζηαθή εηξήλε θαη κηθξφ αξηζκφ απεξγηψλ (Λχηξαο, 2000: 61). Βέβαηα, γηα λα πεηχρνπλ θάηη ηέηνην αλαγθάζηεθαλ, θαηά θάπνηνλ ηξφπν, λα ελαξκνλίζνπλ ηε ζπλερή αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ησλ θεξδψλ ηνπο κε αλάινγα απμαλφκελεο ακνηβέο γηα ηνπο εξγαδφκελνπο. Χζηφζν, ε ζηαζεξή αχμεζε ησλ ακνηβψλ ησλ εξγαδνκέλσλ είρε σο απνηέιεζκα ηελ δηαξθή αχμεζε ηεο δήηεζεο γηα θαηαλαισηηθά αγαζά, ζηνηρείν πνπ αλαηξνθνδνηνχζε ηα θέξδε θαη ηελ αλάπηπμε ησλ επηρεηξήζεσλ, ιεηηνπξγψληαο έηζη σο βάζε γηα ηελ κεγάιε κεγέζπλζε ησλ νηθνλνκηψλ ησλ θξαηψλ ηεο Γχζεο θαη ηελ αδηαηάξαθηε ιεηηνπξγία ηνπ θνξληηθνχ ππνδείγκαηνο δηάξζξσζεο ηεο παξαγσγήο. 12

13 Δπίζεο, φπσο έρνπκε ήδε αλαθέξεη, ην θπξίαξρν πξφηππν ηεο παξαγσγήο ζηα πιαίζηα ησλ κεγάισλ επηρεηξήζεσλ ζηεξηδφηαλ ζηνλ θαηακεξηζκφ ηεο εξγαζίαο κε βάζε ζπγθεθξηκέλεο «ζέζεηο» ζηελ παξαγσγηθή ηνπο δνκή. Απηφ ζήκαηλε φηη ν θάζε εξγαδφκελνο θαηαιάκβαλε κηα ζπγθεθξηκέλε ζέζε εξγαζίαο, πνπ απαηηνχζε ζπγθεθξηκέλα πξνζφληα γηα λα απνδψζεη θάπνηνο ζ απηή, πνπ ελζσκάησλε ζπγθεθξηκέλν ρξφλν εξγαζίαο θαη πνπ πξνζπφξηδε ζπγθεθξηκέλεο ακνηβέο ζηνλ θάηνρν ηεο (Λπηξαο, 2000: 94-95). Ο αλειαζηηθφο ζπλδπαζκφο ησλ παξακέηξσλ απηψλ ζην επίπεδν ηεο ζέζεο εξγαζίαο, ζπζρεηηδφκελνο θαη κε ηα ρακειά πνζνζηά αλεξγίαο ηεο πεξηφδνπ, νδεγνχζε, ζπλήζσο, ζε κηα ζηαζεξφηεηα ηεο παξακνλήο ηνπ εξγαδνκέλνπ ζην πιαίζην ηεο ζπγθεθξηκέλεο ζέζεο αιιά θαη ζηελ επηρείξεζε γεληθφηεξα. Η ζηαζεξφηεηα απηή ζηελ εξγαζηαθή πνξεία ηνπ εξγαδνκέλνπ πξνζέδηδε κηα αλάινγε ζηαζεξφηεηα θαη ζηελ θνηλσληθή ηνπ δσή γεληθφηεξα, πξάγκα πνπ είρε επεξγεηηθέο ζπλέπεηεο ζηελ θνηλσληθή ζπλνρή επξχηεξα, θαζψο επλννχληαλ ε ελζσκάησζε κεγάισλ ζηξσκάησλ ηνπ πιεζπζκνχ. Οπζηαζηηθά, δειαδή, ε έληαμε ηνπ αλζξψπνπ ζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ ζηήξηδε νπζηαζηηθά ηελ έληαμε ηνπ ζηηο θνηλσληθέο δηεξγαζίεο κέζσ ηεο επαξθνχο απφιαπζεο αγαζψλ, πνπ ζε έλα αξθεηά κεγάιν βαζκφ ήηαλ δεκφζηα θαη θνηλσληθά, θαη ηα νπνία ηνπ εμαζθάιηδαλ έλα θνηλσληθά απνδεθηφ επίπεδν δσήο. iii) Η κεηαπνιεκηθή παγθόζκηα νηθνλνκία Η πνξεία ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκίαο ζηελ πεξίνδν κεηά ηνλ πφιεκν πξνζδηνξίζηεθε, θπξίσο, απφ ηελ κεγάιε νηθνλνκηθή αλάπηπμε ζηηο ρψξεο ηεο Γχζεο. Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη, απφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 50 κέρξη θαη ηελ δεθαεηία ηνπ 70, ε παγθφζκηα παξαγσγή ζηνλ ηνκέα ηεο κεηαπνίεζεο ηεηξαπιαζηάζηεθε, ελψ ην κέγεζνο ηνπ παγθφζκηνπ εκπνξίνπ πξντφλησλ κεηαπνίεζεο δεθαπιαζηάζηεθε (Hobsbawm, 1995: 334). Δπίζεο, ην πνζνζηφ θέξδνπο ησλ επηρεηξήζεσλ ζηηο ρψξεο ηνπ Ο.Ο..Α ζηε δεθαεηία ηνπ 50 ζα έρεη κηα ζηαζεξή αχμεζε αλάινγε κε ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο. Βέβαηα, ε πνξεία απηή ηεο αλάπηπμεο δελ παξαηεξήζεθε νχηε ζην ίδην απνιχησο ρξνληθφ δηάζηεκα νχηε θαη κε ηελ ίδηα έληαζε ζε θαζεκία απφ ηηο αλαπηπγκέλεο θαπηηαιηζηηθέο ρψξεο, πξάγκα πνπ αλαδεηθλχεη κηα πνιχπινθε, κε γξακκηθή δηαδηθαζία αλάπηπμεο, πνπ είρε σο θνηλφ ραξαθηεξηζηηθφ κηα παξφκνηα ηάζε θαη φρη κηα απφιπηα ηαπηφζεκε πνξεία. Χζηφζν, νη πεξηζζφηεξεο αλαπηπγκέλεο ρψξεο, άιιε ιηγφηεξν θαη άιιε 13

14 πεξηζζφηεξν, απφιαπζαλ ηα νθέιε απηήο ηεο πεξηφδνπ ζηαζεξήο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο θαη επεκεξίαο. Η αλάπηπμε απηή, φζνλ αθνξά ην ζθέινο ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο, βαζίζζεθε ζην θνξληηθφ πξφηππν, πνπ ζεκειησλφηαλ ζηελ ζπλερή επέθηαζε ηεο καδηθήο παξαγσγήο πξντφλησλ θαη ζηελ δηαξθή ζηήξημε δήηεζεο γηα ηα πξντφληα απηά κέζσ ηεο αλαβάζκηζεο ησλ απνδνρψλ ησλ εξγαδνκέλσλ. Παξάιιεια, βαζίζζεθε θαη ζηνλ θπξίαξρν ξφιν ησλ Η.Π.Α σο παξάγνληα ξχζκηζεο ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκίαο θαη ηεο αλαδηαλνκήο θεθαιαίσλ κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν. Η θπξηαξρία απηή θαζφξηζε ηελ παγίσζε κηαο επξχηεξεο νηθνλνκηθήο ζπλεξγαζίαο, πνπ ιεηηνχξγεζε σο έλα νινθιεξσκέλν, ζηαζεξφ (γηα αξθεηά ρξφληα) θαη ζρεκαηνπνηεκέλν πνιπκεξέο ζχζηεκα θαη «...φρη απιά σο κηα νκάδα απφ έθηαθηεο ζπκθσλίεο κεηαμχ θξαηψλ, πνπ δελ είραλ θακία ζρέζε κεηαμχ ηνπο.» (Brett, 1986: 20). Σν ζπγθεθξηκέλν ζχζηεκα επλφεζε ηελ αλάδεημε κηαο παγθφζκηαο νηθνλνκηθήο ηζνξξνπίαο, πνπ ζηεξίρζεθε, βαζηθά, ζε κηα ζεηξά απφ ζπκβηβαζκνχο πνπ έγηλαλ κεηαμχ ησλ Η.Π.Α, απφ ηε κηα κεξηά, πνπ είραλ σο ζηφρν ηνπο ην ειεχζεξν εκπφξην ζαλ ρψξα κε πιεφλαζκα, θαη ησλ άιισλ θαπηηαιηζηηθψλ ρσξψλ κε εκπνξηθά ειιείκκαηα, πνπ επεδίσθαλ ηνλ πξνζηαηεπηηζκφ θαη ην ειεγρφκελν εκπφξην. Οη ζπκβηβαζκνί απηνί κεηαθξάζηεθαλ ζηελ πξάμε ζε κηα ζεηξά απφ παγθφζκηεο ζπκθσλίεο θαη ζεζκνχο, φπσο ην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν, ε Παγθφζκηα Σξάπεδα θαη ε Γεληθή πκθσλία Γαζκψλ θαη Δκπνξίνπ, πνπ ζηφρν είραλ λα ξπζκίδνπλ ηηο παγθφζκηεο νηθνλνκηθέο ιεηηνπξγίεο. Δπηπιένλ, κε ηελ ζπκθσλία ηνπ Breton-Woods ηνπ 1944, νη Η.Π.Α επεδίσμαλ λα ζηαζεξνπνηήζνπλ ην δηεζλέο νηθνλνκηθφ θαη λνκηζκαηηθφ ζχζηεκα, θαζνξίδνληαο ηελ αληαιιαμηκφηεηα κεηαμχ δνιαξίνπ θαη ρξπζνχ θαη ζεζπίδνληαο ζηαζεξέο ζπλαιιαγκαηηθέο ηζνηηκίεο αλάκεζα ζηα εζληθά λνκίζκαηα ησλ πην ζεκαληηθψλ θαπηηαιηζηηθψλ θξαηψλ. Έηζη, επεδίσμαλ λα πεξηνξίζνπλ ηηο ππνηηκεηηθέο θεξδνζθνπίεο εηο βάξνο λνκηζκάησλ, πξάγκα πνπ ζα είρε δπζκελείο επηπηψζεηο γηα ηηο εζληθέο νηθνλνκίεο θαη ηελ παγθφζκηα νηθνλνκία επξχηεξα (Bowles- Edwards, 1999: 259). Όπσο γίλεηαη αληηιεπηφ απφ ηα παξαπάλσ δηακνξθψλεηαη κηα παγθφζκηα νηθνλνκηθή εγεκνλία ησλ Η.Π.Α, πνπ, ηείλεη λα ζηαζεξνπνηήζεη θαη λα θαηεπζχλεη ην παγθφζκην νηθνλνκηθφ ζχζηεκα, θπξίσο, πξνο φθεινο ηνπο, πξάγκα, βέβαηα, πνπ δελ απνθιείεη θαη ηελ χπαξμε νθειψλ γηα ηηο άιιεο αλαπηπγκέλεο θαπηηαιηζηηθέο ρψξεο. Σα νθέιε απηά πξνέθππηαλ απφ ηηο κεηαβηβάζεηο πφξσλ πξνο ηηο ρψξεο απηέο απφ ηηο Η.Π.Α, είηε κε ηελ κνξθή ρνξήγεζεο άκεζεο βνήζεηαο (ρέδην Μάξζαι) είηε θαη κε ηελ κνξθή ησλ επελδχζεσλ ακεξηθαληθψλ πνιπεζληθψλ εηαηξεηψλ, πνπ ελίζρπαλ ην παγθφζκην εκπφξην θαη 14

15 ηελ ιεηηνπξγία ησλ εζληθψλ νηθνλνκηψλ ζ απηά ηα κεηαπνιεκηθά ρξφληα. Οη Η.Π.Α, δειαδή, «θαζνδεγνχζαλ» ηελ παγθφζκηα νηθνλνκία κέζσ ησλ επελδχζεσλ, πνπ πξαγκαηνπνηνχζαλ ζηηο άιιεο ρψξεο σο απνηέιεζκα ησλ ηεξάζηησλ εκπνξηθψλ πιενλαζκάησλ πνπ απνιάκβαλαλ ζηηο αξρέο ηνπ β κηζνχ ηνπ 20 νπ αηψλα θαη ηεο ζέιεζήο ηνπο λα αλαδσνγνλήζνπλ ηελ παγθφζκηα νηθνλνκία, ψζηε κεζνπξφζεζκα λα έρνπλ νηθνλνκηθά νθέιε απφ ηελ αλαζέξκαλζή ηεο κεηά ηηο θαηαζηξνθέο ηνπ πνιέκνπ. Η επηηάρπλζε απηή ηεο παγθφζκηαο αλάπηπμεο ηξνθνδνηνχζε πεξαηηέξσ ηε πνξεία ησλ παξαγσγηθψλ επελδχζεσλ θαη ηηο πξνζδνθίεο θέξδνπο απφ ηελ πιεπξά ησλ επηρεηξήζεσλ, εληζρχνληαο, έηζη, ηελ νηθνλνκηθή κεγέζπλζε ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκίαο αιιά θαη ησλ εζληθψλ νηθνλνκηψλ ηαπηφρξνλα. iv) Ο ξόινο ηνπ θξάηνπο ζηελ νηθνλνκία Έλαο άιινο ζεκαληηθφο παξάγνληαο, πνπ έδσζε ψζεζε ζηελ παγθφζκηα νηθνλνκία, ήηαλ ε παξέκβαζε ηνπ θξάηνπο ζην πιαίζην ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο. Οπζηαζηηθά, δειαδή, ην θξάηνο έγηλε πην «παξεκβαηηθφ» ζηελ πξνζπάζεηα ηνπ λα ζρεδηάζεη θαη λα εθαξκφζεη πνιηηηθέο αλάπηπμεο ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο, δηαηήξεζεο ηεο απαζρφιεζεο, θαη παξνρήο θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ (Brett, 1986: 2). Έηζη, ζηε δηάξθεηα ηεο κεηαπνιεκηθήο πεξηφδνπ ν δεκφζηνο ηνκέαο ζα απμήζεη ηηο επελδχζεηο ζηελ παξνρή θνηλσληθψλ αγαζψλ (φπσο ε πγεία θαη ε εθπαίδεπζε) ζε ζεκαληηθφ πνζνζηφ ζηηο ρψξεο ηνπ Ο.Ο..Α. Παξάιιεια, ζα απμεζεί ζεκαληηθά θαη ην πνζνζηφ ησλ κεηαβηβαζηηθψλ πιεξσκψλ απφ ην θξάηνο πξνο ηελ θνηλσλία, πξάγκα πνπ ζήκαηλε φηη ν δεκφζηνο ηνκέαο θαηαιάκβαλε πηα έλα κεγάιν κεξίδην ηνπ Αθαζάξηζηνπ Δγρψξηνπ Πξντφληνο ζηηο αλεπηπγκέλεο θαπηηαιηζηηθέο ρψξεο. Χο παξάδεηγκα κπνξνχκε λα αλαθέξνπκε, ην φηη ζηελ Δπξψπε ην κεξίδην ησλ κεηαβηβαζηηθψλ πιεξσκψλ θαη ησλ επηδνκάησλ, πνπ παξέρνληαη απφ ην θξάηνο σο πνζνζηφ ηνπ Α.Δ.Π., απμήζεθε απφ πεξίπνπ 8% ζηα , ζην 12% ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 60 θαη γχξσ ζην 16% ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70. Δπίζεο, βιέπνπκε φηη νη δεκφζηεο επελδχζεηο ζηηο ρψξεο ηνπ Ο.Ο..Α ήηαλ γχξσ ζην 28% ηνπ Α.Δ.Π ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 50, γχξσ ζην 34% ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 60 θαη, πεξίπνπ, 41% ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70. Απηή ε «επεθηαηηθή» δεκνζηνλνκηθή πνιηηηθή, κε βάζε ηηο δεκφζηεο επελδχζεηο ζηελ νηθνλνκία, 15

16 είρε σο βαζηθφ ηεο ζηφρν ηελ δηαηήξεζε θαη αλαηξνθνδφηεζε κηαο ζηαζεξήο δήηεζεο γηα θαηαλαισηηθά αγαζά θαη ππεξεζίεο. Οπζηαζηηθά, νη δεκφζηεο επελδχζεηο ζπλέβαιιαλ ζεκαληηθά ζην λα δηαηεξεζεί ε ιεηηνπξγία ηεο νηθνλνκίαο ζε ηθαλνπνηεηηθά επίπεδα (αλ θαη ηα επίπεδα απηά δηέθεξαλ απφ ρψξα ζε ρψξα) ζηα πιαίζηα ησλ ρσξψλ ηνπ Ο.Ο..Α. (Marglin-Schor, 1991: 61-62) Πξφθεηηαη, δειαδή, γηα κηα εθαξκνγή ζηελ πξάμε ησλ αξρψλ ηνπ J. M. Keynes, πνπ ζεσξνχζε απαξαίηεηε ηελ παξέκβαζε ηνπ θξάηνπο ζηελ νηθνλνκία κέζσ πνιηηηθψλ, φπσο ε δεκνζηνλνκηθή θαη ε λνκηζκαηηθή, κε ζηφρν ηελ ελίζρπζε ηεο δήηεζεο θαη ηελ άκβιπλζε ησλ νηθνλνκηθψλ θξίζεσλ, ψζηε ε νηθνλνκία λα ζηαζεξνπνηείηαη θαη λα ιεηηνπξγεί νκαιά. Άιισζηε, ε θπξηαξρία ζην επίπεδν ηεο νηθνλνκηθήο επηζηήκεο ησλ αξρψλ ηνπ θευλζηαλνχ ππνδείγκαηνο ζηελ κεηαπνιεκηθή πεξίνδν ήηαλ απηή, πνπ ζπλέβαιιε απνθαζηζηηθά ζηελ πηνζέηεζε ηνπο απφ πνιιέο θπβεξλήζεηο σο βαζηθψλ ζπζηαηηθψλ ηεο παξέκβαζεο ηνπο ζηελ νηθνλνκία. Πέξα, βέβαηα, απφ ην επηζηεκνληθφ επίπεδν, ε νκαιή ιεηηνπξγία ηεο νηθνλνκίαο ζε εζληθφ επίπεδν, κε βάζε ηελ παξέκβαζε ηνπ θξάηνπο κέζσ θευλζηαλψλ πνιηηηθψλ, ζα έρεη επεξγεηηθέο επηδξάζεηο θαη ζηελ επξχηεξε θνηλσλία, θαζψο νη κεηαβηβάζεηο πφξσλ απφ απηφ πξνο ηελ θνηλσλία πξνσζνχλ ηελ θνηλσληθή επεκεξία θαη, θαηά ζπλέπεηα, ηελ θνηλσληθή ζπλνρή. β) Σν πνιηηηθό θαη ηδενινγηθό πιαίζην ζηελ κεηαπνιεκηθή πεξίνδν Πέξα, βέβαηα, απφ ηελ νηθνλνκία νπζηαζηηθέο εμειίμεηο ππήξμαλ θαη ζην πεδίν ηεο πνιηηηθήο αιιά θαη ηεο ηδενινγίαο ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο ηεο Γχζεο. Βαζηθφ ξφιν ζε απηέο ηηο εμειίμεηο έπαημαλ γεγνλφηα, φπσο ε εθδήισζε ηεο νηθνλνκηθήο χθεζεο ην 1929 ζε παγθφζκην επίπεδν, ε κεγάιε αλάπηπμε ηνπ θνηλσληθν πνιηηηθνχ ππνδείγκαηνο, πνπ βαζηδφηαλ ζηνλ ζνζηαιηζκφ θαη ηνλ θνκκνπληζκφ, θπξίσο ζηελ νβηεηηθή Έλσζε, αιιά θαη ν Β Παγθφζκηνο Πφιεκνο. Σα γεγνλφηα απηά πξνθάιεζαλ, κε ηε ζεηξά ηνπο, ηελ εκθάληζε θαηλνκέλσλ φπσο ε εκθάληζε κεγάισλ πνζνζηψλ αλεξγίαο θαη θηψρεηαο ζηηο ρψξεο ηεο Γχζεο, ε πξσηφγλσξε θηλεηνπνίεζε πιεζπζκηαθψλ καδψλ, πνπ ζηήξηδαλ ηελ θνηλσληθή ηνπο χπαξμε ζηε κηζζσηή εξγαζία ζηε βάζε επψδπλσλ, γηα ην θαπηηαιηζηηθφ ζχζηεκα, αηηεκάησλ, νη ηεξάζηηεο θαηαζηξνθέο πνπ επήιζαλ εμαηηίαο ηνπ πνιέκνπ, ε αλάδεημε θηλεκάησλ αληίζηαζεο ζηηο ρψξεο ηεο Δπξψπεο κε ξηδνζπαζηηθφ ραξαθηήξα θαη ε κεγάιε ελίζρπζε ησλ θαη ζνζηαιηζηηθψλ θαη θνκκνπληζηηθψλ ηδεψλ ζηηο ρψξεο ηεο Γχζεο, ράξε ζηελ χπαξμε ηνπ επηηπρεκέλνπ πξνηχπνπ ηεο νβηεηηθήο Έλσζεο εθείλε ηελ πεξίνδν. 16

17 Σα λέα απηά δεδνκέλα ελίζρπζαλ ηελ ηάζε παξέκβαζεο ηνπ θξάηνπο ζηνπο θνηλσληθνχο ζρεκαηηζκνχο κε ζηφρν ηελ ζχδεπμε ηεο νκαιήο ιεηηνπξγίαο ηεο θνηλνβνπιεπηηθήο δεκνθξαηίαο κε ηελ ιεηηνπξγηθφηεηα θαη ηελ δηαηήξεζε ηνπ θαπηηαιηζηηθνχ ππνδείγκαηνο. Άιισζηε, ε απεηιή ηνπ αληίπαινπ ζνζηαιηζηηθνχ πξνηχπνπ, πνπ ελζάξθσλε ε νβηεηηθή Έλσζε, γηα ηηο θνηλσλίεο ηεο Γχζεο ήηαλ έλα πνιχ ηζρπξφ επηρείξεκα γηα ηα πεξηζζφηεξα θξάηε ηεο Γχζεο, ψζηε λα επέκβνπλ δξαζηηθά πξνζπαζψληαο λα αλαβαζκίζνπλ θαη λα εθζπγρξνλίζνπλ ην δηθφ ηνπο θνηλσληθφ, πνιηηηθφ θαη νηθνλνκηθφ πξφηππν (Hobsbawm, 1995: 307). Ο Φπρξφο πφιεκνο ζα αλαδείμεη, ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο κε δξακαηηθφ ηξφπν, ηελ αδήξηηε αλάγθε απηήο ηεο παξέκβαζεο κε ζηφρν λα εληζρπζεί ην γφεηξν θαη ε ίδηα ε χπαξμε ηνπ θαπηηαιηζηηθνχ ππνδείγκαηνο ζε ζρέζε, βέβαηα, θαη κε ηελ δεκνθξαηηθή δηάζηαζε ηνπ. Βαζηθφο κνριφο γηα ηελ επίηεπμε ησλ παξαπάλσ ζηφρσλ είλαη ε πξνζπάζεηα ελζσκάησζεο ησλ ξηδνζπαζηηθνπνηεκέλσλ ζηξσκάησλ ηεο θνηλσλίαο ζην θπξίαξρν ηδενινγηθν πνιηηηθφ πιαίζην, πνπ ραξαθηεξηδφηαλ απφ ηελ ζπλχπαξμε θαπηηαιηζκνχ θαη δεκνθξαηίαο. Η πξνζπάζεηα απηή βαζίζζεθε ζε κηα θεληξηθή ζπλαίλεζε κεηαμχ ησλ ζπληεξεηηθψλ θαη ησλ πξννδεπηηθψλ πνιηηηθψλ δπλάκεσλ ζηηο πεξηζζφηεξεο αλαπηπγκέλεο ρψξεο ηεο Γχζεο (Hobsbawm, 1995: 361). Κιαζζηθφ παξάδεηγκα ηεο ζπγθεθξηκέλεο δηαδηθαζίαο ελζσκάησζεο απνηειεί ε αλαγλψξηζε θαη ε ελίζρπζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ ζπλδηθάησλ απφ ην θξάηνο ζε αξθεηέο ρψξεο θαηά ηε δηάξθεηα αιιά θαη κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν (Mathias-Davis, 1996: 159). Η δηεπζέηεζε απηή είρε σο ζηφρν, ζε πνιηηηθφ επίπεδν, λα νξηνζεηήζεη θαη, επνκέλσο, λα ακβιχλεη ηηο δηεθδηθήζεηο ησλ εξγαδνκέλσλ κέζα ζ έλα πιαίζην πνπ ζα απνζθνπνχζε, θπξίσο, ζε νηθνλνκηθά θαη ζεζκηθά νθέιε θαη φρη ζηελ ξηδηθή ακθηζβήηεζε ηνπ θαπηηαιηζκνχ ζπλνιηθά σο ζπζηήκαηνο. ηα πιαίζηα απηά ηεο πξνζπάζεηαο ειέγρνπ θαη ζεζκνπνίεζεο ηεο ξηδνζπαζηηθήο δπλακηθήο θνηλσληθψλ νκάδσλ θαζηεξψζεθαλ, ζ φια ζρεδφλ ηα αλεπηπγκέλα θαπηηαιηζηηθά θξάηε, θνξπνξαηηζηηθνί ζεζκνί, πνπ σο ζθνπφ είραλ λα πξνσζνχλ ηελ δηαβνχιεπζε κεηαμχ θπβεξλήζεσλ, εξγνδνηψλ θαη εξγαηηθψλ ζπλδηθάηψλ γηα βαζηθά ζέκαηα ζε θεληξηθφ επίπεδν. Σν απνηέιεζκα ήηαλ ε επίηεπμε ζπκθσληψλ γηα ηελ επξχηεξε ιεηηνπξγία ησλ θνηλσληθψλ νηθνλνκηθψλ θαη πνιηηηθψλ ζεζκψλ ζηα ζπγθεθξηκέλα θξάηε (Teaque-Crahl, 1992: 67). Παξάιιεια, νη ζεζκνί απηνί, ζην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο κεηαπνιεκηθήο πεξηφδνπ, ππνζηεξίρζεθαλ απφ ζνζηαιδεκνθξαηηθέο πνιηηηθέο (πνπ αθνινπζήζεθαλ αθφκα θαη απφ Γεμηέο ζπληεξεηηθέο θπβεξλήζεηο), πνπ ζηφρεπαλ, θαηά θφξνλ, ζε ηαθηηθέο απηνζπγθξάηεζεο ησλ ζπιινγηθψλ ππνθεηκέλσλ, 17

18 επηρεηξήζεσλ θαη εξγαδνκέλσλ, ζην πεδίν ηεο θνηλσληθήο αληηπαξάζεζεο. Η θπξηαξρία ησλ ζνζηαιδεκνθξαηηθψλ πνιηηηθψλ ζηα κεηαπνιεκηθά ρξφληα ελζσκάησλε, αθξηβψο, απηή ηελ πξνζπάζεηα απφ ην θξάηνο λα ζπκβηβάζεη ηα ζπκθέξνληα ησλ θνηλσληθψλ πιεηνςεθηψλ ζηηο θαπηηαιηζηηθέο δεκνθξαηίεο ησλ αλαπηπγκέλσλ θξαηψλ κε ηηο πνιηηηθέο νκαιήο ιεηηνπξγίαο ηνπ επξχηεξνπ ζπζηήκαηνο ησλ θξαηψλ απηψλ (Νovak, 1988: 159). Σα νθέιε απ απηή ηελ πνιχπινθε δηαδηθαζία εμηζνξξφπεζεο δηάθνξσλ θαη, θαηά βάζε, αληηθξνπφκελσλ θνηλσληθψλ θαη νηθνλνκηθψλ ζπκθεξφλησλ, δηακνηξάδνληαλ κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ, πνπ έπαηξλαλ ηε κεξίδα ηνπ ιένληνο, αιιά θαη ησλ εξγαδνκέλσλ, πνπ, αλαινγηθά, έπαηξλαλ θαη απηνί έλα ζεκαληηθφ κεξίδην βειηηψλνληαο αξθεηά ην επίπεδν ηεο δσήο ηνπο (Novak, 1988: 144). Μάιηζηα, πνιινί εξεπλεηέο κίιεζαλ γηα αχμεζε ησλ κεζαίσλ ζηξσκάησλ ησλ θνηλσληψλ, σο απνηέιεζκα αθξηβψο απηήο ηεο ζεκαληηθήο βειηίσζεο ηεο ζέζεο ελφο ζεκαληηθνχ κέξνπο ησλ κηζζσηψλ εξγαδνκέλσλ (Λχηξαο, 2000: ). Απηφ, ινηπφλ, πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ ζπλνιηθή ιεηηνπξγία ηνπ θξάηνπο ζηηο ρψξεο ηεο Γχζεο είλαη ε θπξηαξρία κηαο ζνζηαιδεκνθξαηηθήο θηινζνθίαο ζηηο πνιηηηθέο ηνπ, πνπ ζηεξηγκέλε ζε αξρέο φπσο ε θνηλσληθή ζπλαίλεζε θαη ε νπζηαζηηθή παξέκβαζε ζηα νηθνλνκηθά δξψκελα, θαηφξζσζε λα δεκηνπξγήζεη κηα θνηλσλία ζρεηηθά επεκεξνχζα θαη ζπλεθηηθή. Ο ζηφρνο ηεο παξέκβαζεο ήηαλ ε αλαδηαλνκή ησλ θεξδψλ, πνπ πξνέθππηαλ απφ ηελ ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο, ζηε βάζε ελφο δηθαηφηεξνπ ζπζηήκαηνο, ψζηε λα κεησζνχλ νη θνηλσληθέο αληζφηεηεο θαη λα εθιείςνπλ θαηλφκελα ζπλνιηθήο ακθηζβήηεζεο ηνπ θαπηηαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Παξάιιεια, ε αλαδηαλνκή ηνπ παξαγφκελνπ πξντφληνο ζε δηθαηφηεξε βάζε θαη ε κείσζε ησλ θνηλσληθψλ αληζνηήησλ, πνπ πξνέθπςε εμ απηήο, νδήγεζε ζε κηα αλαβάζκηζε θαη ελίζρπζε ησλ ζεζκψλ ηεο θνηλνβνπιεπηηθήο δεκνθξαηίαο, πνπ ήηαλ ην θπξίαξρν πνιηηηθφ ζχζηεκα ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο. Δπίζεο, ην θξάηνο ζα εγγπεζεί πνιηηηθά ηελ δηαζθάιηζε ησλ θνηλσληθψλ δηθαησκάησλ γηα φινπο ηνπο πνιίηεο ησλ αλαπηπγκέλσλ θξαηψλ, πξνζπαζψληαο θαη κε απηφλ ηνλ ηξφπν λα εληζρχζεη ηελ δηαδηθαζία θνηλσληθήο ελζσκάησζεο επξχηεξσλ ζηξσκάησλ. Έηζη, ν πνιίηεο πηα έρεη ζνβαξφ θίλεηξν λα ζπκκεηέρεη ζηηο επξχηεξεο πνιηηηθέο δηαδηθαζίεο κέζσ ζεζκψλ, φπσο ηα θφκκαηα θαη εξγαηηθά ζπλδηθάηα, θαζψο απηέο, κέζσ θαη ηεο θξαηηθήο παξέκβαζεο, εγγπψληαη ηελ δηθαηφηεξε ιεηηνπξγία ησλ ζεζκψλ ηνπ θαπηηαιηζκνχ θαη ηελ δηθαηφηεξε θαηαλνκή ησλ πξντφλησλ ηνπ ζπζηήκαηνο. Οπζηαζηηθά, δειαδή, ζηελ κεηαπνιεκηθή απηή πεξίνδν έρνπκε κηα επηηπρή ζχδεπμε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο θνηλνβνπιεπηηθήο δεκνθξαηίαο 18

19 θαη ηνπ θαπηηαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο ζηε βάζε κηαο επξχηεξεο ζπλαίλεζεο, πνπ δηήξθεζε, πεξίπνπ, κέρξη ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70. γ) Οη θνηλωλίεο ηεο κεηαπνιεκηθήο πεξηόδνπ Οη θνηλσλίεο ησλ θξαηψλ ηεο Γχζεο ζηελ πεξίνδν απηή επεξεάζηεθαλ άκεζα απφ ηηο εμειίμεηο ζηελ νηθνλνκία, ηελ παξαγσγή θαη ηελ πνιηηηθή θαη ηαπηφρξνλα νη δηεξγαζίεο, πνπ ζεκεηψζεθαλ ζε απηέο, επεξέαζαλ, κε ηε ζεηξά ηνπο, ηα παξαπάλσ πεδία. Πξφθεηηαη, δειαδή, γηα κηα δηαδηθαζία αλαηξνθνδφηεζεο, πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ αιιειεπίδξαζε πνιιψλ παξαγφλησλ ζε δηάθνξα πεδία ησλ θνηλσληψλ απηψλ θαη ε νπνία έδσζε ην ζηίγκα ζε νιφθιεξε ηελ κεηαπνιεκηθή πεξίνδν. Βαζηθφ ξφιν ζηελ δηαδηθαζία απηή ηεο αλαηξνθνδφηεζεο ησλ εμειίμεσλ ζηελ νηθνλνκία θαη ηελ πνιηηηθή έπαημαλ νη εμειίμεηο ζε δχν θαίξηνπο ηνκείο ησλ θνηλσληψλ ηεο Γχζεο. Ο πξψηνο ηνκέαο αθνξά ηελ θνηλσληθή πνιηηηθή θαη ηελ κνξθή, πνπ πήξε απηή ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίνδν σο αλαπφζπαζην θνκκάηη ησλ επξχηεξσλ εμειίμεσλ, ελψ ν δεχηεξνο ηνκέαο πεξηθιείεη ηηο εμειίμεηο, πνπ εκθαλίδνληαη ζπγθεθξηκέλεο θνηλσλίεο, θαη ηηο θπξίαξρεο αμίεο, πνπ ηηο θαζνξίδνπλ. Η δηεξεχλεζε ησλ θξίζηκσλ δεηεκάησλ, πνπ ηέζεθαλ ζην πιαίζην ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο, θαζψο θαη ησλ βαζηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ, πνπ πξνζδηφξηζαλ ηηο θνηλσληθέο εμειίμεηο ηεο πεξηφδνπ, βνεζάεη ζηελ δηακφξθσζε κηαο πιεξέζηεξεο εηθφλαο γηα ην πνηα αθξηβψο ήηαλ ηα θνηλσληθά εθείλα δεδνκέλα, πνπ επλφεζαλ ηελ ηάζε ησλ δπηηθψλ θνηλσληψλ λα ελζσκαηψλνπλ επξχηεξα ζηξψκαηα ηνπ πιεζπζκνχ ζηνπο θφιπνπο ηνπο. i) Η θνηλωληθή πνιηηηθή Η βαζηθή εμέιημε, πνπ θαζφξηζε απνθαζηζηηθά ηελ δηαδηθαζία ζπλνιηθήο αλαπαξαγσγήο θαη ελίζρπζεο ηεο ζπλνρήο ησλ θνηλσληψλ ηεο Γχζεο ζηελ πεξίνδν κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν, ήηαλ ε αλάπηπμε θαη ε εδξαίσζε απηνχ πνπ νλνκάζζεθε «θξάηνο πξφλνηαο». Ο φξνο «θξάηνο πξφλνηαο» παξέπεκπε, θπξίσο, ζηε δηεχξπλζε ηεο παξέκβαζεο ηνπ θξάηνπο ζην θνηλσληθφ γίγλεζζαη κέζσ εθηεηακέλσλ δηαξζξσηηθψλ 19

20 πνιηηηθψλ, ελψ, ηαπηφρξνλα, απνηεινχζε θαη έλα ηδενιφγεκα θνξηηζκέλν κε ηδέεο θαη αμίεο θνηλσληθήο δηθαηνζχλεο θαη αιιειεγγχεο (ηαζηλφπνπινπ, 1992: 19). Βέβαηα, ηα πξψηα βήκαηα γηα ηελ ζεκειίσζε θαη νξηνζέηεζε ησλ ζεζκψλ θνηλσληθήο παξέκβαζεο, ζηε βάζε αξρψλ πξφλνηαο, ζηηο δπηηθέο θνηλσλίεο είραλ ήδε γίλεη απφ ηα ηέιε ηνπ 19 νπ αηψλα θαη ηηο αξρέο ηνπ 20 νπ αηψλα, ρσξίο, σζηφζν, απηά ηα βήκαηα λα ζεσξνχληαη ηδηαίηεξα ηνικεξά ή ξεμηθέιεπζα. Απιψο δηακφξθσζαλ ζηαδηαθά ην έδαθνο γηα ηελ εκθάληζε, κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν, ηεο «ρξπζήο επνρήο» ηνπ θξάηνπο πξφλνηαο, πνπ βαζίζηεθε ζε κηα επλντθή ζπγθπξία εμειίμεσλ ζηα αλαπηπγκέλα θξάηε, φπσο ήδε έρνπκε δεη. Παξάιιεια, ε ζηαδηαθή απηή αλάπηπμε ησλ ζεζκψλ ηνπ θξάηνπο πξφλνηαο αληαλαθινχζε, ζε κεγάιν βαζκφ, θαη ην κεηαπνιεκηθφ θιίκα ζπλαίλεζεο, πνπ είρε δηακνξθσζεί αλάκεζα ζην νξγαλσκέλν εξγαηηθφ θίλεκα, ηηο επηρεηξήζεηο θαη ην θξάηνο κε ζηφρν ηα ακνηβαία νθέιε γηα φινπο. Η βαζηθή ζέζε, πνπ θαζφξηδε ηελ παξέκβαζε ηνπ θξάηνπο ζηηο θνηλσληθέο δηαδηθαζίεο, ήηαλ πσο ζα έπξεπε απηή λα ζηεξίδεηαη ζε ζπλνιηθέο, ζεζκνζεηεκέλεο, παξεκβάζεηο, πνπ ζηφρν ζα είραλ λα θαιχπηνπλ ηηο αλάγθεο επξχηεξσλ ζηξσκάησλ ηνπ πιεζπζκνχ, δίλνληαο, βέβαηα, ηαπηφρξνλα έκθαζε ζηνπο πνιίηεο εθείλνπο πνπ δελ ήηαλ ζε ζέζε λα θαιχςνπλ κε δηθά ηνπο κέζα ηηο βαζηθέο ηνπο αλάγθεο (Oyen, 1986: 2). Παξάιιεια, απηή ε «πεξηζζφηεξν ηππνπνηεκέλε ζεζκηθή κνξθή» παξέκβαζεο ηνπ θξαηηθνχ κεραληζκνχ εξρφηαλ λα ππνθαηαζηήζεη ή θαη λα ζπκπιεξψζεη παξαδνζηαθέο κνξθέο θάιπςεο ησλ αλαγθψλ ησλ αλζξψπσλ κε βάζε εζηκηθά πιαίζηα (νηθνγέλεηα) (Γαζθαιάθεο, 1998: 3). Η ζπγθεθξηκέλε κνξθή, πνπ πήξε ε ζεζκηθή παξέκβαζε ηνπ θξάηνπο ζηνλ ηνκέα ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίνδν είρε δχν, θπξίσο, ζηφρνπο. Ο πξψηνο ζηφρνο ήηαλ ε αλαδηαλνκή ηνπ πξντφληνο, πνπ πξνέθππηε απφ ηελ ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο, πξνο φθεινο ησλ ιηγφηεξν επλνεκέλσλ θνηλσληθψλ ζηξσκάησλ. Απηφ ζήκαηλε φηη ην θξάηνο αλαγλψξηδε ηελ αδπλακία ησλ κεραληζκψλ ηεο αγνξάο λα ιεηηνπξγήζνπλ πξνο φθεινο ησλ θνηλσληθψλ πιεηνςεθηψλ, πξάγκα πνπ αλαπαξήγαγε θαη επέηεηλε ηηο θνηλσληθέο αληζφηεηεο. Καηά ζπλέπεηα, ην θξάηνο, ζηε βάζε απηήο ηεο αλαγλψξηζεο, απνθάζηζε λα πηνζεηήζεη ηελ πνιηηηθή ηεο κεηαθνξάο πφξσλ θαη ηεο παξνρήο δεκφζησλ θαη θνηλσληθψλ αγαζψλ πξνο ηηο θαηψηεξεο θνηλσληθέο ηάμεηο κε ηειηθφ ζθνπφ ηελ άκβιπλζε ησλ θνηλσληθψλ αληζνηήησλ (ηαζηλφπνπινπ, 1992: 23). Με άιια ιφγηα, νη δαπάλεο γηα ηελ θνηλσληθή πξνζηαζία ελίζρπζε εηζνδεκάησλ, παηδεία, θνηλσληθή αζθάιηζε, πγεία θ.ι.π - απνξξνθνχζαλ πηα έλα φιν θαη κεγαιχηεξν κέξνο ησλ ζπλνιηθψλ 20

21 δεκφζησλ δαπαλψλ. Έηζη, κέρξη ηελ δεθαεηία ηνπ 70 φια, ζρεδφλ, ηα αλαπηπγκέλα θξάηε είραλ γίλεη θξάηε πξφλνηαο, κε ελδεηθηηθφ ην γεγνλφο φηη ρψξεο, φπσο ε Γπηηθή Γεξκαλία, ε Γαιιία, ε Ιηαιία, ην Βέιγην θαη ε Οιιαλδία, δηέζεηαλ πάλσ απφ ην 60% ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ ηνπο ζηνλ ηνκέα ηεο θνηλσληθήο πξνζηαζίαο (Hobsbawm, 1995: ) Ο δεχηεξνο βαζηθφο ζηφρνο ηεο παξέκβαζεο ηνπ θξάηνπο ζην πεδίν ηεο θνηλσλίαο ήηαλ ν έιεγρνο ησλ θνηλσληθψλ ζηξσκάησλ, πνπ βξίζθνληαλ ζηε βάζε ηεο θνηλσληθήο θιίκαθαο. Οπζηαζηηθά, δειαδή, ε ρνξήγεζε παξνρψλ θαη ππεξεζηψλ πξνο απηά ηα ζηξψκαηα είρε σο βάζε θαη ηελ πξνζπάζεηα άκβιπλζεο θάζε πξνζπάζεηαο ξηδηθήο ακθηζβήηεζεο ηνπ επξχηεξνπ θαπηηαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Με απηφλ ηνλ ηξφπν επηδηψθνληαλ λα θαηαζηεί πην εχθνιε ε ελζσκάησζή ηνπο ζε απηφ κέζσ ηνπ ελζηεξληζκνχ ή ηεο παζεηηθήο απνδνρήο ησλ βαζηθψλ αμηψλ ηνπ θαη ε δηαηήξεζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο. Βέβαηα, παξά ηελ δηάζηαζε ηνπ ειέγρνπ, πνπ ελείρε ε παξέκβαζε ηνπ θξάηνπο ζηηο θνηλσληθέο δηεξγαζίεο, δελ είλαη δπλαηφλ λα αγλνεζνχλ ηηο ζεηηθέο επηπηψζεηο ηεο. Οη επηπηψζεηο απηέο είραλ λα θάλνπλ κε ην φηη, γηα παξάδεηγκα, πνιιέο αλαζθάιεηεο ησλ εξγαδνκέλσλ, φπσο ε πηζαλφηεηα ηεο αλεξγίαο θαη ε πηζαλφηεηα θάπνηαο ζνβαξήο αζζέλεηαο, πνπ ζα ηνπο απνκάθξπλαλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο θαη ζα κείσλαλ δξακαηηθά ην εηζφδεκα ηνπο, ακβιχλνληαλ ζεκαληηθά, δίλνληαο, έηζη, ζ απηνχο κηα αίζζεζε αζθάιεηαο απέλαληη ζην κέιινλ, πξάγκα πνπ ελίζρπε ηελ ζέιεζε ηνπο λα εληαρζνχλ νπζηαζηηθά ζηηο θνηλσληθέο θαη πνιηηηθέο δηεξγαζίεο. ii) Σν θνηλωληθό πεδίν ηεο κεηαπνιεκηθήο επνρήο Οη παξεκβάζεηο, βέβαηα, ηνπ θξάηνπο ζηηο θνηλσλίεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο επνρήο εθδειψζεθαλ ζηα πιαίζηα κηαο ζεηξάο εμειίμεσλ, πνπ αθνξνχζαλ ηφζν ηηο ίδηεο ηηο θνηλσλίεο φζν θαη ηελ νηθνλνκία αιιά θαη ηελ πνιηηηθή. Οη εμειίμεηο απηέο, πνπ επεξέαζαλ θαζνξηζηηθά ηηο θνηλσληθέο δηεξγαζίεο, πξνζδηνξίζηεθαλ νπζηαζηηθά απφ ηελ επηθξάηεζε ηεο πιήξνπο απαζρφιεζεο σο ηνπ θπξίαξρνπ πξνηχπνπ ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαζψο θαη απφ ηελ ζπλνιηθφηεξε αλαδηαλεκεηηθή παξέκβαζε ηνπ θξάηνπο ζηελ θνηλσλία. Η ζηαδηαθή, ινηπφλ, επηθξάηεζε ηνπ πξνηχπνπ ηεο πιήξνπο απαζρφιεζεο ζηηο ρψξεο ηεο Γχζεο έθεξε καδί ηεο ζηαζεξφηεηα θαη θαιέο ακνηβέο γηα ηνπο εξγαδφκελνπο αιιά θαη, ζρεηηθά, κηθξά πνζνζηά αλεξγίαο (1% κε 2% γηα ηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο), 21

22 πξάγκα πνπ είρε πνιχ ζεηηθέο ζπλέπεηεο γηα ηηο θνηλσλίεο επξχηεξα (Γεδνπζφπνπινο 2000: 88). Οη ζεηηθέο απηέο ζπλέπεηεο είραλ λα θάλνπλ κε ην φηη ηα πξαγκαηηθά εηζνδήκαηα ησλ κηζζσηψλ εξγαδνκέλσλ απμήζεθαλ ζεκαληηθά, πξάγκα πνπ έδσζε ψζεζε ζηε δήηεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, εληζρχνληαο έηζη ηελ δπλακηθή ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο. Σν γεγνλφο απηφ εμαζθάιηδε φηη «ε απψιεηα ηεο απαζρφιεζεο ζε έλα ηνκέα ηεο νηθνλνκίαο ζα αληηζηαζκηδφηαλ απφ επθαηξίεο απαζρφιεζεο ζε άιινπο» (Brenner, 1986: 77-79). Απηφ νδήγεζε ην θφζηνο ηεο απφιπζεο απφ ηελ εξγαζία ζε πνιχ ρακειά επίπεδα γηα ηνλ εξγαδφκελν, θαζψο ην πνζνζηφ θαη ε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ αλεξγίαο ήηαλ πνιχ κηθξά ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίνδν. Η εμέιημε απηή ζεκειίσζε γηα ηνπο εξγαδφκελνπο κηα ηζρπξή δηεθδηθεηηθή δχλακε, πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζε ζέκαηα, φπσο ε αχμεζε ησλ κηζζψλ, ε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο θαη ε άλνδνο ηνπ επηπέδνπ ηεο πνηφηεηαο δσήο. Παξάιιεια, κπνξνχκε λα επηζεκάλνπκε φηη, παξά ηελ δηάζηαζε ηνπ θνηλσληθνχ ειέγρνπ πνπ ελππάξρεη ζηε ιεηηνπξγία ηνπ θξάηνπο πξφλνηαο ζηα κεηαπνιεκηθά ρξφληα, δελ κπνξνχκε λα παξαγλσξίζνπκε ηηο βειηηψζεηο πνπ απηφ επέθεξε ζηε δσή ελφο κεγάινπ κέξνπο ησλ εξγαδφκελσλ ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο. Οη βειηηψζεηο απηέο ζηεξίρζεθαλ ζηελ νπζηαζηηθή ιεηηνπξγία ηνπ θξάηνπο πξφλνηαο σο παξάιιεινπ, κε ηελ αγνξά εξγαζίαο, κνρινχ θνηλσληθήο αλάπηπμεο, πνπ βαζίζζεθε ζηελ παξνρή αγαζψλ ζε επξχηεξα ζηξψκαηα πνιηηψλ κέζσ αλαδηαλεκεηηθψλ πνιηηηθψλ. Καηά ζπλέπεηα, ηα πξαγκαηηθά εηζνδήκαηα άξρηζαλ λα απμάλνληαη ζεκαληηθά βειηηψλνληαο, έηζη, θαη αξρήλ, ην δηαηξνθηθφ επίπεδν ηεο πιεηνςεθίαο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο. Η παγίσζε ηεο βειηίσζεο ηνπ δηαηξνθηθνχ επηπέδνπ είρε σο ζπλέπεηα ηελ ζηαδηαθή αχμεζε ηεο δήηεζεο ησλ ζηξσκάησλ απηψλ γηα θαηαλαισηηθά αγαζά, πνπ παιηφηεξα ήηαλ πξνλφκην κνλάρα ησλ αλψηεξσλ ηάμεσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ην απηνθίλεην θαη νη νηθηαθέο ζπζθεπέο. Όηαλ, δε, θαη ζ απηφλ ηνλ ηνκέα ηεο δήηεζεο επήιζε θάπνηνο θνξεζκφο, ε ηάζε ζηξάθεθε πξνο ηελ αγνξά ππεξεζηψλ θαη άιισλ αγαζψλ, πνπ αθνξνχζαλ ηνλ ειεχζεξν ρξφλν ηνπο (γηα παξάδεηγκα δηαθνπέο ζην εμσηεξηθφ) (Brenner, 1986: 77-79). Βέβαηα, ε ζπγθεθξηκέλε βειηίσζε ηνπ επηπέδνπ δσήο ησλ εξγαδνκέλσλ δελ απεηινχζε ηηο «...δνκέο θαη ηελ θαηαλνκή ηεο αληζφηεηαο θαη ηνπ πινχηνπ...», θαζψο, «...φζν θαηξφ ε πίηα [.η.ζ ηεο απμεκέλεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ησλ θεξδψλ] ζπλέρηζε λα κεγαιψλεη, νη θησρνί ζα έπαηξλαλ έλα κεγαιχηεξν θνκκάηη απ φηη πξηλ...» (Novak, 1988: 174). Χζηφζν, ήηαλ κηα ππαξθηή εμέιημε, φπσο πξνθχπηεη θαη απφ ην γεγνλφο φηη, απφ ην 1950 έσο ην 1975 πεξίπνπ, ην εηζφδεκα θαηά άηνκν ζηηο αλαπηπγκέλεο θαπηηαιηζηηθέο 22

23 ρψξεο απμήζεθε θαηά κέζν φξν 3%, θαζψο ζηε δεθαεηία ηνπ 50 ε αχμεζε αλήιζε γχξσ ζην 2% θαη ζηε δεθαεηία ηνπ 60 γχξσ ζην 3,4%. Παξάιιεια, ην κεξίδην ησλ επελδχζεσλ, ζηα πιαίζηα ησλ θξαηηθψλ πξνυπνινγηζκψλ, πνπ γίλνληαλ γηα ηε δηαηήξεζε ηνπ εηζνδήκαηνο ησλ εξγαδνκέλσλ απμήζεθε απφ 8,3% ην 1962, ζην 11,4% ην 1972, πξάγκα, πνπ, επίζεο, δείρλεη κηα πξνζπάζεηα ελίζρπζεο ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ ησλ κηζζσηψλ εξγαδνκέλσλ (Marglin-Schor, 1991: 60-61). Η δηαδηθαζία απηή πξνψζεζεο ηεο ζχγθιηζεο ησλ εηζνδεκάησλ θαη ηεο ζεζκνπνηεκέλεο παξνρήο δεκφζησλ θαη θνηλσληθψλ αγαζψλ απφ ην θξάηνο, φπσο ε πγεία θαη ε εθπαίδεπζε, επλφεζε νπζηαζηηθά ηελ θνηλσληθή ζπλνρή ησλ αλαπηπγκέλσλ θξαηψλ. Οη κεγάιεο θνηλσληθέο αληζφηεηεο, πνπ αλαπηχρζεθαλ ζηα πιαίζηα ηνπ θαπηηαιηζκνχ ζηνλ 19 ν αηψλα θαη ζηηο αξρέο ηνπ 20 ν, απνηεινχζαλ, ελ πνιινίο, παξειζφλ, θαζψο ακβιχλζεθαλ ζε κεγάιν βαζκφ. Οη θνηλσλίεο ησλ θξαηψλ ηεο Γχζεο δηαθξίλνληαλ, πηα, απφ κηα ηάζε αχμεζεο ησλ κεζαίσλ ζηξσκάησλ θαη κείσζεο ησλ άθξσλ ηεο θνηλσληθήο ππξακίδαο, ρσξίο, βέβαηα, λα ππνλννχκε φηη νη αληζφηεηεο εμαιείθζεθαλ. Οη θνηλσληθέο αληζφηεηεο ζπλέρηζαλ λα ππάξρνπλ, φκσο, πηα ε έθηαζε ηνπο δελ ήηαλ ηέηνηα, πνπ λα ζέηεη ζε θίλδπλν ηελ θνηλσληθή ζπλνρή θαη ηελ χπαξμε ηνπ θαπηηαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Σειεηψλνληαο, κπνξνχκε λα ζπκπεξάλνπκε φηη γηα ηξηάληα, πεξίπνπ, ρξφληα κεηά ηνλ πφιεκν παξαηεξήζεθε ζηα αλαπηπγκέλα θαπηηαιηζηηθά θξάηε κηα πξνζπάζεηα ειέγρνπ θαη κείσζεο ησλ θνηλσληθψλ αληζνηήησλ θαη ησλ ζπλεπεηψλ ηνπο, φπσο ε θηψρεηα, κε ζηφρν ηε δηαηήξεζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη ηεο θαιήο ιεηηνπξγίαο ηνπ θαπηηαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Η πξνζπάζεηα απηή, παξάιιεια, αλαδηακφξθσζε θαη ηελ ζρέζε αλάκεζα ζηηο ίδηεο ηηο θνηλσλίεο θαη ζηα κέιε ηνπο. Οη θνηλσλίεο πηα αλαγλσξίδνπλ θαη ζεζκνπνηνχλ ηελ επζχλε ηνπο απέλαληη ζηα άηνκα πνιίηεο, θάηη πνπ εληζρχεη ηελ έλλνηα ηεο ζπιινγηθφηεηαο θαη ηεο θνηλσληθήο αιιειεγγχεο έλαληη ηεο αηνκηθφηεηαο (Υιέηζνο Ρνκπφιεο, 1995: 12). Όκσο, απηέο νη εμειίμεηο ζηεξίρζεθαλ ζε έλαλ θνηλσληθφ ζπκβηβαζκφ, πνπ ήηαλ ην απνηέιεζκα ελφο ζπλδπαζκνχ επλντθψλ γεγνλφησλ ζε φια ηα πεδία ησλ θνηλσληψλ ηεο αλαπηπγκέλεο Γχζεο, πνπ έκειιε, σζηφζν, λα έρεη πεξηνξηζκέλε δηάξθεηα. Πσο ζα κπνξνχζε, άιισζηε, λα γίλεη δηαθνξεηηθά, αθνχ ν ζπγθεθξηκέλνο ζπκβηβαζκφο βαζίζζεθε ζε κηα εμηζνξξφπεζε αληηθξνπφκελσλ θνηλσληθψλ ζπκθεξφλησλ, πνπ δελ ζα δηαξθνχζε πέξα απφ ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70 πεξίπνπ, νπφηε θαη είρακε ζεκαληηθέο εμειίμεηο ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο πνπ αλέηξεςαλ ηελ ζπγθεθξηκέλε ηζνξξνπία θαη είραλ θαζνξηζηηθή επίδξαζε ζηηο επξχηεξεο θνηλσληθέο εμειίμεηο. 23

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ.

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ. ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Ο : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΔΙΑΚΤΜΑΝΕΙ ΠΛΗΘΩΡΙΜΟ - ΑΝΕΡΓΙΑ 9.1. ΕΡΩΣΗΕΙ ΩΣΟΤ ΛΑΘΟΤ Για ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ, να γπάτεηε ζηην κόλλα ζαρ ηον απιθμό ηηρ καθεμιάρ

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 2017

Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 2017 www.romvos.edu.gr Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 217 ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σσζηφ β. Λάζνο γ. Λάζνο δ. Σσζηφ ε. Σσζηφ Α2.

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ Να σαπακηηπίζεηε ηιρ πποηάζειρ, πος ακολοςθούν, υρ ππορ ηην οπθόηηηά ηοςρ, με ηην ένδειξη Σωστό ή Λάθος 1. ηελ αξραία Ρώκε νη πιεβείνη δελ είραλ αξρηθά

Διαβάστε περισσότερα

Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα.

Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα. ΘΔΚΑ 1 Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα. Β) Λα ζπδεηεζεί ην παξάδνμν ηεο θεηδνχο. ΘΔΚΑ 2 Λα εμαρζεί ε βξαρπρξφληα θακπχιε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1379/50 1. Όηαλ ινηπόλ ήξζαλ [νη πξέζβεηο ζηελ Αζήλα], αθνύ ζπλέιαβαλ νη Αζελαίνη θαη ηνπο πξέζβεηο σο ππνθηλεηέο ζηάζεο θαη όζνπο έπεηζαλ [νη πξέζβεηο], ηνπο ζπγθέληξσζαλ γηα αζθάιεηα ζηελ Αίγηλα.

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΖΜΑ ΣΔΣΑΡΣΟ Ζ ΑΣΑΘΔΗΑ ΣΟΤ ΠΑΓΚΟΜΗΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ

ΜΑΘΖΜΑ ΣΔΣΑΡΣΟ Ζ ΑΣΑΘΔΗΑ ΣΟΤ ΠΑΓΚΟΜΗΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΜΑΘΖΜΑ ΣΔΣΑΡΣΟ Ζ ΑΣΑΘΔΗΑ ΣΟΤ ΠΑΓΚΟΜΗΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΣΟ ΝΔΟ ΠΑΓΚΟΜΗΟ ΤΣΖΜΑ Ζ λέα επνρή ηεο νηθνλνκίαο ηεο αγνξάο, πνπ ζπλνδεχεηαη κε ην άλνηγκα ησλ δηεζλψλ αγνξψλ θαη ησλ ζπλφξσλ ησλ εζληθψλ νηθνλνκηψλ απνηειεί

Διαβάστε περισσότερα

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861 Οπγάνωζη και διοίκηζη ηοςπιζηικών επισειπήζεων (ξενοδοσεία, ηοςπιζηικά γπαθεία ) Α) ΑΔΙ ΣΔΙ και Β) ΑΠΟΦΟΙΣΟΙ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ και ΜΔΣΑΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ρν πξόγξακκα απηό ζρεδηάζηεθε γηα

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ (Δλδεηθηηθέο Απαληήζεηο) ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σωζηό β. Λάζνο

Διαβάστε περισσότερα

Οι ζηαηιζηικέρ για ηη Γιά Βίος Μάθηζη (ΓΒΜ): η θέζη ηηρ Δλλάδαρ ανάμεζα ζε σώπερ ηος. εςπωπαϊκού Νόηος και Βοππά

Οι ζηαηιζηικέρ για ηη Γιά Βίος Μάθηζη (ΓΒΜ): η θέζη ηηρ Δλλάδαρ ανάμεζα ζε σώπερ ηος. εςπωπαϊκού Νόηος και Βοππά ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΔΝΗΜΔΡΩΗ ΓΔΛΣΙΟ 2/2014 Υπό την Εποπτεία του Υπουργείου Εργαςίασ, Κοινωνικήσ Αςφάλιςησ & Πρόνοιασ Πατδνχζε Χ. Ινχιηνο 2014 Οι ζηαηιζηικέρ για ηη Γιά Βίος Μάθηζη (ΓΒΜ): η θέζη ηηρ Δλλάδαρ ανάμεζα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 Σν ΚΔ.ΔΛ.Π.ΝΟ., Γξαθείν Θεζζαινλίθεο θαη ε Γηεύζπλζε Γεκόζηαο Τγείαο ηεο

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0046/92 92 Σημείο 8 (8) Οη βηηακίλεο, ηα αλόξγαλα ζπζηαηηθά θαη άιιεο νπζίεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε ζε ζπκπιεξώκαηα δηαηξνθήο ή γηα πξνζζήθε ζε ηξόθηκα φπσο ηα παξαζθεπάζκαηα γηα βξέθε

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Μπριζκόλας. Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E.

Γεώργιος Μπριζκόλας. Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E. Γεώργιος Μπριζκόλας Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E. Τηνζέηεζε Γηεζλψλ Πξνηχπσλ απφ ηε Βηνκεραλία Εθελοντικά πρότυπα Υποχρεωτική νομοθεσία ISO 9001 ISO14001 ISO 50001 OHSAS 18001 ISO

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ»

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη Ανθρώπινου Δυναμικοφ «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» Εταιρεία Ένταςησ Γνώςησ Αριςτοτελείου Πανεπιςτημίου Θεςςαλονίκησ Δια Βίου Μάθηςη Νόκνο:

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους Κεθάιαην 0 Ελαχιστοποίηση του κόστους Ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θόζηνπο Μηα επηρείξεζε ειαρηζηνπνηεί ην θόζηνο ηεο αλ παξάγεη νπνηνδήπνηε δεδνκέλν επίπεδν πξντόληνο y 0 ζην κηθξόηεξν δπλαηό ζπλνιηθό θόζηνο. Τν

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν»

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Γεώργιος Μπάληας, Οικονομικό Πανεπιζηήμιο Αθηνών Προκόπης Θεοδωρίδης, Πανεπιζηήμιο Παηρών Ταπηόηεηα ηεο έξεπλαο Σθνπόο: Αλίρλεπζε ηεο αγνξαζηηθήο ζπκπεξηθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

β) (βαζκνί: 2) Έζησ όηη ε ρξνλνινγηθή ζεηξά έρεη κέζε ηηκή 0 θαη είλαη αληηζηξέςηκε. Δίλεηαη ην αθόινπζν απνηέιεζκα από ην EViews γηα ηε :

β) (βαζκνί: 2) Έζησ όηη ε ρξνλνινγηθή ζεηξά έρεη κέζε ηηκή 0 θαη είλαη αληηζηξέςηκε. Δίλεηαη ην αθόινπζν απνηέιεζκα από ην EViews γηα ηε : 1 ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΘΟΥΝ 2 ΑΠΟ ΤΑ 3 ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ 1 α) (βαζκνί: 3) Έζησ όηη ε ρξνλνινγηθή ζεηξά είλαη ζηάζηκε, αληηζηξέςηκε θαη αθνινπζεί ην ΑR(1) ππόδεηγκα. Να βξεζνύλ ε κέζε ηηκή, ε δηαζπνξά θαη ε απηνζπζρέηηζε

Διαβάστε περισσότερα

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2 TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 Δημιουργία σελίδων και βιβλίων Έλα θαηλνύξην βηβιίν πεξηέρεη κία άδεηα ζειίδα κε έλα άδεην background. Δελ κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Σηηο παξαθάησ γξακκέο εθαξκόζηε ηε κνξθνπνίεζε πνπ πεξηγξάθνπλ Γξακκή κε έληνλε γξαθή Γξακκή κε πιάγηα γξαθή Γξακκή κε ππνγξακκηζκέλε γξαθή Γξακκή κε Arial Font κεγέζνπο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ

ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ Έξεπλεο Οηθνλνκηθήο πγθπξίαο ΙΟΒΔ - DG ECFIN Μάηνο 2011 H Έξεπλα θαηαλαισηώλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (1) Μέξνο ηνπ Δλαξκνληζκέλνπ Πξνγξάκκαηνο Δξεπλώλ ηεο ΔΔ από ην 1972

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο:

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Σύνθεζη ηαλανηώζεων Α. Σύλζεζε δύν α.α.η ηεο ίδιας ζστνόηηηας Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Η απνκάθξπλζε

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΡΙΑ ΛΤΔΙ ΓΙΑΓΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2

ΑΡΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΡΙΑ ΛΤΔΙ ΓΙΑΓΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2 ΑΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΙΑ ΛΤΔΙ ΙΑΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2 1: Λάζος (είλαη ηζνζθειήο ππεξβνιή) Α2: Λάζος (ην ζεηηθό πξόζεκν ζεκαίλεη όηη ε Πνζνζηηαία Μεηαβνιή Δηζνδήκαηνο θαη ε Πνζνζηηαία Μεηαβνιή Πνζόηεηαο ήηαλ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΙΣΗΜΟΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ 4 ν δηεζλέο επηζηεκνληθφ ζπλέδξην

ΔΠΙΣΗΜΟΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ 4 ν δηεζλέο επηζηεκνληθφ ζπλέδξην ΔΠΙΣΗΜΟΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ 4 ν δηεζλέο επηζηεκνληθφ ζπλέδξην Ο ΡΟΛΟ ΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΗΜΔΡΑ: ΚΡΙΣΙΚΔ ΠΡΟΔΓΓΙΔΙ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΔΙ Αζήλα, 10-11 Ννεκβξίνπ 2011 Η ΚΡΙΗ ΣΟΤ ΜΟΝΔΣΑΡΙΣΙΚΟΤ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΖ ΚΑΗ ΣΡΗΣΟ ΚΟΜΟ- ΜΑΘΖΜΑ ΠΡΧΣΟ:

ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΖ ΚΑΗ ΣΡΗΣΟ ΚΟΜΟ- ΜΑΘΖΜΑ ΠΡΧΣΟ: ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΖ ΚΑΗ ΣΡΗΣΟ ΚΟΜΟ- ΜΑΘΖΜΑ ΠΡΧΣΟ: ΓΗΑ ΣΖΝ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΖ ΔΗΑΓΧΓΖ ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο ηνπ 20νπ αηψλα θαη ζηηο αξρέο ηνπ 21νπ ε θπξίαξρε ιέμε ε νπνία πξνζδηνξίδεη ηηο δηεζλείο νηθνλνκηθέο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο Έξγν ελέξγεηα 3 (Λύζε) Σώκα κάδαο m = 4Kg εξεκεί ζηε βάζε θεθιηκέλνπ επηπέδνπ γσλίαο θιίζεο ζ κε εκζ = 0,6 θαη ζπλζ = 0,8. Τν ζώκα αξρίδεη λα δέρεηαη νξηδόληηα δύλακε θαη μεθηλά λα αλεβαίλεη ζην θεθιηκέλν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ 24 ο ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΑΙΓΙΑΣΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΧΓΗ ΣΗ ΤΓΔΙΑ ΠΙΝΟΤΛΑ ΔΤΡΤΓΙΚΗ ΒΑΡΚΑΡΗ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΖΜΑ ΓΔΤΣΔΡΟ: ΜΗΑ ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΓΡΟΜΖ

ΜΑΘΖΜΑ ΓΔΤΣΔΡΟ: ΜΗΑ ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΓΡΟΜΖ ΜΑΘΖΜΑ ΓΔΤΣΔΡΟ: ΜΗΑ ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΓΡΟΜΖ Γηα λα κπνξέζνπκε λα θαηαλνήζνπκε ηε ζεκαζία, ηελ ηζηνξηθή δηάζηαζε ηεο παγθνζκηνπνίεζεο, αιιά θαη λα ζπλάγνπκε ζπκπεξάζκαηα γηα ηε ζεκεξηλή θάζε θαη ην είδνο ηεο παγθνζκηνπνίεζεο,

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ Κεθάλαιο 7 Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ 1 Προζθορά ανηαγωνιζηικού κλάδοσ Πώο πξέπεη λα ζπλδπαζηνύλ νη απνθάζεηο πξνζθνξάο ησλ πνιιώλ επηκέξνπο επηρεηξήζεσλ ελόο αληαγσληζηηθνύ θιάδνπ γηα λα βξνύκε ηελ θακπύιε πξνζθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

Δράζεις Πρόνοιας ζηη Νέα Προγραμμαηική Περίοδο

Δράζεις Πρόνοιας ζηη Νέα Προγραμμαηική Περίοδο Δράζεις Πρόνοιας ζηη Νέα Προγραμμαηική Περίοδο Έφη Μπέκοσ Γενική Γραμματέας Πρόνοιας ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΦΑΛΙΗ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑ ΔΙΑΓΩΓΗ - Πξνώζεζε ηεο θνηλσληθήο έληαμεο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Η «έμππλε» ρξεκαηνδόηεζε ηεο λεαληθήο επηρεηξεκαηηθόηεηαο Υξεκαηνδνηψληαο εθπαίδεπζε, θίλεηξα θαη εξγαιεία

Η «έμππλε» ρξεκαηνδόηεζε ηεο λεαληθήο επηρεηξεκαηηθόηεηαο Υξεκαηνδνηψληαο εθπαίδεπζε, θίλεηξα θαη εξγαιεία Η «έμππλε» ρξεκαηνδόηεζε ηεο λεαληθήο επηρεηξεκαηηθόηεηαο Υξεκαηνδνηψληαο εθπαίδεπζε, θίλεηξα θαη εξγαιεία λεαληθήο επηρεηξεκαηηθφηεηαο Η αξρηηεθηνληθή ηεο πξώηεο επηρείξεζεο Δπηρεηξεκαηηθή ΙΓΔΑ Ο ΔΠΙΥΔΙΡΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Επιμέλεια: Αγκανάκηρ Α. Παναγιώηηρ Επωηήζειρ Σωζηό- Λάθορ Να χαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηω πποηάζειρ ωρ ζωζηέρ ή λάθορ: 1. Η ηαιάλησζε είλαη

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0249/119. Τροπολογία. Mireille D'Ornano εμ νλόκαηνο ηεο Οκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0249/119. Τροπολογία. Mireille D'Ornano εμ νλόκαηνο ηεο Οκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0249/119 119 Αιηιολογική ζκέψη 11 (11) Πξνθεηκέλνπ λα πξναρζεί ε νηθνλνκηθά απνδνηηθή επίηεπμε ηωλ εζληθώλ δεζκεύζεωλ γηα κείωζε ηωλ ηωλ εθπνκπώλ, ηα θξάηε κέιε ζα πξέπεη λα έρνπλ δηθαίωκα

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Δηαθνκηζηήο (Server) Πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηνπο Πειάηεο (Client) Μεγάινη ππνινγηζηέο γηα ηηο ππεξεζίεο Internet (π.ρ. WWW, FTP) Λακβάλεη εξσηήζεηο θαη δίδεη απαληήζεηο Πειάηεο

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό.

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό. ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΛΔΤΚΩΙΑ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ Μειέηε ηωλ παξαγόληωλ από ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δύλακε. Τιηθά - πζθεπέο: Ηιεθηξνληθή δπγαξηά, ηξνθνδνηηθό ηάζεο, ξννζηάηεο, ακπεξόκεηξν,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε.

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Παξάκεηξνη πξνο αμηνιόγεζε Ννκνζεηηθή ζσξάθηζε Κνηλόο Σύιινγνο Ακνηβή Καηαγγειία/Λύζε

Διαβάστε περισσότερα

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΟΜΟ Α Mάθημα 5: To παραγωγής σναρηήζεις κόζηοσς Η ζπλάξηεζε ζπλνιηθνύ θόζηνπο C FC VC Όπνπ FC= ην ζηαζεξό θόζηνο (ην θόζηνο γηα ηνλ ζηαζεξό παξαγσγηθό ζπληειεζηή) θαη VC= ην κεηαβιεηό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΑ 4: ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΝΟΥΗ Δ.Π. Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο 2014 2020

ΑΞΟΝΑ 4: ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΝΟΥΗ Δ.Π. Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο 2014 2020 ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ ΔΙΓΙΚΗ ΤΠΗΡΔΙΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΑΞΟΝΑ 4: ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΝΟΥΗ Δ.Π. Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο 2014 2020 Κομοηηνή 3 Απριλίοσ 2015 Παρουσίαση:

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα. Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα Γηαθξάγκαηα Δξγαιεία Καηαζθεπέο 2 Η θαηαζθεπή πεξηγξάθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ελόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Παλαιοσλαβική Γλώσσα Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Γ1.2. ΟΗ ΑΝΣΧΝΤΜΗΔ ηελ παιαηά εθθιεζηαζηηθή ζιαβηθή, νη αλησλπκίεο δηαθξίλνληαλ ζε δπν κεγάιεο

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΓΕΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΙΙ - ΦΥΕ 0 7 Ινπλίνπ 009 Απαντήσειρ στιρ ασκήσειρ τηρ τελικήρ εξέτασηρ στιρ Σςνήθειρ Διαυοπικέρ Εξισώσειρ Αγαπηηέ θοιηηηή/ηπια,

Διαβάστε περισσότερα

Τάπηα με ππάζo, bacon και θέηα by Madame Ginger

Τάπηα με ππάζo, bacon και θέηα by Madame Ginger Τάπηα με ππάζo, bacon και θέηα by Madame Ginger 1 θύιιν ζθνιηάηαο 2 πξάζα 150 γξ. bacon 150 γξ. θέηα ΓΧΓΧΝΗ 100 γξ. γξαβηέξα ΓΧΓΧΝΗ 1 θ.ζ. ειαηόιαδν Κόβνπκε ηα πξάζα ζε ιεπηέο ξνδέιεο. Κόβνπκε ην bacon

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΗΕ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ

ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΗΕ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΗΕ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΖΜΑ ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΟΡΓΑΝΗΜΩΝ ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Θέκα: «Γεκνγξαθηθέο εμειίμεηο θαη νη επηπηώζεηο ζηελ απαζρόιεζε θαη ζηελ αγνξά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_3207/391 1. Τελ άιιε κέξα νη Τξηάθνληα, πνιύ ηαπεηλσκέλνη θαη ληώζνληαο εγθαηαιειεηκκέλνη, ζπγθεληξώζεθαλ ζην ρώξν ησλ ζπλεδξηάζεσλ παξάιιεια, νη «ηξεηο ρηιηάδεο», ζε όια ηα ζεκεία όπνπ είραλ ηνπνζεηεζεί,

Διαβάστε περισσότερα

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις Έκδοζη 2.89.31 08/10/2014 Η έκδοζη 2.89.31, περιλαμβάνει : Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Αναγγελία πρόζληυης (Ε3) 08/10/2014 1 Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Επεηδή ζηελ ειεθηξνληθή ππνβνιή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 Γενικά Η έθδνζε 8.0.0 ηνπ ελόηεηεο: Business ERP, πεξηιακβάλεη λέεο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαιύνληαη ζηηο παξαθάησ Γεληθόηεξε ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Εκπνξηθή Δηαρείξηζε 7/2/2013 SingularLogic

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΖΜΑ ΔΝΓΔΚΑΣΟ: ΟΗ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΟΗ ΣΖΝ ΔΠΟΥΖ ΣΖ ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΖ

ΜΑΘΖΜΑ ΔΝΓΔΚΑΣΟ: ΟΗ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΟΗ ΣΖΝ ΔΠΟΥΖ ΣΖ ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΖ ΜΑΘΖΜΑ ΔΝΓΔΚΑΣΟ: ΟΗ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΟΗ ΣΖΝ ΔΠΟΥΖ ΣΖ ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΖ Ο ΡΟΛΟ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΖΝ ΔΠΟΥΖ ΣΖ ΤΓΥΡΟΝΖ ΔΠΟΥΖ Σν απνηέιεζκα ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκίαο είλαη ηα εθαηνκκχξηα ησλ εμαζιησκέλσλ εξγαδνκέλσλ. Ζ αληζφηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οη παξνπζηάζεηο κε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γίλνληαη κε πξνγξάκκαηα παξνπζηάζεσλ, όπσο ην OpenOffice.org Impress [1] θαη ην Microsoft Office PowerPoint [2]. Απηά ηα πξνγξάκκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα πηστιακής εργαζίας: Σρόποι ενίζτσζης και τρημαηοδόηηζης νεανικής επιτειρημαηικόηηηας και γσναικών επιτειρημαηιών

Θέμα πηστιακής εργαζίας: Σρόποι ενίζτσζης και τρημαηοδόηηζης νεανικής επιτειρημαηικόηηηας και γσναικών επιτειρημαηιών Σ.Δ.Ι. ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ Θέμα πηστιακής εργαζίας: Σρόποι ενίζτσζης και τρημαηοδόηηζης νεανικής επιτειρημαηικόηηηας και γσναικών επιτειρημαηιών Διζηγηηής: ΚΛΔΟΒΟΤΛΟΤ ΙΩΑΝΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ Εδώ ζα ππνινγίζνπκε ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier κεξηθώλ αθόκα ζεκάησλ, πξνζπαζώληαο λα μεθηλήζνπκε από ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier γλσζηώλ ζεκάησλ

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ (ΟΜΑΓΑ Β ) ΣΔΣΑΡΣΖ 18 ΜΑΪΟΤ 16 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (ΝΔΟ ΤΣΖΜΑ) ΚΑΣΔΤΘΤΝΖ (ΠΑΛΑΗΟ ΤΣΖΜΑ) (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα!

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Cpyright 2013 Λόγος & Επικοινωνία // All rights Reserved Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Αυηό ηο παιχνίδι έχει ζηόχους: 1. ηελ εθγύκλαζε ηεο αθνπζηηθήο κλήκεο ησλ παηδηώλ 2. ηελ εμάζθεζε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ

3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ 3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ ΘΔΩΡΖΣΗΘΟ ΤΠΟΒΑΘΡΟ: Γηα ηελ ιύζε ηωλ αζθζεωλ πνπ αθνινπζνύλ ζα ρξεηαζζνύκε: 1. Σελ (δηάζεκε) εμίζωζε ηνπ ΔΗΛΣΔΗΛ: E c. Σνλ λόκν

Διαβάστε περισσότερα

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Μάθημα 11 Τμήμα Μάπκεηινγκ και Διοίκηζηρ Λειηοςπγιών Τα δηαγξάκκαηα θαηάζηαζεο (state diagrams) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ πξνγξακκαηηζηή λα θαηαιάβεη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΜΟΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΟΜΟ Γ

ΓΗΜΟΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΟΜΟ Γ 1 ΓΗΜΟΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΟΜΟ Γ Μάθημα 19: Φόροι ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΤΣΗΜΑΣΑ: Προοδεσηικό, Αναλογικά και ανηίζηροθα προοδεσηικό θορολογικό ζύζηημα Μέζος και οριακός θορολογικός ζσνηελεζηής Ο κέζνο θνξνινγηθόο ζπληειεζηήο

Διαβάστε περισσότερα

Η απνξξόθεζε ηνπ νξαηνύ θσηόο γίλεηαη κέζσ ρξσζηηθώλ νπζηώλ πνπ νλνκάδνληαη τλωροθύλλες.

Η απνξξόθεζε ηνπ νξαηνύ θσηόο γίλεηαη κέζσ ρξσζηηθώλ νπζηώλ πνπ νλνκάδνληαη τλωροθύλλες. ΦΩΣΟΤΝΘΔΗ Δλαιιαθηηθή δηεξγαζία παξαγσγήο ελέξγεηαο Υξεζηκνπνηείηαη από ηνπο νλνκαδόκελνπο θσηνζπλζεηηθνύο νξγαληζκνύο Οπζηαζηηθά ε αληίζηξνθε δηεξγαζία ηεο αλαπλνήο πλίζηαηαη ζηελ δέζκεπζε ειηαθήο ελέξγεηαο

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΖΜΑ ΔΝΑΣΟ: Ο ΡΟΛΟ ΣΟΤ ΚΡΑΣΟΤ ΣΖΝ ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΖ

ΜΑΘΖΜΑ ΔΝΑΣΟ: Ο ΡΟΛΟ ΣΟΤ ΚΡΑΣΟΤ ΣΖΝ ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΖ ΜΑΘΖΜΑ ΔΝΑΣΟ: Ο ΡΟΛΟ ΣΟΤ ΚΡΑΣΟΤ ΣΖΝ ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΖ Ζ ΝΔΑ ΠΡΟΟΠΣΗΚΖ ΣΟΤ ΚΡΑΣΟΤ Σηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο ην θξάηνο, θαη θπξίσο κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν, ππήξμε ζεκαληηθφο θνξέαο ηφζν γηα ηελ νηθνλνκηθή

Διαβάστε περισσότερα